‫پیشگفتار‬

‫این تحقیق‪ ،‬نتیجه ی تالش پیهم بنده برای شناس اندن به تر تبلیغ ات محیطی در افغانس تان‪ ،‬کس ب تجرب ه ی‬
‫ت ازه و ختم مقط ع لیسانس م می باش د ت ا بت وانم ب ه کم ک فامی ل‪ ،‬اس تادان و دوس تانم‪ ،‬این دوره ی حس اس‬
‫تحصیلی را به پایان برسانم‪.‬‬

‫جا دارد که از پدرم‪ ،‬مادرم و برادرانم‪ -‬که مرا در راه رسیدن به این موفقیت یاری و کم ک کردن د‪ -‬اب زار‬
‫تشکر کنم و این موفقیت را بدون هیچ شکی مدیون آنان می دانم‪ ،‬بوسه بر دستان آنها می زنم و ب رای ش ان‬
‫عمری با عزت از خداوند منان آروز دارم‪.‬‬

‫از استادان و دوستانم که من را در این راه همکاری و کمک کرده ان د ب ه وی ژه از اس تاد رهنم ایم پوهنی ار‬
‫سید ابراهیم درویشیان که مرا در تکمیل این رساله کمک و راهنم ایی کردن د‪ ،‬نه ایت ق دردانی و س پاس را‬
‫دارم و امیدوارم که خداوند موفقیت های روز افزون را برای ایشان نصیب گرداند‪.‬‬

‫با احترام‬

‫ظفرالدین نوروزی‬

‫خزان ‪1395‬‬
 ‫فهرست‬
‫صفحه‬ ‫عنوان‬

‫مقدمه ‪1...........................................................................................................................‬‬
‫طرح مسأله ‪4....................................................................................................................‬‬
‫پیشینه‌ی تحقیق‪5..............................................................................................................:‬‬
‫شیوه‌ی تحقیق‪5............................................................................................................... :‬‬
‫ضرورت و اهمیت تحقیق‪5...................................................................................................‬‬
‫سوال های تحقیق‪6.............................................................................................................‬‬
‫هدف های تحقیق ‪7.............................................................................................................‬‬
‫تبلیغ چیست ؟ ‪8.................................................................................................................‬‬
‫تبلیغات و تغییر نگرش در مخاطبان‪11....................................................................................‬‬
‫ساحه تبلیغات‪11................................................................................................................‬‬
‫هسته‌ی مرکزی تبلیغات‪13...................................................................................................‬‬
‫تبلیغات محیطی ‪13......................................................................Ambient) (Advertising‬‬
‫تاریخچه‌ی تبلیغات محیطی ‪16...............................................................................................‬‬
‫تبلیغات محیطی در قرن بیست و یکم‪16...................................................................................‬‬
‫مزیت های تبلیغات محیطی چیست ؟‪17....................................................................................‬‬
‫عیب های تبلیغات محیطی چیست ؟‪19.....................................................................................‬‬
‫چرا باید از تبلیغات محیطی استفاده کنیم؟‪30.............................................................................‬‬
‫مقایسه تبلیغات محیطی با دیگر گزینه‌های تبلیغاتی‪33................................................................‬‬
‫آیا تبلیغات محیطی فقط و فقط همان بیلبورد است؟‪34..................................................................‬‬
‫انواع موقعیت های مکانی برای انجام تبلیغات محیطی‪36.............................................................‬‬
‫فضاهای بین شهری ‪36....................................................................................................‬‬
‫پایانه های حمل و نقل عمومی‪37........................................................................................‬‬
‫جایگاه های سوخت گیری ‪38.............................................................................................‬‬
‫مراکز عمومی‪38............................................................................................................‬‬
‫خالقیت در تبلیغات محیطی ‪39...............................................................................................‬‬
‫نقش گرافیک محیطی در تبلیغات محیطی‪40..............................................................................‬‬
‫نتیجه گیری‪42..................................................................................................................‬‬
‫منابع ‪44..........................................................................................................................‬‬
 ‫مقدمه‬
‫تبلیغات محیطی قدیمی ترین شکل اطالع رسانی و ارتباطات است شواهد مرب وط ب ه پی ام ه ای محیطی را‬
‫در غارهای ماقبل تاریخ‪ ،‬بر روی استخوان ها و صخره ها در ایران و خاورمیان ه ن یز ی افت‪ .‬در ای ران و‬
‫مصر باستان‪ ،‬تبلیغات محیطی ابزاری محبوب برای اعالن پیام های عمومی و پیام های فروش ب ه حس اب‬
‫می آمد‪ .‬نمون ه مش هور و گ ران ق در آن‪ ،‬س نگ نوش ته اعالن حق وق بش ر توس ط ک وروش ب زرگ اس ت‪.‬‬
‫هزاران سال پیش‪ ،‬مصریان یک س تون س نگی بلن د ب رای اینک ه ق وانین و معاه ده ه ا را ب ه اطالع عم وم‬
‫برسانند استفاده می کردند‪.‬‬

‫این روال به مرورزمان رشد پیداکرده و هم اکنون به شکلی که ما در جوامع ام روزی می بی نیم در عص ر‬
‫حاضر شیوع پیداکرده است‪ :16(.‬تلخیص شده)‬

‫تبليغات محيطي را رسانه تبليغات محض می نامند و واقعًا شايد به جا باشد‪ .‬تابلوهاي آگهی از مزاحمت‬
‫نوشته های سردبير‪ ،‬برنامه های راديويي و تلويزيوني‪ ،‬تبليغات رقيب كه در روزنامه ها‪ ،‬مجالت‪ ،‬راديو‬
‫و تلويزيون ديده می شود در امانند‪ .‬بعضعا اين نوع تبليغات را آفت محیط زیست يا آلوده کننده محل می‬
‫نامند‪ .‬كار در دنياي پر زرق و برق تبليغات با تابلوهاي آگهي هميشه پرزحمت است‪ ،‬اما مردم اين پیام ها‬
‫را راحت می خوانند چون كامًال قابل رؤیت است‪ .‬تبليغات محيطي مقام پنجم را در گونه های تبليغات دارد‬
‫و بعد از تلويزيون‪ ،‬راديو‪ ،‬روزنامه و مجله قرارمی گیرد(‪)10 :10‬‬

‫یکی از ابزارهای قابل استفاده در تبلیغات به ویژه در تبلیغات محیطی‪ ،‬اعالن ها و یا به عبارتی دیگر‬
‫تابلوهای تبلیغاتی می باشند‪،‬‬

‫این اعالن ها طی مرور زمان رشد نموده و از گونه یی به گونه یی دیگر تحول یافته است و تمامی‬
‫کاربردی و تأثیرگذاری خاص خود را دارا می باشد‪.‬‬

‫تبلیغات یک بخش اساسی از تجارت رو به رشد ام روزی ب ه ش مار می آی د‪ .‬س خت ب ه نظ ر می رس د ک ه‬

‫تاجری باشید که تولید کنید و بدون اینکه کاالی خود را تبلیغ نمایید آن را به فروش برسانید‪ .‬و از طرفی هم‬
‫اگر بخواهید روزی هم برای اطرافیان تان تولیدات خود معرفی کنید و آن را نسبت به دیگر کاالهای مشابه‬
‫آن مقایسه کرده و نظر اطرافیان خود را جلب کنید‪ .‬البته این مقایسه کردن و مع رفی ک ردن ن یز ب ه نح وی‬
‫تبلیغ کردن است‪.‬‬
‫یکی از بهترین و موثرترین روش برای فروش کاال یا خدمات‪ ،‬اس تفاده از تبلیغ ات محیطی اس ت‪ .‬تبلیغ ات‬
‫محیطی جزوی از تبلیغات مثمر‪ ،‬کم هزینه و س اده ب ه حس اب می آی د‪ .‬تبلیغ ات محیطی ب ه گ ونه‌ی مطمین‬
‫تاثیر ژرفی بر دید افراد نسبت به تولید شما دارد‪ .‬در بدترین حالت آن‪ ،‬شاید تبلیغ شما‪ -‬با توجه به کم کیفیت‬
‫بودن جنس یا کم بودن هزینه‌ی تان‪ -‬تاثیر آنچنانی نکند؛ ولی این ریسک یا خطر خیلی بزرگ هم نیس ت در‬
‫مقایسه ب ا اینک ه ش ما ه زینه‌ی بیش تری را ب رای تبلیغ ات در تلویزی ون‪ ،‬رادی وی‪ ،‬این ترت و روزن ام ‌ه ه ا‬
‫بخواهید پرداخت کنید‪.‬‬

‫پس از دید منفی ما به این مساله‪ ،‬باید یادآور شویم که نحوه‌ی معرفی یا تبلیغ کاال‪ ،‬بدون توجه به نوع تبلیغ‪،‬‬
‫در فروش جنس تان نقش اساسی دارد‪.‬‬

‫در این مونوگراف ما در ابتدا به تعریف تبلیغ خواهیم پرداخت و بع د از آن اش اره ه ایی هم ب ه گون ه ه ای‬
‫تبلیغات‪ ،‬مزیت ها و عیب های تبلیغات‪ ،‬تاریخچه و در آخر هم به تبلیغ ات محیطی و نح وه ه ای انج ام این‬
‫گونه تبلیغ و اماکنی که می تواند بهترین مکان برای انجام تبلیغات محیطی خواهیم پرداخت‪.‬‬

‫البته نیابد این را فراموش کنیم که خالقیت هم در همه کارها می تواند انچام کارها را تحت تأثیر ق رار ده د‬
‫و هم چنان نقش گرافیک را هم در تبلیغات به بررسی گرفته ایم‪.‬‬

‫تبلیغات یکی از کارهای جذابی است که تأثیر زیادی را بر مخاطب ان می گ ذارد چن ان ک ه اف راد جامع ه را‬
‫وادار به خرید کاال یا خدماتی می کند که شاید این کاال یا خدمات از کیفیت کافی برخوردار نباشد ام ا نح وه‬
‫تبلیغ‪ ،‬گرافیکی که در تبلیغ به کار رفته است‪ ،‬تنوع تبلیغ‪ ،‬تکرار و ت داوم تبلی غ و‪ ...‬چن ان ب ر روی اذه ان‬
‫مردم تأثیر می گذارد که آنها را وادار به خرید یا استفاده از این کاال یا خدمات می کند‪ .‬در افغانس تان هم از‬
‫تبلیغات محیطی برای رونق تجارت و معرفی کاال و خدمات استفاده می شود‪.‬‬

‫افرادی که در بخش تبلیغات محیطی کار می کنند بیشتر افرادی هس تند ک ه ب ه ص ورت اص ولی آن را ف را‬
‫نگرفته اند و هچنان معیارها و ارزش های جامعه را در نظر نمی گیرند و ط راحی این تبلیغ ات در خ ارج‬
‫از کشور صورت می گیرد‪ .‬همچنان برای عالقه مندانی که در این راستا می خواهن د در این راس تا تحقی ق‬
‫کنند مواد کمی آن ها به صورت کلی یا پراکنده می توانند پیدا کنند به همین خاطر ب رای ارای ه پای ان نام ه‬
‫تحص یلی ام این موض وع را انتخ اب ک ردم ت ا بت وانم در راه مع رفی تبلیغ ات محیطی ب رای عالق ه من دان‬
‫روشنایی بیشتری بیندازم و به صورت اصولی این گونه تبلیغات را به معرفی بگیرم‪.‬‬
 ‫طرح مسأله‬
‫تبلیغات محیطی یکی از مؤثر ترین نوع تبلیغات است که در حال حاض ر در تم امی نق اط جه ان انج ام می‬

‫همه روزه بیشتر از س ایر برنام ه ه ای دیگ ر ب ا آن روب ه رو می ش ویم و‬ ‫شود و‬

‫توجه مان را به خود جلب می کند‪ .‬اگر برای یک ساعت از خانه خارج شوید و در شهر بگردی د و ب ه ه ر‬

‫طرف نگاه کنید‪ ،‬هرلحظه خود را در مقابل حج وم تبلیغ ات می‌بینی د ک ه حجم بس یار کمی از این تح اجم را‬

‫رسانه ها انجام می دهند‪ .‬زیرا مدت زمان کمتری را به تماشای و یا مطالعه رس انه ه ای چ اپی‪ ،‬ص وتی و‬

‫تصویری در ظی شبان روز اختصاص می دهید‪ .‬از طرفی هم تبلیغات شیوه‌ها و گونه ه ای مختل ف بس یار‬

‫زیادی دارد فقط کافی است که شما کمی خالقیت به خرج بدهید تا شیوه‌ی جدید را به وجود بیاورید‪ .‬پس در‬

‫قدم اول باید این نوع تبلیغات را خوب درک کنید و معرف کاملی به دست بیاورید تا بتوانید به به ترین نح و‬

‫از این نوع تبلیغات در کارهای روزمره و مانند خرید و ف روش و ح تی مهم ت ر از آن ب ه اطالع رس انی و‬

‫حتی برای سرمایه گذاری و اشتغال زایی در این زمینه نایل بیایید‪.‬‬
‫پس در بتدا باید با تبلیغات محیطی‪ ،‬گونه ه ا و پیش نیازه ای آن‪ ،‬به ترین مکانه ایی ک ه ب رای تبلیغ ات می‬

‫توان از آن برای این گونه تبلیغات استفاده ک رد و ‪ ...‬آش نا ش د ت ا بت وان هرچ ه به تر از آن اس تفاده ک رد و‬

‫تجارت خود با کاالی دیگران را به معرفی گرفت‪.‬‬

‫پیشینه‌ی تحقیق‪:‬‬
‫اسناد تحقیقی در این مورد وجود دارد؛ ولی کمتر به نظر می رسد که نویسندگان آن به صورت خاص ی در‬

‫مورد تبلیغات محیطی صحبت کرده باشند؛ به گونه ی مث ال پوهن دوی جاوی ده احم دی در کت اب خ ود زی ر‬

‫عن وان «رس انه ه ا و تبلیغ ات بازرگ انی» ب ه تبلیغ ات محیطی پرداخت ه اس ت؛ ولی از تبلیغ ات در آن ب ه‬

‫صورت کلی یاد شده و به جزئیات آن پرداخته نشده است‪ .‬من در این مونوگراف می خواهم به ش کل ج امع‬

‫تر به بحث تبلیغات محیطی بپردازم و آن را به صورت تخصصی به بررسی بگیرم‪.‬‬

‫شیوه‌ی تحقیق‪:‬‬
‫در دنیای امروزی که همه چیز ثانیه به ثانیه در حال تغییر است و در کثری از ثاینه ها یک روش و یا یک‬

‫وسیله جدید اختراع می شود و توسط انترنت به دس ترس هم ه گ ان ق رار می گ یرد‪ ،‬م ا هم در کن ار روش‬

‫کتابخانه یی و میدانی از این بخش یا دهکده جهانی گوتنبرگ هم استفاده کرده ایم‪ .‬البته در بخش میدانی تنها‬

‫از تبلیغات محیطی که که در شهر همه روزه با آن برخورد می کنیم عکس هایی را برداشته ایم‪.‬‬

‫ضرورت و اهمیت تحقیق‬

‫تبلیغات محیطی یک نوعی از تبلیغات موثر برای فروش امتع ه ب ه ش مار می رود و این روزه ا ب ه ش کل‬
‫گسترده ای در میان فروشندگان و صاحبان تولید رواج یافته است‪ .‬در جامعه ای همانن د افغانس تان ک ه چن د‬
‫گام عقب تر از دیگران در دنیای تمدن قرار دارد و ساکنان این سرزمین تا هنوز با تبلیغات مدرن‪ -‬تبلیغات‬
‫انترنتی‪ -‬آن چنانی آشنا نیستند‪ ،‬نیاز است تا در مورد نحوه انجام این گونه تبلیغات ک ه در محی ط و اط راف‬
‫مان دیده می شود‪ ،‬بیش تر از پیش بدانیم‪.‬‬
‫اطالعات کافی همواره به عنوان عامل اساسی برای دست یابی به موفقیت و کامی ابی در ک ار م ا را کم ک‬
‫می کند‪ .‬تبلیغات یک بحث گسترده و کالن می باشد ک ه در این راس تا بای د معلوم ات و اطالع ات ک افی در‬
‫اختیار داشته باشیم تا تأثیرا این نوع تبلیغ را در محیط پیرامون خود باال ببریم ب ا این ک ار هم در تج ارت و‬
‫هم در کار تبلیغات پیروز میدان خواهیم بود و از دیگ ر رقیب ان خ ود پیش ی می گ یریم و تج ارت داخلی را‬
‫بهبود خواهیم بخشید‪.‬‬

‫سوال های تحقیق‬

‫تحقیقات همواره برای دست یابی به حقیقت هایی است که در ذهن مردم به عنوان نقطه‌ی کور ی ا س وال بی‬
‫جواب باقی مانده اند و افراد سعی می کنند که برای این پرسش ها یا نقطه های ک ور ج واب ه ای ص ریح‪،‬‬
‫حقیقی و واقعی پیدا کنند‪.‬‬

‫سوال اصلی‪:‬‬

‫آیا تبلیغات محیطی می تواند جایگزین مناسبی نسبت به دیگر گونه های تبلیغات در رس انه‬ ‫•‬
‫ها باشد؟‬
‫سوال های فرعی‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫روش ها و شیوه های انجام تبلیغات محیطی چگونه است؟‬ ‫•‬

‫تبلیغات محیطی چگونه بر مخاطبان خود تأثیر می گذارد؟‬ ‫•‬
‫مزیت ها و مشکل های تبلیغات محیطی چیست؟‬ ‫•‬
‫گونه های تبلیغات محیطی؟‬ ‫•‬
‫تبلیغات محیطی را در کدام مکان ها می توانیم انجام دهیم؟‬ ‫•‬
‫تفاوت تبلیغات محیطی با دیگر گونه های تبلیغات در چیست؟‬ ‫•‬

‫هدف های تحقیق‬

‫هدف اصلی انجام این تحقیق‪ ،‬معرفی تبلیغات محیطی و تشخیص راه ها و ش یوه ه ایی ک ه می توان د ب رای‬
‫انجام این نوع تبلیغات مفید و اثر گذار باشد‪.‬‬
‫هدف های فرعی‪ :‬همچنان در کنار معرفی تبلیغات محیطی باید به ماهیت تبلیغ با حف ظ ارزش ه ای جامع ه‬
‫هم توجه داشت‪ .‬زیرا با این کار ما می توانیم در کار خود موف ق ت ر ب وده و تج ارت ه ای داخلی را بهب ود‬
‫بخشیم از طرفی هم می توانیم ک ار خ ود را گس ترده ت ر و زمین ه ه ای ک اری را ب رای جوان ان کش ور در‬
‫عرصه هایی که در ارتباط با این گونه تبلیغاتی فراهم بیاوریم‪ .‬با این کار م ا س ه ت یر را ب ه ی ک نش ان می‬
‫زنیم‪:‬‬

‫اقتصاد داخلی کشور را ترمیم می کنیم و به آن رونق می دهیم‪.‬‬ ‫‪-1‬‬

‫در کار خود به موفقیت های بیشتر دست خواهیم یافت‪.‬‬ ‫‪-2‬‬
‫زمینه های کاری را برای رشته های متفاوت فنی زمینه کاری را فراهم می کنیم‪.‬‬ ‫‪-3‬‬

‫تبلیغ چیست ؟‬
‫تبلیغات از واژه‌ی التینی «‪ »propagate‬گرفته شده است که به معنای پخش کردن‪ ،‬نشانی کردن و چ یزی‬
‫را شناساندن است‪ .‬دو معنا را می توان از واژه تبلیغ برداشت کرد‪ :‬از واژه تبلیغ دو معنا بر داشت میش ود؛‬
‫یکی تبلی غ سیاس ی «‪ »propaganda‬و دیگ ری تبلی غ تج اری «‪ .»advertising‬تبلیغ ات سیاس ی ش امل‬
‫فعالیتهای حزب های سیاسی‪ ،‬جمعیتها و حکومتها برای ترغیب و سوق دادن افکار عم ومی در جهت نای ل‬
‫آمدن به هدف های سیاسی خودشان است‪ .‬اما تبلیغات بازرگانی یا تجاری به منظور هدف نه ایی و ب ه س ر‬
‫انجام رساندن فعالیت های تجاری است و مفهوم خرید و فروش یک محص ول ی ا تالش ب رای ایج اد ب ازار‬
‫مصرف بیشتر برای آن محصول را در ذهن ایجاد میکند(‪.)1 : 15‬‬
‫تبلیغ واژه‌ی عربی می باشد که به معنای رساندن‪ ،‬ابالغ کردن‪ ،‬آگاهی دادن و ویژگی ها یا فایده ها چیزی را‬
‫به اطالع دیگران رساندن است‪ .‬تبلیغ انجام دادن فعالیت س ازمان یافت ه ب رای گس ترش ی ک عقی ده ی ا جلب‬
‫نظر مردمان به سویی‪ ،‬کسی یا چیزی میباشد(‪.)1:55‬‬
‫در فرهنگ وبستر آمده است‪ :‬تالش برای ارایه آم وزه ه ا‪ ،‬اندیش ه ه ا‪ ،‬دلی ل ه ا و ی ا ش واهد ی ا ادعاه ا از‬
‫طریق رسانه های ارتباطی برای تقویت هدفی یا مبارزه با هدف متضاد آن(‪.)42 : 5‬‬
‫دانشمندان تعریف های گوناگونی را درمورد تبلیغ ارایه کردهاند که به برخی از این تعریف ها میپردازیم‪:‬‬
‫آنتونی پراتکانسین در کتاب«عصر تبلیغات» آورده است‪":‬تبلیغ عبارت است از هر نوع مطلب‪ ،‬اعالمیه یا‬
‫اطالعیه برای جلب توجه مردم یا افکار عمومی که از طریق رسانهها نشر میگردد‪ .‬تبلیغ توسطه شخص و‬
‫یا دفتر تبلیغاتی اجرا و نشر آن توسطه رسانه انجام میشود"(‪.)1:55‬‬
‫امید انتخ ابی در کت اب«ض رورت س واد رس انه ای»‪" :‬تبلی غ عب ارت از توض یح‪ ،‬تب یین و ت رویج افک ار‬
‫سیاسی‪ ،‬فلسفی‪ ،‬دینی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬اقتصادی و جزو اینها‪ ،‬در بین عده‌یی با اس تفاده از تحت ت اثیر ق رار دادن‬
‫فکرها و عقیده های آن عده از افراد است و همچنان فن تغییر نظریات و گرایشها در ه ر وس یله ارتب اطی؛‬
‫مثل رادیو‪ ،‬تلویزیون‪ ،‬مطبوعات‪ ،‬سینما‪ ،‬ویدیو و ماهواره برای جهت دلخواه میباشد"‪)234 : 6( .‬‬

‫صاحب نظر دیگر به نام کبیال یونگ در مورد اینکه تبلیغ چیست‪ ،‬میگوید‪":‬بهرهگ یری کم و بیش عم دی‪،‬‬
‫سسیتماتیک و طراحی شده از نمادها که به طور عمدی ب ا تلقین و فن ون روانی مناس ب انج ام میش ود و ب ا‬
‫هدف تغییر و کنترول فکرها‪ ،‬عقیده ها‪ ،‬ارزشها و در نه ایت تغی یر رفت ار ظ اهری اف راد ب ه س وی مس یر‬
‫تعیین شده همراه است(‪.)235 :6‬‬
‫اغلب تصورمیکنند که تبلیغ امر نو ظهور و جدید است‪ ،‬در صورتی که ق دامت آن ب ه زم ان ه ای دور می‬
‫رسد و از زمان آغاز زندگی گروهی و تشکیل اجتماع های مختلف و در تمامی دورههای تاریخی ازآن ب ه‬
‫نحوه مطلوبی بهره برداری شده است‪ .‬حتی در جوامع ساده و ابتدایی نیز ناگزیر بودند تا پیام ه ای خ ود را‬
‫در رابطه ب ه مس ایل مش ترک حی اتی ب ه ه ر ن وع ممکن از قبی ل نقشه ا‪ ،‬حج ازی دود و آتش‪ ،‬تص ویرها‪،‬‬
‫جارچیها‪ ،‬اشارات و سمبولها به همنوعان خود منتقل کنند(‪.)32 :1‬‬
‫جارچیها در گذشته نقش وسایل ارتباط جمعی به عن وان ی ک وس یله خ بری و تبلیغی در عص ر حاض ر را‬
‫داشتهاند‪ .‬همین شیوه ی کهن تبلیغ‪ ،‬امروز به صورت جدید هنگام معرفی نامزادهای انتخاباتی ب ه ص ورت‬
‫پخش شعارهای تبلیغاتی از بلندگوها دنبال میشود‪.‬‬
‫بناهای تاریخی اهرام مصر و سنگ نوشتهها که آثار شان تا امروز باقی مانده‪ ،‬تنها ب ه منظ ور تبلی غ انج ام‬
‫شدهاند‪ .‬ضرب سکه یا تصویر شاهان و حکما نیز از برنامه های تبلیغی محسوب میشود‪.1‬‬
‫بعد از اختراع ماشین چاپ توسط گوتنبرگ‪ ،‬به عصر ارتباطات شفاهی نقطه ی پایان گذاش ته ش د و عص ر‬
‫ارتباطات مکتوبی آغاز شد‪ .‬با روی کار آمدن ابزار جدید رادیو‪ ،‬تلویزیون و ان ترنت‪ ،‬توج ه احک ام غ ربی‬
‫به کنترول و شکل دادن به افکار عمومی با اس تفاده از امکان ات جدی د بیش تر ش د‪ .‬در ق رن بیس تم تبلی غ ب ه‬
‫صورت یک وسیله ی خطرناک در اختی ار قدرتمن دان ق رار گ رفت ت ا در اعم ال نظ ارت اجتم اعی از آن‬
‫استفاده شود(‪.)32 :1‬‬
‫در جهان امروز تبلیغات به پیمانه وسیع بخش بزرگی از نشرات رسانه های جمعی را تش کیل میده د و در‬
‫این عرصه تبلیغات به اندازه گسترده است که دانشمندان این دوره ی زمانی را به نام «عصر تبلیغات» ی اد‬
‫کرده اند‪ .‬بیشتر رسانه های آزاد این دوره رس انهه ای هس تند ک ه هزین ه ش ان را از طری ق نش ر آگهیه ا و‬
‫تبلیغات در عرصه های گوناگون‪ -‬دینی‪ ،‬مذهبی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی‪ -‬بدست میآورن د‪ .‬ش رکته ای‬
‫بزرگ تجارتی برای موفقیت در کسب و کار شان به سیگنال های رسانه ای برای نشر تبلیغات نیازمند می‪-‬‬
‫باشند‪ .‬در بخش سیاست مهمترین امر برای اهداف سیاسی جوامع کنترول افک ار عم ومی اس ت ک ه فق ط ب ا‬
‫انتشار و پخش پیام های تبلیغاتی میسر است و بس(‪.)32 :1‬‬
‫ام روز تبلیغ ات ب ه مثاب ه فن و ه نر ب رای جلب توج ه م ردم از اهمیت بس زایی برخ وردار اس ت‪ .‬جیمی‬
‫کارترسی نهمین رییس جمهور ایاالت متحده امریکا می گوید‪":‬یک دالر برای تبلیغات‪ ،‬بهتر از ده دالر برای‬
‫تسلیحات است"‪.‬‬
‫وزیر تبلیغات هتلر میگوید‪":‬با گاز صدها نفر مسموم میشوند‪ ،‬ولی با ش ایعه میت وان ص دها میلی ون نف ر را‬
‫مسموم کرد"(‪.)234 :6‬‬
‫به همین قسم ناپلیون بناپارت در مورد تبلیغات نظر میدهد و میگوید‪":‬من از صدای قلم روزنامهها‪ ،‬بیش از‬
‫صدای گلولهها میترسم"‪ ،‬انقالب مشهور دنیا با تبلیغات نضج گرفته رشد کرده و ب ه ثم ر رس یده اس ت(‪:6‬‬
‫‪.)236‬‬

‫‪1‬‬
‫‪- http://www.mohiti.com‬‬
‫گاهی واژه‌ی تبلیغ در اذهان عمومی با سوی ظن همراه است و این زمانی است که پیام از س وی مخاطب ان‬
‫مشکوک‪ ،‬ناقص‪ ،‬دروغ و مغرضانه پنداشته شود‪ ،‬در مقابل آن واکنشی با خشم و نفرت از خ ود ب روز می‪-‬‬
‫دهند‪ .‬به طور کلی تبلیغات جهت دادن به جریانی از پیش موجود است(‪.)6 :4‬‬
‫پس گفته میتوانیم که تبلیغات در تحوالت عمومی جهان در همه‌ی امور جاری فع الیت ه ای بش ری اعم از‬
‫سیاسی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬شخصی و جمعی تاثیر فراوان دارد‪ .‬تبلیغات در تمام تار و‬
‫پود زندگی انسانها گره خورده است‪ .‬تبلیغات در وجه مثبت خود یک ضرورت و در حقیقت بوجود آورن ده‬
‫ارتباطات الزم و منطقی است(‪.)15 :12‬‬

‫تبلیغات و تغییر نگرش در مخاطبان‬

‫در جهان امروز که باورها و اعتقادات از مهم ترین مولفه ه ای س ازنده فرهن گ ه ای بش ری ان د‪ ،‬مح و و‬
‫نابودسازی آنها در ظاهر به راحتی میسر نیست‪ ،‬جوامع مختلف با پدیده ی بزرگی به نام «رس انه» مواج ه‬
‫اند‪ .‬در چنین دنیایی که سرعت انتقال یک اندیشه بیش از یکی دو قرن گذشته اس ت؛ عالوه ب ر آنک ه اب زار‬
‫تبلیغ تغییر کرده است‪ ،‬شیوه‌های تبلیغ نیز با گذشته متفاوت است؛ دیگر پیام ها صریح نیست‪ ،‬بلک ه پوش یده‬
‫‪2‬‬
‫و به نوعی مبهم در جوامعی است که نمی توان به راحتی از نیت و هدف پیام دهنده در همان ابتدا آگاه شد‪.‬‬

‫البته رسانه در بعضی موارد هم به چالشی بزرگ تبدیل می شود رسانه به خ اطر این ک ه پی ام ه ایی ک ه از‬
‫طریق رسانه ها در قالب تبلیغ به مخاطبان داده می شود به صورت متن‪ ،‬صدا و تصویر و به صورت یک‬
‫طرفه آن هم در قالب برنام های گوناگون به مخاطبان داده می ش ود‪ .‬در اینج ا خ ود مخ اطب بای د تجزی ه و‬
‫تحلیل کند تا پیام را بفهمد‪ .‬اگر مخاطبان قشری بی سواد باشند تنها پیامی را می توانند بر داشت کنند که ب ه‬
‫صورت ظاهری به آنان از طریق این برنامه ها داده می شود‪.‬‬

‫ساحه تبلیغات‬
‫امروزه تبلیغات که نتیجه اجتناب ناپذیر فناوری های اطالعاتی و ارتباطاتی است‪ ،‬آنچنان بر حیات فردی و‬
‫اجتماعی انسانها سایه افکنده است که تولید و مصرف آنها همچون سایر کاالها و خدمات مورد نی از الزم و‬
‫ضروری می نماید‪« .‬استفن لی کوک» عقیده دارد که تبلیغات‪ ،‬علم قبضه ک ردن دانش و اطالع ات انس انها‬
‫به مدت زمانی است که بتوان آنها را به پول تبدیل کرد‪ .‬تبلیغات را در مفهوم کلی آن‪ ،‬به معنی رساندن پیام‬
‫ب ه دیگ ران از طری ق برق راری ارتب اط ب ه منظ ور ایج اد تغی یر و دگرگ ونی در دانش‪ ،‬نگ رش و رفت ار‬

‫‪ - 2‬عظیمی‪ ،‬مجتبی( ‪ .)۱۳۸۹‬تبلیغات و تغییر نگرش در مخاطبان‪،‬روزنامه قدس‪ 29/1/1389 ،‬تهران‪ :‬ایران‪.‬‬
‫‪/www.bashghah.net/fa/catagoy‬‬
‫مخاطبان می دانند که بر سه عنصر مخ اطب‪ ،‬رس انه و محت وای پی ام مبت نی اس ت‪ .‬رکن اساس ی تبلیغ ات‪،‬‬
‫ارتباطات به عنوان فرایندی است آگاهانه یا نا آگاهانه‪ ،‬خواسته ی ا ناخواس ته ک ه از طری ق آن احساس ات و‬
‫‪3‬‬
‫نظریات به شکل پیام های کالمی یا غیرکالمی تبیین شده و سپس ارسال‪ ،‬دریافت و ادراک می شود‪.‬‬

‫برخی دیگر از محققان نیز تبلیغات را تالش برای نفوذ در دیگران به منظور نیل به مقاصد خاص با دس ت‬
‫انداختن به افکار و احساسات آنان می دانند‪ .‬به عبارتی تبلیغ را روش یا روش های به هم پیوس ته در ق الب‬
‫یک مجموعه به منظور بسیج و جهت دادن نیروهای اجتماعی و فردی از طریق نفوذ در شخصیت‪ ،‬افک ار‬
‫و عقاید و احساس ات آنه ا ب رای رس یدن ب ه ی ک ه دف مش خص تلقی می کنن د ک ه این ه دف ممکن اس ت‬
‫سیاسی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬نظامی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و‪ ...‬مشروع یا نامشروع باشد‪.‬‬

‫تبلیغات از منظ ر ت رانس کوال تر تالش عم دی ب رخی از اف راد ی ا گ روه ه ا ب رای به ره گ یری از وس ایل‬
‫ارتباطی در کنترل‪ ،‬تغییر و شکل دادن نگرش دیگر گروه ها به طریقی اس ت ک ه واکنش آن ان درموقعی تی‬
‫خاص به اندازه مطلوبی که هدف تبلیغ کننده است‪ ،‬تحت تأثیر قرار گیرد‪ .‬امروزه فراین د تبلیغ ات ب ه ط ور‬
‫فزاینده ای با سایر علوم مانند روان شناسی‪ ،‬جامعه شناسی‪ ،‬آمار‪ ،‬اقتصاد و علوم سیاسی ارتباط پی دا ک رده‬
‫و هنرهایی همچون موسیقی‪ ،‬ادبیات‪ ،‬عکاسی‪ ،‬گرافیک‪ ،‬نقاشی و فیلم سازی را به خدمت گرفته است‪.4‬‬

‫هسته‌ی مرکزی تبلیغات‬

‫تبلیغات بر حسب نوع رسانه‪ ،‬نوع مخاطب‪ ،‬نوع ارایه و نوع هزینه به ش اخه ه ای مختلفی تقس یم می ش ود‬
‫که هسته اصلی فع الیت هم ه آنه ا تغی یر در س طوح دانش‪ ،‬نگ رش و ت وان مخاطب ان اس ت ک ه ب ر م ردم‪،‬‬
‫ساختارها‪ ،‬فرهنگ ها و کلیت جامعه تأثیر دارد‪ .‬اما در میان گونه هامختلف تبلیغات‪ ،‬تبلیغات رسانه یی ب ه‬
‫عنوان اساسی ترین شیوه نفوذ و تغییر آگاهی‪ ،‬نگرش و رفتار انسانی تلقی می ش ود و در این می ان رس انه‬
‫های جمعی صوتی و تصویری مانند تلویزیون‪ ،‬رادیو‪ ،‬ماهواره و اینترنت یا سایر رسانه ه ای چ اپی مانن د‬
‫مجله ها‪ ،‬روزنامه ها‪ ،‬کتاب ها و نشریات به دلیل داشتن سازمان مشخص از اهمیت به س زایی برخ وردار‬
‫است‪ .‬به رسانه ها در طول تاریخ‪ ،‬همیشه با جنبه ارتباطی و زیبایی شناسی توجه نشده؛ بلک ه در ه ر دوره‬
‫و هر مکان‪ ،‬یک دید خاص و متفاوت را دنبال کرده است‪ .‬مک لوهان در جمله مشهوری می گوید‪":‬رسانه‬

‫‪ - 3‬عظیمی‪ ،‬مجتبی( ‪ .)۱۳۸۹‬تبلیغات و تغییر نگرش در مخاطبان‪،‬روزنامه قدس‪ 29/1/1389 ،‬تهران‪ :‬ایران‪.‬‬
‫‪/www.bashghah.net/fa/catagoy‬‬
‫‪- 4‬همان اثر‪،‬‬
‫تداوم جسم و توانایی های ماست"‪ ،‬این عبارت بیانگر این باور اس ت ک ه «اب زار ادام ه نیروه ای جس مانی‬
‫‪5‬‬
‫ماست»؛ همان گونه که دو چرخه تداوم پا و کامپیوتر و اینترنت تداوم مغز آدمی است‪.‬‬

‫خاستگاه تبلیغات محیطی‬

‫انقالب فناوری اطالعات موجب کاهش تأثیر گ ذاری رس انه ه ای تبلیغ اتی رایج‪ ،‬همچ ون تبلیغ ات چ اپی‪،‬‬
‫رادیویی‪ ،‬تلویزیونی‪ ،‬بیلبوردها و وسایل نقلیه‌ی موتوری شده است؛ اما به گفته‌ی کمیته بازاری ابی امریک ا‪،‬‬
‫میزان رشد تبلیغات محیطی در دهه‌آخر قرن بیستم ‪ 2/7‬درصد افزایش یافته است(‪.) 1 :11‬‬

‫تبلیغات محیطی ‪Ambient) (Advertising‬‬

‫اصطالحی اس ت ک ه نخس تین ب ار ب ه وس یله‌ی مش تریان و ش رکت ه ای تبلیغ اتی ب ه ک ار گرفت ه ش د‪ .‬این‬
‫اصطالح در اساس با «تبلیغات بیرونی» (‪ )Outdoor Advertising‬متفاوت اس ت و ه ر ی ک م اهیت و‬
‫تعریف ه ای جداگان ه دارن د‪ .‬تبلیغ ات ب یرونی اص طالحی اس ت کلی و غ یر تخصص ی در ب اره‌ی اش کال‬
‫تبلیغات در فضاهای خارج از خانه اس ت‪ .‬مع ادل دیگ ر این اص طالح‪ ،‬تبلیغ ات خ ارج از خان ه اس ت؛ام ا‬
‫تبلیغات محیطی شاخه‌یی تخصصی‪ ،‬جدید و ذوبه گسترش از تبلیغات بیرونی است که نباید آن را یکسان به‬
‫کار برد‪ .‬این شاخه تا امروز هم از جانب سفارش دهندگان و کارگزاران تبلیغاتی و هم از سوی مخاطبان با‬
‫استقبال کم نظیری روبه رو شده است(‪.)2 :11‬‬

‫تبلیغات محیطی شامل تبلیغاتی است که در مکان های غیر عادی‪ ،‬در خور توجه و غیر منتظره و اغلب ب ا‬
‫روش هایی غیر مرسوم‪ ،‬بدیع و همچنین اجراهای تازه(اجراهایی که برای نخستین ب اربر مخاطب ان ظ اهر‬
‫می شوند) به کار گرفته می شوند(‪.)2 :11‬‬

‫تعریف‪ :‬هر نوع تبلیغاتی است که خارج از محیط‌های بسته اج را ش ده و درب اره ی محص والت و خ دمات‬
‫ب و کاری اطالع‌رسانی می‌کند‪.‬‬
‫ارایه‌شده ی یک کس ‌‬

‫تبلیغات محیطی برای ترویج محصول و خدمات شما در برخی از محیط‌های جغرافی ایی خ اص اثرگ ذاری‬
‫بسیار خوبی دارد‪ .‬در حالیکه تبلیغات بر روی بیلبوردها‪ ،‬چوکی های بس ها و وسایل حمل‌و نقل می‌توانند‬
‫برای کسب‌ و کارهای کوچک بسیار موثر واقع شوند؛ ام ا ب از هم ه ر کمپ این تبلیغ اتی محیطی ب ا ت ابلو و‬
‫عالیم استفاده‌شده از اطراف فروشگاه و دفتر کار خود شما آغاز می‌شود‪.6‬‬
‫‪5‬‬
‫‪- http://www.mohiti.com‬‬
‫‪6‬‬
‫‪- http://www.ibazaryabi.com‬‬
 ‫طراحی در تبلیغات محیطی در سه مرحله انجام می شود‪:‬‬

‫مرحله اول‪ :‬نخست باید گرافیک و طرح به خوبی دیده شود‪ .‬آنچه در این مرحل ه اهمیت دارد « خ وب دی د‬
‫شدن» است‪ .‬گرافیک باید طوری انتخاب ش ود ک ه م ورد ت و ج ه ق رار بگ یرد‪ .‬ب رای این ک ار ترفن د ه ای‬
‫گرافیکی باید در آن به کار رود که شما آن را ببینید‪.‬‬

‫مرحله دوم‪ :‬انتقال پیام است‪.‬‬

‫مرحله سوم‪ :‬باید اندیشه نهفته در اثر به خوبی درک شود‪.‬‬

‫چنانچه گفتیم؛ تبلیغات محیطی به هدف و اندیشه باز می گردد و اینکه اندیشه نهفته در اثر‪ ،‬ب ر مغ ز و ذهن‬
‫شما تأثر بگذارد‪.‬‬

‫نباید فراموش کرد گرافیک محیطی جنب ه زیب ا شناس انه دارد و ب ه هیچ وج ه در آن جنب ه تبلیغ اتی م دنظر‬
‫نیست‪ .‬در تبلیغات سعی بر آن است که در ابتدا کاالیی را به مخ اطب نش ان دهیم و نهایت ا آن را ب ه ف روش‬
‫برسانیم‪ .‬این فروش می تواند سیاسی‪ ،‬تجاری‪ ،‬اجتماعی و ف رهنگی باش د‪ .‬ب رای ت اثر گ ذاری در ط راحی‬
‫تبلیغاتی از کارکترهایی که مخاطب با آن احساس ق رابت و ن زدیکی می کن د‪ ،‬اس تفاده ش ود‪ .‬این کارکتره ا‬
‫اگر برخاس ته از جامع ه‪ ،‬فرهن گ و تم دن مخاطب ان باش د بس یار به تر عم ل می کن د‪ .‬ب ه همین خ اطر در‬
‫تبلیغات محیطی سعی می شود به کارکترهای بومی آن منطقه توجه شود‪.7‬‬

‫زمانی می توانیم شرایط مطلوب را در زمینه تبلیغات محیطی فراهم ک نیم ک ه نی از آن در جامع ه م ا ایج اد‬
‫شود‪ .‬ایجاد کاال و محصوالت گرافیکی مناسب به خاطر نیازی است ک ه در این زمین ه احس اس ش ود‪ .‬اگ ر‬
‫کشورهای غربی به تکنالوژی های الزم در این زمینه دست یافتند به س بب نی ازی اس ت ک ه در آ کش ورها‬

‫‪ - 7‬الهی‪ ،‬صالح(‪ ،)1390‬طراحی در تبلیغات محیطی‬

‫‪WWW.GRATEH.COM‬‬
‫مطرح می شود‪ .‬تا زمانی که نیاز به تبلیغاتی مفید در جامعه ما ایجاد نشود یقین ا ش رایط تبلیغ ات محیطی و‬
‫گرافیک محیطی ما به وضع مطلوبی نخواهد رسید‪ .‬یک امر گرافیکی فعالیت ارتباطی است‪ .‬امر ارتباط به‬
‫مانند هرمی سه ضلعی است که از سه وجه برخوردار است‪ .‬گرافیک محیطی زمانی می تواند به حد تعالی‬
‫برسد که عناصر این هرم نظیر‪ :‬فرستندگانی آگاه‪ ،‬ارتباط گر یا طراحی آگاه و جامعه آگاه را داشته باشیم‪.8‬‬

‫تاریخچه‌ی تبلیغات محیطی‬

‫پیشینه تبلیغات محیطی «‪ »Outdoor advertising‬به تمدن های اولیه در روی زمین بر میگ ردد‪ .‬کش ف‬
‫سنگ نگاره هایی از مصر باستان بصورت چه ار وجهی ب ا ن وک ه رمی ش کل ک ه از آنه ا ب رای ت رویج‬
‫مذهب مصریان باستان مورد استفاده قرار می گرفته است‪ ،‬از قدیمی ترین ن وع تبلیغ ات محیطی ب ه ش مار‬
‫می رود‪ .‬این اسناد نشان دهنده آن است ک ه بش ر از زم ان ق دیم در پی اطالع رس انی و ت رویج فرهن گ و‬
‫الگوهای خاص برای تاثیر گذاری در ذهن سایر افراد جامعه خ ود تالش داش ته اس ت‪ .‬ش اید یکی دیگ ر از‬
‫نمونه های بارز تبلیغات محیطی در زمان قدیم را بتوان در جنگ هایی ک ه بین قبای ل بوج ود می آم د‪ ،‬پی دا‬
‫کرد جایی که گروهی از افرادی که در جنگ شرکت می کردند پرچم هایی ب زرگ و قاب ل دی د را ب ا خ ود‬
‫حمل می کردند‪ .‬به همراه داشتن این پرچم ها برای افراد نوعی اطالع رسانی بود‪.9‬‬

‫تبلیغات محیطی در قرن بیست و یکم ‪:‬با پیشرفت بشر در ق رن بیس ت و یکم‪ ،‬ش اهد ورود ابزاره ای جدی د‬
‫در حوزه تبلیغات محیطی هستیم که در برخی موارد چاشنی خالقیت رنگ و بوی تازه ای به آن می بخشد‪.‬‬
‫تلویزیون های بزرگ تبلیغاتی که یکی از دست آوردهای بشر در پی اختراع تکنولوژی ” ال ای دی ” می‬
‫باشد‪ ،‬حاصل خالقیت انسان در قرن بیست و یکم می باشد‪.10‬‬

‫مزیت های تبلیغات محیطی چیست ؟‬

‫یکی از مزیت های فوق العاده تبلیغات محیطی که ب اعث برت ری آن ب ر س ایر رس انه ه ای تبلیغ اتی دیگ ر‬
‫گردیده این است ک ه مخ اطب ن اگریز ب ه دی دن تبلیغ ات محیطی ب وده و چ ون نمی توان د چش م خ ود را از‬
‫رنگ‌ها و طرح‌های اطراف خود بپوشاند قطعا هر رسانه یی سیاست دستورالعمل و گرامر خ اص خ ود را‬
‫دارد و واقعیت ها را به صورت تحریف شده و دستکاری شده و بر اساس منفعت ها و مص الح خ ود ارای ه‬
‫‪ - 8‬قباد‪ ،‬شیوا‪ ،‬مصاحبه با روزنامه همشهری ایران تهران‪.‬‬
‫‪Hamshahritraining.ir‬‬
‫‪9‬‬
‫‪- http://mohiti.com‬‬
‫‪10‬‬
‫‪- http://mohiti.com‬‬
‫می دهد‪ .‬در این میان اگر مخاطب ها تجربه مستقیمی از افراد‪ ،‬مکان ه ا‪ ،‬موض وع ه ا و ‪ ...‬نداش ته باش ند‬
‫رسانه ها نقش واسطه را ایفا می کنند و دریچه نگاه آنها به دنیا می گردند‪.‬‬

‫نقش این گونه تبلیغات نیز مانند سایر روش‌های تبلیغی بر روی فرهنگ سازی و سواد رس انه‌یی مخاطب ان‬
‫بر کسی پوشیده نیست‪ .‬در بحث سواد رسانه یی دو بحث عمده وجود دارد‪:‬‬

‫موضوع اول اینکه با درک و فهم سطح سلیقه افراد می توان سواد بصری آن ها را تحت تاثیر قرار داد‪.‬‬

‫موضوع دوم این است که ارتقا سواد رسانه ای مخاطبان اس ت گرافی ک محیطی مناس ب عالوه ب ر ت امین‬
‫اهداف ذکر شده می تواند در باال بردن فرهنگ عمومی جامعه نیز نقش مهمی را ایفا کند‪.11‬‬

‫و در ادامه هم می توان موارد زیر را هم اضافه کرد‪:‬‬

‫محصول خود را می توانید به معرفی گیرید؛‬ ‫‪‬‬

‫فروش خود را می توانید افزایش دهید؛‬ ‫‪‬‬

‫کاال و خدمات خود را می توانید معرفی کنید؛‬ ‫‪‬‬

‫تبلیغات محیطی موجب افزایش آگاهی مردم نسبت به ورود یک محصول به بازار می شود؛‬ ‫‪‬‬

‫تبلیغ ات محیطی هدفمن د در مراک ز تص میم گ یری مش تریان را ت رغیب می کنی د ت ا از محص والت و‬ ‫‪‬‬

‫خدمات شما استفاده کنند‪.12‬‬

‫حضور دایمی و تکرار موارد رویت سبب ایجاد آگاهی سریع می شود‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫انگیختگی بلند مدت مصرف کنندگان باعث شناسایی یک نام تجاری و وفاداری نسبت به آن می شود‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫پراکن دگی حض ور رس انه در س طح ش هر امک ان حض ور یکپارچ ه محص ول را ب ا اس تفاده از ان واع‬ ‫‪‬‬

‫گوناگون تبلیغات محیطی فراه می کند‪.‬‬

‫با گسترش و تکرار تبلیغات محیطی می توان تبلیغات تلویزیون‪ ،‬رادیو‪ ،‬مطبوعات وس ایر رس انه ه ای‬ ‫‪‬‬

‫جمعی را به مقابل منازل و محل کار مخاطبین تغییر محل داد‪.‬‬

‫در مقایسه با سایر رسانه ها هزینه کمتری دارد‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫تکمیل کننده تبلیغات رادیو‪ ،‬تلویزیون‪ ،‬مطبوعات و‪ ...‬می باشد‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫از طریق ترتیب با سایر رسانه ها به بازار هدف نزدیکتر است‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ - 11‬مقدم‪ ،‬محمد سلیمانی‪ .‬جوادیان‪ ،‬حمید(‪ .) 1393‬بررسی و ارزیابی جایگاه تبلیغات در فضای شهری‪ ،‬سبزوار‪ :‬دانشگاه سبزوار‪.‬‬
‫‪www.upmc6@umac.ir‬‬
‫‪12‬‬
‫‪- http://mohiti.com‬‬
‫ایجاد فرمت های جدید توسط تبلیغ ات محیطی‪ .‬رس انه تیلیغ ات محیطی تع ادل بخش یدن ب ه نس ل جدی د‬ ‫‪‬‬

‫ارتباطات را بر عهده دارد‪ .‬هزینه نسبتا پایین تر این رسانه در مقابل افزایش تصاعدی هزین ه ه ای رس انه‬
‫های دیگر مثل رادیو‪ ،‬تلویزیون‪ ،‬مطبوعات و‪ ...‬عامل موثر انتخاب این رسانه است‪.‬‬
‫تبلیغات محیطی با حضور ‪ 24‬ساعته و هفت روز هفته یک ارتباط دایمی در بازار برقرار می کن د(‪:9‬‬ ‫‪‬‬

‫‪.)148‬‬

‫عیب های تبلیغات محیطی چیست ؟‬

‫کوتاه بودن پیام‪ :‬در تبلیغات محیطی پیام باید بسیار کوتاه باشد زیرا معموًال مخاطبان در حال گذر بوده‬ ‫‪‬‬
‫و سه ثانیه وقت دارند تا پیام را بخوانند‪ .‬پس الزمه موفقیت در این نوع تبلیغات‪ ،‬تهیه متنی کوتاه‪ ،‬قابل‬
‫فهم و تأثیرگذار است که این کاری مشکل است‪.‬‬
‫غیرقابل استفاده برای مناسبت های خاص و کوتاه مدت‪ :‬قراردادهای تبلیغات محیطی معموًال برای‬ ‫‪‬‬
‫زمان های کوتاه مدت منعقد نمی شوند‪ .‬بسیاری از شرکت ها یا سازمان ها‪ ،‬فضاهای تبلیغاتی را ب‬
‫هصورت حداقل سه ماهه اجاره می کنند و این موضوع مانع تبلیغات کوتاه مدت می شود‪.‬‬

‫در تبلیغات محیطی تاکید بیشتر بر روش های شگفت انگیز‪ ،‬هیجان آور‪ ،‬ط نز آم یز و خالق اس ت ک ه‬ ‫‪‬‬

‫در آن درگیری بیشتر مخاطبان با فرستنده‌ی پیام است(‪.)35 :13‬‬

‫برداشت گزینشی از تبلیغات یک محصول‪ ،‬م وجب تفص یر ه ای گون اگون در ب اره تبلی غ خواه د ش د؛‬ ‫‪‬‬

‫زمانی که یک تبلیغ در معرض چنین برخوردی قرار گیرد‪ ،‬به راحتی به فراموشی سپرده نخواهد شد‪.‬‬
‫در بیشتر موارد پیام ها در تبلیغات محیطی‪ ،‬نسبت به پیام های تبلیغات خارج از خانه‪ ،‬ناقص و نا تم ام‬ ‫‪‬‬

‫هستند و مخاطبان باید آنها را رم ز گش ایی کنن د‪ .‬پی ام ه ای زب انی و تص ویری غ یر مرس وم و عجیب‬
‫افزایش سطح عالقه مصرف کنن دگان و ایج اد می ل ب رای رمزگش ایی تبلی غ خواه د ش د؛ این عم ل در‬
‫مراحل و سطوح گوناگون‪ ،‬شناخت ابعاد گوناگون محصول از سوی مصرف کنندگان را در پی خواه د‬
‫داشت ( ‪.) 3: 11‬‬
‫اگر در این حوزه تبلیغات محیطی می خواهی د وارد ش وید‪ ،‬بای د ط رح ه ای مناس ب و ک افی را داش ته‬ ‫‪‬‬

‫باشید‪ .‬رسانه محیطی به قدری قدرتمند است که می تواند کسب و کار شما را متحول کند و برعکس آن اگر‬
‫طرح های مناسب و کافی را نداشته باش ید‪ ،‬می توان د تب دیل ب ه ی ک ض د تبلی غ ش ود؛ ب ه ط ور مث ال ش ما‬
‫محصولی را تبلیغ می کنید که توان تولید آن را بصورت گسترده ندارید‪ .‬این فرصت برای کسب و کار شما‬
‫به یک ضد تبلیغ تبدیل خواهد شد‪.‬‬
‫شاید باال بودن قیمت های ابزارهای رسانه محیطی یکی از معایب این ح وزه باش د و ه ر ش رکتی نمی‬ ‫‪‬‬

‫تواند از این ابزارها بهره مند شود‪.‬‬

‫وجود محدودیت در اجرای طرح های تبلیغاتی یکی دیگر از معایب تبلیغات محیطی می باشد‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫اشکال مختلف ابزارهای تبلیغاتی در حوزه رسانه محیطی ‪:‬بیلبورد ها یکی از بهترین ابزاره ای تبلیغ اتی‬
‫در رسانه محیطی محسوب میشوند که قدرت غیرقابل انکار برای معرفی محصوالت و خدمات شرکت ه ا‬
‫دارند‪ .‬بیلبوردها با اشکال و ایده های خاص می تواند ببننده را به تفکر در خصوص نگ رش ه ا‪ ،‬اه داف و‬
‫مقصود نهایی طراحان و ایده پردازان برساند و صاحبان کاال و خدمات را به مقصود نه ایی و ف روش بیش‬
‫تر و مطلوب تر برساند‪ .‬با پیشرفت بشر و فناوری های جدید هر از گاهی ش اهد ورود ابزاره ای جدی د ب ه‬
‫تبلیغات محیطی هستیم که از جمله آنها ورود تلویزیون های شهری را می توان دست آورد قرن بیس ت یکم‬
‫دانست‪.13‬‬

‫انواع ابزارهای رسانه محیطی ‪:‬با توجه به نوع مخاطب و درخواست های صاحبان آگهی از ب ازار ه دف‪،‬‬
‫ابزارهای مختلفی قابل استفاده هستند که در اینجا با انواع ابزارهای تبلیغات محیطی آشنا می شویم‪.‬‬

‫بیلبورد های تبلیغاتی‬ ‫‪‬‬

‫بیلبورد ه ا یکی از مرس وم ت رین و س نتی ت رین روش ه ای تبلیغ ات محیطی هس تند ک ه از س الها پیش در‬
‫جامعه مورد استفاده قرار می گرفتند اما امروزه شاهد هستیم تلویزیون های شهری محبوبیت بیشتری برای‬

‫‪13‬‬
‫‪- http://mohiti.co‬‬
‫پخش برخی تبلیغات پیدا کرده اند و تعداد آنها هر ساله در حال اف زایش اس ت‪ .‬البت ه ط راحی بیلب ورد ه ای‬
‫خالقانه مدتی است که در کشور ما نیز در حال انجام اس ت و ه ر از چن د گ اهی ای ده ی ج البی در یکی از‬
‫‪14‬‬
‫بیلبورد های خیابان مخاطبان را شگفت زده می کند‪.‬‬

‫استندهای تبلیغاتی‬ ‫‪‬‬

‫‪14‬‬
‫‪- http://bazaryabi.net‬‬
‫استندهای تبلیغاتی طرح هایی هستند که طرح موضوع مورد نظر را به صورتی برنامه ریزی می‬
‫کند که فورم نهایی به تنهایی و با امکانات ویژه در مح ل مناس ب خ ود ق رار گ یرد و س وژه م ورد‬
‫نظر را به خوبی معرفی نماید‪)26 :13(.‬‬

‫لمپوست بنر‬ ‫‪‬‬

‫گونه جدیدی از امان تبلیغاتی اس ت ک ه از‬

‫میله های مستطیلی در ابع اد ی ک م تر در‬
‫س ه م تر تش کیل ش ده و پس از نص ب در‬
‫محل ( عموما میله های المپ وس ط بل وار‬
‫و میله های شبیه به آن ها که ب دین منظ ور ک ه در بلواره ا (گل دان) نص ب می ش وند) م ورد نظ ر‬
‫امکان نصب پارچه هاب تبلیغاتی را فراهم می سازد‪ .‬این سازه نسبت به نوع قرار گ یری در کن ار‬
‫خیابان به صورت دو وجهی و در وسط بلوار (گلدان) سرک های بزرگ ب ه ص ورت چه اروجهی‬
‫نصب می شود‪)25 :13(.‬‬

‫استرابوردهای تبلیغاتی‬ ‫‪‬‬

‫استرابردهای تبلیغاتی نوعی استند ایستاده تبلیغاتی است که از چندین سال پیش توسط شهرداری ها‬
‫جهت اکران های فرهنگی و اطالع رسانی مورد استفاده قرار می گیرند‪ .‬استرابورد سازه یی است‬
‫که نقایص و ایرادات نسل های قبلی خود را برطرف کرده و ایس تادگی خ وبی در مقاب ل ب اد دارد(‬
‫‪)25 :13‬‬
 ‫تلویزیون های تبلیغاتی شهری‬ ‫‪‬‬

‫فضای تبلیغاتی دیجیتالی دارای تحرک و پوی ایی‬

‫است و همانن د ی ک تلویزی ون خ انگی در س طح‬
‫شهر ایفای نقش می کند و از جنب ه ه ای اس ت و‬
‫صوت جایگاه خاصی ندارد‪ .‬در فضای شهری با‬
‫«تص ویر» ف نی و نح وه ی پی ام رس انی تف اوت‬
‫دارد‪ .‬در این فضای تبلیغی تکیه بر عنصر توجه‬
‫به آلودگی صوتی موجود‪ ،‬تلویزیون های ش هری‬
‫ب دون ص وت ایف ای نقش می کنن د‪ .‬مخ اطب این‬
‫فضا هم سواره و هم پیاده است ولی بیشترین بهره را پیاده ها می‌توانند ببرند‪ .‬با توج ه ب ه مخ اطب س واره‪،‬‬
‫رعایت ضوابط ترافیکی در طراحی و جانمایی دارای اهمیت و ضرورت است‪ .‬در تلویزیون های شهری‪،‬‬
‫طرح های فرهنگی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬هنری و‪ ...‬تبلیغ می شود(‪.)118 :2‬‬

‫این تلویزیون های بزرگ را معموًال در مراکز اصلی و پرتردد شهر نصب می کنند‪ .‬وسعت سطح نمایش ی‬
‫آنها تاثیر مضاعفی در مخاطب می گذارد‪ ،‬به گونه یی که او را مجاب به دی دن می کن د‪ .‬ب رای این ک ه این‬
‫صفحات را درست به کار بگیریم‪ ،‬باید در تعیین مکان نصب آنها دقت شود تا در بهترین وضعیت و مک ان‬
‫قرار گیرند‪ ،‬از این رو‪ ،‬رعایت نکات زیر در اولویت قرار می گیرد‪:‬‬

‫لف‪ :‬زاویهی دید این صفحه از زوایای مختلف سنجیده شود‪.‬‬

‫ب‪ :‬ارتفاع آن نسبت به موقعیت محل و نگاه ناظران در نظر گرفته شود‪.‬‬

‫ج‪ :‬میزان یا زاویهی تابش نور خورشید‪ ،‬که تا چه اندازه آن را متاثر می سازد‪ .‬و‪ :‬ن وع پی ام ی ا آگهی ه ای‬
‫پخش شده از این صفحات باید متناسب با زمانی باشد که مخاطب در اختیار دارد‪،‬‬

‫بنابراین باید کوتاه و جذاب باشد‪ .‬ن‪ :‬به هنگام شب و تاریکی چه اندازه در روشنایی محیط ت اثیر می گ ذارد‬
‫و بالعکس‪ .‬ه‪ :‬همانند بیشتر مکان ها‪ ،‬بیلبورد چه مقدار از فضای محیط را اشغال می کند؟ آیا آن فضا مفی د‬
‫است یا خیر؟ این نوع وسایل ارتباط جمعی نوعی بیلبوردند با قابلیت ها و کاربردهای فراوان‪ ،‬ام ا در عین‬
‫حال محدودیت‌هایی نیز دارند‪ ،‬مثل اینکه در بیلبوردها می توانیم شکل ارایه پیام را به صورت حجمی و ی ا‬
‫چندین الیه نشان دهیم ولی در این رسانه چنین امکانی را نداریم(‪.)73 : 6‬‬

‫اجزاء تشکیل دهنده صفحه نمایشگر تلویزیون شامل موارد زیر می باشد‪:‬‬

‫کوچکترین جزء حباب یا المپ ‪LED‬است‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫تشکیل یک « ‪ 2‬یا ‪ » 4‬بعد از حباب ترکیب چند حباب ‪ Pixel‬را می دهد‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫تعداد چندین حباب بر روی یک صفحه مستطیل شکل تشکیل ماژول ‪ 11‬را می دهد‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ترکیب چند ماژول یک کابینت را می سازد‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ترکیب چندین کابینت نیز یک صفحه تلویزیون را شکل می دهد(‪.)375 :2‬‬ ‫‪-‬‬

‫تبلیغات برروی بدنه تاکسی های شهری‬ ‫‪‬‬

‫سبک تبلیغاتی که بر روی تاکسی های شهری انج ام می ش ود همانن د هم ان اتوب وس ه ای ش هری‬
‫است‪.‬‬
 ‫تبلیغات برروی بدنه بس های شهری‬ ‫‪‬‬

‫يكي ديگ ر از وس ايل تبلیغی ش هری‪ ،‬تبلی غ در‬

‫ايستگاه های اتوبوس است ک ه چن د س الی اس ت‬
‫در ب رخی ايس تگاه ه ای اتوب وس ب ه چش م می‬
‫خورد و شکل و شمايل خاصی ب ه ايس تگاههای‬
‫اتوب وس بخش یده اس ت‪ .‬اين در ح الی اس ت ک ه‬
‫خود اتو بوس نیز به عنوان يک ر سانه تبلیغاتی‬
‫سالها س ت ک ه در دنی ا م ورد اس تفاده ق رار می‬
‫گیرد‪ .‬در واقع شیوه ای که بیش از ديگر روش های تبلیغاتی محیطی در ايران اس تفاده و م ورد ا س تقبال‬
‫صاحبان آگهی قرار گرفته اتوبوس آگهی ا ست‪ .‬اتوبوس ها از سال ‪ 1368‬به قافله تبلیغاتی کش ور ای ران‬
‫پیوسته است و خیلی زود توانست نظر بسیاری از صاحبان کاال و خدمات را به خ ود جلب ک رده و گ وی‬
‫رقا بت را از ديگر شیوه های تبلیغات شهری بربايد‪ .‬اولین تبلیغات انج ام ش ده ب ر روی بدن ه ات و ب وس‪،‬‬
‫تبلیغات فرهنگی و خدماتی بوده است‪.‬‬

‫اتوبوس ها به داليل زير نسبت به تابلوهای ثابت از برتری نسبی برخوردار است‪:‬‬

‫حرکت مدام و شبانه روزی در نقاط مختلف شهرها‪.‬‬ ‫‪-2‬‬

‫تماس مستقیم و رويارويی با میلیون ها شهروند در طول شبانه روز‪.‬‬ ‫‪-3‬‬
‫برخورداری از امکانات وسیع جهت نصب آگهی‪.‬‬ ‫‪-4‬‬
‫پايین بودن هزينه تبلیغات اتوبوسی نسبت به ساير ابزارهای تبلیغی(‪.)7 :12‬‬ ‫‪-5‬‬

‫در ا يران در خصوص اتوبوس آگهی يک نظر سنجی انجام گرفته و شرکت اتوبوس رانی تبلیغ ات را‪ ،‬ب ا‬
‫نصب ورقه های آلومینیومی روی بدنه اتوبوس ها آغاز کرد ک ه پس از م دتی ن وبت ب ه داخ ل اتوب وس‪،‬‬
‫شیشه پشت و تمام بدنه (سوپر باس) نیز رس ید‪ .‬نقش و نگاره ای رنگ ارنگی ک ه ش هروندان‪ ،‬هم ه روزه‬
‫شاهد آن هستند همگی با دست‪ ،‬روی بدنه اتوبوس ها نقا شی می‌شود‪ .‬اين نقاشی ها تا آنجا گسترش يافتند‬
‫که حتمًا کل شیشه عقب اتوبوس ها و برخی قسمت های کناری آن را نیز شامل شدند‪.‬‬

‫شرکت واحد حتی پشت بلیت ها‪ ،‬کناره و باالی سرپناه ه ا‪ ،‬س قف باج ه ه ای ف روش بلیت و ح تی دفترچ ه‬
‫راهنمای خطوط را برای تبلیغ از ياد نبرده است‪ .‬در حالی که ساير شیوه های تبلیغ به دلیل رکود اقتص ادی‬
‫مورد بی مهری صاحبان کاال و خدمات قرار گرفته‪ ،‬تبلیغ کاال با ا ستفاده از اتوبوس آگهی با استقبال نس بتًا‬
‫خوبی موا ج ه ش ده اس ت‪ .‬در عین ح ال اتوب وس آگهی تنه ا رس انه یی اس ت ک ه از هم ان ابت دا‪ ،‬منعی در‬
‫تبلیغات کاالهای خارجی نداشته است‪)8 : 14( .‬‬

‫در خصوص رسانه های بین شهری بايد اشاره کرد که اگر از نظر تعبیه جا و زاويه ديد در مک ان مناس ب‬
‫و پر ترددی قرار گرفته باشد قطعًا از رويت زيادی برخوردار خواهد بود و نیز هزين ه آن ن یز متناس ب ب ه‬
‫نظر می رسد این نوع تبلیغات متاسفانه چندان امکان گزينش مخاطبان را فراهم نمی آورد‪)85 :16(.‬‬

‫تبلیغ ات محیطی حم ل و نق ل ش امل تبلیغ ات ب ر روی‬

‫وسایل نقلی ه متح رک و مک ان ه ای مرتب ط ب ه آنه ا می‬
‫شود‪ .‬از نمونه‌های این نوع تبلیغات محیطی می توان ب ه‬
‫تبلیغات بر روی اتوبوس ها ‪ ،‬کامیون ها ‪ ،‬کامیون های شرکت های پخش مواد غذایی ‪ ،‬تاکسی ه ا ‪ ،‬م ترو‬
‫و … اشاره کرد‪ .‬این نوع تبلیغات نیز خود ب ه دو دس ته الک ترونیکی و غ یر الک ترونیکی تقس یم بن دی می‬
‫شود‪.‬‬

‫تبلیغات پل های هوایی و عابر پیاده‬ ‫‪‬‬

‫بدنه‌ی پل های هوایی و عابرین پیاده‬

‫هم واره فض ای مناس بی را ب رای‬
‫نص ب گون ه ه ای مختل ف تبلیغ ات‬
‫محیطی می باش د زی را هم ع ابرین‬
‫پی اده و هم مس افرین و وس ایط نقلی ه‬
‫متوجه آن هستند ‪ .‬هم اینکه نصب بیلبورد ها و دیگر گونه های تبلیغات محیطی بر روی آنها آس ان‬
‫تر و کم هزینه تر است‪.‬‬

‫دیواری نویسی‬ ‫‪‬‬

‫در تبلیغ ات دی وار نویس ی بیش تر‬

‫تبلیغاتی استفاده می شود که جنبه غ یر‬
‫تج اری را دارد و ب ه عام ه م ردم و‬
‫بیش تر ب ر روی فرهن گ و فرهن گ‬
‫س ازی ی ا در ابع اد سیاس ی می باش د‪.‬‬
‫البت ه دی وار نویس ی ه ای کوچ ک در‬
‫سطح شهر بر وی دیوار ها انجام می شود اما این کار در قسمت اماکن دولتی و شخصی در گ اهی‬
‫از موارد بدون اجازه انجام می شود که این ک ار خالف ق انون اس ت و بای د ب ا ص احبان امالک ب ه‬
‫تفاهم رسید‪.‬‬

‫دستگیره های تبلیغاتی‬ ‫‪‬‬

‫دست گیره های تبلیغاتی که در داخل ملی بس ها و قطارهای شهری استفاده می شود تا حدودی ن و‬
‫ظهور بوده و می تواند گزینه مناسبی برای تبلیغات به شمار آید زی را در ط ول روز اف راد زی ادی‬
‫هستند که از این وسایط استفاده می کنند‪.‬‬

‫•‬
‫و‬

‫‪15‬‬
‫ابزارهای خالقانه و نامتعارف‬
‫این شکل عموما بر اساس موضوع و محیط به گونه خالقان ه ب ا مخ اطبین ارتب اط برق رار‬
‫نموده و جلب توجه می نماید(‪)30 :13‬‬

‫مبلمان شهری‬ ‫•‬

‫ن یز یکی از روش ه ای دیگ ر تبلیغ ات محیطی‬
‫محسوب می شود‪ .‬در این شیوه از المان های مختلف‬
‫موجود در محیط برای تبلی غ ک اال و خ دمات اس تفاده‬
‫می شود به عنوان مثال دکه های روزنامه فروش ی ‪،‬‬

‫‪15‬‬
‫‪- http://mohiti.com‬‬
‫‪16‬‬
‫باجه های تلفن ‪ ،‬ایستگاه های اتوبوس ‪ ،‬ص ندوق ه ای پس تی ‪ ،‬ص ندلی ه ای پی اده رو و‬
‫…‪.‬‬

‫چرا باید از تبلیغات محیطی استفاده کنیم؟‬

‫به‌طورکلی می‌توان گفت که تبلیغات محیطی روشی بسیار مفید برای رساندن پیام ب ه م ردم در محلی اس ت‬
‫که زندگی می‌کنند‪ ،‬کار می‌کنند یا حتا در آن محل بازی می‌کنند‪ .‬تبلیغات محیطی همانند رسان ‌ه ای است ک ه‬
‫در همه‌جا حضور دارد و زمانی که با خالقیت از آن استفاده شود‪ ،‬فضای جدید تبلیغاتی را ایجاد می‌کند ک ه‬
‫پیش‌ازاین وجود نداشته‌اند – فضاهای تبلیغاتی که قادر به متوقف کردن مردم در جای خودشان هستند‪.‬‬

‫با ترکیب رسانه‌های سنتی و غیر سنتی در یکدیگر‪ ،‬تبلیغات محیطی فضایی را در اختیار شما قرار می‌دهد‬
‫که با هیچ فضای تبلیغاتی دیگری قابل مقایسه نیست‪ .‬در انتخاب و ترکیب این رسانه‌ها در عم ل مح دودیت‬
‫وجود ندارد و تنها ابعاد تصور ما قادر به محدود کردن آن است‪.‬‬

‫اغلب مردم ‪ %70‬از زمان خودشان را در ب یرون از محیط‌ه ای مس قف و پوش یده می‌گذرانن د‪ ،‬در حالیک ه‬
‫به‌طور متوسط مبلغ بسیار اندکی از بودجه بازاریابی و تبلیغ ات ب ه این ن وع از بازاری ابی اختص اص پی دا‬
‫می‌کند‪.‬‬

‫‪16‬‬
‫‪- http://bazaryabi.net‬‬
 ‫‪17‬‬
‫چارت ‪ -1‬درصد وجود افراد در محیط پوشیده با درصد بازاریابی در این چنین مکان ها‬

‫تبلیغات محیطی یکی از کم هزینه ترین نوع تبلیغ می باش د‪ .‬به‌ط ور متوس ط هزین ه الزم ب رای دی ده ش دن‬
‫تبلیغات محیطی به ازای هر ه زار نف ر مبل غ بس یار ن اچیزی اس ت و در مقایس ه تقریب ًا ب ا هزین ه تبلیغ ات‬
‫رادیویی در رقابت است و این برای مدیران تبلیغاتی به این معناست که با هزینه کمتری ب ‌ه راحتی می‌ت وان‬
‫به تعداد نفرات بیشتری دست پیدا کرد‪ .‬گراف‪ 1‬توضیح بیش تری در این مورد دارد‪:‬‬

‫‪18‬‬
‫گراف ‪ -1‬هزینه ی مصرف شده برای تبلیغات‬

‫‪- 17‬این تحقیق توسط کاربران سایت ‪ ibazaryabi‬در سال ‪ 1393‬در ایران انجام شده است‪.‬‬
‫‪http://www.ibazaryabi.com‬‬
‫‪http://www.ibazaryabi.com‬‬ ‫‪- 18‬این تحقیق توسط کاربران سایت ‪ ibazaryabi‬در سال ‪ 1393‬در ایران انجام شده است‬
‫تبلیغ ات محیطی یکی از ب ‌ه یادمان دنی‌ترین ان واع رس انه‌های تبلیغ اتی اس ت‪ ،‬خصوص ًا اگ ر ب ا اس تفاده از‬
‫تبلیغات اثرگذاری آن در ذهن مخاطب را بیشتر کنی د‪ .‬مص رف‌کنندگان ب ه‌خ وبی از تبلیغ ات محیطی آگ اه‬
‫می‌شوند؛ آنان در کنار اینکه به امور روزمره خود رسیدگی می‌کنند‪ ،‬ب ه این دس ت از تبلیغ ات هم به‌خ وبی‬
‫توجه دارند‪ .‬نمودار پایین نشان‌دهنده تعداد افرادی است که در یک جامعه آماری مشخص اذعان به دی دن و‬
‫توجه کردن به تبلیغات محیطی داشته‌اند‪.19‬‬

‫‪20‬‬
‫گراف ‪ -2‬درصد افرادی که به انواع تبلیغات توجه می کنند‪.‬‬

‫مقایسه تبلیغات محیطی با دیگر گزینه‌های تبلیغاتی‬

‫برخالف تلویزیون‪ ،‬رادیو یا رسانه‌های چاپی‪ ،‬تبلیغاتی محیطی همانند رس انه‌ای اس ت ک ه ق ابلیت خ اموش‬
‫کردن یا کنار گذاشتن را ندارد‪ .‬مصرف‌کنندگان در زمان عب ور از منطق ‌ه ای ک ه در آن ی ک تبلی غ محیطی‬
‫مثل بیلبورد قرارگرفته است‪ ،‬نمی‌توانند به‌اصطالح تبلیغ منتشرشده بر روی یک بیلبورد را نادیده بگیرند‬
‫ی ا آن را جل و بزنن د‪ -‬همانن د تبلی غ ق رار داده‌ش ده در ابت دای ی ک فلم‪ -‬و تبلی غ بع دی را مش اهده کنن د‪ .‬در‬
‫تلویزیون و رادیو مخاطب قادر به خاموش کردن یا عوض کردن کان ال اس ت‪ ،‬در روزنام ه مص رف‌کننده‬
‫قادر به ورق زدن صفحه است و حتی در اینترنت مصرف‌کننده قادر به بستن آن صفحه خاص است‪.‬‬

‫‪19‬‬
‫‪- http://www.ibazaryabi.com‬‬
‫‪-20‬این تحقیق توسط کاربران سایت ‪ ibazaryabi‬در سال ‪ 1393‬در ایران انجام شده است ‪http://www.ibazaryabi.com‬‬
‫به‌عبارت‌دیگر تبلیغ ات محیطی تنه ا ش کلی از رس انه اس ت ک ه مص رف‌کننده کن ترولی ب ر روی محت وای‬
‫منتشر شده بر روی آن را ندارد که این موضوع باعث می‌شود تا مدیران تبلیغاتی کن ترول بی‌س ابقه ای ب ر‬
‫چگونگی دیده شدن و در کجا دیده شدن تبلیغات خود داشته باشند‪.21‬‬

‫عک‬
‫س – تبلیغ جالب کریم دندان کالگیت بر یکی از دیوارها‬

‫آیا تبلیغات محیطی فقط و فقط همان بیلبورد است؟‬

‫شاید برخی تصور کنند که تبلیغات محیطی فق ط و فق ط مح دود ب ه تبلیغ ات منتشرش ده ب ر روی بیلبورده ا‬
‫است‪ .‬اما با وجود اینکه بیلبورد قدرتمندترین و قابل دیدترین انواع آنهاست؛ ام ا ان واع مختل ف این ن وع از‬
‫تبلیغات می‌تواند شامل موارد زیر هم باشد‪ :‬بیلبورده ا‪ ،‬تبلی غ در ایس تگاه‌های اتوب وس‪ ،‬بدن ه اتوب وس و در‬
‫داخل اتوبوس‌های شهری‪ ،‬بدنه تاکسی‌ها‪ ،‬وسایل نقلیه سازمانی و… ک ه البت ه ب ا کمی خالقیت ه ر ی ک از‬
‫آنها می‌توانند به انواع مختلف دیگری تقسیم شوند‪.‬‬

‫به گونه ی نمونه؛ رستوران ها و هتل‌ها اغلب از بیلبوردهای موجود در جاد ‌ه ها و س رک ه ا بای د اس تفاده‬
‫کنند تا سرنشینان عبوری را به اس تفاده از خ دمات خودش ان جلب کنن د‪ .‬چ وکی ه ای بس اغلب بای د مح ل‬
‫تبلیغات کسب‌و کارهای محلی باشند و ایستگاه‌های بس های محلی مناسب ب رای تبلیغ ات فلم‌ه ای س ینمایی‬

‫‪21‬‬
‫‪- http://www.ibazaryabi.com‬‬
‫هستند‪ .‬رویدادهای ورزشی اغلب محل مناس بی ب رای تبلیغ ات ان واع نوش یدنی و نوش ابه اس ت و ب ه همین‬
‫ترتیب هر یک از انواع تبلیغات محیطی کارایی و اثرگذاری بهتری برای یک نوع از تبلیغات دارد‪.22‬‬

‫انواع موقعیت های مکانی برای انجام تبلیغات محیطی‬

‫مکان مناسب جهت انجام تبلیغات محیطی از جمله فاکتورهای مهم و اساس ی می باش د ک ه اگ ر ب ه درس تی‬
‫انتخاب شود‪ ،‬تآثیر شگرفی در مخاطب ایجاد خواهد کرد و بهترین مکان ها شامل موارد زیر می باشد‪:23‬‬

‫فضاهای بین شهری‬

‫سرک های عمومی‪ :‬سرک های عمومی به دلیل ازدحام ترافیکی که در طی شبانه روز دارد می توان د‬ ‫‪‬‬

‫مکان مناسب برای جلب توجه مخاطبان باشد‪ .‬و همواره در اطراف این سرک ها به نسبت مکان و ب زرگی‬
‫که دارند می توان از گونه های مختلف تبلیغات محیطی استفاده کرد‪.‬‬

‫‪22‬‬
‫‪- http://www.ibazaryabi.com‬‬
‫‪23‬‬
‫‪- http://mohiti.com‬‬
‫عوارضی‪ :‬عوارضی ها هم همواره محیطی مناسب به دلیل ازدحام ت رافیکی اف راد بای د در این مراک ز‬ ‫‪‬‬

‫چند دقیقه ای را توقف داشته باشند البته نسبت به ترافیک وسایط و مکان هایی که این عوارضی ه ا س اخته‬
‫می شوند همواره یکی از مراکز بسیار عالی برای تبلیغات محیطی هستند که می تواند توجه م ردم ی ا به تر‬
‫است‬

‫بگوییم مخاطبان را به خود جلب کند‪.‬‬

‫پولیس راه ها‪ :‬پولیس راه ها یکی از مراکزی اس ت ک ه همیش ه در اط راف آنه ا اق امت گ اه ه ای بین‬ ‫‪‬‬

‫شهری و مراکز سوخت گیری و تفریگاه های بین شهری و خ دماتی در اط راف آنه ا س اخته می ش ود‪ .‬این‬
‫گونه مکان ها‬

‫هم از مهمترین مکان هایی است که می توان برای تبلیغات محیطی استفاده کرد‪.‬‬

‫پایانه های حمل و نقل عمومی‬

‫ایستگاه بس های شهری‪ :‬ایستگاه های بس شهری هم به دلیل اس تفاده اقش ار مختل ف جامع ه و ازدح ام‬ ‫‪‬‬

‫افراد زیاد می تواند مخاطبان زیادی برای تبلیغات محیطی و کاال یا خدمات مورد تبلی غ داش ته باش د‪.‬در این‬
‫مناطق نسبت به بزرگی که دارد می تواند مکان مناسبی برای اس تفاده گون ه ه ای مختل ف تبلیغ ات محیطی‬
‫باشد‪.‬‬
‫ایستگاه مسافربری بین شهری‪ :‬این ایستگاه ها هم واره بزرگ تر از ایس تگاه ه ای بس ش هری هس تند و‬ ‫‪‬‬

‫افرادی که از این ایستگاه ها استفاده می کنند همواره بیشتر از دیگر افراد داخل ش هر خری د می کنن د زی اد‬
‫این افراد اکثرا مسافر بوده و به شهر های دیگر می روندو این گونه مکان ها بیشتر ساعت های شبانه روز‬
‫شلوع می باشد و افراد زیادی در آن رفت و آمد کرده وی ا اینک ه م دت زم ان بیش تری را در آن س پری می‬
‫کنند‪.‬‬
‫ایستگاه مسافربری بس ها‬ ‫‪‬‬

‫قطار شهری‪ :‬قطارهای شهری هم به دلیل استفاده اقشار مختلف جامعه ک ه از لح اظ اقتص ادی تم امی‬ ‫‪‬‬

‫قشار را در بر می گیرد می تواند یکی از بهترین مکانها برای تبلیغات محیطی باشند‪.‬‬
‫فرودگاه‪ :‬این گونه مکان ها هم همانند نمایشگاه های بین المللی تبلیغات متن وع ت ر و ب ا کیفیت ت ری را‬ ‫‪‬‬

‫می طلبد زیرا در این مکان ها بیشتر افرادی که نسبتا از وضعیت مالی خوبی برخوردار هستند اس تفاده می‬
‫کنند و می توانند مخاطبان خوبی برای خرید کاال یا خدمات باشند پس از اهمیت خاصی برخوردار است‪.‬‬
‫راه آهن‪ :‬راه آهن ها هم همانند میدان های هوایی هستند‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫جایگاه های سوخت گیری‬

‫پمپ تیل ‪ :‬پمپ تیل ها یکی از مکان های مزدحم شهر می باشد و همه افرادی دارای وسایط نقلیه هستند‬ ‫‪‬‬

‫یا با وسایط نقلیه شخصی یا عمومی در شهر یا از شهری به شهر دیگر رفت و آمد میکنند هم واره س اعات‬
‫یا دقایقی از شبانه روز را در این مکان ها برای سوخت گیری این وسایط سپری می کنن د‪ .‬پس این مکانه ا‬
‫هم همواره یکی از نقاط اساسی شهر برای تبلیغات و طبلیغات محیطی هستند‪.‬‬
‫جایگاه سوخت ‪ : CNG‬این جایگاه ها هم همانند پمپ تیل ها عمل می کنن د و در این مراک ز ب ا اینک ه‬ ‫‪‬‬

‫جدید هستند اما وسایط دوگانه سوزی باربری یا مسافر بری که دوگانه سوز هستند استفاده می کنند‪ .‬پس در‬
‫این مکان ها هم می توان از گونه های مختلف تبلیغات محیطی استفاده کرد‪.‬‬

‫مراکز عمومی‬

‫مجتمع های تفریحی توریستی‪ :‬مجتمع های تفریحی و توریستی هم به دلیل این که تف ریح گ اه هس تند و‬ ‫‪‬‬

‫همواره افراد زیادی دراین مناطق رفت و آم د می کنن د ب ه وی ژه مس افران داخلی و خ ارجی مک ان خ وبی‬
‫برای تیلیغات هستند که می تواند محص ول ی ا محص ول ه ایی را ب ه تبلی غ بگیرن د و توج ه اف راد را ب رای‬
‫استفاده از محصول ها جلب کند‪.‬‬
‫مراکز خرید‪ :‬یکی از مهمترین مکانهایی که مورد توجه تولید کنند گان و افرادی که می خواهند کاال ی ا‬ ‫‪‬‬

‫خدماتی را تبلیغ کنند به شمار می آیند‪ .‬زیرا افراد همواره ب ه ک اال ی ا خ دماتی ک ه بیش تر از هم ه تبلی غ می‬
‫شوند توجه نشان می دهند و می خواهن د از آن اس تفاده کنن د پس این مک ان ه ا می توان د به تر و بیش تر از‬
‫مکان های دیگر شهر باشد‪.‬‬
‫نمایشگاه های بین المللی‪ :‬نمایشگاه ای بین المللی هم یکی از مهمترین مکانها ب رای تبلیغ ات اس ت ک ه‬ ‫‪‬‬

‫ساحه تبلیغ ات محیطی متف اوت ت ر از س احات دیگ ر ش هر می باش د‪ .‬زی را در این مک ان ه ا بای د تبلیغ ات‬
‫محیطی با شرایط خ اص ت ری انج ام ش ود یع نی بای د ب ه زب ان ه ای رایج کش ور و بین المللی و ب ا کیفیت‬
‫بیشتری انجام شود تا توجه مخاطبان را به طرف کاال یا خدمات جلب کرده و آنها را عالقه من د ب ه اس تفاده‬
‫از کاال و خدمات کند‪.‬‬
‫میادین ورزشی‪ :24‬میادین ورزشی هم تبلیغات کاال باید ب ا ش رایط خاص ی انج ام ش ود ت ا ب ا توج ه ب ه‬ ‫‪‬‬

‫هیجان مخاطبانی که در از این مکان ها استفاده می کنند مطابقت داشته باشد و آنها را متمایل ب ه اس تفاده از‬
‫کاال یا خدمات کند‪.‬‬

‫خالقیت در تبلیغات محیطی‬

‫در بازاری که مملو از محصوالت و خدمات مختلف است‪ ،‬خالقیت ح رف اول را می زن د‪ .‬هم خالقیت در‬
‫تولید محصول و هم خالقیت در تبلیغات و اگر تبلیغات برای بازاریابی بدون خالقیت باش د ب رای مخاطب ان‬
‫بسیار خسته کننده و مالل آور است و سازندگان تبلیغات نیز کاری بی اثری را انجام داده اند‪.‬‬

‫تبلیغات اگر به گونه ای منحصر به فرد باشد تُاثیر مطلوبی بر جای خواهد گذاشت و ب دین معن ا ک ه در بین‬
‫تبلیغات دیگر تبلیغ شما بر جسته باشد و اینکه منحصر به فردی ب ا ه ویت برن د در ارتب اط باش د و اگ ر در‬
‫غیر این صورت شکل بگیرد‪ ،‬مخاطب را از دست خواهید داد‪.‬‬

‫«استفان وگل» مدیر ای ده پ ردازی دف تر «‪ »Ogilvy Mather‬در آلم ان اس ت‪ .‬وی ک ه ف رد پیش تازی در‬
‫زمینه ی خالقیت می‌باشد دراین‌باره می‌گوید‪“ :‬هیچ‌ چیزی از تبلیغات خالقانه کارآم د ت ر نیس ت‪ .‬تبلیغ ات‬
‫خالقان ‌ه ب ‌ه یادماندنی تر و با دوام تر است‪ .‬با هزینه تبلیغاتی کم تری م وثر واق ع می‌ش ود و می‌توان د گ روه‬
‫طرفداران خود را با سرعت بیشتری بسازد"‪.‬‬

‫سرتاسر یک کار خالقانه بر پایه‌ی آن چیزی که قبًال درست شده‪ ،‬به وجود می‌آی د و ه ر ای د ‌ه ی جدی د تنه ا‬
‫ترکیب یا تلفیقی از چند اید ‌ه ی قبلی است‪ .‬مهم نیست که این ایده یا تکنیک چگونه به ذهن م ا رس یده‪ ،‬بلک ه‬
‫چگ ونگی اس تفاده و ب ‌ه روز‌رس انی آن ب رای ه دف مهم اس ت‪ .‬از این رو‪ ،‬آش نایی ب ا اس تراتیژی‌ها و‬
‫تکنیک‌های خالقان ه و درک به تر و عمی ق‌ت ر مک انیزم و چگ ونگی عملک رد آن‌ه ا می‌توان د ب ه گس ترش‬
‫فضاهای ذهنی و یافتن ایده‌های نو منجر شود‪.25‬‬

‫‪24‬‬
‫‪- http://mohiti.com‬‬
‫‪25‬‬
‫‪- http://mohiti.com‬‬
 ‫نقش گرافیک محیطی در تبلیغات محیطی‬

‫گرافیک محیطی به عنوان یکی از شاخه های گرافیک در رسیدن به اهداف باال نقش بسزایی دارد‪ ،‬و بخش‬
‫عمده‌ای از فعالیت های تبلیغاتی و تجاری را در بر می گیرد‪ .‬محیط اطراف ما خان ه ای ک ه در آن زن دگی‬
‫می کنیم خیابانی که درآن تردد می کنیم‪ ،‬فضای سبزی که درآن قدم می زنیم ‪ ،‬پ ارکی ک ه ب رای تف ریح ب ه‬
‫آنجا می رویم ‪ ،‬همه نیاز به برقراری روابط منطقی فرمی و روابط سازمان بندی دقیق بر مبن ای اص ول و‬
‫د‪.‬‬ ‫ری دارن‬ ‫ان بص‬ ‫انی بی‬ ‫مب‬
‫تبلیغات محیطی به عن وان ش اخه ای از گرافی ک محیطی دارای نقش مهمی در ارتق ای فرهن گ و اقتص اد‬
‫جامع ه اس ت‪ .‬دنی ای معاص ر م ا ب ا ش تاب بس یار زی ادی ب ‌ه پیش می‌رود و مح رک اص لی این س رعت‬
‫تکنولوژی است‪ .‬تکنولوژی‪ ،‬زندگی انسان را به سمت ساخت و تولید و تنوع در آنها رهنمون می‌کند‪ ،‬بدین‬
‫ترتیب نیاز به بازار عرضه و تقاضا به وجود می‌آید و از مهم‌ترین ابزار دستیابی به چنین روابطی تبلیغات‬
‫است و تبلیغات محیطی به عنوان زیر‌مجموعه گرافیک محیطی وظیفه انتقال پیام‌ها را بر عه ده دارد و ب ه‬
‫کمک آن می‌توان پیام‌های آموزشی‪ ،‬ف رهنگی‪ ،‬اجتم اعی‪ ،‬اقتص ادی‪ ،‬تج اری و سیاس ی را ب ه س هولت در‬
‫معرض دید مردم قرار داد و آنها را در جهت به زیستن و چگونه زیستن راهنمایی کرد‪.‬‬

‫تبلیغات محیطی اعم از تابلوهای بزرگ تبلیغاتی (بیلبورد)‪ ،‬تابلوهای دیواری‪ ،‬تابلوهای آلومینیومی(جایگ اه‬
‫تبلیغاتی چهاروجهی و سه‌وجهی)‪ ،‬تابلوه ای گ ردان س ه‌بعدی‪ ،‬تابلوه ای ش ش‌وجهی‪ ،‬تابلو‌ه ای دیجیت ال و‬
‫بنرها‪ ،‬پوسترهای تبلیغاتی ایستگاه‌های اتوبوس و مترو‪ ،‬ترانزیت پوستر (تبلیغات داخل اتوبوس)‪ ،‬پانل‌ه ای‬
‫دیواری همگی به عنوان تبلیغات محیط بیرونی و گرافیک محیطی شهر می‌توانند ب ه خ وبی نقش تبلیغی در‬
‫‪26‬‬
‫سطح شهر ایفا کنند‪.‬‬

‫‪26‬‬
‫‪-http://mohiti.com‬‬
 ‫نتیجه گیری‬
‫تبلیغات محیطی بخشی از تبلیغات می باشد که در محیط مان انجام می شود؛ بنر‪ ،‬بیلب ورد‪ ،‬س تندها‪ ،‬نوش ته‬
‫های دیواری وبقیه‪ .‬این نوع تبلیغات با هزینه ی کم تر انجام می شود و تاثیر قابل مالحظه ای باالی فروش‬
‫اجناس دارد‪ .‬در بقیه مزایای آن از معرفی برند کمپنی‪ ،‬افزایش ف روش‪ ،‬مع رفی کااله ا و خ دمات‪ ،‬آگ اهی‬
‫مردم نسبت به محصول و ترغیب دیگران می توان نام ب رد؛ ولی عیب ه ای آن را نبای د از چش م ان داخت؛‬
‫استفاده از آن بدون طرح قابل قبول‪ ،‬سنگین بودن قیمت ابزارها‪ -‬با وجود کم هزین ه نس بت ب ه دیگ ر ان واع‬
‫تبلیغات‪ -‬و وجود محدودیت در طرح‌های تبلیغاتی از مهمترین معایب آن اس ت‪ .‬البت ه اگ ر ابزاره ای آن ب ه‬
‫عاریت گرفته شود‪ ،‬کم هزینه تمام خواهد شد؛ زیرا خرید ابزار یا مکان برای نص ب آن هزین ه ی س نگینی‬
‫در بر خواهد داشت‪.‬‬

‫این تبلیغات سابقه ی طوالنی دارد که به تمدن های اولیه برمی گردد‪ ،‬نوش تن روی س نگ ه ا‪ ،‬ج ار زنی و‬
‫بقیه موارد این چنینی از جمله تبلیغات محیطی ب ه ش مار می رفت؛ ام ا ب ا ورود ب ه س ده ی بیس ت و ی ک‪،‬‬
‫دیگر خبری از جارچی‌ها نیست و همه کارها به شکل ظریف تر انجام می شود‪.‬‬

‫تبلیغات محیطی تنها به بیلبورد خالصه نمی شود‪ ،‬بنرها‪ ،‬استندها‪ ،‬استرابوردها‪ ،‬دس تگیره ه ای تبلیغ اتی و‬
‫بقیه از جمله تبلیغات محیطی به شمار می روند‪ .‬علت استفاده از تبلیغات محیطی هم به تاثیر بیشتر و هزینه‬
‫ی کمتر نسبت به بقیه بر می گردد‪.‬‬
‫از تبلیغات محیطی می توان در مکان های متفاوت استفاده کرد؛ ایستگاه های بس های شهری‪ ،‬تاکسی های‬
‫شهری‪ ،‬میدان های ورزشی‪ ،‬پل های عابر‪ ،‬مراکز خرید‪ ،‬پمپ های تیل‪ ،‬سرک های عمومی و بقی ه مک ان‬
‫های این چنینی جاهای مناسبی برای نصب تبلیغات محیطی هستند‪.‬‬

‫خالقیت نیز جز اساسی تبلیغات محیطی شمرده می شود‪ ،‬با آنکه می گوین د‪" :‬زیب ایی در سادگیس ت"؛ ولی‬
‫خالقیت جز م ورد نی از ب رای تبلیغ ات محیطی اس ت‪ .‬در محیطی ک ه رق ابت تنگ اتنگی می ان کمپ نی ه ای‬
‫تولیدی وجود دارد‪ ،‬عدم خالقیت در تبلیغات این چنینی را فقط می توان شکست تعبیر کرد؛ زی را م ردم از‬
‫آنچه خیلی می بینند‪ ،‬احساس خستگی می کنند و این باعث دلسردی مخاطب و به نحوی ضد تبلیغ می شود‪.‬‬
‫باید یاد آور شد که تبلیغات محیطی بخشی از گرافیک محیطی نیز است که پیامهای خاصی را به مخاطب ان‬
‫می رساند و در ترئین شهر نیز نقش مهمی را ایفا می کند‪.‬‬
 ‫منابع‬
‫آنتونی‪ ،‬پراتکانسین‪.)1379(.‬عصر تبلیغات‪ .‬مترجم‪ ،‬ک اووس س ید ام امی‪ ،‬محم د ص ادق عباس ی‪.‬‬ ‫‪.1‬‬

‫تهران‪ :‬انتشارات صدا و سیما‪.‬‬

‫احم دی‪ ،‬تقی(‪ .)1389‬مهندس ی تبلیغ ات محیطی «مهندس ی تبلیغ ات ش هری» ته ران‪ ،‬موسس ه‬ ‫‪.2‬‬

‫انتشارات فراز اندیش سبز ‪.‬‬

‫احمدی‪ ،‬جاویده‪ ) 1393 (.‬تبلیغات بازرگانی در رسانه ها‪ ،‬کابل‪ :‬انتشارات عازم‪.‬‬ ‫‪.3‬‬

‫احمدی‪ ،‬حسن‪ .)1382( .‬کاربرد بازاریابی در انترنت‪ .‬ایران‪ :‬انتشارات مرکز آم وزش و تحقیق ات‬ ‫‪.4‬‬

‫صنعتی‬
‫اسدی‪ ،‬علی (‪ .)1371‬افکار عمومی و ارتباطات‪ .‬تهران‪ :‬انتشارات سروش‪.‬‬ ‫‪.5‬‬

‫انتخ ابی‪ ،‬امی د و رج بی س ید مس عود‪ .)1378( .‬ض رورت س واد رس انه ای‪ .‬ته ران‪ :‬پژوهش کده‬ ‫‪.6‬‬

‫تحقیقات استراتیژیک‪.‬‬
‫ایلوخانی‪ ،‬مسعود(‪ .)1388‬گرافیک محیطی‪ ،‬تهران‪ :‬موسسه فرهنگی فاطمی‪.‬‬ ‫‪.7‬‬

‫ایوبی‪ ،‬سید عبدهللا(‪ . .)1391‬ژورنالیزم چیست و ژورنالیست کیست؟‪.‬کابل‪ :‬انتشارات رسالت‬ ‫‪.8‬‬

‫حسینی‪ ،‬حسن(‪ .)1387‬جایگاه تبلیغات بازرگانی در شبکه بانکی کشور‪ ،‬تهران‪ :‬بانک صادرات‪.‬‬ ‫‪.9‬‬

‫داهل‪ ،‬گري (‪ .)1389‬تبلیغات به زبان آدمیزاد‪ ،‬اسالمیه‪ ،‬راضیه‪ ،‬تهران‪ :‬نشرهیرمند‪.‬‬ ‫‪.10‬‬

‫صداقت‪ ،‬نفیسه (‪ ،)1390‬تبلیغات محیطی رسانه‌یی جدید در گرافیک محیطی‪ ،‬دوره هشتم‪ ،‬ش ماره‬ ‫‪.11‬‬

‫‪ .3‬ایران‪ :‬مجله رشد آموزش هنر ‪،35‬‬

‫عظیمی‪ ،‬مجتبی(‪ )4/2/1389‬تبلیغات محیطی‪ ،‬تهران‪ :‬روزنامه قدس‪.‬‬ ‫‪.12‬‬

‫غیاثیان‪ ،‬علی(‪)1394‬تاملی بر تبلیغات محیطی در عصر حاضر‪ ،‬شماره ‪ ،4072‬تهران‪ ،‬روزنام ه‬ ‫‪.13‬‬

‫سیاست روز‪.‬‬
‫قهروی‪ ،‬نسیم مجیدی‪ .‬عباسی‪،‬فرزان ه(‪ .)1390‬نقش تبلیغ ات محیطی(تبلیغ ات بدن ه اتوب وس ه ای‬ ‫‪.14‬‬

‫درون ش هری) ب ر ت رغیب مخ اطب ب ه خری د ک اال در منطق ه ‪14‬ته ران‪ ،‬ته ران‪ :‬دانش گاه آزادی‬
‫اسالمی واحد تهران مرکزی‪.‬‬
‫مرینگ‪ ،‬ص ارگارت‪ .)1381( .‬فلمنام ه نویس ی (آم یزه ای از ش کل و محت وای فلم) م ترجم داود‪،‬‬ ‫‪.15‬‬

‫دانشور‪ ،‬تهران‪ :‬سمت (سازمان مطالعه وتدوین کتب علوم انسانی دانشگاهی)‪.‬‬
‫محمديان‪ ،‬محمود( ‪ .)1379‬مدیریت تبلیغات از دید بازاریابی‪ .‬تهران‪ :‬انتشارات حرفیه‪.‬‬ ‫‪.16‬‬

‫‪:‬یادداشت‬
‫در این نوشته‪ ،‬اشتباه منبع نویسی وجود دارد؛ از سیستم های مختلف و حتا بدون اعتبار استفاده شده است؛‬ ‫‪‬‬
‫در بخش روش تحقیق یاد آور شدی که از روش میدانی استفاده کردی و از عکس برداری کردی؛ اما در متن هیچ اثری از‬ ‫‪‬‬
‫عکس های شما نیست‪ .‬بلکه کاپی شده است و تمام مربوط کشور های دیگر است؛‬
‫در بخش پیشینه ی تحقیق تنها از اثر استاد جاویده احمدی یک یادآوری کردی؛ ولی در منبع بیش از ‪ 16‬منبع نوشته کردی‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫باید حداقل پنج مورد در پیشینه ی تحقیق یادآوری شود و نکات مهم نیز برجسته شود و شما چگونه متفاوت تر از آنان کار‬
‫می کنید؛‬
‫در بخش گراف ها‪ ،‬قبلن گفته بودم که این گراف ها مربوط کدام کشور و در چه زمانی بوده است؟ چون در زمان و مکان‬ ‫‪‬‬
‫متفاوت‪ ،‬بررسی ها نتیجه مختلف دارد؛‬
‫در بخش نتیجه‪ ،‬متن را خالصه کردی‪ .‬این نتیجه نیست؛ بلکه خالصه کل است؛‬ ‫‪‬‬
‫این ها همه برگرفته از دیگران است‪ ،‬از خودت چه گذاشتی در این تحقیق؟‬ ‫‪‬‬
‫در بخش روش تحقیق گفتی که این تحقیق جامعه است‪ .‬آیا به نظرت این جامع است؟‬ ‫‪‬‬
‫پیشنهاد‪:‬‬
‫به نظر من خوب است یک بازنگری کلی انجام شود تا یک سند دارای اعتبار به دست آید‪.‬‬