pag s as ali ng

nik
tek hiya al
bilang teknolo
layunin ng pag-aaral:
01 Maunawaan kung ano ang pagsasaling teknikal

02 Matuklasa n ang mga

pagsasaling teknikal salik na nakakaapekto sa

03 Main tindih
sa Pilipinasan ang hamon ng pagsasaling teknikal
 pagsasaling teknikal
Tungkulin nitong magpalaganap ng kaalaman sa
buong mundo bilang isang tunay at aktibong wika
ng globalisasyon at lokalisasyon…gumaganap
bilang tagapamagitan ng mga wika at kultura ng
mundo
 sitwasyon ng
pagsasaling teknikal
Sa Pilipinas, kapansin-pansin ang katamlayan ng
pagsasaling teknikal gamit ang wikang Filipino.
 Filipino VS Ingles

Ang larangan ng siyensa ang hindi nalilimutang

banggitin kapag isinusulong ang pagpapalit ng
Filipino sa Ingles
 Filipino VS Ingles

“Ingles ang wika ng agham”

pilosopiya at praktika
sa pagsasaling teknikal
ni Mario I. Miclat
na pinaghanguan ni Emannuel Anglo
 UNA

magkakalingkis ang wika

ng agham at ang lawak ng
diskurso ng agam
Bago pa lubusang maintindihan ni Newton ang pag-
inog ng mundo, at bago niya malikha ang Calculus,
nangailangan muna siya ng wika na sasagisag sa
kaniyang pilosopiya.
Ang kahulugan nito sa pagsasalin:
Huwag matakot kahit lubhang kakatwa ang resulta
ng pagsasalin kung nakatitiyak kang ito lamang
ang angkop sa pagpapahiwatig ng isang konsepto
Ibig sabihin, kung naniniwala tayong sa wikang
Filipino, na ginagamit natin sa pag-iisip, ay ganap
nating mauunawaan at maipapaunawa ang isang
konsepto sa agham o anupaman...gaya halimbawa:
Ang terminolohiyang Calculus na “deribatibo”,
maaari natin itong ipaliwanag sa Filipino sa
nauunawaang paraan bilang “nagpapakita kung
gaano kabilis umuusad o bumabagal ang isang
bagay”
Hindi natin kailangan pang gumamit o bumuo ng
artipisyal na wika, ang kailangan natin ay ang
pagpapanatili na buhay ang proseso ng
pagpapayaman at pagpapalaganap sa wika sa
larangan ng agham
 PANGALAWA

Paraan ng pagbibigay ng
basbas sa anumang piniling
paraan ng isang nagsasalin
May iba’t ibang ginagamit na paraan sa
paghahalaw ng mga katumbas sa Filipino, at
walang batas na nagsasabing dapat ganito o
dapat ganiyang lang ang gagamitin kaya hindi
nagkakaroon ng istandard o pagkakaisa sa
pagtutumbas sa pagsasalin.
Mangangailangan tayo ng isang pambansang
komite sa pagsasalin upang palaganapin, ialok, o
maging ipilit ang mga dapat gamiting salin ng
isang terminolohiya nang sa gayo’y maging
istandard na itong tumbas ng salita at maging
intelektwal.
Kailangan ding magkaroon ng critical mass o sapat
na dami ng tao na makaririnig, magpapalaganap,
tatanggap, at patuloy na pag-uusapan ito
Sa Pilipinas, dahil kulang tayo ng sapat na mga tao
sa iba’t ibang larangan lalo sa agham, ay hindi
lubusang naikakalat ang pagkukusang magsalin.

Ibig sabihin, ipagpalagay nating nariyan na’t

naitalaga na ang mga terminolohiya o
kasangkapan ng diskurso, wala itong saysay
hangga’t hindi ito paulit-ulit na ginagamit.
Sa Pilipinas, dahil kulang tayo ng sapat na mga tao
sa iba’t ibang larangan lalo sa agham, ay hindi
lubusang naikakalat ang pagkukusang magsalin.

Ibig sabihin, ipagpalagay nating nariyan na’t

naitalaga na ang mga terminolohiya o
kasangkapan ng diskurso, wala itong saysay
hangga’t hindi ito paulit-ulit na ginagamit.
 PANGATLO

Pagkakaroon ng kasunduan
Ang pagkakaroon ng alituntunin sa pagsasa-
Filipino upang maging konsistent ay tiyak
magdudulot ng malaking epekto sa aspeto ng
pakikipagkomunikasyon dahil ginagawa nitong
portable ang proseso niyo.

Ibig sabihin lamang nito, nasaan ka man at ano

mang kataga ang nais mong isalin, ito ay iyong
magagawa dahil may alituntuning sinusunod.
Bagaman napakadali lamang sabihin na magpasa
ng mga alituntuning ito sa larangan ng agham dahil
nga kasunduan lamang ang kailangan ay hindi
naman tayo nakasisigurado na tatangkilikin ito ng
nakararami.
VISUAL REPULSION
-nangangahulugang tanggap ng tenga pero
masakit sa mata
Isang halimbawa ay ‘geologi’ malambot at
patitigasin, ang G ay gagawing J upang mabaybay
bilang ‘jiyologi’.

‘Air science’ - ‘agham hangin’

Biology - ‘bayoloji’ / ‘bayolohiya’
Seismology - ‘sismoloji’ / ‘sismolohiya’
Antroploji atbp.
Ang aral dito ay higit na isinasaalang alang ang
ganda kaysa pagiging konsistent sa
pagpapalaganap ng alituntunin sa pagsasalin
 PANG-APAT

pagkakaroon ng ‘pesimismo’
Hindi pa man nasisimulan ay mayroon na kaagad
mga agam agam na ito'y hindi magtatagumpay.

“Mas lalong magiging mahirap ang pagtuturo kung

isasalin ang mga aralin sa Filipino”

“Mahirap na nga ang agham at ang iba pang nga

asignaturang itinuturo ay mas lalo pa itong
magiging masalimuot dahil isasalin pa ito sa
Filipino”
Pero ating isaalang-alang na ang Wikang Filipino
ay salamin ng ating kultura at ating
pagkakakilanlan.
KONKLUSYON
Noong ika-15 siglo, may isang negosyateng Aleman
na nagtanong sa isang propesor kung saan
magandang pag-aralin ng pagnenegosyo ang
kaniyang anak. Ang sabi ng propesor, sapat na
marahil na papasukin ang bata sa mga
pamantasan sa Alemanya upang matuto ng
addition at subtraction, pero kakailanganin siyang
ipadala sa Italya upang maturuan ng multiplication
at division.
Bago kayo magtaka, subukan ninyo munang i-
multiply ang MCMXIV at DCLIX nang hindi ninyo
muna isinasalin ang mga numerong Romano sa
numerong Hindu-Arabiko. Gaya ng aking sinabi,
ang matematika ay wika, at ang wika ay
teknolohiya.
Ito ang isang dahilan kung bakit namulaklak ang
karunungan noong Renaissance nang magsimulang
gamitin ang mga modernong numero. Ganitong uri
marahil ng rebolusyon sa wika ang kinakailangang
ibunga ng pagsasalin upang magkaroon ng
pamumulaklak ng kaisipan.
salamat sa pakikinig
inihandang report nina
hementera, honey c.
tomas, reyniel o.