KKaattllıı KKöökklleerriinn G

Geeoom meettrriikk A
Annllaam
mıı
PPaarraabbooll vvee D Dooğğrruu –– 11 M
Muuhhaarrrreem
m ŞŞaahhiinn

PPrroobblleem
m --11 PPrroobblleem
m --77

y  x2  2x  1 parabolünün y eksenini y  x2 ve y  x2  4x  2 parabollerinin

kestiği noktasındaki teğetinin denklemini ortak teğetlerinin denklemini bulunuz.
bulunuz.

PPrroobblleem
m --88
PPrroobblleem
m --22 y  4x  11 doğrusuna A 2, 3 nokta-

y  x2  2x  3 parabolünün A 4,1 nok- sında teğet olan parabollerden biri x  1

doğrusuna göre simetriktir.
tasından geçen teğetlerinin denklemlerini
Bu parabolün denklemini bulunuz.
bulunuz.

PPrroobblleem
m --99
PPrroobblleem
m --33
y  x2  2x  3parabolünün y  2x  1
2
y  4x  2 doğrusu y  ax parabolüne doğrusuna en yakın noktasının koordinat-
teğet olduğuna göre, değme noktasının larını bulunuz.
koordinatlarını bulunuz.

PPrroobblleem
m --1100
PPrroobblleem
m --44
y  2x doğrusunun y  x2  4x  6 pa-
y  x2 parabolünün y  2x  1 doğrusu- rabolüne en yakın noktasının koordinat-
na paralel teğetinin denklemini ve değme larını bulunuz.
noktasını bulunuz.

PPrroobblleem
m --1111
PPrroobblleem
m --55 y  x2 parabolü, y  2x  6 doğrusu ile
y  2x  2 doğrusunun ikisine de teğet
y  x2  mx  3 parabollerinden ikisi
olacak biçimde öteleniyor.
y  x2  6x  5 parabolüne teğet
İki doğruya da teğet olan parabolün
olduğuna göre, değme noktalarının denklemini bulunuz.
koordinatlarını bulunuz.

PPrroobblleem
m --1122
PPrroobblleem
m --66
y  2x2 parabolü, tepe noktası
Tepe noktası, T 2, 4 olan bir parabol x  2y  0 doğrusu üzerinde kalacak
y  x2 parabolüne teğet olduğuna göre biçimde ötelenerek y  4x  5 doğrusuna
değme noktasının koordinatlarını bulunuz. teğet konuma getiriliyor.
Değme noktasının koordinatlarını
bulunuz.
KKaattllıı KKöökklleerriinn G
Geeoom meettrriikk A
Annllaam
mıı
PPaarraabbooll vvee D Dooğğrruu –– 11 M
Muuhhaarrrreem
m ŞŞaahhiinn

PPrroobblleem
m --11 PPrroobblleem
m --22

y  x2  2x  1 parabolünün y eksenini y  x2  2x  3 parabolünün A 4,1 nok-

kestiği noktasındaki teğetinin denklemini tasından geçen teğetlerinin denklemlerini
bulunuz. bulunuz.

Ç
Çöözzüüm
m Ç
Çöözzüüm
m
y
x  0 için y  1 olup parabolün y ekse- 2
y  x  2x  3
nini kestiği nokta A 0, 1 noktasıdır.

y  x2  2x  1 1 A  4,1
1 O 1 4 x

4
1 Şekil  3
O x
A 0, 1
Parabolün A noktasındaki teğetlerinin
2
eğimleri m olsun. Teğetlerin denklemi
Şekil  1
y  1  m x  4  y  mx  4m  1
olur.
Parabolün A noktasındaki teğetinin eğimi y
m ise, teğetin denklemi 2
y  x  2x  3
y  1  m x  0  y  mx  1 olur.

y
2
y  x  2x  1 1 A  4,1
1 O 1 4 x

4
1 Şekil  4
O x
A 0, 1
2 Grafiklerin birbirlerine teğet olmaları için,
Şekil  2 kesim noktalarının apsislerini veren
x2  2x  3  mx  4m  1 denkleminin
kökleri eşit olmalı; bunun için de
Parabol ile doğrunun birbirine teğet
olması için, kesim noktalarının apsislerini x2  2  m x  4m  4  0 denkleminin
veren x2  2x  1  mx  1 denkleminin diskriminantı sıfır olmalıdır.
kökleri birbirine eşit olmalıdır. 2
  2  m  4 4m  4  0
x  m  2 x  0 denkleminin kökleri eşit
2
 m2  12m  20  0
olduğunda, diskriminantı sıfır olur.
 m1  2 ve m2  10 olur.
2
  m  2  0  m  2 olmalıdır. Teğetlerin denklemleri y  10x  39 ve
Teğetin denklemi, y  2x  1 bulunur. y  2x  7 olarak bulunur.
KKaattllıı KKöökklleerriinn G
Geeoom meettrriikk A
Annllaam
mıı
PPaarraabbooll vvee D Dooğğrruu –– 11 M
Muuhhaarrrreem
m ŞŞaahhiinn

PPrroobblleem
m --44
PPrroobblleem
m --33
y  x2 parabolünün y  2x  1 doğrusu-
y  4x  2 doğrusu y  ax2 parabolüne na paralel teğetinin denklemini ve değme
noktasını bulunuz.
teğet olduğuna göre, değme noktasının
koordinatlarını bulunuz.

Ç
Çöözzüüm
m

Ç
Çöözzüüm
m y  2x  1 doğrusuna paralel doğruların
denklemleri y  2x  n biçimindedir. Bu
doğrulardan, parabole teğet olanı isten-
Parabol ile doğru birbirine teğet ise, mektedir.
kesim noktalarının apsislerini veren
ax2  4x  2 denkleminin kökleri birbiri- y  x2 parabolünün y  2x  n doğrusu-
ne eşit olup diskriminantı sıfır olmalıdır. na teğet olması için, kesim noktalarının
apsislerini veren x2  2x  n denkleminin
ax2  4x  2  0
kökleri birbirine eşit olup diskriminantı
   22  a  2  0  a  2 sıfır olmalıdır.
 x1  x2  1 ve y  2 olur. x2  2x  n  0
Değme noktası A 1, 2 olarak bulunur.    12  n  0  n  1
 x1  x2  1 ve y  1 olur.
Teğetin denklemi y  2x  1 ve değme
y noktası A 1,1 olarak bulunur.
y  2x  4

2
y

1 O
x
1
2
O 1 x

y  2x2
Şekil  5
Şekil  6
KKaattllıı KKöökklleerriinn G
Geeoom meettrriikk A
Annllaam
mıı
PPaarraabbooll vvee D Dooğğrruu –– 11 M
Muuhhaarrrreem
m ŞŞaahhiinn

PPrroobblleem
m --66
PPrroobblleem
m --55 Tepe noktası T 2, 4 olan bir parabol
2
y  x  mx  3 parabollerinden ikisi y  x2 parabolüne teğet olduğuna göre
y  x2  6x  5 parabolüne teğet değme noktasının koordinatlarını bulunuz.
olduğuna göre, değme noktalarının
koordinatlarını bulunuz. Ç
Çöözzüüm
m
Tepe noktası T 2, 4 olan parabollerin
2
Ç
Çöözzüüm
m denklemleri y  a x  2  4 biçiminde-
dir.
y  x2  mx  3 parabolleri ile
2
2 y  a x  2  4 parabolleri ile y  x2
y  x  6x  5 parabolünün birbirlerine
teğet olması için, kesim noktalarının parabolünün birbirlerine teğet olması için,
apsislerini veren kesim noktalarının apsislerini veren
2
x2  mx  3  x2  6x  5 a x  2  4  x2 denkleminin kökleri
denkleminin kökleri birbirine eşit olup birbirine eşit olup diskriminantı sıfır
diskriminantı sıfır olmalıdır. olmalıdır.
2x2  m  6 x  2  0 a  1 x2  4ax  4a  4  0
2
   m  6  4  2  2  0 2
   2a  a  1  4a  4  0
 m1  10 ve m2  2 olur. 1
a olur.
m  10 için x  1 , y  12 ve 2
1
m2 için x 1, y0 olup değme a için x  2 , y  4 olup değme
2
noktaları A 1, 12 ve B 1, 0 olarak
noktası A 2, 4 olarak bulunur. Teğet
bulunur.
1 2
y
parabolün denklemi de y  x  2x  2
2
y  x2  10x  3
olur.
y  x2  2x  3

y
y  x2
1 2
y x  2x  2
2
O B 1,0 x A  2, 4 

A  1, 12 
O x

Şekil  8
Şekil  7 y  x2  6x  5
KKaattllıı KKöökklleerriinn G
Geeoom meettrriikk A
Annllaam
mıı
PPaarraabbooll vvee D Dooğğrruu –– 11 M
Muuhhaarrrreem
m ŞŞaahhiinn

PPrroobblleem
m --88
PPrroobblleem
m --77 y  4x  11 doğrusuna A 2, 3 nokta-
y  x2 ve y  x2  4x  2 parabollerinin sında teğet olan parabollerden biri x  1
ortak teğetlerinin denklemini bulunuz. doğrusuna göre simetriktir.
Bu parabolün denklemini bulunuz.

Ç Ç
Çöözzüüm
m
Çöözzüüm
m
Ortak teğetin denklemi y  mx  n olsun. Simetri ekseni x  1 doğrusu olan
parabollerin tepe noktaları 1,k  nokta-
x2  mx  n ve x2  4x  2  mx  n
2
denklemlerinin kökleri ayrı ayrı birbirleri- ları, denklemleri de y  a x  1  k olur.
ne eşit olup diskriminantları sıfır olmalı- İstenilen parabol, A 2, 3 noktasından
dır.
geçenlerden biridir:
x2  mx  n  0 ve 1 2
3  a  2  1  k  k  a  3
x  m  4 x  n  2  0
2
2
Buna göre; ilk koşullara uyan parabollerin
2
 1  m  4n  0 ve 3 denklemi y  ax2  2ax  3 biçimindedir.
2
2  m  4  4n  8  0 4 Bu parabol y  4x  11 doğrusuna teğet
1 olacağına göre, ax2  2ax  3  4x  11
(3) ve (4)’ten m  1 ve n   bulunur. denkleminin köklerinin birbirine eşit
4
olması gerekir.
1
Ortak teğetin denklemi y  x  olur.
4 ax2  2 a  2 x  8  0
2
   a  2  8a  0
a2 bulunur.
y
Parabolün denklemi y  2x2  4x  3 olur.
y  x2

y  x2  4x  2 y
y  4x  11
y  2x2  4x  3

O x
O 1
x
A 2, 3 
1
Şekil  9 y  x 
4

Şekil  10
KKaattllıı KKöökklleerriinn G
Geeoom meettrriikk A
Annllaam
mıı
PPaarraabbooll vvee D Dooğğrruu –– 11 M
Muuhhaarrrreem
m ŞŞaahhiinn

PPrroobblleem
m --1100

y  2x doğrusunun y  x2  4x  6 pa-

PPrroobblleem
m --99 rabolüne en yakın noktasının koordinat-
larını bulunuz.
y  x2  2x  3parabolünün y  2x  1
doğrusuna en yakın noktasının koordinat-
larını bulunuz. Ç
Çöözzüüm
m
Bir doğrunun, kendisi ile ortak noktası
bulunmayan bir parabole en yakın
noktası, o parabolün o doğruya paralel
Ç teğetinin değme noktasından o doğruya
Çöözzüüm
m
çizilen dikmenin ayağıdır.
Önce; y  2x doğrusuna paralel olan
Bir parabolün, kendisi ile ortak noktası
bulunmayan bir doğruya en yakın y  2x  n doğrularından, y  x2  4x  6
noktası, o doğruya paralel teğetinin parabolüne teğet olan doğrunun değme
değme noktasıdır. Buna göre; y  2x  n noktasını bulalım: Değme koşulu,
doğrularından, y  x2  2x  3 parabolüne x2  4x  6  2x  n
teğet olan doğrunun değme noktası
 x2  2x  n  6  0
istenen noktadır. Bu doğrulardan biri ile
denkleminin köklerinin birbirine eşit
parabolün teğet olması için,
olmasıdır. Eşit kökler x1  x2  1 ve
x2  2x  3  2x  n  x2  n  3  0 bunlar için y  3 olup değme noktası
denkleminin kökleri birbirine eşit
olmalıdır. Bu da, n  3 olmasını gerektirir. A 1,3 olarak bulunur.
n  3 ise x  0 ve y  3 olup parabolün A’dan geçen ve d1 : y  2x doğrusuna
y  2x  1 doğrusuna en yakın noktası dik olan doğrunun denklemi,
A 0,3 olarak bulunur. 1 1 5
d2 : y  3  x  1  d2 : y  x 
2 2 2
d1  d2  1,2 olup d1 ’in parabole en
y yakın noktası H 1, 2 olarak bulunur.
y  x2  2x  3
y  2x  3

y  2x  1 y y  x2  4x  6
A 0,3 
y  2x 1 5
y x
2 2
O x
A
H  1,2

Şekil  11
O x

y  2x  5

Şekil  12
KKaattllıı KKöökklleerriinn G
Geeoom meettrriikk A
Annllaam
mıı
PPaarraabbooll vvee D Dooğğrruu –– 11 M
Muuhhaarrrreem
m ŞŞaahhiinn

PPrroobblleem y y  x2  4x  7
m --1111
y  x2
2
yx parabolü, y  2x  6 doğrusu ile y  2x  2
y  2x  2 doğrusunun ikisine de teğet
olacak biçimde öteleniyor. y  2x  1
A
İki doğruya da teğet olan parabolün
O
denklemini bulunuz.
x
B
y  2x  1 y  2x  6

Şekil  13
Ç
Çöözzüüm
m

II.. yyooll IIII.. yyooll

d1 : y  2x  6 ile d2 : y  2x  2 doğrusu
y  x2 parabolünün ötelenmiş biçiminin
A 2,2 noktasında kesişir. d1  d2  A 2,2
tepe noktası T r,k olsun.
Parabolün d1 doğrusuna paralel teğeti
Ötelenmiş parabolün denklemi,
y  2x  n doğrularından biridir. Bu 2
teğetin denklemini bulalım: y  x  r  k  y  x2  2rx  r2  k olur.

x2  2x  n  x2  2x  n  0 denklemi- Bu parabolün y  2x  2 ve y  2x  6

nin kökleri birbirine eşit olmalıdır. doğrularına teğet olması istenmektedir.

Eşit kökler x1  x2  
b
 1 ve bunlar x2  2rx  r2  k  2x  2 ve 1
2a
için n  1 olup teğetin denklemi
2 2
x  2rx  r  k  2x  6 2
d3 : y  2x  1 olur. 2
 1  r  1  r2  k  2  0 ve 3
2
yx eğrisi y eksenine göre simetrik 2
2  r  1  r 2  k  6  0  4
olduğundan, eğrinin eğimi 2 olan teğeti
de d4 : y  2x  1 olur. (3) ve (4)’ten r  2 ve k  3 bulunur.
Parabolün denklemi y  x2  4x  7 olur.
d3  d4  B 0, 1

d1  d2 sistemi, d3  d4 sisteminin B 0, 1 y y  x2  4x  7

noktasından A 2,2 noktasına ötelenmiş y  x2
biçimidir. Ötelenmiş parabolün tepe y  2x  2
noktası T r,k olsun.

r,k  0,0  2,2  0, 1  r,k  2,3

olup parabolün denklemi O x
2
y  3  x  2 2
 y  x  4x  7 olarak y  2x  1 y  2x  6

bulunur. Şekil  14
KKaattllıı KKöökklleerriinn G
Geeoom meettrriikk A
Annllaam
mıı
PPaarraabbooll vvee D Dooğğrruu –– 11 M
Muuhhaarrrreem
m ŞŞaahhiinn

PPrroobblleem
m --1122

y  2x2 parabolü, tepe noktası

x  2y  0 doğrusu üzerinde kalacak
biçimde ötelenerek y  4x  5 doğrusuna y
y  2x2 y  4x  5
teğet konuma getiriliyor.
Değme noktasının koordinatlarını
bulunuz.

1
y x
2
Ç
Çöözzüüm
m

Parabollerin tepe noktası x  2y  0 doğ-

rusu üzerinde olduğuna göre, O x
koordinatları T 2k,k  biçimindedir.
Bu parabollerin denklemleri
Şekil  14
2
y  k  2 x  2k 
 y  2x2  8kx  8k2  k
biçimindedir. Bu parabollerden y  4x  5
y
doğrusuna teğet olanının denklemi y  4x  5
istenmektedir. y  2x2  8x  7
Parabol ile doğrunun kesim noktalarının
apsislerini veren denklemin diskriminantı
sıfıra eşitlenir: 1
2 2
y x
2x  8kx  8k  k  4x  5 2

 2x2  2 4k  2 x  8k2  k  5  0

2

  4k  2  2  8k 2  k  5  0  A  1,1
O x
 k  1 olur.

Bu değer denklemde yerine konulursa Şekil  15

x1  x2  1 ; bu da y  2x2  8x  7
parabol denkleminde yerine konulursa
değme noktası A 1,1 olarak bulunur.