Bài 5.

Cho mạch điện như hình vẽ: O1x, O2y là hai thanh dẫn đặt thẳng đứng, tụ điện C
có điện dung C. AB là thanh kim loại đồng chất chiều dài l , khối lượng m được giữ tựa O1 O2
thẳng góc với O1x, O2y trong vùng có từ trường đều B nằm ngang, sau đó thả cho AB
chuyển động. Bỏ qua ma sát, điện trở của AB là R, bỏ qua điện trở còn lại của mạch. B
1. Tính lực từ tác dụng lên thanh. A B
2. Sau thời gian t kể từ khi chuyển động, tụ bị đánh thủng. Tính t để sau đó vận
tốc của AB không tăng nữa, bỏ qua điện trở của tụ khi nó thủng, cảm ứng từ có độ lớn x y
là B.
Đáp án
1. Sau khi chuyển động một thời gian t , vận tốc thanh biến thiên một lượng v , suất điện động trong thanh
biến thiên một lượng e = B l v . Do mạch hở U = e, điện tích trên tụ là q = CU = Ce

q v
Cường độ: i = = CBl = CBla
t t
B
2 2
Lực tác dụng lên thanh: F = Bi l = CB l a F
Trên thanh, theo định luật II Niu tơn: F + P = ma A I B
P
Chiếu lên phương thẳng đứng, chiều dương hướng xuống: P - F = ma

mg CB 2l 2 mg
a= = hằng số  F =
m + CB 2l 2 m + CB 2l 2
mg
2. Thanh chuyển động nhanh dần đều, sau t giây thì vận tốc: v = t
m + CB 2l 2
Khi tụ thủng, vận tốc cực đại nếu: mg = F/

Với F ' là lực từ tác dụng lên thanh lúc tụ thủng.

e Blv B 2l 2 v
Nên mg = B I 'l và F ' = BI 'l , I ' = =  F' =
R R R

l 2 B 2v mgR
mg = v= 2 2
R Bl

mg mgR R (m + CB 2l 2 )
Để vận tốc của thanh không tăng nữa sau khi tụ bị thủng thì t =  t =
m + CB 2l 2 B 2l 2 B 2l 2

R (m + CB 2l 2 )
Vậy sau thời gian t = kể từ khi chuyển động nếu tụ bị thủng, vận tốc của thanh sẽ không tăng nữa
B 2l 2