मोडी लपी आ ण माणप

वगातील वाचन सराव

SPPU Modi Class pdf 06.pdf
टप: लयांतर करताना शय ती काळजी घेतल आहे , पण मोडी थमच
शकत अस(याने ते )नद+षच असेल याची खाी दे ता येणार नाह. कृपया
त0ांकडून खाी क2न 3यावी.
 सं4ांत
आज संकरणतीची सट ु  होती. गणू
अगदं सकाळींच उठला. 8यान9 त:ड
धत
ु ल9 आ ण <नान केल9. आज घरा=या
सव मंडळींचींह <नान9 अगदं सकाळींच
आटोपलं. गणूचा बाप रामराव बाजारांत
जावयास )नघाला. 8यान9 आप(या बरोबर
गणूलाह बाजारांत नेल9. बाजारांत लोकांची
गद? झाल होती. वाAयाचे दक
ु ानांत लोक
गूळ, तूप, साखर, रवा वगैरे िजDनस
खरे द करत होते. बाजारांत भाFयाह
पुGकळ आ(या हो8या. ऊंस, हरभरा, गIहा=या
ओंKया, गाजर9 , भुईमग
ु ा=या श9गा, कंु कवाचे
लाकडी करं ड,े फAया, NहरIया बांगOया
वगैरे Pकतीतर िजDनस Qवकावयास आले
होते. पलकडे कंु भारांनी आपलं दक
ु ान9
मांRडलं होतीं. 8यांत Pकतीतर मडकSं व
बोळकSं 8यांनीं Qवकावयास आ णलं होतीं.
गणन
ू 9 बापास Qवचारल9, 'बाबा, आज
हं एवढं मडकSं व बोळकSं कशाला
Qवकावयास आ णलं आहे त'? बापान9 उXर
Nदल9 , 'गण,ू सं4ांतीला 8येक सुवासनी
बायका पांच मडकSं Qवकत घेत.े 8यांना
सुघड9 असे Yहणतात. 8यांत सुवासनी
हरभZयाचे घाटे , गIहा=या ओंKया, गाजर9 ,
बोर9 , उसाचे करपे घालतात व 8यांना
हळद कंु कंू वाहतात. 8याच Nदवशी बायका
आप(या घरं आप(या सुवासनी मै[णींना
बोलाQवतात. 8यांना हळद कंु कंू व हलवा दे तात.
मग 8येकSला एकाद फणी,ऊंस, करं डा
अगर एकाद9 भांड9 दे तात. सं4ांत हा बायकांचा
फार मोठा सॅन असतो.
रामरावांनी लागणार9 सगळ9 सामान
खरे द केल9 . गणूची आई 8या Nदवशीं
बायकांना ऊंस वाटणार होती, Yहणन
ू
रामरावांनी बरे च ऊंस Qवकत घेतले.
नंतर रामराव आ ण गणू घरं गेले.
गणचू े आईन9 सघु डांची पज
ू ा केल. नऊ
वाजतां 8याचे घरं बायका हळदकंु कवाला
येऊं लाग(या. मग 8यांना 8या=या आईन9
हळदकंु कू Nदल9 व 8येकSला एक
एक ऊंस Nदला. हळदकंु कू आटोप(यावर
8याची आई <वयंपाकास लागल. 8या Nदवशीं
पुरणपोळीचा बेत केला होता.
जेवण झा(यावर गणूचा थोरला भाऊ
नाना, यान9 एक सुंदर रं गीत कागद
आ णला, व 8याचा एक मजेदार डबा क2न
गणूला Nदला. गणू=या आईन9 सुरेख हलवा
केला होता. हलIयामधील दाणे पांढरे व
केशर होते. गणूला )तन9 गु]जींना आ ण
शाळ9 तील मल
ु ांना दे Aयाक^रतां थोडा हलवा
Nदला. तो 8यान9 डKयांत ठे Qवला. दपु ारचे
चार वाजतां गणन
ू 9 नवीन पोशाख केला
व तो शाळे त गेला.
गणूची शाळा लहान होती. )त=यांत
पDनास मुल9 होती व दोन श_क होते.
शाळ9 त मुलांना बसावयास जाजम पसरल9
होत9 , व 8यावर श_कांना बसावयास
दोन लहानशा गा`या ठे Qव(या हो8या. मुलांनी
थम ाथनेच9 गाण9 Yहटल9. नंतर एका
मलु ान9 सं4ांतीच9 एक गाण9 Yहटल9. मa ु य
श_कांनीं सं4ांतीचे सणाब`दल मल ु ांना
थोडयात माNहती सांbगतल.
यानंतर मल
ु ांनीं ग]
ु जींस )तळगळ ु
Nदला व नम<कार केला. ग] ु जींनीं 8येक
मुलाला एकेक )तळांचा लाडू Nदला. व
आशीवाद Nदला. मग मुलांनीं एकमेकास
'तीळ 3या, गूळ 3या व गोड बोला', अस9
Yहणन
ू ेमान9 )तळगुळ Nदला. अशा कारे .
हा लहानसा समारं भ आटोपला.
संcयाकाळीं गणू घरं आला. नंतर
8यान9 आई, बाबा,नाना,ताई dयांना )तळगळ
ु
दे ऊन नम<कार केला. 8यांनीं 8याला एक
एक लाडू दे ऊन आशीवाद Nदला.
 सद
ु ाYयाचे पोहे
सद
ु ामा नांवाचा एक eाdमण होता.
तो फार द^रf होता. भ_ा मागन
ू तो
आपला संसार कसाबसा चालवीत असे.
एकदां ग^रबीला कंटाळून 8याची बायको
8यास Yहणाल, 'कृGण आपला मोठा म
आहे . तो gीमंत आहे . 8या=याकडे तY
ु ह
जा व 8याला आप(या ग^रबीची हकSगत सांगा,
Yहणजे तो आप(याला कांहं मदत करल.
बायकोच9 त9 बोलण9 ऐकून सुदामा
Yहणाला, 'होय खर9 च. लहानपणीं सांNदपनी
गु2=या घरं आYह दोघे शकत होत:.
पढ
ु 9 अiयास परु ा झा(यावर आYह दोघे
आपाप(या घरं गेल:. तेIहांपासन
ू कृGणाची
आ ण माझी भेट झाल नाहं. तंू जो Qवचार
सच
ु Qवला तो चांगला आहे . dया )नमXान9
तर माझा म मला भेटेल. परं त,ु मला
मोठा Qवचार पडला आहे . मा=या भेटस
जावयाच9 तर ^रकाYया हातीं कस9 जाव9 ?
8याला कांहंतर भेट वेळीं पाNहजे. आपण
पडल: द^रf. तेIहां 8यास नेAयासारखा
पदाथ आप(या घरं कोठून आणणार? )नदान
कांहं खाAयाचा पदाथ असेल तर तो तर दे .
गरब [बचार बायको, )तला घरांत
काय सांपडणार? तेIहां शेजार जाऊन )तन9
एका बाईकडून एक मूठभर पोहे आ णले.
सुदाYयान9 ते पोहे फाटया धोतरांत
बांbधले व तो आप(या मा=या गांवी
जावयास )नघाला.
सुदामा कृGणा=या वाOयांत पोहोचला.
तेथील थाटमाट पाहून तो ग:धळून गेला.
आपला म कृGण केIहां भेटेल अस9 8यास
होऊन गेल9. एका नोकरान9 सुदामा नांवाचा
गरब eाdमण आप(या भेटस आला आहे ,
अस9 कृGणास कळQवल9 . इतका भकार मनGु य
8याचा म कसा dयाच9 सवाkना आlचय वाटल9 .
आपला लहानपणचा म सुदामा
आला आह9 , ह9 कळतांच कृGणास अ)तशय
आनंद झाला. तो सुदाYयाला सामोरा गेला.
आ ण 8यास कडकडून भेटला. "वNहनी
खश
ु ाल आहे ना ? मुल9 खल
ु ा आहे त ना ?"
अशी कृGणान9 8या=याजवळ Qवचारपूस केल.
नंतर कृGण Yहणाला, "मा आतां आंत
चल, आंघोळ कर, जेव आ ण मग आपण
<व<थपण9 बोलत बसंू ".
 जेवणखाण आटोप(यावर ते दोघेजण
बोलत बसले. बोलतां बोलतां कृGणान9
सहज Qवचारल9 , "सुदामा, माnया वNहनीन9
मजक^रतां काय भेट पाठQवल आहे ?"
सुदामा Yहणाला, " हो, बर आठवण केलस.
)तन9 तुnयाक^रतां हे पोहे Nदले आहे त.
पण हे तल
ु ा `यावे कSं न `यावे असा
Qवचार मनांत येतो . कृGणा, हे पोहे तल
ु ा
आवडतील का?" यावर कृGणान9 उXर केल9
"मा , कां बर9 आवडणार नाहंत ? तूं
मला आवडतोस, Yहणन
ू तझ
ु े पोहे ह
मला आवाडातीलच. काढ काढ ते लौकर
बाहे र. असा लाजंू नकोस."
सद
ु ाYयान9 आप(या फाटया धोतराची
गांठ सोडून ते पोहे बाहे र काNढले आ ण
कृGणापढ
ु 9 ठे Qवले. कृGणान9 ते सगळे पोहे
मटया मा2न खाऊन टाPकले. 8याला ती
ेमाची भेट फार आवडल. पढ
ु 9 कृGणान9
8याला आप(या घरं कांहं Nदवस ठे वन
ू
घेतल9 . माची ग^रबी पाहून कृGणास
फारच वाईट वाटले व 8याला आपण
मदत करावयाची अस9 8यान9 मनांत
ठरQवले. पण तो सद
ु ाYयाजवळ म`
ु दामच
तस9 कांहं बोलला नाहं. कारण तो अमळ
थpटे खोर होता, व 8याला आप(या माची
थोडी गंमत करावयाची होती.
कांहं Nदवसांनीं सुदामा आप(या घरं
जावयास )नघाला. कृGणान9 8याला ेमान9
)नरोप Nदला, पण 8याला कांहं Nदल9 नाहं.
सुदाYयान9ह 8या=याजवळ कांहं माbगतल9
नाहं. कारण तो लोभी नIहता. आप(या
माची भेट झाल dयातच 8याला आनंद
झाला. परं तु सुदामा वाट चालन
ू घरं
गेला, त: 8यास काय Nदसल9 ? पूवqचीं
फुटकSं भांडीं जाऊन 8याऐवजीं चांगलं
नवीन भांडीं आलेलं Nदसलं. घरांत धाDयाचा
कणह नIहता तेथ9 भरपूर धाDय आल9 ,
मुलां=या व बायको=या अंगावर नवे नवे
कपडे व दाbगने Nदसले. असा कार
पाहून तो चPकतच झाला. 8यान9 बायकोस
Qवचा^रल9, "ह9 काय आहे ? असा बदल
कसा झाला?" )तन9 आनंदाने उXर केल9,
"आप(याला माNहत नाहं का? आप(या मान9च
हे सगळ9 पाठवन
ू Nदल9." त9 ऐकून
सुदाYयाला गNहवर आला व 8याचे डोळे
पाAयान9 भ2न गेले!
 मास प .
gी.
नाशक . तारख
२०-५-३०
मवय राजमाDय राजgी नारायण
म
ु काम येवल9, dयास कृतानेक साGटांग
नम<कार Qवनंती Qवशेष. तुझ9 ता| १८च9
प पोहोचल9 माnया घर=या माणसांची
खश
ु ाल समजल. मीं नाशक येथ9 काय
काय पNहल9, dयाची माNहती मी तल
ु ा
पान9 कळवावी, अस9 तूं लNहल9 आहे स.
तर 8याब`दल मी थोडयात लहत आह9 .
ह9 शहर गोदावर नद=या कांठ{ं
आहे , ह9 तुला माNहत आहे च, dयां नद=या
पव
ू |स शहराचा जो भाग आहे , 8यास
पंचवट अस9 Yहणतात. 8या Nठकाणीच राम
ल}मण व सीता हं वनवासांत असतांना
राहात होतीं. अस9 रामायणांत वणन आहे .
Yहणन
ू ह9 <थल फार पQव समजतात.
शवाय नाशक ह9 _े अस(यामुळ9 येथ9
दरू दरू चे लोक याेक^रतां येतात. dया
शहरांत दे वळ9 बरंच आहे त. 8यांपैकSं
पंचवटंतील का~या रामाच9 दे ऊळ Qवशेष
स`ध आहे . ते दगडी असन
ू फार मोठ9
व संदु र आहे . नदचे कांठ{ं नारोशंकराचे
दे ऊळ आहे . 8या=या समोर एक फार मोठ{
घंटा टांगलेल आहे . ती Pकती मोठ{ Yहणन ू
सांगंू ! )तची उं ची माणसा=या कमरे इतकS
भरे ल. )तचा आवाजह फारच मोठा होतो.
येथ9 नद=या दोDह कांठांवर घाट
बांधलेले आहे त. सcयां उDहा~याचे Nदवस
अस(यामुळ9 नदचा वाह लहानच आहे .
तर )त=या पाांत कांहं कंु ड9 बांधलेलं
अस(यामळ ु 9 8या कंु डांत बर9 च पाणी सांठून
राहत9 . घाटावर याेक]ं क^रता बरंचशीं
दक
ु ान9 आहे त, 8यांपैकSं भांOयांचीं दक
ु ान9
पाहाAयासारखीं आहे त. तस9च रोज सकाळीं
घाटावर फार मोठा भाजीबाजार भरतो. येथ9
भाजीपाला भरपूर व <व<त मळतो.
शहरा=या पिlचम भागांत सरकार
कचेZया व लहान मोठे बंगले आहे त.
संcयाकाळीं मी )तकडे कधीं कधीं PफरAयास
जात:. असो. प बर9 च लांबल9. आणखीह
पुGकळ गोGट सांगAयासारaया आहे त, 8या मी
तेथ9 सम_च सांगेन. आणखी आठ दहा
Nदवसांनी घरं येAयाचा माझा Qवचार आहे .
कळाव9 , लोभ असावा ह Qवनंती.
तझ
ु ा म
यशवंत
 आमचा गांव
आमचा गांव फार लहान आहे . 8या=या
जवळून मोठ{ सडक गेल आहे . 8या सडकेव2न
गाOयांची व मोटारंची सारखी रहदार चाललेल
असते. गांवचे उXरे स थोOया अंतरावर एक
नद वाहते. या नदला आठ मNहने चांगल9
पाणी असत9 . उDहा~यांत पुढ9 पुढ9 नदच9
पाणी आटत9 व एक अगदं लहान वाह
वाहात असतो.
आम=या गांवची बहुतेक मंडळी नदवर
अंघोळीला जातात. शाळा सुटल कSं, आYह
मल
ु 9ह नदवर <नानास जात:. आYह आपले कपडे
धऊ
ु न नद=या पाAयाचा तांKया भ2न
घरं येत:. नद=या वर=या भागांत कोणी <नान
करत नाहं. तेथल9. पाणी सवजण यावयास
नेतात. उDहा~यांत गांवचे लोक नद=या
वाळवंटात खोल झरे खणतात व 8या झZयांच9
पाणी QपAयास नेतात.
आम=या गांवांत बहुतेक व<ती शेतकर
लोकांची आहे . 8यांचीं शेत9 व मळे गांवचे आसपास
एकदोन मैला=या अंतरावर आहे त. सत
ु ार, लोहार,
ं ी वगैरे लोकांची घर9 आम=या गावांत
सोनार, शप
फारच थोडीं आहे त. आम=या गांवांत वाAयाचीं
तीनचार दक
ु ान9 आहे त व कापडाचे एक दक
ु ान
आहे . कागद, शाई, पाpया, पु<तक9, पेिDसल वगैरे
शाळ9 त लागणारे िजDनस येथील एका वाAयाचे
दक
ु ानांत मळतात. आम=या गांवची शाळा लहानच
पण टुमदार आहे . dया शाळ9 त तीन श_क व
पांच वग आहे त. जवळ जवळ शंभर मल
ु 9 शाळ9 त
शकतात. आमचे हे डमा<तर पोGटाच9 काम क^रतात.
आम=या गांवचा बाजार दर आठवOयास
मंगळवारं भरतो. नद=या कांठ{ं एक मोठ9
मैदान आह9 8यांत एक मा]तीचे दे ऊळ आहे .
8या दे वळाशेजारं हा बाजार भरतो. dया बाजारांत
भ:वताल=या गांवचे लोक आपला माल घेऊन
येतात. तस9च गरु 9 ह Qवकावयास येतात. बाजार=या
Nदवशीं आम=या गांवीं लोकांची मोठ{ गद? जमते.
भ:वताल=या सातआठ गांवांतील लोक बाजारांत माल
खरे द करAयासाठ{ येतात. बाजार आटोपन
ू लोक
संcयाकाळीं आपाप(या घरं परत जातात.
आमचा गांव जर लहान आहे , तर फारच
<व=छ आहे . गांवांत €ामपंचायत आहे . ती
<व=छते=या कामीं फार काळजी घेत असते. लोक
र<8यावर केर फेकSत नाहंत. घराजवळ उPकरडे
सांचवन
ू ठे वीत नाहंत. लोक आप(या घरासमोरल
र<ता दररोज झाडून 8यावर सडा टाकSतात. तस9च
QपAयाच9 पाणी नेहमीं <व=छ ठे Qव(यामळ
ु 9
गांवांत ना2सारखे आजार [बलकुल होत नाहंत.
आम=या शाळ9 त आYह लहानशी टुमदार
बाग तयार केल आहे . तींत झाड9 थोडींच आहे त,
तथापी या झाडांमळ
ु 9 आमची शाळा फार सद
ंु र
Nदसते. आमचे श_क दरवषq एक लहानसा ब_ीस
समारं भ क^रतात. 8यावेळीं गांवांतील सव मंडळी
मल
ु ांचीं गाणीं, भाषण9 व ओळ पाहAयास येतात.
आमचे हे डमा<तर फार चांगले गह
ृ <थ आहे त.
8यांना थोडी वै`यPकह येत.े गांवांत कोणी आजार
अस(यास ते 8याजकडे जातात व 8यास औषध दे तात.
गांवातील लोक 8यांना फार मान दे तात.
आमचा गांव जर लहान आहे , तर तो
आYहांस फार आवडतो.