H I NGH KHOA H C TOÀN QU C

KHOA H C TRÁI Đ T VÀ TÀI NGUYÊN

V I PHÁT TRI N B N V NG (ERSD 2018)

BAN T CH C

Tr ng ban: PGS.TS Lê H i An
Phó tr ng ban: GS.TS Tr n Thanh H i
GS.TS Bùi Xuân Nam
y viên: GS.TS Nh Văn Bách PGS.TS Nguy n Nh Trung
GS.TS Võ Tr ng Hùng TS Đào Duy Anh
GS.TS Võ Chí M TS Nguy n Xuân Anh
GS.TS Tr n Văn Tr ThS Ph m Văn Chinh
PGS.TS Đoàn Văn Cánh ThS Ph m Chân Chính
PGS.TS Đ C nh D ng TS Tr n Qu c C ng
PGS.TS Phùng M nh Đ c TS Nguy n Đ i Đ ng
PGS.TS Nguy n Quang Minh TS Tr nh H i S n
PGS.TS Nguy n Xuân Th o TS Lê Ái Th
PGS.TS T Đ c Th nh TS Ph m Qu c Tu n

BAN BIÊN T P

Tr ng ban: GS.TS Tr n Thanh H i

Phó tr ng ban PGS.TS Nguy n Quang Minh
y viên: PGS.TS Vũ Đình Hi u TS Lê Quang Duy n
PGS.TSKH Hà Minh H a TS Bùi Văn Đ c
PGS.TS Lê Văn H ng TS Nguy n Hoàng
PGS.TS Nguy n Quang Lu t TS Phùng Qu c Huy
PGS.TS Ph m Xuân Núi TS Nguy n Th c Khánh
PGS.TS Kh ng Cao Phong TS Nguy n Qu c Phi
PGS.TS Nguy n Hoàng S n TS Vũ Minh Ng n
PGS.TS Lê Công Thành TS Phí Tr ng Thành
PGS.TS Ngô Xuân Thành TS D ng Thành Trung
TS Lê H ng Anh
Cung Quang Khang ................................................................................................................................................... 67

Đi u khi n đ ng c không đ ng b ba pha theo tr s đi n tr c l ng c a m ch stator

Nguy n Th c Khánh .................................................................................................................................................. 73

Nghiên c u, đ xu t yêu c u đ i v i r le b o v c t nhanh đ đ m b o ngu n máy phát phân tán làm

vi c n đ nh khi x y ra ng n m ch ba pha trên l i
Ph m Trung S n, Nguy n Đình Ti n........................................................................................................................ 80

M t ph ng pháp d đoán nhi u đi n t (EMI-Electromagnetic Interference) cho các b ngu n

chuy n m ch SMPS
Nguy n Ti n S , Nguy n Tr ng Giang, Hà Th Chúc ........................................................................................... 86

Tác đ ng nh h ng và bi n pháp kh c ph c các thành ph n sóng hài b c cao trên h th ng cung c p

đi n t i các xí nghi p công nghi p m
Ph m Trung S n, Nguy n Đình Ti n........................................................................................................................ 93

Kh o sát và đ xu t m t s gi i pháp h n ch sóng hài c a thi t b đi n t công su t trong l i đi n

380V các dây chuy n sàng tuy n
Lê Xuân Thành........................................................................................................................................................... 98

Gi i pháp nâng cao hi u qu v n hành tr m bi n áp khai tr ng m l thiên

Đinh Văn Th ng....................................................................................................................................................... 105

Nghiên c u nh h ng c a hi n t ng méo dòng đi n đ n hi u qu làm vi c c a đ ng c không đ ng

b ba pha
Đ Nh Ý .................................................................................................................................................................. 109

TI U BAN
K THU T ĐI U KHI N VÀ T Đ NG HÓA
ng d ng Matlab đ nghiên c u và phân tích ph t n s rung đ ng cho máy khoan xoay c u
CBШ-250T trong công nghi p khai thác m
Đ ng Văn Chí, Lê Ng c Dùng.................................................................................................................115

Nghiên c u thi t k và ch t o máy phay CNC 3 tr c c nh

Đ ng Văn Chí, Nguy n Th L c.............................................................................................................121

T ng quan v s phát tri n và nh h ng c a k thu t đi u khi n t i hi u qu n mìn

Đào Hi u...................................................................................................................................................127

Decision support system for small hydropower systems

Nguyen Duc Khoat, Ha Van Thuy ..........................................................................................................133

Chuy n đ i gi a góc tính toán và góc đi u khi n c a Robot Công nghi p

Nguy n Đ c Khoát, Ph m Minh H i......................................................................................................137

Đi u khi n ph i h p d a trên tín hi u DC bus cho h DC Microgrid

Ph m Th Thanh Loan ............................................................................................................................142

Mô ph ng đi u khi n kích t máy phát cho h truy n đ ng đi n máy xúc EKG b ng ch nh

l u Thyristor
Kh ng Cao Phong, L u H ng Quân ......................................................................................................148

Nghiên c u ch t o nguyên m u thi t b th n phá h y b ng xung đi n

ii
 H I NGH TOÀN QU C KHOA H C TRÁI Đ T
VÀ TÀI NGUYÊN V I PHÁT TRI N B N V NG (ERSD 2018)

Nghiên c u thi t k và ch t o máy phay CNC 3 tr c c nh

Đ ng Văn Chí 1, ,Nguy n Th L c 1,
1
Tr ng Đ i h c M - Đ a ch t

TÓM T T
Máy phay CNC là m t trong nh ng thành t u c a ti n b khoa h c k thu t trên th gi i. Máy phay CNC
ngày càng đ c ng d ng r ng rãi trong ch t o máy, đ c bi t trong lĩnh v c c khí chính xác và t đ ng
hóa quá trình s n xu t. Trong bài báo này, nhóm tác gi trình bày các n i dung v : “Nghiên c u thi t k
và ch t o máy phay CNC 3 tr c” đ c th c hi n và hoàn thành t i Phòng thí nghi m T đ ng hóa -
Tr ng Đ i h c M - Đ a ch t, Hà N i. K t qu nghiên c u, thi t k và ch t o thành công máy phay
CNC 3 tr c có ý nghĩa v m t khoa h c và th c ti n. Có th ng d ng vào gi ng d y, đào t o và th c
hành môn h c CNC cho chuyên ngành k thu t đi u khi n và t đ ng hóa. S n ph m có th tri n khai
vào th c ti n s n xu t m t cách hi u qu và thay th s n ph m cùng lo i nh p kh u.
T khóa: Máy phay CNC, Đ ng c b c, Mach 3.
1. Đ t v n đ
Hi n nay, khoa h c k thu t ngày càng phát tri n, vì v y vi c ng d ng các k thu t tiên ti n vào s n
xu t nh m t o ra nh ng s n ph m có năng su t, ch t l ng cao và giá thành h ngày càng c p thi t, đ c
bi t v i các n c đang phát tri n nh Vi t Nam và chu n b h i nh p th gi i.
Các n c có n n công nghi p phát tri n, t đ ng hóa quá trình s n xu t trong đó có ngành c khí ch t o
đã đ c th c hi n t nh ng năm tr c đây. M t trong nh ng v n đ quy t đ nh c a t đ ng hóa ngành c
khí ch t o là k thu t đi u khi n s và công ngh trên các máy đi u khi n s . Các máy công c đi u khi n
s đ c dùng ph bi n các n c phát tri n nh máy CNC, trong nh ng năm g n đây đã đ c nh p vào
Vi t Nam và đ c s d ng r ng rãi các Công ty, Nhà máy và Xí nghi p… Máy công c đi u khi n s
hi n đ i (CNC) là các thi t b đi n hình trong s n xu t t đ ng và nó là đ c tr ng cho ngành c khí t đ ng.
V y đ làm ch đ c công ngh thì ta ph i làm ch đ c k thu t thi t k và ch t o CNC.
Vi t Nam, trong m t s các Vi n nghiên c u, các Tr ng Đ i h c, Cao đ ng đã đang t ng b c đ a
vào gi ng d y môn h c CNC. Tuy nhiên, còn quá nhi u rào c n v tài chính mà các phòng thí nghi m,
th c hành ch a đ c đ u t cho nghiên c u, thi t k , ch t o m t cách th a đáng. V i th c tr ng trên,
nhóm nghiên c u đ xu t nghiên c u ch t o máy phay CNC đ nh m ph c v t t h n công tác gi ng d y
và đào t o môn h c CNC c a B môn T đ ng hóa - Khoa C đi n. Đ ng th i k t qu nghiên c u có th
tri n khai ch t o thành s n ph m th ng m i, hoàn toàn có kh năng đáp ng yêu c u th c ti n s n xu t
công nghi p.
2. Thi t k và ch t o máy phay CNC 3 tr c
2.1. Yêu c u v thông s k thu t và công ngh c a máy CNC
V t li u gia công: Nhôm, h p kim nhôm, đ ng, mica, phíp, g , g phíp, ….
D ng c gia công: dao phay, đ ng kính tr c l n nh t Dmax= 10mm.
Đ ng c tr c chính: T c đ quay tr c chính t i đa = 24000 vòng/phút.
Gi i h n hành trình di chuy n t i đa các tr c: Lx=400mm, Ly = 600mm, Lz = 200mm.
Khung máy: S d ng v t li u kim lo i (nhôm, thép) đ m b o đ b n, c ng, v ng, n đ nh khi làm vi c.
2.2. Nghiên c u tính ch n thi t b truy n đ ng
a. Đ ng c d n đ ng tr c chính
Ch n đ ng c 3 pha không đ ng b (hình 1) v i thông s k thu t nh sau:
P=1.5kW; f = 400Hz; U=220V;I=5A; đc=0÷24000vòng/phút. (TS.Tr n Văn Đ ch, 2000).

Tác gi liên h
Email: dangvanchi@humg.edu.vn

121
 Hình 1. Đ ng c d n đ ng tr c chính
Đi u ch nh t c đ đ ng c tr c chính b ng bi n t n LS, lo i SV022iC5-1 v i thông s k thu t nh
sau:
Thông s đ u vào: U1 = 200-230Vac (1 phase); f1 = 50Hz ho c 60Hz
Thông s đ u ra: U2 = 0-230Vac(3 phase); f2 = 0-400Hz; P = 3HP/2.2kW
b. Đ ng c d n đ ng cho 3 tr c x, y, z
Đ đi u khi n d n đ ng các tr c x, y, z c a máy CNC, có th ch n các lo i đ ng c có kh năng đi u
khi n v trí nh : Đ ng c Servo, đ ng c m t chi u ho c đ ng c b c (Tr ng H u Chí, Võ Th Ry,
2007). Tuy nhiên nhóm tác gi đã l a ch n đ ng c b c (stepping motor) đ d n đ ng cho các tr c
dođ ng c b c đáp ng t t các yêu c u v đi u khi n chính xác v trí,có u đi m là không c n m ch
ph n h i và giá thành th p. (Nguy n Quang Hùng, Tr n Ng c Bình, 2005; Marc McComb, 2007;
Beckhoff New Automation Technology, 2010).

Hình 2. Đ ng c d n đ ng tr c t a đ
L a ch n đ ng c b c 5 phase c a hãng Autonic (hình 2) v i thông s k thu t: Uđm = 1.45V; Iđm =
1.4A/phase; 250 b c/1vòng quay (1,440/1b c).
c. B ph n truy n đ ng c khí bi n chuy n đ ng quay thành chuy n đ ng t nh ti n

Hình 3. Vít me – đai c trên máy CNC

Đ i v i b truy n c khí bi n chuy n đ ng quay thành chuy n đ ng t nh ti n ta ch n b truy n vitme bi
(hình 3). V i u đi m k t c u c khí kh khe h gi a vít me và đai c, t o s c căng ban đ u nh m tăng
đ c ng v ng d c tr c, t o ma sát nh , hi u su t cao và cũng s n có trên th tr ng (Phan H u Phúc,
2000).

122
2.3. Nghiên c u thi t k h th ng đi u khi n
a. Thi t k s đ nguyên lý t ng quan h th ng đi u khi n

Hình 4.S đ nguyên lý đi u khi n h th ng máy CNC 3 tr c

H th ng đi u khi n nh hình 4 (T Duy Liêm, 2001) g m:
B ngu n và bo m ch đi u khi n ghép n i máy tính.
C m 3 driver đi u khi n đ ng c b c di chuy n các tr c t a đ v i tính năng làm vi c n đ nh
trong môi tr ng s n xu t công nghi pkh c nghi t. Đáp ng nhanh và d dàng đi u khi n tr c ti p t
máy tính thông qua ph n m m.
Thi t b đi u khi n đ ng c tr c chính (SPINDLE): Bi n t n LS-i5.
H th ng b m n c tu n hoàn đ làm mát đ ng c .
Các b đi u khi n đ ng c (motor driver) nh n tín hi u đi u khi n t bo m ch chính k t n i v i máy
tính thông qua dây cable.
Hi n nay có 3 ph ng th c ghép n i máy tính đ c s d ng đó là: Ghép n i thông qua khe c m PCI,
qua c ng USB ho c c ng LPT.
b. Thi t k m ch LPT-BOB (Break Out Board)
Ch c năng chính c a m ch BOB là chuy n đ i tín hi u đi u khi n t máy tính đ n các MOTOR
DRIVER và bi n t n đ đi u khi n đ ng c b c và SPINDLE. Ngoài ra m ch BOB cho phép k t n i các
tín hi u t các c m bi n và các nút nh n đi u khi n đ n máy tính.
M ch BOB (hình 5) đ c thi t k trên ph n m m Proteus. Các linh ki n s d ng thông d ng nh
OPTO 521, IC 74HC04, cùng v i m t vài linh ki n c b n nh đi n tr , t đi n,… (Kajal J.Madekar,
Kranti R. Nanaware, Pooja R. Phadtare, Vikas S. Mane, 2016).
c. Thi t k l p đ t t đi n đi u khi n
T đi u khi n (hình 6) bao g m toàn b các thi t b đi n đi u khi n và các bo m ch đi u khi n máy
CNC cùng v i kh i ngu n.T đi u khi n có các gi c k t n i tín hi u đi u khi n, k t n i ngu n theo tiêu
chu n công nghi pđ m b o k t n i ch c ch n và n đ nh khi làm vi c lâu dài. Các nút b m đi u khi n,
nút d ng kh n c p, đèn báo đ c b trí trên b m t t đi u khi n giúp cho thao tác v n hành đi u khi n
máy đ c thu n ti n, đ m b o an toàn, chính xác.

Hình 5. S n ph m m ch BOB Hình 6. Các thi t b trong t ði u khi n máy CNC

(Break Out Board) máy CNC

123
2.2. Giao di n làm vi c
Hi n nay có r t nhi u các ph n m m đ c s d ng đ đi u khi n máy CNC. Ph n m m Mach3 c a
hãng ArtSoft đ c s d ng khá ph bi n do tính đ n gi n và hi u qu mang l i. Ph n m m Mach 3 ban
đ u đ c thi t k dành cho nh ng ng i ch t o máy CNC t i nhà theo s thích nh ng đã nhanh chóng
tr thành ph n m m đi u khi n linh ho t trong công nghi p (Phan H u Phúc, 2000). Ph n m m Mach 3
có th k t n i v i các bo m ch đi u khi n máy thông qua ghép n i c ng LPT ho c USB. Giao di n làm
vi c c a ph n m m Mach 3 (hình 7) đ c thi t k tr c quan, thân thi n v i ng i dùng, cho phép thi t đ t
các thông s đi u khi n và giám sát quá trình làm vi c c a máy CNC.
a. Ch c năng và đ c đi m c b n c a ph n m m Mach3
Cho phép nh p tr c ti p các file dxf, bmp, jpg và hpgl thông qua ph n m m LazyCam.
Hi n th G-code tr c quan và t o ra G-code thông qua LazyCam ho c Wizards.
Giao di n có th tùy bi n hoàn toàn theo ý thích ng i s d ng.
Tùy bi n G-code và Macro b ng cách s d ng VBscript.
Đi u khi n t c đ tr c chính (Spindle), các r le đóng-c t.
Kh năng t o ra xung đi u khi n t c đ đ ng c b ng tay.
Hi n th video khi máy ch y, quan sát v trí, hành trình ch y dao theo 3 tr c
Có kh năng dùng đ c v i màn hình c m ng.

Hình 7. Giao di n Mach3 đi u khi n và giám sát máy CNC

b. Thi t đ t các thông s
Đ truy n tín hi u t Mach3 ra c ng LPT, tr c h t ta ph i hi u ch nh s chân và s c ng LPT trên
ph n m m b ng cách:
Trên thanh Menu ch n config (hình 8).

Hình 8. Màn hình thi t l p c u hình PORTS and PINS

Trong h p tho i g m 7 tab v i các function:(Beckhoff New Automation Technology,2010).
Port setup and axis selection: cho phép thi t l p s c ng LPT.
Motor output: Tín hi u xu t ra cho đ ng c , cho phép ta ch n chân c p xung đi u khi n b c cho
đ ng c và chân c p tín hi u đi u khi n chi u quay đ ng c hay h ng di chuy n m i tr c.
Input signals: cho phép thi t l p chân tín hi u ngõ vào(nh các tín hi u hành trình …).
Output signals: cho phép thi t l p chân tín hi u ngõ ra (nh đóng m đ ng c tr c chính, b m làm
mát…).
Encoder/MPG’s: Cho phép thi t l p chân tín hi u Handle.

124
 Spindle setup: Cho phép cài đ t tín hi u đóng m tr c chính, ch n ch đ làm mát…
Mill option:Các l a ch n cho ch đ Mill nh cài đ t kho ng cách an toàn cho tr c Z…
c. Hi u ch nh Motor (motor turning)(hình 9)

Hình 9. H p tho i cho phép hi u ch nh s xung di chuy n motor

Đ vít me d ch chuy n t nh ti n m t kho ng dài 1mm thì ta ph i quy đ i t ng đ ng s b c/vòng
quay.
Steps per là s b c đ tr c di chuy n 1 mm (n u ch n đ n v là mm).
Velocity Inches per Minute là t c đ d ch chuy n (mm/phút).
Ch n thông s h p lý ph thu c vào vít me.
Ch n ph ng pháp đi u khi n m t b c, n a b c ho c vi b c và yêu c u thi t b gia công.
Cu i cùng ch n nút MDI, nh p G-code vào Input đ đi u khi n máy.
3. K t qu và th o lu n
Mô hình máy phay CNC 3 tr c hoàn thi n đ c nhóm tác gi l p đ t, tích h p theo các thi t b đ c
l a ch n và thi t k trên (hình 10).

Hình 10. Mô hình máy phay CNC 3 tr c hoàn Hình 11. Máy ch y th nghi m phay g
thi n
Máy đã đ c ch y th trên các ch t li u khác nhau cho k t qu đáp ng các yêu c u đ t ra v ch t
l ng, k thu t và đ chính xác gia công. Đ m b o v m t th m m quá trình gia công c khí (hình 11).
4. K t lu n
Đ tài nghiên c u thi t k , ch t o máy CNC 3 tr c đã gi i quy t và hoàn thành các n i dung theo yêu
c u và m c tiêu đ t ra.
Máy đã đ c ch y th nghi m trong phòng thí nghi m B môn T đ ng hóa v i các ch t li u khác
nhau, đã đáp ng đ c các yêu c u thi t k và đ m b o ch t l ng s n ph m.
Th nghi m v i các ch c năng đi u khi n khác nhau: ch đ đi u khi n b ng tay, đi u khi n t đ ng
đ c đánh giá h th ng ho t đ ng n đ nh và làm vi c tin c y.
S n ph m c a đ tài b c đ u là m t công c h c t p, gi ng d y th c hành h u hi u, b tr cho môn
h c l p trình CNC, đáp ng t t yêu c u c b n không ch đào t o k s ngành k thu t đi u khi n và t
đ ng hóa mà còn có th đáp ng các yêu c u th c hành cho k s chuyên ngành c khí ch t o, máy và
thi t b M trong Khoa C - Đi n.
Có th phát tri n thành s n ph m th ng m i và chuy n giao công ngh ch t o cho các đ n v s n

125
xu t công nghi p, có th tri n khai ng d ng th c t .
Tài li u tham kh o
Tr ng H u Chí, Võ Th Ry, 2007. C đi n t trong ch t o máy. Nhà xu t b n Khoa h c - K thu t,
Hà N i.
PGS.TS. Tr n Văn Đ ch, 2000. Công ngh trên máy CNC. Nhà xu t b n Khoa h c - K thu t, Hà N i.
T Duy Liêm, 2001. H th ng đi u khi n s cho Máy Công c . Nhà xu t b n Khoa h c và K thu t,
Hà N i.
Nguy n Quang Hùng, Tr n Ng c Bình,2005. Đ ng c b c k thu t đi u khi n và ng d ng. Nhà xu t
b n Khoa h c - K thu t, Hà N i.
Phan H u Phúc, 2000. CAD/CAM thi t k và ch t o có máy tính tr giúp. Nhà xu t b n Giáo d c - Hà
N i.
Beckhoff New Automation Technology, 2010. Application Note DK9222-0410-0014, Motion Control.
Kajal J.Madekar, Kranti R. Nanaware, Pooja R. Phadtare, Vikas S. Mane, 2016. Automatic mini CNC
machine for PCB drawing and drilling. International Research Journal of Engineering and Technology,
Volume: 03 Issue: 02 | Feb-2016,e-ISSN: 2395 -0056.
Marc McComb, 2007. Introduction to Stepper Motor. Microchip WebSeminars.

ABSTRACT
Research - Design and manufacture of small 3 axis
CNC milling machine
Dang Van Chi1, Nguyen The Luc1
1
Hanoi University of Mining and Geology

CNC milling machine is one of the achievement of scientific progress in the world. It is widely used in
manufacturing machine, especially in the field of precision mechanics and the automation of production
process. In this article, the authors present contents and results of the project: "Research, design and
manufacture of 3 axis CNC milling machine" which was done and completed at the Automation
Laboratory – Ha Noi university of Mining and Geology. The result of this project is scientific knowledge.
The 3-axis CNC milling machine model can also be used for teaching, training and practice CNC courses
for engineering and automation. The product can be effectively putted in practive and replaced with the
same imported product.

Keywords: CNC milling machine, step motor, Mach 3 software.

126