Instrukcja obsługi

Spis treści

2 Wprowadzenie 13 Przycisk Setup

2 Pierwszy rzut oka na Launchpad Pro - Wybór schematu
- Diagram z opisami - Schemat Live
2 Konfiguracja w Ableton Live - Schematy Note, Drum, Fader
3 Działanie trwałe i chwilowe oraz Programmer
3 Tryb Session - Opcje w oknie Setup
- Wyzwalanie i kolory klipów Velocity
- Uruchamianie scen Aftertouch
- Nawigacja w sesji Próg Aftertouch Threshold
4 Przyciski Mixer Podświetlanie padów
- Record Arm MIDI Out
- Track Select Kanał MIDI
- Mute 16 Użytkowanie Launchpad Pro, Ableton Live
- Solo i innych urządzeń
- Volume - Z wykorzystaniem portów MIDI Launchpad Pro
- Pan - Z użyciem portów MIDI In/Out interfejsu audio
- Sends 17 Użycie schematów samodzielnych wraz
- Stop Clip z urządzeniami zewnętrznymi
6 Przyciski funkcyjne 17 Użycie innego oprogramowania
-Session Mode vs Note/Device Modes 18 Rozwiązywanie problemów
-Shift
-Click
-Undo
-Delete
-Quantise
-Duplicate
-Double
-Record
8 Tryb Note/Tryb Drum
- Funkcjonalność ogólna
- Instrumenty MIDI
- Drum Racks
10 Tryb Device
- 8 ‘tłumików’
- Tworzenie makr
- AutomatykaAutomation
- Uwagi ogólne na temat trybu Device
12 User Mode
- Tworzenie pokazów świetlnych LED

1
Wprowadzenie
Novation Launchpad Pro to sterownik MIDI, zaprojektowany,
by inspirować tworzenie muzyki za pomocą Ableton Live
oraz innych programów, na scenie i w studiu.
Jakkolwiek Launchpad Pro może współpracować z różnymi
programami i sprzętem (omówionym w ostatnich rozdziałach),
instrukcja skupia się na jego integracji z Ableton Live. Na
kolejnych stronach omówione zostanie rozmieszczenie
przycisków i padów oraz ich funkcje, jak również szereg
przydatnych trików. Wiadomo jednak, że nie ma jednego
uniwersalnego, kreatywnego sposobu użycia sprzętu - to, jak
wykorzystasz Launchpad Pro, zależy wyłącznie od Ciebie!
W razie problemów z przygotowaniem Launchpad do pracy
lub poprawnym skonfigurowaniem Ableton Live, skorzystaj
z instrukcji ‘Getting Started Guide’.
Pierwszy rzut oka na Launchpad Pro
Poniższy schemat przedstawia przestrzeń roboczą Launchpad
Pro, składającą się z kilku głównych sekcji:
Przycisk Setup Strzałki nawigacyjne Przyciski wyboru trybów
Zestaw 64 padów
Przyciski funkcyjne Mikser Przyciski uruchamiania scen
Widoczne powyżej sekcje współdziałają ze sobą, zapewniając
POWER
radość z tworzenia muzyki, jak opisuje to niniejsza instrukcja.
Z tyłu obudowy Launchpad Pro znajduje się klika kolejnych
ważnych punktów, jak gniazdo zasilania, a także porty USB
oraz MIDI.
Port USB Port MIDI Out
POWER
MIDI OUT MIDI IN
Gniazdo zasilania Port MIDI In
Włącznik zasilania
Rozwiązywanie problemów: Jeżeli Launchpad Pro nie działa
prawidłowo, to problem może leżeć po stronie huba USB, portu
USB w komputerze, a nawet kabla USB. Należy używać kabla USB
dołączonego w zestawie. Jeśli to nadal nie rozwiązuje problemu,
podłącz zasilacz 12V DC znajdujący się w zestawie.
Skoro znasz już budowę Launchpad Pro, czas przejść do omawiania
jego obsługi.
Konfiguracja w Ableton Live
Gdy uruchomisz Ableton Live z Launchpad Pro podłączonym
do komputera, sterownik automatycznie uzbroi się do
działania i nawiąże komunikację z Abletonem.
Warto jednak wiedzieć, że na karcie ustawień synchronizacji
MIDI w Ableton Live dostępne są opcje, które wpływają na
sposób, w jaki program będzie współdziałał z Launchpad Pro.
W Ableton Live otwórz okno Preferences. Z listy zakładek
po lewej stronie wybierz MIDI / Sync, otwierając w ten sposób
kartę widoczną poniżej:
MIDI OUT MIDI IN
Track On konfiguruje Launchpad Pro jako urządzenie wejściowe
dla ścieżek MIDI (instrumentalnych i perkusyjnych) w Live,
a także jako urządzenie wyjściowe, dzięki któremu będziesz
widzieć odtwarzane i nagrywane nuty.
2
 Ustaw Sync On dla Output Launchpad Pro, by diody LED
padów pulsowały w tempie projektu.
Remote On dla Input oraz Output pozwala na ręczne
mapowanie Launchpad Pro do parametrów w Live,
z wizualizacją tego mapowania.
Track On dla Launchpad Pro MIDI Port pozwala Live
na odtwarzanie i zapis komunikatów MIDI na każdym
urządzeniu podłączonym do złącz MIDI w Launchpad.
Jeśli w trakcie dalszej lektury instrukcji stwierdzisz, że
opisane tu finkcje nie działają zgodnie z oczekiwaniami,
sprawdź ponownie ustawienia portu MIDI.
Działanie trwałe i chwilowe
Ważne podczas nauki obsługi Launchpad Pro jest zrozumienie
dwóch rodzajów zachowania przycisków (w szczególności
trybów Select i Mixer), czyli 'trwałego' i 'chwilowego'. Pozwoli
to bowiem na szybkie poruszanie się pośród kontrolek
Launchpad Pro, zwłaszcza podczas występów na żywo. Na
szczęście różnica pomiędzy obydwoma trybami działania
jest łatwa do zrozumienia:
• Tryb trwały oznacza, że naciśnięcie i szybkie zwolnienie
przycisku (np. Session) powoduje, że dana funkcja pozostaje
włączona do chwili, gdy użytkownik nie włączy innej (np. na-
ciskając inny przycisk). Tryb ten jest użyteczny podczas doko-
nywania szeregu regulacji parametrów Mode i Mixer.
• Tryb chwilowy pozwala na tymczasowy dostęp do funkcji
Mode lub Mixer. Naciśnij i przytrzymaj przycisk (np. Volume),
dokonaj regulacji za pomocą padów RGB, po czym zwolnij
przycisk, by wrócić do poprzednio wyświetlanego widoku
(np. Session). Innymi słowy, dana funkcjonalność pozostaje
dostępna tak długo, jak długo przytrzymujesz przycisk. Tryb
chwilowy przydaje się podczas gry na żywo, gdy czasu na
regulacje jest niewiele.
Tryb Session
Pierwszym przyciskiem w grupie Mode (prawy górny róg
Launchpad Pro) jest Session Mode. Może to być najważniej-
szy pośród wszystkich czterech przycisków, gdyż pozwala na
fizyczne sterowanie widokiem sesji w Live. Session View
w Ableton Live, to widok, w którym możesz uruchamiać,
nagrywać i edytować klipy audio i MIDI, bez zatrzymywania
muzyki. Innymi słowy, możesz tu pracować bez przerwy.
3
Wyzwalanie i kolory klipów
Po naciśnięciu przycisku Session, diody LED RGB w siatce
padów 8x8 w Launchpad Pro dają wizualną informację
o uruchomieniu, zatrzymaniu, edycji bądź nagrywaniu
klipów. Sekcja tychże 64 padów otoczona jest kwadratowym
pierścieniem 8x8 przycisków. Kolor, jakim świecą te przyciski,
zmienia się w zależności od ustawień control Surface, jakich
dokonuje sie w oknie Preferences programu Ableton Live
(karta MIDI/Sync).
Naciśnięcie padu w Launchpad Pro wyzwala klip, o ile
jakiś został przypisany do danego slotu w Live. Naciśnięcie
pustego slotu na nieuzbrojonej ścieżce zatrzymuje odtwa-
rzanie klipów na niej. Jeśli ścieżka jest uzbrojona, naciśnięcie
padu uruchamia nagrywanie w pustym slocie.
Klipy, które są odtwarzane na ekranie Ableton Live, na siatce
padów w Launchpad Pro widoczne są jako wolno pulsujące
zielonym światłem. Kolory padów nieodtwarzanych klipów
są natomiast zgodne z kolorami klipów w oknie Live (np. pad
przypisany do purpurowego klipu ma kolor purpurowy). Pady
klipów uruchomionych, ale jeszcze nie odtwarzanych, szybko
migają zielonym światłem do chwili rozpoczęcia odtwarzania.
Puste sloty klipów w Live widoczne są w Launchpad Pro jako
niepodświetlone pady. Naciśnięcie takiego padu nie powoduje
lub zatrzymuje odtwarzanie klipów na danej scieżce. Puste
sloty na ścieżce uzbrojonej do nagrania świecą przygaszonym
czerwonym światłem, co oznacza, że są gotowe do zapisu nowych
klipów audio lub MIDI. Po nacisnięciu pady zaczynają szybko
migać i migają do chwili rozpoczęcia zapisu.
Pady nagrywanych klipów wolno pulsują czerwonym światłem.
Aby zatrzymac zapis klipu, należy ponownie nacisnąć pad lub
przycisk Record (najniżej umieszczony przycisk funkcyjny). Po
zakończeniu nagrania pad pulsuje zielonnym światłem.
PODPOWIEDŹ 1: Pomocnym w zapamiętaniu, że czerwone
pady na ścieżkach są uzbrojone do nagrywania, jest myślenie
o nich jako o „gorących”, ponieważ ich naciśnięcie uruchamia
zapis nowego klipu i zatrzymanie odtwarzania innych klipów
na danej ścieżce.
Przytrzymanie Shift (umieszczony najwyżej przycisk funkcyjny)
i naciśnięcie padu powoduje wybranie korespondującego z nim
klipu (lub pustego slotu) bez jego uruchamiania, ponownego
uruchomienia i zatrzymania. Działanie to powoduje także
wyświetlenie zawartości klipu w panelu ‘Detail View’ w oknie Live
(dolna część ekranu), co pozwala w łatwy podejrzeć klip audio
lub MIDI przed uruchomieniem. Jest to również szybka metoda
przełączania klipów podczas edycji.
PODPOWIEDŹ 2: To, jak szybko następuje uruchomienie,
zatrzymanie lub rozpoczęcie zapisu klipu zależy od wyboru
opcji w ‘Quantization menu’, w lewym górnym rogu ekranu.
Session. Zobaczysz świecące czerwonym światłem pady,
wskazujące segmenty 8x8, zawierające klipy. (Jeśli dany
segment 8x8 nie zawiera ani jednego klipu, odpowiadający
mu pad nie będzie podświetlony. Naciśnij jeden z czerwonych
padów lub użyj słrzałek góra/dół, by przełączać widok sesji
blokami 8x8. Jeśli otworzysz blok 8x8 nie zawierający klipów
odtwarzanych, bloki z klipami odtwarzanymi będą reprezen-
towane przez pady świecące zielonym ciągłym światłem.

Przyciski Mixer

‘Quantization Menu’ w Live

Uruchamianie scen

Przyciski Scene Launch po prawej stronie Launchpad Pro

Osiem przycisków Mixer umieszczonych jest u dołu
wyzwalają poziome rzędy klipów, zwane też 'scenami'.
Launchpad Pro, zapewniając szybki dostęp do wielu funkcji
Przyciski te pozwalają na uruchamianie, zatrzymywanie i/lub
sekcji Mixer programu Ableton. Omówmy je po kolei, zaczy-
nagrywanie kilku klipów jednym przyciskiem, co fanta- MIDI OUT MIDI IN

nając od lewej strony.

POWER

stycznie przydaje się podczas wykonań. Podobnie jak pady

siatki 8x8, przyciski Launch przyjmują barwy zgodne
Record Arm
z kolorami widocznymi w oknie Live.

Jeśli ścieżek jest więcej niż 8, przyciski Scene Launch i tak

uruchamiają całą scenę, a nie tylko osiem klipów, które
widać na padach.

Wskazówka robocza: Choć każdy używa Live nieco inaczej,

Naciśnij i przytrzymaj Record Arm, by tymczasowo wyświetlić
sceny często stosuje się do dzielenia muzyki na części. Dla
okno Arm, gdzie możesz aktywować i dezaktywować uzbrojenie
przykładu, do uruchamiania zwrotek, refrenów i mostków
ścieżki, naciskając odpowiadający jej, najniżej umieszczony pad
w utworze wystarczą zaledwie trzy przyciski Scene Launch.
(lub naciśnij i przytrzymaj do 8 padów, by uzbroić kilka ścieżek).
Po zwolnieniu Record Arm wrócisz do poprzedniego okna lub
Nawigacja w sesji
trybu. W trybie Record Arm pady wszystkich ścieżek gotowych
do nagrywania
POWER
świecą przygaszonym czerwonym światłem.

Naciśnięcie i zwolnienie Record Arm ‘trwale otwiera' okno.

Ponowne naciśnięcie przywołuje tryb Session Mode.

Przypomnienie: Działanie trwałe przycisku oznacza, że dana

Najprostszą metodą nawigowania w widoku sesji jest użycie
przycisków strzałek nawigacyjnych, które znajdują się
w lewym górnym rogu Launchpad Pro.
Jak możesz przypuszczać, strzałki w górę i w dół przesuwają
wybór Session View o jeden rząd, czyli scenę, w górę bądź
w dół. Przyciski lewej i prawej strzałki zaś przesuwają wybór
padów o jedną ścieżkę w lewo lub w prawo. Kiedy możliwości
dalszego przełączania skończą się, przycisk służący do prze-
suwania w danym kierunku zgaśnie.
funkcja pozostaje dostępna po zwolnieniu przycisku, do czasu
wybrania innej funkcji.
Zauważ, że po otwarciu okna Record Arm tryb Session Mode
pozostaje dostępny z siedmioma górnym rzędami padów, co
oznacza, że klipy możesz nadal uruchamiać/zatrzymywać/
nagrywać itd.

Możesz się zastanawiać, w jaki sposób szybko przełączać setki,

a nawet tysiące klipów podczas występów na żywo. Aby poruszać
się w obrębie widoku sesji dużymi skokami, włącz najpierw tryb
Session Mode, a następnie naciśnij i przytrzymaj przycisk

4
 Track Select
Track Select pozwala skupić się na danej ścieżce, bez uzbrajania
jej do zapisu. Wszystkie najniżej umieszczone pady świecą
przygaszonym kolorem niebieskim, ale po wybraniu ścieżki
odpowiadający jej pad rozjaśnia się. Należy pamiętać, że
w danym momencie wybrana może być tylko jedna ścieżka.
Naciśnij i przytrzymaj przycisk Track Select, by tymczasowo
POWER
POWER
włączyć tryb wyboru ścieżki - po zwolnieniu przycisku nastąpi
powrót do poprzedniego okna lub trybu.
Naciśnięcie i zwolnienie Track Select trwale otwiera okno,
co pozwala poświęcić więcej czasu na manipulację ścieżkami.
Ponowne naciśnięcie Track Select przywraca tryb Session Mode.
Zauważ, że po otwarciu okna Track Select tryb Session Mode
pozostaje dostępny z siedmioma górnym rzędami padów, co
oznacza, że klipy możesz nadal uruchamiać/zatrzymywać/
nagrywać itd. Naciśnięcie padu Session Mode także powoduje
wybranie odpowiadającej mu ścieżki.
Mute
Przycisk Mute pozwala szybko wyciszyć dźwięk z jednej ub
kilku ścieżek.
Wciśnij i przytrzymaj przycisk Mute, aby tymczasowo wyświetlić
okno Mute - po zwolnieniu przycisku wrócisz do poprzedniego
POWER
okna lub trybu. Dotknięcie najniższego padu ścieżki włącza/
MIDI OUT
POWER
wyłącza jej 'aktywatory’ (co oznacza, jej wyciszenie lub
wyłączenie wyciszenia). Najniższe pady wyciszonych ścieżek
podświetlone są przygaszonym żółtym kolorem.
Naciśnięcie i zwolnienie przycisku Mute ‘trwale otwiera' okno.
Ponowne naciśnięcie Mute przywołuje tryb Session Mode.
Zauważ, że po otwarciu okna Mute tryb Session Mode
pozostaje dostępny z siedmioma górnym rzędami padów, co
oznacza, że klipy możesz nadal uruchamiać/zatrzymywać/
nagrywać itd.
5
Solo
Okno Solo pozwala na wyizolowanie sygnału audio z jednej lub
więcej ścieżek. Jest to użyteczne dla dokładnego odsłuchu
w studio lub jako technika wykonawcza.
Naciśnij i przytrzymaj przycisk Solo, by tymczasowo wyświetlić
okno Solo - po przycisku przywrócony zostanie widok
poprzedniego okna lub trybu. Dotknięcie najniżej umieszczonego
MIDI OUT MIDI IN
padu danej ścieżki włącza jej odsłuch solo, czemu towarzyszy
rozjaśnienie niebieskiego podświetlenia (lub naciśnij i przytrzymaj
maksymalnie osiem padów, by włączyć solo kilku ścieżek. Najniższe
pady ścieżek z niewłączoną funkcją solo pozostają przygaszone.
Naciśnięcie i zwolnienie przycisku Solo ‘trwale otwiera' okno.
Ponowne naciśnięcie Solo przywołuje tryb Session Mode.
Zauważ, że po otwarciu okna Mute tryb Session Mode pozostaje
dostępny z siedmioma górnym rzędami padów, co oznacza, że
klipy możesz nadal uruchamiać/zatrzymywać/nagrywać itd.
Volume
W trybie Volume 8 padów w każdej kolumnie tworzy wirtualny
„tłumik”: poziomy głośności maksymalnie 8 ścieżek zielonym
podświetleniem padów. Wystarczy nacisnąć pusty pad, by
przesunąć tłumik głośności ścieżki w LIVE.
Wciśnij i przytrzymaj przycisk Volume, aby tymczasowo
wyświetlić okno Volume, gdzie możesz szybko wyregulować MIDI OUT
głośność ścieżek. Po zwolnieniu przycisku nastąpi powrót do
MIDI IN
poprzedniego trybu lub okna.
Naciśnięcie i zwolnienie przycisku Volume ‘trwale otwiera' okno.
Ponowne naciśnięcie Volume przywołuje tryb Session Mode.
Okno Volume wykorzystuje czułość padów Pro na siłę docisku:
im słabiej naciśniesz pad, tym wolniej nastąpi zmiana głośności.
I odwrotnie, im nacisk będzie mocniejszy tym szybciej nastąpi
wzrost lub spadek głośności.
Zauważ, że funkcje trybu Session Mode, takie jak uruchamianie
scen i klipów, nie są dostępne z poziomu okna Volume.
Pan
Przycisk Pan pozwala przesuwać sygnał audio ze ścieżki
w panoramie stereo.
Wciśnij i przytrzymaj przycisk Pan, aby wyświetlić okno Pan-
po jego zwolnieniu wrócisz do poprzedniego okna lub trybu.
Ścieżki można ustawiać w panoramie stereo pod różnymi kątami.
Ustawienia Pan 8 ścieżek widoczne są na pomarańczowo.
Przy centralnym ustawieniu podświetlone są dwa środkowe pady.
Użyj niepodświetlonych, by przesunąć dźwięk w lewo lub w prawo.
MIDI OUT
Naciśnięcie i zwolnienie przycisku Pan ‘trwale otwiera' okno.
Ponowne naciśnięcie Volume przywołuje tryb Session Mode.
Podobnie jak Volume, okno Pan korzysta z czułości padów
Pro na docisk: im słabiej naciśniesz pad, tym wolniej będzie
zachodziła zmiana położenia w panoramie. I na odwrót, im
naciśniesz go mocniej, tym szybciej dźwięk przesunie się
w panoramie stereo.
Zauważ, że funkcje trybu Session Mode, takie jak uruchamianie
scen i klipów, nie są dostępne z poziomu okna Pan.
Sends
Okno Sends umożliwia kierowanie sygnału audio ze ścieżek do
ośmiu ścieżek powrotnych. W trybie tym każda kolumna 8 padów
pełni rolę wirtualnego pokrętła wysyłki efektowej: po prostu
naciśnij niepodświetlony pad, by przesunąć poziom wysyłki
w górę lub w dół. Aktualnie używany regulator wysyłki wybiera
się za pomocą przycisków uruchamiania scen: pierwszy od góry
wybiera wysyłkę Send A, drugi Send B i tak dalej.
Wciśnij i przytrzymaj przycisk Sends, aby tymczasowo wyświetlić
okno Sends - po jego zwolnieniu wrócisz do poprzedniego
MIDI OUT MIDI IN
okna lub trybu. Naciśnięcie i zwolnienie przycisku Pan ‘trwale
otwiera' okno. Ponowne naciśnięcie Sends przywołuje tryb
Session Mode.
Podobnie jak Volume i Pan, okno Sends korzysta z czułości
padów Pro na docisk: im słabiej naciśniesz pad, tym wolniej
będzie zmieniał się poziom wysyłki. I na odwrót, im mocniej
naciśniesz pad, tym szybsza będzie zmiana poziomu wysyłki.
Warto wspomnieć, że chociaż pełna wersja Ableton Live
obsługuje dwanaście wysyłek, w Launchpad Pro dostępnych
jest tylko pierwszych osiem. Należy również pamiętać, że
funkcje trybu sesji, takie jak uruchamianie scen i klipów, nie
są dostępne w oknie Sends.
Wskazówka produkcyjna: Efektami najczęściej stosowanymi
na ścieżkach Return Tracks są pogłosy i delaye. Ableton
oferuje swietny pogłos i szereg różnych delayów. Upewnij się,
że efekty wysyłkowe są ustawione na 100% nasycenia.
Stop Clip
MIDI IN
Ostatnim przyciskiem w sekcji Mixer jest Stop Clip. Wciśnij
i przytrzymaj go, by wyświetlić okno Stop Clip, w którym
możesz zatrzymywać klipy na poszczególnych ścieżkach
lub wszystkie naraz. Po zwolnieniu przycisku wrócisz do
poprzedniego okna lub trybu. Najniższe pady ścieżek
odtwarzających klipy świecą na czerwono i po naciśnięciu przyga-
sają, a klip na danej ścieżce zostaje zatrzymany. Naciśnięcie każdego
z siedmiu górnych przycisków Scene Launch zatrzymuje wszystkie
klipy w scenie, a naciśnięcie najniższego zatrzymuje wszystkie klipy
w całym secie.
MIDI OUT MIDI IN
Naciśnięcie i zwolnienie przycisku Stop Clip ‘trwale otwiera' okno.
Ponowne naciśnięcie Stop Clip przywołuje tryb Session Mode.
Zauważ, że po otwarciu okna Stop Clip tryb Session Mode
pozostaje dostępny z siedmioma górnym rzędami padów, co
oznacza, że klipy możesz nadal uruchamiać/zatrzymywać/
nagrywać itd.
Przyciski funkcyjne
Lewa kolumna zawiera okrągłe przyciski zwane
funkcyjnymi (Function Buttons), które są bardzo
użyteczne podczas tworzenia i edycji klipów.
Włączenie funkcji Delete, Quantise, Duplicate
oraz Double zależy od trybu, w jakim aktualnie
pracujesz na Launchpad Pro:
• W trybie Session musisz nacisnąć jeden
z tych przycisków, a następnie kliknąć pad, wobec
którego funkcja ma zadziałać. Np. wciskając Delete
naciśnij pad, z którego chcesz usunąć klip.
• Gdy klip jest zaznaczony i odtwarzany w trybie
Note lub Device, po prostu naciśnij Delete, Quantise,
Duplicate lub Double, by wykonać daną operację
na danym klipie.
6
 Shift
Górny przycisk funkcyjny to Shift. Jego
naciśnięcie i przytrzymanie daje dostęp do
funkcji wtórnych, podobnie jak Shift na
klawiaturze komputera. Poniżej znajdziesz
opisy tych funkcji:
• Wybieranie i podgląd klipów: Gdy pracujesz
w trybie Session, naciśnij i przytrzymaj Shift,
a następnie wybrany pad, aby zobaczyć zawartość audio lub
MIDI klipu na panelu "Clip View' (na dole ekranu) w Live.
Nie powoduje to ani uzbrojenia ścieżki, ani uruchomienia
klipu. Przeciwnie, jest to świetna metoda, aby sprawdzić,
co zawiera klip audio lub MIDI, przed podjęciem decyzji,
co do jego dalszych losów. Możesz, na przykład zdecydować
się na edycję klipu przy użyciu pozostałych przycisków
funkcyjnych, opisanych poniżej.
• Wybieranie Drum Rack Pad: Po wyświetleniu Drum Rack
w trybie Note naciśnij i przytrzymaj Shift. Następnie stuknij
pad powiązany z Drum Rack Pad. Spowoduje to wyświetlenie
w panelu ‘Device View’ (dół ekranu) w Live instrumentów
lub efektów przypisanych do padu. W warunkach występu
na żywo pozwala to szybko wybrać brzmienie, a następnie
rozpocząć zarządzanie nim w trybie Device Mode.
• Redo: Naciśnij i przytrzymaj Shift, a następnie naciśnij
przycisk Undo, by wykonać standardową operację 'Redo'.
• Quantise: Przytrzymanie Shift i naciśnięcie przycisku
włącza/wyłącza kwantyzacje podczas zapisu. (Więcej in-
formacji na temat przycisku Quantise - patrz niżej).
Click
To prawdopodobnie przycisk o naj-
prostszym działaniu w Launchpad Pro.
Click włącza/wyłącza metronom w Live.
Po włączeniu Click świeci na zielono.
Przycisku można użyć do skontrolo-
wania globalnego tempa w każdym
trybie i oknie Live (oprócz User).
Wskazówka: Jeśli metronom jest zbyt
głośny lub cichy, wyreguluj jego głoś-
ność tym niebieskim pokrętłem
POWER
ekranowym.
7
Undo
Przycisk Undo robi dokładnie to, czego
możesz się spodziewać. Naciśnij go, aby
anulować jedną operację (cofnąć jedną
pozycję w historii Undo), dwa razy, by
anulować dwie operacje (cofnąć dwie
pozycje historii) i tak dalej.
Jak wspomniano wcześniej, naciśnięcie
Undo z przytrzymaniem Shift równo-
znaczne jest wykonaniu standardowej
operacji "Redo".
Delete
Przycisk Delete pozwala usuwać klipy oraz dźwięki Drum
Rack różnymi sposobami.
• W trybie Session Mode naciścnij
i przytrzymaj Delete, po czym naciśnij
pad, z któego chcesz usunąć klip.
• Po wyświetleniu Drum Rack w trybie
Note naciśnij i przytrzymaj Delete, po czym
nacisnij pad Drum Rack, by usunąć wszys-
tkie wystąpienia danego dźwieku w klipie.
Działa to tylko w odniesieniu do Drum Racks
i nie działa w chromatycznym trybie Note
(np. z innymi instrumentami MIDI).
• Naciśnięcie Delete w trybie Note lub
Device Mode powoduje skasowanie klipu,
który jest zaznaczony i odtwarzany.
Quantise
Funkcja Quantise pozwala skorygować niedokładności rytmiczne
podczas nagrywania wykonań i po ich zarejestrowaniu.
Naciśnij i przytrzymaj Shift, by sprawdzić
status kwantyzacji zapisu: jeśli jest aktywna,
przycisk Quantise
MIDI OUT zaświeci
MIDI IN jasnym, białym
światłem; jeśli jest nieaktywna, światło
będzie przygaszone. Przytrzymując Shift
POWER
naciśnij Quantise, by włączyć/wyłączyć
kwantyzację zapisu. Jeśli jest wyłączona, pierwsze
naciśnięcie ustawi kwantyzację szesnastkową.
Aby zmienić wartość podziałki kwantyacji,
otwórz menu Edit w Live i przejdź do
‘Record Quantization’. Tu możesz wybrać
żądaną wartość.

Kwantyzcję klipów możesz wykonać także po nagraniu. Gdy
włączony jest tryb Session Mode naciśnij i przytrzymaj Quantise,
po czym naciśnij pad, którego klip MIDI lub audio ma być
wyrównany z ustawioną podziałką kwantyzacji. Możesz to
zrobić również podczas odtwarzania.
Naciśnięcie Quantise, gdy klip jest zaznaczony i odtwarzany
w trybie Note lub Device kwantyzuje jego zawartość.
Duplicate
Przycisk Duplicate pozwala skopiować klip do slotu poniżej
niego. Należy jednak pamiętać, że jeśli slot docelowy zawiera
klip, to zastanie on zastąpiony klipem
kopiowanym.
.
• W trybie Session naciśnij i przy-
trzymaj Duplicate, a następnie naciśnij
pad, z którego klip chcesz powielić.
• Jeśli Transport w Live jest urucho-
miony, nowy klip zostanie odtworzony
po powieleniu.
• Naciśnięcie tego przycisku, gdy klip
jest zaznaczony i odtwarzany w trybie
Note lub Device powoduje powielenie
klipu.
Duplicate można też użyć do powielania całych scen. Naciśnij
i przytrzymaj przycisk Duplicate w trybie Session, a następnie
naciśnij przycisk Scene Launch. Zamiast nadpisywać istnie-
jące klipy, funkcja kopiuje scenę i wstawia nową, przesuwając
klipy lub sceny o jeden poziom w dół.
Double
Użycie tego przycisku funkcyjnego powoduje podwojenie
długości klipu, np. klip 2-taktowy staje się 4-taktowym;
8-taktowy wydłuża się do 16 taktów itd.
• Zaznacz klip w trybie Session, naciś-
nij i przytrzymaj Double, a następnie klik-
nij pad klipu, który chcesz wydłużyć.
POWER • Naciśnięcie tego przycisku, gdy klip
jest zaznaczony i odtwarzany w trybie
Note lub Device powoduje podwojenie
długości klipu.
Zauważ, że Double działa tylko w przypadku klipów MIDI.
Wskazówka muzyczna: Jeśli masz wrażenie, że pętle powta-
rzają się zbyt często, spróbuj wydłużyć je za pomocą Double,
i wprowadzić nieco modyfikacji.
Record
Użycie przycisku Record to najprostsza metoda tworzenia
nowych klipów, a także dogrywania ich istniejących. Przycisku
można użyć na kilka sposobów:
• W przypadku uzbrojonej, pustej
ścieżki naciśnięcie Record uruchamia zapis
nowego klipu do wybranego slotu.
• W przypadku uzbrojonej ścieżki
z klipami Shift pozwala wybrać pusty slot,
w którym dokonany zostanie zapis po
jego uruchomieniu naciśnięciem przycisku
Record.
• W przypadku uzbrojonej ścieżki
zawierającej co najmniej jeden klip naciś-
nięcie Record uruchamia dogrywanie do
ostatnio odtwarzanego lub wybranego klipu,
o ile nie wybrano żadnego slotu.
• Podczas odtwarzania klipów na uzbrojonej ścieżce Record
dograć materiał w trybie podrzutki. Zauważ, że w przypadku klipów
audio dogrywanie możliwe jest tylko w trybie automatycznym.
• Jeśli żadna ścieżka nie jest uzbrojona, naciśnięcie Record
pozwala na rucuhomienie transportu w Live, bez uruchamiania
zapisu.
Tryb Note
POWER
Tryb Note pozwala używać Launchpad Pro jak instrumentu
w celu zarejestrowania swych pomysłów na partie perkusyjne
i melodyczne. Innymi słowy, w oknie Note możesz nagrywać,
dogrywać i edytować klipy MIDI, z użyciem instrumentów MIDI
i Drum Rack w Live. Zanim omówimy różnice w obsłudze Drum
Racks i innych instrumentów MIDI w trybie Note, warto wyjaśnić
pewne ogólne funkcje.
MIDI OUT MIDI IN
8
 Funkcjonalność ogólna
Gdy do uzbrojonej ścieżki przypisane jest urządzenie MIDI
(Drum Rack lub inne), naciśnięcie przycisku Note włącza tryb
Note. Sposób zachowania diod LED zależy wówczas od tego,
czy ścieżka zawiera Drum Rack, czy też inny instrument MIDI.
Owym „innym instrumentem MIDI” może być instrument Abletona
(np. Operator) bądź wtyczka VST lub Audio Unit. Jeśli wybrana jest
ścieżka audio, wówczas naciśnięcie Note nie powoduje żadnej
reakcji, a przycisk nie pełni żadnej funkcji.
Okna Clip View (z lewej) Device View (z prawej) w Live.
Naciśnij i zwolnij przycisk Note, aby trwale otworzyć okno
Note. Kolejne naciśnięcia przycisku pozwalają przełączać okna
Clip View i Device View. To pozwala wyświetlać nuty MIDI (Clip
View) w jednym, a instrumenty oraz efekty (Device View)
w drugim oknie. Widoku Clip View można użyć do wyświetlenia
istniejących nut MIDI podczas dogrywania kolejnych, jak
również w trakcie dokonywania kwantyzacji. Z kolei widok
Device View jest przydatny podczas dokonywania regulacji
parametrów urządzeń, szczególnie podczas rejestrowania
automatyki ich zmian.
Możliwy jest także chwilowy dostęp do trybu Note z innych
okien poprzez naciśnięcie i przytrzymanie przycisku. Po jego
zwolnieniu następuje powrót do poprzedniego okna lub trybu.
Zauważ, jak łatwe jest korzystanie z funkcji Delete, Quantise,
Duplicate i Double w trybie Note: wystarczy nacisnąć i zwolnić
przycisk, aby wykonać daną operację na aktualnie odtwarzanym
klipie na ostatnio uzbrojonej ścieżce. Pamiętaj, że w razie
pomyłki możesz użyć funkcji Undo.
Inną ciekawą cechą trybu Note jest to, że przyciski Scene Launch
nie mają żadnej funkcjonalności domyślnej. To znaczy, że ich
działanie można dowolnie zdefiniować poprzez mapowanie
MIDI. Co więcej, owo mapowanie jest unikalne dla trybu Note
i niezależne od wszystkich innych trybów.
Własne mapowanie MIDI: zdefiniuj własne mapowanie MIDI dla
przycisków Scene Launch, klikając najpierw przełącznik trybu MIDI
Map w Live. Następnie wybierz parametr, na przykład włączenie/
wyłączenie urządzenia. Potem naciśnij przycisk Scene Launch. Na
koniec ponownie kliknij przełącznik MIDI Map, aby wyjść z trybu.
9
Na koniec klika zasad ogólnych:
• Naciśnięcie przycisku Note włącza tryb Note dla ścieżki
uzbrojonej do zapisu, jednocześnie anulując bieżący wybór
ścieżki. Innymi słowy, ścieżka uzbrojona do nagrania auto-
matycznie staje się zaznaczoną ścieżką.
• Jeśli uzbrojonych jest kilka ścieżek, w oknie Note użyta
zostanie ta, którą uzbrojono jako ostatnią.
• Jeżeli żadna ściezka nie jest uzbrojona do zapisu, wybranie
ścieżki i naciśnięcie Note otworzy okno Note dla tejże ścieżki.
Jednak dane MIDI będą przesyłane dopiero po jej uzbrojeniu.
Instrumenty MIDI
Naciśnięcie przycisku Note, gdy do ściezki przypisany jest
jakikolwiek instrument MIDI, inny niż Drum Rack (np. Ableton
Operator czy Novation V Station) wywołuje okno Note z „siatką
nutową”. Siatka ta działa jak chromatyczny sterownik MIDI,
idealna do tworzenia melodii, akordów czy linii basu. Pady
w rzędach poziomych reprezentują kolejne półtony (np. C, C #,
D itd.), a w kolumnach, od dołu do góry, czyste kwarty (np.
C, F, Bb itd).
Na siatce widoczne są pady zarówno podświetlone, jak i nie-
podświetlone: pierwsze reprezentują białe klawisze na klawiaturze
fortepianu (czyli np. gamę C-dur), podczas gdy drugie odpowiadają
nie-diatonicznym nutom chromatycznym. Pady nut tonicznych
wybranej skali (patrz poniżej) są różowe, a diatonicznych niebieskie.
Podczas gry na żywo i odtwarzania pady odgrywanych nut zaświecają
na zielono.
Domyślnie pad
w lewym dolnym
rogu siatki 8x8
odgrywa nutę C1.
Dlatego niebieskie
i różowe pady obej-
mują gamę C-dur.
Układ ten można
transponować pół-
tonami w górę lub
w dół, za pomocą
przycisków strzałek
w lewo lub w prawo,
w obrębie jednej
oktawy. Strzałki w górę i w dół pozwalają transponować skalę
oktawami. Dostępny zakres nut to C-2 do G8. Pady poza tym
zakresem świecą na czerwono i nie wysyłają żadnych danych
MIDI.
W miarę naciskania lewej lub prawej strzałki purpurowe pady
przełączają się co półton, wskazując interwał dzielący je od nuty
C. Na przykład, jeśli purpurowy pad znajduje się w odległości trzech
padów od tego w lewym dolnym narożniku, oznacza to, że pady
 niebieskie i różowe obejmują swoim zasięgiem skalę LED (więcej informacji na temat konfigurowania podświetlenia
Eb-dur. w trybie User znajdziesz w tutorialu “Creating LED Light Shows” ).

Wskazówka: Nacisnij jednocześnie strzałki w góre i w dół,
przypisac lewy dolny pad na powrót do nuty C1. Naciśnij
jednocześnie strzałkę lewą i prawą, by przywrócić C jako
nutę bazową skali, pozostając jednak w bieżącej oktawie.
Tonika, którą wybierzesz staje się globalną. Jeśli np. ustawisz
siatkę nutową tak, by rozpoczynała się od F#, skalą wyznaczoną
dla innych instrumentów MIDI także będzie F# dur (dopóki
jej nie zmienisz). Ta globalna funkcjonalność ułatwia zachowa-
nie jednolitości harmonicznej pomiędzy instrumentami MIDI,
jednak zawsze możesz ją zmienić na potrzeby wykonania
na żywo czy nagrania.
Drum Racks
W przypadku ścieżki zawierającej Drum Rack naciśnięcie przy-
cisku Note automatycznie konfiguruje Launchpad Pro do
pracy z Drum Racks w Live, instrumentem zaprojektowanym
do odgrywania brzmień perkusyjnych i pojedynczych sampli.
Domyślnie lewy dolny pad w siatce 8x8 wyzwala C1 w Drum
Rack. Domyślnie więc pierwsze 16 padów Drum Rack (C1do
D#2) zajmuje lewą dolną ćwiartkę (4x4) siatki Launchpad Pro,
jak pokazano poniżej:
W każdym momencie Launchpad Pro może wyświetlać tylko
64 spośród 128 dostępnych padów Drum Rack. Dostęp do
wszystkich padów opiera się zatem na użyciu przycisków strzałek
nawigacyjnych, które świecą na zielono. Strzałki w górę i w dół
przesuwają zasięg Drum Rack w górę lub w dół, w krokach po
4 rzędy (blokami po 16 padów). Z kolei strzałki lewa i prawa
przesuwają Drum Rack zasięg o jeden rząd padów w górę
lub w dół.
Pady Drum Rack są kodowane kolorami: pady zawierające próbki
są podświetlone na żółto, podczas gdy pady bez próbek nie są
podświetlane. Fioletowe światło wskazuje, że dla danej próbki
włączono solo; pomarańczowe podświetlenie oznacza, że próbka
jest wyciszona.
Podczas gry na żywo i odtwarzania pady świecą na zielono.
Aby wybrać pad Drum Rack, naciśnij odpowiadający mu pad,
co uruchomi próbkę i zmieni kolor światła na jasnoniebieski.
Aby wybrać pad Drum Rack bez wyzwalania go, przytrzymaj
Shift i naciśnij odpowiedni pad. Pamiętaj, że aby funkcjonalność
ta działała, selektor Show/Hide Devices w Drum Rack musi być
włączony .

C2 C#2 D2 D#2

G#1 A1 A#1 B1

E1 F1 F#1 G1 Selektor Show/Hide Devices w Drum Rack.

C1 C#1 D1 D#1 Po wybraniu padu prawdopodobnie zechcesz użyć trybu Device

Nuty od E2 do G3 zajmują kwartę bezpośrednio nad C1-D#2.
Z kolei zakres G#3 do B4 znajduje się w prawym dolnym
obszarze 4x4 siatki, a C5 do D#6 ulokowane są w prawej
górnej części 4x4 siatki padów. Rozmieszczenie to ilustruje
poniższy diagram:
MIDI OUT
POWER
(opisany później), które pozwoli dostosować jego parametry.
Możesz też, naciskając i przytrzymując Delete, a następnie
naciskając pad Drum Rack, usunąć wszystkie jego nuty w klipie.
Ta wygodna funkcjonalność jest specyficzna dla Drum Rack i nie
działa z innymi instrumentami.
Skrót nagraniowy: Chwilowo włącz okno Record Arm, a następnie
naciśnij pad. To spowoduje automatyczne uzbrojenie danej ścieżki
(jeśli nie jest) i rozpoczęcie nagrywania lub dogrywania w slocie

tego klipu - jest to bardzo przydatne podczas gry na żywo.

E2 to G3 C5 to D#6
Device Mode
C2 C#2 D2 D#2

G#1 A1 A#1 B1
G#3 to B4
E1 F1 F#1 G1

C1 C#1 D1 D#1

Z czasem zauważysz, że rozkład padów w trybie User Mode

jest identyczny z tym diagramem, ale bez wizualnej informacji
Tryb Device pozwala sterować instrumentami MIDI i efektami
10

MIDI OUT MIDI IN

POWER
 bez użycia myszki — to ogromne ułatwienie, zwłaszcza na Tworzenie makr
scenie.

Aby efektywnie korzystać z trybu Device, najpierw naciśnij

i zwolnij przycisk Device, otwierając okno Device. Następnie
chwilowo włącz Track Select i wybierz ścieżkę, naciskając jeden
z dolnych padów. Teraz możesz sterować ostatnio wybranym
urządzeniem na tej ścieżce, korzystając z pionowych kolumn
padów, jak z wirtualnych „tłumików” maksymalnie 8 parametrów.

Tworzenie makr w Live jest proste: kliknij prawym przyciskiem

myszy (PC) lub z wciśniętym klawiszem Control (Mac) na
wybranym parametrze dowolnego instrumentu lub efektu
Abletona, a z menu kontekstowego wybierz „Map to Macro (#)”.
Parametr ten będzie odtąd regulowany przy użyciiu makra. Do
jednego makra można przypisać kilka parametrów.

‘Niebieska rączka’ w Live przypomina, że sterowanie
urządzeniem odbywa się zdalnie.
Po włączeniu trybu Device użyj przycisków lewej i prawej
strzałki, aby poruszać się poziomo w panelu Device View
(dolna część okna Live), wybierając dowolny instrument
i/lub efekt (MIDI lub audio). (Zauważ, że przyciski strzałek
w górę i w dół nie działają w trybie Device). Aby sterować
urządzeniami na innej ścieżce, po prostu wybierz ją za
pomocą przycisku Track Select.
8 „tłumików”
Podobnie jak w przypadku okna Volume, tryb Device
przekształca każdą kolumnę 8 padów w „suwak”. Jednakże
każdy suwak w trybie Device może sterować jednym bądź
kilkoma pokrętłami lub tłumikami urządzenia. Tryb Device
wykorzystuje też czułość padów na siłę docisku, zwiększając
w ten sposób precyzję regulacji: im lżej naciśniesz pad, tym
wolniej nastąpi zmiana wartości danego; im mocniejsze
będzie naciśnięcie, tym szybciej zmieni się dane ustawienie.
W przypadku wtyczek innych producentów, jakie widać na
rysunku powyżej, wymagane są pewne dodatkowe czynności.
Najpierw naciśnij przycisk „Configure” na pasku tytułowym
instrumentu, następnie otwórz wtyczkę i kliknij parametry, którymi
chcesz sterować za pomocą makr. Kiedy parametry te pojawią się
jako tłumiki w urządzeniu (jak np. „Morph” i „Weird” na ilustracji),
będziesz mógł przypisać je do makra za pomocą normalnej procedury.
Automatyka
Jak wcześniej wspomniano, dostęp do okna Device danej
ścieżki odbywa się poprzez naciśnięcie Track Select (w mikserze)
i wybraniu ścieżki. Domyślnie jednak, aby można było zarejes-
trować automatykę w klipie, ścieżka musi być uzbrojona.
Wynika to z ustawienia „Record Session automation in: Armed
Tracks” w oknie preferencji w Live, jak widać poniżej:

Dla większości natywnych instrumentów i efektów Abletona,

osiem parametrów zostało wstępnie zmapowane dla każdego Ustawienie ‘Record Session automation in’ znajdziesz na
urządzenia i są one automatycznie wyświetlane na siatce padów. karcie Record/Warp/Launch w oknie Preferences w Live.
Możesz jednak zmienić to mapowanie przy użyciu trybu „MIDI Jeśli chcesz, możesz zmienić to ustawienie na „All Tracks”, dzięki
Map Mode” i przypisując kolumny padów do innych parametrów. czemu będziesz móc rejestrować automatykę w trybie Device na
Jednak nie zalecamy tego robić, ponieważ spowoduje to zmiany każdej ścieżce, niezależnie od tego, która z nich jest uzbrojona.
mapowania danej kolumny dla wszystkich urządzeń w secie! Pamiętaj jednak, że aby zarejestrować automatykę, trzeba najpierw
nacisnąć przycisk nagrywania (kolumna Function).
Zamiast tego lepiej jest użyć makr, które są doskonałym
sposobem na dostosowanie trybu Device. (Zobacz
„Tworzenie makr”). Gdy makra są gotowe, wybierz Instrument,
efekt audio bądź Drum Rack lub zawierający makro, które
skonfiguruje 8-padowe kolumny „tłumików”, pozostawiając
domyślne mapowania bez zmian.

‘Record Session automation In’ ustawione na ‘All Tracks’.

11
Innym, wartym wspomnienia ustawieniem preferencyjnym
jest ‘Select on Launch’, także na karcie Record/Warp/Launch.
Domyślnie jest ono włączone (On), co oznacza, że uruchomie-
nie klipu powoduje jego zaznaczenie. To z kolei znaczy, iż tłu-
miki w trybie Device będą automatycznie oddziaływały na
każdy instrument i/lub efekt w danym klipie.
Ustawienie ‘Select on Launch’ w oknie Preference w Live.
Możesz jednak zmienić ustawienie „Select on Launch” na
„Off” i wówczas uruchomienie klipu nie będzie powodowało
automatycznego wybrania ścieżki do pracy w trybie Device.
Może to być użyteczne w szczególności podczas występów
na żywo, jeśli do uruchamiania plików używasz trybu Session,
ale chcesz móc powrócić do innego klipu lub ścieżki, którą
regulujesz w trybie Device.
Ogólne uwagi na temat trybu Device
Zgodnie z regułą naciśnięcie i zwolnienie przycisku Device
trwale otwiera okno trybu Device. Kolejne naciśnięcia
przycisku przełączają widoki Clip View i Device View na
ekranie, co pozwala przeglądać, odpowiednio, nuty MIDI
lub instrumenty i efekty.
Do trybu Device można też uzyskać chwilowy dostęp
z innego okna, naciskając i przytrzymując przycisk Device.
Po zwolnieniu nastąpi powrót poprzedniego okna lub trybu.
Podobnie jak w trybie Note, dostęp do funkcji Delete,
Quantise, Duplicate i Double jest w trybie Device bardzo
łatwy: wystarczy nacisnąć i zwolnić któryś z tych przycisków,
aby wykonac wybraną operację na aktualnie odtwarzanym
klipie na wybranej ścieżce. Pamiętaj, że jeśli się pomylisz,
możesz użyć funkcji Undo.
I wreszcie, podobnie jak w trybie Note, przyciski Scene
Launch nie mają funkcjonalności domyślnej. To znaczy, że
ich działanie można dowolnie zdefiniować poprzez mapo-
wanie MIDI. Co więcej, mapowania MIDI, które zdefiniujesz,
są unikalne dla trybu Device i niezależnie od innych trybów.
Tryb User
Tryb User może być traktowany jako „tryb pusty”, ponieważ
jest zarezerwowany do tworzenia własnego mapowania MIDI
przez użytkownika. Dla tych, którzy znają oryginalnego
Launchpada, tryb ten jest identyczny z niesławnym trybem
User 1. Jest to jednocześnie idealny fundament do zastoso-
wania narzędzi Max for Live, takich jak sekwencery krokowe,
mierniki LED VU i tak dalej.
Jednym z zastosowań trybu User jest sterowanie Drum Rackami
w Live w dokładnie taki sam sposób, jak w trybie Note, ale bez
wizualnej informacji zwrotnej LED. To pozwala użytkownikowi
na tworzenie pokazów świetlnych Drum Rack (patrz „Tworzenie
pokazów świetlnych LED”).
Tworzenie pokazów świetlnych LED
Pokazy świetlne LED mogą stanowić atrakcyjny element
wizualny wystepu na żywo. Omówmy jego podstawy.
Po pierwsze należy nacisnąć i zwolnić przycisk User, by włączyć
tryb User. Następnie należy przypisać Drum Rack do ścieżki MIDI
i wypełnić go próbkami. Często bywają to fragmenty ukończonych
utworów, ale mogą to być jakiekolwiek inne sample.
Następnie należy utworzyć kolejną ścieżkę MIDI. Będzie ona wyz-
walała pokaz świetlny. Ustaw ją tak, aby przyjmowała MIDI z Drum
Racka i upewnij się, że sekcja monitoringu ustawiona jest na „In”.
Na koniec w górnej części sekcji „MIDI To” wybierz
Launchpad Pro jako Output, a w dolnej Ch. 6 (domyślny
kanał User Mode).
Teraz pady powinny zaświecać po ich naciśnięciu.
12
 Czas na kreatywność. Typowe podejście polega na umieszcze-
niu kilku łańcuchów efektów MIDI w MIDI Effect Racku, a nas-
tępnie użyciu ‘Key Zone Editor’ w tymże (żółty przełącznik po-
niżej) do przypisania każdemu padowi innego wzorca LED.
Wskazówka: Tryb User domyślnie działa na kanale
6 MIDI. Naciśnięcie przycisku Setup (patrz poniżej) pozwala
jednak wybrać inny kanał MIDI. Oznacza to, że jeśli używasz
kilku Launchpadów Pro (maksymalnie sześciu), to dla trybu
User w każdym z nich możesz wybrać ów kanał indywidualnie
lub też pozostawić wybór domyślny, w rezultacie czego tryb
User będzie obejmował 6 „okien”.

Przycisk Setup

To tylko czubek góry lodowej możliwości Launchpada w tym

względzie - w sieci znajdziesz opisy wielu innych, zaawanso-
wanych technik. Powodzenia!

Podobnie jak w trybie Note, przyciski Scene Launch nie

działają w trybie User (tzn. nie mają funkcjonalności domyśl-
nej). To oczywiście oznacza, można im przypisać dowolne
Nierzucający się w oczy przycisk w lewym górnym rogu panelu
funkcje poprzez mapowanie MIDI. Co więcej, zdefiniowane
Launchpad Pro to przycisk Setup. Naciśnięcie i przytrzymanie go
tu mapowanie MIDI jest unikalne dla trybu User i niezależne
otwiera okno Setup (na ilustracji poniżej), W którym możesz
od wszystkich innych trybów. Ogólnie rzecz biorąc, wszystkie
dokonać zmian funkcji padów Launchpad Pro pomiędzy
przyciski w trybie User mogą być mapowane przez MIDI, za
schematem do pracy z Live i samodzielnej, dogodnie ustawiając
wyjątkiem przycisków Session, Note, Device i User.
opcje velocity, aftertouch, podświetlenia padów oraz kanałów
MIDI.

Wybór schematu
LIVE NOTE DRUM FADER PGM

Velocity Aftertouch
LOW MED HIGH OFF OFF POLY CHAN

Próg Aftertouch
LOW MED HIGH

INT MIDI

Podświetlenie padów MIDI Out

INT MIDI USB INT

Kanał MIDI

1 2 3 4 5 6 7 8

9 10 11 12 13 14 15 16

13
Krótko mówiąc, okno Setup przeznaczone jest dla zaawan-
sowanych użytkowników, którzy chcą określić, jak MIDI
w Launchpad Pro ma współpracować z Ableton Live bądź
innym oprogramowaniem lub sprzętem. Tu można także
przypisać różne style gry do trybów Note, Drum Rack, Device
oraz pracy samodzielnej. Omówmy ich funkcjonalność,
poczynając od górnego rzędu padów.
Wybór schematu
Górny wiersz zawiera pięć padów, które pozwalają na przełą-
czanie ‘schematu’ działania Launchpad Pro pomiędzy
‘Live’ i czterema samodzielnymi (‘Note’, ‘Drum’, 'Fader'
oraz ‘Programmer’). Pad reprezentujący schemat, którego
aktualnie używasz, będzei świecił jaśniej od pozostałych -
gdy wybierzesz inny schemat i zwolnisz przycisk Setup,
nazwa schematu zostanie wyświetlona wielkimi literami,
z przewijaniem na panelu Launchpad Pro. (Jeśli uznasz, że
trwa to zbyt długo, naciśnij dowolny przycisk).
Choć przełączanie pomiędzy schematami jest proste, to
przesłanki do ich wyboru wymagają pewnych wyjaśnień.
Schemat Live
Jeśli używasz Launchpad Pro wraz z Ableton Live (nawet
w powiązaniu z innym sprzętem) zalecamy - w większości
przypadków - pozostanie przy schemacie Live, ponieważ
gdy Ableton Live wykryje podłączenie do Launchapada
Pro schemat Live (zielony pad) zostanie włączony auto-
matycznie. (W chwili zamknięcia Live, Launchpad Pro
domyślnie przełącza się na samodzielny schemat Note).
Schemat Live obejmuje tryby Session, Note, Device oraz
User, omówione w poprzednich punktach tej instrukcji.
Jednak okno Setup to także miejsce, w którym można
modyfikować pewne aspekty związane z działaniem MIDI
w tych trybach. Aby skonfigurować te tryby, włącz je, jak opi-
sano wcześniej (np. naciśnij przycisk trybu Device). Nastepnie,
przytrzymując przycisk Setup, ustaw preferowane wartości
velocity, aftertouch lub aftertouch threshold, naciskając
odpowiadające im pady. Procedurę tę możesz wykonać dla
pozostałych trybów, dostosowując je do własnych potrzeb
i oczekiwań.
Schematy Note, Drum, Fader i Programmer
Chcąc używać Launchpad Pro jako ‘samodzielny’ kontroler
MIDI (np. gdy nie korzystasz z Ableton Live) zaprogramować
własna konfigurację Launchpad Pro, musisz wybrać schemat
Note (pad niebieski), Drum (pad żółty), Fader (pad różowy)
lub Programmer (pad pomarańczowy). Przykłady użycia
schematów Note, Drum i Fader zostaną objaśnione w dal-
szych częściach niniejszej instrukcji, jednak osoby chcące
dokonac programowania kontrolera powinny skorzystać
z <Programmer’s Reference Guide>.
Schemat Note — Włącz schemat Note, naciskając i przy-
trzymując przycisk Setup oraz niebieski pad. Schemat ten
jest prawie taki sam jak tryb Note w schemacie Live żywo:
siatka nut rośnie od lewej do prawej interwałami równymi
półtonom i od dołu ku górze, w interwałach czystej kwarty.
Jak zapewne pamiętasz, podświetlone pady odpowiadają
białym klawiszom fortepianu, którą można transponować
oktawami i półtonami, używając przycisków strzałek,
odpowiednio, w górę/w dół oraz w lewo/w prawo.
Jako siatka 8x8 padów schemat ten jest idealny do grania
na chromatycznych instrumentach MIDI w innych programach
(np. Retro Synth w Logic X). Doskonale nadaje się też do
wymiany komunikatów MIDI z syntezatorami sprzętowymi.
Po prostu użyj zawartego w pakiecie przewodu MIDI do
połączenia portu MIDI Out w Launchpad Pro z portem
MIDI In używanego sprzętu — jeśli chcesz, aby Launchpad
Pro również odbierał komunikaty MIDI z niego, połącz jego
MIDI In z portem MIDI Out urządzenia zewnętrznego.
Schemat Drum — Włącz schemat Drum, naciskając i przy-
trzymując przycisk Setup oraz żółty pad. Schemat ten
pod wieloma względami podobny jest do trybu Drum:
siatka padów podzielona jest na 4 sekcje 4x4, a jej początek
w lewym dolnym rogu, to nuta C1. Dźwięki C1 do D#2 mieszczą
się więc w lewej dolnej kwarcie Launchpad Pro, a powyżej
znajduje się kwarta E2 do G3. Nuty G#3 do B4 zajmują dolną
prawą, a C5 do D#6 prawą górnę sekcję siatki padów
Launchpad Pro.
Zauważalną różnicą pomiędzy schematem Drum i trybem
Drum są kolory. C1 do D#2 mają kolor żółty, E2 do G3
różowy, G#3 do B4 są podświetlone na niebiesko, zaś C5
do D#6 na jasnozielono. Przewinięcie całego zakresu trans-
pozycji, obejmującego nuty MIDI od C-2 do G8, przyciskami
strzałek pozwala zobaczyć, że każda sekcja 4x4 pady ma
inny kolor, co ułatwia zarządzanie nimi.
Inną zauważalną różnicą między schematem Drum Layout
i trybem Drum Mode jest to, że choć przyciski Mode Select,
Scene Launch, Function i Mixer wysyłają MIDI, to nie mają
funkcji domyślnych. Można jednak, za pomocą funkcji MIDI
learn, przypisać je do parametrów w oprogramowaniu.
Dzięki kodowaniu kolorami sekcje 4x4 w schemacie Drum
doskonale nadają się do pracy z wtyczkami, np. Native
Instruments Battery czy FXpansion Geist w programach
innych niż Ableton (Logic, Cubase itp.). Propellerhead Kong
w Reason to kolejny instrument bedący idealnym kandydatem
do wykorzystania wraz ze schematem Drum.
Schemat Fader — Podobny do trybu Device w schemacie Live,
schemat Fader przekształca kolumny padów w Launchpad Pro
w wirtualne tłumiki, pozwalające poruszac jednym lub kilkoma
regulatorami w innym urządzeniu lub programie. Schemat Fader
korzysta ponadto z czułości padów na siłę uderzenia: im lżej
14
 naciśniesz pad, tym wolniejsza będzie zmiana parametru;
im mocniej naciśniesz, tym będzie ona szybsza.
Zauważ, że w schemacie Fader ustawienia aftertouch nie
działają, gdy przycisk Setup jest przytrzymywany.
Schemat Programmer (PGM) — Programmer to schemat
zaawansowany, zarezerwowany dla osób lub firm, które
chcą tworzyć własne oprogramowanie współpracujące
z Launchpad Pro. Programmer jest najbardziej zbliżony do
trybu User, lecz ma inny układ. Więcej informacji znajdziesz
w dokumentacji <Programmer’s Reference Guide>.
Opcje w oknie Setup
Każdy ze schematów ma kilka, wymienionych niżej, para-
metrów (o wyjątkach była mowa wcześniej), które można
dostosować do własnego stylu gry lub miksowania.
Velocity—Szybkość uderzenia w pad jest odczytywana przez
Launchpad Pro jako informacja Velocity. Zwykle oznacza to,
że im mocniej stukniesz w pad, tym głośniej zabrzmi instru-
ment MIDI, i vice-versa. A zatem ta sekcja okna Setup pozwala
ustalić czułość padów na uderzenia i dostosować ją do Twojego
stylu gry.
• ‘Medium’ (Med) jest ustawieneim domyślnym, pasującym
do większości stylów, jednak nie do każdego. Na przykład,
jeśli zwykłeś grać na padach delikatnie, możesz wybrać opcję
‘High’, któa sprawi, że wartości odbieranych nut MIDI będą
zwiększane. W rezultacie MIDI nuty te będą rejestrowane
z wyższą warotścią velocity niż rzeczywista. Jeśli zaś uderzasz
w pady z dużą siłą, możesz ustawić parametr velocity na ‘Low’,
by tę siłą uderzeń zrównoważyć. Bez względu na wybór usta-
wienia, jest ono zapamiętywane dla każdego trybu nie-
zależnie, co oznacza, że np. dla Drum Mode możesz użyc ‘Off’,
a dla Note Mode zmienić ustawienie velocity na ‘Medium’.
• ‘Off’ oznacza, że każda nuta MIDI transmitowana jest
z wartością CC 127, bez względu na siłę uderzeń w pady.
Aftertouch - Tu można wybrać ustawienie aftertouch dla
każdego trybu lub schematu: ‘Off’, ‘Polyphonic’ lub ‘Channel’
Decyduje ono o tym, jak instrumenty Live lub inne wtyczki
reagują na docisk przytrzymywanych padów.
• „Polyphonic” aftertouch oznacza, ze każdy pad reaguje
na docisk indywidualnie. Innymi słowy, poszczególne nuty
gdy naciśniętych jest kilka padów, reagują inaczej.
• „Channel” aftertouch oznacza, że wszystkie naciśnięte
pady reagują na docisk tak samo. Ściślej mówiąc, pad, który
odbiera najsilniejszy nacisk, wyznacza wartość afterouch
dla pozostałych.
15
• ‘Off’ oznacza po prostu wyłączenie funkcji rozpoznawania
siły docisku.
Aftertouch to doprawdy potężne narzędzie do kreowania
dźwięku i muzyki. Typowymi przykładami jego użycia są
dodanie efektu vibrato lub tremolo czy otwarcie/zamknięcie
filtru. Większość instrumentów Ableton Live może reagować
na channel aftertouch - obecnie jednak Ableton Live nie
obsługuje aftertouch polifonicznego. Sprawdź w dokumen-
tacji używanego oprogramwoania DAW i wtyczek, czy oferują
obsługę channel lub polyphonic aftertouch.
Próg Aftertouch Threshold - Pady te ustawiają progową czułość
na docisk: ‘Low’, ‘Medium’ lub ‘High’. ustawieniem domyśnym
jest High, które sprawia, że do wysyłania komunikatów after-
touch konieczne jest użycie dużej siły docisku. Zmiana ustawie-
nia na Low powoduje, że komunikaty aftertouch są generowane
już przy małej sile docisku.
Zauważ, że opisane niżej pady mają działanie globalne, co ozna-
cza, iż ustawienia te obowiązują w każdym trybie i schemacie.
Podświetlenie padów - Te dwa pady pozwalają ustalić sposób
podświetlania padów w reakcji na odbiór nut MIDI.
• Internal (Int) – Po wybraniu tej opcji pady są podświetlane
lokalnie, podczas naciskania padów i/lub przycisków.
• MIDI – Gdy ten pad jest podświetlony, pady zaświecają wraz
z odbieraniem komunikatów przez port MIDI In w Launchpad Pro.
Użytkownicy Ableton Live powinni zostawić opcję Internal, ale
jeśli używasz Launchpad Pro z innym programem bądź urzą-
dzeniem, możesz wybrać drugą opcję lub całkowicie wyłączyć
funkcję podświetlania, w zależności od potrzeb.
MIDI Out - Pad ten pozwala zdecydować czy do fizycznego portu
MIDI Out Launchpad Pro będą wysyłane komunikaty MIDI. Opcja
ta jest szczególnie użyteczna dla tych, którzy chcą korzystać
z Launchpad Pro wraz z innymi urządzeniami MIDI. Gdy pad jest
włączony (podświetlony), komunikaty o naciśnięciu padów lub
kontrolek są wysyłane wprost do portu MIDI Out.
Zauważ, że pad ten ma działanie globalne, co oznacza, że
jego status oddziałuje na każdy tryb i schemat.
Kanał MIDI - Dwa dolne rzędy padów reprezentują standar-
dowe 16 kanałów MIDI. Wybór kanałów MIDI dla trybów Session,
Note i Device w schemacie Live jest stały; jednak tryb User pozwala
użyć kanałów MIDI 6, 7, 8, 14, 15 lub 16. Dlatego, jeśli używasz kilku
Launchpadów Pro (maksymalnie sześciu), w trybie User możesz
ustawić indywidualny kanał MIDI dla każdego z nich. Dzięki temu
każdy z Launchapdów Pro może funkcjonować niezależnie od
pozostałych, z własnym mapowaniem MIDI.
Użytkowanie Launchpad Pro, Aby sygnał audio z urządzenia trafiał z powrotem do Live,
należy połączyć wyjście Line Out urządzenia z wejściem
Ableton Live i innych urządzeń interfejsu audio.

Jedynie niewielka wiedza wystarczy, by z Launchpada Pro

i programu Live stworzyć doskonałe narzędzie do sterowania
syntezatorami, maszynami perkusyjnymi i tak dalej.

Jak wspomniano wcześniej, zaleca się korzystać ze schematu

Live (włączanego automatycznie w chwili wykrycia przez Live
podłączenia Launchpad Pro), jeśli wraz z Abletonem chcesz
używać urządzeń zewnętrznych. Istnieją dwie podstawowe
metody konfigurowania zestawu złożonego z Launchpad Pro,
Live i urządzeń zewnętrznych:
Po wykonaniu tych czynności należy z menu ‘Audio From’
wybrać wejście, na które trafiać ma sygnał audio z urządzenia
zewnętrznego.

Z wykorzystaniem portów MIDI Launchpad Pro

Po pierwsze, upewnij się, że pad MIDI Out w oknie Setup jest

ustawiony na ‘Off’ (niepodświetlony). Live będzie wówczas
sterował wysyłaniem MIDI, co oznacza, że nie będziesz grać
na urządzeniu bezpośrednio z Launchpad Pro, a przesyłając
komunikaty MIDI za pośrednictwem Live. Menu ‘Audio From’ w sekcji External Instrument.

Jeśli Launchpad Pro ma być podłączony do komputera przez Wskazówka na następnej stornie wyjaśnia, jak zarejestrować
USB, użyj kabla MIDI (MIDI DIN-5 z adapterem), łącząc port nagranie w takiej konfiguracji.
MIDI Out w Launchpad Pro z portem MIDI In w urządzeniu
zewnętrznym. Z użyciem portów MIDI In/Out interfejsu audio

Po podłączeniu Launchpad Pro do komputera poprzez USB

MIDI OUT MIDI IN połącz kablem (z wtykami MIDI DIN-5) port MIDI Out inter-
fejsu audio (np. Focusrite Scarlett.) z portem MIDI In w urzą-
dzeniu.

Podłączanie portu MIDI Out w Launchpad Pro (z lewej) do

portu MIDI In w urządzeniu zewnętrznym (z prawej).

Następnie umieść External Instrument (znajdziesz go w fol-

derze ‘Instruments’) na ścieżce MIDI w Live. Z górnego menu Łączenie portu MIDI Out interfejsu (po lewej) z portem
‘MIDI To’ wybierz ‘Launchpad Pro Output (Launchpad Pro MIDI In w urządzeniu (po prawej).
(MIDI Port)’.

External Instrument przesyła komunikaty MIDI poprzez

port MIDI w Launchpad Pro.

16
 Następnie umieść External Instrument (w folderze
‘Instruments’ folder) na ścieżce MIDI. Z menu ‘MIDI To’
u góry wybierz swój interfejs audio, a w menu dolnym
wybierz kanał , którym komunikaty MIDI transmitowane
będą do urządzenia zewnętrznego.
W tej chwili naciśnięcie padu w Launchpad Pro w trybie Note
powinno spowodować wysłanie komunikatu MIDI do urządzenia.
Teraz należy przesłać dźwięk z urządzenia zewnętrznego do Live.
Połącz wyjście liniowe, znajdujące się z tyłu urządzenia,
z wejściem audio interfejsu.
Kiedy to zrobisz, wybierz wejście - w sekcji ‘Audio From' - przez
które odbierany będzie sygnał audio z podłączonego urządze-
nia zewnętrznego.
Teraz możesz użyć chromatycznego trybu Note, by móc grać
na syntezatorze sprzętowym, odsluchując dźwięk w Ableton Live.
Wskazówka: Ponieważ External Instrument w Ableton Live
rejestruje wyłącznie MIDI, a wejście audio jest tylko monitorowane,
17
to możesz zechcieć „uwiecznić” swoje wykonanie w formie audio.
W tym celu dodaj ścieżkę audio i z menu 'Audio From' wybierz ścieżkę
External Instrument. Następnie naciśnij przycisk zapisu w pustym
w pustym, by zarejestrować nowe klipy dźwiękowe.
Użycie schematów samodzielnych
wraz z urządzeniami zewnętrznymi
Pomińmy teraz Ableton Live w naszych rozważaniach. W tym
przypadku Launchpad Pro może pracować jako sterownik
dowolnego urządzenia, zdolnego do wysyłania i/lub odbioru
MIDI. Naciśnij i przytrzymaj przycisk Setup i wybierz tryb Note,
Drum lub Fader, by móc wysyłać komunikaty MIDI wprost
z Launchpada Pro. Jeśli sądzisz, że komunikaty MIDI nie są
wysyłane, sprawdź, czy przycisk ‘MIDI Out’ w oknie Setup
świeci. To da Ci pewność, że komunikaty MIDI, powstałe na
skutek naciśnięcia padu w Launchpad Pro, są transmitowane
do portu MIDI podłączonego urządzenia.
Jak objaśniono wcześniej (patrz ‘Z wykorzsystaniem portów MIDI
Launchpad Pro’), konieczne jest połączenie portu MIDI Out
w Launchpad Pro z portem MIDI In w urządzeniu zewnętrznym
(przewodem MIDI DIN-5). Aby możliwy był także odbiór MIDI,
należy kolejnym kablem połączyć port MIDI Out urządzenia
zewnętrznego z portem MIDI In w Launchpad Pro.
Użycie innego oprogramowania
Choć instrukcja ta omawia głównie współpracę Launchpad
Pro z Ableton Live, to może on współdziałać też z innymi
programami typu Digital Audio Workstation (DAW), jak FL
Studio, Logic itd. Jednak w chwili publikacji tej instrukcji
Ableton był jedyną firmą oferującą wsparcie dla Launchpad
Pro. Z czasem zapewne ulegnie to zmianie, prosimy więc
o śledzenie informacji dotyczących używanego oprogramo-
wania i implementacji obsługi Launchpad Pro.
Tak czy owak, Launchpad Pro ma możliwość przesyłania
standardowych danych MIDI do większości DAW. Szczegółowe
informacje nt. odbioru i wysyłania danych MIDI oraz konfigu-
rowania kontrolek MIDI znajdziesz w dokumentacji DAW. W ten sposób stworzyłeś wygodne, poręczne
narzędzie do sterowania sesją w Logic X.
Spójrzmy teraz, jak przygotować Launchpad Pro do pracy
z Logic X - opisane metody sprawdzą się także w przypadku
większości innych programów muzycznych.

Logic X powinien domyslnie odbierać dane MIDI z Launchpad

Pro (pracującego ze schematem Note), generowane poprzez
naciśnięcia padów. Ta mała kropka w okienku metrum pod-
świetleneim sygnalizuje odbiór danych MIDI przez Logic.

Okno ‘Controller Assignments’ w Logic X.

Rozwiązywanie problemów
Odpowiedzi na zapytania dotyczące rozwiązywania
problemów szukaj w bazie odpowiedzi Answerbase
pod adresem at www.novationmusic.com/answerbase,
gdzie znajdziesz szereg artykułów opisujących przykłady
Sygnalizator ‘MIDI In’ w programie Logic
rozwiązań.

Stwierdzając, Logic X odbiera dane MIDI, po prostu uzbrój

ściezkę MIDI zawierającą instrument. Launchpad Pro pozwoli
wówczas grać i rejestrować melodie i akordy w Logic,
przy użyciu siatki chromatycznej w schemacie Note lub
segmentów 4x4 pady w schemacie Drum. Tak jak w Ableton Live,
możesz transponować zakres dźwięków oktawami - za pomocą
przycisków strzałek w górę/w dół - lub półtonami, używając
przyciskó strzałek w lewo/w prawo.

Chcąc poszerzyć zakres sterowania Logic'em z poziomu Launch-

pad Pro, należy przygotować konfigurację samodzielnie. Jedną
z możliwości jest użycie schematu Fader (patrz ‘Konfiguracja’),
w którym Launchapad Pro będzie działał jak mikser sterujący
wybranymi ścieżkami w Logic.

Najpierw w oknie Setup przełącz schemat Launchpad na Fader.

Po włączeniu schematu Fader będziesz mógł przypisać para-
metry Logic do wirtualnych tłumików Launchpad Pro. Aby to
zrobić, znajdź ‘Control Surfaces’ w menu Logic, a następnie
wybierz opcję ‘Controller Assignments’. W oknie, które się
pojawi, wykonaj następujące czynności:

• Najpierw kliknij przycisk ‘Learn’

• Następnie kliknij parametr Logica, który chcesz mapować do
Launchpad Pro (np. tłumiki poziomu Track Stack)
• Naciśnij pady Launchpad Pro
• Na koniec ponownie kliknij ‘Learn’.

18
 AudioTech
Biuro i Studio Odsłuchowe

ul. Łagiewnicka 20
02-860 Warszawa
tel.+48(22) 648-29-35
Fax +48(22) 648-29-35 wew. 21

www.audiotechpro.pl
info@audiotechpro.pl