See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

net/publication/303738828

Henry C. Beck’in “Londra Metro Hattı Haritası”nın İletişim Tasarımı

Açısından İncelenmesi ve Günümüz Tasarımına Etkileri

Conference Paper · October 2013

CITATIONS READS

0 1,539

1 author:

Banu İnanç Uyan Dur

Isik University
18 PUBLICATIONS 301 CITATIONS

SEE PROFILE

All content following this page was uploaded by Banu İnanç Uyan Dur on 02 June 2016.

The user has requested enhancement of the downloaded file.

HENRY C. BECK’İN “LONDRA METRO HATTI HARİTASI”NIN İLETİŞİM TASARIMI
AÇISINDAN İNCELENMESİ VE GÜNÜMÜZ TASARIMINA ETKİLERİ

Banu İnanç UYAN DUR*

ÖZET

Bilgilendirme tasarımı açısından Henry C. Beck’in 1933’de tasarladığı ‘Londra Metro Hattı’
haritası önemli dönüm noktalarından biri olarak kabul edilmektedir. Henry C. Beck, yoğun ve
karmaşık pek çok bilgi içeren “Londra Metro Haritası”nda, metro hatlarını coğrafi koşullardan
bağımsız olarak, 90 ve 45 derecelik açılarla yerleştirerek, ayrıntılardan arındırmıştır. Böylece,
kullanıcıların gereksinim duymayacağı verileri elenerek yalın bir tasarım oluşturmuştur. Metro
hatlarının her birine ayrı bir renk kodu atayarak haritanın daha anlaşılır ve işlevsel olmasını
sağlamıştır. Beck’in haritayı tasarlamasının ardından Londra metrosuna yeni hatlar eklenmiştir.
Buna rağmen tasarımın sadeliğinden ve kullanışlılığından bir şey kaybetmemiş olması, haritanın
tasarım sisteminin ne kadar sağlam olduğunu, esnemelere ve genişlemelere ne kadar elverişli
olduğunu göstermektedir. Daha sonra tasarlanan bütün metro haritaları Beck’in haritasının
kullanışlı sistemi temel alınarak hazırlanmıştır.

Sahip olduğu nitelikler, yıllar içinde Beck’in metro hatları haritasının bir tasarım ikonu haline
gelmesini sağlamıştır. Bir tasarım ikonu olarak Beck’in haritası, sadece günümüzde önemi giderek
artan yoğun ve karmaşık bilgilerin tasarım çözümlerine değil aynı zamanda çok farklı tasarım
ürünlerine de temel oluşturmuştur. Bu bildiride Henry C. Beck’in 1933’de metro hattı haritası için
geliştirdiği ve günümüzde halen kullanılmakta olan tasarım çözümünün iletişim başarısı ve bir
tasarım ikonu olarak farklı görsel tasarım ürünlerine etkileri incelenecektir.

Anahtar Kelimeler: İletişim tasarımı, bilgilendirme tasarımı, Henry C. Beck, tasarım ikonu.

*
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, Görsel İletişim
Tasarımı Bölümü, Söğütözü Cad. No:43, 06560, Ankara, buyandur@etu.edu.tr
HENRY C. BECK ÖNCESİ METRO HARİTALARI

Bilgilendirme tasarımının geçmişinde karmaşık verileri grafik ifadelerle görselleştirerek daha

anlaşılır sunma çalışmaları içinde haritaların önemli bir yeri vardır. Henry C. Beck’in (1903-1974)
1931’de tasarladığı ‘Londra Metro Hattı’ haritası bilgilendirme tasarımı ve görsel iletişim tasarımı
içinde önemli dönüm noktalarından biri olarak kabul edilmektedir. Gert Dumbar Beck’in haritasını
“büyük bir buluş”, “devrim” olarak, tasarım tarihçisi Philip Meggs ise “modern haritanın protipi”
olarak nitelendirmektedir (Hadlaw, 2011, 35). Harita, BBC2, The Culture Show ve London Design
Museum tarafından yapılan oylamada 20 yy.’ın Tasarım İkonları arasında ikinci sırayı almıştır
(http://news.bbc.co.uk/2/ hi/uk_news/england/ 4814088.stm).

1863’ten beri varlığını sürdüren Londra Metrosu’nun hatlarını gösteren erken dönem çalışmalar
coğrafi harita niteliğindedir. 1900’lerde açılan "Tuppenny Tube" olarak adlandırılan hat için
yapılan harita, bir metro için yapılan ilk hat haritasıdır (bkz. görüntü 1). Bölgenin coğrafi yapısına
ve kentin sokak ve caddelerinin konumlarına bağlı kalınarak hazırlanan haritada metro hattı
kırmızı, demiryolları hatları da siyah olarak belirlenmiştir.

20’nci yüzyılın ilk on yılında Londra’nın merkezindeki metro hatlarının ve istasyonlarının

çoğunluğu inşa edilmişti. 1908 tarihli tasarımcısı bilinmeyen harita tüm bu hatların gösterilmesinin
ilk denemesidir ve büyük çoğunluğu Londra merkezinde, nehrin kuzeyinde bulunan sekiz hattı
gösteren elle çizilmiş bir iştir (bkz. görüntü 2). Haritanın coğrafi olarak olabildiğince kesin
çalışılması, bazı bölümlerin ve bilgilerin birbirinin içine geçmesine, istasyon isimlerinin güçlükle
okunmasına neden olmaktadır.

Görüntü 1: "Tuppenny Tube" hattı için yapılan harita, 1902 Görüntü 2: 1908 tarihli Londra Metro Hatlarını gösteren
(http://homepage.ntlworld.com/clivebillson/tube/tube.html?# harita (http://news.uk.msn.com/london-underground-
1902small). map-a-history-in-pictures-976975#image=13).

Birbirinden bağımsız ya da aktarmalı pek çok hattı içeren karmaşık Londra Metro hatlarını,
insanların rahatça anlaması ve kullanabilmesi amacıyla için ilk cep haritası 1926’da Londra Metro
İşletmesi teknik ressamlarından Fred H. Stingemore tarafından yapılmıştır (bkz. görüntü 3a). 1926
haritası Fred H. Stingemore tarafından 1925-1932 (bkz. Görüntü 3b) arasında üretilen ilk onbir
baskıdan biridir ve üçe katlanan sert arka kapaklı bir karta basılmıştır. Stingemore, kentin coğrafi
verilerine uyarak ölçekli bir kent haritası üzerine, yine ölçekli olarak yapıştırılmış renkli hat
çizgilerinden oluşan bir Metro Hatları Haritası hazırlamıştır. Fakat cep haritasının ufak kağıdına,
kent merkezinin bile zor sığması nedeniyle, kentin banliyölerine giden hatlar kısaltılarak haritaya
eklenmiştir. Stingemore’un çalışması haritacılık açısından doğru olsa da, kentin üst yapısındaki
gereksiz öğelerin kafayı karıştırması ve merkezde yoğunlaşan hatların üst üste binerek hatları takip
etmeyi zorlaştırması nedeyle grafik anlatım bakımından zayıftır (http://www.guardian.co.uk/
science/2004/sep/16/2).
Görüntü 3a: Fred H. Stingemore tarafından 1926’da yapılan Görüntü 3b: Fred H. Stingemore’un 1932’de basılan 11.
Londra Metro Hatları cep haritası sürüm cep haritası
(http://homepage.ntlworld.com/ clivebillson/ (http://homepage.ntlworld.com/ clivebillson/
tube/tube.html?#1902small). tube/tube.html?#1902small).

HENRY C. BECK’İN LONDRA METRO HARİTASI

Londra Metro haritası, 1932’deki Fred H. Stingemore’un hazırladığı coğrafi koşullara sıkı sıkıya
bağlı hat tasvirinden tüm dünyada tanınan, modern sanatın tekrar tekrar yorumlanan ikonik
parçalarından birine evrilmiştir. Londra Metrosunda teknik ressam olarak çalışan Henry C. Beck,
elektrik devresi diagramları hakkındaki bilgisini Fred H. Stingemore’un güncel metro tasarımına
uyarlamıştır. Beck tarafından 1931’de tasarlanan ve 1933’te yayınlanan harita, 20. yy’ın en önemli
tasarım ikonlarından biri haline gelmiştir (bkz. görüntü 4). Beck, haritayı, elektrik devrelerinin
görünümünden esinlenerek daha öncekilerden çok farklı olarak bir diagram şeklinde tasarlamıştır.
Beck haritasında, metro hatlarını coğrafi koşullardan bağımsız olarak, 90 ve 45 derecelik açılarla
yerleştirmiştir. Haritada kentin coğrafi yapısı ve hatların ölçekli uzunlukları dikkate alınmamıştır.
Beck’in, yeryüzü haritasından aldığı tek veri Thames Nehri’dir. Böylece, kullanıcıların gereksinim
duymayacağı verileri eleyerek ayrıntılardan arındırılmış yalın bir tasarım oluşturmuştur. Metro
hatlarının her birine ayrı bir renk kodu atayarak haritanın daha anlaşılır ve işlevsel olmasını
sağlamıştır.

Görüntü 4: Henry C. Beck’in 1933 yılında tasarladığı Londra Metro Hattı Haritası
(http://homepage.ntlworld.com/clive.billson/tubemaps/1933.html).

Beck’in 1931’de tasarladığı diagram, önceleri Londra Metrosu yetkilileri tarafından fazla radikal
bulunmuştur. Ancak bu tereddütlü yaklaşıma rağmen 1932’de basılan 500 adet deneme sürümünün
başarılı olması 1933’de tam yayınlamasıyla sonuçlanmış ve kamuoyu nazarında büyük beğeni
kazanmıştır. Harita 1933’te basıldıktan bir ay sonra 750.000, ikinci ay da 100.000 adet daha
satılmıştır (Hadlaw, 2003, 31). Londra’yı tanıtan bütün kitaplara basılan metro hatları haritası
yolculara oldukça kolaylık sağlamış, işlevsel bir tasarım ürünüdür. Beck’in haritayı tasarlamasının
ardından da metroya yeni hatlar eklenmiştir. Buna rağmen tasarımın sadeliğinden ve
kullanışlılığından bir şey kaybetmemiş olması haritanın tasarım sisteminin ne kadar sağlam
olduğunu, esnemelere ve genişlemelere uygun olduğunu göstermektedir. Beck,1960’a kadar, harita
üzerinde çeşitli eklemeler, düzenlemeler yaparak fikirlerini geliştirmeye ve zenginleştirmeye
çalışmıştır.

BECK’İN LONDRA METRO HARİTASI VE MODERN HAYAT

İşlevsel açıdan bakıldığında metro haritaları, kullanıcıların hat sistemini anlamalarında ve etkin
olarak kullanabilmelerinde yön gösterici araçlardır. Hat güzergahlarını, istasyonları yaklaşık yerine
göre tanımlar ve transfer noktalarını gösterir. Ama Beck’in haritası aynı zamanda “modern zaman
ve mekanın ideal imgesidir: düzenli, yalın, verimli ve tamamiyle fonksiyoneldir” (Hadlaw, 2003,
35).

1829’da ilk olarak İngiltere’de bulunan demiryolları, iktisadi, ticari, askeri ve sosyal bakımdan
ülkeye kazandırdığı değerler nedeniyle tüm dünyaya yayılmıştır. 19. yy sonlarında başlayan ve 20.
yy’da da devam eden yıllar boyunca demiryolları, tüm dünyada ticari eşitliği sağlayacak, medeni
seviyeyi yükseltecek bir kalkınmışlık göstergesi olarak görülmüştür. 1863’den beri varlığını
sürdüren metro da bu dönemin en yeni ve modern aracıdır. Hadlaw, Beck’in gerçek başarısının
ulaşım ve iletişimdeki yeni gelişmelerin varolan zaman ve mekan kavramlarını çağdışı bıraktığının
kabul etmesiyle etkili bir harita tasarlaması olduğunu belirtmektedir (2003, 35). Dönemin bu yeni
ve modern aracı için tasarlanan haritanın da yine modern ve yepyeni bir yaklaşımla
görselleştirilmiş olması dikkat çekicidir. Bu bağlamda, haritanın görselleştirilme mantığının ve
netliğinin modern bir ulaşım sistemini gündelik yaşamlarında kullanan kentlilerin beklentilerine
cevap verdiği söylenebilir.

Beck’in haritasının başarısı sadece yalın ve anlaşılırlığında değil aynı zamanda doğru bir şekilde
akla yatkın olmasından kaynaklanmaktadır. 45 ve 90 derecelik açılarla farklı renkler kullanılarak
oluşturulan kodlar sistemi, yeni gelişmeleri günlük hayatlarında sürekli deneyimleyen modern
kentli insanlar tarafından etkin biçimde çözümlenebilmiştir. Beck’in kurduğu tasarım sisteminin
başarısı, yıllar içinde metro hatlarındaki değişimlere uyum sağlayabilecek esneklikte olmasında ve
21. yy içinde çağ dışı kalmaması, modern kentlilerinin beklenti ve algı düzeyinde olmasındadır.
Londra Belediye Başkanı Ken Livingstone (2006) Beck’in Londra Metrosu için yaptığı orjinal
tasarımının bir tasarım klasiğine dönüştüğünü, Londralılar tarafından içtenlikle beğenilip
sevildiğini ve metronun yıllar içinde geçirdiği değişimlere uyum sağlayacak kadar esnek olduğunu
belirtmiştir (http://www.tfl.gov.uk/static/corporate/media/ newscentre/archive/3649.html).

BECK’İN HARİTASININ DİĞER RAYLI SİSTEM HARİTALARINA ETKİSİ

Beck’in haritasındaki yalın ve renk kodlu yaklaşım, tüm dünyadaki toplu taşıma ağı haritaları için
bir şablon olmuştur. Daha sonra tasarlanan toplu taşıma ağı haritalarında Beck’in tasarımı temel
alınmış, çeşitli eklemeler ve görsel yorumlarla geliştirilmiş ve zenginleştirilmiştir. Örneğin, çok
fazla hattı bulunan Moskova Metrosu haritasında dört bir yana dağılan hatlar, ortadaki merkezde
toparlanan bir kompozisyonla çözülmüştür (bkz. görüntü 5). Tokyo Metro Hatları haritasında ise
yerüstünde bulunan binalar, parklar, tarihi eserler ve hayvanat bahçeleri gibi bazı önemli yerler de
eklenerek, haritaya turistik bir özellik katılmıştır (bkz. görüntü 6).
Görüntü 5: Moskova Metro Hatları Haritası (http://photos1. Görüntü 6: Tokyo Metro Hatları Haritası
blogger.com/blogger/4533/2415/1600/MoscowMap.jpg). (http://www.matenwee.com/wpcontent/uploads/2008/01/
tokyo_subway_map.jpg).

Seul’de bulunan tasarım stüdyosu Zero Per Zero, yedi büyük kent için Beck’in haritasının tasarım
yaklaşımını temel alarak, şehrin demiryolu hatlarını, diğer ulaşım bilgilerini, kentin belirleyici
coğrafi özelliklerini ve turistik yerlerini içeren haritalar tasarlamışlardır. New York, Barselona,
Seul, Osaka, Hokkaido, Tokyo ve Londra şehirleri için tasarlanan demiryolu haritalarında, ulaşım,
kültürel, tarihi ve turistik bilgilerin yanında ilgili şehrin sembolü ve ya ayırıt edici bir özelliği gibi
ait olduğu kentin kimliğini yansıtan bazı öğeler haritalara çerçeve oluşturmuştur (bkz. görüntü 7,
8).

Görüntü 7: Seul Şehir haritası, Zero Per Zero Görüntü 8: New York Şehir haritası, Zero Per
(http://zeroperzero.com/crs/crs.html). Zero (http://zeroperzero.com/crs/crs.html).

İstanbul Raylı Sistem Hatlarının haritası da, çok fazla hat içermemelerine rağmen, Beck’in tasarımı
temel alınarak hazırlanmıştır (bkz. görüntü 9).

Görüntü 9: İstanbul Raylı Sitemler Ağ Haritası (www.istanbul-ulasim.com.tr/media/24900/ag_2200px_1546px-01.jpg).

LONDRA METRO HARİTASININ FARKLI AMAÇLARLA KULLANIMI

1933’den bu yana tasarlanan demiryolu haritalarının Beck’in haritası temel alınarak hazırlanması
artık insanların bu haritalardaki görselleştirme yaklaşımını ve kodları çok daha hızlı
anlayabilmelerini sağlamıştır. Haritadaki bilgilendirme grafiğilerinin tasarım yaklaşımı ve
görselleştirme biçimi, kimi zaman ilk tasarlandığındaki amacından uzak çok farklı şekillerde tekrar
tekrar yorumlanmıştır. Bir ikon haline gelen metro haritası Londra’da turistik bir öğe olarak,
kartpostal, şapka, bardak, T-shirt gibi hediyelik eşyaların üzerinde de sıklıkla kullanılmaktadır.
Bunun dışında harita pek çok tasarım ve sanat çalışmalarına esin kaynağı da olmuştur.

1986 yılında David Booth tarafından tasarlanan,“Tate Gallery by Tube” adlı afişte Londra metro
haritasının bilinirliğinden ustaca yararlanılmıştır (bkz. görüntü 9). Afişte boya tüpü Tate Galeri’nin
hemen yanındaki metro istasyonu olan ‘Pimlico’da gösterilmiştir. Metro hat çizgileri tüpten çıkmış
boyalarla ifade edilerek plastik sanatlara gönderme yapılmıştır. Tüpün üstünde ise Londra metrosu
logosu ve istasyonun ismi kullanılmıştır.

Görüntü 9: David Booth tarafından tasarlanan“Tate Gallery by Tube” afişi, 1986

(http://www.ltmuseumshop.co.uk/gifts-and-souvenirs/maps/product/tate-gallery-by-tube.html).

Londra Metro Haritasından esinlenerek yapılmış diğer bir ünlü çalışma da Simon Patterson’un
1992’de yaptığı ‘The Great Bear’ adlı çalışmadır (bkz. Görüntü 10). Patterson metro istasyonlarının
isimlerini mühendislerin, filozofların, araştırmacıların, gezegenlerin, gazetecilerin, futbol
oyuncularının, müzisyenlerin, aktörlerin, azizlerin, İtalyan sanatçıların, sinologların (Çin kültürü,
dili, tarihi vb. konularda araştırmacılar), komedyenlerin ve Louis (Fransız Kralları) ile
değiştirmiştir. Bütün bu kategoriler resmin sağ altında bulunan ‘Hatların Anahtarı’ başlığı altında
farklı renk kodlarıyla listelenmiştir. Hatlar uzmanlık alanlarına göre ayrılmış ve isimler bu hatlar
üzerinde uzmanlıklarına göre toplanmıştır.

Patterson’un çalışması, bir sanat eseri olarak Tate Galeride sergilenmektedir.‘The Great Bear’
tarihin bir parçası olan ikonik tasarımın ve evriminin bir parçası olarak nitelendirilmiştir. Patterson
eserlerinde, orijinalleri işlevsel olan eserleri seçerek kendi kültürel bağlantılarını eklemekte ve
tasarımların işlevselliğini işe yaramaz hale getirmektedir. ‘The Great Bear’ çalışmasında da
insanların belleğine yer etmiş bu bilgi grafiğini işlevselliğinden kopararak istasyonlara ünlülerin
isimlerini vererek yaşadığımız dünyanın kültürüne ilişkin bir yorum yapmıştır. Imagined Londons
kitabının yazarı Pamela K. Gilbert (2002, 116)’a göre, Patterson “bugünün rüyalarını Harry
Beck’in Metro Haritasının modernist mekanında gizlenmiş halde bulduğu yolla 1990’ların
dünyasında modernizmin rüyalarını keşfetmiştir”.
 Görüntü 10: Simon Patterson’un, ‘The Great Bear’ adlı çalışması, 1992.
http://www.tate.org.uk/art/artworks/patterson-the-great-bear-p77880

1988’de illustratör Paul Middlewick tarafından yaratılan Metrodaki Hayvalar serisi Metro
Haritasının kendi içinde bulunan hayvan imgelerinden oluşmaktadır (bkz. Görüntü 11). Bu çalışma,
sadece Londra Metro haritasında bulunan hatlar, istasyonlar ve kavşak sembolleri kullanılarak
bulunan hayvan karakterleri kolleksiyonudur. 2003’de kolleksiyonun konsepti McCann-Erickson
reklam ajansı tarafından Londra Hayvanat Bahçesini desteklemek için yapılan poster
kampanyasında kullanılmıştır. 2009 itibariyle Middlewick tarafından bulunan 38 hayvan imajı
koleksiyonu telif hakkıyla korunan, tescilli bir marka olmuştur.

Görüntü 11: Paul Middlewick tarafından yaratılan Metrodaki Hayvalar serisi

http://www.animalsontheunderground.com/the-animals.html

2013’de Londra Metro Haritasının 150. yıldönümü nedeniyle pek çok etkinlik ve çalışma
yapılmıştır. Bu kapsamda tamamen lego parçalarından 5 metro haritası yapılmış ve 2013 yılı
boyunca 5 ayrı istasyonda sergilenmiştir. Bu çalışmalar 1927’den başlayarak futuristik bir tahminle
2020’ye kadar haritanın nasıl evrildiğini göstermektedir. Tarihsel olarak sürümleri ve bulundukları
istasyonlar şu şekildedir: 1927 tarihli sürümü South Kesington’da, 1933 tarihli Beck’in haritası
Piccadilly Circus’ta, 1968 tarihlisi Green Park’da, 2013 güncel sürümü Stratford’dadır. Giderek
artan metro hatlarıyla haritanın 2020’de evrileceği hali ise King’s Cross St. Pancras’da
sergilenmektedir. Dünyadaki 13 sertifikalı lego profesyonelinden biri olan Duncan Titmarsh
tarafından yaratılan haritaların her birinde 1000’den fazla lego parçası kullanılmıştır (bkz. görüntü
12).

Görüntü 12: Duncan Titmarsh tarafından legolardan yapılan 5 farklı çalışmadan , 2020 Londra Metro Haritasını gösteren
sürüm (http://www.tfl.gov.uk/corporate/media/newscentre/metro/28125.aspx).

SONUÇ

Henry C. Beck’in Londra Metro Haritası’da karmaşık ve yoğun bilgileri anlaşılır ve etkili bir görsel
yapıyla çözümleme yaklaşımı, günümüzde de iletişim tasarımı ve bilgilendirme tasarımı açısından
öncelikli tasarım ilkelerindendir. Beck’in 1933’de metro hattı haritasının tasarım çözümünün
başarısı, görsel hiyerarşi anlayışıyla geri plana atılan coğrafi kesinlik kaygısı ve geometrik bir
tasarımla kolay anlaşılır kodlar yaratmasından gelmektedir. Beck’in ilk kurduğu 45 ve 90 derecelik
bağlantılar değişse de bağlantı, nokta ve renk kodlama sistemi standartlaşmıştır. Pek çok
güncelleme geçirmesine karşın temel tasarım anlayışı, net ve mantıklı yapısı aynı kalan harita
kamu kullanımındadır ve günümüzde herkesin cebinde bulunabilen yönlendirici bilgilendirici bir
araçtır. Diğer yandan Beck’in haritanın bir kopyası New York’daki MOMA’da ‘modern tasarımın
şaheserleri’ kolleksiyonunda yer almaktadır. Fikri ve tasarımıyla “devrimsel” ve “klasik” olarak
nitelendirilen harita hem Modern Sanat Müzesinde yerini alabilmekte hem de günlük kullanımda
ceplerde bulunabilmektedir.

Londra Metro Haritası halen kullanılan ve gelecekte de kullanılacak işlevselliği olan bir araçtır.
Fakat aynı zamanda sosyal tarihçi Joe Moran (2005)’a göre “tube (metro) haritası kendi
gerçekliğine dönüşmüş, görünüşte sunduğu işten tamamiyle ayrılmıştır”. Sahip olduğu nitelikler,
yıllar içinde Beck’in Londra Metro Haritasının bir tasarım ikonu haline gelmesini sağlamıştır. Bu
açıdan, kimi zaman işlevselliği dışında, bağlamından koparılarak farklı görsel tasarım ürünlerini
etkilemeye ve esin kaynağı olmaya devam edecektir.
 KAYNAKLAR

GIBSON, D. (2009). The Wayfinding Handbook: Information Design for Public Places, New
York: Princeton Architectural Press.

GILBERT, P. K. (2002), Imagined Londons, New York: State University of New York Press.

GOING UNDERGROUND, Alternative Tube Maps on Display, 2009.

Erişim: http://london-underground.blogspot.com/2010/10/for-2-weeks-only-alternative-tube-
maps.html, 15 Eylül 2013.

HADLAW, J. (2003), The London Underground Map: Imagining Modern Time and Space. Design
Issues 19.1, 25-35.

HISTORY OF THE LONDON TUBE MAPS,A New Design For An Old Map.
Erişim: http://homepage.ntlworld.com/clivebillson/tube/tube.html, 10 Eylül 2013.

IIID (International Institute of Information Design) Erişim: http://www.iiid.net/, 01 Ekim 2013.

LONDONIST, A Guide To Alternative London Tube Maps, 2011. Erişim: http://londonist.com/

2011/ 03/ a-guide-to-alternative-london-tube-maps.php, 29 Eylül 2013

LONDON TRANSPORT MUSEUM, Mind The Map, 2012. Erişim: http://www.ltmuseum.co.uk/

whats-on/events/past-events/401-past-events-mind-the-map, 15 Eylül 2013.

MEGGS, P. B. (1992),A History of Graphic Design, New York: Van Nostrand Reinhold Company.

MORAN, J. (2005), Reading The Everyday, London:Routledge.

THE GUARDIAN, Tunnel vision: a history of the London tube map, 2009.
Erişim: http://www.theguardian.com/artanddesign/gallery/2009/nov/25/london-tube-map-design#/?
picture=356059482&index=0, 04 Ekim 2013.

THE INDEPENDENT, Rethinking the Tube map: A design for strife, 2011.
Erişim:http://www.independent.co.uk/news/uk/this-britain/rethinking-the-tube-map-a-design-for-
strife-2337609.html, 15 Eylül 2013.

THE LONDON TUBE MAP ARCHIVE, Erişim: http://www.clarksbury.com/cdl/maps.html, 01

Ekim 2013.

TRANSPORT FOR LONDON, Mapping London's History, 2012.

Erişim: http://www.tfl.gov.uk/corporate/media/newscentre/metro/25974.aspx, 02 Ekim 2013.

TRANSPORT FOR LONDON, Tube Map Voted a UK Design Icon, 2006.

Erişim: http://www.tfl.gov.uk/static/corporate/media/newscentre/archive/3649.html, 02 Ekim 2013.

View publication stats