BÜYÜK HARFLERİN KULLANDIĞI YERLER

1. Cümle büyük harfle başlar.

Özel adlar büyük harfle başlar.

Türkçe

ÖZEL ADLAR

KİŞİ ADLARI SOYADLARI TAKMA ADLAR LAKAPLAR

» Mustafa Kemal Atatürk » Server Bedi

» İsmet İnönü (Peyami Safa)
» Uzun Mehmet
» Fatih Sultan Mehmet
 UNVANLAR, MESLEK VE RÜTBELER HAYVANLARIN ÖZEL ADLARI

» Gazi Mustafa Kemal » Pamuk

» Kuyucu Murat Paşa » Karabaş
» Avukat Hasan Bey
» Nejla Hanım
» Prof. Dr. Ahmet Mete
Işıkara

Hale Hoca

MİLLET BOY ADLARI DEVLET ADLARI

» Türk » Türkiye Cumhuriyeti

» Japon » Amerika Birleşik Devletleri
» Rus vb.

» Alman
»İngiliz
 DİL, LEHÇE ADLARI DİN, MEZHEP ADLARI

» Türkçe » İslamiyet » Şiilik

» İngilizce » Müslümanlık, » Alevilik
» Almanca Hristiyanlık » Ortodoksluk
» İspanyolca » Musevlilik » Katoliklik vb.
» Sünnilik

Türkçe

DİN VE MİTOLOJİ İLE İLGİLİ YER ADLARI

ÖZEL ADLAR
» Asya, Avrupa, Ege
» Allah, Rab » Kibele
» İç Anadolu; Ankara
» Tanrı » Hera vb.
» İstanbul, Yenimahalle,
» Cebrail
Kadıköy, Batıkent, Haydarpaşa
» Mikail
» Atatürk Bulvarı, Ragıp Tüzün
» Zeus Caddesi, Hanımeli Sokak, Taksim
Meydanı vb.
 GEZEGEN, YILDIZ ADLARI KURUM, KURULUŞ, KURUL ADLARI

» Dünya » Milli Eğitim Bakanlığı

» Jüpiter » Hacettepe Üniversitesi
» Atatürk Lisesi
» Güneş
» Milli Kütüphane
» Samanyolu » Yeşilay Derneği
» Ay vb. » Bakanlar Kurulu vb.

Hale Hoca

KANUN TÜZÜK, YÖNETMELİK ESER ADLARI

GENELGE ADLARI

» Nutuk » Resmî Gazete,

» Borçlar Hukuku,
» İstiklal Marşı, » Hürriyet,
» Ceza Kanunu,
» Telif Hakkı Yayın ve Satış » Çalıkuşu, » Cumhuriyet,
Yönetmeliği » Sef iller,
» Tapu, Sicil Tüzüğü vb. » Ferhat ile Şirin,
 BAYRAM, ÖZEL GÜN ADLARI TARİHİ OLAY, ÇAĞ, DÖNEM
ADLARI

» 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, » Kurtuluş Savaşı,

» Ramazan Bayramı, » I. Dünya Savaşı
» Anneler Günü, » Milli Mücadele,
» 14 Mart Tıp Bayramı, » Cilalı Taş Devri,
» Hıdırellez vb. » Orta Çağ,
» Servetifünun Dönemi vb.

Türkçe

DİKKAT!
ÖZEL ADLARDAN TÜRETİLEN
SÖZCÜKLER Karakeçili Mahallesi
» Asyalı » Türkoloji Atatürk Bulvarı
» Türkçe » Kemaller vb. Nene Hatun Caddesi
» Türkçülük Cemal Nadir Sokağı
» Atatürkçü
Yunus Emre Parkı

Şişli Meydanı
 DİKKAT!
“Kıta, il, ilçe, köy, semt, belde, bucak, kasaba” sözcükleri özel
adın, yanında küçük harfle başlar:
Asya kıtası, Çorum ili
Mecitözü ilçesi
Buhara semti.

Hale Hoca

LEVHALAR, AÇIKLAMA YAZILARI

» Vezne, Giriş, Çıkış Müdür.

» III. Kat, A Blok vb.
 DİKKAT!
• Akrabalık bildiren sözcükler büyük harfle başlamaz.
Unvan değeri kazanan ve özel ada dahil olan sözcüklerse
büyük harfle başlar:

ÖRNEK

» Nilgün teyze, Sevgi hala, Ahmet amca, Mehmet dayı vb.

» Nene Hatun, Dede Korkut, Damat Ferit, Dayı Mehmet, Güzin Abla,
Gülsüm Bacı vb.

Türkçe

DİKKAT!
• Yer adlarında ilk isimden sonra gelen “göl, dağ, deniz, nehir,
boğaz vb.” sözcükler büyük harfle başlar:

ÖRNEK
» Marmara Denizi, Hazar Gölü,
» Sakarya Nehri, Çanakkale Boğazı,
» Zigana Geçidi, Konya Ovası vb
 DİKKAT!
• “Dünya, güneş, ay” sözcükleri gezegen, yıldız anlamı dışında
kullanıldığı zaman küçük harfle başlar.

ÖRNEK
» Onu görünce dünyalar benim oldu.
» Tepelerin ardından güneş yüzünü göstermeye basladığında eve
geldiler.

Hale Hoca

DİKKAT!

• Para birimleri büyük harfle başlamaz.

ÖRNEK

» lira, kuruş, avro, dolar vb.

 DİKKAT!
• Tarz, üslup, tür adları büyük harfle başlamaz.

ÖRNEK

» Üniversitede divan şiirini öğrenmiştik.

» Radyoda Türk halk müziğinin en sevilen örnekleri çalıyordu.
» Günümüzde barok tarzda eserler veren müzisyenler vardır.

Türkçe

BİRLEŞİK SÖZCÜKLER

BİTİŞİK YAZILAN BİRLEŞİK SÖZCÜKLER

Ses düşmesine uğrayanlar

» niçin (ne için) » pazartesi (pazar ertesi)

» nasıl (ne asıl) » kahvaltı (kahve altı)
» kaynana (kayın ana)
» birbiri (biri biri)
 Her ikisi veya ikincisi benzetme yoluyla
anlam değişmesine uğrayanlar
» aslanağzı » hanımeli
» keçiboynuzu » danaburnu
» denizaltı » kargaburnu
» deveboynu » dilberdudağı
» tavukgöğsü » alinazik
» narçiçegi » kavuniçi
» camgöbeği
Hale Hoca

Bir veya iki ögesi çekimli f iil olanlar

» rastgele » örtbas
» çekyat » kapkaç
» albastı » çıtkırıldım
» külbastı » imambayıldı
» sıpsevdi » dedikodu
» biçerdöver » yanardöner
» okuryazar » sıkbogaz
 -en / -an, -r / -a, -men / -maz, -mış / -miş
ortaç eklerini alan eylemsilerle kurulanlar

» gökdelen » çokbilmiş » kuşkonmaz

» cankurtaran » ağaçkakan » güngörmüş
» yurtsever » yelkovan
» uçaksavar » barışsever
» külyutmaz » çoksatar
» değerbilmez » kadirbilmez

Türkçe

Gelenekselleşmiş olarak “Baş, hane, ev” sözcükleriyle

bitişik yazılanlar kurulanlar
» hiçbir
» başkent » başbakan
» biraz » başköse » dershane
» yazıhane » kahvehane
» herhangi » yayınevi » gözlemevi
» birkaç » bakımevi
» birçok DİKKAT!

birtakım (bazı) “Eczane, pastane, postane,

Bir takım f incan alalım. hastane” sözleri istisnadır.
 DİKKAT!
• “Altı, üstü üzeri” sözcükleri somut olarak yer bildirdiğinde ayrı
yazılır. Somut olarak yer bildirmiyorsa bitişik yazılır.

ÖRNEK

» Kadın gözaltına alınmıs.

» Göz altına krem sürülebilir.

NOT: “Bilinçaltı, doğaüstü, olağanüstü,

öğleüzeri, akşamüstü vb.” bitişik yazılır.

Hale Hoca

DİKKAT!

• “İç, dış, öte” sözcükleriyle oluşan birleşik sözcükler ayrı

yazılır.

ÖRNEK

» yurt içi, hafta içi, avuç içi; yurt dışı, sıra dışı, saf dışı; sınır
ötesi vb.
NOT: “morötesi, kızılötesi” bitişik yazılır.
 DİKKAT!

• İyi dilek, karşılama, uğurlama sözleri ayrı yazılır.

ÖRNEK

» Hoşça kal, sağ ol, hoş geldin, hoş bulduk, güle güle, Allah’a
ısmarladık vb.

NOT: “Günaydın, başsağlığı” sözleri istisnadır.

Türkçe

“mı / mi / mu / mü’nün Yazımı

• Yazılarınızı yayımlayacak mısınız?

soru e.
• Seher’i mi gördünüz?
soru e.
• Şu soruya da çözdük mü bitirdik çözdüğümüz demektir.
zaman
• O gün hava soğuk mu soğuktu.
pekiştirme
 Tarih Yazımı
Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adlarına gelen ekler ayrı yazılır.
Tarihler rakamla yazılabilir:
» 27.09.1984
» 27/09/1984
Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar.
» 12 Eylül Persembe günü sınav yapılacak.
» 12 Eylül 2019 Persembe günü sınav yapılacak.
» 12 Eylül’de sınav yapılacaz.
Belirli bir tarih bildirmeyen ay ve gün adları küçük harfle başlar:

» Sınav eylülde yapılacak.

» Sınav salı günü yapılacak.

Hale Hoca

İkilemelerin Yazımı

İkilemeler ayrı yazılır, sözcüklerin arasına herhangi bir

noktalama işareti konmaz:

ÖRNEK

» Güle oynaya geldiler.

» Öğrenciler art arda sınıfa girdi.
 Sayıların Yazımı
Sayılar metin içinde yazıyla yazılır. Birden fazla kelimeden oluşanlar
ayrı yazılır:
ÖRNEK

» Nisanın üçüncü haftası, sekiz kitap,

» yüz yıldan beri, otuz sekiz yaşında,
» iki bin kişi, üçer kişi vb.
Saat, para tutarı, ölçü, istatistiki verilerde rakam kullanılır:
» 10.00’da, 11.00’de 980 lira, 50 kg, %30 vb.

Türkçe

Pekiştirmeli Sıfatların Yazımı

Pekiştirmeli sıfatlar bitişik yazılır.

ÖRNEK

» apaçık, besbelli, çepeçevre, dosdoğru, düpedüz, paramparça,

sırılsıklam, tastamam vb.
 DİKKAT!

» Saatler yazıyla da yazılabilir: saat on buçukta, yediyi

çeyrek geçe, saat onda vb.
» Ticari belgelerde sayılar bitişik yazılır: 782
(yediyüzsekseniki), 550,45 (beşyüzelli TL, kırkbeşkr) vb.

Hale Hoca

Kısaltmaların Yazımı

Büyük harflerle oluşturulan kısaltmalarda nokta kullanılmaz. Bu kısaltmalara

getirilen eklerde, kısaltmanın ya da son harf in okunuşu esas alınır.

ÖRNEK
» TBMM » ASELSAN’dan » MÖ » KPSS
» ASELSAN » RTÜK’ten vb. » ÖSYM’de » GD (güneydogu)
» RTÜK » ÖSYM » MEB’in » TDK’nin
» TBMM’yi » MEB » TDK » KPSS’ye
DİKKAT!
“T.C.” kısaltması noktalı yazılır. “T.” kısaltması noktalı yazılır.
 Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde
kelimenin okunuşuna uyulur:

ÖRNEK

» mm’den » g’lık vb.

» l’lik » mg’dır.
» kg’dır

Türkçe

Noktalı Kısaltmalar:

ÖRNEK

» T. (Türkçe) » Alm. (Almanca) » Atatürk Bul.

» Hanımeli Sok. » Prof. Dr., Av. » is. (isim)
» sf. (sıfat) » çev. (çeviren) » bk. (bakınız)
» ed. (edebiyat) » f iz. (f izik)

Noktalı kısaltmalara ek getirilecekse okunuşu esas alınır. Ek, noktanın yanına

yazılır:
» T.den » Alm.ya » yy.ın
 Yardımcı Eylemle Kurulan Birleşik Eylemler

Ses düşmesine ya da ses türemesine uğrayan birleşik sözcükler bitişik yazılır.

Ses düşmesi veya türemesi yoksa sözcükler ayrı yazılır:

ÖRNEK
» seyir et- > seyret- » his et- > hisset- » fark et-
» kayıp ol- > kaybol- » af et- > affet » ayırt et-
» nakil et- > naklet- » terk et- » mutlu olmak vb.
DİKKAT!
“hamdetmek, hamdolsun. cezbetmek, vazgeçmek, defetmek, defolmak,
menetmek” vb. birlesik yazılır.

Hale Hoca

Sıfat veya zarf görevindeki Gelenekleşmiş olarak bitişik

pekiştirmeli sözler bitişik yazılır. yazılan kelimeler de var.

Dümdüz Güpegündüz Başbakan Başkent

Basçavuş Başkomutan
Düpedüz Kapkara
Başhekim Başsavcı vb.
Gömgök
Başkahraman
Sıfat veya zarf görevindeki
pekiştirmeli sözler bitişik yazılır. Birçok Altyapı Öngörü

Apaçık Çepeçevre Varsaymak Herkes Birkaç

Apak Çırılçıplak
Büsbütün Yüksekokul Hiçbir Birbiri

Türkçe

Å yalnız ç yanlız Å satranç ç santranç

Å her gün ç hergün Å pantolon ç pantalon
Å her şey ç herşey Å makine ç makina
Å kılavuz ç klavuz Å meyve ç meyva
Å eşofman ç eşortman Å değnek ç deynek
Å muayene ç muyane Å sürpriz ç süpriz
Å değil ç deyil Å poğaça ç poaça
Å eğlence ç eylence Å birkaç ç bir kaç
Å ya da ç yada Å bir şey ç birşey
Å f ilm ç f ilim Å bir gün ç birgün
Å inkılap ç inkilap Å herhangi ç her hangi
Å palyaço ç palyanço Å pembe ç penbe
 Gözyaşı ES GEÇME
Laboratuvar
Tekdüze ŞURDA ç ŞURADA Å
İnisiyatif
Kuru yemiş BURDA ç BURADA Å
Seyahatname ORDA ç ORADA Å
Yeşilfasulye

Hale Hoca

“BAŞ” bitişik yazılır. Belirsizlik sıfat ve zamirleri

bitişik yazılır.
Başkişi
´ Biraz ´ Birtakım
Başrol
´ Birçok ´ Herhangi
Başöğretmen
´ Birçogu ´ Hiçbir
Başkent
´ Birkaç ´ Hiçbiri
Başhemşire
´ Birkaçı ´ Birazı
Somut olarak yer bildirmeyen Ünsüz yumuşamasına aykırı
Alt, üst ve üzeri bitişik yazılır. sözcükler
Ayakaltı Gözaltı ´ Sanat - ı > sanatı
Gerçeküstü İkindiüstü ´ Merak - ım > merakım
´ Hukuk - a > hukuka
Yüzüstü Akşamüzeri
´ Saç - ın > saçın
Öğleüzeri
´ Sepet - i > sepeti
Bilinçaltı ´ evrakı

Türkçe

N-M Değişimi BOMBA!

´ çenber > çember
´ çarsanba > çarsamba ´ biçerdöver ´ kaptıkaçtı
´ pencsenbe > persembe ´ konargöçer ´ okuryazar
´ canbaz > cambaz ´ oldubitti ´ dekikodu
´ lanba > lamba ´ uyurgezer
´ tenbel > tembel
 ARA YÖNLER “Sever”leri Ayırmayın

Bitişik yazılır.
Yardımsever
´ Güneybatı Hayvansever
´ Güneydogu Vatansever
´ Kuzeybatı Kitapsever
Çiçeksever

Hale Hoca

“ANA” ayrı yazı “Ki”nin bitişik yazıldıgı özel

durumlar (SİMBOHÇaM):
Sanki
Ana vatan
İllaki
Ana yol Meğerki
Ana dil Belki
Ana cadde Oysaki
Ana düşünce Halbuki
Çünkü
Mademki
 Renk isimleri bitişik yazılır. Düzeltme işareti (^)
KALDIRILMADI.
Yazılışları bir, anlamları ve
Balköpüğü söylenişleri ayrı olan kelimeleri
Gülkurusu ayırt etmek için okunuşları uzun
Devetüyü olan ünlülerin üzerine düzeltme
Kavuniçi işareti konur: aşık (eklem kemiği),
Narçiçeği âşık (vurgun, tutkun); hala (babanın
kız kadeşi), hâlâ (henüz)...

Türkçe

Büyük harfle yazılan kısaltmalara DIŞ, İÇ, SIRA sözcükleri

gelen ek, kısaltmanın okunusuna AYRI yazılır.
göre gelir.
çağ dışı yasa dışı
Türkçede “ka” sesi yoktur.
din dışı olağan dışı
ÖR: TDK’ya TDK’ye aklı sıra ceviz içi
TBMM’ne TBMM’ye ardı sıra hafta içi
peşi sıra yurt içi
TUBITAK’nan TUBITAK’ın
tedeke'ye yanı sıra
tebememe'ye tubitak'ın
Büyük harfle yapılan kısaltmalar Küçük harfle yapılan kısaltmalar
önemli önemli

´ THY’nin ´ DSİ’de ´ kg’dan ´ No.suz

´ TDK’de ´ T.C. ´ haz. ´ Alm.dan
´ TÜBİTAK’ın ´ T. ´ sf. ´ m2.ye
´ YKS’nin ´ No.lu ´ vb.leri

Hale Hoca

Yazımı en çok karıştırılan Üleştirme sayıları ASLA rakamla

beş kelime: yazılmaz .

• Sağ ol 10’ar ´ Onar

• Hoşça kal 3’er ´ Üçer
• Hoş geldin 7’şer ´ Yedişer
• İyi ki
• Art arda
 -

-
- -
-

- -

-
-

-
-

-
-

41
 - -
-
-

- -

-
-

-
-

- -

-
-
-

-
-

42