Προτεινόμενες ασκήσεις για την ενότητα “Πυρηνικά Όπλα” του

μαθήματος:
Σύγχρονες Εφαρμογές Οπλικών συστημάτων του Τομέα ΦΕ&Ε Σ.Σ.Ε.

1. Σε ατομικές μονάδες μάζας, αν η μάζα του πυρήνα του 12 6 C είναι ίση με 12 και η μάζα
του πρωτονίου και του νετρονίου είναι 1,01 και 1,02 αντίστοιχα, υπολογίστε την
ενέργεια σύνδεσης του πυρήνα ανά νουκλεόνιο. Με δεδομένη την ενέργεια σύνδεσης
ανά νουκλεόνιο για τον πλέον σταθερό πυρήνα 56 26 Fe στα 8 MeV περίπου σχολιάστε την
πιθανή συμμετοχή του πυρήνα του άνθρακα σε πυρηνικές αντιδράσεις για παραγωγή
ενέργειας. Δίδονται : 1amu = προσεγγιστικά με 1000 MeV (τα αριθμητικά μεγέθη έχουν
επιλεγεί για ευκολία στις πράξεις)

Απάντηση:

Η μάζα των 6 πρωτονίων και των 6 νετρονίων από τα οποία αποτελείται ο πυρήνας του
άνθρακα 12
6 C είναι ίση με:

6 x mp + 6 x mn = 6 x 1,01 amu + 6 x 1,02 amu = 12,018 amu

το έλλειμμα μάζας του πυρήνα 12

6 C είναι λοιπόν Δm = 12,018 amu - 12 amu = 0,018 amu και
σύμφωνα με τα δεδομένα της άσκησης αυτό ισούται με ενέργεια σύνδεσης πυρήνα ίση με:
ΔΕ = 0,018 x 1000 MeV = 18 MeV.

Ο πυρήνας του 12
6 C περιέχει 12 νουκλεόνια, οπότε και η ενέργεια σύνδεσής του ανά
νουκλεόνιο είναι 18 / 12 MeV = 1,5 MeV, τιμή κατά πολύ μικρότερη από αυτή του πλέον
σταθερού πυρηνικού συστήματος του Σιδήρου.

Καθώς ο πυρήνας του Άνθρακα είναι μικρότερος όσον αφορά στον ατομικό και μαζικό του
αριθμό σε σχέση με το σταθερότερο πυρήνα του Σιδήρου, θα μπορούσε θεωρητικά να
συμμετάσχει σε αντιδράσεις θερμοπυρηνικής σύντηξης (υπό τις κατάλληλες συνθήκες)
έτσι ώστε να μορφοποιήσει ένα πιο σταθερό ενεργειακά πυρηνικό μόρφωμα.

2. Για έκρηξη πυρηνικής βόμβας ενός μεγατόνου ΤΝΤ, ποια είναι η πίεση των αερίων που
αναπτύσσεται σε απόσταση 1 χιλιομέτρου και 2 χιλιομέτρων. Σχολιάστε την πιθανότητα
θανάτου ενός ανθρώπου σε αυτές τις αποστάσεις σε περιβάλλον πόλης ή εξοχής

Απάντηση:

Σύμφωνα με την πρακτική σχέση υπολογισμού της πίεσης σε σχέση με την απόσταση και το
μέγεθος της πυρηνικής έκρηξης:

P = 104 Y / R3, η πίεση στις δύο περιπτώσεις υπολογίζεται ως:

P = 104 x 1 / 1 = 104 psi και P = 104 x 1 / 8 = 104/8 = 13 psi

Σύμφωνα με τα δεδομένα από τις διαλέξεις, για υπερπίεση 104 psi η πιθανότητα να
επιβιώσει ένας άνθρωπος είναι ιδιαίτερα μικρή όποιο και να είναι το περιβάλλον του καθώς
παθαίνει σημαντική διάρρηξη οργάνων σε αυτές τι τιμές πίεσης.

Σε αντίθεση, για υπερπίεση 13 psi, ένας άνθρωπος θα υποστεί σωματικά τραύματα (απώλεια
ακοής, συμπίεση πνευμόνων κλπ) αλλά σε περιβάλλον όπου δεν θα υπάρχουν πολλά
αντικείμενα που θα έχουν παρασυρθεί από τον αέρα της πυρηνικής έκρηξης οι
πιθανότητες του για επιβίωση θα είναι μεγάλες. Σε περιβάλλον πόλης που θα έχει κτυπηθεί
από πυρηνική βόμβα, καθώς θα υπάρχει μεγάλος αριθμός ιπτάμενων αντικειμένων και
χαλασμάτων από τα οποία μπορεί να κτυπηθεί, η πιθανότητα αυτή μειώνεται σημαντικά.

3. Στην περίπτωση βόμβας σχάσης Πλουτωνίου 239, η ενέργεια που απελευθερώνεται στο
περιβάλλον ανά σχάση είναι 180 MeV. Αν η κρίσιμη μάζα είναι 2,39 κιλά και το ποσοστό
πυρήνων που υφίστανται σχάση είναι 15%, προσδιορίστε την ενέργεια σε Joule που
εκλύεται από την έκρηξη. Προσεγγιστικά, 1MeV = 1011 / N Joule (όπου Ν είναι ο αριθμός
Avogadro και η σχέση είναι αριθμητική για διευκόλυνση πράξεων)

Απάντηση:

Εφόσον κάθε σχάση πυρήνα εκλύει 180 MeV ενέργειας, πρέπει αρχικά να υπολογίσουμε
την ενέργεια που εκλύεται από τη σχάση της συνολικής ποσότητας Πλουτωνίου που
συμμετέχει στη διαδικασία:

Τα 2,39 κιλά Πλουτωνίου αντιστοιχούν με 2390 / 239 mole Πλουτωνίου όπου 239 είναι το
ατομικό του βάρος. Οπότε και ο αριθμός πυρήνων του Πλουτωνίου είναι ίσος με τον
αριθμό mole επί τον αριθμό Avogadro N. Από τους πυρήνες αυτούς συμμετέχουν σε
πυρηνική σχάση το 15% οπότε και η συνολική ποσότητα MeV που εκλύεται είναι:

10 x N x 0,15 x 180 MeV = 270 x N MeV

Οπότε και πρέπει να μετατραπεί αυτή η ποσότητα ενέργειας από MeV σε Joule. Σύμφωνα με
την εκφώνηση: 270 x N (Mev) x 1011 / N (J / Mev) = 270 x 1011 Joule ή 2,7 x 1013 Joule

4. Αναφέρετε τη βασική δομή των πρώτων πυρηνικών βομβών σχάσης που

χρησιμοποιήθηκαν στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι παραθέτοντας και ένα σχετικό
σκαρίφημα

Απάντηση:

Η βόμβα της Χιροσίμα, βασίστηκε στην αρχή της εμφύτευσης ενός βλήματος Ουράνιου
235 σε στόχο Ουράνιου 235 έτσι ώστε να επιτευχθεί κρίσιμη μάζα. Για το λόγο αυτό η
συγκεκριμένη σχεδίαση ονομάστηκε συστοιχία τύπου πυροβόλου Ουρανίου (Uranium gun
type nuclear bomb).

Η βόμβα του Ναγκασάκι, βασίστηκε στη συμπίεση μιας κοίλης σφαίρας από σχάσιμο
Πλουτώνιο έτσι ώστε να επιτευχθεί κρίσιμη μάζα. Γύρω από το Πλουτώνιο ήταν
τοποθετημένος ένας μανδύας από Ουράνιο 238 ως ανακλαστήρας νετρονίων.
5. Ποιες είναι οι βασικές διαφορές μεταξύ μιας πυρηνικής έκρηξης και μιας χημικής στις
οποίες οφείλεται και η διαφορά στα αποτελέσματά τους

Απάντηση:

1. Πολλές τάξεις μεγέθους μεγαλύτερη εκλυόμενη ενέργεια (σε σχέση με τις χημικές
εκρήξεις)
2. Μικρότερος χρόνος αποδέσμευσης ενέργειας (μsec vs msec)
3. Ανάπτυξη πολύ υψηλότερων θερμοκρασιών (106 Κ vs 103 K), γεγονός που οδηγεί σε
έντονη ακτινοβολία ακτίνων Χ
4. Ένα πυρηνικό όπλο χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα μικρό μέγεθος σε σχέση με το
αποτέλεσμα το οποίο επιφέρει (αν συγκριθεί με τυπικές βόμβες και εκρηκτικά).
Χαρακτηρίζεται βέβαια και από πολύ μεγαλύτερο κόστος