ICS 21.060.70; 53.020.

30 TÜRK STANDARDI TS EN 13411-2+A1/Nisan 2009

TÜRK STANDARDI
TURKISH STANDARD

TS EN 13411-2 + A1
Nisan 2009

ICS 21.060.70; 53.020.30

ÇELİK TEL HALATLAR İÇİN SONLANDIRICILAR-

GÜVENLİK - BÖLÜM 2: TEL HALAT SAPANLAR İÇİN
ÖRME GÖZLER
Terminations for steel wire ropes - Safety - Part 2: Splicing of
eyes for wire rope slings

TS EN 13411-2 (2009) standardı, EN 13411-2: 2001 + A1 (2008) standardı ile birebir aynı olup, Avrupa
Standardizasyon Komitesi’nin (CEN, rue de Stassart 36 B-1050 Brussels) izniyle basılmıştır.

Avrupa Standardlarının herhangi bir şekilde ve herhangi bir yolla tüm kullanım hakları Avrupa
Standardizasyon Komitesi (CEN) ve üye ülkelerine aittir. TSE kanalıyla CEN’den yazılı izin alınmaksızın
çoğaltılamaz.

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
− Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak
gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın
uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.

− Bu standardı oluşturan İhtisas Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.

Kalite Sistem Belgesi

İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.

Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun
olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün
garantisi altında olduğunu ifade eder.

TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen
teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk
Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.

DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.

TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 21.060.70; 53.020.30 TÜRK STANDARDI TS EN 13411-2 + A1/Nisan 2009

Ön söz
− Bu standard; CEN tarafından kabul edilen EN 13411-2 (2001) + A1 (2008) standardı esas alınarak, TSE
Makina İhtisas Grubu’nca hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 09 Nisan 2009 tarihli toplantısında Türk
Standardı olarak kabul edilerek yayımına karar verilmiştir.

− Bu standardda; A1 Eki ile yapılan değişiklik ve ilaveler işaretleri arasında gösterilmiştir.

− Bu standardın AB Direktifi/Direktifleri ile ilişkisi Ek ZA (bilgi için) ve Ek ZB (bilgi için) ’de verilmiştir.

− “EN 13411 - Çelik tel halatlar için sonlandırıcılar - Güvenlik” standardının diğer bölümleri:

- Bölüm 1: Çelik tel halat sapanlar için yüksükler,

- Bölüm 3: Kelepçeler ve kelepçe güvenliği,
- Bölüm 4: Metal ve reçine soketleme,
- Bölüm 5: U civatalı tel halat klemensleri,
- Bölüm 6: Asimetrik kamalı soket,
- Bölüm 7: Simetrik kamalı soket.

− Bu standardda kullanılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent
hakkının belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.
ICS 21.060.70; 53.020.30 TÜRK STANDARDI TS EN 13411-2 + A1/Nisan 2009

İçindekiler

0 Giriş .......................................................................................................................................................... 1
1 Kapsam .................................................................................................................................................... 1
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar........................................................................................... 1
3 Terimler ve tarifler................................................................................................................................... 1
4 Tehlikeler ................................................................................................................................................. 2
5 Örme işlemi.............................................................................................................................................. 2
5.1 Genel ................................................................................................................................................ 2
5.2 Gerekli büküm sayısı........................................................................................................................ 2
5.3 Yük taşıyan bükümlerin yönü ........................................................................................................... 2
5.4 Çelik özlü tel halatlar ........................................................................................................................ 2
5.5 Çıkıntı teller ...................................................................................................................................... 2
6 Güvenlik kurallarının doğrulanması...................................................................................................... 3
6.1 Personel nitelikleri ............................................................................................................................ 3
6.2 Büküm sayısı.................................................................................................................................... 3
6.3 Bükümlerin yönü............................................................................................................................... 3
6.4 Çelik özlü tel halatlar ....................................................................................................................... 3
6.5 Çıkıntı telleri ..................................................................................................................................... 3

Ek ZA (Bilgi için) Bu standard ve AB Direktifi 98/37/EC’nin temel gerekleri arasındaki ilişki .... 4

Ek ZB (Bilgi için) Bu standard ve AB Direktifi 2006/42/EC’nin temel gerekleri arasındaki ilişki 5

Kaynaklar.......................................................................................................................................................... 6
ICS 21.060.70; 53.020.30 TÜRK STANDARDI TS EN 13411-2 + A1/Nisan 2009

Çelik tel halatlar için sonlandırıcılar - Güvenlik -

Bölüm 2: Tel halat sapanlar için örme gözler

0 Giriş
Bu standard, makinalar direktifi ve ilgili EFTA düzenlemelerinin temel güvenlik kuralları ile uyumunu
sağlamak için hazırlanmıştır.

Bu standardda tanımlanan örme yöntemi, geçmiş tecrübeler esasına dayanır ve bu yöntemle en az % 80

etkinliğe sahip sonlandırıcı oluşturacaktır.

Müşterilerin talep ettikleri mamullerin gerekli kalite seviyesinden tam olarak emin olmaları için, tedarikçi
firmalardan bu standarda uygulanabilir onaylanmış kalite güvence sistemini (EN ISO 9001 gibi)
sözleşmelerinde tanımlamaları tavsiye edilir.

Bu standard hazırlanırken göz açıklığı gerektirip gerektirmeyeceği konusunda karar vermek için kullanıcı ve
imalatçı arasında anlaşma yapılacağı kabul edilmiştir.

1 Kapsam
Bu standard, halatın asgari kırılma yükünün en az % 80’i olan kuvvete dayanacak yeterli dayanıma sahip
göz açıklığını sağlamak için, sapanlarda kullanılan prEN 12385-4’e uygun 60 mm çapının üzerindeki altı
veya sekiz demetli çelik tel halatların göz sonlandırıcıların örülmesi için asgari kuralları kapsar.

Bu standard kapsamındaki diğer tehlikeler Madde 4’de tanımlanmıştır. Sapanlar için yorulma yüküne direnç,
dikkate değer tehlike olarak kabul edilmemiş ve bu standard kapsamına alınmamıştır.

2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standard ve/veya dokümanlara atıf yapılmaktadır.
Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste hâlinde verilmiştir. Tarih belirtilen
atıflarda daha sonra yapılan tadil veya revizyonlar, atıf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yapılması
şartıyla uygulanır. Atıf yapılan standard ve/veya dokümanın tarihinin belirtilmemesi hâlinde en son baskısı
kullanılır (tadiller dâhil).

EN, ISO, IEC Adı TS No1) Adı

vb. No (İngilizce) (Türkçe)
EN 292-2: Safety of machinery-Basic TS EN 292-2 Makinalarda Güvenlik-Tasarım
1991+A1:1995 concepts- General principles for İçin Temel Kavramlar, Genel
design, part 2: Technical principles Prensipler Bölüm 2: Teknik
and specifications Prensipler ve Özellikler
EN 1050:1996 Safety of machinery-Principles for TS EN 1050
Makinelerde-Güvenlik-Risk
risk assessment acceptance
Değerlendirmesi Prensipleri
prEN 12385-2 Steel wire ropes – Safety – Part 2: TS EN 12385-2
Çelik tel halatlar – Güvenlik –
Classification, designation and
Bölüm 2: Tarifler, kısa gösteriliş
definitions
ve sınıflandırma

3 Terimler ve tarifler
Bu standardın amacı bakımından, aşağıdakiler ile birlikte prEN 12385-2’de verilen terimler ve tarifler
uygulanır.

3.1 Örme göz sonlandırıcı (el-örmeli)

Halatın ana gövdesine destek olan demetlerin uçları katlanarak yapılan, halatın ucunda yer alan göz veya
ilmik.

1) TSE Notu: Atıf yapılan standardların TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. kolonda verilmiştir. * işaretli
olanlar bu standardın basıldığı tarihte İngilizce metin olarak yayımlanmış olan Türk Standardlarıdır.

1
ICS 21.060.70; 53.020.30 TÜRK STANDARDI TS EN 13411-2 + A1/Nisan 2009

3.2 Yük taşıyan bükümler

Halatı oluşturan demetin sarımı, diğer demet üzerinden geçirilir, sonra demet/demetlerinin altından
geçirilerek halat oluşturulur.

Not - Bu tanımlama, yük taşıyıcı olmayan başlangıç noktasını kapsamaz.

3.3 Örücü personel

Örme işlemini yapan kişi.

3.4 Kalifiye personel

Gerek duyulan deneyleri ve muayeneleri yapabilecek kapasitede gerekli talimatlar, bilgi ve pratik tecrübe ile
donatılmış, uygun eğitimden geçirilmiş ve bu iş için belirlenmiş kişi.

4 Tehlikeler
Bu madde, riski azaltmak veya ortadan kaldırmak için gerekli tedbirleri ve bu tip bir makinada risk yönetimi ile
önemli risklerin tanımlanmasını ve bu standardda belirtilen tehlikeli durumları kapsar.

Yükün kazara serbest kalması veya çelik yüksüğün kopması sonucunda serbest kalması durumunda
doğrudan veya dolaylı olarak tehlike bölgesinde olan kişilerin güvenliği riske girmiş olur. Bu standardın
kuralları tecrübeler esas alınarak, sapanın kırılma kuvvetinin halatın kırılma kuvvetinin % 80’inden daha az
olmamasını sağlamalıdır.

Çizelge 1 örme gözlü sonlandırıcılar için özel önem arz eden risk tahmini ile tanımlanmış riskleri azaltmak
için buradaki tehlikelere karşı alınması gereken tedbirleri içerir.

Çizelge 1 - Tehlikeler ve ortak kurallar

EN 1050 Ek A’da tariflenen EN 292-2 A1 Ek A’nın ilgili

Bu standardın ilgili maddesi
tehlikeler maddesi
Madde1.7 Delme tehlikesi Madde 1.3 Madde 5

5 Örme işlemi
5.1 Genel
Örme işlemi bir örücü personel tarafından yapılmalıdır. Örücü personel örme işlemi konusunda eğitimli
olmalıdır.

5.2 Gerekli büküm sayısı

Her demet için örme, yük taşıyan bükümlerin beş serisine sahip olmalıdır. Yük taşıyan bükümlerin en az üçü
tam bir demetten yapılmalı, kalanlar en az % 50 tel içeren demetlerden yapılmalıdır.

5.3 Yük taşıyan bükümlerin yönü

Yük taşıyan bükümler, halat sarım yönüne karşı yapılmalıdır.

5.4 Çelik özlü tel halatlar

Halat çelik tel halat özüne sahip olduğunda öz, örmenin başladığı ilmeğin ucunda açılmalı ve üç büküm için
dış demetlerle örülmelidir. Öze sarılan demetlerin kuyruk uçları, örme çıkıntısı yapmamalıdır.

5.5 Çıkıntı teller

Çıkıntı tellerinin; dışarıdan bir örtü ile sarılması, ısı ile sıkıştırarak üzerine tel sarılması veya kuyrukların
tekrar halat içine geri sokulması işlemleri gibi yapılacak işlemler belirtilmelidir. Bu yöntemlerin kullanıldığı
durumda, bir örtü ile sarılması veya tel sarılması işlemi, yük taşıyan bükümlerin üç tam demetini
kapsamamalıdır.

2
ICS 21.060.70; 53.020.30 TÜRK STANDARDI TS EN 13411-2 + A1/Nisan 2009

6 Güvenlik kurallarının doğrulanması

6.1 Personel nitelikleri
Örgüyü doğrulayacak her personel, kalifiye personel olmalıdır.

6.2 Büküm sayısı

Madde 5.2’de belirtilen kurallar gözle muayene ile doğrulanmalıdır.

6.3 Bükümlerin yönü

Bükümlerin yönü gözle muayene ile doğrulanmalıdır.

6.4 Çelik özlü tel halatlar

Örgü, öze sarılan demetin kuyruk uçlarının halatın dışına çıkıntı yapmadığından emin olmak için, gözle
muayene edilmelidir.

6.5 Çıkıntı telleri

Örgü, bükümlerden çıkan kuyruk uçlarının halatın dışına çıkıntı yapmadığından emin olmak için, gözle
muayene edilmelidir.

3
ICS 21.060.70; 53.020.30 TÜRK STANDARDI TS EN 13411-2 + A1/Nisan 2009

Ek ZA
(Bilgi için)
Bu standard ve AB Direktifi 98/37/EC’nin temel gerekleri arasındaki
ilişki
Bu standard, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği tarafından CEN‘e verilen talimatlara göre
makina konusundaki 98/79/EC Direktifi ile tadil edilen 98/37/EC2) Yeni Yaklaşım Direktifi’nin temel
gereklerine uyumu sağlamak için hazırlanmıştır.

Bu standard, yukardaki direktif altında Avrupa Birliği resmi dergisinde bir kez yer aldığında ve en az bir üye
ülkede ulusal standard olarak yayınlandığında, bu standardın kurala uygun maddeleri ile uyumu, bu
standardın kapsam sınırları içinde, bu direktif ve ilgili EFTA düzenlemelerinin ilgili esas kuralları ile uyumunu
müzakere eder.

Uyarı: Diğer kurallar ve diğer Avrupa Birliği Direktifleri, bu standard kapsamına giren mamul/mamullere
uygulanabilir.

2) TSE Notu : Bu Direktif, T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından “Makine Emniyeti Yönetmeliği” adı
altında yayınlanmıştır.
4
ICS 21.060.70; 53.020.30 TÜRK STANDARDI TS EN 13411-2 + A1/Nisan 2009

Ek ZB
(Bilgi için)

Bu standard ve AB Direktifi 2006/42/EC’nin temel gerekleri arasındaki

ilişki
Bu standard, Avrupa Komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği tarafından CEN‘e verilen talimatlara göre
makina konusundaki 2006/42/EC2) Yeni Yaklaşım Direktifi’nin temel gereklerine uyumu sağlamak için
hazırlanmıştır.

Bu standard, yukardaki direktif altında Avrupa Birliği resmi dergisinde bir kez yer aldığında ve en az bir üye
ülkede ulusal standard olarak yayınlandığında, bu standardın kurala uygun maddeleri ile uyumu, bu
standardın kapsam sınırları içinde, bu direktif ve ilgili EFTA düzenlemelerinin ilgili esas kuralları ile uyumunu
müzakere eder.

Uyarı: Diğer kurallar ve diğer Avrupa Birliği Direktifleri, bu standard kapsamına giren mamul/mamullere
uygulanabilir .

5
ICS 21.060.70; 53.020.30 TÜRK STANDARDI TS EN 13411-2 + A1/Nisan 2009

Kaynaklar
[1] prEN 12385-1 Steel wire ropes – Safety - Part 1: General requirements and terms of Acceptance

[2] prEN 12385-4 Steel wire ropes – Safety - Part 4: Stranded ropes for general applications