औद्योगगक ऺेत्र व्मवस्थाऩन गरगभटे ड

(नेऩार सयकायको स्वागभत्वभा स्थापऩत)

को

प्रफन्धऩत्र

१. कम्ऩनीको नाभ्- मस कम्ऩनीको नाभ “औद्योगगक ऺेत्र व्मवस्थाऩन गरगभटे ड” हुनछ

े । अॊग्रज
े ीभा INDUSTRIAL
DISTRICT MANAGEMENT LIMITED र छोटकयीभा IDM बगननेछ।
२. कम्ऩनीको यजजष्टडड कामाडरम यहने ठे गाना:- मस कम्ऩनीको यजजष्टडड कामाडरम फागभती प्रदे श काठभाडौ जजल्रा
काठभाडौ भहानगयऩागरका वडा नॊ.१६ फाराजुभा यहनेछ। कम्ऩनीको आवश्मकता अनुसाय यजजष्टडड कामाडरम
स्थानान्तयण गनड सपकनेछ।
३. कम्ऩनीरे गने व्मवसाम वा कायोवायको प्रकृगत्- सेवा भुरक
४. कम्ऩनीको उद्देश्म:-
ु गबत्र सयकायी, सावडजगनक एवभ् गनजी ऺेत्रभा स्थाऩना गरयने
(क) नेऩार सयकायको औद्योगगक नीगत अनुरुऩ भुरक
उद्योगहरुराई आवश्मक ऩने जगभन, सडक, ढर, ऩानी, गफजुरी जस्ता आधायबुत सुपवधाहरु उऩरब्ध गयाउने,
साथै औद्योगगक ऺेत्रहरुको सॊ बाव्मता अध्ममन, सॊ स्थाऩना, पवकास, व्मवस्थाऩन, प्रवर्द्डन गयी दे शको
औद्योगगकयणभा मोगदान ऩुर्रमाडउने ।
(ख) कम्ऩनीरे उऩदपा (क) फभोजजभको उद्देश्म कामाडन्वमन गनड प्रचगरत कानूनफभोजजभ सम्फजन्धत गनकामफाट
अनुभगत वा इजाजत प्राप्त गनुऩड ने बएभा सो प्राप्त बएऩगछ भात्र कामाडन्वमन गरयनेछ ।
(ग) उऩदपा (क) भा उल्रेजखत उद्देश्मका सम्फन्धभा अनुभगत वा इजाजत प्राप्त गये को 15 ददनगबत्र त्मस्तो
अनुभगत वा इजाजतऩत्रको प्रगतगरपऩ कामाडरमभा ऩेश गरयनेछ ।
५. कम्ऩनीको उद्देश्म प्राप्त गनड गरयने काभहरु् मस कम्ऩनीरे दपा ४(क) फभोजजभको उद्देश्म प्राप्त गनड दे हामका
काभहरु गनड सक्नेछ्–
(क) कम्ऩनीको आवश्मकताअनुसाय जग्गा खरयद, वहारभा गरने वा बोगागधकाय प्राप्त वा अन्म कु नै पकगसभफाट
जग्गा अगधग्रहण गने, त्मसको पवकास गने, आवासीम, प्रशासकीम, गोदाभ तथा कायखाना बवन गनभाडण गने,
सडक, ढर, गफजुरी, ऩानी इत्मादद आधायबूत सेवाहरुको व्मवस्था गने, घय वा जग्गा वा दुवै पवक्री गने, ठे क्का
गरने वा वहारभा ददने, सट्टा ऩट्टा गने वा अन्म कु नै व्मवस्था गयी उद्यभीहरुराई उद्योग एवभ् मसको पवकासको
गनगभत्त सहामक हुने व्मवसामहरुको सञ्चारन गनड ददने वा आपै उद्योग सञ्चारन एवभ् व्मवस्थाऩन गने ।
(ख) औद्योगगक ऺेत्रहरु य मसफाट प्रदान गरयने सेवाहरुको ये खदे ख, गनमन्त्रण, सञ्चारन, व्मवस्थाऩन, प्रवर्द्डन एवभ्
सम्वर्द्डन गने । औद्योगगक ऺेत्रगबत्र स्थाऩना गरयने उद्योगहरुको प्राथगभकताको क्रभ तोक्ने, स्थापऩत
उद्योगहरुरे ऩारना गनुड ऩने शतड, ऩाउने सुपवधा तथा कतडव्मका सम्फन्धभा गनमभ फनाउने ।
(ग) औद्योगगक ऺेत्रगबत्र स्थापऩत उद्योगहरुराई कच्चा ऩदाथड आऩूगतड गनड, फैंकहरुफाट ऋण गरन, आमात एवभ्
गनमाडत राइसेन्स उऩरव्ध गनड, नेऩार याष्ड फैंक रगामत अन्म वाजणज्म फैंकहरुफाट पवदे शी भुद्रा उऩरव्ध गनड,
उत्ऩाददत वस्तुहरुको गफक्री प्रवर्द्डन गनड तथा उद्योगहरुराई राबप्रद तयीकाफाट सञ्चारन गयाउन कम्ऩनी
प्रमत्नशीर यही उद्योगहरुराई पवगबन्न ऩयाभशड, सल्राह य सुझावहरु ददने एवॊ सभन्वम गने।
(घ) औद्योगगक ऺेत्रहरुको प्रवर्द्डनको रागग चापहने अध्ममन य अनुसन्धान गने, औद्योगगक प्रवर्द्डन कामडहरुभा तथा
यापष्डम, अन्तयाडपष्डम औद्योगगक वा व्माऩाय भेराहरुभा सहबागी हुने य ऺेत्रगबत्र स्थापऩत उद्योगहरुराई सभेत
सहबागी हुन प्रोत्सापहत गने ।

1
 ङ)) औद्योगगक ऺेत्र गबत्र रगानी प्रवर्द्डन गयाउनको गनगभत्त औद्योगगक ऺेत्र गबत्र उऩरब्ध अवसयहरु,
रगानीसम्वन्धी प्रचगरत ऐन कानून, नीगत गनमभहरुको व्मवस्था, रगानीमोग्म ऩरयमोजनाहरु सम्वन्धी
सूचनाहरुको सॊ करन, अध्ममन, पवश्लेषण, प्रचाय, प्रसाय, पवक्री- पवतयण वा प्रकाशन गने।
(च) नेऩार सयकायको औद्योगगक, वाजणज्म, आगथडक एवभ् भौदद्रक नीगतफाट ऺेत्र गबत्र स्थापऩत उद्योगहरुभा ऩये को
असयहरु अध्ममन अनुसन्धान गयी नेऩार सयकायराई सुझाव ददने।
(छ) प्रचगरत कानूनको अगधनभा यही कभडचायी एवभ् सल्राहकायहरु गनमुक्त गने तथा गतनको सेवाका शतडहरु
गनधाडयण गने ।
(ज) शेमय, ऋणऩत्र वा प्रत्माबूगतहरु खरयद गने, खरयद गनड ग्माये न्टी ददने वा अन्म कु नै पकगसभफाट अगधग्रहण गने,
गफक्री वा अन्म कु नै पकगसभफाट हक छाडी ददने।
(झ) चर एवॊ अचर सम्ऩजत्तहरु अगधग्रहण, खरयद, गफक्री, वहार वा गरजभा गरने ददने, सट्टाऩट्टा गने ।
(ञ) कम्ऩनीको कायोफायको गनगभत्त दे शगबत्र अथवा फापहय शाखाहरु खोल्ने, एजेन्ट गनमुजक्त गने अथवा अन्म कु नै
पकगसभको व्मवस्थाऩनको कामड गने ।
(ट) कम्ऩनीको कायोवाय सञ्चारन य व्मवस्थाऩन गनड आवश्मक ऩने गनमभ पवगनमभ फनाउने ।
(ठ) प्रचगरत कानूनको अगधनभा यही नेऩार सयकाय वा पवकास साझेदायसॉग ऋण, अनुदान गरने अथवा ददने ।
कम्ऩनीराई आवश्मक ऩने यकभ फैक वा कु नै पवत्तीम सॊ स्थाफाट गधतो याखी वा नयाखी कजाड गरने ।
(ड) कम्ऩनीको नाभभा फैक तथा पवत्तीम सॊ स्थाभा खाता खोल्ने य सॊ चारन गने ।
(ढ) ु जघ सञ्चारन बईयहेका औद्योगगक ऺेत्रहरुका सम्ऩूणड कभडचायीहरु, सम्ऩजत्त एवॊ जामजेथा
कम्ऩनी सॊ स्थाऩना हुनअ
एवॊ दापमत्व नेऩार सयकायरे तोकेको शतडभा कम्ऩनीभा हस्तान्तयण गयी गरने ।
(ण) कम्ऩनीको उद्देश्म ऩूगतडका रागग सहामक हुने वा अन्म गनुऩड ने काभ कायवाही गने।

ॉ ीको सॊ यचना् कम्ऩनीको ऩूज

६. कम्ऩनीको ऩूज ॉ ीको सॊ यचना दे हाम फभोजजभ हुनछ
े ्–
ॉ ी रु.५,००,००,००,०००।००(रुऩैमाॉ ऩाॉच अफड) हुनछ
(क) कम्ऩनीको अगधकृत ऩूज ॉ ीराई प्रगतशेमय रु.१००
े ।सो ऩूज
दयका 5,00,००,०००।00 ((रुऩैमाॉ ऩाॉच कयोड) थान साधायण शेमयभा पवबाजन गरयएको छ।
ॉ ी रु.५,००,००,००,०००।00((रुऩैमाॉ ऩाॉच अफड) हुनछ
(ख) कम्ऩनीको तत्कार जायी गने शेमय ऩूज ॉ ीराई
े ।सो ऩूज
प्रगतशेमय रु.१००दयका ५,००,0०,०००।00((रुऩैमाॉ ऩाॉच कयोड) थान साधायण शेमयभा पवबाजन गरयएको
छ।
ॉ ी रु.३,०३,९३,४२,०००।००(रुऩैमाॉ तीन अफड तीन कयोड गत्रमान्ब्फे
(ग) कम्ऩनीका सॊ स्थाऩकहरुरे च ुक्ता गये को ऩूज
राख फमागरस हजाय) हुनछ
े ।

७. कम्ऩनीको शेमयको पकगसभ् कम्ऩनीका शेमयहरु सफै साधायण शेमयभा भात्र पवबाजन गयी जायी गरयएको छ।

8. दापमत्व सीगभत हुन्े मो ऩजब्रक गरगभटे ड कम्ऩनी बएकोरे मसका शेमयवाराहरुको दापमत्व गरन कफुर
गये को शेमयको यकभ भात्र गसगभत यहने छ, त्मस फाहेक शेमयवाराहरुको घय घयानाफाट कम्ऩनीको
कुनै दापमत्व व्महोनुड ऩने छै न।

9. शेमय गफक्री पवतयण तथा फाॉडपाॉट: मो कम्ऩनी नेऩार सयकायको स्वागभत्वभा यहेको हुनारे नेऩार
सयकायको गनदे शानुसाय सञ्चारक सगभगतरे आवश्मक पवगध अऩनाई कम्ऩनीको शेमय गफक्री पवतयण तथा
फाॉडपाॉट वा दाजखर खाये ज गनड सपकनेछ।

१०. कम्ऩनीको अचर सम्ऩजत्त गफक्री तथा हस्तान्तयण् कम्ऩनीको अचर सम्ऩजत्त गफक्री गदाड वा कुनै ऩगन
प्रकायरे हक हस्तान्तयण गदाड नेऩार सयकायको ऩूव ड स्वीकृगत गरनु ऩने छ।

2
1
१०(क) जजणड बवन सम्फन्धी व्मवस्था्
जजणड बई प्रमोग गनड नसपकने अवस्था वा प्रमोग गनड जोजखभमुक्त यहेको बनी प्रापवगधक भुल्माङ्कनफाट ठहय
बएका औद्योगगक बवन तथा गोदाभहरु सगभगतको गसपारयसभा भन्त्रारमको स्वीकृत गरई जेजस्तो
अवस्थाभा छन् सोही अवस्थाभा गरराभ गफक्री गनड वा त्मस्ता बवन तथा गोदाभ बत्काई बत्काउदा
गनजस्कएका साभाग्रीहरु गनमभानुसाय भुल्माङ्कन गयाई प्रचगरत कानून फभोजजभ गरराभ गफक्री गनड
सपकनेछ।

11.प्रफन्धऩत्र सॊ शोधन बएभा रागू हुने अवस्था् मस प्रफन्धऩत्रभा कम्ऩनीरे कु नै सॊ शोधन गनुड ऩने बएभा साधायण
सबाफाट पवशेष प्रस्ताव ऩारयत गयी सो गनणडम कामाडरमभा अगबरेख बएऩगछ भात्र प्रफन्धऩत्र सॊ शोधन बएको
भागननेछ।
12. प्रवन्धऩत्र फाजझएको हदसम्भ अभान्म हुन्े मस प्रवन्धऩत्रभा रेजखएका कु या कम्ऩनी ऐन,२०६३ वा अन्म प्रचगरत
कानूनसॉग फाजझएभा फाजझएको हदसम्भ स्वत् फदय हुनछ
े ।
13. सॊ स्थाऩकहरुरे तत्कार गरन कफुर गये को शेमय सॊ ख्मा य उदघोषण् हाभी तर सही गने व्मजक्तहरु मो प्रफन्ध ऩत्र अनुसाय
कम्ऩनीका रुऩभा सॉगदठत हुन इच्छु क बई क्रभश् हाभीहरुको नाभ अजघ रेजखए फभोजजभको शेमयहरु गरन स्वीकाय
गदडछौं ।
सॊ स्थाऩकको नाभ, ठे गाना य सपहछाऩ गरएको शेमय सॊ ख्मा साऺीको नाभ, थय, ठे गाना य सपहछाऩ

नाभ् नेऩार सयकाय, उद्योग, वाजणज्म तथा आऩूगतड १,१७,९१,३२६ शेमय नाभ थय:
भन्त्रारमको तपडफाट प्रगतगनगधत्व गने ठे गाना:
नाभ थय: श्री पवशार साऩकोटा दस्तखत:
ऩद: उऩसजचव
दस्तखत:
नाभ् नेऩार सयकाय, अथड भन्त्रारम को तपडफाट १,८०,०८,४९० शेमय नाभ थय:
प्रगतगनगधत्व गने ठे गाना:
नाभ थय: श्री मादव खड्का दस्तखत:
ऩद: शाखा अगधकृत
दस्तखत:
नाभ् नेऩार सयकाय, भहारेखा गनमन्त्रक कामाडरम ४,९९,९५९ शेमय नाभ थय:
को तपडफाट प्रगतगनगधत्व गने ठे गाना:
नाभ थय: श्री उत्सवयाज जघगभये दस्तखत:
ऩद: रेखा अगधकृत
दस्तखत:
नाभ् यापष्डम वाजणज्म फैं क गरगभटे डको तपडफाट ९३,६४५ शेमय नाभ थय:
प्रगतगनगधत्व गने ठे गाना:
नाभ थय: श्री सयोज कोइयारा दस्तखत:
ऩद: प्रफन्धक
दस्तखत:
जम्भा ३,०३,९३,४२०

लऱलमटे डको २४औं सधारणसभाको निणणयािस

ु ार थप भई कम्पिी रजिष्ट्रारको कायाणऱयबाट लमनि २०८०।४।१८ गिे प्रमाणणि।
1

3
 औद्योगगक ऺेत्र व्मवस्थाऩन गरगभटे ड
(नेऩार सयकायको स्वागभत्वभा स्थापऩत)

को
गनमभावरी

ऩरयच्छे द–१
प्रायजम्बक

1. कम्ऩनीको नाभ् मस कम्ऩनीको नाभ “औद्योगगक ऺेत्र व्मवस्थाऩन गरगभटे ड” हुनेछ। अॊ ग्रज
े ीभा INDUSTRIAL DISTRICT
MANAGEMENT LIMITED य छोटकयीभा IDM बगननेछ।
२. कम्ऩनीको यजजष्टडड कामाडरम् मस कम्ऩनीको यजजष्टडड(केन्द्रीम) कामाडरम फागभती प्रदे श काठभाडौ जजल्रा काठभाडौ
भहानगयऩागरका वडा नॊ. १६ फाराजुभा यहनेछ। कम्ऩनीको आवश्मकता अनुसाय यजजष्टडड कामाडरम स्थानान्तयण गनड सपकनेछ।
३. ऩरयबाषा् पवषम वा प्रसङ्गरे अको अथड नरागेभा मस गनमभावरीभा
(क) “ऐन” बन्नारे कम्ऩनी ऐन,२०६३ सम्झनु ऩछड ।
(ख) “भन्त्रारम” बन्नारे उद्योग, वाजणज्म तथा आऩूगतड भन्त्रारम सम्झनु ऩछड ।
(ग) “कामाडरम” बन्नारे कम्ऩनी यजजष्डायको कामाडरम सम्झनु ऩछड ।
(घ) “कम्ऩनी” बन्नारे औद्योगगक ऺेत्र व्मवस्थाऩन गरगभटे ड सम्झनु ऩछड।
(ङ) “ऩदागधकायी” बन्नारे कम्ऩनीको सञ्चारक, भहाप्रफन्धक, कम्ऩनी सजचव, य पवबागीम जजम्भेवायी गरने कुनै कभडचायी सभेत
सम्झनु ऩछड ।
(च) “सगभगत ” बन्नारे कम्ऩनीको सञ्चारक सगभगतराई सम्झनुऩछड ।
(छ) "सबा” बन्नारे कम्ऩनीको साधायण सबा सम्झनु ऩछड ।सो शब्दरे पवशेष साधायण सबाराई सभेत जनाउनेछ ।
(ज) "यजजष्टय" बन्नारे कम्ऩनीभा यहे का शेमयधनीहरुको दताड पकताफ सम्झनु ऩछड ।
ड भुकयय गरयएका प्रगतगनगधराई सभेत जनाउॉछ।
(झ) "प्रोक्सी" बन्नारे रयतऩूवक
(ञ) "शेमयधनी" बन्नारे कम्ऩनीको एक वा एकबन्दा फढी शेमय खयीद गने व्मजक्त सम्झनुऩछड।
(ट) “शेमय” बन्नारे कम्ऩनीको शेमय ऩूॉजीको खास खास भूल्म य सॊ ख्माभा पवबाजजत गरयएको शेमय सम्झनु ऩछड।
(ठ) "एक वचन" शब्दरे फहुवचन सभेत य ”फहुफचन” शब्दरे एकफचन सभेत जनाउॉछ।
(ड) "ऩुगरङ्ग" शब्दरे जिगरङ्ग सभेत जनाउॉछ ।
(ढ) "व्मजक्त" शब्दरे सॊ स्था सभेत जनाउॉछ।
(ण) "वषड" बन्नारे नेऩारी वषड पवक्रभ सम्वत वैशाखदे जख चैत्र भसान्तसम्भ जनाउॉछ। “आगथडक वषड” बन्नारे एक श्रावणदे जख
अको वषडको असाय भसान्तसम्भराई जनाउॉछ ।

४. कम्ऩनीको उद्देश्म् मस कम्ऩनीको उद्देश्म प्रवन्धऩत्रको दपा ४ भा उल्रेख बएवभोजजभ हुनेछ।

4
 ऩरयच्छे द – २
ॉ ी तथा ऋण
शेमय ऩूज

५. गसगभत दापमत्व् शेमयधनीहरुको दापमत्व गनजहरुरे गरन कवुर गये को शेमयको अगधकतभ यकभसम्भ भात्र गसगभत
हुनेछ।
६. ॉ ी:
कम्ऩनीको शेमय ऩूज
क) कम्ऩनीको अगधकृत ऩूॉजी रु.५,00,००,००,०००।-(रुऩैमाॉ ऩाॉच अफड) हुनेछ।
ख) कम्ऩनीको जायी ऩूॉजी रु.५,00,००,००,०००।-( रुऩैमाॉ ऩाॉच अफड) हुनेछ।
ग) कम्ऩनीको च ुक्ता ऩूॉजी रु.३,०३,९३,४२,०००।०० (रुऩैमाॉ तीन अफड तीन कयोड गत्रमान्ब्फे राख फमागरस हजाय) हुनेछ।
घ) मस कम्ऩनीको शेमयको अपङ्कत भूल्म रु.१०० हुने छ।
ॉ ी घटफढ गनड,
ङ) कम्ऩनी ऐनको अगधनभा यही साधायण सबाभा पवशेष प्रस्ताव ऩास गयी कम्ऩनीरे आफ्नो ऩूज
शेमय ऩूॉजीराई तत्कारको रागग पवगबन्न श्रे णीभा पवबाजन गनड, गतनीहरुराई क्रभश् अग्रागधकाय तथा अन्म
अगधकाय तथा हक कामभ गनड, मस्ता हकराई अदर फदर सॊ शोधन वा यद्द गनड य फढी दय वा घटी दयका
शेमयहरु गनष्काशन गनड सक्नेछ ।
7. शेमय्
(क) नेऩार सयकायको स्वीकृगत वभोजजभ सञ्चारक सगभगतरे आवश्मक पवगध अऩनाई कम्ऩनीको शेमय पवतयण तथा
फाॉडपाॉट वा दाजखर खाये ज गनड सक्नेछ । कम्ऩनीको शेमय सञ्चारक सगभगतको गनमन्त्रणभा यहने छ।
(ख) शेमय खरयदको गनगभत्त ददईने प्रत्मेक दयखास्त साथ चूक्ता गनू ड ऩने रुऩैमाॉ, शेमय भुल्मको २५ प्रगतशत बन्दा
घटी हुने छै न ।
(ग) कुनै शेमयको वाॉडपाॉटको शतडभा त्मसको भूल्म ऩूणड रुऩभा वा आॊजशक रुऩभा पकस्ता वन्दीभा गरनु ऩने
गरयएको बए त्मस्तो प्रत्मेक पकस्ता जसको नाभभा सो शेमय तत्कार दताड गरयएको छ सो व्मजक्तरे वा गनजको
कानुनी हकदायरे गनजित सभमभा कम्ऩनीराई फुझाउनु ऩनेछ।
(घ) कम्ऩनीको शेमय तत्कार जसको नाभभा दताड बएको छ उसराई भात्र कम्ऩनीको सो शेमयको एक भात्र
हकदाय भागननेछ। अगधकाय प्राप्त अदारतको आदे श बई आएभा फाहेक अरु कसै रे कम्ऩनीको त्मस्ता शेमय
उऩय गये को दावीराई भान्मता ददन कम्ऩनी वाध्म हुने छै न।
(ङ) कम्ऩनी वा अरु सॊ स्थाको नाभभा सभेत शेमय दताड गनड सपकने छ।तय चाय जना बन्दा फढी व्मजक्तको सॊ मूक्त
नाभभा शेमय दताड गरयने छै न।
८. शेमयको प्रभाणऩत्र्
(क) कम्ऩनीरे जायी गने शेमयको प्रभाणऩत्रभा कम्ऩनीको छाऩ य कम्तीभा दुई जना सञ्चारकहरुको दस्तखत गयाई
ददईनेछ।
(ख) प्रत्मेक प्रभाण ऩत्रभा गसरगसरा नम्फय सपहत शेमयको सॊ ख्मा य त्मसको ब ुक्तानी बएको यकभ उल्रेख गरयनेछ।
(ग) प्रत्मेक शेमयधनीरे आफ्नो नाभभा दताड बएको शेमयहरुको एउटै प्रभाणऩत्र वा प्रत्मेक शेमयको गबन्दा गबन्दै
प्रभाणऩत्र ऩाउन सक्ने छ।
(घ) कुनै प्रभाणऩत्र झुत्रो बएभा वा पवग्रेभा सञ्चारक सगभगत सभऺ सो प्रभाणऩत्र ऩेश बएऩगछ सगभगतरे सो यद्द गनड
रगाई त्मसको सट्टाभा नमाॉ प्रभाणऩत्र ददन सक्ने छ। शेमय प्रभाणऩत्र हयाए वा नागसएभा त्मसको धनीरे सो
हयाएको वा नोक्सान बएको थाहा ऩाएको ३५ ददन गबत्र कम्ऩनीको केन्द्रीम कामाडरमभा गनवेदन ददनु ऩनेछ।
त्मसयी गनवेदन ऩनड आएभा सगभगतरे कम्ऩनी ऐनको दपा ३३ को उऩदपा (४) वभोजजभ आवश्मक रयत
्
ऩुयमाई सो हयाएको वा नष्ट बएको प्रभाणऩत्रको सट्टाभा नमाॉ प्रभाणऩत्र ददन सक्नेछ। मस दपाअनुसाय नमाॉ
प्रभाणऩत्र गरॉदा कम्ऩनीराई प्रत्मेक प्रभाणऩत्रको रु.१००। दस्तुय फुझाउनु ऩनेछ।

5
 ु रुऩरे शेमय गरएकोभा गतनीहरु भध्मे जसको नाभ कम्ऩनीको दताड
(ङ) दुई वा दुईबन्दा फढी व्मजक्तहरू गभरी सॊ मक्त
पकतावभा सफैबन्दा अजघ रेजखएको छ उसै राई शेमयको प्रभाणऩत्र ददइने छ।
९. शेमय वाऩतको यकभको बूक्तानीको भाग तथा शेमय जपत सम्फन्धी व्मवस्था:-
(क) शेमय वाऩतको यकभको ब ुक्तानीको भाग:- शेमय पवक्री सम्फन्धी शतडहरुको अगधनभा यही सगभगतरे आपूरे
उऩमुक्त दे खेफभोजजभ सभम-सभमभा शेमयधनीहरुराई गनजहरुरे गरएको शेमयवाऩत फुझाउनु ऩने फाॉकी
रुऩैमाॉको ब ुक्तानीको भाग गनड सक्नेछ य त्मस्तो प्रत्मेक शेमयधनीरे मसयी भाग गरयएको प्रत्मेक ऩटकको
यकभ सगभगतरे तोकेको सभम य स्थानभा तोकेको व्मजक्तराई फुझाउनु ऩछड। सगभगतको गनणडमानुसाय शेमयको
ु ानी गनुड ऩने गयी भाग गनड सपकने छ।
फाॉकी यकभ पकस्ता फन्दीभा बक्त
(ख) उऩगनमभ(क) फभोजजभ शेमयवाऩत फुझाउनु ऩने फाॉकी रुऩैमाॉको ब ुक्तानीको गनगभत्त कम्ऩनीरे ३०(तीस) ददनको
म्माद य स्थान तोकी प्रत्मेक शेमयधनीराई कम्ऩनी ऐनभा तोपकएको ढाॉचाभा गरजखत सूचना ऩठाउनु ऩनेछ ।
(ग) कुनै शेमयधनीरे शेमय वाऩत भाग गये को ब ुक्तानी गनुड ऩने यकभ वा पकस्ता यकभ तोपकएको गभगतसम्भभा ऩगन
ब ुक्तानी नगये भा सो वाऩत गनजरे ब ुक्तानी गनड तोपकएको गभगतरे वास्तपवक ब ुक्तानी बएको गभगतसम्भ १०(दश)
प्रगतशतका दयरे ब्माज गतनुड ऩनेछ। त्मस्तो ब्माजको यकभ सफै वा आॊजशक छु ट ददने अगधकाय सगभगतभा
यहनेछ।
सगभगतरे अन्म व्मवस्था गये फाहेक शेमय गफक्रीबएकै सभमभा शेमयवाऩतको यकभ शेमयधनीरे ब ुक्तानी गनुड
ऩनेछ ।

१०. शेमय जपत्

(क) कम्ऩनीरे , कुनै शेमयधनीरे ब ुक्तानी गनुड ऩने भाग गरयएको यकभ वा पकस्ता यकभ तोपकएको गभगतसम्भभा ऩगन
ब ुक्तानी नगये भा त्मसयी ब ुक्तानी नगयी फाॉकी याखेको यकभ जुनसुकै फखत सगभगतरे कम्ऩनी ऐन फभोजजभ ३०
ददनको म्माद तोकी ब ुक्तान नगरयएको भाग वभोजजभको यकभ वा पकस्ता यकभ, त्मसभा एक वषडको १०(दश)
प्रगतशतको दयरे तत्कार हुन आउने ब्माज य सो यकभ ब ुक्तान नगरयए वाऩत कम्ऩनीरे तत्कारसम्भ व्महोनुड
ऩये को खचडसभेत सफै एकभुष्ट तोपकएको सभम य स्थानभा तोपकएको व्मजक्तराई फुझाउनु बन्ने व्महोयाको सूचना
उक्त शेमयधनीराई ऩठाउन सक्नेछ। रेजखए फभोजजभको यकभ नफुझाएभा शेमय जपत हुने व्महोया ऩगन सो
सूचनाभा उल्रेख गनुऩ
ड नेछ।
(ख) भागथ उऩगनमभ(क) भा रेजखए फभोजजभ सूचना ददॉदा ऩगन शेमय वाऩत फझाउनु ऩने यकभ ब ुक्तानी नगयी फाॉकी
याखेको अवस्थाभा जुनसुकै वखत तत्सम्वन्धी शेमयराई सगभगतको स्वीकृगतरे जपत गनड सपकने छ।
तय शेमय जपत बएकोभा सगभगतरे त्मसयी जपत बएका शेमय फाऩत ब ुक्तानी बइसकेको यकभ य त्मस्तो
शेमय वाऩत कुनै राबाॊश योक्का बएको यहेछ बने सो फयाफयको यकभ पपताड गनड वा सो यकभरे खाभेसम्भको
शेमय ददन सक्नेछ य यकभ पपताड गने बएभा शेमय जपत बएको तीन भपहनागबत्र यकभ पपताड गरयसक्नु
ऩनेछ।
(ग) भागथ उऩगनमभ (ख) भा रेजखए फभोजजभ कुनै शेमय जपत गरयएऩगछ जपत हुनब
ु न्दा अजघसम्भ सो शेमय जुन
शेमयवाराको नाभभा कामभ यहे को गथमो गनजराई शेमय जपत बएको सूचना ददनुऩनेछ । शेमय जपत बएको
कुया य गभगत सभेत यजजष्टयभा अद्यावगधक गनुऩ
ड नेछ।
(घ) मसयी जपत गरयएको शेमय कम्ऩनीको सम्ऩजत्त हुनेछ। सो शेमयराई सगभगतरे मथाजशघ्र उऩमुक्त ठानेको शतड
य तरयकाफाट फेच-गफखन वा ऩुन: फाॉडपाॉट वा अरु उऩामफाट व्मवस्थाऩन गनड सक्नेछ।
(ङ) शेमय जपत बएऩगछ सो शेमय उऩयको सफै हकहरु सभाप्त हुनेछ। शेमय वाऩत कम्ऩनीको पवरुर्द् कुनै हक
दावी राग्ने छै न।

6
११. शेमयभागथ गरमन्
(क) शेमयधनीरे कम्ऩनीराई शेमयको ब ुक्तानी गनुड ऩने रुऩैमाॉवाऩत गनजहरुका नाभभा दताड बएको सफै शेमय,
त्मसको गफक्रीफाट आउने सफै रुऩैमाॉ य त्मस्ता शेमयको सम्फन्धभा सभम-सभमभा घोपषत गरयने सफै राबाॊशहरु
भागथ कम्ऩनीको सफैबन्दा ऩपहरे गरमन यहने छ य त्मस्तो शेमयको सम्फन्धभा गतनुऩ
ड ने सफै राबाॊशहरु उऩय
ऩगन कम्ऩनीको गरमन यहने छ।
(ख) त्मस्तो गरमन रागु गने प्रमोजनको गनगभत्त सगभगतरे आपूरे उऩमुक्त दे खे फभोजजभ आफ्नो गरमन बएको
शेमयहरु गफक्री गनड सक्नेछ। तय कम्ऩनीको फाॉकी जुन यकभ वाऩत सो शेमयउऩय गरमन यहेको छ सो यकभ
ब ुक्तानी गनड ददइएको म्माद नऩुगेसम्भ य त्मसयी गफक्री गने भनसामको गरजखत सूचना त्मस्ता शेमयधनी वा
गनजको कानूनी हकवाराराई नऩठाएसम्भ सो शेमय वा शेमयहरु गफक्री गनड सपकने छै न।
(ग) त्मस्तो शेमय गफक्रीफाट उठे को यकभफाट कम्ऩनीराई सो गरमन अन्तगडतको शेमयवाऩत तत्कार ब ुक्तानी गनड
फाॉकी यहे को जगत सफै यकभ बनाड गरयनेछ य त्मसफाट ऩगन यकभ फचत हुन आएभा त्मस्तो शेमयवाऩत
तत्कार ब ुक्तानी गनुऩ
ड ने नबएताऩगन, ऩगछ ब ुक्तानी गनुऩ
ड ने कुनै यकभ बए सो वाऩत सो फचत यकभभा सोही
वभोजजभ यहने गरमनको अधीनभा यही सो फचत यकभ त्मस्तो शेमयधनी वा गनजको कानूनी प्रगतगनगधराई
फुझाइनेछ।
(घ) मस अजघका गनमभहरु अन्तगडत अगधकाय प्रमोग गयी जपत गरयएको कुनै शेमय वा गरमन रागु गनड कुनै शेमय
गफक्री गरयएऩगछ सगभगतरे त्मसयी गफक्री गये को शेमयको नाभसायीको गरखत तमाय गयाउन कुनै व्मजक्तराई
गनमुक्त गनड य सो शेमय खयीद गने व्मजक्तको नाभभा सो शेमय दताड गयाउन सक्ने छ। त्मसयी शेमय खयीद
गने व्मजक्तरे सो शेमय गफक्रीको कायवाईभा गनमगभत बए नबएको य शेमयको भूल्मवाऩत खरयद बएको
यकभको उऩमोग बए नबएको हेयीयहन कय राग्ने छै न। त्मस्तो शेमयको सम्फन्धभा गनजको नाभ दताड
पकताफभा चढाईसकेऩगछ कुनै ऩगन व्मजक्तरे सो गफक्रीको शेमयराई गरएय प्रश्न ऩठाउन सक्ने छै न।सो
गफक्रीफाट कसै राई हानी नोक्सानी हुन गएभा सो हानी नोक्सानीको दावी कम्ऩनी उऩय भात्र राग्न सक्नेछ।

१२. शेमय गफक्री वा गधतो फन्धक सम्फन्धी व्मवस्था: -

(क) कानून फभोजजभ कम्ऩनीको शेमयहरु चर सम्ऩजत्त सयह गफपक्र गनड वा गधतो फन्धकभा याख्न सपकने छ।
शेमयधनीको नाभभा जायी बएको शेमय वाऩतको यकभ ऩुया च ुक्ता नगये सम्भ गफक्री गनड वा गधतो फन्धक याख्न
ऩाइने छै न।
(ख) कम्ऩनीको शेमयधनी फाहेक अरुराई शेमय गफक्री गदाड वा गधतो फन्धक याख्दा सगभगतको स्वीकृगत अगनवामड
गरनु ऩने छ ।
(ग) उऩगनमभ(ख) फभोजजभ शेमय गधतो फन्धक याजखएकोभा वा गफक्री गयी ददइएकोभा सो गरने व्मजक्तरे सो
व्महोया कम्ऩनीको श्रे स्ताभा जनाउन वा दाजखर खाये ज गनड कम्ऩनी ऐनभा उल्रेजखत ढाॉचाको दयखास्त साथ
सम्फजन्धत गरखतको १ (एक) प्रगत य सो शेमयको प्रभाणऩत्र सॉरग्न गयी कम्ऩनीको केन्द्रीम कामाडरमभा ऩेश
गनुड ऩने छ।
(घ) शेमय गधतो फन्धक वा दाजखर खारयज दताडको रागग कसै को कुनै दयखास्त ऩये भा सो दाजखर बएको १५
(ऩन्र) ददनसम्भ सापवक शेमयधनीको कुनै उजुयी प्राप्त नबएभा गधतो फन्धक गरए ददएकोभा सो गरने ददने
व्मजक्तको नाभ सो ददएको गभगत, यकभ य शतडहरु दताड पकताफभा जनाइने छ ।सो गधतो फन्धकीको यकभ
ब ुक्तानी प्राप्त बए ऩगछ त्मस्तो गधतो फन्धकीको सम्फन्धभा दताड पकताफभा चढाईएको रगत कट्टी गरयनेछ।
शेमयहरु छोडी ददए गरएको हकभा सो गरखतको छोटकयी पववयणसभेत उल्रेख गयी नाभसायी गने व्मजक्तको
नाभ खाये ज गयी गरने व्मजक्तको नाभभा सो शेमय दताड गरयने छ।
(ङ) शेमय दाजखर खाये जको सम्फन्धभा हक-वेहकसम्फन्धी कुनै कुयाको उजुय ऩये भा अदारतको गनणडम अनुसाय
गरयने छ।

7
 (च) सगभगतको ऩूव ड स्वीकृगत गरई दताड पकताफभा शेमय गधतो फन्धकी गरएको वा शेमय दाजखर खाये ज बएको
पववयण दताड गनुऩ
ड नेछ।
(छ) शेमयको दाजखर खाये ज प्रमोजनको गनगभत्त याजखएको दताड पकताफभा तोपकएफभोजजभ दताड गरयने छ य त्मस्तो
दताड पकताफभा सगभगतफाट तोपकएको अगधकृत प्रगतगनगधहरुको दस्तखत यहने छ।
(ज) गधतो फन्धकी वा शेमय दाजखर खाये जको रागग दयखास्त ददने व्मजक्तरे सो गधतो फन्धकी वा शेमय दाजखर
खाये ज गयाउनको गनगभत्त कम्ऩनीराई रु.१००। (रुऩैमाॉ एक सम) दस्तुय फुझाउनु ऩछड।
(झ) दाजखर खाये ज गयी गरने व्मजक्तको नाभभा शेमय दताड नगरयएसम्भ दाजखर खाये ज गने व्मजक्त नै सो शेमयको
धनी भागनने छ।
(ञ) दे हामफभोजजभको अवस्थाभा कम्ऩनीरे जुनसुकै शेमयको दाजखर खाये ज वा गधतो फन्धक दताड गनड अजस्वकाय
गनड सक्ने छ।
1) शेमय वाऩतको ऩुया यकभ ब ुक्तान नगरयएको बएभा,
2) गनमभ १२ को उऩगनमभ(ग) फभोजजभ ऩेश गनुऩ
ड ने गरखत य शेमयको प्रभाणऩत्र दयखास्त साथ ऩेश
नबएभा,
3) शेमय नाभसायी गनडभा कुनै फाधा अड्काउ बएभा,
4) गनमभ १२ को उऩगनमभ (ज) फभोजजभ दस्तुय दाजखर नगये भा,
5) दाजखर खाये ज गदाड कम्ऩनीको गनमभावरी वा शेमयधनीहरु फीच बएको सम्झौताको पवऩयीत हुने बएभा ।
(ट) कुनै शेमयको गधतोफन्धक जनाउन वा दाजखर दताड गनड अस्वीकृत बएभा शेमय नाभसायी गयी गरने य ददने
दुवैराई सो कुयाको सूचना गनजहरुको दयखास्त प्राप्त बएको गभगतरे १५ ददन गबत्र ददईने छ ।
(ठ) कुनै शेमयधनीको भृत्मु बएभा वा गनजरे आफ्नो जामजेथा साहुराई दाभासाही गयाई वा अरु कुनै व्महोयारे
गनजको शेमयभा प्रचगरत नेऩार कानून फभोजजभ अरु कुनैको हक हुन आएभा सो कुयाको सवुत प्रभाणसाथ सो
वभोजजभ हक प्राप्त बएको व्मजक्तरे कम्ऩनीभा दयखास्त ददएभा भागथ गनमभ १२ को उऩगनमभ (घ) को
अगधनभा यही सो शेमय गनजको नाभभा दाजखर खाये ज गरयने छ।

ॉ ी हेयपेय:
१३. शेमय ऩूज
(क) कम्ऩनीरे साधायणसबाभा पवशेष प्रस्ताव ऩारयत गयी तथा उक्त प्रस्तावभा तोपकएको भूल्मको शेमयहरुभा
ॉ ी फढाउन सक्नेछ।
पवबाजजत हुने गयी आफ्नो शेमय ऩूज
(ख) नमाॉ गनष्काशन गरयएका शेमयहरु कम्ऩनीको साधायणसबारे गनणडम गये अनुसाय प्रथभत् कम्ऩनीभा दताड बएको
शेमयधनीहरुराई गनजहरुको च ुक्ता बएको ऩुॉजीको अनुऩातभा सभान भूल्मभा वा पप्रगभमभभा वा गडस्काउन्टभा
पवक्री गनड सपकनेछ।त्मसयी पवक्री गदाड कम्तीभा ३५ ददनको म्माद तोकी शेमयधनीहरुराई गरजखत सूचना
ददइने छ।सो म्मादगबत्र कुनै शेमयधनीरे गरन नआएभा ती शेमयहरु गनजहरुरे गरन भन्जुय नगये को भागनने
छ।शेमयधनीरे गरन भञ्जुय नगये का नमाॉ शेमयहरुको सगभगतरे उजचत व्मवस्थाऩन गने छ।
ॉ ीराई भन्त्रारमको स्वीकृगत गरई घटाउन
(ग) कम्ऩनीरे साधायण सबाभा पवशेष प्रस्ताव ऩारयत गयी शेमय ऩूज
सक्नेछ।

१४. ऋण गरने अगधकाय्-

कम्ऩनी ऐनको दपा ३४ को अगधनभा यही सञ्चारक सगभगतरे भन्त्रारमको स्वीकृगत गरई सभम - सभमभा कम्ऩनीको
प्रमोजनको गनगभत्त ऋणहरु गरन, उठाउन य त्मसफाट हुने यकभ वा यकभहरु ब ुक्तानी गयाउन सक्नेछ।

8
 ऩरयच्छे द –३
साधायण सबा
१५. साधायणसबा्-
(क) कम्ऩनीको साधायण सबा सम्फन्धी व्मवस्था्
मस कम्ऩनीको साधायण सबा दे हामफभोजजभ हुनेछन् :–
(१) वापषडक साधायण सबा
(२) पवशेष साधायण सबा
(ख) मस कम्ऩनीको वापषडक साधायण सबा आगथडक वषड सभाप्त बएको ६ भपहनागबत्र गरयनेछ ।
1) मस कम्ऩनीको वापषडक साधायण सबा गनडको रागग कम्तीभा २१ ददन अगावै य पवशेष साधायण सबा गनडका रागग
कम्तीभा १५ ददन अगावै सबा हुने ठाउॉ, गभगत य छरपर गने पवषम खुराई सवै शेमयधनीराई सूचना ददइनेछ ।
2) सञ्चारक सगभगतरे तोकेको ऩदागधकायीरे साधायण सबा फोराउनेछ।
3) उऩगनमभ (ख) को खण्ड (२) भा उल्रेजखत ऩदागधकायीरे साधायणसबा नफोराएभा वा अन्म कुनै कायणरे सञ्चारक
सगभगतको फैठक फस्न नसकेभा सञ्चारक सगभगतको कूर सञ्चारकहरु भध्मे कम्तीभा एकाउन्न प्रगतशत सञ्चारक
उऩजस्थत बै सोही कायण खुराई साधायण सबा फोराउने गनणडम गनड सक्नेछन् । मसयी साधायण सबा फोराउन सफै
शेमयधनीराई खण्ड (१) फभोजजभको सूचना ददनुऩनेछ।मसयी फस्ने सञ्चारक सगभगतको फैठक य साधायण सबाभा
अध्मऺ उऩजस्थत बएकोभा गनजको अध्मऺताभा य अध्मऺ अनुऩजस्थत बएभा उऩजस्थत सञ्चारकहरुभध्मेफाट छागनएको
सञ्चारकरे सञ्चारक सगभगतको फैठक तथा साधायण सबाको अध्मऺता गनेछ ।
4) उऩगनमभ (ख) को खण्ड (1) वा (3) फभोजजभ फोराइएको साधायण सबाभा गनमभ १६(ख) फभोजजभको गणऩूयक
सॊ ख्मा नऩुगी त्मस्तो सबा हुन नसकेभा गरजखत ऩत्र भापडत कम्तीभा १५ ददनको म्माद ददइ ऩुन् साधायण सबा
फोराइनेछ। मस्तो सूचना कम्तीभा १५ ददन अजघ कुनै यापष्डम स्तयको दै गनक ऩगत्रकाभा प्रकाशन गये भा यीतऩूवक
ड को
सूचना ददएको भागननेछ ।
(ग) पवशेष साधायण सबा् आवश्मक दे जखएभा कम्ऩनीको सञ्चारक सगभगत वा शेमयधनी वा कामाडरमरे कायण खुराइ पवशेष
2

साधायण सबा फोराउन सक्नेछ।

१६. साधायणसबाको कामडपवगध्-

(क) साधायण सबाको अध्मऺता सञ्चारक सगभगतको अध्मऺरे गनेछ।सञ्चारक सगभगतको अध्मऺ अनुऩजस्थत बएभा
उऩजस्थत सञ्चारकहरुरे आपूभध्मेफाट छागनएको सञ्चारकरे सबाको अध्मऺता गनेछ। तय साधायण सबाभा
कुनै ऩगन सञ्चारक उऩजस्थत नबएभा सबाभा उऩजस्थत शेमयधनीहरुरे आपूभध्मेफाट छानेको शेमयधनीरे
सबाको अध्मऺता गनेछ।
(ख) साधायणसबाभा उऩजस्थत बई भत प्रदान गनड ऩाउने शेमयधनीहरुको जम्भा सॊ ख्माको ५१ (एकाउन्न)प्रगतशत
शेमयधनी स्वमॊ वा प्रगतगनगधद्वाया उऩजस्थत बएभा साधायणसबाको गणऩूयक सॊ ख्मा(कोयभ) ऩुगेको भागनने छ।
त्मस्तो सबाभा कजम्तभा २(दुई) जना शेमयधनीहरुको स्वमॊ उऩजस्थगत अगनवामड हुनेछ।
(ग) नापा नोक्सानको पहसाव, पवत्तीम अवस्थाको पववयण, सगभगत य रेखा ऩयीऺकको प्रगतवेदन गरने य त्मसभागथ
पवचाय गने, सञ्चारकहरु योज्ने, रेखाऩयीऺकको गनमुजक्त गयी गनजको ऩारयश्रगभक तोक्ने, राबाॊश घोषणा गने य
साधायण सबाद्वाया गनुऩ
ड ने अरु कामडहरु सम्ऩादन गने काभ वापषडक साधायणसबाको हुनेछ।
(घ) सबाको काभ कायफाही प्रायम्ब हुन ु अजघ सबाको वैधताफाये छरपर गयी गणऩूयक सॊ ख्मा ऩुगे वा नऩुगेको
मपकन गनुड ऩनेछ य गणऩूयक सॊ ख्मा ऩुगेको ऩाइएभा सो सबा अध्मऺको अनुभगतरे पवगधवत् सञ्चारन हुनेछ ।

लऱलमटे डको २४औं सधारणसभाको निणणयािस

ु ार थप भइ कम्पिी रजिष्ट्रारको कायाणऱयबाट लमनि २०८०।४।१८ गिे प्रमाणणि।
2

9
 कुनै साधायणसबाभा काभ कामडहरु शुरु गदाड आवश्मक गणऩूयक सॊ ख्माको उऩजस्थगत नबई कुनै कामड गरयने
छै न ।
(ङ) सबाभा छरपर गरयने प्रत्मेक पवषम (एजेण्डा) प्रस्तावको रुऩभा प्रस्तुत हुनेछ य प्रत्मेक प्रस्तावभा छरपर
गरयनेछ। अध्मऺरे अनुभगत ददएकोभा फाहे क एउटा प्रस्तावभा गनणडम नबई अको प्रस्तावभा प्रवेश गरयने छै न
।प्रस्ताव ऩारयत बए वा नबएको कुया सो सबाको अध्मऺरे घोषणा गनुड ऩनेछ।
(च) साधायणसबाको अध्मऺरे गणऩूयक सॊ ख्मा ऩुगेको सबाको स्वीकृत गरई सो सबाराई एक सभमफाट अको
सभमभा य एक स्थानफाट अको स्थानभा स्थगगत गनड सक्नेछ।
तय एक सबाभा याजखएको काभ कामडहरु नसपक अको ऩटक फस्ने गयी सबा स्थगगत गरयएभा अजघल्रो सबाभा
नसपक फाॉकी यहेको काभ कामडहरु फाहेक अरु कुनै काभ कामड सम्ऩादन गरयने छै न ।
(छ) सबाको गनणडम फहुभतको आधायभा हुनेछ।तय पवशेष प्रस्तावउऩय छरपर गनड साधायणसबा फोराइएभा सो
सबाभा कम्तीभा दुई गतहाई (2/3) भत ददन ऩाउने शेमयधनीहरु वा उनीहरुका अगधकायप्राप्त प्रगतगनगधहरुको
उऩजस्थगत अगनवामड हुनेछ ।तय पवशेष प्रस्तावको हकभा सबाभा उऩजस्थत शेमयधनीहरुभध्मे ऩचहत्तय प्रगतशत
शेमयको प्रगतगनगधत्व गने शेमयधनीरे प्रस्तावको ऩऺभा भत ददएभा भात्र त्मस्तो प्रस्ताव सबाफाट ऩारयत बएको
भागननेछ । सबाभा भत फयाफय बएभा अध्मऺरे गनणाडमक भत ददनेछ।
(ज) कूर शेमय ऩूॉजीको सत्सठ्ठी प्रगतशत शेमयको प्रगतगनगधत्व गने शेमयधनीहरुरे स्वीकृगत ददएकोभा फाहेक सबाको
सूचनाभा उल्रेख नगरयएको पवषम (एजेण्डा) उऩय सबाभा छरपर य गनणडम गरयने छै न।
(झ) कुनै पवषमभा शेमयधनीहरुको भत सङ्करन गनुड ऩने बएभा सबाको अध्मऺरे तोकेको प्रपक्रमा अनुसाय भत
सङ्करन गरयनेछ।
१७. साधायण सबाभा भतदान गने अगधकाय-
(क) ऐन तथा मस गनमभावरीभा अन्मथा रेजखएकोभा फाहेक प्रत्मेक शेमयधनीराई गनजरे गरएको प्रत्मेक शेमय
वाऩत साधायण सबाभा एक भत ददने अगधकाय हुनेछ ।
(ख) शेमयधनीको प्रगतगनगधरे भतागधकाय प्रमोग गनड नऩाउने गयी कम्ऩनीको गनमभावरीभा प्रगतवन्ध रगाएको
अवस्थाभा फाहेक मस गनमभको अधीनभा यही कुनै ऩगन शेमयधनीरे साधायण सबाभा उऩजस्थत हुन य आफ्नो
भत प्रमोग गनड ऩाउने गयी कुनै व्मजक्तराई आफ्नो प्रगतगनगध गनमुक्त गनड सक्नेछ ।
(ग) उऩगनमभ (क) वा (ख) को अधीनभा यही भतदानको अगधकाय ऩाएको शेमयधनी सबाभा स्वमॊ उऩजस्थत हुन
नसक्ने बएभा गनजरे आफ्नो प्रगतगनगधद्वाया भतदान गनड तोपकए फभोजजभको ढाॉचाभा गनवेदन रेजख सहीछाऩ गयी
प्रगतगनगध गनमुक्त गनड सक्नेछ य त्मसयी गनमुक्त प्रगतगनगधरे सबाभा बाग गरन वा भतदान गनड ऩाउनेछ ।
ु
(घ) सॊ मक्त रुऩभा एकजनाबन्दा फढी व्मजक्तको नाभभा शेमय गरएकोभा त्मस्तो साझेदायहरुद्वाया गनमुक्त गरयएको
साझेदायरे वा गनजरे उऩगनमभ (ख) फभोजजभ गनमुक्त गये को प्रगतगनगधरे य सो फभोजजभ कुनै साझेदाय गनमुक्त
हुन नसकेकोभा शेमयधनीहरुको दताड पकताफभा सो साझेदायभध्मे जसको नाभ क्रभानुसाय अजघ रेजखएको छ
सोही साझेदायरे ददएको भत वा प्रगतगनगध ऩत्रभात्र भान्म हुनेछ ।
१८. साधायण सबाको गनणडम अगबरेख:-
(क) प्रत्मेक कम्ऩनीरे साधायण सबाभा बएको काभ कायफाहीको पववयण (भाईन्मूट) एउटा छु ट्टै पकताफभा याख्नु
ऩनेछ य सो पववयणभा सम्फजन्धत सबाको अध्मऺ य कम्ऩनी सजचव बए कम्ऩनी सजचवरे दस्तखत गनुड ऩनेछ
।कम्ऩनी सजचव नबएभा वा कुनै कायणरे अनुऩजस्थत बएभा सो पववयणभा सम्फजन्धत सबाको अध्मऺ य
साधायणसबाद्वाया तोपकएको शेमयधनीहरुको एकजना प्रगतगनगधरे दस्तखत गनुड ऩनेछ ।
(ख) उऩगनमभ (क) अनुसाय याजखएको साधायण सबाको काभ कायफाहीको पववयणको अगबरे ख कम्ऩनीको केन्द्रीम
कामाडरमभा याख्नु ऩनेछ। त्मस्तो पववयण कुनै शेमयधनीरे कामाडरम सभमभा गनयीऺण गनड चाहेभा कम्ऩनी
सजचव वा कम्ऩनीरे तोकेको अन्म कभडचायीरे गनयीऺण गनड ददनु ऩनेछ।

10
11
 ऩरयच्छे द–४
सञ्चारक सगभगत
१९. सञ्चारक सगभगत्-
(क) सञ्चारक सगभगतको गठन, सॊ ख्मा य कामडकार् कम्ऩनीको सञ्चारन गनडको रागग फढीभा ६(छ) जनाको
दे हामवभोजजभको एक सञ्चारक सगभगत हुनेछ :-
1) नेऩार सयकायरे गनमुक्त गये को व्मजक्त अध्मऺ
2) नेऩार सयकाय उद्योग, वाजणज्म तथा
आऩूगतड भन्त्रारमरे तोकेको प्रगतगनगध सदस्म
3) नेऩार सयकाय अथड भन्त्रारमरे तोकेको
प्रगतगनगध सदस्म
4) नेऩार सयकाय उजाड, जरश्रोत तथा गसॊ चाइ
भन्त्रारमरे तोकेको प्रगतगनगध सदस्म
5) नेऩार औद्योगगक ऺेत्र उद्योग भहासॊ घको अध्मऺ
वा गनजरे तोकेको प्रगतगनगध सदस्म
6) कम्ऩनीको भहाप्रफन्धक सदस्म- सजचव

(ख) भागथ उऩगनमभ (क) वभोजजभ गनमुक्त बएको अध्मऺको ऩदावगध नेऩार सयकायरे तोके वभोजजभ
हुनेछ।अध्मऺको ऩद रयक्त बएको अवस्थाभा भन्त्रारमरे याजऩत्रापङ्कत प्रथभ श्रे णीको अगधकृतराई जजम्भेवायी
तोक्न फाधा ऩने छै न ।
(ग) सञ्चारकको ऩारयश्रगभक, बत्ता य सुपवधा सम्फन्धी व्मवस्था् प्रत्मेक सञ्चारकहरुराई गनजरे सगभगतको प्रत्मेक
फैठकभा बाग गरएवाऩत रु.२०००/- बत्ता ददइनेछ।सञ्चारकको ऩारयश्रगभक, फैठक बत्ता, दै गनक बत्ता तथा
अन्म सुपवधा साधायण सबारे तोकेफभोजजभ हुनेछ।
(घ) गनमगभतरुऩरे सगभगतको वैठक हुने इराका फापहय तत्कार वसोवास गने कुनै सञ्चारकरे सगभगतको फैठकभा
बाग गरन वा कम्ऩनीको काभको सम्फन्धभा सो इराकाभा आउॉदा य त्महाॉफाट पकंदा गनजरे तत्सम्फन्धी
काभको गनगभत्त व्महोनुड ऩये को भ्रभण तथा अन्म खचड कम्ऩनीको दै गनक तथा भ्रभण खचड सम्फन्धी गनमभावरी
फभोजजभ ऩाउनेछ।
(ङ) सञ्चारक सगभगतको गनणडम य भन्त्रारमको स्वीकृगत फभोजजभ फाहेक कुनै सञ्चारकरे कम्ऩनीफाट आपूराई
व्मजक्तगत पाइदा हुने काभ गनड हुॊदैन।
(च) सञ्चारकहरुको ऩदावगध य अवकाश गने तरयका: कम्ऩनीरे साधायणसबा अथवा नेऩार सयकायरे सभम
सभमभा गनणडम गये फभोजजभको हुनेछ।
(छ) कम्ऩनीरे आफ्नो काभ कायोफाय सुव्मवजस्थत रुऩरे सञ्चारन गनड तथा ऐनको उद्देश्म कामाडन्वमन गनड सगभगतरे
आवश्मकताअनुसाय पवगनमभावरी, कामडपवगध, नीगत, एवभ् गनदे जशकाहरुको गनभाडण एवभ् सॊ शोधन गयी रागू गनड
सक्नेछ।

२०. सञ्चारक सगभगतको फैठक सम्फन्धी कामडपवगध्-

(क) सञ्चारक सगभगतको फैठक साभान्मतमा कम्ऩनी सजचव फोराउनु ऩनेछ।कम्ऩनी सजचव नबएको अवस्थाभा भहाप्रफन्धक वा
अध्मऺरे अवस्थाअनुसाय सगभगतको फैठक फोराउन सक्नेछ।
(ख) उऩगनमभ (क) भा जुनसुकै कुया रेजखएको बए ताऩगन सञ्चारकको कुर सङ्खख्माको कम्तीभा ऩच्चीस प्रगतशत
सञ्चारकरे फैठकभा छरपर गनुड ऩने पवषम खोरी गरजखत रुऩभा सञ्चारक सगभगतको फैठक फोराउन भाग
गये भा त्मस्तो भाग प्राप्त बएको सात ददनगबत्र त्मस्तो फै ठक फस्ने गयी भहाप्रफन्धकरे सगभगतको फैठक

12
 फोराउनु ऩनेछ। सो अवगधगबत्र सञ्चारक सगभगतको फैठक नफोराएभा त्मस्तो भाग गने सम्फजन्धत सञ्चारक
आपैरे सञ्चारक सगभगतको फैठक फोराउन सक्नेछ।
(ग) सञ्चारक सगभगतको फैठकको सूचना सञ्चारकरे कम्ऩनीराई ददएको ठे गानाभा गरजखत रुऩभा वा पवद्युतीम
सञ्चाय भाध्मभफाट ददनुऩनेछ।
(घ) सञ्चारक सगभगतको फैं ठकभा सञ्चारकहरु स्वमभ् उऩजस्थत हुनऩु नेछ।सगभगतभा गनमभ 19 को उऩगनमभ
(क)को (5) फाहे क सञ्चारकको सट्टा सञ्चारकको प्रगतगनगधको उऩजस्थगत भान्म हुने छै न। सञ्चारकहरुको
कूर सॊ ख्माको कम्तीभा एकाउन्न प्रगतशत सञ्चारकहरु उऩजस्थत नबई सञ्चारक सगभगतको फैठक हुने छै न ।
तय गणऩूयक सॊ ख्मा नऩुगी सञ्चारक सगभगतको फैठक हुन नसकेभा कम्तीभा तीन ददनको सूचना ददई अको
फैठक फोराउन सपकनेछ । त्मस्तो फैठकभा ऩगन गणऩूयक सॊ ख्मा नऩुगेभा उऩजस्थत सञ्चारकहरुरे गये को
काभ कायफाही तथा गनणडम भान्म हुनेछ।
(ङ) सगभगतको फैठक एक वषडभा कम्तीभा १२ ऩटक फस्नु ऩनेछ। दुई फैठकको फीचको अन्तय एक भपहनाबन्दा
फढी हुने छै न।भहाप्रफन्धक आपैरे वा सञ्चारकको अनुयोधभा जुनसुकै फखत ऩगन सगभगतको फै ठक फोराउन
सक्नेछ।
(च) सञ्चारक सगभगतको फैठकको अध्मऺता सञ्चारक सगभगतको अध्मऺरे गनेछ । गनजको अनुऩजस्थगतभा फैठकभा
उऩजस्थत सञ्चारकहरुरे आपूभध्मेफाट छानेको सञ्चारकरे अध्मऺता गनेछ।
(छ) सञ्चारक सगभगतको फैठकभा फहुभतको गनणडम भान्म हुनेछ य भत फयावय बएभा अध्मऺरे गनणाडमक भत ददन
सक्नेछ । तय आफ्नो गनजी सयोकाय वा स्वाथड बएको पवषमभा सञ्चारक सगभगतको फैठकभा हुने छरपरभा
कुनै सञ्चारकरे बाग गरन वा भतदान गनड ऩाउने छै न।
(ज) सञ्चारक सगभगतको कुनै फैठकको गनणडमभा असहभत हुने कुनै सञ्चारकरे आफ्नो असहभगत जनाई याम रेख्न
वा याख्न ऩाउनेछ।
(झ) मस गनमभावरीभा अन्मत्र जुनसुकै कुया रेजखएको बए ताऩगन सञ्चारक सगभगतरे गनड ऩाउने कुनै काभको
सम्फन्धभा सञ्चारक सगभगतका सवै सदस्महरु गरजखत रुऩभा सहभत बएभा त्मस्तो सहभगतराई गनणडम
ऩुजस्तकाभा सॊ रग्न गयी त्मस्तो काभ फैठक पवना ऩगन गनड सपकनेछ ।त्मस्तो सहभगतराई सञ्चारक सगभगतको
फैठकको गनणडम सयह भागननेछ ।
(ञ) सञ्चारक सगभगतको गनणडमको अगबरेख:-
सञ्चारक सगभगतको फैठकभा छरपर बएको पवषम य तत्सम्फन्धभा बएको गनणडमको पववयण (भाइन्मूट)को
छु् ट्टै अगबरेख याख्नु ऩनेछ य सो अगबरेखभा फैठकभा उऩजस्थत सम्ऩूणड सञ्चारकहरुभध्मे कम्तीभा एकाउन्न
प्रगतशत सञ्चारकरे सही गनुड ऩनेछ । तय फैठकभा उऩजस्थत कुनै सञ्चारकरे गनणडमको पववयणभा सही नगये कै
कायणफाट त्मस्तो गनणडम अभान्म बएको भागनने छै न । सगभगतको गनणडम कामाडन्वमन गने जजम्भेवायी
भहाप्रफन्धकको हुनेछ । गनणडम कामाडन्वमन नगने ऩदागधकायीराई पवबागीम कायवाही गरयनेछ ।
(ट) पवद्युतीम सञ्चाय साधन वा कम््मुटयको प्रमोग गने बए त्मस्तो पवद्युतीम सञ्चाय साधन वा कम््मुटयको
भाध्मभफाट ऩगन गनणडमको पववयण याख्न सपकनेछ । मसयी गनणडमको पववयण याख्ने बए गनणडमको व्महोया
पेयवदर गनड नऩाउने ऩमाडप्त व्मवस्था गनुड ऩनेछ।
(ठ) कुनै शेमयधनीरे सञ्चारक सगभगतको गनणडम कामाडरम सभमगबत्र गनयीऺण गनड सक्नेछ।

21.सञ्चारकहरुको अमोग्मता्-
(क) एक्काइस वषड उभेय नऩुगेको,
(ख) भगज गफग्रेको वा फहुराएको,
(ग) दाभासाहीभा ऩयी ऩाॉच वषडको अवगध ऩुया नबएको,
(घ) भ्रष्टाचाय वा नैगतक ऩतन दे जखने अन्म कसूयभा सजाम ऩाएको,

13
 (ङ) कुनै प्रकायको चोयी, ठगी, कीते वा आफ्नो जजम्भाको धनभार अनगधकृत तवयरे भासे को वा दुरुऩमोग गये को
अगबमोगभा कसूयदाय ठहयी सजाम ब ुक्तान बएको तीन वषड ऩुया नबएको,
(च) सम्फजन्धत कम्ऩनीको व्मवसाम वा कुनै ठे क्का ऩट्टा वा कायोफायभा कुनै प्रकायको गनजी स्वाथड बएको,
(छ) सभान उद्देश्म बएको अको कुनै कम्ऩनीको सञ्चारक, आधायबूत शेमयधनी, कभडचायी, रेखाऩयीऺक वा
सल्राहकाय ऩदभा फहार यहे को वा त्मस्तो कम्ऩनीभा कुनै ऩगन प्रकायको गनजी स्वाथड बएको ।
(ज) सम्फजन्धत कम्ऩनीराई यकभ फुझाउन फाॉकी यहेको ठहय बएको अवस्थाभा त्मस्तो शेमयधनी,
(झ) उजचत कायण खुराई सञ्चारक सगभगतराई जनाउ नददई रगाताय ३ ऩटक सो सगभगतको फै ठकभा अनुऩजस्थत
बएभा,
(ञ) गनजरे आफ्नो ऩदफाट ददएको याजीनाभा स्वीकृत बएभा,
(ट) कम्ऩनीको काभ कायवाईभा फेइभानी वा फदगनमत गये को कुया अदारतफाट प्रभाजणत बएभा,
(ठ) सबाको दुई गतहाई फहुभतरे सञ्चारकको ऩदफाट हटाउने प्रस्ताव ऩास गये भा,
(ड) सम्वजन्धत भन्त्रारम वा सञ्चारक सगभगतराई फयोफय अटे य गये भा ।
(ढ) भान्मता प्राप्त पवश्व पवद्यारमफाट कुनै पवषमभा स्नातक उऩागध हागसर नगये को ।

22.सञ्चारक सगभगतको काभ, कतडव्म य अगधकाय्-

(क) कम्ऩनी ऐन य गनमभावरी वभोजजभ कम्ऩनीको सम्ऩूणड कायोफायको व्मवस्थाऩन, अगधकायहरुको प्रमोग य
कतडव्मको ऩारन सञ्चारकहरुरे साभूपहक रुऩभा सञ्चारक सगभगत भापडत गनेछन्।
1) कम्ऩनीको कामड प्रफन्धको बाय सगभगतभा यहने छ।
2) कम्ऩनीराई प्रफन्धऩत्र तथा गनमभावरीद्वाया वा अरु पकगसभफाट प्रमोग गनड वा सम्ऩादन गनड प्रदान गरयएका
अगधकाय य कम्ऩनीरे सभम सभमभा ऐनको प्रगतकुर नहुने गयी फनाएका पवगनमभहरुको अगधनभा यही
सगभगतरे प्रमोग गनड य सफै काभ कुयाहरु सम्ऩादन गनड ऩाउने छ।
(ख) सगभगतरे गनमभ 22(क) भा साभान्म अगधकाय तथा मस गनमभावरीद्वाया प्रदान गरयएका अरु अगधकायभा
प्रगतकुर प्रबाव नऩने गयी गनम्नगरजखत अगधकायहरु प्रमोग गनड ऩाउने छ्-
१) कम्ऩनीको गनगभत्त कम्ऩनीरे प्राप्त गनड ऩाउने कुनै ऩगन सम्ऩजत्त, हक वा सुपवधाहरु उजचत दे खेको भूल्मभा
खरयद गनड वा अन्म तरयकावाट प्राप्त गने।
२) कम्ऩनीरे प्राप्त गये को कुनै सम्ऩजत्त, हक वा सुपवधाहरुको गनगभत्त वा कम्ऩनीको रागग गरयएको
सेवाहरुको गनगभत्त ऩयर भूल्म वा दस्तुय वाऩत ऩुया वा आॊजशक रुऩभा कम्ऩनीको नगद रुऩैमाॉ गतने वा
शेमय, गडवेन्चय वा सेक्मुरयटीहरु ददने ।
३) कम्ऩनीको प्रमोजनको गनगभत्त तत्कार आवश्मक नऩये को रुऩैँ मा कम्ऩनीको शेमय फाहे क उजचत ठहरयएको
जभानत वा अन्म तरयकाभा रगाउने य मसयी गरयएको रगानीराई सभम-सभमभा हेयपेय अदरवदर गने
वा असुर उऩय गने ।
४) सभम-सभमभा उजचत दे जखए वभोजजभ स्थामी वा कयाय वा पवशेष सेवाहरुभा व्मवस्थाऩक, कम्ऩनी सजचव,
अगधकृत, रेखाऩार, अगबकताड/एजेन्ट, काभदाय कारयन्दा गनमू क्त गने, त्मसयी गनमूक्त गरयएका सवै वा
कुनैराई हटाउने वा गनरम्फन गने, गतगनहरुको अगधकाय गनधाडरयत गने , गतगनहरुको तरव बत्ता,
अनुदान,गनवृजत्तबयण आदद तोक्ने ।
५) उजचत ठहरयए अनुसाय आपूहरु भध्मे कसै राई आपूरे सुजम्ऩएको अगधकाय पपताड गरने ।
६) कम्ऩनीको तपडफाट फैं कहरुभा कम्ऩनीको खाता खोल्ने य सञ्चारन गने, कम्ऩनीको व्मवसाम चराउन
आवश्मक एवभ् उऩमुक्त बएका वीर अप एक्सचेन्ज, प्रगभशयी नोट, चेक, ड्राफ्ट य अरु गरखतहरु
काट्ने, स्वीकाय गने , दस्तखत गने य सो काभको गनगभत्त आपूभध्मे कसै राई वा कम्ऩनीका अगधकृतराई
गरजखत अगधकाय सुजम्ऩने ।

14
 ७) कम्ऩनीराई गतये को वा गतनुड ऩने रुऩैंमाॉ वा कम्ऩनीको दावी वा भाग ऩुया बए वाऩत बयऩाई, पयपायक
अरु छु टकायाहरु ददने।
८) कम्ऩनी वा त्मसका ऩदागधकायीहरुको तपडफाट वा पवरुर्द् वा कम्ऩनीको कायोवायसॉग सम्फन्ध बएको
भूर्द्ा भागभरा चराउने, गभराऩत्र गने, ऩरयत्माग गने, प्रगतयऺा गने।
९) कम्ऩनीरे गरनुऩने वा ददनुऩने ऋण ऩुया गनड म्माद ददने गरने, कम्ऩनीको तपडफाट वा पवरुर्द्भा गये को
दावी वा भाॉगहरुका रागग भध्मस्थ ऩठाउने य त्मसफाट बएको गनणडमको ऩारन गने।
१०) मस अजघ रेजखएका सफै कुयाको गनगभत्त वा त्मसको सम्फन्धभा वा कम्ऩनीको प्रमोजनका गनगभत्त उजचत
दे जखए फभोजजभ कम्ऩनीको नाभभा वा कम्ऩनीको तपडफाट सम्झौता य ठे क्का ऩट्टाहरु गने, त्मस्ता ठे क्का
ऩट्टाहरुराई यद्द गने, सॊ शोधन गने य अन्म सफै काभ कायवाई गने ।
(११) सञ्चारक सगभगतरे कुनै खास कामड गयाउन उऩसगभगत गठन गनड आवश्मक ठानेभा आवश्मकता अनुसाय
एक वा एकबन्दा फढी उऩसगभगत गठन गयी त्मस्तो कामड गयाउन सक्नेछ।
(१२) साधायण सबाको गनणडम फभोजजभ फाहेक कम्ऩनीको सञ्चारकरे आपू फहार यहे को कम्ऩनी भापडत
आपूराई व्मजक्तगत राब हुने काभ गनड हुॉदैन।

ऩरयच्छे द – ५
पहसाफ पकताफ, रेखा तथा रेखाऩयीऺण
23. कम्ऩनीको पहसाफ पकताफ य श्रे स्ता्-
(क) कम्ऩनीरे आफ्नो रेखा नेऩारी वा अङ्खग्रेजी बाषाभा यीतऩूवक
ड याख्नु ऩनेछ।
कम्ऩनीरे आफ्नो सुपवधाको रागग नेऩारीका साथै अङ्खग्रेजीभा ऩगन श्रे स्ता याख्न सक्नेछ।
(ख) उऩगनमभ (क) फभोजजभ याजखने रेखा दोहोयो रेखाप्रणारीभा आधारयत य कम्ऩनीको कायोफायको मथाथड जस्थगत
स्ऩष्ट रुऩभा प्रगतपवजम्वत हुने गयी प्रचगरत कानून फभोजजभ अगधकायप्राप्त गनकामरे रागू गये को रेखाभान
(एकाउन्टीङ्ग स्याण्डडड) य ऐन फभोजजभ ऩारना गनुऩ
ड ने अन्म शतड तथा व्मवस्था अनुरुऩ याख्नु ऩनेछ ।
(ग) कामाडरमरे स्वीकृगत ददएकोभा फाहे क कम्ऩनीको रेखा कम्ऩनीको केन्द्रीम कामाडरम फाहेक अन्मत्र याख्न सपकने
छै न।कामाडरम सभमभा सञ्चारकहरुरे कम्ऩनीको श्रे स्ताको गनयीऺण गनड सक्नेछन्।
(घ) सगभगतरे तोपकददएको यकभ फाहे क कम्ऩनीसॉग यहे को नगद भौज्दात फै ङ्कभा दाजखर गयी फै ङ्क भापडत नै
कायोफाय गनुड ऩनेछ।
(ङ) कम्ऩनीको पहसाफ पकताफ तथा रेखा याख्ने अजन्तभ जजम्भेवायी सञ्चारकहरु वा अन्म ऩदागधकायीहरुभा यहनेछ ।
(च) कम्ऩनीको रेखा तथा वापषडक आगथडक पववयण तमाय गने सम्फन्धभा ऐनभा गरयएको व्मवस्था ऩारना नबएभा
त्मस्तो रेखा, वापषडक आगथडक पववयण तथा अन्म प्रगतवेदनहरु जुन व्मजक्त सञ्चारक वा ऩदागधकायीको है गसमतभा
कामडयत यहेको फखत बएको हो सोही व्मजक्त ऐन फभोजजभ जजम्भेवाय यहनेछ ।
(छ) कम्ऩनीको वापषडक आगथडक पववयण कुनै शेमयधनीरे गनयीऺण गनड चाहेभा गनयीऺण गनड ऩाउने गयी खुरा
याजखनेछ । कम्ऩनीको पहतको गनगभत्त गो्म याख्नु ऩने कुनै कुया यहेछ बने त्मस्ता कुयाहरु शेमयधनीहरुराई
दे खाउन कम्ऩनी वाध्म हुने छै न।
(ज) ऐन फभोजजभ कम्ऩनीरे आफ्नो पहसाफ पकताफ रेखाऩयीऺण गयाउनु ऩनेछ।
(झ) कम्ऩनीको साधायण सबारे ऐन फभोजजभ रे खाऩयीऺक गनमुक्त गयी गनजको ऩारयश्रगभक तोक्ने छ। त्मसयी
गनमुक्त बएको गभगतरे ऩन्र ददनगबत्र गनजको नाभ कामाडरमभा ऩठाउनु ऩनेछ।
(ञ) कुनै कायणरे रेखाऩयीऺकको ऩद रयक्त बएभा सो स्थानको ऩूगतड सञ्चारक सगभगतद्वाया भहारेखा ऩयीऺकको
कामाडरमको स्वीकृगत गरई गरयने छ य गनजको ऩारयश्रगभक सगभगतरे तोकेवभोजजभ हुनेछ।

15
 (ट) उऩगनमभ (झ) य (ञ) फभोजजभ गनमुक्त रेखाऩयीऺकरे आपूरे रेखाऩयीऺण गये को पहसाफपकताफ य रेखाफाट
कम्ऩनीको पवत्तीम अवस्थाको पववयण(वासरात), नापा नोक्सानीको पहसाफ एवभ् नगद प्रवाह पववयण प्रभाजणत
गयी आपूराई गनमुक्त गने अगधकायीराई सम्वोधन गयी आफ्नो प्रगतवेदन कामाडरमराई य कम्ऩनीराई ददनु
ऩनेछ। कम्ऩनीरे त्मस्तो प्रगतवेदनको प्रगतगरपऩ प्रत्मेक शेमयधनी य कामाडरमराई ऩठाउनु ऩनेछ।

ऩरयच्छे द–६
पवपवध
24. सूचना्
(क) कम्ऩनीरे कुनै शेमयधनीराई ऩठाउने सूचना व्मजक्त वा हुराकद्वाया, वा पवद्युतीम भाध्मभद्वाया गनजको यजजष्टडड
बएको ठे गानाभा ऩठाउनु ऩनेछ। कुनै शेमयधनीको कम्ऩनीभा यजजष्टडड बएको ठे गाना बन्दा पयक ठे गाना
बएभा सोपह ठे गानाभा सूचना ऩठाउनु ऩनेछ।
(ख) साझेदाय शेमयधनीराई ऩठाउनु ऩने सूचना गनजहरुभध्मे जसको नाभ कम्ऩनीको यजजष्टडड पकताफभा सफै बन्दा
अगागड रेजखएको छ, उसै को नाभभा ऩठाउनु ऩने छ।
(ग) रयतऩूवक
ड नाभ, ठे गाना रेजख पटकट टाॉसी सूचना हुराकद्वाया वा पवद्युतीम भाध्मभद्वाया ऩठाइएऩगछ सो सूचना
वुझाइएको भागननेछ।अन्मथा प्रभाजणत बएभा फाहे क हुराकको साभान्म अवस्था अनुसाय ऩत्र ऩाउने फेरा दे जख नै
सूचना रागु बएको भागनने छ।

25.कम्ऩनीको छाऩ्-
क) कम्ऩनीको छाऩ भहाप्रफन्धकको जजम्भाभा यहनेछ, जसको प्रमोग कम्ऩनीको कायोफायको प्रमोजनको रागग
गरयनेछ। गनजरे कम्ऩनीका अन्म कभडचायीहरुराई छाऩको प्रमोग गनेगयी जजम्भेवायी सुम्ऩन सक्नेछ।
ख) अनगधकृत रुऩभा छाऩ प्रमोग गयी कम्ऩनी उऩय कुनै दापमत्व गसजडना बएभा सो छाऩ जजम्भा गरने कभडचायीफाट
त्मस्तो दापमत्व वाऩत गसजडना हुने यकभ असुर उऩय गयी पवबागीम कायवाही गरयनेछ।

26.राबाॊश य जगेडा सम्फन्धी :

(क) सञ्चारक सगभगतरे गसपारयश गये कोबन्दा फढी राबाॊश घोषणा गरयने छै न। राबाॊश पवतयण गने गनणडम बएको
ऩैँ तारीस ददनगबत्र राबाॊश पवतयण गनुड ऩनेछ।

(ख) उऩगनमभ (क) फभोजजभको अवगधगबत्र राबाॊश पवतयण नगये भा ऩाॉच प्रगतशतको दयरे राबाॊशको ब्माज सभेत
थऩ गयी राबाॊशको यकभ ब ुक्तानी गनुड ऩनेछ।

(ग) राबाॊश घोषणा गदाड जसको नाभ शेमयधनीको दताड पकताफभा कामभ छ सोही व्मजक्त वा त्मस्तो व्मजक्तको
कानून फभोजजभको हकवारा त्मस्तो राबाॊशको हकदाय हुनेछ।

(घ) कुनै शेमयहरुको दुई वा सोबन्दा फढी सॊ मक्त

ु धनीहरुभध्मे कुनै एकजनारे सो शेमयफाऩत राबाॊश फुझी गरई
यगसद ददएभा सफै शेमयधनीरे राबाॊश फुझेको भागननेछ।

(ङ) राबाॊश पवतयण गनडको रागग छु याइएको भुनापाको यकभफाट फाहेक अन्म कुनै पकगसभफाट कम्ऩनीरे
राबाॊशको ब ुक्तानी वा पवतयण गनड सक्ने छै न।

(च) कम्ऩनीरे कुनै आगथडक वषडभा बएको भुनापाको यकभफाट राबाॊशको ब ुक्तानी वा पवतयण गनुब
ड न्दा ऩपहरे ऩूव ड
सञ्चारन खचड, प्रचगरत कानून फभोजजभ अगधकायप्राप्त गनकामद्वाया गनधाडरयत रेखाभान अनुसाय ह्रासकट्टी गनुड ऩने
यकभ, प्रचगरत कानून फभोजजभ भुनापाफाट ब ुक्तानी गनुड ऩने वा छु याउनु ऩने यकभ वा पवगतका आगथडक
वषडहरुभा बएको सजञ्चत नोक्सानीको यकभ ऩूणरु
ड ऩभा कट्टा गनुऩ
ड नेछ।

16
 ड न्दा ऩपहरे कुनै यकभको जगेडा वा सजञ्चत कोष खडा गनुऩ
तय राबाॊश पवतयण गनुब ड ने सम्फन्धभा प्रचगरत
कानूनरे कुनै व्मवस्था गये को यहेछ बने त्मस्तो व्मवस्था ऩारना गनुड ऩने कम्ऩनीरे त्मस्तो जगेडा वा सजञ्चत
कोष खडा नगयी राबाॊश पवतयण गरयने छै न।

ड जघ कायोवाय गनमगभतरुऩरे य कुशरताऩूवक

(छ) सगभगतरे सभम-सभमभा राबाॊश गसपारयश गनुअ ड चराउन,
आकजस्भक खचड चराउन, कम्ऩनीको बवन भेशीनयी य अरु सम्ऩजत्तराई फढाउन, भभडत गनड, हेयपेय वा याम्रो
अवस्थाभा याख्न, कम्ऩनीको पहतकोरागग आवश्मक दे जखएका अरु प्रमोजनहरुको गनगभत्त कम्ऩनीको भुनापाको
उऩमुक्त अॊ श जगेडा तथा गडपप्रगसएशन कोषको गनगभत्त अरग छु याउन सक्नेछ य त्मसयी छु याइएको
यकभराई आपूरे चाहेको रगानी वा सेक्मुरयटीहरुभा रगाउन, कुनै फैं कभा गडऩोजजट याख्न वा कम्ऩनीको
कायोफायभा रगाउन सक्नेछ।

(ज) साधायण सबाफाट स्वीकृत राबाॊश फाहेक कम्ऩनीरे आफ्नो कोषभा व्ममबाय ऩने गयी शेमयधनीहरुराई नगद
वा जजन्सीको रुऩभा कुनै ऩगन यकभ ब ुक्तानी वा पवतयण गरयने छै न।

(झ) ऐन अनुसाय शेमयधनीहरुराई फाॉगडने राबाॊशको यकभ साधायण सबाफाट स्वीकृत बएको गभगतरे ऩैंतारीस
ददनगबत्र कम्ऩनीरे छु ट्टै खाताभा जम्भा गयी सोही खाताफाट राबाॊशको यकभ ब ुक्तानी गनुड ऩनेछ य त्मस्तो
यकभ कम्ऩनीरे अन्म काभको रागग प्रमोग गनड ऩाउने छै न।

(ञ) राबाॊश घोपषत बएको गभगतरे एक वषडसम्भ कसै रे दावी नगये को राबाॊशराई सगभगतरे कसै को दावी नऩये सम्भ
कम्ऩनीको पहत हुने काभभा रगाउन वा उऩमोग गनड सक्ने छ। राबाॊश घोपषत बएको गभगतरे ऩाॉच वषडसम्भ
कसै रे दावी नगये को राबाॊशराई सगभगतरे कम्ऩनीको पहतको गनगभत्त जपत गनड सक्नेछ।साधायण सबारे
राबाॊश घोषणा गये को ४५ ददनऩगछ शेमयधनीरे राबाॊश दापव गये भा राबाॊश यकभभा ब्माज ददन कम्ऩनी
फाध्म हुने छै न।

27.कम्ऩनीको खाये जी: -

(क) प्रचगरत कानूनको अधीनभा यही कम्ऩनीको साधायण सबारे आवश्मक दे खेभा पवशेष प्रस्ताव ऩारयत गयी
कम्ऩनी खाये ज गनड सक्नेछ।

(ख) उऩगनमभ (क) फभोजजभ कम्ऩनी खाये जीको प्रस्ताव ऩारयत गदाड साधायण सबारे खाये जीको काभका रागग एक
वा एकबन्दा फढी गरजक्वडेटय तथा रेखाऩयीऺकको गनमुजक्त गनेछ। त्मसयी गनमुक्त बएका गरजक्वडेटय तथा
रेखाऩयीऺकको ऩारयश्रगभक साधायण सबारे तोपकददए फभोजजभ हुनछ
े ।

(ग) उऩगनमभ (ख) फभोजजभ गनमुक्त गरजक्वडेटय तथा रेखाऩयीऺकरे कम्ऩनीको खाये जी सम्फन्धी काभ कायफाही
गनेछन्।

(घ) कम्ऩनी खाये ज गदाड कम्ऩनीको हय पहसाव सवै जाॉची कम्ऩनीको जामजेथावाट कम्ऩनी ऐन अनुसायको क्रभरे
कम्ऩनी खाये ज गदाड रागेको खचड य ऋण दापमत्वहरु च ुक्ता गयी वाॉकी बएको यकभ शेमयधनीहरुराई शेमयको
दाभासापहरे वाॉगडने छ।

(ङ) कम्ऩनीको खाये जी सम्फन्धी अन्म व्मवस्था ऐन तथा अन्म प्रचगरत कानून फभोजजभ हुनेछ।

28.दापमत्वको ऩूगतड्-

कम्ऩनी ऐनको अगधनभा यपह प्रत्मेक सञ्चारक, अगधकृत तथा कम्ऩनीका अन्म कभडचायीहरुरे कम्ऩनीको काभ गदाड
तथा आफ्ना आफ्ना कतडव्म ऩारन गदाड बएको सफै व्मम, प्रभाण तथा अन्म खचड हानी तथा दापमत्व गतनीहरुको
वेइभानी वा जानी जानी वा वेवास्ता गये को कामडवाट बएको यहे नछ बने कम्ऩनीको कोषवाट ऩूगतड गरयने छ।

17
29.गोऩगनमता्-

कम्ऩनीका प्रत्मेक शेमयधनी, सञ्चारक, भहा-प्रफन्धक, प्रफन्धक, रेखाऩयीऺक, अगधकृत, रेखाऩार, कभडचायी वा अरु
काभभा रगाइएका व्मजक्तहरुरे कम्ऩनी सञ्चारनका रागग गो्म याख्नु ऩने पवषमहरु सावडजगनक गनड ऩाइने छै न।

30. रेखाऩयीऺण सगभगत :-

(क) कम्ऩनीरे कम्ऩनीको दै गनक कामडसञ्चारन वा व्मवस्थाऩनभा सॊ रग्न नयहेको सञ्चारकको अध्मऺताभा कम्तीभा
तीनजना सदस्म यहे को एक रेखाऩयीऺण सगभगत गठन गनुड ऩनेछ ।

(ख) कम्ऩनीको भहाप्रफन्धकको नजजकको नातेदाय यहेको कुनै व्मजक्त उऩदपा (क) अनुसाय गदठत रेखा ऩयीऺण
सगभगतको सदस्म हुन सक्ने छै न ।

(ग) रेखा ऩयीऺण सगभगतको कम्तीभा एकजना सदस्म रे खा सम्फन्धी व्मावसापमक प्रभाणऩत्र प्राप्त अनुबवी व्मजक्त
वा रेखा, वाजणज्म, व्मवस्थाऩन, पवत्त वा अथडशािभा कम्तीभा स्नातकको उऩागध प्राप्त गयी रेखा तथा पवत्तीम
ऺेत्रभा अनुबवप्राप्त व्मजक्त हुन ु ऩनेछ।

(घ) रेखाऩयीऺण सगभगतको काभ कायफाहीको छोटकयी पववयण, रेखाऩयीऺण सगभगतरे कुनै सुझाव ददएको बए
त्मस्ता सुझावहरु कामाडन्वमन गनड सञ्चारक सगभगतरे अवरम्फन गये को कामडनीगत, रेखाऩयीऺण सगभगतका
सदस्महरुरे कुनै बत्ता वा सुपवधा प्राप्त गये को बए सो कुया य रेखाऩयीऺण सगभगतका सदस्महरुको नाभ सभेत
कम्ऩनीरे तमाय गनुड ऩने सञ्चारक सगभगतको प्रगतवेदनभा खुराउनु ऩनेछ।

(ङ) रेखाऩयीऺण सगभगतरे कुनै पवषमभा सोधऩुछ गनड कम्ऩनीको भहाप्रफन्धक, सञ्चारक, रेखाऩयीऺक, आन्तरयक
रेखाऩयीऺक तथा रेखा प्रभुखराई सूचना ददई फैठकभा फोराउन सक्नेछ य त्मस्तो सूचना बएभा सगभगतको
फैठकभा उऩजस्थत हुन ु गनजहरुको कतडव्म हुनेछ।

(च) कम्ऩनीको रेखा तथा पवत्तीम व्मवस्थाको फाये भा रेखाऩयीऺण सगभगतरे ददएको सुझावराई सञ्चारक सगभगतरे
कामाडन्वमन गनुड ऩनेछ य कुनै सुझाव कामाडन्वमन गनड नसपकने बए त्मसको कायणसभेत सञ्चारक सगभगतरे
प्रगतवेदनभा खुराउनु ऩनेछ।

(छ) कम्ऩनीरे रे खाऩयीऺण सगभगतको जजम्भेवायी अनुसायको कामड गनड ऩमाडप्त साधन तथा स्रोतको व्मवस्था
गरयददनुऩनेछ य रेखाऩयीऺण सगभगतरे आफ्नो आन्तरयक कामडपवगध आपै गनमगभत गनेछ।

(ज) रेखाऩयीऺण सगभगतको अध्मऺ कम्ऩनीको वापषडक साधायण सबाभा उऩजस्थत हुन ु ऩनेछ।रेखाऩयीऺण सगभगतको
फैठक आवश्मकता अनुसाय फस्नेछ ।

(झ) रेखाऩयीऺण सगभगतको काभ, कतडव्म य अगधकाय ऐनभा तोपकए फभोजजभ हुनेछ।

31.भहाप्रफन्धक सम्फन्धी व्मवस्था:-

(क) भहाप्रफन्धक छनौट सम्फन्धी व्मवस्था कम्ऩनीको प्रवन्धऩत्र, गनमभावरी य कम्ऩनी सञ्चारनका नीगतगत
आधायहरुभा जुनसुकै कुया रेजखएको बएताऩगन प्रचगरत कानून य नेऩार सयकायवाट जायी बएका गठन, आदे श,
गनदे जशका आददभा सावडजगनक सॊ स्थानको भहाप्रफन्धक गनमुजक्त सम्फन्धी छु ट्टै व्मवस्था गरयएभा सोही फभोजजभ
भहाप्रफन्धकको गनमुजक्त गनड गनमभावरीभा रेजखएको व्मवस्थारे कुनै फाधा ऩने छै न।

(ख) भहाप्रफन्धक कम्ऩनीको प्रभुख प्रशासक हुनेछ य गनजको मोग्मता दे हाम फभोजजभ हुनेछ्

1) उभेय ऩैंतीस वषड ऩूया बएको य साठी फषड ननाघेको,

18
 2) भान्मता प्राप्त पवश्वपवद्यारमफाट जनप्रशासन वा व्मवस्थाऩन वा व्माऩाय वा पवत्त वा अथडशाि वा
इजञ्जगनमरयङ वा वाजणज्म वा कम्ऩनी कानूनभा स्नातकोत्तय गये को य फैपकङ्ग/पवत्तीम/कोष व्मवस्थाऩनका
ऺेत्रभा कम्तीभा अगधकृत दद्वतीम/वरयष्ठ प्रवन्धक तहभा वा नेऩार सयकायको याजऩत्रापङ्कत दद्वतीम श्रे णी वा
सो सयहको ऩदभा कम्तीभा ऩाॉच वषडको अनुबव प्राप्त गये को, य

3) प्रचगरत कानूनरे अमोग्म नबएको ।

(ग) भहाप्रफन्धकको काभ, कतडव्म य अगधकाय दे हाम फभोजजभ हुनेछ्–

1) सगभगतको गनणडम कामाडन्वमन गने, ऐन प्रफन्धऩत्र य मस गनमभावरीको अधीनभा यही कम्ऩनीको काभ,
कायवाही तथा कायोफायको ये खदे ख य गनमन्त्रण गने ,

2) कम्ऩनीको वापषडक नीगत तथा कामडक्रभ, फजेट य सोको कामडमोजना तमाय गयी स्वीकृगतको रागग सगभगत
सभऺ ऩेश गने,

3) कम्ऩनीको गनमभावरी/पवगनमभावरीको अधीनभा यही आवश्मक जनशजक्त व्मवस्थाऩन गने ,

4) सगभगत य साधायण सबाद्वाया गरयएका गनणडम कामाडन्वमन गने गयाउने,

5) ऐन, प्रफन्धऩत्र य मस गनमभावरीको अधीनभा यही कुनै गनकामभा कम्ऩनीरे ऩेश गनुऩ
ड ने पववयण,
कागजात, गनणडम आदद मथासभमभा ऩेश गने,

6) कम्ऩनी सञ्चारन गने सम्फन्धभा तोपकए फभोजजभका अन्म कामडहरु गने ,

7) भहाप्रफन्धक आफ्नो काभको गनगभत्त सगभगतप्रगत उत्तयदामी हुनेछ।

8) भहाप्रफन्धकरे प्रत्मेक वषड सगभगतसॉग आफ्नो कामड सम्ऩादन कयाय सम्झौता गनुऩ
ड नेछ।कयाय सम्झौताभा
उल्रेजखत कामड पववयणको कामडप्रगगत पववयण अधड वापषडक रुऩभा सञ्चारक सगभगत सभऺ ऩेश गनुड
ऩनेछ।

9) भहाप्रफन्धकको ऩदावगध गनमुजक्त बएको गभगतरे ३ वषडको हुनेछ।कामडसम्ऩादन सन्तोषजनक बएभा १ वषड
थऩ गनड सपकनेछ ।

10) कुनै कायणरे भहाप्रफन्धकको ऩद रयक्त बएभा दै गनक कामडसञ्चारनको रागग सगभगतरे तत्कारका रागग
वरयष्ठतभ कभडचायीराई गनगभत्त भहाप्रफन्धक तोकी काभ काज गयाउन सक्नेछ।तय भन्त्रारमफाट तोपक
आएभा सोपह फभोजजभ हुनेछ।

32.कम्ऩनी सजचव सम्फन्धी व्मवस्था:-

सञ्चारक सगभगतरे कम्ऩनी सजचवको गनमुजक्त गनेछ ।कम्ऩनी सजचव सम्फन्धी अन्म व्मवस्था सञ्चारक सगभगतरे
तोकेवभोजजभ हुनेछ।कम्ऩनी सजचव गनमुजक्त नबएको अवस्थाभा भहाप्रफन्धकरे नै कम्ऩनी सजचवको रुऩभा काभ
गनुऩ
ड नेछ। कम्ऩनी सजचवको मोग्मता ऐनरे तोकेफभोजजभ हुनेछ ।

19
हाभी तर सही गने व्मजक्तहरु मो गनमभावरी अनुसाय कम्ऩनीका रुऩभा सॉगदठत हुन इच्छु क बई क्रभश् हाभीहरुको नाभ
अजघ रेजखए फभोजजभका शेमयहरु गरन स्वीकाय गदडछौ ।

सॊ स्थाऩकको नाभ, ठे गाना य सपहछाऩ आजको गभगतभा च ुक्ता शेमय सॊ ख्मा साऺीको नाभ, थय, ठे गाना य सपहछाऩ

नाभ् नेऩार सयकाय, उद्योग, वाजणज्म तथा आऩूगतड १,१७,९१,३२६ शेमय नाभ थय:
भन्त्रारमको तपडफाट प्रगतगनगधत्व गने ठे गाना:
नाभ थय: श्री पवशार साऩकोटा दस्तखत:
ऩद: उऩ सजचव
दस्तखत:
नाभ् नेऩार सयकाय, अथड भन्त्रारम को तपडफाट १,८०,०८,४९० शेमय नाभ थय:
प्रगतगनगधत्व गने ठे गाना:
नाभ थय: श्री मादव खड्का दस्तखत:
ऩद: शाखा अगधकृत,
दस्तखत:
नाभ् नेऩार सयकाय, भहारेखा गनमन्त्रक कामाडरम को ४,९९,९५९ शेमय नाभ थय:
तपडफाट प्रगतगनगधत्व गने ठे गाना:
नाभ थय: श्री उत्सवयाज जघगभये दस्तखत:
ऩद: रेखा अगधकृत
दस्तखत:
नाभ् यापष्डम वाजणज्म फैं क गरगभटे डको तपडफाट ९३,६४५ शेमय नाभ थय:
प्रगतगनगधत्व गने ठे गाना:
नाभ थय: श्री सयोज कोइयारा दस्तखत:
ऩद: प्रफन्धक
दस्तखत:
जम्भा ३,०३,९३,४२०

20