‫اداره وتنظیم ادویه‬

‫تعریف ‪:‬‬
‫اداره دوا عبارت از پیشبرد اصول‪ ،‬روش ها ودست آورد های معقول تهیه‪ ،‬محافظه‪ ،‬توزیع و استفاده‬
‫مواد دوای می باشد که با تطبیق آن از مشکالت دوایی جلوگیری گردیده ودوابه شکل مناسب مورد‬
‫استفاده قرار می گیرد‪.‬‬
‫ویا اداره دوا عبارت از تنظیم امور فارمسی می باشد‬
‫دوا یکی از مواد ضروری حیاتی بوده که دارای قیمت بلند می باشد‬
‫اداره وتنظیم تدارک ادویه توسط ارگان های ذیل انجام می شود‪:‬‬
‫• دیپارتمنت پالیسی وپالن وزرات صحت عامه‬
‫• ریاست امور فارمسی‬
‫• مسؤلین پروگرام ادویه اساسی‬
‫• ‪ NGO‬ها ودونرها‬
 ‫هدف اداره وتدارک ادویه‬
‫• پیشبرد اصول ‪ ،‬روش ها ودست آورد ها ی معقول تهیه‪ ،‬محافظ‪ ،‬توزیع وا ستفاده مواد‬
‫دوایی می باشد که با تطبیق آن از پرابلم های دوایی جلوگیری شده وادویه به شکل‬
‫مناسب مورد استفاده قرار می گیرد ‪.‬‬
 ‫تاریخچه‬
‫• اداره وتدارک دوا تاریخچه شان اززمان بوجود آٖ مدن عرضه دوای در بازار دوایی می باشد‬

‫• اما اولین مرتبه دراوسط ‪۱۹۵۰-۱۹۷۹‬مفکوره اداره منجمت رشد چشم گیرنمود‬

‫• در سال ‪ ۱۹۷۵‬لیست ادویه اساسی کشف ‪.‬‬

‫• ‪۱۹۷۷‬اولین لییست ادویه اساسی که تعداد آن ‪ ۲۰۰‬قلم دوا بود چاب شد‬

‫• درهمین سال این لیست ادویه اساسی را ‪ ۱۲۰‬کشور پذیرفت‬

‫• درسال ‪ ۱۹۷۸‬کنفرانس سازمان صحی در الماتا ادویه اساسی را منحیث یکی هشت‬
‫عنصرمراقبت صحی‬
‫اجزای مراقبت های صحی‬
‫‪ .1‬معلومات صحی‬
‫تغذیه‬ ‫‪.2‬‬
‫صحت مادر وطفل‬ ‫‪.3‬‬
‫تداوی امراض اندیمیک ومعمول‬ ‫‪.4‬‬
‫تهیه آب وحفظ الصحه‬ ‫‪.5‬‬
‫واکسین ومعافیت‬ ‫‪.6‬‬
‫کنترول امراض ساری‬ ‫‪.7‬‬
‫لیست ادویه اساسی‬ ‫‪.8‬‬
 ‫‪ .1‬ادویه باعث نجات زندگی وبهبود صحت می گردد‬

‫‪ .2‬ادویه اعتماد سکتورصحی را نزد جامعه باال می برد‬

‫‪ .3‬ادویه قیمت بها است‬

‫‪ .4‬تفاوت ادویه از سایر محصوالت‬

‫‪ .5‬بهبود دراصول تهیه وتدارک ادویه تا استفاده به موقع و مصون صورت گیرد‬
 ‫‪.1‬ادویه باعث نجات زندگی وبهبود صحت می گردد‬
‫• امروزه اکثر علل ناراحتی ها توسط دوا جلوگیری می شود مثال امراض‬
‫تنفسی‪ ،‬قلبی‪ ،‬والدی‪ ،‬ساری‪ ،‬صد ها امراض دیگر‬
‫• تمام دوا در زمان انتخاب باید موثر مصؤن وقیمت مناسب داشته باشد‬
‫• تمام دواها کوشش گردد مطابق لیست ادویه اساسی تهیه گردد‬
‫• ادویه بعد از تشخیص دقیق امراض تجویز گردد‬
‫‪.2‬ادویه اعتماد سکتورصحی را نزد جامعه باال می برد‬
‫• اعتبار کارکنان صحی وابسطه به توانایی آن در نجات زندگی افراد مریض است‬
‫• مانند تداوی میکروبی با انتی بیوتیک ها‪ ،‬اعاده الکترولیت ها‪ ،‬انتانات خفیف جلدی‬
‫توسط مرحم ها تداوی امراض قلبی ‪......‬‬
‫• در تمام سکتور صحی باید اداره وتدارکات به موقع صورت گیرد در غیر آن اعتبار‬
‫سکتور صحی کاهش می یابد‬
 ‫‪.3‬ادویه قیمت بها است‬
‫• ادویه از نگاه اقتصادی عاید خوب دارد اما برای جامعه یکی از محصوالت گران قیمت‬
‫است که اکثر خانواده نمیتواند از آن به موقع استفاده نمایید‬

‫• دوا با عاید یک خانواده ارتباط نزدیک دارد‬

 ‫‪.4‬تفاوت ادویه از سایر محصوالت‬

‫ادویه را مریض ویا اقارب آن انتخاب نمیکند بلکه کارکن صحی انتخاب میکند‬ ‫‪.1‬‬
‫برای انتخاب دوا ضرورت به دانش کافی است‬ ‫‪.2‬‬
‫داکتر معالج وفارمسست های عادی دانش کافی نداشته دوا را ازنگاه کیفیت ‪،‬‬ ‫‪.3‬‬
‫مؤثریت ومصؤنیت ارزیابی نمیتواند‬
‫عدم دانش کارمندان صحی از بروز عوارض ناگوار ادویه‬ ‫‪.4‬‬
‫‪.5‬بهبود دراصول تهیه وتدارک ادویه تا استفاده به موقع و‬
‫مصؤن صورت گیرد‬
‫• بهبود در تهیه‪ ،‬تدارک واستفاده ادویه زمینه انکشاف در پروسه دوایی و جلوگیری از‬
‫ضایعات دوا ها می گردد‬
‫• در ‪۲۰‬سال گذشته تجارب زیاد باالی تهیه وتدارک ادویه انجام گرفته مهم ترین دست‬
‫آورد های شان عبارت اند از ‪:‬‬
‫‪ .1‬فراهم سازی بنیاد اداره تهیه وتدارک ادویه‬
‫‪ .2‬انتخاب دقیق ادویه که درنتیجه باالی انکشافات بعدی موثر می باشد‬
‫‪ .3‬کاهش در مصرف هزینه‬
‫‪ .4‬استفاده معقول ادویه‬
‫‪ .5‬ارزیابی منظم ونظارت از اقدامات مذکور‬
 ‫چالش های عرصه اداره ادویه‬
‫• با وجود که درسال های پسین پیشرفت های زیاد صورت گرفت امایک تعداد چالش ها‬
‫وجود دارد که مهم ترین آن ها عبارت اند‬
‫‪ ‬ثبات مالی‬
‫‪ ‬بهبود موثریت تهیه وتدارک ادویه‬
‫‪ ‬تغیر طرز برداشت وسلوک عرضه کننده گان ادویه‬
‫‪ ‬مریضان‬
‫‪ ‬تعین مجدد نقش حکومت وتامین موثریت مصونیت وکیفیت ادویه‬
 ‫دسترسی به ثبات مالی‬
‫• ثبات مالی زمان تحقق واقعی پیدامی کند که عرضه مطابق به تقاضا باشد‬
‫• هرگاه تقاضا بیشتر ازعرضه (منابع مالی ) باشد سیستم صحی چهار را ه دارد‬
‫‪ – ۱‬بهبود موثریت ( موثریت عبارت از استفاده بهتر از کمترین هزینه )‬
‫‪ – ۲‬افزایش هزینه مالی‬
‫‪ – ۳‬کاهش تقاضا‬
‫‪ – ۴‬کاهش کیفیت دوایی‬
‫ثبات مالی متوازن پایه اساسی سکتور صحی را تشکیل میدهد‬
 ‫ادامه ‪.....‬‬
‫• برای رسیدن به ثبات مالی پالیسی سازان ‪،‬کارمندان برنامه اداره ادویه اساسی باید‬
‫‪ -‬روش های اقتصادی کنترول هزینه‬
‫‪ -‬تحلیل موثریت‬
‫‪ -‬تصامیم در مورد مصارف عامه‬
‫‪ -‬نقش ومسولیت های سکتورهای خصوصی وعامه آشنا شود‬
‫کشور های پر درآمد روزمره در باره درونمایی اقتصادی خود فکر میکند‬
‫بیمه صحی به شکل اجباری ویا تضمین اجتماعی‬
 ‫بهبود موثریت درامر تهیه وتدارک ادویه‬
‫در بخش بهبود موثریت وتدارک دوا یک تعداد کشورها در طی بیست سال پسین ارزیابی‬ ‫•‬
‫های انجام داده که بیشترین دست آورد را درقسمت انتخاب ‪ ،‬تدارک ‪ ،‬توزیع وپوشش‬
‫ادویه اساسی بدست آوردند‬
‫علت کاهش در تدارک ادویه‬ ‫•‬
‫انتخاب نادرست کارمندان‬ ‫‪-‬‬
‫کم بودن معاش‬ ‫‪-‬‬
‫عدم دادن پرداخت معاش تشویقی‬ ‫‪-‬‬
‫نظم نامناسب‬ ‫‪-‬‬
‫تقلب وسرقت دوا‬ ‫‪-‬‬
‫مداخله زورمندان وانتقال دوا در منطقه که پول داران باشد‬ ‫‪-‬‬
‫• برای بهبود اداره وتدارک ادویه باید نکات ذیل در نظر گرفته شود‬

‫تهیه لیست ادویه اساسی‬ ‫‪-‬‬

‫تهیه وترتیب رهنمود تداوی معیاری‬ ‫‪-‬‬
‫تنظیم امور مناقصه(کم کردن) رقابتی‬ ‫‪-‬‬
‫انتخاب ونظارت عرضه کننده گان‬ ‫‪-‬‬
‫انکشاف ودایر نمودن سیمنارها برای استفاده معقول ادویه‬ ‫‪-‬‬
 ‫تغیر در آگاهی ها ورفتار عرضه کننده گان ادویه ‪،‬مریضان وافراد جامعه‬
‫یکی ازچالش های معمول ومهم که امروز هنوز دراکثر کشورها باقی مانده بطور نمونه‬ ‫•‬
‫تجویز وتوزیع نادرست ادویه‬ ‫‪-‬‬
‫ادویه غیر ضروری‬ ‫‪-‬‬
‫تجویز وتوزیع نامکمل ادویه‬ ‫‪-‬‬
‫استفاده خود سرانه وغیر ضروری ادویه‬ ‫‪-‬‬
 ‫سکل تنظیم واداره ادویه‬
‫سیکل تنظیم ادویه شامل چهار مرحله می باشد‬

‫انتخاب‬

‫استفاده‬
‫حمایت کننده‬ ‫تدارک‬
‫گان‬

‫توزیع‬
 ‫‪.1‬بررسی معضالت شایع‬
‫‪.2‬شناسایی تداوی دقیق‬
‫‪.3‬ادویه اختصاصی و شکل دوائی‬
‫‪.4‬و تصمیم گیری که کدام ادویه در کدام سطح مراقبت های صحی در دسترس باشد‬
 ‫* تعین مقدار مورد ضرورت ادویه‬
‫* انتخاب شرایط قرارداد‬
‫* تضمین کیفیت ادویه و تعین رعایت شرایط قرار دادمیباشد‬
 ‫* خروج ادویه از گمرکات‬
‫* کنترول ستاک‬
‫* تنظیم ستاک های ادویه و تحویل دهی ادویه به دیپو های ادویه و مراکز صحی‬
 ‫* تشخیص‬
‫* تجویز‬
‫* توزیع ادویه به مریضان و مصرف مناسب آن توسط مریض‬
 ‫• وظیفه اساسی این اداره‬

‫‪ -‬پالن گذاری‬
‫‪ -‬تطبیق‬
‫‪ -‬نظارت تشکیل میدهد‪.....‬‬
‫• انکشاف سکتور دوایی وابسته به تعهدات مستحکم ملی بخاطر پالن های سالم تخنیکی مطابق به‬
‫بررسی دقیق می باشد‬
‫• این تعهدات درعرصه پیشرفت وپیشنهادات بخش دوائی میتواند از طریق مردم بخصوص‬
‫کارمندان صحی حمایت شود تا وزارت مالیه درقسمت تمویل مالی همکاری نماید اما نباید درین‬
‫بخش تصامییم عجوالنه گرفته شود‬
‫بررسی سیستم عرضه دوایی شامل چهار موارد ذیل می باشد‬
‫‪ – ۱‬تشخیص مشکالت در سیستم (موجودیت دوا در ستاک روستا ‪،‬شکایت مریضان‬
‫‪.......‬وعوامل ذیدخل‬
‫‪ – ۲‬طرح یک پروژه ( تمام شکات بررسی بعد طرح داده شود )‬
‫‪ – ۳‬نظارت از تغیرات درسیستم عرضه ( کمی وکاستی ها برطرف گردد )‬
‫‪ – ۴‬مقایسه سیستم عرضه باسایر سیستم ها( مثالسکتور خصوصی با دولتی )‬
 ‫پیش شرط ها برای بررسی‬
‫• شیوه های بررسی شامل بررسی خودی توسط اداره کننده گان سیستم صحی یا‬
‫توسط تیم متخصصین داخلی ویا داخلی و خارجی با اجرای بازدید های گسترده از‬
‫ساحه درتمام اوقات میباشد‬
‫چهارپیش شرط عمده را باید در نظر گرفت‬
‫• تعهدات دولت در قبال پروسه‬
‫• تیم واجد شرایط بررسی‬
‫• تعریف واضیح اهداف و طرزالعمل ها‬
‫• شیوه های بیطرفانه‬
 ‫‪.1‬تعهدات دولت‬
‫‪ -‬چون در عدم موجودیت دولت اکثرگذارشات رسمی رد می گردد‬
‫‪ -‬معلومات دهنده کلیدی موجودنمیباشد‬
‫‪ -‬همایت درست صورت نگیرد‬
 ‫‪.2‬تیم واجد شرایط‬
‫• تیم بررسی کننده باید با دولت وسایر سکتورهای دوایی در ارتباط باشد‬
‫• مسولین تیم باید تشویق شود تا شایسته گی های خود را نشان دهد معلومات راجمع آوری‬
‫تحلیل ونتایج ارایه‪...‬‬
‫• درترکیب تیم موجودیت افراد خارجی آنقدر مهم نیست اما بحیث متمم بهتراست باشد‬
‫‪.3‬تعریف واضح اهداف وطرزالعمل ها‬
‫داشتن طرزالعمل مشخص‬ ‫•‬
‫جمع آوری آمار‬ ‫•‬
‫حدود مطالعه وچارچوب زمانی‬ ‫•‬
‫بررسی ها باید مقاصد اصلی را جواب گوباشد‬ ‫‪-‬‬
‫مثال داشتن چند عراده جات ‪..........‬‬ ‫‪-‬‬
 ‫‪.4‬شیوهای بیطرفانه‬
‫• بررسی بدون تصور قبلی اجرأ شود‬
‫• هیچ گونه مراعات با اشخاص خاص صورت نگیرد‬
‫• بررسی هاباید از دولت ‪ ، NGO ،‬سکتور خصوصی ‪ ......‬صورت گیرد‬
 ‫شیوه ها ی بررسی‬

‫بررسی محدود‬ ‫بررسی جامع ساختاری‬

 ‫بررسی جامع ساختاری‬
‫• این نوع بررسی جامع بوده که از منابع مختلف جمع آوری می گردد‬
‫• منابع جمع آوری معلومات اجرای بازدید از دفاتر ساحوی ‪ ،‬ستاک ومراکز صحی است‬
‫• انواع مختلف معلومات را از طریق بررسی ها ‪ ،‬مصاحبه ها ‪ ،‬یاداشت ها ‪ ،‬مالحضات آینده‬
‫جمع آوری می نمایند‪.‬‬
‫• ازاسنادهای قبال چاپ شده سروی ساحوی ومرکزی‬
‫• این نوع معلومات دقیق وارزان بوده آما نظربه وسعت جمع آوری معلومات زمان گیر می‬
‫باشد‬
 ‫بررسی محدود‬
‫این نوع بررسی به زود ترین وقت وازکمترین منابع بدست می آید که شامل‬ ‫•‬
‫مصاحبه ‪ ،‬بررسی اسناد ‪،‬بازدیدهای محدود ساحوی‬ ‫•‬
‫این نوع بررسی توسط تیم کوچک میتواند صورت گیرد‬ ‫•‬
‫چهارچوب زمانی هزینه های بررسی‪ :‬این چهارچوب وزمان وابسط به مدت ونوع‬ ‫•‬
‫بررسی ها می باشد‬
 ‫حدود بررسی‬
‫حدود یاوسعت سکتوردوایی وابسط به سه موضوع ذیل می باشد‬ ‫•‬
‫فعالیت سیستم دوایی سکتوردولتی‬ ‫‪.1‬‬
‫ظرفیت سکتورخصوصی‬ ‫‪.2‬‬
‫وضعیت سیاسی وروش بازدید کننده های بزرگ وگروپ های ذیعالقه درسکتور‬ ‫‪.3‬‬
‫دوایی‬
 ‫فعالیت های سیستم عرضه دوایی‬
‫• طریقه های متعدد جهت طبقه بندی سیستم دوایی دولتی موجود است که هرکدام آن در ذیل معرفی میگردد‬
‫‪ .1‬پالیسی ومقررات‪ :‬آیا پالیسی ها‪،‬قوانین و مقررات سازگار و جامع اند؟ آیا اجرا شده اند؟‬
‫‪ .2‬بودجه ومالیات ‪ :‬چی مقدارمنابع مالی در دسترس قراردارد؟آیا بودجه جهت خریداری تمام ادویه‬
‫ضروری کافی است که سیستم دوائی را بصورت موثر اداره کند؟هزینه موجود بصورت موثر اداره‬
‫شده؟‬
‫‪ .3‬انتخاب ادویه‪ :‬چگونه دوا ها در سیستم انتخاب شده؟آیا مطابق به خواست تجویز کننده است؟‬
‫‪ .4‬خریداری ادویه‪ :‬کدام سیستم مشخص خریداری وجود دارد یاخیر؟ زمان مشحص شده؟‬
‫‪ .5‬لوژستیک دوایی‪ :‬آیا دوا به صورت درست نگهداری وتدارک می گردد؟ در دسترس است؟‬
‫‪ .6‬اطمینان ازکیفیت محصول‪:‬آیا دارای کیفیت خوب است؟‬
‫‪ .7‬مصرف ادویه‪ :‬تجویز کننده‪ ،‬توزیع کننده و مریضان دوا را به صورت معقول استفاده میکنند؟‬
‫‪ .8‬اداره سیستم‪ :‬آیا مدیران آموزش دیده وکارمندان عملیاتی درهر سطح سیستم موجود است یا خیر؟‬
‫‪ .9‬معلومات نظارتی‪ :‬آیا نظارت موثر درهرسطح سیستم موجود است؟‬
 ‫• عبارت از مجموعه قوانین ومقررات است که از طرف دولت ووزارت صحت عامه برای‬
‫تنظیم فعالیت های سکتور خصوصی ‪،‬دولتی ‪ ، NGO،‬دونورها وسایر موارد مربوط به دوا‬
‫وضع گردد‬
‫• دراثر ساخت پالیسی ملی دوایی دیپارتمنت پالیسی وپالن وزارت صحت عامه ‪ ،‬منیجرهای‬
‫پروگرام های ادویه اساسی ‪،‬انجوها ودونورها میتواند از تدوام کیفیت ‪ ،‬دستیابی به ادویه ‪،‬‬
‫قیمت مناسب ‪ ،‬واستفاده معقول ادویه را مراقبت می نماید‬
 ‫اهداف ودست آورد های پالیسی ملی دوایی‬
‫• اهداف ودست آورد پالیسی ملی دوایی وابسطه به طرح هر کشور می باشد‬
‫• اهداف عمده اداره پالیسی ملی دوایی‬
‫‪ .1‬دسترسی وقابلیت استطاعت(توانائی یا قدرت داشتن) نیازمندان به ادویه اساسی‬
‫‪ .2‬اطمینان از مصؤونیت ‪ ،‬مؤثریت وکیفیت تمام دوا‬
‫‪ .3‬بهبود شیوها ی تجویز ‪ ،‬توزیع ‪ ،‬ترویج استفاده معقول ادویه توسط کارمندان مسلکی‬
‫صحی ‪.‬‬
‫اهداف دیگر به شمول اقتصادی مانند کاهش استعمال اسعار خارجی برای تورید ادویه‬
 ‫دولت های ملی‪ :‬تضمین موجودیت ودسترسی موثرمردم به ادویه اساسی وبا کیفیت بوده و‬ ‫•‬
‫اطمینان ازاستفاده درست ادویه می باشد این امر زمان تحقق می یابد‬
‫دولت خودش مستقیم درتدارک وتوزیع ادویه دخیل باشد‬ ‫‪-‬‬
‫به یک نهاد بی طرفانه صالحیت دهد‬ ‫‪-‬‬
‫خودش مقام تنظیم کنند ه باشد تا مارکیت های بزرگ دوائی را تنظیم نماید‬ ‫‪-‬‬
‫ودر چنین حالت باید وزارصحت عامه‬ ‫•‬
‫وزارت مالیه دولت دخیل باشد‬ ‫•‬
‫صنایع دوایی و‬ ‫•‬
‫کارمندان مسلکی ( داکتران ‪،‬سایرتجویز کننده گان فارمسست ها ‪،‬عمده وپرچون فروشان اشتراک‬ ‫•‬
‫فعال داشته باشند‪.‬‬
‫اجزای پالیسی دوایی‬
‫قانون ومقرره‬ ‫•‬
‫انتخاب ادویه‬ ‫•‬
‫پالیسی های عرضه وتمویل‬ ‫•‬
‫استفاده معقول‬ ‫•‬
‫تولیدات محلی‬
 ‫‪ . 1‬چارچوب قانونی وتنظیم کننده‬
‫• ترتیب پالیسی دوایی باید از حمایت قانونی برخوردار باشد‬
‫• در پالیسی قانونی فاعلین را در سیستم معرفی نموده ومسولیت های آن را‬
‫مشخص می کند‬
‫‪ -‬تولید کننده ‪ :.‬تورید کننده ‪ .‬عمده فروشان ‪ .‬پرچون فروشان ‪ .‬تجویزکننده گان‬
‫‪ -‬در نتیجه از مصؤنیت ‪ ،‬موثریت ‪ ،‬وقابل قبول دواتضمین می نمایید‬
‫• ایجاد مجازات ومکافات‬
‫• مقرره وقانون باید با سیستم تضمین کیفیت دوایی ضمیمه شود تا ازورد‬
‫دواهای بی کیفیت ازمنابع داخلی وخارجی جلوگیری گردد‬
 ‫‪ . 2‬انتخاب دوا‬
‫• تمام دواها باید مطابق لیست ادویه اساسی ساخته شود‬
‫• دواهای که تجویز وتوزیع می گردد باید جواز داشته باشد‬
‫• دواها در بازار دوای باید قیمت یکسان وایجاد رقابت سالم بین کارمندان صحی ایجاد‬
‫شود‬
‫‪. 3‬تدارک دوا‬
‫بخاطرکه یک کشور به کمبود ادویه اساسی واقع نگردد تدارک دوارا بصورت درست‬
‫برنامه ریزی نماید که در تدارک ادویه‬
‫امکانات کوتاه مدت وضرورت دراز مدت در نظر گرفته شود‬
 ‫توزیع ادویه‬
‫• توزیع عبارت از خروج دوا از گمرکات ‪ ،‬تنظیم ستاک های دوایی وتحویل‬
‫دهی دوا به دیپو های دوای ومراکز صحی‪...‬‬
‫• در اکثر کشورها مردم عالقه مند به تولیدات داخلی می باشد اما در یک تعداد‬
‫کشورها این کار به چالش های متنوع روبرو می شود‬
‫• دریافت ادویه باکیفیت وقیمت مناسب‬
 ‫استفاده معقول دوا‬
‫• استفاده دوای موثر ‪،‬مصؤن باکیفیت وقابل قبول‬
‫• استفاده دوای کم کیفیت ‪ ،‬مدت زمان اندک ‪،‬عدم تکمیل دوز ‪ ،‬عدم موجودیت‬
‫ادویه اساسی کمبود معلومات درمورد نسخه نویسی وتوزیع‬
‫• راه حل پرنمودن خال ها دربخش های ذکرشده‬
‫ستراتیژی های اقتصادی برای ادویه‬
‫افزایش پوشش بیمه‬ ‫•‬
‫معلومات درمورد قیمت‬ ‫•‬
‫رقابت قیمت ازطریق تعویض جنریک‬ ‫•‬
‫تنظیم قیمت تولید کننده گان‬ ‫•‬
‫تنظیم حدود پرچون‬ ‫•‬
 ‫تدوین(گردآوری) پالیسی ملی دوایی‬
‫• برای ساخت وتغیر( تجدید ) پالسی ملی دوایی سکتورهای ذیل ضرورت است‬
‫‪ .1‬صنعت دوایی ملی وبین المللی‬
‫‪ .2‬کارمندان مسلکی صحی‬
‫‪ .3‬ادویه فروشان‬
‫‪ .4‬سازمان ها ی غیر دولتی‬
‫‪ .5‬ادارات دولتی وتمویل کننده بین المللی‬
‫‪ -‬ادارات ذکر شده تمام مشکالت را باید به اساس تفاهم حل نمایند هیچ گاه تغیروتجدید‬
‫پالیسی ملی به اساس قرعه ویا خواست یک شخص صوورت نگیرد‬
 ‫انکشاف پالیسی ملی دوایی‬
‫انکشافپالیسی ملی دوایی داری مراحل ذیل می باشد‬
‫‪ .1‬تنظیم پروسه پالیسی ‪ :‬وزارت صحت عامه یگانه مرجع دقیق‬
‫‪ .2‬شناسایی ؛ تحلیل وتجزیه مشکالت‬
‫‪ .3‬تعین اهداف ومقاصد ( ازروی بررسی مشکالت انتخاب می گردد )‬
‫‪ .4‬تهیه مسوده پالیسی‬
‫‪ .5‬تکثیروتجدید پالیسی ملی دوایی‬
‫‪ .6‬تایید رسمی پالیسی ( پارلمان ‪ /‬عضوتغیرات قانون پالسی ملی دوای شمرده می شود )‬
‫‪ .7‬تطبیق پالیسی ملی دوایی‬
‫بخاطر تطبیق پالیسی ملی دوایی ضرورت به کمپاین سیاسی میباشد‬
 ‫• سواالت‬
‫‪ .1‬پالیسی ملی دوایی چیست ؟‬
‫‪ .2‬دراثر ساخت پالیسی ملی دوایی کدام سهولت ها حاصل می گردد ؟‬
‫‪ .3‬اهداف عمده پالسی ملی دوایی را نام بگیرید ؟‬
‫‪ .4‬اشتراک کننده گان پالیسی ملی دوایی کدام ها اند ؟‬
‫‪ .5‬اجزای پالیسی ملی دوایی را شماره واربنوسید؟‬
‫‪ .6‬قانون ‪،‬مقرره وانتخاب دوارا تشریح نمایید‬
‫‪ .7‬اقتصاد ملی دوایی را بنوسید‬
‫‪ .8‬برایی ساخت وتجدید پالیسی ملی دوایی کدام نهادها ویاسکتورها ضرورت است‬
‫‪ .9‬مراحل انکشاف پالیسی ملی دوایی رابنوسید ؟‬
 ‫• عرضه دوا یک بخش اساسی وبینهایت مهم در عرصه تدارک می باشد دانشمندان‬
‫وعلمای اداره وتدارک یگانه مشکل وپرهزینه ترین بخش آن اداره وتدارک دوا‬
‫درسکتورهای صحی دولتی می باشد این مشکل در صورت که دولت قانون مندباشد بهتر‬
‫است اما درصورت گه یک کشور داری فساد مالی داشتن طرزالعمل کهنه باشد به‬
‫مشکالت متعدد مواجه می شود‬
‫• برای عرضه دوا در سکتورهای دولتی شیوهای متفاوت وجود دارد امامعمول ترین آن به پنج‬
‫شیوه ذیل صورت می گیرد )ستراتیژی عرضه دوا)‬
‫‪.1‬‬
‫‪ .2‬نهاد مستقل عرضه دوا( ‪)autonomous supply agency‬‬
‫‪ .3‬سیستم عرضه دوا به شکل مستقیم (‪)direct delivery system‬‬
‫‪ .4‬سیستم عمده فروشی( ‪)prime vendor system‬‬
‫‪ .5‬سیستم کامال خصوصی ( ‪)fully private system‬‬
‫ستاک های مرکزی )‪CMS(central medical stor‬‬
‫یک طریق قدیمی می باشد توزیع ازستاک مرکزی به سایر نهاد ها‬ ‫•‬
‫از طرف دولت تمویل ‪ ،‬تدارک ‪ ،‬توزیع‬ ‫•‬
‫مشکالت عمده‬ ‫•‬
‫مشکالت ویا فساد مالی ‪ ،‬ترانسپورتی ‪ ،‬مصؤنیت دوا ها ‪ ،‬اداره ستاک ‪ ،‬انتقال‬ ‫•‬
‫دوا‪.‬گماشتن ا‪...‬‬
‫راه حل ‪:‬‬ ‫•‬
‫قرارداده ها با سکتورهای خصوصی با اعتبار ‪ ،‬گماشتن افراد سالم ومتدین‬ ‫•‬
‫• مشکالت که در ستاک ها ی مرکزی به میان ٖآمد یک تعداد کشور ها مجبور به ساخت‬
‫اداه مستقل جهت خریداری ‪ ،‬توزیع وتدارک دوا شد‬
‫• این هاد یک ادره مستقل دولتی بوده که به شکل تصدی تحت نظرصحت عامه یا هیآت‬
‫مدیره متشکل ازوزارت ها کار می کند‬
‫• یگ نهاد مستقل باید مشخصات ذیل را در نظر بگیرد‬
‫‪.1‬‬
‫نظارت توسط بورد اداره مستقل‬
‫‪ .2‬مدیران مسلکی عرضه دوا‬
‫‪ .3‬اداره خوب قوای بشری ومعاش خوب‬
‫‪ .4‬تمویل کافی ‪ .‬حساب دهی شفاف‬
‫‪ .5‬توجه به ادویه اساسی وتضمین کیفیت دوا‬
‫مشکالت ‪...‬‬
 ‫سیستم عرضه مستقیم ادویه‬
‫درین نوع سیستم دوا را یک ارگان خریداری می نماید وعرضه دوا به عهده دیگر نهاد‬ ‫•‬
‫می باشد ‪.‬‬
‫اکثرآ خریداری دوا توسط دولت صورت گرفته وعرضه دوا را به شکل مناقصه به عهده‬ ‫•‬
‫تدارک کننده گان می باشد این تدارک کننده گان درسطح ستاک های ساحوی وولسوالی ها‬
‫فوایید ‪:‬‬ ‫•‬
‫دوا به زمان مشخص ومقدار دقیق آن دوا رسانیده می شود‬ ‫‪-‬‬
‫تشویق سکتورخصوصی از طریق مناقصه آزاد‬ ‫‪-‬‬
‫کاهش ترانسپورت‬ ‫‪-‬‬
‫‪:‬‬
‫جمع آوری پول مشکل است ‪ ،‬ضعف در اداره دوا دربعضی ولسوالی ها ‪...‬‬ ‫‪-‬‬
 ‫• درین نوع تدارکات دونوع قرار داد صورت می گیرد‬
‫‪ .1‬اولین قراردادهمرای تدارک کننده می باشد تدارک کننده دوا را از‬
‫فابریکه به تدارک وقیمت گذاری می نماید‬
‫‪ .2‬قرارداد تدارک کننده همرای عمده فروشی ( عمده فروشی بیشتر بخش گدام‬
‫‪،‬نگهداری ‪ ،‬توزیع ) دوا را به عهده داشته عمده فروش دوفیصد از قیمت‬
‫مجموعی مفاد می گیرد‬
‫مردم دوا را از عمده فروش اخذ می نمایید‬
 ‫سیستم کامال خصوصی‬
‫پالیسی ناکافی ‪ ،‬عدم مدیریت درست وسایر مشکالت باعث می گردد که هیچ نهاد‬ ‫•‬
‫عرضه ادویه اساسی را به شفاخانه ها به عهده بگیرد‬
‫درین حالت دواخانه های شخصی درمقابل پول دوا را به مریض توزیع می نماید‬ ‫•‬
‫دوا خانه ممکن جز تصدی فارمسی ویا مستقل باشد‬ ‫•‬
‫دواخانه ها ی که درملکیت دولت تاسیس می گرددنظر به قرار داده که با دولت می‬ ‫•‬
‫نمایید فعالیت می نمایید‬
‫خدمات دواخانه دولتی دوارا به شکل رایگان ویا درمقابل پول پرداخت نمایید‬ ‫•‬
‫عدم دسترسی به شکل مساوی به افراد فقیر ‪ ،‬اطفال ‪ ،‬وافراد دارای امراض ساری‬ ‫•‬
 ‫مقایسه سیستم عرضه‬
‫• دربعضی کشورها سیستم عرضه ستاک مرکزی ( ‪ )CMS‬مروج می باشد اما این تصمیم‬
‫برمی گردد به انکشاف سکتور خصوصی در کشور ها‬
‫• اگر سکتورهای خصوصی انکشاف کرده باشد سیستم عرضه مرگزی جای خود را‬
‫تقریبا به سکتورخصوصی میدهد‬
 ‫اهداف عرضه ادویه‬
‫‪ .1‬سطح عالی خدمات که میتواند به میزان پایین کمبودات وتخلیه ستاک تخمین گردد‬
‫‪ .2‬اندازه گیری موثریت که درنتیجه باکمترین هزینه خدمات مطلوب را انجام دهد‬
‫همچنان ایجاد یک رقابت سالم بین سکتورها ی خصوصی که دراثرآن ادویه باکیفیت‬
‫عالی به بازاردوایی عرضه گردد‬
‫• دواخانه های شخصی در تمام کشورها وجود دارد درکشورها ی کوچک کمتر از ‪ ۱۰‬فیصد‬
‫اما درکشورهای که سکتوردوایی پیشرفته دارد بیشتر از‪ ۹۰‬فیصد را تشکیل میدهد‬
‫‪ ‬از نگاه صحت عامه سهم گیری دولت درسکتوردوایی اطمنان ازموارد ذیل است‬
‫• کیفیت ‪ ،‬مصؤنیت وموثریت ادویه‬
‫• موجودیت ادویه اساسی‬
‫• استطاعت خریداری ( دسترسی اقتصادی )‬
‫• استفاده معقول ادویه‬
‫‪ ‬میسریت واستطاعت خریداری درکشورهای که دولت در تدارک وتوزیع دوا مداخله‬
‫نمیکند برای افراد فقیر وبی بضاعت مشکل اساسی می باشد‬
 ‫کیفیت ‪ ،‬مؤثریت ومصؤنیت ادویه‬
‫• کیفیت ‪ ،‬موثریت ومصؤنیت بخش اساسی وهدف نهای تدارک دوا را تشکیل میدهد‬
‫• بخاطر بلند بردن شان فکتورهای ذیل در نظر گرفته شود‬
‫‪ .1‬صدور جواز وتفتیش از محل توزیع‬
‫‪ .2‬صدور جواز وتفتیش از تولید کننده گان‬
‫‪ .3‬ثبت دواهای وارد شده‬
‫‪ .4‬نظارت بعد از عرضه ادویه در مارکیت دوایی‬
‫میسر یت دوا‬
‫بخاطر بلند بردن میسریت دوا نکات ذیل در نظر گرفته شود‬
‫‪ -‬ایجاد توزیع جواز ‪ ،‬آموزش معاونین فارمسی وسایر فروشندگان ‪ ،‬اتکا به دواخانه ها وبرنامه‬
‫های اجتماعی ادویه‬
 ‫استطاعت خریداری‬
‫• بخاطر دسترسی تمام شهروندان به ادویه به کیفیت وبهبود قیمت دوا نکات ذیل در‬
‫نظرگرفته شود‬
‫‪ .1‬پوشش روز افزون بیمه‬
‫‪ .2‬معلومات در مورد قیمت‬
‫‪ .3‬رقابت قیمت ازطریق جانشین شدن ادویه جنریک‬
‫‪ .4‬مقرره تولید کننده گان‬
‫‪ .5‬نظارت وتعین قیمت دوا درعمده فروشی‬
‫‪ .6‬مقرره تفاوت هزینه وقیمت اجناس یا فیصدی مفاد‬
 ‫سواالت‬
‫استیرا تیژی عرضه دوا چیست واضح سازید‬ ‫•‬
‫استیراتیژی عرضه دوا توسط چند نهاد صورت می گیرد واضح سازید‬ ‫•‬
‫نقش پالیسی ملی دوایی را در کاهش هزینه بیان دارد‬ ‫•‬
‫نقش پالیسی عرضه دوا در باره موثریت ‪ ،‬مصؤنیت وباکیفیت باال چیست بیان کنید‬ ‫•‬
‫نقش پالیسی ملی دوایی درنتظیم عرضه خدمات دوایی دولتی وخصوصی توضیح دهید‬ ‫•‬
‫اهداف عرضه ادویه را بنوسید‬ ‫•‬

‫“موفق وکامیاب باشید “‬

 ‫فصل پنجم‬
‫قوانین ومقرره های دوایی‬
‫• در دولت ها تمام امورت اداری وابسط به قوانین می باشد اما قوانین در هربخش متفاوت‬
‫بوده ودر بعضی مورد خود مردم خواستار یک موضوع شده ودولت از طریق مکتوب‬
‫کارهای خود را اجرا می نمایید‬
‫• مانند قوانین یک کلپ وزرشی نظر به تعداد افراد آن انتخاب می گردد‬
‫• دولت ها عموما در در ساختار قوانین ومقررات ذیل دخیل اند‬
‫‪ .1‬زمانیکه موضوع مرتبط به تمام نفوس ویا اکثر نفوس یک کشور باشد‬
‫‪ .2‬زمانیکه موضوع ارتباط به چند گروپ داشته وهرکدام ضرورت به وضاحت داشته‬
‫باشد‬
‫‪ .3‬در صورتیکه عدم از قوانین اساسی دارای پیامد ناگوار باشد‬
‫‪ .4‬زمانیکه به قوانین احترام نشود‬
 ‫فرق بین قانون ومقرره‬
‫• قانون در کشور ها به صورت معمول به شکل عمومی تحریر گردیده تا نیازمندی ها ی‬
‫موجود واحتماال آینده رابرآورده سازد‬
‫• دولت ها با استفاده از قوانین مقررات را صادر می سازدومیتواند مقررات را آسان تعدیل‬
‫نمایید البته مشروط به داشتن کارشناسان مسلکی‬
 ‫قوانین ومقرره دوایی‬
‫در پروسه اموردوایی فارمسستان ‪ ،‬دوکتوران ‪ ،‬نرس ها وسایر کارکنان صحی ‪،‬مریضان‬ ‫•‬
‫وفروشندگان وتولید کننده گان شامل اند‬
‫قوانین به دالیل ذیل ضرورت است‬ ‫•‬
‫کمبود ادویه ‪ ،‬کیفیت پایین ادویه ‪ ،‬تجویز نادرست واستفاده نادرست که درنتیجه منجربه‬ ‫•‬
‫مرگ می شود‬
‫بعضی مردم به این فکر اند که ادویه باید در مراحل نهایی کنترول شود درحالیکه دوا از‬ ‫•‬
‫سایرمحصوالت متفاوت اند‬
‫درهنگام تطبیق قوانین ادویه نباید سخت گیربود‬ ‫•‬
‫قانون زمان موثر است که ضرورت های جامعه را برآوره ساخته بتواند‬ ‫•‬
‫قوانین نباید عجوالنه انتخاب شود‬ ‫•‬
 ‫تکامل پالیسی وقانون‬
‫• یک قانون دربخش دوایی باید قبل از قبل ساخته شده بعد باالی مردم اجرا شود درصورت‬
‫موثربودن آن به قانون رسمی تبدیل گردد ودر عمل به طور جدی پیاده گردد‬
‫• دریک کشور پالیسی موجود باشد یا نباشدضروت به قانون ومقرره دارد گه دربعضی‬
‫کشورها مستقل ودربعضی نیمه مستقل می باشد ‪.‬‬
 ‫تسوید وتجدید قوانین ومقرره های دوایی‬
‫• قبل ازین که یک قانون راتسوید نمودباید قوانین ومقرره که نافذ اندمورد مطالعه قرار داد‬
‫• درصورتیکه هیچ قانون موجود نباشد ممکن بعضی قوانین وجود داشته باشد که موضوع‬
‫ذگرشده مطابقت داشته باشد درین حالت باید بجای تعدیل قانون تعویظ قانون صورت گیرد‬
 ‫ثبت ادویه‪ ،‬صدورجواز واجازه بازاریابی دوا‬
‫• صدور جواز ‪ ،‬تفتیش ویاارزیابی مولدین وتوریدکننده گان هرچند مهم است اما هیچ گونه‬
‫تضمین مواد دوای را کرده نمیتواند‬
‫• بنا کشورها به مرور زمان مقرره ها رایجاد نموده تا محصوالت انفرادی که دربازار به‬
‫فروش میرسد داری خصوصیات ذیل باشد‬
‫‪ .1‬موثریت کافی داشته باشد ( هیچ دوا موثریت صدفیصد ندارد )‬
‫‪ .2‬مصونیت ‪ :‬ادویه نباید خطرات جدی را به بار بیاورد‬
‫‪ .3‬کیفیت ‪ :‬مطابق فارمکوپه‬
‫‪ .4‬دقت ودسترسی ‪ :‬تمام معلومات که برای تولید ادویه بکار می رود ( عالمت ‪ ،‬دوز ‪،‬‬
‫احتیاط ‪ ،‬وعوارض جانبی ) درلیبل ویا بروشور ذکرگردد‬
‫‪ .5‬ثبت ادویه ‪ ( :‬جوازبازار یابی )‬
 ‫قراد داد چیست ؟‬ ‫•‬
‫چرا وهمرای که قراد داد صورت گیرد ؟‬ ‫•‬
‫درکدام حالت قرارداد الزامی می باشد ؟‬ ‫•‬
‫قرارداد عبارت از یک سند الزامی میان مشتری وعرضه کننده بوده که برای یک مدت‬ ‫•‬
‫زمان معین مداراعتبار می باشد‬
‫مشتری ‪ :‬دولت ویا سیستم مراقبت عامه ویا خصوصی‬ ‫•‬
‫عرضه کننده ‪ :‬شرکت خصوصی‬ ‫•‬
‫منافع ومسولیت های طرفین در شرایط قرارداد ذکر می گردد‬ ‫•‬
‫زمان پیشنهاد مناقصه پذیر فته می شود که مکتوب قرارداد صادر شده وقرار داد بین‬ ‫•‬
‫دوجانب امضا گردد‬
 ‫ادامه ‪....‬‬
‫‪ ‬درصورتیکه یکی از طرفین شرایط قرارداد را رعایت نکند مورد مجازات قرارد اده‬
‫می شود‬
‫‪ ‬قرار داد باید شرایط شان جامع باشد تا در جریان نقل وانتقال امواد مشکالت به بار نیاید‬
‫‪ ‬در قرار داد نباید تغیرات آورده شود تغیرات زمان پذیرفته میشود که شاهدان تخنیکی‬
‫قبول نمایید اما تغیرات باید بسیار کوچک باشد ‪.‬‬
 ‫شرایط مهم قرار داد درتدارک ادویه‬
‫• مهم ترین شرایط قرارداد قرارذیل می باشد‬
‫‪ .1‬مشخصاد ادویه‬
‫‪ .2‬معیار متوقع کیفیت‬
‫‪ .3‬نوع بسته بندی‬
‫‪ .4‬شرایط پرداخت پول وقیمت‬
‫‪ .5‬وتاریخ اخیر برای ارسا ل محموله‬
‫عدم تطابق پذیری عرضه کننده با این متقاضیات باعث خسارات مالی به خریدار می نماید‬
‫در صووورت کووه خریوودار یووک فرمووایش لفظووی بدهوود وبعوودآ پووول آن را پرداخووت نتوانوود باعوث‬
‫خسارات زیاد به فروشند میرساند‬
 ‫اعتبار قیمت های قرارداد‬
‫مدت قیمت قراردادبعد از امضای قرار دادبوده وبیشتروابسته به نوع پیشنهاد مناقصه‬ ‫•‬
‫وقراد می باشد‬
‫زمان قیمت قرارداد اگر معلوم باشد الی آخرین جنس باید قیمت پرداخته شود‬ ‫•‬
‫در صورتیکه قیمت قرارداد ذکر نگردد مدت قرار داد طوالنی می باشد‬ ‫•‬
‫معمول ترین عقد قرارداد یک سال می باشد اما بعضی موقع بیشتر از آن نیز می باشد‬ ‫•‬
 ‫تضمین مناقصه وتضمین اجراات کاری‬
‫درتجارت های جهانی برای اینکه باالی عرضه کننده اعتبار شود یک سلسله تضمین برای عرضه‬ ‫•‬
‫کننده انتخاب می کند‬
‫مهم ترین تضمین شامل ‪ :‬پول نقد ‪ ،‬چک ‪ ،‬حواله بانکی ‪ ،‬اوراق قرضه دولتی ویا سایراسناد‬ ‫•‬
‫بانکی ‪....‬‬
‫در صورتیکه عرضه کننده شرایط قرار داد را بر آورده نتوانست ضبط می گردد اما اگر شرایط‬ ‫•‬
‫قرار داد پذیرفته شد دوباره به عرضه کننده داده می شود‬
‫مقدار این پول یک درصد قیمت مجموعی می باشد‬ ‫•‬
‫ومقدار پول تضمینی بعد از عقد قرار داد تااینکه عرضه کننده دوای باکیفیت را به مشتری ها‬ ‫•‬
‫برساند ‪ ۱۰‬درصد قیمت مجموعی می باشد ( محصول شان مطابق نورم واستندرد ها یبین المللی‬
‫باشد)‬
‫• در قرار دادها زمانیکه باالی مقدار معین اجناس قرار داد صورت می گیرد باید تاریخ‬
‫آغاز وآخرین تاریخ که محموله دوای به مشتری می رسد ذکر گردد‬
‫• چون بعضی موقع عرضه کننده نظر به عوامل مختلف نمیخواهد ویا نمیتواند دوا یا‬
‫محموله را به موقع مناسب آن به مشتری برساند‬
‫• وظیفه انتقال ممکن به عهد عرضه کننده ویا کمپنی که انتقال می دهد به طور جداگانه‬
‫قرار داد نمایید‬
 ‫احکام انحصاری‬
‫• در کمپنی ها ی تولید زمانیکه یک دوای جدید به بازار عرضه می کند تا یک مد ت این‬
‫دوا انحصاری میبا شد سایر کمپنی ها حق تولید دوای مذکور را ندارد‬
‫• مدت انحصار معمول ‪ ۷ – ۲‬سال می باشد‬
 ‫فصل هفتم‬
‫اداره توزیع ادویه‬
‫توزیع دوا عناصر مهم بودجه صحی را تشکیل میدهد به خصوص درمناطق که نفوس‬ ‫•‬
‫کمتر باشد‬
‫امروز اکثر اشخاص که وظیفه لوژستکی را به عهده دارد کارکنان مجرب اما کم تجربه‬ ‫•‬
‫می باشد‬
‫لوژستیک عبارت از علم انتقال مقدار مناسب اجناس مناسب وبه مدت زمان معین می‬ ‫•‬
‫باشد‬
‫مدیران ستاک ‪ ،‬مسؤلین انتقال ‪ ،‬ستاک داران ممکن از مهارت لوژستکی خوب‬ ‫•‬
‫برخوردار باشد بنا برایش باید در تصامیم انتقال دوا وقت داده شود‬
 ‫مراحل توزیع ادویه‬
‫دریک سیستم مناسب توزیع ادویه مراحل ذیل شامل می باشد‬ ‫•‬
‫تهیه وتدارک مداوم ادویه‬ ‫‪-‬‬
‫نگهداری ادویه در شرایط بهتر‬ ‫‪-‬‬
‫حد اقل تخریب ادویه از نظر تخریب وانقضای تاریخ‬ ‫‪-‬‬
‫تعین منطقی ستاک های ادویه‬ ‫‪-‬‬
‫استفاده موثر از ترانسپورت‬ ‫‪-‬‬
‫کاهش جعل وتقلب‬ ‫‪-‬‬
‫فراهم آوری معلومات معینه درپشتی ضروریات دوایی‬ ‫‪-‬‬
 ‫سیکل توزیع ادویه‬
‫• سیکل توزیع ادویه باارسال ادویه ازجانب شرکت تولید ویا توریدکننده وباارسال ارایه‬
‫گزارش صرفیه ختم می گردد‬

‫• طرح سیستم توزیع ادویه‬

‫• طرح سیستم توزیع ادویه نیازبه تحلیل مرحله وار موثریت ‪ ،‬مولدیت مصارف وپالن‬
‫گذاری عملیاتی دارد وبعد از آن توزیع صورت می گیرد‬
‫•‬
 ‫اساسات طراحی سیستم‬
‫درجه مرکزیت ‪ ،‬تعداد سطوح درسیستم وپوشش نظربه موقعیت جغرافیایی ویا تراکم نفوس‬ ‫•‬
‫ازاساسات طرح می باشد‬
‫دریک سطح ملی ویا مرکزی‪ :‬درابتدا ادویه به ستاک مرگزی انتقال وبعد ازآن به سایر‬ ‫•‬
‫تسهیالت صحی انتقال داده می شود‬
‫توزیع توزیع دوا غیرمرگزی ‪ :‬دوا توسط یک ارگان خریداری ‪ ،‬تدارک وتوزیع می گردد‬ ‫•‬
‫مراحل طرح ودیزاین سیستم توزیع‬ ‫•‬
‫تعین مراحل ذخیره درسیستم‬ ‫‪-‬‬
‫تعین موقعیت ذخیره گاها‬ ‫‪-‬‬
‫تعین اینکه درکدام مرحله به خریداری ادویه تصمیم گرفته می شود‬ ‫‪-‬‬
 ‫ادامه ‪...‬‬
‫تعین فاصله میان تهیه وتدارک مجدد‬ ‫‪-‬‬
‫انتخاب روش توزیع ادویه به مراگز صحی‬ ‫‪-‬‬
‫تعین روش مناسب توزیع ادویه‬ ‫‪-‬‬
‫تخمین مصارف عملیاتی وارزیابی موثریت قرار داد ذخیره وانتقال ادویه‬ ‫‪-‬‬
 ‫شبکه توزیع‬
‫• سیستم توزیع ادویه دولتی به دونوع می باشد‬
‫‪ .1‬سیستم توزیع سه مرحله ‪:‬‬
‫‪ . a‬ذخیره گاه اولی (( ممکن دوا را توزیع کند یا نکند ))‬
‫‪ . b‬ذخیره گاه ثانوی ‪ ( .‬توزیع دوابه تسهیالت صحی )‬
‫‪ .c.‬ذخیره گاه سوم ‪ .‬توزیع دوا به جامعه‬
‫‪ . ۲‬سیستم توزیع چهارمرحله‬
‫‪ (a‬ذخیره گاه اولیه ‪،‬‬
‫‪ (b‬ذخیره ثانوی‬
‫‪ (c‬سیستم عمده فروشی‬
‫‪ (d‬توزیع دوابه جامعه‬
‫• عوامل که دوا توزیع آن طی سه الی چهار مرحله صورت می گیرد عبارت اند از‬
‫‪ .1‬عوامل جغرافیای‬
‫‪ .2‬نفوس‬
‫‪ .3‬دسترسی به ذخیرگاه‬
‫‪ .4‬تعداد کارمندان‬
‫‪ .5‬سهولت های ترانسپورتی‬
‫‪ .6‬مشکالت سیاسی ‪.....‬‬
‫درسیستم توزیع سه مرحله توزیع سریع و از نگاه اقتصادی ارزان است‬
 ‫سیستم های عرضه وتقاضا ( ‪)push and pull‬‬
‫• ‪( Pull system‬سیستم تقاضا ) ‪ :‬درین نوع سیستم دوا مطابق تقاضای مرگز‬
‫صحی عرضه می شود بنام سیستم مستقل تقاضا ویاسیستم درخواستی یاد می شود‬
‫• ‪ (push system‬سیستم ارسالی ویا عرضه ) ‪ :‬درین نوع سیستم دوا مطابق درخواست‬
‫مرگز صحی نیست بلکه نظر به پالن ستاک ها انتقال میدهد این نوع سیستم را بنام سیستم‬
‫جبری نیز یاد می کند مثال عمده آن سیستم کیت ووسایل طبی‬
 ‫وقفه زمانی عرضه دوباره‬
‫• تقاضای وانتقال دوا باید در هرسطح سکتور صحی مشخص کردد معمول ترین انتقاالت‬
‫عبارت اند از هفته وار ‪ ،‬ماهوار ‪ ،‬هرشش ماه ‪ ،‬ساالنه‬
‫• انتقال هفته وار قیمت تدارک دوا زیاد می شود اما انتقال ساالنه قیمت ستاک‬
‫• عوامل ذیل قبل از وقفه زمانی عرضه دوباره دوایی در نظر گرفته شود‬
‫ظرفیت ذخیروی درهرسطح سیستم‬
‫دسترسی به ادویه ‪ ،‬اندازه درخواستی ‪ ،‬ظرفیت انتقال وقیمت انتقال‬
‫عوامل فصلی که باالی انتقال دوا تاثیر دارد‬
‫تعدادکامندان وشایستگی ساالرای آن درهربخش‬
‫سایر عوامل مانند تاریخ انقضا ‪ ،‬تدابیر امنیتی درمقابل سرقت وسایر نگرانی‬
 ‫ذخیرگاه‬
‫• ذخیره گاه به محل اطالق می گردد که درآنجا دوانگهداری وپالن گذاری‬
‫توزیع دوا صورت می گردد‬
‫• موقعیت ذخیره گاه به محل باشد که شبکه ترانسپورتی عامه وخصوصی به‬
‫صورت درست وموثر آن استفاده گردد‬
‫• مکان ذخیره گاه را میتوان احیا واعمار ‪ ،‬خریداری ‪،‬کرایه ویا گروی گرفت‬
‫• محل دوا جای ساده ضرورت دارد اما یک مقدار مراقبت در قسمت حمله‬
‫حشرات ‪ ،‬رطوبت ‪ ،‬سرقت ‪ ،‬آتش گرفته شود‬
‫• درهنگام توزیع دوا یک تعداد مصارف به شکل مستقیم وغیر مستقیم بوجود می آید که‬
‫این مصارف بعضی موقع قیمت دوارا بلند می برد‬
‫مهم ترین مصارف که در پروسه توزیع بوجود می آید عبارت اند از‬
‫محل ذخیره ‪ :‬کرایه ساالنه ‪ ،‬مصارف استهالک ستاک‬
‫مالیات ‪ ،‬خدمات شهری مانند آب ‪ ،‬برق ‪ ،‬گاز وبیمه‬
‫‪ :‬مصارف استهالک وسایل مانند فورکلفت ‪ ،‬وسایل ایمنی ( آالت ضدحریق ‪ ،‬سرد‬
‫خانه ‪،‬وسایل کمپیوتری‬
‫کارمندان ‪ :‬معاش ودستمزد کارگران ستاک ‪ ،‬رانندگان ‪ ،‬میخانیک ها‬
‫حفظ اجناس ‪ :‬ازیگ طرف پول مصرف از جانب جای را اشغال می نمایید‬
 ‫ادامه ‪...‬‬
‫• ترانسپورت ‪ :‬تمام مصارف انتقال ادویه از فابریکه تولید ادویه به شمول انتقال بحری الی‬
‫ستاک که تولید کننده گان پرداخت نمی گردد‬
‫مهم ترین مصارف ترانسپورت عبارت اند‬
‫‪ -‬مصارف انتقال زمینی ویا بحری ‪ ،‬بیمه ‪ ،‬مصارف توقف احناس در بندر گاه ‪،‬‬
‫محصوالت گمرکی ‪ ،‬انتقا ل امتعه ازیک وسایل ترانسپورتی به وسایل ترانسپورتی دیگر‬
‫‪ ،‬مصارف ادویه درکشور ‪ ،‬مصارف بسته بندی وبرطرف نمودن بسته بندی‬
‫• مصارف متفرقه اداری ‪ :‬تمام مصارف که توسط سیستم توزیع در برمی گردد مهم ترین‬
‫آن عبارت اند از‬
‫• خسارات ناشی از اداره ضعیف ‪ ،‬سرقت ادویه توسط کارمندان یا بیگانه ‪ ،‬انتقال نادرست‬
‫‪ ،‬تاریخ انقضای دوا‬
‫• بازسازی ستاک‬
‫• به قرارداد گذاشتن فعالیت ها ‪ :‬چاپ بروشور ‪ ،‬اعالن نرخ نامه ها ‪....‬‬
 ‫انتخاب بهبود و تبدیل یک سیستم‬
‫• اکثر سیستم توزیع در بسیار مدت ها ی وقت شروع کرده امروز انکشاف نموده است‬
‫• بعضی شرکت های توزیع از مقدار کم پول شروع کرده اما جامعه روز به روز انکشاف نموده‬
‫باید تمام شرکت ها مطابق شرکت توزیع خود را اعیار سازد که درین حالت نیاز به تبدیل سیستم‬
‫دارد‬
‫• هرگاه سیستم توزیع مطابق به ضروت های جامعه نباشد سه اقدام ذیل تاحدی موثر می باشد‬
‫‪ .1‬ضعف بودن سیستم اداری ‪ :‬عدم اطاعت کارمندان ‪ ،‬کمبود گزارش دهی ساحوی ‪ ،‬واتالف‬
‫ادویه ناشی از دستبرد‬
‫راه حل ‪ :‬تقویت سیستم نظارتی ‪ ،‬ایجاد طرزالعمل برای گذارش دهی ‪ ،‬در صورت ضروت‬
‫تبدیلی کارمندان وفراهم آوری امتیازات‬
 ‫‪ .2‬تغیرات موسمی ‪ :‬امکان مسدود شدن جاده ها ناشی از باریدن برف وباران‬
‫راه حل ‪ :‬تدارک دوا به مقدار بیشتر در زمان که فصل مناسب می باشد‬
‫‪ .3‬تغیرات موسمی ‪ :‬عدم موجودیت مواد سوخت ویا وسایل نقلیه‬
‫راه حل ‪ :‬گرفتن پرزه جات اضافی وتیل اما در صورت که وسایل ترانسپورتی کم با شد‬
‫میتوان با شرکت های خصوصی قرار داد صورت گیرد‬
 ‫گزینه سکتور خصوصی‬
‫کمبود ادویه یک امر معمول در اکثر کشور ها خصوصا در سکتور دولتی می باشد بنا‬ ‫•‬
‫درین کشورها شرکت ها ی خصوصی بهترین سیستم توزیع را نسبت به سکتور دولتی‬
‫می نماید‬
‫در بعضی کشورها نظر به انحصار دوا توسط دولت دوا قیمت است‬ ‫•‬
‫درصورتیکه شرکت ها ی خصوصی باشد دقابت ایجاد شده بنا دوای باکیفیت با مناسب‬ ‫•‬
‫ترین قیمت می باشد‬
‫چون درین حالت دوا به دواطلبی قرار می گیرد ‪.‬‬ ‫•‬
 ‫فصل هشتم‬
‫استفاده معقول ادویه‬
‫استفاده معقول ادویه عبارت اند از تجویز دوا به اساس ضرورت کلینیکی ‪ ،‬به دوز‬ ‫•‬
‫مناسب ‪ ،‬به مریض مناسب ‪ ،‬به مدت زمان کافی ونازل ترین قیمت می باشد‬
‫معیارات استفاده معقول ادویه‬ ‫•‬
‫ادویه درست‬ ‫‪-‬‬
‫استطباب مناسب‬ ‫‪-‬‬
‫ادویه مناسب ( مؤثر ‪ ،‬مصؤن ومناسب وضعیت مریض )‬ ‫‪-‬‬
‫تعین مقدار مناسب ادویه‬ ‫‪-‬‬
‫توزیع درست به شمول معلومات درباره دوا به مرض ( مشوره دهی )‬ ‫‪-‬‬
‫پابندی مریض به تداوی‬ ‫‪-‬‬
 ‫ادامه ‪....‬‬
‫• تجویز کننده گان ادویه باید از روند معیاری تجویز ادویه که با تشخص صحی آغاز‬
‫می گردد پیروی نموده بعد هدف تداوی خود را مشخص سازد وبه ادامه آن تجویز‬
‫دوای که بهترین موثریت ‪ ،‬مصونیت ‪ ،‬مناسب بودن وبهترین قیمت انتخاب نمایید ودر‬
‫اخیر مقدار دوا دوز هر وقت وبعضی پرهیزات غذای را برای مریض بیان کند‬
‫• زمانیکه تجویز کننده بهترین دوا را انتخاب نمود باید توزیع کننده به شکل اصولی‬
‫توزیع خود را انجام دهد‬
‫• وزمانیکه تشخیص وتوزیع دقیق صورت بگیردمریض از نگاه صحی بهتر می شود‬
‫که درنتیجه پابندی مریض به تداوی بیشتر می شود‬
 ‫فصل نهم‬
‫تولیدات کوچک محلی‬

‫تولیدات معقم‬

‫تولیدات غیر معقم‬

 ‫بسته بندی دوباره وبسته بندی کورس تداوی‬
‫• این نوع بسته بندی هابه شکل نسبی اشکال ساده تولیدات محلی می باشد‬
‫بسته بندی دوباره مستلزم فراهم سازی بسته بندی کافی ‪ ،‬لیبل گذاری وکنترول محصول نهایی می باشد‬
‫درحاالت ذیل بسته بندی دوباره ضرورت پیدامی شود‬
‫‪ .1‬محصول به مقدار زیاد به قیمت دلخواه خریداری شده باشد‬
‫‪ .2‬در صورت که هزینه بسته بندی در داخل کشور ارزان تر تما م شود‬
‫‪ .3‬اشتغال زای برای افراد داخل کشود‬
‫‪ .4‬لیبل گذاری به زمان محلی همان کشور‬
‫‪ .5‬انتخاب بسته بندی نظر به خصوصیات مواد فعال دوای‬
‫‪ .6‬حک نمودن هدایات ضروری به زبان محلی همان کشور‬
 ‫تهیه اسناد‬
‫• تمام پروسه تولیدات محلی باید در موجودیت کتاب های معتبر علمی مانند فارمکوپه‬
‫رسمی ‪ ،‬فورمولری و مواد تخنیکی معتبر درموجودیت فارمسست مسلکی صورت گرد‬
‫• تمام مراحل باید در اوراق نوشته وتمام کارها به تاریخ وشرایط مربوط جابجا گردد‬
‫• از اشخاص فارمسست که معلومات درست واساسی ندارد جدا خود داری شود‬
 ‫هزینه های واقعی‬
‫در ارزیابی هزینه های واقعی تمام هزینه های تولید یک محصول باید تعین شود این هزینه شامل است از‬ ‫•‬
‫مواد خام‬ ‫‪-‬‬
‫مواد بسته بندی‬ ‫‪-‬‬
‫معاشات کارمندان‬ ‫‪-‬‬
‫خریدرای واستهالک تجهیزات‬ ‫‪-‬‬
‫تسهیالت عامه ( آب ‪،‬برق ‪).....‬‬ ‫‪-‬‬
‫مصارف انتقال‬ ‫‪-‬‬
‫مالیه‬ ‫‪-‬‬
‫اگر تجهیزات اهداشده باشد باید استهالگ آن باالی اصل قیمت عالوه شود‬ ‫‪-‬‬
‫آزمایش البرتواری مواد‬ ‫‪-‬‬
‫مواد که در اثر سرقت ویا میکروبی شدن از دست مرود‬ ‫‪-‬‬
 ‫پالن انکشافی‬

‫• تمام تولیدات محلی را از تولیدات بسیار ساده شروع می نمایید‬

‫• وبعدآ نظر به کارکرده ها وامکانا ت انکشاف داده می شود‬
‫• تولیدات وبسته بندی دومی به مراتب ارزان تر تمام میشود‬
‫• در هنگام ساخت تولیدات داخلی میتوان معقم تهیه نمود یا غیر معقم‬
‫• درتولیدات محلی کوشش می گردد دوای باکیفیت ‪ ،‬قیمت مناسب ‪ ،‬به خواست‬
‫همان کشودساخته می شود‬
 ‫فصل دهم‬
‫اهدای دوا‬

‫• اهدای دوا یک امرمعمول درحاالت حوادث ناگوار می باشد که از طرف افراد گروه ها‬
‫وسازمان ها صورت می گیرد‬
‫• با وجودیکه اهدای دوا یگ کمک انسانی واسالمی بوده اما بعضا یک تعداد مشکالت را دارا‬
‫می باشد‬
‫• معموال اهدای دوا به یکی از سه میگانیرم ذیل صورت می گیرد‬
‫‪ .1‬اهدای ادویه درحاالت اظطرار‬
‫‪ .2‬اهدای ادویه بین دولت به مثابه کمک جز از کمک های انکشافی‬
‫‪ .3‬اهدای ادویه مسترد شده‬
 ‫اهدای ادویه در حاالت اظطراری‬
‫• درحاالت اظطرار درپهلوی سایر کمک های بشری یک از کمک های اساسی دوا می باشد‬
‫• هر قلم دوا در حاالت عاجل وعادی جان یک شخص را از خطرات نجات میدهد اما اهدا ادویه‬
‫در حاالت عاجل یک تعداد مشکالت خود را دارد مهم ترین آن قرار ذیل است‬
‫‪ .1‬ادویه کمکی مطابقت به سطح مراقبت صحی ندارد‬
‫‪ .2‬کارکنان صحی به ادویه اهدا شده اشنایی ندارد‬
‫‪ .3‬ادویه اهدا شده ممکن ثبت داجستر نباشد خالف رهنمود تداوی است‬
‫‪ .4‬بسته بندی درست نداشته وشناسای آن مشکل است‬
‫‪ .5‬کیفیت ادویه کمک شده با معیارهمان کشور اکثر مطابقت نداره‬
‫‪ .6‬بعضا در هنگام توزیع آن مشکالت به میان می آید‬
‫چندین دلیل برای این مشکل وجود دارد تادوا واردمی شود‬

‫دوا از هیچ کرده بهتر است‬ ‫•‬

‫اهدای ادویه به اساس ضرورت نبوده ویا ضروت آن توسط کشور دریافت کننده گفته‬ ‫•‬
‫نشده‬
‫در بعضی کشور ها اهدای ادویه بدون دادن مالیه داخل همان کشور می گردد‬ ‫•‬
‫اهدای ادویه یک تعداد مشکالت را در راستای لوژستیک نیز به میان می آورد‬ ‫•‬
 ‫اهدای ادویه به مثابه بخش کمک انکشافی‬

‫• دریک تعداد کشور ها ادویه یک بخش های کمک های انکشافی می باشد این روش نظربه‬
‫اهدای ادویه در حاالت اضطرار بهتر می باشد اما یک تعداد دوا ها مشکل در لیبل ونام گذاری‬
‫نام جنریک آن می باشد‬
‫• ازجانب دیگردرین طریقه عقدقرار داد بین کشور ها اکثر بین وزارت مالیه وتجارت صورت‬
‫میگیرد به عوض اینکه بین وزارت های صحت صورت گیرد‬
 ‫اهدای ادویه مسترد شده‬
‫• اکثر افراد غیر دولتی ادویه بیکاره را از کشورهای پیشرفته جمع آوری می کند وقتا فوقتا‬
‫به کشورهای نیازمند ارسال میکند‬
‫• مشکل اساسی این دواها‬
‫‪ ‬عدم راجستر دواها در کشور های دریافت کننده‬
‫‪ ‬عدم شناسای کارمندان‬
‫‪ ‬درد وآزار مریضان‬
‫‪ ‬کوتاه بودن وحتی ازبین رقتن آخرین تاریخ دوا‬
 ‫نیاز به رهنمود‬
‫• تمام مشالت که قبال ذکرگردید برای راه حل آن ضرورت به یک رهنمود تداوی بین المللی‬
‫می باشد خالصه این رهنمود قرار ذیل می باشد‬
‫‪ .1‬دریافت کننده وکمک کننده در مورد موضوعات مشخص نظر یک سان‬
‫نداردبناکشورهای دریافت کننده نیازدارد تابداند این مشکل چگونه حل می گردد‪.‬‬
‫‪ .2‬اکثر کمک کنندها مفکوره خوب دارد اما مشکالت را که جهت دریافت کننده ضروت‬
‫دارد نمی داند‬
‫‪ .3‬دوا از سایر محصوالت فرق دارد ونیاز به لیبل گذاری ومعلومات تحریری دارد بنا‬
‫کارمندان آن باید خوب معلومات داشته باشد‬
‫‪ .4‬اهدای نامناسب تطبیق پالیسی ها وبرنامه های ملی را که برای ترویج استفاده معقول‬
‫ادویه طرح می شود تدوین شده باشد متاثر می سازد‬
 ‫رهنمود ویژه برای اهدای ادویه درحاالت عاجل‬
‫• درحاالت اضطرار کشورهای کمک کننده نباید منتظر لیست ضروت کشوردریافت کننده باشد بلکه‬
‫باید یک مقدار اقدامات را روی دست گرفته ودوا ولوازم طبی را بسته بندی نموده وبه زود ترین‬
‫وقت ارسال نمایید‬
‫• بعد از سال ‪ ۱۹۹۰‬یک تعداد نهادهای کمک کننده مانند یونسیف ‪ ،‬کمشنری عالی سازمان ملل متحد‬
‫درامورپناهندگان ‪ ،‬موسیسات حالل احمر ‪ ،‬داکتران بدون سرحد وسازمان صحی جهان روی یک‬
‫تعداد بسته بندی های دوای که درحالت عاجل ضرورت می باشد توافق کردند ودوا را قبل از قبل‬
‫بسته بندی کرده در حاالت عاجل ارسال می کند‬
‫• اما تقاضای مردم اکثربه عوض دوا پول قیمت دوا می باشد‬
 ‫عمل کردهای خوب برای کمک کننده گان‬
‫• اهدا کننده گان باید به چهار اصل عمده احترام بگذارد‬
‫‪ .1‬اهدا کننده گان به رهنمود دریافت کننده گان احترام گذاشته وبه ضرورت های شان پاسخ دهد‬
‫‪ .2‬اکثر مردم کشورهای دریافت کننده درباره دوای اهدا شده آگاه نیست به همین دلیل کشورمکلف‬
‫است تامردم را درباره مسولیت های کمک کننده گان آگاه سازد بخصوص از طریق مدیاها‬
‫‪ .3‬به سطح کشورکمک کننده گان باید یک اهداکننده بزرگ را انتخاب کنند تا تمام فعالیتهای کمک‬
‫کننده گان را هماهنگ ساخته وهمچنان یک پل ارتباطی بین دولت واهداکننده گان باشد‬
‫‪ .4‬کمک کننده گان باید دریافت کننده گان را آگاه سازد که کدام کمک ها متوقعه است وچه وقت برسد‬
‫این امر باعث بهبود درپالن گذاری وضرورت های اساسی دریافت کننده می گردد‬
‫تشکرازتوجه تان‬