‫خالصه کتاب مبانی انذیشه اسالمی ‪ 2‬دکتر حسن یوسفیان‬

‫‪................................................................................‬‬
‫ثنن اهلل الـصوي الـصین‬

‫فصل اول‬

‫‪--------------------‬‬

‫تعریف دین‬
‫‪-----------------------‬‬
‫ًوًَْ ُبیی اف تؼـیف ػیي‬
‫ًظـیَ ىجبُت عبًْاػگی‬
‫ػیي ّ پـمو ُبی ثٌیبػیي ثيـی‬
‫هَؽن اهلل اهوء ػلن هي ایي ّ اى ایي ّ الی ایي‪ ،‬هؽوذ فلا ثو آى کٌ کَ ثلاًل اى کغب آهلٍ اٍذ‪ ،‬كه کغب ثَ ٍو هیجوك‬
‫ّ ثَ کغبهٍ هی ٍپوك‪.‬‬

‫ػیي امالم ثب ًگـىی تْصیؼی‪ ،‬ثـ ّصی گـایی ّ عؼاهضْؿی تأکیؼ هی ّؿفػ؛ هنیضیبى ثـ تخلیج پبی هی فيبؿًؼ‬
‫(ُـچٌؼ آى ؿا ًبمبفگبؿ ثب تْصیؼ ًویؼاًٌؼ) ؛ پیـّاى آییي فؿتيت اف حٌْیت ربًجؼاؿی هی کٌٌؼ ّ آفـیٌٌؼٍ عیـ ّ ىـ‬
‫ؿا رؼای اف یکؼیگـ هی اًگبؿًؼ ّ ػؿ ثـعی اف فـلَ ُبی ثْػایی ًیق اف عؼا (ثَ هؼٌبی ّالؼی کلوَ) احـی ًوی‬
‫تْاى یبفت‪ .‬اف ػیگـ مْ‪ ،‬اگْمت کٌت (‪ ٔ۸۵۷-ٔ۷۹۸‬م) ػیي اًنبى متبیی ؿا ثٌب ًِبػٍ ّ هبؿکل کَ ػیي ُبی ؿایذ‬
‫ؿا افیْى تْػٍ ُب هی عْاًؼ‪ ،‬عْػ پبیَ گؾاؿ ػیٌی رؼیؼ للوؼاػ گـػیؼٍ امت‪.‬‬

‫ًوًَْ ُبیی اى رؼویف كیي‬

‫الف) دربرگیرنده مکاتب اهلی و احلادی‬

‫ثـعی اف اًؼیيوٌؼاى اف اٍٖالس ػیي هؼٌبی ثنیبؿ گنتـػٍ ای ثَ ػمت ػاػٍ اًؼ؛ آًگًَْ کَ صتی ثنیبؿی اف هکبتجی‬
‫ؿا کَ هؼوْالً ػیي عْاًؼٍ ًوی ىْػ‪ ،‬ىبهل هی گـػػ‪ .‬ػالهَ ٕجبٕجبیی ثـ ایي ثبّؿ امت کَ اف ًظـ لـآى کـین‪،‬‬
‫ک اٍالً ٍبًغ ؿا هٌکـًؼ )‬‫«ػیي ثَ ؿاٍ ّ ؿمن فًؼگی إالق هی ىْػ ّ ثـ ایي امبك هؤهي ّ کبفـ (صتی کنبًی ٍ‬
‫ثؼّى ػیي ًینتٌؼ‪ ».‬اًنبى ػؿ فًؼگی عْػ ًبگقیـ ػاؿای ؿاٍ ّ ؿموی امت ّ ؿّه عبٍی ؿا پیو هیگیـػ‪ .‬ثَ‬
‫گفتَ ایيبى‪ « ،‬ػیي ُوبى ؿّه فًؼگی امت؛ عْاٍ اف ًبصیَ ًجْت ّ ّصی ثبىؼ‪ ،‬یب اف ؿاٍ ّّغ ّ لـاؿػاػ ثيـی»‬
‫ًبگفتَ پیؼامت کَ اؿائَ چٌیي تؼـیفی‪ ،‬ثَ مػٌبی ثَ ؿمویت ىٌبعتي ُوَ ؿّه ُب ّ هنلک ُب ًینت؛ چـا کَ ػؿ‬
‫هـاصل ثؼؼی‪ ،‬ثب تمنین ػیي ثَ «الِی» ّ «ثيـی» ّ ًیق «ػیي صك» ّ «ػیي ثبٕل» ؿّىي هی گـػػ کَ ُـ ػیٌی‬
‫پؾیـفتٌی ًینت‪.‬‬
‫ة) هضؼّػ ثَ هکبتت هؼتمؼ ثَ هْرْػات فـاثيـی‬
 ‫گنتـٍ ىوْل تؼـیف ػیي ؿا اًؼکی تٌگ تـ هی مبفًؼ ّ اػتمبػ ثَ هْرْػی فـاثيـی یب‬
‫ٔ‬ ‫گـُّی اف ًْینٌؼگبى‪،‬‬
‫فـإجیؼی ؿا ‪ -‬کَ لقّهبً ثب هفِْم عؼا هنبّی ًینت – لْام ثغو ػیي هی ىوبؿًؼ‪.‬‬

‫اًنبى ىٌبمی ثـیتبًیبیی‪ ،‬ریوق رْؿد فـیقؿ (ٔ‪ ٔ۸۵۴ - ٔ۹۴‬م) ثـ ُویي امبمی هی ًْینؼ‬
‫ػیي ًْػی ػلزْیی اف ًیـُّبیی امت کَ اف اًنبى ثـتـًؼ ّ گوبى ثـ ایي امت کَ ُؼایت ٕجیؼت ّ فًؼگی آػهی ؿا‬
‫ثَ ػمت ػاؿًؼ‪.‬‬
‫كه رؼویفی كیگو اى ایي كٍذ‪ ،‬چٌیي هی فْاًین‪:‬‬
‫كیي هزْکل اى هغوْػَ ای اى اػزمبكاد‪ ،‬اػوبلی ّ اؽَبٍبد (فوكی ّ عوؼی) اٍذ کَ ؽْل هفِْم ؽمیمذ غبیی‬
‫ٍبهبى یبفزَ اٍذ‪.‬‬
‫ًْیٌَلگبى کزبة ػكل ّ اػزمبك كیٌی‪ ،‬ثو رؼویف افیو ایي رْ‪ٙ‬یؼ ها هی افيایٌل کَ « ؽمیمذ غبیی» ‪ -‬ثَزَ ثَ‬
‫اػزمبكاد گًْبگْى اكیبى هقزلف ‪ -‬هی رْاًل «ّاؽل یب هزکضو»‪« ،‬هزْقٔ یب‬
‫ًبهزْقٔ» ّ «الُْی یب غیوالُْی» ثبّل‪.‬‬
‫ط) كهثوگیوًلٍ هکبرت فلا هؾْه (رْؽیلی ّ غیورْؽیلی)‬
‫كٍزَ ای اى اًلیْوٌلاى ثو آى اًل کَ اگو كه هکزجی ًزْاى هكپبیی اى اػزمبك ثَ ّعْك فلا یبفذ‪ً ،‬جبیل آى ها «كیٌی»‬
‫ًبهیل‪ .‬یکی اى اًلیْوٌلاى هَلوبى ثو ُویي اٍبً هی گْیل‪:‬‬
‫ػیي ‪ ...‬اٍٖالصبً ثَ هؼٌبی اػتمبػ ثَ آفـیٌٌؼٍ ای ثـای رِبى ّ اًنبى ّ ػمتْؿات ػولی هتٌبمت ثب ایي ػمبیؼ امت‪.‬‬
‫اف ایي ؿّ‪ ،‬کنبًی کَ هٖلمبً ثَ آفـیٌٌؼٍ ای هؼتمؼ ًینتٌؼ ّ پیؼایو پؼیؼٍ ُبی رِبى ؿا تَبػفی یب ٍـفبً هؼلْل فؼل‬
‫ّ اًفؼبالت هبػی ّ ٕجیؼی هیؼاًٌؼ‪ ،‬ثی ػیي عْاًؼٍ هی ىًْؼ‪ .‬ػؿ همبثل‪ ،‬کنبًی کَ ثَ ّرْػ آفـیٌٌؼٍ ای ثـای رِبى‬
‫اػتمبػ ػاؿًؼ – ُـچٌؼ ػمبیؼ ّ هـامن ػیٌی آًبى تْأم ثب اًضـافبت ّ عـافبت ثبىؼ ‪ -‬ػیٌؼاؿ ثَ ىوبؿ هی آیٌؼ‪ .‬ثـ ایي‬
‫امبك‪ ،‬اػیبى هْرْػ ػؿ هیبى اًنبى ُب ؿا ثَ صك ّ ثب‪ٝ‬ل رمَین هی کٌین‪.‬‬
‫ثَیبهی اى اًلیْوٌلاى غوثی ًیي كه رؼبهیف فْك اى كیي‪ ،‬ػٌٖو «اػزمبك ثَ ّعْك فلا» ها هی گٌغبًٌل ّ ثوای هضبل‬
‫هی گْیٌل‪ :‬كیي یؼٌی «ثبّه كاّزي ثَ فلا یب فلایبى هزْقٔ کَ ّبیَزَ ا‪ٝ‬بػذ ّ پوٍزِ اًل‪».‬‬

‫د) هنحصر تو هکاتة توحیدی‬

‫غبلت اًؼیيوٌؼاى هنلوبى‪ ،‬تؼـیفی اف ػیي ثَ ػمت هیؼٌُؼ کَ هکبتت غیـالِی ّغیورْؽیلی ها كه ثوًوی گیوك‪ .‬ثو‬
‫ُویي اٍبً‪ ،‬یکی اى اًلیْوٌلاى هَلوبى كه ٍقٌی کَ ًظیو آى ها كه کلوبد كیگواى ًیي فواّاى هی رْاى یبفذ كیي‬
‫ها كاهای كّ هکي اٍبٍی هیلاًل‪« :‬اػزمبك ثَ ّعْك فلاًّل یکزب کَ عبهغ ُوَ ٕفبد کوبلیَ اٍذ» ّ كیگوی «ثوًبهَ‬
‫ؽوکذ ثَ ٍْی ُلف» (هْزول ثو افاللیبد ّ اؽکبم فمِی)‪ .‬اًلیْوٌلاى غیوهَلوبى ًیي گبٍ كیي ها ثب اػزمبك ثَ‬
‫فلای یگبًَ پیًْل ىكٍ ّ ثوای ًوًَْ چٌیي گفزَ اًل‪:‬‬
‫كیي اػزمبك ثَ فلایی ُویَْ ىًلٍ اٍذ‪ ...‬کَ ؽبکن ثو عِبى اٍذ ّ ثب ًْع ثْو هٌبٍجبد افاللی كاهك‪.‬‬
‫ال «ُوگًَْ هُّ ىًلگی»‬ ‫اى كیگو ٍْی‪ ،‬ؽزی کَبًی کَ گبٍ هٖبكیك ّاژٍ كیي ها ثَیبه گَزوكٍ هی گیوًل ‪ ّ -‬هض ً‬
‫ها كیي هی ًبهٌل ‪ -‬ىهبًی كیگو چٌیى آى ها هؾلّك هی ٍبىًل‪ :‬إْلی ػلوی ّ لْاًیٌی ػولی کَ اػزمبك ّ ػول ثَ آًِب‬
‫ٍؼبكد ؽمیمی اًَبى ها ر‪ٚ‬ویي هی کٌل‪.‬‬
‫ثَ كٍذ كاكى ایي رؼبهیف گًْبگْى‪ ،‬ليّهب ثَ هؼٌبی پیلایِ كگوگًْی یب ّعْك ًبٍبىگبهی كه كیلگبٍ ایي اًلیْوٌلاى‬
‫ًیَذ‪ ،‬ثلکَ آًچَ هْهك رؼویف لواه گوفزَ‪ ،‬گبٍ «كیٌی هؾمك» (ه‪ٞ‬لك كیي) ثْكٍ اٍذ ّ گبٍ «كیي ؽك»‪.‬‬
‫ػؿ ُـ صبل‪ ،‬ػىْاؿیِبی تؼـیف ػیي اف ؿاٍ اًگيت ًِبػى ثـ ػٌَـ هيتـک اػیبى‪ ،‬ثـعی اف اًؼیيوٌؼاى ؿا ثـ آى‬
‫ػاىتَ تب ؿاٍ ػیگـی ؿا ػؿ پیو گیـًؼ ّ ثـای هخبل‪ ،‬ثَ ًظـیَ ىجبُت عبًْاػگی پٌبٍ ثـًؼ‪.‬‬

‫ًظـیَ ىجبُت عبًْاػگی‬

 ‫ّیتگٌيتبیي (ٔ‪ ٔ۸۸۹ - ٔ۹۵‬م) فیلنْف ثـرنتَ اتـیيی‪ ،‬ثب اؿائَ ًظـیَ ای کَ عْػ آى ؿا «ىجبُت عبًْاػگی»‬
‫هی ًبهؼ‪ ،‬هؼتمؼ امت هی تْاى صمبیك گًْبگًْی ؿا کَ ثَ ٍْؿت یک ىجکَ ثب یکؼیگـ ػؿ اؿتجبٓ اًؼ‪ ،‬اهّب ّرَ‬
‫هيتـک ُوگبًی ًؼاؿًؼ‪ ،‬ثَ یک ًبم عْاًؼ‪.‬‬
‫ّی ثب ثِـٍ گیـی اف ّاژٍ ػیـآىٌبی «ثبفی»‪ ،‬ثَ تّْیش ایي ًظـیَ هی پـػافػ‪ .‬ػؿ ایٌزب ثب پـميی امبمی ؿّثَ‬
‫ؿّیین‪ :‬کؼام ّیژگی هيتـک‪ ،‬پؼیؼٍ ُبی هتٌْػی ؿا کَ ثبفی ًبهیؼٍ هی ىًْؼ‪ ،‬ثَ یکؼیگـ هـثْٓ هی مبفػ‪ :‬ثـػ ّ‬
‫ثبعت‪ ،‬امتفبػٍ اف تْپ‪ ،‬گـُّی ثْػى ّ یب رق ایٌِب؟ ثَ گفتَ ّیتگٌيتبیي‪ ،‬ثـ ُـ کؼام اف ایي ّیژگیِب کَ اًگيت‬
‫گؾاؿین ّ ّاژٍ ثبفی ؿا ثب آى تؼـیف کٌین (ثـای هخبل‪ ،‬ثبفی ثَ چیقی گْیٌؼ کَ ػؿ آى ثـػ ّ ثبعت ثبىؼ)‪ ،‬ثـعی‬
‫اف ثبفیِب ؿا ‪ -‬کَ ػاؿای ایي ّیژگی ًینتٌؼ ‪ -‬ػؿ ًظـ ًیبّؿػٍ این‪ .‬ثٌبثـایي چگًَْ ثبیؼ ایي ّاژٍ ؿا تؼـیف کـػ؟‬
‫ّیتگٌيتبیي چبؿٍ کبؿ ؿا ػؿ ایي هی ثیٌؼ کَ امبمبً ثَ رنتزْی «ّیژگی هيتـک» ًپـػافین‪ .‬ثَ ثبّؿ ّی‪ ،‬ىجبُت‬
‫هیبى ثبفی ُب ُوبًٌؼ ىجبُت هیبى اػْبی یک عبًْاػٍ امت‪ .‬آیب «ُوَ» چٌؼ ًفـی کَ عْاُـ ّ ثـاػؿ یکؼیگـًؼ‪،‬‬
‫لقّهبً ػؿ یکی اف ّیژگی ُب (ُوچْى ؿًگ هْ ّ چين ّ لؼ) ُونبى یکؼیگـًؼ؟ پبمظ هٌفی امت‪ُ ،‬ـچٌؼ ّیژگی‬
‫ُبی هغتلفی ُوَ ایٌبى ؿا ثَ ٍْؿت ىجکَ ای ثب یکؼیگـ هـتجٔ هی کٌؼ‪.‬‬
‫ًوْػاؿ ٍفضَ ثؼؼ ‪ -‬کَ همَْػ ّیتگٌيتبیي ؿا ؿّىي تـ هی مبفػ ‪ -‬ثیبًگـ آى امت کَ ُـکؼام اف پؼیؼٍ ُبی‬
‫فـّی پٌزگبًَ‪ ،‬ػمت کن ػؿ مَ ّیژگی ثب پؼیؼٍ ُبی ػیگـ ُونبى امت‪ .‬ثب ایي ُوَ‪ُ ،‬یچ عٍَْیتی ؿا ًوی‬
‫تْاى یبفت کَ ُـ پٌذ پؼیؼٍ ؿا ثب یکؼیگـ پیًْؼ فى‬

‫ػیي ّ پـميِبی ثٌیبػیي ثيـی‬

‫ثَ ًظـ هی ؿمؼ ثؼّى ثِـٍ گیـی اف ًظـیَ ىجبُت عبًْاػگی ًیق هی تْاى تؼـیفی اف ػیي ثَ ػمت ػاػ کَ ُوَ‬
‫اػیبى ؿا ػؿثـگیـػ‪ :‬ػیي هزوْػَ ای امت اف آهْفٍ ُبیی کَ ثَ پـميِبی امبمی اًنبى ػؿثبؿٍ آغبف ّ اًزبم‬
‫ُنتی پبمظ هیگْیؼ ّ ؿاٍ ؿمیؼى ثَ همَْػ آفـیٌو ؿا (اگـ همَْػی ػؿ کبؿ ثبىؼ) هی ًوبیبًؼ‪ .‬پبمظ اػیبى ثَ ایي‬
‫پـميِب گًَْ گْى امت‪ ،‬اهب ثی ىک ًوی تْاى هکتجی ؿا کَ ایي پـميِب ؿا ثی پبمظ گؾاؿػ‪ ،‬ػیي ًبهیؼ‪ .‬تؼـیف‬
‫یبػىؼٍ‪ ،‬ثـگـفتَ اف صؼیج هؼـّفی امت کَ ثَ اهبم ػلی ػلیَ هٌنْة امت‪« :‬ؿرن اهلل اهـءًػِلن هِي أیي ّ فی أیي ّ‬
‫الی أیي » ایي پـمو ُب ‪ -‬کَ ػؿ صؼیج ثؼاًِب اىبؿٍ ىؼٍ امت ‪ -‬للووّ ىهبى ّ هکبى ها كهًْهكیلٍ ّ ُوْاهٍ‬
‫هزفکواى ثَیبهی ها ثَ رؤهّل ّاكاّزَ اٍذ؛ چٌبًکَ آلکَیٌ کبهل (‪ ۱۸۷۳ - ۱۹۴۴‬م) اًلیْوٌل فواًَْی هی گْیل‪:‬‬
‫اًسبى ‪ ...‬از خْد هی پرسذ کَ هعٌبی زًذگی چیست؟ چرا ّ از کدب هی آیین؟ کَ ُستین؟ هقبم عقل در خِبى چیست؟‬
‫ایي ُوَ رًح ّ غن ّ اضظراة چرا؟ هعٌبی هرگ چیست؟ اگر ثبیذ ثَ زّدی ثَ ًیستی ثرگشت‪ ،‬سبختي خسن ّ خبى‬
‫خْد ثر حست یک ایذٍ آل ًیک ّ حقیقت چَ سْدی دارد؟ آیب فذاکبری ّ ایوبى ّ دلیری‪ ،‬ریشخٌذ ُبی طجیعت‬

‫ًینت؟ ثَ کزب هیـّین؟ آیب ثؼؼ هـگ‪ ،‬ؿّاى ًیق ُوچْى رنن هتالىی هی ىْػ‪ ،‬یب آًکَ ثبلی هی هبًل؟‬
‫ُویي پـمو‪ ،‬ىبػـ ّ ًْینٌؼٍ امپبًیبیی‪ ،‬اًّبهًْْ (‪ ٔ۸۶۴ - ٔ۹ٖ۶‬م) ؿا چٌیي ثَ فْك هی فْاًل‪:‬‬
‫هي اف کزب هی آین ّ رِبًی کَ ػؿ آى ّ ثب آى هیقین‪ ،‬اف کزب پؼیؼ آهؼٍ؟ هي ثَ کزب عْاُن ؿفت ّ اًچَ هـا اصبَٕ‬
‫کـػٍ اكت‪ ،‬ثَ کزب عْاُؼ ؿفت؟ ‪ ...‬همَْػ ایٌِب چینت؟‬
‫کَ چوا غبفل اى اؽْال كل فْیْزٌن‬ ‫هّىُب فکو هي ایي اٍذ ّ ُوَ ّت ٍقٌن‬
‫ثَ کغب هیوّم افو ًٌوبیی ّ‪ٌٝ‬ن‬ ‫ىکغب اهبكٍ ام‪ ،‬اهلًن ثِو چَ ثْك‬

‫فصل دوم ( صفحه ‪) 29‬‬

‫‪----------------‬‬
 ‫منشأ دین‬
‫‪------------------------------‬‬
‫چٌؼ ػیؼگبٍ ػؿ ثبؿٍ هٌيأ ػیي‬

‫ٖـَ الئبكػلیِب ال رجلیل لقلك اهلل پٌ هّی فْك ها ثب گوایِ روبم ثَ ؽك‪ ،‬ثَ‬
‫فَأَلِنْ َّرُِك إلؼّیي صٌَِیفًب یَٖـح اللََِّ ألیي َف َ‬
‫ٍْی ایي كیي کي‪ ،‬ثب ُوبى ٍوّزی کَ عؼا هـػم ؿا ثـ آى مـىتَ امت‪.‬‬

‫چٌؼ ػیػگبٍ ػؿثبؿٍ هٌيأ ػیي‬

‫الف) روً اى پلیلٍ ُبی ‪ٝ‬جیؼی‬

‫ّبػو هّهی‪ ،‬ریزًْ لْکوریًْ (‪ ۹۹ – ۵۵‬ق‪ .‬م) اى ًقَزیي کَبًی اٍذ کَ ثب پیًْل هیبى آهْىٍ ُبی هنُجی ّ‬
‫پلیلٍ روً‪ ،‬كیي ها ثَ هٌيلَ پٌبُگبُی فیبلی كه ثواثو ؽْاكس ‪ٝ‬جیؼی هی ّوبهك ّ روً ها ًیي «ًؾَزیي هبكه‬
‫فلایبى» هی ًبهل‪.‬‬
‫كیْیل ُیْم (‪ ۱۷۱۱ - ۱۷۷۶‬م) ًیي ثب آًکَ گبٍ ایي ؽمیمذ ها هی پنیوك کَ ٍواٍو كٍزگبٍ ‪ٝ‬جیؼذ ثو ّعْك‬
‫پوّهكگبهی ُّْیبه گْاُی هیلُل‪ ،‬ثو ایي ثبّه اٍذ کَ اًچَ ػوال رؾمك یبفزَ‪ ،‬اى ٍو فوكهٌلی ّ ژهف اًلیْی‬
‫ًجْكٍ‪« ،‬ثلکَ اى ًگواًی كهثبهٍ هّیلاك ُبی ىًلگی ّ اى ثین ُب ّ اهیلُبیی کَ اًلیَْ آكهی ها ثَ رکبپْ هی اًگیيك‪،‬‬
‫ٍوچْوَ گوفزَ اٍذ‪ ».‬ثَ ػمیلٍ ّی‪ ،‬اًَبى ُبی ًقَزیي اى آى هّ ثَ ًیبیِ ّ ًنه کوكى لوثبًی هّی هی آّهكًل‬
‫کَ فْن فلایبى ها فوًّْبًٌل ّ آًبى ها ثو ٍو هِو آّهًل‪.‬‬
‫ىیگوًْل فوّیل (‪ ۱۸۵۶ – ۱۹۳۹‬م) هّاًکبّ ارویْی‪ ،‬اى كیگو کَبًی اٍذ کَ اى چٌیي ىاّیَ ای ثَ كیي ربفزَ ّ‬
‫كه کزبة آیٌلٍ یک پٌلاه ثَ ایي ًظویَ پوكافزَ اٍذ‪ّ .‬ی هؼزمل اٍذ اًَبى ثب آهىّ اًلیْی‪ ،‬فلایبى ها ٍبفزَ رب‬
‫كلِوٍ اى ‪ٝ‬جیؼذ ها کبُِ كُل ّ هًظ ُبیی ها کَ ىًلگی اعزوبػی ثو اّ رؾویل هی کٌل‪ ،‬عجواى ًوبیل‪ .‬ثو ایي اٍبً‪،‬‬
‫ُوچٌبى کَ کْكک ثب رکیَ ثو پله ثو ًباهٌی ُب غلجَ هی کٌل‪ ،‬اًَبى فبلل هّل ػملی ًیي فلای پٌلاهی ها پٌبُگبُی‬
‫ثوای كهاهبى هبًلى اى فًْْذ ُبی ‪ٝ‬جیؼذ هی اًگبهك‪.‬‬

‫ًمل ّ ثوهٍی‬
‫‪ .۱‬پیِ فو‪ٙ‬ی چٌیي رؾلیل ُبیی كهثبهٍ فبٍزگبٍ كیي‪ً ،‬جْك ىهیٌَ ُبی ف‪ٞ‬وی ّ ػمالًی امت‪ .‬ثی ىک اگـ گـایو‬
‫فٖـی اًنبى ثَ عؼا ّ ثیٌو ػمالًی آػهی ػؿثبؿٍ آهْفٍ ُبی ػیٌی ثَ احجبت ؿمؼ‪ ،‬ػیگـ ربیی ثـای چٌیي اصتوبل‬
‫ُبیی ثبلی ًوی هبًؼ‪ .‬ثَ تؼجیـ امتبػ ىِیؼ هـتْی هِٖـی‪ ،‬ایي گـٍّ «اػتمبػ ثَ عؼا ّ مبیـ هفبُین ػیٌی ؿا اف‬
‫لجیل اػتمبػ ثَ ًضْمت [ػؼػ] میقػٍ فـُ کـػٍ اًؼ ّ آًگبٍ ػؿ همبم تْریَ آى ثـآهؼٍ اًؼ؛ ّ االً ثب ّرْػ ػبهل‬
‫هٌٖمی یب فٖـی ربی ایٌگًَْ فـّیَ ُب ًینت‪».‬‬
‫ٕ‪ُ .‬ـچٌؼ هی تْاى ػؿ ثـعی اف رْاهغ کنبًی ؿا یبفت کَ ثـای غلجَ ثـ تـمی ثَ ػیي ؿّاّؿػٍ اًؼ‪ ،‬هٌٖمبً ًوی‬
‫تْاى ایي اصتوبل ؿا ثَ ُوَ اًنبى ُب تؼوین ػاػ ّ ػیٌؼاؿی ُوَ آػهیبى ؿا ثـعبمتَ اف تـمی ػاًنت‪.‬‬
‫‪ .۳‬ایي ٍقي ًیي پنیوفزٌی اٍذ کَ كیي هی رْاًل ثَیبهی اى ُواً ُبی آكهی ها ثيكایل ّ كه ٍقزیِب ّ هْکالد‬
‫پٌبُگبُی ه‪ٞ‬وئي ثبّل؛ اهب هیبى ایي ٍقي ّ «كیي ها ىاییل ٍٔ روٍی اًگبّزي»‪ ،‬فبٕلَ ثَیبه اٍذ‪.‬‬
‫ة) عِل ّ ًبكاًی‬
‫ثیِرو کَبًی کَ ثب ًگوّی الؾبكی ثَ كیي هی ًگوًل‪ ،‬عِل ّ ًبكاًی هوكم ها ػبهلی هؤصو ثو كیٌلاهی هی ّوبهًل‪ .‬ثب‬
‫ایي ؽبل‪ ،‬پیًْل ىكى كیي ثب ًبكاًی‪ ،‬ثیْزو ثب ًبم اگٍْذ کٌذ فواًَْی گوٍ فْهكٍ ّ ٍقٌبى اّ الِبهجقْی ثَیبهی اى‬
‫ًظویَ پوكاىاى كیگو گوكیلٍ اٍذ‪ّ .‬ی كه هًّل رؾْل اًلیَْ ثْوی‪ ٍَ ،‬هوؽلَ ها اى یکلیگو هزوبیي هی ٍبىك کَ‬
‫ثلاى ُب هی پوكاىین‪:‬‬
 ‫‪ .۱‬هوؽلَ هثبًی ‪ -‬رقیلی‬
‫ایي هوؽلَ کَ هبُیزی کبهال هنُجی كاهك‪ ،‬فْك ثَ ٍَ هوؽلَ فوكرو رمَین هی گوكك‪ :‬كه هوؽلَ ًقَذ‪ ،‬اًَبًِب اّیبی‬
‫ثی عبى ها ىًلٍ هی پٌلاهًل ّ آًِب ها كاهای هّػ ّ عبًی هیكاًٌل کَ كه ثواثو کوًِ‪ّ ،‬اکٌِ ًْبى هیلُل‪ .‬هوؽلَ‬
‫كّم ‪ -‬کَ ثب پوٍزِ فلایبى ًبهوئی ُوواٍ اٍذ ‪ -‬رْعَ آكهیبى ها ثَ عبی كهّى اّیب‪ ،‬ثَ ػْاهلی فبهط اى آًِب هی‬
‫کْبًل‪ .‬ثَ ثیبى كیگو‪ ،‬كه هوؽلَ ًقَذ ثبّه ثو ایي اٍذ کَ هضال كهّى ُو كهفذ ثلْ‪ٝ‬ی‪ ،‬هّؽی عبی گوفزَ اٍذ‪.‬‬
‫كه هوػلَ ثؼلی‪ ،‬هّؽی ػبم ّ فواگیو ثَ ُوَ كهفزِبی ثلْ‪ٍ ّ ٛ‬واًغبم ثَ ُوَ كهفزبى ًَجذ كاكٍ هیْْك ّ هفِْم‬
‫«فلای عٌگل» پلیل هی آیل‪ .‬هوؽلَ ٍْم ًیي ثیبًگو آى اٍذ کَ فلایبى گًْبگْى (فلای عٌگلی‪ ،‬فلای كهیب ّ ‪ )...‬ثب‬
‫یکلیگو پیًْل هی فْهًل ّ ثب ّکل گیوی هفِْم فلای ّاؽل‪ ،‬اكیبى رْؽیلی ىاییلٍ هی ّْك‪.‬‬
‫‪ .۲‬هوؽلَ فلَفی ‪ -‬رؼملی‬
‫كه ایي هوؽلَ‪ ،‬اًَبى ثَ عبی آًکَ ؽْاكس ‪ٝ‬جیؼی ها ثَ فلایبى ًَجذ كُل‪ ،‬ثَ کبُّ كهثبهٍ ػلذ پلیلٍ ُب هی‬
‫پوكاىك ّ رؼملی ها ثَ عبی رقیلی هیٌْبًل‪ .‬ثب ایي ُوَ‪ ،‬كه ایٌغب ًیي ثَ ػْاهلی ًِبًی ًظو هی ّْك ّ ُوچٌبى اى‬
‫چوایی پلیلٍ ُب پوٍِ هی گوكك‪.‬‬
‫ٖ‪ .‬هـصلَ ػلوی ‪ -‬تضممی‬
‫ثَ گفتَ کٌت‪ ،‬اًنبى ػؿ هـصلَ مْم تضْلی اًؼیيَ عْػ‪ ،‬اف ربًوٌؼاًگبؿی اىیب‪ّ ،‬اثنتَ مبفی ىبى ثَ اؿاػٍ عؼایبى‬
‫ّ ػلت یبثی ثـای آًِب ػؿهیگؾؿػ ّ ثَ ربی «چـایی»‪ ،‬اف «چگًْگی» مغي هیگْیؼ‪ .‬ثـای هخبل‪ ،‬کنی کَ ثَ ایي‬
‫هـصلَ لؼم ًِبػٍ‪ ،‬عْاة آّؿ ثْػى تـیبک ؿا ًَ ػؿعْامت الِی ؿیيَ یبثی هی کٌؼ (ُوچْى هـصلَ اّل) ّ ًَ آى‬
‫ؿا ثَ ًیـّی ًبىٌبعتَ ای چْى لٍْ تغؼیـ هنتٌؼ هی مبفػ (ُوچْى هـصلَ ػّم)‪ ،‬ثلکَ ثب ؿّه تزـثی ؿاثَٖ هیبى‬
‫امتؼوبل تـیبک ّ عْاة آّؿی ؿا هیکبّػ ّ ثَ کوک هيبُؼات ػیگـ‪ ،‬لبػؼٍ ای کلی امتغـاد هی کٌؼ‪.‬‬

‫ثواٍبً ایي كیلگبٍ‪ُ ،‬وگبٍ ػلن گبهی ثَ علْ ًِبكٍ‪ ،‬فلاًّل للهی ثَ ػمت گناهكٍ اٍذ؛ چٌبًکَ اگٍْذ کٌذ هی‬
‫گْیل‪:‬‬
‫ػلن‪ ،‬پؼؿ ٕجیؼت ّ کبئٌبت [= عؼا] ؿا اف ىغل عْػ هٌفَل کـػ ّ اّ ؿا ثَ هضل اًقّا ٍْق كاك ّ كه ؽبلی کَ اى‬
‫فلهبد هْلذ اّ اظِبه للهكاًی هی کوك‪ ،‬اّ ها رب ٍوؽل ػظوتيی ُؼایت ًوْػ‪.‬‬

‫ًمل ّ ثوهٍی‬
‫‪ .۱‬ثواٍبً ایي كیلگبٍ‪ ،‬رفکو كیٌی آكهیبى پیِ اى كّهاى فلَفی هّی كاكٍ؛ كه ؽبلی کَ ثَ گْاُی ربهیـ‪ ،‬ظِْه‬
‫لَفی ثْكٍ اٍذ‪ .‬ثوای هضبل‪ ،‬پیِ اى اكیبى اثواُیویَ‪ ،‬فلَفَ‬
‫ثَیبهی اى اكیبى ثيهگ كه ىهبى اّط ّکْفبیی اًلیَْ ف‬
‫كه ٌُل‪ ،‬هٖو ّ کللاى هّاط كاّذ؛ هَیؾیذ پٌ اى فلَفَ یًْبى رْلل یبفذ ّ اٍالم ًیي پٌ اى ّکْفبیی فلَفَ یًْبى‬
‫ّ امکٌؼؿیَ ػػْت عْػ ؿا آغبف ًوْػ‪.‬‬

‫ٕ‪ .‬ثـ پبیَ ایي ًظـیَ‪ ،‬ثب پیؼایو ػلن ربیی ثـای ػیي ّ اػتمبػ ثَ اهْؿ هبّؿای ٕجیؼت‬
‫ثبلی ًوی هبًؼ‪ ،‬صبل آًکَ چَ ثنیبؿًؼ کنبًی کَ ػؿ ؿىتَ ػلوی عْػ مـآهؼ ػاًيوٌؼاى ثْػٍ ّ ػؿ ُوبى صبل‪ ،‬ػل ػؿ‬
‫گـّ یکی اف اػیبى ؿایذ ًِبػٍ اًؼ‪.‬‬
‫ٖ‪ .‬ثـ امبك اًؼیيَ اٍیل امالهی‪ ،‬مَ تجییي الِی‪ ،‬فلنفی ّ ػلوی اف یک پؼیؼٍ‪ ،‬ثب یکؼیگـ مبفگبؿ هیگـػًؼ؛ ثَ‬
‫گًَْ ای کَ هی تْاى عؼاًّؼ ؿ| ػلت صمیمی ُوَ پؼیؼٍ ُب ػاًنت‪ .‬ایي اًؼیيَ‪ ،‬اف ػلتی کَ ػلن ّ فلنفَ هؼـفی هی‬
‫کٌٌؼ ًیق ربًجؼاؿی هی ًوبیؼ‪ .‬عؼاًّؼ ػؿ ػـُ پؼیؼٍ ٕجیؼی ًینت تب احجبت ػلیت یکی اف آى ػّ‪ ،‬ثَ ًفی ػیگـی‬
‫ثیٌزبهؼ؛ ثلکَ ُوَ هْرْػاتی هوکي‪ُ ،‬نتی عْػ ؿا اف اّ هی گیـًؼ ّ ػیي اؿتجبٓ ثب اّیٌؼ ّ اف ایي ؿّمت کَ‬
‫عؼاًّؼ‪ ،‬ػلت الؼلل ُوَ پؼیؼُِبی رِبى ثَ ىوبؿ هی آیؼ‪.‬‬
‫ط) ػملٍ ُبی هّاًی‬
‫ىیگوًْل فوّیل افيّى ثو آًچَ پیْزو گنّذ‪ ،‬رؾلیل كیگوی اى فبٍزگبٍ كیي ثَ كٍذ هی كُل کَ ثواٍبً آى‪ ،‬اػزمبك‬
‫ثَ فلا ها ثبیل كه ًبٌُغبهی ُبی هّاًی اًَبى هیَْ یبثی کوك‪ّ .‬ی ثو ایي ثبّه اٍذ کَ پَواى كه ٌٍیي فوكٍبلی‬
 ‫گًَْ ای گوایِ عٌَی ثَ هبكه فْیِ كاهًل ّپله ها كه ایي ىهیٌَ هلیت فْك هیبًگبهًل‪ .‬اّ ایي ًبٌُغبهی ها ػمل ٍٔ‬
‫«اكیپ» هی ًبهل کَ ًظیو آى ثَ ًبم «الکتـا» (ػمؼٍ پؼؿعْاُی) ػؿ ػعتـاى ًیق یبفت هی ىْػ‪.‬‬

‫اى ٍْی كیگو‪ ،‬ؽوبیذ ّ پْزیجبًی پله اى فوىًل ًیي فلهذ اهىّوٌلی اٍذ کَ لبثل چْن پّْی ًیَذ ّ هِو پله ها‬
‫كه كل فوىًل هی ًْبًل‪ .‬ایي اؽَبً كّگبًَ (ػْك ّ ًفود) كه ‪ٙ‬ویو ًبفْكآگبٍ اًَبى عبی هی گیوك ّ فبٍزگبٍ‬
‫اػزمبك ثَ فلا هیگوكك؛ فلایی کَ اى یک ٍْ ّبیَزَ ٍزبیِ ّ هِوّهىی اٍذ ّ اى كیگو ٍْ ُواٌٍبک ّ ّؽْذ‬
‫اًگیي‪ ،‬كهّالغ ٕفبری کَ آكهیبى ثَ فلاًّل ًَجذ هیلٌُل‪ٍ ،‬بفزَ ّ پوكافزَ فْكّبى اٍذ ّ ًبآگبُبًَ ثَ فلا‬
‫«فوافکٌی» هی گوكك‪.‬‬
‫كلیل فوّیل ثوای ایي رؾلیل‪ّ ،‬جبُذ ُبیی اٍذ کَ ثَ گوبى ّی هیبى كیٌلاهاى ّ هّاى هًغْهاى ثَ چْن هی فْهك‪.‬‬
‫ثوای هضبل‪ُ ،‬و كّ كٍزَ كه پی آى اًل کَ اػوبل فْك ها ثَ ْٕهد آییٌی ّ كه لبلت یک الگْ اًغبم كٌُل؛ ُو كّ‬
‫ال كه ٍوکْثی هؾوکِبی عٌَی هیَْ كاهك ّ كیي ًیي‬ ‫گوٍّ اؽَبً گٌبٍ هی کٌٌل ّ ٍواًغبم هّاى هًغْهی هؼوْ ً‬
‫فْاٍزبه ٍوکْثی فْكفْاُی ّ هِبه کوكى غویيٍ ّقٖی اٍذ‪.‬‬

‫فوّی ثَ آًچَ گنّذ‪ ،‬ثٌَلٍ ًوی کٌل ّ ثب ثیبى افَبًَ ای هوثْ‪ ٛ‬ثَ اًَبًِبی ًقَزیي‪ًْ ،‬ػی «‪ٙ‬ویو ًبفْكآگبٍ‬
‫ك‬
‫عوؼی» ها هی پوّهاًل ّ چٌیي هی ًوبیبًل کَ كه هّىگبهُبی پیْیي‪ ،‬ػملٍ هبكهفْاُی كه لبلت عٌبیزی ُْلٌبک‬
‫ظبُو گْزَ ّ اؽَبً پْیوبًی اى آى‪ ،‬هٌْب پیلایِ كیي گوكیلٍ اٍذ‪ .‬گيیلٍ ایي كاٍزبى چٌیي اٍذ‪:‬‬
‫هّىی هّىگبهی كه یک ىهبى ثَیبه كّه‪ ،‬اًَبى اثزلایی ّ یب ّبیل ًیبکبى هبلجلی اًَبًی اًَبى‪ ،‬كه ؽبلزی کَ‬
‫كاهّیي ههَ آغبىیي هی ًبهل‪ ،‬ىًلگی هی کوك‪ .‬ایي ههَ روکیت هی ّل اى ًو هَل‪ٞ‬ی کَ رؼلاكی اى هبكٍ ُب ها كه‬
‫اًؾٖبه فْك كاّذ ّ آىهٌلاًَ ُن ٍ آًِب ها ثوای فْك هی فْاٍذ ‪ .‬ایي پله ًیوّهٌلرو‪ ،‬ؽَْكرو ّ فْي رو‪ً ،‬وُبی‬
‫كیگو كٍزَ اُ ها ‪ -‬کَ پَواى فْكُ ّ فوىًلاى هبكٍ ُبیِ ثْكًل ‪ -‬اى هبكٍ ُب كّه ًگَ هی كاّذ ّ آًِب ها ثَ‬
‫ؽبّیَ گوٍّ هاًلٍ ثْك‪ .‬ثَ ُو هّی‪ ،‬هّىی فواهٍیل کَ ایي هوكاى ؽبّیَ ای‪ ...‬كٍذ ثَ كٍذ ُن كاكًل ّ پله هَل‪ٜ‬‬
‫ها کْزٌل ‪ٍ[ ...‬پٌ] ایي ّؽْیبى آكم فْاه لوثبًی ّبى ها فْهكًل‪ ....‬ثواكهاى پٌ اى پیوّىی‪ ،‬اى کوكٍ ّبى كچبه‬
‫پْیوبًی [ّلٍ]‪ ...‬كّ هوٌْػیذ ها افزواع کوكًل‪ :‬یکی اًکَ عبًْیٌی ًوبكیي ثَ ْٕهد یک ًْع ؽیْاى ها ثَ عبی‬
‫پله گناّزٌل‪ .‬كّم آًکَ ثب ؽوام کوكى م اكُِبی آىاك ّلٍ ثو فْكّبى‪ ،‬اى صوواد پیوّىی ّبى چْن پّْی کوكًل‪.‬‬
‫فوّیل پٌ اى ثیبى ایي كاٍزبى چٌیي ًزیغَ هی گیوك کَ ُوَ هناُت ثْوی‪ّ ،‬اکٌِ ُبیی كه ثواثو ایي هّیلاك ثيهگ‬
‫اًل کَ رولى ثْوی ثب آى آغبى گْزَ ّ اى آى پٌ لؾظَ ای اًَبى ها اهام ًگناّزَ اٍذ‪ّ .‬ی ثو ُویي اٍبً‪ ،‬كیي ها‬
‫«هّاى هًغْهی ٍّْاً آهیي ّ ُوگبًی ثْویذ» هی فْاًل‪.‬‬
‫ّی هی کّْل اى آهْىٍ ُبی کلیَبیی ًیي ثِوٍ گیوك ّ ثَ کوک آًِب ّْاُلی ثوای رؤییل‬

‫ًظویَ اُ فواُن ٍبىك‪ .‬گٌبٍ اّلیَ ای کَ هَیؾیذ اى آى ٍقي هیگْیل ّ کفبهٍ آى ها لوثبًی ّلى پَو فلا (ؽ‪ٚ‬ود‬
‫ػیَی ) هی كاًل‪ ،‬كه ًظو فوّیل چیيی عي ُوبى پلهکْی آغبىیي ًیَذ؛ اهب كه ایٌغب هْکلی هؿ هی كُل‪ :‬هَیؾیبى‬
‫كه هواٍن ػْبی هثبًی‪ً ،‬بى ّ ّواة ها ثَ هٌيلَ گّْذ ّ فْى پَو هی ّوبهًل‪ ًَ ،‬پله‪ ،‬فوّیل كه ّاکٌِ ثَ ایي‬
‫اّکبل‪ ،‬ثب ىیوکی اى ُوبى اؽَبً كّگبًَ هّاى ٌّبفزی (ػْك ّ ًفود) ثِوٍ هی ثوك ّ چٌیي هیٌوبیبًل کَ پَو كه‬
‫ُوبى ؽبلی کَ كیَ فْك ها ثَ پله هی پوكاىك‪ ،‬اًزمبم فْك ها اى اّ هی گیوك ّ آییي فْیِ ها عبًْیي آییي پله هی‬
‫ٍبىك‪ .‬چٌیي اٍذ کَ كه هواٍن ػْبی هثبًی‪ ،‬ثبه كیگو پله ها کٌبه هی گناهًل ّ ًبى ّ ّواة هملٍی ها ثَ هٌيلَ‬
‫گّْذ ّ فْى پَو م ی ّوبهًل‪.‬‬

‫ًمل ّ ثوهٍی‬
‫كه رؾلیلی ًظویَ فوّیل هی رْاى رْرویَن ها اى ػملٍ اكیپ علا ٍبفذ ّ ُو کلام ها علاگبًَ ثوهٍی ًوْك؛ اهب ثَ‬
‫كلیل پیًْل ًيكیک ایي كّ ثب یکلیگو‪ ،‬اى رفکیک آًِب كههیگنهین ّ ثوفی اى کبٍزیِبی كیلگبٍ فوّیل ها ثوهی ّوبهین‪:‬‬
‫‪ّ .۱‬یٍْ هّاًکبّی فوّیك‪ ،‬یؼٌی رؤکیل ثَیبه ثو غویيٍ عٌَی ّ یکَبى اًگبهی كیٌلاهی ّ هّاى هًغْهی‪ ،‬ثب‬
‫ًملُبی فواّاًی هّثَ هّ ّلٍ ّ هقبلفبًی ًبهآّه كاّزَ اٍذ‪ .‬ثوای هضبل‪ ،‬کبهل گٍْزبّ یًْگ (‪ ۱۸۷۵ - ۱۹۶۱‬م)‬
‫كیي ها ًَ گًَْ ای اى هّاى هًغْهی‪ ،‬ثلکَ عبیگيیي ّ ثلیلی ثوای آى هی فْاًل‪ .‬ثوفی كیگه ثو ایي ثبّهًل کَ‬
 ‫ّجبُذ ُبیی ظبُوی کَ فوّیل هیبى هّاى هًغْهاى ّ كیٌلاهاى ثوهیْوبهك‪ ،‬كه ثَیبهی اى كاًْوٌلاًی کَ اًلیَْ‬
‫فْك ها غوق هَئلَ ای ػلوی ٍبفزَ اًل ًیي ثَ چْن هی فْهك‪ .‬گوُّی كیگو ًیي ثوعَزَ رویي اّکبل کبه فوّیل ها‬
‫آى هیلاًٌل کَ ّی ثب ثوهٍی ّ هؼبیٌَ چًل ًفو اى کَبًی کَ كاهای هفزبهی ًبثٌِغبهًل‪ ،‬ثَ رؼویوی گَزوكٍ كٍذ‬
‫هیيًل ّ ثَ آى اثؼبكی عِبى ّوْل هی كُل‪.‬‬
‫‪ .۲‬اًلیَْ فوّیل ثیْزو كه چبهچْة فوٌُگ هَیؾی ّکل گوفزَ ّ اى ُویي هّ لبثل‬

‫رؼوین ثَ اكیبى كیگو ًیَذ‪ .‬ثوای هضبل‪ ،‬هاث‪ َٞ‬پلهگًَْ فلا ثب اًَبى ‪ -‬ثَ هؼٌبی فبٓ فْك ‪ّ -‬یژٍ هَیؾیذ اٍذ ّ‬
‫فوّیل ‪ -‬ثَ اػزواف فْك ‪ -‬ثوای اكیبًی کَ ایيكثبًُْب ها هی پوٍزٌل‪ ،‬رْعیِی ًلاهك‪.‬‬
‫‪ .۳‬كاٍزبى پله کْزی اًَبًِبی ًقَزیي‪ ،‬فبٍزگبُی عي ؽلً ّ گوبى ًلاهك؛ ثَ گًَْ ای کَ ثوفی آى ها «گياهّی‬
‫فیبل پوكاىاًَ» ّ «لَٖ پویبى» فْاًلُبًل‪ُ .‬وچٌیي ‪ -‬ثوفالف آًچَ فوّیل هیپٌلاهك ‪ -‬رْرویَن ها ًوی رْاى ًقَزیي‬
‫كیي ثْوی ّ اكیبى كیگو ها ًیي رکبهل یبفزَ آى كاًَذ‪ .‬افيّى ثو ایي‪ ،‬ثوای اصجبد آًکَ ىًلگی اّلیَ اًَبى ثَ‬
‫ْٕهد «ههَ آغبىیي» ثْكٍ اٍذ‪ُ ،‬یچ ّبُلی كه كٍذ ًیَذ‪.‬‬

‫ك) ّؽی‪ ،‬ػمل ّ ف‪ٞ‬ود‬

‫إ‪ٞ‬الػ «هٌْؤ كیي» كٍذ کن كه كّ هؼٌبی إلی ثَ کبه هیوّك کَ ثبیل اى آهیقزي آًِب ثب یکلیگو پوُیي ًوْك‪ :‬ػلذ‬
‫پیلایِ كیي ّ هاى گوایِ ثَ آى‪ .‬ثَیبهی اى کَبًی کَ ثَ رؾلیل فبٍزگبٍ كیي پوكافزَ اًل‪ ،‬اى ایي ًکزَ غفلذ ّهىیلٍ‬
‫ّ ثب کٌلّکبّ كهثبهٍ ٍو كلجَزگی گوُّی اى هوكم ثَ كیي‪ ،‬كهثبهٍ ػلذ پیلایِ آى ؽکهی کلی ٕبكه کوكٍ اًل‪.‬‬
‫ثَ ُو ؽبل‪ ،‬پیلایِ كیي ها هی رْاى كه اهاكٍ فلاًّل ثوای ُلایذ آكهیبى هیَْ یبثی کوك کَ كالیل آى كه ثقِ كّم‬
‫ثوهٍی هی گوكك‪ .‬اگو فلایی ًوی ثْك‪ ،‬یب فلاًّل هقلْلبد فْیِ ها ثَ ؽبل فْك هُب ٍبفزَ ثْك‪ ،‬ثی ّک كیي ثو‬
‫ثٌیبًی ػملی اٍزْاه ًجْك‪.‬‬
‫گوایِ ثَ كیي ًیي اى یک ٍْ صووٍ اًلیَْ ػمالًی اٍذ‪ٌُ :‬گبهی کَ آكهی كهثبهٍ هاى َُزی ثَ رفکو هی پوكاىك‪،‬‬
‫ًْبًَ ُبی آفویلگبه یکزب ها كه كهّى ّ ثوّى فْك هی یبثل ّ آفویٌِ اثو ّ ثبك ّ هَ ّ فْهّیل ّ فلک ها ثبىیچَ‬
‫ًوی ثیٌل‪ً ،‬ظن ّ ُوبٌُگی هیبى پلیلٍ ُب ّ رلثیو‬

‫ثَ کبؿؿفتَ ػؿ آفـیٌو آًِب‪ ،‬چٌبى ػمل آػهی ؿا هزؾّة عْیو هی مبفػ کَ گْیب ُوَ پؼیؼٍ ُبی ثَ ظبُـ‬
‫عبهْىی‪ ،‬فثبى گيبػٍ اًؼ ّ اف عؼای صکین ّ تْاًب مغي هیگْیٌؼ‪ُ« :‬ـچَ آفـیؼٍ‪ ،‬اّ ؿا ثـُبًی امت ّ ثـ لؼؿت ّ‬
‫صکوت اّ ًيبًی‪ ،‬گـچَ آفـیؼٍ ای ثبىؼ عبهْه‪ ،‬ثـ تؼثیـ اّ گْیبمت ّ ثـ ّرْػ پؼیؼآّؿًؼٍ‪ ،‬ػلیلی ؿمبمت‪».‬‬
‫اف مْی ػیگـ‪ٕ ،‬یٌت آػهی ثب گـایو ثَ عؼا مـىتَ ىؼٍ تب ؿاُی ثـای ثِبًَ رْیی ثبلی ًوبًؼ‪ .‬لـآى کـین ػیي ؿا‬
‫یکی اف فٖـیبت اًنبى ػاًنتَ‪ ،‬هـػم ؿا ثَ پبمغگْیی ثَ ایي ًیبف ػؿًّی هی عْاًؼ‪:‬‬

‫ػلَ ْیَِب لَب تجؼیل لغلكِ اهلل‪ :‬پل ؿّی عْػ ؿا ثب گـایو توبم ثَ صك‪،‬‬
‫ٖـَ الٌّبكَ َ‬
‫فَأَلُن َّر َِكَ لِلؼِیيِ صٌَِیفًب فِٖـَحَ اهللِ الَتي َف َ‬
‫ثَ مْی ایي ػیي کي‪ ،‬ثب ُوبى مـىتی کَ عؼا هـػم ؿا ثـ آى مـىتَ امت‪ .‬آفـیٌو عؼای تغییـپؾیـ ًینت‪.‬‬
‫ایي ًیبف فٖـی ثـعالف غـایق ٕجیؼی ّ صیْاًی‪ ،‬ثَ عْػی عْػ ىکْفب ًوی گـػػ ّ ثنیبؿ هْؿػ غفلت لـاؿ هی‬
‫گیـػ‪ .‬اف ایي ؿّ‪ ،‬پیبهجـاى ُوْاؿٍ پیوبى فٖـت ؿا ثَ یبػ اًنبى هی آّؿًؼ ّ اف اّ هی عْاٌُؼ صك آى هیخبق ؿا‬
‫ثگقاؿػ ّ ثَ ًؼای ػؿًّی عْیو گْه مپبؿػ‪.‬‬
‫ىْؿه ػيك تْ ػؿ ُیچ مـی ًینت کَ ًینت هٌظـ ؿّی تْ فیت ًظـی ًینت کَ ًینت‬
‫ّؿًَ ایي فهقهَ اًؼؿ ىزـی ًینت کَ ًینت‬ ‫هْمی ای ًینت کَ ػػْی اًب الضك ىٌْػ‬

‫ثـ ایي امبك‪ ،‬اهبم ٍبػق (ع) کنی ؿا کَ اف گفتگْ ػؿثبؿٍ عؼا ؿاٍ ثَ ربیی ًجـػٍ ّ ػؿ صیـت افتبػٍ امت‪ ،‬ثَ‬
‫صبلتی تْرَ هی ػُؼ کَ اهیؼ اف امجبثِبی هبػی ثـیؼٍ‪ّ ،‬لی ُوچٌبى ثَ فـیبػؿمی ّاالتـ چين ػّعتَ امت‪ .‬آؿی‪،‬‬
 ‫آًگبٍ کَ صْاػث ؿّفگبؿ‪ ،‬کيتی تْاًوٌؼیِبی اًنبى ؿا ثَ تالٕن هی افکٌؼ ّ کبمتی ُب ّ ًبتْاًی ُبیو ؿا آىکبؿ‬
‫هی مبفػ‪ً ،‬یـّیی ػیگـ ؿط‬

‫هی ًوبیبًؼ‪ .‬ػؿ آى ٌُگبم‪ُ ،‬وگبى ثب علًْ ًیت عؼا ؿا هی عْاًٌؼ‪ُ ،‬ـ چٌؼ تٌِب گـُّی اف آى ُب ثـ ایي صبل ثبلی‬
‫هی هبًٌؼ‪:‬‬

‫ّ چْى هْری کٍْ آمب آًبى ؿا فـا گیـػ‪ ،‬عؼا ؿا ثغْاًٌؼ ّ اػتمبػ [عْػ] ؿا ثـای اّ عبلٌ گـػاًٌؼ‪[ّ ،‬لی] چْى‬
‫ًزبتيبى ػاػ ّ ثَ عيکی ؿمبًؼ ثـعی اف آًبى هیبًَ ؿّ ُنتٌؼ‪.‬‬

‫افقّى ثـ ایي‪ ،‬ػیي اٍیلی کَ اف آفـیٌٌؼٍ ُنتی مـچيوَ گـفتَ امت‪ ،‬ثَ ػلیل ُوبٌُگی ثب فٖـت اًنبى‪ ،‬ثَ ًیبف‬
‫ُبی ؿّاًی ّ ارتوبػی آػهی ًیق پبمظ هی گْیؼ ّ عْػ ؿا ثب آى ُب مبفگبؿ هی ًوبیؼ‪ .‬اف ُویي ؿّ‪ ،‬ایي ًیبف ُب ؿا‬
‫هی تْاى ػؿ گـایو ثَ مْی ػیي هْحـ ػاًنت‪ ( .‬پبیبى ٍفضَ ٕ‪) ۴‬‬

‫‪.............................................................‬‬
‫فصل سوم‬

‫کارکرد دین در زنذگی‬

‫ٔؼ‪ٙ‬اتػٍی ت‪ ٝ‬ق٘ؽٌی‬

‫فف‪ٍ٘ٚ‬ا٘ؽٖ ػغً خا‪ٚ‬ؼاٍ٘ی‬

‫تم‪ٛ‬یت ِثف ‪ ٚ‬تفؼتاـی‬

‫٘دات اق ٌفؼاب ت‪ٟٙ‬ایی‬

‫تضٕیٗ ‪ٚ‬ضؽت ‪ ٚ‬یىپاـزٍی‬

‫تأٔیٗ ػؽاِت ‪ ٚ‬ؼاؼٌفی‬

‫ٌىتفي ٍ٘اط ‪ ٚ‬پ‪ٛ‬یایی‬

‫پٍتیثا٘ی اق فضایُ اغاللی‬

‫ت‪ٙ‬ظیٓ ـ‪ٚ‬اتظ اختٕاػی‬

 ‫ـ‪ٚ‬یىفؼ خأؼ‪ٌٙ ٝ‬اغتی ت‪ ٝ‬ؼیٗ ٘یك ؼإٍ٘‪ٙ‬ؽاٖ غؽا٘اتا‪ٚ‬ـ ـا ؼـ ؼ‪ٌ ٚ‬ف‪ ٜٚ‬خای ؼاؼ‪ ٜ‬اوت؛ تفغی ‪ٕٞ‬س‪ ٖٛ‬أیُ ؼ‪ٚ‬ـویٓ‪ ،‬ؼیٗ‬

‫ـا ٔظ‪ٟ‬ف ‪ٕٞ‬ثىتٍی ‪ ٚ‬یىپاـزٍی خأؼ‪ ٚ ٝ‬اق و‪ٛ‬یی ؼاـای ٘مً ٔثثت ‪ ٚ‬واق٘ؽ‪ ٜ‬ؼا٘ىت‪ ٝ‬ا٘ؽ ‪ ٚ‬خٕؼی ؼیٍف ز‪ ٖٛ‬ف‪ٛ‬یفتاظ ‪ٚ‬‬

‫ٔاوه‪ٔ ،‬ؿ‪ٞ‬ة ـا ػأُ تػؽیف ‪ ٚ‬ػمة ٔا٘ؽٌی خ‪ٛ‬أغ ‪ٜ‬بٌٕاـ آ‪ٚ‬ـؼ‪ ٚ ٜ‬ت‪ٔ ٝ‬ثاـق‪ ٜ‬تا آٖ پفؼاغت‪ ٝ‬ا٘ؽ ‪ .‬غؽاتا‪ٚ‬ـاٖ ٘یك ‪ٞ‬ف ز‪ٙ‬ؽ‬

‫٘یاق اختٕاػی ـا وثة پیؽایً ؼیٗ ٕ٘ی ؼا٘‪ٙ‬ؽ‪ ،‬واـوفؼ اختٕاػی آٖ ـا ٘اؼیؽ‪ٕ٘ ٜ‬ی ٌیف٘ؽ ‪ ٚ‬ؼ٘یا ‪ ٚ‬آغفت ـا و‪ٙ‬اـ ‪ٔ ٓٞ‬ی‬

‫ٍ٘ا٘‪ٙٙ‬ؽ‪ .‬ای‪ٙ‬ه ت‪ ٝ‬تفغی اق ایٗ واـوفؼ‪ٞ‬ا اٌاـ‪ٔ ٜ‬ی و‪ٙ‬یٓ‪.‬‬

‫اِف‪ٔ-‬ؼ‪ٙ‬اتػٍی ت‪ ٝ‬ق٘ؽٌی‬

‫یىی اق ٔ‪ ٟٓ‬تفیٗ واـوفؼ‪ٞ‬ای ؼیٗ‪ٔ ،‬ؼ‪ٙ‬ا تػٍیؽٖ ت‪ ٝ‬ق٘ؽٌی ؼ٘ی‪ٛ‬ی اوت‪ .‬اق ٍ٘ا‪ ٜ‬ا٘ىاٖ غؽاتا‪ٚ‬ـ‪ٞ ،‬یر زیك ؼـ غیف خای‬

‫غ‪ٛ‬ؼ لفاـ ٍ٘ففت‪ ٚ ٝ‬تف ‪ ٕٝٞ‬ی پؽیؽ‪ٞ ٜ‬ای ػآِ‪٘ ،‬ظٕی ؼلیك ضىٓ ففٔاوت‪ .‬ت‪ ٝ‬تؼثیف اوتاؼ ٌ‪ٟ‬یؽ ٔفتضی ٔغ‪ٟ‬فی‪:‬‬

‫خ‪ٟ‬اٖ اِ‪ٟ‬ی‪ ،‬خ‪ٟ‬اٖ غیف ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ؼ ‪ٚ ٚ‬ضؽت ‪ٕٞ ٚ‬ا‪ٍٙٞ‬ی اوت‪ٞ ...‬ف ٔ‪ٛ‬خ‪ٛ‬ؼی ؼـ ‪ٞ‬ف ٔفتث‪ ٝ‬ای‪ٔ ،‬ت‪ٙ‬اوة تا وؼ‪ ٝ‬ی ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ؼی غ‪ٛ‬ؼ‪،‬‬

‫اق ٘‪ٛ‬ػی ‪ٞ‬ؽایت‪ ٚ -‬ت‪ ٝ‬تؼثیف ؼیٍف لفآٖ‪ٚ« ،‬ضی»‪ -‬تفغ‪ٛ‬ـؼاـ اوت‪ ...‬عثك ایٗ خ‪ٟ‬اٖ تی‪ٙ‬ی‪ ،‬اـاؼ‪ ٜ‬ی غؽا‪٘ٚ‬ؽ ‪ ٚ‬لضا ‪ ٚ‬لؽـ اِ‪ٟ‬ی‪،‬‬

‫خ‪ٟ‬اٖ ـا ت‪ِٛ ٝ‬ـت یه ٘ظاْ تا یه وّىّ‪ ٝ‬ل‪ٛ‬ا٘یٗ ‪ ٚ‬و‪ ٗٙ‬آففیؽ‪ ٜ‬اوت‪.‬‬

‫تا ز‪ٙ‬یٗ ٍ٘فٌی ت‪ ٝ‬خ‪ٟ‬اٖ‪ ،‬ؼوتٍا‪ ٜ‬آففیٗي‪٘« ،‬ظاْ اضىٗ» ‪« ٚ‬ت‪ٟ‬تفیٗ خ‪ٟ‬اٖ ٕٔىٗ» غ‪ٛ‬ا٘ؽ‪ٔ ٜ‬ی ٌ‪ٛ‬ؼ ‪ ٚ‬آـأٍی ٌى‪ٕٙٞٛ‬ؽ‬

‫وفاوف ‪ٚ‬خ‪ٛ‬ؼ ا٘ىاٖ ـا ففا ٔی ٌیفؼ‪.‬‬

‫ت‪ٌ ٝ‬فت‪ ٝ‬فف‪ٚ‬یؽ « ؼیٗ تا اـائ‪ ٝ‬تّ‪ٛ‬یفی اق ٘ظٓ خ‪ٟ‬ا٘ی و‪ ٝ‬ؼـ آٖ ‪ٞ‬ف زیكی ٔؼ‪ٙ‬ایی ؼاـؼ ‪ ٚ‬وف خای غ‪ٛ‬ؼي لفاـ ٌففت‪ٞ ٚ ٝ‬یر‬

‫زیك غ‪ٛ‬ؼوفا٘‪ ٚ ٝ‬تّاؼفی ٘یىت‪٘ ،‬مً خثفاٖ و‪ٙٙ‬ؽ‪ ٜ‬اي ـا ایفا ٔی و‪ٙ‬ؽ‪ٚ ».‬ی تا ایٗ ضاَ‪ ،‬ایٗ ٔؼ‪ٙ‬اتػٍی ـا ت‪ٌٝ٘ٛ ٚ ٓٞٛ‬‬

‫ای اق غ‪ٛ‬ؼ ففیثی ٔی ٘أؽ‪ .‬وّیف‪ٛ‬ـؼ ٌیفتك ا٘ىاٖ ٌ‪ٙ‬ان آٔفیىایی‪ ،‬اق ؼیٍف وىا٘ی اوت و‪ ٝ‬ت‪ ٝ‬ایٗ واـوفؼ اؼیاٖ ت‪ٛ‬خ‪ٝ‬‬

‫ٕ٘‪ٛ‬ؼ‪ ٚ ٜ‬یىی اق پیأؽ‪ٞ‬ای اِّی ؼیٗ ـا اـائ‪ ٝ‬تثیی‪ٙ‬ی ٘‪ٟ‬ایی ؼـتاـ‪ ٜ‬ی خ‪ٟ‬اٖ ؼا٘ىت‪ ٝ‬اوت‪ .‬تفغی ؼیٌف پا ـا ففاتف ٘‪ٟ‬اؼ‪ٚ ٜ‬‬

‫اواواً ؼیٗ ـا ‪ٚ‬او‪ٍٙ‬ی ؼا٘ىت‪ ٝ‬ا٘ؽ ؼـ تفاتف ت‪ٟ‬ؽیؽ ت‪ ٝ‬تی ٔؼ‪ٙ‬ایی ؼـ ق٘ؽٌی تٍفی‪.‬‬

‫ة‪-‬فشًٍطبًذى ػغص خبٍداًگی‬

‫‪ٔ .‬فتضی ٔغ‪ٟ‬فی‪ٔ ،‬دٕ‪ٛ‬ػ‪ ٝ‬آثاـ‪ ،‬ج ‪.5 ٚ 5 َ ،‬‬

‫‪ّٔ-‬ىّٓ ‪ٕٞ‬یّت‪ ،ٖٛ‬خأؼ‪ٌٙ ٝ‬اوی ؼیٗ‪. 0 َ ،‬‬
‫‪3‬‬
‫‪. Daniel L. Pals, seven Theories of Religion, P.244-245.‬‬
‫‪ّٔ -‬ىّٓ ‪ٕٞ‬یّت‪ ،ٖٛ‬خأؼ‪ٌٙ ٝ‬اوی ؼیٗ‪. 9 َ ،‬‬
‫ٔیُ ت‪ ٝ‬ف‪ٙ‬ا٘اپؿیفی ‪ ٚ‬خا‪ٚ‬ؼاٍ٘ی‪ ،‬یىی اق ٘یاق‪ٞ‬ایی اوت و‪ ٝ‬ؼـ اػٕاق خاٖ ا٘ىاٖ ـیٍ‪ ٝ‬ؼاـؼ ‪ ٚ‬اق ‪ٕٞ‬یٗ ـ‪ٚ‬وت و‪ ٝ‬تفن اق ت‪ٝ‬‬

‫پایاٖ ـویؽٖ ق٘ؽٌی ت‪ٌ ٝ‬ؽت ‪ٚ‬ی ـا ٔی آقاـؼ‪ .‬آؼٔی ت‪ٟٙ‬ا ت‪ ٝ‬ق٘ؽ‪ ٜ‬ت‪ٛ‬ؼٖ ٘اْ ‪ ٚ‬یاؼي ؼِػ‪ٛ‬ي ٕ٘ی ٌفؼؼ‪ ،‬تّى‪ ٝ‬فغفتاً ؼـ پی‬

‫ف‪ٙ‬ا٘اپؿیفی ـ‪ٚ‬اٖ غ‪ٛ‬یً اوت‪ .‬آِىىیه واـَ ٔی ٌ‪ٛ‬یؽ ‪:‬‬

‫ٔفؼْ ‪ ٝ٘ ...‬ت‪ٟٙ‬ا ؼـ ایٗ خ‪ٟ‬اٖ‪ ،‬تّى‪ ٝ‬ؼـ ‪ٚ‬ـای لثف ٘یك ت‪ٌ ٝ‬ؽت غ‪ٛ‬اوتاـ ق٘ؽٌی ا٘ؽ ‪ ٚ‬تفایٍاٖ وافی ٘یىت و‪ ٝ‬فمظ ؼـ آثاـ‬

‫غ‪ٛ‬ؼ ‪ ...‬ق٘ؽ‪ ٜ‬تٕا٘‪ٙ‬ؽ‪ ...‬آ٘س‪ٔ ٝ‬ا غ‪ٛ‬اوتاـ آ٘یٓ‪ ،‬لثُ اق ‪ ،ٕٝٞ‬تمای ٌػّی اوت ‪ ٚ‬ای‪ٙ‬ى‪ ٝ‬تؼؽ اق ٔفي‪ ،‬ػكیكاٖ غ‪ٛ‬ؼ ـا تثی‪ٙ‬یٓ ‪ٚ‬‬
‫‪5‬‬
‫ؼـ ؼ٘یایی اق ِّص ‪ ٚ‬ػؽاِت لؽْ تٍؿاـیٓ‪.‬‬

‫وىا٘ی و‪ٍٔ ٝ‬ف ـا پایاٖ ضیات ا٘ىاٖ ٔی ٌٕاـ٘ؽ‪ ،‬ت‪ ٝ‬پ‪ٛ‬ذ اٍ٘اـی ٔی ـو‪ٙ‬ؽ ‪ ٚ‬قیىتٗ ؼـ ایٗ خ‪ٟ‬اٖ ـا تی ٔؼ‪ٙ‬ا ٔی یات‪ٙ‬ؽ‪ .‬ت‪ٝ‬‬

‫ٌفت‪ ٝ‬ی تفغی اق ؼإٍ٘‪ٙ‬ؽاٖ‪ٔ« ،‬في ‪ ...‬تیٍتف ت‪ ٝ‬ایٗ ؼِیُ ٔای‪ ٝ‬ی ٍ٘فا٘ی اوت و‪ ٝ‬ق٘ؽٌی ـا ؼـ ‪ٍٙٞ‬اْ ضیات ففؼ‪ ،‬تفایً‬

‫تی ٔؼ‪ٙ‬ا ‪ ٚ‬تی‪ٟٛ‬ؼ‪ٔ ٜ‬ی واقؼ‪ ».‬اق ایٗ ـ‪ ،ٚ‬غاوتٍا‪٘ ٜ‬یاق ا٘ىاٖ ت‪ ٝ‬خا‪ٚ‬ؼاٍ٘ی‪ ،‬آـق‪ٚ‬ی ـ‪ٞ‬یؽٖ اق فىاؼ ‪ ٚ‬تثا‪ٞ‬ی اوت‪ ٝ٘ ،‬غف‪ٚ‬ـ ‪ٚ‬‬

‫غ‪ٛ‬ؼغ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ی ‪:‬‬

‫خىتد‪ٛ‬ی ٘اْ ‪ ...‬اق غف‪ٚ‬ـ ٘یىت؛ اق تیٓ اتتف ٔا٘ؽٖ اوت‪ .‬اٌف ؼـ آـق‪ٚ‬ی ‪ ٕٝٞ‬زیك ٌؽٖ ‪ٞ‬ىتیٓ‪ ،‬فمظ اق آٖ ـ‪ٚ‬وت و‪ٔ ٝ‬ی‬

‫غ‪ٛ‬ا‪ٞ‬یٓ اق ‪ٞ‬یر ت‪ٛ‬ؼٖ تٍفیكیٓ‪ .‬تاـی‪ٔ ،‬ا آـق‪ٙٔٚ‬ؽ ٘دات ؼاؼٖ غاعف‪ ٚ ٜ‬یاؼ ‪٘ ٚ‬اْ غ‪ٛ‬یٍیٓ‪ .‬ایٗ یاؼ ‪٘ ٚ‬اْ زمؽـ ؼ‪ٚ‬اْ ؼاـؼ؟‬

‫ضؽاوثف ٔاؼاْ و‪ ٝ‬تٍف تالی تاٌؽ‪ .‬ز‪ٔ ٝ‬ی ٌؽ اٌف یاؼ ‪٘ ٚ‬اْ ٔا‪ ،‬ؼـ غؽا تما ٔی یافت!؟‬

‫آـی‪ ،‬ؼیٗ اِ‪ٟ‬ی تا تأویؽ تف ضیات خا‪ٚ‬یؽاٖ ا٘ىاٖ ‪ ٚ‬ق٘ؽٌی په اق ٔفي‪ ،‬ت‪ ٝ‬ایٗ ٘یاق اِیُ آؼٔی پاوع ٔی ٌ‪ٛ‬یؽ ‪ ٚ‬ػغً‬

‫خا‪ٚ‬ؼا٘‪ ٝ‬قیىتٗ ـا فف‪ٔ ٚ‬ی ٍ٘ا٘ؽ‪ .‬ؼإٍ٘‪ٙ‬ؽاٖ غؽا٘اٌفا تىیاـ و‪ٌٛ‬یؽ‪ ٜ‬ا٘ؽ تا تفن اق ف‪ٙ‬اپؿیفی ـا اق ؼَ آؼٔی تكؼای‪ٙ‬ؽ؛ أا‬

‫ت‪ٛ‬فیك ز‪ٙ‬ؽا٘ی ٘یافت‪ ٚ ٝ‬ؼـ وفو‪ٛ‬تی ایٗ ٌفایً ؾاتی ا٘ىاٖ‪٘ ،‬ات‪ٛ‬اٖ ٔا٘ؽ‪ ٜ‬ا٘ؽ‪ .‬ؼـ ٍ٘ا‪ ٜ‬اؼیاٖ آوٕا٘ی‪ٔ ،‬في وفآغاق ق٘ؽٌی‬

‫ضمیمی اوت‪ .‬ایٗ تفىیف اق ٔفي‪ ،‬ت‪ ٝ‬ق٘ؽٌی ٔؼ‪ٙ‬ا ٔی تػٍؽ ‪ ٚ‬غؽاتا‪ٚ‬ـاٖ ـا ت‪ ٝ‬اوتمثاَ ػاٌما٘‪ ٝ‬اق ٌ‪ٟ‬اؼت ٔی وٍا٘ؽ‪ .‬ز‪ٙ‬یٗ‬

‫اوت و‪ ٝ‬أاْ ػّی (ع) ٔی ففٔایؽ ‪:‬‬

‫ت‪ ٝ‬غؽا و‪ٌٙٛ‬ؽ! ا٘ه پىف ات‪ٛ‬عاِة ت‪ٔ ٝ‬في‪ ،‬تیً اق ؼِثىتٍی و‪ٛ‬ؼن ت‪ ٝ‬پىتاٖ ٔاؼـ غ‪ٛ‬یً اوت‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪- 5‬آِىىیه واـَ‪ٔ ،‬دٕ‪ٛ‬ػ‪ ٝ‬آثاـ ‪ ٚ‬افىاـ (ـا‪ ٚ ٜ‬ـوٓ ق٘ؽٌی )‪َ ،‬‬
‫‪ .‬تا ت‪ٛ‬خ‪ ٝ‬ت‪ ٝ‬ت‪ٛ‬ضیطاتی و‪ ٝ‬ؼـ ٔتٗ آٔؽ‪ ٜ‬اوت‪ٔ ،‬ی ت‪ٛ‬اٖ تأٔیٗ خا‪ٚ‬ؼاٍ٘ی ـا یىی اق ّٔاؼیك اِّی ٔؼ‪ٙ‬اتػٍی ت‪ ٝ‬ق٘ؽٌی‬ ‫‪ّٔ -‬ىّٓ ‪ٕٞ‬یّت‪ ،ٖٛ‬خأؼ‪ٌٙ ٝ‬اوی ؼیٗ‪َ ،‬‬
‫ؼا٘ىت‪.‬‬
‫‪ٔ-‬یٍُ ؼ‪ .‬ا‪٘ٚ‬أ‪ ،ٛ٘ٛ‬ؼـؼ خا‪ٚ‬ؼاٍ٘ی‪.95 ٚ 9 َ ،‬‬
‫‪ٟ٘ -‬ح اِثالغ‪ ،ٝ‬غغث‪. َ ،5 ٝ‬‬
 ‫ج‪-‬تمَیت صجش ٍ ثشدثبسی‬

‫٘مً ؼیٗ ؼـ تاال تفؼٖ لؽـت تطُٕ ٍٔىالت ز‪ٙ‬اٖ اوت و‪ ٝ‬تفغی اق خأؼ‪ٌٙ ٝ‬اواٖ‪ ،‬ایٗ ضمیمت ـا غاوتٍا‪ ٜ‬پیؽایً‬

‫ی ػؽاِتی ‪ٞ‬ای ق٘ؽٌی ‪ٔ ٚ‬ی و‪ٌٛ‬ؽ تا ایٗ‬

‫اؼیاٖ ؼا٘ىت‪ ٚ ٝ‬تف اٖ ٌؽ‪ ٜ‬ا٘ؽ و‪« : ٝ‬ؼیٗ اواواً پاوػی اوت ت‪ ٝ‬ؼٌ‪ٛ‬اـی ‪ٞ‬ا ‪ ٚ‬ب‬
‫‪9‬‬
‫٘اوأی ‪ٞ‬ا ـا ت‪ٛ‬خی‪ ٝ‬و‪ٙ‬ؽ‪».‬‬

‫ٌ‪ٛ‬ی‪ٙ‬ؽ‪ ٜ‬ی ایٗ وػٗ‪ -‬ز‪ ٖٛ‬تىیاـی اق وىا٘ی و‪ ٝ‬ؼیٗ ـا ‪ٚ‬او‪ٍٙ‬ی ؼـ تفاتف ٘یاق‪ٞ‬ای ففؼی ‪ ٚ‬اختٕاػی ٔی ؼا٘‪ٙ‬ؽ ‪ ٚ‬اق تؼؽ‬

‫ن ٍ٘فا٘‪ ،ٝ‬ؼیٗ ـا‬

‫ففاعثیؼی آٖ غفّت ٔی ‪ٚ‬ـق٘ؽ‪ٔ -‬یاٖ غاوتٍا‪ ٜ‬ؼیٗ ‪ ٚ‬پیأؽ‪ٞ‬ای آٖ ففلی ٕ٘ی ٘‪ٟ‬ؽ ‪ ٚ‬ؼـ تطّیّی یه ‪ٚ‬‬

‫ت‪ٛ‬خی‪ٟ‬ی تفای ٘اوأی ‪ٞ‬ای ق٘ؽٌی ٔی ٌٕاـؼ‪ .‬تا ایٗ ‪ٕ٘ ،ٕٝٞ‬ی ت‪ٛ‬اٖ ایٗ ضمیمت ـا ٘اؼیؽ‪ٌ ٜ‬ففت و‪ٞ ٝ‬یر زیك ٔا٘‪ٙ‬ؽ ؼیٗ‬

‫٘ت‪ٛ‬ا٘ىت‪ ٝ‬اوت ت‪ ٝ‬آؼٔی ؼـ تفاتف وػتی ‪ٞ‬ا پایؽاـی تػٍؽ ‪ ٚ‬ؼـ تٗ تىت ‪ٞ‬ا ـ‪ٚ‬ق٘‪ ٝ‬ی أیؽ تٍٍایؽ‪.‬‬

‫‪0‬‬
‫خك ت‪ ٝ‬غّ‪ٛ‬ت ٌا‪ ٜ‬ضك آـاْ ٘یىت‬ ‫‪ٞ‬یر و‪ٙ‬دی تی ؼَؼ ‪ ٚ‬تی ؼاْ ٘یىت‬

‫ا٘ىاٖ ؼیٗ تا‪ٚ‬ـ‪ ،‬پیف‪ٚ‬قی ‪ٌ ٚ‬ىىت‪ ،‬ـفا‪ ٚ ٜ‬ت‪ٍٙ‬ؽوتی‪٘ ٚ ،‬یىثػتی ‪ ٚ‬وی‪ ٝ‬ـ‪ٚ‬قی ـا پؿیففت‪ٙ‬ی ٔی یاتؽ ‪ ٚ‬تی آ٘ى‪ ٝ‬ؼوت اق‬

‫تالي تفؼاـؼ‪ ،‬ت‪ٞ ٝ‬ف آ٘س‪ ٝ‬خا٘اٖ ٔی پى‪ٙ‬ؽؼ‪ ،‬ؼِػ‪ٛ‬ي اوت‪ .‬ؼـ ٘ظف ٔؤٔ‪ٙ‬اٖ‪ ،‬تداـتی و‪ٛ‬ؼٔ‪ٙ‬ؽتف اق ایٗ ٘یىت و‪ ٝ‬تف ٘اٌ‪ٛ‬اـی‬

‫ؼی ـا ت‪ ٝ‬ؼوت آ‪ٚ‬ـ٘ؽ ‪.‬‬

‫‪ٞ‬ای ق‪ٚ‬ؼٌؿـ ؼ٘یا ٌىیة ‪ٚ‬ـق٘ؽ تا آوایً خ‪ٟ‬اٖ اب‬

‫د‪ً-‬دبت اص گشداة تٌْبیی‬

‫ْ) «پیٍففت ف‪ٙ‬ا‪ٚ‬ـی‪ ،‬فاِّ‪ٞ ٝ‬ای قٔا٘ی ‪ٔ ٚ‬ىا٘ی ـا تفؼاٌت‪ ،ٝ‬أا تیٍاٍ٘ی ؼَ ‪ٞ‬ا اق‬ ‫‪ .‬ت‪ٌ ٝ‬فت‪ ٝ‬ی پُ تیّیع (‪- 9 5‬‬

‫یىؽیٍف ت‪ ٌٝ٘ٛ ٝ‬ی ٌٍفت اٍ٘یكی افكایً یافت‪ ٝ‬اوت‪».‬‬

‫ایٗ اضىان ت‪ٟٙ‬ایی و‪ ٝ‬یىی اق ػ‪ٛ‬أُ پیؽایً افىفؼٌی اوت‪ ،‬يوُ ‪ٞ‬ای ٌ‪٘ٛ‬اٌ‪٘ٛ‬ی ٔی یاتؽ ‪ ٚ‬ؼـ ففاٌیفتفیٗ ضاِت‪ ،‬ؼـ‬

‫لاِة ایٗ آٌا‪ٞ‬ی خّ‪ٌ ٜٛ‬ف ٔی ٌ‪ٛ‬ؼ و‪ ٝ‬ؼیٍفاٖ‪ٞ -‬ف ا٘ؽاق‪٘ ٜ‬یف‪ٚ‬ی غ‪ٛ‬ؼ ـا ت‪ ٝ‬واـ ٌیف٘ؽ‪ -‬ت‪ ٝ‬ؼِیُ ٘اـوایی ؼـ ػّٓ ‪ ٚ‬لؽـت‪ ،‬اق‬

‫ٌٍ‪ٛ‬ؼٖ ٌف‪ ٜ‬تىیفای اق ٍٔىالت ٔٗ ٘ات‪ٛ‬اٖ ا٘ؽ‪ .‬ؼـ ایٗ ضاِت‪ ،‬اػتماؼ ت‪ ٝ‬غؽایی و‪ ٝ‬ؼـ ؼاً٘ ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ا٘ایی تی ‪ٕٞ‬تاوت‪ .‬آؼٔی‬

‫ـا اق ٌفؼاب ت‪ٟٙ‬ایی ٔی ـ‪ٞ‬ا٘ؽ‪ .‬أاْ ػّی (ع) ایٗ ضمیمت ـا ز‪ٙ‬یٗ تا غؽا ٘د‪ٛ‬ا ٔی و‪ٙ‬ؽ ‪:‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪ّٔ -9‬ىّٓ ‪ٕٞ‬یّت‪ ،ٖٛ‬خأؼ‪ٌٙ ٝ‬اوی ؼیٗ‪َ ،‬‬

‫‪- 0‬خالَ اِؽیٗ‪ِٛٛٔ ،‬ی‪ٔ ،‬ث‪ٛٙ‬ی ٔؼ‪ٛٙ‬ی‪ ،‬ؼفتف ؼ‪ ،ْٚ‬تیت ‪.59‬‬
‫‪11‬‬
‫‪-Paul Tillich, The Shaking of Foundation, P.157.‬‬
‫‪-‬ت‪ٍٙ‬فیؽ ت‪ّٔ : ٝ‬غفی ّٔىیاٖ‪ ،‬والْ خؽیؽ (خك‪ ٜٚ‬ؼـوی)‪. 05- 5 َ ،‬‬
 ‫غؽایا! ت‪ ٛ‬ت‪ ٝ‬ؼ‪ٚ‬وتا٘ت اق ‪ ٕٝٞ‬ا٘ه ٌیف٘ؽ‪ ٜ‬تفی ‪ ٚ‬تفای آ٘اٖ و‪ ٝ‬ت‪ ٝ‬ت‪ ٛ‬ت‪ٛ‬وُ و‪ٙٙ‬ؽ‪ ،‬اق ‪ٞ‬ف وه واـؼاٖ تف‪ ....‬اٌف ت‪ٟٙ‬ایی ‪ٚ‬‬

‫غفتت ٌاٖ ت‪ٚ ٝ‬ضٍت ا٘ؽاقؼ‪ ،‬یاؼ ت‪ ٛ‬آ٘اٖ ـا آـاْ واقؼ ‪ ٚ‬اٌف ّٔیثت ‪ٞ‬ا تف آ٘اٖ فف‪ ٚ‬تاـؼ‪ ،‬ت‪ ٝ‬ت‪ ٛ‬پ‪ٙ‬ا‪ ٜ‬آـ٘ؽ ‪ ٚ‬ـ‪ٚ‬ی ت‪ ٝ‬ؼـٌا‪ ٜ‬ت‪ٛ‬‬

‫ؼاـ٘ؽ؛ ز‪ٔ ٝ‬ی ؼا٘‪ٙ‬ؽ وف ـٌت‪ ٝ‬ی واـ‪ٞ‬ا ت‪ ٝ‬ؼوت ت‪ٛ‬وت ‪ ٚ‬اق لضایی غیكؼ و‪ ٝ‬پای تىت ت‪ٛ‬وت‪.‬‬

‫ّـ‪ -‬تضویي ٍحذت ٍ یىپبسچگی‬

‫اؼیاٖ ت‪ٛ‬ضیؽی ٔظ‪ٟ‬ف ‪ٚ‬فاق ‪ٕٞ ٚ‬ثىتٍی ا٘ؽ ‪ ٚ‬تیً اق ‪ٞ‬ف ػأُ ؼیٍفی ‪ٚ‬ضؽت خأؼ‪ ٝ‬ـا تضٕیٗ ٔی و‪ٙٙ‬ؽ‪٘ .‬مً ؼیٗ ؼـ‬

‫ایداؼ ‪ٚ‬ضؽت ‪ ٚ‬یىپاـزٍی ز‪ٙ‬اٖ اوت و‪ ٝ‬وىا٘ی ز‪ ٖٛ‬ؼ‪ٚ‬ـویٓ‪ ،‬غؽا ‪ ٚ‬خأؼ‪ ٝ‬ـا تا یىؽیٍف تفاتف ٔی ؼا٘‪ٙ‬ؽ ‪ ٚ‬تف ایٗ تا‪ٚ‬ـ٘ؽ و‪ٝ‬‬

‫ؼی‪ٙ‬ؽاـاٖ تا ا٘داْ ٔ‪ٙ‬اوه ٔؿ‪ٞ‬ثی‪٘ ،‬اغ‪ٛ‬ؼآٌا‪ ٜ‬ت‪ ٝ‬تطىیٓ پی‪٘ٛ‬ؽ‪ٞ‬ای اختٕاػی ٔی پفؼاق٘ؽ ‪ ٚ‬تف اِاِت خأؼ‪ ٚ ٝ‬تمؽْ ٔ‪ٙ‬افغ‬

‫خٕؼی تأویؽ ٔی ‪ٚ‬ـق٘ؽ‪.‬‬

‫ت‪ٞ ٝ‬ف ضاَ‪ ،‬لفآٖ وفیٓ ‪ٚ‬ضؽت خأؼ‪ ٝ‬ؼـ وای‪ ٝ‬ی آٔ‪ٛ‬ق‪ٞ ٜ‬ای اوالْ ـا اق تكـي تفیٗ ٘ؼٕت ‪ٞ‬ای غؽا‪٘ٚ‬ؽ ٔی ٌٕفؼ ‪:‬‬

‫‪ ٚ‬اؾوف‪ٚ‬ا ٘ؼٕ‪ ٝ‬اهلل ػّیىٓ اؾ و‪ٙ‬تٓ اػؽاء فاِف تیٗ لّ‪ٛ‬تىٓ فاِثطتٓ ت‪ٙ‬ؼٕت‪ ٝ‬اغ‪ٛ‬ا٘ا ‪ ٚ‬و‪ٙ‬تٓ ػّی ٌفا ضفف‪ ٗٔ ٜ‬اِ‪ٙ‬اـ فاتمؿوٓ‬

‫ٔ‪ٟٙ‬ا؛ ‪٘ ٚ‬ؼٕت غؽا ـا تف غ‪ٛ‬ؼ یاؼ و‪ٙ‬یؽ‪ :‬آٍ٘ا‪ ٜ‬و‪ ٝ‬ؼٌٕ‪ٙ‬اٖ [یىؽیٍف] ت‪ٛ‬ؼیؽ‪ ،‬په ٔیاٖ ؼَ ‪ٞ‬ا ٌٕا اِفت ا٘ؽاغت‪ ،‬تا ت‪ِ ٝ‬غف ا‪ٚ‬‬

‫تفاؼـاٖ ‪ٌ ٓٞ‬ؽیؽ؛ ‪ ٚ‬تف و‪ٙ‬اـ پفتٍا‪ ٜ‬آتً ت‪ٛ‬ؼیؽ و‪ٌٕ ٝ‬ا ـا اق آٖ ـ‪ٞ‬ا٘یؽ‪.‬‬

‫ٍ‪-‬تأهیي ػذالت ٍ دادگشی‬

‫اوت‬
‫یىی ؼیٍف اق ٘یاق‪ٞ‬ای ا٘ىا٘ی و‪ ٝ‬خك ؼـ پفت‪ ٛ‬ؼیٗ تا‪ٚ‬ـی تفآ‪ٚ‬ـؼ‪ٕ٘ ٜ‬ی ٌفؼؼ‪٘ ،‬یاق ت‪ ٝ‬ػؽاِت ‪ ٚ‬ؼاؼٌفی ‪.‬‬

‫اؼیاٖ اِ‪ٟ‬ی تا تأویؽ تف ق٘ؽٌی په اق ٔفي‪ ،‬ت‪ ٝ‬ایٗ پفوً پاوػی ـ‪ٚ‬ي ٔی ؼ‪ٙٞ‬ؽ ‪ ٚ‬ؼـ تفاتف ‪ٞ‬ف وتٓ ػم‪ٛ‬تتی ؼـ غ‪ٛ‬ـ ٔی‬

‫٘‪ٟٙ‬ؽ‪ .‬تفای وىا٘ی و‪ ٝ‬اق ٌففتٗ ضك غ‪ٛ‬یً ٘ات‪ٛ‬اٖ ا٘ؽ‪ٞ ،‬یر زیك اق ایٗ وػٗ تىّی تػً تف ٘یىت و‪ ٝ‬ا٘تماْ ػاؼال٘‪ ٝ‬ی‬

‫اِ‪ٟ‬ی اق ظإِاٖ‪ ،‬اق وتٕی و‪ ٝ‬ـ‪ٚ‬ا ؼاٌت‪ ٝ‬ا٘ؽ‪ ،‬تىیاـ ٌى‪ٙٙ‬ؽ‪ ٜ‬تف اوت‪« :‬ی‪ ْٛ‬اِؼؽَ ػّی اِظآِ اٌؽ ٔٗ ی‪ ْٛ‬اِد‪ٛ‬ـ ػّی‬

‫إِظّ‪».ْٛ‬‬

‫ص‪-‬گستشش ًطبط ٍ پَیبیی‬

‫‪13‬‬
‫‪.Emile Durkheim, The Elementary Forms of Religious Life, P. 208.‬‬
‫‪.‬‬ ‫؛ ‪ٕٞ‬س‪ٙ‬یٗ ت‪ٍٙ‬فیؽ ت‪ٕٞ : ٝ‬اٖ ضىٕت‬ ‫‪ٟ٘-‬ح اِثالغ‪ ،ٝ‬ضىٕت‬
 ‫واـَ ٔاـوه تا تفؼاٌتی ٘اؼـوت اق آٔ‪ٛ‬ق‪ٞ ٜ‬ای ٔؿ‪ٞ‬ثی‪ ،‬ؼیٗ ـا ػأُ تػؽیف خأؼ‪ ٚ ٝ‬افی‪ ٖٛ‬ت‪ٛ‬ؼ‪ٞ ٜ‬ا ٔی ؼا٘ؽ ‪ ٚ‬تف ایٗ تا‪ٚ‬ـ‬

‫اوت و‪ ٝ‬اػتماؼ ت‪ ٝ‬لضا ‪ ٚ‬لؽـ اِ‪ٟ‬ی ‪ ٚ‬تىّیٓ ؼـ تفاتف وف٘‪ٌٛ‬ت‪ ،‬ت‪ ٝ‬وى‪ ٚ ٖٛ‬ػمة ٔا٘ؽٌی خ‪ٛ‬أغ ؼی‪ٙ‬ی ا٘دأیؽ‪ ٚ ٜ‬پیأؽ‪ٞ‬ایی‬

‫٘اٌ‪ٛ‬اـ ؼـ پی ؼاٌت‪ ٝ‬اوت‪.‬‬

‫ایٗ ؼیؽٌا‪ ٜ‬تی ٌه تا ٘اْ ٔاـوه ٌف‪ ٜ‬غ‪ٛ‬ـؼ‪ ،ٜ‬أا تفؼاٌت ٘اؼـوت اق لضا ‪ ٚ‬لؽـ اِ‪ٟ‬ی پیٍی‪ ٝٙ‬ای ؼیفی‪ ٝٙ‬ؼاـؼ ‪ ٚ‬پیً اق‬

‫ٔاـوه ٘یك وىا٘ی ـا ػّی‪ٔ ٝ‬ؿ‪ٞ‬ثی ٌ‪ٛ‬ـا٘ؽ‪ ٜ‬اوت‪ .‬ت‪ٞ ٝ‬ف ضاَ‪ٔ ،‬اـوه ؼـ وتاب غا٘‪ٛ‬اؼ‪ ٜ‬ی ٔمؽن ؼـ ٘مؽ ٔىیطیت ٔی‬

‫ٌ‪ٛ‬یؽ‪:‬‬

‫اِ‪ َٛ‬اختٕاػی ٔىیطیت‪ ،‬خثفاٖ تٕأی فضاضت ‪ٞ‬ا ـا ت‪ ٝ‬آٖ ؼ٘یا ٔ‪ٛ‬و‪ٔ َٛ‬ی و‪ٙ‬ؽ ‪ ٚ‬تؽیٗ تفتیة اؼأ‪ ٝ‬ی آ٘‪ٟ‬ا ـا ؼـ ایٗ‬

‫ؼ٘یا [ت‪ ٝ‬ػ‪ٛٙ‬اٖ] خكای ٌ‪ٙ‬ا‪ ٜ‬ا‪ِٚ‬ی‪ ٝ‬یا [ت‪ ٝ‬ػ‪ٛٙ‬اٖ] تطٕیُ ٌؽ‪ ٜ‬ی غؽا‪٘ٚ‬ؽ تف آقٔ‪ٛ‬ؼٖ ت‪ٙ‬ؽٌاٖ غ‪ٛ‬ؼ ت‪ٛ‬خی‪ٔ ٝ‬ی و‪ٙ‬ؽ‪ .‬اِ‪َٛ‬‬
‫‪5‬‬
‫اختٕاػی ٔىیطیت‪ ،‬تی غیفتی‪ ،‬ضماـت‪ ،‬غ‪ٛ‬اـی‪ ،‬ففٔا٘ثفؼاـی‪ ،‬فف‪ٚ‬ت‪ٙ‬ی ‪ ٚ‬غالِ‪ ٝ‬تٕأی ِفات پىت ـا ‪ٚ‬ػظ ٔی و‪ٙ‬ؽ‪.‬‬

‫ز‪ٙ‬یٗ تفؼاٌت ‪ٞ‬ایی ٌایؽ تا آٔ‪ٛ‬ق‪ٞ ٜ‬ای تفغی اق اؼیاٖ ‪ٔ ٚ‬ىاتة واقٌاـ افتؽ‪ ،‬أا تا ٔىتثی و‪ٌ ٝ‬ؼاـ «أف تیٗ أفیٗ» وف‬

‫ٔی ؼ‪ٞ‬ؽ ‪ ٚ‬تف اػتماؼ ت‪ ٝ‬لضا ‪ ٚ‬لؽـ خثفی ٔی تاقؼ‪ٞ ،‬یسٍ‪ ٝ٘ٛ‬ت‪ٙ‬اوثی ٘ؽاـؼ‪ .‬اق ؼیؽٌا‪ ٜ‬پیٍ‪ٛ‬ایاٖ ؼیٗ ٔثیٗ اوالْ‪ٕ٘ ،‬ی ت‪ٛ‬اٖ‬

‫ت‪ ٝ‬ت‪ٟ‬ا٘‪ ٝ‬ی تىّیٓ ؼـ تفاتف اـاؼ‪ ٜ‬ی اِ‪ٟ‬ی‪ ،‬اق واـ ‪ ٚ‬فؼاِیت ؼوت وٍیؽ ‪ ٚ‬تٗ ت‪ ٝ‬ع‪ٛ‬فاٖ ض‪ٛ‬اؼث وپفؼ‪ ،‬اق ایٗ ـ‪ ٚ‬أاْ ػّی (ع)‬

‫ؼی‪ٛ‬اـ ـ‪ ٚ‬ت‪ٚ ٝ‬یفا٘ی ـا تفن ٌفت ‪ ٚ‬ت‪ ٝ‬ؼی‪ٛ‬اـ وآِ پ‪ٙ‬ا‪ ٜ‬تفؼ ‪ ٚ‬ؼـ تفاتف ایٗ پفوً و‪« ٝ‬آیا اق لضای اِ‪ٟ‬ی ٔی ٌفیكی؟» ففٔ‪ٛ‬ؼ ‪:‬‬

‫اق لضای غؽا ٔی ٌفیكْ ‪ ٚ‬ت‪ ٝ‬لؽـي پ‪ٙ‬ا‪ٔ ٜ‬ی تفْ‪.‬‬ ‫افف ٔٗ لضاء اهلل اِی لؽـ اهلل ػك‪ٚ‬خُ؛‬

‫ؼیٗ اِ‪ٟ‬ی ٘‪ ٝ‬ت‪ٟٙ‬ا ػأُ وى‪ ٚ ٖٛ‬ػمة ٔا٘ؽٌی ٘یىت‪ ،‬تّى‪ ٝ‬خأؼ‪ ٝ‬ـا ت‪ ٝ‬ضفوت ‪ ٚ‬خ‪ٙ‬ثً ‪ٚ‬ا ٔی ؼاـؼ ‪ٔ ٚ‬ؤٔ‪ٙ‬اٖ ـا ت‪ ٝ‬وتیك‬

‫ػّی‪ ٝ‬ظّٓ ‪٘ ٚ‬اتفاتفی ففا ٔی غ‪ٛ‬ا٘ؽ‪.‬‬

‫ػّی (ع) ‪٘ :‬فه غ‪ٛ‬ؼ ـا اق ‪ٞ‬ف پىتی ٌفأی ؼاـ‪ٞ ،‬ف ز‪ٙ‬ؽ ت‪ ٛ‬ـا تؽاٖ ز‪ ٝ‬غ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ی‪ ،‬ـوا٘ؽ؛ ز‪ ٝ‬آ٘س‪ ٝ‬اق غ‪ٛ‬ؼ تف وف ایٗ واـ ٔی‬
‫‪9‬‬
‫٘‪ٟٙ‬ی‪ٞ ،‬فٌك ت‪ ٝ‬ت‪ ٛ‬تفٍ٘فؼا٘ؽ‪ .‬ت‪ٙ‬ؽ‪ ٜ‬ی ؼیٍفی ٔثاي‪ ،‬ؼـ ضاِی و‪ ٝ‬غؽایت آقاؼ آففیؽ‪ ٜ‬اوت‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪ - 5‬آ٘ؽـ‪ ٜ‬پی یتف‪ٔ ،‬اـوه ‪ٔ ٚ‬اـوىیىٓ‪َ ،‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪ٌ-‬یع ِؽ‪ٚ‬ق اِت‪ٛ‬ضیؽ‪ ،‬تاب ‪َ ،59‬‬
‫‪ٕٞ-‬اٖ‪. 9 َ ،‬‬
‫‪-‬تؽیٗ ٔؼ‪ٙ‬ا و‪ ٝ‬پىتی ‪ ٚ‬فف‪ٔٚ‬ایٍی ٕٔىٗ اوت آؼٔی ـا ت‪ ٝ‬غ‪ٛ‬اوت‪ ٝ‬ای ٔاؼی تفوا٘ؽ‪ ،‬أا قیاٖ ٔؼ‪ٛٙ‬ی اٖ خثفاٖ ٘اٌؽ٘ی تاٌؽ؛ قیفا ایٗ ٔمّ‪ٛ‬ؼ ج ق تا پفؼاغت ت‪ٟ‬ای‬
‫و‪ٍٙ‬ی‪ٙ‬ی ز‪ ٖٛ‬ػكت ‪ ٚ‬وفأت ا٘ىا٘ی ت‪ ٝ‬ؼوت ٕ٘ی آیؽ ‪.‬‬
‫‪ٟ٘- 9‬ح اِثالغ‪٘ ،ٝ‬أ‪. 0 َ ، ٝ‬‬
 ‫ح‪-‬پطتیجبًی اص فضبیل اخاللی‬

‫«اٌف غؽا ٘ثاٌؽ‪ٞ ،‬ف واـی ٔداق اوت‪ 0».‬تؼٕیٓ ‪ ٚ‬وّیت ایٗ وػٗ پؿیففت‪ٙ‬ی ٘یىت؛ قیفا تی تفؼیؽ آؼٔیاٖ ٘یىی ‪ ٚ‬قٌتی‬

‫تىیاـی اق واـ‪ٞ‬ا ـا تؽ‪ ٖٚ‬ت‪ٟ‬ف‪ٌ ٜ‬یفی اق ‪ٚ‬ضی ؼـ ٔی یات‪ٙ‬ؽ ‪ ٚ‬ففٔا٘ثفؼاـی اق ضىٓ ػمُ ـا اخت‪ٙ‬اب ٘اپؿیف ٔی تی‪ٙٙ‬ؽ‪.‬‬

‫ا٘ىاٖ تا ایٕاٖ غؽایی ـا تا‪ٚ‬ـ ؼاـؼ و‪ ٝ‬اق اٍ٘یك‪ٞ ٜ‬ای ؼـ‪٘ٚ‬ی ا‪ ٚ‬آٌا‪ ٜ‬اوت ‪ ٚ‬په اق ٔفي‪ ،‬ؼاؼٌا‪ٞ‬ی ـا تف پا ٔی واقؼ و‪ ٝ‬لاضی‬

‫آٖ تف ظا‪ٞ‬ف ‪ ٚ‬تاعٗ ٔت‪ٌٛ ٟٓ‬ا‪ ٜ‬ت‪ٛ‬ؼ‪ ٜ‬اوت‪:‬‬

‫اتم‪ٛ‬ا ٔؼاِی اهلل فی اِػّ‪ٛ‬ات؛ فاٖ اٍِا‪ٞ‬ؽ ‪ ٛٞ‬اِطاوٓ‪.‬‬

‫ق ایٗ ـ‪ ،ٚ‬یاؼ ٔفي غؽاتا‪ٚ‬ـاٖ ـا تا ٌتاب ت‪ ٝ‬و‪ٛ‬ی اػٕاَ ٘یه ٔی وٍا٘ؽ ‪ ٚ‬تم‪ٛ‬اپیٍٍاٖ ـا اق آِ‪ٛ‬ؼٌی ت‪ٌٟٛ ٝ‬ات ٔی ـ‪ٞ‬ا٘ؽ‪.‬‬

‫ط‪-‬تٌظین سٍاثظ اختوبػی‬

‫ق٘ؽٌی اختٕاػی ا٘ىاٖ تؽ‪ ٖٚ‬اغتالف ‪ ٚ‬تؽ‪ ٖٚ‬لا٘‪٘ٛ‬ی ٕ٘ی تاٌؽ ‪ .‬اق ؼیؽيا‪ ٜ‬لفآٖ وفیٓ‪ ،‬یىی اق ا‪ٞ‬ؽاف پیأثفاٖ ایٗ اوت‬

‫و‪ ٝ‬ؼـ ٔ‪ٛ‬اـؼ اغتالف‪ٔ ،‬یاٖ ٔفؼْ ؼا‪ٚ‬ـی و‪ٙٙ‬ؽ ‪ ٚ‬لىظ ‪ ٚ‬ػؽاِت ـا تفلفاـ واق٘ؽ‪.‬‬

‫ا٘ثیا ؼـ ایٗ تاـ‪ ٜ‬ت‪ٛٔ ٝ‬ػظ‪٘ ٚ ٝ‬ظاـت تى‪ٙ‬ؽ‪ٕ٘ ٜ‬ی وفؼ٘ؽ ‪ ٚ‬اٌف ت‪ٛ‬اٖ ٔی یافت‪ٙ‬ؽ‪ ،‬ضى‪ٔٛ‬ت پؽیؽ ٔی آ‪ٚ‬ـؼ٘ؽ‪ .‬ایٗ ٘ىت‪ ٝ‬ت‪ٚ ٝ‬یم‪ٜ‬‬

‫ْ) تا اٌاـ‪ ٜ‬ت‪ ٝ‬ا٘ؽیٍ‪ ٝ‬ی خؽایی‬ ‫‪-‬‬ ‫ؼـتاـ‪ ٜ‬ی پیأثف ٌفأی اوالْ تفؼیؽ ٘اپؿیف اوت؛ ز‪ٙ‬اٖ و‪ ٝ‬لاٖ لان ـ‪ٚ‬و‪( ٛ‬‬

‫ؼیٗ ‪ ٚ‬ؼ‪ِٚ‬ت ؼـ ٔىیطیت و‪٘ٛٙ‬ی ٔی ٌ‪ٛ‬یؽ ‪:‬‬

‫ضضفت ٔطٕؽ [ِّی اهلل ػّی‪ ٚ ٝ‬آِ‪ ]ٝ‬ؼـ ایٗ تاـ‪ ٜ‬ت‪ ٝ‬ـاوتی ٘ظفات ؼلیمی ؼاٌت ‪٘ ٚ‬ظاْ ویاوی اوت‪ٛ‬اـ ‪ ٚ‬پاتفخایی ـا پی‬

‫ـیكی ٕ٘‪ٛ‬ؼ و‪ ... ٝ‬پی‪ٛ‬وت‪ ٝ‬ؼـ پفت‪ ٛ‬ضى‪ٔٛ‬ت خاٍ٘ی‪ٙ‬اً٘ اوتٕفاـ ؼاٌت‪ .‬ؼـ ایٗ ٘ظاْ فمظ یه ضى‪ٔٛ‬ت تفلفاـ ت‪ٛ‬ؼ و‪ ٕٝٞ ٝ‬ی‬

‫أ‪ٛ‬ـ اختٕاع ـا وفپفوتی ٔی ٕ٘‪ٛ‬ؼ؛ أا ز‪ ٖٛ‬عـب ت‪ ٝ‬ـٌؽ ‪ٌ ٚ‬ى‪ٛ‬فایی ـویؽ‪ ،‬ظا‪ٞ‬فاً ت‪ ٝ‬فف‪ ٚ ًٙٞ‬تٕؽٖ تٍفی ؼوت یافت‪،‬‬

‫‪ِٚ‬ی ؼـ ضمیمت ت‪ٛٔ ٝ‬خ‪ٛ‬ؼی ‪ ...‬تی تطفن تثؽیُ ٌؽ؛ ٘ماؼ تفتف تف ‪ٚ‬ی تفتفی یافت ‪ ٚ‬ا‪ ٚ‬ـا ت‪ ٝ‬قیف وّغ‪ ٝ‬ی غ‪ٛ‬ؼ وٍیؽ‪ .‬ؼـ‬

‫ویف‪ ٜ‬ی ػّٕی ‪ٚ‬‬ ‫ایٗ ‪ٍٙٞ‬اْ‪ ،‬تفىیه تیٗ لؽـت ‪ ٚ‬ؼیٗ ‪ ٚ‬لؽـت ؼ‪ِٚ‬ت آٌىاـ ٌفؼیؽ ‪ ٚ‬ؼ‪ ٚ‬وّغ‪ ٝ‬تف خأؼ‪ ٝ‬ضى‪ٔٛ‬ت یافت‪.‬‬

‫‪0‬‬
‫٘ػىتیٗ تاـ ؼاوتای‪ٛ‬وىی‪ٛ٘ ،‬یى‪ٙ‬ؽ‪٘ ٜ‬أؽاـ ـ‪ٚ‬وی‪ ،‬ایٗ وػٗ ـا اق قتاٖ یىی اق ٌػّیت ‪ٞ‬ای ؼاوتاٖ «تفاؼـاٖ واـأاق‪ٚ‬ف » آ‪ٚ‬ـؼ‪ ٜ‬اوت‪.‬‬
‫‪ ٗٔ«-‬اـتمة إِ‪ٛ‬ت واـع فی اِػیفات ‪ٕٞ( ».‬اٖ‪ ،‬ضىٕت )‬
‫‪ -‬ت‪ٍٙ‬فیؽ ت‪ٔ : ٝ‬طٕؽتالف ٔطٕ‪ٛ‬ؼی‪ٟ٘ ،‬ح اِىؼاؼ‪ ،ٜ‬ج ‪ ٚ 5 َ ،‬ج ‪. 9 ٚ 0 َ ،‬‬
‫؛ ضؽیؽ ( ‪. 5 : )5‬‬ ‫‪-‬ت‪ٍٙ‬فیؽ ت‪ : ٝ‬تمف‪: ) ( ٜ‬‬
‫ویؽ واظٓ ضائفی‪ ،‬ت‪ٙ‬یاٖ ضى‪ٔٛ‬ت ؼـ اوالْ‪.50 َ ،‬‬
 ‫ػّٕی پیٍ‪ٛ‬ایاٖ ٔؼّ‪ٍ٘ ْٛ‬اٖ ٔی ؼ‪ٞ‬ؽ اِالش ‪ٚ‬ضؼیت اختٕاػی ٔفؼْ ؼـ ٔتٗ ؼیٗ ٌ‪ٙ‬دا٘ؽ‪ٌ ٜ‬ؽ‪ ٚ ٜ‬تفغالف آ٘س‪ ٝ‬تفغی‬

‫پ‪ٙ‬ؽاٌت‪ ٝ‬ا٘ؽ‪،‬‬

‫ػّی (ع) ‪ :‬په آ٘س‪ ٝ‬ـا تؽ‪ ٚ‬ففٔ‪ٛ‬ؼ٘ؽ‪ ،‬آٌىاـ ٌفؼا٘ؽ ‪ ٚ‬پیاْ ‪ٞ‬ای پف‪ٚ‬ـؼٌاـي ـا ـوا٘ؽ‪ .‬په غؽا تؽ‪ٌ ٚ‬ىىت ‪ٞ‬ا ـا تىت ‪ٚ‬‬

‫ٌٍاؼٌی ‪ٞ‬ا ـا ت‪ ٓٞ ٝ‬پی‪ٛ‬وت‪ .‬ـا‪ٞ ٜ‬ا ـا ت‪ ٝ‬ؼوت ا‪ ٚ‬ایٕٗ ٌفؼا٘ؽ؛ غ‪ ٖٛ‬ـیكی ‪ٞ‬ا ـا فف‪ٍ٘ ٚ‬ا٘ؽ ‪ ٚ‬وىا٘ی ـا و‪ ٝ‬ؼٌٕ‪ٙ‬ی وی‪ٝٙ‬‬
‫‪5‬‬
‫‪ٞ‬ایٍاٖ ـا پف وفؼ‪ ٚ ٜ‬وی‪ٞ ٝٙ‬ا ؼـ ؼَ ‪ٞ‬اٌاٖ خای ٌففت‪ ٝ‬ت‪ٛ‬ؼ‪ ،‬تا یىؽیٍف ٔ‪ٟ‬فتاٖ واغت‪.‬‬

‫ؼـ پاوع ایٗ ؼیؽٌا‪ ،ٜ‬ت‪ٟٙ‬ا یاؼآ‪ٚ‬ـی یه ٘ىت‪ ٝ‬وافی ٔی ٕ٘ایؽ‪ :‬اٌف ز‪ٙ‬یٗ اوت‪ ،‬زفا پیٍ‪ٛ‬ایاٖ ٔغِ‪ٕٛٞ ْٛ‬اـ‪ ٜ‬ؼـ پی تٍىیُ‬

‫ضى‪ٔٛ‬ت اوالٔی ت‪ٛ‬ؼ٘ؽ ‪ ٚ‬اق غّة غالفت ت‪ ٝ‬ؼوت أ‪ٛ‬یاٖ ‪ ٚ‬ػثاویاٖ وػٗ ٔی ٌفت‪ٙ‬ؽ؟ أاْ ِاؼق (ع) ت‪ ٝ‬وؽیف ِیففی‬

‫ففٔ‪ٛ‬ؼ‪« :‬اٌف یا‪ٚ‬ـا٘ی ت‪ ٝ‬تؼؽاؼ ایٗ ٌ‪ٛ‬وف‪ٙ‬ؽاٖ ٔی ؼاٌتٓ‪ ،‬لیاْ ٔی وفؼْ‪ ».‬وؽیف ٔی ٌ‪ٛ‬یؽ ‪ٚ :‬لتی ٌ‪ٛ‬وف‪ٙ‬ؽاٖ ـا ٌٕفؼْ‪،‬‬

‫تیً اق ‪ٞ‬فؽ‪ ٜ‬ـأی ٘ث‪ٛ‬ؼ٘ؽ‪ .‬اْاْ واظٓ (ع) ٘یك ؼـ پاوع ت‪ ٝ‬اؼػای ‪ٞ‬اـ‪ ٖٚ‬و‪ ٝ‬اق تاقٌفؼا٘ؽٖ فؽن وػٗ ٔی ٌفت‪ ،‬ضؽ آٖ ـا‬

‫ز‪ٙ‬اٖ تؼییٗ ففٔ‪ٛ‬ؼ و‪ ٝ‬تٕاْ لّٕف‪ ٚ‬ضى‪ٔٛ‬ت ‪ٞ‬اـ‪ ٖٚ‬ـا ؼـ تف ٔی ٌففت؛ و‪ٙ‬ای‪ ٝ‬اق ای‪ٙ‬ى‪ٔ ٝ‬ا ت‪ٙ‬یاٖ ضى‪ٔٛ‬ت ٌٕا ـا تف تاعُ‬

‫ٔی ؼا٘یٓ ‪ٕٛٞ ٚ‬اـ‪ ٜ‬ؼـ ا٘ؽیٍ‪ ٝ‬ی تٍىیُ ضى‪ٔٛ‬ت ؼی‪ٙ‬ی ‪ٞ‬ىتیٓ‪.‬‬

‫‪95 /9/6‬‬
‫‪.............................................................‬‬

‫فصل چْبسم‬

‫ػمل ٍ ٍحی‬

‫ػمُ ٌفایی ضؽاوثفی‬

‫ػمُ ٌفایی ا٘تماؼی‬

‫ػمُ ٌفایی اػتؽاِی‬

‫‪5‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ٔ -‬طٕؽتالف ٔطٕ‪ٛ‬ؼی‪ٟ٘ ،‬ح اِىؼاؼ‪ ،ٜ‬ج ‪َ ،‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ٔ-‬طٕؽتالف ٔدّىی‪ ،‬تطاـ اال٘‪ٛ‬اـ‪ ،‬ج ‪َ ،‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ٕٞ‬اٖ‪ ،‬ج ‪،‬‬
 ‫ایٕاٖ ٌفایی‬

‫ُ٘ ٌفایی‬

‫اىّ ِللَّ ػلی الٌبً ؽغّزَیي ‪ :‬ؽغخ ظبُوح ّ ؽغخ ثب‪ٌٝ‬خ ؛‬

‫فبهّب الظبُوح فبلوٍل ّ االًجیبء ّ االئوخ ػلیِن الَالم ّ‬

‫اهب الجب‪ٌٝ‬خ فبلؼمْل ؛ ‪ ۱‬فلای ها ثو هوكم كّ ؽغذ اٍذ ‪:‬‬

‫ؽغزی ثیوًّی ّ ؽغزی كهًّی ‪ .‬ؽغذ ثوّى ‪ ،‬پیبهجواى ّ‬

‫اهبهبى اًل ؛ ّ ؽغذ كهًّی ًیي ػمل آكهیبى ‪.‬‬

‫آیب كاكٍ ُبی ػمل ثْوی ثب هؼبهف ّؽیبًی ٍبى گبه َُزٌل ؟ ّ آیب فوكّهىی ّ كیي‬
‫ثبّهی ثب یکلیگو کٌبه هی آیٌل ‪ ،‬یب آًکَ ليّهًب یکی اى آى كّ ها ثبیل ثَ پبی كیگوی‬
‫لوثبًی ًوْك؟‬
‫چِوۀ علیل هّیبهّی ػمل ّ ّؽی ‪ ،‬رؼبهٗ ػلن ّ كیي ًبم گوفزَ اٍذ كه لوّى ٍّ‪ٞ‬ب ‪ ،‬إؾبة کلیَب ثَیبهی‬
‫اى هؼبهف ثْوی ها ثَ غل‪ ٜ‬عيّ كیي هی پٌلاّزٌل ّ كاًِ ُبی ًبٍبىگبه ثب اًِب ها ثو ًوی ربفزٌل ‪ .‬كه‬
‫ّاکٌْی هٌفی ثَ ایي فوكٍزیيی ُب ثْك کَ ًِ‪ٚ‬ذ ػمل گوایی پب گوفذ ّ كه ٍزبیِ ػمل رب آًغب پیِ‬
‫هفذ کَ گبٍ ثو هٌَل فلایی اُ هی ًْبًل ‪:‬‬
‫اة فلایبى هب‬
‫ای ‪ٝ‬جیؼذ!ای فوهبًوّای ُوَ َُزی ّ ّوب ای ف‪ٚ‬یلذ ّ ػمل ّ ؽمیمذ کَ گواهی رویي پوّهكگبى كاهبى اّییل!رب ك‬
‫‪۲‬‬
‫ثبّیل‪.‬‬

‫رّیکردُبی گًْبگْى ثَ هسئلۀ ((عقل ّ ّحی))‬

‫الف) عقل گرایی‬
‫‪.1‬عقل گرایی حذاکثری‬

‫همْٖك اى ((ػمل گوایی ؽلاکضوی))‪ ۱‬آى اٍذ کَ ((ٕلق اػزمبكی ها چٌبى هؼلْم کٌین کَ عویغ ػمال لبًغ‬
‫ًّْل‪ ۲)).‬ایي هؼیبه ها ُوچٌل هی رْاى هْهك رؤییل ثَیبهی اى هکبرت ػمل گوای ّولی ّغوثی كاًَذ‪،‬ثیْزو‬
‫ثب ((كلیل گوایی))‪ – ۳‬کَ اى ّبفَٖ ُبی إلی ػٖو هٌّّگوی اٍذ – پیًْل فْهكٍ اٍذ‪ّ.‬یژگی ثبهى ایي‬
‫ػٖو ها گِّْ ثوای هُبیی ػمل اى لیل ّ ثٌل فوافبد هی كاًٌل‪.‬ثَ گوبى پبهٍ ای اى هزفکواى ػٖو‬
‫هٌّّگوی‪،‬یکی اى ىیبى ثبهرویي فوافبری کَ آكهی ها اى پیْوفذ ّ رؼبلی ثبىكاّزَ ‪ ،‬كیي ّ كیي كاهی اٍذ ؛‬
‫ى علیل ها ایي گًَْ ثبى هیگْیل‪:‬‬
‫چٌبًکَ كًیٌ كیوّ(‪ ۱۷۱۳-۱۷۸۴‬م)پیبم ‪ٝ‬جیؼذ ف‪ٞ‬بة ثَ اًَب ِ‬
 ‫ای ثوكۀ فوافبد!ثیِْكٍ فّْجقزی فْك هافواٍْی هوىُبی ایي عِبى‪-‬کَ رْ ها كه اى عبی كاكٍ ام‪-‬عَزغْ هکي ‪ّ .‬بعغ ثبُ ّ‬
‫فْك ها اى یْؽ كیي‪،‬ایي هلیت گوكًکِ هي – کَ ؽمْق هوا ًوی ٌّبٍل‪-‬آىاك کي ‪ .‬فلایبًی کَ للهد هوا غٖت کوكٍ اًل‪،‬كّهافکي‬
‫ّ ثَ لْاًیي هي ثبىگوك‪ ....‬فْك ها كّثبهٍ ثَ ‪ٝ‬جیؼذ‪،‬ثَ اًَبًیذ ّ ثَ فْیْزي ّاگناه کي‪.‬كه ایي ْٕهد كههی یبثی کَ هَیو ىًلگی‬
‫‪۴‬‬
‫اد گلجبهاى ّلٍ اٍذ‪.‬‬

‫ثَ ُو هّی‪،‬همْٖك اى كلیل گوایی آى اٍذ کَ اًَبى فوكهٌل هغبى ًیٌد ثلّى كٍزیبثی ثَ ّْاُل ّ كالیل‬
‫کبفی‪،‬ثَ چیيی اػزمبك ّهىك ‪ّ.‬ؼبه إلی كلیل گوایبى ها هی رْاى كه ایي عب ٍقي هِْْهك کلیفْهك (‪-۱۸۷۹‬‬
‫‪۱۸۴۵‬م)هیب‪ٙ‬ی كاى ًگلیَی‪،‬فالَٕ کوك((ُویَْ‪ُ،‬وَ عب ّ ثوای ُوَ کٌ‪ ،‬اػزمبك ثَ ُو چیيی ثو هجٌبی‬
‫‪۱‬‬
‫اكلۀ ًبکبفی ‪ ،‬کبهی ًبكهٍذ اٍذ))‬

‫کلیفْهك كیلگبٍ فْك ها كه همبلَ ای ثب ػٌْاى((إْل افاللی اػزمبك))هٌزْو ٍبفزَ کَ ایي همبلَ ثب ثیبى لَٖ ای‬
‫ٍبكٍ اى یک کْزی آغبى هی ّْك ‪:‬‬
‫کٌِگی ّ فوٍْكگی کْزی هَبفوثوی‪ -‬کَ ثوای آغبى ٍفوی كهیبی آهبكٍ هیْل‪ -‬مُي هبلک آى ها ثَ فْك هْغْل كاُرَ ثْك ّ ایي‬
‫فکو کَ ّبیل ثلًۀ کْزی ًزْاك كه ثواثو ‪ٙ‬وثبد ٍِوگیي اهْاط كهیب همبّهذ کٌل (ّ كه ًزیغَ‪،‬هَبفواى ثی ّوبه فْیِ ها ثَ کبم‬
‫هوگ فوٍزل)‪،‬ثَ ّلد آىاهُ هی كاك‪ّ .‬ظیفۀ افاللی ّ ػمالًی اُ ایغبة هی کوك کَ کْزی ها هؼبیٌَ ّ ثبىثیٌی کٌل ّ كه‬
‫ْٕهد ليّم‪،‬ثَ رؼویو ّثبىٍبىی اى ثپوكاىك‪.‬اهب ایي کبه ُيیٌۀ فواّاًی ثَ ُوواٍ كاّذ ‪ٍ .‬واًغبم ّی ثو ایي اًلیَْ ُبی‬
‫ُْلٌبک فبیك آهل ّ ثب ایي رْعیَ کَ((ایي کْزی رب کٌْى ثَیبهی اى ٍفوُب ها ثب کبهیبثی پْذ ٍو گناّزَ ّ فلاًّل هِوثبى رو‬
‫اى آى اٍذ کَ ثب غوق کوكى کْزی‪،‬فبًْاكٍ ُبی ثَیبهی ها ػياكاه کٌل))‪ّ،‬علاى فْیِ ها آٍْكٍ ٍبفذ‪.‬ثب ایي ُوَ‪،‬پٌ اى هلری‬
‫فجو غوق ّلى کْزی كه هیبًۀ الیبًًْ ثَ گُْ هبلک کْزی هٍیل ّ اّ ثی آًکَ ًگواًی چٌلاًی ثَ فْك هاٍ كُل‪،‬ثب كهیبفذ‬
‫‪۲‬‬
‫ّعَ ثیوَ‪،‬ثَ ىًلگی ػبكی فْیِ اكاهَ كاك‪.‬‬

‫کلیفْهك پٌ اى ثیبى كاٍزبى یبك ّلٍ‪،‬ایي ًکزَ ها فب‪ٝ‬و ًْبى هی ٍبىك کَ ثی ّک ُوۀ هب ثَ ؽکن ػمل‬
‫ٍلین‪،‬هبلک کْزی ها هَئْل هوگ هَبفواى هی كاًین؛ُو چٌل لبًْى ّی ها هغوم ًٌْبٍل‪.‬ثَ گفزۀ ّی ‪ ،‬هَئلَ‬
‫اٍبٍی كه ُو ػمیلٍ ّ ثبّهی‪،‬فْ ِك آى ثبّه ًیَذ‪،‬ثلکَ‬

‫چگًْگی رؾٖیل آى اٍذ ّ هبلک کْزی اػزمبك ثَ اٍزؾکبم کْزی ها ثب ((ثی اػزٌبیی ثَ ّْاُلِ هقبلف‬

‫ّ فوًّْبًلى رٌٖؼی روكیلُب)) ثَ كٍذ آّهكٍ ثْك ‪ ًَ ،‬ثب ثوهٍی كلیك كالیل‪.‬ثَ ػمیلۀ کلیفْهك ‪ ،‬ؽزی‬

‫اگو کْزی ایي ٍفو ها ثَ ٍالهذ ثَ پبیبى هی ثوك‪ٍ،‬و ٍْىًی اى کْربُی هبلک آى ّ ًبكهٍزی کبه‬

‫ّی ًوی کبٍذ؛ىیوا ((هَئلَ كهٍزی ّ ًبكهٍزی‪،‬ثَ فبٍزگبٍ اػزمبك هوثْ‪ ٛ‬اٍذ‪ ًَ،‬ثَ هزؼلَك آى ّ ًیي‬

‫ثَ چگًْگی رؾٖیل ثبّه ثَزگی كاهك‪ ًَ،‬ثَ ًْع آى‪)).‬‬

‫‪.2‬عقل گرایی اًتقبدی‬

‫ثواٍبً كیلگبٍ هٍْْم ثَ ((ػمل گوایی اًزمبكی))‪ً ۲‬ظبم ُبی اػزمبكاد كیٌی ها هی رْاى ّ هی ثبیل ػمال هْهك ًمل‬
‫ّ اهىیبثی لواه كاك‪،‬اگو چَ اصجبد لب‪ٝ‬غ چٌیي ًظبم ُبیی اهکبى ًبپنیو اٍذ ‪ ۳.‬کَبًی کَ اى ایي كیلگبٍ عبًجلاهی‬
‫هی کٌٌل‪،‬هْ‪ٙ‬غ فْك ها اى كّ ًظو((اًزمبكی)) هی فْاًٌل‪ :‬رؤکیل ثو ًمِ ػمل كه ((ٌٍغِ ًمبكاًۀ )) اػمبكاد‬
‫كیٌی ( ثَ عبی اصجبد لب‪ٝ‬غ آى ُب ) ّ ًیي اًزمبك اى رلمی فُْ ثیٌبًَ رو اى رْاًوٌلی ُبی ػمل‪ ۴.‬ایي گوٍّ ((‬
‫اصجبد ثوای ُوگبى)) ها – کَ ػمل گوایی ؽلاکضوی فْاٍزبه آى ثْك‪ -‬كٍذ ًبیبفزٌی هی كاًٌل ّ ثب رؤکیل ثو ((‬
‫اصجبد ّاثَزَ ثَ ّـٓ)) ثَ گًَْ ای اى ًَجیذ ري هی كٌُل‪.‬‬
 ‫‪۹۵/۹/۶ ..................................‬‬

‫‪.3‬عقل گرایی اعتذالی‬

‫لوآى کوین اًَبى ُب ها ثَ اًلیَْ ّىی ّ رلثو فوا فْاًلٍ ّ کَبًی ها کَ اى ػمل فْك ثِوٍ ًوی ثوًل‪ ،‬پَذ‬
‫رویي عٌجٌلگبى ًبهیلٍ اٍذ‪۱.‬ایي کزبة ُلایذ‪ ،‬پیوّی کْهکْهاًَ اى گنّزگبى ها ثَ ّلد ًکُْیلٍ ‪ ّ ۲‬اى ٍْیی‬
‫ٍقٌبى ؽکوذ آهْى ها هبیۀ ػجود ّ ثِوٍ گیوی ٕبؽجبى فوك ( اّلْا األلجبة) كاًَزَ اٍذ‪ ۳.‬لوآى کوین‪ ،‬ثَ عبی‬
‫آًکَ آكهیبى ها ثغ رؼجل هؾ٘ ّ پنیوُ ثی كلیل ػمبیل كیٌی فوافْاًل‪،‬فْك ثَ البهۀ كلیل ػملی هی پوكاىك ّ اى‬
‫هقبلفبى فْك ًیي ثوُبى هی ‪ٝ‬لجل‪ٍ ۴.‬واًغبم اى ًظو لوآى‪،‬هیَْ ای رویي گٌبٍ آكهی – کَ اٍجبة كّىفی ّلى‬
‫اّ ها فواُن هی ٍبىك – ٍوپیچی اى هٌُوْك ُبی ػمل اٍذ؛ چٌبًکَ ٍقي اُل عٌِن ها ایي گًَْ ثبى هی گْیل ‪:‬‬
‫‪۵‬‬
‫(( اگو گُْ ٌّْا هی كاّزین یب هی اًلیْیلین ‪ ،‬اى كّىفیبى ًجْكین))‬

‫هّایذ ُْبم ثي ؽکن اى اهبم هٍْی ثي عؼفو(ع)‪:‬‬

‫‪۶‬‬
‫فلای ها ثو هوكم كّ ؽغذ اٍذ‪:‬ؽغزی ثیوًّی ّ ؽغزی كهًّی‪.‬ؽغذ ثوّى‪ ،‬پیبهجواى ّ اهبهي اًل ؛ ّ ؽغذ كهّى فوك آكهیبى‬

‫اهبم ػلی(ع)كهثبهۀ هملاه کبهایی ػمل كه ٌّبفذ فلا ّ ٕفبد ّاالیِ هی فوهبیل‪:‬‬
‫لن یُ‪ٞ‬لغ الؼمْلَ ػلي رؾلیل ٕفزَ‪ ّ،‬لن یؾغُجِب ػي ّاعت هؼوفزَ ؛ ‪ ۱0‬فلا فِوك ُب ها ثوچگًْگی ٕفبد فْك آگبٍ ًَبفزَ ّ كه ٌّبفذ‬
‫فْك – رب آًغب کَ ثبیل – ثوكیلٍ آًِب پوكٍ ًیٌلافزَ اٍذ ‪.‬‬

‫ة)ایوبى گرایی‬

‫كه فوٌُگ اٍالهی‪ ،‬ػلن ّ ایوبى كاهای هاث‪ َٞ‬ای رٌگبرٌگ كاًَزَ ّلٍ؛ثَ گًَْ ای کَ ؽزی ثوفی آًِب ها یگبًَ‬
‫هی كاًٌل ّ ایوبى ها چیيی عي ٌّبفذ ّ هؼوفذ ًوی پٌلاهًل‪.‬گوُّی كیگو‪ُ،‬وچٌل ّؽلد آًِب ها ًوی‬
‫پنیوًل‪ ،‬ثو ایي ًکزَ رؤکیل كاهًل کَ ثلّى (( آگبُی)) ًوی رْاى ثَ ((ایوبى)) كٍذ یبفذ ّ ((كل ثَزي)) كه گوّ‬
‫كاًَزي اٍذ ‪ ۱.‬كه هّایبد اٍالهی ‪ :‬ایوبى ثلّى رؼمل ّ اًلیَْ‪ً،‬بهوکي ثَ ّوبه آهلٍ اٍذ‪.۲‬‬

‫ثب ایي ُوَ‪،‬كه فوٌُگ هَیؾیذ گبٍ ایوبى ها (( عبیگيیي ػمل )) هیقْاًٌل ّ ثو علایی هزؼلَك آى كّ رؤکیل هی‬
‫ّهىًل‪:‬‬
‫یک چیي هؾبل اٍذ کَ‪...‬ثوای یک ّقٔ هؼیي‪ُ...‬ن هْ‪ْٙ‬ػی ثوای ػلن ثبّل ّ ُن هْ‪ْٙ‬ػی ثوای ایوبى‪.‬هغ ُنا هوکي‬
‫اٍذ‪ّ...‬یئی کَ ثوای یک ًفو هْ‪ْٙ‬ع ثٖیود یب ػلن اٍذ‪،‬ثوای كیگوی هبیۀ ایوبى ثبّل؛ىیوا هب اهیلّاهین آًچَ ها اکٌْى كهثبهۀ‬
‫‪۳‬‬
‫رضلیش‪،‬هْهك ایوبى هبٍذ‪،‬هّىی ثَ چْن ثجیٌین ‪.‬‬

‫ثو ُویي اٍبً‪ ،‬رورْلیبى(‪۱۶0-۲۲0‬م)ایي ٍقي ها‪ -‬کَ ثَ گفزۀ ثوفی‪،‬عولَ ای هزٌبل٘ رو اى آى ًوی رْاى گفذ‪-‬‬
‫ى پٌ اى فْك ثَ یبكگبه ًِبكٍ اٍذ‪ (( :‬ثبّه هی کٌن؛ ىیوا ًبهؼمْل اٍذ!)) هبهریي لْرو(‪-۱۵۶۴‬‬ ‫ثوای ایوبى گوایب ِ‬
‫‪۱۴۸۳‬م)ًیي هی گْیل ‪:‬‬
‫اگو هیزْاًَزن ثَ یبهی هٌ‪ٞ‬ك كهک کٌن کَ چگًَْ فلاًّل هئّف ّ كاكگو هی رْاًل چٌیي فْوگیي ّ ثی اًٖبف ثبّل‪،‬كیگو‬
‫‪۴‬‬
‫ًیبىی ثَ ایوبى ًوی هبًل‪.‬‬
 ‫ثٌبثو آًچَ گنّذ‪،‬همْٖك اى ایوبى گوایی كیلگبُی اٍذ کَ كیٌلاهاى ها اى اهىیبثی ػمالًی ثبّهُبی كیٌی‬
‫ثبىهیلاهك‪.‬ثو پبیۀ ایي كیلگبٍ‪،‬اگو کَی كهٕلك ثوهٍی ػملی ایوبى فْك ثوآیل‪.‬كه ّالغ اى ثی ایوبًی ّ کفو‬
‫كهًّی فْیِ فجو كاكٍ اٍذ‪.‬کْربٍ ٍقي آًکَ‪،‬ایوبى – كه ًظو ایي گوٍّ‪-‬ثَ هؼٌبی پنیوُ چیيی اٍذ کَ‬
‫ػمل ثوای اصجبد آى هاُی ًلاهك ّ یب ؽزی آى ها ًبهْعَّ هی پٌلاهك‪.‬‬

‫ًقذ ّ ثررسی‬

‫ثَ كٍذ كاكى رؼویفی علیل اى ایوبى‪ ،‬ثَ فْكی فْك ثی اّکبل اٍذ‪،‬اهب اگو ایي کبه ثَ هٌظْه فواه اى‬
‫البهۀ اكّلَ هؼمْل ّ هْعَ ْٕهد گیوك‪ً،‬بهی عي ((پبک کوكى ْٕهد هَئلَ))ًوی رْاى ثو آى ًِبك؛چٌبًکَ یکی اى‬
‫ًْیٌَلگبى غوثی هی گْیل‪:‬‬
‫ٕوفًب ثب ثَ کبه گیوی ّاژۀ ایوبى كه ایي هؼٌبی علیل‪ً،‬وی رْاى اصجبد کوك کَ ایوبى هاٍ كٍزیبثی ثَ ؽمیمذ اٍذ‪،‬ایي ًبهگناهی هضل‬
‫آى اٍذ کَ ّاژۀ ((ثوًلٍ ّلى))ها ثَ عبی ایٌکَ یکی اى ًزبیظ اؽزوبلی ثبىی ثَ ّوبه آّهین‪،‬ثَ ْٕهد هزواكف ((ثبىی کوكى))ثَ‬
‫کبه گیویي‪.‬ایي کبه‪ّ ،‬یْۀ عبلجی اٍذ‪،‬اهب ثَ ُیچ ّعَ ًوی رْاى اى ها هّّی ه‪ٙ‬بیذ ثقِ ثوای اصجبد ثوًلٍ ّلى كاًَذ‪ُ.‬وگبٍ ثب‬
‫‪۲‬‬
‫رغییو هؼٌبی ّاژٍ ای ثوًلٍ ّْین‪،‬پیوّىی ٕوفبً اهوی فیبلی فْاُل ثْك‪.‬‬

‫كه ُو ؽبل‪،‬چٌیي ثَ ًظو هی آیل کَ هیبى ثوفْهكاهی اى اػزمبك هاٍـ للجی ّ البهۀ كلیل ػملی‪ُ،‬یچ هٌبفبری‬
‫ًیَذ‪.‬ثَ رؼجیوی گْیبرو‪ُ،‬وچٌل هاٍ ػمل ّ هاٍ كل اى یکلیگو علاٍذ‪((،‬كل ثَزي))ثَ چیيی کَ كلیل ػملی اى ها‬
‫((هْعَّ))ٍبفزَ‪،‬فوٗ ًبهؼمْلی ًیَذ‪.‬‬

‫ج)ًص گرایی‬

‫كه اكیبًی چْى اٍالم‪-،‬کَ هوعغ إلی پیوّاى آى‪،‬هزٌی ّؽیبًی اٍذ کَ ؽزی الفب‪ ٟ‬آى ّؽی هَزمین الِی‬
‫‪ ٟ‬هزْى كیٌی عوْك هی ّهىًل‪،‬چٌلاى كّه اى اًزظبه‬ ‫للولاك هی ّْك‪-‬پیلایِ هکبرجی کَ ثو هؼٌبی ظبُوی الفب ِ‬
‫ًیَذ‪.‬هّیکوك ًٔ گوایبًَ ثَ كیي‪،‬افواك ّ گوٍّ ُبی ثَیبهی ها كه ثوهیگیوك کَ ّیژگی هْزوک آًبى ثی‬
‫اػزٌبیی ثَ رؼمل ّ اًلیَْ ّهىی اٍذ‪.‬اى كیلگبٍ ایٌبى‪،‬هاٌُوبی ػمل رٌِب رب ىهبًی ٍْكهٌل اٍذ کَ كٍذ هب ها‬
‫كه كهٍذ هُجواى كیي لواه كُل‪.‬گْ ایٌکَ ثوفی اى اًبى ؽزی چٌیي هٌيلزی ها ثوای ػمل ًوی پنیوًل ّ پبیَ‬
‫ُبی ثٌیبكی كیي ها ًیي ثو اٍزلالل ُبی ػملی اٍزْاه ًوی ٍبىًل‪.‬‬

‫ثَ ُو هّ‪،‬ثَیبهی اى ًٔ گوایبى‪،‬فْك كه همبم كفبع اى آهْىٍ ُبی كیٌی‪ ،‬اى اكلَ ی ػملی ثِوٍ هی گیوًل‬
‫ّ ثب ایي ُوَ‪،‬ثو ایي ثبّهًل کَ اگو ػمل كه پی فِوی ػویك رو ّ فوارو اى ظْاُو الفب‪ ٟ‬ثوآیل ‪ ،‬هاٍ ثَ عبی‬
‫ًقْاُل ثوك ّ كٍزبّهكی عي ؽلً ّ گوبى ًقْاُل كاّذ‪.‬‬

‫كه كًیبی اٍالم‪ ،‬کَبًی رْعَ ّ اُزوبم ثَ هزْى كیيی ها ثب (( ثی اػزٌبیی کبهل ثَ ػمل))هَبّی اًگبّزٌل ّ‬
‫افوا‪ ٛ‬كه ًٔ گوایی ها ثَ آًغب هاٌٍلًل کَ ثو ُو چَ ًبم ((ؽلیش )) هی یبفذ‪،‬ثَ كیلۀ اؽزوام هی‬
‫ًگویَزٌل‪،‬ثی آًکَ ثَ كهٍزی ّ ًبكهٍزی ٌٍل آى ثٌگوًل‪.‬ثوفی اى افواك ایي گوٍّ ثب ثَ کبهگیوی ّیْۀ‬
‫ظبُوگوایبًَ ّ ًٔ هلاهاًۀ فْیِ‪ ،‬ثی ُیچ پوكٍ پّْی ثو عَوبًی ثْكى فلاًّل رؤکیل ّهىیلًل ّ ثَ ٕواؽذ‬
‫ى ثبافالٓ هی رْاًٌل اى هاٍ ػجْكیذ ّ ثٌلگی ثَ همبهی ثبه یبثٌل کَ ثب فلاًّل هّثٍْی‬
‫اػالم كاّزٌل هَلوبًب ِ‬
‫‪۱‬‬
‫ًوبیٌل‪.‬‬

‫ًقذ ّ ثررسی‬

‫كه ًمل كیلگبٍ ًٔ گوایی ثَ ثیبى یک ًکزَ ثٌَلٍ هی کٌین ‪:‬ثی گوبى الىهۀ ایوبى ثَ فلا ّ هٍْل‪،‬پنیوُ ثی چْى‬
‫ّ چوای کالم الِی اً‪.‬ثَ كیگو ثیبى‪،‬کَی ًوی رْاًل اى پیِ فْك ّ ثلّى هؼیبهی ػمل پٌَل‪،‬ثَ رؤّیل كٍذ‬
‫ىًل ّهؼبًی كلقْاٍ فْك ها ثو کزبة ّ ٌٍّذ رؾویل ًوبیل‪.‬ایي ُوبى((رفَیو ثَ هأی ) اٍذ کَ كه ىثبى پیْْیبى‬
‫كیي ثَ ّلد ًکُِْ ّلٍ اٍذ‪.‬‬
 ‫ثو ایي اٍبً‪ ،‬پیوّی اى ظبُو‪ ،‬کبهی ّبیَزَ ّ ثبیَزَ اٍذ؛اهب گبٍ اى ایي ٍقي ؽك‪،‬هؼٌبی ثب‪ٝ‬لی لٖل هی‬
‫ّْك کَ كه كیگبٍ ًٔ گوایی افوا‪ٝ‬ی ثبىربة یبفزَ اٍذ‪.‬ثَیبهی اى ًٔ گوایبى ثب ّؼبه پیوّی اى ظبُو‬
‫کزبة ّ ٌٍّذ‪ ،‬فلًّل ها كاهای ٕفبری عَوبًی هی ّوبهًل؛كه ؽبلی کَ آیبد ّ هّایبد هْهك اٍزٌبك آًبى‪،‬ثَ‬
‫ُیچ هّ ایي همْٖك ها ثَ اصجبد ًوی هٍبًل‪.‬ثوای‬

‫هضبل‪ّ،‬اژۀ ((كٍذ))‪-‬کَ اغلت ُوبى اًلام ٌّبفزَ ّلۀ اًَبًی ها ثَ مُي هی آّهك‪-‬ـآًگبٍ کَ كه روکیت ُبیی‬
‫چّى ((گْبكٍ كٍزی )) ثَ کبه هی هّك‪ ،‬كیگو ظِْهی كه اًلام عَوبًی ًلاهك ّ ثَ هٌّّی ثیبًگو هؼٌبیی‬

‫فَل پٌزن ٍفضَ ‪۷۷‬‬

‫تزـثَ ػیٌی‬
‫ػْاهل هْحـثـؿّیکـػ تزـثی ثَ ػیي‬

‫ٕجمَ ثٌؼی تزبؿة ػیٌی‬

‫مـىت تزـثَ ػیٌی‬

‫ّچْى هْمی آى هؼت ؿاثَ پبیبى ؿمبًیؼ ُّونـه ؿا [ُوـاٍ] ثـػ‪ .‬آتيی ؿا افػّؿ ػؿ کٌبؿ ْٕؿ هيبُؼٍ کـػ‪ .‬ثَ عبًْاػٍ عْػ‬
‫گفت‪[«:‬ایٌزب] ثوبًیؼ‪ ،‬کَ هي [اف ػّؿ] آتيی ػیؼم‪ ،‬ىبیؼ عجـی افآى یب ىؼلَ ای اف آتو ثـایتبى ثیبّؿم‪ ،‬ثبىؼ کَ عْػ ؿا گـم کٌیؼ‪».‬‬
‫پل چْى ثَ آتو ؿمیؼ‪ ،‬اف ربًت ؿامت ّاػی‪،‬ػؿ آى ربیگبٍ هجبؿک‪ ،‬اف آى ػؿعت ًؼا آهؼ کَ‪« :‬ای هْمی‪ ،‬هٌن‪ ،‬هي‪ ،‬عؼاًّؼ‪،‬‬
‫ٔ‬
‫پـّؿػگبؿ رِبًیبى‪.‬‬

‫ػیي پژُّبى غـثی ؿّیؼاػُبیی افایي ػمت ؿا تزـثَ ػیٌی هی ًبهٌؼ ّثنیبؿی ًیق آى ؿا گُْـ ّ ثي هبیَ ػیٌؼاؿی‬
‫یلنْف ّ هتکلن آلوبًی ّ اّلیي کنی کَ تؼبثیـ ًقػیک ثَ ایي‬‫هی ػاًٌؼ‪ .‬فـػؿیک ىالیـهبعـ(‪ ٔ۷۸۶-ٔ۸ٖ۴‬م) ف‬
‫اٍٖالس ؿا ثَ کبؿ گـفت‪ ،‬ثـایي ثبّؿ ثْػ کَ هجٌبی ػیبًت‪ ًَ ،‬تؼبلین ّصیبًی امت ّ ًَ ػمل هؼـفت آهْف‪ ،‬ثلکَ‬
‫آگبُی تزـثَ ػیٌی امت‪ّ ٕ.‬ی اف یک مْ ثـعی اف آهْفٍ ُبی کتبة همؼك هنیضیبى ؿا ػؿ تْبػ ثب فِن ثيـی هی‬
‫یبفت ّ افمْیی ػیگـ ثی اػتٌبیی ثَ ػیي ؿا ًوی پنٌؼیؼ‪ .‬اف ایي ؿّ‪ّ ،‬ی هکتت عْػ ؿا ثـ پبیَ تزـثَ ػیٌی ثٌب ًِبػ‬
‫ّثب کبمتي اف هٌقلت ػمبیؼ ّ هٌبمک هؾُجی‪ ،‬گُْـ ػیي ؿا اصنبك ػؿًّی ػاًنت‪.‬‬

‫ُـ چٌؼ اف پیؼایو ایي اٍٖالس ثیو اف ػّ لـى ًوی گؾؿػ‪ ،‬هضتْای آى پیو تـ ػؿ لبلت ُبیی ایي چٌیي هٖـس‬
‫ثْػٍ امت‪ّ :‬صی ّ الَام‪ ،‬کيف ّ ىِْػ ػـفبًی‪ ،‬عؼاىٌبمی‬

‫فٖـی‪ ،‬هيبُؼٍ ػمت لؼؿت ّػٌبیت الِی (ػؿ هؼزقات ّ کبؿُبی عبؿق الؼبػٍ ای چْى ىفبی ثیوبؿاى ٍؼت‬
‫الؼالد ّ امتزبثت ػػبُب) ّ صبّـ ّ ًبظـ ػیؼى عؼاًّؼ ػؿ فًؼگی ؿّفهـٍ ػًیْی‪ ،‬تزـثَ ػیٌی ‪ -‬چٌبًکَ پیؼامت‬
‫– ثب اهْؿ فـا ٕجیؼی پیًْؼی تٌگبتٌگ ػاؿػ ّ تؼـیف مبػٍ ّ ؿایذ آى «اصنبك ّاثنتگی ثَ هْرْػی هتؼبلی»‬
‫ٔ‬
‫امت‪.‬‬

‫ًجبیؼ ُوَ تزبؿة ػیٌی ؿا ػؿ یک مٖش پٌؼاىت‪ ،‬ثلکَ هی تْاى آًِب ؿا ػاؿای هـاتت تيکیکی ػاًنت کَ ثبالتـیي‬
‫هـتجَ آى‪ ،‬هؼـفتی هَْى اف ُـ گًَْ عٖب ؿا فـاُن هی آّؿػ‪.‬‬
 ‫عواهل هوثر تر رویکرد تجرتی تو دین‬

‫الف) ضعف نظام ىای فلسفی در دفاع عقالنی از آموزه ىای دینی‬

‫ًظبم ُبی فلنفی غـثی عْػ ؿا ػؿ ػفبع ػمالًی اف ػیي ًبتْاى ػیؼًؼ‪ ،‬هنئلَ تزـثَ ػیٌی کبًْى تْرَ لـاؿ گـلت ّ‬
‫پٌبُگبُی ثـای ثـای صـامت اف ایوبى هؾُجی ثَ ىوبؿآهؼ‪.‬‬

‫ػیْیؼ ُیْم (‪ ٔ۷ٔٔ – ٔ۷۷۶‬م ) ثب ًمبػی ‪ ،‬ثـُبى ًظن ؿا اف کبؿ اًؼاعت ّ اف مْی ػیگـ‪ ،‬هؼزقات ؿا ثَ چبلو‬
‫کيیؼ‪ .‬ایوبًْئل کبًت (‪ ٔ۷ٕ۴ – ٔ۸ٓ۴‬م ) ًیق ثب ًمؼ تْاًوٌؼی ُبی ػمل ًظـی‪ّ ،‬رْػ عؼا ؿا تٌِب ػؿ پـتْ ػمل‬
‫ػولی(ّـّؿت صیبت اطاللی ) احجبت پؾیـ هی ػاًنت‪ .‬ا ‪ ،‬ىالیـ هبعـ‪:‬‬

‫للت ػیي ُویيَ اصنبمبت ّػْإف ثْػٍ امت‪ ًَ ،‬ػالیل ّ هجبصخبت ػملی‪ ... .‬عؼا ثـای ىغٌ هتؼیي یک تزـثَ‬
‫ٔ‬
‫ّ یک صمیمت فًؼٍ امت‪.‬‬

‫ب)نقد کتاب هقدس‬

‫یکی اف هنبئلی کَ ػؿ لـى ًْفػُن ؿّاد یبفت ّ هؼافؼبى مٌتی ػیي ؿا ثب هيکالتی ؿّثـّ مبعت‪ ،‬ثـؿمی‬
‫اًتمبػی کتبة همؼك ثْػ کَ ثـای هؤهٌبى هنیضی ّ یِْػی عْىبیٌؼ ًجْػ ‪.‬‬
‫ػؿ پـتْ ایي پژُّو ُب‪ ،‬پٌذ کتبة اّل ػِؼ ػمیك – کَ مٌتب هٌنْة ثَ عْػ هْمی امت – ًيبًَ ُبیی اف چٌؼ هْلفی ثْػى ثَ ػمت‬
‫ػاػ‪ .‬ثـؿمی ػلیك ػامتبى ُبی هکـؿ ّ تفبّت مجک ُب‪ّ ،‬اژگبى‪ّ ،‬فکـ‪ ،‬ػاللت ثـ ایي ػاىت کَ ایي کتبة ُب (امفبؿ عونَ ) ػؿ ُیئت‬
‫کًٌْی ىبى‪،‬هزوْػَ ای اف چٌؼیي ؿّایت ّ هتؼلك ثَ فهبى ُبی هغتلف امت‪ .‬ثؼْی اف ثغو ُب‪ ...‬ػؿ ػَـ تجؼیؼ یب امبؿت ثبثلی‬
‫(یؼٌی ُيتَؼ مبل پل اف هْمی) ثَ ؿىتَ ی تضـیـ ػؿ آهؼٍ امت‪ .‬تضلیل هيبثِی اف اًزیل یْصٌب ّ تفبّت ُبیی کَ ثب مبیـ اًبریل‬
‫– ُن اف ًظـ مجک ّ میبق‪ُ ،‬ن اف ًظـ هضتْا ػاؿػ –ػاؿػ‪ ،‬هضممبى ؿا ثَ آًزب ؿمبًؼٍ امت کَ آى ؿا ٍـفب میـٍ هنیش کَ ثیو اف‬
‫ٔ‬
‫ًین لـى ثؼؼ اف تَلیت اّ ًْىتَ ىؼٍ – ثؼاًٌؼ‪.‬‬

‫اًْى ػیي ؿا اف کتبة همؼك ثَ للت هْهٌبى‬

‫ىالیـ هبعـ ثب ثـرنتَ کـػى هنئلَ تزـثَ ػیٌی‪ ،‬ػؿ پی آى ثْػ کَ ک‬

‫افقّى ثـ ایيٍٰ‪ ،‬پبؿٍ ای اف هتکلوبى هنیضی چبؿٍ ای اًؼیيیؼًؼ کَ ثـ امبك آى‪ ،‬ثب تکیَ ثـ تزـثَ ػیٌی ًْینٌؼگبى‬
‫کتبة همؼك‪،‬ؿاٍ یبثی آهْفٍ ُبی ًبػؿمت ثَ ایي کتبة‪ ،‬هْرَ هی گيت‪ .‬ایٌبى ثب تبکیؼ ثـ هضؼّػیت ُبی ثيـی ػؿ‬
‫فـایٌؼ تزـ ثَ ّ تفنیـ آى‪ ،‬ثَ تـّیذ ایي ثبّؿ پـػاعتٌؼ کَ تؼبؿُ ثـعی اف آهْفٍ ُبی کتبة همؼك ثب ػاػٍ ُبی‬
‫ػلْم ثيـی‪ ،‬الِی ّآموبًی ثْػى ایي کتبة ؿا ثَ عٖـ ًوی اًؼافػ؛ فیـا امبمب«اػتٌبی عؼاًّؼ ایي ًجْػٍ امت کَ‬
‫کتبة هؼَْم اهال کٌؼ‪[ ... ،‬ثلکَ] یک هْارَِ کَ ثَ هيیت هجبػؿت الَی ثْػٍ‪ ،‬تْمٔ ثيـ ربیقالغٖب‪ ،‬تزـثَ‪،‬‬
‫تؼجیـ ّ تٍْیف ىؼٍ امت‪ ٔ»،‬ػؿ فَل ُيتن ػؿثبؿٍ ایي ًکتَ اعیـ ثیيـ مغي عْاُین گفت‪.‬‬

‫ج) ىوراىی تا قافلو علن تجرتی‬

‫پیيـفت عیـٍ کٌٌؼٍ ػلْم تزـثی ّ ثی اػتجبؿ للوؼاػ ىؼى اهْؿ هتبفیقیکی‪ ،‬یکی اف ػْاهلی ثْػ کَ ثـعی ؿا ثـآى‬
‫ػاىت کَ ػیى ؿا ًیق اف همْلَ تزـثَ ثؼاًٌؼ ّ ػؿ کٌبؿ تزبؿة ثیـًّی‪ ،‬ثـ اُویت تزبؿة ػؿًّی تبکیؼ ّؿفًؼ‪ .‬الجبل‬
‫الُْؿی (‪ ٔ۸۷۶ – ٔ۹ٖ۸‬م) ظبُـا ثب ُویي ؿّیکـػ‪ ،‬اف تزبؿة مَ گبًَ ػؿًّی‪ ،‬ثیـًّی ّ تبؿیغی مغي هی‬
‫گْیؼ ّ ّصی ؿا تزـثَ ثبٌٕی پیبهجـ هی عْاًؼ‪ٕ.‬‬

‫د) تحلیل هادی گرایانو از پدیده ىای تو ظاىر هاورایی‬

 ‫ثـعی اف هٌکـاى اهـ هبّؿای ٕجیؼی ثَ ایي ًتیزَ ؿمیؼٍ اًؼ کَ ُوَ گقاؿه ُبی هـثْٓ ثَ صبالت ػؿًّی ّ‬
‫هکبىفبت ػیٌؼاؿاى ؿا ًوی تْاى ثی امبك اًگبىت‪ .‬اف ُویي ؿّ‪ ،‬ایٌبى ّرْػ چٌیي تزـثَ ُبیی ؿا هی پؾیـًؼ ّ ػؿ‬
‫ُوبى صبل ثـ ایي ًکتَ تبکیؼ هی ّؿفًؼ کَ ّرْػ ایي اصنبك ػؿًّی‪ ،‬تْریَ گـ ّرْػ هتؼلك آى ًینت‪.‬‬

‫طثقو تندی تجارب دینی‬

‫ثب ػؿ ًظـ گـفتي هؼیبؿُبی هغتلف‪ ،‬ػمتَ ثٌؼی ُبی گًْبگًْی اف تزـثَ ػیٌی هی تْاى ثَ ػمت ػاػ کَ ایٌک ثَ‬
‫ثـعی اف آًِب اىبؿٍ هی کٌین‪.‬‬

‫الف) تجارب حسی (شثو حسی) و غیر حسی‬

‫ؿیچبؿػ مْییي ثـى چگًْگی تضمك تزبؿة ػیٌی ؿا – ثَ لضبٗ ًیبفهٌؼی ثَ ّامَٖ ُبی صنی (یب ثی ًیبفی اف آى)‬
‫ٔ‬
‫ًّیق ُوگبًی یب ىغَی ثْػى پؼیؼٍ تزـثَ ىؼٍ – ثـ پٌذ ًْع هی ػاًؼ‪.‬‬

‫ٔ‪ .‬ثب ّامَٖ اهـی «صنی» ّ ػؿ لبلت پؼیؼٍ ای «ُوگبًی» ّ «هتؼبؿف»‪ .‬ثـای هخبل‪ ،‬غـّة عْؿىیؼ پؼیؼُبی‬
‫امت هتؼبؿف کَ ػؿ هؼـُ ػیؼ ُوگبى امت‪ ،‬اهب چَ ثنب ُویي پؼیؼٍ ػبػی کنبًی ؿا ثَ تبهل ّا ػاؿػ ّ آًبى ؿا ثَ‬
‫یبػ آفـیؼگبؿ اًؼافػ‪.‬‬

‫ثَ ػؿیب ثٌگـم ػؿیب تْ ثیٌن‬ ‫ثَ ٍضـا ثٌگـم ٍضـا تْ ثیٌن‬

‫ًن‬
‫ثَ ُـ رب ثٌگـم کٍْ ّ ػؿ ّ ػىت ًيبى اف لبهت ؿػٌب تْ ثی‬

‫ٕ‪ .‬ثب ّامَٖ اهـی «صنی» ّ ػؿ لبلت پؼیؼٍ ای «ُوگبًی» ّ «ًبهتؼبؿف»‪ .‬گبٍ پؼیؼٍ ای کَ تزـثَ هی ىْػ‪،‬‬
‫غیـ ػبػی ّ ًبهتؼبؿف امت (هبًٌؼ ثـ آهؼى ٍؼا اف ػؿعت یب اف ثْتَ هيتؼلی کَ ًوی مْفػ)‪ ٕ،‬اهب اهـی ُوگبًی‬
‫تزـةای ػیؼاؿی ّىٌیؼاؿی اف آى‪ ،‬ػمت عْاٌُؼ یبفت‪.‬‬‫ٍ‬ ‫امت؛ یؼٌی لبػؼتب ُوَ کنبًی کَ ىبُؼ آى ّالؼَ ثبىٌؼ‪ ،‬ثَ‬
‫ٖ‬
‫مْییي ثـى ظِْؿ صْـت هـین (ػلیِب النالم)ػؿ فبٕویب ؿا اف ایي لنن هی ػاًؼ‪.‬‬

‫ٖ‪.‬ثب ّامَٖ اهـی «صنی» ّ ػؿ لبلت پؼیؼٍ ای «ىغَی» کَ «هی تْاى ثب ثِـٍ گیـی اف الفبٗ هتؼاّل اف آى‬
‫مغي گفت»‪ .‬ثـای هخبل‪ ،‬آًچَ ػؿ ؿّیب تزـثَ هی ىْػ‪ ،‬اهـی کبهال ىغَی امت ّػؿ هؼـُ ػیؼ ُوگبى ًینت‪،‬‬
‫اهب ثنیبؿی اف ایي گًَْ تزبؿة ؿا ثَ مبػگی هی تْاى گقاؿه کـػ‪ .‬چٌبًکَ پیؼامت‪ ،‬غبلجب مغي گفتي فـىتَ ثب‬
‫اًنبى (ػؿ عْاة یب ثیؼاؿی) ػؿ ایي لنن هی گٌزؼ؛ فیـا ػوْهب چٌیي ؿّیؼاػی پؼیؼٍ ای ىغَی امت ّپیبهی کَ‬
‫فـىتَ‪ ،‬صبهل آى امت – اف ػیؼگبٍ اغلت ػیٌؼاؿاى – ػؿ لبلت فثبى هتؼبؿف ػؿیبفت هی گـػػ ّ ثَ ُویي گًَْ لبثل‬
‫اًتمبل ثَ ػیگـاى امت‪.‬‬

‫‪.۴‬ثب ّامَٖ اهـی «صنی» ّ ػؿ لبلت پؼیؼٍ ای «ىغَی» کَ «ثب فثبى هتؼبؿف لبثل ثیبى ًینت»‪ .‬ػبؿفبًی کَ‬
‫ٔ‬
‫ًؼ‪ ،‬چَ ثنب ػاؿای تزـثَ ای اف ایي ًْع ُنتٌؼ‪.‬‬
‫تٍْیف تزـثَ ػیٌی عْػ ؿا ػىْاؿ یب هضبل هی یبة‬

‫‪« .۵‬ثؼّى ّامَٖ اهـی صنی»‪ .‬ػؿ چِبؿ لنن پیيیي‪ ،‬تزـثَ ػیٌی پؼیؼٍ ای ػیؼاؿی ّ ىٌیؼاؿی امت‪ُ ،.‬ـ چٌؼ‬
‫هوکي امت ایي ػیؼى ّ ىٌیؼى ػؿ عْؿ ُـ چين ّ گْىی ًجبىؼ‪ .‬اهب ػؿ گًَْ پٌزن‪ ،‬تزـثَ ػیٌی ثؼّى ّامَٖ اهْؿ‬
‫ٕ‬
‫صنی ثَ ػمت هی آیؼ ّ «ثَ یبؿی چيوبى ؿّس ّ ػمل» میوبی آى «صمیمت ًبػیؼًی» اػؿاک هی گـػػ‪.‬‬
 ‫ایي لنن صیَٖ گنتـػٍ ای اف تزبؿة ػییٌی ؿا ػؿ ثـ هی گیـػ کَ ػؿ یک مْی آى‪ ،‬الِبهبت ّ هکبىفبت ّاالی‬
‫ػبؿفبى ّ پیيْایبى ػیٌی لـاؿ ػاؿػ ّ ػؿ مْی ػیگـ آى ًیق تزبؿة تْػٍ هْهٌبى‪ ٖ.‬ػؿ ّالغ آًچَ فٖـت عؼاىٌبمی‬
‫اًنبى عْاًؼٍ هی ىْػ‪ ،‬ثَ ُویي گًَْ (ثی هؼػ صل) آى صمیمت غبیی ؿا ثَ آػهی هی ًوبیبًؼ‪ ،‬اگـ چَ هوکي امت‬
‫ّلبیؼی صنی فهیٌَ ىکْفبیی ایي تزـثَ ؿا فـاُن مبفًؼ‪ .‬ثـ ایي امبك‪ ،‬اهبم ٍبػق ػلیَ النالم کنی ؿا کَ اف‬
‫اػٍ ثْػ‪ ،‬ثَ صبلتی فـا هی عْاًؼ کَ اهیؼ اف ُوَ امجبة هبػی‬
‫گفتگْ ػؿثبؿٍ عؼا ؿٍ ثَ ربیی ًجـػٍ ّ ػؿ صیـت افت‬
‫‪۴‬‬
‫ثـیؼٍ‪ّ ،‬لی ُوچٌبى ثَ فـیبػ ؿمی ّاالتـ چين ػّعتَ امت‪.‬‬

‫ب) تجارب اصالتا دینی و تجارب تفسیری‬

‫ػؿ تمنیوی ػیگـ هی تْاى تزـثَ ػیٌی ؿا ثـ ػّ لنن ػاًنت‪:‬‬

‫ٔ‪ .‬تزبؿثی کَ ػیٌی ًبهیؼى آًِب تکیَ گبُی رق عْػ تزـثَ ًؼاؿػ ّ ُوَ ًبظـاى – ٍـف ًظـ اف ایٌکَ آى‬
‫تزبؿة ؿا هؼتجـ یب ًبهؼتجـثؼاًٌؼ – ثـ ػیٌی ثْػى آى ُب اتفبق ًظـ ػاؿًؼ‪ .‬ثـای هخبل‪ ،‬ىٌیؼى ًؼای «اًی اًب‬
‫اهلل» اف ػؿعت‪ ،‬ثی گوبى تزـثَ ای «ػیٌی» امت ّ ػیٌی عْاًؼى آى ػؿ گؿّ تفنیـ عبٍی اف ایي ؿّیؼاػ‬
‫ًینت‪.‬‬
‫ٕ‪ .‬تزبؿثی کَ ػیٌی ًبهیؼى آًِب ثَ ػلیل تفنیـ ّیژٍ ای امت کَ ىغٌ تزـثَ گـ اف آًِب ثَ ػمت هی ػُؼ‪ .‬ایي‬
‫ًوًَْ ُبی ػوْهی ؿا اف تزبؿة ػیٌی تفنیـی ػاًنتَ اًؼ‪ :‬ثالُب ّ ًبگْاؿی ُب ؿا ًتیزَ گٌبٍ پیيیي ػاًنتي؛‬
‫ثـای هيبؿکت ػؿ ؿًذ ّ هَبئت هنیش‪ ،‬ثَ امتمجبل ثیوبؿی ىتبفتي؛ ُوَ صْاػث تلظ ّىیـیي ؿا هْؿػ‬
‫ٔ‬
‫پنٌؼ ربًبى ػیؼى ّ ًیق ؿّیؼاػی عبً ؿا پبمظ ػػبی عْػ اًگبىتي‪.‬‬
‫سرشت تجرتو دینی‬

‫کنبًی چْى ىالیـ هبعـ‪ّ ،‬یلیبم ریوق ّ ؿّػلف اتْ (‪ٔ۸۶۹ – ٔ۹ٖ۷‬م) تزـثَ ػیٌی ؿا اف لجیل اصنبمبت ّ‬
‫ػْإف ىوـػٍ اًؼ‪ .‬گـُّی ػیگـ ثـ ایي ثبّؿًؼ کَ تزـثَ ػیٌی ُونبى اػؿاک صنی امت ّ مبعتبؿ آى‪ ،‬ثب‬
‫چٌیي اػؿاکی تفبّت هبُْی ًؼاؿػ‪ .‬ثَ تؼجیـ ػیگـ‪ ،‬هیبى تزـثَ ػیٌی ّ تزبؿة ؿایذ صنی‪ ،‬ىجبُت ُبی امبمی‬
‫ٔ‬
‫ؽاتی فـاّاى هی تْاى یبفت‪.‬‬

‫گْى ای کَ هیبى تزـثَ گـ ّ هتؼلك‬

‫ثَ ًظـ هی ؿمؼ هـاة ثبالی تزـثَ ػیٌی اف همْلَ ػلن صْْؿی امت؛ ثَ ٍ‬
‫تزـثَ‪ّ ،‬امَٖ ای ػؿ کبؿ ًینت‪ .‬ثَ ثبّؿ فیلنْفبى هنلوبى‪ ،‬صتی ػؿ تزبؿة ػیٌی ىٌیؼاؿی‪ ،‬پیو اف آًکَ‬
‫گْه تزـثَ گـ اٍْاتی ؿا ثيٌْػ‪ ،‬للجو اف آى آگبٍ هی گـػػ‪« :‬کالم الِی ؿا اّل ػل ًجی ىٌْػ‪ّ ...‬ثؼؼ اف آى‬
‫ٕ‬
‫هنوْع موغ ظبُـ گـػػ‪».‬‬

‫چکیده فصل‬

‫ٔ‪ .‬اٍٖالس «تزـثَ ػیٌی» ػؿ کبؿثـػی ػبم‪ ،‬ػؿثبؿٍ ُـ ًْع تزـثَ هـتجٔ ثب فًؼگی ػیٌی (اف صبالت تْػٍ‬
‫هْهٌبى گـفتَ تب کيف ّ ىِْػ ػبؿفبى ّ ّصی پیبهجـاى) ثَ کبؿ هی ؿّػ ّ ػؿ کبثـػی عبً‪ ،‬ثَ تزـثَ‬
‫«آگبُی اف عؼاًّؼ» هٌضَـ هی گـػػ‪.‬‬
 ‫ٕ‪ .‬ایي ػْاهل ؿا هی تْاى ػؿ ٕـس هنئلَ ػیٌی ّ اُتوبم ثَ آى هْحـ ػاًنت‪ّ :‬ؼف ًظبم ُبی فلنفی غـثی‬
‫ػؿ ػفبع ػمالًی اف آهْفٍ ُبی ػیٌی‪ً ،‬مؼ کتبة همؼك‪ُ ،‬وـاُی ثب لبفلَ ػلن تزـثی ًّیق تضلیل هبػی گـایبًَ اف‬
‫پؼیؼٍ ُبی ثَ ظبُـ هبّؿایی‪.‬‬

‫ٖ‪ .‬یکی اف ػاًيوٌؼاى هنیضی‪ ،‬آى ػمتَ اف تزبؿة ػیٌی ؿا کَ ثب ّامَٖ اهـی صلی تضمك هی یبثٌؼ‪ ،‬ثـ چِبؿ‬
‫لنن هی ػاًؼ‪ :‬پؼیؼٍ ای ُوگبًی ّ هتؼبؿف‪ ،‬پؼیؼٍ ای ُوگبًی ّ ًبهتؼبؿف‪ ،‬پؼیؼٍ ای ىغَی ّ لبثل تٍْیف ثب‬
‫فثبى هتؼبؿف ّ ًیق پؼیؼٍ ای ىغَی ّ غیـ لبثل تٍْیف ثب فثبى هتؼبؿف‪.‬‬

‫‪ .۴‬ػیٌی عْاًؼى ثـعی اف تزبؿة‪ ،‬ثَ ػلیل «تفنیـ» ّیژٍ ای امت کَ ىغَِ تزـثَ گـ اف آًِب ثَ ػمت هی‬
‫ػُؼ‪ .‬ثـعی اف ًْینٌؼگبى‪ ،‬ثـعی اهْؿ ؿا اف تزبؿة ػیٌی تفنیـی ػاًنتَ اًؼ‪ :‬ثالُب ّ ًبگْاؿی ُب ؿا ًتیزَ گٌبٍ‬
‫پیيیي ػاًنتي؛ ُوَ صْاػث تلظ ّىیـیي ؿا هْؿػ پنٌؼ ربًبى ػیؼى ّ ًیق ؿّیؼاػی عبً ؿا پبمظ ػػبی عْػ‬
‫اًگبىتي‪.‬‬

‫‪ .۵‬گـُی تزـثَ ػیٌی ؿا اف لتیل اصنبمبت ّ ػْإف ىوـػٍ ّ ثـعی ػیگـ آى ؿا ُونبى اػؿاک صنی ػاًنتَ‬
‫اًؼ‪ .‬ثَ ًظـ هی ؿمؼ هـاتت ثبالی تزـثَ ػیٌی اف همْلَ ػلن صْْؿی امت‪ ( .‬پبیبى ٍفضَ ‪) ۸۹‬‬

‫فصل ششم صفحه ‪91‬‬

‫کثرت گرایی دینی‬

‫‪ ‬اًحصبس گشایی‬
‫‪ ‬ضوَل گشایی‬
‫‪ ‬وثشت گشایی‬
‫هجبًی وثشت گشایی‬ ‫‪‬‬

‫ٍ هي یجتغ غیش االسالم دیٌب فلي یمجل هٌِ ٍ َّ فی اآلخشُ هي الخبسشیي‪ّ ٍ ،‬ش وِ خض اسالم دیٌی دیگش خَیذ‪ّ ،‬شگض اص ٍی‬
‫پزیشفتِ ًطَد‪ٍ ٍ،‬ی دس آخشت اص صیبًگبساى است‪.‬‬

‫ثی تشدیذ اهشٍصُ دس خْبى‪ ،‬ادیبى گًَبگًَی یبفت هی ضَد وِ ثِ وثشت ادیبى یبد ضذُ است ‪.‬آیب هی تَاى ایي وثشت سا ثِ سسویت‬
‫ضٌبخت ٍ ّوِ ی ادیبى – ٍ دستِ ون گشٍُ ثشگضیذُ ای اص آًْب – سا ثْشُ هٌذ اص حمیمت داًست؟‬

‫دیذگبُ ّبی گًَبگَى دسالسُ ی حمبًیت ٍ ًدبت ثخطی ادیبى‬

‫الف) اًحصبس گشایی‬

‫اًحصبسگشایی دیذگبّی است وِ ًِ تٌْب صذق ٍ حمبًیت‪ ،‬ثلىِ ًدبت سا ًیض دس اًحصبس دیٌی خبظ هی داًذ ٍ دس ثْطت ٍ سؼبدت‬
‫اخشٍی سا ثِ سٍی پیشٍاى ادیبى دیگش ثستِ است ‪ .‬ثسیبسی اص هسیحیبى دس تفسیش آهَصُ ّبیی چَى ((تدسذ)) ٍ ((فذیِ)) – وِ اص‬
 ‫اسوبى اسبسی هسیحیت ثِ ضوبس هی سًٍذ – چٌبى سخي هی گَیٌذ وِ حتی پیبهجشاى پیص اص ػیسی سا ًیض ًیبصهٌذ ًدبت ثخطی‬
‫ٍی هی ًوبیبًٌذ‪.‬‬

‫ثشخی اص آیبت وتبة همذس ًیض ثیبًگش اًحصبس گشایی هسیحی است‪ ،‬هثال‪ ،‬آًدب وِ یَحٌب اص صثبى حضشت ػیسی هی گَیذ ‪ّ(( :‬یچ‬
‫وس ًضد پذس خض ثَسیلِ ی هي ًوی آیذ ‪ )).‬اص ّویي سٍست وِ ولیسب اص لشى سَم ّدشی ایي اػتمبد خضهی سا ضؼبس خَد لشاس دادُ‬
‫وِ ((ثیشٍى اص ولیسب ساّی ثشای ًدبت ىیست ‪ )).‬ثب ایي ّوِ‪ ،‬دس سبل ػبی اخیش هسیحیبى تب حذٍدی هَضغ اًحصبس گشایبًِ خَد سا‬
‫تؼذیل ًوَدُ اًذ پٌبًىِ ثِ گفتِ ی ثشخی اص اًذیطوٌذاى هسیحی‪ ،‬ولیسبی وبتَلیه اص ضَسای ٍاتیىبًی دٍم (‪1962-1965‬م)‬
‫دستِ ون دس ثیبًیِ ّبی سسوی خَد ثِ ًگشضی ضوَل گشایبًِ سٍی آٍسدُ است ‪.‬‬

‫ة) ضوَل گشایی‬

‫ضوَل گشایی دیذگبّی است وِ ((حمبًیت)) سا ثِ دیٌی خبظ هٌحصش هی سبصد‪ ،‬اهب داهٌِ ی ًدبت سا ًضد ثسیبسی اص پیشٍاى ادیبى‬
‫دیگش ًیض هی گستشاًذ‪ .‬ضوَل گشایبى ثش ایي ثبٍسًذ وِ ((حمیمت ثِ صَست خضیی ٍ ووشًگ‪ ،‬دس سٌت ّبی دیٌی دیگش ًیض هٌؼىس‬
‫ضذُ است))‪ .‬هسیحیبًی وِ اص ایي دیذگبُ خبًجذاسی هی وٌٌذ ّوبًٌذ اًحصبس گشایبى ثش ًمص هٌحصش ثِ فشد تدسذ حضشت ػیسی‬
‫ٍ فذا ضذى ایطبى ثشای گٌبُ راتی آدهیبى تبویذ هی ٍسصًذ اهب ثب ایي ّوِ ثش ایي ثبٍسًذ وِ ((آثبس ٍ هٌبفغ ایي ایثبس ٍ اص خَد‬
‫گزضتگی ّشگض ثِ وسبًی وِ ثغَس آضىبس ثِ آى اثشاص ایوبى هی وٌٌذ‪ ،‬هحذٍد ًیست ))‪.‬‬

‫ضوَل گشایی هسیحی سا غبلجب ثب ًبم وبسل ساًش (‪1904-1984‬م) اص اًذیطوٌذاى هؼبصش وبتَلیه پیًَذ هی صًٌذ ‪ .‬اٍ غیش هسیحیبى‬
‫هطوَل سستگبسی سا ((هسیحیبى ثذٍى ػٌَاى)) هی خَاًذ‪ .‬تؼجیشی وِ ثشخی آى سا ثِ ((ػضَیت افتخبسی)) دس یه سبصهبى‬
‫ّوبًٌذ هی وٌٌذ‪ٍ .‬ی ثش آى است وِ حتی پیص اص دٍساى هسیحیت‪ً ،‬دبت یبثی پیشٍاى ادیبى دیگش تٌْب ((ثِ دلیل اعبػت اص هسیح‬
‫هَػَد)) ثَدُ است‪.‬‬

‫ج) وثشت گشایی‬

‫گثشت گشایی یب پلَسالیسن دیٌی‪ ،‬دیذگبّی است وِ ادیبى دیگش سا ثِ سسویت هی ضٌبسذ ٍ ّوِ ی آًْب سا ساّی ثِ سَی حمیكت‬
‫هی داًذ‪ .‬خبى ّیه فیلسَف ٍ دیي پژٍُ اًگلیسی‪ ،‬ایي دیذگبُ سا دس سبل ّبی اخیش پشٍساًذُ ٍ وتبة ّب ٍ سسبلِ ّلیی دس ایي‬
‫ثبة ًگبضتِ است‪ٍ .‬ی ًخستیي ثبس دس سبل ‪ 1977‬هیالدی ثب اًتطبس وتبثی ثِ ًبم اسغَسُ حلَل خذاًٍذ‪ ،‬دیذگبُ سایح هسیحیبى‬
‫دسثبسُ ی حلَل ٍ تدسذ خذا دس مسیح سا ثِ چبلص وطیذ ٍ خَاستبس آى ضذ وِ ثب ًگشضی اسغَسُ ای ثِ ایي آهَصُ ّب‪ ،‬ثستش‬
‫پزیضش ادیبى دیگش فشاّن گشدد‪.‬‬

‫ّیه ثِ خبستگبُ اختوبػی دستیبثی ثِ ایي هَضَع وثشت گشایبًِ ًیض اضبسُ وشدُ ٍ هْبخشت ثِ ثیشهٌگبم سا وِ ثِ گفتِ ی ٍی ((اص‬
‫ًظش ًژادی‪ ،‬فشٌّگی ٍ هزّجی‪ ،‬ضْش ی وبهال پلَسالیستی ثَد)) سا ًمغِ ػغفی دس صًذگی خَد داًستِ است‪ٍ .‬ی اص یه سَ دس‬
‫ثشخَسد ثب پیشٍاى ادیبى دیگش‪ ،‬ثسیبسی اص آًبى سا اًسبى ّبیی هؼمَل ٍ ضشافتوٌذ هی یبفت ٍ اص سَیی دیگش‪ ،‬اص تجؼیض ّبیی وِ‬
‫خبهؼِ اًگلستبى دس حك اللیت ّبی ًژادی ٍ هزّجی سٍا هی داضت‪ ،‬ثِ شدت آصسدُ هی گطت ‪ .‬سش اًدبم ّیه ثِ ایي ًتیدِ سسیذ‬
‫وِ یىی اص ساّىبس ّبی ثٌیبدی ثشای اص هیبى ثشدى چٌیي تجؼیض ّبیی‪(( ،‬تصذیك صشیح ٍ صبدلبًِ ی ایي اهش است وِ دس همَلِ ی‬
‫پیبم ّبی ٍحیبًی‪ ...‬ثبیذ ثِ تفىشی تىثشگشایبًِ سٍی آٍسین ‪ )).‬دس ٍالغ‪ّ ،‬یه ٍ پیشٍاى ٍ ّوفىشاًص ((حلَسالیسن دس حمبًیت )) سا‬
‫ثْتشیي ٍ یگبًِ ساُ ثشای تحمك ((پلَسالیسن دس سفتبس)) هی داًٌذ ٍ گبُ ثِ غلظ اص یىی ثِ دیگشی پل هی صًٌذ ‪.‬‬

‫اًَاع دیگش پلَسالیسن دیٌی‬

 ‫‪ .‬آًچِ تب وٌَى ثِ آى پشداختین‪ ،‬پلَسالیسن دس حمبًیت ثَد ‪ .‬ایٌه ثِ دٍ ًَع دیگش آى اضبسُ هی وٌین ‪.‬‬

‫‪ .1‬پلَسالیسن دس سفتبس‬

‫یىی اص هؼبًی وثشات گشایی دیٌی آى است وِ ثب پیشٍاى ادیبى گًَبگَى ثب هسبلوت سفتبس وٌین ٍ اص ثشافشٍختي آتص تؼصجبت‬
‫هزّجی ثپشّیضین‪ .‬ایي گًَِ اص پلَسالیسن‪ً ،‬ضاع چٌذاًی ًوی آفشیٌذ ٍ ثب اًحصبس گشایی ٍ ضوَل گشایی ًیض وٌبس آهذًی است ‪ .‬دس‬
‫هیبى آهَصُ ّبی اسال هی‪ ،‬ضَاّذی دس تبییذ ایي ًگشش هی تَاى یبفت وِ ثِ ًوًَِ ّبیی اضبسُ هی وٌین ‪:‬‬

‫یه‪ .‬لشآى وشین پیشٍاى ادیبى ٍحیبًی سا ثِ ایي سٍیىشد ػولی فشا هی خَاًذ وِ ثِ خبی تالش ثشای ثِ صیش سلغِ ثشدى یىذیگش‪ ،‬ثش‬
‫هحَس هطتشن تَحیذ گشد آیٌذ ٍ دس اػالی ایي ولوِ ٍ ػول ثِ همتضبی آى ثىَضٌذ‪:‬‬

‫لل یب اّل الىتبة تؼبلَا الی ولوِ سَا ثیٌٌب ٍ ثیٌىن اال ًؼجذ اال اهلل ٍ ال ًطشن ثِ ضیئب ٍ ال یتخز ثؼضٌب ثؼضب اسثبثب هي دٍى‬
‫اهلل‪.‬‬

‫دٍ‪ .‬اص دیذگبُ لشآى وشین ًِ تٌْب اّل وتبة‪ ،‬ثلىِ هطشوبى صلح خَ ًیض دس خَس ًیىی ٍ ػغَفت اًذ ٍ هَهٌبى سا ًطبیذ وِ ػذالت‬
‫ٍ دادگشی سا اص آًبى دسیغ داسًذ ‪:‬‬

‫ال یٌْبون اهلل ػي الزیي لن یمبتلَون فی الذیي ٍ لن یخشخَون هي دیبسون اى تجشٍّن ٍ تمسغَا الیْن اى اهلل یحت الومسغیي ‪.‬‬

‫سِ‪ .‬اهبم ػلی دس ػْذًبهِ ی هؼشٍف خَد ثِ هبله اضتش اص اٍ هی خَاّذ هْشثبًی ثب صیشدستبى سا اص ّش ویص ٍ آییٌی وِ ثبضذ‬
‫ضؼبس خَیص سبصد ٍ چًَبى حیَاًی دسًذُ ثش آًبى ًتبصد‪ .‬ثب ایي استذالل وِ حتی آًبًىِ اص دیي ٍ هزّجی دیگشًذ‪ ،‬دس اًسبًیت ثب تَ‬
‫ّوسبًٌذ‪:‬‬

‫هْشثبًی ثب سػیت سا ثشای دل خَد پَضطی ثگشداى ٍ دٍستی ٍسصیذى ثب آًبى سا ٍ هْشةاًی وشدى ثب ّوگبى‪ ٍ ،‬هجبش ّوچَى‬
‫ن خَسدًطبى سا غٌیوت ضوبسی ‪ .‬چِ سػیت دٍ دستِ اًذ‪ :‬دستِ ای ثشادس دیٌی تَاًذ ٍ دستِ ی دیگش دس آفشیٌص‬
‫خبًَسی ضىبسی ُ‬
‫ثب تَ ّوسبًٌذ‪.‬‬

‫‪ .2‬پلَسالیسن دس سستگبسی‬

‫یىی دیگش اص هؼبًی وثشت گشایی دیٌی آى است وِ فالح ٍ سستگبسی سا ثِ دیٌی خبظ هٌحصش سبصین ٍ پیشٍاى ادیبى گًَبگَى سا‬
‫دست ون دس شسایغی خبظ اّل ًدبت ثذاًین ‪ .‬لشآى وشین ثی آًىِ ّوِ ی گوشاّبى سا هؼزٍس ٍ سستگبس ثذاًذ‪ ،‬گشٍّی اص آًبى سا‬
‫((هستضؼفیي)) ٍ ((هشخَى الهش اهلل)) هی ًبهذ ٍ ثذیي سٍ‪ ،‬حسبة هؼبًذاى حك ستیض سا اص گوشاّبى هحشٍم اص توییض خذا هی سبصد ‪.‬‬
‫ثش ایي اسبس اهبم ثبلش دس ٍاوٌص ثِ سخٌب ى یىی اص یبساى خَد وِ هشدهبى سا ثب هیضاى ضیؼی ثَدى هی سٌدذ ٍ صشفب ثب ّویي‬
‫هؼیبس ثب آًبى دٍستی هی ٍسصد فشهَد ‪:‬‬

‫فبیي الزیي لبل اهلل ػض ٍ خل ‪(( :‬اال الوستضؼفیي هي الشخبل ٍ الٌسب ٍالَلذاى ال یستصیؼَى حیلِ ٍ ال یْتذٍى سجیال ))؟ ایي‬
‫ال ((هشخَى الهش اهلل))؟‪ ...‬حمب ػلی اهلل اى یذخل الضالل الدٌِ‪.‬‬

‫آیب یبد ضذُ وِ هستضؼفبى سا دس خَس ػفَ ٍ هغفشت الْی داًستِ‪ ،‬دس ضبى هسلوبًی ًبصل ضذُ وِ تَاى هْبخشت ثِ هذیٌِ سا‬
‫ًذاضتِ ٍ ثب سىَت دس هىِ‪ ،‬اص اًدبم ثسیبسی اص فشایض دیٌی خَد ثبصهبًذُ ثَدًذ ‪ .‬ثب ایي ّوِ‪ ،‬ثِ ًظش هی سسذ اعالق ایي آیِ دس ثش‬
‫گیشًذُ ی ّوِ ی وسبًی است وِ ًب خَاستِ اص هؼبسف ثش حك هحشٍم ضذُ اًذ ٍ ثی آًىِ لصَسی ٍسصیذُ ثبضٌذ‪ ،‬ساّی ثِ سَی‬
‫حمیمت ًیبفتِ اًذ‪ .‬اص ایي سٍ ثِ فشهَدُ ی اهبم ػلی هستضؼف ّش وسی است وِ حدت ثش اٍ توبم ًطذُ است یب ثِ ثیبًی دیگش پیبم‬
‫حك سا ًطٌیذُ ٍ یب اص فْن آى ثبصهبًذُ ثبضذ‪.‬‬

‫هجبًی فلسفی‪-‬والهی پلَسالیسن دیٌی‬

‫اػتمبد ثِ پلَسالیسن دیٌی‪ ،‬گبُ ثش پبسُ ای اص هجبًی فلسفی‪ -‬والهی هجتٌی هی ضَد وِ ایٌه ثِ هْن تشیي آًْب سٍی هی وٌین ‪.‬‬

‫‪ً .1‬سجی ثَدى حمیمت‬

‫وثشت گشایبى دیٌی ّشچٌذ غبلجب اص ًسجی گشایی توبم ػیبس ثیضاسی هی وٌٌذ‪ ،‬گبُ دس ػول ثذاى تي هی دٌّذ ٍ اص گًَبگًَی حمیمت‬
‫خبًجذاسی هیىٌٌذ‪ .‬ثش ّویي اسبس‪ ،‬اسالم ٍ هسیحیت ٍ ٌّذٍئیسن‪ّ ،‬شیه ثشای پیشٍاى خَد ((حك)) است ٍ ((ّذایت گش)) ٍ‬
‫((هغبثك ثب ٍالغ))‪ .‬ایي دس حبلی است وِ ثشخی اص ادیبى‪ ،‬آهَصُ ّبی ادیبى دیگش سا ثِ صشاحت ًفی هی وٌٌذ ‪ .‬ثِ ساستی آیب هی تَاى‬
‫ّش دٍ گضاسُ هتٌبلض (الف ة است ‪ /‬الف ة ًیست) سا ((ّذایت گش)) ٍ ((هغبثك ثب ٍالغ)) داًست؟!‬

‫‪ .2‬تٌگٌبّبی ادسان ثطشی‬

‫یىی دیگش اص دالیلی وِ وثشت گشایبى ثش آى تىیِ هی صًٌذ‪,‬تٌگٌبّبی ادسان ثطشی است‪.‬توثیل فیل ٍ ًبثیٌبیبى(یب فیل ٍ‬
‫تبسیىی)ثیبًگش آى تٌگٌبست ٍ وسبًی چَى هَلَی وِ اص ایي توثیل ثْشُ گشفتِ اًذ‪.‬هذافغ سشسخت پلَسالیسن دیٌی للوذاد ضذُ‬
‫اًذ‪.‬ثش ایي پبیِ گَیب ّش وذام اص پیبمثشاى –ثِ دلیل هحذٍدیت ّبی ثطشی‪-‬اص هٌظشی خبظ ثِ دیي ًگشیستِ ٍ اص اى حمیمت ٍاحذ‬
‫تصَیشی هتٌبست ثب پیص داًستِ ّبی خَیص اسائِ دادُ است ‪.‬‬

‫ثی تشدیذ ((غبلت)) اًسبى ّب ((گبُ)) دس هَلؼیت اى ًبثیٌبیبى لشاس هی گیشًذ اهب ایٌىِ ((ّوِ ی))اًسبى ّب ّوَاسُ دس چٌبى‬
‫ٍضؼیتی ثبضٌذ‪,‬سخي ًب صَاثی است وِ همصَد وسبًی چَى هَلَی ًیض ًجَدُ است ‪.‬یىی اص اًگیضُ ّبی هَلَی اص ثِ وبسگیشی‬
‫ن ساُ وطف ٍ ضَْد سا ٍا هی ًٌْذ ٍ ثِ دادُ ّبی حس ظبّش ثسٌذُ هی وٌٌذ ‪ ,‬چٌبًىِ‬
‫چٌیي توثیلی‪,‬خشدُ گیشی اص وسبًی است ُ‬
‫هی گَیذ‪:‬‬

‫اختالف اص گفتطبى ثیشٍى ضذی‬ ‫دس وف ّش یه اگش ضوؼی ثذی‬

‫ًیست وف سا ثش ّوِ اٍ دستشس‬ ‫چطن حس ّوچَى وف دست است ٍ ثس‬

‫وف ثْل سٍص دیذُ دسیب ًگش‬ ‫چطن دسیب دیگش است ٍ وف دگش‬

‫ثِ ّش حبل خبى ّیه وِ ثِ ایي توثیل اضبسُ هی وٌذ ‪,‬خَد ثِ ًبوبساهذی آى ًیض تَخِ هی ًوَدُ ٍ اص خولِ چٌیي گفتِ است ‪:‬‬

‫آى آدّبی وَس ّش وذام ثِ یه ثخص یب لسوتی اص ثذى فیل دست هی صًٌذ اهب ٍلتی یه ًفش هسلوبى اص اهلل‪ً -‬بصل وٌٌذُ‬
‫لشآى سخي هی گَیذ ٍ یب یه ًفش ٌّذٍ ‪,‬اص ثشّوي‪ -‬ثِ ػٌَاى یه اگبّی ٍ َّضیبسی ثی اًتْبی فشاضخصی‪ -‬سخي هیبى‬
‫هی آٍسد ثِ دٍ ثخص ٍ یب دٍ خضء هختلف اص ٍالؼیت اسخبع ًوی دٌّذ ‪.‬‬

‫‪ .3‬گستشدگی سحوت ٍ ّذایت الْی‬

‫یىی دیگش اص دالیل وثشت گشایبى‪,‬گستشدگی سحوت ٍ ّذایت الْی است‪.‬ثِ گفتِ آًبى ًوی تَاى خذاًٍذ سا سحین ٍ ػغَف ثِ‬
‫ثٌذگبى داًست ٍ ّوچٌبى گوشاّی ثیطتش آًبى پبی فطشد‪.‬خبى ّیه دس ایي ثبسُ هی گَیذ‪:‬‬
 ‫هب هسیحیبى (اص یه سَ) خذا سا داسای ػطمی فشاگیش هی داًین ٍ ثش ایي ثبٍسین وِ اٍ آفشیٌٌذُ ٍ پذس ّوِ آدهیبى ٍ خَاستبس‬
‫سستگبسی ٍ سؼبدت آًبى است اهب اص سَی دیگش –ثِ صَست سٌتی‪-‬هسیحیت سا تٌْب ساُ سستگبسی هیطوبسین‪ -‬آیب هی تَاى‬
‫پزیشفت وِ خذای هحجت‪-‬وِ دس پی ًدبت ّوِ اًسبى ّبست‪ -‬ساُ ًدبت سا چٌبى همذس وشدُ ثبضذ وِ تٌْب اللیتی اًذن ثتَاًٌذ اص‬
‫اى ثْشُ ثجشًذ‪.‬‬

‫دس پبسخ ثِ ایي سخٌبى ثِ ثیبى دٍ ًىتِ ثسٌذُ هی وٌین ‪:‬‬

‫‪ .1‬گوشاُ ٍاًذى اوثشیت هشدهبى‪ -‬وِ دس آیبت لشآى ًیض اضبساتی ثِ آى هی تَاى یبفت‪ -‬هالصهِ ای ثب دٍصخی داًستي ّوِ آى ّب‬
‫ًذاسد‪,‬ثذیي هؼٌب وِ ثسیبسی اص پیشٍاى ادیبى ثبعل ‪,‬خبّالى لبصشًذ ٍ ثْشهٌذ اص خذاًٍذ‪.‬‬

‫‪ .2‬همتضبی ّذایتگشی خذاًٍذ آى است وِ اسجبة ساُ یبثی سا ثشاة آدهیبى فشاّن آٍسد تب ّش وس‪-‬ثب آصادی ٍ اختیبس خَد‪-‬ساُ‬
‫سؼبدت یب ضمبٍت سا ثشگضیٌذ‪:‬اًب ّذیٌب السجیل اهٌب ضبوشا ٍ اهب وفَسا‪.‬ثٌب ثشایي ّوِ اًسبى ّب‪ -‬ثِ اتفبق‪-‬دس صضاط هستمین گزاسًذ‪,‬‬
‫یب ساّی دیگش دس پیص گیشًذ‪,‬دس همذاس ّذایتگشی خذاًٍذ افضایص ٍ وبّطی پذیذ ًوی آیذ ‪.‬‬

‫چىیذُ فصل‬

‫‪.1‬پشسص اصلی دس ثحث هَسَم ثِ وثشت گشایی (پلَسالیسن)دیٌی اى است وِ آیب هی تَاى ّوِ ادیبى هَخَد سا ثِ سسویت‬
‫ضٌبخت ٍ ثْشهٌذ اص حمیمیت داًست؟اصلی تشیي دیذگبُ ّبی سلیت وثشت گشایی سا اًحصبسگشایی ٍ ضوَل گشایی ًبهیذُ اًذ ‪.‬‬

‫‪.2‬اًحصبسگشایی دیذگبّی است وِ ًِ تٌْب صذق ٍ حمبًیت ثلىِ ًدبت سا ًیض دس اًحصبس دیٌی خبظ هی داًذ ٍ دس ثْطت ٍ سؼبدت‬
‫اخشٍی سا ثِ سٍی پیشٍاى ادیبى دیگش ثستِ هی ثیٌذ‪.‬دیذگبُ یبد ضذُ ثیص اص ّش چیض‪,‬دس ضؼبس سسوی هسیحیت تجلَس یبفتِ است‬
‫وِ ((ثیشٍى اص ولیسب ًدبتی دس وبس ًیست ))‬

‫‪.3‬ضوَلگشایی دیذگبّی است وِ حمبًیت سا ثِ دیٌی خبظ هٌحصش هی سبصد اهب داهٌِ ًدبت سا ًضد ثسیبسی اص پیشٍاى ادیبى دیگش‬
‫دیگ ایي اصغالح ثیبًگش آى است وِ حمیمت ثِ صَستی ون سًگ دس ادیبى دیگش ًیض ثبصتبة‬
‫ًیض هی گستشاًذ‪.‬ثش اسبس تفسیشی س‬
‫یبفتِ است‪.‬‬

‫‪.4‬وبسل ساًش‪,‬غیش هسیحیبى هطوَل سستگبسی سا ((هسیحیبى ثذٍى ػٌَاى))هی خَاًذ‪,‬تؼجیشی وِ ثشخی آى سا ((ػضَیت‬
‫افتخبسی)) دس یه سبصهبى ّوبًٌذ هی وٌٌذ‪.‬‬

‫‪.5‬اسثشد سایح اصغالح ((وثشت گشایی دیٌی)) دسثبسُ اًذیطْبی است وِ هی تَاى آى سا پلَسالیسن دس حمبًیت ًبهیذ ‪,‬دیذگبّی وِ‬
‫ادیبى گًَبگَى سا ثِ سسویت هی ضٌبسذ ٍ ّوِ آى ّب سا ثِ سَی حمیمت هی خَاًذ ‪.‬‬

‫‪.6‬هْوتشیي اًَاع دیگش وثشت گشایی دیٌی ػجبست است اص ‪:‬پلَسالیسن دس سفتبس ٍ پلَسالیسن دس سستگبسی‪.‬‬

‫‪.7‬حلَسالیسن دس سفتبس ثذاى هؼٌبست وِ ثب پیشٍاى ادیبى گًَبگَى ثِ هسبلوت سفتبس وٌین ٍ اص ثش افشٍختي اتص تؼصجبت هزّجی‬
‫ثپشّشین‪.‬‬

‫‪.8‬همصَد اص پلَسالیسن دس سستگبسی اى است وِ فالح ٍ سستگبسی سا ثِ دیٌی خبظ هٌحصش ًسبصین ٍ پیشٍاى ادیبى گًَبگَى سا‪-‬‬
‫دست ون دس ضشایغی خبظ‪-‬اّل ًدبت ثذاًین‪.‬‬

‫‪.9‬وثشت گشایبى دیٌی ّش چٌذ غبلجب اص ًسجی گشایی توبم ػیبس ثیضاسی هی خَیٌذ ‪,‬گبُ دس ػول ثذاى تي هی دٌّذ‪.‬‬
 ‫‪.10‬یه دیگش اص هجبًی وثشت گشایی‪,‬تٌگٌبّبی ادسان ثطشی است ‪.‬ثش ایي ثٌیبدػگَیب ّش وذام اص یبهجشاى‪ -‬ثِ دلیل هحذٍدیت ّبی‬
‫ًگشیست ٍ اص اى حمیمت ٍاحذ ‪,‬تصَیشی هتٌبست ثبیص داًستِ ّبی خَیص ًوبیبًذُ است ‪.‬‬
‫ُ‬ ‫ثطشی‪-‬اص هٌظشی خبظ ثِ دیي‬

‫‪.11‬وثشت گشایبى ّوچٌیي ثش ایي ثبٍسًذ وِ ًوی تَاى خذاًٍذ سحین ٍ ػغَف ثِ ثٌذگبى داًست ٍ ّوچٌبى ثش گوشاّی اوثشیت اًبى‬
‫تبویذ هی ٍسصد‪.‬‬

‫‪.12‬ایي دس حبلی است وِ گوشاُ خَاًذى اوثشیت هشدهبى هالصهِ ای یب دٍصخی داًستي ّوِ اًبى ًذاسد ‪.‬دس ٍالغ همتضبی ّذایتگشی‬
‫خذاًٍذ ًیض چیضی خض فشاّن سبختي صهیٌِ ّبی اًتخبة اصاداًِ ًیست ‪.‬‬

‫‪95/9/8 ......................................................‬‬

‫فصل هفتم صفحه ‪109‬‬

‫‪.........................................................‬‬

‫نگاهی به مهم ترین ادیان جهان‬

‫‪ٙٞ‬س‪ٚ‬ئ‪٥‬ؿٓ‬

‫ث‪ٛ‬ز‪٤‬ؿٓ‬

‫‪ٟٛ٤‬ز‪٤‬ت‬

‫ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬ت‬

‫اؾالْ‬

‫‪ ٚ‬أً٘عَِ‪ٙ‬ب ئَِ‪٥‬هَ اِىَتبةَ ثِبِحَكِ ُٔهَسِلّب ََِٕب ثَ‪َ٤ َٗ٥‬س‪ َٗٔ َٝ٤‬اِىَتَبةِ ‪َِٕٙ٥َُٟٔ َٚ‬ب ََّٖ‪َٝ٥‬؛ ‪ٔ ٚ 28‬ب ا‪ ٗ٤‬وتبة =لطآٖ<‬
‫ضا ث‪ ٝ‬حكّ ث‪ ٝ‬ؾ‪ ٢ٛ‬ت‪ ٛ‬فط‪ ٚ‬فطؾتبز‪ ،ٓ٤‬زض حبِ‪ ٣‬و‪ ٝ‬تهس‪٤‬ك و‪ٙٙ‬س‪ ٠‬وتبة‪ٞ‬ب‪ ٢‬پ‪٥‬ك‪ ٚ ٗ٥‬حبوٓ ثط‬
‫آ٘‪ٟ‬بؾت‪.‬‬

‫‪ٔ .28‬بئس‪.4 :)5( ٜ‬‬

‫‪ .‬ث‪٥‬ف اظ ز‪ٚ‬ؾ‪ ْٛ‬رٕٗ‪٥‬ت ر‪ٟ‬بٖ اظ چ‪ٟ‬بض ز‪ٔ ٗ٤‬ؿ‪٥‬ح‪٥‬ت‪ ،‬اؾالْ‪ٙٞ ،‬س‪ٚ‬ئ‪٥‬ؿٓ ‪ ٚ‬ث‪ٛ‬ز‪٤‬ؿٓ پ‪٥‬ط‪٣ٔ ٢ٚ‬‬
‫و‪ٙٙ‬س‬

‫از‪٤‬بٖ ت‪ٛ‬ح‪٥‬س‪ ٚ ٢‬غ‪٥‬ط ت‪ٛ‬ح‪٥‬س‪٢‬‬

‫الف) ٌّذٍئ٘سن‬

‫ال‪ٛ‬أ‪ ٣‬آض‪٤‬ب‪ ٣٤‬و‪ ٝ‬حس‪ٚ‬ز ‪ 3500‬ؾبَ پ‪٥‬ف ث‪ٙٞ ٝ‬س‪ٚ‬ؾتبٖ ٔ‪ٟ‬برطت وطز٘س‪ ،‬زاضا‪ ٢‬آ‪ ٣ٙ٥٤‬ث‪ٛ‬ز٘س و‪ٝ‬‬
‫ثط‪ٕٞ‬ب‪ ٣٤‬ذ‪ٛ‬ا٘س‪٣ٔ ٜ‬ق‪ٛ‬ز‪ .‬ز‪ٙٞ ٗ٤‬س‪ 29ٚ‬قىُ تح‪٤َٛ‬بفت‪ٝ‬ا‪ ٢‬اظ آٖ آ‪ ٗ٥٤‬اؾت‪.‬‬

‫‪ -1‬کتابّإ هقذس‬

‫ازٖ‪ ٚ ٝ٥‬آ‪ٞٗ٥٤‬ب‪ٙٞ ٢‬س‪ٚ‬اٖ زض ٔزٕ‪ ٖٝٛ‬ا‪ ٢‬ث‪٘ ٝ‬بْ ‪ٚ‬زا‪ٞ‬ب (‪ ;Veda‬زا٘ف) ث‪ ٝ‬ظثبٖ ؾب٘ؿىط‪٤‬ت‬
‫ٌطزآٔس‪ ٜ‬اؾت‪ .‬پػ‪ٞٚ‬كٍطاٖ‪ ،‬تبض‪٤‬د ته‪٥ٙ‬ف ‪ٚ‬زا‪ٞ‬ب ضا ث‪ 1000 ٗ٥‬تب ‪ 1400‬لجُ اظ ٔ‪٥‬الز ٔ‪ ٣‬زا٘‪ٙ‬س‪.‬‬
‫ٔتٗ ‪ٚ‬زا‪ٞ‬ب ا‪ٚ‬ضاز‪ ٢‬اؾت زض ؾتب‪٤‬ف آتف‪ ،‬ذ‪ٛ‬ضق‪٥‬س ‪ ٚ‬ؾب‪٤‬ط ٔٓب‪ٞ‬ط َج‪ٗ٥‬ت ‪٥٘ ٚ‬ع زٖب‪ٞ‬ب‪ ٣٤‬ثطا‪٢‬‬
‫فطاذ‪ ٣‬ض‪ٚ‬ظ‪ ،٢‬ثبض‪ٚ‬ض‪ ،٢‬ثركب‪٤‬ف ٌ‪ٙ‬ب‪ٞ‬بٖ ‪ ٚ‬رع ا‪ٟٙ٤‬ب ‪ .‬زض ظٔبٖ‪ٞ‬ب‪ ٢‬ثٗس‪ ،‬ثطَ‪ٕٙٞ‬بٖ (ض‪ٚ‬حب٘‪)ٖٛ٥‬‬
‫قطح ‪ ٚ‬تفؿ‪٥‬ط‪ٞ‬ب‪ ٣٤‬ثط ‪ٚ‬زا‪ٞ‬ب ٘‪ٛ‬قت‪ٙ‬س و‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ثطا‪ٞ ٕٝٙٞ‬ب‪ 30‬ق‪ٟ‬طت ‪٤‬بفت‪.‬‬

‫وتبة‪ٞ‬ب‪َٟٔ ٢‬بث‪ٟ‬بضت‪ ٚ 31ٝ‬ضأب‪٤‬ب٘‪ 32ٝ‬ثب ٔحت‪ٛ‬ا‪ ٢‬اؾبَ‪٥‬ط‪ ٢‬ضظٔ‪ ٚ ٣‬ثعٔ‪ ،٣‬اظ ز‪ٍ٤‬ط وتت ٔمسؼ‬
‫‪ٙٞ‬س‪ ٢‬ث‪ٝ‬قٕبض ٔ‪٣‬ض‪٘ٚ‬س‪ .‬وتبة ثؿ‪٥‬بض ٔٗط‪ٚ‬ف ‪ ٚ‬رصاة ث‪ٍٟٛ‬زٌ‪٥‬تب (‪ ;gita-Bhagavad‬ؾط‪ٚ‬ز‬
‫ذسا‪ٔ ٢‬ز‪٥‬س) زض انُ ثرك‪ ٣‬اظ ٔ‪ ١ٔٛٓٙ‬نس‪ٞ‬عاض ث‪٥‬ت‪ٟٔ ٣‬بضث‪ٟ‬بضت‪ ٝ‬اؾت و‪ٔ ٝ‬ؿتمالً ٔ‪ٛ‬ضز ت‪ٛ‬ر‪ٝ‬‬
‫لطاض ٌطفت‪ ٝ‬اؾت‪.‬‬

‫‪ -2‬فزٌّگ ٍ تزت٘ت ٍداٖٗ‬

 ‫حس‪ٚ‬ز لطٖ قكٓ پ‪٥‬ف اظ ٔ‪٥‬الز زض ا‪ٚ‬د التساض ض‪ٚ‬حب٘‪ٙٞ ٖٛ٥‬س‪ٓ٘ ،ٚ‬بْ َجمبت‪ ٣‬قس‪٤‬س‪ ٢‬پص‪٤‬طفت‪ ٝ‬قس‬
‫و‪ 2500 ٝ‬ؾبَ ؾب‪ ١٤‬ؾ‪ ٗ٥ٍٕٟ‬ذ‪ٛ‬ز ضا ثط وك‪ٛ‬ض پ‪ٟٙ‬ب‪ٚ‬ض ‪ٙٞ‬س‪ٚ‬ؾتبٖ افى‪ٙ‬س‪ٛٙٞ ٚ ٜ‬ظ ‪ ٓٞ‬ثمب‪٤‬ب‪ ٢‬آٖ‬
‫‪ٚ‬ر‪ٛ‬ز زاضز‪ .‬پػ‪ٞٚ‬كٍطاٖ ا‪َ ٗ٤‬جمبت ارتٕبٖ‪ ٣‬ضا وبؾت‪٣ٔ 33‬ذ‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬س و‪ٚ ٝ‬اغ‪ٜ‬ا‪ ٢‬پطتمبِ‪ ٣‬ث‪ٙٗٔٝ‬ب‪٢‬‬
‫٘ػاز اؾت‪ .‬ا‪ٓ٘ ٗ٤‬بْ چ‪ٟ‬بض َجم‪ ٝ‬ضا اظ ‪٤‬ىس‪ٍ٤‬ط ٕٔتبظ ٔ‪ ٣‬وطز‪ :‬ض‪ٚ‬حب٘‪ ،ٖٛ٥‬قب‪ٞ‬بٖ ‪ ٚ‬قب‪ٞ‬عازٌبٖ ‪ٚ‬‬
‫ر‪ٍٙ‬ب‪ٚ‬ضاٖ‪ ،‬ثبظضٌب٘بٖ ‪ ٚ‬ز‪ٞ‬مب٘بٖ ‪ ٚ‬زض پب‪٤‬بٖ ٘‪٥‬ع وبضٌطاٖ‪ٗٔ ،‬بقطت افطاز ‪٤‬ه َجم‪ ٝ‬ثب َجمبت ز‪ٍ٤‬ط‬
‫قطٖبً ‪ٖ ٚ‬طفبً ٕٔ‪ ٔٛٙ‬ث‪ٛ‬ز؛ ث‪٤ٚ ٝ‬ػ‪َ ٜ‬جم‪ ٝ‬آذط و‪ ٝ‬افطاز َجم‪ ١‬ثبالتط حت‪ ٣‬اظ ٍ٘ب‪ ٜ‬وطزٖ ث‪ ٝ‬آ٘‪ٟ‬ب پط‪٥ٞ‬ع‬
‫ٔ‪٣‬وطز٘س‪ .‬فط‪ٚ‬تط اظ ا‪ ٗ٤‬چ‪ٟ‬بض َجم‪ ،ٝ‬ث‪٥ٔٛ‬بٖ غ‪٥‬طآض‪٤‬ب‪ٙٞ ٣٤‬س‪ٚ‬ؾتبٖ ث‪ٛ‬ز٘س و‪٘« ٝ‬زؽ‪ٞ‬ب» ٘بٔ‪٥‬س‪-٣ٔ ٜ‬‬
‫قس٘س‪ .‬افطاز ا‪َ ٗ٤‬جم‪ٞ ٝ‬ط ٌب‪ ٜ‬اظ ثبة يط‪ٚ‬ضت (ٔخالً ثطا‪ ٢‬حُٕ ظثبِ‪ )ٝ‬ث‪ٔ ٝ‬حُ ؾى‪٘ٛ‬ت چ‪ٟ‬بض َجم‪١‬‬
‫‪٤‬بزقس‪٣ٔ ٜ‬ضفت‪ٙ‬س‪ِٛٔ ،‬ف ث‪ٛ‬ز٘س ثب نسا‪ ٢‬ثّ‪ٙ‬س حً‪ٛ‬ض ذ‪ٛ‬ز ضا اٖالْ و‪ٙٙ‬س تب ٍ٘ب‪ ٜ‬افطاز َجمبت ثبال‬
‫ث‪ ٝ‬ا‪ٌ ٗ٤‬ط‪٥٘ ٜٚ‬فتس‪ .‬ا‪ ٗ٤‬ؾ‪ٙ‬ت ارتٕبٖ‪ ٣‬زض ؾبَ ‪٥ٔ 1955‬الز‪ ٢‬ضؾٕبً ِغ‪ٌ ٛ‬طز‪٤‬س ‪ ٚ‬ت‪ٟٙ‬ب رّ‪ٞ ٜٛ‬ب‪٣٤‬‬
‫اظ آٖ ثبل‪ ٣‬اؾت‪.‬‬

‫ض‪ٚ‬ز ذط‪ٚ‬قبٖ ٌ‪ ًٙ‬و‪ ٝ‬زض ثرف ثعضٌ‪ ٣‬اظ ‪ٙٞ‬س‪ٚ‬ؾتبٖ رط‪٤‬بٖ زاضز‪٘ ،‬عز ‪ٙٞ‬س‪ٚ‬اٖ اظ تمسؼ ثبال‪٣٤‬‬
‫ثطخ ‪ٚ‬ضزاض اؾت ‪ ٚ‬غؿُ وطزٖ زض آٖ ث‪٤ٚ ٝ‬ػ‪ ٜ‬زض ق‪ٟ‬ط ثَ‪ٙ‬بضؼ ٖجبزت‪ ٟٓٔ ٣‬قٕطز‪ ٣ٔ ٜ‬ق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫پط‪٥ٞ‬ع اظ آظاض رب٘ساضاٖ‪ ،‬انُ ٔ‪ ٣ٕٟ‬اؾت و‪ٕٞ ٝ‬چ‪ٙ‬بٖ پبثطربؾت ‪ .‬ا‪ ٗ٤‬آٔ‪ٛ‬ظ‪ ،ٜ‬ذ‪ٛ‬ضزٖ ٌ‪ٛ‬قت‬
‫ح‪ٛ٥‬ا٘بت ضا ّٖٕ‪ ٣‬غ‪٥‬طاذالل‪ ٣ٔ ٣‬زا٘س ‪ ٚ‬ا‪ٔ ٗ٤‬ؿئّ‪ ٝ‬احط ٖز‪٥‬ج‪ ٣‬ثط ق‪ ٠ٛ٥‬ظ٘سٌ‪ٙٞ ٣‬س‪ٚ‬اٖ ثط رب‪٢‬‬
‫٘‪ٟ‬بز‪ ٜ‬اؾت‪ .‬زض ا‪٥ٔ ٗ٤‬بٖ‪ٌ ،‬ب‪ٔ ٚ‬مسؼتط‪ ٗ٤‬ح‪ٛ٥‬اٖ ث‪ٝ‬قٕبض ٔ‪٣‬ض‪ٚ‬ز ‪ٛ٘ ٚ‬ق‪٥‬سٖ ازضاض ‪ ٚ‬ذ‪ٛ‬ضزٖ‬
‫ؾطٌ‪ ٗ٥‬آٖ ثطا‪ ٢‬تجطن ‪ ٚ‬تُ‪٥ٟ‬ط زض‪ َٕٛٗٔ ،٣٘ٚ‬اؾت ‪.‬‬

‫‪ -3‬فلسفٔ اٍپاً٘شادّا‬

‫حس‪ٚ‬ز ؾبَ‪ٞ‬ب‪ 800 ٢‬تب ‪ 500‬لجُ اظ ٔ‪٥‬الز‪ٍٙٞ ،‬بٔ‪ ٣‬و‪ ٝ‬ا٘زبْ آزاة ‪ ٚ‬ضؾ‪ْ ْٛ‬ب‪ٞ‬ط‪ ٢‬ث‪ ٝ‬افطاٌ‬
‫ٌطا‪٥٤‬س‪ ،‬ثط‪ٕٙٞ‬بٖ چبض‪ ٠‬وبض ضا زض انالح ز‪ ٗ٤‬ز‪٤‬س٘س ‪ٔ ٚ‬زٕ‪ٗٔ ٖٝٛ‬بضف‪ ٣‬ضا پس‪٤‬س آ‪ٚ‬ضز٘س و‪ ٝ‬زؾت‪ ٝ‬ا‪٢‬‬
‫اظ آ٘‪ٟ‬ب ا‪ٚ‬پب٘‪٥‬كبز‪ٞ‬ب‪٘ 34‬بْ ٌطفت‪ .‬ا‪ ٗ٤‬وتبة ضا زاضاقى‪ 1024-1069( ٜٛ‬ق) فطظ٘س قب‪ٜ‬ر‪ٟ‬بٖ‬

‫‪33‬‬
‫‪.Caste.‬‬
 ‫(پبزقب‪ٔ ٜ‬ؿّٕبٖ ‪ٙٞ‬س‪ٚ‬ؾتبٖ) ث‪ ٝ‬اٍ٘‪٥‬ع‪٘ ٠‬كبٖ زازٖ ٘مبٌ اقتطان ٖطفبٖ اؾالٔ‪ٙٞ ٚ ٣‬س‪ ٣٤ٚ‬زض‬
‫ؾبَ ‪ٞ 1067‬زط‪ ٢‬لٕط‪ ٢‬ث‪ ٝ‬ظثبٖ فبضؾ‪ ٣‬تطرٕ‪ ٝ‬وطز ‪ ٚ‬آٖ ضا ؾطّ اوجط ٘بٔ‪٥‬س ‪ .‬ا‪ٚ‬پب٘‪٥‬كبز‪ٞ‬ب ثُ‪ٖٛ‬‬
‫‪ٚ‬زا‪ٞ‬ب ضا ٔ‪٣‬قىبفس ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ر‪ٔ ٝ‬طزْ ضا اظ آزاة ‪ ٚ‬ضؾ‪ْ ْٛ‬ب‪ٞ‬ط‪ ٢‬ث‪ ٝ‬اؾطاض زض‪ٔ ٚ ٣٘ٚ‬فب‪ ٓ٥ٞ‬ثبَ‪٣ٙ‬‬
‫ٔ‪٣‬وكب٘س‪ .‬وتبة ‪٤‬بز قس‪ ٜ‬ق‪ٟ‬طت ر‪ٟ‬ب٘‪ ٣‬زاضز؛ تب آ٘زب و‪ٔ ٝ‬طح‪ٖ ْٛ‬الٔ‪َ ٝ‬جبَجب‪ ٣٤‬زض آحبض ذ‪ٛ‬ز ث‪ٝ‬‬
‫‪35‬‬
‫ثطذ‪ ٣‬اظ ُٔبِت ت‪ٛ‬ح‪٥‬س‪ ٢‬آٖ اقبض‪ ٜ‬وطز‪ ٜ‬اؾت ‪.‬‬

‫‪ -4‬خذاٗاى ٍداٖٗ‬

‫‪ٙٞ‬س‪ٚ‬اٖ ث‪ ٝ‬ذسا‪٤‬بٖ آؾٕب٘‪ ٚ ٣‬ظٔ‪ ٣ٙ٥‬ث‪ ٣‬قٕبض‪ ٢‬ثب ٘بْ‪ٞ‬ب ‪ ٚ‬نفبت ٖز‪٥‬ت ‪ ٚ‬غط‪٤‬ت ٔٗتمس٘س ‪ ٚ‬ثطا‪٢‬‬
‫‪ٞ‬ط ‪٤‬ه ثتذب٘‪ٞٝ‬ب‪ ٢‬ثبقى‪٣ٔ ٣ٞٛ‬ؾبظ٘س‪ .‬اٖتمبز ث‪ ٝ‬رّ‪ٌ ٜٛ‬ط‪ ٢‬ذسا‪٤‬بٖ ث‪ ٝ‬قىُ ا٘ؿبٖ ‪ ٚ‬ح‪ٛ٥‬اٖ زض‬
‫از‪ٚ‬اض ٔرتّف ٘‪٥‬ع ثؿ‪٥‬بض رّت ٘ٓط ٔ‪٣‬و‪ٙ‬س‪ .‬و‪ ٝ‬أط‪ٚ‬ظ‪ ٜ‬غبِجبً ث‪ ٝ‬قىُ ٖط‪ٚ‬ؾه ‪ٞ‬ب‪ ٢‬فُظ‪ٞ ٢‬ؿت‪ٙ‬س‬

‫‪ -5‬خذاٗاى سِگاًِ‬

‫آض‪٤‬ب‪٥٤‬بٖ ‪ٙٞ‬س‪ٚ‬ؾتبٖ ٔب٘‪ٙ‬س ثؿ‪٥‬بض‪ ٢‬اظ ٔكطوبٖ‪ ،‬ث‪ ٝ‬ذسا‪ ٢‬آفط‪ٙٙ٤‬س‪ ٠‬ر‪ٟ‬بٖ ٘‪٥‬ع ٔٗتمس ث‪ٛ‬ز٘س ‪ ٚ‬ا‪ ٚ‬ضا‬
‫ثط‪ٕٞ‬ب (; لبئٓ ثبِصات ‪ ٚ‬اظِ‪ ٚ ٣‬اثس‪٘٣ٔ ) ٢‬بٔ‪٥‬س٘س‪ .‬ز‪ ٚ‬ذسا‪ ٟٓٔ ٢‬ز‪ٍ٤‬ط‪ -‬و‪ٔ ٝ‬زٕ‪ٖٛ‬بً ذسا‪٤‬بٖ تخّ‪٥‬ج‬
‫‪ٙٞ‬س‪ ٢‬ضا قىُ ٔ‪ ٣‬ز‪ٙٞ‬س‪ -‬ق‪ٛ٥‬ا‪٤ٚ ٚ 36‬ك‪٘ 37ٛٙ‬بْ زاض٘س‪ .‬ق‪ٛ٥‬ا ذسا‪ ٢‬فب٘‪ ٣‬و‪ٙٙ‬س‪ ٚ( ٜ‬زض ٖ‪ ٗ٥‬حبَ‬
‫اح‪٥‬بٌط) اؾت و‪ٔ ٝ‬زؿٕ‪ ١‬چ‪ٟ‬بض زؾت ‪ ٚ‬زض حبَ ضلم ا‪ ٚ‬فطا‪ٚ‬اٖ اؾت ‪ .‬ضلم ق‪ٛ٥‬ا ٘مف ا‪ ٚ‬ضا زض‬
‫ا٘‪ٟ‬ساْ ‪ ٚ‬اح‪٥‬ب‪ٔ ٢‬زسز ٘كبٖ ٔ‪ ٣‬ز‪ٞ‬س‪٤ٚ .‬ك‪ ٛٙ‬ذسا‪ ٢‬حفّ و‪ٙٙ‬س‪ ٜ‬اؾت ‪ ٚ‬تبو‪ ٝ٘ ٖٛٙ‬ثبض ث‪ ٝ‬قىُ ح‪ٛ٥‬اٖ‬
‫‪٤‬ب ا٘ؿبٖ تزّ‪٤٣‬بفت‪ ٚ ٝ‬ث‪ ٝ‬ذسٔت ضؾب٘‪ ٣‬ث‪ٔ ٝ‬طزْ پطزاذت‪ ٝ‬اؾت ‪ .‬آذط‪ ٗ٤‬تزّ‪ ٣‬ا‪ ٚ‬وَّى‪٘ 38 ٣‬بْ زاضز‬
‫و‪ٖٛٛٔ ٝ‬ز آذطاِعٔبٖ اؾت ‪ ٚ‬ثطا‪ ٢‬انالح ر‪ٟ‬بٖ ْ‪ٟٛ‬ض ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س وطز ‪ .‬اظ ؾ‪ ٢ٛ‬ز‪ٍ٤‬ط‪ ،‬حى‪ٕ٥‬بٖ ‪ٚ‬‬
‫زا٘كٕ‪ٙ‬ساٖ ‪ٙٞ‬س‪ ،ٚ‬ذسا‪٤‬بٖ ث‪ ٣‬قٕبض ا‪ ٗ٤‬ز‪ ٗ٤‬ضا ٔٓ‪ٟ‬ط ‪٤‬ه ذسا‪ ٢‬ثعضي ٔ‪ ٣‬زا٘‪ٙ‬س‪ .‬اظ ز‪٤‬سٌب‪ ٜ‬آ٘بٖ‪ ،‬ا‪ٗ٤‬‬
‫ر‪ٟ‬بٖ ‪ ١ٕٞ ٚ‬ارعا‪ ٢‬آٖ زض حم‪٥‬مت ذ‪٥‬بِ‪ ٣‬ث‪٥‬ف ٘‪٥‬ؿت ‪ .‬ا‪ ٗ٤‬ذ‪٥‬بَ ضا ٔب‪٤‬ب (‪ ;Maya‬فط‪٤‬ت ‪)ٓٞٚ ٚ‬‬
 ‫ٔ‪٘٣‬بٔ‪ٙ‬س‪ .‬ث‪ ٝ‬ثب‪ٚ‬ض آ٘‪ٟ‬ب‪ ١ٕٞ ،‬ا‪ ٗ٤‬ن‪ٛ‬ضت ‪ٞ‬ب‪ ٣ٕٞٚ ٢‬ؾطا٘زبْ ٘بث‪ٛ‬ز ٔ‪ ٣‬ق‪٘ٛ‬س ‪ ٚ‬ت‪ٟٙ‬ب ثط‪ٕٞ‬ب ثبل‪٣‬‬
‫ٔ‪ٔ٣‬ب٘س‪.‬‬

‫‪ -6‬کزهِ‪ ،‬سوسارُ ٍ هَکشِ (ً٘زٍاًِ)‬

‫ثطاؾبؼ لب٘‪ ٖٛ‬وطٔ‪ ;Karma( ٝ‬وطزاض) آزٔ‪٘ ٣‬ت‪٥‬ز‪ ١‬اٖٕبَ ذ‪ٛ‬ز ضا زض ز‪ٚ‬ض‪ٞ ٜ‬ب‪ ٢‬ثبظٌكت ذ‪ٛ‬ز‬
‫زض ا‪ ٗ٤‬ر‪ٟ‬بٖ ٔ‪٣‬ث‪ٙ٥‬س‪ .‬نؾب٘‪ ٣‬و‪ ٝ‬وبض ٘‪٥‬ه ا٘زبْ زاز‪ ٜ‬ا٘س‪ ،‬زض ٔطحّ‪ ١‬ثٗس‪ ،‬ظ٘سٌ‪ٔ ٣‬طفّ‪ ٚ ٝ‬ذ‪ٛ‬ق‪٣‬‬
‫زاض٘س ‪ ٚ‬آ٘بٖ و‪ ٝ‬وبض ثس ٔ‪ ٣‬و‪ٙٙ‬س‪ ،‬زض ثبظٌكت ثب ث‪ٛٙ٥‬ا‪ ٚ ٣٤‬ثسثرت‪ ٣‬زؾت ث‪ٌ ٝ‬ط‪٤‬جبٖ ذ‪ٛ‬ا‪ٙٞ‬س ث‪ٛ‬ز ‪ٚ‬‬
‫چ‪ٝ‬ثؿب ث‪ ٝ‬قىُ ح‪ٛ٥‬اٖ ثبظ ٔ‪ٌ ٣‬طز٘س‪ .‬ؾٕؿبض‪ ;Samsara( ٜ‬ت‪ٙ‬بؾد) زض آ‪ٙٞ ٗ٥٤‬س‪ ٚ‬زاضا‪ ٢‬ا‪٥ٕٞ‬ت‪٣‬‬
‫فطا‪ٚ‬اٖ اؾت‪ .‬ث‪ ٝ‬اٖتلبز ‪ٙٞ‬س‪ٚ‬اٖ‪ ،‬ت‪ٟٙ‬ب ضا‪ ٜ‬ض‪ٞ‬ب‪ ٣٤‬اظ ٌطز‪ ١٘ٚ‬ت‪ٙ‬بؾد ‪ ٚ‬ت‪ِٛ‬س‪ٞ‬ب‪ٔ ٢‬ىطض زض ر‪ٟ‬بٖ پط اظ‬
‫ض٘ذ ‪ ٚ‬ثال‪ ،‬زؾت‪٥‬بث‪ ٣‬ث‪ٛٔ ٝ‬وك‪ ;Moksha( ٝ‬ض‪ٞ‬ب‪ ٚ )٣٤‬ث‪ ٝ‬تٗج‪٥‬ط ز‪ٍ٤‬ط پ‪ٛ٥‬ؾتٗ ث‪٥٘ ٝ‬ط‪ٚ‬ا٘‪ 39 ٝ‬اؾت‪.‬‬
‫ا‪ٚ ٗ٤‬اغ‪ ٜ‬و‪ ٝ‬زض ِغت ث‪ٙٗٔ ٝ‬ب‪ ٢‬ذبٔ‪ٛ‬ق‪ ٚ ٣‬آضأف اؾت‪ ،‬ثط ف‪ٙ‬ب‪ ٢‬ف‪ ٣‬اهلل زالِت زاضز‪.‬‬

‫ب) تَدٗسن‬

‫آ‪ ٗ٥٤‬ث‪ٛ‬زا ‪٤‬ى‪ ٣‬اظ قبذ‪ٞٝ‬ب‪ ٢‬آ‪ ٗ٥٤‬ثط‪ٕٞ‬ب‪ ٣٤‬اؾت‪ .‬ا‪ ٗ٤‬آ‪ ٗ٥٤‬ث‪ّٖ ٝ‬ت زاقتٗ ا٘س‪٤‬ك‪ٞ ٝ‬ب‪ٖ ٢‬طفب٘‪٣‬‬
‫ُِ‪٥‬ف اذ‪٥‬طاً ث‪ ٝ‬اض‪ٚ‬پب ‪ ٚ‬آٔط‪٤‬ىب ٘‪٥‬ع ضا‪٤ ٜ‬بفت‪ ٝ‬اؾت ‪.‬‬

‫‪- 1‬سزگذشت تَدا‬

‫ث‪ٛ‬زا (‪ ;Buddha‬ث‪٥‬ساض) ِمت قب‪ٞ‬عاز‪ٜ‬ا‪ ٢‬اؾت و‪ ٝ‬زض حس‪ٚ‬ز ؾبَ ‪ 563‬ق‪ ْ .‬ث‪ ٝ‬ز٘‪٥‬ب آٔس ‪٘ ٚ‬بْ‬
‫انّ‪ ٣‬ا‪ٌٛ ٚ‬تبٔب‪ 40‬اؾت‪ .‬ؾتبض‪ٜ‬ق‪ٙ‬بؾبٖ پ‪٥‬كٍ‪ ٣٤ٛ‬وطز‪ ٜ‬ث‪ٛ‬ز٘س ا‪ ٗ٤‬قب‪ٞ‬عاز‪ ٜ‬پؽ اظ ٔكب‪ٞ‬س‪٠‬‬
‫ٕ٘‪ٞٝ٘ٛ‬ب‪ ٢‬ث‪ٕ٥‬بض‪ ،٢‬پ‪٥‬ط‪ٔ ٚ ٢‬طي ‪ ٚ‬ثطذ‪ٛ‬ضز ثب ‪٤‬ه ض‪٤‬بيت وف‪ ،‬ز٘‪٥‬ب ضا تطن ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س وطز ‪ ٢ٚ .‬زض‬
‫‪ 29‬ؾبٍِ‪ ٣‬پؽ اظ ٔكب‪ٞ‬س‪ٛٔ ٠‬اضز ٔصو‪ٛ‬ض‪ ،‬قجب٘‪ ٝ‬اظ وبخ ‪ ٚ‬ت‪ٕٗٙ‬بت آٖ ٌط‪٤‬رت ‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬ض‪٤‬بيت ض‪٢ٚ‬‬
‫آ‪ٚ‬ضز‪ .‬قف ؾبَ ض‪٤‬بيت‪ٞ‬ب‪ ٢‬ؾرت ‪َ ٚ‬بلتفطؾب‪ ،‬قف ؾبَ تأُٔ ‪ ٚ‬تفىط ‪ٞ ٚ‬فتبز ‪ٞ‬فت‪ ٝ‬ت‪ٛ‬لف‬
‫ظ‪٤‬ط زضذت‪ ٣‬و‪ ٝ‬ثٗس‪ٞ‬ب زضذت ث‪٥‬ساض‪٘ ٢‬بْ ٌطفت‪ٔ ،‬طاحّ‪ ٣‬ث‪ٛ‬ز و‪ٌٛ ٝ‬تبٔب ثب پكت ؾط ٘‪ٟ‬بزٖ آ٘‪ٟ‬ب ث‪ٝ‬‬
‫حم‪٥‬مت زؾت ‪٤‬بفت‪.‬‬

‫‪ -2‬تأس٘س ًظام‬

‫ا٘س‪٤‬ك‪ٞٝ‬ب‪ ٢‬انالح‪ ٣‬ث‪ٛ‬زا ٔربِف ثب تٗهت ‪ٞ‬ب‪ ٢‬ثط‪ٕٙٞ‬بٖ ث‪ٛ‬ز ‪ ٚ‬اذتالفبت َجمبت‪ ٣‬ضا ثبَُ ٔ‪- ٣‬‬
‫قٕطز‪ .‬ا‪ ٗ٤‬تٗبِ‪ ،ٓ٥‬تطن ز٘‪٥‬ب‪ ،‬ت‪ٟ‬ص‪٤‬ت ٘فؽ‪ ،‬تأُٔ‪ٔ ،‬طالج‪ ٚ ٝ‬تالـ ثطا‪ ٢‬ض‪ٞ‬ب‪ ٣٤‬اظ ٌطز‪ ١٘ٚ‬ظ٘سٌ‪٣‬‬
‫پطاظ ض٘ذ ا‪ ٗ٤‬ر‪ٟ‬بٖ ضا ت‪ٛ‬ن‪ ٣ٔ ٝ٥‬و‪ٙ‬س ‪ٚ ٚ‬ن‪ َٛ‬ث‪٥٘ ٝ‬ط‪ٚ‬ا٘‪ ٝ‬ضا پطا‪٥ٕٞ‬ت ٔ‪ ٣‬زا٘س‪.‬‬

‫‪ -3‬اخالق٘ات‬

‫ث‪ٛ‬زا ضا‪ ٜ‬زضؾت ظ٘سٌ‪ ٣‬ضا زض ‪ٞ‬كت لب٘‪ ٖٛ‬ثعضي ذالن‪ ٣ٔ ٝ‬و‪ٙ‬س و‪ٖٙ ٝ‬ب‪ ٗ٤ٚ‬آ٘‪ٟ‬ب چ‪ ٗ٥ٙ‬اؾت ‪:‬‬
‫ز‪٤‬سٌب‪ ٜ‬زضؾت‪ ،‬ا٘س‪٤‬ك‪ ١‬زضؾت‪ ،‬ؾرٗ زضؾت ‪ ،‬ضفتبض زضؾت‪ٗٔ ،‬بـ زضؾت‪ ،‬و‪ٛ‬قف زضؾت‪،‬‬
‫ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬زضؾت ‪ ٚ‬تأُٔ زضؾت ‪ٕٞ ٢ٚ .‬چ‪ ٗ٥ٙ‬پ‪٥‬ط‪ٚ‬اٖ ذ‪ٛ‬ز ضا اظ ا‪ ٗ٤‬أ‪ٛ‬ض پط‪٥ٞ‬ع ٔ‪ ٣‬ز‪ٞ‬س‪ :‬آظاض‬
‫رب٘ساضاٖ‪ ،‬زظز‪ ،٢‬ث‪ٖ٣‬فت‪ ،٣‬زض‪ٔ ،٘ٚ‬ؿت‪ ،٣‬ثسٌ‪ ،٣٤ٛ‬ذ‪ٛ‬زذ‪ٛ‬ا‪٘ ،٣ٞ‬بزا٘‪ ٚ ٣‬زقٕ‪. ٣ٙ‬‬

‫‪ -4‬کتة هقذس تَداٖٗ‬

‫لس‪٣ٕ٤‬تط‪ ٗ٤‬وتبة ٔمسؼ ث‪ٛ‬زا‪٥٤‬بٖ تط‪٢‬پ‪٥‬تى‪ ;Pitaka-Tri( ٝ‬ؾ‪ ٝ‬ؾجس) ٘بٔ‪٥‬س‪٣ٔ ٜ‬ق‪ٛ‬ز و‪ ٝ‬زاضا‪٢‬‬
‫ؾ‪ ٝ‬ثرف اؾت‪ .‬فطل‪ٞٝ‬ب‪ٔ ٢‬رتّف ث‪ٛ‬زا‪ ٣٤‬وتبة‪ٞ‬ب‪ٔ ٢‬ره‪ٛ‬ل ث‪ ٝ‬ذ‪ٛ‬ز ٘‪٥‬ع زاض٘س ‪.‬‬

‫ج) َْٗدٗت‬

‫‪ٟٛ٤‬ز‪٤‬بٖ اظ ٘ػاز ٖجطا٘‪ٞ ٣‬ؿت‪ٙ‬س ‪٘ .‬بْ «ٖجطا٘‪ »٣‬ضا و‪ٗٙ‬ب٘‪٥‬بٖ پؽ اظ ‪ٚ‬ض‪ٚ‬ز حًطت اثطا‪-ٝ٥ّٖ( ٓ٥ٞ‬‬
‫اِؿالْ) ث‪ ٝ‬ؾطظٔ‪ ٗ٥‬و‪ٗٙ‬بٖ ث‪ ٝ‬ا‪ ٚ‬زاز‪ ٜ‬ا٘س؛‪ 41‬ظ‪٤‬طا ٖجطا٘‪ ٣‬اظ ٔبز‪ ٔ« ٠‬ة ض» ث‪ٙٗٔٝ‬ب‪ٌ ٢‬صضوطزٖ اظ‬
‫٘‪ٟ‬ط ٔ‪٣‬آ‪٤‬س ‪ ٚ‬ا‪ ٚ‬ثب ٖج‪ٛ‬ض اظ ض‪ٚ‬ز فطات ‪ٚ‬اضز و‪ٗٙ‬بٖ قس ‪ .‬ثطاؾبؼ آ٘چ‪ ٝ‬زض ت‪ٛ‬ضات آٔس‪ ٜ‬اؾت‪،‬‬

‫ذسا‪٘ٚ‬س ثب اثطا‪ٝ٥ّٖ( ٓ٥ٞ‬اِؿالْ) ٖ‪ٟ‬س ثؿت و‪ ٝ‬اظ ٘‪ ُ٥‬تب فطات ضا ث‪ ٝ‬فطظ٘ساٖ ا‪ ٚ‬و‪ ٝ‬اظ اؾحبق پس‪٤‬س‬
‫‪42‬‬
‫آ‪ٙ٤‬س‪ُٖ ،‬ب و‪ٙ‬س‪.‬‬
 ‫‪ -1‬حضزت ٗعقَب (اسزائ٘ل)‬

‫ث‪ٌ ٝ‬فت‪ ١‬ت‪ٛ‬ضات‪ ،‬حًطت اؾحبق (ّٖ‪ٝ٥‬اِؿالْ) رب٘ك‪ ٗ٥‬اثطا‪ ٓ٥ٞ‬ذّ‪ٝ٥ّٖ( ُ٥‬اِؿالْ) قس ‪ ٚ‬ز‪ ٚ‬فطظ٘س‬
‫ت‪ٛ‬أْ ثطا‪ ٢‬ا‪ ٚ‬ث‪ٝ‬ز٘‪٥‬ب آٔس‪٤ .‬ى‪ ٣‬اظ آٖ ز‪ ٚ‬ضا ٖ‪٥‬ؿ‪ ٚ ٛ‬ز‪ٍ٤‬ط‪ ٢‬ضا ‪ٗ٤‬م‪ٛ‬ة ٘بٔ‪٥‬س٘س ‪ٗ٤ .‬م‪ٛ‬ة ‪٣ٙٗ٤‬‬
‫«تٗم‪٥‬تو‪ٙٙ‬س‪»ٜ‬؛ ظ‪٤‬طا ‪ٍٙٞ‬بْ ت‪ِٛ‬س‪ ،‬و‪ٛ‬زن لجّ‪ ٣‬ضا تٗم‪٥‬ت وطز ‪ ٚ‬پؽ اظ ا‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬ز٘‪٥‬ب آْ ز‪.‬‬

‫حًطت ‪ٗ٤‬م‪ٛ‬ة ث‪ ٝ‬اؾطائ‪ّٔ ُ٥‬مت ث‪ٛ‬ز ‪« :.‬وؿ‪ ٣‬و‪ ٝ‬ثط ذسا ٔٓفط قس ‪ ».‬أب انُ ٔٗ‪ٙ‬ب‪ ٢‬آٖ زض ٖجط‪٢‬‬
‫چ‪ ٗ٥ٙ‬اؾت‪ « :‬وؿ‪ ٣‬و‪ ٝ‬ثط ل‪ٟ‬طٔبٖ پ‪٥‬ط‪ٚ‬ظ قس ‪ ».‬ث‪ٌ ٝ‬فت‪ ١‬ت‪ٛ‬ضات‪ ،‬وكت‪ٌ ٣‬طفتٗ حًطت ‪ٗ٤‬م‪ٛ‬ة‬
‫(ّٖ‪ٝ٥‬اِؿالْ) ثب ذسا‪٘ٚ‬س و‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬پ‪٥‬ط‪ٚ‬ظ‪ ٢‬ا‪ ٚ‬ثط ذسا ا٘زبٔ‪٥‬س‪ّٖ 43 ،‬ت ّٔمت قسٖ ‪ ٢ٚ‬ث‪ ٝ‬اؾطائ‪ ُ٥‬اؾت ‪:‬‬

‫« ٔطز‪ ٢‬ث‪ ٝ‬ؾطا٘ ا‪ ٚ‬آٔس‪ ،ٜ‬تب ؾپ‪٥‬س‪ ٠‬نجح ثب ا‪ ٚ‬وكت‪ٌ ٣‬طفت ‪ٚ .‬لت‪ ٣‬آٖ ٔطز ز‪٤‬س و‪ ٣ٕ٘ ٝ‬ت‪ٛ‬ا٘س ثط‬
‫‪ٗ٤‬م‪ٛ‬ة غبِت ق‪ٛ‬ز‪ ،‬ثط ثبال‪ ٢‬ضاٖ ا‪ ٚ‬يطث‪ ٝ‬ا‪ ٢‬ظز ‪ ٚ‬پب‪ٗ٤ ٢‬م‪ٛ‬ة نسٔ‪ ٝ‬ز‪٤‬س ‪ .‬ؾپؽ آٖ ٔطز ٌفت‪:‬‬
‫«ثٍصاض ثط‪ْٚ‬؛ چ‪ ٖٛ‬ؾپ‪٥‬س‪ ٜ‬زٔ‪٥‬س‪ ٜ‬اؾت‪ ».‬أب ‪ٗ٤‬م‪ٛ‬ة ٌفت ‪ « :‬تب ٔطا ثطوت ٘س‪ٌ ٣ٕ٘ ،٣ٞ‬صاضْ اظ ا‪ٙ٤‬زب‬
‫ثط‪ ».٢ٚ‬آٖ ٔطز پطؾ‪٥‬س‪٘« :‬بْ ت‪ ٛ‬چ‪٥‬ؿت؟» ر‪ٛ‬اة زاز‪ٗ٤« :‬م‪ٛ‬ة»‪ .‬ث‪ ٝ‬ا‪ٌ ٚ‬فت‪ « :‬پؽ اظ ا‪٘ ،ٗ٤‬بْ ت‪ٛ‬‬
‫‪44‬‬
‫ز‪ٍ٤‬ط ‪ٗ٤‬م‪ٛ‬ة ٘ر‪ٛ‬ا‪ٞ‬س ث‪ٛ‬ز‪ ،‬ثّى‪ ٝ‬اؾطائ‪ُ٥‬؛ ظ‪٤‬طا ٘عز ذسا ‪ٔ ٚ‬طزْ ٔمب‪ ْٚ‬ث‪ٛ‬ز‪ ٜ‬ا‪ ٚ ٢‬پ‪٥‬ط‪ٚ‬ظ قس‪ٜ‬ا‪».٢‬‬

‫‪ -2‬حضزت هَسٖ ٍ دُ فزهاى‬

‫پؽ اظ ذط‪ٚ‬د ث‪٣ٙ‬اؾطائ‪ ُ٥‬اظ ٔهط‪ٛٔ ،‬ؾ‪ٝ٥ّٖ( ٣‬اِؿالْ) ز‪ ٜ‬فطٔبٖ ٔ‪ ٟٓ‬ضا‪ -‬و‪ ٝ‬ذسا‪٘ٚ‬س زض َ‪ٛ‬ض‬
‫ؾ‪ٙ٥‬ب ثس‪ ٚ‬زاز‪ ٜ‬ث‪ٛ‬ز‪ -‬ؾطِ‪ٛ‬ح‪ ١‬زٖ‪ٛ‬ت ذ‪ٛ‬ز لطا ض زاز‪:‬‬

‫‪ -1‬ثطا‪ ٢‬ذ‪ٛ‬ز ذسا‪ ٣٤‬رع ٔٗ ٍ٘‪٥‬ط‪٤‬س؛‬

‫‪ -2‬ث‪ ٝ‬ثت ؾزس‪٘ ٜ‬ى‪٥ٙ‬س؛‬

‫‪٘ -3‬بْ ذسا ضا ث‪ ٝ‬ثبَُ ٘جط‪٤‬س؛‬

 ‫‪ -4‬ق‪ٙ‬ج‪ ٝ‬ضا ٌطأ‪ ٣‬ثساض‪٤‬س؛‬

‫‪ -5‬پسض ‪ٔ ٚ‬بزض ضا احتطاْ و‪٥ٙ‬س؛‬

‫‪ٔ -6‬طتىت لتُ ٘ك‪٤ٛ‬س؛‬

‫‪ -7‬ظ٘ب ٘ى‪٥ٙ‬س؛‬

‫‪ -8‬زظز‪٘ ٢‬ى‪٥ٙ‬س؛‬

‫‪ -9‬ثط ‪ٕٞ‬ؿب‪ 45ٝ٤‬ق‪ٟ‬بزت زض‪٘ ٘ٚ‬س‪٥ٞ‬س؛‬

‫‪ -10‬ث‪ ٝ‬أ‪ٛ‬اَ ‪٘ ٚ‬بٔ‪ٛ‬ؼ ‪ٕٞ‬ؿب‪ٛ٘ َٕٕ ٝ٤‬ضظ‪٤‬س ‪.‬‬

‫‪ -3‬تٌََخ‪ ،‬کتاب آسواًٖ َْٗدٗت‬

‫‪ٟٛ٤‬ز‪٤‬بٖ وتبة آؾٕب٘‪ ٣‬ذ‪ٛ‬ز ضا تَ‪َٙ‬د ٔ‪٘ ٣‬بٔ‪ٙ‬س و‪ٕٞ ٝ‬بٖ ٖ‪ٟ‬س ٖت‪٥‬ك ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ اؾت ‪ٕٞ ..‬چ‪٘ ٗ٥ٙ‬ؿر‪-ٝ‬‬
‫ا‪ ٢‬اظ ٖ‪ٟ‬س ٖت‪٥‬ك ث‪ ٝ‬ظثبٖ ‪٘ٛ٤‬ب٘‪ٚ ٣‬ر‪ٛ‬ز زاضز و‪ ٝ‬اظ ض‪٘ ٢ٚ‬ؿر‪ٖ ١‬جط‪ ٢‬تطد ٔ‪ ٝ‬قس‪ ٚ ٜ‬آٖ ضا تطرٕ‪١‬‬
‫ؾجٗ‪٘ ٝ٥ٙ٥‬بٔ‪٥‬س‪ٜ‬ا٘س‪ .‬ا‪٘ ٗ٤‬ؿر‪ٔ ٝ‬كتُٕ ثط لؿٕت ‪ٞ‬ب‪ ٣٤‬اؾت و‪ ٝ‬زض ٘ؿر‪ٖ ١‬جط‪ٛٔ ٢‬ر‪ٛ‬ز ‪٤‬بفت ٕ٘‪- ٣‬‬
‫ق‪ٛ‬ز‪ .‬زض لطٖ ا‪٥ٔ َٚ‬الز‪ ،٢‬زا٘كٕ‪ٙ‬ساٖ ‪ٟٛ٤‬ز اظ ٔ‪٥‬بٖ ٘‪ٛ‬قت‪ٞ ٝ‬ب‪ ٢‬ز‪ ٣ٙ٤‬فطا‪ٚ‬ا٘‪ ٣‬و‪ ٝ‬زض آٖ ض‪ٚ‬ظٌبض‬
‫ض‪ٚ‬اد زاقت‪ ،‬ثط ‪ 39‬وتبة و‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ظثبٖ ٖجط‪ ٢‬ث‪ٛ‬ز‪ ،‬اتفبق وطز٘س ‪ ٚ‬وتبة ‪ٞ‬ب‪ ٣٤‬ضا و‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ظثبٖ ‪٘ٛ٤‬ب٘‪٣‬‬
‫‪46‬‬
‫٘‪ٛ‬قت‪ ٝ‬قس‪ ٜ‬ث‪ٛ‬ز‪ ،‬و‪ٙ‬بض ٘‪ٟ‬بز٘س ‪ .‬ا‪ ٗ٤‬وتبة‪ٞ‬ب ثٗس‪ٞ‬ب اپ‪ٛ‬وط‪٤‬فب (‪ ;Apocrypha‬پ‪ٛ‬ق‪٥‬س‪٘ )ٜ‬بٔ‪٥‬س‪ ٜ‬قس‪.‬‬

‫ت‪ٙ‬د اظ ٘ٓط ٔ‪ٛ‬ي‪ ٔٛ‬ث‪ ٝ‬ؾ‪ ٝ‬ثرف تمؿ‪ ٣ٔ ٓ٥‬ق‪ٛ‬ز‪ :‬ثرف تبض‪٤‬ر‪ ،٣‬حىٕت ‪ٙٔ ٚ‬بربت ‪ ٚ‬قٗط ‪ ٚ‬زض‬
‫آذط ٘‪٥‬ع پ‪٥‬كٍ‪ٞ٣٤ٛ‬ب‪ ٢‬ا٘ج‪٥‬ب‪ .‬ثرف تبض‪٤‬ر‪ٔ ٣‬كتُٕ ثط ‪ٞ‬فس‪ ٜ‬وتبة اؾت و‪ ٝ‬پ‪ٙ‬ذ وتبة ٘رؿت آٖ‬
‫«ت‪ٛ‬ضات» ذ‪ٛ‬ا٘س‪٣ٔ ٜ‬ق‪ٛ‬ز‪ .‬وتبة‪ٞ‬ب‪ ٢‬پ‪ٙ‬ذٌب٘‪( ٝ‬اؾفبض ذٕؿ‪ -)ٝ‬و‪ٕٟٔ ٝ‬تط‪ ٗ٤‬لؿٕت ت‪ٙ‬د (ٖ‪ٟ‬س ٖت‪٥‬ك)‬
‫اؾت ‪ٔ ٚ‬إِف آ٘‪ٟ‬ب ضا ذ‪ٛ‬ز حًطت ٔ‪ٛ‬ؾ‪ ٣ٔ ٣‬زا٘‪ٙ‬س‪ -‬ثس‪ ٗ٤‬قطح اؾت‪:‬‬
 ‫‪ -1‬ؾَفط پ‪٥‬سا‪٤‬ف (آفط‪ٙ٤‬ف ر‪ٟ‬بٖ ‪ ٚ‬زاؾتبٖ ‪ٞ‬ب‪ ٢‬حًطت آزْ‪ٛ٘ ،‬ح‪ ،‬اثطا‪ ،ٓ٥ٞ‬اؾٕبٖ‪ ،ُ٥‬اؾحبق‪،‬‬
‫‪ٗ٤‬م‪ٛ‬ة ‪ٛ٤ ٚ‬ؾف)؛‬

‫‪ -2‬ؾفط ذط‪ٚ‬د (ت‪ِٛ‬س ‪ ٚ‬ثٗخت حًطت ٔ‪ٛ‬ؾ‪ ،٣‬ذط‪ٚ‬د ث‪ ٣ٙ‬اؾطائ‪ ُ٥‬اظ ٔهط ث‪ ٝ‬ؾ‪ٙ٥‬ب ‪ ٚ‬احىبْ )؛‬

‫‪ -3‬ؾفط ال‪٤ٚ‬بٖ (احىبْ وب‪ٙٞ‬بٖ‪ ٣ٙٗ٤ ،‬ض‪ٚ‬حب٘‪ٟٛ٤ ٖٛ٥‬ز‪ ٢‬و‪ ٝ‬اظ ٘ؿُ ‪ٞ‬بض‪ ٚ ٖٚ‬اظ ذب٘ساٖ ال‪٢ٚ‬‬
‫‪ٞ‬ؿت‪ٙ‬س)؛‬

‫‪ -4‬ؾفط اٖساز (آٔبض ث‪٣ٙ‬اؾطائ‪ ُ٥‬زض ٖهط حًطت ٔ‪ٛ‬ؾ‪ ،٣‬قط‪ٗ٤‬ت ‪ ٚ‬تبض‪٤‬د آ٘بٖ )؛‬

‫‪ -5‬ؾفط تخ‪( ٝ٥ٙ‬تىطاض احىبٔ‪ ٣‬و‪ ٝ‬زض اؾفبض پ‪٥‬ك‪ ٗ٥‬آٔس‪ ٜ‬اؾت ‪ ٚ‬تبض‪٤‬د ث‪ ٣ٙ‬اؾطائ‪ ُ٥‬تب ضحّت‬
‫حًطت ٔ‪ٛ‬ؾ‪.)٣‬‬

‫‪ -4‬تَلوَد (تَرات شفاّٖ)‬

‫وّٕ‪« ١‬تّٕ‪ٛ‬ز» ث‪ٙٗٔٝ‬ب‪ ٢‬آٔ‪ٛ‬ظـ اؾت ‪ ٚ‬ثب ‪ٚ‬اغ‪« ٠‬تّٕ‪٥‬ص» ‪ٔ ٚ‬كتمبت آٖ زض ظثبٖ ٖطث‪ ٣‬پ‪٘ٛ٥‬س زاضز ‪.‬‬
‫تّٕ‪ٛ‬ز ث‪ ٝ‬وتبث‪ ٣‬ثؿ‪٥‬بض ثعضي اَالق ٔ‪ ٣‬ق‪ٛ‬ز و‪ ٝ‬احبز‪٤‬ج ‪ ٚ‬احىبْ ‪ٟٛ٤‬ز ضا زضثطز اقت‪ ٚ ٝ‬زض‪ٚ‬الٕ‬
‫تفؿ‪٥‬ط ‪ ٚ‬تأ‪ ُ٤ٚ‬ت‪ٛ‬ضات اؾت ‪ٌ ٚ‬ب‪ ٜ‬آٖ ضا «ت‪ٛ‬ضات قفب‪٘٣ٔ »٣ٞ‬بٔ‪ٙ‬س‪.‬‬

‫تّٕ‪ٛ‬ز ث‪ٖٛٙٝ‬اٖ زا‪٤‬ط‪ٜ‬إِٗبضف ‪ٟٛ٤‬ز‪٤‬ت اؾت ‪.‬‬

‫‪ -5‬قَثاال‬

‫لَجبال ٖ‪ٛٙ‬ا٘‪ ٣‬ثطا‪ٖ ٢‬طفبٖ ‪ٟٛ٤‬ز‪ ٢‬اؾت ‪ .‬زض ا‪ٗ٤‬ثبض‪ ٜ‬آحبض فطا‪ٚ‬ا٘‪ ٣‬پس‪٤‬س آٔس‪ ٜ‬و‪ ٟٓٔ ٝ‬تط‪ ٗ٤‬آ٘‪ٟ‬ب‬
‫«ظ‪َٞٚ‬ط» ٘بْ زاضز‪ .‬زضثبض‪ٔ ٠‬إِف ‪ٚ‬الٗ‪ ٣‬ا‪ ٗ٤‬وتبة اذتالف اؾت‪ .‬زا٘ف لجبال ث‪ٛٔ ٝ‬ي‪ٖٛ‬بت‪ ٣‬چ‪ٖٛ‬‬
‫ٖطـ اِ‪ ،٣ٟ‬اؾٓ آٖٓ‪ ،‬ح‪ٛ‬ازث آذطاِعٔبٖ‪ْٟٛ ،‬ض ٔؿ‪٥‬حب‪ ،‬ضرٗت ‪ ٚ‬ل‪٥‬بٔت ٔ‪ ٣‬پطزاظز ‪ّٖٓ ٚ‬‬
‫حط‪ٚ‬ف زض آٖ ٘مف ٔ‪ ٣ٕٟ‬زاضز ‪.‬‬

‫‪ -6‬اعتقادات‬

‫ا٘س‪٤‬كٕ‪ٙ‬س ثعضي ‪ٟٛ٤‬ز‪ٛٔ ،٢‬ؾ‪ ٣‬ثٗٔ‪ )ْ 1135-1204( ٖٕٛ٥‬ث‪ ٝ‬آ‪ٟٛ٤ ٗ٥٤‬ز ِجبؾ‪ ٛ٘ ٣‬پ‪ٛ‬قب٘س ‪ٚ‬‬
‫ؾ‪٥‬عز‪ ٜ‬انُ ثطا‪ ٢‬آٖ تطت‪٥‬ت زاز‪ٞ .‬فت انُ ٘رؿت ث‪ ٝ‬ذسا ‪ ٚ‬نفبت ا‪ ٚ‬اقبض‪ ٜ‬زاض٘س ‪ :‬ذسا‪٘ٚ‬س‬
 ‫‪ٚ‬ر‪ٛ‬ز زاضز‪ٍ٤ ،‬ب٘‪ ٝ‬اؾت‪ ،‬غ‪٥‬طٔبز‪ ٢‬اؾت‪ ،‬فطاتط اظ ظٔبٖ اؾت‪ ،‬حى‪ ٓ٥‬اؾت‪ٖ ،‬بزَ اؾت ‪ ٚ‬اظ ضا‪ٜ‬‬
‫ٖجبزت ٔ‪٣‬ت‪ٛ‬اٖ ث‪ ٝ‬ا‪ ٚ‬تمطة ‪٤‬بفت‪ٖٙ .‬ب‪ ٗ٤ٚ‬قف انُ ز‪ٍ٤‬ط چ‪ ٗ٥ٙ‬اؾت‪ٚ :‬ل‪٘ ٔٛ‬ج‪ٛ‬ت‪ ،‬ثطتط‪٢‬‬
‫حًطت ٔ‪ٛ‬ؾ‪ ،٣‬آؾٕب٘‪ ٣‬ث‪ٛ‬زٖ ت‪ٛ‬ضات‪ ،‬رب‪٤‬ع ٘ج‪ٛ‬زٖ ٘ؿد احىبْ‪ ،‬آٔسٖ ٔؿ‪٥‬حب‪ٖٛٛٔ ٢‬ز ‪ ٚ‬ل‪٥‬بٔت‬
‫‪ ٚ‬رب‪ٚ‬زاٍ٘‪٘ ٣‬فؽ‪.‬‬

‫‪ٟٛ٤‬ز‪٤‬ت اظ آغبظ ثط ت‪ٛ‬ح‪٥‬س اؾت‪ٛ‬اض قس‪ ٜ‬اؾت ‪ .‬اؾٓ ذبل ذسا زض ز‪ٟٛ٤ ٗ٤‬ز‪ ;( َٜٟٛ٤ ،‬ثبق‪ٙ‬س‪٤ ٜ‬ب‬
‫ٔ‪ٛ‬ر‪ٛ‬ز) اؾت‪ .‬ا‪٘ ٗ٤‬بْ ثؿ‪٥‬بض احتطاْ زاضز ‪ ٚ‬ثط ظ ثبٖ آ‪ٚ‬ضزٖ آٖ حت‪ ٣‬اظ َط‪٤‬ك لطائت ت‪ٛ‬ضات حطاْ‬
‫اؾت‪ 47.‬زض احط ا‪ ٗ٤‬تحط‪ ،ٓ٤‬وؿ‪ ٣‬تّفّ حم‪٥‬م‪ ٣‬ا‪ ٗ٤‬اؾٓ ضا ٕ٘‪ ٣‬زا٘س‪.‬‬

‫‪ٟٛ٤‬ز‪٤‬بٖ ث‪٘ ٝ‬ج‪ٛ‬ت ٘‪٥‬ع ٔٗتمس٘س ‪ ٚ‬زضثبض‪ ٠‬آٖ ثحج ‪ٞ‬ب‪ ٢‬والٔ‪ٌ ٣‬ؿتطز‪ٜ‬ا‪ ٢‬زاض٘س‪ .‬آ٘بٖ ثط ا‪ ٗ٤‬ثب‪ٚ‬ض٘س‬
‫و‪ٚ ٝ‬ح‪ ٣‬اظ حس‪ٚ‬ز چ‪ٟ‬بضلطٖ پ‪٥‬ف اظ ٔ‪٥‬الز لُٕ قس‪ ٚ ٜ‬پؽ اظ ْ‪ٟٛ‬ض ٔ‪ٖٛٛ‬ز‪ ،‬ز‪ٚ‬ثبض‪ ٜ‬ثطلطاض‬
‫‪48‬‬
‫ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س قس‪.‬‬

‫زض ‪٥ٞ‬چ رب‪ ٢‬وتبة ٔمسؼ ‪ٟٛ٤‬ز‪٤‬بٖ ؾر‪ ٣ٙ‬اظ ٔٗبز ٘‪٥‬بٔس‪ ٜ‬اؾت ‪ .‬اظ ٘ٓط ت‪ٛ‬ضات‪ ،‬ز‪ٙ٤‬ساض‪ ٢‬زض رّت‬
‫ٕ٘ٗت‪ٞ‬ب‪ ٢‬ا‪ ٗ٤‬ر‪ٟ‬بٖ‪ ٚ ،‬ث‪٣‬ز‪ ٣ٙ٤‬زض ؾّت آ٘‪ٟ‬ب تأح‪٥‬ط ٔؿتم‪ ٣ٕ٥‬زاضز ‪ .‬ا‪ٗ٤‬زض حبِ‪ ٣‬اؾت و‪ ٝ‬تّٕ‪ٛ‬ز‪ ،‬اظ‬
‫ٔٗبز ثؿ‪٥‬بض ؾرٌٗفت‪ ٝ‬اؾت‪ .‬فطل‪ٙٔ ١‬مطو قس‪ ٠‬نس‪ٚ‬ل‪٥‬بٖ و‪ ٝ‬ؾ‪ٙ‬ت قفب ‪( ٣ٞ‬تّٕ‪ٛ‬ز) ضا لج‪َٛ‬‬
‫٘ساقت‪ٙ‬س‪ٙٔ ،‬ىط ل‪٥‬بٔت ث‪ٛ‬ز٘س؛ أب فط‪٤‬ؿ‪٥‬بٖ ث‪ ٝ‬ل‪٥‬بٔت ‪ٚ ٚ‬ر‪ٛ‬ز ث‪ٟ‬كت ‪ ٚ‬ر‪ ٟٓٙ‬ثب‪ٚ‬ض زاض٘س ‪.‬‬

‫‪ٟٛ٤‬ز‪٤‬بٖ وؿ‪ ٣‬ضا ث‪ ٝ‬ز‪ ٗ٤‬ذ‪ٛ‬ز زٖ‪ٛ‬ت ٕ٘‪ ٣‬و‪ٙٙ‬س؛ ظ‪٤‬طا ا‪ ٗ٤‬ز‪ ٗ٤‬ضا ٔره‪ٛ‬ل ٘ػاز ث‪ ٣ٙ‬اؾطائ‪-٣ٔ ُ٥‬‬
‫زا٘‪ٙ‬س‪ .‬ثب ا‪ ،ٕٝٞ ٗ٤‬اٌط وؿ‪ ٣‬ثر‪ٛ‬ا‪ٞ‬س ‪ٟٛ٤‬ز‪ ٢‬ق‪ٛ‬ز‪ ،‬ا‪ ٚ‬ضا ٔ‪ ٣‬پص‪٤‬ط٘س‪.‬‬

‫‪ -7‬احکام‬

‫‪ٚٝ٤‬ز‪٤‬بٖ احىبْ فطا‪ٚ‬اٖ ‪ ٚ‬ثؿ‪٥‬بض پ‪٥‬چ‪٥‬س‪ ٜ‬ا‪ ٢‬زاض٘س و‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬أ‪ٛ‬ض‪ ٢‬چ‪٘ ٖٛ‬زبؾت ‪ ٚ‬پبو‪ ٚ ٣‬غصا‪ٞ‬ب‪٢‬‬
‫حالَ ‪ ٚ‬حطاْ ٔ‪ ٣‬پطزاظز‪ .‬ثطا‪ٔ ٢‬خبَ‪ ،‬زض ‪ٟٛ٤‬ز‪٤‬ت ذ‪ٛ‬زضٖ ٌ‪ٛ‬قت ‪ٕٞ‬طا‪ ٜ‬ثب ِج‪٥ٙ‬بت حطاْ اؾت ‪ .‬ا‪ٗ٤‬‬

‫‪ٍٙٞ .47‬بْ تال‪ٚ‬ت ت‪ٛ‬ضات‪٘ ،‬بْ ‪٤‬بزقس‪ ٜ‬ث‪« ٝ‬از‪٘ٚ‬ب‪ ;( »٢‬آلب‪ )ٗٔ ٢‬تجس‪٣ٔ ُ٤‬ق‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ٌ .48‬فت‪ ٣ٙ‬اؾت وتبة ٔمسؼ ‪ٟٛ٤‬ز‪٤‬بٖ ٌب‪ٌٙ ٜ‬ب‪ٞ‬ب٘‪ ٣‬ضا ث‪ ٝ‬پ‪٥‬بٔجطاٖ ثعضي اِ‪٘ ٣ٟ‬ؿجت ٔ‪ ٣‬ز‪ٞ‬س و‪ٝ‬‬

‫ٔؿّٕب٘بٖ حت‪ ٣‬اظ ٘مُ آ٘‪ٟ‬ب قطْ ٔ‪ ٣‬و‪ٙٙ‬س‪.‬‬

‫احىبْ ٘‪٥‬ع زض قٕبض ‪ٚ‬ارجبت ز‪ٟٛ٤ ٗ٤‬ز اؾت ‪ :‬قؿتٗ زؾت‪ٞ‬ب َجك آ‪ ٗ٥٤‬قطٔ ثطا‪ ٢‬ذ‪ٛ‬ضزٖ ٘بٖ ‪ٚ‬‬
‫چ‪ٙ‬س غصا‪ ٢‬ز‪ٍ٤‬ط‪ ،‬قؿتٗ ز‪ ٚ‬ث‪ٙ‬س اظ اٍ٘كتبٖ ثٗس اظ غصا‪ ،‬قؿتٗ زؾت ‪ٞ‬ب تب ٔچ ث‪ٖٛٙٝ‬اٖ ‪ٚ‬ي‪ٛ‬ؼ اظ‬
‫ثطذبؾتٗ اظ ذ‪ٛ‬اة ‪ ٚ‬ثطا‪ٖ ٢‬جبزت ‪٥٘ ٚ‬ع ثؿتٗ ثبظ‪ٚ‬ث‪ٙ‬س ‪ ٚ‬پ‪٥‬كب٘‪ ٣‬ث‪ٙ‬س‪ ٢‬ثطا‪ٕ٘ ٢‬بظ نجح و‪ ٝ‬زض آٖ‬
‫آ‪٤‬بت‪ ٣‬اظ ت‪ٛ‬ضات ٘‪ٛ‬قت‪ ٝ‬قس‪ ٜ‬اؾت ‪.‬‬

‫‪ -8‬اًتظار ظَْر هس٘حا‬

‫‪ٟٛ٤‬ز‪٤‬بٖ ‪ٕٛٞ‬اض‪ ٜ‬زض ا٘تٓبض ‪٤‬ه ض‪ٞ‬جط اِ‪ ٣ٟ‬فبتح ث‪ٛ‬ز‪ٜ‬ا٘س و‪ ٝ‬التساض ‪ ٚ‬قى‪ ٜٛ‬ل‪ ْٛ‬ذسا ضا ث‪ٖ ٝ‬هط‬
‫زضذكبٖ زا‪ٚ‬ز ‪ ٚ‬ؾّ‪ٕ٥‬بٖ ثبظٌطزا٘س ‪ .‬قره‪٥‬ت ٔ‪ٛ‬ضزا٘تٓبض‪ٔ ،‬بقَ‪٥‬ح (ٔؿ‪٥‬ح‪ٔ ،‬ؿحقس‪ )ٜ‬ذ‪ٛ‬ا٘س‪ٜ‬‬
‫ٔ‪٣‬ق‪ٛ‬ز‪ٔ .‬بق‪٥‬ح ِمت پبزقب‪ٞ‬بٖ لس‪ ٓ٤‬ث‪ ٣ٙ‬اؾطائ‪ ُ٥‬ث‪ٛ‬ز؛ ظ‪٤‬طا پ‪٥‬بٔجطاٖ ثب ٔبِ‪٥‬سٖ ا٘سو‪ ٣‬ض‪ٚ‬غٗ ثط‬
‫ؾط آ٘‪ٟ‬ب‪ ،‬ثسا٘بٖ تمسؼ ٔ‪٣‬ثرك‪٥‬س٘س‪ .‬ا‪ِ ٗ٤‬مت ثٗس‪ ٜ‬ا ث‪ ٝ‬پبزقب‪ ٜ‬آضٔب٘‪ٖٛٛٔ ٚ ٣‬ز ‪ٟٛ٤‬ز اذتهبل‬
‫‪٤‬بفت‪.‬‬

‫د) هس٘ح٘ت‬

‫أط‪ٚ‬ظ‪ ٜ‬حس‪ٚ‬ز ‪٤‬ه ؾ‪ ْٛ‬رٕٗ‪٥‬ت ر‪ٟ‬بٖ اظ آ‪ٔ ٗ٥٤‬ؿ‪٥‬ح‪٥‬ت پ‪٥‬ط‪ ٣ٔ ٢ٚ‬و‪ٙٙ‬س‪ٔ .‬ؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ اظ ٌصقت‪ٞٝ‬ب‪٢‬‬
‫ز‪ٚ‬ض زض تالـ ث‪ٛ‬ز‪ٜ‬ا٘س پ‪٥‬فٌ‪ْٟٛ ٣٤ٛ‬ض حًطت ٖ‪٥‬ؿ‪ٝ٥ّٖ( ٣‬اِؿالْ) ضا زض ٖ‪ٟ‬س ٖت‪٥‬ك (وتبة‬
‫ٔمسؼ ‪ٟٛ٤‬ز‪٤‬بٖ) ث‪٥‬بث‪ٙ‬س‪ .‬اظ آ٘زب و‪ ٝ‬زض ‪٥ٞ‬چ رب‪ٟٖ ٢‬س ٖت‪٥‬ك ٘بْ ٖ‪٥‬ؿ‪ ٣‬ثٗ ٔط‪٥٘ ٓ٤‬بٔس‪ٔ ،ٜ‬ؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ‬
‫زؾت ث‪ ٝ‬تأ‪٤ٚ‬ال٘‪ ٣‬ظز‪ٜ‬ا٘س تب ثطذ‪ ٣‬اظ پ‪٥‬فٌ‪ٞ٣٤ٛ‬ب‪ ٢‬آٖ وتبة ضا ث‪ ٝ‬آٖ حًطت ٔطتجٍ ؾبظ٘س‪.‬‬

‫‪ -1‬سزگذشت حضزت ع٘سٖ‬

‫ث‪٥ٙ‬بٍ٘صاض ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬ت‪ -‬ث‪٘ ٝ‬مُ ٔتّ‪ِٛ ٚ ٣‬لب‪ -‬زض ث‪٥‬تِحٓ ظاز‪ ٜ‬قس‪ .‬ا‪ ٗ٤‬ق‪ٟ‬ط زض ‪ٞ‬كت و‪ّٔٛ٥‬تط‪٢‬‬
‫ا‪ٚ‬ضقّ‪ ٓ٥‬لطاض زاضز‬

‫حًطت ٖ‪٥‬ؿ‪ٝ٥ّٖ( ٣‬اِؿالْ) تمط‪٤‬جبً زض ؾ‪٣‬ؾبٍِ‪ ٣‬ضؾبِت ذ‪ٛ‬ز ضا آغبظ وطز ‪ .‬ثؿ‪٥‬بض‪ ٢‬اظ وؿب٘‪٣‬‬
‫و‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬آٖ حًطت ا‪ٕ٤‬بٖ ٔ‪ ٣‬آ‪ٚ‬ضز٘س‪٤ ،‬م‪ ٗ٥‬زاقت‪ٙ‬س و‪ ٢ٚ ٝ‬ث‪ ٝ‬ظ‪ٚ‬ز‪ ٢‬پبزقب‪٤ ٜ‬ه «آضٔبٖ ق‪ٟ‬ط‬
‫ذسا‪ »٣٤‬ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س قس‪ .‬أب حًطت ٖ‪٥‬ؿ‪ٝ٥ّٖ( ٣‬اِؿالْ) ٘ت‪ٛ‬ا٘ؿت حى‪ٔٛ‬ت اِ‪ٛٔ ٣ٟ‬ضزا٘تٓبض ث‪- ٣ٙ‬‬
‫اؾطائ‪ ُ٥‬ضا ث‪٥ٙ‬بٖ ٘‪ٟ‬س‪ .‬ثطا‪ ٗ٤‬اؾبؼ‪٤ ،‬بضاٖ ا‪ٌ ٚ‬فت‪ٙ‬س ‪ :‬ا‪ٚ‬الً ‪ ٢ٚ‬آٔس‪ ٜ‬ث‪ٛ‬ز تب لطثب٘‪ٌٙ ٣‬ب‪ٞ‬بٖ ثكط ق‪ٛ‬ز‬
‫‪ ٚ‬ز‪ ْٚ‬ا‪ٙ٤‬ى‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ظ‪ٚ‬ز‪ ٢‬ثطا‪ٚ ٢‬اپؿ‪ ٗ٥‬زا‪ٚ‬ض‪ ٢‬ضرٗت ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س وطز ‪ .‬اظ ؾ‪ ٢ٛ‬ز‪ٍ٤‬ط‪ٟٛ٤ ،‬ز‪٤‬بٖ ‪ٗ٥ٕٞ‬‬
‫ٔؿئّ‪ ٝ‬ضا ٌ‪ٛ‬ا‪ ٣ٞ‬زا٘ؿت‪ٙ‬س ثط ا‪ٙ٤‬ى‪ٔ ٝ٘ ٢ٚ ٝ‬ؿ‪٥‬حب‪ٖٛٛٔ ٢‬ز‪ ،‬ثّى‪٤ ٝ‬ى‪ ٣‬اظ ٔسٖ‪٥‬بٖ زض‪ٚ‬غ‪ٔ ٗ٥‬ؿ‪٥‬حب‪٣٤‬‬
‫ث‪ٛ‬ز‪ ٜ‬اؾت‪.‬‬

‫اظ آ٘زب و‪ ٝ‬ثعضٌبٖ ‪ٟٛ٤‬ز تٗبِ‪٥ٖ ٓ٥‬ؿ‪ٝ٥ّٖ( ٣‬اِؿالْ) ضا ت‪ٟ‬س‪٤‬س‪ ٢‬ثطا‪ٙٔ ٢‬بفٕ ذ‪ٛ‬ز ٔ‪ ٣‬زا٘ؿت‪ٙ‬س‪ ،‬ثطا‪٢‬‬
‫وكتٗ ا‪ ٚ‬ت‪َٛ‬ئ‪ ٝ‬وطز٘س‪٤ .‬ى‪ ٣‬اظ ز‪ٚ‬اظز‪ ٜ‬قبٌطز ثطٌع‪٤‬س‪ -٢ٚ ٠‬ث‪٘ ٝ‬بْ ‪ٟٛ٤‬زا‪ ٢‬اَؾرَط‪ -٣َٛ٤‬زض‬
‫ٔمبثُ پ‪ ٣ِٛ‬و‪ ٝ‬اظ ضؤؾب‪ٟٛ٤ ٢‬ز ٌطفت‪ ٝ‬ث‪ٛ‬ز‪ ،‬ث‪ ٢ٚ ٝ‬ذ‪٥‬ب٘ت وطز ‪ ٚ‬ا‪ ٚ‬ضا ث‪ٔ ٝ‬أٔ‪ٛ‬ضاٖ ؾپطز ‪َ .‬جك‬
‫تٗبِ‪ ٓ٥‬ا٘ز‪٥ٖ ،ُ٥‬ؿ‪ ٣‬ث‪ ٝ‬نّ‪٥‬ت آ‪٤ٚ‬رت‪ ٝ‬قس ‪ ٚ‬پؽ اظ ٔطزٖ زفٗ ٌطز‪٤‬س‪ ،‬أب پؽ اظ ؾ‪ ٝ‬ض‪ٚ‬ظ اظ ٔ‪٥‬بٖ‬
‫ٔطزٌبٖ ثطذبؾت‪ٔ ٢ٚ .‬ست چ‪ ُٟ‬ض‪ٚ‬ظ ٌب‪ ٜ‬ثطا‪ ٢‬قبٌطزاٖ ذ‪ٛ‬ز ْب‪ٞ‬ط ٔ‪ ٣‬قس ‪ ٚ‬ؾطا٘زبْ ث‪ٝ‬‬
‫آؾٕبٖ ضفت‪.‬‬

‫پ‪ٙ‬زب‪ ٜ‬ض‪ٚ‬ظ پؿبظ حبزح‪ ١‬نّ‪٥‬ت‪٥ٖ ،‬س ٌّط‪٤‬عاٖ (پ‪ٙ‬زب‪ ،ٝٞ‬پِ‪٥ُٙ‬ىبؾت) فطا ضؾ‪٥‬س‪ .‬زض آٖ ض‪ٚ‬ظ‪ ،‬ض‪ٚ‬ح‪-‬‬
‫اِمسؼ زض ضؾ‪ٛ‬الٖ (قبٌطزاٖ حًطت ٖ‪٥‬ؿ‪ )٣‬حّ‪ َٛ‬وطز ‪ ٚ‬پؽ اظ ا‪٤‬كبٖ رٕبٖت‪ ٣‬پس‪٤‬س آ‪ٚ‬ضز و‪ٝ‬‬
‫زض َ‪ ٣‬لط‪ ٚ ٖٚ‬اٖهبض‪ ،‬ضؾبِت ٖ‪٥‬ؿ‪ ٣‬ضا ثط ز‪ٚ‬ـ وك‪٥‬س٘س ‪.‬‬

‫‪ -2‬پَلس‪ ،‬هعوار هس٘ح٘ت‬

‫ثب آ٘ى‪ ٝ‬حًطت ٖ‪٥‬ؿ‪ٝ٥ّٖ( ٣‬اِؿالْ) پُطؼ ضا ث‪ ٝ‬رب٘ك‪ ٣ٙ٥‬ذ‪ٛ‬ز ثطٌع‪٤‬س‪ ٜ‬ث‪ٛ‬ز‪ 49 ،‬ضؾ‪ َٛ‬ز‪ٍ٤‬ط‪ ٢‬ث‪ٝ‬‬
‫٘بْ پ‪ِٛ‬ؽ ٖٕالً ٔ‪ٛ‬لٗ‪٥‬ت ث‪ٟ‬تط‪ ٢‬ث‪ٝ‬زؾت آ‪ٚ‬ضز ‪ٕٗٔ ٚ‬بض ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬ت و‪ ٣٘ٛٙ‬قس ‪ ٢ٚ 50.‬زض آغبظ ‪٤‬ه‬
‫‪ٟٛ٤‬ز‪ٔ ٢‬تٗهت ث‪ٛ‬ز و‪ٔ ٝ‬ؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ ضا آظاض ٔ‪ ٣‬زاز‪،‬‬

‫‪ -3‬عْذ جذٗذ‬

‫وتبة ٔمسؼ ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ ز‪ ٚ‬ثرف زاضز ‪ٟٖ :‬س رس‪٤‬س ‪ٟٖ ٚ‬س ٖت‪٥‬ك‪ّٖ .‬ت ا‪٘ ٗ٤‬بٍٔصاض‪ ٢‬آٖ اؾت و‪ٝ‬‬
‫ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ ٔٗتمس٘س ذسا‪ٔ ٢‬تٗبَ ثب ا٘ؿبٖ ز‪ ٚ‬پ‪ٕ٥‬بٖ ثؿت‪ ٝ‬اؾت ‪ :‬پ‪ٕ٥‬بٖ و‪ ٚ ٟٗ‬پ‪ٔ٣‬بٖ ٘‪ .ٛ‬زض پ‪ٕ٥‬بٖ‬
‫و‪ٔ ،ٟٗ‬طتج‪ٝ‬ا‪ ٢‬اظ ٘زبت اظ َط‪٤‬ك لب٘‪ ٚ ٖٛ‬قط‪ٗ٤‬ت ث‪ ٝ‬زؾت ٔ‪٣‬آ‪٤‬س‪ .‬ا٘ؿبٖ‪ٞ‬ب‪َ ٢‬طف ا‪ ٗ٤‬پ‪ٕ٥‬بٖ‬
‫ث‪٣ٙ‬اؾطائ‪ ُ٥‬ث‪ٛ‬ز‪ٜ‬ا٘س‪ .‬أب پ‪ٕ٥‬بٖ ٘‪ ٛ‬ت‪ٛ‬ؾٍ ذسا‪ٔ ٢‬تزّ‪٥ٖ ،٣‬ؿ‪ٔ ٣‬ؿ‪٥‬ح ا٘زبْ ٌطفت‪َ ٚ ٝ‬طف آٖ ‪١ٕٞ‬‬
‫ا٘ؿبٖ‪ٞ‬ب‪ٙ٤‬س‪ .‬زض پ‪ٕ٥‬بٖ ٘‪٘ ،ٛ‬زبت اظ َط‪٤‬ك ٔحجت حبنُ ٔ‪ ٣‬ق‪ٛ‬ز؛ ثس‪ٙٗٔٗ٤‬ب و‪ ٝ‬ذسا‪ ٢‬پؿط ث‪ ٝ‬قىُ‬
‫ا٘ؿبٖ تزؿٓ ٔ‪٤٣‬بثس ‪ ٚ‬ثب تحُٕ ض٘ذ نّ‪٥‬ت‪ ،‬وفبض‪ٌٙ ٠‬ب‪ٞ‬بٖ ثكط ٔ‪ٌ ٣‬طزز‪ .‬آٖ لؿٕت اظ وتبة‬
‫ٔمسؼ و‪ ٝ‬زضثبض‪ ٠‬پ‪ٕ٥‬بٖ و‪ ٟٗ‬ؾرٗ ٔ‪٤ٌٛ ٣‬س‪ٟٖ« ،‬س ٖت‪٥‬ك» ‪ ٚ‬آٖ ثرف و‪ ٝ‬اظ پ‪ٕ٥‬بٖ ٘‪ ٛ‬ؾرٗ ٔ‪- ٣‬‬
‫ضا٘س‪ٟٖ« ،‬س رس‪٤‬س» ٘بٔ‪٥‬س‪٣ٔ ٜ‬ق‪ٛ‬ز‪ .‬زض‪ٚ‬الٕ ٖ‪ٟ‬س ٖت‪٥‬ك‪ ،‬وتبة آؾٕب٘‪ٟٛ٤ ٣‬ز‪٤‬بٖ اؾت و‪ٔ ٝ‬ؽ‪٤‬ح‪٥‬بٖ‬
‫٘‪٥‬ع آٖ ضا ٔٗتجط قٕطز‪ ٚ ٜ‬زض آغبظ وتبة ذ‪ٛ‬ز لطاض زاز‪ ٜ‬ا٘س‪.‬‬

‫ٖ‪ٟ‬س رس‪٤‬س ث‪ ٝ‬ظثبٖ ‪٘ٛ٤‬ب٘‪ٍ٘ ٣‬بضـ ‪٤‬بفت‪ ٝ‬اؾت ‪ .‬زض آغبظ ٖ‪ٟ‬س رس‪٤‬س‪ -‬و‪ ٝ‬ذ‪ٛ‬ز ٔكتُٕ ثط وتبة‬
‫اؾت‪ -‬ا٘ز‪ُٞ٥‬ب‪ ٢‬چ‪ٟ‬بضٌب٘‪ ٝ‬لطاض زاض٘س و‪ ٝ‬زض آ٘‪ٟ‬ب ؾ‪٥‬ط‪ ٚ ٜ‬ؾر‪ٙ‬بٖ حًطت ٖ‪٥‬ؿ‪ٝ٥ّٖ( ٣‬اِؿالْ)‬
‫ٌطز آٔس‪ ٜ‬اؾت‪٤ٛ٘ .‬ؿ‪ٙ‬سٌبٖ ا٘ز‪ ُ٥‬ا‪ ٚ َٚ‬چ‪ٟ‬بضْ اظ قبٌطزاٖ ٖ‪٥‬ؿ‪ٝ٥ّٖ( ٣‬اِؿالْ) ‪٤ٛ٘ ٚ‬ؿ‪ٙ‬سٌبٖ‬
‫ز‪ ٚ‬ا٘ز‪ ُ٥‬ز‪ٍ٤‬ط‪ ،‬قبٌطزَ قبٌطزا٘ف ث‪ٛ‬ز‪ ٜ‬ا٘س‪ .‬ا٘ز‪ُٞ٥‬ب‪ ٢‬ز‪ٍ٤‬ط‪٥٘ ٢‬ع ‪ٚ‬ر‪ٛ‬ز زاقت‪ٝ‬ا٘س و‪ ٝ‬ث‪ٝ‬تسض‪٤‬ذ‬
‫ٔتط‪ٚ‬ن قس‪ ٚ ٜ‬ضؾٕ‪٥‬ت ٘‪٥‬بفت‪ ٝ‬ا٘س‪ .‬ث‪ٞ ٝ‬ط حبَ‪ ،‬ا٘بر‪ ُ٥‬چ‪ٟ‬بضٌب٘‪ ٝ‬ثس‪٘ ٗ٤‬بْ ا٘س‪:‬‬

‫‪ -1‬ا٘ز‪ٔ ُ٥‬تّ‪( ٣‬ؾ‪٥‬ط‪ ٚ ٜ‬ؾر‪ٙ‬بٖ ٔؿ‪٥‬ح ثب تأو‪٥‬س ثط پ‪٥‬فٌ‪ٞ٣٤ٛ‬ب‪ٟٖ ٢‬س ٖت‪٥‬ك)؛‬

‫‪ -2‬ا٘ز‪َٔ ُ٥‬طلُؽ (لس‪٣ٕ٤‬تط‪ ٚ ٗ٤‬و‪ٛ‬تب‪ٜ‬تط‪ ٗ٤‬وتبة ؾ‪٥‬ط‪ ٚ ٜ‬ؾر‪ٙ‬بٖ ٔؿ‪٥‬ح )؛‬

‫‪ -3‬ا٘ز‪ِٛ ُ٥‬لب (ؾ‪٥‬ط‪ ٚ ٜ‬ؾر‪ٙ‬بٖ ٔؿ‪٥‬ح ثب تى‪ ٝ٥‬ثط رعئ‪٥‬بت )؛‬

‫‪ -4‬ا٘ز‪ٛ٤ ُ٥‬ح‪ٙ‬ب (ٔتأذطتط‪ ٗ٤‬وتبة ؾ‪٥‬ط‪ ٚ ٜ‬ؾر‪ٙ‬بٖ ٔؿ‪٥‬ح ثب تأو‪٥‬س ثط ف‪ٛ‬ق ثكط ث‪ٛ‬زٖ ا‪.) ٚ‬‬

‫‪ -4‬الَّ٘ت حضزت ع٘سٖ‬

‫ث‪٥‬كتط ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ‪ ،‬حًطت ٖ‪٥‬ؿ‪ ٣‬ضا ذسا‪ ٢‬حم‪٥‬م‪ ،٣‬غ‪٥‬طٔرّ‪ٛ‬ق ‪ ٚ‬لس‪ ٣ٔ ٓ٤‬زا٘‪ٙ‬س‪ .‬زض ؾ‪ ٝ‬ا٘ز‪ُ٥‬‬
‫٘رؿت‪ -‬و‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬زِ‪ٔ ُ٥‬كبث‪ٟ‬ت ثب ‪٤‬ىس‪ٍ٤‬ط‪ ،‬ا٘بر‪ٛ٘ ٓٞ ُ٥‬ا ذ‪ٛ‬ا٘س‪٣ٔ ٜ‬ق‪٘ٛ‬س‪ -‬ا‪ٖ ٗ٤‬م‪٥‬س‪ ٜ‬ث‪ ٝ‬چكٓ ٕ٘‪- ٣‬‬
‫ذ‪ٛ‬ضز؛ أب زض ا٘ز‪ٛ٤ ُ٥‬ح‪ٙ‬ب و‪ ٝ‬حس‪ٚ‬ز ؾبَ ‪٥ٔ 100‬الز‪ٛ٘ ٢‬قت‪ ٝ‬قس‪ ،ٜ‬زض ا‪ ٗ٤‬ثبض‪ُٔ ٜ‬بِت غّ‪ٛ‬آٔ‪٥‬ع‪٢‬‬
‫آٔس‪ ٜ‬اؾت‪ٌ .‬فت‪ ٣ٙ‬اؾت تٗج‪٥‬ط «ذسا‪٘ٚ‬س» زض وتبة ٖ‪ٟ‬س رس‪٤‬س و‪ ٝ‬ثطا‪ ٢‬حًطت ٖ‪٥‬ؿ‪ٝ٥ّٖ( ٣‬اِؿالْ)‬
‫ث‪ٝ‬وبض ضفت‪ ،ٝ‬ث‪ ٝ‬اِ‪٥ٞٛ‬ت ‪ ٢ٚ‬اضتجبَ‪٘ ٣‬ساضز ‪ .‬ا‪ٚ ٗ٤‬اغ‪ٗٔ( ٜ‬بزَ «ضة» زض ٖطث‪ »Iord« ٚ ٣‬زض‬
‫اٍّ٘‪٥‬ؿ‪ )٣‬ث‪ٙٗٔ ٝ‬ب‪ ٢‬آلب‪ٔ ،‬بِه‪ٛٔ ،‬ال ‪ ٚ‬نبحت اؾت ‪ .‬ث‪ٞ ٝ‬طحبَ‪ ،‬ض‪ٞ‬جطاٖ ثطرؿت‪ٔ ١‬ؿ‪٥‬ح‪ ٣‬زض ؾبَ‬
‫‪٥ٔ 325‬الز‪ ٢‬زض ق‪ٛ‬ضا‪٥٘ ٢‬م‪ ٝ٥‬ا‪ٗ٤‬چ‪ ٗ٥ٙ‬ثط اِ‪٥ٞٛ‬ت ٖ‪٥‬ؿ‪ٔ ٣‬ؿ‪٥‬ح تأو‪٥‬س ‪ٚ‬ضظ‪٤‬س٘س ‪:‬‬
 ‫ٔب ا‪ٕ٤‬بٖ زاض‪ ٓ٤‬ث‪ ٝ‬ذسا‪٘ٚ‬س ‪ٚ‬احس‪٥ٖ ،‬ؿ‪ٔ ٣‬ؿ‪٥‬ح‪ ،‬پؿط ذسا‪ِٛٛٔ ،‬ز اظ پسض‪ٍ٤ ،‬ب٘‪ِٛٛٔ ٝ‬ز و‪ ٝ‬اظ شات‬
‫پسض اؾت‪ ،‬ذسا اظ ذسا‪ٛ٘ ،‬ض اظ ٘‪ٛ‬ض‪ ،‬ذسا‪ ٢‬حم‪٥‬م‪ ٣‬اظ ذسا‪ ٢‬حم‪٥‬م‪ ٣‬و‪ِٛٛٔ ٝ‬ز اؾت ٘‪ٔ ٝ‬رّ‪ٛ‬ق‪ ،‬اظ ‪٤‬ه‬
‫شات ثب پسض‪...‬‬

‫ا‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬ذبَط ٔب آز ٔ‪٥‬بٖ ‪ ٚ‬ثطا‪٘ ٢‬زبت ٔب ٘ع‪ َٚ‬وطز ‪ٔ ٚ‬زؿٓ قس‪ ،ٜ‬ا٘ؿبٖ ٌطز‪٤‬س ‪... .‬‬

‫ِٗ‪ٙ‬ت ثبز ثط وؿب٘‪ ٣‬و‪ٙ٤ٌٛ ٣ٔ ٝ‬س «ظٔب٘‪ ٣‬ث‪ٛ‬ز و‪ ٝ‬ا‪ٚ ٚ‬ر‪ٛ‬ز ٘ساقت !» ‪ ...ٚ‬ثط وؿب٘‪ ٣‬و‪ ٝ‬الطاض ٔ‪ ٣‬و‪ٙٙ‬س‬
‫‪51‬‬
‫‪ ٢ٚ‬اظ شات ‪٤‬ب ر‪ٙ‬ؽ ز‪ٍ٤‬ط‪ ٢‬اؾت ‪٤ ٚ‬ب آ٘ى‪ ٝ‬پؿط ذسا ذّك قس‪٤ ،ٜ‬ب لبثُ تغ‪٥٥‬ط ‪ ٚ‬تجس‪ ُ٤‬اؾت ‪.‬‬

‫‪ -5‬تثل٘ث‬

‫وّٕ‪« ١‬تخّ‪٥‬ج» ‪ٞ‬طيظ زض وتبة ٔمسؼ ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ ٘‪٥‬بٔس‪ ٜ‬اؾت ‪٘ ٚ‬رؿت‪ ٗ٥‬وبضثطز آٖ زض تبض‪٤‬د‬
‫ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬ت‪ ،‬ث‪ ٝ‬ؾبَ ‪٥ٔ 180‬الز‪ ٢‬ثبظ ٔ‪ٌ٣‬طزز‪ .‬اِجت‪ ٝ‬ث‪ٌٕ ٝ‬بٖ ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ‪ٖ ،‬جبضت ٔطث‪ ٌٛ‬ث‪« ٝ‬اُٖب‪٢‬‬
‫حك تٕٗ‪٥‬س» زض ا٘ز‪ٔ ُ٥‬تّ‪ ،٣‬ث‪٥‬بٍ٘ط تخّ‪٥‬ج اؾت ‪« :‬ا‪٤‬كبٖ ضا ث‪ ٝ‬اؾٓ اة ‪ ٚ‬اثٗ ‪ ٚ‬ض‪ٚ‬ح اِمسؼ تٕٗ‪٥‬س‬
‫ز‪٥ٞ‬س‪».‬‬

‫٘‪٤ٛ‬ؿ‪ٙ‬سٌبٖ ٖ‪ٟ‬س رس‪٤‬س ثب تأح‪٥‬ط اظ ‪ٟٛ٤‬ز‪٤‬ت‪ٕٛٗٔ ،‬الً ذسا ضا «پسض» ٔ‪٘٣‬بٔ‪ٙ‬س‪ .‬پؿط ٘‪٥‬ع ‪ٕٞ‬بٖ ذساؾت‬
‫و‪ِ ٝ‬جبؼ رؿٕب٘‪ ٣‬ث‪ ٝ‬تٗ وطز‪ ٜ‬اؾت (‪ ٣ٙٗ٤‬حًطت ٖ‪٥‬ؿ‪ٝ٥ّٖ( ٣‬اِؿالْ) )‪ .‬ض‪ٚ‬حاِمسؼ ٘‪٥‬ع ٘‪ٝ‬‬
‫فطقت‪ٝ‬ا‪ ٢‬اظ فطقتٍبٖ اِ‪ ،٣ٟ‬ثّى‪ ٝ‬ذ‪ٛ‬ز ذساؾت و‪ ٝ‬زض لّ‪ٛ‬ة ٔطزْ ‪ ٚ‬زض ر‪ٟ‬بٖ ٔ‪ ٣‬ظ‪٤‬س‪ .‬ا٘ز‪ُٞ٥‬ب‬
‫ض‪ٚ‬حاِمسؼ ضا ث‪ ٝ‬قىُ وج‪ٛ‬تط‪ ٢‬تطؾ‪ ٓ٥‬وطز‪ٜ‬ا٘س و‪ ٝ‬ثط ٖ‪٥‬ؿ‪ ٣‬فط‪ٚ‬ز آٔس ‪ ٚ‬زض ا‪ ٚ‬اؾتمطاض ‪٤‬بفت ‪ٕٛٞ .‬‬
‫ربٔٗ‪ٔ ١‬ؿ‪٥‬ح‪٥‬ت ضا اضقبز ٔ‪ ٣‬و‪ٙ‬س‪ ،‬تّٗ‪ ٣ٔ ٓ٥‬ز‪ٞ‬س ‪ ٚ‬ث‪٤ٛ٘ ٝ‬ؿ‪ٙ‬سٌبٖ وتبة ٔمسؼ اِ‪ٟ‬بْ ٔ‪ ٣‬ثركس‪.‬‬

‫ثب ٌصقت ظٔبٖ‪ٔ ،‬ؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ ٔسٖ‪ ٣‬قس٘س َج‪ٗ٥‬ت ؾ‪ٌ ٝ‬ب٘‪ ١‬ذسا ضاظ‪ ٢‬اؾت و‪ ٝ‬ثب تٗبث‪٥‬ط ثكط‪- ٣ٕ٘ ٢‬‬
‫ت‪ٛ‬اٖ آٖ ضا تج‪ ٗ٥٥‬وطز‪ .‬ثب ا‪ٕٛٞ ،ٕٝٞ ٗ٤‬اض‪ ٜ‬ا٘س‪٤‬كٕ‪ٙ‬ساٖ ٔؿ‪٥‬ح‪ ٣‬ثطا‪ ٢‬تفؿ‪٥‬ط تخّ‪٥‬ج‪ ،‬اظ ٔفب‪ٓ٥ٞ‬‬
‫فّؿف‪ ٣‬ضا‪٤‬ذ زض ظٔبٖ ذ‪ٛ‬ز ث‪ٟ‬ط‪ٌ ٜ‬طفت‪ ٝ‬ا٘س‪ .‬پبح ‪ ٚ‬ق‪ٛ‬ضا‪ٞ‬ب‪ ٢‬وّ‪٥‬ؿب‪ ،٣٤‬ثطذ‪ ٣‬اظ ا‪ ٗ٤‬ث‪٥‬بٖ ‪ٞ‬ب ضا‬
‫زضؾت ‪ ٚ‬پبض‪ٜ‬ا‪ ٢‬ز‪ٍ٤‬ط ضا ٘بزضؾت اٖالْ وطز‪ ٜ‬ا٘س‪.‬‬

‫‪ -6‬فذا‬
‫ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ ثب اقبض‪ ٜ‬ث‪ ٝ‬ؾطپ‪٥‬چ‪ ٣‬حًطت آزْ اظ فطٔبٖ اِ‪ ،٣ٟ‬ثط ا‪ُّٔ ٗ٤‬ت تأو‪٥‬س ٔ‪ٚ٣‬ضظ٘س و‪ٌٙ ٝ‬ب‪ٜ‬‬
‫‪٤‬ه قرم‪٘ ،‬ػاز ثكط ضا آِ‪ٛ‬ز‪ ٣ٔ ٜ‬ؾبظز؛ ث‪ٌٝ٘ٛٝ‬ا‪ ٢‬و‪ ١ٕٞ ٝ‬آزٔ‪٥‬بٖ احؿبؼ آِ‪ٛ‬زٌ‪ ٣ٔ ٣‬و‪ٙٙ‬س ‪ٚ‬‬
‫ذ‪ٛ‬ز ضا ٘‪٥‬بظٔ‪ٙ‬س پبن قسٖ ٔزسز ٔ‪٣‬زا٘‪ٙ‬س‪ .‬اظ ؾ‪ ٢ٛ‬ز‪ٍ٤‬ط‪٤ ،‬ه ٕ٘ب‪ٙ٤‬س‪ ٜ‬اظ ثكط و‪ ٝ‬ذ‪ٛ‬ز وبٔالً ث‪ٌٙ ٣‬ب‪ٜ‬‬
‫‪ ٚ‬ثب حىٕت اِ‪ٔ ٣ٟ‬تحس ثبقس‪ ٣ٔ ،‬ت‪ٛ‬ا٘س وفبض‪ ٠‬ا‪ٌٙ ٗ٤‬ب‪ ٜ‬لطاض ٌ‪٥‬طز ‪ ٚ‬آحبض آٖ ضا ظا‪ ُ٤‬ؾبظز ‪ .‬ث‪ ٝ‬ثب‪ٚ‬ض‬
‫ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ‪٥ٖ ،‬ؿ‪ ٣‬وفبض‪ ٠‬آٖ آؾ‪٥‬ت ضا ‪٤‬ه ثبض ‪ ٚ‬ثطا‪٥ٕٞ ٢‬ك‪ ٝ‬پطزاذت وطز ‪ ٚ‬ثب تؿّ‪ ٓ٥‬قسٖ وبُٔ ‪ٚ‬‬
‫اَبٖت ُّٔك‪ ،‬ز‪ٛ٤‬اض‪ ٢‬ضا اظ ٔ‪٥‬بٖ ثطز و‪ ٝ‬ث‪ ٗ٥‬ذسا ‪ ٚ‬ا٘ؿبٖ ٔتٕطّز – اظ َط‪٤‬ك ٌ‪ٙ‬ب‪ -ٜ‬ا‪٤‬زبز قس‪ٜ‬‬
‫ث‪ٛ‬ز‪.‬‬

‫‪ -7‬آٗ٘يّإ هقذس‬

‫ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ ثط ا‪ ٗ٤‬ثب‪ٚ‬ض٘س و‪ ٝ‬ثب ا٘زبْ آ‪ٞٗ٥٤‬ب‪ ٣٤‬ث‪ٔ ٝ‬اللبت ٔؿ‪٥‬ح ٔ‪٣‬ض‪٘ٚ‬س؛ ‪ ٕٛٞ‬و‪ ٝ‬اظ ٔطي‬
‫ثطذبؾت‪ ٚ ٝ‬ف‪٥‬ى ذسا‪٘ ٢‬زبت ثرف ضا ث‪ ٝ‬آ٘بٖ ثرك‪٥‬س‪ ٜ‬اؾت‪ .‬تمط‪٤‬جبً ‪ٔ ١ٕٞ‬ؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ زضثبض‪ ٠‬ز‪ٚ‬‬
‫آ‪ ٗ٥٤‬تٕٗ‪٥‬س ‪ٖ ٚ‬كب‪ ٢‬ضثب٘‪ ٣‬اتفبق ٘ٓط زاض٘س ‪ ٚ‬ثؿ‪٥‬بض‪ ٢‬اظ آ٘بٖ ٘‪٥‬ع ٔزٕ‪ ٔٛ‬آ‪ٞ ٗ٥٤‬ب ضا ث‪ٞ ٝ‬فت ٔ‪-٣‬‬
‫ضؾب٘‪ٙ‬س‪ٔ .‬ب زض ا‪ٙ٤‬زب ت‪ٟٙ‬ب ة‪ ٜ‬ت‪ٛ‬ي‪٥‬ح ا‪ ٗ٤‬ز‪ ٚ‬آ‪ ٗ٥٤‬ثؿ‪ٙ‬س‪ ٣ٔ ٜ‬و‪.ٓ٥ٙ‬‬

‫٘رؿت‪ ٚ ٗ٥‬انّ‪٣‬تط‪ ٗ٤‬آ‪ ٗ٥٤‬و‪ ٝ‬ثطا‪ ٕٝٞ ٢‬يط‪ٚ‬ضت زاضز ‪ .‬تٕٗ‪٥‬س اؾت‪ٞ .‬ط ٔؿ‪٥‬ح‪ ٣‬ت‪ٟٙ‬ب ‪٤‬ه ثبض‬
‫تٕٗ‪٥‬س ٔ‪٣‬پص‪٤‬طز ‪ ٚ‬ثس‪ٗ٤‬ض‪ ،ٚ‬ث‪ ٝ‬ربٔٗ‪ٔ ١‬ؿ‪٥‬ح‪٥‬ت ‪ٚ‬اضز ٔ‪ ٣‬ق‪ٛ‬ز‪ .‬تٕٗ‪٥‬س ان‪ٛ‬الً ثب ٌ‪ ٝ٘ٛ‬ا‪ ٢‬قؿتك‪ٛ‬‬
‫‪ٕٞ‬طا‪ ٜ‬اؾت‪ .‬ثطذ‪ ٣‬اظ وّ‪٥‬ؿب‪ٞ‬ب ثب ض‪٤‬رتٗ آة ثط ؾط قرم‪ ٢ٚ ،‬ضا تٕٗ‪٥‬س ٔ‪٣‬ز‪ٙٞ‬س‪ .‬زض وّ‪٥‬ؿب‪ٞ‬ب‪٣٤‬‬
‫ز‪ٍ٤‬ط ضؾٓ ثط ا‪ ٗ٤‬اؾت و‪ ٝ‬فطز ثطا‪ ٢‬تٕٗ‪٥‬س ث‪ ٝ‬ظ‪٤‬ط آة ٔ‪ ٣‬ض‪ٚ‬ز ‪ ٚ‬ث‪٥‬ط‪٣ٔ ٖٚ‬آ‪٤‬س‪ .‬وّ‪٥‬ؿب‪ٞ‬ب‪٥٘ ٣٤‬ع‬
‫تٕٗ‪٥‬سق‪٘ٛ‬س‪ ٜ‬ضا ث‪ ٝ‬آة‪ٞ‬ب‪َ ٢‬ج‪ٗ٥‬ت ٔب٘‪ٙ‬س ٘‪ٟ‬ط‪ٞ‬ب ‪ ٚ‬زض‪٤‬بچ‪ٞ ٝ‬ب ٔ‪٣‬ثط٘س‪.‬‬

‫ٖكب‪ ٢‬ضثب٘‪ ٣‬زض ٍ٘ب‪ٔ ٜ‬ؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ‪٤ ،‬بزث‪ٛ‬ز ‪ ٚ‬ثبظؾبظ‪ ٢‬قبْ آذط ٖ‪٥‬ؿ‪ ٣‬ثب قبٌطزاٖ زض قت پ‪٥‬ف اظ‬
‫ٔطي ا‪ٚ‬ؾت‪ .‬زض ا٘بر‪ ُ٥‬و‪ ٣٘ٛٙ‬آٔس‪ ٜ‬اؾت و‪٥ٖ ٝ‬ؿ‪ ٣‬زض چ‪ٔ ٗ٥ٙ‬طاؾٕ‪٘ ٣‬بٖ ‪ ٚ‬قطاة ضا ث‪ٖٛٙ ٝ‬اٖ‬
‫ٌ‪ٛ‬قت ‪ ٚ‬ذ‪ ٖٛ‬ذ‪ٛ‬ز ث‪ ٝ‬قبٌطزاٖ زاز تب اظ آٖ ثر‪ٛ‬ض٘س ‪ ٚ‬ث‪٥‬بقبٔ‪ٙ‬س ‪ٔ .‬ؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ آٖ ‪ٍٙٞ‬بْ و‪ ٝ‬زض ا‪ٗ٤‬‬
‫ٔطاؾٓ قطوت ٔ‪ ٣‬و‪ٙٙ‬س‪ ،‬ثب‪ٚ‬ض زاض٘س و‪ٔ ٝ‬ؿ‪٥‬ح ثب ركٓ ذ‪ٛ‬ز ٘عز آ٘بٖ حبيط ٔ‪ ٣‬ق‪ٛ‬ز‪ .‬وبت‪٥ِٛ‬ه‪ٞ‬ب‪،‬‬
‫ٖفا‪ ٢‬ضثب٘‪ ٣‬ضا ‪ٞ‬ط ض‪ٚ‬ظ ثطپب ٔ‪ ٣‬زاض٘س‪ ،‬أب ز‪ ٚ‬فطل‪ ١‬انّ‪ ٣‬ز‪ٍ٤‬ط اظ ا‪ٔ ٗ٤‬مساض ٔ‪ ٣‬وب‪ٙٞ‬س‪ :‬اضتسوؽ‪ٞ‬ب‬
‫آٖ ضا ث‪ ٝ‬ض‪ٚ‬ظ‪ٞ‬ب‪٤ ٢‬ه ق‪ٙ‬ج‪ ٚ ٝ‬اٖ‪٥‬بز اذتهبل ٔ‪ ٣‬ز‪ٙٞ‬س ‪ ٚ‬ثؿ‪٥‬بض‪ ٢‬اظ پط‪ٚ‬تؿتبٖ‪ٞ‬ب ٘‪٥‬ع ؾبال٘‪ ٝ‬ت‪ٟٙ‬ب‬
‫چ‪ٟ‬بض ‪٤‬ب ز‪ٚ‬اظز‪ ٜ‬ثبض ا‪ٔ ٗ٤‬طاؾٓ ضا ثطٌعاض ٔ‪ ٣‬و‪ٙٙ‬س‪.‬‬
 ‫‪ -8‬فزقِّإ هس٘حٖ‬

‫أط‪ٚ‬ظ‪ٔ ٜ‬ؿ‪٥‬ح‪٥‬ت ث‪ ٝ‬ؾ‪ ٝ‬فطل‪٤ ٝ‬ب وّ‪٥‬ؿب‪ 52 ٢‬انّ‪ٙٔ ٣‬كٗت ٌكت‪ ٝ‬اؾت ‪ :‬وبت‪٥ِٛ‬ه‪ ،‬اضتسوؽ ‪ٚ‬‬
‫پط‪ٚ‬تؿتبٖ‪.‬‬

‫وبت‪٥ِٛ‬ه‪ٞ‬ب اؾمف ق‪ٟ‬ط ضْ ضا پبح ٔ‪٘ ٣‬بٔ‪ٙ‬س ‪ ٚ‬ا‪ ٚ‬ضا زاضا‪ ٢‬أت‪٥‬بظات‪٤ٚ ٣‬ػ‪ٕٞ( ٜ‬چ‪ٖ ٖٛ‬هٕت زض‬
‫نس‪ٚ‬ض فت‪ٛ‬ا) ٔ‪٣‬قٕبض٘س‪ .‬اظ آغبظ ٘كط زٖ‪ٛ‬ت ضؾ‪ٛ‬الٖ (ح‪ٛ‬اض‪ )ٖٛ٤‬حًطت ٖ‪٥‬ؿ‪ ،٣‬ث‪ ٝ‬تسض‪٤‬ذ پ‪ٙ‬ذ‬
‫وب٘‪ ٖٛ‬ثعضي ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬ت زض ا‪ٚ‬ضقّ‪ ،ٓ٥‬اؾى‪ٙ‬سض‪ ،ٝ٤‬اُ٘بو‪ ،ٝ٥‬لؿُ‪ ٚ ٝ٥ُٙٙ‬ضْ ث‪ٚ ٝ‬ر‪ٛ‬ز آٔس‪ .‬اظ آ٘زب و‪ٝ‬‬
‫قبِ‪ٛ‬ز‪ ٠‬وّ‪٥‬ؿب‪ ٢‬ضْ ث‪ ٝ‬زؾت پُطؼ ٘‪ٟ‬بز‪ ٜ‬قس ‪ ٚ‬پ‪ِٛ‬ؽ ثطا‪ٔ ٢‬ست‪ ٚ ّٓٗٔ ٣‬ض‪ٞ‬جط آٖ ث‪ٛ‬ز‪ ،‬آٖ وّ‪٥‬ؿب‬
‫ذ‪ٛ‬ز ضا اظ ؾب‪٤‬ط وّ‪٥‬ؿب‪ٞ‬ب ثطتط ٔ‪ ٣‬ز‪٤‬س ‪ ٚ‬ا٘سنا٘سن تف‪ٛ‬ق ذ‪ٛ‬ز ضا ٘عز ث‪٥‬كتط ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ تخج‪٥‬ت وطز ‪.‬‬

‫فطل‪ ١‬اضتسوؽ و‪ ٝ‬اظ حس‪ٚ‬ز ‪ٞ‬عاض ؾبَ پ‪٥‬ف پس‪٤‬س آٔس‪ ،ٜ‬اظ ٘ٓط ٖم‪٥‬ست‪ ٣‬ثب فطل‪ ١‬وبت‪٥ِٛ‬ه اذتالف‬
‫چ‪ٙ‬سا٘‪٘ ٣‬ساضز‪ .‬اضتسوؽ‪ٞ‬ب ض‪ٞ‬جط‪ٚ ٢‬احس اؾمف ضْ ضا ٕ٘‪ ٣‬پص‪٤‬ط٘س ‪ٔ ٚ‬طتج‪ ١‬ا‪ ٗ٤‬اؾمف ضا ثب اؾمفبٖ‬
‫چ‪ٟ‬بض ٔطوع ز‪ٍ٤‬ط‪ -‬و‪ ٝ‬پبتط‪٤‬ه ذ‪ٛ‬ا٘س‪ ٣ٔ ٜ‬ق‪ٛ‬ز‪ -‬ثطاثط ٔ‪٣‬زا٘‪ٙ‬س‪ .‬وّ‪٥‬ؿب‪ ٢‬اضتسوؽ افع‪ ٖٚ‬ثط چ‪ٟ‬بض‬
‫پبتط‪٤‬ه٘ك‪ ٗ٥‬لس‪( ٣ٕ٤‬ا‪ٚ‬ضقّ‪ ،ٓ٥‬اؾى‪ٙ‬سض‪ ،ٝ٤‬اُ٘بو‪ ٚ ٝ٥‬لؿُ‪ ) ٝ٥ُٙٙ‬پبتط‪٤‬ه٘ك‪ٞٗ٥‬ب‪ ٢‬رس‪٤‬س ض‪ٚ‬ؾ‪،ٝ٥‬‬
‫نطثؿتبٖ‪ ،‬ض‪ٔٚ‬ب٘‪ ،٣‬ثّغبضؾتبٖ ‪ٌ ٚ‬طرؿتبٖ ضا ٘‪٥‬ع زض ثط ٔ‪٥ٌ ٣‬طز‪.‬‬

‫پط‪ٚ‬تؿتبٖ زض انُ ث‪ٙٗٔٝ‬ب‪ٗٔ« ٢‬تطو» اؾت‪ .‬اظ حس‪ٚ‬ز پب٘هس ؾبَ پ‪٥‬ف تبو‪ ،ٖٛٙ‬فطل‪ٞ ٝ‬ب‪٢‬‬
‫پط‪ٚ‬تؿتبٖ فطا‪ٚ‬ا٘‪ ٣‬زض ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬ت پس‪٤‬س آٔس‪ ٜ‬ا٘س‪ .‬پط‪ٚ‬تؿتبٖ‪ٞ‬ب ث‪ ٝ‬ض‪ٞ‬جط‪ٔ ٢‬تٕطوع ٖم‪٥‬س‪٘ ٜ‬ساض٘س ‪ٚ‬‬
‫ض‪ٚ‬حب٘‪٥‬ت ٔؿ‪٥‬ح‪ ٣‬ضا چ‪ٙ‬ساٖ اضد ٕ٘‪ٟٙ٘ ٣‬س‪ .‬ا‪ٙ٤‬بٖ ثؿ‪٥‬بض‪ ٢‬اظ اٖتمبزات فطل‪ٞ ٝ‬ب‪ ٢‬ز‪ٍ٤‬ط ضا ضز ٔ‪ ٣‬و‪ٙٙ‬س‬
‫‪ٔ ٣ٖٛ٘ ٚ‬ؿ‪٥‬ح‪٥‬ت پ‪٥‬طاؾت‪ ٝ‬ضا ٔ‪ ٣‬پص‪٤‬ط٘س‪.‬‬

‫‪ -9‬اًتظار تاسگشت هس٘ح‬

‫ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ‪ -‬چ‪ٙ‬ب٘ى‪ٌ ٝ‬صقت‪ -‬حًطت ٖ‪٥‬ؿ‪ٝ٥ّٖ( ٣‬اِؿالْ) ضا ‪ٕٞ‬بٖ ٔؿ‪٥‬حب‪ٖٛٛٔ ٢‬ز ‪ٟٛ٤‬ز ٔ‪ ٣‬زا٘‪ٙ‬س‬
‫‪ ٚ‬پؽ اظ ضفتٗ ا‪ ،ٚ‬پ‪ٛ٥‬ؾت‪ ٝ‬زض ق‪ٛ‬ق ثبظٌكت ز‪ٚ‬ثبض‪ ٢ٚ ٠‬ث‪ ٝ‬ؾط ٔ‪ ٣‬ثط٘س‪ .‬ق‪ٛ‬ض ‪٥ٞ ٚ‬زبٖ أ‪٥‬س ث‪ٝ‬‬
‫ْ‪ٟٛ‬ض آٖ حًطت‪ٍٙٞ ،‬بْ ٘عز‪٤‬ه قسٖ ؾبَ ‪٥ٔ 2000 ٚ 1000‬الز‪ ٢‬زض ٔ‪٥‬بٖ ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ ا‪ٚ‬د ٌطفت ‪.‬‬
 ‫او‪ ٖٛٙ‬و‪ ٝ‬ؾبَ ‪ 2000‬ؾپط‪ ٢‬قس‪ٔ ٚ ٜ‬ؿ‪٥‬ح ‪ٕٞ‬چ‪ٙ‬بٖ ثبظٍ٘كت‪ ٝ‬اؾت‪ ،‬ثطخ ‪ ٢‬اظ ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ ث‪ٝ‬‬
‫ز‪ٞٚ‬عاضٔ‪ ٗ٥‬ؾبَ ٔهّ‪ٛ‬ة قسٖ ‪ ٚ‬ثطذبؾتٗ ‪ ٢ٚ‬اظ لجط‪ ٣ٙٗ٤ ،‬حس‪ٚ‬ز ؾبَ ‪٥ٔ 2030‬الز‪ ٢‬زَ‬
‫ثؿت‪ٝ‬ا٘س‪ .‬ث‪ٌٕ ٝ‬بٖ ا‪ٌ ٗ٤‬ط‪ ٢ٚ ،ٜٚ‬زض آٖ ض‪ٚ‬ظٌبض اظ آؾٕبٖ فط‪ٚ‬ز ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س آٔس ‪ ٚ‬زض ظٔ‪ ٗ٥‬ل‪٥‬بٔت‬
‫ثطپب ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س وطز ‪ ٚ‬ؾپؽ ٌط‪ ٣ٞٚ‬اظ ٔطزْ ث‪ ٝ‬ر‪ٌ ٚ ٟٓٙ‬ط‪٥٘ ٣ٞٚ‬ع ث‪ ٝ‬ث‪ٟ‬كت ذ‪ٛ‬ا‪ٙٞ‬س ضفت ‪.‬‬

‫ّـ) اسالم‬

‫اؾالْ‪ٕٞ -‬چ‪ٟٛ٤ ٖٛ‬ز‪٤‬ت ‪ٔ ٚ‬ؿ‪٥‬ح‪٥‬ت‪٤ -‬ى‪ ٣‬اظ از‪٤‬بٖ اثطا‪ ٣ٕ٥ٞ‬اؾت و‪ ٝ‬حس‪ٚ‬ز ‪٤‬ه پ‪ٙ‬زٓ رٕٗ‪٥‬ت‬
‫ر‪ٟ‬بٖ اظ آٖ پ‪٥‬ط‪٣ٔ ٢ٚ‬و‪ٙٙ‬س‪ .‬اظ آ٘زب و‪ ٝ‬ثرف ثٗس‪ ٢‬ا‪ٛ٘ ٗ٤‬قتبض ث‪ ٝ‬تفه‪ ُ٥‬ثطذ‪ ٣‬اظ اٖتمبزات ا‪ٗ٤‬‬
‫ز‪ ٗ٤‬ضا ٔ‪٣‬وب‪ٚ‬ز‪ٔ ،‬جبحج ا‪ ٗ٤‬فهُ ضا زض ‪ ٗ٥ٕٞ‬رب ث‪ ٝ‬پب‪٤‬بٖ ٔ‪٣‬ثط‪.ٓ٤‬‬

‫چک٘ذٓ فصل‬

‫‪ٙٞ -1‬س‪ٚ‬ئ‪٥‬ؿٓ قىُ تح‪٤َٛ‬بفت‪ ١‬آ‪ ٗ٥٤‬ثط‪ٕٞ‬ب‪ ٣٤‬اؾت‪.‬‬

‫‪ -2‬ازٖ‪ ٚ ٝ٥‬آ‪ٞٗ٥٤‬ب‪ٙٞ ٢‬س‪ٚ‬اٖ زض ٔزٕ‪ ٖٝٛ‬ا‪ ٢‬ث‪٘ ٝ‬بْ ‪ٚ‬زا‪ٞ‬ب ٌطزآٔس‪ ٜ‬اؾت ‪ٔ .‬تٗ ‪ٚ‬زا‪ٞ‬ب ا‪ٚ‬ضاز‪ ٢‬اؾت‬
‫زض ؾتب‪٤‬ف آتف‪ ،‬ذ‪ٛ‬ضق‪٥‬س ‪ ٚ‬ؾب‪٤‬ط ٔٓب‪ٞ‬ط َج‪ٗ٥‬ت ‪٥٘ ٚ‬ع زٖب‪ٞ‬ب‪ ٣٤‬ثطا‪ ٢‬فطاذ‪ ٣‬ض‪ٚ‬ظ‪ ،٢‬ثبض‪ٚ‬ض‪،٢‬‬
‫ثركب‪٤‬ف ٌ‪ٙ‬ب‪ٞ‬بٖ ‪ ٚ‬رع ا‪ٟٙ٤‬ب‪.‬‬

‫‪ٓ٘ -3‬بْ َجمبت‪ٚ ٣‬زا‪ ،٣٤‬چ‪ٟ‬بض َجم‪ ٝ‬ضا اظ ‪٤‬ىس‪ٍ٤‬ط ٕٔتبظ ٔ‪ ٣‬وطز‪ :‬ض‪ٚ‬حب٘‪ ،ٖٛ٥‬قب‪ٞ‬بٖ ‪ ٚ‬قب‪ٞ‬عازٌبٖ‬
‫‪ ٚ‬ر‪ٍٙ‬ب‪ٚ‬ضاٖ‪ ،‬ثبظضٌب٘بٖ ‪ ٚ‬ز‪ٞ‬مب٘بٖ ‪٥٘ ٚ‬ع وبضٌطاٖ ‪.‬‬

‫‪ٍٙٞ -4‬بٔ‪ ٣‬و‪ ٝ‬ا٘زبْ آزاة ‪ ٚ‬ضؾ‪ْ ْٛ‬ب‪ٞ‬ط‪ ٢‬ث‪ ٝ‬افطاٌ ٌطا‪٥٤‬س‪ ،‬ثط‪ٕٙٞ‬بٖ ٔزٕ‪ٗٔ ٖٝٛ‬بضف‪ ٣‬پس‪٤‬س‬
‫آ‪ٚ‬ضز٘س و‪ ٝ‬زؾت‪ٝ‬ا‪ ٢‬اظ آ٘‪ٟ‬ب ا‪ٚ‬پب٘‪٥‬كبز‪ٞ‬ب ٘بْ ٌطفت‪ ٝ‬اؾت ‪ .‬ا‪ٚ‬پب٘‪٥‬كبز‪ٞ‬ب ثُ‪ٚ ٖٛ‬زا‪ٞ‬ب ضا ٔ‪ ٣‬قىبفس ‪ٚ‬‬
‫ت‪ٛ‬ر‪ٔ ٝ‬طزْ ضا اظ آزاة ‪ ٚ‬ضؾ‪ْ ْٛ‬ب‪ٞ‬ط‪ ٢‬ث‪ ٝ‬اؾطاض زض‪ٔ ٚ ٣٘ٚ‬فب‪ ٓ٥ٞ‬ثبَ‪ ٣ٙ‬رّت ٔ‪ ٣‬و‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪ٙٞ -5‬س‪ٚ‬اٖ ث‪ ٝ‬ذسا‪٤‬بٖ آؾٕب٘‪ ٚ ٣‬ظٔ‪ ٣ٙ٥‬ث‪ ٣‬قٕبض‪ ٢‬ثب ٘بْ‪ٞ‬ب ‪ ٚ‬نفبت ٖز‪٥‬ت ‪ ٚ‬غط‪٤‬ت ٔٗتمس٘س ‪ٚ‬‬
‫ثطا‪ٞ ٢‬ط ‪٤‬ه ثتذب٘‪ٞٝ‬ب‪ ٢‬ثبقى‪٣ٔ ٣ٞٛ‬ؾبظ٘س‪.‬‬

‫‪ -6‬آض‪٤‬ب‪٥٤‬بٖ ‪ٙٞ‬س‪ٚ‬ؾتبٖ‪ ،‬ث‪ ٝ‬ذسا‪ ٢‬آفط‪ٗٙ٤‬ز‪ ٠‬ر‪ٟ‬بٖ ٘‪٥‬ع ٔٗتمس ث‪ٛ‬ز٘س ‪ ٚ‬ا‪ ٚ‬ضا ثط‪ٕٞ‬ب ٔ‪٘ ٣‬بٔ‪٥‬س٘س‪ .‬ز‪ٚ‬‬
‫ذسا‪ ٟٓٔ ٢‬ز‪ٍ٤‬ط‪ -‬و‪ٔ ٝ‬زٕ‪ٖٛ‬بً ذسا‪٤‬بٖ تخّ‪٥‬ج ‪ٙٞ‬س‪ ٢‬ضا قىُ ٔ‪ ٣‬ز‪ٙٞ‬س – ق‪ٛ٥‬ا ‪٤ٚ ٚ‬ك‪٘ ٛٙ‬بْ زاض٘س ‪.‬‬
 ‫‪ -7‬ث‪ ٝ‬اٖتمبز ‪ٙٞ‬س‪ٚ‬اٖ‪ ،‬ت‪ٟٙ‬ب ضا‪ ٜ‬ض‪ٞ‬ب‪ ٣٤‬اظ ٌطز‪ ١٘ٚ‬ت‪ٙ‬بؾد ‪ ٚ‬ت‪ِٛ‬س‪ٞ‬ب‪ٔ ٢‬ىطض زض ر‪ٟ‬بٖ پط اظ ض٘ذ ‪ٚ‬‬
‫ثال‪ ،‬پ‪ٛ٥‬ؾتٗ ث‪٥٘ ٝ‬ط‪ٚ‬ا٘‪ ٝ‬اؾت ‪.‬‬

‫‪ -8‬ث‪ٛ‬زا ضا‪ ٜ‬زضؾت ظ٘سٌ‪ ٣‬ضا زض ‪ٞ‬كت لب٘‪ ٖٛ‬ثعضي ذالن‪ ٣ٔ ٝ‬و‪ٙ‬س‪ :‬ز‪٤‬سٌب‪ ٜ‬زضؾت‪ ،‬ا٘س‪٤‬ك‪١‬‬
‫زضؾت‪ ،‬ؾرٗ زضؾت‪ ،‬ضفتبض زضؾت‪ٗٔ ،‬بـ زضؾت‪ ،‬و‪ٛ‬قف زضؾت‪ ،‬ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬زضؾت ‪ ٚ‬تأُٔ‬
‫زضؾت‪.‬‬

‫‪ -9‬لس‪٣ٕ٤‬تط‪ ٗ٤‬وتبة ٔمسؼ ث‪ٛ‬زا‪٥٤‬بٖ‪ ،‬تط‪٢‬پ‪٥‬تى‪( ٝ‬ؾ‪ ٝ‬ؾجس) ٘بٔ‪٥‬س‪٣ٔ ٜ‬ق‪ٛ‬ز‪ .‬فطل‪ٞٝ‬ب‪ٔ ٢‬رتّف‬
‫ث‪ٛ‬زا‪ ٣٤‬وتبة‪ٞ‬ب‪ٔ ٢‬ره‪ٛ‬ل ث‪ ٝ‬ذ‪ٛ‬ز زاض٘س‪.‬‬

‫‪ٟٛ٤ -10‬ز‪٤‬بٖ وتبة آؾٕب٘‪ ٣‬ذ‪ٛ‬ز ضا تَ‪َٙ‬د ٔ‪٘ ٣‬بٔ‪ٙ‬س و‪ٕٞ ٝ‬بٖ ٖ‪ٟ‬س ٖت‪٥‬ك ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ اؾت ‪.‬‬

‫‪ -11‬ت‪ٙ‬د ٔكتُٕ ثط ‪ 39‬وتبة اؾت و‪ ٝ‬اؾفبض پ‪ٙ‬ذ ٌب٘‪ ١‬ت‪ٛ‬ضات اظ رّٕ‪ ١‬آ٘‪ٟ‬بؾت ‪.‬‬

‫‪ -12‬احبز‪٤‬ج ‪ ٚ‬احىبْ ‪ٟٛ٤‬ز زض وتبث‪ ٣‬ثؿ‪٥‬بض ثعضي ث‪٘ ٝ‬بْ تّٕ‪ٛ‬ز ٌطز آٔس‪ ٜ‬اؾت و‪ ٝ‬آٖ ضا «ت‪ٛ‬ضات‬
‫قفب‪٥٘ »٣ٞ‬ع ٔ‪٘٣‬بٔ‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪ -13‬اؾٓ ذبل ذسا زض ز‪ٟٛ٤ ٗ٤‬ز‪ َٜٟٛ٤ ،‬اؾت ‪ .‬ا‪٘ ٗ٤‬بْ ثؿ‪٥‬بض احتطاْ زاضز ‪ ٚ‬ثط ظثبٖ آ‪ٚ‬ضزٖ آٖ‬
‫حت‪ ٣‬اظ َط‪٤‬ك لطائت ت‪ٛ‬ضات حطاْ اؾت ‪.‬‬

‫‪ -14‬زض ‪٥ٞ‬چ رب‪ ٢‬وتبة ٔمسؼ ‪ٟٛ٤‬ز‪٤‬بٖ ؾر‪ ٣ٙ‬اظ ٔٗبز ٘‪٥‬بٔس‪ٞ ،ٜ‬ط چ‪ٙ‬س وتبة تّٕ‪ٛ‬ز ثؿ‪٥‬بض اظ آٖ‬
‫ؾرٗ ٌفت‪ ٝ‬اؾت‪.‬‬

‫‪ٟٛ٤ -15‬ز‪٤‬بٖ وؿ‪ ٣‬ضا ث‪ ٝ‬ز‪ ٗ٤‬ذ‪ٛ‬ز زٖ‪ٛ‬ت ٕ٘‪ ٣‬و‪ٙٙ‬س؛ ظ‪٤‬طا ا‪ ٗ٤‬ز‪ ٗ٤‬ضا ٔره‪ٛ‬ل ٘ػاز ث‪ ٣ٙ‬اؾطائ‪ُ٥‬‬
‫ٔ‪٣‬زا٘‪ٙ‬س‪ .‬ثب ا‪ ،ٕٝٞ ٗ٤‬اٌط وؿ‪ ٣‬ثر‪ٛ‬ا‪ٞ‬س ‪ٟٛ٤‬ز‪ ٢‬ق‪ٛ‬ز‪ ،‬ا‪ ٚ‬ضا ٔ‪ ٣‬پص‪٤‬ط٘س‪.‬‬

‫‪ٟٛ٤ -16‬ز‪٤‬ت زاضا‪ ٢‬احىبْ فطا‪ٚ‬اٖ ‪ ٚ‬ثؿ‪٥‬بض پ‪٥‬چ‪٥‬س‪ ٜ‬ا‪ ٢‬اؾت و‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬أ‪ٛ‬ض‪ ٢‬چ‪٘ ٖٛ‬زبؾت ‪ ٚ‬پبو‪ٚ ٣‬‬
‫غصا‪ٞ‬ب‪ ٢‬حالَ ‪ ٚ‬حطاْ ٔ‪ ٣‬پطزاظز‪.‬‬

‫‪ٟٛ٤ -17‬ز‪٤‬بٖ ‪ٕٛٞ‬اض‪ ٜ‬زض ا٘تٓبض ‪٤‬ه ض‪ٞ‬جط اِ‪ ٣ٟ‬فبتح ث‪ٛ‬ز‪ ٜ‬ا٘س و‪ ٝ‬التساض ‪ ٚ‬قى‪ ٜٛ‬ل‪ ْٛ‬ذسا ضا ث‪ٝ‬‬
‫ٖهط زضذكبٖ زا‪ٚ‬ز ‪ ٚ‬ؾّ‪ٕ٥‬بٖ ثبظٌطزا٘س ‪ .‬قره‪٥‬ت ٔ‪ٛ‬ضز ا٘تٓبض آ٘بٖ‪ٔ ،‬بقَ‪٥‬ح (ٔؿ‪٥‬ح) ذ‪ٛ‬ا٘س‪ٜ‬‬
‫ٔ‪٣‬ق‪ٛ‬ز‪.‬‬
‫‪ٔ -18‬ؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ اظ ٌصقت‪ٞٝ‬ب‪ ٢‬ز‪ٚ‬ض زض تالـ ث‪ٛ‬ز‪ٜ‬ا٘س ثب تأ‪٤ٚ‬الت‪ ،٣‬پ‪٥‬فٌ‪ْٟٛ ٣٤ٛ‬ض حًطت ٖ‪٥‬ؿ‪٣‬‬
‫(ّٖ‪ٝ٥‬اِؿالْ) ضا زض وتبة ٔمسؼ ‪ٟٛ٤‬ز‪٤‬بٖ ث‪٥‬بث‪ٙ‬س ‪.‬‬

‫‪َ -19‬جك تٗبِ‪ ٓ٥‬ا٘ز‪٥ٖ ،ُ٥‬ؿ‪ ٣‬ث‪ ٝ‬نّ‪٥‬ت آ‪٤ٚ‬رت‪ ٝ‬قس ‪ ٚ‬پؽ اظ ٔطزٖ زفٗ ٌطز‪٤‬س‪ ،‬أب پؽ اظ ؾ‪ٝ‬‬
‫ض‪ٚ‬ظ اظ ٔ‪٥‬بٖ ٔطزٌبٖ ثطذبؾت ‪.‬‬

‫‪ -20‬ثب آ٘ى‪ ٝ‬حًطت ٖ‪٥‬ؿ‪ٝ٥ّٖ( ٣‬اِؿالْ) پُطؼ ضا ث‪ ٝ‬رب٘ك‪ ٣ٙ٥‬ذ‪ٛ‬ز ثطٌع‪٤‬س‪ ٜ‬ث‪ٛ‬ز‪ ،‬ضؾ‪ َٛ‬ز‪ٍ٤‬ط‪٢‬‬
‫ث‪٘ ٝ‬بْ پ‪ِٛ‬ؽ ٖٕالً ٔ‪ٛ‬لٗ‪٥‬ت ث‪ٟ‬تط‪ ٢‬ث‪ ٝ‬زؾت آ‪ٚ‬ضز ‪ٕٗٔ ٚ‬بض ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬ت و‪ ٣٘ٛٙ‬قس ‪.‬‬

‫‪ -21‬وتبة ٔمسؼ ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ ز‪ ٚ‬ثرف زاضز‪ٟٖ :‬س رس‪٤‬س ‪ٟٖ ٚ‬س ٖت‪٥‬ك‪ٖ .‬ت‪٥‬ك ‪ٕٞ‬بٖ وتبة ‪ٟٛ٤‬ز‪٤‬بٖ‬
‫اؾت و‪ٔ ٝ‬ؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ ٘‪٥‬ع آٖ ضا ٔٗتجط قٕطز‪ ٚ ٜ‬زض آغبظ وتبة ذ‪ٛ‬ز لطاض زاز‪ ٜ‬ا٘س‪.‬‬

‫‪ -22‬زض آغبظ ٖ‪ٟ‬س رس‪٤‬س‪ -‬و‪ ٝ‬ذ‪ٛ‬ز ٔكتُٕ ثط ‪ 27‬وتبة اؾت‪ -‬ا٘ز‪ُٞ٥‬ب‪ ٢‬چ‪ٟ‬بضٌب٘‪ ٝ‬لطاض زاض٘س و‪ٝ‬‬
‫زض آ٘‪ٟ‬ب ؾ‪٥‬ط‪ ٚ ٜ‬ؾر‪ٙ‬بٖ حًطت ٖ‪٥‬ؿ‪ٝ٥ّٖ( ٣‬اِؿالْ) ٌطز آٔس‪ ٜ‬اؾت‪.‬‬

‫‪ٔ -23‬ؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ ‪ٞ‬طٌع حًطت ٖ‪٥‬ؿ‪ٝ٥ّٖ ( ٣‬اِؿالْ) ضا زاضا‪ ٢‬وتبة ٕ٘‪ ٣‬زا٘‪ٙ‬س‪ ،‬ثّى‪ ٝ‬ثط ا‪ ٗ٤‬ثب‪ٚ‬ض٘س‬
‫و‪ ٝ‬ض‪ٚ‬حاِمسؼ اظ َط‪٤‬ك اِ‪ٟ‬بْ‪٤ٛ٘ ،‬ؿ‪ٙ‬سٌبٖ ا٘بر‪ ُ٥‬ضا ثطا‪ٛ٘ ٢‬قتٗ ا‪ ٗ٤‬وتت ‪٤‬بض‪ ٢‬وطز‪ ٜ‬اؾت ‪.‬‬

‫‪ -24‬ث‪٥‬كتط ٔؿ‪٣‬ح‪٥‬بٖ‪ ،‬حًطت ٖ‪٥‬ؿ‪ٝ٥ّٖ( ٣‬اِؿالْ) ضا ذسا‪ ٢‬حم‪٥‬م‪ ،٣‬غ‪٥‬طٔرّ‪ٛ‬ق ‪ ٚ‬لس‪ ٣ٔ ٓ٤‬زا٘‪ٙ‬س‬
‫و‪ « ٝ‬ثطا‪٘ ٢‬زبت ٔب ٘ع‪ َٚ‬وطز ‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬قىُ ا٘ؿبٖ‪ٔ ،‬زؿٓ ٌطز‪٤‬س »‪.‬‬

‫‪ -25‬تخّ‪٥‬ج ث‪٥‬بٍ٘ط َج‪ٗ٥‬ت ؾ‪ٌ ٝ‬ب٘‪ ١‬ذساؾت‪٤ٛ٘ .‬ؿ‪ٙ‬سٌبٖ ٖ‪ٟ‬س رس‪٤‬س ثب تأح‪٥‬ط اظ ‪ٟٛ٤‬ز‪٤‬ت‪ٕٛٗٔ ،‬الً ذسا‬
‫ضا «پسض» ٔ‪٘٣‬بٔ‪ٙ‬س‪ .‬پؿط ٘‪٥‬ع ‪ٕٞ‬بٖ ذساؾت و‪ِ ٝ‬جبؼ رؿٕب٘‪ ٣‬ث‪ ٝ‬تٗ وطز‪ ٚ ٜ‬ض‪ٚ‬ح اِمسؼ ٘‪٥‬ع ٘‪ٝ‬‬
‫فطقت‪ٝ‬ا‪ ٢‬اظ فطقتٍبٖ اِ‪ ،٣ٟ‬ثّى‪ ٝ‬ذ‪ٛ‬ز ذساؾت و‪ ٝ‬زض لّ‪ٛ‬ة ٔطزْ ‪ ٚ‬زض ر‪ٟ‬بٖ ظ٘سٌ‪ ٣ٔ ٣‬و‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪ -26‬ث‪ ٝ‬اٖتمبز ٔؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ‪٥ٖ ،‬ؿ‪ ٣‬ثب تحُٕ ض٘ذ نّ‪٥‬ت‪ ،‬وفبض‪ٌٙ ٠‬ب‪ ٜ‬شات‪ ٣‬آزٔ‪٥‬بٖ ضا ‪٤‬ه ثبض ‪ ٚ‬ثطا‪٢‬‬
‫‪٥ٕٞ‬ك‪ ٝ‬پطزاذت وطز‪.‬‬

‫‪ٔ -27‬ؿ‪٥‬ح‪٥‬بٖ ثط آٖا٘س و‪ ٝ‬ثب ا٘زبْ آ‪ٞٗ٥٤‬ب‪ٔ ٣٤‬ب٘‪ٙ‬س تٕٗ‪٥‬س ‪ٖ ٚ‬كب‪ ٢‬ضثب٘‪ ،٣‬ث‪ٔ ٝ‬اللبت ٔؿ‪٥‬ح ٔ‪- ٣‬‬
‫ض‪٘ٚ‬س‪.‬‬
 ‫‪ -28‬أط‪ٚ‬ظ‪ٔ ٜ‬ؿ‪٥‬ح‪٥‬ت ث‪ ٝ‬ؾ‪ ٝ‬فطل‪٤ ٝ‬ب وّ‪٥‬ؿب‪ ٢‬انّ‪ٙٔ ٣‬كٗت ٌكت‪ ٝ‬اؾت ‪ :‬وبت‪٥ِٛ‬ه‪ ،‬اضتسوؽ ‪ٚ‬‬
‫پط‪ٚ‬تؿتبٖ‪.‬‬

‫‪ -29‬وبت‪٥ِٛ‬ه‪ٞ‬ب اؾمف ق‪ٟ‬ط ضْ ضا پبح ٔ‪٘ ٣‬بٔ‪ٙ‬س ‪ ٚ‬ا‪ ٚ‬ضا زاضا‪ ٢‬أت‪٥‬بظات‪٤ٚ ٣‬ػ‪ٕٞ( ٜ‬چ‪ٖ ٖٛ‬هٕت‬
‫زض نس‪ٚ‬ض فت‪ٛ‬ا) ٔ‪٣‬قٕبض٘س‪.‬‬

‫‪ -30‬اضتسوؽ‪ٞ‬ب ض‪ٞ‬جط‪ٚ ٢‬احس اؾمف ضْ ضا ٕ٘‪ ٣‬پص‪٤‬ط٘س ‪ٔ ٚ‬طتج‪ ١‬ا‪ ٗ٤‬اؾمف ضا ثب اؾمفبٖ چ‪ٙ‬س ٔطوع‬
‫ز‪ٍ٤‬ط ثطاثط ٔ‪٣‬زا٘‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪ -31‬پط‪ٚ‬تؿتبٖ‪ٞ‬ب ث‪ ٝ‬ض‪ٞ‬جط‪ٔ ٢‬تٕطوع ٔٗتمس ٘‪٥‬ؿت‪ٙ‬س ‪ ٚ‬ض‪ٚ‬حبٖ‪٤‬ت ٔؿ‪٥‬ح‪ ٣‬ضا چ‪ٙ‬ساٖ اضد ٕ٘‪ٟٙ٘ ٣‬س‪.‬‬

‫بخش دوم صفحه ‪133‬‬

‫‪....................................‬‬

‫اسالم (نبوت و امامت)‬

‫زض ا‪ ٗ٤‬ثرف‪ ،‬ثحج ذ‪ٛ‬ز ضا ث‪ ٝ‬ز‪ ٗ٤‬اؾالْ ٔ‪ٙ‬حهط ٔ‪ ٣‬ؾبظ‪ٓ٤‬‬

‫فصل هشتم صفحه ‪135‬‬

‫وحی و پیامبری‬
‫*ٍحٖ در لغت ٍ اصطالح‬

‫*دل٘ل ً٘اسهٌذٕ تِ ٍحٖ‬

‫*جاٍداًٖ تَدى ً٘اس تِ ٍحٖ‬

‫*راُ شٌاساٖٗ پ٘اهثزاى‬

‫*عصوت اًث٘ا‬
 ‫‪ ١ٕٞ‬پ‪٥‬بٔجطاٖ اِ‪ ٣ٟ‬زض ؾطِ‪ٛ‬ح‪ ١‬زٖ‪ٛ‬ت ذ‪ٛ‬ز‪ٔ ،‬طزٔبٖ ضا ث‪ ٝ‬پطؾتف ذسا ‪ ٚ‬پط‪٥ٞ‬ع اظ َبغ‪ٛ‬ت فطا‬
‫ٔ‪٣‬ذ‪ٛ‬ا٘س٘س‪:‬‬

‫‪53‬‬
‫‪َِ َٚ‬مَس ثََٗخُ‪َٙ‬ب فَ‪ ٣‬وُُِ أٌِ‪ ُٝ‬ضَؾُ‪ٛ‬الً أٖ اُٖجُسُ‪ٚ‬ا اَِّ‪َٚ َٝ‬ارتَ‪َٙ‬جُ‪ٛ‬ا اَُِبغُ‪ٛ‬تَ ‪.‬‬

‫ثط ا‪ ٗ٤‬ث‪٥ٙ‬بز‪ ،‬لطآٖ وط‪ ٓ٤‬ز‪ ٗ٤‬اِ‪ ٣ٟ‬ضا ‪٤‬ى‪ ٣‬ث‪٥‬ف ٕ٘‪ ٣‬زا٘س «ئَٖ اِسِ‪َٖٗ َٗ٤‬زَاَِّ‪ َٝ‬اإلؾَّبُْ»‪ ٚ 54‬آٖ ضا ث‪-ٝ‬‬
‫ٔ‪ٙ‬عِ‪ٟ٘ ١‬ط آث‪ ٣ٔ ٣‬قٕبضز و‪ٞ ٝ‬ط وساْ اظ قطا‪ ٕ٤‬آؾٕب٘‪ ٣‬آثكر‪ٛ‬ض‪ ٢‬اظ آٖ ا٘س‪َِ« :‬ىٍُُ رََّٗ‪َٙ‬ب َٔ‪ٙ‬ىُٓ‬
‫‪55‬‬
‫قَطَٖ‪ََٟٙٔ َٚ ًٝ‬بربً»‪.‬‬

‫ٍحٖ در لغت ٍ اصطالح‬

‫‪ٚ‬ح‪ ٣‬زض ظثبٖ ٖطة «پ‪٥‬بْ ؾط‪ٟ٘ ٚ ٕ٤‬ب٘‪ :»٣‬آفط‪ٙ٤‬ف ‪ ٚ‬تسث‪٥‬ط أ‪ٛ‬ض ر‪ٟ‬بٖ‪ ،‬اِ‪ٟ‬بْ ث‪ ٝ‬غ‪٥‬ط پ‪٥‬بٔجطاٖ‪،‬‬
‫اقبض‪ٚ ،ٜ‬ؾ‪ٛ‬ؾ‪ ١‬ق‪ُ٥‬ب٘‪ ،٣‬تأ‪٥٤‬س ّٖٕ‪٤ ٣‬ب ٖهٕت ‪ٞ ٚ‬سا‪٤‬ت غط‪٤‬ع‪. ٢‬‬

‫ٔٗ‪ٙ‬ب‪ ٢‬انُالح ‪ٚ‬ح‪ : ٣‬پ‪٥‬بٔ‪ ٣‬اؾت آؾٕب٘‪ ٣‬و‪ ٝ‬ث‪ٙ‬سٌبٖ ثطٌع‪٤‬س‪ ٠‬ذسا‪٘ٚ‬س اظ ضا‪ٞ ٜ‬ب‪ ٣٤‬غ‪٥‬طٖبز‪ ٢‬ث‪-ٝ‬‬
‫زؾت ٔ‪٣‬آ‪ٚ‬ض٘س ‪ ٚ‬ثطا‪ٞ ٢‬سا‪٤‬ت ٔطزْ ث‪ ٝ‬وبض ٔ‪٥ٌ٣‬ط٘س‪.‬‬

‫دل٘ل ً٘اسهٌذٕ تِ ٍحٖ‬

‫أبْ ّٖ‪٣ٔ ) ٔ( ٣‬فطٔب‪٤‬س‪:‬‬

‫« اٌط زض ثعضٌ‪ ٣‬لسضت ‪ ٚ‬وال٘‪ٕٗ٘ ٣‬ت ا‪ ٣ٔ ٚ‬ا٘س‪٤‬ك‪٥‬س٘س‪ ،‬ث‪ ٝ‬ضا‪ ٜ‬ضاؾت ثبظ ٔ‪ٌ ٣‬طز‪٤‬س٘س ‪ ٚ‬اظ آتف‪-‬‬
‫ؾ‪ٛ‬ظاٖ ٖصاة ٔ‪٣‬تطؾ‪٥‬س٘س؛ ِ‪٥‬ىٗ زَ‪ٞ‬ب ث‪ٕ٥‬بض اؾت ‪ ٚ‬ث‪ٙ٥‬ف‪ٞ‬ب ٖ‪٥‬تزاض‪ .‬آ‪٤‬ب ث‪ ٝ‬ذُطزتط‪ ٗ٤‬چ‪٥‬ع‪ ٢‬و‪ٝ‬‬
‫آفط‪٤‬س‪ٍ٘٣ٕ٘ ،ٜ‬ط٘س و‪ ٝ‬چؿبٖ آفط‪ٙ٤‬ف ا‪ ٚ‬ضا اؾت‪ٛ‬اض زاقت‪ ٚ ٝ‬تطو‪٥‬ت آٖ ضا ثطلطاض؟ آٖ ضا ق‪ٛٙ‬ا‪ٚ ٣٤‬‬
‫ث‪ٙ٥‬ب‪ ٣٤‬ثد ق‪٥‬س‪ ٚ ٜ‬ثطا‪٤‬ف اؾتر‪ٛ‬اٖ ‪ ٚ‬پ‪ٛ‬ؾت آفط‪٤‬س‪ . ٜ‬ث‪ٍٙ‬ط‪٤‬س ث‪ٛٔ ٝ‬ضچ‪ ٚ ٝ‬ذطز‪ ٢‬رخّ‪ ٝ‬آٖ ‪ٚ‬‬
 ‫ُِبفتف زض ثط‪ٟ٘ ٚ ٖٚ‬بٖ‪ٕٗ٘ ...‬تز‪ٙٞ‬س‪ ،ٜ‬ا‪ ٚ‬ضا ‪ٚ‬اٍ٘صاضز ‪ ٚ‬پبزاـ ز‪ٙٞ‬س‪ٔ ٜ‬حط‪ٔٚ‬ف ٘ساضز‪ٞ ،‬ط چ‪ٙ‬س‬
‫ثط ذكهؾ‪ ٣ٍٙ‬ثبقس نبف ‪ ٚ‬تبثبٖ‪٤ ،‬ب ثط ؾ‪ ٣ٍٙ‬فطؾ‪ٛ‬ز‪ ٜ‬زض ث‪٥‬بثبٖ ‪.‬‬

‫‪ ٚ‬اٌط ث‪ٍٙ‬ط‪ ٢‬زض ٌصضٌب‪ٞ ٜ‬ب‪ ٢‬ذ‪ٛ‬ضان ا‪ ٚ‬و‪ ٝ‬چؽاٖ اظ ثبال ‪ ٚ‬ظ‪٤‬ط پ‪ٛ٥‬ؾت‪ ٝ‬اؾت ث‪ ٚ ،ٓٞ ٝ‬آ٘چ‪ٝ‬‬
‫زض‪ ٖٚ‬ا‪ٚ‬ؾت اظ غًط‪ٚ‬ف ‪ٞ‬ب‪ ٢‬آ‪٤ٚ‬رت‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ز٘س‪ ٜ‬تب قىٓ‪ ٚ ،‬آ٘چ‪ ٝ‬زض ؾطِ ا‪ٚ‬ؾت اظ چكٓ ‪ٌٛ ٚ‬ـ‬
‫‪ ،ٓٞ‬اظ آفط‪ٙ٤‬ف ا‪ ٚ‬رع قٍفت‪٘ ٣‬ت‪ٛ‬ا٘‪ ٚ ٣‬زض ‪ٚ‬نف ا‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬ض٘ذ زضٔب٘‪ .٣‬پؽ ثعضي اؾت ذسا‪ ٣٤‬و‪ ٝ‬ا‪ٚ‬‬
‫ضا ثط زؾت ‪ ٚ‬پب‪٤‬ف ثطپب زاقت ‪ ٚ‬ثط ؾت‪ٞ ٖٛ‬ب‪ ٢‬ثس٘ف ٍ٘ب‪ ٜ‬زاقت‪» .‬‬

‫أبْ ضيب (ّٖ‪ٝ٥‬اِؿالْ) ٔ‪٣‬فطٔب‪٤‬س‪:‬‬

‫« اظ آ٘زب و‪ ٝ‬زض آفط‪ٙ٤‬ف ٔطزٔبٖ ‪٥٘ ٚ‬ط‪ٞٚ‬ب =‪ ٚ‬اؾتٗساز‪ٞ‬ب<‪ ٢‬آ٘بٖ‪ ،‬آ٘چ‪ ٝ‬ث‪َٛٝ‬ض وبُٔ ث‪ٝ‬‬
‫ٔهبِحكبٖ ضؾب٘س‪ٚ ،‬ر‪ٛ‬ز ٘ساقت ‪ ٚ‬آفط‪٤‬سٌبض‪ ،‬ثطتط اظ آٖ ث‪ٛ‬ز و‪= ٝ‬ث‪ ٝ‬چكٓ ْب‪ٞ‬ط< ز‪٤‬س‪ ٜ‬ق‪ٛ‬ز = ‪ٚ‬‬
‫اضتجبٌ ٔؿتم‪ ٓ٥‬ثب ‪ ٢ٚ‬ثطلطاض ٌطزز <‪ ... ،‬چبض‪ٜ‬ا‪ ٢‬رع ا‪٘ ٗ٤‬ج‪ٛ‬ز و‪ ٝ‬فطؾتبز‪ٜ‬ا‪ٗٔ ٢‬ه‪٥ٔ ْٛ‬بٖ ا‪ٚ ٚ‬‬
‫ضؾب٘س ‪» .‬‬ ‫آزٔ‪٥‬بٖ ٔ‪٥‬ب٘ز‪ ٣‬ق‪ٛ‬ز ‪ ٚ‬أط ‪ ٣ٟ٘ ٚ‬اِ‪ ٣ٟ‬ضا ث‪ ٝ‬ا‪٤‬كبٖ‬

‫لطآٖ وط‪ : ٓ٤‬اٌط پ‪٥‬بٔجطاٖ اِ‪٘ ٣ٟ‬ج‪ٛ‬ز٘س‪ ،‬ت‪ٛ‬ز‪ٔ ٠‬طزْ ٔ‪ ٣‬ت‪ٛ‬ا٘ؿت‪ٙ‬س ٘بضؾب‪ ٣٤‬حؽ ‪ٖ ٚ‬مُ ضا ؾجت‬
‫ٌٕطا‪ ٣ٞ‬ذ‪ٛ‬ز ثر‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬س ‪ ٚ‬ثطا‪ ٢‬ث‪ ٣‬ا‪ٕ٤‬ب٘‪ ٣‬ذ‪٤ٛ‬ف زِ‪ ٣ّ٥‬فطا‪ ٓٞ‬ؾبظ٘س ‪:‬‬

‫‪56‬‬
‫ضُؾُالً ُٔجَفِض‪ُٙٔ َٚ َٗ٤‬صَضِ‪َِ َٗ٤‬أَِب ‪َ٤‬ىُ‪ََِّٙ َٖٛ‬بؼ ََّٖ‪ ٣‬اَِّ‪ َٝ‬حُزِ‪ ٌٝ‬ثَٗسَ اِطُؾُُ ‪.‬‬

‫ثط‪ٞ‬ب٘‪ ٣‬و‪ٌ ٝ‬صقت‪ ،‬ثط ٔمسٔبت‪ ٣‬چ‪ٙ‬س اؾت‪ٛ‬اض اؾت ‪:‬‬

‫‪ -1‬ذسا‪٘ٚ‬س حى‪ ٓ٥‬وبض ِغ‪ ٚ ٛ‬ث‪ٟٛ٥‬ز‪ ٣ٕ٘ ٜ‬و‪ٙ‬س ‪ ٚ‬آزٔ‪ ٣‬ضا ثطا‪ ٢‬ضؾ‪٥‬سٖ ث‪ ٝ‬وٕبَ ٘‪ٟ‬ب‪ ٚ ٣٤‬ؾٗبزت‬
‫رب‪ٚ‬زا٘‪ ٝ‬آفط‪٤‬س‪ ٜ‬اؾت‪.‬‬

‫‪ -2‬ظ٘سٌ‪ ٣‬ز٘‪٥‬ب ٔمسٔ‪ ١‬ظ٘سٌ‪ ٣‬آذطت اؾت ‪ ٚ‬ؾٗبزت ‪ ٚ‬قمب‪ٚ‬ت اثس‪ ٢‬زض ٌط‪ ٚ‬چٍ‪ ٝ٘ٛ‬ظ‪٤‬ؿتٗ زض‬
‫ا‪ ٗ٤‬ر‪ٟ‬بٖ اؾت‪.‬‬

‫‪ -3‬ا٘تربة ٔؿ‪٥‬ط ظ٘سٌ‪ ،٣‬افع‪ ٖٚ‬ثط اضاز‪ٚ ،ٜ‬اثؿت‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ق‪ٙ‬بذت ‪ ٚ‬آٌب‪ ٣ٞ‬اؾت ‪.‬‬
‫‪ -4‬اثعاض ٖٕ‪ ٣ٔٛ‬ق‪ٙ‬بذت (حؽ ‪ٖ ٚ‬مُ) اظ زضن ضا‪ ٜ‬زضؾت ظ٘سٌ‪ ٚ ٣‬چٍ‪ ٣ٍ٘ٛ‬ضاثُ‪ ١‬ز٘‪٥‬ب ‪ ٚ‬آذطت‬
‫٘بت‪ٛ‬اٖ اؾت‪.‬‬

‫ثطذ‪ ٣‬اظ ف‪ّ٥‬ؿ‪ٛ‬فبٖ ٔؿّٕبٖ ثطا‪ ٢‬احجبت ٘‪٥‬بظٔ‪ٙ‬س‪ ٢‬ث‪ٚ ٝ‬ح‪ ،٣‬ضا‪ ٜ‬ز‪ٍ٤‬ط‪ ٢‬زض پ‪٥‬ف ٌطفت‪ ٚ ٝ‬اؾتسالِ‪٣‬‬
‫آ‪ٚ‬ضز‪ٜ‬ا٘س و‪ٔ ٝ‬مسٔبت آٖ چ‪ ٗ٥ٙ‬اؾت ‪:‬‬

‫‪ -1‬ا٘ؿبٖ شاتبً ٔ‪ٛ‬ر‪ٛ‬ز‪ ٢‬ارتٕبٖ‪ ٚ ٣‬ث‪ ٝ‬انُالح «ٔس٘‪ ٣‬ثبُِجٕ» اؾت‪.‬‬

‫‪ -2‬زض ثطذ‪ٛ‬ضز ثب ‪ٖٕٛٙٞ‬بٖ‪ٌ ،‬ط‪٤‬ع‪ ٢‬اظ اذتالف ٘‪٥‬ؿت ‪.‬‬

‫‪ -3‬ثطا‪ ٢‬ضفٕ اذتالف‪ ،‬ث‪ ٝ‬لب٘‪ ٣٘ٛ‬وبُٔ ‪ ٚ‬ر‪ٟ‬بٖ قٕ‪٥٘ َٛ‬بظ اؾت و‪٤ٚ ١ٕٞ ٝ‬ػٌ‪ٞ ٣‬ب‪ ٢‬ا٘ؿبٖ ضا زض‬
‫٘ٓط آ‪ٚ‬ضز‪.‬‬

‫‪57‬‬
‫‪ -4‬تس‪ ٗ٤ٚ‬چ‪ ٗ٥ٙ‬لب٘‪ ٣٘ٛ‬رع اظ وؿ‪ ٣‬و‪ ٝ‬آفط‪ٙٙ٤‬س‪ ٠‬ا٘ؿبٖ ‪ ٚ‬ز‪ٍ٤‬ط ٔ‪ٛ‬ر‪ٛ‬زات اؾت‪ ،‬ثط ٕ٘‪ ٣‬آ‪٤‬س‪.‬‬

‫جاٍداًٖ تَدى ً٘اس تِ ٍحٖ‬

‫ثطذ‪ ٣‬اظ ا٘س‪٤‬كٕ‪ٙ‬ساٖ ٔؿّٕبٖ زض تحّ‪ ُ٥‬ذتٓ ٘ج‪ٛ‬ت ث‪ٌٝ٘ٛ ٝ‬ا‪ ٢‬ؾرٗ ٌفت‪ٝ‬ا٘س و‪٤ٌٛ ٝ‬ب ظٔب٘‪ ٣‬رب ٔٗ‪١‬‬
‫ا٘ؿب٘‪( ٣‬ثب پكت ؾط ٘‪ٟ‬بزٖ ز‪ٚ‬ضاٖ و‪ٛ‬زو‪ ) ٣‬اظ ‪ٚ‬ح‪ ٣‬اِ‪ ٣ٟ‬ث‪٥٘ ٣‬بظ ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س قس‪ 58.‬ثط‪ٞ‬بٖ‪ٞ‬ب‪ ٢‬احجبت‬
‫يط‪ٚ‬ضت ٘ج‪ٛ‬ت ‪ :‬آزٔ‪٥‬بٖ ‪ٞ‬ط ا٘ساظ‪ ٜ‬زضربت تٗبِ‪ ٣‬ضا ثپ‪ٕ٥‬ب‪ٙ٤‬س ‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬پ‪٥‬كطفت ‪ٞ‬ب‪ٖ ٚ ٣ّٕٖ ٢‬مّ‪٣‬‬
‫زؾت ‪٤‬بث‪ٙ‬س‪ ،‬ثبظ زض ثطاثط آٔ‪ٛ‬ظٌبضاٖ آؾٕب٘‪ٕٞ ٣‬چ‪َ ٖٛ‬فُ زثؿتب٘‪ ٣‬ا٘س ‪ ٚ‬پبؾد پطؾف‪ٞ‬ب‪٢‬‬
‫ظ‪٤‬طث‪ٙ‬ب‪ ٢٢‬ضا رع زض ٔىتت پ‪٥‬بٔجطاٖ ٕ٘‪٤٣‬بث‪ٙ‬س‪.‬‬

‫راُ شٌاساٖٗ پ٘اهثزاى‬

‫اظ ز‪٤‬سٌب‪ ٜ‬ا٘س‪٤‬كٕ‪ٙ‬ساٖ ٔؿّٕبٖ‪ ٟٓٔ ،‬تط‪ ٗ٤‬ضا‪ ٜ‬ق‪ٙ‬بؾب‪ ٣٤‬پ‪٥‬بٔجطاٖ ضاؾت‪ ٗ٥‬آٖ اؾت و‪ ٝ‬ثب ٔكب‪ٞ‬س‪٠‬‬
‫ٔؿتم‪٤ ٓ٥‬ب ق‪٥ٙ‬سٖ ذجط‪ٞ‬ب‪ٔ ٢‬ت‪ٛ‬اتط ‪٤ ٚ‬م‪ ٗ٥‬آ‪ٚ‬ض ث‪ ٝ‬نس‪ٚ‬ض ٔٗزع‪ ٜ‬اظ آ٘بٖ ‪٤‬م‪ٕ٘ ٗ٥‬ب‪ٗٔ59. ٓ٥٤‬زع‪ ٜ‬زض‬
‫ِغت ث‪ٙٗٔٝ‬ب‪ ٢‬وبض‪ ٢‬اؾت و‪ ٝ‬ز‪ٍ٤‬طاٖ اظ ا٘زبْ آٖ ٘بت‪ٛ‬اٖ ا٘س؛ ‪ٔ ٚ‬تىّٕبٖ ‪٤ٚ‬ػٌ‪ٞ ٣‬ب‪ٗٔ ٢‬زع‪ ٜ‬ضا چ‪ٗ٥ٙ‬‬
‫ثط ٔ‪٣‬قٕبض٘س‪ :‬ذبضقاِٗبز‪ ٜ‬ث‪ٛ‬زٖ‪ ،‬ت‪ٛ‬أْ ثب ازٖب‪٘ ٢‬ج‪ٛ‬ت‪ٕٞ ،‬ب‪ ٣ٍٙٞ‬ثب ت‪ٛ‬ا٘ب‪ٞ ٣٤‬ب‪ ٢‬ازٖبقس‪ٕٞ 60،ٜ‬طا‪ٜ‬‬
‫ث‪ٛ‬زٖ ثب تحس‪ٔ ٚ ٢‬جبضظَّج‪٥٘ ٚ ٣‬ع ٘بت‪ٛ‬ا٘‪ ٣‬ز‪ٍ٤‬طاٖ اظ ا٘زبْ ٔخُ ‪٤‬ب ٔكبث‪ ٝ‬آٖ ‪.‬‬

‫أبْ نبزق (ّٖ‪ٝ٥‬اِؿالْ) پؽ اظ البٔ‪ ١‬ثط‪ٞ‬ب٘‪ٖ ٣‬مّ‪ ٣‬زضثبض‪ ٠‬يط‪ٚ‬ضت ٘ج‪ٛ‬ت‪ ،‬چ‪٘ ٗ٥ٙ‬ت‪٥‬ز‪٥ٌ ٣ٔ ٝ‬طز‬
‫و‪ ٝ‬ثط ذسا‪ ٢‬زا٘ب ‪ ٚ‬حى‪ ٓ٥‬اؾت و‪ ٝ‬وؿب٘‪ ٣‬ضا و‪ ٝ‬زض «ن‪ٛ‬ضت» چ‪ ٖٛ‬ا٘ؿبٖ‪ٞ‬ب‪ ٢‬ز‪ٍ٤‬ط‪ ٚ ،‬زض‬
‫«ؾ‪٥‬طت» ث‪ٌٝ٘ٛ ٝ‬ا‪ ٢‬ز‪ٍ٤‬ط٘س‪ ،‬پ‪٥‬بْآ‪ٚ‬ض ذ‪٤ٛ‬ف ؾبظز ‪ ٚ‬ثب حىٕت ‪ ٚ‬ثط‪ٞ‬بٖ ‪ٗٔ ٚ‬زعات‪ -٣‬چ‪ ٖٛ‬ظ٘س‪-ٜ‬‬
‫وطزٖ ٔطزٌبٖ ‪ ٚ‬قفبزازٖ ث‪ٕ٥‬بضاٖ‪ -‬ث‪ ٝ‬تأ‪٣٤‬ز آ٘بٖ ثپطزاظز‪.‬‬

‫اٌط ذسا‪٘ٚ‬س زض‪ٚ‬غٍ‪٤ٛ‬بٖ ضا ثط ا٘زبْ ٔٗزع‪ ٜ‬ت‪ٛ‬ا٘ب ؾبظز‪ٔ ،‬طزٔبٖ ضا فط‪٤‬فت‪ ٚ ٝ‬ث‪ٌٕ ٝ‬طا‪ ٣ٞ‬وكب٘س‪ٜ‬‬
‫اؾت ‪ ٚ‬ا‪ ٗ٤‬ثب حىٕت ذسا‪٘ٚ‬س ؾبظٌبض ٘‪٥‬ؿت ‪.‬‬

‫ثؿ‪٥‬بض‪ ٢‬اظ ا٘س‪٤‬كٕ‪ٙ‬ساٖ ٔؿ‪٥‬ح‪٥٘ ٣‬ع ٔٗزع‪ ٜ‬ضا ٔ‪ ٟٓ‬تط‪٘ ٗ٤‬كب٘‪ ١‬اضتجبٌ ثب ٖبِّٕ‪ ٣‬ز‪ٍ٤‬ط ذ‪ٛ‬ا٘س‪ٚ ٜ‬‬
‫ثطذ‪ ٣‬اظ آ٘بٖ ٘مى ل‪ٛ‬ا٘‪َ ٗ٥‬ج‪ ٣ٗ٥‬ضا ٔ‪ٟٓ‬تط‪٤ٚ ٗ٤‬ػٌ‪ٗٔ ٣‬زع‪٘ ٚ ٜ‬كب٘‪ ١‬زذبِت ٔؿتم‪ ٓ٥‬ذسا‪٘ٚ‬س‬
‫‪61‬‬
‫زا٘ؿت‪ٝ‬ا٘س‪.‬‬

‫ثكبضت پ‪٥‬بٔجطاٖ پ‪٥‬ك‪ٕٞ ٚ ٗ٥‬چ‪ٌ ٗ٥ٙ‬ب‪ ٜ‬أ‪ٛ‬ض‪ ٢‬چ‪« ٖٛ‬پب‪٤‬ساض‪ ٢‬تبض‪٤‬ر‪٤ ٣‬ه ز‪ ٗ٤‬ثب ‪ٚ‬ر‪ٛ‬ز ت‪َٛ‬ئ‪ٞ ٝ‬ب‬
‫‪ ٚ‬زؾ‪٥‬ؿ‪ٞٝ‬ب‪ ٢‬زقٕ‪ٙ‬بٖ»‪٥٘ ٚ 62‬ع «غ‪ٙ‬ب‪ٔ ٢‬حت‪ٛ‬ا‪ ٣٤‬آٖ»‪ 63‬ث‪٥‬بٍ٘ط ‪ٚ‬ح‪٥‬ب٘‪ ٣‬ث‪ٛ‬زٖ ز‪ ٗ٤‬اؾت‪.‬‬

‫عصوت اًث٘ا‬
 ‫ٖهٕت زض ِغت ث‪ٙٗٔ ٝ‬ب‪ ٢‬ثبظزاقتٗ ‪ ٕٙٔ ٚ‬وطزٖ اؾت ‪٘ .‬ىت‪ ١‬قب‪٤‬بٖ ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬ا‪ٙ٤‬ى‪« ٝ‬ثبظزاقتٗ‬
‫ز‪ٍ٤‬ط‪ِ »٢‬ع‪ٔٚ‬بً ثب «رجط ‪ ٚ‬اوطا‪ٕٞ »ٜ‬طا‪٥٘ ٜ‬ؿت؛‬

‫اظ ؾ‪ ٢ٛ‬ز‪ٍ٤‬ط‪ ،‬اظ ز‪٤‬سٌب‪ ٜ‬آ‪٤‬بت ‪ ٚ‬ض‪ٚ‬ا‪٤‬بت‪ ،‬پ‪٥‬بٔجطاٖ ‪ ٚ‬أبٔبٖ اظ ‪ٞ‬ط ٌ‪ٌٙ ٝ٘ٛ‬ب‪ ٚ ٜ‬ذُب‪ ٣٤‬زضأبٖ ا٘س‪.‬‬
‫أبْ ّٖ‪ٝ٥ّٖ( ٣‬اِؿالْ) اقبض‪٣ٔ ٜ‬زاضز و‪ ٝ‬ثب‪٤‬ؿت‪٥٘ ٝ‬ؿت ذسا‪ ٢‬حى‪ ٓ٥‬ث‪ ٝ‬اَبٖت ‪ ٚ‬پ‪٥‬ط‪ ٕٝٞ ٢ٚ‬رب٘ج‪ٝ‬‬
‫اظ وؿ‪ ٣‬فطٔبٖ ز‪ٞ‬س و‪ ٝ‬اظ ٌ‪ٙ‬ب‪ ٜ‬پ‪٥‬طاؾت‪٥٘ ٝ‬ؿت ‪:‬‬

‫إ٘ب أطاهلل ٖعّ‪ٚ‬رُّ ثُبٖ‪ ٝ‬اِطؾ‪ َٛ‬الّ٘‪ٗٔ ٝ‬ه‪ُٟٔ ْٛ‬ط ال ‪٤‬أٔط ثٕٗه‪٥‬ت‪ 64: ٝ‬زِ‪ ُ٥‬آ٘ى‪ ٝ‬ذسا‪٘ٚ‬س ٔطزْ‬
‫ضا ث‪ ٝ‬اَبٖت =‪ٕٝٞ‬رب٘ج‪ <ٝ‬اظ پ‪٥‬بٔجط ٔ‪٣‬ذ‪ٛ‬ا٘س‪ ،‬ا‪ ٗ٤‬اؾت و‪ ٢ٚ ٝ‬پبن ‪ٗٔ ٚ‬ه‪ ْٛ‬اؾت ‪ ٚ‬ث‪ٌٙ ٝ‬ب‪ٜ‬‬
‫فطٔبٖ ٕ٘‪٣‬ز‪ٞ‬س‪.‬‬

‫عصوت ٍ سزشت اًساًٖ‬

‫ثطذ‪ ٣‬اظ ٘‪٤ٛ‬ؿ‪ٙ‬سٌبٖ ثب اقبض‪ ٜ‬ث‪ٚ ٝ‬ر‪ٛ‬ز ٌطا‪٤‬ف ‪ٞ‬ب‪ٌ٘ٛ ٢‬بٌ‪ ٖٛ‬زض آزٔ‪ ،٣‬پ‪٥‬طاؾتٍ‪ ٣‬اظ ٌ‪ٙ‬ب‪ ٜ‬ضا‬
‫وبض‪٘ ٢‬بقس٘‪٣ٔ ٣‬اٍ٘بض٘س‪:‬‬

‫اٌط ث‪ٙ‬ب ثبقس أ‪٥‬بَ ٘فؿب٘‪ ٣‬ضا اظا٘ؿبٖ رسا ؾبظ‪ ،ٓ٤‬زض حم‪٥‬مت ا٘ؿب٘‪٥‬ت ا‪ ٚ‬ضا ؾتب٘س‪ٔ ٚ ٜ‬ب‪٥ٞ‬ت‬
‫‪65‬‬
‫ز‪ٍ٤‬ط‪ ٢‬ضا رب‪ٍ٤‬ع‪ ٗ٤‬آٖ ؾبذت‪ٝ‬ا‪.ٓ٤‬‬

‫چ‪ٍ٘ ٗ٥ٙ‬ط‪٤‬ك‪ ٣‬ث‪٥‬ف اظ ‪ٞ‬ط چ‪٥‬ع‪ ،‬ث‪٥‬بٍ٘ط ثطزاقت ٘بزضؾت ا‪ٙ٤‬بٖ اظ پس‪٤‬س‪ٖ ٠‬هٕت ‪٘ ٚ‬بز‪٤‬س‪ٌ ٜ‬طفتٗ‬
‫ت‪ٛ‬ا٘ب‪ٞ٣٤‬ب‪ ٢‬آزٔ‪ ٣‬اؾت‪ .‬ثطا‪ ٢‬ت‪ٛ‬ي‪٥‬ح ث‪٥‬كتط چ‪ٙ‬س ٘ىت‪ ٝ‬ضا ‪٤‬بزآ‪ٚ‬ض ٔ‪ ٣‬ق‪:ٓ٤ٛ‬‬

‫‪ٗٔ -1‬ه‪ٔٛ‬بٖ‪ ،‬ا٘ؿبٖ‪ٞ‬ب‪ ٢‬ثطتط٘س‪ ٝ٘ ،‬ثطتط اظ ا٘ؿبٖ ‪ .‬زض َ‪ َٛ‬تبض‪٤‬د‪ ،‬ثؿ‪٥‬بض‪ ٢‬اظ افطاز ث‪ ٝ‬زِ‪ ُ٥‬ثكط‬
‫ث‪ٛ‬زٖ ا٘ج‪٥‬بء پ‪٥‬بٔجط‪٤‬كبٖ ضا ظ‪٤‬ط ؾإاَ ثطز‪ ٚ ٜ‬اظ پص‪٤‬طـ زٖ‪ٛ‬تكبٖ ض‪ ٢ٚ‬ثطتبفت‪ ٝ‬ا٘س‪ .‬پ‪٥‬بٔجطاٖ اِ‪٣ٟ‬‬
‫٘‪٥‬ع ثب تأو‪٥‬س ثط ثكط ث‪ٛ‬زٖ ذ‪٤ٛ‬ف‪ٞٛٔ ،‬جت ذسا‪٘ٚ‬س‪ ٢‬ضا زِ‪ ُ٥‬زؾت‪٥‬بث‪ ٣‬ث‪ ٝ‬ا‪ٔ ٗ٤‬مبٔبت ‪٤ٚ‬ػ‪ٜ‬‬
‫زا٘تؿ‪ٝ‬ا٘س‪:‬‬
 ‫ئِٖ َ٘حُٗ ئَِِب ثَكَطٌ َٔخُّىُٓ ‪ََِٚ‬ىََٗ اَِّ‪َ٤ َٗٔ ٣ََّٖ َُُٕٗ٤ َٝ‬كَبءُ َٔٗ َٖجَبزَ‪َٜ‬؛‪ٔ 66‬ب رع ثكط‪ٔ ٢‬خُ ٘‪٥‬ؿت‪٣ِٚ . ٓ٥‬‬
‫ذسا ثط ‪ٞ‬ط ‪٤‬ه اظ ث‪ٙ‬سٌب٘ف و‪ ٝ‬ثر‪ٛ‬ا‪ٞ‬س ٔ‪ّٙ‬ت ٔ‪ٟ٘ ٣‬س‪.‬‬

‫‪ -2‬ت‪ٛ‬ا٘ب‪ ٣٤‬ا٘زبْ ٌ‪ٙ‬ب‪ٔ ٜ‬ؿتّعْ آِ‪ٛ‬زٌ‪ ٣‬ث‪ ٝ‬آٖ ٘‪٥‬ؿت ‪ .‬زض و‪ٙ‬بض أ‪٥‬بِ‪ ٣‬و‪ ٝ‬آزٔ‪ ٣‬ضا ث‪ ٝ‬ظقت‪ٞ ٣‬ب فطا‬
‫ٔ‪٣‬ذ‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬س‪ٕٛٞ ،‬اض‪ٌ ٜ‬طا‪٤‬ف ث‪ ٝ‬ذ‪ٛ‬ث‪٥٘ ٣‬ع ‪ٚ‬ر‪ٛ‬ز زاضز ‪ ٚ‬زض ٔٗه‪ٔٛ‬بٖ‪ ،‬ا‪ٌ ٗ٤‬طا‪٤‬ف ‪ٞ‬ب ‪٥ٞ‬چٌب‪ ٜ‬ضا‪٣ٞ‬‬
‫ثطا‪ ٢‬ث‪ٝ‬ثبض ٘كؿتٗ أ‪٥‬بَ زؾت‪ ١‬ا‪ َٚ‬ثبل‪ٌ ٣ٕ٘ ٣‬صاضز‪ .‬ث‪ ٝ‬انُالح زض ا‪ ٗ٤‬ا٘ؿبٖ ‪ٞ‬ب‪ٚ ٢‬اال‪ٔ ،‬متً‪ِ٣‬‬
‫‪67‬‬
‫ا٘زبْ ٌ‪ٙ‬ب‪ٕٛٞ ٜ‬اض‪ٔ ٜ‬ب٘ٗ‪ ٣‬زض پ‪٥‬ف ض‪ ٢ٚ‬ذ‪ٛ‬ز ٔ‪٣‬ث‪ٙ٥‬س ‪ ٚ‬اظ فٗبِ‪٥‬ت ثبظ ٔ‪ٔ ٣‬ب٘س‪.‬‬

‫‪- 2‬ا٘ؿبٖ‪ٞ‬ب‪ٗٔ ٢‬ه‪ ْٛ‬ث‪« ٝ‬تٗس‪ »ُ٤‬ل‪ٛ‬ا ٔ‪٣‬پطزاظ٘س‪« ٝ٘ ،‬ؾطو‪ٛ‬ث‪ »٣‬آ٘‪ٟ‬ب‪.‬‬

‫‪٤‬ى‪ ٣‬اظ ا٘س‪٤‬كٕ‪ٙ‬ساٖ‪:‬‬

‫« ؾبٔٗ‪ ٝ‬اظ ا٘ؿبٖ ن‪ٛ‬ت حَؿَٗ ٔ‪ ٣‬ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س‪ ٝ٘ ،‬غ‪ٙ‬ب‪ ٚ ،‬قرم ٔ‪ ٣‬ت‪ٛ‬ا٘س ن‪ٛ‬ت حَؿٗ ضا ثب ن‪ٛ‬ت‬
‫ٔ‪ٛ‬ظ‪ ٚ ٖٚ‬زِپص‪٤‬ط ثس‪ ٖٚ‬قبئج‪ ١‬حطاْ تأٔ‪ ٗ٥‬و‪ٙ‬س ‪٥٘ ...‬ع ؾب‪٤‬ط ل‪ٛ‬ا‪ٞ ،‬ط وساْ ٔمتً‪٥‬بت‪ ٣‬زاض٘س و‪ٓٞ ٝ‬‬
‫ٔ‪٣‬ت‪ٛ‬اٖ آٖ ضا اظ ضا‪ ٜ‬حالَ ت‪ ٝ٥ٟ‬وطز ‪ ٓٞ ٚ‬اظ ضا‪ ٜ‬حطاْ ‪ .‬ا٘ج‪٥‬ب ضا‪ ٜ‬حطاْ ضا ثؿت‪ٙ‬س ‪ ٚ‬ثب حالَ ث‪ٝ‬‬
‫ٔمتً‪٥‬بت ل‪ٛ‬ا پبؾد زاز٘س » ‪.‬‬

‫قزآى ٍ ًافزهاًٖ پ٘اهثزاى‬

‫آ‪٤‬بت‪ ٣‬اظ لطآٖ وط‪ ٓ٤‬و‪ ٝ‬ث‪ْ ٝ‬ب‪ٞ‬ط اظ ٘بفطٔب٘‪ ٣‬پ‪٥‬بٔجطاٖ ذجط ٔ‪ ٣‬ز‪ٙٞ‬س ‪ ٚ‬ث‪٘ ٝ‬ى‪ٞٛ‬ف ثطذ‪ ٣‬اظ اٖٕبَ‬
‫آ٘بٖ ٔ‪٣‬پطزاظ٘س‬

‫‪ٚ -1‬اغ‪ٜٞ‬ب‪ٔ ٣٤‬ب٘‪ٙ‬س ٖه‪٥‬بٖ‪ ،‬اؾتغفبض‪ ،‬ت‪ٛ‬ث‪ ٚ ٝ‬ش٘ت ٘جب‪٤‬س ث‪ ٣‬زضً٘ ٔٗ‪ٙ‬ب‪ٔ ٢‬تسا‪ٖ َٚ‬طف‪ ٣‬ضا زض ش‪ٗٞ‬‬
‫ث‪ٙ‬كب٘س‪ .‬وبضثطز ا‪ ٗ٤‬وّٕبت ٌؿتط‪ٚ ٠‬ؾ‪ ٣ٗ٥‬زاضز ‪ ٚ‬ت‪ٟٙ‬ب زض لّٕط‪ٔ ٚ‬حطّٔبت قطٖ‪ٔ ٣‬حس‪ٚ‬ز ٕ٘‪- ٣‬‬
‫ٌطزز‪ .‬ثطا‪ٔ ٢‬خبَ‪ ،‬ؾطپ‪٥‬چ‪ ٣‬اظ فطٔبٖ ‪ٞ‬ب‪ ٢‬اؾتحجبث‪٥٘ ٣‬ع ٘‪ٖ ٣ٖٛ‬ه‪٥‬بٖ اؾت‪ٞ ،‬ط چ‪ٙ‬س ٖه‪٥‬بٖ ٌط‬
‫ٔطتىت حطأ‪ٌ ٣ٕ٘ ٣‬طزز‪.‬‬
‫‪ -2‬اظ ز‪٤‬سٌب‪ ٜ‬ض‪ٚ‬ا‪٤‬بت‪٤ ،‬ى‪ ٣‬اظ ٘ىبت‪ ٣‬و‪ ٝ‬ثب‪٤‬س زض ظثبٖ ق‪ٙ‬بؾ‪ ٣‬لطآٖ وط‪ ٓ٤‬ثساٖ ٘ٓط ق‪ٛ‬ز‪ ،‬ا‪ ٗ٤‬اؾت‬
‫و‪ ٝ‬ثطذ‪ ٣‬اظ آ‪٤‬بت ث‪ ٝ‬ق‪« ٠ٛ٥‬ا‪٤‬بنَ اَٖ‪ ٚ ٣ٙ‬اؾٕٗ‪٤ ٣‬ب ربض‪٘ » ٜ‬بظَ قس‪ٜ‬ا٘س‪ .‬ا‪ ٗ٤‬رّٕ‪ ٝ‬زض ظثبٖ ٖطث‪٣‬‬
‫تمط‪٤‬جبً ثطاثط ثب يطةإِخّ‪ ٣‬فبضؾ‪ ٣‬اؾت و‪٤ٌٛ ٣ٔ ٝ‬س‪« :‬ث‪ ٝ‬زض ٔ‪ ٓ٤ٌٛ٣‬تب ز‪ٛ٤‬اض ثك‪ٛٙ‬ز‪ ».‬ثط ا‪ٗ٤‬‬
‫پب‪ٞ ،ٝ٤‬ط چ‪ٙ‬س پ‪٥‬بٔجط اوطْ زض اِ‪ ٣ٟ‬ث‪ٛ‬زٖ ‪ٚ‬ح‪ ٣‬تطز‪٤‬س‪٘ ٢‬ساضز‪ ،‬ثب رٕالت‪ ٣‬اظ ا‪ ٗ٤‬زؾت ٔ‪ٛ‬ضز ذُبة‬
‫لطاض ٔ‪٥ٌ٣‬طز‪:‬‬

‫‪ ٚ‬اٌط اظ آ٘چ‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ؾ‪ ٢ٛ‬ت‪٘ ٛ‬بظَ وطز‪ ٜ‬ا‪ ٓ٤‬زض تطز‪٤‬س‪ ،٢‬اظ وؿب٘‪ ٣‬و‪ ٝ‬پ‪٥‬ف اظ ت‪ ٛ‬وتبة =آؾٕب٘‪<٣‬‬
‫‪68‬‬
‫ٔ‪٣‬ذ‪ٛ‬ا٘س٘س ثپطؼ‪.‬‬

‫ا‪ ٗ٤‬آ‪ ٝ٤‬ث‪٥ٞ ٝ‬چ ض‪ ٢ٚ‬ث‪٥‬بٍ٘ط ز‪ٚ‬زِ‪ ٣‬پ‪٥‬بٔجط ٘‪٥‬ؿت‪ ،‬ثّى‪ ٝ‬ضا‪ ٣ٞ‬ضا ثطا‪ ٢‬تحم‪٥‬ك ‪ ٚ‬رؿتز‪ ٛ‬فطاض‪٢ٚ‬‬
‫ٔربَجبٖ لطآٖ وط‪ ٓ٤‬لطاض ٔ‪ ٣‬ز‪ٞ‬س ‪ ٚ‬اظ آ٘بٖ ٔ‪٣‬ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س ثطا‪ ٢‬ظز‪ٚ‬زٖ تطز‪٤‬س ذ‪ٛ‬ز‪ ،‬اظ زا٘كٕ‪ٙ‬ساٖ‬
‫‪69‬‬
‫‪ٟٛ٤‬ز‪ٔ ٚ ٢‬ؿ‪٥‬ح‪ -٣‬و‪٤ٚ ٝ‬ػٌ‪ٞ٣‬ب‪ ٢‬پ‪٥‬بٔجط ذبتٓ ضا ٔ‪ ٣‬زا٘‪ٙ‬س‪ -‬پطؾف ٕ٘ب‪ٙ٤‬س‪.‬‬

‫‪ -3‬آ٘چ‪ٌ ٝ‬صقت‪ ،‬ث‪ٙٗٔٝ‬ب‪٘ ٢‬بز‪٤‬س‪ٌ ٜ‬طفتٗ ِغعـ ‪ٞ‬ب‪ ٢‬پ‪٥‬بٔجطاٖ ٘‪٥‬ؿت‪ .‬ثؿ‪٥‬بض‪ ٢‬اظ وبض‪ٞ‬ب و‪ ٝ‬ثط‬
‫‪70‬‬
‫‪ٍٕٞ‬بٖ ض‪ٚ‬اؾت‪ ،‬قب‪٤‬ؿت‪ٔ ١‬مطثبٖ زضٌب‪ ٜ‬اِ‪٥٘ ٣ٟ‬ؿت؛ چطا و‪« ٝ‬حؿ‪ٙ‬بت األثطاثط ؼ‪٤‬ئبت اِمطث‪.»ٗ٥‬‬
‫چ‪ٝ‬ثؿب اظ ٔٗه‪ٔٛ‬بٖ ّٖٕ‪ ٣‬ؾطظ٘س و‪ٞ ٝ‬ط چ‪ٙ‬س حطاْ قطٖ‪٥٘ ٣‬ؿت‪ ،‬ثب ٔمبْ ‪ٙٔ ٚ‬عِت ‪ٚ‬اال‪ ٢‬آ٘بٖ‬
‫زض ت‪ٙ‬بف‪ ٣‬اؾت‪ .‬ا‪ِ ٗ٤‬غعـ‪ٞ‬ب‪ ٢‬و‪ٛ‬چه و‪ ٝ‬زض انُالح «تطن ا‪ »٣ِٚ‬ذ‪ٛ‬ا٘س‪٣ٔ ٜ‬ق‪٘ٛ‬س‪ ،‬ث‪ٌٝ٘ٛٝ‬ا‪ ٢‬زض‬
‫لطآٖ ثطرؿت‪ٌ ٝ‬طز‪٤‬س‪ٜ‬ا٘س و‪ ٝ‬ؾُح‪ٍ٘٣‬طاٖ ضا ث‪ ٝ‬تطز‪٤‬س ٔ‪ ٣‬افى‪ٙ‬س ‪ ٚ‬ا‪ ٗ٤‬پطؾف ضا پ‪٥‬ف ض‪ ٢ٚ‬آزٔ‪٣‬‬
‫ٔ‪ٟٙ٘٣‬س و‪ ٝ‬اٌط پ‪٥‬بٔجطاٖ ٔٗه‪ ْٛ‬ا٘س‪ ،‬زِ‪ ُ٥‬ا‪ ٕٝٞ ٗ٤‬پبفكبض‪ ٢‬ثط ِغعـ ‪ٞ‬ب‪ ٢‬آ٘بٖ چ‪٥‬ؿت؟‬
‫أ‪٥‬طٔإٔ‪ٙ‬بٖ (ّٖ‪ٝ٥‬اِؿالْ) زض پبؾد ث‪ ٝ‬پطؾك‪ ٣‬اظ ا‪ ٗ٤‬زؾت‪ ،‬ا‪٘ ٗ٤‬ىت‪ ٝ‬ضا ذبَط ٘كبٖ ٔ‪ ٣‬ؾبظز و‪ٝ‬‬
‫‪٤‬بزآ‪ٚ‬ض‪ ٢‬ا‪ ٗ٤‬وبؾت‪ٞ٣‬ب اظ آٖض‪ٚ‬ؾت و‪ٔ ٝ‬طزْ زض ثعضٌساقت ا٘ج‪٥‬ب ث‪ ٝ‬ذُب ٘ط‪٘ٚ‬س ‪ ٚ‬آ٘بٖ ضا زض‬
 ‫رب‪ٍ٤‬ب‪ ٜ‬ذسا‪ٙ٘ ٣٤‬كب٘‪ٙ‬س ‪ ٚ‬ثسا٘‪ٙ‬س و‪ ٝ‬آفط‪٤‬سٌبٖ ‪ٞ‬ط ا٘ساظ‪ ٜ‬زضربت تٗبِ‪ ٣‬ضا ثپ‪ٕ٥‬ب‪ٙ٤‬س‪ ،‬اظ وٕبَ ‪٤ٚ‬ػ‪٠‬‬
‫‪71‬‬
‫اِ‪ ٣ٟ‬فط‪ٚ‬تط٘س‪.‬‬

‫عصوت ٍ استغفار‬

‫ٌط‪ ٚ ٝ٤‬اؾتغفبض پ‪٥‬ك‪ٛ‬ا‪٤‬بٖ ٔٗه‪ٕٛٞ ْٛ‬اض‪ ٜ‬قٍفت‪ ٣‬پ‪٥‬ط‪ٚ‬ا٘كبٖ ضا ثطاٍ٘‪٥‬رت‪ ٚ ٝ‬حت‪٤ ٣‬ى‪ ٣‬اظ فًب‪ُ٤‬‬
‫اظ ذك‪٥‬ت ذسا چ‪ٙ‬ساٖ ٔ‪ٌ ٣‬ط‪٤‬ؿت و‪ ٝ‬رب‪ٍ٤‬ب‪ٜ‬‬ ‫‪ٚ‬اال‪ ٢‬آ٘بٖ ث‪ٝ‬قٕبض آٔس‪ ٜ‬اؾت‪ .‬پ‪٥‬بٔجط اوطْ‬
‫ٕ٘بظـتط ٔ‪ٌ٣‬كت‪ 72.‬أ‪٥‬ط ٔإٔ‪ٙ‬بٖ (ّٖ‪ٝ٥‬اِؿالْ) ٘‪٥‬ع چ‪٘ٛ‬بٖ ٔبضٌع‪٤‬س‪ ٜ‬ث‪ ٝ‬ذ‪ٛ‬ز ٔ‪ ٣‬پ‪٥‬چ‪٥‬س ‪ ٚ‬اظ ا٘سن‬
‫ث‪ٛ‬زٖ ظاز ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ق‪ ١‬ذ‪ٛ‬ز ٔ‪٘٣‬بِ‪٥‬س‪ 73.‬ا‪ٔ ٗ٤‬ؿئّ‪ ٝ‬ثطذ‪ ٣‬ضا ث‪ ٝ‬تأُٔ زضثبض‪ٖ ٠‬هٕت ٔٗه‪ٔٛ‬بٖ‬
‫‪ٚ‬ازاقت‪ٌ ٚ ٝ‬ب‪ ٜ‬ث‪ٟ‬ب٘‪ ٝ‬ا‪ ٢‬ثطا‪ ٢‬ا٘ىبض آٖ ث‪ ٝ‬زؾت زاز‪ ٜ‬اؾت ‪.‬‬

‫چ‪ٙ‬ب٘ى‪ ٝ‬اقبض‪ ٜ‬قس‪ٌٙ ،‬ب‪ ٣ٞ‬و‪ٗٔ ٝ‬ه‪ٔٛ‬بٖ ضا‪ٌ ٜ‬ط‪٤‬ع‪ ٢‬اظ آٖ ٘ساض٘س ‪ ٚ‬ثطا‪ ٢‬رجطاٖ آٖ ٘بِ‪ ٝ‬ؾط ٔ‪- ٣‬‬
‫ز‪ٙٞ‬س‪ ،‬آِ‪ٛ‬زٌ‪ ٣‬ث‪ٔ ٝ‬حطّٔبت اِ‪٥٘ ٣ٟ‬ؿت؛ ثّى‪ٞ ٝ‬ط وؽ زض آٖ زضٌ‪ٔ ٝ‬مطة تط اؾت‪٥ٗٔ ،‬بض زل‪٥‬ك تط‪٢‬‬
‫ثطا‪ ٢‬ؾ‪ٙ‬زف ترّفبت ذ‪ٛ‬ز زض ٘ٓط ٔ‪٥ٌ ٣‬طز ‪ ٚ‬چ‪٥‬ع‪ ٢‬ضا ٌ‪ٙ‬ب‪ ٣ٔ ٜ‬قٕبضز و‪ ٝ‬ز‪ٍ٤‬طاٖ ث‪ ٝ‬ؾبزٌ‪ ٣‬اظ‬
‫و‪ٙ‬بض آٖ ٔ‪ٌ٣‬صض٘س‬

‫ٔطح‪ ْٛ‬اضثّ‪ 692 .ْ( ٣‬ق)‪:‬‬

‫« پ‪٥‬بٔجطاٖ ‪ ٚ‬أبٔبٖ‪ -‬و‪ ٝ‬ؾالْ ذسا ثط آ٘بٖ ثبز‪ٕٛٞ -‬اض‪ ٜ‬زض ‪٤‬بز ذسا ث‪ ٝ‬ؾط ٔ‪ ٣‬ثطز٘س ‪ ٚ‬زض‬
‫ثبالتط‪ٔ ٗ٤‬طاتت لطة اِ‪ ٣ٟ‬ض‪ ٣ٔ ٜ‬ؾپطز٘س ‪ ٚ‬پ‪ٛ٥‬ؾت‪ ٝ‬زض ا‪ ٗ٤‬ا٘س‪٤‬ك‪ ٝ‬ث‪ٛ‬ز٘س و‪ٔ ٝ‬جبزا ِحٓ‪ ٝ‬ا‪ ٢‬اظ ‪٤‬بز‬
‫ا‪ ٚ‬غبفُ ٌطز٘س‪ .‬پؽ ‪ٞ‬ط ٌب‪ ٜ‬ا٘سو‪ ٣‬اظ ا‪ٔ ٗ٤‬طتج‪ ٚ ١‬اال فط‪ٚ‬تط ٔ‪ ٣‬آٔس٘س ‪ ٚ‬اظ ؾط ٘‪٥‬بظ ث‪ ٝ‬أ‪ٛ‬ض‪ ٢‬چ‪ٖٛ‬‬
‫ذ‪ٛ‬ضزٖ ‪ ٚ‬آقبٔ‪٥‬سٖ‪ ،‬ض‪ٚ‬اثٍ ظ٘بق‪٤ ٚ ٣٤ٛ‬ب حُ ‪ ٚ‬فهُ ٔؿبئُ ارتٕبٖ‪ ٣‬ض‪ ٣ٔ ٢ٚ‬آ‪ٚ‬ضز٘س‪ ،‬ا‪ ٗ٤‬ضا‬
‫ٌ‪ٙ‬ب‪ ٣ٞ‬ثعضي ثطا‪ ٢‬ذ‪ٛ‬ـ ٔ‪ ٣‬قٕطز٘س‪ .‬اؾتغفبض ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ث‪ ١‬آ٘بٖ ٘‪٥‬ع اظ چ‪ ٗ٥ٙ‬اٖٕبِ‪ ٣‬ث‪ٛ‬ز‪ ٜ‬و‪ٝ‬‬
‫ذ‪ٛ‬ززاض‪ ٢‬اظ آ٘‪ٟ‬ب قب‪٤‬ؿت‪ٔ ١‬حجٍبٖ ‪ٔ ٚ‬مطثبٖ زضٌب‪ ٜ‬اِ‪ ٣ٟ‬اؼت‪ .‬ثط ا‪ ٗ٤‬اؾبؼ اؾت و‪ ٝ‬پ‪٥‬بٔجط اوطْ‬
 ‫ْ‪٢‬فطٔب‪٤‬س‪« :‬حؿ‪ٙ‬بت األثطاثط ؾ‪٥‬ئبت اِمطث‪ٗ٥‬؛ چ‪ ٝ‬ثؿب اٖٕبِ‪ ٣‬و‪ ٝ‬ثطا‪٥٘ ٢‬ىبٖ پؿ‪ٙ‬س‪٤‬س‪ ٚ ٜ‬ثطا‪٢‬‬
‫‪74‬‬
‫ٔمطثبٖ ٘بپؿ‪ٙ‬س اؾت‪».‬‬

‫چک٘ذٓ فصل‬

‫‪ٙٗٔ -1‬ب‪ ٢‬ضا‪٤‬ذ ‪ٚ‬اغ‪ٚ ٠‬ح‪ ،٣‬پ‪٥‬بٔ‪ ٣‬اؾت آؾٕب٘‪ ٣‬و‪ ٝ‬ث‪ٙ‬سٌبٖ ثطٌع‪٤‬س‪ ٠‬ذسا‪٘ٚ‬س اظ ضا‪ٞ ٜ‬ب‪ ٣٤‬غ‪٥‬طٖبز‪٢‬‬
‫ث‪ٝ‬زؾت ٔ‪٣‬آ‪ٚ‬ض٘س ‪ ٚ‬ثطا‪ٞ ٢‬سا‪٤‬ت ٔطزْ ث‪ ٝ‬وبض ٔ‪٥ٌ٣‬ط٘س‪.‬‬

‫‪٤ -2‬ى‪ ٣‬اظ ثطا‪ ٗ٥ٞ‬احجبت ٘‪٥‬بظٔ‪ٙ‬س‪ ٢‬ث‪ٚ ٝ‬ح‪ ،٣‬ثط ا‪ ٗ٤‬حم‪٥‬مت اؾت‪ٛ‬اض اؾت و‪ ٝ‬اثعاض ٖٕ‪ ٣ٔٛ‬ق‪ٙ‬بذت‬
‫(حؽ ‪ٖ ٚ‬مُ) اظ زضن ضا‪ ٜ‬زضؾت ظ٘سٌ‪ ٚ ٣‬چٍ‪ ٝ٘ٛ‬ظ‪٤‬ؿتٗ ٘بت‪ٛ‬اٖ اؾت ‪.‬‬

‫‪ -3‬آزٔ‪٥‬بٖ ‪ٞ‬ط ا٘ساظ‪ ٜ‬زضربت تٗبِ‪ ٣‬ضا ثپ‪ٕ٥‬ب‪ٙ٤‬س ‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬پ‪٥‬كطفت ‪ٞ‬ب‪ٖ ٚ ٣ّٕٖ ٢‬مّ‪ ٣‬زؾت ‪٢‬اث‪ٙ‬س‪ ،‬زض‬
‫ثطاثط آٔ‪ٛ‬ظٌبضاٖ آؾٕب٘‪ٕٞ ٣‬چ‪َ ٖٛ‬فُ زثؿتب٘‪ ٣‬ا٘س ‪ ٚ‬پبؾد پطؾف‪ٞ‬ب‪ ٢‬ظ‪٤‬طث‪ٙ‬ب‪ ٣٤‬ضا رع زض ٔىتت‬
‫پ‪٥‬بٔجطاٖ ٕ٘‪٤٣‬بث‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪ٟٓٔ -4‬تط‪ ٗ٤‬ضا‪ ٜ‬ق‪ٙ‬بؾب‪ ٣٤‬پ‪٥‬بٔجطاٖ آٖ اؾت و‪ ٝ‬ثب ٔكب‪ٞ‬س‪ٔ ٠‬ؿتم‪٤ ٓ٥‬ب ق‪٥ٙ‬سٖ ذجط‪ٞ‬ب‪ٔ ٢‬ت‪ٛ‬اتط ‪ٚ‬‬
‫‪٤‬م‪ٗ٥‬آ‪ٚ‬ض‪ ،‬ث‪ ٝ‬نس‪ٚ‬ض ٔٗزع‪ ٜ‬اظ آ٘بٖ ‪٤‬م‪ٕ٘ ٗ٥‬ب‪. ٓ٥٤‬‬

‫‪ -5‬اٌط ذسا‪٘ٚ‬س ٔسٖ‪٥‬بٖ زض‪ٚ‬غ‪ ٗ٥‬ضا ثط ا٘زبْ ٔٗزع‪ ٜ‬ت‪ٛ‬ا٘ب ؾبظز‪ٔ ،‬طزٔبٖ ضا فط‪٤‬فت‪ ٚ ٝ‬ث‪ٌٕ ٝ‬طا‪٣ٞ‬‬
‫وكب٘س‪ ٜ‬اؾت ‪ ٚ‬ا‪ ٗ٤‬ثب حىٕت ذسا‪٘ٚ‬س ؾبظٌبض ٘‪٥‬ؿت ‪.‬‬

‫‪ -6‬افع‪ ٖٚ‬ثط ٔٗزع‪ ،ٜ‬ضا‪ٞ ٜ‬ب‪ ٢‬ز‪ٍ٤‬ط‪٥٘ ٢‬ع ثطا‪ ٢‬ق‪ٙ‬بؾب‪ ٣٤‬پ‪٥‬بٔجطاٖ ثطقٕطز‪ ٜ‬ا٘س و‪٤ ٝ‬ى‪ ٣‬اظ آ٘‪ٟ‬ب‬
‫ثكبضت پ‪٥‬بٔجطاٖ پ‪٥‬ك‪ ٗ٥‬اؾت‪.‬‬

‫ة آ‪٤‬بت ‪ ٚ‬ض‪ٚ‬ا‪٤‬بت‪ ،‬پ‪٥‬بٔجطاٖ ضا اظ‪ٞ‬طٌ‪ٌٙ ٝ٘ٛ‬ب‪ ٚ ٜ‬ذُب‪ٗٔ ٣٤‬ه‪ ٣ٔ ْٛ‬زا٘‪ٙ‬س‪.‬‬

‫‪ -7‬ق‪٥ٗ٥‬بٖ ثب اؾت‪ٙ‬بز ‪ٜ‬‬

‫‪ -8‬ثطذ‪ ٣‬اظ ٘‪٤ٛ‬ؿ‪ٙ‬سٌبٖ ‪ٚ‬ر‪ٛ‬ز ا٘ؿبٖ ‪ٞ‬ب‪ٗٔ ٢‬ه‪ ْٛ‬ضا ٘بٕٔىٗ اٍ٘بقت‪ ٝ‬ا٘س‪ .‬ثطا‪٘ ٢‬مس ا‪ ٗ٤‬ز‪٤‬سٌب‪،ٜ‬‬
‫ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬ا‪٘ ٗ٤‬ىبت ؾ‪ٛ‬زٔ‪ٙ‬س اؾت ‪ٗٔ :‬ه‪ٔٛ‬بٖ ا٘ؿبٖ ‪ٞ‬ب‪ ٢‬ثطتط٘س‪ ٝ٘ ،‬ثطتط اظ ا٘ؿبٖ؛ ت‪ٛ‬ا٘ب‪ ٣٤‬ا٘زبْ‬

‫‪٣ّٖ .74‬ثٗ ٖ‪٥‬ؿ‪ ٣‬اضثّ‪ ،٣‬وكفاِغٕ‪ ،١‬د ‪ ،3‬ل ‪.45‬‬

 ‫ٌ‪ٙ‬ب‪ٔ ٜ‬ؿتّعْ آِ‪ٛ‬زٌ‪ ٣‬ث‪ ٝ‬آٖ ٘‪٥‬ؿت ‪ ٚ‬آذط ا‪ٙ٤‬ى‪ ٝ‬ا٘ؿبٖ ٔٗه‪ ْٛ‬ث‪ ٝ‬تٗس‪ ُ٤‬ل‪ٛ‬ا ٔ‪ ٣‬پطزاظز‪ٝ٘ ،‬‬
‫ؾطو‪ٛ‬ث‪ ٣‬آ٘‪ٟ‬ب‪.‬‬

‫‪ -9‬وبضثطز ‪ٚ‬اغ‪ٜٞ‬ب‪ٔ ٣٤‬ب٘‪ٙ‬س ٖه‪٥‬بٖ‪ ،‬اؾتغفبض ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ث‪ٌ ٝ‬ؿتط‪ٚ ٠‬ؾ‪ ٣ٗ٥‬زاضز ‪ٚ‬ت‪ٟٙ‬ب زض لّٕط‪ٚ‬‬
‫ٔحطٔبت قطٖ‪ٔ ٣‬حس‪ٚ‬ز ٕ٘‪ٌ ٣‬طزز‪.‬‬

‫‪ -10‬اظ ز‪٤‬سٌب‪ ٜ‬ض‪ٚ‬ا‪٤‬بت‪ ،‬ثطذ‪ ٣‬اظ آ‪٤‬بت لطآٖ وط‪ ٓ٤‬ث‪ ٝ‬ق‪« ٠ٛ٥‬ث‪ ٝ‬زض ٔ‪ ٓ٤ٌٛ٣‬ات ز‪ٛ٤‬اض ثك‪ٛٙ‬ز » ٘بظَ‬
‫قس‪ٜ‬ا٘س‪.‬‬

‫‪ٞ -11‬ط چ‪ ٝ‬ثط ٔٗطفت ض‪ٞ‬ط‪ ٚ‬ضا‪ ٜ‬ذسا افع‪ٚ‬ز‪ٌ ٜ‬طزز‪ ،‬ثبض ؾ‪ ٗ٥ٍٙ‬تط‪ ٢‬ثط ز‪ٚ‬ـ ذ‪ٛ‬ز احؿبؼ ٔ‪٣‬و‪ٙ‬س‬
‫‪ ٚ‬ث‪٥‬ف اظ پ‪٥‬ف اظ و‪ٛ‬تب‪ ٣ٞ‬زض ا٘زبْ ‪٥ْٚ‬ف‪٘ ٝ‬بِ‪ ٝ‬ؾط ٔ‪ ٣‬ز‪ٞ‬س‪.‬‬

‫‪75‬‬
‫پَ٘ست‪ :‬دٗذگاُّإ گًَاگَى درتارٓ حق٘قت ٍحٖ‬

‫الف) شگزد هصلحاى تزإ ّذاٗت جاهعِ‬

‫ث‪ ٝ‬ثب‪ٚ‬ض ثؿ‪٥‬بض‪ ٢‬اظ ذطزٌطا‪٤‬بِٖ لطٖ ‪ٞ‬زس‪ ٓٞ‬اض‪ٚ‬پب‪ ،‬ث‪٥ٙ‬بٖ ٌصاضاٖ از‪٤‬بٖ آؾٕب٘‪ ٣‬فط‪٤‬ت وبضا٘‪ ٣‬ث‪٥‬ف‬
‫٘ج‪ٛ‬ز‪ٜ‬ا٘س‪ ،‬چ‪ٝ‬آ٘ى‪ ٝ‬اضتجبٌ ثب ٔ‪ٙ‬جٕ ‪ٚ‬ح‪ ٣‬ضا ‪ٚ‬ؾ‪ ّٝ٥‬ا‪ ٢‬لطاض زاز‪ ٜ‬ث‪ٛ‬ز٘س ثطا‪ ٢‬ضؾ‪٥‬سٖ ث‪ٔ ٝ‬مبنس‬
‫قره‪٤ ٣‬ب ارتٕبٖ‪ ٣‬ذ‪٤ٛ‬ف‪.‬‬

‫ب) تجلٖ شخص٘ت تاطٌٖ‬

‫پبض‪ٜ‬ا‪ ٢‬ز‪ٍ٤‬ط اظ ا٘س‪٤‬كٕ‪ٙ‬ساٖ غطث‪ ٣‬ثب تأو‪٥‬س ثط نسالت پ‪٥‬بٔجطاٖ‪ ،‬ذبَط٘كبٖ ٔ‪ ٣‬ؾبظ٘س و‪ ٝ‬ث‪٣‬تطز‪٤‬س‬
‫آ٘بٖ ٔٗتمس ث‪ٛ‬ز‪ٜ‬ا٘س «پ‪٥‬بْ‪ٞ‬ب‪ ٣٤‬ضا اظ ٔجسأ‪ٚ ٣٤‬اال زض‪٤‬بفت ٔ‪ ٣‬زاض٘س»‪ ،‬أب نسالت آ٘بٖ زِ‪ ُ٥‬ثط‬
‫حمب٘‪٥‬ت پ‪ٙ‬ساض‪ٞ‬ب‪٤‬كبٖ ٘‪٥‬ؿت ‪ 76.‬ث‪ٌ ٝ‬فت‪ ١‬ا‪ٌ ٗ٤‬ط‪ ،ٜٚ‬آزٔ‪ ٣‬افع‪ ٖٚ‬ثط قره‪٥‬ت ٖبز‪ ،٢‬ثطذ‪ٛ‬ضزاض اظ‬
‫قره‪٥‬ت‪ ٣‬ثبَ‪ ٣ٙ‬اؾت و‪ ٝ‬ا‪ ٚ‬ضا اظ پؽِ حزبة ‪ٞ‬ب‪ ٢‬رؽٔب٘‪ ٣‬ث‪ ٝ‬ا٘س‪٤‬ك‪ٞ ٝ‬ب‪ ٢‬ظ‪٤‬جب ‪ ٚ‬ض‪ٚ‬حب٘‪٣‬‬
‫ض‪ٌ٣ٔ ٖٕٛٙٞ‬طزز ‪ ٚ‬اظ ‪ ٢ٚ‬زض ثٗ ثؿت‪ٞ‬ب ‪ ٚ‬زق‪ٛ‬اض‪ٞ٢‬ب زؾتٌ‪٥‬ط‪٣ٔ ٢‬و‪ٙ‬س‪ .‬ا‪ٕٞ ٗ٤‬بٖ ٘‪٥‬ط‪ ٣٤ٚ‬اؾت‬
 ‫و‪ ٝ‬زض ض‪ٚ‬ح پ‪٥‬بٔجطاٖ ا٘س‪٤‬ك‪ٞ ٝ‬ب‪ ٣٤‬پس‪٤‬س ٔ‪٣‬آ‪ٚ‬ضز و‪ ٝ‬ث‪ٌٕ ٝ‬بٖ آ٘بٖ ‪ٚ‬ح‪ ٣‬اِ‪ ٣ٟ‬اؾت ‪ .‬ثط ا‪ ٗ٤‬ث‪٥ٙ‬بز‪،‬‬
‫آ٘چ‪ ٝ‬پ‪٥‬بٔجط ضا‪ٕٙٞ‬ب‪ٞ ٣٤‬ب‪ ٢‬اِ‪٣ٔ ٣ٟ‬پ‪ٙ‬ساضز‪ ،‬چ‪٥‬ع‪ ٢‬رع ترّ‪ ٣‬حبالت ‪ ٚ‬ذه‪ٛ‬ن‪٥‬بت ض‪ٚ‬ا٘‪ ٣‬ا‪ٚ‬‬
‫٘‪٥‬ؿت‪٤ 77.‬ى‪ ٣‬اظ زال‪ ُ٤‬ا‪ٓ٘ ٗ٤‬ط‪ ٝ٤‬پطزاظاٖ ضا چ‪ ٗ٥ٙ‬ثطقٕطز‪ٜ‬ا٘س‪:‬‬

‫ذسا‪٘ٚ‬س ٔ‪ٙ‬ع‪ ٜ‬اظ ٔىبٖ اؾت ‪ ٚ‬فطقتٍبٖ ٘‪٥‬ع ‪ٞ‬ط ا٘ساظ‪ٔ ٜ‬زطّز اظ ٔبز‪ ٜ‬ثبق‪ٙ‬س‪ ٣ٕ٘ ،‬ت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬س ثب ذسا‬
‫‪78‬‬
‫ض‪ٚ‬ث‪ٝ‬ض‪ٌ ٚ‬طز٘س ‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬ؾر‪ٙ‬بٖ ا‪ٌٛ ٚ‬ـ ؾپبض٘س ‪.‬‬

‫‪٥ّ٤ٚ‬بْ ٔ‪٘ٛ‬تٍٕط‪ٚ ٢‬ات اظ ز‪ٍ٤‬ط وؿب٘‪ ٣‬اؾت و‪ ٝ‬ثب تحّ‪ٔ ٣ّ٥‬كبث‪ٚ ،ٝ‬ح‪ ٣‬ضا «تر‪ 79ُ٥‬ذالّق» پ‪٥‬بٔجط‬
‫ٔ‪٣‬ذ‪ٛ‬ا٘س ‪ ٚ‬زض ت‪ٛ‬ي‪٥‬ح آٖ چ‪٤ٌٛ ٣ٔ ٗ٥ٙ‬س‪:‬‬

‫زض ثًٗ‪ ٣‬اقربل ٘‪٥‬ط‪ ٣٤ٚ‬اؾت و‪ ٝ‬آٖ ضا تر‪ ُ٥‬ذالق ٔ‪ٙ٤ٌٛ ٣‬س و‪ٕٞٝ٘ٛ٘ ٝ‬ب‪ ٢‬آٖ ‪ٙٞ‬طٔ‪ٙ‬ساٖ‪،‬‬
‫قٗطا ‪٤ٛ٘ ٚ‬ؿ‪ٙ‬سٌبٖ ذالق ‪ٞ‬ؿت‪ٙ‬س ‪ .‬ا‪ ٗ٤‬اقربل آ٘چ‪ ٝ‬ضا ز‪ٍ٤‬طاٖ حؽٍ ٔ‪ ٣‬و‪ٙٙ‬س‪٣ٕ٘ ٣ِٚ ،‬ت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬س ث‪٥‬بٖ‬
‫‪80‬‬
‫ٕ٘ب‪٘٢‬س (٘مبق‪ ،٣‬قٗط‪ٕ٘ ،‬ب‪٤‬ف ‪ ٚ‬زاؾتبٖ )‪ ،‬ث‪ ٝ‬قىُ ٔحؿ‪ٛ‬ؼ زض ٔ‪ ٣‬آ‪ٚ‬ض٘س‪.‬‬

‫‪ ٢ٚ‬ثطاؾبؼ ‪ ٗ٥ٕٞ‬تحّ‪ ،ُ٥‬وتبة آؾٕب٘‪ ٣‬اؾالْ ضا چ‪ ٗ٥ٙ‬اضظ‪٤‬بث‪ ٣ٔ ٣‬و‪ٙ‬س‪ :‬اٌط ثٍ‪ ٓ٥٤ٛ‬و‪ ٝ‬افىبض‬
‫لطآٖ ٔتّٗك ث‪ ٝ‬ذ‪ٛ‬ز ٔحٕس اؾت‪ ،‬چ‪ٙ‬ساٖ ٘بض‪ٚ‬ا ٍ٘فت‪ ٝ‬ا‪ٞ ،ٓ٤‬ط چ‪ٙ‬س و‪ٔ ٝ‬حٕس ذ‪ٛ‬ز ا‪ ٗ٤‬افىبض ضا‬
‫‪81‬‬
‫نبزلب٘‪ ٚ ٝ‬ث‪ ٝ‬اٖتمبز ضاؾد‪ ،‬اظ ‪ٚ‬ضا‪ٚ ٢‬ر‪ٛ‬ز ذ‪ٛ‬ز ٔ‪ ٣‬زا٘ؿت‪.‬‬

‫‪ٔ .77‬حٕس فط‪٤‬س ‪ٚ‬رس‪ ،٢‬زائط‪ ٜ‬إِٗبضف اِمطٖ اِٗكط‪ ،ٗ٤‬د ‪ ،10‬ل ‪ .714‬زض تفؿ‪٥‬ط إِ‪ٙ‬بض ٌعاضـ‬

‫ٔفهّ‪ ٣‬اظ ا‪ ٗ٤‬ز‪٤‬سٌب‪ -ٜ‬ثب تمط‪٤‬ط‪ٔ ٢‬تفب‪ٚ‬ت‪ -‬آٔس‪ ٜ‬اؾت‪ .‬ث‪ٌ ٝ‬فت‪٤ٛ٘ ٝ‬ؿ‪ٙ‬س‪ ٝٞ‬إِ‪ٙ‬بض‪٘ ،‬رؿت‪ ٗ٥‬ثبض‬

‫از‪ٚ‬اض ٔ‪٘ٛ‬ت‪ ٝ‬زض ٔمسٔ‪ ٝ‬تطرٕ‪ ٝ‬فطا٘ؿ‪ ٢ٛ‬ذ‪ٛ‬ز ثط لطآٖ‪ -‬و‪ ٝ‬زض ؾبَ ‪ 1929‬ا٘تكبض ‪٤‬بفت‪ -‬ث‪َ ٝ‬طح‬

‫ا‪ ٗ٤‬ز‪٤‬سيا‪ ٜ‬پطزاذت ‪ .‬پؽ اظ ‪٥٘ ٢ٚ‬ع أ‪ ُ٥‬زضٔ‪ٍٙ‬بْ زض وتبة ظ٘سٌب٘‪ٔ ٣‬حٍٕس ا‪ ٗ٤‬تحّ‪ ُ٥‬ضا پ‪ٌ ٣‬طفت ‪.‬‬

‫‪ٕٞ .81‬بٖ‪ ،‬ل ‪.23‬‬

 ‫ًقذ ٍ تزرسٖ‬

‫٘‪٥‬بظ آزٔ‪٥‬بٖ ث‪ٚ ٝ‬ح‪ ٣‬آؾٕب٘‪ ٣‬ا٘ىبض٘بقس٘‪ ٣‬اؾت ‪ ٚ‬اظ ؾ‪ ٣٤ٛ‬ز‪ٍ٤‬ط ا٘ج‪٥‬ب‪ ٢‬اِ‪ ٣ٟ‬ثب ٘كب٘‪ٞ ٝ‬ب‪٣٤‬‬
‫تطز‪٤‬س٘بپص‪٤‬ط ذ‪ٛ‬ز ضا ث‪ٟ‬ط‪ٜٙٔ‬س اظ ٔٗبضف‪ ٣‬آؾٕب٘‪٤ ٣ٔ ٣‬بث‪ٙ‬س ‪ ٚ‬ثب ا٘زبْ وبض‪ٞ‬ب‪ ٢‬ذبضق اِٗبز‪ٜ‬ا‪ ٢‬و‪ٝ‬‬
‫ٔٗزع‪ ٜ‬ذ‪ٛ‬ا٘س‪ ٣ٔ ٜ‬ق‪ٛ‬ز‪ ،‬رب‪ ٣٤‬ثطا‪ ٢‬تطز‪٤‬س ز‪ٍ٤‬طاٖ ٘‪٥‬ع ثبل‪ٌ ٣ٕ٘ ٣‬صاض٘س‪.‬‬

‫ٔكطوبٖ ثتپطؾت‪ ،‬ذُبة ث‪ ٝ‬پ‪٥‬بٔجطاٖ اِ‪ٙ٤ٌٛ ٣ٔ ٣ٟ‬س‪« :‬ئِٖ أَ٘تُٓ ئَِِب ثَكَطٌ َٔخٌّ‪َٙ‬ب »‪.‬‬

‫ث‪ٞ ٝ‬ط ض‪ ،٢ٚ‬ثطا‪ ٢‬وؿب٘‪ ٣‬و‪ ٝ‬ذسا ضا ثب لسضت ٘بٔت‪ٙ‬ب‪ ٣ٞ‬اـ ق‪ٙ‬بذت‪ٝ‬ا٘س‪ ،‬اضتجبٌ والٔ‪ ٣‬ثب ذسا ٔحبَ‬
‫‪٘ ٚ‬بقس٘‪ ٣‬ث‪ٝ‬قٕبض ٕ٘‪٣‬آ‪٤‬س‪:.‬‬

‫أَوَبَٖ َِّ‪َٙ‬بؼ‪َٖ .‬زَجبً أَٖ أَ‪ٚ‬حَ‪َٙ٥‬ب ئَِِ‪ ٣‬ضَرُُ ِٔ‪ ُٟٓٙ‬أَٖ أَ٘صَضِ اِ‪َٙ‬بؼَ ‪ َٚ‬ثَكِطِ اَِص‪ َِٗ٤‬آَٔ‪ُٛٙ‬ا؛ ‪ 82‬آ‪٤‬ب ثطا‪ٔ ٢‬طزْ‬
‫قٍفتآ‪ٚ‬ض اؾت و‪ ٝ‬ث‪ٔ ٝ‬طز‪ ٢‬اظ ذ‪ٛ‬زقبٖ ‪ٚ‬ح‪ ٣‬وطز‪ ٓ٤‬و‪ٔ : ٝ‬طزْ ضا ث‪ ٓ٥‬ز‪ ٚ ٜ‬ث‪ ٝ‬وؿب٘‪ ٣‬و‪ ٝ‬ا‪ٕ٤‬بٖ‬
‫آ‪ٚ‬ضز‪ٜ‬ا٘س ٔػز‪ ٜ‬ز‪.ٜ‬‬

‫أط‪ٚ‬ظ‪ ٜ‬ثؿ‪٥‬بض‪ ٢‬اظ زا٘كٕ‪ٙ‬ساٖ ّٖ‪ ْٛ‬تزطث‪ ٣‬ث‪ٖ ٝ‬زعِ ّٖٕ‪ ِ٣‬ا٘ؿبٖ اٖتطاف وطز‪ٔ ،ٜ‬ت‪ٛ‬ايٗب٘‪- ٣ٔ ٝ‬‬
‫ٌ‪ٙ٤ٛ‬س‪:‬‬

‫ّٖٓ زضثبض‪ ٠‬ؾإاالت ٘‪ٟ‬ب‪ٔ -٣٤‬طث‪ ٌٛ‬ث‪ٕٗٔ ٝ‬ب‪ٚ ٢‬ح‪٤ ٣‬ب ‪٥ْٚ‬ف‪ ١‬ا٘ؿبٖ زض ا‪ ٗ٤‬ر‪ٟ‬بٖ‪ -‬ازٖب‪٣٤‬‬
‫‪83‬‬
‫٘ساضز‪.‬‬

‫ج) راتطٔ اًساىٍار فزشتِ تا پ٘اهثز‬

‫‪٤‬ى‪ ٣‬اظ آ‪٤‬بت لطآٖ وط‪ 84ٓ٤‬ؾرٗ ٌفتٗ ذسا ثب ا٘ؿبٖ ضا ثط ؾ‪ ٌٝ٘ٛ ٝ‬زا٘ؿت‪ ٝ‬اؾت ‪:‬‬

‫‪٤‬ه‪ٚ .‬ح‪ٔ ٣‬ؿتم‪ ٚ ٓ٥‬ث‪ٚ٣‬اؾُ‪ٝ‬؛‬

 ‫ز‪ .ٚ‬اظ ‪ٚ‬ضا‪ ٢‬حزبة (‪ٕٞ‬چ‪ ٖٛ‬تىّٓ ذسا‪٘ٚ‬س ثب ٔ‪ٛ‬ؾ‪ ٣‬اظ َط‪٤‬ك زضذت )؛‬

‫ؾ‪ .ٝ‬ثب ‪ٚ‬اؾُ‪ٌٝ‬ط‪ ٢‬فطقت‪.ٝ‬‬

‫زض تحّ‪ ٔٛ٘ ُ٥‬ؾ‪ٚ ْٛ‬ح‪ -٣‬و‪ ٝ‬ضا‪٤‬ذتط‪ ِٗ٤‬آٖ اؾت‪ٍٙٞ ، -‬بْ‪ ٢‬و‪ ٝ‬رجطئ‪ ُ٥‬ث‪ٔ ٝ‬حًط پ‪٥‬بٔجط اوطْ‬
‫ثبض ٔ‪٤٣‬بفت‪ ،‬زض ثطاثط ‪ٕٞ ٢ٚ‬چ‪ ٖٛ‬غالٔبٖ ٔ‪٘ ٣‬كؿت‪ ٚ 85‬چ‪ٝ‬ثؿب ؾ‪ٕ٥‬ب‪ ٢‬قره‪ ٣‬ث‪٘ ٝ‬بْ زَح‪ٝ٥‬‬
‫‪86‬‬
‫وّج‪ ٣‬ث‪ ٝ‬ذ‪ٛ‬ز ٔ‪ٌ٣‬طفت ‪ ٚ‬زض ا‪ ٗ٤‬حبَ‪ٌ ،‬ب‪ ٜ‬ث‪ٔ ٝ‬كب‪ٞ‬س‪ ٠‬انحبة پ‪٥‬بٔجط ٘‪٥‬ع زض ٔ‪ ٣‬آٔس‪.‬‬

‫د) کوال قَٓ عاقلِ ٍ هتخ٘لِ‬

‫ف‪ّ٥‬ؿ‪ٛ‬ف ثعضي ٔؿّٕبٖ‪ ،‬فبضاث‪ 259-339( ٣‬ق)‪ -‬و‪ ّٓٗٔ ٝ‬حب٘‪ ٣‬ذ‪ٛ‬ا٘س‪ ٣ٔ ٜ‬ق‪ٛ‬ز‪ٚ -‬ح‪٘ ٚ ٣‬ج‪ٛ‬ت ضا‬
‫ثب وٕبَ ل‪ٖ ٠ٛ‬بلّ‪٘( ٝ‬بَم‪ٔ ٚ )ٝ‬تر‪ 87ّٝ٥‬پ‪٘ٛ٥‬س ٔ‪٣‬ظ٘س ‪ ٚ‬ثط ا‪ ٗ٤‬ثب‪ٚ‬ض اؾت و‪ ٝ‬آزٔ‪ ٣‬زض احط‪ .‬اضتجبٌ ‪ٚ‬‬
‫اتحس ثب ٖمُ فٗبَ ‪٣ٔ 88‬ت‪ٛ‬ا٘س اظ پس‪٤‬س‪ٜٞ‬ب‪ٌ ٢‬صقت‪ ٚ ٝ‬آ‪ٙ٤‬س‪ ٜ‬آٌب‪ٌ ٜ‬طزز‪ 89.‬ثطاؾبؼ ا‪ ٗ٤‬ز‪٤‬سٌب‪،ٜ‬‬
‫پ‪٥‬بٔجط زض فطا‪ٙ٤‬س ‪ٚ‬ح‪ ٝ٘ ٣‬ثب پس‪٤‬س‪ٞ ٜ‬ب‪ ٢‬ز‪٤‬ساض‪ ٚ ٢‬ق‪٥ٙ‬ساض‪ ،٢‬و‪ ٝ‬ثب حم‪٥‬متَ غ‪٥‬طٔبز‪ ِ٢‬فطقت‪ ٚ ٝ‬ثبَٗ‬
‫٘بق‪٥ٙ‬س٘‪ ٣‬والْ ‪ٚ‬ح‪٥‬ب٘‪ ٣‬اضتجبٌ ٔ‪٤ ٣‬بثس ‪ ٚ‬ؾپؽ ثب ث‪ٟ‬ط‪٥ٌٜ‬ط‪ ٢‬اظ ل‪ٔ ٠ٛ‬تر‪ ،ُٜ٥‬ث‪ ٝ‬ا‪ ٗ٤‬حمب‪٤‬ك ٔزطز‬

‫‪٤‬ه‪ٛٔ .‬ر‪ٛ‬زات غ‪٥‬طٔبز‪ -٢‬و‪ ٝ‬زض فّؿف‪ٖ ،ٝ‬مُ ‪ ٚ‬زض قط‪ٗ٤‬ت ٘‪٥‬ع فطقت‪ ٝ‬ذ‪ٛ‬ا٘س‪ ٣ٔ ٜ‬ق‪٘ٛ‬س‪٘ -‬مف ‪ٚ‬‬
‫ته‪٤ٛ‬ط‪ ٢‬اظ ‪ ١ٕٞ‬حمب‪٤‬ك ٖبَِٓ ث‪ٕٞ ٝ‬طا‪ ٜ‬زاض٘س ‪ ٚ‬ثب اضتجبٌ ‪ ٚ‬اتحبز ثب آ٘‪ٟ‬ب‪ ٣ٔ ،‬ت‪ٛ‬اٖ اظ ٌصقت‪ٚ ٝ‬‬
‫آ‪ٙ٤‬س‪ ٚ ٜ‬حمب‪٤‬ك ز٘‪ ٚ ٢ٛ٥‬اذط‪ ٢ٚ‬آٌب‪ٌ ٜ‬طز‪٤‬س ‪.‬‬

‫ز‪ .ٚ‬ض‪ٚ‬ح ا٘ؿبٖ چ‪ ٖٛ‬آ‪ ٝٙ٤‬ا‪ ٢‬اؾت و‪ٞ ٝ‬ط ٌب‪ ٜ‬ظٍ٘بض‪ٞ‬ب‪٤‬ف ظز‪ٚ‬ز‪ ٜ‬ق‪ٛ‬ز ‪ ٚ‬زض ثطاثط ٔ‪ٛ‬ر‪ٛ‬زاتَ‬
‫ض‪ٚ‬حب٘‪ ٣‬لطاض ٌ‪٥‬طز‪ ،‬ن‪ٛ‬ضت ‪ٞ‬ب‪ٛٔ ٢‬ر‪ٛ‬ز زض آ٘‪ٟ‬ب ضا ث‪ ٝ‬ذ‪ٛ‬ز ٔ‪ ٣‬پص‪٤‬طز‪.‬‬
 ‫ؾ‪ .ٝ‬اقتغبَ ث‪ ٝ‬أ‪ٛ‬ض حؿ‪ ،٣‬پطز‪ ٜ‬ا‪ ٢‬اؾت زض ثطاثط ض‪ٚ‬ح ا٘ؿبٖ و‪ ٝ‬ث‪ٟ‬ط‪٥ٌ ٜ‬ط‪ ٢‬اظ حمب‪٤‬كِ ٘‪ٟ‬فت‪ ٝ‬زض‬
‫ٖ‪ٛ‬آِ ٔزطز ضا ٘بٕٔىٗ ٔ‪ ٣‬ؾبظز‪ .‬نفب‪ ٢‬فُط‪ ،٢‬ض‪٤‬بيت ‪ٞ‬ب‪ٔ ،٣ّٕٖ ٚ ٣ّٕٖ ٢‬طي اضاز‪ٔ ،٢‬طي‬
‫َج‪ ٚ ٣ٗ٥‬ذ‪ٛ‬اة ضا ٔ‪ ٣‬ت‪ٛ‬اٖ اظ ٖ‪ٛ‬أّ‪ ٣‬زا٘ؿت و‪ ٝ‬وٓ ‪ٚ‬ث‪٥‬ف ا‪ ٗ٤‬پطز‪ ٜ‬ضا و‪ٙ‬بض ٔ‪ ٣‬ظ٘‪ٙ‬س ‪ ٚ‬ا٘س‪٤‬ك‪١‬‬
‫آزٔ‪ ٣‬ضا ث‪ ٝ‬ؾ‪ ٢ٛ‬حمب‪٤‬م‪ٔ ٣‬تٗبِ‪ ٣ٔ ٣‬وكب٘‪ٙ‬س‪.‬‬

‫ثب ث‪ٟ‬ط‪٥ٌٜ‬ط‪ ٢‬اظ ا‪ٔ ٗ٤‬مسٔبت ٔ‪ ٣‬ت‪ٛ‬اٖ ٌفت زض فطا‪ٙ٤‬س ‪ٚ‬ح‪ ،٣‬ض‪ٚ‬ح پ‪٥‬بٔجط نٗ‪ٛ‬ز ٔ‪٤ ٣‬بثس ‪ ٚ‬زض ؾب‪١٤‬‬
‫اضتجبٌ ‪ ٚ‬اتحبز ثب ٖمُ فٗبَ‪ ،‬اظ حمب‪٤‬ك ٔتٗبِ‪ ٚ ٣‬پس‪٤‬س‪ٞ ٜ‬ب‪ٌ ٢‬صقت‪ ٚ ٝ‬آ‪ٙ٤‬س‪ ٜ‬آٌب‪ٌ٣ٔ ٜ‬طزز‪ .‬ا‪ٗ٤‬‬
‫‪ٚ‬الٗ‪٥‬ت‪ٞ‬ب‪ ٢‬غ‪٥‬طٔبز‪ ،٢‬زض ٔطاتت ‪ٚ‬ر‪ٛ‬ز‪ ِ٢‬پ‪٥‬بٔجط ت‪ٙ‬عَ ٔ‪٤ ٣‬بث‪ٙ‬س ‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬ن‪ٛ‬ضت أ‪ٛ‬ض ز‪٤‬ساض‪ٚ ٢‬‬
‫ق‪٥ٙ‬ساض‪ ٢‬پس‪٤‬ساض ٔ‪ٌ٣‬طز٘س‪ 90.‬ث‪ ٝ‬تٗج‪٥‬ط ٔالّ ٖجساِطظاق ال‪٥ٞ‬ز‪: ٣‬‬

‫والْ اِ‪ ٣ٟ‬ضا ا‪ ،َٚ‬زَ ٘ج‪ ٣‬ق‪ّٛٙ‬ز ‪ ٚ‬ثٗس اظ آ ٖ ث‪ ٝ‬ذ‪٥‬بَ زضآ‪٤‬س ‪ ٚ‬ثٗس اظ آٖ ٔؿٕ‪ ٔٛ‬ؾٕٕ ْب‪ٞ‬ط‬
‫‪91‬‬
‫ٌطزز‪.‬‬

‫٘ىت‪ ١‬زضذ‪ٛ‬ض ت‪ٛ‬ر‪ ٝ‬ا‪ٙ٤‬ى‪ ٝ‬تأو‪٥‬س ف‪ّ٥‬ؿ‪ٛ‬فبٖ ٔؿّٕبٖ ثط وٕبَ ل‪ٔ ٠ٛ‬تر‪ ،ّٝ٥‬ث‪ٙٗٔ ٝ‬ب‪٘ ٢‬بز‪٤‬س‪ٌ ٜ‬طفتٗ‬
‫وٕبالت ٖمّ‪ ٣‬ا٘ج‪٥‬ب ٘‪٥‬ؿت؛ چطا و‪ ٝ‬اظ ٘ٓط آ٘بٖ‪ ،‬پ‪٥‬بٔجطاٖ زض ل‪٘ ٠ٛ‬بَم‪٥٘ ٝ‬ع ث‪ ٝ‬وٕبَ ٘‪ٟ‬ب‪ ٣٤‬ضؾ‪٥‬س‪- ٜ‬‬
‫ا٘س‪ ،‬آٌٖ‪ ٝ٘ٛ‬و‪ ٝ‬ثس‪ ٖٚ‬زضؼآٔ‪ٛ‬ظ‪ ٢‬زض ٔىبتت ثكط‪ ٚ ٢‬زض ظٔب٘‪ ٣‬ثؿ‪٥‬بض و‪ٛ‬تب‪ ،ٜ‬حسٍ ‪ٚ‬ؾٍ ‪١ٕٞ‬‬
‫‪92‬‬
‫ثط‪ٞ‬بٖ‪ٞ‬ب ضا ٔ‪٤٣‬بث‪ٙ‬س‪.‬‬

‫ُ ـ ) تجزتٔ دٌٖٗ پ٘اهثز‬

‫ٔؿئّ‪ ١‬تزطث‪ ١‬ز‪ ٣ٙ٤‬و‪ ٝ‬زض انُ ث‪ٖٛٙ ٝ‬اٖ رب‪ٍ٤‬ع‪ ٣ٙ٤‬ثطا‪ ٢‬ثطا‪ٖ ٗ٥ٞ‬مّ‪ ٣‬احجبت ‪ٚ‬ر‪ٛ‬ز ذسا ‪ٚ‬اضزَ‬
‫ٖطن‪ٔ ١‬جبحج ز‪ٗ٤‬پػ‪ ٣ٞٚ‬قس‪ ٜ‬ث‪ٛ‬ز‪ ،‬زض تحّ‪ٚ ُ٥‬ح‪٥٘ ٣‬ع ث‪ ٝ‬وبض آٔس‪ ٚ ٜ‬پ‪٥‬بٔس‪ٞ‬ب‪ ٣٤‬ثحجاٍ٘‪٥‬ع زاقت‪ٝ‬‬
‫اؾت‪ .‬چ‪ٙ‬ب٘ى‪ ٝ‬زض فهُ پ‪ٙ‬زٓ ٌصقت‪ ،‬زض ر‪ٟ‬بٖ اؾالْ‪ ،‬الجبَ ال‪ٛٞ‬ض‪ ٢‬اظ ٘رؿت‪ ٗ٥‬وؿب٘‪ ٣‬اؾت و‪ٝ‬‬
 ‫‪ٚ‬ح‪ ٣‬ضا تزطث‪ ١‬ثبَ‪ ٣ٙ‬پ‪٥‬بٔجط ٔ‪٘ ٣‬بٔس ‪ ٚ‬آٖ ضا زض و‪ٙ‬بض ز‪ ٔٛ٘ ٚ‬تزطث‪ ١‬ز‪ٍ٤‬ط رب‪ ٣ٔ ٢‬ز‪ٞ‬س‪ :‬تزطث‪١‬‬
‫‪93‬‬
‫ث‪٥‬ط‪ ٚ ٣٘ٚ‬تزطث‪ ١‬تبض‪٤‬ر‪. ٣‬‬

‫افع‪ ٖٚ‬ثطٖ‪ٛ‬أّ‪ ٣‬و‪ ٝ‬زض َطح ٔؿئّ‪ ١‬تزطث‪ ٝ‬ز‪ -٣ٙ٤‬ث‪َٛٝ‬ض وّ‪ٔ -٣‬إحط ث‪ٛ‬ز‪ٜ‬ا٘س‪ ،‬آ٘چ‪ ٝ‬ثطذ‪ ٣‬اظ‬
‫ا٘س‪٤‬كٕ‪ٙ‬ساٖ ضا ث‪ ٝ‬اضائ‪ ١‬ا‪ ٗ٤‬تحّ‪ ُ٥‬رس‪٤‬س اظ ‪ٚ‬ح‪ ٣‬وكب٘س‪ ،ٜ‬ثطلطاض‪ ٢‬ؾبظٌبض‪٥ٔ ٢‬بٖ حجبت ز‪ٚ ٗ٤‬‬
‫تح‪ َٛ‬زض ظ٘سٌ‪ ٣‬ثكط ث‪ٛ‬ز‪ ٜ‬اؾت ‪ .‬اظ ٘ٓط ثطذ‪ ٣‬اظ ض‪ٚ‬ق‪ٙ‬فىطاٖ ٔؿّٕبٖ ‪ٔ ٚ‬ؿ‪٥‬ح‪ ،٣‬تفؿ‪٥‬ط ؾ‪ٙ‬ت‪٣‬‬
‫اظ ‪ٚ‬ح‪٣ٕ٘ ٣‬ت‪ٛ‬ا٘س ٔ‪٥‬بٖ أ‪ٛ‬ض حبثت ز‪ ٚ ٣ٙ٤‬زٌطٌ‪ ٣٘ٛ‬زض ٘‪٥‬بظ‪ٞ‬ب‪ ٢‬ثكط‪ ٢‬آقت‪ ٣‬ثطلطاض ؾبظز؛ زض‬
‫حبِ‪ ٣‬و‪ ٝ‬اٌط ‪ٚ‬ح‪ ٣‬تزطث‪ ١‬ز‪ ٣ٙ٤‬پ‪٥‬بٔجط ث‪ ٝ‬قٕبض آ‪٤‬س‪ ،‬ظٔ‪ ١ٙ٥‬ا‪ ٗ٤‬تحّ‪ ُ٥‬فطا‪ٌ ٣ٔ ٓٞ‬طزز و‪ٞ ٝ‬ط چ‪ٙ‬س‬
‫‪ ١ٕٞ‬ا٘ج‪٥‬ب ‪ٚ‬ح‪ ٣‬ضا اظ ٔ‪ٙ‬جٕ ‪ٍ٤‬ب٘‪ ٝ‬ا‪ ٢‬زض‪٤‬بفت ٔ‪٣‬وطز٘س‪٘ ،‬مف پ‪٥‬بٔجط زض تٗج‪٥‬ط ا‪ ٗ٤‬تزطث‪ ،ٝ‬آٖ أط‬
‫حبثت ضا ثب ٔمتً‪٥‬بت ظٔبٖ ‪ٕٞ ٢ٚ‬ب‪ ٣ٔ ًٙٞ‬ؾبظز‪ٕٞ .‬چ‪ٔ ٗ٥ٙ‬تس‪ٙ٤‬بٖ ٘‪٥‬ع ‪ٕٛٞ‬اض‪ ٜ‬تفؿ‪٥‬ط رس‪٤‬س‪ ٢‬اظ‬
‫ا‪ ٗ٤‬تزطث‪ ٝ‬ث‪ٝ‬زؾت ٔ‪٣‬ز‪ٙٞ‬س ‪ ٚ‬لطائت تبظ‪ ٜ‬ا‪ ٢‬اظ ز‪ ٗ٤‬فطا‪٣ٔ ٓٞ‬ؾبظ٘س‪.‬‬

‫افع‪ ٖٚ‬ثط ا‪ -ٗ٤‬چ‪ٙ‬ب٘ى‪ ٝ‬پ‪٥‬فتط ٌصقت‪ -‬پبض‪ٜ‬ا‪ ٢‬اظ ا٘س‪٤‬كٕ‪ٙ‬ساٖ ٔؿ‪٥‬ح‪ ،٣‬تزطث‪ ١‬ز‪ ٣ٙ٤‬ضا زؾتب‪٤ٚ‬ع‪٢‬‬
‫ثطا‪ ٢‬ت‪ٛ‬ر‪ُٔ ٝ٥‬بِت ٘بزضؾت وتبة ٔمسؼ ؾبذت‪ ٝ‬ا٘س‪ .‬ا‪ ٗ٤‬ت‪ٛ‬ر‪ ٝ٥‬ث‪ ٝ‬وٕه ٔف‪« ْٟٛ‬تٗج‪٥‬ط»‪ -‬و‪ ٝ‬ا‪ٙ٤‬ه‬
‫ث‪ ٝ‬قطح آٖ ذ‪ٛ‬ا‪ ٓ٥ٞ‬پطزاذت‪ -‬ن‪ٛ‬ضت ٔ‪٥ٌ٣‬طز‪.‬‬

‫تعث٘ز تجزتٔ دٌٖٗ ٍ هحذٍدٗتّإ اًساًٖ‬

‫‪ٞ‬ط چ‪ٙ‬س ز‪ٗ٤‬پػ‪ٞٚ‬بٖ‪ٔ ،‬تَّٗك تزطث‪ ١‬ز‪ ٣ٙ٤‬ضا ِع‪ٔٚ‬بً أ‪ٛ‬ض غ‪٥‬طحؿ‪٘( ٣‬بز‪٤‬س٘‪٘ ٚ ٣‬بق‪٥ٙ‬س٘‪٣ٕ٘ )٣‬زا٘‪ٙ‬س‪،‬‬
‫ثطذ‪ ٣‬ثط ا‪ ٗ٤‬ثب‪ٚ‬ض٘س و‪ ٝ‬آ٘چ‪ ٝ‬ثب تزطث‪ ١‬ز‪ ٣ٙ٤‬زض‪٤‬بفت ٔ‪ ٣‬ق‪ٛ‬ز‪ ٝ٘ ،‬اِفبِ‪ ،‬ثّى‪ٗٔ ٝ‬بٖ‪ ٚ ٢‬حمب‪٤‬م‪٣‬‬
‫اؾت و‪٥٘ ٝ‬بظٔ‪ٙ‬س «تٗج‪٥‬ط» اؾت ‪ٔ« ٚ‬حس‪ٚ‬ز‪٤‬ت‪ٞ‬ب‪ ٢‬ا٘ؿب٘‪ »٣‬ثط تٗج‪٥‬ط ا‪ ٚ‬اظ تزطث‪ ١‬ز‪ ٣ٙ٤‬احط ٔ‪- ٣‬‬
‫ٌصاض٘س‪ .‬ثط پب‪ ١٤‬ا‪ ٗ٤‬ز‪٤‬سٌب‪ ،ٜ‬تزطث‪ ١‬ز‪ ٣ٙ٤‬پ‪٥‬بٔجطاٖ ٘‪٥‬ع تبفت‪ ١‬رساثبفت‪ ٝ‬ا‪٥٘ ٢‬ؿت ‪ٕٞ ٚ‬چ‪ ٖٛ‬ز‪ٍ٤‬ط‬
‫تزطث‪ٞٝ‬ب‪ ،‬زض ظ٘ساِٖ ٔحس‪ٚ‬ز‪٤‬ت‪ٞ‬ب‪ ٢‬ا٘ؿب٘‪ٌ ٣‬طفتبض اؾت ‪ ٚ‬ضا‪ٌ ٜ‬ط‪٤‬ع‪ ٢‬اظ ذُب ٘ساضز ‪:‬‬
 ‫اٖت‪ٙ‬ب‪ ٢‬ذسا‪٘ٚ‬س ا‪٘ ٗ٤‬ج‪ٛ‬ز‪ ٜ‬اؾت و‪٤ ٝ‬ه وتبة ٔٗه‪ ْٛ‬أال و‪ٙ‬س‪٤ ،‬ب تٗبِ‪ ٓ٥‬ترُ‪٘ ٣‬بپص‪٤‬ط ‪ٚ‬‬
‫ذُب٘بپص‪٤‬ط‪ ٢‬اِمب و‪ٙٙ‬س‪ٚ ...‬ح‪ ٣‬اِ‪ٚ ٚ ٣ٞٛ‬او‪ٙ‬ف ا٘ؿب٘‪ٕٛٞ ،٣‬اض‪ ٜ‬زض‪ ٓٞ‬ت‪٥ٙ‬س‪ ٜ‬ث‪ٛ‬ز‪ ٜ‬اؾت ‪٤ .‬ه ٔ‪ٛ‬ار‪ٝ‬‬
‫‪94‬‬
‫و‪ ٝ‬ث‪ٔ ٝ‬ك‪٥‬ت ‪ٔ ٚ‬جبزضت اِ‪ ٣ٟ‬ث‪ٛ‬ز‪ ،ٜ‬ت‪ٛ‬ؾٍ ثكطِ رب‪٤‬عاِرُب تزطث‪ ،ٝ‬تٗج‪٥‬ط ‪ ٚ‬ت‪ٛ‬ن‪٥‬ف قس‪ ٜ‬اؾت ‪.‬‬

‫ًقذ ٍ تزرسٖ‬

‫‪ -1‬پ‪٥‬فتط ٌفت‪ ٓ٥‬و‪ ٝ‬ث‪ٝ‬وبضٌ‪٥‬ط‪ ٢‬انُالح تزطث‪ ١‬ز‪ ٣ٙ٤‬زض ا‪ٌ ٗ٤‬ؿتط‪ٚ ٠‬ؾ‪( ٕ٥‬ث‪ٌٝ٘ٛٝ‬ا‪ ٢‬و‪ٓٞ ٝ‬‬
‫حبالت ٕٔٗ‪ ٣ِٛ‬ت‪ٛ‬ز‪ٔ ٠‬إٔ‪ٙ‬بٖ ‪ٚ ٓٞ ٚ‬ح‪ ٣‬پ‪٥‬بٔجطاٖ ضا زض ثط ٌ‪٥‬طز ) ث‪ ٝ‬ذ‪ٛ‬ز‪ ٢‬ذ‪ٛ‬ز‪ ،‬وبض‪ ٢‬ث‪ ٣‬اقىبَ‬
‫اؾت‪ .‬ثب ا‪٘ ،ٕٝٞ ٗ٤‬جب‪٤‬س ‪ ١ٕٞ‬تزبضة ز‪ ٣ٙ٤‬ضا زض ‪٤‬ه ؾُح پ‪ٙ‬ساقت؛ ثّى‪ ٣ٔ ٝ‬ت‪ٛ‬اٖ آ٘‪ٟ‬ب ضا زاضا‪٢‬‬
‫ٔطاتج‪ ٣‬تكى‪٥‬ى‪ ٣‬زا٘ؿت و‪ ٝ‬ثبالتط‪ٔ ٗ٤‬طتج‪ ١‬آٖ‪ٗٔ ،‬طفت‪ٔ ٣‬ه‪ ٖٛ‬اظ ‪ٞ‬ط ٌ‪ ٝ٘ٛ‬ذُب فطا‪ ٣ٔ ٓٞ‬آ‪ٚ‬ضز‪.‬‬
‫ثطذ‪ ٣‬ثب غفّت اظ ا‪٘ ٗ٤‬ىت‪ٚ ،ٝ‬ح‪ ٣‬پ‪٥‬بٔجطاٖ ضا ث‪ٔ ٝ‬طتج‪ ١‬وكف ‪ ٚ‬ق‪ٟٛ‬ز ٖبضفبٖ ت‪ٙ‬عَ زاز‪ ٜ‬ا٘س؛ حبَ‬
‫آ٘ى‪٣ٔ ٝ‬ت‪ٛ‬اٖ ض‪٤ٚ‬ىطز تزطث‪ ٣‬ث‪ٚ ٝ‬ح‪ ٣‬ضا پص‪٤‬طفت‪ٕٞ ٣ِٚ ،‬چ‪ٙ‬بٖ ثط اؾتخ‪ٙ‬ب‪ٔ ٚ ٣٤‬ب‪ٚ‬ضا‪ ٣٤‬ة‪ٚ‬زٖ ا‪ٗ٤‬‬
‫تزطث‪ ٚ ٝ‬تٗج‪٥‬ط آٖ تأو‪٥‬س ‪ٚ‬ضظ‪٤‬س‪ .‬ثطا‪ ٗ٤‬اؾبؼ‪ ،‬پ‪٥‬بٔجط ٘‪ٝ‬ت‪ٟٙ‬ب زض فطا‪ٙ٤‬س تزطث‪ ،ٝ‬ثّى‪ ٝ‬زض تٗج‪٥‬ط ٘‪٥‬ع‬
‫ث‪ٟ‬ط‪ٜٙٔ‬س اظ ٖ‪ٙ‬ب‪٤‬بت ‪٤ٚ‬ػ‪ ٠‬اِ‪ ٣ٟ‬اؾت ‪ ٚ‬ا‪ ٗ٤‬اظ ‪٤ٚ‬ػٌ‪ٞ ٣‬ب‪ ٣٤‬اؾت و‪ٚ ٝ‬ح‪ ٣‬ضا اظ وكف ‪ ٚ‬ق‪ٟٛ‬ز‬
‫ٖبضفبٖ ٕٔتبظ ٔ‪ ٣‬ؾبظز‪.‬‬

‫‪ -2‬تأو‪٥‬س ثط ٘‪٥‬بظٔ‪ٙ‬س‪ ٢‬تزطث‪ ٝ‬ث‪ ٝ‬تٗج‪٥‬ط‪ٌ ٚ ،‬طفتبض ث‪ٛ‬زِٖ تٗج‪٥‬ط زض زاْ ٔحس‪ٚ‬ز‪٤‬ت ‪ٞ‬ب‪ ٢‬ثكط‪،٢‬‬
‫ٖهٕت پ‪٥‬بٔجطاٖ زض اثال٘ ‪ٚ‬ح‪ ٣‬ضا ظ‪٤‬ط ؾإاَ ٔ‪ ٣‬ثطز؛ زض حبِ‪ ٣‬و‪ ٝ‬ا‪ ٗ٤‬ثُٗس اظ ٖهٕت‪٥ٞ ،‬چ ٌ‪ٝ٘ٛ‬‬
‫تطز‪٤‬س‪ ٢‬ضا ثط ٕ٘‪٣‬تبثس ‪ٚ‬ا٘ىبض آٖ ث‪ ٝ‬ثطچ‪٥‬س‪ ٜ‬قسٖ ثؿبٌ ٘ج‪ٛ‬ت ٔ‪ ٣‬ا٘زبٔس‪ .‬اٌط ت‪ٟٙ‬ب ضا‪ ٜ‬ؾٗبزت‬
‫آزٔ‪ ،٣‬ذ‪ٛ‬ز زؾتر‪ٛ‬ـ تغ‪٥٥‬ط ‪ ٚ‬ذُب ٌطزز ‪ ٚ‬ثبظتبث‪ ٣‬اظ ٔح‪ ٍ٥‬اد تٕبٖ‪ ٚ ٣‬فط‪ ٣ٍٙٞ‬ثبقس‪ ،‬اضٔغبٖ‬
‫ثٗخت پ‪٥‬بٔجطاٖ ثطا‪ ٢‬ثكط چ‪ ٝ‬ذ‪ٛ‬ا‪ٞ‬س ث‪ٛ‬ز؟‬

‫‪ -3‬چ‪ٙ‬ب٘ى‪ٌ ٝ‬فت‪ ٝ‬قس‪٤ ،‬ى‪ ٣‬اظ ٖ‪ٛ‬أّ‪ ٣‬و‪ ٝ‬ثطذ‪ ٣‬ضا ث‪ ٝ‬تزطث‪ ٣‬ذ‪ٛ‬ا٘سٖ ‪ٚ‬ح‪ -٣‬ثب تفؿ‪٥‬ط ذبل آٖ‪-‬‬
‫‪ٚ‬ازاقت‪ ،ٝ‬ثطلطاض‪ ٢‬آقت‪٥ٔ ٣‬بٖ حجبت ‪ٚ‬ح‪ ٚ ٣‬تغ‪٥٥‬ط ‪ ٚ‬تح‪ َٛ‬ظ٘سٌ‪ ٣‬ثكط ث‪ٛ‬ز‪ ٜ‬اؾت ‪ .‬ث‪ٌٕ ٝ‬بٖ ا‪ٙ٤‬بٖ‪،‬‬
‫آ٘چ‪ٚ ٝ‬ح‪ ٣‬اِ‪ ٣ٟ‬ضا ثب ٘‪٥‬ب ظ‪ٞ‬ب‪ٞ ٢‬ط ظٔبٖ ٔت‪ٙ‬بؾت ٔ‪ ٣‬ؾبظز‪٘ ،‬مك‪ ٣‬اؾت و‪ ٝ‬پ‪٥‬بٔجطاٖ ‪ ٚ‬پ‪٥‬ط‪ٚ‬اٖ آ٘بٖ‬
‫زض تٗج‪٥‬طِ ا‪ ٗ٤‬تزطث‪ ١‬زض‪ ٣٘ٚ‬ثط ٖ‪ٟ‬س‪٥ٌ ٣ٔ ٜ‬ط٘س ‪ ٚ‬ا‪ ٗ٤‬زض حبِ‪ ٣‬اؾت و‪ ٣ٔ ٝ‬ت‪ٛ‬اٖ ٌفت فطؾت‪ٙ‬س‪٠‬‬
 ‫‪ٚ‬ح‪ ،٣‬ذ‪ٛ‬ز ث‪ٔ ٝ‬هبِح ربٔٗ‪ٞ ٝ‬ب‪ٌ٘ٛ ٢‬بٌ‪ ٖٛ‬آٌب‪ٜ‬تط اؾت ‪ ٚ‬ث‪ ٝ‬زِ‪ ُ٥‬لسضت ٘بٔت‪ٙ‬ب‪ ٣ٞ‬اـ‪٣ٔ ،‬ت‪ٛ‬ا٘س‬
‫٘‪٥‬بظ‪ٞ‬ب‪ ٢‬حبثت ‪ٔ ٚ‬تغ‪٥‬ط آز ٔ‪ ٣‬ضا ثب اضائ‪ٔ ١‬زٕ‪ ٖٝٛ‬ل‪ٛ‬ا٘‪ٖ ٣ٙ٥‬بْ ‪ ٚ‬ر‪ٟ‬بٖ قٕ‪ َٛ‬ثطآ‪ٚ‬ضز‪ ٜ‬ؾبظز‪.‬‬
‫پ‪٥‬ط‪ٚ‬اٖ ا٘ج‪٥‬ب ٘‪٥‬ع ٔ‪٣‬ت‪ٛ‬ا٘‪ٙ‬س ثب ث‪ٟ‬ط‪٥ٌٜ‬ط‪ ٢‬اظ ارت‪ٟ‬بزَ ض‪ٚ‬قٕ‪ٙ‬س‪ ،‬پبؾد پطؾف ‪ٞ‬ب‪ ٢‬تبظ‪ ٠‬ذ‪ٛ‬ز ضا اظ‬
‫قط‪ٗ٤‬ت ثز‪ٙ٤ٛ‬س ‪ ٚ‬ل‪ٛ‬ا٘‪ ٗ٥‬وّ‪ ٣‬ضا ثط ض‪٤ٚ‬ساز‪ٞ‬ب‪ ٢‬رعئ‪ُٙٔ ٣‬جك ؾبظ٘س ‪.‬‬

‫‪ -4‬ث‪ٟ‬تط‪ ٗ٤‬ضا‪ ٜ‬آق‪ٙ‬ب‪ ٣٤‬ثب ‪٤ٚ‬ػٌ‪ٞ٣‬ب‪ٚ ٢‬ح‪ ،٣‬ث‪ٟ‬ط‪٥ٌٜ‬ط‪ ٢‬اظ ؾر‪ٙ‬بٖ وؿب٘‪ ٣‬اؾت و‪ ٝ‬ذ‪ٛ‬ز ث‪ ٝ‬ا‪ٗ٤‬‬
‫٘‪ ٝ‬ت‪ٟٙ‬ب ٔٗب٘‪ ٣‬آٔ‪ٛ‬ظ‪ٞ ٜ‬ب‪ ٢‬لطآ٘‪ ،٣‬ثّى‪ ٝ‬اِفبِ آٖ ضا ٘‪٥‬ع اظ‬ ‫ٔ‪ٙ‬جِٕ ٔٗطفت زؾت ‪٤‬بفت‪ ٝ‬ا٘س‪ .‬پ‪٥‬بٔجط اوطْ‬
‫رب٘ت ذسا ٔ‪٣‬زا٘ؿت ‪ ٚ‬ذ‪ٛ‬ز ضا پ‪٥‬بْ ضؾبٖ ‪ٚ ٚ‬اؾُ‪ٝ‬ا‪ ٢‬ث‪٥‬ف ٕ٘‪٣‬قٕطز‪ .‬اٖزبظ ِفٓ‪ ٣‬لطآٖ و‪ ٝ‬اِ‪٣ٟ‬‬
‫ث‪ٛ‬زٖ ا‪ ٗ٤‬وتبة ضا تطز‪٤‬س٘بپص‪٤‬ط ٔ‪ ٣‬ؾبظز‪ ،‬ثطاؾبؼ ‪ ٗ٥ٕٞ‬ز‪٤‬سٌب‪ٙٗٔ ٜ‬ب ٔ‪٤ ٣‬بثس‪ .‬زض ٘ت‪٥‬ز‪ ،ٝ‬چ‪ٗ٥ٙ‬‬
‫اظ پ‪٥‬ف ذ‪ٛ‬ز ٔٗب٘‪ ٚ ٣‬ح‪٥‬ب٘‪ ٣‬ضا ث‪ ٝ‬لبِت اِفبِ زضآ‪ٚ‬ضز ‪ ٚ‬زض ا‪ٗ٤‬‬ ‫٘ج‪ٛ‬ز‪ ٜ‬اؾت و‪ ٝ‬پ‪٥‬بٔجط اؾالْ‬
‫ٔ‪٥‬بٖ‪ٔ ،‬حس‪ٚ‬ز‪٤‬ت‪ٞ‬ب‪ ٢‬ا٘ؿب٘‪٣‬اـ حم‪٥‬مت اِ‪ ٣ٟ‬ضا پ‪ٛ‬ق‪٥‬س‪ ٜ‬زاضز ‪« :‬ئَِ٘ب أَ٘عَِ‪َٙ‬ب‪ ُٜ‬لُطآ٘بً َٖطَث‪ٍ٥‬بً َََِّٗىُٓ‬
‫‪95‬‬
‫تَٗمَُّ‪».ّٖٛ‬‬

‫نلحِ ‪165‬‬ ‫كهل ًْن‬

‫اهبهت ٍ ضّجطی‬

‫اهبهت‪ ،‬اظ انَل اػتوبزی‬

‫اهبهت زض پطتَ آیبت هطآى ًطین‬

‫هْسی هَػَز اظ ًظطگبُ قیؼِ ٍ ؾٌی‬

‫‪.‬‬ ‫اًی تبضىٌ كیٌن الخَوَلیي احسُّوب اًجطُ هي اآلذط ‪ً :‬تبةُ اهلل‪ ،‬حجلٌ هحسٍزٌ هي الؿوبء الی االضو‪ ٍ ،‬ػتطتی اّلُ ثیتی‬

‫اًْوب لي یلتطهب حتّی یطزا ػلی الحَو‪96‬؛ هي زٍ چیع گطاًجْب زض هیبى قوب ثبهی هیگصاضم ًِ یٌی اظ آى زٍ‪ ،‬ثطتط اظ زیگطی‬

‫اؾت‪ً :‬تبة ذسا‪ -‬ضیؿوبًی ًِ اظ آؾوبى ثِ ؾَی ظهیي ًكیسُ قسُ‪ ٍ -‬ػتطت یب اّل ثیت هي ‪ .‬ایي زٍ ّیچ گبُ اظ یٌسیگط‬

‫رسا ًویقًَس تب آًٌِ ًعز حَو =ًَحط< ثط هي ٍاضز آیٌس‪.‬‬

‫اظ ًرؿتیي ثحجّبی اػتوبزی هیبى هؿلوبًبى‪ ًِ -‬هْنتطیي آًْب ثِ قوبض هیضٍز‪ً -‬عاع زضثبضُ اهبهت اؾت‪ .‬ثؿیبضی اظ‬

‫اًسیكوٌساى قیؼِ ٍ ؾٌی اهبهت ضا «ضیبؾت ػبهِ زض اهَض زیي ٍ زًیب » زاًؿتِاًس‪ .،97‬پؽ اظ ضحلت پیبهجط اؾالم (ل) گطٍّی‬

‫اظ هؿلوبًبى زض هحلی ثِ ًبم ؾویلِ ثٌی ؾبػسُ گطز آهسًس ٍ ثب اؾتٌبز ثِ ضٍایبتی اظ ایي زؾت ًِ «االئوِ هي هطیف »‪ ٍ 98‬ثب‬

‫پصیطـ ایي هجٌب ًِ تؼییي اهبم هؿئلِ ای قَضایی اؾت ‪ ،99‬اثَثٌط ضا ثِ ذالكت ثطگعیسًس ‪ .‬ایي زض حبلی ثَز ًِ گطٍّی زیگط‪-‬‬

‫ًِ قیؼِ ‪ 1‬ذَاًسُ هیقًَس‪ -‬ثط لعٍم هٌهَل ثَزى اهبم تأًیس هی ٍضظیسًس ٍ ػلیة‬
‫ى اثی َبلت (ع) ضا ثطذَضزاض اظ ایي‬

‫قطٌ هیزاًؿتٌس‪.‬‬

‫زض آؿبظ ثحج‪ ،‬تَرِ ثِ ًٌبتی چٌس ؾَزهٌس ثِ ًظط هیآیس‪:‬‬

‫‪ .1‬پطزاذتي ثِ هؿبئلی چَى اهبهت‪ ،‬ثبیس ثِ هٌظَض ضٍقٌگطی ػلوی ٍ ثِ زٍض اظ تؼهجبت كطهِ ای ٍ اّبًت ثِ هوسؾبت‬

‫هصاّت زیگط ثبقس ‪ً .‬تبة آؾوبًی هب هؿلوبًبى حتی زقيام زازى ثِ ثت ّبی هكطًبى ضا ضٍا ًساًؿتِ اؾت ‪ .1 1‬اظ ًظط هطآى‬

‫ًطین‪ ،‬رسال ثب هربللبى ثبیس ثِ ًیٌَتطیي نَضت اًزبم گیطز ‪ً ٍ 1‬طهرَیی چِ ثؿب ظهیٌِ ّسایت اًؿبًی چَى كطػَى ضا ًیع‬

‫كطاّن آٍضز‬

‫‪ .‬هوتًبی اًهبف ػلوی ٍ حن هحَضی آى اؾت ًِ ثطای پیطٍظی ثط حطیق‪ ،‬اظ ّط ٍؾیلِ ای ؾَز ًزَیین ٍ هخالً‪ ،‬ثط‬

‫ضٍایبت هؼتجطی ًِ هسػبى هربللبى ضا تأییس هیًٌس‪ ،‬ذطزُ ًگیطین‪،‬‬

‫یٌی اظ آحبض اًسیكوٌس ثعضٍ قیؼِ‪ ،‬ػالهِ حلی (‪ 648-7 6‬م) هٌْبدالٌطاهِ كی احجبت االهبهِ ًبم زاضز ‪ .‬ػبلن ثعضٍ‬

‫الؿٌِ‬ ‫اّل ؾٌت‪ ،‬اثي تیویِ (‪ 661-7 8‬م)‪ ًِ -‬اظ هؼبنطاى ػالهِ حلی اؾت‪ -‬ضزّی ثط ایي ًتبة ًَقتِ ٍ آى ضا هٌْبد‬
‫الٌجَیِ كی ًوى ًالم الكیؼِ ٍ الوسضیِ ًبهیسُ اؾت ‪ .‬گطٍّی اظ اّل ؾٌت ثط ایي ثبٍضًس ًِ اثي تیویِ زض ایي ًتبة هسم اظ حس‬

‫اػتسال ثیطٍى ًْبزُ ٍ ثطای ًوس زیسگبُ قیؼیبى ثْبی ؾٌگیٌی (چَى اًٌبض كًبیل اهبم ػلی (ع)) پطزاذتِ اؾت‪:‬‬

‫ٍ ىم هي هجبلـِ لتَّیي ًالم الطاكًی ازتِ احیبًبً الی تٌویم ػلی ضيی اهلل ػٌِ ‪1‬؛ چِ ثؿب ظیبزُ ضٍی زض احجبت ؾؿتی‬

‫ؾرٌبى ضاكًی‪ ،‬اثي تیویِ ضا ثط آى زاقتِ اؾت ًِ ثِ ذطزُگیطی ثط ػلی‪ -‬ضيیاهلل ػٌِ‪ -‬ثپطزاظز‪.‬‬

‫‪ .4‬حؿبؾیت ٍیػُ ربهؼِ قیؼی ٍ ؾٌی زض هؿئلِ اهبهت‪ ًِ -‬ؿبلجبً اظ ؿیطت زیٌی هبیِ هی گیطز‪ -‬ؾجت قسُ اؾت ًؿبًی‬

‫ثب اًسى ثْبًِ ای ثطذی اظ ّوٌیكبى ذَز ضا ػًَ رٌبح هوبثل یب هتأحط اظ آى هلوساز ًٌٌس ‪ .‬ثطای ًوًَِ‪ ،‬هحوسثي‬

‫ػجسالٌطین قْطؾتبًی (‪ 479-548‬م) زض زٍ ًتبة الولل ٍ الٌحل ٍ ًْبیِ االهسام زض زكبع اظ انَل هٌتت اقؼطی‪،‬‬

‫اًسًی تطزیس ثِ خٍز ضاُ ًوی زّس ٍ اظ زیسگبُ هربللبى ذَز‪ّ ،‬وچَى قیؼیبى (ضٍاكى) ثِ قست اًتوبز هی ًٌس؛ تب‬

‫ثساًزب ًِ آًبى ضا گطكتبض زٍ اًحطاف هی زاًس‪ :‬ؿلَّ (ذسااًگبضی اهبهبى) ٍ توهیط (اًؿبىاًگبضی ذسا)‪ .1 4‬ثب ایي ّوِ‪،‬‬

‫ًؿبًی چَى اثي تیویِ ثط آى اًس‪ ًِ :‬قْطؾتبًی یب ثبٌَبً گطایفّبی قیؼی زاقتِ ٍ یب ثِ زالیلی زض ظبّط ذَز ضا‬

‫چٌیي ًوبیبًسُ اؾت ‪ .‬اظ هؿتٌسات اثي تیویِ ثطای ازػبی ذَز آى اؾت ًِ قْطؾتبًی زض آؿبظ ًتبة الولل ٍ الٌحل‪،‬‬

‫یٌی اظ ًرؿتیي اذتالكبت پسیس آهسُ زض هیبى هؿلوبًبى ضا اذتالكی هی زاًس ًِ زض آذطیي لحظبت ظًسگی پیبهجط‬

‫اًطم (ل) ضخ زاز ٍ گطٍّی اظ انحبة‪ -‬ثٌبثط هالحظبتی‪ -‬اظ آٍضزى زٍلت ٍ ًبؿص ثطای ایكبى ذَززاضی‬

‫ًطزًس‪ .1 5‬ایي زض حبلی اؾت ًِ هٌجغ ؾرٌبى قْطؾتبًی‪ ،‬نحیح ثربضی اؾت ‪ً ًِ 1 6‬عز ّوِ اّل ؾٌت هؼتجطتطیي‬

‫ًتبة ضٍایی ثِ قوبض هیضٍز‪.‬‬

‫اهبهت‪ ،‬اظ انَل اػتوبزی‬

‫اّل ؾٌت‪ ،‬اهبهت ضا اظ كطٍع زیي هی قوبضًس‪ ٍ 1 7‬اهبم ضا چیعی كطاتط اظ ظهبهساض ربهؼِ‪ ًِ -‬الجتِ زض ًٌبض اهَض‬

‫زًیَی ثبیس ثِ انالح اهَض زیٌی هطزم ًیع ثپطزاظز‪ -‬هلوساز ًویًٌٌس‪ .‬ایي زض حبلی اؾت ًِ اظ ًظط قیؼیبى‪ ،‬اهبهت ازاهِ‬

‫ًجَت اؾت ٍ اهبم‪ -‬رع زض زضیبكت ٍحی‪ -‬ربًكیي پیبهجط ثِ قوبض هی آیس ٍ ّوبًٌس ٍی اظ گٌبُ ٍ ذُب هؼهَم اؾت ‪ .‬ثط ّویي‬

‫اؾبؼ‪ ،‬اهبم ًِ تٌْب ضّجط ؾیبؾی هؿلوبًبى‪ ًِ ،‬هطرغ زیٌی آًبى اؾت ٍ ّوچَى ضؾَل ذسا (ل) ثِ تجییي ٍ تلؿیط ٍحی هی ‪-‬‬
 ‫پطزاظز‪ .‬اكعٍى ثط ایي‪ ،‬اهبم ّوبًٌس پیبهجط اظ ٍالیتی هؼٌَی ًیع ثطذَضزاض اؾت ‪ .1 8‬ثط پبیِ چٌیي تلؿیطی اظ اهبهت اؾت ًِ‬

‫قیؼیاى ثط لعٍم ًهت اهبم اظ ؾَی پیبهجط تأًیس هی ٍضظًس ٍ تؼییي اهبم ضا ٍاثؿتِ ثِ ضأی هطزم ًویزاًٌس‪.‬‬

‫اهبهت زض پطتَ آیبت هطآى ًطین‬

‫الق) آیِ ػْس (اهبهت)‬

‫زض ؾَضُ ثوطُ ثب اقبضُ ثِ یٌی اظ ضٍیسازّبی ظًسگی حًطت اثطاّین (ع) چٌیي آهسُ اؾت‪:‬‬

‫ٍَ إِش اثتَلَی إِثطَاِّینَ ثٌَِلِوَبتٍ كَأَتَوَُْيَ هَبلَ إًِِی رَبػِلُيَ لِلٌَبؼِ إَهَبهبً هَبلَ ٍَ هِي شُضِیَتی هَبلَ ال یٌََبلُ ػَْسِی الظَبلِهیيَ ‪1 9‬؛ ٍ چَى‬

‫اثطاّین ضا پطٍضزگبضـ ثب ًلوبتی ثیبهَظز‪ٍ ٍ ،‬ی آى ّوِ ضا ثِ اًزبم ضؾبًیس‪= ،‬ذسا ثِ اٍ< كطهَز‪« :‬هي تَ ضا پیكَای هطزم هطاض‬

‫زازم»‪= .‬اثطاّین< پطؾیس‪« :‬اظ زٍزهبًن =چَُض<؟» كطهَز‪« :‬پیوبى هي ثِ ثیسازگطاى ًویضؾس»‪.‬‬

‫اظ ایي آیِ ًٌبتی چٌس زضیبكتٌی اؾت‪:‬‬

‫‪ .1‬تؼییي اهبم ضا ًوی تَاى ثِ آضای تَزُ هطزم یب ذجطگبى اهت ؾپطز‪ ،‬ثلٌِ اهبم ثبیس اظ ربًت ذساًٍس ثِ ایي هوبم‬

‫هٌهَة گطزز؛ آى گًَِ ًِ زض ایي آیِ ذُبة ثِ اثطاّین (ع) آهسُ اؾت‪« :‬هي تَ ضا پیكَا ٍ اهبم هطزم هطاض زازم»‪.‬‬

‫‪ .‬اهبهت هوبهی ثبالتط اظ ًجَت اؾت ‪11‬؛ ظیطا‪ -‬چٌبًٌِ ثؿیبضی اظ اًسیكوٌساى اّل ؾٌت ًیع گلتِ اًس‪ -‬حًطت اثطاّین‬

‫(ع) زض ظهبى پیبهجطی ذَز ثَز ًِ ثِ ٍؾیلِ اهَضی چَى «كطهبى ثِ شثح كطظًس » اهتحبى گطزیس‪ ٍ 111‬پؽ اظ ؾطكطاظی زض ایي‬

‫آظهبیفّب‪ ،‬ثِ هوبم اهبهت ضؾیس‪.‬‬

‫‪ .‬اهبم ثبیس اظ آلَزگی ثِ گٌبّبى هؼهَم ثبقس؛ ظیطا زض هطآى ًطین ظلن هؼٌبی گؿتطزُ ای زاضز ٍ اكعٍى ثط تزبٍظ‬

‫حوَم زیگطاى‪ ،‬ؾتن ثط ذَیكتي ٍ ثط ذساًٍس ضا ًیع زض ثطهی گیطز‪ .‬ثط ّویي اؾبؼ‪ ،‬هطآى ًطین «قطى» ضا «ظلن ػظین» هی ‪-‬‬

‫ذَاًس ‪ .11‬اظ ؾَی زیگط‪ ،‬ایي آیِ ثیبًگط آى اؾت ًِ ػْس یب هٌهت الْی ثِ ظبلوبى (گٌبٌّبضاى) ًرَاّس ضؾیس‪.‬‬

‫‪0‬‬
‫‪ٔ .‬مّ‪ٛ‬ؼ اق ‪ٚ‬الیت ‪ ٚ‬ا٘‪ٛ‬اع آٖ ؼـ آغاق فُّ تؼؽ ـ‪ ٌٗٚ‬غ‪ٛ‬ا‪ٞ‬ؽ ٌؽ‪.‬‬
‫‪09‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ .‬تمف‪:) ( ٜ‬‬
‫‪0‬‬
‫‪ .‬پیأثف اوالْ تیتفؼیؽ اٌفف ٔػّ‪ٛ‬لات ػآِ اوت ‪ٕٞ ٚ‬س‪ ٖٛ‬اتفا‪ٞ‬یٓ ت‪ٔ ٝ‬ماْ أأت ٘یك ؼوت یافت‪ ٝ‬اوت‪.‬‬
‫‪ .‬ت‪ٍٙ‬فیؽ ت‪ :ٝ‬فػفاِؽیٗ ـاقی‪ ،‬اِتفىیفاِىثیف‪ ،‬ج ‪ َ ،‬؛ ٔطٕ‪ٛ‬ؼ آِ‪ٛ‬وی‪ ،‬ـ‪ٚ‬شإِؼا٘ی‪ ،‬ج ‪. 5 َ ،‬‬
‫‪ .‬یٌی اظ هلؿطاى اّل ؾٌت‪ ،‬زض تلؿیط ایي آیِ چٌیي هی گَیس‪« :‬كیِ زلیلٌ ػلی ػهوِ االًجیبء هي الٌجبئط هجل الجؼخِ‪ٍ ،‬‬

‫اىّ اللبؾن ال یهلح لالهبهِ ‪11‬؛ ایي آیِ زلیل ثط آى اؾت ًِ پیبهجطاى پیف اظ ثؼخت ًیع اظ گٌبّبى ًجیطُ هؼهَماًس ٍ كبؾوبى‬

‫قبیؿتگی اهبهت ًساضًس»‪.‬‬

‫ثب تَرِ ثِ پطؾفّبی یبز قسُ‪ ،‬ایي ؾري ضا اضظیبثی ًٌیس‪.‬‬

‫ة) آیِ تُْیط‬

‫لُِصِّتَ ػٌٌَُنُ الطِرؽَ أَّلَ الجَیتِ ٍَ یَُُِْطًَُن‬

‫ؾَضُ احعاة ًِ ثِ آیِ تُْیط قْطت یبكتِ «إًَِوَب یُطیسُ اهللُ ی‬ ‫ثركی اظ آیِ‬

‫تَُْیطاً»‪،‬‬

‫‪ .1‬زاللت آیِ تُْیط ثط ػهوت اّل ثیت‬

‫اًسیكوٌساى قیؼِ ثط ایي ثبٍضًس ًِ ثط اؾبؼ آیِ تُْیط‪ ،‬اضازُ ترلق ًبپصیط ذساًٍس ثط ایي تؼلن گطكتِ اؾت ًِ ّط گًَِ‬

‫پلیسی ضا اظ اّل ثیت ثعزایس ٍ آًبى ضا ًبهالً پبى ٍ پبًیعُ گطزاًس ‪ .‬چٌیي ثطزاقتی اظ آیِ تُْیط‪ ،‬ثب ثطضؾی ٍاغُ ّبی ثِ ًبض‬

‫ضكتِ زض آى تأییس هیگطزز‪.‬‬

‫یي‪ .‬اضازُ‪ ،‬تٌَیٌی یب تكطیؼی؟‬

‫اضازُ ٍ ذَاؾت ذساًٍس ثِ زٍ گًَِ هبثل تهَض اؾت ‪ :‬اضازُای ًِ ثِ كؼل ذَز ذساًٍس تؼلن هی گیطز ٍ اضازُ ای ًِ‬

‫هتؼلن آى‪ ،‬اكؼبل زیگطاى اؾت‪ .‬گًَِ اٍل ضا اضازُ تٌَیٌی هی ًبهٌس ًِ ٍیػگی آى‪ -‬ثب تَرِ ثِ هسضت هُلن ذساًٍس‪ -‬ترلق‪-‬‬

‫ًبپصیطی اؾت «إًَِوَب أَهطُُُ إِشَا أَضَازَ قَیئبً أَى یَوَُلَ لَُِ ًَي كَیٌََُىُ»‪.114‬‬

‫زض گًَِ زٍم‪ ًِ -‬اضازُ تكطیؼی ًبهیسُ هی قَز‪ -‬ثطای تحون كؼل‪ ،‬ذَاؾت ٍ اضازُ هَرَزات زیگط ًیع ٍاؾُِ هطاض‬

‫هیگیطز ٍ ثطای تأهیي اذتیبض ثٌسگبى‪ ،‬العاهی اظ ؾَی ذساًٍس نَضت ًوی پصیطز‪ .115‬ثطای ًوًَِ‪ ،‬ذساًٍس ثب تكطیغ ٍيَ‪،‬‬

‫اضازُ ًوَزُ اؾت ًِ هؤهٌبى ضا (اظ آلَزگی ّبی ظبّطی ٍ ثبٌَی ) پبى ؾبظز‪« :‬هَب یُطیسُ اهللُ لِیَزؼَلَ ػَلَیٌُن هِي حَطَد ٍَ لٌَِي‬

‫لَُِِْطًَُن»‪ .116‬ثب ایي ّوِ‪ ،‬چِ ثؿیبضًس ًؿبًی ًِ ثِ ایي كطهبى گطزى ًویًٌْس ٍ ظهیٌِ پبًی ذَز ضا كطاّن ًویؾبظًس‪.‬‬
‫یُطیسُ یُ‬
 ‫ثی تطزیس اضازُ زض آیِ تُْیط اظ ًَع تٌَیٌی اؾت ٍ ضاّی ثطای تكطیؼی قوطزى آى ًیؿت؛ ظیطا اضازُ تكطیؼی‬

‫ذساًٍس ّوِ هؤهٌبى ضا زض ثطهی گیطز ٍ ثطای ًؿی كًیلتی ثِ اضهـبى ًوی آٍضز؛ زض حبلی ًِ ایي آیِ ٍیػُ اّل ثیت اؾت ٍ‬

‫آًبى ضا زض ربیگبّی ثؽ ٍاال هیًكبًس‪ ،117‬چٌبًٌِ یٌی اظ هلؿطاى اّل ؾٌت پؽ اظ ثحخی ََالًی زضثبضُ ایي آیِ هیگَیس‪:‬‬

‫ّصا هب ػٌسی كی الٌالم ػلی االیِ الٌطیوِ الوتًوٌِّ للًیلِ الّل الجیت الؼظیوِ ‪118‬؛ ایي اؾت ثطزاقت هي اظ آیِ‬

‫قطیلِای ًِ كًیلت ثعضگی ضا ثطای اّل ثیت ثِ احجبت هیضؾبًس‪.‬‬

‫زٍ‪ .‬ضرؽ‪ّ ،‬وِ یب ثطذی اظ آلَزگیّب؟‬

‫ثب ًگبّی گصضا ثِ آیبت هطآى ًطین زضهییبثین ًِ ٍاغُ «ضرؽ» زضثبضُ هزوَػِای اظ آلَزگیّبی ظبّطی ٍ ثبٌَی ثِ‬

‫ًبض ضكتِ ‪ ٍ 119‬چَى زض ایي آیِ ثب «ال» رٌؽ یب اؾتـطام ّوطاُ گكت‪ّ ،‬وِ ًَع پلیسی ضا زض ثطهی گیطز ‪ .1‬زض ًتیزِ‪ ،‬پیبم آیِ‬

‫ایي اؾت ًِ ذساًٍس ثب اضازُ ترلق ًبپصیط ذَز‪ّ ،‬ط گًَِ پلیسی ضا اظ اّل ثیت ظزٍزُ ٍ آًبى ضا پیطاؾتِ‪ ،‬چٌبًٌِ ثطذی اظ‬

‫ضاٍیبى ٍ هلؿطاى اّل ؾٌت زض تلؿیط آیِ قطیقُ‪ ،‬ایي حسیج ضا اظ پیبهجط اًطم (ل) گعاضـ ًطزُاًس ‪« :‬كَبًَب ٍ اّل ثیتی‬

‫هُّْطٍى هي الصًَة»‪.1 1‬‬

‫ؾِ‪ .‬اشّبة ٍ تُْیط‪ ،‬زكغ یب ضكغ؟‬

‫ثطذی اظ ًؿبًی ًِ آیِ تُْیط ضا زلیل ثط ػهوت اّل ثیت ًوی زاًٌس‪ ،‬ثط زٍ تؼجیط «اشّبة» ٍ «تُْیط» اًگكت ًْبزُ‪ ،‬ثط‬

‫ایي ًٌتِ پبی هیككبضًس ًِ پبى ؾبذتي اظ پلیسیّب (تُْیط) ٍ اظ هیبى ثطزى آلَزگیّب (اشّبة ضرؽ) ًِ تٌْب گَاُ ثط ػهوت‬

‫اّل ثیت ًیؿت‪ ،‬ثلٌِ ًكبًِ آى اؾت ًِ آًبى ًیع‪ّ -‬وچَى زیگطاى‪ -‬اظ آلَزُ قسى ثِ گٌبُ ایوٌی ًساضًس؛ ظیطا اشّبة ٍ‬

‫تُْیط زضثبضُ «ضكغ» پلیسیّبی هَرَز ثِ ًبض هی ضًٍس‪« ًِ ،‬زكغ» آًچِ ٌَّظ تحون ًیبكتِ اؾت ‪ .1‬ثطضؾی ثیكتط‪ً ،‬بزضؾتی‬

‫ایي ؾري ضا آقٌبض هی ؾبظز ٍ ایي ٍاهؼیت ضا هی ًوبیبًس ًِ زاهٌِ ًبضثطز ایي ٍاغُ‪ ،‬كطاتط اظ ضكغ آلَزگیّبی هَرَز ثَزُ‪،‬‬

‫زكغ پلیسیّبی تحون ًیبكتِ ضا ًیع زض ثطهیگیطز‪.‬‬

 ‫م) ثطای تَيیح هؼٌبی ایي ًلوِ‪ ،‬اظ یٌی اظ‬ ‫اثتسا ؾري ضا اظ ٍاغُ اشّبة آؿبظ هی ًٌین‪ :‬قید هقیس ( ‪6-41‬‬

‫هتطازكبت آى ًوي هی گیطز ًِ زض هبلت زػب چٌیي ثِ ًبض هی ضٍز‪« :‬ذساًٍس ّط گًَِ ًبگَاضی ضا اظ قوب زٍض گطزاًس !» ضٍقي‬

‫ثط گطز اٍ‬ ‫اؾت ًِ هوهَز گَیٌسُ تٌْب ثطَطف قسى گطكتبضی ّبی هَرَز ًیؿت‪ ،‬ثلٌِ هی ذَاّس ًِ اظ آؿبظ‪ ،‬گطز ثال‬

‫ًٌكیٌس ‪.1‬‬

‫تَيیح ٍاغُ تُْیط اظ ایي ًیع ضٍقي تط اؾت؛ ظیطا هكتوبت ایي ًلوِ زض هطآى ًطین ًبضثطزی كطاٍاى زاضًس ٍ ًگبّی‬

‫گصضا ثِ آًْب‪ ،‬ثط آًچِ گلتِ قس‪ ،‬هْط تأییس هی ظًس‪ .‬زض ایي هیبى‪ ،‬ثِ ثیبى زٍ آیِ ثؿٌسُ هی ًٌین ٍ زض تلؿیط آًْب تٌْب اظ ًتت‬

‫اّل ؾٌت ثْطُ هیثطین تب گوبى ًطٍز ًِ هلؿطاى قیؼِ‪ -‬ذَاؾتِ یب ًبذَاؾتِ‪ -‬ایي ٍاغُ ضا ّوِ رب ثِ گًَِ ای هؼٌب ًوَزُاًس‬

‫ًِ زض آیِ تُْیط ثِ ًبضقبى آیس‪.‬‬

‫زض ؾَضُ ٍاهؼِ‪ ،‬زض ٍنق ًتبة هٌٌَى الْی چٌیي هی ذَاًین‪« :‬ال یَوَؿُُِ إِالَ الوََُُْطٍُىَ »‪ 1 4‬یٌی اظ احتوبالتی ًِ ثیكتط‬

‫هلؿطاى اّل ؾٌت ثِ آى اقبضُ ًطزُ اًس‪ ،‬ایي اؾت ًِ هٌظَض اظ «هُّْطٍى» كطقتگبى الْی ّؿتٌس ًِ اظ «آؿبظ» آكطیٌف اظ‬

‫ٍؾَؾِّبی قیُبًی ٍ آلَزگی ثِ َجیؼت رؿوبًی‪ ،‬پبى ٍ هٌعُ ثَزُ اًس‪ّ .1 5‬وچٌیي زض ؾَضُ هسّحّط پیبهجط اؾالم (ل) چٌیي‬

‫هَضز ذُبة هطاض هیگیطز‪ ٍَ« :‬حِیَبثَيَ كََُِِض »‪ 1 6‬هلؿطاى ثطای ایي آیِ ًیع هؼبًی گًَبگًَی ثطقوطزُ اًس؛ اظ رولِ ایٌٌِ هوهَز‬

‫اظ لجبؼ (حیبة) ‪ّ ،‬ویي لجبؼ ظبّطی اؾت ٍ هٌظَض اظ ؾلبضـ ثِ تُْیط‪ ،‬یب ایي اؾت ًِ پیبهجط ٍ زیگط هؿلوبًبى ثبیس لجبؼ‬

‫آلَزُ ثِ ًزبؾت ضا قؿت ٍقَ زٌّس (ضكغ) ٍ یب آًٌِ‪ -‬ثط ذالف قیَُ ضایذ زض زٍضاى ربّلیت‪ -‬لجبؼّبی ذَز ضا ًَتبُ‬

‫ًوَزُ‪ ،‬ثط ظهیي ًٌكبًٌس تب آلَزُ ثِ ًزبؾت ًگطزز (زكغ)‪.1 7‬‬

‫هتأؾلبًِ ثطذی اظ ّویي هلؿطاى ٌّگبهی ًِ ثِ آیِ تُْیط ضؾیسُ اًس‪ّ ،‬وِ ؾرٌبى هصًَض ضا اظ یبز ثطزُ ٍ ثط ایي ًٌتِ‬

‫پبی ككطزُاًس ًِ ًویتَاى ٍاغُ تُْیط ضا زضثبضُ ًؿی ًِ پیٍؾتِ اظ گٌبُ ٍ ذُب زض اهبى اؾت‪ ،‬ثِ ًبض گطكت!‬

‫‪ .‬هوهَز اظ اّل ثیت‬

‫«اّل» زض لـت زض هؼبًی ؾبًي (هوین)‪ ،‬ذبًساى‪ ،‬نبحت (زاضًسُ)‪ ،‬قبیؿتِ ٍ رع ایٌْب ثِ ًبض هی ضٍز ًِ هی تَاى زض‬

‫ّوِ آًْب گًَِ ای اظ «اًؽ ٍ ٍاثؿتگی » ضا ضیكِیبثی ًطز‪ .‬ایي ٍاغُ ثب ًلوِ «اَل» پیًَسی ًعزیي زاضز‪ّ ،‬ط چٌس زض ًبضثطز ایي‬

‫‪.‬‬
 ‫زٍ ٍاغُ‪ ،‬تلبٍت ّبیی ًیع ثِ چكن هی ذَضز‪ .‬ثیت ًیع زض هؼبًی چٌسگبًِ ای ثِ ًبض هی ضٍز ًِ انلیتطیي آًْب ذبًِ ٍ هحلّ‬

‫ؾًٌَت اؾت ٍ چِ ثؿب اظ ذبًِ ذكتی ٍ ؾٌگی كطاتط ضكتِ‪ ،‬ثب ذبًِ هؼٌَی ثطاثط هیگطزز‪.‬‬

‫ثسیي تطتیت‪ ،‬تطًیت «اّل ثیت» هؼٌبی «ؾبًٌبى ذبًِ» ضا ثِ شّي هی ًكبًس ٍ زض آیبت ٍ ضٍایبت ثط ذبًساى پیبهجط‬

‫(ٍاثؿتگبى ثیت ًجَی ) هٌُجن هیگطزز‪ .‬چٌبًٌِ گلتین‪ ،‬زض ًبضثطز ٍاغُ اّل‪ّ ،‬وَاضُ هلَْم اًؽ ٍ ٍاثؿتگی ًْلتِ اؾت ‪ .‬اظ ایي‬

‫ضٍ‪ ،‬تطًیت اّل ثیت زض زضرِ ًرؿت ًؿبًی ضا زض ثطهی گیطز ًِ ثب نبحت ثیت پیًَس ًعزیٌتطی ثطهطاض ؾبذتِ اًس‪ .‬چٌیي اؾت‬

‫ًِ هحسحبى‪ ،‬هلؿطاى ٍ ؾیطُ ًَیؿبى هؿلوبى ثب ٍرَز گطایف ّبی گًَبگَى‪ّ ،‬وَاضُ اضتجبٌ چٌس ًبم ضا ثب انُالح اّل ثیت‬

‫ًبگؿؿتٌی یبكتِاًس‪ :‬ػلی‪ ،‬كبَوِ‪ ،‬حؿي ٍ حؿیي (ع)‪ .‬ثِ تؼجیط ظیجبی كرط ضاظی‪:‬‬

‫ال قي اىّ كبَوِ ٍ ػلیّب ٍ الحؿي ٍ الحؿیي ًبى التّؼلّن ثیٌْن ٍ ثیي ضؾَل اهلل (ل) اقس التؼلّوبت‪ّ ٍ ،‬صا ًبلوؼلَم‬

‫<ٍ‬ ‫ثبلٌول الوتَاتط كَرَت اى یًٌََا ّن االل؛ ثی تطزیس اضتجبٌ ٍ ٍاثؿتگی هیبى ایي چٌس تي =; كبَوِ‪ ،‬ػلی‪ ،‬حؿي ٍ حؿیي‬

‫ضؾَل ذسا‪ -‬نلیاهلل ػلیِ ٍ آلُ‪ -‬ثیف اظ زیگطاى ثَز ‪ .‬ایي هُلت ّوچَى اهطی هتَاتط ٍ تطزیسًبپصیط اؾت ‪ .‬ثٌبثطایي یویٌبً‬

‫آل پیبهجط ّوبًبىاًس‪.‬‬

‫زض ضٍایتی اظ اثيػجبؼ زض ایي ثبضُ چٌیي آهسُ اؾت‪:‬‬

‫ضؾَل ذسا تب ًُِ هبُ ضٍظی پٌذ هطتجِ‪ٌّ ،‬گبم كطا ضؾیسى ٍهت ًوبظ ثِ زض ذبًِ ػلی ثي اثیَبلت هیآهس ٍ هی فضهَز ‪:‬‬

‫«زضٍز ٍ ضحوت ذسا ثط قوب اّل ثیت ثبز! ذساًٍس اضازُ ًوَزُ اؾت ًِ ّط گًَِ پلیسی ضا اظ قوب اّل ثیت زٍض گطزاًس ٍ ثِ‬

‫ََض ًبهل ٍ قبیؿتِ پبًتبى ؾبظز‪ٍ .‬هت ًوبظ اؾت؛ آهبزُ قَیس‪ .‬ضحوت ذسا ثط قوب ثبز!»‬

‫ذبضرِ ثي ههؼت‪ ،‬اظ هؼبنطاى هوبتل هیگَیس‪:‬‬

‫هي ذَى یَْزی ضا حالل ًویقوبضم‪ ،‬اهب اگط ثط هوبتل ثي ؾلیوبى زؾت یبثن‪ ،‬قٌوف ضا هیزضم‪.‬‬

‫‪ .‬قوبض احبزیخی ًِ آیِ تُْیط ضا ٍیػُ ذوؿِ َیّجِ هی زاًٌس‪ ،‬حتی زض هیبى ًتت ضٍایی اّل ؾٌت‪ ،‬ثؿیبض ثیكتط اظ‬

‫ضٍایبت ًؿبًی چَى ػٌطهِ اؾت ٍ ثطذی اظ ایي هٌبثغ ًیع ثِ ًول اظ ضاٍیبًی چَى ظیسثي اضهن‪ ،‬ثط ذطٍد ًؿبءالٌجی اظ هلَْم‬

‫اّل ثیت چٌیي اؾتسالل آٍضزُاًس‪:‬‬

‫ظى پؽ اظ َالم‪ ،‬ثِ ًعز ذَیكبًٍساى ذَز ثبظهی گطزز‪ .‬پؽ اّل ثیت پیبهجط‪ّ ًَِ ،‬وؿطاى اٍ‪ ،‬ثلٌِ ًؿبًی اًس ًِ ثب ٍی‬

‫اظ یي ضیكِ ثَزُ ٍ نسهِ ثط آًْب حطام گكتِ اؾت‪.‬‬

‫‪ .‬تلبٍت يوبیط آیِ تُْیط ثب آیبت پؿیي ٍ پیكیي ٍ ًیع توبیع آقٌبض زض لحي ایي زٍ ثرف‪ ًِ -‬یٌی هربَت ذَز ضا ثِ‬

‫قست هی ؾتبیس ٍ زیگطی ذَف ٍ اهیس ضا ثِ ّن هی آهیعز‪ -‬گَاّی ضٍقي ثط ایي ازػبؾت ًِ ّوؿطاى پیبهجط ضا اظ ایي كًیلت‬
 ‫ًهیجی ًیؿت‪ .‬ثِ گلتِ ػالهِ اهیٌی‪ ،‬اگط انحبة رول ػبیكِ ضا زض ًوجت هَضز اقبضُ آیِ قط یي هیزیسًس‪ ،‬ثیتطزیس ًوكی اظ‬

‫آى ثط پیكبًی رول پسیس هیآٍضزًس ‪.‬‬

‫د) آیِ اٍلیاالهط‬

‫هطآى ًطین زض ؾَضُ ًؿبء‪ ،‬هؤهٌبى ضا ثِ اَبػت اظ اٍلَاألهط كطا هی ذَاًس ٍ ًبم آًبى ضا ًٌبض ًبم پیبهجط هیًكبًس‪« :‬یَب‬

‫أَیَُْب الَصِیيَ آهٌََُا أََِیؼَُا اهللَ ٍَ أََِیؼَُا الطَ ؾَُلَ ٍَ أٍَلِی األَهطِ هٌٌُِن »‪ .‬ثطای كْن ثْتط هؼٌبی آیِ‪ ،‬ثبیس زض پی پبؾرگَیی ثِ ایي‬

‫پطؾفّب ثطآهس‪:‬‬

‫‪ .1‬هگط ذسا ضا رع اظ ضاُ پیطٍی پیبهجط هی تَاى اَبػت ًطز؟ ثٌبثطایي چطا اكعٍى ثط اَبػت اظ ضؾَل‪ ،‬ثِ اَبػت اظ ذسا‬

‫ًیع كطهبى یبكتِاین؟‬

‫‪ .‬اگط ثٌب ثط تٌطاض ًلوِ «اَیؼَا ثَزُ‪ ،‬چطا ثبض ؾَم (پیف اظ اٍلی األهط) ًیبهسُ اؾت ٍ اگط ثٌب ثط اذتهبض ثَزُ‪ ،‬چطا ثِ‬

‫ّوبى «اَیؼَا»ی ًرؿت ثؿٌسُ ًكسُ اؾت؟‬

‫‪ .‬چطا هطآى ًطین اَبػت اظ ضؾَل ٍ اٍلَاألهط ضا ثب ّیچ هیس ٍ قطَی ّوطاُ ًٌطزُ اؾت؟‬

‫پبؾد پطؾف اٍل‪ :‬ضؾَل ذسا (ل) اكعٍى ثط زضیبكت ٍ اثالؽ ٍحی‪ ،‬زؾتًن زٍ ٍظیلِ هْن زیگط ثط ػْسُ زاقت‪ :‬تلؿیط‬

‫ٍ تجییي آهَظُ ّبی ٍحیبًی ٍ كطهبًطٍایی ٍ حٌوطاًی ‪ .‬اَبػت اظ ذسا (اَیؼَا اهلل) ثب ٍظیلِ ًرؿت (زضیبكت ٍ اثالؽ ٍحی )‬

‫پیًَس هیذَضز ٍ اَبػت اظ ضؾَل (اَیؼَا الطؾَل) ًیع ثب زٍ هلوطٍ زیگط هطتجٍ اؾت‪.‬‬

‫تَاى‬ ‫پبؾد پطؾف زٍم‪ :‬اظ ًٌبض ّن آهسى «ضؾَل» ٍ «اٍلیاألهط» ٍ ثؿٌسُ قسى ثِ یي «اَیؼَا» ثطای ّط زٍ‪ ،‬هی‬

‫زضیبكت ًِ اٍلَاألهط رع زض زضیبكت ٍ اثالؽ ٍحی‪ّ ،‬ن ؾبى پیبهجطًس ٍ ثط ّوگبى اؾت ًِ تجییي هؼبضف الْی ضا اظ آًبى ثزَیٌس‬

‫ٍ حٌَهت ثط ربهؼِ اؾالهی ضا ثساًبى ؾپبضًس‪.‬‬

‫پبؾد پطؾف ؾَم‪ :‬اَبػتی ًِ هیس ٍ قطَی ثِ ّوطاُ ًساضز‪ ،‬اَبػتی ّوِ ربًجِ ٍ ثی چَى ٍ چطاؾت ٍ ایي رع ثب‬

‫ػهوت ضؾَل ٍ اٍلَاألهط ؾبظگبض ًیؿت؛ ظیطا ؾطؾپطزگی ایي چٌیٌی‪ ،‬تٌْب زض ثطاثط ًؿی ؾعاٍاض اؾت ًِ اظ ًذ ضٍی ٍ ًذ ‪-‬‬

‫اًسیكی زض اهبى اؾت ٍ زض گلتبض ٍ ضكتبض‪ ،‬هطزم ضا رع ثِ آًچِ ضوای ذساًٍس اؾت‪ً ،‬وی ذَاًس‬

‫هْسی هَػَز اظ ًظطگبُ قیؼِ ٍ ؾٌی‬

‫توطیجبً ّوِ اًسیكوٌساى قیؼِ ٍ ؾٌی ثط ایي ًٌتِ اتلبم ًظط زاضًس ًِ زض آذطالعهبى‪ ،‬هطزی اظ ذبًساى ضؾَل ذسا (ل)‬

‫ًزی رْبًی ضا‬ ‫هیبم ذَاّس ًطز ٍ هطزهبى ضا اظ ظلن ٍ ؾتوی ًِ رْبى ضا كطا گطكتِ‪ً ،‬زبت ذَاّس زاز ‪ .‬قیؼیبى ایي م‬

‫زٍاظزّویي اهبم هؼهَم ٍ اظ ؾاللِ حؿیي ثي ػلی (ع) ٍ كطظًس اهبم حؿي ػؿٌطی (ع) هیزاًٌس ٍ ثط ایي ثَضًس ًِ ٍی زض‬

‫ًیوِ هطى ؾَم ّزطی تَلس یبكتِ اؾت ‪ .‬زض هوبثل‪ ،‬ثؿیبضی اظ اّل ؾٌت حًطت هْسی ضا اظ ًَازگبى حؿي ثي ػلی (ع) قوطزُ‪،‬‬

‫ثط ایي هُلت تأًیس هی ٍضظًس ًِ اٍ ٌَّظ ثِ زًیب ًیبهسُ اؾت ‪ّ .‬ط زٍ گطٍُ ثِ احبزیخی اظ هٌبثغ ضٍایی ذَز اؾتٌبز هی ًٌٌس ًِ‬

‫ثب ٍرَز هكبثْتّبی ثؿیبض‪ ،‬تلبٍتّبیی ًیع زاضًس‪ .‬ایٌي ایي ًٌبت ضا ثِ تلهیل ثطضؾی هیًٌین‪.‬‬

‫الق) زیسگبُّبی هكتطى‬

‫اًسیكوٌساى اّل ؾٌت‪ -‬ثِ رع تؼساز اًگكت قوبضی اظ آًبى‪ -‬زضثبضُ ثؿیبضی اظ ٍیػگی ّبی حًطت هْسی (ػذ) ّن‪-‬‬

‫ؾبى قیؼیبى هیاًسیكٌس‪ .‬زض ایٌزب ثِ ثطذی اظ ایي ٍیػگیّب اقبضُ هیًٌین‪:‬‬

‫( ؼ)‬ ‫‪ .1‬ثیكتط اّل ؾٌت‪ّ -‬وبًٌس قیؼیبى‪ -‬اهبم هْسی (ػذ) ضا اظ زٍزهبى پیبهجط (ل) ٍ اظ ًَازگبى حًطت ظّطا‬

‫هیزاًٌس‪ .‬تٌیِگبُ آًبى زض ایي ًظطیِ‪ ،‬احبزیخی اؾت ًِ زض آًْب اظ ظثبى پیبهجط اًطم (ل) زض هؼطكی هٌزی رْبًی‪ ،‬تؼبثیطی‬

‫اظ ایي زؾت ثِ ًبض ضكتِ اؾت ‪« :‬ضرلٌ هي ػتطتی»‪« ،‬هٌّی»‪« ،‬هي اّلی»‪« ،‬هي اّل ثیتی»‪« ،‬هٌّب اّل الجیت»‪« ،‬هي ٍلسی» ٍ «هي‬

‫ٍلس كبَوِ»‪ .‬اًسیكوٌساى اّل ؾٌت ثط پبیِ ایي احبزیج‪ ،‬ثط ضٍایتی ًِ حًط ت هْسی ضا ّوبى ػیؿی هی زاًس‪ ،‬ثِ قست هی ‪-‬‬

‫تبظًس ٍ آى ضا ثیاػتجبض قوطزُ‪ ،‬یب ثِ تأٍیل آى هیپطزاظًس‪.‬‬

‫‪ّ .‬ط زٍ گطٍُ ثب اؾتٌبز ثِ ضٍایبت‪ ،‬ثط قجبّت ّبی هیبى اهبم هْسی (ػذ) ٍ پیبهجط اػظن (ل) تأًیس هی ٍضظًس‪ٍ :‬ی ًِ‬

‫تٌْب زض ًبم‪ ًِ ،‬زض ذلن ٍ ذَ ًیع ّوبًٌس ضؾَل ذساؾت‪.‬‬

‫‪ .‬ثطذی اظ ضٍایبت قیؼی‪ ،‬هْسی هٌتظط ضا زض هوبیؿِ ثب ثؿیبضی اظ اهبهبى زیگط زاضای هٌعلت ٍیػُ ای ثِ قوبض هی ‪-‬‬

‫آٍضًس‪ .‬گطٍّی اظ اّل ؾٌت ًیع آى اهبم ّوبم ضا ٍاالتطیي كطز زض هیبى اهت پیبهجط زاًؿتِ ٍ ثِ نطاحت‪ ،‬اٍ ضا ثطتط اظ ذللبی‬

‫چَى اثبثٌط ٍ ػوط قوطزُاًس‪.‬‬

‫پبضُای ا ظ آًبى ًیع ثط ایي ثبٍضًس ًِ ضؾَل ذسا (ل) ثط اهبهت ٍ ػهوت ّیچ ًؽ رع حًطت هْسی (ػذ ) تهطیح‬

‫ًٌطزُ اؾت‪.‬‬

‫‪ .4‬اظ ًظط قیؼیبى‪ ،‬اهبم هْسی (ػذ) زٍاظزّویي ربًكیي ٍ ذلیلِ ضؾَل ذساؾت ‪ .‬ثطذی اظ اًسیكوٌساى اّل ؾٌت ًیع‬

‫ثب اؾتٌبز ثِ احبزیخی اظ پیبهجط‪ ًِ -‬ذللبی پؽ اظ ذَز ضا زٍ اظزُ تي هؼطكی ًطزُ‪ -‬زض ایي ًٌتِ ثب قیؼیبى اتلبم ًظط زاضًس ‪.‬‬
‫اظ ًظط ایي گطٍُ‪ّ ،‬ط چٌس ًبم ٍ ًكبى ّوِ ایي ذللب ضا ًوی تَاى هؼیي زاقت‪ ،‬ثی گوبى چْبض ذلیلِ ًرؿت ٍ ػوطثي ػجسالؼعیع‬

‫اظ ههبزین زیگط ذللبی یبز قسُاًس ‪.‬‬

‫‪ .5‬اًسیكوٌساى قیؼِ ٍ ؾٌی آیبت هطآى ًطین ضا اظ اقبضُ ثِ حٌَهت رْبًی حًطت هْسی ذبلی ًویزاًٌس‪ .‬اظ ًظط ّط‬

‫زٍ گطٍُ‪ ،‬اهَضی چَى كطاگیط قسى ذساثبٍضی زض رْبى «ٍَ یٌََُىَ السِیيُ ًُلُُِ لِلَِِ »ٍ ؿلجِ زیي اؾالم ثط ازیبى زیگط «لِیُظِْطَُُ‬

‫ػَلَی السِیي ًُلِِِ» پؽ اظ هیبم حًطت هْسی (ػذ) تحون ذَاٌّس یبكت‪.‬‬

‫‪ .6‬هحسثاى ٍ زیگط اًسیكوٌساى ثطرؿتِ اّل ؾٌت‪ّ -‬وٌَا ثب قیؼیبى‪ -‬ثط هتَاتط ثَزى احبزیج هطثٌَ ثِ حًطت هْسی‬

‫(ػذ) تأًیس هیٍضظًس ٍ ذسقِ زض آًْب ضا ضٍا ًویزاًيز ‪.‬‬

‫‪ّ .7‬ط زٍ گطٍُ ثط ایي ًٌتِ هتلن اًس ًِ اكطازی اظ اهت ّبی پیكیي اهبم هْسی ضا زض هیبم الْی اـ ّوطاّی هیًٌٌس ‪.‬‬

‫زض هٌبثغ اّل ؾٌت‪ ،‬زض ایي ثبضُ زؾت ًن ًبم حًطت ػیؿی ٍ انحبة ًْق ضا هیتَاى یبكت ‪.‬‬

‫‪ .8‬ثط اؾبؼ ضٍایبتی ًِ قیؼِ ٍ ؾٌی اظ آًْب ثْطُ هی ثطًس‪ ،‬اهبم هْسی (ػذ) ثب هیبهی هؿلحبًِ ظلن ٍ ؾتن ضا اظ رْبى‬

‫ضیكًِي ذَاّس ًطز ٍ ضكبُ ٍ آؾبیكی ثی ؾبثوِ ضا ثطهطاض ذَاّس ؾبذت‪ .‬ظهیي ٍ آؾوبى ًیع ایي حٌَهت الْی ضا یبضی هی ‪-‬‬

‫ًٌٌس ٍ ثطًبت ذَز ضا اظ هطزم زضیؾ ًویزاضًس ‪.‬‬

‫ة) اذتالف ًظطّب‬

‫ثب ٍرَز هكبثْت ّبی یبز قسُ‪ ،‬هیبى زیسگبُ قیؼیبى ٍ ؾٌیبى زضثبضُ حًطت هْسی (ػذ) اذتالكبتی ًیع ثِ چكن هی ‪-‬‬

‫ذَضز ًِ زض الثِالی ثحج گصقتِ ثِ ثطذی اظ آًْب اقبضُ ًطزین‪ .‬ایٌي چٌس اذتالف زیگط‪:‬‬

‫‪ .1‬اظ ًظط قیؼیبى‪ ،‬اهبم هْسی اظ ًَازگبى حؿیي ثي ػلی (ع) اؾت‪ .‬ثطذی اظ ضٍایبت اّل ؾٌت ًیع ایي ًظط ضا تأییس‬

‫هیًٌٌس ‪ .‬ثب ایي ّوِ‪ ،‬یٌی اظ ضٍایبت اّل ؾٌت‪ ،‬حًطت هْسی ضا اظ ًؿل اهبم حؿي (ع) هیًوبیبًس‪ .‬ایي ًبؾبظگبضی ضا قبیس‬

‫ثتَاى ثب تَ رِ ثِ ایي ًٌتِ ًِ هبزض اهبم ثبهط (ع) زذتط اهبم حؿي هزتجی (ع) اؾت‪ ،‬ثطَطف ؾبذت؛ یؼٌی اهبم پٌزن ٍ اهبهبى‬

‫پؽ اظ ٍی‪ ،‬اظ ًؿل اهبم زٍم ٍ ؾَم (حؿي ٍ حؿیي) ثِ قوبض هیضًٍس ‪ .‬قبّس ایي تَریِ آى اؾت ًِ زض ثطذی اظ هٌبثغ اّل‬

‫ؾٌت اظ ظثبى ضؾَل اًطم (ل) چٌیي آهسُ اؾت‪« :‬هْسی ایي اهت اظ ًؿل حؿي ٍ حؿیي اؾت»‪ .‬قبیس ثط ّویي اؾبؼ ثبقس ًِ‬

‫هحسث ٍ هَضخ ثعضٍ اّل ؾٌت‪ ،‬اثيًخیط زهكوی (م‪ 774 .‬م) هیگَیس‪« :‬اى الوْسی ‪ ...‬هي ٍلس الحؿي ٍ الحؿیي»‪.‬‬

‫‪ .‬قیؼیبى حًطت هْسی ضا كطظًس اهبم حؿي ػؿٌطی (ع) هیزاًٌس؛ زض حبلی ًِ زض ثطذی اظ ضٍایبت اّل ؾٌت‪ ،‬پؽ‬

‫اظ ثیبى ایٌٌِ هْسی هَػَز ّن ًبم ضؾَل ذساؾت‪ ،‬ایي ػجبضت اكعٍزُ قسُ اؾت‪« :‬اؼ اثیِ اؾن اثی» ‪ .‬ایي زض حبلی اؾت ًِ ثِ‬

‫پبضُای اظ ضاٍیبى اّل ؾٌت‪ ،‬پیبهجط ثبضّب ثِ ثیبى ًبم حًطت هْسی اًتلب هی ًطز ٍ ؾرٌی اظ ًبم پسض ٍی ثط ظثبى ًویآٍضز‪ .‬زض‬
‫ّط حبل‪ ،‬قَاّس كطاٍاًی ثط رؼلی ثَزى ایي ػجبضت زاللت زاضز ‪ .‬آًچِ ازػبی ؾبذتگی ثَزى چٌیي اكعٍزُ ّبیی ضا هَت هی ‪-‬‬

‫ثركس‪ ،‬آى اؾت ًِ ثطذی اظ ًؿبًی ًِ اظ هْسٍیت هحوّسثي ػجساهلل ثي حؿي هخٌی (‪ 1 -145‬م)‪ -‬هلوت ثِ ًلؽ ظًیِ ًِ‬

‫زاضای لٌٌت ظثبى ثَز‪ -‬زَم هی ظزًس‪ ،‬اكعٍى ثط آًٌِ پسض اهبم هْسی ضا ّن ىام پسض ضؾَل ذسا زاًؿتِ اًس‪ ،‬آى حًطت ضا‬

‫زاضای لٌٌت ظثبى ًیع ثِ قوبض آٍضزُاًس!‬

‫‪ .‬هْن تطیي اذتالف هیبى قیؼیبى ٍ اّل ؾٌت زض ایي هؿئلِ آى اؾت ًِ گطٍُ ًرؿت ثط تَلس اهبم هْسی زض ؾبل ‪55‬‬

‫ّزطی هوطی تأًیس هی ٍضظًس؛ حبل آًٌِ اؿلت اّل ؾٌت ثط ایي ثبٍضًس ًِ هْسی هَػَز ٌَّظ ثِ زًیب ًیبهسُ اؾت‪ .‬ثب ایي ّوِ‪،‬‬

‫زض هیبى اًسیكوٌساى اّل ؾٌت ًیع ًؿبًی ضا هی تَاى یبكت ًِ‪ّ -‬وبًٌس قیؼیبى‪ -‬حًطت هْسی ضا كطظًس اهبم حؿي ػؿٌطی‬

‫(ع) ٍ هتَلس ًیوِ هطى ؾَم ّزطی هیزاًٌس‪.‬‬

‫كهْ ز‪ٖ١‬‬

‫ٗطرؼیت ‪ٝ ٝ‬الیت زض ػهط ؿیجت‬

‫ٗطرؼیت زی‪ٜ‬ی كو‪٢‬ب‬

‫هی‪٠‬‬
‫ازٓ‪ ٠‬احجبت ‪ٝ‬الیت ف‬

‫‪ٝ‬الیت كوی‪،٠‬ازاٗ‪ٛ ٠‬ج‪ٞ‬ت ‪ٝ‬اٗبٗت‬

‫ض‪ٝ‬ایبت ‪ٛ ٝ‬هت كوی‪٢‬ب‪ ٙ‬ثطای ‪ٝ‬الیت‬

‫ض‪ٝ‬ح حبًٖ ثط قطیؼت اؾالٗی‬

‫‪ٝ‬الیت یب ‪ًٝ‬بٓت؟‬

‫ُؿتط‪ٝ ٟ‬الیت‬

‫چطا كوب‪١‬ت؟‬

‫زض حویوت ازاض‪ ٟ‬اٗ‪ٞ‬ض ربٗؼ‪ ٝ ٠‬نس‪ٝ‬ض احٌبٕ(قطػی ‪ٝ‬هًبیی)ثبیس ث‪ ٠‬زؾت ذساق‪ٜ‬بؾب‪ٛ‬ی ثبقس ً‪ ٠‬ثط حالّ ‪ ٝ‬حطإ ا‪ٝ‬‬
‫اٗی‪ ٚ‬ا‪ٛ‬س اٗب ای‪ٜ‬ي ای‪ٗ ٚ‬وبٕ ضا اظ ق٘ب ضث‪ٞ‬ز‪ ٟ‬ا‪ٛ‬س ‪ ٝ‬زٓیْ ا‪ ٙ‬رع ای‪ٛ ٚ‬یؿت ً‪ ٠‬اظ ُطز حن پطاً‪ٜ‬س‪ُ ٟ‬كتیس ‪ ٝ‬ثب ‪ٝ‬ر‪ٞ‬ز‬
‫زالیْ ض‪ٝ‬ق‪ ٚ‬زض ؾ‪ٜ‬ت پیبٗجط اذتالف ‪ٝ‬ضظیسیس ق٘ب ضا‪ ٟ‬ضا ث‪ ٠‬ض‪ٝ‬ی ؾتِ٘طا‪ ٙ‬ثطای ؾتب‪ٛ‬س‪ ٙ‬ای‪ٗ ٚ‬وبٕ ثبظُصاقتیس ‪ٝ‬‬
‫اٗط آ‪٢‬ی(حٌ‪ٗٞ‬ت)ضا زض ًق ا‪ٛ‬ب‪٢ٛ ٙ‬بزیس تب ثط پبی‪ ٠‬ی حسؼ ‪ُ٘ ٝ‬ب‪ ٙ‬حٌ‪ٗٞ‬ت ً‪ٜٜ‬س ‪ ٝ‬ضا‪ ٟ‬ق‪ٞ٢‬ت زض پیف ُیط‪ٛ‬س‪.‬‬
 ‫پیك‪ٞ‬ایب‪ٗ ٙ‬ؼه‪ٗ ٕٞ‬طزٕ ضا زض ػهط ؿیجت ث‪ ٠‬حبّ ذ‪ٞ‬ز ‪ٝ‬ا ‪ِٛ‬صاضز‪ ٟ‬ثٌٔ‪ ٠‬ا‪ٛ‬ب‪ ٙ‬ضا ث‪ ٠‬تجؼیت اظ اؾالٕ ق‪ٜ‬بؾب‪ ٙ‬تو‪ٞ‬ی‬
‫پیك‪ ٝ ٠‬اق‪ٜ‬ب ث‪ ٠‬ظٗب‪ ٙ‬كطا ذ‪ٞ‬ا‪ٛ‬س‪ ٟ‬ا‪ٛ‬س ‪ٝ‬ظیل‪ ٠‬ػبٓ٘ب‪ ٙ‬زی‪(ٚ‬كوی‪٢‬ب‪)ٙ‬زض ز‪ٝ‬ضا‪ ٙ‬ؿیجت اكع‪ ٙٝ‬ثط پبؾد ُ‪ٞ‬یی ث‪ ٠‬پطؾف‬
‫‪١‬بی زی‪ٜ‬ی قیؼیب‪ ٙ‬ؾبٗب‪ٛ‬س‪١‬ی ض‪ٝ‬اثٍ ارت٘بعی ‪ ٝ‬زض ن‪ٞ‬ضت ت‪ٞ‬ا‪ ٙ‬ثط هطاضی حٌ‪ٗٞ‬ت اؾالٗی اؾت‬

‫ٗطرؼیت زی‪ٜ‬ی كو‪٢‬ب‬

‫ٗطرؼیت زی‪ٜ‬ی ػبٓ٘ب‪ ٙ‬قیؼ‪ ٠‬زض ػهط ؿیجت اٗبٕ حؿ‪ ٚ‬ػؿٌطی (ع) ‪:‬‬

‫كبٗب ٗ‪ً ٚ‬ب‪ ٚٗ ٙ‬آلو‪٢‬ب نبئ‪ٜ‬ب ٓ‪ٜ‬لؿ‪ ٠‬حبكظب ٓسی‪ٗ ٠ٜ‬ربٓلب ٓ‪ٞ٢‬ا‪ُٗ ٟ‬یؼب الٗط ٗ‪ٞ‬ال‪ ٟ‬كٔٔؼ‪ٞ‬إ ا‪ ٙ‬یؤس‪: ٟٝ‬‬

‫ا‪ً ٙ‬ؽ اظ كوی‪٢‬ب‪ ٠ً ٙ‬ذ‪ٞ‬یكت‪ ٚ‬ضا (اظ ٓـعـ ‪١‬ب) ‪ ٠ِٛ‬زاضز اظ زی‪ ٚ‬ذ‪ٞ‬ز پبؾساضی ً‪ٜ‬س ثب ذ‪ٞ‬ا‪١‬ف ‪١‬بی ‪ٛ‬لؿب‪ٛ‬ی‬
‫ٗربٓلت ‪ٝ‬ضظز ‪ُٗ ٝ‬یغ كطٗب‪ٞٗ ٙ‬الیف ثبقس ثط ػ‪ٞ‬إ اؾت ً‪ ٠‬اظ ا‪ ٝ‬پیط‪ٝ‬ی ً‪ٜ‬س‬

‫احبزیخی زیِط چ‪ٜ‬ی‪ ٚ‬اؾالٕ ق‪ٜ‬بؾب‪ٛ‬ی ضا(زغ‪١‬بی اؾت‪ٞ‬اض اؾالٕ )ٗیر‪ٞ‬ا‪ٜٛ‬س ‪ ٝ‬ا‪ٛ‬ب‪ ٙ‬ضا رب‪ٛ‬كی‪ٜ‬ب‪ ٙ‬ػبٕ اٗبٗب‪ٗ ٙ‬ؼه‪ٕٞ‬‬
‫ٗیك٘بض‪ٛ‬س‪ :‬كب‪ ٖ٢ٛ‬حزتی ػٔیٌٖ ‪ٝ‬ا‪ٛ‬ب حرت اهلل ػٔی‪ : ٖ٢‬ا‪ٛ‬ب‪ ٙ‬حزت ٗ‪ ٚ‬ثط ق٘بی‪ٜ‬س ‪ ٚٗ ٝ‬حزت ذسا ثطا‪ٛ‬ب‪ٖٛ‬‬

‫‪ٝ‬الیت كوی‪٠‬‬

‫پیك‪ٞ‬ایب‪ٗ ٙ‬ؼه‪ٞ٘١ ٕٞ‬اض‪ ٟ‬زض پی تكٌیْ حٌ‪ٗٞ‬ت ث‪ٞ‬ز‪ٛ‬س ‪ٝ‬زی‪ ٝ ٚ‬ؾیبؾت ضا اظ یي زیِط رسا ‪٘ٛ‬یسا‪ٛ‬ؿت‪ٜ‬س ‪ ٝ‬زض‬
‫ز‪ٝ‬ضا‪ ٙ‬ؿیجت ثطػ‪٢‬س‪ ٟ‬ػبٓ٘ب‪ ٙ‬زی‪ٜ‬ی اؾت ‪.‬‬

‫ٗؼ‪ٜ‬ب ‪ٝ‬چیؿتی ‪ٝ‬الیت‬

‫ی یبضی ‪ ٝ‬ؾطپطؾتی ث‪ً ٠‬بض ٗیط‪ٝ‬ز ‪ ٝ‬ای‪ٗ ٚ‬ؼ‪ٜ‬بی اذیط زض ا‪ٛ‬سیك‪٠‬‬

‫‪ٝ‬الیت زض ٓـت ث‪ٗ ٠‬ؼب‪ٛ‬ی ُ‪ٛٞ‬بُ‪ٛٞ‬ی چ‪ ٙٞ‬ز‪ٝ‬ؾت‬
‫زی‪ٜ‬ی ت‪ٞ‬ؾؼ‪ ٠‬یبكت‪ ٝ ٠‬ثب اذتیبضاتی ‪ٝ‬یػ‪٘١ ٟ‬طا‪ُ ٟ‬كت‪ ٠‬اؾت‬

‫پیك‪ٞ‬ایب‪ٗ ٙ‬ؼه‪ ٕٞ‬زاضای ز‪ٞٛ ٝ‬ع ‪ٝ‬الیت ا‪ٛ‬س‪ :‬تٌ‪ٞ‬ی‪ٜ‬ی ‪ ٝ‬تكطیؼی ‪ٝ‬الیت تٌ‪ٞ‬ی‪ٜ‬ی ث‪ٗ ٠‬ؼ‪ٜ‬بی ت‪ٞ‬ا‪ ٙ‬تهطف زض پسیس‪ٟ‬‬
‫‪١‬بی َجیؼی اؾت ‪ ٝ‬ثی قي ا‪ٛ‬زبٕ ًبض‪١‬بی ذبضم آؼبز‪ ٠ً ٟ‬انُالحب ٗؼزع‪ً ٝ ٟ‬طاٗت ‪ٛ‬بٗیس‪ٗ ٟ‬یك‪ٞ‬ز اظ چ‪ٜ‬ی‪ٝ ٚ‬الیتی‬
‫ؾطچك٘‪ٗ ٠‬یِیطز اظ ‪٘١‬ی‪ ٚ‬ض‪ٝ‬ؾت ً‪ٗ ٠‬ؼه‪ٗٞ‬ب‪ٗ ٙ‬ی‪ٜٞ‬ا‪ٜٛ‬س زض ثبَ‪ٗ ٚ‬طزٕ تهطف ً‪ٜٜ‬س ‪ً ٝ‬ؿب‪ٛ‬ی ضا ً‪ ٠‬ثب اػ٘بّ‬
‫قبیؿت‪ ٠‬ظٗی‪١ ٠ٜ‬سایت ذ‪ٞ‬یف ضا كطا‪ ٖ١‬ؾبذت‪ ٠‬ا‪ٛ‬س ث‪ ٠‬ؾط ٗ‪ٜ‬عّ ٗوه‪ٞ‬ز ثطؾب‪ٜٛ‬س‪.‬‬

‫زض ٗوبثْ ٗوه‪ٞ‬ز اظ ‪ٝ‬الیت تكطیؼی ا‪ٞٓٝ‬یت تهطف زض اٗ‪ٞ‬ض حو‪ٞ‬هی ‪ ٝ‬ه‪ٞ‬ا‪ٛ‬ی‪ٗ ٚ‬طث‪ ٌٞ‬ث‪ ٠‬زی‪ ٝ ٚ‬ز‪ٛ‬یبؾت ا‪ٛ‬چ‪ ٠‬زضثبض‪ٟ‬‬
‫كوی‪٢‬ب‪ ٙ‬ػبزّ ٗ‪ٞ‬ضز تبًیس اؾت زؾتیبثی ث‪ٝ ٠‬الیت تكطیؼی اؾت ‪١‬ط چ‪ٜ‬س ضا‪ ٟ‬ضؾیس‪ ٙ‬ث‪ٗ ٠‬طاتجی اظ ‪ٝ‬الیت تٌ‪ٞ‬ی‪ٜ‬ی ث‪٠‬‬
‫ض‪ٝ‬ی ‪١‬یچ ًؽ ثؿت‪ٛ ٠‬یؿت ث‪ٜ‬یب‪ُ ٙ‬صاضر٘‪ٞ٢‬ضی اؾالٗی اٗبٕ ذ٘ی‪ٜ‬ی ثب اقبض‪ ٟ‬ث‪ ٠‬ای‪ ٠ٌٜ‬كو‪٢‬ب زض ثرف ‪١‬بیی اظ ‪ٝ‬الیت‬
‫تكطیؼی ‪ ٖ١‬ؾب‪ ٙ‬پیك‪ٞ‬ایب‪ٗ ٙ‬ؼه‪ ٕٞ‬ا‪ٛ‬س ثط تلب‪ٝ‬ت ٗیب‪ ٙ‬زضربت ٗؼ‪ٜٞ‬ی ای‪ ٚ‬ز‪ُ ٝ‬ط‪ ٟٝ‬تبًیس ٗی ‪ٝ‬ضظز‪:‬‬

‫‪ٝ‬هتی ٗیِ‪ٞ‬ییٖ ‪ٝ‬الیتی ضا ً‪ ٠‬ضؾ‪ ّٞ‬اًطٕ ‪ ٝ‬ائ٘‪ ٠‬زاقت‪ ٠‬ا‪ٛ‬س ثؼس اظ ؿیجت كوی‪ ٠‬ػبزّ زاضز ثطای ‪١‬یچ ًؽ ای‪ ٚ‬ت‪ٖ١ٞ‬‬
‫‪ٛ‬جبیس پیسا ق‪ٞ‬ز ً‪ٗ ٠‬وبٕ كو‪٢‬ب ‪٘١‬ب‪ٗ ٙ‬وبٕ ائ٘‪ ٝ ٠‬ضؾ‪ ّٞ‬اًطٕ اؾت ظیطا ای‪ ٚ‬رب نحجت اظ ٗوبٕ ‪ٛ‬یؿت ثٌٔ‪ ٠‬نحجت اظ‬
‫‪ٝ‬ظیل‪ ٠‬اؾت(‪ٝ‬الیت)یؼ‪ٜ‬ی(ٗوبٗی ً‪ ٠‬یٌی اظ قئ‪ ٙٞ‬انٔی ا‪ )ٙ‬حٌ‪ٗٞ‬ت ازاض‪ً ٟ‬ك‪ٞ‬ض ‪ٝ‬ارطای ه‪ٞ‬ا‪ٛ‬ی‪ ٚ‬قطع ٗوسؼ‬
‫اؾت‪.‬‬

‫تبضیرچ‪ ٠‬ثحج‬

‫ثطذی چ‪ٜ‬ی‪ٗ ٚ‬ی پ‪ٜ‬ساض‪ٛ‬س ً‪ٞٗ ٠‬ي‪ٞ‬ع ‪ٝ‬الیت كوی‪،٠‬ا‪ٛ‬سیك‪ ٠‬ای ‪ ٞٛ‬ظ‪ٞ٢‬ض اؾت ‪ ٝ‬زض ؾبّ ‪١‬بی اذیط پسیس اٗس‪ ٟ‬زضحبٓی‬
‫ً‪ ٠‬انْ ای‪ٗ ٚ‬ؿئْ‪ ٟ‬ضا ٗی ت‪ٞ‬ا‪ ٙ‬اظ ٗؿٔ٘بت كو‪ ٠‬قیؼ‪ ٠‬زا‪ٛ‬ؿت‪.‬نبحت ر‪ٞ‬ا‪١‬ط‪-‬ػبٖٓ ‪ٌٛ‬ت‪ ٠‬ؾ‪ٜ‬زی ً‪١ ٠‬یچ كوی‪٢‬ی ذ‪ٞ‬ز‬
‫ضا اظ ُٗبٓؼ‪ً ٠‬تبة ُطا‪ ٙ‬ؾ‪ٝ َٜ‬ی ثی ‪ٛ‬یبظ ‪٘ٛ‬ی ق٘بضز ٗؼتوس اؾت ًؿب‪ٛ‬ی ً‪ٝ ٠‬الیت كوی‪ ٠‬ضا ذسق‪ ٠‬زاض ٗی‬
‫ً‪ٜٜ‬س‪١،‬یچ َؼ٘ی اظ كو‪ٛ ٠‬چكیس‪ ٟ‬ا‪ٛ‬س‪٘١ .‬چ‪ٜ‬ی‪ٗ ٚ‬طح‪ٛ ٕٞ‬بئی‪ٜ‬ی ا‪ٛ‬سیك٘‪ٜ‬سی ً‪ ٠‬زیسُب‪١‬بیف اٗط‪ٝ‬ظ‪ٗ ٟ‬ح‪ٞ‬ض ثؿیبضی اظ‬
‫ثحج ‪١‬بی ان‪ٓٞ‬ی ح‪ٞ‬ظ‪١ ٟ‬بی ػٔ٘ی‪ ٠‬اؾت ‪ٛ‬یبثت كو‪٢‬ب زض اٗ‪ٞ‬ض حٌ‪ٗٞ‬تی ‪ٝ‬ؾیبؾی ضا اظ<<هُؼیبت ٗص‪١‬ت>> ٗی‬
‫ق٘بضز‪ٗ .‬حون حب‪ٛ‬ی ‪ٛ‬یع ٗزت‪٢‬س ربٗغ قطایٍ ضا زض ‪١‬طا‪ٛ‬چ‪ٛ ٠‬یبثت پصیط اؾت‪،‬رب‪ٛ‬كی‪ ٚ‬اٗبٗب‪ٗ ٙ‬ؼه‪ٗ ٕٞ‬ی ذ‪ٞ‬ا‪ٛ‬س ‪ ٝ‬ای‪ٚ‬‬
‫‪ٌٛ‬ت‪ ٠‬ضا ٗ‪ٞ‬ضز اتلبم ‪ ٠٘١‬ػبٓ٘ب‪ ٙ‬قیؼ‪ٗ ٠‬ی زا‪ٛ‬س‪.‬‬

‫اكع‪ ٙٝ‬ثط ای‪ ٚ‬زض ٗؿبئٔی ذبل ٗب‪ٜٛ‬س اهبٗ‪ ٠‬حس‪ٝ‬ز قطػی ‪،‬ؾر‪ ٚ‬اظ ‪ٝ‬الیت كوی‪ٛٝ ٠‬یبثت ‪ٝ‬ی اظ پیك‪ٞ‬ایب‪ٗ ٙ‬ؼه‪ٕٞ‬‬
‫كطا‪ٝ‬ا‪ ٙ‬اؾت‪.‬ثطای ٗخبّ ‪،‬قید ٗلیس (‪336-413‬م) ثط ای‪ ٚ‬ثب‪ٝ‬ض اؾت ً‪ ٠‬ا‪ ْ١‬ثیت پیبٗجط اهبٗ‪ ٠‬حس‪ٝ‬ز ضا ث‪ ٠‬كوی‪٢‬ب‪ٙ‬‬
‫قیؼ‪ٝ ٠‬اُصاض ‪ٞ٘ٛ‬ز‪ ٟ‬ا‪ٛ‬س‪ .‬اث‪ ٚ‬ازضیؽ حٔی(ٕ‪598.‬م)‪ٛ‬یع ثب پصیطـ زیسُب‪ ٟ‬یبز قس‪ ٟ‬ثط ای‪ٌٛ ٚ‬ت‪ ٠‬تبًیس ٗی ‪ٝ‬ضظز ً‪٠‬‬
‫كوی‪ ٠‬ربٗغ قطایٍ ‪٘ٛ‬ی ت‪ٞ‬ا‪ٛ‬س اظ پصیطـ ای‪ٝ ٚ‬ظیل‪ ٠‬ذ‪ٞ‬ز زاضی ً‪ٜ‬س‪.‬‬

‫زض پبیب‪ ٙ‬ای‪ ٚ‬هؿ٘ت ت‪ٞ‬ر‪ ٠‬ث‪ ٠‬ز‪ٌٛ ٝ‬ت‪ ٠‬ضا ؾ‪ٞ‬زٗ‪ٜ‬س ٗی زا‪ٛ‬یٖ‬

‫‪-1‬ا‪ٛ‬سیك٘‪ٜ‬سا‪ ٙ‬قیؼ‪ ٠‬زض اث‪ٞ‬اة ُ‪ٛٞ‬بُ‪ ٙٞ‬كو‪ٝ،٠‬ظبیلی ضا ثطای حبًٖ اؾالٗی ٗوطض زاقت‪ُ ٝ ٠‬ب‪ٛ ٟ‬یع زض ای‪ٜ‬جبض‪ٟ‬‬
‫تؼبثیطی چ‪ ٙٞ‬ؾُٔب‪ٛ ٝ ٙ‬بظط ثط اٗ‪ٞ‬ض ٗؿٔ٘ی‪ ٚ‬ضا ث‪ً ٠‬بض ُطكت‪ ٠‬ا‪ٛ‬س ‪ِٛ‬ب‪١‬ی ُصضا ث‪ً ٠‬تبة ‪١‬بی كو‪٢‬ی ض‪ٝ‬ق‪ٗ ٚ‬ی ؾبظز‬
‫ً‪ ٠‬ای‪ ٚ‬ػ‪ٜ‬ب‪ٝ‬ی‪ ٚ‬زض زضر‪ٛ ٠‬رؿت ث‪ ٠‬پیك‪ٞ‬ایب‪ٗ ٙ‬ؼه‪ ٕٞ‬اقبض‪ ٟ‬زاض‪ٛ‬س ‪ ٝ‬زض ٗطحٔ‪ ٠‬ثؼس ‪ٛ‬یع ث‪ٗ ٠‬زت‪٢‬س ػبزّ چ‪ٜ‬ب‪٠ٌٛ‬‬
‫ىَ ًی ٗی ُ‪ٞ‬یس‪:‬‬
‫ٗحون ض‬
‫ٗوه‪ٞ‬ز اظ حبًٖ اٗبٕ ٗؼه‪ ٕٞ‬یب ‪ٛ‬بیت ذبل ا‪ٝ‬ؾت ‪ ٝ‬زض ظٗب‪ ٙ‬ؿیجت ثیب‪ِٛ‬ط ‪ٛ‬بیت ػبٕ اؾت یؼ‪ٜ‬ی ًؿی ً‪ٗ ٠‬یت‪ٞ‬ا‪ٛ‬س ث‪٠‬‬
‫نس‪ٝ‬ض كت‪ٞ‬ا ‪ ٝ‬حٌٖ ث‪ ٠‬پطزاظز‪ٌٛ...‬ت‪ ٠‬زض ذ‪ٞ‬ض ت‪ٞ‬ر‪ ٠‬ا‪ ٙ‬اؾت ً‪١ ٠‬طُب‪ ٟ‬تؼجیط حبًٖ ث‪ً ٠‬بض ٗی ض‪ٝ‬ز ‪ ٝ‬هطی‪ ٠ٜ‬ای ث‪ ٠‬ا‪ٙ‬‬
‫‪ٛ‬یبیس ًؿی رع كوی‪ ٠‬ربٗغ قطایٍ ٗ‪ٞ‬ضز ‪ٛ‬ظط ‪ٛ‬یؿت‪.‬‬

‫‪ ٌٚ٘ٗ.2‬اؾت ًؿی ً‪ٝ ٠‬الیت ضا ثطای كوی‪ٛ ٠‬پصیطز ‪ٓٝ،‬ی ‪٘١‬چ‪ٜ‬ب‪ ٙ‬ثط ٓع‪ ٕٝ‬زذبٓت ‪ٝ‬ی زض ٗؿبئٔی چ‪ ٙٞ‬ازاض‪ ٟ‬ربٗؼ‪٠‬‬
‫اؾالٗی تبًیس ‪ٝ‬ضظز‪ .‬ثط پبی‪ ٠‬ای‪ ٚ‬زیسُب‪١ ٟ‬ط چ‪ٜ‬س پیك‪ٞ‬ایب‪ٗ ٙ‬ؼه‪ ٕٞ‬كوی‪ ٠‬ػبزّ ضا زض ربیِب‪ٝ ٟ‬الیت ‪ٜٛ‬كب‪ٛ‬س‪ ٟ‬ا‪ٛ‬س ثطای‬
‫ثط ػ‪٢‬س‪ُ ٟ‬طكت‪ٝ ٚ‬ظبیق ثطظٗی‪ٗ ٚ‬ب‪ٛ‬س‪ ٟ‬ای ً‪ ٠‬انُالحب اٗ‪ٞ‬ض <<حؿجی‪ >>٠‬ذ‪ٞ‬ا‪ٛ‬س‪ٗ ٟ‬ی ق‪ٞ‬ز‪ً ،‬ؿی اظ كوی‪ ٠‬ربٗغ‬
‫ؾعا‪ٝ‬اضت ‪ٛ‬یؿت ‪ٗ .‬طح‪ٗ ٕٞ‬یطظا ر‪ٞ‬از تجطیعی زض ای‪ ٚ‬ثبض‪ٗ ٟ‬ی ُ‪ٞ‬یس‪:‬‬
‫ض‬ ‫قطایٍ‬

‫زض ربٗؼ‪ ٠‬اٗ‪ٞ‬ضی ‪١‬ؿت ً‪ ٠‬قبضع ضيبیت ث‪ٗ ٠‬ؼُْ ٗب‪ٛ‬س‪ ٙ‬ا‪١ ٙ‬ب ‪ٛ‬ساضز‪ ٝ‬ثی تطزیس ت‪٢ٜ‬ب ًؿی ً‪ٗ ٠‬ی ت‪ٞ‬ا‪ٛ‬س ٗتهسی‬
‫ای‪ ٠ُٛٞ ٚ‬اٗ‪ٞ‬ض ُطزز ‪٘١‬ب ‪ ٙ‬كوی‪ ٠‬اؾت ؾطپطؾتی ایتبٕ ‪ ٝ‬نـبض‪ .‬حلظ حـ‪ٞ‬ضٗؿٔ٘ی‪ ٚ‬اظ ر٘ٔ‪ ٠‬اٗ‪ٞ‬ض حؿجی‪ ٠‬اؾت ‪ٝ‬‬
‫قبیس ثت‪ٞ‬ا‪ُ ٙ‬لت حلظ ‪ٛ‬ظبٕ ربٗؼ‪ ٠‬ی اؾالٗی ٗ‪٘٢‬تطی‪ ٚ‬ا‪١ ٙ‬بؾت ثسی‪ٜٗ ٚ‬ظ‪ٞ‬ض تز‪٢‬یع اضتف ثطای زكبع اظ رب‪ٝ ٙ‬‬
‫ٗبّ ٗ‪ٞ‬ئ٘‪ٜ‬ب‪ ٝ ٙ‬ایزبز تكٌیالتی ثطای ازاض‪ ٟ‬ی اٗ‪ٞ‬ض ا‪ٛ‬ب‪ ٙ‬يط‪ٝ‬ضی اؾت‪.‬‬

‫‪95/9/14.............................................‬‬

‫زالیْ احجبت ‪ٝ‬الیت كوی‪٠‬‬

‫ثطذی اض ازٓ‪ ٠‬احجبت ‪ٝ‬الیت كوی‪ ٠‬ػؤی ‪ ٝ‬پبض‪ ٟ‬ای زیِط ‪ٛ‬ؤی ا‪ٛ‬س ُط‪١ٝ‬ی اظ ػبٓ٘ب‪ ٙ‬قیؼ‪ ٠‬ث‪ ٠‬ضا‪ ٟ‬ؾ‪ٗٞ‬ی ‪ٛ‬یع اقبض‪ٟ‬‬
‫ًطز‪ ٟ‬ا‪ٛ‬س ً‪ ٠‬اظ ٗوسٗبت ػؤی ‪ٛ ٝ‬ؤی ث‪٢‬ط‪ٗ ٟ‬ی ُیط‪ٛ‬س ‪ ٝ‬ث‪ ٠‬ربی ا‪ ٠ً ٙ‬ا‪ٛ‬سیك‪ ٠‬ی ‪ٝ‬الیت كوی‪ ٠‬ضا زض ای‪ ٠‬یب ض‪ٝ‬ایتی‬
‫ؼُب‪ ٠ٛ‬ضا اظ ‪ٛ‬ظط ٗی‬
‫ذبل رؿت‪ٞ‬ر‪ًٜ ٞ‬س ا‪ ٙ‬ضا ثطاٗس‪ ٟ‬اظ ‪ِٛ‬ب‪١‬ی ًٔی ث‪ ٠‬قطیؼت اؾالٗی ٗیسا‪ٛ‬س ای‪ٜ‬ي ای‪ ٚ‬زالیْ ‪ٟ‬‬
‫ُصضا‪ٛ‬یٖ‪.‬‬

‫‪ٝ‬الیت كوی‪ ٠‬ازاٗ‪ٛ ٠‬ج‪ٞ‬ت ‪ ٝ‬اٗبٗت‬

‫‪٘١‬ب‪ ٙ‬زٓیٔی ً‪ ٠‬يط‪ٝ‬ضت ‪ٛ‬ج‪ٞ‬ت ‪ ٝ‬اٗبٗت ضا ث‪ ٠‬احجبت ٗیطؾب‪ٛ‬س ٓع‪ٝ ٕٝ‬الیت كوی‪٢‬ب‪ ٙ‬ضا ‪ٛ‬یع ٗی‪ٜ٘‬بیب‪ٛ‬س یٌی اظ زا‪ٛ‬ك٘‪ٜ‬سا‪ٙ‬‬
‫ٗؼبنط ای‪ ٚ‬ثط‪١‬ب‪ ٙ‬ػؤی ضا چ‪ٜ‬ی‪ ٚ‬توطیط ٗی ً‪ٜ‬س حیبت ارت٘بػی ا‪ٛ‬ؿب‪ٛٝ ٙ‬یع ً٘بّ كطزی ‪ٗ ٝ‬ؼ‪ٜٞ‬ی ا‪ ٝ‬اظ ؾ‪ٞ‬یی‬
‫‪ٛ‬یبظٗ‪ٜ‬س هب‪ ٠ٛٞٛ‬آ‪٢‬ی زض اثؼبز كطزی ‪ ٝ‬ارت٘بػی اؾت ً‪ٗ ٠‬ه‪ٛ ٝ ٙٞ‬وم ‪ ٝ‬ذُب ‪ٛ ٝ‬ؿیب‪ ٙ‬ثبقس ‪ ٝ‬اظ ؾ‪ٞ‬ی زیِط ‪ٛ‬یبظٗ‪ٜ‬س‬
‫حٌ‪ٗٞ‬تی زی‪ٜ‬ی ‪ ٝ‬حبً٘ی ػبٓ٘‪ ٞ‬ػبزّ اؾت ثطای تحون ‪ ٝ‬ارطای ا‪ ٙ‬هب‪ً ٙٞٛ‬بْٗ ‪...‬ای‪ ٚ‬ثط‪١‬ب‪ ٠ً ٙ‬زٓیٔی ػؤی اؾت ‪ٝ‬‬
‫ٗرتم ث‪ ٠‬ظٗی‪ ٚ‬یب ظٗب‪ ٙ‬ذبنی ‪ٛ‬یؿت ‪ ٖ١‬قبْٗ ظٗب‪ ٙ‬ا‪ٛ‬جیب ٗی ق‪ٞ‬ز ً‪ٛ ٠‬تیز‪ ٠‬اـ يط‪ٝ‬ضت ‪ٛ‬ج‪ٞ‬ت اؾت ‪ ٖ١ ٝ‬قبْٗ‬
‫ظٗب‪ ٙ‬پؽ اظ ‪ٛ‬ج‪ٞ‬ت ضؾ‪ ّٞ‬ذبتٖ اؾت ً‪ ٠‬يط‪ٝ‬ضت اٗبٗت ضا ‪ٛ‬تیز‪ٗ ٠‬ی ز‪١‬س ‪ٛ ٖ١ ٝ‬بظط یط ػهط ؿیجت اٗبٕ ٗؼه‪ٕٞ‬‬
‫اؾت ً‪ ٠‬حبنٔف يط‪ٝ‬ضت ‪ٝ‬الیت كوی‪ٗ ٠‬ی ثبقس‬
 ‫ض‪ٝ‬ایبت ‪ٛ ٝ‬هت كوی‪٢‬ب‪ ٙ‬ثطای ‪ٝ‬الیت‬

‫ثطذی ا ظ ض‪ٝ‬ایتی ً‪ ٠‬ث‪ ٠‬حٌ‪ٗٞ‬ت اؾالٗی پطزاذت‪ ٠‬ا‪ٛ‬س ثط ‪ٝ‬یػُی اق‪ٜ‬بیی ثب حالّ ‪ ٝ‬حطإ آ‪٢‬ی تٌی‪ ٠‬ظز‪ ٝ ٟ‬ا‪ ٙ‬ضا قطٌ‬
‫الظٕ ثطای حبًٖ اؾالٗی ق٘طز‪ ٟ‬ا‪ٛ‬س ای‪ ٠ُٛٞ ٚ‬اظ احبزیج ‪ ٠ً-‬زض اؿبظ كهْ ث‪ ٠ٛٞ٘ٛ ٠‬ای اظ ا‪١ ٙ‬ب اقبض‪ً ٟ‬طز‪ ٟ‬ایٖ‪-‬‬
‫اُط چ‪ٗ ٠‬ؼه‪ٗٞ‬ب‪ ٙ‬ضا ‪ٛ‬یع زض ثط ٗیِیطز ت‪٢ٜ‬ب ‪ٝ‬یػ‪ ٟ‬ا‪ٛ‬ب‪ٛ ٙ‬یؿت اكع‪ ٙٝ‬ثط ای‪ ٚ‬پیك‪ٞ‬ایب‪ٗ ٙ‬ؼه‪ ٕٞ‬زض پبض‪ ٟ‬ای اظ ض‪ٝ‬ایبت‬
‫ث‪ ٠‬ثیب‪ٝ ٙ‬يؼیت ٗؿٔ٘ب‪ٛ‬ب‪ ٙ‬زض ػهط ؿیجت پطزاذت‪ ٝ ٠‬حٌ‪ٗٞ‬ت ثط ا‪ٛ‬ب‪ ٙ‬ضا ث‪ ٠‬كوی‪٢‬ب‪ ٙ‬ػبزّ ؾپطز‪ ٟ‬ا‪ٛ‬س زض ای‪ ٚ‬رب ث‪ ٠‬ز‪ٝ‬‬
‫‪ ٠ٛٞ٘ٛ‬اظ ای‪ ٚ‬ض‪ٝ‬ایبت اقبض‪ٗ ٟ‬ی ً‪ٜ‬یٖ‬

‫‪-1‬ت‪ٞ‬هیغ اٗبٕ ظٗب‪ٙ‬‬

‫اؾحبم ث‪ ٚ‬یؼو‪ٞ‬ة زض ‪ٛ‬بٗ‪ ٠‬ای ث‪ ٠‬اٗبٕ ظٗب‪ٗ ٙ‬ؿبئْ ‪ٗ ٝ‬كٌالتی ضا ُٗطح ٗی ؾبظز ‪ ٝ‬اظ َطین یٌی اظ ‪ٞٛ‬اة ذبل‬
‫ایكب‪ ٙ‬پبؾری زضیبكت ٗیساضز ً‪ ٠‬ثركی اظ ا‪ ٙ‬چ‪ٜ‬ی‪ ٚ‬اؾت ‪:‬‬

‫‪ ٝ‬اٗب آح‪ٞ‬ازث آ‪ٞ‬اهؼ‪ ٠‬كبضرؼ‪ٞ‬ا كی‪٢‬ب آی ض‪ٝ‬ا‪ ٟ‬حسیخ‪ٜ‬ب‪:‬كب‪ ٖ٢ٛ‬حزتی ػٔیٌٖ ‪ ٝ‬ا‪ٛ‬ب حزت اهلل ػٔی‪ :ٖ٢‬زض حبزح‪١ ٠‬بیی ً‪٠‬‬
‫ض‪ٝ‬ی ٗیس‪١‬س ث‪ ٠‬ضا‪ٝ‬یب‪ ٙ‬احبزیج ٗب ٗطارؼ‪ًٜ ٠‬یس چطا ً‪ ٠‬ا‪ٛ‬ب‪ ٙ‬حزت ٗ‪ ٚ‬ثط ق٘ب ی‪ٜ‬س ‪ ٚٗ ٝ‬حزت ذسا ثط ا‪ٛ‬ب‪ٖٛ‬‬

‫زٓٔت اث‪ ٚ‬حسیج ثط ‪ٝ‬الیت كوی‪٢‬ب‪ ٙ‬ثب ت‪ٞ‬ر‪ ٠‬ث‪ ٠‬ای‪ٌٛ ٚ‬بت ض‪ٝ‬ق‪ٗ ٚ‬یِطزز‪:‬‬

‫‪ً.1‬ؿی ً‪ ٠‬ثب ‪ٞٛ‬اة چ‪٢‬بض ُب‪ ٠ٛ‬اٗبٕ ٗ‪٢‬سی زض اضتجبٌ اؾت ‪ ٝ‬اظ َطین ا‪ٛ‬ب‪ ٙ‬چبض‪ٗ ٟ‬كٌالت ذ‪ٞ‬ز ضا اظ ا‪ ٙ‬حًطت‬
‫ٗیز‪ٞ‬یس ای‪ٌٛ ٚ‬ت‪ ٠‬ضا ‪ٛ‬یي ٗیسا‪ٛ‬س ً‪ ٠‬زض احٌبٕ كطزی ذ‪ٞ‬ز ثبیس ث‪ ٠‬كو‪٢‬ب ٗطارؼ‪ًٜ ٠‬س چ‪ٜ‬ب‪ ٠ً ٙ‬ای‪ً ٚ‬بض زضظٗب‪ٙ‬‬
‫پیك‪ٞ‬ایب‪ٗ ٙ‬ؼه‪ٛ ٕٞ‬یع اٗطی ٗتسا‪ ّٝ‬ث‪ٞ‬ز‪ ٟ‬اؾت ثط ای‪ ٚ‬اؾبؼ ٗوه‪ٞ‬ز اظ (ح‪ٞ‬ازث ‪ٝ‬اهؼ‪) ٠‬چیعی رع ض‪ٝ‬یساز ‪١‬بی‬
‫ارت٘بػی ‪ُ ٝ‬طكتبضی ‪١‬بی ربٗؼ‪ ٠‬اؾالٗی ‪ٛ‬یؿت‬

‫‪١ .2‬طً‪ ٠‬نطكب ث‪ٛ ٠‬وْ حسیج ثپطزاظز ‪ ٝ‬تبْٗ ‪ ٝ‬تلو‪ ٠‬ضا ثب ا‪٘١ ٙ‬طا‪ٛ ٟ‬ؿبظز ‪٘ٛ‬یت‪ٞ‬ا‪ٛ‬س ٗطرغ ضؾیسُی ث‪ٗ ٠‬كٌالت‬
‫ٗطزٕ ثبقس اظ ای‪ ٚ‬ض‪ ٝ‬تؼجیط (ضا‪ٝ‬یب‪ ٙ‬حسیج)ث‪ً ٠‬ؿب‪ٛ‬ی اقبض‪ ٟ‬زاضز ً‪ ٠‬اٗط‪ٝ‬ظ‪ ٟ‬انُالحب ا‪ٛ‬ب‪ ٙ‬ضا كو‪٢‬ب ٗی‪ٜ‬بٗیٖ‬

‫‪ً .3‬ؿی ضا ٗیت‪ٞ‬ا‪ ٙ‬حزت ذسا ثط ٗطزٕ ذ‪ٞ‬ا‪ٛ‬س ً‪ ٠‬پیط‪ٝ‬ی اظ ا‪ ٝ‬زض ‪ ٠٘١‬ی ٗؿبئْ زی‪ٜ‬ی ‪ ٝ‬ز‪ٛ‬ی‪ٞ‬ی الظٕ ثبقس چ‪ٜ‬ب‪٠ٌٛ‬‬
‫ثطزاقت ‪ِ٘١‬ب‪ ٙ‬اظ حزت ث‪ٞ‬ز‪ٗ ٙ‬ؼه‪ٗٞ‬ب‪ ٙ‬چیعی رع ای‪ٛ ٚ‬یؿت‬

‫‪ٗ.2‬وج‪ ٠ٓٞ‬ػ٘ط ث‪ ٚ‬ح‪ٜ‬ظٔ‪٠‬‬

‫اٗبٕ لازم زض ض‪ٝ‬ایت ٗوج‪ ٠ٓٞ‬ػ٘ط ث‪ ٚ‬ح‪ٜ‬ظٔ‪ٗ ٠‬طارؼ‪ ٠‬ث‪ ٠‬ؾالَی‪ ٝ ٚ‬هًبتی ضا ً‪ ٠‬ث‪ٛ ٠‬ب حن ثط ٗؿ‪ٜ‬س ذ‪ٞ‬ز ‪ٛ‬كؿت‪ ٠‬ا‪ٛ‬س‬
‫‪ٛ‬بض‪ٝ‬ا ٗیك٘بض‪ٛ‬س ‪ ٝ‬ثب اؾت‪ٜ‬بز ث‪ ٠‬یٌی اظ ایبت هطا‪ ٙ‬چ‪ٜ‬ی‪ٛ ٚ‬تیز‪ٗ ٠‬ی ُیطزً‪ ٠‬كطٗب‪ ٙ‬ثطز‪ ٙ‬اظ ای‪ٛ ٚ‬ب ا‪١‬ال‪ ٝ ٙ‬پصیطـ‬
‫زا‪ٝ‬ضی ا‪ٛ‬ب‪ ٙ‬ث‪ٜٗ ٠‬ظٔ‪ُ ٠‬طز‪٢ٛ ٙ‬بز‪ ٙ‬ث‪ ٠‬حٌٖ (َبؿ‪ٞ‬ت)ثؿت‪ ٠‬اؾت ا‪ِٛ‬ب‪ ٟ‬اٗبٕ چبض‪ً ٟ‬بض ضا چ‪ٜ‬ی‪ ٚ‬ثیب‪ٗ ٙ‬یساضز ‪:‬‬
 ‫ی‪ٜ‬ظط ا‪ً ٚٗ ٙ‬ب‪ ٚ٘ٗ ٌٖٜٗ ٙ‬هس ض‪ٝ‬ی حسیخ‪ٜ‬ب ‪ٛ ٝ‬ظط كی حالٓ‪ٜ‬ب ‪ ٝ‬حطاٗ‪ٜ‬ب ‪ ٝ‬ػطف احٌبٗ‪ٜ‬ب كٔیطي‪ٞ‬ا ث‪ ٠‬حٌ٘ب كب‪ٛ‬ی هس‬
‫رؼٔت‪ ٠‬ػٔیٌٖ حبً٘ب ‪:‬ثبیس زض پی ًؿی ثبق‪ٜ‬س ً‪ ٠‬احبزیج ٗبضا ض‪ٝ‬ایت ٗیٌ‪ٜ‬س ‪ ٝ‬حالّ ‪ ٝ‬حطإ آ‪٢‬ی ضا ثطضؾی ًطز‪ٝ ٟ‬‬
‫زض احٌبٕ اؾالٗی نبحت ‪ٛ‬ظط ُكت‪ ٠‬اؾت ا‪ِٛ‬ب ‪ ٟ‬ثبیس زا‪ٝ‬ضی چ‪ٜ‬ی‪ً ٚ‬ؿی ضا ثپصیط‪ٛ‬س ظیطا ٗ‪ ٚ‬ا‪ ٝ‬ضا حبًٖ ثط ق٘ب‬
‫هطاض زاز‪ ٟ‬إ‪.‬‬

‫ای‪ ٚ‬ض‪ٝ‬ایت ثیب‪ُ ٙ‬ط ا‪ ٙ‬اؾت ً‪ ٠‬نبحت ‪ٛ‬ظطا‪ ٙ‬زض ٗؿبئْ زی‪ٜ‬ی زض ‪ ٠٘١‬ی اٗ‪ٞ‬ض حٌ‪ٗٞ‬تی‪ ٠ً -‬هًب‪ٝ‬ت ‪ ٝ‬زازضؾی‬
‫یٌی اظ قبذ‪١ ٠‬بی ا‪ ٙ‬اؾت – رب‪ٛ‬كی‪ ٚ‬اٗبٗب‪ٗ ٙ‬ؼه‪ ٕٞ‬ا‪ٛ‬س ‪ ٝ‬ؾط پیچی اظ كطٗب‪ ٙ‬ا‪ٛ‬ب‪ ٙ‬ثب ًلط ‪ ٝ‬ثی زی‪ٜ‬ی ثطاثط اؾت‬
‫‪ٌٛ‬ت‪ ٠‬زض ذ‪ٞ‬ض ت‪ٞ‬ر‪ ٠‬ای‪ ٠ً ٚ‬اٗبٕ نبزم زض ای‪ ٚ‬ض‪ٝ‬ایت ؾُٔب‪ ٝ ٙ‬هبيی ‪ٛ‬ب حن ‪١‬ط ز‪ ٝ‬ضا َبؿ‪ٞ‬ت ٗی ذ‪ٞ‬ا‪ٛ‬س ‪ٗ ٝ‬طارؼ‪٠‬‬
‫ث‪ ٠‬ا‪ٛ‬ب‪ ٙ‬ضا ‪ٛ‬بض‪ٝ‬ا ٗیك٘بضز اظ ای‪ ٚ‬ض‪ٛ ٝ‬جبیس ای‪ ٚ‬حسیج ضا ث‪ٗ ٠‬ؿئٔ‪ ٠‬هًب‪ٝ‬ت ‪ ٝ‬زازضؾی ٗ‪ٜ‬حهط ًطز ‪ٝ‬زالٓت ا‪ ٙ‬ضا ثط‬
‫‪ٝ‬یػُی‪ ٠‬حبًٖ اؾالٗی ‪ٙ‬ازیس‪ُ ٟ‬طكت ‪.‬‬

‫ثی‪ٜ‬سیكیٖ‬

‫احبزیخی زیِط زض تب ییس ‪ٝ‬الیت كوی‪٠‬‬

‫ثطذی اظ ثعضُب‪ ٙ‬ثطای تبییس ‪ٝ‬الیت ُٗٔو‪ ٠‬كوی‪ ٠‬ث‪ ٠‬احبزیخی اظ ای‪ ٚ‬زؾت ‪ٛ‬یع اؾت‪ٜ‬بز ًطز‪ ٟ‬ا‪ٛ‬س‪((:‬ا‪ ٙ‬آؼٔ٘ب ‪ٝ‬ضح‪ ٠‬اال‬
‫‪ٛ‬جیب)) ‪(( ٝ‬آٔ‪ ٖ٢‬اضحٖ ذٔلبئی‪ ..‬آصی‪ ٚ‬یبت‪ ٚٗ ٙٞ‬ثؼسی‪:‬یط‪ ٙٝٝ‬حسیخی ‪ ٝ‬ؾ‪ٜ‬تی))‬

‫ایب ٗیت‪ٞ‬ا‪ٛ‬یس چِ‪ِٛٞ‬ی زالٓت ای‪ ٚ‬احبزیج ضا ثط ٗؿئٔ‪ٞٗ ٠‬ضز ثحج ت‪ٞ‬يیح ز‪١‬یس؟‬

‫ض‪ٝ‬ح حبًٖ ثط قطیؼت اؾالٗی‬

‫كوی‪ ٠‬ثطرؿت‪ ٠‬ایت اهلل ثط‪ٝ‬رطزی(ٕ‪1340.‬ـ) یٌی اظ ًؿب‪ٛ‬ی اؾت ً‪ ٠‬ثب ث‪٢‬ط‪ُ ٟ‬یطی اظ ٗوسٗبت ػؤی ‪ٛ ٝ‬ؤی چ‪ٜ‬ی‪ٚ‬‬
‫‪ٛ‬تیز‪ٗ ٠‬یِیطز ً‪ ٠‬ثب ت‪ٞ‬ر‪ ٠‬ث‪ ٠‬ض‪ٝ‬ح حبًٖ ثط ای‪ٌٗ ٚ‬تت چبض‪ ٟ‬ای رعپصیطـ ‪ٝ‬الیت كوی‪٢‬ب‪ٛ ٙ‬یؿتٗوسٗبت ای‪ٚ‬‬
‫ؾر‪ ٚ‬ث‪ ٠‬اذتهبض چ‪ٜ‬ی‪ ٚ‬اؾت‬

‫‪ .1‬زض ‪١‬ط ربٗؼ‪ ٠‬ث‪ٗ ٠‬ؿبئٔی ثط ٗیر‪ٞ‬ضیٖ ً‪ ٠‬اض ‪ٝ‬ظبیق كطزی اقربل ث‪ ٠‬ق٘بض ‪٘ٛ‬ی ایس ثٌٔ‪ ٠‬اٗ‪ٞ‬ض ػ٘‪ٗٞ‬ی ‪ ٝ‬ارت٘بػی‬
‫ا‪ٛ‬س ً‪ ٠‬ثوب ربٗؼ‪ ٠‬زض ُط‪ ٝ‬ا‪ٛ‬زبٕ ا‪١ ٙ‬بؾت‬

‫‪ .2‬ثب ‪ِٛ‬ب‪١‬ی ُصضا ث‪ ٠‬ه‪ٞ‬ا‪ٛ‬ی‪ ٚ‬اؾالٕ ض‪ٝ‬ق‪ٗ ٚ‬یِطزز ً‪ ٠‬ای‪ ٚ‬زی‪ ٚ‬ث‪ ٠‬ػجبزات ٗحى ثؿ‪ٜ‬س‪ٌٛ ٟ‬طز‪ ٟ‬ثٌٔ‪ ٠‬ث‪ ٠‬ارت٘بع‬
‫‪ٝ‬ؾیبؾت ‪ٛ‬یع پطزاذت‪ ٠‬اؾت حس‪ٝ‬ز قطػی ههبل ‪ ٝ‬زیبت احٌبٕ هًب‪ٝ‬ت ‪ ٝ‬زازضؾی ‪ ٝ‬ه‪ٞ‬ا‪ٛ‬ی‪ٗ ٚ‬بٓی ‪٘١‬چ‪ ٙٞ‬ذ٘ؽ ‪ٝ‬‬
‫ظًبت ‪ِ٘١‬ی ثیب‪ِٛ‬طت‪ٞ‬ر‪ ٠‬زی‪ ٚ‬اؾالٕ ث‪ٗ ٠‬ؿبئْ ؾیبؾی ‪ ٝ‬حٌ‪ٗٞ‬تی اؾت‬
‫‪.3‬ثرف ؾبؾی اؾالٕ رسای اظ ٗؿبئْ ض‪ٝ‬حب‪ٛ‬ی ‪ٗ ٝ‬ؼ‪ٜٞ‬ی ‪ٛ‬یؿت ‪:‬چ‪ٜ‬ب‪ ٠ٌٛ‬ضؾ‪ ّٞ‬ذسا ذ‪ٞ‬ز ث‪ ٠‬تسثیط اٗ‪ٞ‬ض ٗؿٖٔؾ‪ٗ ٚ‬ی‬
‫پطزاذت ‪ ٝ‬پؽ اظ ‪ٝ‬ی ‪ٛ‬یع ‪ٞ٘١‬اض‪ ٟ‬پیك‪ٞ‬ای ٗؿٔ٘ب‪ٛ‬ب‪ ٙ‬اٗبٕ ر٘بػت ا‪ٛ‬ب‪ ٙ‬ضا ‪ٛ‬یع ثط ػ‪٢‬س‪ ٟ‬زاقت‬

‫‪ .4‬ث‪ ٠‬اػتوبز زقؼیب‪ ٙ‬پیبٗجط ُطاٗی اؾالٕ ٗؿئٔ‪ ٠‬ی ذالكت ‪ ٝ‬ض‪١‬جطی ؾیبؾی ٗؿٔ٘ب‪ٛ‬ب‪ ٙ‬ضا ‪ٛ‬ب ُلت‪ِٛ ٠‬صاضز‪ ٞ١‬پؽ اظ‬
‫ذ‪ٞ‬ز ز‪ٝ‬اظز‪ُ ٟ‬ب‪ ٠ٛ‬ضا قبیؿت ض‪١‬یطی ‪ ٝ‬ظػبٗت ٗؿٔ٘ب‪ٛ‬ب‪ ٙ‬زا‪ٛ‬ؿت‪ ٠‬اؾت‬

‫‪ .5‬اٗبٕ ٗؼه‪ ٕٞ‬اظ یي ؾ‪ ٞ‬قیؼب‪ ٙ‬ضا اظ ٗطارؼ‪ ٠‬ث‪ ٠‬ذٔلبی ر‪ٞ‬ض ‪ ٝ‬هبيیب‪ٛ ٙ‬بحن (‪ ٝ‬یب َبؿ‪ٞ‬ت ‪ )٠١‬ثبظ زاقت‪ ٠‬ا‪ٛ‬س زض‬
‫حبٓی ً‪ ٠‬ثی ُ٘ب‪ ٙ‬زض ثیف تط ز‪ٝ‬ضا‪ ٙ‬قیؼیب‪ ٙ‬زؾتطؾی چ‪ٜ‬سا‪ٛ‬ی ث‪ ٠‬ث‪ ٠‬پیك‪ٞ‬ایب‪ٗ ٙ‬ؼه‪ٛ ٕٞ‬ساقت‪ ٠‬ا‪ٛ‬س‬

‫ثب ت‪ٞ‬ر‪ ٠‬ث‪ ٠‬ای‪ٗ ٚ‬وسٗبت َجیؼی اؾت ً‪ٗ ٠‬ؼه‪ٗٞ‬ب‪ – ٙ‬حتی زض ظٗب‪ ٙ‬حً‪ٞ‬ض ذ‪ٞ‬ز – ًؿب‪ٛ‬ی ضا ثطای ضؾیسُی ث‪ ٠‬ای‪ٚ‬‬
‫اٗ‪ٞ‬ض ارت٘بػی ٗ‪ٜ‬ؿ‪ٞ‬ة ً‪ٜٜ‬س ای‪ُ ٚ‬ط‪٘١ ٟٝ‬ب‪ ٙ‬كوی‪٢‬ب اؾالٕ ق‪ٜ‬بؾ‪ٜ‬س ً‪ ٠‬زض ظٗب ‪ ٙ‬ؿیجت اٗبٕ ٗؼه‪ٛ ٕٞ‬یع تب ا‪ٛ‬زب ً‪٠‬‬
‫ثت‪ٞ‬ا‪ٛ‬س ٗؿئ‪ٓٞ‬یت ض‪١‬جطی ؾیبؾی ٗؿٔ٘ب‪ٛ‬ب‪ ٙ‬ضا ثط ػ‪٢‬س‪ٗ ٟ‬ی ُیط‪ٛ‬س‬

‫یٌی زیِط اظ ا‪ٛ‬سیك٘‪ٜ‬سا‪ ٙ‬ثب اؾت‪ٜ‬بز ث‪ٗ ٠‬وسٗبتی چ‪ٜ‬س ث‪ ٠‬احجبت ‪ٝ‬الیت كوی‪ٗ ٠‬یپطزاظ‪ٛ‬س‪:‬‬

‫‪ .1‬ثطای رٔ‪ُٞ‬یطی اظ ‪١‬طد ‪ٗ ٝ‬طد ‪ ٝ‬ثطهطاضی ‪ٛ‬ظٖ ارت٘بػی ‪ٝ‬ر‪ٞ‬ز حٌ‪ٗٞ‬ت ارت‪ٜ‬بة ‪ٛ‬ب پصیط اؾت‬

‫‪.2‬احٌبٕ ارت٘بػی اؾالٕ رب‪ٝ‬زا‪ٛ‬ی اؾت ‪ ٝ‬ارطای آ‪٢ٛ‬ب ‪ٝ‬اثؿت‪ ٠‬ث‪ ٠‬ظٗب‪ٌٗ ٝ ٙ‬ب‪ ٙ‬ذبنی ‪ٛ‬یؿت‬

‫‪.3‬حٌ‪ٗٞ‬ت اضٗب‪ٛ‬ی اؾالٕ ا‪ ٙ‬اؾت ً‪ ٠‬قرم ٗؼه‪ ٕٞ‬ثط ا‪ ٙ‬حٌٖ ثطا‪ٛ‬س‬

‫‪ِٜ١.4‬بٗی ً‪ ٠‬اظ كیى حٌ‪ٗٞ‬ت پیك‪ٞ‬ای ٗؼه‪ٗ ٕٞ‬حط‪ ٕٝ‬ث‪ٞ‬زیٖ ثبیس ‪ٛ‬عزیٌتطی‪ ٚ‬اكطاز ث‪ٗ ٠‬ؼه‪ٗٞ‬ب‪ ٙ‬ضا ثطای‬
‫ؾطپطؾتی ربٗؼ‪ ٠‬ثط ُعی‪ٜ‬یٖ ای‪ٛ ٚ‬عزیٌی ضا ٗیت‪ٞ‬ا‪ ٙ‬ثب ؾ‪ٗ ٠‬ؼیبض ٗؼی‪ ٚ‬زاقت ‪:‬‬

‫اق‪ٜ‬بیی ثب احٌبٕ اؾالٗی(كوب‪١‬ت) قبیؿتِی ض‪ٝ‬حی ‪ ٝ‬اذالهی (تو‪ٞ‬ا ) ‪ً ٝ‬بضایی زض ازاض‪ ٟ‬ربٗؼ‪ ٠‬ث‪ٜ‬بثط ای‪ ٚ‬زض ز‪ٝ‬ضا‪ٙ‬‬
‫ؿیجت كوی‪٢‬ب‪ ٙ‬ػبزّ ‪ٗ ٝ‬سیط ٗسثط – ً‪ ٠‬ای‪ٝ ٚ‬یػُی ‪١‬ب زض ا‪ٛ‬ب‪ُ ٙ‬طز اٗبز‪ – ٟ‬قبیؿت‪ ٠‬حٌ٘طا‪ٛ‬ی ثط ربٗؼ‪ ٠‬اؾالٗی ا‪ٛ‬س‬

‫ثجیكتط ثسا‪ٛ‬یٖ‬

‫‪ٝ‬الیت كوی‪ ،٠‬ت‪٢ٜ‬ب ُعی‪ ٠ٜ‬پیف ض‪ٝ‬‬

‫اظ ا‪ ٙ‬رب ً‪١ ٠‬یچ ًؽ ‪ٛ‬هت ؿیط كوی‪٢‬ب‪ ٙ‬ضا ‪٘ٛ‬یپصیطز ت‪٢ٜ‬ب ز‪ُ ٝ‬عی‪ ٠ٜ‬پیف ض‪ ٝ‬زاضیٖ‪:‬‬

‫‪-1‬ثب ا‪ ٠ً ٙ‬ؾیبؾت ‪ ٝ‬زیب‪ٛ‬ت زض اؾالٕ اٗیرت‪ ٠‬ا‪ٛ‬س ٗؼه‪ٗٞ‬ب‪ ٙ‬اظ اٗ‪ٞ‬ض ارت٘بػی اٗ‪ٞ‬ض ٗطزٕ ؿلٔت ‪ٝ‬ضظیس‪ٟ‬‬
‫‪ًٝ‬ؿی ضا ث‪ ٠‬ػ‪ٜٞ‬ا‪ٗ ٙ‬طرغ ضؾیسُی ث‪ ٠‬ای‪ ٚ‬اٗ‪ٞ‬ض ٗؼطكی ‪ٌٛ‬طز‪ ٟ‬ا‪ٛ‬س‬
 ‫‪ -2‬پیك‪ٞ‬ایب‪ٗ ٙ‬ؼه‪ ٕٞ‬كو‪٢‬ب ضا –اكع‪ ٙٝ‬ثط ٗؿبئْ زی‪ٜ‬ی‪ -‬زض اٗ‪ٞ‬ض ؾیبؾی ‪ٝ‬حٌ‪ٗٞ‬تی ‪ٛ‬یع رب‪ٛ‬كی‪ ٚ‬ذ‪ٞ‬ز‬
‫ؾبذت‪ ٠‬ا‪ٛ‬س‬
‫‪ٛ‬بُلت‪ ٠‬پیساؾت زض ای‪ٗ ٚ‬یب‪ُ ٙ‬عی‪ ٠ٜ‬ز‪ ٕٝ‬پصیطكت‪ٜ‬ی اؾت‬

‫‪ٝ‬الیت یب ‪ًٝ‬بٓت؟‬
‫ثطذی اظٗ‪ٜ‬توسا‪ٝ ٙ‬الیت ؾیبؾی كوی‪ ٠‬چ‪ٜ‬ی‪ٗ ٚ‬ی پ‪ٜ‬ساض‪ٛ‬س ً‪ٝ ٠‬الیت زض كو‪ ٠‬اؾالٕ ت‪٢ٜ‬ب ث‪ٗ ٠‬ؼ‪ٜ‬بی‬
‫ؾطپطؾتی اكطاز ‪ٛ‬ب ثبٓؾ ‪ ٝ‬كبهس ضقس ػوال‪ٛ‬ی اؾت ‪٘ٛ ٝ‬ی ت‪ٞ‬ا‪ ٙ‬ا‪ ٙ‬ضا زض ثبض‪ ٟ‬ی حبً٘یت ؾیبؾی ث‪ً ٠‬بض‬
‫ُطكت ای‪ُ ٚ‬ط‪ ٟٝ‬ثب تبًیس ث‪ ٠‬ای‪ ٠ً ٚ‬حٌ‪ٗٞ‬ت اؾبؾب اظ ‪ٞٛ‬ع ‪ًٝ‬بٓت اؾت هب‪ ٙٞٛ‬اؾبؾی ر٘‪ٞ٢‬ضی اؾالٗی‬
‫ایطا‪ ٙ‬ضا ُطكتبض ت‪ٜ‬بهًی حْ ‪ٛ‬بقس‪ٛ‬ی ٗیسا‪ٜٛ‬س چطا ً‪ ٠‬ا ظ یي ؾ‪ٗ ٞ‬طزٕ ضا چ‪ٜ‬ب‪ٛ ٙ‬بثبٓـب‪ ٝ ٙ‬زی‪ٞ‬ا‪ِٛ‬ب‪ٗ ٙ‬ی‬
‫ق٘بضز ‪ ٝ‬اظ زیِط ؾ‪ُ ٞ‬عی‪ٜ‬ف ‪ٓٝ‬ی‪ ٠‬اٗط ضا ث‪ ٠‬ا‪ٛ‬ب‪ٗ ٙ‬ی ؾپبضز‪:‬‬

‫ٗؼ‪ٜ‬بی ‪ٗ ...‬طارؼ‪ ٠‬ث‪ ٠‬اضای اًخطیت ای‪ ٚ‬اؾت ً‪ ٠‬زض ‪٢ٛ‬بیت اٗط ای‪ ٚ‬ذ‪ٞ‬ز ٗطزٕ ا‪ٛ‬س ً‪ ٠‬ثبیس ض‪١‬جط ‪ٓٝ ٝ‬ی‬
‫اٗط ذ‪ٞ‬ز ضا تؼیی‪ًٜٜ ٚ‬س ‪٘١‬ب‪ٗ ٙ‬طزٗی ً‪ ٠‬زض ؾیؿتٖ ‪ٝ‬الیت كوی‪٘١ ٠‬چ‪ ٙٞ‬نـبض ‪ٗ ٝ‬زب‪ٛ‬ی‪ ... ٚ‬كطو قس‪ٟ‬‬
‫ا‪ٛ‬ساُط ث‪ ٠‬ضاؾتی ٗ‪ٓٞ‬ی ػٔی‪ ٠‬قطػب یب ه‪ٜٛٞ‬ب ثت‪ٞ‬ا‪ٛ‬س ‪ٓٝ‬ی اٗط ذ‪ٞ‬ز ضا تؼیی‪ ٝ ٚ‬ا‪ٛ‬تربة ً‪ٜ‬س ا‪ ٝ‬زیِط ثبٓؾ ‪ٝ‬‬
‫ػبهْ اؾت ‪َ ٝ‬جیؼتب زیِط ٗ‪ٓٞ‬ی ػٔی‪ٛ ٠‬یؿت تب ‪ٛ‬یبظ ث‪ٓٝ ٠‬ی اٗط زاقت‪ ٠‬ثبقس‬
‫ثطای ‪ٛ‬وس ‪ ٝ‬ثطضؾی ای‪ٛ ٚ‬ظطی‪، ٠‬ت‪ٞ‬ر‪ ٠‬ث‪ ٠‬ز‪ٌٛ ٝ‬ت‪ ٠‬يط‪ٝ‬ضی ٗی ‪٘ٛ‬بیس‪:‬‬
‫‪ٓٝ.1‬ی زض انُالح قطػی –چ‪ٜ‬ب‪ ٠ٌٛ‬اقبض‪ ٟ‬قس‪ ٟ‬قس‪ -‬ث‪ً ٠‬ؿی ٗی ُ‪ٞ‬ی‪ٜ‬س ً‪ ٠‬ثط اكطاز زیِطی ً‪ٓٞٗ ٠‬ی‬
‫ػٔی‪ ٠‬ذ‪ٞ‬ا‪ٛ‬س‪ٗ ٟ‬ی ق‪ٛٞ‬ستؿٍٔ زاضز ‪ٗ ٝ‬ی ت‪ٞ‬ا‪ٛ‬س ثطای ٗخبّ زض اٗ‪ٞ‬اّ ا‪ٛ‬ب‪ – ٙ‬ثب ضػبیت ٗهٔحت‪-‬تهطف‬
‫ً‪ٜ‬س یب ثط هطاضزاز ‪١‬بی ا‪ٛ‬ب‪٢ٗ ٙ‬ط تبییس ‪٢ٛ‬س‪ٌٛ .‬ت‪ ٠‬قبیب‪ ٙ‬ت‪ٞ‬ر‪ ٠‬ای‪ٝ ٠ٌٜ‬الیت ‪ ٝ‬هی٘‪ٗٞ‬ت‪،‬ثب ثٔ‪ٞ‬ؽ ‪ً٘ ٝ‬بّ‬
‫ػؤی ٗ‪ٓٞ‬ی ػٔی‪ٛ ٠‬ب ؾبظًبض ‪ٛ‬یؿت چ‪ٜ‬ب‪ ٠ٌٛ‬ث‪ ٠‬كطٗ‪ٞ‬ز‪ ٟ‬هطا‪ً ٙ‬طیٖ ذسا ‪ ٝ‬پیبٗجطـ ‪ٛ ٝ‬یع ًؿب‪ٛ‬ی چ‪ ٙٞ‬اٗبٕ‬
‫ػٔی ‪ٓٝ‬ی ‪ٗ ٠٘١‬ؿٔ٘ب‪ٛ‬ب‪ ٙ‬ا‪ٛ‬س‪.‬چ‪ٜ‬ی‪ٝ ٚ‬الیتی ‪ ٠ٛ‬ت‪٢ٜ‬ب تحویط ٗ‪ٜٗٞ‬ب‪ ٙ‬ضا ث‪٘١ ٠‬طا‪ٛ ٟ‬ساضز‪ ،‬ثٌٔ‪ٗ ٠‬بی‪ ٠‬اكتربض ا‪ٛ‬ب‪ٙ‬‬
‫اؾت ا‪ ٙ‬ؾب‪ ٠ً ٙ‬ذسا‪ٛٝ‬س ٕتؼبّ ذ‪ٞ‬ز ضا ‪ٓٝ‬ی ٗ‪ٜٗٞ‬ب‪ٗ ٙ‬یر‪ٞ‬ا‪ٛ‬س ‪ً ٝ‬بكطا‪ ٙ‬ضا زض هٔ٘ط‪ٝ ٝ‬الیت َبؿ‪ٞ‬ت ربی‬
‫ٗی ز‪١‬س‪.‬‬

‫‪.2‬زض ‪ٛ‬ظبٕ ؾیبؾی اؾالٕ‪،‬حن كطٗب‪ٛ‬ط‪ٝ‬ایی ثط ٗطزٕ زض زضر‪ٛ ٠‬رؿت اظ ا‪ ٙ‬ذساؾت‪ .‬ثط ای‪ ٚ‬اؾبؼ‬
‫‪،‬حٌ‪ٗٞ‬تی ضا ٗی ت‪ٞ‬ا‪ ٙ‬زاضای ٗكط‪ٝ‬ػیت زا‪ٛ‬ؿت ً‪ ٠‬ثب اش‪ ٙ‬تبییس آ‪٢‬ی ‪٘١‬طا‪ ٟ‬ثبقس‪.‬زالیْ ُ‪ٛٞ‬بُ‪ٛٞ‬ی ً‪٠‬‬
‫پیبٗجطا‪ ، ٙ‬اٗبٗب‪ ٝ ٝ ٙ‬كوی‪٢‬ب‪ ٙ‬ػسآت پیك‪ ٠‬ضا ثط ٗؿ‪ٜ‬س ‪ٝ‬الیت ٗی ‪ٛ‬كب‪ٛ‬س‪ٗ،‬كط‪ٝ‬ػیت حٌ‪ٗٞ‬ت ا‪ٛ‬ب‪ ٙ‬ضا ‪ٛ‬یع‬
‫ٗی‪ٜ٘‬بی‪ٜ‬س‪١ ،‬ط چ‪ٜ‬س ثطهطاضی حٌ‪ٗٞ‬ت‪،‬اكع‪ ٙٝ‬ثط ٗكط‪ٝ‬ػیت آ‪٢‬ی‪،‬زض ُط‪ ٝ‬ثطذ‪ٞ‬ضزاضی اظ ٗوج‪ٓٞ‬یت ػ٘‪ٗٞ‬ی‬
‫ٍ ًؿی‬
‫اؾت‪ .‬آجت‪ٞ٘١ ٠‬اض‪ ٟ‬ثبیس ای‪ٌٛ ٚ‬ت‪ ٠‬ضا یبز زاقت ً‪ ٠‬ثط اؾبؼ ا‪ٛ‬سیك‪ ٠‬انیْ اؾالٗی ‪ٗ ،‬طزٕ ‪١‬یچ ا‪ٟ‬‬
‫ضا ث‪ٝ ٠‬الیت ‪٘ٛ‬ی ضؾب‪ٜٛ‬س ‪ ٝ‬ث‪ ٠‬حٌ‪ٗٞ‬ت ‪١‬یچ ًؽ ٗكط‪ٝ‬ػیت ‪٘ٛ‬ی ثرك‪ٜ‬س‪.‬‬
‫چطا كوب‪١‬ت؟‬
‫پیك‪ٞ‬ایب‪ٗ ٙ‬ؼه‪ ٕٞ‬ا‪ٝ‬نبف ثؿیبضی ثطای ًبضُعاضا‪ ٙ‬حٌ‪ٗٞ‬ت اؾالٗی ثط ق٘طز‪ ٟ‬ا‪ٛ‬س ً‪ ٠‬ثطذی اظ ا‪٢ٛ‬ب‬
‫چ‪ٜ‬ی‪ ٚ‬اؾت‪ :‬ػسآت‪،‬اٗب‪ٛ‬ت‪،‬حؿ‪ ٚ‬تسثیط‪ٝ‬ؾیبؾت‪ ،‬حٔ٘‪ ٞ‬ثطزثبضی ‪ ٝ‬ػٖٔ ‪ٝ‬اُب‪١‬ی‪.‬اظ ؾ‪ٞ‬ی زیِط‪-‬چ‪ٜ‬ب‪٠ٌٛ‬‬
‫پیف اظ ای‪ُ ٙ‬صقت‪ -‬زض ض‪ٝ‬ایبت ٗطث‪ ٌٞ‬ث‪ٝ ٠‬الیت كوی‪،٠‬ثط ‪ٝ‬یػُی((اُب‪١‬ی اظ حالّ ‪ ٝ‬حطإ آ‪٢‬ی))تبًیس‬
‫قس‪ ٝ ٟ‬ای‪ ٚ‬نلت‪ٝ ،‬یػُی انٔی حبًٖ اؾالٗی ٗؼطكی ُطزیس‪ ٟ‬اؾت‪ .‬ثطرؿت‪ ٠‬ؾبظی ای‪ٝ ٚ‬یػُی اظ ا‪ٙ‬‬
‫ض‪ٝ‬ؾت ً‪ٛ ٠‬ظبٕ اؾالٗی –ثط ذالف ‪١‬بی ؾٌ‪ٞ‬الض‪-‬ت‪٢ٜ‬ب ث‪ ٠‬ظ‪ٛ‬سُی ‪ٗ ٝ‬ؼكیت ز‪ٛ‬ی‪ٞ‬ی ‪٘ٛ‬ی ا‪ٛ‬سیكس‪،‬ثٌٔ‪ ٠‬زض‬
‫پی ا‪ ٙ‬اؾت ً‪ ٠٘١ ٠‬اٗ‪ٞ‬ض ربٗؼ‪ ٠‬ضا ثب ثط‪ٛ‬بٗ‪١ ٠‬ب ‪ ٝ‬ه‪ٞ‬ا‪ٛ‬ی‪ ٚ‬آ‪٢‬ی ‪٘١‬ب‪ َٜ١‬ؾبظز‪ .‬ثط ‪٘١‬ی‪ ٚ‬پبی‪،٠‬تبًیس ثط‬
‫كوب‪١‬ت حبًٖ اؾالٗی ث‪ٗ ٠‬ؼ‪ٜ‬بی ‪ٛ‬بزیس‪ُ ٟ‬طكت‪ ٚ‬نلبت ارت‪ٜ‬بة ‪ٛ‬بپصیط زیِط ‪ٛ‬یؿت‪ .‬ثب ای‪ ٠٘١ ٚ‬ثطذی اظ‬
‫‪ٞٛ‬یؿ‪ٜ‬سُب‪ ٙ‬ث‪ ٠ُٛٞ ٠‬ای ؾر‪ٗ ٚ‬ی ُ‪ٞ‬ی‪ٜ‬س ً‪ُٞ ٠‬یی كوب‪١‬ت ‪ ٝ‬ؾیبؾت ٗساضی ثب یٌسیِط ً‪ٜ‬بض ‪ٖٛ‬ی ای‪ٜ‬س‪.‬‬
‫اظ ‪٘١‬ی‪ ٚ‬ض‪، ٝ‬ای‪ٜ‬ب‪ ٙ‬زذبٓت ػبٓ٘ب‪ ٙ‬زی‪ٜ‬ی زض ؾیبؾت ضا ثط ‪٘ٛ‬ی تبث‪ٜ‬س ‪ٝ ٝ‬ظیل‪ ٠‬ا‪ٛ‬ب‪ ٙ‬ضا ی‪ ٠‬اضائ‪ ٠‬ان‪ٝ ّٞ‬‬
‫ضا‪ٌ١‬بض‪١‬بی ًٔی ٗ‪ٜ‬حهط ٗی ؾبظ‪ٛ‬س ‪ُ .‬ط‪١ٝ‬ی زیِط ‪ٛ‬یع ‪ٝ‬الیت ضا قبیؿت‪ ٠‬كوی‪ٛ ٠‬سا‪ٛ‬ؿت‪،٠‬ثط ‪ٛ‬ظبضت ‪ٝ‬ی‬
‫تبًیس ٗی ‪ٝ‬ضظ‪ٛ‬س‪.‬‬
‫ثی‪ٜ‬سیكیٖ‬
‫‪ٛ‬ظبضت كوی‪٠‬‬
‫زض ر‪ٜ‬جف ٗكط‪َٝ‬یت ‪ ،‬زض ٗتٖ٘ هب‪ ٙٞٛ‬اؾبؾی‪،‬انٔی ُ‪ٜ‬زب‪ٛ‬س‪ ٟ‬قسً‪ ٠‬ثط پبی‪ ٠‬ا‪١ ٙ‬یئتی پ‪ٜ‬ذ ‪ٛ‬لط‪ ٟ‬اظ‬
‫ػٔ٘بی زی‪ٜ‬ی ثط ٗه‪ٞ‬ثبت ٗزٔؽ ‪ٛ‬ظبضت ٗی ًطز‪ .‬ث‪ٛ ٠‬ظط ق٘ب ‪ ،‬ایب نطف ‪ٛ‬ظبضت كوی‪٢‬ب‪ -ٙ‬ثس‪ ٙٝ‬حن‬
‫زذبٓت زض اٗ‪ٞ‬ض ؾیبؾی ‪ ٝ‬حٌ‪ٗٞ‬تی‪ٗ -‬ی ت‪ٞ‬ا‪ٛ‬س اؾالٗی ث‪ٞ‬ز‪ ٙ‬ه‪ٞ‬ا‪ٛ‬ی‪ ٝ ٚ‬حٌ‪ٗٞ‬ت ضا تً٘ی‪ًٜ ٚ‬س؟‬
‫ا‪١‬ساف حٌ‪ٗٞ‬ت زی‪ٜ‬ی‬
‫زض ا‪ٛ‬سیك‪ ٠‬انیْ اؾالٗی‪ ،‬حٌ‪ٗٞ‬ت ‪ ٝ‬ظٗبٕ زاضی ‪ٝ‬ؾیٔ‪ ٠‬ای ثطای ضؾیس‪ ٙ‬ث‪ ٠‬ا‪١‬ساف قرهی یب ُط‪١ٝ‬ی‬
‫‪ٛ‬ج‪ٞ‬ز‪ ٟ‬ثٌٔ‪ٗ ٠‬ؿئ‪ٓٞ‬یتی ؾ‪ِٜ‬ی‪ ٝ ٚ‬اٗب‪ٛ‬تی ُطا‪ٛ‬ج‪٢‬بؾت‪:‬چ‪ٜ‬ب‪ ٠ٌٛ‬اٗبٕ ػٔی ث‪ ٠‬یٌی اظ ًبضُعاضا‪ ٙ‬ذ‪ٞ‬ز ٗی‬
‫كطٗبیس‪:‬‬
‫ا‪ ٙ‬ػ٘ٔي ٓیؽ ٓي ثُؼ٘‪ ٠ٌٜٓ ٝ ٠‬كی ػ‪ٜ‬وي اٗب‪ً:٠ٛ‬بضی ً‪ ٠‬ثط ػ‪٢‬س‪ ٟ‬ت‪ٞ‬ؾت‪ٛ،‬ب‪ ٙ‬ذ‪ٞ‬ضـ ت‪ٛ ٞ‬یؿت‪،‬ثٌٔ‪٠‬‬
‫ی اؾت‪.‬‬
‫ثط ُطز‪ٛ‬ت اٗب‪ٛ‬ت‬
‫ثط ای‪ ٚ‬اؾبؼ‪،‬حٌ‪ٗٞ‬ت زض ‪ٛ‬ظط اٗیطٗ‪ٜٗٞ‬ب‪ ٙ‬اظ ًلكی ‪ٝ‬نٔ‪ ٠‬ظز‪ٛ ٟ‬یع ًٖ ث‪٢‬بتط اؾت‪ِٗ،‬ط ا‪٢ٌٛ‬ج‪ ٠‬تحون‬
‫ا‪١‬ساف ‪ٝ‬االی آ‪٢‬ی ثیب‪ٛ‬زبٗس‪.‬حٌ‪ٗٞ‬ت اؾالٗی ث‪ ٠‬ػ٘طا‪ ٝ ٙ‬اثبزا‪ٛ‬ی‪،‬ت‪ٞ‬ظیغ ػبزال‪ ٠ٛ‬حط‪ٝ‬ت‪،‬ثطهطاضی‬
‫اٗ‪ٜ‬یت‪ُ،‬ؿتطـ تؼٔیٖ ‪ ٝ‬تطثیت ‪ ٝ‬ح٘بیت اظ هكط ‪١‬بی ؾت٘سیس‪ ٝ ٟ‬اؾیت پصیط ت‪ٞ‬ر‪٢‬ی ‪ٝ‬یػ‪ ٟ‬زاضز ‪ ٝ‬زض‬
‫ً‪ٜ‬بض ا‪١ ٙ‬ب‪،‬اضٗب‪١ ٙ‬بی ‪ٛ‬تؼبٓی ‪ ٝ‬اال‪١‬ی ضا ‪ٛ‬بزیس‪٘ٛ ٟ‬ی ُیطز‪ ٝ‬ضقس ‪ ٝ‬تؼبٓی ٗؼ‪ٜٞ‬ی ضا زض ؾط ٓ‪ٞ‬ح‪ ٠‬ا‪١‬ساف‬
‫ذ‪ٞ‬ز ربی ٗی ز‪١‬س‪.‬اٗبٕ ػٔی زضثبض‪ ٟ‬ی ثطذی اظ ا‪١‬ساف ز‪ٛ‬ی‪ٞ‬ی ‪ ٝ‬اذطتی حٌ‪ٗٞ‬تر‪ٞ‬ز ٗی كطٗبیس‪:‬‬

‫ذسایب!ت‪ٗ ٞ‬یسا‪ٛ‬ی ا‪ٛ‬چ‪ ٠‬اظ ٗب ضكت‪ ٠ٛ،‬ث‪ ٠‬زٓیْ ضؿجت زضهسضت ث‪ٞ‬ز ‪ ٠ٛ ٝ‬اظ ز‪ٛ‬یبی ‪ٛ‬بچیع‪،‬ذ‪ٞ‬اؾت‪ٚ‬‬
‫ظیبزت‪،‬ثٌٔ‪ٗ ٠‬ی ذ‪ٞ‬اؾتیٖ ‪ٛ‬كب‪١ ٠ٛ‬بی زی‪ ٚ‬ضا ث‪ ٠‬ربیی ً‪ ٠‬ث‪ٞ‬ز ‪،‬ث‪ٜ‬كب‪ٛ‬یٖ ‪ ٝ‬انالح ضا زض ق‪٢‬ط ‪١‬بیت ظب‪١‬ط‬
‫ُطزا‪ٛ‬یٖ تب ث‪ٜ‬سُب‪ ٙ‬ؾتٖ زیس‪ ٟ‬ات ضا ای٘‪ٜ‬ی كطا‪ ٖ١‬ایس ‪ ٝ‬حس‪ٝ‬ز يبیغ ٗب‪ٛ‬س‪ ٟ‬ات ارطا ُطزز‪.‬‬

‫‪ٝ‬ظبیق ًبضُعاضا‪ ٙ‬حٌ‪ٗٞ‬ت اؾالٗی‬

‫‪ .1‬ضػبیت تو‪ٞ‬ای آ‪٢‬ی‪ :‬اٗبٕ ػٔی زض ‪ٛ‬بٗ‪ ٠‬ای ث‪ ٠‬یٌی اظ ًبضُعاضا‪ ٙ‬ذ‪ٞ‬ز ٗی ‪ٞٛ‬یؿس‪:‬‬

‫ث‪ ٠‬ا‪ ٝ‬كطٗب‪ٗ ٙ‬ی ز‪ ٠ً ٖ١‬اظ ذسا ثتطؾس ‪ ،‬زض ًبض ‪١‬بی ‪٢ٛ‬ب‪ٛ‬ف ‪ً ٝ‬طز‪١ ٟ‬بی پ‪٢ٜ‬ب‪ٛ‬ف ‪:‬ا‪ٛ‬زب ً‪ ٠‬رع ذسا‬
‫ًؿی ‪ِٛ‬ط‪ٛ‬س‪ٛ ٟ‬یؿت‪ ٞ‬رع ا‪ ٝ‬ضا ثط‪ٛ‬س‪.ٟ‬‬

‫‪.2‬قبیؿت‪ ٠‬ؾبالضی ‪ :‬زض ػ‪٢‬س ‪ٛ‬بٗ‪ٗ ٠‬ؼط‪ٝ‬ف ٗبٓي اقتط‪ ،‬زض ای‪ ٚ‬ثبض‪ ٟ‬چ‪ٜ‬ی‪ ٚ‬اٗس‪ ٟ‬اؾت‪:‬‬
‫ثطای زا‪ٝ‬ضی ٗیب‪ٗ ٙ‬طزٕ‪ ،‬اظ ضػیت ذ‪ٞ‬ز ‪،‬ا‪ ٙ‬ضا ُعی‪ٛ ٠ً ٚ‬عز ت‪ ٞ‬ثطتطی‪ ٚ‬اؾت‪ :‬ا‪ً ٠ٌٛ‬بض ‪١‬ب ثط ا‪ ٝ‬زق‪ٞ‬اض‬
‫‪ِٛ‬طزز ‪ ٝ‬ؾتیع ذه٘ب‪ٝ ٙ‬ی ضا ث‪ٓ ٠‬زبرت ‪ٌٛ‬كب‪ٛ‬س‪ ...‬زض ًبض ػبٗال‪ ٙ‬ذ‪ٞ‬ز ثی‪ٜ‬سیف ‪ ٝ‬پؽ اظ اظٗ‪ٞ‬ز‪ ٙ‬ث‪٠‬‬
‫ًبضقب‪ ٙ‬ثِ٘بض ‪ ٝ‬ث‪ٗ ٠‬یْ ذ‪ٞ‬ز ‪ٝ‬ثی ٗك‪ٞ‬ضت زیِطا‪ ٙ‬ث‪ً ٠‬بضی ٗره‪ٞ‬ل قب‪ٗ ٙ‬ساض ‪.‬‬
‫ةیبز ا‪ٝ‬ضی ظ‪ٛ‬سُی تز٘ٔی ث‪ٜ‬ی ػجبؼ اضظ‪ٗ ٝ‬ی ً‪ٜ‬س ًبـ اٗبٕ‬
‫‪ .3‬ظ‪١‬س ‪ ٝ‬ؾبز‪ ٟ‬ظیؿتی‪ٗ :‬ؼٔی ث‪ ٚ‬ذ‪ٜ‬یؽ ‪ٟ‬‬
‫نبزم ث‪ ٠‬حٌ‪ٗٞ‬ت زؾت ٗی یبكت ‪ ٝ‬زض پی ا‪ ٙ‬یبضا‪ٛ‬ف ‪ٛ‬یع ث‪ ٠‬ضكب‪ ٟ‬اهتهبزی ٗی ضؾیس‪ٛ‬س‪ .‬اٗبٕ ای‪ ٚ‬پ‪ٜ‬ساض‬
‫ضا ذبٕ ٗی ذ‪ٞ‬ا‪ٛ‬س ‪ ٝ‬ثط ای‪ٌٛ ٚ‬ت‪ ٠‬تبًیس ٗی ‪ٝ‬ضظز ً‪ ٠‬زض ن‪ٞ‬ضت زؾت یبثی ث‪ ٠‬حٌ‪ٗٞ‬ت‪ ،‬ضا‪١‬ی رع‬
‫پ‪ٞ‬ؾیس‪ٓ ٙ‬جبؼ ذك‪ ٝ ٚ‬ذ‪ٞ‬ضز‪ ٙ‬ذ‪ٞ‬ضاًی ‪١‬بی ‪ٛ‬بُ‪ٞ‬اض زض پیف ‪ٛ‬یؿت‪.‬‬

‫اٗبٕ ػٔی ‪ٛ‬یع زض ای‪ ٚ‬ثبض‪ٗ ٟ‬ی كطٗبیس‪:‬‬

‫ذسا ثط پیك‪ٞ‬ایب‪ ٙ‬زازُط ‪ٝ‬ارت كطٗ‪ٞ‬ز‪ ٟ‬ذ‪ٞ‬ز ضا ثب ٗطزٕ ‪ٛ‬بات‪ٞ‬ا‪ ٙ‬ثطاثط ‪ٜ٢ٛ‬س تب ٗؿت٘‪ٜ‬سی‪،‬ت‪ِٜ‬سؾتطا ث‪٠‬‬
‫‪١‬یزب‪ٛ ٙ‬یبضز ‪ٝ‬ث‪َ ٠‬ـیب‪ٝ ٙ‬ا‪ٛ‬ساضز‪.‬‬

‫‪.4‬ثطاثط ا‪ٌٛ‬بقت‪ِ٘١ ٚ‬ب‪ ٙ‬زض حو‪ٞ‬م ارت٘بػی‪ :‬اٗبٕ ػٔی ذٔیل‪ ٠‬ز‪ ٕٝ‬ضاث‪ ٠‬ضػبیت ؾ‪ٗ ٠‬ؿئٔ‪ ٠‬اؾبؾی‬
‫ؾلبضـ ٗی ً‪ٜ‬س‪:‬‬
‫اهبٗ‪ ٠‬حس قطػی ثط ذ‪ٞ‬یكب‪ٛٝ‬س ‪ ٝ‬ثیِب‪ُ،٠ٛ‬طز‪٢ٛ ٙ‬بز‪ ٙ‬ث‪ ٠‬كطٗب‪ ٙ‬ذسا‪ٛٝ‬س زض حبّ ذك‪ٜٞ‬زی ‪ ٝ‬ؿًج‪ٜ‬بًی ‪ٝ‬‬
‫توؿیٖ ػبزال‪ ٠ٛ‬ثیت آ٘بّ ٗیب‪ٛ ٠٘١ ٙ‬ػاز ‪١‬ب‪.‬‬

‫‪ .5‬اضتجبٌ ٗؿتویٖ ثب ٗطزٕ‪ :‬اٗیط ٗ‪ٜٗٞ‬ب‪ ٙ‬زض ‪٘١‬ی‪ ٚ‬ثبض‪ ٟ‬ث‪ٗ ٠‬بٓي اقتط ٗی كطٗبیس‪:‬‬
‫كطا‪ٝ‬ا‪ ٙ‬ذ‪ٞ‬ز ضا اظ ضػیت خ‪ٝ‬یف پ‪٢ٜ‬ب‪، ٌٚٗ ٙ‬پ‪٢ٜ‬ب‪ ٙ‬قس‪ٝ ٙ‬آیب‪ ٙ‬اظ ضػیت‪ ٠ٛٞ٘ٛ ،‬ای اؾت اظ ت‪ َٜ‬ذ‪ٞ‬یی‬
‫‪ ًٖ ٝ‬اَالػی زض ًبض ‪١‬ب‪.‬‬

‫‪.6‬كوط ظزایی ‪ ٝ‬تبٗی‪ ٚ‬ػسآت ارت٘بػی‪:‬اٗبٕ ػٔی پیطٗطزی ضا زض حبّ ُسایی زیس ‪ِٜ١ ٝ‬بٗی ً‪ ٠‬اظ‬
‫‪ٝ‬يؼیت ا‪ ٝ‬پطؾیس ‪ ،‬زض پبؾد چ‪ٜ‬ی‪ ٚ‬ق‪ٜ‬یس‪:‬‬

‫((ٗطزی ‪ٛ‬هطا‪ٛ‬ی اؾت))اٗبٕ كطٗ‪ٞ‬ز‪:‬‬

‫تب ت‪ٞ‬ا‪ ٙ‬زاقت‪ ،‬ا‪ ٝ‬ضا ث‪ً ٠‬بض ُطكتیس ‪ِٜ١ ٝ‬بٗی ً‪ ٠‬ث‪ ٠‬پیطی ضؾیس‪ .‬ض‪ٝ‬ظی اـ ضا ثطیسیس! اظ ای‪ ٚ‬پؽ‬
‫حو‪ٞ‬م ا‪ ٝ‬ضا اظ ثیت آ٘بّ ثپطزاظیس‪.‬‬

‫حٌ‪ٗٞ‬ت زی‪ٜ‬ی ‪ٗ ٝ‬طزٕ ؾبالضی‬

‫اٗط‪ٝ‬ظ‪ ٟ‬زض ػطن‪ ٠‬كط‪ِٜ١‬ی ؾیبؾی ث‪ٝ ٠‬اغ‪١ ٟ‬بی كطا‪ٝ‬ا‪ٛ‬ی ثط ٗیر‪ٞ‬ضیٖ ً‪ ٠‬ث‪ ٠‬زٓیْ پب ككبضی ثط ٗ‪ٜ‬عٓت ‪ٝ‬‬
‫حو‪ٞ‬م آزٗی اظ رصاثیت ثؿیبضی ثطذ‪ٞ‬ضزاض‪ٛ‬س ‪ ٝ‬ث‪ ٠‬ؾرتی ٗی ت‪ٞ‬ا‪ ٙ‬ثب ٗحت‪ٞ‬ای آ‪٢ٛ‬ب ٗربٓلت ‪ٝ‬ضظیس‪ .‬اظ‬
‫ؾ‪ٞ‬ی زیِط ای‪ٝ ٚ‬اغ‪١ ٟ‬ب ُب‪ ٟ‬زض ذ‪ٞ‬اؾتِب‪ ٟ‬انٔی ذ‪ٞ‬ز ثب ‪ٛ‬ظطی‪١ ٠‬ب ‪ ٝ‬پیف كطو ‪١‬بیی ‪٘١‬طا‪ ٟ‬ا‪ٛ‬س ً‪٠‬‬
‫ٗ‪ٜٗٞ‬ب‪ ٙ‬ضا ث‪ٝ ٠‬اً‪ٜ‬كی ٗ‪ٜ‬لی ‪ٝ‬ا ٗی زاض‪ٛ‬س (اؾالٕ ‪ ٝ‬زٗ‪ًٞ‬طاؾی) ضا ت‪ٜ‬بهى آٗیع ٗی ذ‪ٞ‬ا‪ٜٛ‬س یب تلؿیطی اظ‬
‫زٗ‪ًٞ‬طاؾی ضا ثب قطى ‪ ٝ‬ز‪ُٝ‬ب‪ ٠ٛ‬پطؾتی یٌؿب‪ٗ ٙ‬ی ق٘بض‪ٛ‬س‪ .‬ثطضؾی ای‪ ٚ‬ثحج زضاظزاٗ‪ ٠ٜ‬ضا زض هبٓت‬
‫چ‪ٜ‬س ‪ٌٛ‬ت‪ًٞ ٠‬تب‪ ٟ‬ذالن‪ٗ ٠‬ی ً‪ٜ‬یٖ‪:‬‬
‫‪.1‬اقتطاى ٓلظی‪،‬ذبؾتِب‪ٗ ٟ‬ـبُٓبت ثؿیبضی اؾت‪،‬اظ ای‪ ٚ‬ض‪ُ ٝ‬بٕ ‪ٛ‬رؿت ثطای پبیب‪ ٙ‬ثركیس‪ ٙ‬ث‪٠‬‬
‫ثؿیبضی اظ ‪ٛ‬عاع ‪١‬ب آ‪ ٙ‬اؾت ً‪ٝ ٠‬اغ‪١ ٟ‬بی ٗ‪ٞ‬ضز ُلتِ‪ ٞ‬ث‪ ٠‬زهت تؼطیق ُطز‪ٛ‬س‪.‬اُط زض تؼطیق‬
‫زٗ‪ًٞ‬طاؾی ثی ‪ٛ‬یبظی ا‪ٛ‬ؿب‪ ٙ‬اظ هب‪ ٙٞٛ‬آ‪٢‬ی ضا ثِ‪ٜ‬زب‪ٛ‬یٖ ‪ ٝ‬آزٗی ضا ٗح‪ٞ‬ض ‪ ٠٘١‬اضظـ ‪١‬ب ث‪ ٠‬ق٘بض آ‪ٝ‬ضیٖ‬
‫ثی تطزیس ض‪ ٟ‬آ‪ٝ‬ضز زٗ‪ًٞ‬طاؾی ثب ا‪ٛ‬سیك‪ ٠‬ت‪ٞ‬حیسی ؾبظُبض ‪ٛ‬ر‪ٞ‬ا‪١‬س ث‪ٞ‬ز‪٘١ .‬چ‪ٜ‬ی‪ُ ٚ‬ب‪ٗ ٟ‬ساكؼب‪ٙ‬‬
‫زٗ‪ًٞ‬طاؾی‪(،‬پٔ‪ٞ‬ضآیؿٖ ٗؼطكت ق‪ٜ‬بذتی ) ضا ٗج‪ٜ‬بی ای‪ ٚ‬انْ ٗی ؾبظ‪ٛ‬س ‪ ٝ‬ضا‪ً ٟ‬كق حهیوت ضا ث‪ ٠‬ض‪ٝ‬ی‬
‫آزٗی ثؿت‪ٗ ٠‬ی ثی‪ٜٜ‬س‪ .‬ای‪ ٚ‬ا‪ٛ‬سیك‪ٛ ٠‬یع زض ازیب‪ ٙ‬ت‪ٞ‬حیسی ربیِب‪١‬ی ‪ٛ‬ساضز ‪٘ٛ ٝ‬ی ت‪ٞ‬ا‪ٛ‬س اظ اضًب‪ ٙ‬حٌ‪ٗٞ‬ت‬
 ‫اؾالٗی تٔوی ُطزز‪ .‬ؾط ا‪ٛ‬زبٕ اُط زٗ‪ًٞ‬طاؾی ضا ث‪ٗ ٠‬ؼ‪ٜ‬بی ((اضد ‪٢ٛ‬بز‪ ٙ‬ث‪ ٠‬ضای ٗطزٕ زض چبضچ‪ٞ‬ة‬
‫‪ٗٝ‬ت زی‪ٜ‬ی ‪ ٝ‬زٗ‪ًٞ‬طاؾی‬
‫اضظـ ‪١‬ب ‪ ٝ‬ان‪ ّٞ‬پصیطكت‪ ٠‬قس‪))ٟ‬تلؿیط ً‪ٜ‬یٖ‪ٗ ،‬ی ت‪ٞ‬ا‪ٛ‬یٖ اظ ؾبظُبضی حي‬
‫ؾر‪ ٚ‬ثِ‪ٞ‬ییٖ‪ .‬ثط ای‪ٗ ٚ‬ج‪ٜ‬ب زض ربٗؼ‪ ٠‬اؾالٗی‪ ،‬ضای اًخطیت تب ا‪ٛ‬زب ٗحتطٕ اؾت ً‪ ٠‬ثب ان‪ٗ ٝ ّٞ‬جب‪ٛ‬ی زی‪ٜ‬ی‬
‫‪ٛ‬بؾبظُبض ‪ٛ‬جبقس‪.‬‬
‫‪ .2‬ثطذی اظ ا‪ٛ‬سیك٘‪ٜ‬سا‪ ٙ‬ؿطثی ‪ٛ‬یع ثطای اضاز‪ ٟ‬اًخطیت‪ ،‬چبضچ‪ٞ‬ة ‪١‬بیی ٗؼی‪ٗ ٚ‬ی زاض‪ٛ‬س ‪ُ ٝ‬ؿتطز‪ٟ‬‬
‫ا‪ٛ‬تربة ٗطزٕ ضا ‪ٛ‬بٗحس‪ٝ‬ز ‪٘ٛ‬ی زا‪ٜٛ‬س‪ .‬ثطای ٗخبّ ‪ُ،‬ط‪١ٝ‬ی ٓیجطآیؿٖ ضا تطؾیٖ ً‪ٜٜ‬س‪ ٟ‬چ‪ٜ‬ی‪ ٚ‬چبضچ‪ٞ‬ثی‬
‫ٗی ق٘بض‪ٛ‬س ‪ ٝ‬زٗ‪ًٞ‬طاؾی ضا ‪ٛ‬یع ض‪ٝ‬قی ثطای ته٘یٖ ُیطی زض ای‪ٗ ٚ‬حس‪ٝ‬ز‪ ٟ‬ذبل هٔ٘ساز ٗیٌ‪ٜٜ‬س‬

‫‪ً .3‬ك‪ٞ‬ض‪١‬بیی ً‪ ٠‬ذ‪ٞ‬ز ضا زٗ‪ًٞ‬طاتیي ٗی ذ‪ٞ‬ا‪ٜٛ‬س‪،‬اؿٔجسض تحون ثركیس‪ ٙ‬ث‪ ٠‬ذ‪ٞ‬اؾت ػ٘‪ٗٞ‬ی ٗطزٕ‬
‫‪ٛ‬بًبٕ ث‪ٞ‬ز‪ ٟ‬ا‪ٛ‬س‪.‬زض ر‪٢‬ب‪ًٜٛٞ ٙ‬ی‪ُ،‬ؿتطزُی ‪ ٝ‬ت‪ٜٞ‬ع تجْیـبت ث‪ ٠ُٛٞ ٠‬ای اؾت ً‪ ٠‬ث‪ ٠‬تؼجیط ثطذی اظ‬
‫نبحت ‪ٛ‬ظطا‪((،ٙ‬قؼ‪ٞ‬ضی ًبشة)) پسیس ٗی ا‪ٝ‬ضز ‪ٗ ٝ‬طزٕ ضا اظ ت‪ٞ‬ر‪ ٠‬ث‪ٜٗ ٠‬بكغ حویوی ذ‪ٞ‬ز ثبظ ٗیساضز‪.‬‬
‫‪٘١‬چ‪ٜ‬ی‪ ٚ‬اُط ای‪ ٚ‬حویوت ضا زض ‪ٛ‬ظط ا‪ٝ‬ضیٖ ً‪ ٠‬زض ثؿیبضی اظ ًك‪ٞ‬ض ‪١‬ب ً٘تط اظ ‪ٛ‬ی٘ی اظ ٗطزٕ زض‬
‫ا‪ٛ‬تربثبت قطًت ٗی ً‪ٜٜ‬س‪،‬ث‪ ٠‬ای‪ٛ ٚ‬تیز‪ٗ ٠‬یطؾیٖ ُب‪ ٟ‬ز‪ٓٝ‬ت ‪١‬ب ‪٘ٛ‬بی‪ٜ‬س‪ ٟ‬اهٔیتی ‪ٛ‬بچیع‪ٛ‬س ‪ ٝ‬حٌ‪ٗٞ‬ت‬
‫اًخطیت اظ حس قؼبض كطاتط ‪٘ٛ‬ی ض‪ٝ‬ز‪ .‬ثب ای‪ ٠٘١ ٚ‬چبض‪ ٟ‬ای رع ای‪ٛ ٚ‬یؿت ً‪ ٠‬ضای اًخطیت ضا ث‪ٜٗ ٠‬عٓ‪٠‬‬
‫((ض‪ٝ‬قی)) ثطای ثطذی اظ ته٘یٖ ُیطیی ‪١‬ب ثپصیطیٖ ‪١ ،‬ط چ‪ٜ‬س ‪١‬یچ ُب‪ ٟ‬ای‪ ٚ‬ا‪ٛ‬تربة – حتی اُط ث‪٠‬‬
‫ن‪ٞ‬ضت اتلبم اضا ثبقس‪((-‬اضظـ اكطی‪ٛ))ٚ‬ر‪ٞ‬ا‪١‬س ث‪ٞ‬ز‪.‬‬