NwTGramatyka2

Niemiecki w tłumaczeniach
gramatyka
2
Justyna Plizga
Preston Publishing
www.prestonpublishing.pl
Korekta i konsultacje: Rosemarie Gadow
Benjamin Jurgasz
Michalina Kędzierawska
Korekta merytoryczna: Bettina Lexow-Petniakowski
Redakcja: Magdalena Filak
Lektorzy: Bettina Lexow-Petniakowski, Patryk Bartoszewski
Projekt okładki, skład i opracowanie graficzne: EFRA
Ilustracja na okładce: © suns07butterfly – Fotolia.com
Realizacja nagrań: Filip Górski
Preston Publishing
Wydawca: Preston School & Publishing

e-mail: biuro@prestonpublishing.pl;
ul. Wiejska 10, 36-200 Brzozów
Wydanie I, 2015
Wszelkie prawa zastrzeżone. Rozpowszechnianie i kopiowanie całości lub części niniejszej publikacji jest zabro-
nione bez pisemnej zgody autora. Zabrania się jej publicznego udostępniania w Internecie oraz odsprzedaży.
Design & Concept Copyright © 2013-2015 Preston School & Publishing

Copyright © 2015 Preston School & Publishing
Inhaltsverzeichnis
Główne zasady niemieckiej wymowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Lektion 1 Redemittel | Przydatne zwroty. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Lektion 2 Präsens – Wiederholung | Czas teraźniejszy – powtórka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Lektion 3 Dativ oder Akkusativ? – Wiederholung | Dativ czy Akkusativ? – Powtórka. . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Lektion 4 Präteritum der Verben ‘sein’ und ‘haben’ | Czas przeszły Präteritum czasowników ‘być’ i
‘mieć’. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Lektion 5 Präteritum der Modalverben | Czas przeszły Präteritum czasowników modalnych. . . . . . . . . 22
Lektion 6 Perfekt der regelmäßigen Verben | Czas przeszły Perfekt czasowników regularnych. . . . . . . 26
Lektion 7 Perfekt der unregelmäßigen Verben | Czas przeszły Perfekt czasowników nieregularnych. . 30
Lektion 8 Perfekt mit ‘haben’ oder ‘sein’? | Czas przeszły Perfekt z ‘haben’ czy ‘sein’?. . . . . . . . . . . . . . . . 34
Lektion 9 Perfekt oder Präteritum? | Perfekt czy Präteritum? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Lektion 10 Genitiv | Dopełniacz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Lektion 11 Präpositionen mit dem Genitiv | Przyimki z dopełniaczem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
Lektion 12 Welcher, welche, welches? | Który, która, które? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
Lektion 13 Eins, keins, meins – wann geht es ohne Nomen? | Eins, keins, meins – kiedy pomijamy
rzeczownik?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
Lektion 14 Indefinitpronomen | Zaimki nieokreślone. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Lektion 15 Adjektivdeklination nach dem bestimmten Artikel | Odmiana przymiotnika
po rodzajniku określonym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
Lektion 16 Adjektivdeklination nach dem unbestimmten Artikel | Odmiana przymiotnika
po rodzajniku nieokreślonym. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
Lektion 17 Adjektivdeklination ohne Artikel | Odmiana przymiotnika bez rodzajnika. . . . . . . . . . . . . . . . . 70
Lektion 18 Adjektivdeklination im Plural | Odmiana przymiotnika w liczbie mnogiej. . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
Lektion 19 Deklination der Adjektive im Komparativ und Superlativ | Odmiana przymiotników
w stopniu wyższym i najwyższym. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
Lektion 20 ‘Welch-‘ oder ‘was für ein-’? | ‘Welch-‘ czy ‘was für ein-’? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
Lektion 21 Ordnungszahlen und Datum | Liczebniki porządkowe i daty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
Lektion 22 Wann? – Temporale Präpositionen | Kiedy? – Przyimki czasu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Lektion 23 Wo, woher und wohin? – Lokale Präpositionen | Gdzie, skąd i dokąd? – Przyimki miejsca . . . 94
Lektion 24 Nebensätze mit ‘dass’ | Zdania podrzędnie złożone z ‘dass’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
Lektion 25 Nebensätze mit ‘weil’ und ‘ob’ | Zdania podrzędnie złożone z ‘weil’ i ‘ob’. . . . . . . . . . . . . . . . . 102
Lektion 26 Indirekte Fragen | Pytania zależne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
Lektion 27 Relativpronomen| Zaimki względne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
Lektion 28 Infinitiv mit und ohne ‘zu’ 1 | Bezokolicznik z ‘zu’ i bez ‘zu’ 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
Lektion 29 Infinitiv mit und ohne ‘zu’ 2 | Bezokolicznik z ‘zu’ i bez ‘zu’ 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
Lektion 30 Finalsätze: ‘damit’ / ‘um…zu...’ | Zdania okolicznikowe celu: ‘damit’ / ‘um…zu…’. . . . . . . . . . . . 122
Lektion 31 Rektion der Verben | Rekcja czasownika. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
Lektion 32 Fragen und Antworten mit Präpositionen | Pytania i odpowiedzi z przyimkami. . . . . . . . . . . 130
Lektion 33 Sätze mit ‘wenn’ / ’falls’ | Zdania z ‘wenn’ / ’falls’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
Lektion 34 ‘Wenn’ oder ‘als’? | ‘Wenn’ czy ‘als’?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
Lektion 35 Sätze mit ‘obwohl’ und ‘trotzdem’ | Zdania z ‘obwohl’ i ‘trotzdem’. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142
Lektion 36 Partikel | Partykuły . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
Lektion 37 Redemittel | Przydatne zwroty. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
Lektion 38 Wiederholung | Powtórka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
Podstawowe informacje dotyczące odmiany czasownika w czasie teraźniejszym. . . . . . . . . . 162
Lista ważnych czasowników i imiesłowów czasu Perfekt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
Rektion der Verben | Rekcja czasownika. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
Główne zasady niemieckiej wymowy: CD: ścieżka 77
Litery Jak czytamy? Przykłady Znak
Samogłoski krótkie i długie / Kurze und lange Vokale
i (krótkie) krótko, podobnie do polskiego ‘y’ Kind [ɪ]
i, ie , ih (długie, zamknięte) długo, podobnie do polskiego ‘i’ Tiger, wie, Ihnen [i:]
ü , y (krótkie, otwarte) krótko, układamy wargi jak do ‘u’ i mówimy ‘i’ Glück, Ägypten [ʏ]
ü , üh , y (długie, zamknięte) długo, układamy wargi jak do ‘u’ i mówimy długo ‘iii’ üben, Frühling, Analyse [y:]
w końcówkach ‘-en’ i ‘-el’ wymawiane bardzo krótko, jakby zostało
e (zredukowane) haben, Polen, Gabel [ə]
połknięte
e , ä (krótkie, otwarte) krótko, jak polskie ‘e’ Bett, Bäcker [ε]
nehmen, Problem,
eh , e , ee (długie, zamknięte) długo, podobnie do polskiego ‘ej’ ze słabo słyszalnym ‘j’ [e:]
Beeren
ä , äh (długie, otwarte) długo, dłużej niż polskie ‘e’ Bär, spät [ε:]
o (krótkie, otwarte) podobnie do polskiego ‘o’, ale krócej Sonne [ɔ]
o, oo, oh (długie, zamknięte) jak przedłużone ‘o’ wyraźnie upodobnione do ‘u’ Polen, Boot, wohnen [o:]
ö (krótkie, otwarte) krótko, układamy wargi jak do ‘o’ i mówimy ‘e’ zwölf [œ]
ö, öh, oe (długie, zamknięte) długo, układamy wargi jak do ‘o’ i mówimy ‘e’ Öl, Söhne, Goethe [ø:]
a (krótkie) krótko, jak polskie ‘a’ alt [a]
a , aa , ah (długie) długo, jak przedłużone polskie ‘a’ Abend, Paar, Bahn [a:]
u (krótkie, otwarte) jak polskie ‘u’, ale krócej und [ʊ]
u , uh (długie, zamknięte) jak polskie ‘u’, ale dłużej gut, Schuhe [u:]
Dyftongi / Diphtonge
au jak polskie ‘au’ w wyrazie pauza Haus [aʊ]
ai, ei, ay, ey jak polskie ‘aj’ Mai, klein, Mayer, Meyer [aɪ]
eu , äu jak polskie ‘oj’ neun, Bäume [ɔɪ]
Spółgłoski / Konsonanten
k , ck , ch(s) jak polskie ‘k’ Kind, Rock, sechs [k]
f, v jak polskie ‘f ’ fünf, vier [f]
w, v (w zapożyczeniach) jak polskie ‘w’ Wald, Vulkan [w]
ss, ß jak polskie ‘s’ Messer, groß [s]
s na końcu wyrazu i przed spółgłoską jak polskie ‘s’ Gans, Wespe [s]
s przed samogłoską i między dwiema samogłoskami jak polskie ‘z’ sieben, reisen [z]
st , sp na początku wyrazu jak polskie ‘szt’, ‘szp’ Straße, spielen [ʃp] [ʃt]
sch jak polskie ‘sz’ schön [ʃ]
h na początku słowa jak polskie ‘h’ Hand, hoch [h]
h w środku słowa nieme, przedłuża samogłoskę wohnen [h]
po samogłoskach ‘a’, ‘o’, ‘u’ wymawiane twardo, jak polskie ‘ch’
ch kochen [x]
w wyrazie ‘dach’
w pozostałych przypadkach oraz w końcówce ‘-chen’ miękko, jako
ch ich [ç]
dźwięk pośredni między ‘ś‘ i ‘ch‘, jak ‘hi‘ w wyrazie ‘hiacynt’
-ig (końcówka wyrazu) końcówkę ‘-ig’ wymawiamy miękko, jak miękkie ‘ch’ w ‘ich’ zwanzig, wichtig [ç]
z , tz jak polskie ‘c’ zwei, Witz [ts]
tsch jak polskie ‘cz’ Deutsch [tʃ]
powstaje w tylnej części podniebienia, spróbujmy powiedzieć ‘nach’
r Problem, grillen [r]
i w tym samym ustawieniu języka (jak do ‘ch’) powiedzieć ‘Rom’
- ern (końcówka wyrazu) jak spółgłoskę zredukowaną, niezbyt wyraźnie artykułowaną gestern [ɐn]
- er (końcówka wyrazu) ‘r’ jest ledwie słyszalne, ’er’ podobne w wymowie do polskiego ‘a’ aber [ɐ]
4
Wprowadzenie
Niniejsza książka to druga część kompleksowej serii do nauki języka niemieckiego. Obejmuje
ona zagadnienia gramatyczne na poziomie A2, które zostały dobrane w taki sposób, aby
w krótkim czasie umożliwić stopniowe opanowanie języka.
Każdy rozdział to jeden temat gramatyczny i 36 zdań do tłumaczenia. Zdania polskie
zostały umieszczone po lewej stronie, zaś ich odpowiedniki niemieckie po prawej. Obok
znajdziemy wskazówki wyjaśniające strukturę języka niemieckiego, a także typowe błędy
popełniane przez osoby uczące się tego języka. Do książki dołączona jest płyta, która umoż-
liwia sprawdzenie swoich umiejętności i sprawności mówienia. Można z niej korzystać
w każdej chwili, bez konieczności trzymania książki w ręku. Na płycie usłyszymy zdania
po polsku, które powinniśmy przetłumaczyć na głos i porównać z wersją niemiecką, czytaną
przez lektora niemieckiego. Dodatkowo po kursie niemiecko-polskim, znajdziemy wszystkie
zdania nagrane tylko w wersji niemieckiej. Jest to świetny sposób na ćwiczenie umiejętności
rozumienia ze słuchu.
Podręcznik ten to doskonałe rozwiązanie dla osób, które samodzielnie podejmują naukę
języka niemieckiego. Może być też wykorzystany jako dodatek dla uczących się niemieckie-
go w szkole lub na kursach. Daje możliwość sprawdzenia swoich umiejętności oraz szybkiego
przetestowania i uporządkowania wiedzy.
Pamiętajmy, że ćwiczenia tłumaczeniowe nie mają na celu uczenia się wszystkich zdań na
pamięć, lecz zrozumienie, jak funkcjonuje język niemiecki oraz zdobycie narzędzi, które
pozwolą na szybkie rozpoczęcie mówienia przy zachowaniu pełnej poprawności językowej.
Do prezentacji danego zagadnienia gramatycznego zostały wybrane proste zwroty, które
w przejrzysty sposób prezentują zastosowanie danej reguły gramatycznej, ale też stanowią
gotowe frazy do szybkiego zastosowania w praktyce. Dzięki temu rozpoczniemy naukę
mówienia już od pierwszej lekcji. Unikniemy też popełniania błędów i długiego zastana-
wiania się nad użyciem danej reguły gramatycznej w codziennej komunikacji.
Należy jednocześnie zauważyć i mieć świadomość, że mogą wystąpić różnice w wymowie,
słownictwie i zwrotach w zależności od regionu i kraju, w którym język niemiecki jest
używany. Niniejszy podręcznik prezentuje standardową, tzw. wysokoniemiecką wersję
języka niemieckiego (Hochdeutsch).
Systematyczne korzystanie z tej książki i nagrań na płycie pozwoli poczynić duże postępy
w krótkim czasie i co najważniejsze, umożliwi skuteczne komunikowanie się w języku
niemieckim.
Viel Spaß!
5
1 Redemittel
1. Jak to się nazywa po niemiecku?
2. Nie rozumiem tego.
3. Niech Pani/Pan mówi wolniej!
4. Mów wolniej, proszę!
5. Proszę mówić głośniej!
6. Niech Pan/Pani (to) powtórzy!
7. Czy może Pan/Pani powtórzyć?
8. Jeszcze raz poproszę!
9. Co ci dolega?
10. Co Pani/Panu dolega?
11. Głowa mnie boli.
12. Bolą mnie nogi.
13. Jak mogę Ci pomóc?
14. Jak mogę Pani/Panu/Państwu pomóc?
15. Co za pech!
16. Dobry pomysł!
17. Wesołych Świąt Bożego Narodzenia!
18. Wszystkiego dobrego w Nowym Roku!
6 Redemittel www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Hinweise
Możemy też zapytać: Wie ist das auf Deutsch? (Jak to jest
1. Wie heißt das auf Deutsch?
po niemiecku?) lub Wie sagt man das auf Deutsch? (Jak to się
mówi po niemiecku?).
2. Ich verstehe das nicht.
3. Sprechen Sie bitte langsamer!

Pamiętajmy, że forma grzecznościowa ‘Sie’ odnosi się
zarówno do liczby pojedynczej, jak i mnogiej, i może być
przetłumaczona jako ‘Pan’, ‘Pani’, ‘Panie’, ‘Panowie’, ‘Państwo’.
4. Sprich bitte langsamer!
Zwracając się do danej osoby na ‘ty’ powiemy:

5. Sprechen Sie bitte lauter!
‘Sprich bitte lauter!’
6. Wiederholen Sie (das), bitte!
7. Können Sie bitte wiederholen?
Słówko ‘denn’ (zdanie 9, 10) jest tu partykułą, która nie

8. Noch einmal, bitte! ma samodzielnego znaczenia, występuje natomiast często
w tego typu pytaniach w języku potocznym.
9. Was fehlt dir (denn)? W zdaniu 11 użyliśmy czasownika rozdzielnie złożonego

‘wehtun’ (boleć, dosłownie: ‘czynić ból’). Innym, często
używanym sformułowaniem jest ‘Ich habe Kopfschmerzen’.
10. Was fehlt Ihnen (denn)? Dosłownie tłumacząc znaczy ono ‘Mam bóle głowy’.
Podobnie możemy wyrazić inne dolegliwości:
Mein Hals tut weh. = Ich habe Halsschmerzen. (Boli mnie gardło.)
11. Mein Kopf tut (mir) weh.
Mein Zahn tut weh. = Ich habe Zahnschmerzen. (Boli mnie ząb.)
Pamiętajmy tutaj o prawidłowej odmianie czasownika ‘tun’
12. Meine Beine tun (mir) weh. (robić, czynić):
ich tue wir tun
13. Wie kann ich dir helfen? du tust ihr tut

er/sie/es tut sie/Sie tun
14. Wie kann ich Ihnen helfen?

Możemy również powiedzieć:
Fröhliche Weihnachten! – Radosnych Świąt Bożego
15. So ein Pech! Narodzenia!
Frohes Fest! – Wesołych Świąt! (ogólnie)
Często spotykanym wyrażeniem jest też: ‘Einen guten
16. Gute Idee! Rutsch ins Neue Jahr!’, które możemy przetłumaczyć jako
‘Szczęśliwego Nowego Roku!’. Rzeczownik ‘der Rutsch’ oznacza
‘obsunięcie się (ziemi)’ i pochodzi od czasownika ‘rutschen’
17. Frohe Weihnachten! (ślizgać się).
Z innych zwrotów możemy usłyszeć:
Gutes/Frohes Neues Jahr! – Dobrego/Radosnego
18. Alles Gute im Neuen Jahr!
Nowego Roku!
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 1 Przydatne zwroty 7

Przydatne zwroty
19. Radosnych Świąt Wielkanocnych!
20. Wszystkiego dobrego!
21. Wszystkiego najlepszego z okazji urodzin!
22. Gratulacje!
23. Tylko tak dalej!
24. Dziękuję za twoją pomoc!
25. Nie ma za co.
26. Cała przyjemność po mojej stronie.
27. Cieszę się razem z tobą.
28. Przepraszam!
29. Nie szkodzi.
30. Wyrazy współczucia.
31. Nie martw się!
32. Głowa do góry!
33. To nie jest w moim guście.
34. Dziękuję za telefon.
35. Do usłyszenia!
36. To wszystko.

Wskazówki
19. Frohe Ostern!
20. Alles Gute!
Innym spotykanym wyrażeniem jest: ‘Herzlichen

21. Alles Gute zum Geburtstag! Glückwunsch zum Geburtstag!’ – dosłownie: Gratulacje
z okazji urodzin!
22. Herzlichen Glückwunsch!

Innym spotykanym zwrotem jest ‘Gratulation!’
23. Weiter so!
24. Danke für deine Hilfe!

Inne spotykane wyrażenia to:
Keine Ursache! – Nie ma za co! (die Ursache – powód,
25. Nichts zu danken. przyczyna)
Kein Problem! – Nie ma sprawy! (das Problem – problem)
26. Gern geschehen.
27. Ich freue mich für dich.
Możemy też spotkać zwrot ‘ Verzeihung!’

28. Entschuldigung! verzeihen – wybaczać
29. (Das) Macht nichts.

Zwrotu tego używamy, gdy chcemy wyrazić nasze
współczucie z powodu śmierci jakiejś osoby. Moglibyśmy też
powiedzieć ‘Es tut mir leid.’ (Przykro mi.)
30. Mein herzliches Beileid.
Formalna wersja tego zwrotu brzmiałaby natomiast

31. Mach dir keine Sorgen! ‘Machen Sie sich keine Sorgen!’; die Sorgen – zmartwienia.
Uwaga! Porównaj:
32. Kopf hoch!
das Telefon telefon (urządzenie)
das Handy telefon komórkowy
33. Das ist nicht so mein Geschmack. der Anruf telefon (rozmowa)
anrufen (+Akkusativ) dzwonić do kogoś
telefonieren mit rozmawiać z kimś przez
34. Danke für den Anruf.
(+Dativ) telefon
35. Auf Wiederhören! Zwrotu tego możemy użyć kończąc rozmowę

telefoniczną. Oczywiście możemy też powiedzieć:
‘Auf Wiedersehen!’ (Do widzenia!) lub ‘Tschüs!’ (Cześć/
36. Das ist alles. Żegnam/Do Widzenia!).
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 1 Przydatne zwroty 9

2 Präsens – Wiederholung
1. Jestem Markus i mam 16 lat.
- Czy masz rodzeństwo?

2.
- Tak, mam siostrę. Ona mieszka w Austrii.
3. Ona studiuje i oprócz tego pracuje.
4. Babcia otwiera okno i wietrzy pokój.
5. Dziecko śpi. Ono oddycha głęboko i spokojnie.
6. Ta roślina rośnie tylko tutaj. Znasz ją?
7. W lecie ten hotel przyjmuje wielu gości.
8. Jedziemy w góry. Kto z nami jedzie?
9. Czekamy jeszcze tylko do piątku.
10. Na obrazku widzę dziecko.
11. Dziecko wpycha swojego kolegę do wody.
12. Słońce topi lód.
13. Bilet jest ważny tylko do jutra.
14. Ona zawsze zapomina o moich urodzinach.
15. Powoli robi się zimno. Chodźmy do domu!
To mieszkanie mi się podoba. Jest tu dużo

16.
miejsca.
17. Wiesz, powoli robię się zmęczona. Idę do łóżka.
18. Co chciałabyś zjeść?
10 Präsens – Wiederholung www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Hinweise
1. Ich bin Markus und (ich) bin 16 Jahre alt.
W czasie teraźniejszym wyróżniamy następujące typy
czasowników:
- Hast du Geschwister?
• czasowniki odmieniające się regularnie;
2. - Ja, ich habe eine Schwester. Sie wohnt in
Österreich. • czasowniki odmieniające się nieregularnie (ze zmianą
samogłoski tematycznej a ä, e i, e ie);
3. Sie studiert und arbeitet nebenbei. • czasowniki nieregularne sein, haben, werden, wissen;
• czasowniki rozdzielnie i nierozdzielnie złożone;
Die Oma öffnet das Fenster und lüftet das • czasowniki zwrotne;
4.
Zimmer. • czasowniki modalne.
Zostały one dokładnie omówione w pierwszej części serii
5. Das Kind schläft. Es atmet tief und ruhig. ‘Niemiecki w tłumaczeniach. Gramatyka’.
W tej książce na stronie 162 znajdziesz informacje dotyczące
głównych zasad odmiany.
Diese Pflanze wächst nur hier. Kennst du
6.
sie?
Im Sommer empfängt das Hotel viele

7.
Gäste.
Wir fahren ins Gebirge/in die Berge. Wer

8.
fährt mit?
9. Wir warten nur noch bis Freitag. Czasownik ‘stoßen’ (pchnąć) jest wyjątkowym czasow-
nikiem, który zmienia samogłoskę rdzenną w 2. i 3. osobie
liczby pojedynczej z ‘o’ na ‘ö’.
10. Auf dem Bild sehe ich ein Kind. ich stoße wir stoßen
du stößt ihr stoßt
er/sie/es stößt sie/Sie stoßen
11. Das Kind stößt seinen Freund ins Wasser.
Er stößt mich ins Schwimmbecken. (On wpycha mnie do
basenu.)
12. Die Sonne schmilzt das Eis. W tym zdaniu mówimy dosłownie do ‘niecki basenu’.
Mówiąc o basenie jako o miejscu, używamy rzeczownika
‘Schwimmbad’, np. Ich gehe ins Schwimmbad. (Idę na basen.)
13. Die Fahrkarte gilt nur bis morgen.
Zwróć uwagę, że w języku niemieckim czasownik

‘vergessen’ (zapominać) łączy się bezpośrednio z biernikiem
14. Sie vergisst immer meinen Geburtstag.
(Akkusativ), tzn. nie używamy przyimka ‘o’.
Ich werde über dich nie vergessen. – Nigdy cię nie zapomnę.
Es wird langsam kalt. Gehen wir nach
15.
Hause!
Die Wohnung gefällt mir. Es gibt hier viel

16. Es gibt – jest/są, znajduje się/znajdują się.
Platz.
Czasownik ‘wissen’ (wiedzieć) odmienia się nieregularnie:

Weißt du, ich werde langsam müde. Ich
17.
gehe ins Bett. ich weiß wir wissen
du weißt ihr wisst
18. Was möchtest du essen? er/sie/es weiß sie/Sie wissen
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 2 Czas teraźniejszy – powtórka 11

Czas teraźniejszy – powtórka
19. Nie wiem. Co mi polecisz?
20. Dlaczego się denerwujecie? Bez nerwów!
21. Ona zachowuje się niegrzecznie.
- Pospiesz się, proszę!

22.
- Poczekaj, zaraz przyjdę!
- Idziesz już spać?

23.
- Tak, dobranoc. Śpij dobrze!
24. Znamy się już. Nie pamiętasz?
25. Naprawdę? Nie pamiętam, niestety.
26. Proszę się zatrzymać (nie ruszać)!
27. Proszę nie wstawać!
Słuchaj, spieszę się teraz. Oddzwonię do ciebie

28.
później, ok?
29. Gdzie odbywa się ta konferencja?
30. Nie jestem pewny, w Wiedniu albo w Salzburgu.
Potrzebuję jakiegoś tematu do mojej pracy

31. magisterskiej, ale nic nie przychodzi mi do
głowy.
32. Czy w samolocie wolno używać komórek?
- Gdzie mogę kupić prezenty gwiazdkowe?

33.
- Nie mam pojęcia.
34. Masz gorączkę. Musisz iść do lekarza.
Nie powinieneś oglądać tyle telewizji. Będą cię

35.
bolały oczy.
36. Jutro i pojutrze mam wolne.
12 Präsens – Wiederholung www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Wskazówki
19. Ich weiß nicht. Was empfiehlst du mir?
Warum ärgert ihr euch? Immer mit der Należy pamiętać, że zaimek zwrotny ‘sich’ odmienia się
20.
Ruhe! przez osoby (nie istnieje jedna uniwersalna forma ‘się’).
21. Sie verhält sich unhöflich. Czasownik ‘sich verhalten’ (zachowywać się) odmienia się
nieregularnie, tak jak ‘halten’ (zatrzymywać się, trzymać).
- Beeil(e) dich, bitte! ich halte verhalte mich
22.
- Warte, ich komme gleich! du hältst verhältst dich
er/sie/es hält verhält sich
- Gehst du schon schlafen?
23. wir halten verhalten uns
- Ja, gute Nacht. Schlaf gut!
ihr haltet verhaltet euch
Wir kennen uns schon. Erinnerst du dich sie/Sie halten verhalten sich
24.
nicht?
Czasownik ‘pamiętać’ jest czasownikiem zwrotnym:

25. Wirklich? Ich erinnere mich leider nicht. ‘sich erinnern’. Oznacza on również ‘przypominać sobie’.
Czasownik ‘bleiben’ (zostawać) tworzy czasowniki złożone

26. Bleiben Sie bitte stehen! z: ‘stehen’ (stać), ‘sitzen’ (siedzieć), ‘liegen’ (leżeć):
stehen bleiben – zatrzymać się (nie ruszać się)
sitzen bleiben – siedzieć (nie wstawać); powtarzać klasę
27. Bleiben Sie bitte sitzen!
liegen bleiben – leżeć (nie wstawać)
Du, ich habe es gerade eilig. Ich rufe dich es eilig haben = sich beeilen (śpieszyć się)
28.
später zurück, okay?
gerade – teraz, właśnie
29. Wo findet die Konferenz statt? Popularne przedrostki rozdzielnie złożone to:
ab-, an-, auf-, aus-, ein-, fern-, mit-, um-, zu-, zurück-.
Przedrostki, które nigdy się nie rozdzielają to:
Ich bin (mir) nicht sicher, in Wien oder in be-, er-, emp-, ent-, ge-, miss-, ver-, zer-.
30.
Salzburg.
Ich brauche ein Thema für meine einfallen + Dativ/celownik – przychodzić na myśl,
31.
Magisterarbeit, aber mir fällt nichts ein.
przychodzić do głowy, np.
Fällt dir etwas ein? – Przychodzi ci coś do głowy?
32. Darf man im Flugzeug Handys benutzen?
- Wo kann ich Weihnachtsgeschenke

33. kaufen?
- Ich habe keine Ahnung.
Udzielając rady, stosujemy zazwyczaj formę ‘sollte-’
(powinnaś/powinieneś), a nie ‘sollen’ (mieć powinność, mieć
34. Du hast Fieber. Du musst zum Arzt gehen. coś zrobić), która ma mocniejszy wydźwięk i wyraża wręcz
nakaz, obowiązek zrobienia czegoś.
Du solltest nicht so viel fernsehen. Du
35.
bekommst Augenschmerzen. Czas przyszły w języku potocznym wyrażany jest
zazwyczaj za pomocą czasu teraźniejszego i odpowiedniego
okolicznika czasu, np. morgen (jutro), nächste Woche (w przy-
36. Morgen und übermorgen habe ich frei. szłym tygodniu), im Sommer (w lecie) i innych.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 2 Czas teraźniejszy – powtórka 13

3 Dativ oder Akkusativ?
1. Masz rodzeństwo?
2. Tak, mam brata i dwie siostry.
3. Dlaczego nie nosisz już tego swetra?
4. On jest już stary i nie podoba mi się.
5. Idziesz bez swojej dziewczyny do kina?
6. Wokół domu rośnie wiele kwiatów.
7. Dla kogo są te kwiaty? Dla twojej mamy?
8. Co? Mieszkasz ciągle u swoich rodziców?
Tak, ale muszę się wyprowadzić. Chciałbym

9.
mieszkać razem z moimi przyjaciółmi.
10. Sandra leci ze swoimi przyjaciółmi do Hiszpanii.
- Jak długo uczysz się niemieckiego?

11.
- Od roku.
12. Źle się czuję. Muszę iść do lekarza.
13. Po obiedzie idziemy do parku.
14. Samochód stoi w garażu.
15. Na suficie wiszą dwie lampy.
16. Syn jedzie do szkoły, a ojciec jedzie do pracy.
- Gdzie jesteś?
17.
- Jestem jeszcze w biurze.
18. Jeszcze w pracy? Tak długo?
14 Dativ oder Akkusativ? – Wiederholung

www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2
– Wiederholung Hinweise
Oto przypomnienie odmiany rodzajnika w bierniku
1. Hast du Geschwister? (Akkusativ) i celowniku (Dativ):
Maskulinum Femininum Neutrum Plural
Ja, ich habe einen Bruder und zwei (m/der) (f/die) (n/das) (Pl/die)
2.
Schwestern.
der die das die
dieser diese dieses diese
3. Warum trägst du den Pullover nicht mehr? Nom. ein eine ein –
kein keine kein keine
Mann Frau Kind Kinder
den die das die
4. Er ist schon alt und gefällt mir nicht mehr.
diesen diese dieses diese
Akk. einen eine ein –
keinen keine kein keine
5. Gehst du ohne deine Freundin ins Kino? Mann Frau Kind Kinder
dem der dem den
diesem dieser diesem diesen
6. Um das Haus herum wachsen viele Blumen. Dat. einem einer einem –
keinem keiner keinem keinen
Mann Frau Kind Kindern
7. Für wen sind die Blumen? Für deine Mutter? Nominativ (mianownik): wer? was? (kto? co?)
Akkusativ (biernik): wen? was? (kogo? co?)
Dativ (celownik): wem? (komu?)
Was? Du wohnst immer noch bei deinen
8.
Eltern?
Przyimki łączące się zawsze z biernikiem (Akkusativ):
Ja, aber ich muss ausziehen. Ich möchte durch przez
9.
mit meinen Freunden zusammen wohnen. für dla
gegen przeciw(ko)
Sandra fliegt mit ihren Freunden nach ohne bez
10.
Spanien. um (herum) wokół
entlang wzdłuż
- Wie lange lernst du Deutsch? Przyimki łączące się zawsze z celownikiem (Dativ) to:
11.
- Seit einem Jahr.
nach po (lub do – państwa, miasta, regiony)
Ich fühle mich schlecht. Ich muss zum Arzt mit z (kimś, czymś), za pomocą czegoś
12. aus z (skądś, ze środka)
gehen.
bei u lub przy (obok, niedaleko)
Nach dem Mittagessen gehen wir in den seit od (jakiegoś czasu do teraz)
13.
Park. von od (kogoś), od jakiegoś miejsca
zu do (w przypadku osób, miejsc)
14. Das Auto steht in der Garage.
außer poza (oprócz)
Przyimki łączące się z celownikiem (Wo?/Gdzie?) lub
biernikiem (Wohin?/Dokąd?) to:
15. An der Decke hängen zwei Lampen. in do, w
auf na (poziom, np. na stole)
Der Sohn fährt zur Schule und der Vater
na (pion, np. na ścianie), przy (stole,
an
16. komputerze)
(fährt) zur Arbeit.
neben obok
- Wo bist du?
über nad
17. unter pod, wśród (czegoś, jakiejś grupy osób)
- Ich bin noch im Büro.
vor przed
hinter za
18. Noch auf (der) Arbeit? So lange?
zwischen pomiędzy
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 3 Dativ czy Akkusativ – Powtórka 15
Dativ czy Akkusativ? – Powtórka
- Co robicie dzisiaj wieczorem?
19.
- Idziemy do restauracji.
- Gdzie leżą serwetki?

20.
- W szufladzie.
21. Kładę klucz na stole.
22. Dziadek siedzi w fotelu i czyta gazetę.
23. Co widzisz na obrazku?
24. Na obrazku widzę dwóch chłopców.
25. Oni siedzą na ławce i rozmawiają.
26. Anna kupuje mamie perfumy.
- Pokażesz mi stare miasto?

27.
- Jasne!
- Skąd ją znasz?
28.
- Ze szkoły.
29. Kiedy nas odwiedzicie?
30. Odwiedzimy was w weekend.
31. Możesz iść beze mnie.
32. Nie chcę bez ciebie iść.
33. Wyślesz mu smsa?
34. Wyślę mu go później.
35. Zawsze mi przerywasz.
Mama teraz pracuje. Nie wolno nam jej

36.
przeszkadzać.
16 Dativ oder Akkusativ? – Wiederholung

Wskazówki
- Was macht ihr heute Abend? Wo? – Gdzie? Wohin? – Dokąd?
19.
- Wir gehen ins Restaurant.
Dativ (celownik) Akkusativ (biernik)
sein (być) gehen (iść), fahren (jechać)
- Wo liegen die Servietten?
20. stehen (stać) stellen (stawiać)
- In der Schublade.
liegen (leżeć) legen (kłaść)
21. Ich lege den Schlüssel auf den Tisch. hängen (wisieć) hängen (wieszać)
sitzen (siedzieć) sich setzen (siadać)
22. Der Opa sitzt im Sessel und liest Zeitung.

in das = ins auf das = aufs
in dem = im zu dem = zum
23. Was siehst du auf dem Bild? an das = ans zu der = zur
an dem = am bei dem = beim
24. Auf dem Bild sehe ich zwei Jungen.

Zaimki osobowe odmieniają się w następujący sposób:
Nominativ Akkusativ Dativ
Sie sitzen auf einer Bank und unterhalten
25. Mianownik Biernik Celownik
sich.
ich mich mir
du dich dir
26. Anna kauft der Mutter ein Parfüm.
er ihn ihm
sie sie ihr
- Zeigst du mir die Altstadt?
27. es es ihm
- Klar!
wir uns uns
- Woher kennst du sie? ihr euch euch
28.
- Aus der Schule. sie/Sie sie/Sie ihnen/Ihnen
29. Wann besucht ihr uns? Jeśli w zdaniu mamy dwa dopełnienia i oba występują jako
rzeczowniki, to najpierw użyjemy celownika (Dativ), a później
biernika (Akkusativ), np.
30. Wir besuchen euch am Wochenende. Ich zeige meinen Freunden die Fotos. (Pokazuję moim
przyjaciołom zdjęcia.)
Jeśli jedno z dopełnień jest zaimkiem, a drugie rzeczownikiem,
31. Du kannst ohne mich gehen. zawsze użyjemy najpierw zaimka:
Wir schenken ihm einen Fotoapparat. (Podarujemy mu aparat
fotograficzny.)
32. Ich will nicht ohne dich gehen.
Ich schenke es meiner Freundin. (Podaruję to mojej
dziewczynie.)
33. Schickst du ihm eine SMS? Jeśli w zdaniu wystąpią dwa dopełnienia w formie zaimków,
to najpierw użyjemy biernika, a dopiero potem celownika, np.
Ich beweise es dir. (Udowodnię ci to.)
34. Ich schicke sie ihm später.
Bardzo duża grupa czasowników niemieckich łączy się
z tym samym przypadkiem, co czasowniki polskie. Istnieją
35. Du unterbrichst mich immer. jednak wyjątki, np.
unterbrechen + Akkusativ/biernik (kogo? co?) – prze-
rywać, np. Er unterbricht mich mir. (On mi przerywa.)
Mama arbeitet jetzt. Wir dürfen sie nicht stören + Akkusativ/biernik (kogo? co?) – przeszkadzać,
36.
stören. np. Du störst mich mir. (Przeszkadzasz mi.)
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 3 Dativ czy Akkusativ – Powtórka 17
4 Präteritum der Verben ‘sein’ und
1. Byłam zmęczona.
2. Byłeś w Berlinie?
3. On był w Austrii.
4. Ona jeszcze nigdy nie była za granicą.
5. Dziecko było chore.
6. Gdzie byliście tak długo?
7. Byliśmy u naszych przyjaciół.
8. Oni zawsze byli bardzo pomocni.
9. Byłeś w Hiszpanii? Jak było?
10. Było wspaniale!
11. Jako dziecko byłem bardzo pilny/pracowity.
12. Jak tam film?
13. Film był naprawdę super.
14. Byliśmy wczoraj w kinie.
15. Był Pan już kiedyś w Polsce?
16. Tak, dwa lata temu.
17. Przed trzema laty byliśmy w Wiedniu.
18. Przed tygodniem była u mnie Andrea.
18 Präteritum der Verben ‘sein’ und ‘haben’

‘haben’ Hinweise
1. Ich war müde. W języku niemieckim występują dwa czasy przeszłe:
• Czas przeszły prosty Präteritum
• Czas przeszły złożony Perfekt
2. Warst du in Berlin? oraz jeden czas zaprzeszły, używany stosunkowo rzadko:
• Plusquamperfekt.
Nie ma przy tym sztywnych reguł użycia danego czasu.
3. Er war in Österreich.
Czas przeszły Präteritum stosowany jest przede wszystkim
w języku pisanym, głównie w bajkach, opowiadaniach, biogra-
fiach, streszczeniach. Powszechnie stosowany jest on natomiast
4. Sie war noch nie im Ausland.
w przypadku czasowników:
• ‘sein’ (być), ‘haben’ (mieć),
• zwrotu ‘es gibt’ (jest/są, znajduje się/znajdują się),
5. Das Kind war krank.
• czasowników modalnych (patrz rozdział 3).
Inne czasowniki, w codziennej komunikacji w czasie przeszłym,
6. Wo wart ihr so lange? występują głównie w czasie Perfekt (rozdziały 4, 5, 6).
Czasownik ‘być’ (sein) w czasie przeszłym Präteritum

7. Wir waren bei unseren Freunden. odmienia się następująco:
sein war
ich war wir waren
8. Sie waren immer sehr hilfsbereit.
du warst ihr wart
er/sie/es war wart sie/Sie waren
9. Du warst in Spanien? Wie war es? Zwróć uwagę, że czasowniki w 1. i 3. os. l. poj. (‘ich’ oraz
‘er/sie/es’) nie posiadają końcówek. Stanowią one jednocześnie
formę wyjściową odmiany w czasie Präteritum (‘war’). Pozostałe
10. Es war toll! osoby mają identyczne końcówki jak w czasie teraźniejszym.
Słówko ‘als’ może znaczyć ‘niż’ w porównaniach:

11. Als Kind war ich sehr fleißig. Sie ist jünger als ich. (Ona jest młodsza niż ja.)
Może ono również występować w znaczeniu ‘jako’:
Ich arbeite als Krankenschwester. (Pracuję jako pielęgniarka.)
12. Wie war der Film?
Als Kind war ich sehr fleißig. (Jako dziecko byłem bardzo pilny.)
13. Der Film war echt/wirklich super. Okoliczniki czasu (gestern – wczoraj, heute – dzisiaj, morgen
– jutro) najczęściej znajdują się w zdaniu zaraz po odmie-
nianym czasowniku. Natomiast poprawne byłoby też zdanie:
Gestern waren wir im Kino.
14. Wir waren gestern im Kino.
Polski zwrot ‘dwa lata temu’ wyrazimy po niemiecku formą

‘przed dwoma laty’. Użyjemy tu przyimka ‘vor’ (przed), który
15. Waren Sie schon mal in Polen?
w tym kontekście łączy się zawsze z celownikiem (Dativ).
vor zwei Tagen dwa dni temu
16. Ja, vor zwei Jahren. vor einer Woche tydzień temu
vor drei Wochen trzy tygodnie temu
vor einem Monat miesiąc temu
17. Vor drei Jahren waren wir in Wien.
vor fünf Monaten pięć miesięcy temu
vor einem Jahr rok temu
18. Vor einer Woche war Andrea bei mir. vor acht Jahren osiem lat temu
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.plLektion 4 Czas przeszły Präteritum czasowników ‘być’ i ‘mieć’
nr 0020232 19
Czas przeszły Präteritum czasowników
19. Jako dziecko miałem psa.
20. Ty też miałeś jakieś zwierzątko domowe?
21. Ja nie, ale mój brat miał chomika.
22. Mieliśmy wczoraj dużo do zrobienia.
23. Mieliście urlop? Gdzie byliście?
24. Byliśmy na Wyspach Kanaryjskich.
W zeszłym miesiącu byłem chory. Miałem

25.
grypę.
26. Miałeś gorączkę?
27. Ostatnio moja córka też była chora.
28. Miała kaszel i katar.
29. Byłeś u lekarza?
30. Tak, w zeszły poniedziałek.
31. W zeszłym roku nie mieliśmy urlopu.
32. Ona miała wczoraj wypadek.
33. Nie miałam pojęcia!
34. Miałeś wczoraj urodziny? Naprawdę?
35. Było dużo gości?
36. Tak, dobrze się bawiliśmy.
20 Präteritum der Verben ‘sein’ und ‘haben’

‘być’ i ‘mieć’ Wskazówki
19. Als Kind hatte ich einen Hund. Czasownik ‘mieć’ (haben) w czasie przeszłym Präteritum
odmienia się następująco:
haben hatte
20. Hattest du auch ein Haustier?
ich hatte wir hatten
du hattest ihr hattet
Ich nicht, aber mein Bruder hatte einen
21. er/sie/es hatte hattet sie/Sie hatten
Hamster.
22. Wir hatten gestern viel zu tun.

Zwróć uwagę, że rzeczownika ‘ Urlaub’ (der) używamy tu
bez rodzajnika. Porównaj:
23. Hattet ihr Urlaub? Wo wart ihr?
Urlaub haben/bekommen – mieć/dostać urlop
keinen Urlaub haben/bekommen – nie mieć/nie dostać urlopu
24. Wir waren auf den Kanarischen Inseln. in/im Urlaub sein – być na urlopie
(obie formy są poprawne)
Letzten Monat war ich krank. Ich hatte

25.
Grippe. der Freitag letzten Freitag w zeszły piątek
w zeszłym
der Monat letzten Monat
26. Hattest du Fieber? miesiącu
das Jahr letztes Jahr w zeszłym roku
letztes
27. Letztens war meine Tochter auch krank. das Wochenende w zeszły weekend
Wochenende
w zeszłym
die Woche letzte Woche
tygodniu
28. Sie hatte Husten und Schnupfen.
Ucząc się, zwracaj uwagę na prawidłowe końcówki
przymiotnika.
29. Warst du beim Arzt?
30. Ja, letzten Montag.
31. Letztes Jahr hatten wir keinen Urlaub. Pamiętaj o prawidłowym szyku w zdaniach – czasownik
w zdaniu oznajmującym prostym znajduje się zawsze na
drugiej pozycji.
32. Sie hatte gestern einen Unfall.
33. Ich hatte keine Ahnung!

wirklich – naprawdę, rzeczywiście
34. Du hattest gestern Geburtstag? Wirklich?

der Spaß przyjemność, zabawa
Spaß haben dobrze się bawić

35. Waren viele Gäste da?
To jest fajne, sprawia
Das macht Spaß.
przyjemność.
36. Ja, wir hatten viel Spaß. Viel Spaß! Udanej zabawy!
© 2015 Preston Publishing Rozdział

www.prestonpublishing.pl 4 Czas przeszły Präteritum czasowników ‘być’ i ‘mieć’
nr 0020232 21
5 Präteritum der Modalverben
1. Chciałam tylko jedną kawę, nie dwie.
2. Co chciałaś?
3. Chciałam ci coś powiedzieć.
4. Markus chciał zostać w domu.
5. Chciał Pan mnie widzieć, prawda?
Chcieliśmy was odwiedzić, ale nie mieliśmy

6.
czasu.
7. Od zawsze chciałam studiować medycynę.
8. Nie znałam wcześniej niemieckiego.
9. A znałaś angielski?
10. On, niestety, nie mógł przyjść.
11. Ona nigdy nie umiała dobrze śpiewać.
12. Nie mogliśmy dłużej czekać.
13. Nie mogli Państwo przyjść wcześniej?
14. Chcieliśmy, ale nie mogliśmy.
Nie mogłam rozwiązać tego zadania. Było za

15.
trudne.
16. W wieku 18 lat wolno mi było mieszkać samej.
17. Wolno ci było samej jeździć na wakacje?
18. Po operacji nie wolno mu było uprawiać sportu.
22 Präteritum der Modalverben www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Hinweise
Czasowniki modalne w czasie przeszłym używane
1. Ich wollte nur einen Kaffee, nicht zwei.
są w zdecydowanej większości przypadków w czasie
Präteritum. Formy wyjściowe czasowników modalnych brzmią
następująco:
2. Was wolltest du?
wollen (chcieć) wollte
können (móc, umieć, potrafić) konnte
3. Ich wollte dir etwas sagen. dürfen (mieć pozwolenie) durfte
müssen (musieć) musste
4. Markus wollte zu Hause bleiben. mögen (lubić) mochte
sollen (mieć powinność, mieć
sollte
coś zrobić)
5. Sie wollten mich sehen, nicht wahr? Pamiętaj, że w tym czasie przeszłym formy pierwszej
i trzeciej osoby liczby pojedynczej (ich i er/sie/es) są takie
same i stanowią formę podstawową, od której tworzona jest
Wir wollten euch besuchen, aber wir hatten
6. reszta odmiany. Pozostałe osoby mają końcówki takie jak
keine Zeit.
w czasie teraźniejszym.
7. Ich wollte schon immer Medizin studieren. wollen wollte
ich wollte wir wollten

8. Ich konnte früher kein Deutsch. du wolltest ihr wolltet
er/sie/es wollte wolltet sie/Sie wollten
9. Und konntest du Englisch?

können konnte
ich konnte wir konnten

10. Er konnte leider nicht kommen.
du konntest ihr konntet
er/sie/es konnte konntet sie/Sie konnten
11. Sie konnte nie gut singen.
Jeśli czasownik modalny występuje z innym czasownikiem,

12. Wir konnten nicht länger warten.
to podobnie jak w czasie teraźniejszym, drugi czasownik
znajduje sie zawsze na końcu zdania w formie bezokolicznika.
13. Konnten Sie nicht früher kommen? Er will Arzt werden. (On chce zostać lekarzem.)
Er wollte Arzt werden. (On chciał zostać lekarzem.)
Uwaga: Forma ‘möchte’ (chciałabym, chciałbym) nie ma czasu
14. Wir wollten, aber wir konnten nicht. przeszłego. W czasie przeszłym użyjemy czasownika ‘wollen’.
Ich möchte mich erholen. (Chciałabym odpocząć.)
Ich wollte mich erholen. (Chciałam odpocząć.)
Ich konnte die Aufgabe nicht lösen. Sie war
15.
zu schwer.
dürfen durfte
16. Mit 18 durfte ich alleine wohnen.
ich durfte wir durften
du durftest ihr durftet
17. Durftest du alleine in die Ferien fahren? er/sie/es durfte durftet sie/Sie durften
Nach der Operation durfte er keinen Sport

18.
machen.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.plLektion 5 Czas przeszły Präteritum czasowników modalnych

nr 0020232 23
Czas przeszły Präteritum czasowników
19. Nie wolno nam było przekroczyć granicy.
20. Nie wolno im było opuszczać domu.
21. Jako dziecko musiałam się dużo uczyć.
Przepraszam za spóźnienie. Musiałam jeszcze

22.
coś załatwić.
23. Co musiałaś załatwić?
24. Musiałam odwiedzić moją babcię.
25. Ona musiała wczoraj długo pracować.
26. W weekend musieliśmy się uczyć.
27. Nie mogłem przyjąć tej oferty.
28. Musiałem odmówić.
29. Zawsze lubiłem ten serial.
30. Czy jako dziecko lubiłeś szpinak?
31. Nie, ale lubiłem sałatki i zupy.
32. Bardzo podobał nam się jego film.
Byliśmy ostatnio w Wiedniu. Bardzo podobała

33.
nam się Starówka.
34. Bardzo go lubiłem, a on lubił mnie.
W weekend miałem posprzątać mieszkanie, ale

35.
nie miałem czasu.
36. Czego mieliśmy nauczyć się na egzamin?
24 Präteritum der Modalverben www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

modalnych Wskazówki
19. Wir durften die Grenze nicht überschreiten.
müssen musste
ich musste wir mussten

20. Sie durften das Haus nicht verlassen. du musstest ihr musstet
er/sie/es musste musstet sie/Sie mussten
Zauważ, że czasowniki ‘können’, ‘dürfen’, ‘müssen’ nie mają
21. Als Kind musste ich viel lernen.
przegłosu (Umlautu) w czasie przeszłym.
Entschuldigung für die Verspätung. Ich

22. mögen mochte
musste noch etwas erledigen.
ich mochte wir mochten

23. Was musstest du erledigen? du mochtest ihr mochtet
er/sie/es mochte mochtet sie/Sie mochten
24. Ich musste meine Oma besuchen.
25. Sie musste gestern lange arbeiten.
26. Am Wochenende mussten wir lernen.

annehmen – przyjąć (np. zaproszenie, ofertę)
ablehnen – odrzucić (np. zaproszenie, ofertę)
27. Ich konnte dieses Angebot nicht annehmen.
absagen – odmawiać, odwoływać (termin)
28. Ich musste absagen. zusagen – zgodzić się na coś, zaakceptować (ofertę, udział)
Czasownika ‘mögen’ możemy użyć również w znaczeniu

29. Ich mochte schon immer diese Serie.
‘podobać się’. Porównaj:
Ich mag den Film. – Lubię ten film./Ten film mi się podoba.
30. Mochtest du als Kind Spinat? Ich mochte den Film. – Ten film mi się podobał.
31. Nein, aber ich mochte Salate und Suppen.

sollen sollte
ich sollte wir sollten

32. Wir mochten seinen Film sehr. du solltest ihr solltet
er/sie/es sollte solltet sie/Sie sollten
Wir waren letztens in Wien. Wir mochten Czasownik ‘sollen’ w czasie przeszłym występuje rzadziej niż
33.
die Altstadt sehr. pozostałe czasowniki modalne, i jest on wówczas tłumaczony
raczej jako ‘mieć coś zrobić’ (ktoś od nas tego oczekuje), a nie
Ich mochte ihn sehr und er mochte mich ‘powinien był coś zrobić’ (w tym znaczeniu użyjemy raczej
34.
auch. trybu warunkowego/nierzeczywistego).
Er sollte schon als Kind Fremdsprachen lernen. – Już jako
Am Wochenende sollte ich die Wohnung dziecko miał się uczyć języków obcych (oczekiwano tego od
35.
aufräumen, aber ich hatte keine Zeit. niego/jego rodzice chcieli, żeby się uczył języków obcych.)
36. Was sollten wir für die Prüfung lernen?

www.prestonpublishing.pl 5 Czas przeszły Präteritum czasowników modalnych
nr 0020232 25
6 Perfekt der regelmäßigen Verben
1. Ugotowałam zupę.
2. On zrobił naleśniki.
3. Kupiliśmy mieszkanie w Kolonii.
4. Film był zabawny. Dużo śmialiśmy się.
5. Wziąłem prysznic, a potem zjadłem śniadanie.
6. Co wczoraj robiłaś?
7. Uczyłam się.
8. Jak długo uczyłaś się do testu?
- Słyszeliście już wiadomość?

9.
- Nie, jeszcze nie.
10. Nudziłam się.
11. Co robiliście w weekend?
12. Pracowaliśmy.
13. Długo czekałeś?
14. Jako dziecko grałem na pianinie.
15. Czy Państwo grali na jakimś instrumencie?
16. Niestety nie, ale słuchaliśmy chętnie muzyki.
17. Dziecko narysowało drzewo.
18. Ile kosztował samochód?
26 Perfekt der regelmäßigen Verben www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Hinweise
1. Ich habe eine Suppe gekocht. Czas Perfekt jest najczęściej używanym czasem przeszłym
w codziennej komunikacji (pisemnej i ustnej).
Jest to tzw. czas przeszły złożony, bowiem składa się
2. Er hat Pfannkuchen gemacht. z odmiennego czasownika posiłkowego haben lub sein
i nieodmiennej formy czasu przeszłego – imiesłowu czasu
przeszłego (tzw. Partizip Perfekt/Partizip II). Odmieniony
3. Wir haben eine Wohnung in Köln gekauft. czasownik posiłkowy zajmuje w zdaniach oznajmujących
drugą pozycję. Jest on jedynie częścią formy czasu przeszłego
i nie ma samodzielnego znaczenia. Znaczenie kryje się
4. Der Film war lustig. Wir haben viel gelacht. w imiesłowie, który znajduje się na końcu zdania.
Ich habe das Mittagessen gekocht. (Ugotowałam obiad.)
Perfekt = sein/haben + Partizip Perfekt
Ich habe geduscht und dann habe ich
5. Czasowniki regularne (tzw. czasowniki słabe) tworzą formę
gefrühstückt.
imiesłowu czasu przeszłego Partizip Perfekt w następujący
sposób:
6. Was hast du gestern gemacht?
ge + temat czasownika + t
kochen (gotować): ge + koch + t = gekocht
7. Ich habe gelernt. machen (robić): ge + mach + t = gemacht
8. Wie lange hast du für den Test gelernt? W pytaniach, czasownik posiłkowy (czasownik odmie-
niany) znajduje się przed podmiotem. Drugi czasownik
w czasie przeszłym znajduje się na końcu zdania:
- Habt ihr die Nachricht schon gehört? Was hast du gekocht? (Co ugotowałaś?)
9.
- Nein, noch nicht.
Ich habe Spaghetti gekocht. (Ugotowałam spaghetti.)
10. Ich habe mich gelangweilt. W przypadku czasowników zwrotnych, cząstka zwrotna
‘sich’ odmienia się jak w czasie teraźniejszym i znajduje się
w zdaniu po czasowniku posiłkowym (tu: haben).
11. Was habt ihr am Wochenende gemacht? sich langweilen – nudzić się
Ich langweile mich. (Nudzę się.)
Ich habe mich gelangweilt. (Nudziłam się.)
12. Wir haben gearbeitet.
Czasowniki, których temat zakończony jest na

-t, -d, -chn, -ffn, w celu ułatwienia wymowy
13. Hast du lange gewartet?
tworzą Partizip Perfekt w następujący sposób:
ge + temat czasownika + e + t
14. Als Kind habe ich Klavier gespielt. arbeiten (pracować): ge + arbeit + e + t = gearbeitet gearbeit
warten (czekać): gewartet; kosten (kosztować): gekostet
15. Haben Sie ein Instrument gespielt?

Pamiętajmy, że czasownika ‘mögen’ (lubić) używamy
raczej z rzeczownikami. W przypadku czasowników bardziej
Leider nicht, aber wir haben gerne Musik
16. typowa jest konstrukcja ‘etwas gern machen’, tzn.
gehört.
Ich mochte schon immer Musik. (Zawsze lubiłam muzykę.)
Ich habe schon immer gern(e) Musik gehört. (Zawsze słuchałam
17. Das Kind hat einen Baum gezeichnet.
chętnie muzyki.)
18. Was hat das Auto gekostet? Możemy też zapytać: ‘ Wie viel hat das Auto gekostet?’
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nrLektion

00202326 Czas przeszły Perfekt czasowników regularnych 27
Czas przeszły Perfekt czasowników
19. Posprzątałam pokój.
20. Dlaczego zrobiliście takie duże zakupy?
21. Zrobiliśmy zakupy na imprezę.
22. Było za gorąco, więc otworzyłam okno.
23. Ojciec odebrał dzieci ze szkoły.
Wzięłam prysznic, pościeliłam łóżko i zrobiłam

24.
kawę.
Moja nauczycielka powiedziała, że muszę się

25.
więcej uczyć.
26. Zamówiliśmy pizzę.
27. Sprzedaliśmy nasz samochód.
Dwa lata temu uczęszczałam na kurs

28.
niemieckiego.
29. W zeszły weekend odwiedziłam Hansa.
30. Uciekł mi autobus i musiałam iść pieszo.
31. Ona wszystko mi wyjaśniła.
Nie miałem wczoraj czasu. Przygotowywałem

32.
prezentację.
33. Studiowaliśmy w Szwajcarii.
34. Mechanik naprawił samochód.
35. Czy poinformował Pan wszystkich?
36. W lecie dużo fotografowałem.
28 Perfekt der regelmäßigen Verben

regularnych Wskazówki
19. Ich habe das Zimmer aufgeräumt. Czasowniki regularne rozdzielnie złożone tworzą formę
czasu przeszłego Partizip Perfekt w następujący sposób:
przedrostek + ge + temat czasownika + t
20. Warum habt ihr so viel eingekauft? aufräumen (sprzątać): auf + ge + räum + t = aufgeräumt
einkaufen (robić zakupy): eingekauft
Cząstka ‘ge’ znajduje się tu w środku wyrazu – między
21. Wir haben für die Party eingekauft.
przedrostkiem a tematem czasownika.
Es war zu heiß, also habe ich das Fenster

22.
aufgemacht/geöffnet.
Jeżeli wymieniamy nazwy kilku czynności w jednym zdaniu
i nie zmienia się jego podmiot, nie musimy powtarzać za
Der Vater hat die Kinder von der Schule
23. każdym razem ani podmiotu, ani czasownika posiłkowego, np.
abgeholt.
Ich habe heute eingekauft, (ich habe) aufgeräumt und (ich habe)
das Mittagessen gekocht. – Zrobiłam dzisiaj zakupy, posprzą-
Ich habe geduscht, das Bett gemacht und
24. tałam i ugotowałam obiad.
Kaffee gekocht.
Meine Lehrerin hat gesagt, ich muss/soll Czasowniki nierozdzielnie złożone (z przedrostkami
25. be-, ent-, emp-, er-, ge-, miss-, ver-, zer-) tworzą imiesłów czasu
mehr lernen.
przeszłego bez cząstki ‘ge’:
przedrostek + temat czasownika + t
26. Wir haben eine Pizza bestellt.
bestellen (zamawiać): be + stell + t = bestellt gebestellt
verkaufen (sprzedawać): ver + kauf + t = verkauft geverkauft
27. Wir haben unser Auto verkauft.
besuchen – odwiedzać; uczęszczać (do szkoły, na kurs)

Vor zwei Jahren habe ich einen Deutschkurs Czasownik ten łączy się zawsze z biernikiem (Akkusativ).
28.
besucht.
Dosłownie mówimy tu ‘przegapiłam autobus’. W drugiej
Letztes Wochenende habe ich Hans części zdania stosujemy czas przeszły prosty czasownika mo-
29.
besucht. dalnego ‘müssen’. Możemy też pominąć podmiot, ponieważ
jest on taki sam jak w pierwszym zdaniu:
Ich habe den Bus verpasst und musste zu Ich habe den Bus verpasst und (ich) musste zu Fuß gehen.
30.
Fuß gehen.
Czasownik ‘sich vorbereiten’ (przygotowywać się) lub
31. Sie hat mir alles erklärt. ‘etwas vorbereiten’ (coś przygotowywać) w czasie teraźniej-
szym rozdziela się, np. Ich bereite mich auf die Prüfung vor.
(Przygotowuję się do egzaminu.)
Ich hatte gestern keine Zeit. Ich habe die W czasie przeszłym tworzy on Partizip Perfekt tak jak
32.
Präsentation vorbereitet.
czasowniki nierozdzielnie złożone
(vorbereiten – vorbereitet vorgebereitet)
33. Wir haben in der Schweiz studiert. Ich habe mich auf die Prüfung vorbereitet.
(Przygotowywałam się do egzaminu.)
34. Der Mechaniker hat das Auto repariert. Czasowniki zakończone na ‘-ieren’ tworzą imiesłów
czasu przeszłego bez przedrostka ‘ge-’:
korrigieren (poprawiać): korrigiert
35. Haben Sie alle informiert? studieren (studiować): studiert
Większość z nich odmienia się regularnie. Istnieją jednak
wyjątki, np. verlieren (gubić, tracić, przegrywać) – verloren.
36. Im Sommer habe ich viel fotografiert.

www.prestonpublishing.pl nr 6 Czas przeszły Perfekt czasowników regularnych
0020232 29
7 Perfekt der unregelmäßigen Verben
1. Czytałam już tę książkę.
2. Widziałaś też film?
3. Nie, ale widziała go moja siostra.
4. Jak znaleźliście to mieszkanie?
5. Przeczytaliśmy ogłoszenie.
6. Myślałam, że jesteś jeszcze w Niemczech.
7. Nie, już nie. Przywiozłem ci prezent.
8. Dziękuję, jak było w Niemczech?
9. Świetnie, mówiłem tylko po niemiecku.
10. Ostatnio byliśmy w kinie i spotkaliśmy Katję.
11. Kogo spotkaliście?
12. Rozmawiałem dzisiaj rano z moją mamą.
13. Dzieci bardzo ładnie śpiewały.
14. Babciu, znalazłaś swoje okulary?
15. Tak, leżały na stole.
16. Co jadła Pani na śniadanie?
17. Zjadłam jogurt i wypiłam herbatę.
18. Na imprezie nikogo nie znałam.

Hinweise
1. Ich habe dieses Buch schon gelesen.
Niektóre czasowniki (tzw. czasowniki mocne) tworzą
imiesłów czasu przeszłego (Partizip Perfekt) w sposób
nieregularny. Form tych należy nauczyć się na pamięć.
Najważniejsze czasowniki nieregularne znajdziesz w tabelce
2. Hast du den Film auch gesehen?
na końcu książki.
Aby łatwiej zapamiętać formy Partizip Perfekt, możemy je
Nein, aber meine Schwester hat ihn pogrupować według podobnego sposobu ich tworzenia, np.
3.
gesehen.
lesen (czytać) – gelesen
sehen (widzieć) – gesehen
4. Wie habt ihr die Wohnung gefunden?
denken (myśleć) – gedacht
bringen (przynosić) – gebracht
5. Wir haben eine Anzeige gelesen.
trinken (pić) – getrunken
singen (śpiewać) – gesungen
Ich habe gedacht, du bist noch in
6. finden (znaleźć) – gefunden
Deutschland.
nennen (nazywać) – genannt

Nein, nicht mehr. Ich habe dir ein Geschenk
7. kennen (znać) – gekannt
mitgebracht.
schreiben (pisać) – geschrieben

8. Danke, wie war es in Deutschland?
bleiben (zostawać) – geblieben
liegen (leżeć) – gelegen

9. Toll, ich habe nur Deutsch gesprochen.
bitten (prosić) – gebeten
Letztens waren wir im Kino und wir haben Zwróć uwagę słuchając nagrań, że końcówka ‘-en’
10.
Katja getroffen. w imiesłowach brzmi tak, jakby została ‘połknięta’.
11. Wen habt ihr getroffen?
Ich habe heute Morgen mit meiner Mutter

12.
gesprochen.
13. Die Kinder haben sehr schön gesungen.
Pamiętaj, że w języku niemieckim nie istnieje uniwersalna

14. Oma, hast du deine Brille gefunden? forma ‘swój’; zaimek dzierżawczy dopasowujemy do danej
osoby, tu: ‘twoje okulary’.
15. Ja, sie hat auf dem Tisch gelegen. Zwróć uwagę, że rzeczownik ‘okulary’
w języku niemieckim występuje w liczbie pojedynczej,
a nie mnogiej jak w języku polskim, stąd mówimy
16. Was haben Sie zum Frühstück gegessen? ‘Sie/Die Brille hat haben auf dem Tisch gelegen’.
Ich habe einen Joghurt gegessen und einen

17.
Tee getrunken. Słówko ‘niemand’ (nikt) możemy w zdaniu odmienić
(niemanden) lub pozostawić w formie nieodmienionej
Auf der Party habe ich niemand(en) ‘niemand’. Obie wersje są poprawne, ale wersja odmieniona
18. jest częściej spotykana.
gekannt.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.plLektion 7 Czas przeszły Perfekt czasowników nieregularnych

nr 0020232 31
Czas przeszły Perfekt czasowników
19. Wcześniej oglądałam dużo telewizji.
20. Czy film już się zaczął?
21. Tak, dziesięć minut temu.
22. On długo jej się przyglądał.
23. Przyjrzałam się dokładnie temu obrazowi.
24. Wczoraj zadzwonił mój wujek.
25. Zaprosił mnie na obiad.
26. Oni wzięli udział w konferencji.
27. Przynieśliśmy ze sobą colę i ciastka.
28. Zabrałaś ze sobą swój laptop?
29. Nie, zostawiłam go w domu.
30. Idziesz z nami czy nie? Zdecydowałeś się?
31. Mark ma dzisiaj urodziny. Zapomniałeś o tym?
32. O kurczę, zapomniałem.
33. Przedwczoraj podpisaliśmy umowę.
34. Super, długo się namyślaliście…
35. Zgadza się, ale w końcu zdecydowaliśmy się.
Czy może Pan, proszę, powtórzyć? Nie zrozu-

36.
miałam Pana.

nieregularnych Wskazówki
Tak jak w przypadku czasowników regularnych, w czasow-
19. Früher habe ich viel ferngesehen.
nikach rozdzielnie złożonych cząstka ‘ge-’ znajduje się między
przedrostkiem a tematem czasownika:
20. Hat der Film schon angefangen/begonnen? fernsehen (oglądać telewizję) – ferngesehen
anrufen (dzwonić) – angerufen
Zwróć uwagę, że czasowniki złożone odmieniają się w taki
21. Ja, vor zehn Minuten. sam sposób, jak czasowniki proste w nich zawarte:
sehen (widzieć) – gesehen
fernsehen (oglądać telewizję) – ferngesehen
22. Er hat sie lange angesehen. fangen (łapać) – gefangen
anfangen (zaczynać) – angefangen
23. Ich habe mir das Bild genau angesehen. Czasownik ‘sich etwas ansehen’ znaczy dosłownie
‘przyjrzeć się czemuś’, ‘obejrzeć sobie coś’, np.
Ich habe mir das Auto angesehen. Es ist toll! – Obejrzałam
24. Gestern hat mein Onkel angerufen. (sobie) ten samochód. Jest świetny!
25. Er hat mich zum Mittagessen eingeladen.

einladen zu + Dativ – zapraszać na (np. kawę, obiad)
Sie haben an einer Konferenz teilnehmen an + Dativ – brać w czymś udział
26.
teilgenommen.
27. Wir haben Cola und Kekse mitgebracht. mitbringen – przynosić ze sobą
mitnehmen – wziąć ze sobą
28. Hast du deinen Laptop mitgenommen? Czasowniki nierozdzielnie złożone tworzą imiesłów czasu
przeszłego bez przedrostka ‘ge-’:
entscheiden (decydować) – entschieden
29. Nein, ich habe ihn zu Hause gelassen. entgeschieden geentschieden
verstehen (rozumieć) – verstanden
Kommst du mit oder nicht? Hast du dich Pamiętaj, że czasowniki złożone (rozdzielnie i nierozdzielnie)
30. odmieniają się tak jak czasowniki proste w nich zawarte:
entschieden?
stehen (stać) – gestanden
Mark hat heute Geburtstag. Hast du es verstehen (rozumieć) – ver standen
31. aufstehen (wstawać) – aufgestanden
vergessen?
gestern – wczoraj; vorgestern – przedwczoraj

32. Ach Mist, ich habe es vergessen.
Czasownik ‘unterschreiben’ (podpisywać) jest czasownikiem
nierozdzielnie złożonym.
Wir haben vorgestern den Vertrag
33.
unterschrieben. nachdenken über + Akkusativ – zastanawiać się nad
czymś, rozmyślać nad czymś;
sich (Dativ) etwas überlegen – zastanawiać się nad czymś,
34. Super, ihr habt lange nachgedacht…
przemyśleć coś.
Ich muss nachdenken. = Ich muss mir das überlegen. (Muszę się
Stimmt, aber wir haben uns endlich nad tym zastanowić. / Muszę to przemyśleć.)
35.
entschieden. Ich habe nachgedacht. – Rozmyślałam, zastanawiałam się.
Ich habe mir das überlegt. – Zastanowiłam się nad tym.
Können Sie bitte wiederholen? Ich habe Sie Ich musste nachdenken. – Musiałam pomyśleć, zastanowić się.
36.
nicht verstanden. Ich musste mir das überlegen. – Musiałam to sobie przemyśleć.

www.prestonpublishing.pl 7 Czas przeszły Perfekt czasowników nieregularnych
nr 0020232 33
8 Perfekt mit ‘haben’ oder ‘sein’?
1. Widziałem go wczoraj w kinie.
2. Graliśmy wczoraj w siatkówkę.
3. Pościeliłam łóżko i posprzątałam pokój.
4. Odebrałem moich rodziców z lotniska.
5. Saskia, przebrałaś się już?
6. Nie, jeszcze nie.
7. Wczoraj mocno padało.
8. W zeszłym tygodniu padał śnieg.
9. Zaprowadziłem moją córkę do szkoły.
10. Dobrze wypocząłem w Hiszpanii.
11. A Pani? Wypoczęła Pani we Włoszech?
12. O której się zbudziłaś?
13. Późno. Mój budzik nie zadzwonił.
14. O której (kiedy) przyszłaś wczoraj do domu?
Nie tak późno. O północy położyłam się do

15.
łóżka.
16. Za późno wstałam i przegapiłam pociąg.
17. W zeszłym tygodniu pojechaliśmy do Berlina.
18. On przyjechał do Lipska dopiero dwa dni temu.
34 Perfekt mit ‘haben’ oder ‘sein’? www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2
Hinweise
1. Ich habe ihn gestern im Kino gesehen. W czasie przeszłym Perfekt czasownikiem posiłkowym
może być czasownik ‘haben’ lub czasownik ‘sein’.
Perfekt = sein lub haben + Partizip Perfekt
2. Wir haben gestern Volleyball gespielt. Perfekt z ‘haben’ tworzy większość czasowników.
Przede wszystkim:
Ich habe das Bett gemacht und das Zimmer • czasowniki wymagające dopełnienia w bierniku
3. (Akkusativ), tzn. odpowiadające na pytania ‘kogo? co?’
aufgeräumt.
np. sehen (widzieć), machen (robić), kochen (gotować),
Ich habe meine Eltern vom Flughafen essen (jeść), anziehen (zakładać, ubierać) i wiele innych
4.
abgeholt. • wszystkie czasowniki zwrotne, np. sich waschen (myć
się), sich anziehen (ubierać się), sich entscheiden (decy-
dować się), sich umdrehen (odwracać się), sich erholen
5. Saskia, hast du dich schon umgezogen? (odpoczywać), sich entspannen (relaksować się),
sich freuen (cieszyć się), sich verlieben (zakochać się)
• zwroty: es gibt (jest/są, znajduje się/znajdują się);
6. Nein, noch nicht.
es regnet (pada deszcz), es schneit (pada śnieg) itp.
• czasowniki modalne – używane w czasie przeszłym
głównie w czasie Präteritum (patrz rozdział 5)
7. Gestern hat es stark geregnet.
Czasowniki posiłkowe ‘sein’ i ‘haben’ w czasie Perfekt odmie-
niają się tak jak w czasie teraźniejszym.
8. Letzte Woche hat es geschneit.
Ich habe meine Tochter zur Schule

9. W tym kontekście użyjemy czasownika ‘bringen’ – przy-
gebracht.
nosić, zawieźć/zaprowadzić.
10. Ich habe mich in Spanien gut erholt. Cząstka zwrotna ‘sich’ w czasie przeszłym odmienia się
tak jak w czasie teraźniejszym.
11. Und Sie? Haben Sie sich in Italien erholt?

Perfekt z ‘sein’ tworzą:
• czasowniki wyrażające ruch/zmianę położenia/przemiesz-
12. Um wie viel Uhr bist du aufgewacht? czanie się, np.
fahren (jechać), gehen (iść), laufen (biegać), kommen (przy-
chodzić), reisen (podróżować), wandern (wędrować,
13. Spät. Mein Wecker hat nicht geklingelt. chodzić na wędrówki piesze), starten (startować),
landen (lądować), fallen (spaść, upaść), springen (skakać),
einsteigen (wsiadać), umsteigen (przesiadać się), aussteigen
Wann bist du gestern nach Hause (wysiadać), aufstehen (wstawać), umziehen (przeprowa-
14.
gekommen? dzać się)
• czasowniki oznaczające tak zwaną ‘zmianę stanu’, np.
Nicht so spät. Um Mitternacht bin ich ins aufwachen (budzić się), einschlafen (zasypiać), wachsen (ro-
15.
Bett gegangen. snąć), aufwachsen (dorastać), sterben (umierać), vergehen
(przemijać), entstehen (powstać), verschwinden (znikać)
Ich bin zu spät aufgestanden und habe den • czasowniki sein (być), werden (stawać się),
16.
Zug verpasst.
bleiben (zostawać)
• inne czasowniki, jak np. einfallen (przychodzić do głowy),
17. Letzte Woche sind wir nach Berlin gefahren. passieren (zdarzyć się, dziać się)
Ucząc się odmiany czasowników w czasie przeszłym, należy
zwracać uwagę na to, czy łączą się one z czasownikiem
Er ist erst vor zwei Tagen nach Leipzig
18. ‘haben’ czy ‘sein’.
gekommen.
© 2015 Preston Publishing Lektion 8 Czas przeszły Perfekt z ‘haben’ czy ‘sein’?
www.prestonpublishing.pl nr 0020232 35
Czas przeszły Perfekt z ‘haben’ czy
Mieszkam w Niemczech, ale urodziłam się
19.
w Polsce.
20. Dorastałam w Warszawie.
21. Zrobiło się zimno.
22. Zasnęłam w pociągu.
23. Co robiliście w weekend?
24. Jeździliśmy na łyżwach.
Poszliśmy wczoraj na dworzec i kupiliśmy dwa

25.
bilety.
26. Co się stało?
27. Karl spadł z drabiny.
28. Złamał sobie nogę.
29. Pojechałam z nim do szpitala.
30. Został w szpitalu tydzień.
31. Często go odwiedzaliśmy.
32. Kiedy się wprowadziliście?
33. Przeprowadziłem się do Frankfurtu.
34. Ubrałem się.
35. Zdjąłem buty.
36. Wyprowadziliśmy się dwa tygodnie temu.
36 Perfekt mit ‘haben’ oder ‘sein’? www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2
‘sein’? Wskazówki
Czasownik ‘gebären’ (rodzić) używany jest zazwyczaj
Ich wohne in Deutschland, aber ich bin in
19. w formie imiesłowu ‘geboren’ (urodzony), np.
Polen geboren.
Ich bin in Krakau geboren. – Urodziłem się w Krakowie.
(dosłownie ‘Jestem urodzony’)
20. Ich bin in Warschau aufgewachsen.
W znaczeniu ‘urodzić dziecko’ stosujemy najczęściej następu-
jące sformułowania:
21. Es ist kalt geworden. ein Kind bekommen – rodzić dziecko, spodziewać się
dziecka (dosłownie: ‘otrzymywać’)
zur Welt bringen – rodzić (dosłownie: ‘przynosić na świat’)
22. Ich bin im Zug eingeschlafen. Sie hat letztens ein Kind bekommen. = Sie hat letztens
ein Kind zur Welt gebracht. (Ona ostatnio urodziła dziecko.)
Wann bekommt sie ihr Kind? (Kiedy ona rodzi?)
23. Was habt ihr am Wochenende gemacht?
Wir bekommen bald unser Kind. (Będziemy wkrótce mieli
dziecko.)
24. Wir sind Schlittschuh gelaufen.
die Fahrkarte / die Fahrkarten = das Ticket / die Tickets
Wir sind gestern zum Bahnhof gegangen Możemy więc też powiedzieć: Wir haben zwei Tickets gekauft.
25.
und (wir) haben zwei Fahrkarten gekauft.
Dosłownie mówimy tu: Co się zdarzyło?

26. Was ist passiert?
Zapamiętaj: der Leiter – kierownik, prowadzący

die Leiter – drabina
27. Karl ist von der Leiter gefallen.
Zwróć uwagę, że czasowniki związane z przeprowadzaniem

się, inaczej niż w języku polskim, nie są zwrotne (nie mają
28. Er hat sich das Bein gebrochen.
cząstki ‘się’) i łączą się w czasie Perfekt z czasownikiem ‘sein’.
Często mylą się one z czasownikami związanymi z ubiera-
niem się, które są niemalże identyczne, ale zawierają cząstkę
29. Ich bin mit ihm ins Krankenhaus gefahren.
zwrotną ‘się’ i łączą się zawsze z ‘haben’. Porównaj:
haben + sich
Er ist eine Woche lang im Krankenhaus sein + Partizip Perfekt
30. + Partizip Perfekt
geblieben.
sich einziehen sich anziehen
(wprowadzać się) (ubierać się)
31. Wir haben ihn oft besucht. Ich bin mich eingezogen. Ich habe mich angezogen.
(Wprowadziłem się.) (Ubrałem się.)
sich umziehen sich umziehen
32. Wann seid ihr eingezogen? (przeprowadzać się) (przebierać się)
Ich bin mich umgezogen. Ich habe mich umgezogen.
(Przeprowadziłem się.) (Przebrałem się.)
33. Ich bin nach Frankfurt umgezogen.
sich ausziehen sich ausziehen
(wyprowadzać się) (rozbierać się)
34. Ich habe mich angezogen. Ich bin mich ausgezogen. Ich habe mich ausgezogen.
(Wyprowadziłem się.) (Rozebrałem się.)
35. Ich habe die Schuhe ausgezogen. Porównaj zdania 34 i 35:

sich anziehen – ubierać się; etwas anziehen – coś założyć
sich ausziehen – rozbierać się; etwas ausziehen – coś zdjąć
36. Wir sind vor zwei Wochen ausgezogen.
© 2015 Preston Publishing Rozdział 8 Czas przeszły Perfekt z ‘haben’ czy ‘sein’?
9 Perfekt oder Präteritum?
1. Wczoraj miałem wolne i poszedłem do kina.
2. W zimie byłam w Alpach i jeździłam na nartach.
W zeszły weekend miałam grypę i musiałam

3.
zostać w domu.
4. Było za głośno.
5. Nasi sąsiedzi się skarżyli.
6. Co chciałaś powiedzieć?
7. Już zapomniałam.
8. Miałem wczoraj odwiedziny (gości).
9. Moja ciocia przyjechała z wizytą.
10. Nie byłam wczoraj w szkole.
11. Nie znałem wcześniej żadnych języków obcych.
12. Nie chcieliśmy żadnych prezentów.
Ona miała wypadek i musiała pilnie (pojechać)

13.
do szpitala.
14. Musieliśmy długo czekać.
15. Chciałam z nim porozmawiać, ale go nie było.
16. Musiałem wczoraj zostać dłużej w biurze.
17. Co chciała Pani do picia: sok czy wodę?
18. Zamówiłam kawę.
38 Perfekt oder Präteritum www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Hinweise
Gestern hatte ich frei und (ich) bin ins Kino
1. Czas przeszły w czasie Präteritum tworzą:
gegangen.
• czasowniki haben (mieć) i sein (być)
Im Winter war ich in den Alpen und (ich) bin • zwrot es gibt (jest/są, znajduje się/znajdują się)
2.
Ski gefahren. • czasowniki modalne
Użycie tych czasowników w czasie Perfekt nie byłoby błędem,
Letztes Wochenende hatte ich Grippe und ale spotykane jest zdecydowanie rzadziej. Pozostałe cza-
3.
(ich) musste zu Hause bleiben. sowniki występują głównie w czasie Perfekt i choć ich użycie
w czasie Präteritum także nie byłoby błędem, w codziennej
4. Es war zu laut.
komunikacji mogłoby brzmieć nienaturalnie.
W przypadku czasowników ‘haben’ i ‘sein’ najczęściej
używane są formy Präteritum ‘hatte’ i ‘war’. Czasowniki te
5. Unsere Nachbarn haben sich beschwert. mogą jednak wystąpić również użyte w czasie Perfekt:
haben hat gehabt
Ich hatte gestern Besuch. = Ich habe gestern Besuch gehabt.
6. Was wolltest du sagen? (Miałem wczoraj odwiedziny.)
sein ist gewesen
Ich war noch nie in Deutschland. = Ich bin
7. Ich habe es schon vergessen. noch nie in Deutschland gewesen. (Nie byłam jeszcze nigdy
w Niemczech.)
8. Ich hatte gestern Besuch.

Czasowniki modalne, podobnie jak czasowniki ‘haben’
i ‘sein’ mają swoje (rzadziej używane) formy czasu przeszłego
9. Meine Tante ist zu Besuch gekommen. Perfekt. W czasie Perfekt łączą się one zawsze z czasowni-
kiem posiłkowym ‘haben’.
können (umieć, móc, potrafić) – gekonnt
10. Ich war gestern nicht in der Schule. dürfen (mieć pozwolenie) – gedurft
müssen (musieć) – gemusst
wollen (chcieć) – gewollt
11. Ich konnte früher keine Fremdsprachen. mögen (lubić) – gemocht
Ich konnte Deutsch. = Ich habe Deutsch gekonnt. (Znałam
niemiecki.)
12. Wir wollten keine Geschenke. Ich wollte keinen Hund. = Ich habe keinen Hund gewollt. (Nie
chciałam psa.)
Als Kind mochte ich keinen Fisch. = Als Kind habe
Sie hatte einen Unfall und musste dringend
13. ich keinen Fisch gemocht. (Jako dziecko nie lubiłem ryby.)
ins Krankenhaus.
Czasowniki modalne często występują z dodatkowym

14. Wir mussten lange warten.
czasownikiem.
W czasie Präteritum używamy odpowiednio odmienionej
Ich wollte mit ihm sprechen, aber er war formy czasu przeszłego czasownika modalnego. Drugi cza-
15.
nicht da. sownik stoi zarówno w czasie teraźniejszym, jak i przeszłym
w bezokoliczniku na końcu zdania. Porównaj:
16. Ich musste gestern länger im Büro bleiben. Präsens: Wir müssen lange warten. (Musimy długo czekać.)
Präteritum: Wir mussten lange warten. (Musieliśmy długo
czekać.)
Was wollten Sie zu trinken: Saft oder
17.
Wasser?
18. Ich habe Kaffee bestellt.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 9 Perfekt czy Präteritum? 39

Perfekt czy Präteritum?
W młodości dużo podróżowaliśmy. Byliśmy
19.
w Azji i w Ameryce Południowej.
20. Poznaliśmy wielu ludzi.
21. Gdzie byli Państwo na urlopie?
22. Odwiedziliśmy Egipt.
23. Pływaliśmy i leżeliśmy na plaży.
24. Wieczorami dużo tańczyliśmy.
25. Mogliśmy dobrze wypocząć.
26. Rozchorowałam się.
27. Ależ urosłeś!
28. Oni się wzbogacili.
29. Wcześniej byli biedni.
30. Zrobiło się późno.
31. Mój syn został lekarzem.
32. Wcześniej było tu dużo sklepów.
33. Było też kino i teatr.
34. Wówczas nie było jeszcze komputerów.
35. Ostatnio było u nas święto. Było wspaniale!
– Kiedy wróciliście?
36.
– Przedwczoraj.
40 Perfekt oder Präteritum www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Wskazówki
In der Jugend sind wir viel gereist. Wir Czasowniki złożone jak ‘spazieren gehen’ (iść na spacer),
19.
waren in Asien und in Südamerika.
‘schlafen gehen’ (iść spać) funkcjonują podobnie do czasow-
ników rozdzielnie złożonych, tzn. pierwszy (nieodmieniany)
20. Wir haben viele Leute kennengelernt. czasownik zachowuje się jak przedrostek, a imiesłów czasu
przeszłego tworzy drugi (odmieniany) czasownik. Porównaj:
Ich gehe schon schlafen. (Idę już spać.)
21. Wo waren Sie im Urlaub? Ich bin schon schlafen gegangen. (Poszedłem już spać.)
Tak samo funkcjonuje czasownik ‘kennenlernen’ (poznawać).
Ich lerne viele Leute kennen. (Poznaję dużo ludzi.)
22. Wir haben Ägypten besucht.
Ich habe viele Leute kennengelernt. (Poznałem dużo ludzi.)
Wir sind geschwommen und (wir) haben am

23.
Strand gelegen.
Zwróć uwagę, że czasownik ‘schwimmen’ występuje
z czasownikiem posiłkowym ‘sein’.
24. Abends haben wir viel getanzt.
Czasownik ‘tanzen’ używany jest zaś w czasie Perfekt zazwy-
czaj z czasownikiem posiłkowym ‘haben’.
25. Wir konnten uns gut erholen. Zamiast ‘abends’ możemy tu też powiedzieć ‘am Abend’:
‘Am Abend haben wir viel getanzt.’
26. Ich bin krank geworden.

Dosłownie mówimy tu: ‘stałam się chora’. W tego typu
konstrukcjach używamy czasownika ‘werden’ (stawać się),
27. Du bist aber groß geworden! który w czasie Perfekt łączy się z czasownikiem posiłkowym
‘sein’.
28. Sie sind reich geworden.
29. Früher waren sie arm.
30. Es ist spät geworden.

Zwrot ‘es gibt’ używany jest w czasie przeszłym głównie
w czasie Präteritum.
31. Mein Sohn ist Arzt geworden. Es gibt hier nur eine Schule. (Jest tutaj tylko jedna szkoła.)
Präteritum: Es gab hier nur eine Schule. (Była tu tylko jedna
szkoła.)
32. Früher gab es hier viele Geschäfte. Perfekt: Es hat hier nur eine Schule gegeben. (Była tu tylko
jedna szkoła.)
33. Es gab auch ein Kino und ein Theater.
Pamiętaj o prawidłowym szyku zdania – czasownik na

34. Damals gab es noch keine Computer. drugiej pozycji.
Nie mówimy: Damals es gab keine Computer.
Letztens gab es ein Fest bei uns. Es war
35.
toll!
– Wann seid ihr zurückgekommen?

36.
– Vorgestern.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 9 Perfekt czy Präteritum? 41

10 Genitiv
1. Brat Moniki jest bardzo inteligentny.
2. Plecak Ewy jest bardzo ciężki.
3. Sąsiadka Otto jest aktorką.
4. Rower Roberta jest zepsuty.
5. To jest mama Klausa.
6. Samochód Andreasa dużo kosztował.
7. Lubię książki Hermanna Hesse.
8. Syn Pani Schmidt jest architektem.
9. Stolica Polski to Warszawa.
10. Jak nazywa się stolica Austrii?
11. Wiedeń jest stolicą Austrii.
12. Samochód Lukasa był drogi.
13. Tytuł filmu brzmi interesująco.
14. Matka dziecka dużo pracuje.
Mieszkańcy miasta nie chcą centrum

15.
handlowego.
16. Większość studentów nie pracuje.
17. Połowa osób nie przyszła.
18. To są buty jakiegoś dziecka.
42 Genitiv www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Hinweise
1. Monikas Bruder ist sehr intelligent. Dopełniacz/Der Genitiv odpowiada na pytanie ‘wessen?’
(czyj? czyja? czyje?). Po ‘wessen’ występuje rzeczownik bez
rodzajnika: Wessen Buch ist das? (Czyja to książka?)
2. Evas Rucksack ist sehr schwer. Tworząc formę dopełniacza (Genitiv) rozróżniamy:
• dopełniacz imion i nazw własnych, np.
Ottos Buch (książka Otto), das Auto von Eva
3. Ottos Nachbarin ist Schauspielerin. (samochód Ewy)
• dopełniacz rzeczowników, który wymaga z kolei
użycia rodzajnika, np. die Meinung der Leute
4. Roberts Fahrrad ist kaputt. (opinia ludzi)
Tworząc formy dopełniacza imion własnych, dodajemy
do imienia lub nazwiska końcówkę ‘-s.’ Przed rzeczownikami
5. Das ist die Mutter von Klaus.
nie stawiamy już rodzajnika.
Evas Rucksack – plecak Ewy; Jans Zimmer – pokój Jana
6. Das Auto von Andreas hat viel gekostet. Często używamy też konstrukcji opisowej z przyimkiem ‘von’
Evas Rucksack = der Rucksack von Eva
Jans Zimmer = das Zimmer von Jan
7. Ich mag die Bücher von Hermann Hesse.
Konstrukcja ta jest powszechna zwłaszcza w przypadku imion
i nazwisk zakończonych na ‘-s’, ‘-ss’, ‘-ß’, ‘-x’, ‘-z’, ‘-tz’.
8. Der Sohn von Frau Schmidt ist Architekt.
Możemy też powiedzieć: ‘Frau Schmidts Sohn’

9. Die Hauptstadt von Polen ist Warschau.
Możemy również powiedzieć:
Polens Hauptstadt ist Warschau.
10. Wie heißt die Hauptstadt von Österreich?
Der Genitiv/Dopełniacz
11. Wien ist die Hauptstadt von Österreich. m (der) f (die) n (das) Plural (die)
r. des + des +
der der
określony -s lub -es -s lub -es
12. Das Auto von Lukas war teuer.
r. nieo-
eines einer eines --
kreślony
13. Der Titel des Films klingt interessant. przecze- keines + keines +
keiner keiner
nie -s lub -es -s lub -es
Rzeczowniki rodzaju męskiego i nijakiego otrzymują
14. Die Mutter des Kindes arbeitet viel. w dopełniaczu końcówkę ‘-s’ lub ‘-es’.
Końcówka ‘-es’ występuje zazwyczaj w wyrazach jednosyla-
bowych, np.
Die Einwohner der Stadt wollen kein
15. das Buch – des Buches (der Titel des Buches – tytuł książki),
Einkaufszentrum.
ale np. das Auto – der Besitzer des Autos (właściciel
samochodu).
16. Die Mehrheit der Studenten arbeitet nicht.
W przypadku wątpliwości, końcówkę rzeczownika możemy
sprawdzić w słowniku:
Die Hälfte der Personen ist nicht Kind <[e]s, er> n
17.
gekommen.
końcówka dopełniacza liczba mnoga rodzaj rzeczownika

18. Das sind die Schuhe eines Kindes. (des Kindes, ew. des Kinds) (die Kinder) (neutrum/nijaki = das)
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 10 Dopełniacz 43

Dopełniacz
19. Dziewczyna mojego brata nazywa się Monika.
20. To jest pokój mojej siostry.
21. To są dzieci mojej kuzynki.
22. Przyjaciele naszych dzieci są bardzo mili.
23. Czy to jest torba Pana żony?
24. Historia tego kraju jest bardzo ciekawa.
25. Praca tych ludzi jest bardzo ważna.
26. Kolor ścian jest bardzo ładny.
27. Jak nazywa się stolica Szwajcarii?
28. Stolica Szwajcarii to Berno.
29. Mama mojej mamy to moja babcia.
30. Gdzie są okulary dziadka?
31. Oceny uczniów są bardzo dobre.
32. Potrzebuję kopii świadectwa.
33. Samochód Hanny stoi w garażu.
34. Opinia mieszkańców jest bardzo ważna.
35. To jest przyjaciółka mojej mamy.
Dzieci moich przyjaciół uczęszczają do tej

36.
szkoły.
44 Genitiv www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Wskazówki
Końcówki zaimków dzierżawczych (mój, twój,…) w od-
19. Die Freundin meines Bruders heißt Monika. mianie przez przypadki są zgodne z odmianą rodzajników
nieokreślonych. Porównaj:
der Mann die Frau das Kind die Kinder
20. Das ist das Zimmer meiner Schwester.
das Buch das Buch das Buch
r. określony
die Bücher
des Mannes der Frau des Kindes der Kinder
(książka (książka (książka (książki
21. Das sind die Kinder meiner Cousine. mężczyzny) kobiety) dziecka) dzieci)
das Buch das Buch das Buch
r. nieokreślony
22. Die Freunde unserer Kinder sind sehr nett. eines einer eines
Mannes Frau Kindes
--
(książka (książka (książka
jakiegoś jakiejś jakiegoś
23. Ist das die Tasche Ihrer Frau? mężczyzny) kobiety) dziecka)
das Buch das Buch das Buch die Bücher
dzierżawczy
Die Geschichte dieses Landes ist sehr meines meiner meines meiner
24.
zaimek
interessant. Mannes Frau Kindes Kinder
(książka (książka (książka (książki
mojego mojej mojego moich
25. Die Arbeit dieser Menschen ist sehr wichtig. męża) żony) dziecka) dzieci)
Analogiczne końcówki przyjmują inne zaimki dzierżawcze
oraz zaimki wskazujące (ten, ta, to):
26. Die Farbe der Wände ist sehr schön.
Nom. dieser Mann diese Frau dieses Kind diese Kinder
das Buch das Buch das Buch die Bücher
27. Wie heißt die Hauptstadt der Schweiz? Gen. dieses dieser dieses dieser
Mannes Frau Kindes Kinder
28. Die Hauptstadt der Schweiz heißt Bern. Pamiętajmy, że najpierw mówimy kto? (mama), a dopiero
potem czyja? (mojej mamy). Nie: meiner Mutter Mutter.
Logiką tą posługujemy się zawsze, gdy odmieniamy rodzajnik
29. Die Mutter meiner Mutter ist meine Oma.
rzeczownika: (was?) die Bücher (wessen?) meines Vaters – (co?)
książki (czyje?) mojego taty.
Odwrotną kolejność możemy zastosować jedynie w dopeł-
30. Wo ist Opas Brille?
niaczu nazw własnych: Ottos Buch – (czyja?) Otto (co?) książka
lub das Buch von Otto – (co?) książka (czyja?) Otto.
31. Die Noten der Schüler sind sehr gut. Podobnie do nazw własnych i imion funkcjonują, zwłaszcza
w języku potocznym, nazwy członków rodziny, np. ‘Mama’
(mama), ‘Papa’ (tata), ‘Oma’ (babcia), ‘Opa’ (dziadek), np.
32. Ich brauche eine Kopie des Zeugnisses. die Brille meiner Oma = Omas Brille (okulary babci)
das Auto meines Vaters = Vaters Auto (samochód ojca)
W tym przypadku użycie form typu ‘die Brille der Oma’,
33. Hannas Auto steht in der Garage. ‘das Auto des Vaters’ brzmiałoby bardzo formalnie, stąd zastoso-
walibyśmy je mówiąc o ‘jakimś ojcu’ czy ‘jakiejś babci’.
34. Die Meinung der Einwohner ist sehr wichtig. Dopełniacz (Genitiv) możemy alternatywnie wyrazić za
pomocą przyimka ‘ von’. Należy przy tym pamiętać, że ‘von’
łączy się zawsze z celownikiem (Dativ). W liczbie mnogiej
35. Das ist die Freundin von meiner Mutter. należy pamiętać o dodaniu końcówki ‘-n’ do rzeczownika.
Norberts Fahrrad = das Fahrrad von Norbert (rower Norberta)
der Sitz der Firma = der Sitz von der Firma (siedziba firmy)
Die Kinder von meinen Freunden besuchen die Fahrräder der Kinder = die Fahrräder von den Kindern
36.
diese Schule.
(rowery dzieci)
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 10 Dopełniacz 45
11 Präpositionen mit dem Genitiv
1. Kupuję książkę zamiast filmu.
2. Zamiast pocztówki, wysłałam jej maila.
Zamiast pieniędzy, podaruję mu zegarek na

3.
rękę.
4. Wezmę herbatę zamiast kawy.
5. Ona robi (piecze) ciasteczka zamiast tortu.
W przyszłości być może będą pracować maszy-

6.
ny zamiast ludzi.
7. Zamiast mojej cioci, przyjechał mój wujek.
8. Zamiast mleka, możesz użyć wody.
9. Zamiast kurtki, kupię sobie lepiej sukienkę.
Jest za zimno na spacer. Chodźmy zamiast tego

10.
do kina.
11. Mimo deszczu, idziemy na spacer.
12. Mimo zimna, spacer sprawia nam radość.
Mimo krytyki, on nie chce zmienić swoich

13.
planów.
14. Mimo swoich starań, nie mógł znaleźć pracy.
15. Pomimo problemów nie rozstali się.
Mimo wszystko nasza podróż (nasz wyjazd)

16.
była świetna.
17. Podczas egzaminu nie wolno rozmawiać.
18. W czasie studiów poznałem wielu ludzi.
46 Präpositionen mit dem Genitiv www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Hinweise
1. Ich kaufe ein Buch (an)statt eines Films. W języku niemieckim o tym, w jakim przypadku użyjemy
danego rzeczownika, decyduje czasownik lub przyimek.
Rozróżniamy cztery grupy przyimków:
(An)Statt einer Postkarte habe ich ihr eine
2. • przyimki łączące się zawsze z dopełniaczem (Genitiv)
E-Mail geschickt.
• przyimki łączące się zawsze z celownikiem (Dativ)
Statt des Geldes schenke ich ihm eine • przyimki łączące się zawsze z biernikiem (Akkusativ)
3.
Armbanduhr. • tak zwane przyimki ‘zmienne’, łączące się z celowni-
kiem lub biernikiem (Dativ lub Akkusativ).
4. Ich nehme Tee statt Kaffee. Przyimki łączące się z dopełniaczem to:
anstatt/statt – zamiast
trotz – mimo, pomimo
5. Sie bäckt/backt Kekse statt einer Torte. während – podczas
wegen – z powodu
Poza tym dopełniacza wymagają również wyrazy:
In der Zukunft werden vielleicht Maschinen
6. innerhalb – w obrębie czegoś
statt Menschen arbeiten.
außerhalb – poza (obrębem czegoś)
Statt meiner Tante ist mein Onkel
7.
gekommen.
8. Statt Milch kannst du Wasser verwenden.
Statt einer Jacke kaufe ich mir lieber ein

9.
Kleid.
stattdessen – zamiast tego, np.

Es ist zu kalt für einen Spaziergang. Gehen
10. Was können wir stattdessen kaufen? (Co możemy kupić
wir stattdessen ins Kino.
zamiast tego?)
11. Trotz des Regens gehen wir spazieren.
Tego typu wyrażenia możemy również często usłyszeć

Trotz der Kälte genießen wir den bez rodzajnika:
12.
Spaziergang.
trotz Kälte – z powodu zimna
trotz Regen – z powodu deszczu
Trotz der Kritik will er seine Pläne nicht
13. Czasownik ‘genießen’ oznacza ‘cieszyć się czymś’,
ändern.
‘mieć z czegoś przyjemność’.
Trotz seiner Bemühungen konnte er keinen
14.
Job finden. Rzeczownik ‘der Job’ używany jest potocznie jako synonim
rzeczownika ‘die Arbeit’ (praca). ‘Der Job’ może też oznaczać
Trotz der Probleme haben sie sich nicht pracę dodatkową lub sezonową.
15.
getrennt. die Arbeit = der Job (potocznie)
Istnieje też czasownik ‘jobben’ używany w odniesieniu do
Trotz allem/Trotz all(e)dem war unsere pracy sezonowej lub dorywczej.
16.
Reise toll.
W obu słowach zachowana jest wymowa angielska.
Während der Prüfung darf man nicht
17. trotz allem = trotz alledem = trotz alldem (mimo
sprechen.
wszystko)
Während meines Studiums habe ich viele Trotz allem/trotz all(e)dem sind wir Freunde geblieben.
18. (Mimo wszystko pozostaliśmy przyjaciółmi.)
Leute kennengelernt.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 11 Przyimki z dopełniaczem 47

Przyimki z dopełniaczem
19. Podczas lekcji uczniowie nie uważali.
20. Podczas imprezy zrobiliśmy dużo zdjęć.
W czasie ferii semestralnych biblioteka jest

21.
zamknięta.
22. Z powodu mgły należy jechać ostrożnie.
23. Z powodu awarii pociąg miał opóźnienie.
Z powodu robót drogowych ulica jest

24.
zamknięta.
25. Zamknięte z powodu remontu!
26. Z powodu choroby musieliśmy zostać w domu.
27. Zrobiłam to z twojego powodu.
28. Przyszliście z mojego powodu?
29. Przez was jestem spóźniony!
30. Bilet jest ważny tylko w obrębie miasta Berlin.
W obrębie centrum (miasta) trzeba jechać

31.
wolniej.
32. Poza miastem wolno jechać szybciej.
33. Nasze mieszkanie leży poza miastem.
Zwroty towarów (przesyłki zwrotne) możliwe są

34.
tylko na terenie Niemiec.
35. Poza sezonem ceny są niższe.
36. Poza godzinami przyjęć lekarz jest nieobecny.
48 Präpositionen mit dem Genitiv www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Wskazówki
Während des Unterrichts haben die Schüler Przyimek ‘während’ możemy przetłumaczyć jako ‘podczas’,
19.
nicht aufgepasst. ‘w czasie’. Podkreśla on bardziej czas trwania niż inne przy-
imki, które moglibyśmy zastosować alternatywnie. Porównaj:
Während der Party haben wir viele Fotos im Studium (Dativ) – na studiach
20.
gemacht.
während des Studiums (Genitiv) – podczas studiów
im Unterricht (Dativ) – na lekcji, na zajęciach
Während der Semesterferien ist die
21. während des Unterrichts (Genitiv) – podczas lekcji, zajęć
Bibliothek geschlossen.
auf der Party (Dativ) – na imprezie
Wegen des Nebels soll man vorsichtig während der Party (Genitiv) – w czasie imprezy
22.
fahren.
W wielu przypadkach różnica w znaczeniu jest niewielka
i możemy sami zadecydować, który wariant zastosujemy, np.
Wegen einer Panne hatte der Zug
23. Während des Unterrichts/Im Unterricht
Verspätung.
haben die Schüler nicht aufgepasst.
(Uczniowie nie uważali w czasie lekcji/na lekcji.)
24. Wegen Bauarbeiten ist die Straße gesperrt.
Niekiedy przyimki ‘statt’, ‘trotz’, ‘während’ i ‘wegen’ stoso-
wane są w języku potocznym z celownikiem.
25. Wegen Renovierung geschlossen!
Jeżeli po przyimkach ‘statt’ lub ‘wegen’ użyty jest zaimek
osobowy, to w języku mówionym najbardziej powszechne
Wegen der Krankheit mussten wir zu Hause będzie użycie właśnie celownika (Dativ), np.
26. Statt ihm kommt seine Schwester.
bleiben.
(Zamiast niego przychodzi jego siostra.)
Ich habe das deinetwegen/wegen dir Z przyimkiem ‘wegen’ możemy natomiast zastosować ład-
27.
gemacht. niejsze językowo sformułowania ‘meinetwegen’ i ‘deinetwegen’.
wegen mir = meinetwegen (z mojego powodu)
Seid ihr meinetwegen/wegen mir wegen dir = deinetwegen (z twojego powodu)
28.
gekommen?
wegen ihr = ihretwegen (z jej powodu)
wegen ihm = seinetwegen (z jego powodu)
29. Euretwegen/Wegen euch bin ich zu spät!
wegen uns = uns(e)retwegen (z naszego powodu)
wegen euch = euretwegen (z waszego powodu)
Das Ticket gilt nur innerhalb der Stadt wegen ihnen = ihretwegen (z ich powodu)
30.
Berlin.
Innerhalb des Stadtzentrums muss man innerhalb – w obrębie, na terenie czegoś

31.
langsamer fahren.
Außerhalb der Stadt darf man schneller

32.
fahren.
außerhalb – poza obrębem czegoś, poza terenem czegoś
33. Unsere Wohnung liegt außerhalb der Stadt.

W przypadku nazw miast, krajów, w języku potocznym,
używany jest również spójnik ‘von’ (z celownikiem):
Rücksendungen sind nur innerhalb
34. innerhalb von Berlin = innerhalb Berlins (w obrębie/na
Deutschlands möglich.
terenie Berlina)
Außerhalb der Hochsaison sind die Preise
außerhalb von Polen = außerhalb Polens (poza Polską/poza
35. terytorium Polski)
niedriger.
Außerhalb der Sprechstunden ist der Arzt

36.
nicht da.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 11 Przyimki z dopełniaczem 49

12 Welcher, welche, welches?
1. Który autobus jedzie do dworca?
2. Który tramwaj jedzie do centrum?
3. Które buty w końcu kupiłaś?
4. Który samochód podoba ci się najbardziej?
5. Którą bluzkę mam założyć?
6. Którą koszulę mam kupić?
7. Nie wiem. Która jest tańsza?
Chcemy dojechać do dworca. Którym autobu-

8.
sem mamy jechać?
9. Które książki należą do ciebie?
10. Do którego dziecka należy ta kurtka?
11. Który kraj odwiedzili Państwo ostatnio?
12. Którym autobusem przyjechaliście?
13. Którymi liniami lotniczymi leciałeś?
14. W którym kinie widzieliście ten film?
15. W której firmie pracuje twoja siostra?
16. Do której szkoły chodzą Pani dzieci?
17. Z którego kraju pochodzi twój chłopak?
Z jakiego powodu przeprowadziłeś się do

18.
Monachium?
50 Welcher, welche, welches? www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Hinweise
Gdy pytamy o określoną rzecz z danego zbioru, stosujemy
1. Welcher Bus fährt zum Bahnhof?
zaimki pytające ‘welcher?’/‘welche?’/‘welches?’ (który?/która?/
które?). Zaimek pytający ‘welch-?’ odmieniamy przez
przypadki podobnie jak rodzajniki. Oto schemat odmiany:
2. Welche Straßenbahn fährt zum Zentrum?
(m/der) (f/die) (n/das) (Pl/die)
3. Welche Schuhe hast du schließlich gekauft? Nom. welcher welche welches welche
Akk. welchen welche welches welche
Dat. welchem welcher welchem welchen
4. Welches Auto gefällt dir am besten?
Pamiętaj, że z czasownikiem ‘gefallen’ (podobać się)

5. Welche Bluse soll ich anziehen? używamy przysłówka ‘gut’ (dobrze). Mówimy więc:
Das gefällt mir gut. – To podoba mi się bardzo (‘dobrze’).
Das gefällt mir besser. – To podoba mi się bardziej (‘lepiej’).
6. Welches Hemd soll ich kaufen?
Das gefällt mir am besten. – To podoba mi się najbardziej
(‘najlepiej’).
Ich weiß nicht. Welches ist billiger/
7.
günstiger? Przymiotnik ‘günstig’ znaczy dosłownie ‘korzystny’,
‘w dobrej cenie’ i często używany jest jako ładniejsze okre-
Wir wollen zum Bahnhof (fahren). Welchen ślenie na ‘tani’.
8.
Bus sollen wir nehmen?
W pierwszym zdaniu możemy pominąć cza-
sownik ‘fahren’ (jechać). Wystarczy, że powiemy:
9. Welche Bücher gehören dir? ‘Chcemy do dworca’. W drugim zdaniu mówimy dosłownie:
‘Który autobus mamy wziąć?’.
10. Welchem Kind gehört die Jacke? Pamiętajmy, że czasownik ‘gehören’ (należeć do kogoś/
czegoś) łączy się zawsze z celownikiem (Dativ). Nie wymaga
on tu przyimka ‘do’.
11. Welches Land haben Sie letztens besucht? gehören + Dativ
Zapamiętaj: fahren + mit + Dativ (jechać czymś)

12. Mit welchem Bus seid ihr gekommen?
kommen + mit + Dativ (przyjechać czymś)
Przyimek ‘mit’ łączy się zawsze z celownikiem (Dativ), stąd
Mit welcher Fluggesellschaft bist du zaimek ‘welch-?’ przyjmuje końcówkę ‘-em’:
13.
geflogen?
Nominativ: der Bus welcher Bus?
Dativ: dem Bus welchem Bus?
14. In welchem Kino habt ihr den Film gesehen?
Zapamiętaj: arbeiten + bei + Dativ (pracować

Bei welcher Firma arbeitet deine gdzieś/w jakiejś firmie/jakimś miejscu pracy)
15.
Schwester?
Bardziej ogólne pytanie brzmiałoby:
Wo arbeitet deine Schwester? (Gdzie pracuje twoja siostra?)
16. Welche Schule besuchen Ihre Kinder?
17. Aus welchem Land kommt dein Freund?
Możemy też zapytać:

Aus welchem Grund(e) bist du nach Warum bist du nach München umgezogen? (Dlaczego
18.
München umgezogen? przeprowadziłeś się do Monachium?)
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 12 Który, która, które? 51

Który, która, które?
19. Którą restaurację możesz mi polecić?
20. Mogę ci polecić tę restaurację. Nie znasz jej?
21. Który uniwersytet w końcu wybrałeś?
22. Wybrałem Uniwersytet Humboldta.
23. Który film chcesz obejrzeć?
24. Ten z Danielem Brühlem.
25. Którą sałatkę chciałabyś?
26. Tę z kurczakiem i sosem czosnkowym.
- Którą zupę może mi Pani polecić?

27.
- Ta jest bardzo smaczna.
– Jaki to rozmiar?
28.
– Rozmiar 38.
29. Jaki rozmiar Pani potrzebuje?
– Którą linią przyjechałeś?

30.
– Dwudziestką.
– Który samochód podoba wam się

31. najbardziej?
– Ten tam.
– Którą kurtkę Pan kupuje?

32.
– Tę tam.
33. Do którego ucznia należy ten zeszyt?
34. Sądzę, że do tamtego (tego tam).
Która torba jest ładniejsza, ta (ta tutaj) czy

35.
tamta (ta tam)?
36. Wolę tamtą. Tamta podoba mi się bardziej.
52 Welcher, welche, welches? www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Wskazówki
Odpowiadając na pytania zaczynające się od ‘welch-?’
Welches Restaurant kannst du mir
19. (który? która? które?), używamy rodzajnika określonego lub
empfehlen?
zaimka wskazującego, ponieważ mamy na myśli konkretną
rzecz z danego zbioru.
Ich kann dir dieses Restaurant empfehlen.
20.
Kennst du es nicht?
Należy być świadomym różnicy w użyciu określeń ‘endlich’
i ‘schließlich’:
Welche Universität hast du schließlich
21. endlich – w końcu (wyraża zniecierpliwienie po długim
gewählt?
okresie oczekiwania), np.
Endlich habe ich die Prüfung bestanden. – W końcu zdałam
22. Ich habe die Humboldt Universität gewählt. egzamin. (Udało mi się po wielu próbach.)
Na endlich! – No w końcu!
schließlich – na końcu, ostatecznie (na zakończenie pewnego
23. Welchen Film willst du ansehen? dłuższego procesu)
Ich habe zwei Jahre einen Sprachkurs besucht. - Uczęszczałam
dwa lata na kurs językowy.
24. Den mit Daniel Brühl.
Hast du schließlich das Zertifikat bestanden? – Zdawałaś
ostatecznie/na końcu certyfikat?
(nie wyrażamy tu emocji jak w przypadku ‘endlich’, a jedynie
25. Welchen Salat möchtest du? pytamy o zakończenie pewnego procesu)
W niektórych przypadkach ‘endlich’ i ‘schließlich’ mogą być sto-
sowane zamiennie, w zależności od tego, co chcemy wyrazić.
26. Den mit Hähnchen und Knoblauchsoße.
W krótkiej, bezpośredniej odpowiedzi na tak postawione

- Welche Suppe können Sie mir empfehlen? pytanie, możemy pominąć rzeczownik i w odpowiedzi użyć
27.
- Die ist sehr lecker. jedynie rodzajnika. Należy przy tym pamiętać, że rodzajnik
musi być we właściwym przypadku!
– Welche Größe ist das? Pełna odpowiedź brzmiałaby:
28.
– Größe 38.
Ich möchte den Salat mit Hähnchen und Knoblauchsoße.
29. Welche Größe brauchen Sie?

W krótkich odpowiedziach możemy też użyć rodzajników
– Mit welcher Linie bist du gekommen? (der, die, das) w funkcji zaimków wskazujących. Często
30. dodawane jest też słówko ‘da’ (tam) lub ‘hier’ (tutaj).
– Mit der 20.
der (dieser) da/hier – ten tam/tutaj
– Welches Auto gefällt euch am besten? die (diese) da/hier – ta tam/tutaj
31.
– Das da.
das (dieses) da/hier – to tam/tutaj
die (diese) da/hier – te/ci tam/tutaj
– Welche Jacke kaufen Sie?
32. Rodzajniki użyte tu w funkcji zaimków wskazujących,
– Die da.
odmieniają się przez przypadki tak jak rodzajnik określony.
33. Welchem Schüler gehört das Heft?
34. Ich glaube, dem da. Czasownik ‘mögen’ stosowany jest z przysłówkiem ‘gern’
(chętnie), zaś czasownik ‘gefallen’ – z przysłówkiem ‘gut’
(dobrze).
Welche Tasche ist schöner, die hier oder
35. Welchen Pullover magst du lieber? / Welcher Pullover gefällt dir
diese da/die da?
besser? (Który sweter bardziej ci się podoba?)
Ich mag lieber die da. Die da gefällt mir Ich mag den hier lieber. / Der hier gefällt mir besser. (Ten tutaj
36.
besser. podoba mi się bardziej.)
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 12 Który, która, które? 53

13 Eins, keins, meins – wann geht es
1. Masz samochód?
2. Tak, mam.
On nie ma samochodu. Czy jego rodzice mają

3.
(jakiś/jeden)?
4. Potrzebuję długopisu.
5. Ja mogę ci jakiś/jeden dać.
6. Czy w okolicy jest jakaś apteka?
7. Tak, jest (jakaś/jedna).
8. Czy jest tu jakiś supermarket?
9. Tak, jest (jakiś/jeden) na ulicy Wagnera.
10. Czy ona ma brata?
11. Tak, ma jednego albo nawet dwóch.
12. Czy ma Pani serwetki?
13. Tak, tutaj jakieś leżą.
Chciałbym kupić skarpety. Mają Państwo

14.
jakieś?
15. Nie, niestety nie mamy żadnych.
16. Masz już (te) bilety?
17. Nie, nie mam jeszcze (żadnych).
Mam dwie kamery, ale nie wziąłem ze sobą

18.
żadnej.
54 Eins, keins, meins – wann geht es ohne Nomen?

ohne Nomen? Hinweise
1. Hast du ein Auto? Jeśli udzielamy krótkiej odpowiedzi na pytanie o daną rzecz
lub osobę i nie chcemy powtarzać rzeczownika, wystarczy,
że użyjemy rodzajnika w odpowiednim przypadku, np.
2. Ja, ich habe eins. Hast du einen Bleistift? – Masz (jakiś) ołówek?
Ja, ich habe einen. – Tak, mam (jeden/jakiś).
3. Er hat kein Auto. Haben seine Eltern eins? Rodzajnik pełni tu funkcję zaimka nieokreślonego, oznaczają-
cego jedną osobę z grupy lub jedną rzecz z wielu. Rodzajniki
w tej funkcji są używane głównie w języku potocznym,
mówionym. W mianowniku przyjmują one końcówki
4. Ich brauche einen Kuli.
rodzajników określonych (der, die, das) i odmieniają się jak
rodzajniki określone.
5. Ich kann dir einen geben. Oto schemat odmiany:
6. Gibt es hier in der Nähe eine Apotheke? Nom. einer eine ein(e)s welche
Akk. einen eine ein(e)s welche
7. Ja, es gibt eine. Dat. einem einer einem welchen
8. Gibt es hier einen Supermarkt?

Pamiętaj: es gibt + Akkusativ
9. Ja, es gibt einen in der Wagnerstraße.
10. Hat sie einen Bruder?
11. Ja, sie hat einen oder sogar zwei.
12. Haben Sie Servietten?
W liczbie mnogiej nie istnieje rodzajnik nieokreślony,

13. Ja, hier liegen welche.
stąd używamy tu słówka ‘welche’ (patrz: schemat odmiany
powyżej).
Ich möchte Socken kaufen. Haben Sie
14.
welche?
Zaimków nieokreślonych używamy również w przecze-
niach. Oto schemat odmiany:
15. Nein, leider haben wir keine.
Nom. keiner keine kein(e)s keine
16. Hast du schon die Tickets?
Akk. keinen keine kein(e)s keine
Dat. keinem keiner keinem keinen
17. Nein, ich habe noch keine.
Ich habe zwei Kameras, aber ich habe keine

18.
mitgenommen.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl Lektion 13 Eins, keins, meins – kiedy pomijamy rzeczownik?
nr 0020232 55
Eins, keins, meins – kiedy pomijamy
Co? Oni jeszcze nie zarezerwowali żadnego
19.
hotelu?
20. Owszem, już zarezerwowali.
21. Nie masz roweru?
22. Przeciwnie, mam.
23. Czy to twoje buty?
24. Tak, to są moje (buty).
25. Czy ten płaszcz też jest twój?
Nie, to nie jest mój (płaszcz). Sądzę, że ten

26.
jest Moniki.
- Czyj to długopis?
27.
- Mój.
- Czyja to torba?
28.
- Moja.
- Czy to torba pani Müller?

29.
- Tak, sądzę, że to jest jej (torba).
30. Ten portfel jest z pewnością Svena.
31. Tak, to musi być jego (portfel).
- Czyja to książka?
32.
- Moja.
33. Czy to wasz dom?
34. Tak, to nasz (dom).
Czyim samochodem przyjechałeś? Twojego

35.
taty?
36. Nie, moim.
56 Eins, keins, meins – wann geht es ohne Nomen?

rzeczownik? Wskazówki
buchen/reservieren – rezerwować
19. Was? Sie haben noch kein Hotel gebucht?
Używamy tu słówka ‘doch’, ponieważ zadane pytanie

20. Doch, sie haben schon eins gebucht. zawiera już przeczenie, które my z kolei chcemy zanegować.
Hast du keinen Bruder? (Nie masz brata?)
Doch, ich habe einen. (Przeciwnie, mam jednego.)
21. Hast du kein Fahrrad?
Rzeczownik możemy pominąć też w przypadku zaimków

22. Doch, ich habe eins. dzierżawczych. Oto schemat odmiany dla zaimka ‘mein-‘:
23. Sind das deine Schuhe?
Nom. meiner meine mein(e)s meine
Akk. meinen meine mein(e)s meine
24. Ja, das sind meine. Dat. meinem meiner meinem meinen
Pozostałe zaimki dzierżawcze przyjmują analogiczne
końcówki.
25. Ist der Mantel auch von dir?
To pytanie mogłoby też brzmieć:

Nein, das ist nicht meiner. Ich glaube, der Ist das auch dein Mantel? (Czy to jest też twój płaszcz?)
26.
ist von Monika.
dein = von dir (von + Dativ/celownik)
Pytanie ‘Ist der Mantel auch deiner / von dir?’ pozwala nam
- Wessen Kuli ist das?
27. natomiast lepiej zaakcentować rzeczownik ‘der Mantel’
- Meiner. / Das ist meiner.
(ten płaszcz).
- Wessen Tasche ist das?

W odpowiedzi pominęliśmy rzeczownik. Porównaj:
28. 1. Ich glaube, der Mantel ist von Monika. (Sądzę, że ten
- Meine. / Das ist meine.
płaszcz jest Moniki)
- Ist das die Tasche von Frau Müller? 2. Ich glaube, er ist von Monika. (Sądzę, że on jest Moniki.)
29.
- Ja, ich glaube, das ist ihre. 3. Ich glaube, der/dieser ist von Monika. (Sądzę, że on/ten
jest Moniki.)
30. Dieser Geldbeutel ist sicher von Sven. Zaimek osobowy ‘er’ (zdanie drugie) możemy zastąpić,
zwłaszcza w języku potocznym, rodzajnikiem ‘der’ (zdanie
trzecie) w funkcji zaimka wskazującego (ten).
31. Ja, das muss seiner sein.
Pamiętajmy, że rzeczowniki w języku niemieckim często
mają inny rodzaj niż ich polskie odpowiedniki. Porównaj:
- Wessen Buch ist das?
32. das Buch – rodzaj nijaki (das = es = ono)
- Das ist mein(e)s.
33. Ist das euer Haus?

Zwróć uwagę na dwa możliwe sposoby tworzenia
dopełniacza, np. samochód twojego taty:
Ja, das ist unseres.

das Auto deines Vaters (dopełniacz/Genitiv wyrażony
34.
odpowiednią odmianą rodzajnika) lub
das Auto von deinem Vater (dopełniacz wyrażony ‘von’)
Mit wessen Auto bist du gekommen? Mit
35. fahren mit – jechać czymś
dem von deinem Vater?
mit + Dativ/celownik (zawsze!)
von + Dativ/celownik (zawsze!)
36. Nein, mit meinem.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.plRozdział 13 Eins, keins, meins – kiedy pomijamy rzeczownik?
nr 0020232 57
14 Indefinitpronomen
1. Nie wolno tutaj parkować.
2. U mojej babci zawsze się dużo je.
3. Jak to się pisze?
4. Jak to się wymawia?
5. Halo, ktoś tu jest? / Halo, jest tam ktoś?
6. Nikogo nie ma. / Nikogo tu nie ma.
7. Ktoś do ciebie dzwonił.
8. Znasz tu kogokolwiek?
9. Nie, nie znam nikogo.
10. Czy ktoś (tam) puka?
11. Nikogo nie słyszę.
- Skąd to wiesz?
12.
- Ktoś tam mi to opowiedział.
13. On wie wszystko.
14. Zrobiłaś zakupy? Znalazłaś wszystko?
15. Zawsze muszę robić wszystko sama.
16. Zapakowaliście już wszystko?
17. Nie zapomnieliście niczego?
18. Chciałbyś jeszcze coś zjeść?
58 Indefinitpronomen www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Hinweise
Zaimki nieokreślone (Indefinitpronomen) mogą zastępować
1. Man darf hier nicht parken.
rodzajnik lub rzeczownik. Używamy ich, gdy mówimy
o pewnej nieokreślonej liczbie osób lub rzeczy oraz gdy
osoba lub rzecz nie jest bliżej znana. Niektóre z nich są
2. Bei meiner Oma isst man immer viel.
nieodmienne, inne odmieniają się tak jak rodzajnik.
Najważniejsze zaimki nieokreślone to:
3. Wie schreibt man das? • w odniesieniu tylko do osób:

man (uogólnienie)
jemand (ktoś)/irgendjemand (ktokolwiek)
4. Wie spricht man das aus? niemand (nikt)
• w odniesieniu tylko do rzeczy:
5. Hallo, ist jemand da? alles (wszystko)
etwas/was (coś), irgendetwas (cokolwiek)
etwas (trochę), ein wenig (trochę),
6. Niemand ist da. ein bisschen (troszeczkę)
nichts (nic)
• w odniesieniu do osób lub rzeczy:
7. Jemand hat dich angerufen.
jeder, jede, jedes (każdy, każda, każde)
alle (wszyscy, wszystkie)
8. Kennst du irgendjemand(en) hier? einige/manche (niektórzy, niektóre)
viel (dużo), wenig (mało)
viele (wielu, wiele), wenige (niewielu, mało)
9. Nein, ich kenne niemand(en).
Zaimka ‘man’ używamy w uogólnieniach, gdy mówimy

o pewnych powszechnie występujących zjawiskach, doty-
10. Klopft da jemand?
czących pewnej większej grupy ludzi, a także gdy mówimy
o ogólnych zasadach (nie wolno, powinno się itp.).
11. Ich höre niemand(en). ‘Man’ łączy się zawsze z czasownikiem w trzeciej osobie
liczby pojedynczej (odmiana jak w przypadku er/sie/es).
- Woher weißt du das?

12. Zaimki ‘(irgend)jemand’ (ktoś) i ‘niemand’ (nikt) możemy
- Irgendjemand hat es mir erzählt.
odmienić bądź pozostawić nieodmienione
(zdania od 8 do 11).
13. Er weiß alles. Obie formy są poprawne, ale forma odmieniona jest bardziej
powszechna.
Hast du eingekauft? Hast du alles
14.
gefunden?
15. Ich muss immer alles selbst machen.
16. Habt ihr schon alles eingepackt?

Zaimki ‘alles’ (wszystko) i ‘nichts’ (nic) są nieodmienne.
17. Habt ihr nichts vergessen? W języku potocznym zaimek ‘etwas’ (w znaczeniu ‘coś’)
możemy usłyszeć skrócony do ‘was’:
Er hat bestimmt etwas/was falsch gemacht. (On z pewnością
18. Möchtest du noch etwas/was essen? zrobił coś nie tak.)
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 14 Zaimki nieokreślone 59

Z aimki nieokreślone
19. Nie, dziękuję. Nie dam rady zjeść nic więcej.
20. Coś mówiłeś?
21. Możesz sobie coś zażyczyć na urodziny.
22. Cokolwiek?
23. Mówię tylko trochę po niemiecku.
- Czy mówi Pani po polsku?

24.
- Tylko troszeczkę.
25. Każdy uczeń musi napisać test.
Usłyszeliśmy wiele historii. Każda była

26.
interesująca.
27. Każde dziecko lubi tę bajkę.
Wszystkie dzieci lubią historie (bajki) na

28.
dobranoc.
29. Babcia przyniosła każdemu dziecku prezent.
30. Niektórzy ludzie w ogóle nie jedzą śniadań.
31. Niektórzy z nas są wegetarianami.
32. Niektórzy Polacy jeżdżą w zimie do Austrii.
33. Wielu ludzi kupiło tę książkę.
34. Niewielu studentów przeczytało tekst.
35. Dużo pracowaliśmy ostatnio.
36. Ona za mało się uczy.
60 Indefinitpronomen www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Wskazówki
19. Nein, danke. Ich kann nichts mehr essen.
Zaimki nieokreślone ‘jeder’, ‘jede’, ‘jedes’ (każdy, każda,

20. Hast du etwas/was gesagt?
każde) odmieniają się przez przypadki jak rodzajnik okre-
ślony (der, die, das). W liczbie mnogiej używamy natomiast
Du kannst dir etwas zum Geburtstag zaimka ‘alle’ (wszyscy). Oto schemat odmiany:
21.
wünschen.
22. Irgendetwas? jeder Mann jede Frau jedes Kind alle Leute
Nom. (każdy (każda (każde (wszyscy
mężczyzna) kobieta) dziecko) ludzie)
23. Ich spreche nur etwas Deutsch. Akk. jeden Mann jede Frau jedes Kind alle Leute
jedem jeder jedem allen
Dat.
Mann Frau Kind Leuten
- Sprechen Sie Polnisch?
24. jedes jeder jedes aller
- Nur ein bisschen.
Gen.
Mannes Frau Kindes Leute
25. Jeder Schüler muss einen Test schreiben.

W drugim zdaniu możemy pominąć rzeczownik po
‘jede’ (każda), ponieważ mamy bezpośrednie odniesienie
Wir haben viele Geschichten gehört. Jede w poprzednim zdaniu:
26.
war interessant.
Jede (Geschichte) war interessant. – Każda (historia) była
ciekawa.
27. Jedes Kind mag dieses Märchen.
Pamiętajmy, że w czasie przeszłym Perfekt odmieniamy

28. Alle Kinder mögen Gutenachtgeschichten. czasownik posiłkowy (tu: haben), a imiesłów czasu przeszłego
(tu: mitgebracht) stoi na końcu zdania.
Die Oma hat jedem Kind ein Geschenk

29.
mitgebracht. Zaimków ‘manche’ i ‘einige’ możemy używać zamiennie.
Oba znaczą ‘niektórzy, pewni’. Po ‘einige’ i ‘manche’ często
możemy pominąć rzeczownik, np.
30. Einige Leute frühstücken gar nicht.
Einige/Manche sagen… – Niektórzy mówią…
31. Manche von uns sind Vegetarier.

Podobnie jak w przypadku ‘einige’ i ‘manche’, po ‘viele’
Manche Polen fahren im Winter nach i ‘wenige’ często możemy pominąć rzeczownik, np.
32.
Österreich. Viele haben das Buch gelesen, aber nur wenige
haben es verstanden. – Wielu czytało tę książkę, ale tylko
nieliczni ją zrozumieli.
33. Viele Leute haben das Buch gekauft.
Zwróć uwagę na różnice:

34. Wenige Studenten haben den Text gelesen. alles – wszystko; alle (Leute) – wszyscy (ludzie)
viel – dużo; viele (Leute) – wielu (ludzi)
wenig – mało; wenige (Leute) – mało, niewielu (ludzi)
35. Wir haben letztens viel gearbeitet. Zaimki ‘alles’, ‘viel’, ‘wenig’ nie odmieniają się. Zaimki
‘alle’, ‘viele’, ‘wenige’, a także ‘einige’ i ‘manche’
odmieniają się przez przypadki (według schematu końcówek
36. Sie lernt zu wenig. przedstawionego przy zdaniu 25 na przykładzie ‘alle’).
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 14 Zaimki nieokreślone 61

15 Adjektivdeklination nach dem bestimmten
1. Stół jest mały. Ten mały stół jest nowy.
Samochód jest szybki. Ten szybki samochód

2.
dużo kosztuje.
3. Ta nowoczesna pralka działa bardzo dobrze.
4. Ten nowy telewizor stoi w salonie.
5. Ten szybki samochód bardzo mi się podoba.
6. Ten przystojny mężczyzna tam to mój brat.
7. Nowy ekspres do kawy jest popsuty.
8. Ta ciemna kurtka jest najładniejsza.
9. Ten drogi zegarek jest fantastyczny.
Budynek jest wysoki. Ten wysoki budynek tam

10.
to mój dom.
11. Kiedy odjeżdża ostatni pociąg do Berlina?
12. Kiedy powstała Unia Europejska?
13. Znasz małego brata Christiny?
14. Skąd znasz nową sąsiadkę Moniki?
15. Kupiłem sobie ostatnią książkę Güntera Grassa.
16. Lubię kuchnię włoską.
17. Do kogo należy ta kurtka?
18. Do tego wysokiego mężczyzny tam.
62 Adjektivdeklination nach dem bestimmten Artikel

Artikel Hinweise
1. Der Tisch ist klein. Der kleine Tisch ist neu. Przymiotnik użyty na końcu zdania jest nieodmienny,
niezależnie od liczby i rodzaju rzeczownika, np.:
Das Auto ist schnell. Das schnelle Auto Der Computer ist neu. (Komputer jest nowy.)
2. Die Kinder sind brav. (Dzieci są grzeczne.)
kostet viel.
Jeśli natomiast użyjemy przymiotnika w funkcji przydawki
Die moderne Waschmaschine funktioniert (bezpośrednio przed rzeczownikiem), musimy go odmienić.
3. W mianowniku liczby pojedynczej wszystkie przymiotniki
sehr gut.
mają końcówkę ‘-e’.
4. Der neue Fernseher steht im Wohnzimmer. Maskulinum Femininum Neutrum

(m/der) (f/die) (n/das)
der nette die neue das kleine
5. Das schnelle Auto gefällt mir sehr gut. Nom. Mann (miły Studentin (nowa Kind (małe
mężczyzna) studentka) dziecko)
Przymiotników z rodzajnikiem określonym używamy
Der gut aussehende Mann da ist mein w tych samych sytuacjach co rodzajnika określonego,
6.
Bruder.
a więc w przypadku osób lub rzeczy konkretnych, bliżej
określonych. Przymiotniki te odpowiadają na pytania:
7. Die neue Kaffeemaschine ist kaputt. welcher?/welche?/welches? (który? która? które?).
Większość przymiotników zakończonych na ‘-el’ i ‘-er’

8. Die dunkle Jacke ist am schönsten. traci w odmianie ‘-e’, np.
dunkel – der dunkle dunkele Wald (ciemny las)
teuer – die teure teuere Tasche (droga torebka)
9. Die teure Uhr ist fantastisch.
ale np. bitter – eine bittere Schokolade (gorzka czekolada)
Das Gebäude ist hoch. Das hohe Gebäude

10. Przymiotnik ‘hoch’ (wysoki) w odmianie zmienia ‘ch’ na ‘h’:
da ist mein Haus.
hoch – der hohe hoche Baum (wysokie drzewo)
11. Wann fährt der letzte Zug nach Berlin ab?
W liczbie pojedynczej przymiotnik użyty z rodzajnikiem

Wann ist die Europäische Union (EU)
12. określonym (der, die, das) będzie przyjmował jedną z dwóch
entstanden?
końcówek: ‘- e’ lub ‘- en’.
Jeśli rodzajnik w liczbie pojedynczej pozostanie w takiej
Kennst du den kleinen Bruder von
13. postaci jak w mianowniku (der, die, das), przymiotnik
Christina?
zachowa końcówkę ‘-e’, jeśli natomiast zmieni swoją postać
w odmianie (den, dem, itd.), przymiotnik otrzyma końcówkę
Woher kennst du die neue Nachbarin von
14. ‘-en’. Porównaj:
Monika?
Maskulinum Femininum Neutrum
Ich habe mir das neue Buch von Günter (m/der) (f/die) (n/das)
15.
Grass gekauft. der nette die neue das kleine
Nom. Mann (miły Studentin (nowa Kind (małe
16. Ich mag die italienische Küche.
den netten die neue das kleine
Akk.
Mann Studentin Kind
17. Wem gehört die Jacke? W bierniku (Akkusativ) rodzajnik zmienia się tylko w rodzaju
męskim (z ‘der’ na ‘den’). Przymiotnik będzie miał więc
końcówkę ‘-en’ po ‘den’, a w pozostałych rodzajach zachowa
końcówkę ‘-e’ tak jak w mianowniku.
18. Dem großen Mann da.
© 2015 Preston Publishing Lektion

www.prestonpublishing.pl 15 Odmiana przymiotnika po rodzajniku określonym
nr 0020232 63
Odmiana przymiotnika po rodzajniku
– Do kogo należy ten sweter?
19.
– Sądzę, że do tej młodej pani tam.
– Gdzie kupiłaś ten płaszcz?

20.
– W nowym centrum handlowym.
Marika pracuje w tym nowym budynku biuro-

21.
wym przy ulicy Goethego.
22. Polska jest członkiem Unii Europejskiej.
23. Nauczyciel rozmawia z ojcem nowego ucznia.
Chciałabym przymierzyć (ten) czerwony

24.
płaszcz.
25. Jak ci się podoba tamta różowa sukienka?
Tak sobie, ale ten liliowy sweter chciałabym

26.
mieć.
27. Ten duży park jest naprawdę bardzo piękny.
28. Ten szykowny hotel jest bardzo drogi.
29. Leciałeś już tymi nowymi liniami lotniczymi?
30. Dlaczego wybraliście ten nudny film?
31. Każdy młody człowiek popełnia błędy.
Mnie podoba się prawie każde niemieckie

32.
miasto.
33. Każde małe dziecko zna tę historię.
Każdy nowy pracownik musi się najpierw

34.
uczyć.
35. Szef pomaga każdemu nowemu pracownikowi.
36. Katedra w Kolonii jest warta zobaczenia.
64 Adjektivdeklination nach dem bestimmten Artikel

określonym Wskazówki
– Wem gehört der Pullover?
19. W celowniku (Dativ) i dopełniaczu (Genitiv) odmianie
– Ich glaube, der jungen Dame da.
podlegają wszystkie rodzajniki. Przymiotnik będzie więc miał
wszędzie końcówkę ‘-en’.
– Wo hast du den Mantel gekauft?
20. Maskulinum Femininum Neutrum
– In dem neuen Einkaufszentrum.
Marika arbeitet in dem neuen Bürogebäude dem netten der neuen dem kleinen
21. Dat.
in der Goethestraße. Mann Studentin Kind
des netten der neuen des kleinen
Gen.
Polen ist Mitglied der Europäischen Union/ Mannes Studentin Kindes
22.
der EU. Pamiętajmy również o dodatkowej końcówce ‘-es’/‘-s’
w rzeczowniku rodzaju męskiego (der) i nijakiego (das).
Der Lehrer spricht mit dem Vater des neuen
23.
Schülers.
Niektóre przymiotniki nie odmieniają się. Należą do nich
24. Ich möchte den roten Mantel anprobieren. m.in. rosa (różowy), lila (liliowy), beige (beżowy), super
(super), prima (świetny).
25. Wie findest du das rosa Kleid da? Po zaimkach wskazujących ‘dieser’, ‘diese’, ‘dieses’ (ten, ta,
to) oraz zaimkach ‘jeder’, ‘jede’, ‘jedes’ (każdy, każda, każde)
przymiotnik odmienia się tak jak po rodzajniku okre-
So lala, aber den lila Pullover möchte ich ślonym (der, die, das). Oto pełny schemat odmiany:
26.
haben.
27. Dieser große Park ist wirklich sehr schön. der/dieser; die/diese; das/dieses;
jeder nette jede neue jedes kleine
Nom. Mann (ten; Studentin (ta; Kind (to;
28. Dieses schicke Hotel ist sehr teuer. każdy miły każda nowa każde małe
mężczyna) studentka) dziecko)
den/diesen; die/diese; das/dieses;
Bist du schon mit dieser neuen
29. Akk. jeden netten jede neue jedes kleine
Fluggesellschaft geflogen?
Mann Studentin Kind
dem/diesem; der/dieser; dem/diesem;
Warum habt ihr diesen langweiligen Film
30. Dat. jedem netten jeder neuen jedem kleinen
gewählt?
Mann Studentin Kind
des/dieses; der/dieser; des/dieses;
31. Jeder junge Mensch macht Fehler. Gen. jedes netten jeder neuen jedes kleinen
Mannes Studentin Kindes
Pamiętaj: Przymiotnik występujący po rodzajniku określonym
32. Mir gefällt fast jede deutsche Stadt. oraz po wyżej wymienionych zaimkach, w mianowniku
liczby pojedynczej ma zawsze końcówkę ‘-e’. Jeśli rodzajnik
w odmianie zmienia swoją formę, przymiotnik otrzymuje
33. Jedes kleine Kind kennt diese Geschichte. końcówkę ‘-en’.
34. Jeder neue Mitarbeiter muss zuerst lernen. Mówimy tu dosłownie ‘Katedra Kolońska’.
Przymiotniki w nazwach własnych, pochodzące od nazw
miast (w nielicznych przypadkach również od nazw państw),
35. Der Chef hilft jedem neuen Mitarbeiter. pisane są wielką literą i mają zawsze końcówkę ‘-er’, która
jest nieodmienna, np.
der Wiener Walzer – walc wiedeński
36. Der Kölner Dom ist sehenswert. der Schweizer Käse – ser szwajcarski

www.prestonpublishing.pl 15 Odmiana przymiotnika po rodzajniku określonym
nr 0020232 65
16 Adjektivdeklination nach dem unbestimmten
1. Pies jest mały. To jest mały pies.
2. Lampa jest nowa. To jest nowa lampa.
Dziecko jest grzeczne. To jest grzeczne

3.
dziecko.
4. Czy to jest ciekawy film?
5. Nie, to jest nudny film.
6. Czy to jest jakaś nowa historia?
7. Nie, to jest już stara historia.
8. Czy to jest tani sweter?
9. Nie, to jest drogi sweter.
10. Mam małego psa.
11. Mam nowy ekspres do kawy.
12. Mam szybki samochód.
13. Jadę nowoczesnym pociągiem.
14. Jadę nowym tramwajem.
15. Jadę szybkim samochodem.
To jest na pewno samochód jakiegoś bogatego

16.
mężczyzny.
17. To jest mąż jakiejś znanej aktorki.
18. To jest zabawka jakiegoś małego dziecka.
66 Adjektivdeklination nach dem unbestimmten Artikel

Artikel Hinweise
Przymiotnik po rodzajniku nieokreślonym, w mianowniku
1. Der Hund ist klein. Das ist ein kleiner Hund.
‘przejmuje’ końcówki rodzajnika określonego. To w przymiot-
niku widzimy, jakiego rodzaju jest dany rzeczownik.
Die Lampe ist neu. Das ist eine neue Nominativ/Mianownik
2.
Lampe.
3. Das Kind ist brav. Das ist ein braves Kind. der nette die neue das kleine
Mann Studentin Kind
r. określony
(ten miły (ta nowa (to małe
4. Ist das ein interessanter Film? mężczyzna) studentka) dziecko)
ein netter eine neue ein kleines
Mann Studentin Kind
r.
5. Nein, das ist ein langweiliger Film. (jakiś/ (jakaś/ (jakieś/
nieokreślony
jeden miły jedna nowa jedno małe
6. Ist das eine neue Geschichte? Zauważ, że końcówki przymiotnika po rodzajniku nieokre-
ślonym wyraźnie wskazują na rodzaj rzeczownika.
Pamiętaj, że rodzajnik nieokreślony w mianowniku liczby
7. Nein, das ist schon eine alte Geschichte. pojedynczej dla rodzaju męskiego i nijakiego brzmi tak samo:
der, das = ein; die = eine
8. Ist das ein billiger Pullover? Podobnie jak w przypadku rodzajników określonych, rów-
nież tutaj końcówkę przymiotnika zamieniamy na ‘-en’, jeśli
rodzajnik zmieni swoją postać. Zwróć uwagę, że w bierniku
9. Nein, das ist ein teurer Pullover. (Akkusativ) dzieje się tak tylko w rzeczownikach rodzaju
męskiego. Pozostałe rodzajniki nie zmieniają swojej postaci,
więc i końcówka pozostaje jak w mianowniku.
10. Ich habe einen kleinen Hund.
ein netter eine neue ein kleines
11. Ich habe eine neue Kaffeemaschine.
Nom. Mann (jakiś miły Studentin (jakaś Kind (jakieś małe
mężczyzna) nowa studentka) dziecko)
einen netten eine neue ein kleines
12. Ich habe ein schnelles Auto. Akk.
Mann Studentin Kind
13. Ich fahre mit einem modernen Zug. W celowniku (Dativ) wszystkie rodzajniki zmieniają
swoją postać, stąd wszystkie końcówki przymiotnika w tym
przypadku zmienią się na ‘-en’. Porównaj:
14. Ich fahre mit einer neuen Straßenbahn.
einem netten einer neuen einem kleinen
Dat.
Mann Studentin Kind
15. Ich fahre mit einem schnellen Auto.
Das ist sicher das Auto eines reichen

16.
Mannes. Również w dopełniaczu (Genitiv) wszystkie rodzajniki
zmieniają swoją postać, a tym samym końcówki przymiotnika
Das ist der Mann einer bekannten zmieniają się na ‘-en’:
17.
Schauspielerin.
eines netten einer neuen eines kleinen
Gen.
Mannes Studentin Kindes
18. Das ist das Spielzeug eines kleinen Kindes.
© 2015 Preston Publishing Lektion

www.prestonpublishing.pl 16 Odmiana przymiotnika po rodzajniku nieokreślonym
nr 0020232 67
Odmiana przymiotnika po rodzajniku
19. Co on jej kupił na urodziny?
20. Duży bukiet kwiatów.
21. Mieliśmy wczoraj ciężki egzamin.
Moja praca nie sprawia mi już radości. Muszę

22.
poszukać sobie nowej.
23. To jest mój mały brat Hans.
Moja dobra przyjaciółka przyjeżdża jutro

24.
w odwiedziny.
Czy to jest Pana nowy samochód, Panie

25.
Schmidt?
26. Tak, to jest mój nowy samochód.
27. Sprzedaliśmy nasz stary samochód.
Nasi przyjaciele pojechali ze swoim małym

28.
synem w Alpy.
Nie potrzebujemy (żadnego) nowego

29.
telewizora.
30. Ciągle nie znalazłam ciepłej kurtki zimowej.
31. Znaleźliśmy nowe mieszkanie.
32. To wspaniała wiadomość!
33. Ale masz świetny sweter!
34. Życzę ci miłego dnia.
35. Życzę ci udanego weekendu.
36. Życzę ci miłego tygodnia.
68 Adjektivdeklination nach dem unbestimmten Artikel

nieokreślonym Wskazówki
Tak samo jak po rodzajniku nieokreślonym (ein, eine),
19. Was hat er ihr zum Geburtstag gekauft?
przymiotnik odmienia się również po zaimkach dzier-
żawczych (mein, dein,…), ale tylko w liczbie pojedyn-
czej. Oto schemat odmiany w mianowniku (Nominativ):
20. Einen großen Blumenstrauß.
21. Wir hatten gestern eine schwere Prüfung. ein netter eine neue ein kleines
rodzajnik Mann Studentin Kind
nieokreślony (jakiś miły (jakaś nowa (jakieś małe
Meine Arbeit macht mir keinen Spaß mehr. mężczyzna) studentka) dziecko)
22.
Ich muss mir eine neue suchen.
mein netter meine neue mein kleines
zaimek Mann Studentin Kind
23. Das ist mein kleiner Bruder Hans. dzierżawczy (mój miły (moja nowa (moje małe
mąż) studentka) dziecko)
Analogiczne końcówki mają pozostałe zaimki dzierżawcze.
Meine gute Freundin kommt morgen zu
24.
Besuch. W pozostałych przypadkach (Akk., Dat., Gen.) możemy
zastosować znaną nam już zasadę – jeśli rodzajnik zmieni
swoją postać w danym przypadku, stosujemy końcówkę
25. Ist das Ihr neues Auto, Herr Schmidt?
‘-en’. Jeśli rodzajnik nie zmieni swojej postaci, przymiotnik
zachowuje takie same końcówki jak w mianowniku.
26. Ja, das ist mein neues Auto. Tak samo jak po rodzajniku nieokreślonym, w liczbie
pojedynczej odmieniają się przymiotniki po zaimkach
dzierżawczych oraz przeczeniu kein(e).
27. Wir haben unser altes Auto verkauft. Oto pełny schemat odmiany:
Unsere Freunde sind mit ihrem kleinen
28. ein eine ein
Sohn in die Alpen gefahren.
mein meine mein
Nom. kein netter keine neue kein kleines
29. Wir brauchen keinen neuen Fernseher. Mian. Mann (jakiś/ Studentin (jakaś/ Kind (jakieś/
mój/żaden miły moja/żadna nowa moje/żadne
mężczyna) studentka) małe dziecko)
Ich habe immer noch keine warme
30. einen eine ein
Winterjacke gefunden.
Akk. meinen meine mein
Bier. keinen keine kein
31. Wir haben eine neue Wohnung gefunden. netten Mann neue Studentin kleines Kind
einem einer einem
Dat. meinem meiner meinem
32. Das ist aber eine tolle Nachricht! Cel. keinem keiner keinem
netten Mann neuen Studentin kleinen Kind
eines einer eines
33. Du hast aber einen tollen Pullover! Gen. meines meiner meines
Dop. keines keiner keines
netten Mannes neuen Studentin kleinen Kindes
34. Ich wünsche dir einen schönen Tag.
Zwróć uwagę na właściwe końcówki przymiotników
i właściwą odmianę rodzajnika. Tego typu zwroty (zdania 34,
35. Ich wünsche dir ein schönes Wochenende. 35, 36) możemy usłyszeć bardzo często w krótszej formie:
(Einen) Schönen Tag! – Miłego dnia!
(Ein) Schönes Wochenende! – Udanego weekendu!
36. Ich wünsche dir eine schöne Woche.
(Eine) Schöne Woche! – Udanego tygodnia!

www.prestonpublishing.pl 16 Odmiana przymiotnika po rodzajniku nieokreślonym
nr 0020232 69
17 Adjektivdeklination ohne Artikel
1. Zielona herbata jest zdrowsza niż czarna.
2. Polska kiełbasa smakuje bardzo dobrze.
Zimna woda mineralna jest w lecie moim

3.
ulubionym napojem.
4. Drogi Andreasie!
5. Droga Karin!
6. Szanowny Panie Müller,
7. Szanowna Pani Müller,
8. Głośna muzyka przeszkadza mi.
9. Pijesz chętniej czarną czy zieloną herbatę?
10. Lubię zieloną herbatę.
11. Wolę ciemne pieczywo od białego.
12. On ma wysoką gorączkę.
Idę na zewnątrz. Potrzebuję świeżego

13.
powietrza.
14. Musisz jeść świeże owoce i warzywa.
15. Jestem bardzo głodny/głodna.
16. Dzień dobry (w ciągu dnia)!
17. Dobranoc!
18. Udanego wypoczynku!
70 Adjektivdeklination ohne Artikel www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Hinweise
Rodzajników nie używamy zazwyczaj przed rzeczowni-
1. Grüner Tee ist gesünder als schwarzer.
kami oznaczającymi nazwy potraw, napojów i materiałów.
Przed tego typu rzeczownikami użyjemy więc przymiotników
bez rodzajnika. Również w ogłoszeniach prasowych możemy
2. Polnische Wurst schmeckt sehr gut. często spotkać przymiotniki bez rodzajnika.
Nominativ/Mianownik
Kaltes Mineralwasser ist im Sommer mein
Lieblingsgetränk.
grüner Tee frische Milch kaltes Wasser
4. Lieber Andreas! Nom. (zielona (świeże (zimna
herbata) mleko) woda)
Zwróć uwagę, że końcówki przymiotnika są w mianowniku
5. Liebe Karin! takie same, jak w przypadku przymiotnika z rodzajnikiem
nieokreślonym (rozdział 16). W obu przypadkach to przy-
miotnik pokazuje nam rodzaj rzeczownika, a nie rodzajnik.
6. Sehr geehrter Herr Müller,
Przymiotniki bez rodzajników występują również w na-

7. Sehr geehrte Frau Müller, główkach listów (prywatnych i oficjalnych) – zdania 4-7.
Przymiotnik znajdujący się przed rzeczownikiem od-

8. Laute Musik stört mich. mienia się niemal zawsze (poza dopełniaczem) jak rodzajnik
określony. Końcówka przymiotnika pokazuje nam
dany przypadek.
Trinkst du lieber schwarzen oder grünen
Tee?
der kalte Tee die kalte Milch das kalte Wasser
10. Ich mag grünen Tee. Nom.
kalter Tee kalte Milch kaltes Wasser
den kalten die kalte das kalte
Akk. Tee Milch Wasser
11. Ich mag lieber dunkles Brot als weißes.
kalten Tee kalte Milch kaltes Wasser
W bierniku (Akkusativ) rodzajnik zmienia się jedynie w ro-
12. Er hat hohes Fieber. dzaju męskim (der), więc końcówka przymiotnika zmienia się
również tylko w tym rodzaju.
Ich gehe nach draußen. Ich brauche frische

13. Pamiętaj, że rzeczowniki te występują w liczbie pojedyn-
Luft.
czej: das Obst – owoce; das Gemüse – warzywa.
14. Du musst frisches Obst und Gemüse essen. Przymiotniki bez rodzajnika często występują w zwrotach
i wyrażeniach oraz przed rzeczownikami abstrakcyjnymi, np.
der Hunger – głód; Hunger haben – być głodnym (dosłownie:
15. Ich habe großen Hunger. ‘mieć głód’), np. Ich habe großen Hunger. – Jestem bardzo
głodny. (dosłownie: Mam duży głód.)
Możemy też powiedzieć: ‘Ich bin sehr hungrig’.
16. Guten Tag!
die Angst – strach; Angst haben – bać się (dosłownie:
‘mieć strach’), np. Ich habe große Angst. – Bardzo się boję.
17. Gute Nacht!

W tego typu zwrotach używamy biernika (Akkusativ).
W domyśle mówimy bowiem: Ich wünsche dir… (Życzę ci…).
W zwrotach tych występuje najczęściej przymiotnik ‘schön’
18. Gute Erholung! (udany, miły, piękny) lub ‘gut’ (dobry).
© 2015 Preston Publishing Lektion 17 Odmiana przymiotnika bez rodzajnika

Odmiana przymiotnika bez rodzajnika
19. Szerokiej drogi!
20. Udanej podróży!
21. Udanego weekendu!
22. Udanego urlopu!
23. Co robicie w weekend?
24. Przy dobrej pogodzie pojedziemy nad jezioro.
25. Dostałam pierścionek z prawdziwego złota.
Z dużym zainteresowaniem przeczytałam

26.
Państwa ogłoszenie o pracę.
27. Na śniadanie jem chleb z holenderskim serem.
28. Samochód jedzie z dużą prędkością.
29. Tata robi smaczną pizzę.
30. Chciałaby Pani filiżankę gorącej czekolady?
Piję najchętniej gorącą czekoladę

31.
z cynamonem.
Jak było w szkole? Nauczyłaś się czegoś

32.
nowego?
33. Chciałabym opowiedzieć ci coś ciekawego.
- Co robiłeś w weekend?
34.
- Nic szczególnego.
35. Muszę ci powiedzieć coś ważnego.
36. Nie wolno mi pić nic zimnego.
72 Adjektivdeklination ohne Artikelwww.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Wskazówki
die Fahrt – jazda (samochodem), podróż (droga)
19. Gute Fahrt! die Reise – podróż
Zwrotu ‘gute Fahrt’ używamy przed jazdą samochodem;
‘Schöne Reise!’ jest zwrotem bardziej ogólnym, używanym
20. Schöne Reise! przy dłuższych podróżach, odnosi się do całej podróży, a nie
tylko do drogi.
21. Schönes Wochenende! W celowniku (Dativ) przymiotnik przyjmuje takie same

końcówki jak rodzajniki określone w tym przypadku.
22. Schönen Urlaub! (m/der) (f/die) (n/das)
der grüne die frische das kalte
Nom. Tee Milch Wasser
23. Was macht ihr am Wochenende? grüner Tee frische Milch kaltes Wasser
dem grünen der frischen dem kalten
Dat. Tee Milch Wasser
24. Bei gutem Wetter fahren wir an den See.
grünem Tee frischer Milch kaltem Wasser
Ich habe einen Ring aus echtem Gold

25. das Interesse – zainteresowanie
bekommen.
die Stellenanzeige – ogłoszenie o pracy (o wakacie)
die Stelle – miejsce pracy, posada, stanowisko
Mit großem Interesse habe ich Ihre
26.
Stellenanzeige gelesen.
Odmiana przymiotnika bez rodzajnika jest stosunkowo
łatwa do opanowania, gdyż przymiotniki otrzymują we
Zum Frühstück esse ich Brot mit holländi- wszystkich przypadkach i rodzajach końcówki rodzajnika
27.
schem Käse.
określonego. Wyjątkiem jest dopełniacz (Genitiv) rodzaju
męskiego (der) i nijakiego (das) w liczbie pojedynczej, gdzie
28. Das Auto fährt mit hoher Geschwindigkeit. przymiotniki otrzymują końcówkę ‘-en’ (a nie ‘-es’ jak
wskazywałaby odmiana rodzajnika). Porównaj:
29. Papa macht eine leckere Pizza. (m/der) (f/die) (n/das)
des heißen der frischen des kalten
Gen. Kaffees Milch Wassers
30. Möchten Sie eine Tasse heiße Schokolade?
heißen Kaffees frischer Milch kalten Wassers
Ich mag den Geruch frischen Kaffees. (Lubię zapach świeżej
Ich trinke am liebsten heiße Schokolade mit kawy.)
31.
Zimt. Formy dopełniacza bez rodzajnika, zwłaszcza w połączeniu
z miarami typu ‘filiżanka’ (die Tasse), ‘szklanka’ (das Glas) itp. są
Wie war es in der Schule? Hast du etwas rzadko używane. Częściej to czasownik decyduje o przypadku
32.
Neues gelernt? (patrz też: zdanie 30):
der Tee – herbata
Ich möchte dir etwas Interessantes schwarzer Tee – czarna herbata (Nominativ/mianownik)
33.
erzählen. ein Glas schwarzer Tee – szklanka czarnej herbaty (Nominativ/
mianownik)
- Was hast du am Wochenende gemacht? Ich möchte ein Glas schwarzen Tee. – Chciałabym szklankę
34.
- Nichts Besonderes. czarnej herbaty. (Akkusativ/biernik)
35. Ich muss dir etwas Wichtiges sagen. Przymiotniki bez rodzajników występują też po zaimkach
nieokreślonych ‘viel’, ‘wenig’, ‘etwas’, ‘nichts’. Przymiotnik
pisany jest wtedy wielką literą i ma końcówkę ‘-es’, np.
Ich möchte etwas Gutes machen. (Chciałbym zrobić coś
36. Ich darf nichts Kaltes trinken.
dobrego.)
© 2015 Preston Publishing Rozdział 17 Odmiana przymiotnika bez rodzajnika

18 Adjektivdeklination im Plural
1. To są mili mężczyźni.
2. To są piękne kobiety.
3. To są mądrzy uczniowie.
4. Ona ma zawsze dobre pomysły.
5. Moja mama nosi tylko długie sukienki.
6. Życzę ci udanych ferii.
- Idę spać.
7.
- Słodkich snów!
Gdzie tu mogę zjeść typowo niemieckie

8.
potrawy?
– Co podać?
9.
– Chciałabym pizzę z zielonymi oliwkami.
10. Boję się dużych psów.
11. Chętnie czytam niemieckie gazety.
Chciałabym mieszkać w domu z dużymi

12.
oknami.
13. Szanowni Państwo,
14. Z poważaniem.
15. Mój brat ma dwójkę wspaniałych dzieci.
16. Na zdjęciu widzę trójkę młodych ludzi.
17. Wielu młodych ludzi pracuje w lecie.
18. Ty zadajesz dużo skomplikowanych pytań.
74 Adjektivdeklination im Plural www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Hinweise
1. Das sind nette Männer. W liczbie mnogiej może wystąpić:
• rzeczownik z rodzajnikiem określonym (die)
• rzeczownik bez rodzajnika (-)
2. Das sind schöne Frauen.
• rzeczownik z poprzedzającym go zaimkiem (mój, wiele,
wszyscy itp.), słówkiem przeczącym ‘keine’ (żaden) lub
3. Das sind kluge Schüler. liczebnikiem.
Rodzajnik nieokreślony (ein, eine) w liczbie mnogiej nie
istnieje!
4. Sie hat immer gute Ideen. Jeśli mówimy o jakiejś nieokreślonej grupie osób lub
rzeczy, stosujemy odmianę przymiotnika bez rodzajnika.
Przymiotnik otrzymuje wówczas końcówki rodzajnika
5. Meine Mutter trägt nur lange Kleider. określonego, zarówno w mianowniku, jak i w pozostałych
przypadkach.
Liczba mnoga/Plural (Pl)
6. Ich wünsche dir schöne Ferien. rodzajnik rodzajnik
określony (die) nieokreślony (-)
- Ich gehe schlafen. Nominativ/ die Äpfel rote Äpfel
7. Mianownik (jabłka) (czerwone jabłka)
- Süße Träume!
Akkusativ/Biernik die Äpfel rote Äpfel
Wo kann ich hier typisch deutsche Gerichte Dativ/Celownik den Äpfeln roten Äpfeln
8.
essen?
Genitiv/Dopełniacz der Äpfel roter Äpfel
– Was darf es sein?
9. – Ich hätte gern(e) eine Pizza mit grünen
Oliven.
Angst haben vor + Dativ – bać się czegoś/kogoś

10. Ich habe Angst vor großen Hunden.
Jest to zwrot spotykany w korespondencji oficjalnej/

11. Ich lese gern(e) deutsche Zeitungen. formalnej. Jeśli nie znamy adresata, piszemy:
Sehr geehrte Damen und Herren (Szanowni Państwo).
Jeśli adresat jest znany:
Ich möchte in einem Haus mit großen
12. Sehr geehrter Herr… (Szanowny Panie…) lub
Fenstern wohnen.
Sehr geehrte Frau… (Szanowna Pani…).
Po tego typu zwrotach stawiamy przecinek i rozpoczynamy
13. Sehr geehrte Damen und Herren, kolejne zdanie małą literą. Kończymy zwrotem:
Mit freundlichen Grüßen (Z poważaniem), po którym
z kolei nie stawiamy przecinka.
14. Mit freundlichen Grüßen.
Przymiotniki występujące po liczebnikach głównych
odmieniają się w liczbie mnogiej tak jak przymiotniki bez
15. Mein Bruder hat zwei tolle Kinder. rodzajnika.
Auf dem Foto sehe ich drei junge Leute die Leute = die Menschen
16.
Menschen.
Przymiotnik po zaimkach: ‘viele’ (wielu), ‘einige’ (kilka,
Viele junge Menschen/Leute arbeiten im kilkoro), ‘wenige’ (niewielu) odmienia się w liczbie mnogiej
17.
Sommer. tak jak przymiotniki bez rodzajnika.
18. Du stellst viele komplizierte Fragen. (die) Fragen stellen – stawiać/zadawać pytania
fragen – pytać
© 2015 Preston Publishing Lektion 18 Odmiana przymiotnika w liczbie mnogiej

Odmiana przymiotnika w liczbie mnogiej
W lecie dużo podróżowaliśmy. Poznaliśmy wielu
19.
nowych ludzi.
20. Ci młodzi ludzie byli bardzo mili.
21. Pilni studenci mają już wolne.
Leniwi studenci muszą napisać jeszcze jeden

22.
egzamin.
23. Mikołaj przynosi grzecznym dzieciom prezenty.
Chętnie rozmawiam z niemieckimi kolegami

24.
w mojej firmie.
25. Znam bardzo dobrze problemy polskich firm.
26. Chciałabym mieć te buty.
27. Które? Te drogie tam?
28. Tak, te czerwone.
29. Nasi nowi sąsiedzi przychodzą jutro z wizytą.
Byliśmy wczoraj z naszymi niemieckimi gośćmi

30.
na Starym Mieście.
31. Nie lubię dużych psów.
Nie widziałam jeszcze żadnych austriackich

32.
filmów.
Nie wolno ci rozmawiać z żadnymi obcymi

33.
ludźmi.
34. Wszystkim młodym rodzicom jest ciężko.
35. Wszyscy nowi pracownicy mają dużo pytań.
36. Szwajcarskie czekolady smakują mi najlepiej.
76 Adjektivdeklination im Plural www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Wskazówki
Im Sommer sind wir viel gereist. Wir haben Rodzajnika określonego używamy, gdy mówimy o rzeczach
19.
viele neue Leute/Menschen kennengelernt. lub osobach konkretnych, bliżej znanych, o których była już
mowa. Rodzajniki określone (der, die, das) często mogą być
Die jungen Leute/Menschen waren sehr też zastępowane przez zaimki wskazujące ‘dieser’, ‘diese’,
20. ‘dieses’ (ten, ta, to). Przymiotnik w liczbie mnogiej po rodzaj-
nett.
niku określonym ma zawsze końcówkę ‘-en’ we wszystkich
przypadkach (również w mianowniku). Porównaj:
21. Die fleißigen Studenten haben schon frei.
rodzajnik rodzajnik
nieokreślony (-) określony (die)
Die faulen Studenten müssen noch eine Nominativ/ die/diese kleinen
22. kleine Kinder
Prüfung schreiben.
Mianownik Kinder
Akkusativ/ die/diese kleinen
Der Nikolaus bringt den braven Kindern kleine Kinder
23. Biernik Kinder
Geschenke.
Dativ/ den/diesen
kleinen Kindern
Celownik kleinen Kindern
Ich spreche gern(e) mit den deutschen
24. Genitiv/ der kleinen
Kollegen in meiner Firma. kleiner Kinder
Dopełniacz Kinder
Ich kenne die Probleme der polnischen
25.
Firmen sehr gut.
Pamiętaj, że przymiotniki zakończone na ‘-el’
(np. dunkel/ciemny) i ‘-er’ (np. teuer/drogi; sauer/kwaśny)
26. Ich möchte diese Schuhe haben. tracą w odmianie ‘e’, np.
die dunklen dunkelen Nächte – (te) ciemne noce
die sauren saueren Gurken – (te) kwaśne ogórki
27. Welche? Die teuren da?
Tylko w liczbie mnogiej po zaimkach dzierżaw-

28. Ja, die roten. czych (moje, twoje itd.) i po słówku przeczącym ‘keine’
przymiotnik odmienia się tak jak po rodzajniku określonym,
tzn. ma końcówkę ‘- en’.
Unsere neuen Nachbarn kommen morgen W liczbie pojedynczej, po zaimkach dzierżawczych (mój,
29.
zu Besuch.
twój itd.) i po słówku przeczącym ‘keine’ przymiotnik
odmienia się jak po rodzajniku nieokreślonym (ein, eine) –
Wir waren gestern mit unseren deutschen patrz rozdział 16.
30.
Gästen in der Altstadt.
Pamiętajmy, że słówka przeczącego ‘keine’ używamy,

31. Ich mag keine großen Hunde. gdy przeczymy rzeczownik. Przy innych częściach mowy
stosujemy ‘nicht’.
Ich habe noch keine österreichischen Filme
32.
gesehen.
Po zaimku ‘alle’ (wszyscy), przymiotniki odmieniają się tak
jak po rodzajniku określonym, tzn. mają końcówkę ‘-en’.
Du darfst mit keinen fremden Leuten
33. Zapamiętaj:
sprechen.
alle – wszyscy, wszystkie
alles – wszystko
34. Alle jungen Eltern haben es schwer.
W przypadku szwajcarskich produktów używamy, tak jak

35. Alle neuen Mitarbeiter haben viele Fragen. przy nazwach własnych, określenia ‘Schweizer’, np.
Schweizer Schokolade – czekolada szwajcarska
Schweizer Taschenmesser – scyzoryk szwajcarski
Die Schweizer Schokolade schmeckt mir am
36. Końcówka ‘-er’ jest tu nieodmienna.
besten.
© 2015 Preston Publishing Rozdział 18 Odmiana przymiotnika w liczbie mnogiej

19 Deklination der Adjektive im Komparativ
Najtańszy pokój w tym hotelu kosztuje sto
1.
euro.
2. Najszybszy samochód należy do Karla.
3. To jest najmłodsza siostra Svena.
Najstarszy polski uniwersytet znajduje się

4.
w Krakowie.
Uważam Berno za najpiękniejsze miasto

5.
Szwajcarii.
6. Najlepszą oceną w Niemczech jest jedynka.
7. Najgorszą oceną jest szóstka.
Moim zdaniem najlepsza czekolada pochodzi ze

8.
Szwajcarii.
9. Jechaliśmy najszybszym pociągiem świata.
To nie jest najtańsze połączenie, ale

10.
najszybsze.
11. Najlepsi studenci otrzymują stypendium.
12. Jesteście najlepszymi rodzicami świata.
13. Jak nazywa się najwyższa góra Niemiec?
14. Najwyższa góra Niemiec to Zugspitze.
15. Najwyższa góra Austrii to Großglockner.
16. Najwyższe budynki widziałam w Ameryce.
17. Co mamy przygotować na następny raz?
18. Kiedy odjeżdża najbliższy pociąg do Drezna?
78 Deklination der Adjektive im Komparativ und Superlativ

und Superlativ Hinweise
Przymiotniki w stopniu wyższym i najwyższym mają takie
Das billigste Zimmer in diesem Hotel kostet
1.
(ein)hundert Euro. same końcówki jak przymiotniki w stopniu równym.
Rzeczownik poprzedzony przymiotnikiem w stopniu naj-
2. Das schnellste Auto gehört Karl. wyższym zazwyczaj występuje z rodzajnikiem określonym
(der, die, das). Stosujemy więc schemat odmiany przymiotnika
jak po rodzajniku określonym (patrz: rozdziały 15 i 18):
3. Das ist die jüngste Schwester von Sven. Maskulinum Femininum Neutrum Plural
der junge die junge das kleine die kleinen
Die älteste polnische Universität befindet Nom.
4. Mann Frau Kind Kinder
sich in Krakau.
den jungen die junge das kleine die kleinen
Akk.
Mann Frau Kind Kinder
Ich finde, Bern ist die schönste Stadt der
5. dem der dem den
Schweiz.
Dat. jungen jungen kleinen kleinen
Mann Frau Kind Kindern
6. Die beste Note in Deutschland ist die Eins.
des jungen der jungen des jungen der kleinen
Gen.
Mannes Frau Kindes Kinder
Tak samo odmieniają się przymiotniki:
7. Die schlechteste Note ist die Sechs.
w liczbie pojedynczej
• po słowach dieser, diese, dieses (ten, ta, to)
Meiner Meinung nach kommt die beste
8. • po słowach jeder, jede, jedes (każdy, każda, każde)
Schokolade aus der Schweiz.
w liczbie mnogiej
Wir sind mit dem schnellsten Zug der Welt • po zaimkach dzierżawczych
9.
gefahren. • po słowie przeczącym keine (żadne)
• po słowie alle (wszystkie, wszyscy)
Das ist nicht die billigste Verbindung, aber
10.
die schnellste.
Występują następujące typy stopniowania przymiotników:

Die besten Studenten bekommen ein
11. • stopniowanie przez dodanie jedynie odpowiednich
Stipendium.
końcówek, np. schnell – schneller – am schnellsten
(szybki – szybszy – najszybszy)
12. Ihr seid die besten Eltern der Welt. • stopniowanie przez dodanie końcówek i przegłosu
(Umlautu) nad przymiotnikiem, np. jung – jünger – am
jüngsten (młody – młodszy – najmłodszy)
13. Wie heißt der höchste Berg Deutschlands? • stopniowanie nieregularne, np. gut – besser – am
besten (dobry – lepszy – najlepszy)
Der höchste Berg Deutschlands ist die W stopniu najwyższym możemy spotkać dwie formy:
14.
Zugspitze. • występującą samodzielnie, np. Dieses Auto ist am
schnellsten. (Ten samochód jest najszybszy.)
Der höchste Berg Österreichs ist der • występującą bezpośrednio przed rzeczownikiem
15.
Großglockner. w funkcji przydawki, np. Das ist das schnellste Auto.
(To jest najszybszy samochód.) – rodzajnik (tutaj: das)
Die höchsten Gebäude habe ich in Amerika zależy od rodzaju rzeczownika (tutaj: das Auto)
16.
gesehen.
Pamiętaj o prawidłowym stopniowaniu ‘hoch’ (wysoki/
Was sollen wir für das nächste Mal wysoko) – patrz zdania 13-16 oraz ‘nah’ (bliski/blisko):
17.
vorbereiten?
hoch – höher – am höchsten; der/die/das höchste
nah – näher – am nächsten; der/die/das nächste
Wann fährt der nächste Zug nach Dresden
18. (bliski/blisko – bliżej – najbliżej; najbliższy/następny)
ab?
© 2015 Preston Publishing Lektion 19 nr

www.prestonpublishing.pl Odmiana przymiotników w stopniu wyższym i najwyższym
0020232 79
Odmiana przymiotników w stopniu wyższym
19. Kim jest ta starsza pani tam?
20. Starsza siostra Svena jest aktorką.
Muszę znaleźć jakieś tańsze mieszkanie. To jest

21.
za drogie.
22. Potrzebuję szybszego komputera.
23. Chciałabym mieszkać w większym mieście.
24. Jesteś moją najlepszą przyjaciółką.
25. Nie mam lepszej przyjaciółki od ciebie.
26. To jest mój najlepszy przyjaciel Jens.
27. Muszę poszukać sobie lepszej pracy.
Ta firma szuka tylko pracowników z najlepszymi

28.
kwalifikacjami.
29. Nie mają Państwo tańszych rękawiczek?
30. Niestety nie. To są najtańsze rękawiczki.
31. Ona robi zakupy w najdroższych butikach.
32. Masz młodszego czy starszego brata?
33. Mam dwóch starszych braci.
Wasze dzieci się w końcu wyprowadzają?

34.
Najwyższy czas.
35. Powinnaś ubrać coś cieplejszego.
36. Nie mam nic lepszego.
80 Deklination der Adjektive im Komparativ und Superlativ

i najwyższym Wskazówki
19. Wer ist die ältere Dame da? Przymiotniki w stopniu wyższym mogą występować
z rodzajnikiem określonym bądź nieokreślonym, np.
eine ältere Dame – jakaś starsza pani (przymiotnik z rodzajni-
Die ältere Schwester von Sven ist kiem nieokreślonym, patrz też: rozdział 16)
20.
Schauspielerin.
die ältere Dame da – ta starsza pani tam (przymiotnik
z rodzajnikiem określonym, patrz też: rozdział 15)
Ich muss eine billigere Wohnung finden.
21.
Diese ist zu teuer.
Oto przypomnienie schematu odmiany przymiotnika z ro-
22. Ich brauche einen schnelleren Computer. dzajnikiem nieokreślonym, a w liczbie mnogiej bez rodzajnika
(rodzajnik nieokreślony w liczbie mnogiej nie istnieje).
23. Ich möchte in einer größeren Stadt wohnen. (m/der) (f/die) (n/das) (Pl/die)
ein eine ein
kleine
Nom. junger junge kleines
Kinder
24. Du bist meine beste Freundin. Mann Frau Kind
einen eine ein
kleine
Akk. jungen junge kleines
25. Ich habe keine bessere Freundin als dich. Kinder
Mann Frau Kind
einem einer einem
kleinen
Dat. jungen jungen kleinen
26. Das ist mein bester Freund Jens. Kindern
Mann Frau Kind
eines einer eines
kleiner
Gen. jungen jungen jungen
27. Ich muss mir einen besseren Job suchen. Kinder
Mannes Frau Kindes
Tak samo odmieniają się przymiotniki:
Diese Firma sucht nur Mitarbeiter mit w liczbie pojedynczej
28.
besten Qualifikationen. • po zaimkach dzierżawczych
• po słowach przeczących kein, keine (żaden, żadna)
29. Haben Sie keine billigeren Handschuhe? w liczbie mnogiej
• po słowach viele (wiele, wielu), einige (kilka,
Leider nicht. Das sind die billigsten kilkoro), wenige (niewielu)
30.
Handschuhe. • po liczebnikach
31. Sie kauft in den teuersten Boutiquen ein.
Pamiętaj o końcówkach w mianowniku:

Hast du einen jüngeren oder einen älteren
32. zwei kleine Kinder – dwoje małych dzieci
Bruder?
viele/einige/wenige kleine Kinder – wiele/kilkoro/niewiele
małych dzieci
33. Ich habe zwei ältere Brüder. ale: alle kleinen Kinder – wszystkie małe dzieci
Eure Kinder ziehen endlich aus? Es wird Podobnie jak w stopniu równym, po zaimkach ‘etwas’ (coś)
34.
auch höchste Zeit. i ‘nichts’ (nic) użyjemy rzeczownika odprzymiotnikowego
z końcówką ‘-es’. Zapiszemy go wielką literą.
35. Du solltest etwas Wärmeres anziehen. etwas Warmes – coś ciepłego
etwas Wärmeres – coś cieplejszego
nichts Gutes – nic dobrego
36. Ich habe nichts Besseres. nichts Besseres – nic lepszego
© 2015 Preston Publishing Rozdział 19 nr

www.prestonpublishing.pl Odmiana przymiotników w stopniu wyższym i najwyższym
0020232 81
20 ‘Welch-’ oder ‘was für ein-’?
1. Który t-shirt podoba ci się najbardziej?
2. Ten niebieski t-shirt podoba mi się najbardziej.
3. Która kurtka podoba ci się najbardziej?
Ta czarna kurtka tam podoba mi się

4.
najbardziej.
5. Który płaszcz zakładasz dzisiaj?
6. Zakładam ten czerwony płaszcz.
7. Które buty chciałabyś sprzedać?
8. Te brązowe tam. Są za małe.
9. Z którym bratem rozumiesz się lepiej?
10. Z (tym) młodszym.
11. Z którym nauczycielem rozmawiałeś?
12. Z nauczycielem niemieckiego.
13. W którym budynku pracujesz?
14. W tym wysokim po drugiej stronie.
– Dla którego dziecka jest ten prezent?

15.
– Dla Eryka.
Którą książkę wybierasz: ten kryminał czy tę

16.
powieść przygodową?
– Które niemieckie miasta znasz?

17.
– Tylko duże miasta.
Który niemiecki kompozytor urodził się

18.
w Bonn? Beethoven, co nie?
82 ‘Welch-’ oder ‘was für ein-’? www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2
Hinweise
1. Welches T-Shirt gefällt dir am besten? Zaimek ‘welcher?’ (który?) odmienia się jak rodzajnik
określony i jest używany wtedy, gdy chcemy spytać o osobę
lub rzecz znaną (jedną z danego zbioru).
2. Das blaue T-Shirt gefällt mir am besten. Oto przypomnienie jego odmiany:
3. Welche Jacke gefällt dir am besten? welcher welche welches welche
Nom.
Mann? Frau? Kind? Kinder?
Die schwarze Jacke da gefällt mir am welchen welche welches welche
4. Akk.
besten. Mann? Frau? Kind? Kinder?
welchem welcher welchem welchen
Dat.
Mann? Frau? Kind? Kindern?
5. Welchen Mantel ziehst du heute an?
W odpowiedzi używamy rzeczownika z rodzajnikiem

6. Ich ziehe den roten Mantel an. określonym lub zaimkiem wskazującym, np.
Welches Auto gehört dir?
(Który samochód do ciebie należy?)
7. Welche Schuhe möchtest du verkaufen?
Das/Dieses gelbe da. (Ten żółty tam.)
8. Die braunen da. Sie sind zu klein.
Mit welchem Bruder verstehst du dich

9.
besser?
10. Mit dem jüngeren.
11. Mit welchem Lehrer hast du gesprochen?
12. Mit dem Deutschlehrer.
13. In welchem Gebäude arbeitest du?
14. In dem hohen da drüben. da drüben – tam, po tamtej stronie
– Für welches Kind ist das Geschenk?

15.
– Für Erik.
Welches Buch wählst du: den Krimi oder

16.
den Abenteuerroman?
Moglibyśmy też w odpowiedzi powiedzieć:
‘Nur die großen Städte.’ (Tylko duże miasta.)
– Welche deutschen Städte kennst du?
17. Możemy jednak użyć istniejącego rzeczownika złożonego:
– Nur die Großstädte.
die Großstadt, die Großstädte – duże miasto, duże miasta
Welcher deutsche Komponist ist in Bonn die Kleinstadt, die Kleinstädte – małe miasto, małe miasta
18.
geboren? Beethoven, oder?
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 20 ‘Welch-‘ czy ‘was für ein’? 83
‘Welch-’ czy ‘was für ein-’?
19. Jaki to jest długopis?
20. To jest niebieski długopis.
21. Co to za kurtka?
22. To jest nowa kurtka. Kupiłem ją wczoraj.
23. Jaki samochód chcesz kupić?
24. Chcę kupić czerwonego Mercedesa.
25. Jakim samochodem jeździsz?
26. Jeżdżę BMW.
27. Co to za samochód?
28. Sądzę, że to Aston Martin.
29. Co to w ogóle za pytanie!
– Co to za ludzie?
30.
– To są moi przyjaciele.
– Jakie historie piszesz?

31.
– Piszę fikcyjne historie.
32. Co za piękna dziewczyna!
33. Co za piękny dzień!
34. Co za przypadek!
35. W jakim świecie my żyjemy!
36. Co za ciekawe zadanie!
84 ‘Welch-’ oder ‘was für ein-’? www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2
Wskazówki
19. Was für ein Kugelschreiber ist das? Zaimek ‘ was für ein’ (jaki, jakiego rodzaju), a konkretnie
jego ostatni człon (ein), odmienia się jak rodzajnik nieokre-
ślony. Ponieważ w liczbie mnogiej rodzajnik nieokreślony
20. Das ist ein blauer Kugelschreiber. nie występuje, zaimek ten ma formę ‘ was für’. Oto przypo-
mnienie odmiany rodzajnika nieokreślonego w mianowniku,
bierniku i celowniku.
21. Was für eine Jacke ist das? Maskulinum Femininum Neutrum Plural
Das ist eine neue Jacke. Ich habe sie

ein Löffel eine Gabel ein Messer Gläser
22. Nom.
gestern gekauft. (łyżka) (widelec) (nóż) (szklanki)
Akk. einen Löffel eine Gabel ein Messer Gläser
einem einer einem
23. Was für ein Auto willst du kaufen? Dat. Gläsern
Löffel Gabel Messer
Pytania z ‘ was für ein’ zadajemy, gdy chcemy, aby rozmówca
24. Ich will einen roten Mercedes kaufen. bliżej określił jakiś przedmiot lub osobę, a także wtedy,
gdy chcemy zapytać o właściwości bądź cechy osób lub
rzeczy. W odpowiedzi używamy rzeczownika z rodzajnikiem
25. Was für ein Auto fährst du? nieokreślonym (ein, eine).
Zaimek ‘was für ein’ możemy przetłumaczyć jako ‘jaki?’,
‘jakiego rodzaju/gatunku?’, ‘co (to) za…?’.
26. Ich fahre einen BMW. Zwróćmy uwagę, że to rodzajnik ‘ein’ ulega odmianie,
‘was für’ jest stałą częścią pytajnika, w którym przyimek ‘für’
nie ma swojego podstawowego znaczenia ‘dla’.
27. Was für ein Auto ist das?
Zapamiętaj: wszystkie marki samochodów są rodzaju

męskiego, np. der Mercedes, der Ford, der BMW, der Fiat.
28. Ich glaube, das ist ein Aston Martin.
W języku niemieckim, często możemy pominąć spójnik

29. Was für eine Frage ist das überhaupt! ‘że’ (dass) i po przecinku oraz krótkiej pauzie w języku mó-
wionym, sformułować zdanie ze zwykłym szykiem prostym.
Dass pomijane jest często przy wyrażaniu opinii za pomocą
– Was für Leute sind das? takich zwrotów jak np.
30.
– Das sind meine Freunde. Ich glaube, (dass)… – Sądzę, że…
Ich denke, (dass)… – Myślę, że…
– Was für Geschichten schreibst du?
31. Ich meine, (dass)… – Uważam, że…
– Ich schreibe fiktive Geschichten.
Zdaniami z użyciem spójnika ‘dass’ (że) zajmiemy się
w rozdziale 24.
32. Was für ein schönes Mädchen!
‘Was für’ jest często spotykane w zwrotach wykrzykni-

kowych, wyrażających zachwyt, podziw, zdziwienie, czy też
33. Was für ein schöner Tag! krytykę:
Was für ein Idiot! – Co za idiota!
34. Was für ein Zufall! Was für eine Überraschung! – Co za niespodzianka!
35. In was für einer Welt leben wir!
36. Was für eine interessante Aufgabe!
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 20 ‘Welch-‘ czy ‘was für ein’? 85
21 Ordnungszahlen und Datum
1. Dzisiaj jest pierwszy stycznia.
2. Jutro jest drugi stycznia.
3. Pojutrze jest trzeci stycznia.
- Jaki dzień jest dzisiaj?

4.
- Dzisiaj jest poniedziałek.
5. Który jest dzisiaj?
6. Dzisiaj jest jedenasty grudnia.
7. Który był wczoraj?
8. Wczoraj był dwudziesty pierwszy marca.
9. Którego mamy jutro?
10. Jutro mamy dwudziesty pierwszy marca.
11. Jaka data jest dzisiaj?
12. Dzisiaj jest wtorek, piąty sierpnia.
13. Jaką datę mamy dzisiaj?
14. Dzisiaj mamy wtorek, piątego sierpnia.
15. Kiedy masz urodziny?
16. Czwartego października.
17. Kiedy Lukas ma urodziny?
18. Dziewiętnastego listopada.
86 Ordnungszahlen und Datum www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Hinweise
Liczebniki porządkowe tworzymy poprzez dodanie do
1. Heute ist der erste Januar (1. Januar). liczebnika głównego przyrostka ‘-te’ lub ‘-ste’:
liczebniki od 1 do 19 – dodajemy przyrostek ‘-te’
liczebniki od 20 – dodajemy przyrostek ‘-ste’
2. Morgen ist der zweite Januar (2. Januar).
Liczebniki porządkowe utworzone od jeden (eins) i trzy (drei)
mają formy nieregularne.
Übermorgen ist der dritte Januar der/die/das erste
3. eins (jeden) pierwszy/a
(3. Januar). einste
zwei (dwa) der/die/das zweite drugi/a
- Welcher Tag ist heute?
4. der/die/das dritte
- Heute ist Montag. drei (trzy) trzeci/a
dreite
vier (cztery) der/die/das vierte czwarty/a
5. Der Wievielte ist heute? der/die/das siebte
sieben (siedem) siódmy/a
siebente
Heute ist der elfte Dezember. der/die/das achte
6. acht (osiem) ósmy/a
(11. Dezember) achtte
zwanzig der/die/das
dwudziesty/a
(dwadzieścia) zwanzigste
7. Der Wievielte war gestern?
der/die/das
hundert (sto) setny/a
hundertste
Gestern war der einundzwanzigste März Liczebniki porządkowe odpowiadają na pytanie: der/die/das
8.
(21. März). wievielte? (który/która/które z kolei?).
Rodzajnik zależy od rodzaju rzeczownika, który po nim
9. Den Wievielten haben wir morgen? występuje, np.: das dritte Kind (trzecie dziecko), die erste Liebe
(pierwsza miłość).
Morgen haben wir den einundzwanzigsten

10. Liczebniki porządkowe służą między innymi do określania
März. (21. März)
dat. Po liczebnikach porządkowych, zapisanych liczbą, stawiamy
zawsze kropkę, np. der dritte Mai = 3. Mai.
11. Welches Datum ist heute? Przy podawaniu daty dziennej, używamy rodzajnika ‘der’.
Liczebniki porządkowe funkcjonują jak przymiotniki,
a ponieważ używamy tu rodzajnika określonego w mianowniku
12. Heute ist Dienstag, der fünfte August. (der), liczebnik porządkowy (tak jak przymiotnik) będzie miał
końcówkę ‘-e’:
der zweite Februar (drugi ‘dzień’ lutego).
13. Welches Datum haben wir heute? Jeśli rodzajnik ulegnie odmianie, zmieni się też końcówka
liczebnika:
Heute haben wir Dienstag, den fünften Der Wievielte ist heute? Heute ist der zweite Juni.
14. Nom.
August. (Który jest dzisiaj?) (Dzisiaj jest drugi czerwca.)
Den Wievielten haben Heute haben wir den
Akk. wir heute? (Którego zweiten Juni. (Dzisiaj mamy
15. Wann hast du Geburtstag?
mamy dzisiaj?) drugi czerwca.)
16. Am vierten Oktober. Przy podawaniu daty/terminu, w odpowiedzi na pytanie

‘wann?’ (kiedy), używamy przyimka ‘am’:
am 3.Mai = am dritten Mai (trzeciego maja)
17. Wann hat Lukas Geburtstag?
Końcówka ‘-en’ w liczebniku wynika tu z odmiany w celow-
niku (Dativ) z rodzajnikiem określonym (tu: der), tzn.:
der dritte Mai (trzeci maja)
18. Am neunzehnten November.
an dem dritten Mai = am dritten Mai (am = an dem)
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 21 Liczebniki porządkowe i daty 87

Liczebniki porządkowe i daty
Chciałabym do doktora Meyera. Czy ma pani
19.
jakiś termin ósmego lipca?
20. Niestety nie. Pasuje Pani/Panu dziewiąty?
Przykro mi, wtedy mam już umówioną wizytę

21.
(spotkanie).
– Kiedy jedziecie do Frankfurtu?

22.
– Trzydziestego.
23. W którym roku Pan się urodził?
W tysiąc dziewięćset siedemdziesiątym trzecim

24.
(1973).
25. Jaką datę mamy jutro?
Jutro mamy dwudziesty siódmy grudnia dwa

26.
tysiące czternastego roku (27.12.2014).
27. Kiedy się urodziłaś?
Urodziłam się dziewiętnastego lutego tysiąc

28. dziewięćset osiemdziesiątego czwartego roku
(19.02.1984).
29. Z którego wieku pochodzi ten obraz?
30. Ta książka pochodzi z szesnastego wieku.
31. W dziewiętnastym wieku życie było inne.
– Kto to jest na obrazie?

32.
– Jan Paweł II.
33. Ludwig Drugi zbudował zamek Neuschwanstein.
– Kiedy to było?
34.
– W dziewiętnastym wieku.
35. Interesuję się literaturą dwudziestego wieku.
– Na którym semestrze jesteś?

36.
– Na trzecim.
88 Ordnungszahlen und Datum www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Wskazówki
Ich möchte zu Doktor Meyer. Haben Sie Rzeczownik ‘der Termin’ oznacza termin, ale też umówioną
19.
einen Termin am achten Juli? wizytę, spotkanie.
Ich habe heute einen Termin beim Arzt. (Mam dzisiaj wizytę
Leider nicht. Geht es bei Ihnen am
20. u lekarza.)
neunten?
Heute habe ich viele Termine. (Dzisiaj mam dużo spotkań.)
Tut mir leid, da habe ich schon einen
21.
Termin.
– Wann fahrt ihr nach Frankfurt?

22.
– Am dreißigsten.
23. In welchem Jahr sind Sie geboren? Rok w datach podajemy w następujący sposób:
1993: neunzehnhundertdreiundneunzig
1857: achtzehnhundertsiebenundfünfzig
24. Neunzehnhundertdreiundsiebzig (1973). ale 2014: zweitausendvierzehn
Przy podawaniu roku nie używamy przyimka ‘in’ (w).
Mówimy:
25. Welches Datum haben wir morgen?
in 1973 lub ‘im Jahr 1973’ (w roku 1973).
Morgen haben wir den siebenundzwan-
26. zigsten Dezember zweitausendvierzehn
(27.12.2014).
27. Wann bist du geboren?
Ich bin am neunzehnten Februar neun-

28. zehnhundertvierundachtzig (19.02.1984)
geboren.
stammen aus – pochodzić, wywodzić się z
Aus welchem Jahrhundert stammt dieses
29.
Bild?
W języku niemieckim wiek zapisujemy liczbą arabską,
a nie rzymską:
Das Buch stammt aus dem sechzehnten
30. im 20. Jh. (im zwanzigsten Jahrhundert)
(16.) Jahrhundert.
20. Jh. (das zwanzigste Jahrhundert) – XX w.
Im neunzehnten (19.) Jahrhundert war das im 20. (zwanzigsten) Jahrhundert – w XX wieku
31.
Leben anders.
im = in dem
– Wer ist das auf dem Bild?
32. – Johannes Paul der Zweite (Johannes Paul
II.).
Liczebniki porządkowe występują też często po imionach
Ludwig der Zweite (Ludwig II.) hat das
33. władców. Zapisujemy je cyframi rzymskimi, po których
Schloss Neuschwanstein gebaut.
stawiamy kropkę.
– Wann war das?

34.
– Im neunzehnten (19.) Jahrhundert.
W krajach niemieckojęzycznych zazwyczaj podajemy
semestr, a nie rok studiów. Powiemy więc raczej:
Ich interessiere mich für die Literatur des
35. Ich bin im fünften Semester Architektur. (Jestem na piątym
zwanzigsten (20.) Jahrhunderts.
semestrze architektury.) niż
– In welchem Semester bist du?
Ich bin im dritten Studienjahr Architektur. (Jestem na trzecim
36. roku architektury.)
– Im dritten.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 21 Liczebniki porządkowe i daty 89

22 Wann? – Temporale Präpositionen
1. Od kiedy uczysz się niemieckiego?
2. Od roku.
3. Od dwóch lat mieszkamy w Niemczech.
4. Od miesiąca chodzę na kurs niemieckiego.
– Od kiedy jesteś w Szwajcarii?

5.
– Od tygodnia.
6. Od lat chciałem odbyć tę podróż.
7. Znamy się już od dawna.
Od października będę studiować medycynę

8.
w Wiedniu.
Od kiedy twoja rodzina będzie u ciebie

9.
(z wizytą)?
10. Począwszy od dwudziestego (20.) grudnia.
Od trzeciego stycznia jestem znowu

11.
w Warszawie.
Już w styczniu? Świetnie! Spotkamy się czwar-

12.
tego (4.)?
13. Jasne, spotkajmy się więc w środę o siódmej.
Pomiędzy Bożym Narodzeniem a Wielkanocą

14.
nie kupujemy prezentów.
– Kiedy przyjedziesz?
15. – Tak między godziną osiemnastą
a dziewiętnastą.
16. Kiedy ma Pan wolne?
17. Między dziesiątym a piętnastym stycznia.
18. Od kiedy do kiedy trwa kurs?
90 Wann? – Temporale Präpositionen www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Hinweise
1. Seit wann lernst du Deutsch?
Przyimki czasu łączące się z celownikiem (Dativ):
seit – od (jakiegoś czasu), np.
Seit einer Woche wohne ich in Berlin.
2. Seit einem Jahr.
(Od tygodnia mieszkam w Berlinie.)
ab – od (w odniesieniu do przyszłości), np.
Seit zwei Jahren wohnen wir in Ab morgen werde ich Deutsch lernen.
3.
Deutschland. (Od jutra będę się uczyć niemieckiego.)
zwischen – pomiędzy, np.
Seit einem Monat besuche ich einen Zwischen Weihnachten und Neujahr habe ich frei. (Między
4.
Deutschkurs. Bożym Narodzeniem a Nowym Rokiem mam wolne.)
Przyimki czasu łączące się z biernikiem (Akkusativ):
– Seit wann bist du in der Schweiz?
5. bis – do (jakiegoś momentu w przyszłości), np.
– Seit einer Woche.
Bis Ende der Woche muss ich das Projekt abgeben.
(Do końca tygodnia muszę oddać projekt.)
6. Seit Jahren wollte ich diese Reise machen. über – przez jakiś czas, podczas, np.
Übers Wochenende bin ich bei meiner Familie. (Przez weekend
jestem u mojej rodziny.) übers = über das
7. Wir kennen uns schon seit Langem. Przyimki czasu łączące się z dopełniaczem (Genitiv):
während – podczas, np.
Ab Oktober werde ich in Wien Medizin Während der Woche arbeite ich viel.
8.
studieren. (W tygodniu dużo pracuję.)
innerhalb – w obrębie jakiegoś czasu, np.
Ich muss das innerhalb einer Woche erledigen. = Ich muss
9. Ab wann ist deine Familie zu Besuch?
das innerhalb von einer Woche erledigen.
(Muszę to załatwić w ciągu tygodnia.)
10. Ab dem zwanzigsten (20.) Dezember. außerhalb – poza, np.
Außerhalb der Öffnungszeiten ist das Büro geschlossen.
(Poza godzinami otwarcia biuro jest zamknięte.)
Ab dem dritten (3.) Januar bin ich wieder in
11.
Warschau.
Schon im Januar? Toll! Treffen wir uns am am im um

12.
vierten (4.)? godziny: um sechs
daty: am dritten pory roku: im
Uhr/o godzinie
Mai/trzeciego maja Sommer/w lecie
Klar, treffen wir uns also am Mittwoch um szóstej
13.
sieben. dni tygodnia:
am Montag/
w poniedziałek miesiące: im um Mitternacht/
Zwischen Weihnachten und Ostern kaufen
14. Januar/w styczniu o północy
wir keine Geschenke. am Wochenende/
w weekend
– Wann kommst du? im Jahr
15. um das Jahr 1950/
– So zwischen achtzehn und neunzehn Uhr. 2000/w roku 2000
pory dnia: około roku 1950
stulecia: im ale: gegen sechs Uhr/
am Morgen/rano
16. Wann haben Sie frei? 17. Jahrhundert/ około szóstej
w XVII wieku
Zwischen dem zehnten (10.) und dem

17. Przy datach, używamy rodzajników określonych:
fünfzehnten (15.) Januar.
der zweite Oktober (drugi października)
zwischen dem zweiten und dem vierten Oktober
18. Von wann bis wann geht/dauert der Kurs?
(między drugim a czwartym października)
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 22 Kiedy? – Przyimki czasu 91

Kiedy? – Przyimki czasu
19. Codziennie od godziny 9 do 13.
20. Od szóstego do dwudziestego sierpnia.
21. Od czerwca do września jestem w Azji.
Do przyszłego tygodnia musimy napisać tę

22.
pracę.
23. Do trzeciego czerwca projekt musi być gotowy.
24. Wracam po pierwszym września.
- Czy tata już jest?

25.
- Tak, przyszedł godzinę temu.
26. Dobrze, za godzinę musimy wyjeżdżać.
27. Przez weekend musimy załatwić wiele rzeczy.
28. W czasie wakacji pracowałem u mojego wujka.
29. W czasie wojny życie było ciężkie.
– Kiedy musimy wyjść?

30.
– Około siedemnastej.
31. Musi Pan/Pani dać odpowiedź w ciągu tygodnia.
Musimy zapłacić rachunek w ciągu następnych

32.
14 dni.
33. Musisz się wyprowadzić w ciągu miesiąca.
34. W ciągu dwóch godzin muszę być na lotnisku.
35. Poza godzinami pracy jestem pod telefonem.
36. Poza godzinami otwarcia urząd jest zamknięty.
92 Wann? – Temporale Präpositionen

Wskazówki
Konstrukcji ‘von…bis…’ używamy przy podawaniu
19. Jeden Tag von 9 bis 13 Uhr.
przedziału czasu:
von 10 bis 12 Uhr (od godziny dziesiątej do dwunastej)
Vom sechsten (6.) bis zum zwanzigsten von Montag bis Freitag (od poniedziałku do piątku)
20.
(20.) August. von Februar bis April (od lutego do kwietnia)
Jeśli mówimy o datach, po ‘bis’ dodamy jeszcze ‘zum’, np.
21. Von Juni bis September bin ich in Asien. vom dritten bis zum sechsten November (od trzeciego do
szóstego listopada); vom = von dem; zum = zu dem.
Bis nächste Woche müssen wir die Arbeit

22. Przyimka ‘bis’ używamy z biernikiem (Akkusativ), nato-
schreiben.
miast ‘zu’ łączy się z celownikiem (Dativ), np.
bis Montag – do poniedziałku
Bis zum dritten Juni muss das Projekt fertig
23. bis nächsten Freitag – do przyszłego piątku
sein.
bis zum ersten Mai – do pierwszego maja
Ich komme nach dem ersten September

24.
zurück.
- Ist Papa schon da?

25. Przyimków ‘vor’ (przed) i ‘in’ (tutaj: za) w znaczeniu
- Ja, er ist vor einer Stunde gekommen.
czasowym używamy z celownikiem (Dativ):
vor einer Stunde – przed godziną
26. Gut, in einer Stunde müssen wir losfahren. in einer Stunde – za godzinę
Übers Wochenende müssen wir viele

27.
Sachen erledigen.
Istnieją różne sposoby wyrażenia polskiego ‘około’:
Während der Sommerferien habe ich bei gegen – około (godziny, pory dnia)
28.
meinem Onkel gearbeitet.
gegen acht Uhr – około godziny ósmej
gegen Abend – w okolicach wieczora
Während des Krieges war das Leben
29. um – około (roku) z rzeczownikiem w bierniku (Akkusativ)
schwer.
um das Jahr 1970 – około roku 1970
– Wann müssen wir los(gehen)?
30. losgehen – wychodzić, ruszać w drogę (pieszo)
– Gegen siebzehn Uhr.
losfahren – wyjeżdżać – ruszać w drogę (samochodem)
Sie müssen innerhalb einer Woche Ihre Wir müssen schon los. – Musimy wyruszać.
31.
Antwort geben. (ogólnie: wychodzić, wyjeżdżać)
Wir müssen die Rechnung innerhalb der W języku mówionym, przyimek ‘innerhalb’ jest też
32.
nächsten 14 Tage bezahlen. używany razem z ‘von’ (+Dativ):
Du musst innerhalb von einem Monat ausziehen. (Musisz się
Du musst innerhalb eines Monats wyprowadzić w ciągu miesiąca.)
33.
ausziehen.
‘Von’ dodawane jest też często przed liczebnikiem:
innerhalb von zwei Tagen – w ciągu dwóch dni.
Innerhalb von zwei Stunden muss ich am
34.
Flughafen sein.
Dosłownie mówimy tu:
Poza czasem pracy może mnie Pan/Pani ‘osiągnąć’ telefonicznie.
Außerhalb der Arbeitszeit können Sie mich
35. Moglibyśmy też powiedzieć:
telefonisch erreichen.
Außerhalb der Arbeitszeit bin ich telefonisch erreichbar. (Poza
godzinami pracy jestem osiągalny pod telefonem.)
Außerhalb der Öffnungszeiten ist das Amt
36. erreichen – osiągać (również cele); erreichbar – osiągalny
geschlossen.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 22 Kiedy? – Przyimki czasu 93

23 Wo, woher und wohin? – Lokale
1. Lot jest z Monachium.
Do Londynu mogą Państwo lecieć ze wszystkich

2.
niemieckich lotnisk.
3. Jörg bierze sztućce z szuflady.
4. Kiedy Hans wróci z Hamburga?
W zeszłą sobotę byłam u mojego wujka

5.
w Lubece.
6. Mój brat pracuje w BMW.
Moi rodzice mieszkają koło Hamburga,

7.
w Barsbüttel.
8. Jak jechaliście do Bawarii? Pociągiem?
9. Proszę jechać prosto, a potem w lewo!
10. Zrobiłem zakupy, potem poszedłem do domu.
11. Jedziesz w lecie na południe?
12. Tak, na północy jest za zimno.
13. Poczta znajduje się naprzeciwko dworca.
Tam siedzi mój brat. Naprzeciwko niego siedzi

14.
nasz ojciec.
15. Markus spadł z drzewa.
16. Kiedy wracasz z pracy?
17. Idę do pracy.
18. Po pracy idę do dentysty.
94 Wo, woher und wohin? – Lokale Präpositionen

Präpositionen Hinweise
Przyimki miejsca łączące się z celownikiem
1. Der Flug geht ab München. (Dativ):
ab – od (jakiegoś miejsca wyjściowego), np. ab München
(z/od Monachium)
Nach London können Sie ab allen deutschen
2. aus – skądś (ze środka), również o pochodzeniu, np.
Flughäfen fliegen.
aus der Schublade (z szuflady), aus Hamburg (z Hamburga)
bei – u kogoś, w danym miejscu pracy, w okolicy czegoś, np.
3. Jörg nimmt Besteck aus der Schublade. bei meinem Onkel (u mojego wujka), bei BMW arbeiten
(pracować w BMW), bei Warschau (koło Warszawy)
gegenüber – naprzeciwko, np. gegenüber der Post (naprze-
4. Wann kommt Hans aus Hamburg zurück? ciwko poczty), mir gegenüber (naprzeciwko mnie)
nach – do (państwa, miasta, regiony, określenia kierunku,
Letzten Samstag war ich bei meinem Onkel stron świata, wyrażenie nach Hause), np. nach Berlin (do
5. Berlina), nach Hessen (do Hesji), nach Süden (na połu-
in Lübeck.
dnie), nach oben (na górę), nach links (na lewo)
von – od, skądś (przychodzić, spadać), np.
6. Mein Bruder arbeitet bei BMW.
vom Baum fallen (spaść z drzewa), von der Arbeit kommen
(przychodzić z pracy)
Meine Eltern wohnen bei Hamburg, in zu – do (cel), np. zur Arbeit (do pracy), zum Arzt (do lekarza)
7.
Barsbüttel. Przyimki miejsca łączące się z biernikiem
(Akkusativ):
Wie seid ihr nach Bayern gefahren? Mit dem bis – aż do (miejsce docelowe), np. bis Leipzig (aż do Lipska),
8.
Zug? bis zum Flughafen (aż do lotniska)
durch – przez, np. durch die Tür (przez drzwi), durch den
9. Fahren Sie geradeaus und dann nach links! Wald (przez las)
entlang – wzdłuż, np. die Straße entlang (wzdłuż ulicy)
um – wokół, dookoła, np. um die Welt (dookoła świata)
Ich habe eingekauft, dann bin ich nach
10.
Hause gegangen.
Moglibyśmy też powiedzieć: Fährst du im Sommer in den
Süden? Należy przy tym zauważyć, że zwrot ‘nach Süden’
11. Fährst du im Sommer nach Süden? bardziej podkreśla kierunek podróży (na południe, a nie na
północ), zaś ‘in den Süden’ cel podróży (do ciepłych krajów).
12. Ja, im Norden ist es zu kalt. Przyimek ‘gegenüber’ użyty z rzeczownikiem może wystę-
pować też po nim, tzn. dem Bahnhof gegenüber (naprzeciwko
Die Post befindet sich gegenüber dem dworca). Taka forma spotykana jest jednak zdecydowanie
13. rzadziej niż ‘gegenüber dem Bahnhof’.
Bahnhof.
Przyimek ‘gegenüber’ użyty z zaimkiem osobowym znajdzie
Dort sitzt mein Bruder. Ihm gegenüber sitzt się zawsze po nim, tzn.
14. mir gegenüber gegenüber mir (naprzeciwko mnie).
unser Vater.
Należy rozróżniać użycie przyimków ‘von’ i ‘aus’.

15. Markus ist vom Baum gefallen.
‘Von’ używamy mówiąc o miejscu/lokalizacji jako
‘od jakiegoś miejsca’, np.
Wann kommst du von der Arbeit zurück?
Ich komme gerade vom Sportplatz. (Idę właśnie z boiska.)
16.
Von hier bis zum Bahnhof sind nur zwei Haltestellen. (Stąd do
dworca są tylko dwa przystanki.)
17. Ich gehe zur Arbeit. ‘Aus’ użyjemy w znaczeniu
‘z wewnątrz, ze środka, z jakiegoś budynku’, np.
Wann kommt sie aus dem Badezimmer?
(Kiedy ona wyjdzie z łazienki?)
18. Nach der Arbeit gehe ich zum Zahnarzt.
Wir kennen uns aus der Schule. (Znamy się ze szkoły.)
© 2015 Preston Publishing Lektion 23 Gdzie, skąd i dokąd? – Przyimki miejsca

Gdzie, skąd i dokąd? – Przyimki
19. Ten pociąg jedzie tylko do Lipska.
20. Ten autobus jedzie aż do lotniska.
Kot wchodzi czasem przez drzwi, a czasem

21.
przez okno.
22. Do szkoły muszę iść zawsze przez las.
23. Proszę iść wzdłuż tej ulicy, a potem w prawo.
Idziemy pobiegać dookoła jeziora. Idziecie

24.
z nami?
25. Bilet jest ważny tylko w granicach miasta.
26. Mieszkamy poza miastem.
27. Siadajcie do stołu!
Poszliśmy wczoraj do kina, a potem do

28.
kawiarni.
W kawiarni wypiliśmy kawę i zjedliśmy kawałek

29.
ciasta.
30. Moje mieszkanie leży na parterze.
31. Gdzie znajdę dział marketingu?
32. Na pierwszym piętrze.
33. Lecimy do USA.
34. Jadę na dworzec.
35. Idziemy do szkoły.
Widzisz tę kobietę tam? Wchodzi właśnie do

36.
budynku szkoły.
96 Wo, woher und wohin? – Lokalewww.prestonpublishing.pl

Präpositionen nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2
miejsca Wskazówki
Jeśli po ‘bis’ użyjemy rzeczownika, który występuje
19. Dieser Zug fährt nur bis Leipzig.
z rodzajnikiem, dodamy jeszcze przyimek ‘zu’, tzn.
bis zum Bahnhof – (aż) do dworca
20. Dieser Bus fährt bis zum Flughafen. bis zur Post – (aż) do poczty
ale: bis Berlin – do Berlina
Die Katze kommt manchmal durch die Tür
21. Przyimki miejsca łączące się z celownikiem (Dativ)
und manchmal durch das Fenster.
lub biernikiem (Akkusativ) w zależności od tego, z jakim
czasownikiem się łączą i na jakie pytanie ten czasownik
Zur Schule muss ich immer durch den Wald
22. odpowiada, tj.
gehen.
Wohin? (Dokąd?) Akkusativ (biernik)
Gehen Sie diese Straße entlang und dann Wo? (Gdzie?) Dativ (celownik)
23.
nach rechts.
in do, w
Wir gehen um den See joggen. Kommt ihr auf na (poziom, np. na stole)
24.
mit? na (pion, np. na ścianie), przy (stole,
an
komputerze)
Das Ticket gilt nur innerhalb der
25. neben obok
Stadtgrenze.
über nad
unter pod, wśród (czegoś, jakiejś grupy osób)
26. Wir wohnen außerhalb der Stadt.
vor przed
hinter za
27. Setzt euch an den Tisch! zwischen pomiędzy
Wir sind gestern ins Kino gegangen und der Stock/das Stockwerk; die Stockwerken (die Stocke) –
28.
danach in ein Café.
piętro; piętra
die Etage, die Etagen – piętro, piętra
Im Café haben wir einen Kaffee getrunken
29. das Obergeschoss (OG) – piętro (np. 1. OG – pierwsze piętro)
und ein Stück Kuchen gegessen.
das Erdgeschoss (EG) – parter
das Untergeschoss (UG) – piętro/poziom – 1
30. Meine Wohnung liegt im Erdgeschoss.
In welcher Etage ist/sind..? – Na którym pietrze jest/są…?
In welchem Stock ist/sind…? – Na którym piętrze jest/są?
31. Wo finde ich die Marketing-Abteilung? in der ersten Etage/im ersten Stock – na pierwszym piętrze
in der zweiten Etage/im zweiten Stock – na drugim piętrze
32. Im ersten Stock.

in der dritten Etage/im dritten Stock rechts/links – na trzecim
piętrze po prawej/po lewej
im Erdgeschoss – na parterze
33. Wir fliegen in die USA.
Z czasownikami ruchu typu ‘fahren’ (jechać) lub ‘fliegen’
(lecieć), w przypadku nazw krajów występujących
34. Ich fahre zum Bahnhof. z rodzajnikiem (np. die Schweiz/Szwajcaria), użyjemy przyimka
‘in’ z biernikiem (Akkusativ), zaś w przypadku nazw krajów bez
rodzajnika (np. Italien/Włochy), użyjemy przyimka ‘nach’.
35. Wir gehen zur Schule.
Zapamiętaj!
Siehst du diese Frau da? Sie geht gerade in zu + Dativ: mamy na myśli cel
36. in + Akkusativ: mamy na myśli budynek
das Schulgebäude.
© 2015 Preston Publishing Rozdział 23 Gdzie, skąd i dokąd? – Przyimki miejsca

24 Nebensätze mit ‘dass’
1. On mówi, że egzamin jest bardzo trudny.
2. Moja babcia mówi, że wcześniej było inaczej.
Mój nauczyciel niemieckiego mówi, że muszę

3.
się uczyć regularnie słówek.
– Kto to jest?
4.
– Sądzę, że to jest tata Moniki.
Sądzę, że wszyscy powinni uczyć się języków

5.
obcych.
Moi rodzice uważają, że wydajemy za dużo

6.
pieniędzy.
7. Myślę, że oni mają rację.
8. Wiesz, że oni się poznali w Niemczech?
9. Myślałam, że już cię nie ma.
10. Nie wiedzieliśmy, że ona mieszkała w Wiedniu.
11. Jestem zdania, że powinno się sortować śmieci.
12. Wiedziałaś, że Julia i Thomas pobrali się?
Ależ oczywiście! Mówiłam ci przecież, że byłam

13.
na ich weselu.
Ona mi powiedziała, że lubi poznawać nowych

14.
ludzi.
15. Cieszę się, że mogłem cię poznać.
Mam nadzieję, że dzisiaj po południu pójdziemy

16.
na spacer.
17. Życzę sobie, żeby spadł śnieg.
18. Chciałbyś, żebyśmy pojechali w zimie w góry?
98 Nebensätze mit ‘dass’ www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Hinweise
1. Er sagt, dass die Prüfung sehr schwer ist. Spójniki ‘weil’ (ponieważ), ‘dass’ (że) i ‘ob’ (czy) wprowa-
dzają zdanie podrzędne, którego cechą charakterystyczną
jest to, że orzeczenie znajduje się na końcu zdania. Taki szyk
2. Meine Oma sagt, dass es früher anders war. nazywany jest szykiem końcowym. Podmiot znajduje się
zazwyczaj zaraz po spójniku, zaś odmieniany czasownik na
ostatniej pozycji w zdaniu. Poniżej przypomnienie wszystkich
Mein Deutschlehrer sagt, dass ich regelmä- szyków w zdaniach złożonych, w zależności od spójnika:
3.
ßig Vokabeln lernen muss.
Szyk prosty Szyk przestawny Szyk końcowy
– Wer ist das? (czasownik na (czasownik na (czasownik na
4. – Ich glaube, dass das der Vater von drugiej pozycji) pierwszej pozycji) ostatniej pozycji)
Monika ist.
und (i, a) dann (potem) weil (ponieważ)
Ich glaube, dass alle Fremdsprachen lernen deshalb/darum/
5. aber (ale) dass (że)
sollten. deswegen (dlatego)
sonst (w przeciwnym
oder (lub, czy) ob (czy)
Meine Eltern finden, dass wir zu viel Geld razie)
6.
ausgeben. sondern (lecz) trotzdem (mimo to)
denn (ponieważ) außerdem (poza tym)
7. Ich denke, dass sie Recht haben. also (więc)
Weißt du, dass sie sich in Deutschland

8. Zdanie ze spójnikiem ‘dass’ (że) jest tzw. zdaniem
kennengelernt haben?
dopełnieniowym (der Objektsatz), które odpowiada naj-
częściej na pytanie: was? (co?). Spójnik ‘dass’ (że) następuje
9. Ich habe gedacht, dass du schon weg bist. najczęściej po zdaniach wprowadzających, które wyrażają:
• sądy, opinie własne , np.
Ich meine/Ich glaube/Ich finde, dass… – Uważam/sądzę, że…
Wir haben nicht gewusst, dass sie in Wien
10. Ich bin der Meinung/der Ansicht, dass… – Jestem zdania, że…
gelebt/gewohnt hat.
Ich weiß, dass… – Wiem, że…
• przytaczanie opinii, sądów, np.
Ich bin der Meinung, dass man den Müll
11. Er sagt, dass… – On mówi, że…
trennen sollte.
Sie hat gesagt/Sie hat erzählt, dass… – Ona mówiła/
opowiadała, że…
Hast du gewusst, dass Julia und Thomas Ich habe gedacht, dass… – Myślałam, że…
12.
geheiratet haben?
• uczucia, emocje , życzenia, np.
Ich freue mich, dass… – Cieszę się, że…
Aber natürlich! Ich habe dir doch gesagt,
13. Es freut mich, dass… – Cieszy mnie, że…
dass ich auf ihrer Hochzeit war.
Ich möchte / Ich will, dass… – Chciałbym / Chcę, żeby…
Ich wünsche mir, dass… – Życzę sobie, żeby…
Sie hat mir gesagt, dass sie gerne neue
14. • pytania , np.
Leute kennenlernt.
Woher weißt du, dass…? – Skąd wiesz, że…?
Hast du gewusst, dass…? – Wiedziałeś, że…?
Ich freue mich, dass ich dich kennenlernen
15. Hast du gehört, dass…? – Słyszałeś, że…?
konnte.
Ich hoffe, dass wir heute Nachmittag Należy pamiętać, że czasowniki rozdzielnie złożone nie
16. rozdzielają się w zdaniach pobocznych. Wyjątek stanowią
spazieren gehen.
czasowniki złożone, składające się z dwóch czasowników, tj.
spazieren gehen (iść na spacer), stehen bleiben (zatrzy-
17. Ich wünsche mir, dass es schneit. mywać się, nie siadać).
Möchtest du, dass wir im Winter ins

18.
Gebirge/in die Berge fahren?
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 24 Zdania podrzędnie złożone z ‘dass’ 99
Zdania podrzędnie złożone z ‘dass’
Mnie się podoba, że mieszkamy w samym
19.
centrum.
20. Przykro mi, że nie mogłam ci pomóc.
To zrozumiałe, że po długiej podróży chcą się

21.
wyspać.
22. Skąd wiesz, że byłem chory?
23. Wszyscy mówią, że ten film jest bardzo dobry.
Obiecałeś mi, że w tym roku pojedziemy do

24.
Włoch.
Wiedziała Pani, że Polska jest członkiem Unii

25.
Europejskiej?
26. To nieprawda, że Nadia jest w ciąży.
27. Mój tata poprosił nas, żebyśmy mu pomogli.
Poproszę moją siostrę, żeby pożyczyła mi

28.
samochód.
Pani Schmidt poprosiła swojego męża, żeby

29.
zawiózł ją do lekarza.
30. Obawiamy się, że autobus się spóźni.
31. Przypuszczamy, że sklepy są dzisiaj zamknięte.
32. Mam wrażenie, że ona mnie nie lubi.
33. Myślisz, że powinniśmy już wychodzić?
Myślę, że możemy jeszcze zostać dziesięć

34.
minut.
35. Szkoda, że cię nie ma!
36. Miło, że przyszłaś!
100 Nebensätze mit ‘dass’ www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Wskazówki
Zdanie ‘Es gefällt mir’ (Podoba mi się) możemy też zacząć
Mir gefällt, dass wir direkt im Zentrum
19. od zaimka ‘mir’ zamiast podmiotu. W tak rozpoczętym
wohnen.
zdaniu możemy pominąć ‘es’:
Es tut mir leid, dass ich dir nicht helfen Es gefällt mir, dass ich im Zentrum wohne. – Podoba mi się, że
20.
konnte. mieszkam w centrum.
Mir gefällt (es), dass ich im Zentrum wohne. – Mnie się podoba,
Es ist verständlich, dass sie nach der langen że mieszkam w centrum.
21.
Reise ausschlafen wollen.
22. Woher weißt du, dass ich krank war?
23. Alle sagen, dass dieser Film sehr gut ist.
Du hast mir versprochen, dass wir dieses dieses Jahr = in diesem Jahr
24.
Jahr nach Italien fahren. ‘Dieses Jahr’ jest częściej używaną formą.
Haben Sie gewusst, dass Polen Mitglied der Skrótem od nazwy ‘die Europäische Union’ (Unia
25.
Europäischen Union (der EU) ist?
Europejska) jest ‘die EU’.
26. Es ist nicht wahr, dass Nadia schwanger ist.

Często występującym czasownikiem ze spójnikiem ‘dass’
jest czasownik ‘bitten’ (prosić). Zwróć uwagę, że ‘dass’ nie ma
Mein Vater hat uns gebeten, dass wir ihm w takich zdaniach znaczenia ‘że’, lecz ‘żeby’.
27.
helfen.
bitten hat gebeten
Ich bitte dich, dass du… (Proszę cię, żebyś…)
Ich bitte meine Schwester, dass sie mir das
28. Ich habe dich gebeten, dass du… (Prosiłam cię, żebyś…)
Auto leiht.
Frau Schmidt hat ihren Mann gebeten, dass

29.
er sie zum Arzt bringt.
Wir befürchten, dass sich der Bus

30.
verspätet.
Wir vermuten, dass die Geschäfte heute zu/

zu = geschlossen (zamknięte)
31.
geschlossen sind. auf = geöffnet (otwarte)
Ich habe den Eindruck, dass sie mich nicht

32. W zdaniach wyrażających opinię, często możemy pominąć
mag.
spójnik ‘dass’ (że) i po przecinku sformułować nowe zdanie.
Moglibyśmy więc również powiedzieć:
33. Denkst du, dass wir schon losgehen sollten? Ich denke, wir können noch zehn Minuten bleiben.
Zwróć uwagę na różną pozycję odmienianego czasownika
Ich denke, dass wir noch zehn Minuten (tu: können) w obu zdaniach.
34.
bleiben können.
Spójnik ‘dass’ może też wystąpić po krótkich
wprowadzeniach typu:
35. Schade, dass du nicht da bist!
Schade, dass… – Szkoda, że…
Schön, dass… – Miło/Fajnie, że….
36. Schön, dass du gekommen bist! Toll, dass… – Wspaniale, że…
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232Rozdział 24 Zdania podrzędnie złożone z ‘dass’ 101
25 Nebensätze mit ‘weil’ und ‘ob’
Zostaję dzisiaj w domu, ponieważ jestem
1.
chory.
Idę do lekarza, ponieważ od dwóch dni mam

2.
silne bóle głowy.
Sven sprząta, ponieważ jego rodzice przyjeż-

3.
dżają jutro w odwiedziny.
Dzieci idą na zewnątrz, ponieważ jest piękna

4.
pogoda.
Pies szczeka, ponieważ widzi obcego

5.
mężczyznę.
6. Monika otwiera okno, ponieważ jest za gorąco.
Peter idzie już do domu, ponieważ musi się

7.
jeszcze uczyć.
Uwe oszczędza, ponieważ chce pojechać w lecie

8.
do Brazylii.
Julia nie chce jechać nad morze, ponieważ nie

9.
umie pływać.
Bolą was oczy, ponieważ oglądacie za dużo

10.
telewizji.
11. Boli mnie głowa, ponieważ za mało spałam.
Klaus uprawia dużo sportu, ponieważ chce

12.
schudnąć.
Andreas się śpieszy, ponieważ jego pociąg

13.
odjeżdża za 10 minut.
Musimy się pośpieszyć, bo jesteśmy już

14.
spóźnieni.
Karin chciała studiować w Szwajcarii, ponieważ

15.
jej chłopak tam mieszka.
Od lat chciałam uczyć się niemieckiego, ponie-

16.
waż ten język mi się podoba.
Zostawiłem samochód w mieście, ponieważ był

17.
duży korek.
Nie posprzątaliśmy, ponieważ nie mieliśmy

18.
czasu.
102 Nebensätze mit ‘weil’ und ‘ob’ www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2
Hinweise
Zdanie z ‘weil’ (ponieważ, gdyż, bo) jest tak zwanym
Ich bleibe heute zu Hause, weil ich krank
1. zdaniem okolicznikowym przyczyny (der Kausalsatz)
bin.
i określa przyczynę czynności lub zdarzenia. Odpowiada
ono na pytania: warum?/wieso?/weshalb? (dlaczego?), aus
Ich gehe zum Arzt, weil ich seit zwei Tagen
2. welchem Grund? (z jakiego powodu?).
starke Kopfschmerzen habe.
Po ‘weil’ stosujemy szyk końcowy. Alternatywnym spójnikiem
Sven räumt auf, weil seine Eltern morgen
jest ‘denn’ (ponieważ, gdyż, bo), po którym występuje szyk
3. prosty. To samo zdanie z ‘denn’ brzmiałoby:
zu Besuch kommen.
Ich bleibe heute zu Hause, denn ich bin krank.
Die Kinder gehen nach draußen, weil das Spójników tych możemy używać zamiennie, przy czym należy
4.
Wetter schön ist. zauważyć, że ‘weil’ jest używane częściej niż ‘denn’.
Der Hund bellt, weil er einen fremden Mann W zdaniach podrzędnie złożonych, nawet jeżeli podmiot
5.
sieht. w zdaniu nadrzędnym i w zdaniu podrzędnym jest ten sam,
należy go powtórzyć.
Monika macht das Fenster auf, weil es zu der Hund er
6.
heiß ist.
Jeżeli orzeczenie składa się z dwóch lub trzech wyrazów,

Peter geht schon nach Hause, weil er noch
7. to na samym końcu zdania znajduje się jego odmieniana część
lernen muss.
(tu: muss).
Uwe spart, weil er im Sommer nach

8.
Brasilien fahren will.
Jeżeli orzeczenie jest czasownikiem rozdzielnie złożonym,
to w zdaniu podrzędnym przedrostek nie oddziela się
Julia will nicht ans Meer fahren, weil sie
9. od tematu. Czasownik występuje natomiast w formie
nicht schwimmen kann.
odmienionej.
Ihr habt Augenschmerzen, weil ihr zu viel Ihr habt Augenschmerzen. (Bolą was oczy.)
10.
fernseht. Ihr seht zu viel fern. (Oglądacie za dużo telewizji.)
fern + seht = fernseht
Ich habe Kopfschmerzen, weil ich zu wenig Ihr habt Augenschmerzen, weil ihr zu viel fernseht.
11.
geschlafen habe.
Klaus treibt viel Sport, weil er abnehmen

12.
will.
Andreas hat es eilig, weil sein Zug in zehn es eilig haben = sich beeilen (śpieszyć się)
13.
Minuten abfährt. Andreas hat es eilig. = Andreas beeilt sich.
Wir müssen uns beeilen, weil wir schon

14. weil = ponieważ, gdyż, bo
schon spät dran sind.
Karin wollte in der Schweiz studieren, weil

15.
ihr Freund dort wohnt.
Seit Jahren wollte ich Deutsch lernen, weil

16.
mir diese Sprache gefällt.
Ich habe das Auto in der Stadt gelassen, der Stau, die Staus – korek uliczny, korki
17.
weil es einen langen Stau gab. Dosłownie mówimy tu: ‘był długi korek’.
Wir haben nicht aufgeräumt, weil wir keine

18.
Zeit hatten.
© 2015 Preston Publishing Lektion 25 Zdania podrzędnie złożone z ‘weil’ i ‘ob’

Zdania podrzędnie złożone z ‘weil’ i ‘ob’
19. Wiesz, czy on przyjdzie dzisiaj wieczorem?
20. Nie wiem, czy on dzisiaj przyjdzie czy nie.
Moi przyjaciele pytali, czy chcemy dzisiaj iść z

21.
nimi do kina.
22. Moja ciocia pyta, czy rozumiesz język polski.
Ona nie jest pewna, czy powinna/ma studiować

23.
prawo.
Czy może mi Pan powiedzieć, czy jest tu

24.
w pobliżu jakiś supermarket?
Moja mama pyta, czy przyjedziemy w ten

25.
weekend z wizytą.
Chciałabym wiedzieć, czy mogę zwrócić ten

26.
produkt.
On tak naprawdę nie wie, czy powinien ją

27.
zaprosić.
Nie jesteśmy pewni, czy przeprowadzka jest

28.
dobrym pomysłem.
Chciałbym zapytać, czy przybędziemy do

29.
Berlina punktualnie.
30. Wątpię, żeby nam się udało.
31. Możesz mi powiedzieć, czy oni jedzą mięso?
32. Zapytaj go, czy nie chciałby kawałka pizzy.
Czy możesz do niej zadzwonić i zapytać, czy

33.
mamy na nią czekać?
34. Wiesz może, czy Markus już wrócił?
Nauczyciel chce wiedzieć, czy już skończyliśmy

35.
zadanie.
36. On też pytał, czy potrzebujemy jego pomocy.
104 Nebensätze mit ‘weil’ und ‘ob’ www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2
Wskazówki
19. Weißt du, ob er heute Abend kommt? Zdanie wprowadzane za pomocą spójnika ‘ob’ (czy) jest
zdaniem dopełnieniowym (der Objektsatz) i również wymaga
ono szyku końcowego.
Ich weiß nicht, ob er heute kommt oder Jeśli zdanie wprowadzające jest pytaniem, to na końcu całego
20.
nicht.
zdania stawiamy znak zapytania.
Meine Freunde haben gefragt, ob wir mit

21.
ihnen ins Kino gehen wollen.
22. Meine Tante fragt, ob du Polnisch verstehst.
Sie ist nicht sicher, ob sie Jura studieren

23.
soll. Należy pamiętać, że spójnik ‘ob’ nie służy do tworzenia
pytań prostych, zaczynających się po polsku od ‘czy’, tzn.
Können Sie mir sagen, ob es hier in der Ob Gibt es hier einen Supermarkt?
24.
Nähe einen Supermarkt gibt? (Czy jest tu jakiś supermarket?)
’Ob’ jest zawsze spójnikiem łączącym dwa zdania.
Meine Mutter fragt, ob wir dieses
25.
Wochenende zu Besuch kommen werden.
Ich möchte wissen, ob ich das Produkt Spójnik ‘ob’ następuje najczęściej po zdaniach wprowadza-
26. jących, które:
zurückgeben kann.
• wyrażają wątpliwość, np.
Er weiß nicht so genau, ob er sie einladen Ich weiß nicht, ob… – Nie wiem, czy…
27.
soll.
Er ist nicht sicher, ob… – On nie jest pewny, czy…
Ich bezweifle, ob… – Wątpię, czy…
Wir sind nicht sicher, ob der Umzug eine
28. • są pytaniami niebezpośrednimi, np.
gute Idee ist.
Kannst du mir sagen, ob…? – Możesz mi powiedzieć, czy…?
Ich möchte fragen, ob wir pünktlich in Weißt du zufällig, ob…? – Wiesz przypadkiem, czy…?
29.
Berlin ankommen.
Pamiętaj o prawidłowej odmianie czasownika ‘bezweifeln’

30. Ich bezweifle, ob wir es schaffen. (wątpić, powątpiewać w coś) w pierwszej osobie liczby
pojedynczej (ich):
ich bezweifle bezweifele
31. Kannst du mir sagen, ob sie Fleisch essen?
32. Frag ihn, ob er ein Stück Pizza möchte.

Zauważ, że pierwsze dwa zdania są tu połączone spójni-
Kannst du sie anrufen und fragen, ob wir kiem ‘und’ (i), po którym występuje szyk prosty (czasownik
33. na drugiej pozycji). Trzecie zdanie jest zdaniem podrzędnym
auf sie warten sollen?
wprowadzonym spójnikiem ‘ob’ (czy), który wymusza
szyk końcowy.
Weißt du vielleicht, ob Markus schon
34. Kannst du sie anrufen und (kannst du sie) fragen, ob wir auf sie
zurückgekommen ist?
warten sollen?
Der Lehrer will wissen, ob wir mit der
35.
Aufgabe fertig sind. fertig – gotowy, skończony;
fertig sein (mit + Dativ) – skończyć coś
Er hat auch gefragt, ob wir seine Hilfe Seid ihr mit dem Projekt fertig? (Skończyliście ten projekt?)
36.
brauchen.
© 2015 Preston Publishing Rozdział 25 Zdania podrzędnie złożone z ‘weil’ i ‘ob’

26 Indirekte Fragen
1. Gdzie jest dworzec główny?
Czy może mi Pani powiedzieć, gdzie jest

2.
dworzec główny?
3. Gdzie pracujesz?
4. Czy wolno mi spytać, gdzie pracujesz?
5. Jak on się nazywa?
6. Wiesz, jak on się nazywa?
7. Gdzie ona mieszka?
8. Chciałbym wiedzieć, gdzie ona mieszka.
9. Dlaczego twoi rodzice pracują tak długo?
Pytałem cię, dlaczego twoi rodzice tak długo

10.
pracują.
11. Kiedy pociąg przyjeżdża do Warszawy?
Chciałbym wiedzieć, kiedy pociąg przyjeżdża

12.
do Warszawy.
13. Dlaczego on nie chce nic jeść?
14. Tata pyta, dlaczego on nie chce nic jeść.
15. Skąd oni to wiedzą?
16. Nie wiem, skąd oni to wiedzą.
17. Jak długo się wczoraj uczyłeś?
18. Powiedz mi, jak długo się wczoraj uczyłeś.
106 Indirekte Fragen www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Hinweise
Pytania możemy podzielić na pytania bezpośrednie
1. Wo ist der Hauptbahnhof?
(direkte Fragen) i pytania zależne, niebezpośrednie
(indirekte Fragen).
Können Sie mir bitte sagen, wo der Direkte Fragen
2.
Hauptbahnhof ist? Pytania postawione bezpośrednio zaczynają się od wyrazu
pytającego lub czasownika, np.
3. Wo arbeitest du? Wann fährst du nach Berlin? (Kiedy jedziesz do Berlina?)
Fährst du morgen nach Berlin? (Jedziesz jutro do Berlina?)
Indirekte Fragen
4. Darf ich fragen, wo du arbeitest? Jeśli pytanie rozpoczyna się od zdania wprowadzającego,
mamy do czynienia z pytaniem niebezpośrednim, zależnym.
Zdanie podrzędne jest wprowadzane za pomocą spójnika ‘ob’
5. Wie heißt er? (czy) lub wyrazów pytających:
wer (kto), was (co), wessen (czyj), wem (komu), wen (kogo),
wann (kiedy), wie (jak), wo (gdzie), wohin (dokąd), warum
6. Weißt du, wie er heißt? (dlaczego) itp.
Wyraz pytający staje się tu spójnikiem.
Odmieniany czasownik znajduje się zaś na ostatniej pozycji
7. Wo wohnt sie? w zdaniu, np.
Kannst du mir sagen, wann du nach Berlin fährst?
(Możesz mi powiedzieć, kiedy jedziesz do Berlina?)
8. Ich möchte wissen, wo sie wohnt.
Jeśli zdanie główne jest zdaniem oznajmującym, wówczas

na końcu całego zdania stawiamy kropkę (np. zdanie 8). Jeśli
9. Warum arbeiten deine Eltern so lange?
zdanie główne jest zdaniem pytającym, na końcu stawiamy
znak zapytania (np. zdanie 4).
Ich habe dich gefragt, warum deine Eltern
10.
so lange arbeiten.
11. Wann kommt der Zug in Warschau an?
Ich möchte wissen, wann der Zug in

12. Jeśli orzeczenie jest czasownikiem rozdzielnie złożonym,
Warschau ankommt.
to w zdaniu podrzędnym przedrostek nie oddziela się od
tematu (tu: ankommt kommt an).
13. Warum will er nichts essen?
Pamiętajmy, że jeżeli orzeczenie składa się z więcej niż
jednego czasownika, na ostatnim miejscu w zdaniu znajduje
14. Papa fragt, warum er nichts essen will. się czasownik odmieniany (tu: will). Dotyczy to również czasu
przeszłego Perfekt (patrz zdanie 18), gdzie na końcu zdania
umieścimy czasownik posiłkowy (haben lub sein).
15. Woher wissen sie das?
16. Ich weiß nicht, woher sie das wissen.
17. Wie lange hast du gestern gelernt? Zauważ, że zdanie wprowadzające jest tu zdaniem
rozkazującym, musimy więc pamiętać o prawidłowym użyciu
trybu rozkazującego:
18. Sag mir, wie lange du gestern gelernt hast.
du sagst mir Sag mir! (Powiedz mi!)
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 26 Pytania zależne 107

Pytania zależne
19. Nie jestem pewna, kiedy zaczyna się impreza.
20. Dokąd jedziemy w lecie?
Zastanawiamy się właśnie, dokąd mamy poje-

21.
chać w lecie.
22. Która linia jedzie na lotnisko?
Przepraszam Pana! Czy może mi Pan powie-

23.
dzieć, która linia jedzie na lotnisko?
24. Z kim przyszedł Klaus?
25. Ty z pewnością wiesz, z kim przyszedł Klaus.
26. Ile ty masz właściwie lat?
27. Powiedz, ile ty masz właściwie lat.
28. Jesteście zmęczeni?
29. Pytam, czy jesteście zmęczeni.
30. Czy film się już zaczął?
31. Zapytaj Klausa, czy film się już zaczął.
32. Jak długo trwa film?
33. Muszę wiedzieć, jak długo trwa film.
34. Wszystko zrozumieliście?
35. Pytałem, czy wszystko zrozumieliście.
Chcielibyśmy wiedzieć, jak często używa się

36.
tego słowa.
108 Indirekte Fragen www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Wskazówki
19. Ich bin nicht sicher, wann die Party beginnt. W tym typie zdań, intencją mówiącego nie zawsze jest
uzyskanie odpowiedzi. Zdanie wprowadzające może też
wyrażać stwierdzenie, wątpliwość, refleksję, np.
20. Wohin fahren wir im Sommer? Ich frage mich, was ich jetzt machen soll.
(Pytam się, co mam teraz zrobić.)
Wir überlegen gerade, wohin wir im

21.
Sommer fahren sollen.
22. Welche Linie fährt zum Flughafen? Dosłownie mówimy tutaj ‘do lotniska’.
Pamiętaj:
Entschuldigen Sie! Können Sie mir sagen,
23. Entschuldigung! – Przepraszam!
welche Linie zum Flughafen fährt?
Entschuldigen Sie (bitte)! – Przepraszam Pana/Panią/Państwa!
24. Mit wem ist Klaus gekommen?
Du weißt bestimmt, mit wem Klaus gekom- Słówko ‘mal’ jest tu potocznie używaną partykułą,
25. nadającą zdaniu bardziej przyjazny i nieformalny charakter.
men ist.
Partykuły omówione zostały w rozdziale 36.
26. Wie alt bist du eigentlich? Tego typu zdanie moglibyśmy, zwłaszcza w języku po-
tocznym, sformułować również w następujący sposób:
Sag mal..., wie alt bist du eigentlich?
27. Sag mal, wie alt du eigentlich bist. (Powiedz..., ile ty masz właściwie lat?)
Spójnikiem wprowadzającym może być także ‘ob’ (czy).

28. Seid ihr müde?
Używamy go, jeśli mamy do czynienia z pytaniem o rozstrzy-
gnięcie (tak/nie), zaczynającym się od czasownika, a nie od
wyrazu pytającego, tzn.
29. Ich frage, ob ihr müde seid.
Wann hast du Geburtstag? (Kiedy masz urodziny?)
Ich möchte wissen, wann du Geburtstag hast.
30. Hat der Film schon angefangen? (Chciałbym wiedzieć, kiedy masz urodziny.)
Hast du heute Geburtstag? (Masz dzisiaj urodziny?)
Ich möchte wissen, ob du heute Geburtstag hast.
Frag Klaus, ob der Film schon angefangen
31. (Chciałbym wiedzieć, czy masz dzisiaj urodziny.)
hat.
32. Wie lange dauert der Film?
33. Ich muss wissen, wie lange der Film dauert.
34. Habt ihr alles verstanden?
Ich habe gefragt, ob ihr alles verstanden

35.
habt.
Wir möchten wissen, wie oft man dieses

36.
Wort verwendet.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 26 Pytania zależne 109

27 Relativpronomen
1. To jest ten mężczyzna, który mi się podoba.
2. To jest ta kobieta, która u nas pracuje.
3. To jest to dziecko, które już potrafi czytać.
4. To są ci ludzie, którzy mieszkali w Niemczech.
5. To jest nauczyciel, którego bardzo lubimy.
6. Znasz tę kobietę, która tam stoi?
To jest napój, który można kupić tylko

7.
w Austrii.
Lubię wszystkie potrawy, które przyrządza

8.
moja babcia.
9. Cukiernik to ktoś, kto robi słodycze.
Regał na książki to mebel, którego każdy

10.
potrzebuje.
Studentka prawa to kobieta, która studiuje

11.
prawo.
12. Zupa, którą zamówiłem, nie smakuje mi.
13. Sweter, który przymierzyłem, jest za drogi.
Uczniowie, którzy regularnie się uczą, robią

14.
szybkie postępy.
Matka dziecka, które jest chore, jest

15.
pielęgniarką.
Kim jest ten chłopak, który do ciebie ciągle

16.
dzwoni?
To jest (ten) chłopak, którego poznałam

17.
w Monachium.
Mężczyzna, któremu pomogliśmy, jest nam

18.
bardzo wdzięczny.
110 Relativpronomen www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Hinweise
Zaimki względne są elementem łączącym (spójnikiem)
1. Das ist der Mann, der mir gefällt. tak zwanych zdań przydawkowych/względnych (Relativsätze).
Zdanie podrzędne (poboczne) w tym typie zdań bliżej określa
rzeczownik ze zdania nadrzędnego (głównego). Po zaimku
2. Das ist die Frau, die bei uns arbeitet. względnym, odmieniany czasownik występuje na ostatniej
pozycji w zdaniu.
Zdanie przydawkowe tworzymy za pomocą zaimków
3. Das ist das Kind, das schon lesen kann. względnych ‘der, die, das’ w liczbie pojedynczej oraz ‘die’
w liczbie mnogiej.
W mianowniku mają one taką samą postać jak rodzajniki
Das sind die Menschen, die in Deutschland
4. określone w tym przypadku, np.
gelebt haben.
Das ist das Auto. Ich habe das Auto gestern gekauft.
(To jest ten samochód. Kupiłem ten samochód wczoraj.)
5. Das ist der Lehrer, den wir sehr mögen.
Das ist das Auto, das ich gestern gekauft habe.
(To jest samochód, który wczoraj kupiłem.)
Zdanie przydawkowe oddzielone jest przecinkiem.
6. Kennst du die Frau, die dort steht?
Zaimki względne der, die, das w bierniku (Akkusativ)

Das ist ein Getränk, das man nur in odmieniają się tak jak rodzajnik określony.
7.
Österreich kaufen kann.
Ich mag alle Speisen, die meine Oma Nom. der die das die
8.
zubereitet. Akk. den die das die
Zdanie przydawkowe z zaimkiem względnym znajduje się bez-
Ein Konditor ist jemand, der Süßigkeiten pośrednio po rzeczowniku, do którego się odnosi lub możliwie
9.
macht. blisko niego. Forma zaimka względnego zależy natomiast od
rodzaju i liczby rzeczownika, do którego się on odnosi oraz od
Ein Bücherregal ist ein Möbelstück, das czasownika ze zdania określającego dany rzeczownik.
10.
jeder braucht. Das ist ein Getränk, das man nur in Österreich kaufen kann.
das Getränk kaufen (kupić kogo? co?) Akkusativ das
Eine Jurastudentin ist eine Frau, die Jura
11. Czasownik kaufen (kupować) łączy się z biernikiem, rze-
studiert.
czownik das Getränk (napój) jest rodzaju nijakiego (das), więc
w bierniku nie zmieni swojej postaci. W zdaniu użyjemy więc
Die Suppe, die ich bestellt habe, schmeckt
12. zaimka względnego ‘das’.
mir nicht.
Zdanie przydawkowe może być też wtrącone między

Der Pullover, den ich anprobiert habe, ist zu
13. człony zdania głównego. Zachowuje ono szyk końcowy
teuer.
(odmieniany czasownik na końcu zdania), a po nim następuje
dokończenie rozpoczętego zdania głównego.
Die Schüler, die regelmäßig lernen, machen
14. Das Auto ist rot. Das Auto habe ich gekauft. (Samochód jest
schnelle Fortschritte.
czerwony. Ten samochód kupiłem.)
Die Mutter des Kindes, das krank ist, ist Das Auto, das ich gekauft habe, ist rot. (Samochód, który
15. kupiłem, jest czerwony.)
Krankenschwester.
16. Wer ist der Junge, der dich ständig anruft? W celowniku (Dativ) zaimki względne mają taką samą
postać jak rodzajniki określone w tym przypadku. Różnica
występuje tylko w liczbie mnogiej. Porównaj:
Das ist der Junge, den ich in München
17. Maskulinum Femininum Neurum Plural
kennengelernt habe.
Der Mann, dem wir geholfen haben, ist uns denen

18. Dat. dem der dem
sehr dankbar. den
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 27 Zaimki względne 111

Zaimki względne
Dziecko, do którego należy ta czapka, jest
19.
dzisiaj nieobecne.
Nie powinno się kupować rzeczy, których się

20.
nie potrzebuje.
Ludzie, do których należy ten samochód, są

21.
bardzo bogaci.
22. Znasz kobietę, z którą rozmawia Monika?
23. To są ludzie, z którymi byliśmy na urlopie.
24. To jest film, o którym rozmawialiśmy.
Chętnie pomagam ludziom, którzy są

25.
w potrzebie.
26. Lubię mężczyzn, którzy mają poczucie humoru.
Szukam mieszkania, które jest przestronne

27.
i jasne.
28. Nie lubię ludzi, którzy są aroganccy.
Kobieta, dla której kupiłem ten bukiet kwiatów,

29.
jest moją dziewczyną.
Moja koleżanka, której pokazałam moje zdję-

30.
cia, jest znanym fotografem.
31. To jest mój kolega, którego już poznałaś.
To jest mężczyzna, którego córka ze mną

32.
studiuje.
Pracuję w firmie, której produkty są znane na

33.
całym świecie.
To jest reżyser, którego film ostatnio

34.
widzieliśmy.
Wszyscy studenci, których oceny są wystarcza-

35.
jąco dobre, mogą ubiegać się o stypendium.
To są ci sąsiedzi, których dzieci chodzą

36.
z naszymi do szkoły.
112 Relativpronomen www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Wskazówki
Pamiętaj, że czasownik ‘gehören’ (należeć do) łączy się
Das Kind, dem die Mütze gehört, ist heute
19.
nicht da. z celownikiem (Dativ).
da sein/nicht da sein – być obecnym/być nieobecnym
Man sollte keine Sachen kaufen, die man Moglibyśmy użyć tu alternatywnych sformułowań:
20.
nicht braucht.
anwesend sein – być obecnym
Die Leute, denen das Auto gehört, sind sehr abwesend sein – być nieobecnym
21.
reich. Er ist anwesend/abwesend. (On jest obecny/nieobecny.)
22. Kennst du die Frau, mit der Monika spricht? Jeżeli czasownik w zdaniu podrzędnym łączy się z kon-
kretnym przyimkiem, wówczas przyimek występuje przed
zaimkiem względnym i decyduje o przypadku tego zaimka.
Das sind die Leute, mit denen wir im Urlaub sprechen mit + Dativ – rozmawiać z kimś
23.
waren.
Das ist der Film, über den wir gesprochen

24.
haben.
die Not – wyjątkowa sytuacja, kryzys, bieda

25. Ich helfe gerne Menschen, die in Not sind.
in Not sein – być w tarapatach, w potrzebie
26. Ich mag Männer, die humorvoll sind. Pamiętajmy, że sformułowania ‘mein Freund’
i ‘meine Freundin’ są używane głównie w znaczeniu
‘mój chłopak’, ‘moja dziewczyna’. Chcąc uniknąć nieporozu-
Ich suche eine Wohnung, die geräumig und mień, najlepiej użyć następujących sformułowań:
27.
hell ist.
mein guter Freund – mój dobry przyjaciel
meine gute Freundin – moja dobra przyjaciółka
28. Ich mag keine Menschen, die arrogant sind.
ein (guter) Freund von mir – mój (dobry) kolega/przyjaciel
eine (gute) Freundin von mir – moja (dobra) koleżanka/
Die Frau, für die ich den Blumenstrauß przyjaciółka
29.
gekauft habe, ist meine Freundin.
W zdaniach, w których zaimek względny występuje
Eine Freundin von mir, der ich meine Fotos w dopełniaczu (Genitiv), tzn. odpowiada na pytanie:
30.
gezeigt habe, ist eine bekannte Fotografin. wessen? (czyj? czyja? czyje?), forma zaimka względnego zależy
tylko od rodzaju i liczby rzeczownika, do którego się odnosi.
Das ist ein Freund von mir, den du schon W tym przypadku mamy dwa zaimki względne:
31.
kennengelernt hast. dessen – rodzaj męski i rodzaj nijaki
deren – rodzaj żeński i liczba mnoga
Das ist der Mann, dessen Tochter mit mir Po zaimkach ‘dessen’ oraz ‘deren’ rzeczowniki są używane
32.
studiert.
bez rodzajnika.
Ich arbeite bei einer Firma, deren Produkte

33. Oto pełna odmiana zaimków względnych:
weltbekannt sind.
Das ist der Regisseur, dessen Film wir (m) (f) (n) (Pl)
34.
letztens gesehen haben. Nom. der die das die
Alle Studenten, deren Noten gut genug Akk. den die das die
35. sind, können sich um das Stipendium Dat. dem der dem denen
bewerben.
Gen. dessen deren dessen deren
Das sind die Nachbarn, deren Kinder mit Zaimki względne odmieniają się jak rodzajniki, poza dopeł-
36.
unseren zur Schule gehen. niaczem (Genitiv) i liczbą mnogą celownika (Dativ).
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 27 Zaimki względne 113

28 Infinitiv mit und ohne ‘zu’ 1
1. On umie dobrze pływać.
2. Musimy znaleźć tańsze mieszkanie.
3. Będę zdawać egzamin na certyfikat językowy.
4. Słyszymy, jak rodzice się kłócą.
5. Widzę nadjeżdżający autobus.
6. Czuję, jak bije mi serce.
7. Idziesz już spać?
8. Proszę się nie ruszać!
9. Proszę siedzieć! (nie wstawać).
10. Zostawię to tutaj.
11. Czy mogę tu zostawić mój samochód?
12. Mam ochotę pójść na dyskotekę.
13. Nie mamy czasu pójść do kina.
14. Mój syn ma możliwość studiowania w Londynie.
15. Julia zamierza studiować prawo.
16. Zamierzam odświeżyć mój niemiecki.
17. Spróbujemy wstać jutro wcześnie.
18. Staram się uprawiać regularnie sport.
114 Infinitiv mit und ohne ‘zu’ 1 www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2
Hinweise
1. Er kann gut schwimmen.
Jeżeli w zdaniu występują dwa czasowniki, to tylko jeden
z nich podlega odmianie, a drugi znajduje się w bezokolicz-
niku na końcu zdania. Zazwyczaj drugi czasownik poprze-
2. Wir müssen eine billigere Wohnung finden. dzony jest wówczas wyrazem ‘zu’, np.
Ich versuche zu lernen. (Próbuję się uczyć.)
Ich werde die Prüfung für das Istnieje jednak grupa czasowników, po której
3.
Sprachzertifikat bestehen. ‘zu’ nie występuje.
Bezokolicznik bez ‘zu’:
4. Wir hören die Eltern sich streiten. • Czasowniki modalne
Ich muss arbeiten. (Muszę pracować.)
• Czasownik ‘werden’ w czasie przyszłym Futur I
5. Ich sehe den Bus kommen. Ich werde das machen. (Zrobię to.)
• Czasownik ‘bleiben’ (zostawać)
Bleiben Sie sitzen! (Proszę siedzieć/nie wstawać!)
6. Ich spüre/fühle mein Herz schlagen.
• Czasownik ‘lassen’ (tu: zostawiać; patrz też: rozdział 29)
Ich lasse die Tasche hier liegen. (Zostawię tutaj torbę.)
7. Gehst du schon schlafen? • Czasownik ‘hören’ (słyszeć)
Ich höre die Vögel singen. (Słyszę, jak ptaki śpiewają.)
• Czasownik ‘sehen’ (widzieć)
8. Bleiben Sie stehen! Ich sehe die Kinder spielen. (Widzę, jak dzieci się bawią.)
• Czasowniki ‘fühlen’ i ‘spüren’ (czuć)
Ich fühle mein Herz schlagen. (Czuję bicie mojego serca.)
9. Bleiben Sie sitzen! • Czasownik ‘gehen’ (iść)
Ich gehe einkaufen. (Idę na zakupy.)
Lista często używanych wyrażeń, po których konieczne jest
10. Ich lasse das hier liegen. użycie konstrukcji z ‘zu’, znajduje się na następnej stronie.
11. Kann ich mein Auto hier stehen lassen? Czasownik ‘lassen’ w znaczeniu ‘zostawiać’ używany
jest często w połączeniu z czasownikami ‘liegen’ (leżeć)
i ‘stehen’ (stać), np.
12. Ich habe Lust, in die Disko zu gehen. Ich lasse immer meine Schlüssel irgendwo liegen. – Zawsze
gdzieś zostawiam klucze (położę i zapominam gdzie).
13. Wir haben keine Zeit, ins Kino zu gehen.
Mein Sohn hat die Möglichkeit, in London zu Przecinek oddzielający konstrukcję bezokolicznikową,
14.
studieren.
w wielu przypadkach nie jest obowiązkowy. Przy dłuższych
wypowiedziach zaleca się jednak stawianie przecinka.
15. Julia hat vor, Jura zu studieren.
Wyraz ‘zu’ występuje bezpośrednio przed czasownikiem
prostym (np. zu machen – robić) lub nierozdzielnie złożonym
16. Ich habe vor, mein Deutsch aufzufrischen. (np. zu verstehen – rozumieć).
Przy czasownikach rozdzielnie złożonych, ‘zu’ występuje
między przedrostkiem a czasownikiem i tworzy z nimi jeden
Wir werden versuchen, morgen früh wyraz (np. aufzustehen – wstawać); przy czasownikach
17.
aufzustehen. złożonych znajduje się pomiędzy częścią nieodmienną
i odmienną (np. spazieren zu gehen – iść na spacer).
18. Ich versuche, regelmäßig Sport zu treiben.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 28 Bezokolicznik z ‘zu’ i bez ‘zu’ 1 115
Bezokolicznik z ‘zu’ i bez ‘zu’ 1
19. Jest ważne, żeby uczyć się regularnie słówek.
20. To jest niebezpieczne tak szybko jechać.
21. Czy to nie wspaniale mieszkać tutaj?
22. Było tak ciężko zdać ten egzamin?
23. Nie byłam w stanie się skoncentrować.
24. Dla mnie jest ważne, żeby się szybko uczyć.
25. Ma Pan czas, żeby ze mną porozmawiać?
26. Masz ochotę, wypić ze mną kawę?
27. Nie mam ochoty teraz się uczyć.
28. Mam zamiar nauczyć się chińskiego.
29. On nigdy nie ma czasu się z nami spotkać.
30. On chciałby się z nami spotkać.
31. Ona nie jest w stanie tak dużo się uczyć.
32. Ja nie mogę tak długo pracować.
33. Jest zalecane picie dużej ilości wody.
34. Powinno się pić dużo wody.
35. Mamy plan, żeby pojechać na Kubę.
36. Chcielibyśmy pojechać na Kubę.
Wskazówki
Es ist wichtig, regelmäßig Vokabeln zu Bezokolicznik z ‘zu’ występuje w następujących
19.
lernen. przypadkach:
• po wyrażeniach rzeczownik + czasownik , np.
20. Es ist gefährlich, so schnell zu fahren. den Wunsch haben – mieć życzenie
die Möglichkeit haben – mieć możliwość
die Absicht haben – mieć zamiar
21. Ist es nicht toll, hier zu leben?
die Hoffnung haben – mieć nadzieję
Lust haben – mieć ochotę
War es so schwer, diese Prüfung zu
22. Zeit haben – mieć czas
bestehen?
• po wielu czasownikach , np.
Ich war nicht imstande, mich zu anfangen/beginnen – zaczynać
23.
konzentrieren.
erwarten – oczekiwać
versuchen – próbować
24. Für mich ist es wichtig, schnell zu lernen.
beschließen – postanowić
vorhaben – zamierzać
25. Haben Sie Zeit, mit mir zu sprechen? scheinen – wydawać się
empfehlen –polecać
Hast du Lust, einen Kaffee mit mir zu hoffen – mieć nadzieję
26.
trinken? sich freuen – cieszyć się
• po wyrażeniach ‘es ist + przymiotnik’, np.
27. Ich habe keine Lust, jetzt zu lernen. es ist wichtig – jest ważne
es ist notwendig – jest konieczne
es ist sinnlos – jest bezsensownym
28. Ich habe die Absicht, Chinesisch zu lernen.
es ist empfehlenswert – jest godnym polecenia/jest zalecane
es ist gefährlich – jest niebezpieczne
29. Er hat nie Zeit, sich mit uns zu treffen. es ist möglich – jest możliwe
es ist verboten – jest zabronione
30. Er möchte sich mit uns treffen.
31. Sie ist nicht imstande, so viel zu lernen.
32. Ich kann nicht so lange arbeiten.
Es ist empfehlenswert, viel Wasser zu

33.
trinken.
34. Man sollte viel Wasser trinken.
35. Wir haben den Plan, nach Kuba zu fahren.
36. Wir möchten nach Kuba fahren.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 28 Bezokolicznik z ‘zu’ i bez ‘zu’ 1 117
29 Infinitiv mit und ohne ‘zu’ 2
1. Zostawiam klucz na stole.
2. Zostawiam przeszłość za sobą.
3. Zostaw drzwi otwarte.
4. Zostaw ją w spokoju!
5. Wpuść kota do domu!
6. Nigdy nie wpuszczam kota do domu.
7. Pozwól nam poczekać do jutra!
8. Rodzice nie pozwalają im iść do kina.
9. On nie daje sobie nic powiedzieć.
10. Nie każ nam długo czekać!
11. Tego słowa nie da się przetłumaczyć.
12. Tego nie da się zrobić.
13. Nie da się dużo zrobić.
Przed podróżą daję jeszcze samochód do

14.
mycia.
15. Oddaję samochód do naprawy.
16. Ścinam sobie włosy.
17. Moi sąsiedzi rozwodzą się.
18. Chciałbym, żeby mi doradzono.
Hinweise
1. Ich lasse den Schlüssel auf dem Tisch. Czasownik ‘lassen’ jest szczególnym czasownikiem, który
może mieć aż pięć znaczeń:
1. zostawiać
2. Ich lasse die Vergangenheit hinter mir. 2. puścić, wpuścić, wypuścić
3. zlecić, kazać
4. pozwalać
3. Lass die Tür offen.
5. dać się (np. naprawić)
Czasownik ‘lassen’ występuje zawsze bez ‘zu’
4. Lass sie in Ruhe!
i odmienia się nieregularnie:
ich lasse wir lassen
du lässt ihr lasst
5. Lass die Katze ins Haus!
er/sie/es lässt sie/Sie lassen
6. Ich lasse die Katze nie ins Haus.
Tego typu wyrażenia moglibyśmy użyć mówiąc:

7. Lass uns bis morgen warten! Poczekajmy do jutra!
Należy pamiętać, że czasownik ‘lassen’ w znaczeniu

8. Die Eltern lassen sie nicht ins Kino gehen. ‘kazać, pozwolić’ łączy się zawsze z biernikiem ‘Akkusativ’, np.
Ich lasse meine Kinder meinen Kindern im Garten spielen.
(Pozwalam moim dzieciom bawić się w ogrodzie.)
9. Er lässt sich nichts sagen. Die Mutter lässt sie ihr das Zimmer aufräumen.
(Mama każe jej posprzątać pokój.)
10. Lass uns nicht lange warten!
11. Dieses Wort lässt sich nicht übersetzen. W znaczeniu ‘dać się/nie dać się’ czasownik ‘lassen’
występuje z cząstką zwrotną ‘sich’ (się).
12. Das lässt sich nicht machen.

Musimy użyć tu podmiotu bezosobowego ‘es’.
13. Es lässt sich nicht viel machen.

Czasownik ‘lassen’ pełni ważną funkcję w zdaniach,
w których zlecamy komuś wykonanie danej czynności, np.
Vor der Reise lasse ich noch mein Auto oddajemy samochód do naprawy, zlecamy uszycie
14.
waschen. sukienki itp. W takich zdaniach to czasownik ‘lassen’
odmienia się, zaś drugi czasownik znajduje się w bezokolicz-
niku na końcu zdania.
15. Ich lasse das Auto reparieren.
Dosłownie mówimy tu: ‘Zlecam ścięcie moich włosów.’

16. Ich lasse meine Haare schneiden.
W języku niemieckim takiej formy używamy również

mówiąc o rozwodzie, ponieważ formalnie to sędzia udziela
17. Meine Nachbarn lassen sich scheiden. rozwodu, a nie my sami. Porównaj:
sich trennen – rozstać się
18. Ich möchte mich beraten lassen. sich scheiden lassen – rozwieść się
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 29 Bezokolicznik z ‘zu’ i bez ‘zu’ 2 119
Bezokolicznik z ‘zu’ i bez ‘zu’ 2
19. Nie mam ochoty iść do kina.
Zamierzamy/Planujemy przeprowadzić się do

20.
Krakowa.
21. Postanowiłem wyjechać za granicę.
22. Cieszę się, że mogę Panią poznać.
23. Karl zamierza odbyć kurs językowy za granicą.
24. Zamierzamy się pobrać.
25. Mam nadzieję wkrótce znowu cię zobaczyć.
26. Mam nadzieję, że pogoda się poprawi.
27. To wydaje się być ważne.
28. Wydajesz się być zmęczony.
29. Mam dużo do zrobienia.
30. Mam jeszcze coś do załatwienia.
Jest zabronione jeżdżenie samochodem bez

31.
prawa jazdy.
To jest niebezpieczne, jeździć bez kasku

32.
motorem.
33. Pomożemy ci naprawić samochód.
34. On uczy się jeździć samochodem.
Zamierzam poprawić moją znajomość języka

35.
niemieckiego.
Mam nadzieję w przyszłym roku mówić dobrze

36.
po niemiecku.
Wskazówki
19. Ich haben keine Lust, ins Kino zu gehen.
20. Wir planen nach Krakau umzuziehen.
21. Ich habe beschlossen ins Ausland zu gehen. Dosłownie mówimy tu:
‘Cieszę się, że Panią/Pana/Państwa poznaję’.
Forma jeszcze bardziej uprzejma brzmiałaby:
22. Es freut mich Sie kennenzulernen. Es freut mich, Sie kennen lernen zu dürfen.
(Cieszę się, że wolno mi Panią/Pana/Państwa poznać.)
Karl hat vor, einen Sprachkurs im Ausland
23.
zu machen.
Dzięki konstrukcjom z ‘zu’ możemy skracać dłuższe
24. Wir haben vor, zu heiraten. zdania. Używa się ich często zamiast zdań ze spójnikiem
‘dass’ (że). Tu moglibyśmy też powiedzieć:
Ich hoffe, dass ich dich bald wiedersehe.
25. Ich hoffe, dich bald wiederzusehen. (Mam nadzieję, że zobaczę cię wkrótce znowu.)
Jeśli natomiast nie istniałaby w obu zdaniach zgodność
podmiotów, musielibyśmy użyć konstrukcji z ‘dass’, np.
26. Ich hoffe, dass das Wetter besser wird. Ich hoffe, dass meine Eltern mich bald besuchen.
(Mam nadzieję, że moi rodzice mnie wkrótce odwiedzą.)
Ich hoffe meine Eltern mich bald zu besuchen.
27. Es scheint wichtig zu sein.
28. Du scheinst müde zu sein. Czasownika ‘haben’ (mieć) w znaczeniu

‘musieć’/‘mieć coś do zrobienia’ używamy zawsze z ‘zu’, np.
Ich habe noch etwas zu erledigen. = Ich muss noch
29. Ich habe viel zu tun. etwas erledigen. (Mam jeszcze coś do załatwienia. = Muszę
coś jeszcze załatwić.)
30. Ich habe noch etwas zu erledigen.
Es ist verboten, ohne Führerschein Auto zu

31.
fahren.
Po czasowniku ‘helfen’ (pomagać) może wystąpić bezoko-

Es ist gefährlich, ohne Schutzhelm Motorrad
32. licznik z ‘zu’ albo bez ‘zu’:
zu fahren.
helfen:
Ich helfe dir das Auto reparieren./Ich helfe dir das Auto
33. Wir helfen dir, das Auto (zu) reparieren. zu reparieren. (Pomogę ci naprawić samochód.)
Dosłownie mówimy tutaj: On uczy się ‘jeżdżenia/jazdy

34. Er lernt Autofahren.
samochodem’. Moglibyśmy też powiedzieć:
Er lernt Auto fahren. (On uczy się jeździć samochodem.)
Ich habe vor, meine Deutschkenntnisse zu
35.
verbessern.
Ich hoffe, nächstes Jahr gut Deutsch zu

36.
sprechen.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 29 Bezokolicznik z ‘zu’ i bez ‘zu’ 2 121
30 Finalsätze: ‘damit’ / ‘um…zu...’
Uczę się niemieckiego, żebym mogła studiować
1.
w Niemczech.
Uczę się niemieckiego, żeby móc studiować

2.
w Niemczech.
3. Angelika uprawia sport, żeby utrzymać formę.
Zadzwoniłam do ciebie, żeby z tobą

4.
porozmawiać.
5. Potrzebujemy pralki, żeby prać.
Dziadek potrzebuje okularów, żeby lepiej

6.
widzieć.
7. Jedziemy na urlop, żeby odpocząć.
8. Biorę kąpiel, żeby się odprężyć.
Moi rodzice dużo pracują, żebyśmy mogli

9.
studiować.
Tata czyta dzieciom na głos, żeby szybko

10.
zasnęły.
11. Babcia przyszła, żeby opiekować się wnukami.
Potrzebne jest prawo jazdy, żeby móc jeździć

12.
samochodem.
13. Biorę wolne, żeby móc cię odwiedzić.
Wielu ludzi jeździ metrem, żeby nie musieć stać

14.
w korku.
Moja ciocia budzi mnie wcześnie, żebym mogła

15.
zobaczyć wschód słońca.
Musisz się tutaj zameldować, żeby twoim

16.
dzieciom wolno było chodzić do przedszkola.
Mój brat pomaga mi, żebym nie musiała

17.
wszystkiego sprzątać sama.
Robię ten certyfikat, żeby móc pracować za

18.
granicą.
122 Finalsätze: ‘damit’ / ‘um…zu...’ www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Hinweise
Zdanie okolicznikowe celu (der Finalsatz) odpowiada na
Ich lerne Deutsch, damit ich in Deutschland
1. pytania:
studieren kann.
wozu? (po co?), zu welchem Zweck? (w jakim celu?).
Ich lerne Deutsch, um in Deutschland Jest ono zdaniem pobocznym wyrażającym cel lub zamiar
2.
studieren zu können. i rozpoczyna się od spójników:
‘damit’ (aby, żeby) lub ‘um… zu…’ (aby, żeby).
3. Angelika treibt Sport, um fit zu bleiben. Spójnik ‘damit’ możemy zastosować zawsze, bez względu na
to, czy podmiot w obu zdaniach jest różny czy taki sam, np.
Angelika treibt Sport, damit sie fit bleibt.
Ich habe dich angerufen, um mit dir zu
4. Musimy tutaj użyć podmiotu zarówno
sprechen.
w pierwszym, jak i w drugim zdaniu, nawet jeśli jest on taki
Wir brauchen eine Waschmaschine, um zu
sam oraz odpowiednio odmienić czasownik, który po spójniku
5. ‘damit’ stoi na końcu zdania.
waschen.
Konstrukcję bezokolicznikową ‘um…zu…’ możemy zasto-
Der Opa braucht eine Brille, um besser zu sować tylko wtedy, gdy podmiot w obu zdaniach jest jedna-
6. kowy. W drugiej części zdania nie umieszczamy podmiotu.
sehen.
Angelika treibt Sport, um sie fit zu bleiben.
Wir fahren in den Urlaub, um uns zu ‘Um’ znajduje sie bezpośrednio po zdaniu wprowadzającym,
7.
erholen. a ‘zu’ przed bezokolicznikiem na końcu zdania.
Jeśli konstrukcja z ‘um.. zu..’ jest możliwa, jest ona zazwyczaj
Ich nehme ein Bad, um mich zu lepsza stylistycznie niż zdanie z ‘damit’.
8.
entspannen.
W zdaniach z czasownikiem zwrotnym, cząstka zwrotna

Meine Eltern arbeiten viel, damit wir ‘sich’ jest odmieniana, mimo iż w drugim zdaniu pomijamy
9.
studieren können.
podmiot, a czasownik jest w bezokoliczniku.
Der Papa liest den Kindern vor, damit sie

10. W zdaniach 9 i 10 zastosowanie konstrukcji ‘um…zu…’
schnell einschlafen.
jest niemożliwe, ponieważ mamy różne podmioty
(np. meine Eltern – moi rodzice i wir – my).
Die Oma ist gekommen, um auf die
11.
Enkelkinder aufzupassen.
Man braucht den Führerschein, um Auto W zdaniach okolicznikowych celu nie mogą być użyte
12.
fahren zu dürfen. czasowniki modalne ‘mögen’ (lubić, też: chcieć), ‘sollen’ (mieć
powinność, też: mieć coś zrobić), ‘wollen’ (chcieć), które wy-
Ich nehme (mir) frei, um dich besuchen zu rażają cel lub zamiar, gdyż spójniki ‘damit’ i ‘um…zu…’ same
13.
können. w sobie wyrażają cel bądź zamiar. Mogą wystąpić natomiast
czasowniki modalne: können (móc, umieć, potrafić), dürfen
Viele Leute fahren mit der U-Bahn, um nicht (mieć pozwolenie) lub müssen (musieć).
14.
im Stau stehen zu müssen.
Meine Tante weckt mich früh, damit ich den

15.
Sonnenaufgang sehen kann.
Pamiętaj o różnicy między czasownikami ‘können’ (móc,
umieć, potrafić) i ‘dürfen’ (mieć pozwolenie).
Du musst dich hier anmelden, damit deine
16. können – możliwości i umiejętności
Kinder den Kindergarten besuchen dürfen.
dürfen – pozwolenia i zakazy
Mein Bruder hilft mir, damit ich nicht alles W zdaniu 18 użycie czasownika ‘dürfen’ oznacza, że istnieje
17.
alleine aufräumen muss. odgórny nakaz posiadania certyfikatu w celu uzyskania
pozwolenia na pracę. Użycie ‘können’ oznacza jedynie, że
Ich mache das Zertifikat, um im Ausland certyfikat zwiększy nasze szanse znalezienia pracy, np.
18. pracodawcy tego oczekują.
arbeiten zu dürfen/können.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr Lektion

0020232 30 Zdania okolicznikowe celu: ‘damit’ / ‘um…zu…’ 123
Zdania okolicznikowe celu: ‘damit’ /
19. Claudia maluje się, żeby lepiej wyglądać.
Frank zaprosił mnie, żebym mogła poznać jego

20.
rodziców.
21. Idę na imprezę, żeby poznać nowych ludzi.
Musiałam pojechać na dworzec, żeby odebrać

22.
moją siostrę.
23. Do czego potrzebujesz samochodu?
24. Potrzebuję samochodu, żeby jeździć do pracy.
25. Po co zrobiła Pani takie duże zakupy?
26. Żeby ugotować dla was obiad.
27. Po co przyjechali twoi rodzice?
28. Żeby pomóc nam w przeprowadzce.
29. W jakim celu on zostaje tu tak długo?
30. Żeby mógł poznać lepiej kulturę.
31. Po co ona robi ten kurs?
32. Żeby zdobyć lepsze kwalifikacje.
33. Po co uczysz się niemieckiego?
Żeby móc rozmawiać z moimi przyjaciółmi po

34.
niemiecku.
Andreas studiuje medycynę, żeby zostać

35.
lekarzem.
Potrzebujemy więcej czasu, żeby to wszystko

36.
dobrze zrozumieć.
124 Finalsätze: ‘damit’ / ‘um…zu...’ www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

‘um…zu…’ Wskazówki
W przypadku czasowników rozdzielnie złożonych, ‘zu’
Claudia schminkt sich, um besser
19. znajduje się między przedrostkiem a czasownikiem głównym:
auszusehen.
auszusehen.
Frank hat mich eingeladen, damit ich seine W konstrukcji z ‘damit’ czasownik rozdzielnie złożony
20.
Eltern kennenlernen kann. w formie odmienionej, ale nierozdzielony znajduje się na
końcu zdania:
Ich gehe auf die Party, um neue Leute Claudia schminkt sich, damit sie besser aussieht.
21.
kennenzulernen.
Pamiętajmy o użyciu podmiotu (w tym przypadku: sie)
w zdaniu po ‘damit’.
Ich musste zum Bahnhof fahren, um meine
22.
Schwester abzuholen.
23. Wozu brauchst du das Auto?
Ich brauche das Auto, um zur Arbeit zu

24.
fahren.
25. Wozu haben Sie so viel eingekauft?
26. Um das Mittagessen für euch zu kochen.
27. Wozu sind deine Eltern gekommen?
28. Um uns beim Umzug zu helfen. helfen bei + Dativ – pomagać w czymś, przy czymś
29. Zu welchem Zweck bleibt er so lange hier? der Zweck = das Ziel (cel)
Damit er die Kultur besser kennenlernen

30. Warto zwrócić uwagę, że w języku polskim spójniki
kann.
‘aby’, ‘żeby’ są używane również w zdaniach, w których nie
odpowiadają na pytania: po co? w jakim celu? Nie należy ich
31. Wozu macht sie diesen Kurs? wówczas mylić ze zdaniami okolicznikowymi celu, które na
takie pytania odpowiadają.
Dotyczy to zwłaszcza zdań po takich czasownikach jak:
32. Um bessere Qualifikationen zu erwerben. bitten (prosić), sagen (mówić), wollen (chcieć), wünschen
(życzyć), ich möchte (chciałbym/chciałabym), po których
użyjemy spójnika ‘dass’ (że), mimo iż polskie tłumaczenie
33. Wozu lernst du Deutsch? wskazuje na ‘żeby, aby’. Porównaj:
Ich werde ihn bitten, dass er uns hilft.
(Poproszę go, żeby nam pomógł).
Um mit meinen Freunden auf Deutsch
34. Sie will, dass wir sie heute besuchen.
sprechen zu können.
(Ona chce, żebyśmy ją dzisiaj odwiedzili.)
Andreas studiert Medizin, um Arzt zu Jeśli nie jesteśmy pewni, jakiego spójnika użyć, spróbujmy
35. postawić pytanie do zdania głównego. Jeśli pytanie
werden.
‘po co?’/‘w jakim celu?’ jest pytaniem niewłaściwym, z pewno-
Wir brauchen mehr Zeit, um das alles gut ścią nie użyjemy wówczas spójnika ‘damit’ ani ‘um…zu…’.
36.
zu verstehen.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nrRozdział

0020232 30 Zdania okolicznikowe celu: ‘damit’ / ‘um…zu…’ 125
31 Rektion der Verben
1. Długopis należy do mnie.
2. Hałas mi przeszkadza.
3. Ty ciągle mi przerywasz.
4. Ona jest podobna do swojego taty.
5. Dzwonię do mojego brata.
6. Proszę (iść) za mną!
7. Noga mnie boli.
8. Zgadzam się z tobą.
9. Zgadzam się z tym.
Ten mężczyzna tam jest moim nauczycielem

10.
niemieckiego.
11. Oni stali się dobrymi przyjaciółmi.
Mimo wszystko pozostaliśmy dobrymi

12.
przyjaciółmi.
13. Czekam na ciebie na dworcu.
14. Musisz zrezygnować z czekolady.
15. Uważaj na siebie!
16. Mam nadzieję na dobrą ocenę.
17. Cieszymy się na twoją wizytę.
18. Dzieci cieszą się z prezentów.
126 Rektion der Verben www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Hinweise
Rekcja czasownika oznacza łączenie się czasownika
1. Der Kuli gehört mir. z określonym przypadkiem lub określonym
przyimkiem i przypadkiem.
Wiele czasowników niemieckich łączy się z tym samym
przypadkiem co ich polskie odpowiedniki, np.
2. Der Lärm stört mich.
Ich sehe dich. (Widzę cię.) – Akkusativ/biernik
Ich helfe dir. (Pomogę ci.) – Dativ/celownik
Istnieją jednak czasowniki, które wymagają innego przypadka
3. Du unterbrichst mich ständig.
niż w języku polskim. Poniżej kilka czasowników z tej grupy:
ähneln + Dativ
być podobnym do,
przypominać kogoś
4. Sie ähnelt ihrem Vater.
anrufen + Akkusativ dzwonić do
folgen + Dativ
podążać za kimś/czymś,
5. Ich rufe meinen Bruder an. śledzić
gehören + Dativ należeć do
stören + Akkusativ przeszkadzać komuś
6. Folgen Sie mir, bitte!
unterbrechen + Akkusativ przerywać komuś
wehtun + Dativ boleć kogoś
7. Mein Bein tut (mir) weh. zustimmen + Dativ zgadzać się z kimś/czymś
Dosłownie mówimy tu: ‘Moja noga czyni mi ból’. Mówiąc

8. Ich stimme dir zu.
o bólu różnych części ciała, najczęściej używamy zaimków
dzierżawczych:
Mein Kopf tut mir weh. – (Moja) głowa mnie boli.
9. Ich stimme dem zu.
Nie mówimy Ich stimme mit das zu.

10. Der Mann da ist mein Deutschlehrer.
Pamiętaj, że rzeczownik stojący po czasownikach ‘sein’
(być), ‘werden’ (stawać się), ‘bleiben’ (zostawać), inaczej
niż w języku polskim, występuje w mianowniku.
11. Sie sind gute Freunde geworden. werden – zostać (w znaczeniu stawać się)
bleiben – zostać (gdzieś, np. w domu lub pozostać np.
przyjaciółmi, pozostać razem itp.)
Trotz all(e)dem sind wir gute Freunde
12.
geblieben.
Wiele czasowników łączy się ściśle z określonym
przyimkiem , po którym z kolei następuje określony
13. Ich warte auf dich am Bahnhof. przypadek. Te powiązania należy zapamiętać. Na końcu
książki znajdziesz listę często używanych czasowników
łączących się z określonym przyimkiem.
14. Du musst auf Schokolade verzichten. Popularne czasowniki łączące się z przyimkiem ‘auf’ to:
aufpassen auf + Akkusativ uważać na coś/kogoś
Pass auf dich auf!

hoffen auf + Akkusativ mieć nadzieję na
15.
verzichten auf + Akkusativ rezygnować z
warten auf + Akkusativ czekać na
16. Ich hoffe auf eine gute Note.
Czasownik ‘sich freuen’ może łączyć się zarówno z przyim-

kiem ‘auf’, jak i ‘über’ w zależności od kontekstu wypowiedzi:
17. Wir freuen uns auf deinen Besuch.
cieszyć się na coś
sich freuen auf + Akkusativ
(co nadejdzie)
18. Die Kinder freuen sich über die Geschenke. cieszyć się z czegoś
sich freuen über + Akkusativ
(co jest, co się stało)
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 31 Rekcja czasownika 127

Rekcja czasownika
19. Rozmawiamy/Mówimy o naszych wakacjach.
20. Zawsze się śmiejemy z jego dowcipów.
21. On złości się o wszystko.
22. Powinniście zastanowić się nad swoimi błędami.
23. Ciągle o niej myślę.
24. Pamięta mnie Pan/Pani?
W zeszłym tygodniu wziąłem udział w interesu-

25.
jącej konferencji.
26. Musisz rzucić palenie.
27. Zajmuję się moją małą siostrą.
W mojej pracy porównuję niemiecki system

28.
szkolnictwa z polskim.
29. Chcielibyśmy poprosić Panią o pomoc.
30. Moja rodzina składa się z czterech osób.
31. Dzięki za pomoc!
32. Chcielibyśmy przeprosić za spóźnienie.
33. Chciałbym spytać o cenę.
34. Mój nastrój zależy od pogody.
35. Zapraszam cię na moje urodziny.
36. Zapraszam cię do kina.
128 Rektion der Verben www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Wskazówki
Popularne czasowniki łączące się z przyimkiem ‘über’ to:
19. Wir sprechen über unsere Sommerferien.
diskutieren über + Akkusativ dyskutować o
sprechen über + Akkusativ mówić, rozmawiać o
informieren über + Akkusativ informować o
20. Wir lachen immer über seine Witze.
lachen über + Akkusativ śmiać się z
sich ärgern über + Akkusativ złościć się z jakiegoś/
czyjegoś powodu
21. Er ärgert sich über alles. nachdenken über + Akkusativ rozmyślać o czymś
22. Ihr solltet über eure Fehler nachdenken. Często używane czasowniki łączące się z ‘an’ to:
denken an + Akkusativ myśleć o
glauben an + Akkusativ wierzyć w
23. Ich denke ständig an sie.
sich erinnern an + Akkusativ pamiętać o, przypo-
minać sobie o
teilnehmen an + Dativ brać udział w
24. Erinnern Sie sich an mich?
Popularne czasowniki łączące się z ‘mit’ to:
Letzte Woche habe ich an einer interessan- anfangen mit + Dativ zaczynać coś
25.
ten Konferenz teilgenommen. aufhören mit + Dativ kończyć coś, rzucać
coś (np. palenie)
sich beschäftigen mit + Dativ zajmować się
26. Du musst mit dem Rauchen aufhören. vergleichen mit + Dativ porównywać
Przyimek ‘mit’ łączy się zawsze z celownikiem (Dativ).
Ich beschäftige mich mit meiner kleinen Dosłownie mówimy tu: Musisz skończyć z paleniem.
27.
Schwester.
Z przyimkiem ‘um’ łączą się między innymi:
In meiner Arbeit vergleiche ich das deut- bitten um + Akkusativ prosić o
28.
sche mit dem polnischen Schulsystem.
sich kümmern um + Akkusativ troszczyć się o,
opiekować się
Przyimek ‘um’ łączy się zawsze z biernikiem (Akkusativ).
29. Wir möchten Sie um Hilfe bitten.
bestehen aus + Dativ składać się z

Przyimek ‘aus’ łączy się zawsze z celownikiem (Dativ).
30. Meine Familie besteht aus vier Personen.
Z przyimkiem ‘für’ łączą się takie czasowniki jak:

31. Danke für die Hilfe! danken für + Akkusativ dziękować za
sich entschuldigen für + Akkusativ przepraszać za
sich interessieren für + Akkusativ interesować się
Wir möchten uns für die Verspätung Przyimek ten łączy się zawsze z biernikiem (Akkusativ).
32.
entschuldigen.
fragen nach + Dativ pytać o

33. Ich möchte nach dem Preis fragen. Przyimek ‘nach’ łączy się zawsze z celownikiem (Dativ).
Z przyimkiem ‘ von’ łączą się:

34. Meine Laune hängt vom Wetter ab. abhängen von + Dativ zależeć od
erzählen von + Dativ opowiadać o
Przyimek ten łączy się zawsze z celownikiem (Dativ).
35. Ich lade dich zu meinem Geburtstag ein.
einladen zu + Dativ zapraszać na coś (np. na kawę)

36. Ich lade dich ins Kino ein. einladen in + zapraszać do jakiegoś miejsca
Akkusativ (kina, teatru)
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 31 Rekcja czasownika 129

32 Fragen und Antworten mit
1. Z kim jedziesz na urlop?
2. Od kogo dostałeś tę książkę?
3. Na kogo czekasz?
4. Czekam na moją ciocię.
5. Na co czekasz?
6. Czekam na autobus.
7. O kim myślisz?
8. O czym myślisz?
9. Myślę o mojej rodzinie.
10. Z czego cieszą się dzieci?
11. Dzieci cieszą się z książek.
12. Czym on się zajmuje cały czas?
13. On zajmuje się samochodem.
14. O co chodzi w tym tekście?
W tym tekście chodzi o problemy młodych

15.
ludzi.
16. Nad czym tak długo pracowałaś?
17. Pracowałam nad moim projektem.
- Nad czym on teraz pracuje?

18.
- Nad nową książką.
130 Fragen und Antworten mit Präpositionen

Präpositionen Hinweise
1. Mit wem fährst du in den Urlaub? Jeśli chcemy zapytać o rzeczownik, który w zdaniu
oznajmującym poprzedzony jest przyimkiem i który odnosi
się do osoby, wówczas przyimek występuje przed zaimkiem
2. Von wem hast du das Buch bekommen? pytającym ‘wer’ w odpowiednim przypadku, np.
Ich wohne bei meinen Eltern. (Mieszkam u moich rodziców.)
Bei wem wohnst du? (U kogo mieszkasz?)
3. Auf wen wartest du? bei + Dativ (celownik) wer wem
Die Blumen sind für meine Mutter.

4. Ich warte auf meine Tante. (Kwiaty są dla mojej mamy.)
Für wen sind die Blumen? (Dla kogo są kwiaty?)
für + Akkusativ (biernik) wer wen
5. Worauf wartest du?
Jeśli chcemy zapytać o przedmiot (a nie osobę), wówczas
zaimek pytający tworzymy łącząc przyimek ze słówkiem ‘wo’
6. Ich warte auf den Bus. (np. wonach, womit). Jeśli przyimek zaczyna się od samogłoski,
dodajemy jeszcze głoskę ‘r’ (np. woran, worauf ).
wo + przyimek lub wo + r + przyimek
7. An wen denkst du? Uwaga: człon ‘wo’ traci tutaj swoje podstawowe znaczenie
(gdzie) i jest jedynie częścią słówka pytającego. Porównaj:
warten auf + Akkusativ
8. Woran denkst du?
Auf wen wartest du? – Na kogo czekasz?
Worauf wartest du? – Na co czekasz?
9. Ich denke an meine Familie.
10. Worüber freuen sich die Kinder?
11. Die Kinder freuen sich über die Bücher.
12. Womit beschäftigt er sich die ganze Zeit?
13. Er beschäftigt sich mit dem Auto.
gehen um + Akkusativ – chodzić o

14. Worum geht es in diesem Text?
Worum geht es hier? – O co tu chodzi?
In diesem Text geht es um die Probleme der

15.
jungen Leute.
16. Woran hast du so lange gearbeitet?
17. Ich habe an meinem Projekt gearbeitet. arbeiten an + Dativ – pracować nad czymś
- Woran arbeitet er jetzt?

18.
- An einem neuen Buch.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 32 Pytania i odpowiedzi z przyimkami 131
Pytania i odpowiedzi z przyimkami
19. Czytałam o tym.
20. Myślę o mojej siostrze.
21. Myślę o tym filmie.
22. Myślę o tym.
W lecie jedziemy do Hiszpanii. Cieszę się już na

23.
to (na ten wyjazd).
24. Długo o tym myślałam.
25. Kto ci o tym opowiadał?
26. Czym on się interesuje?
27. On interesuje się historią.
28. On się tym interesuje.
29. Od czego mam zacząć?
30. Powinnaś zacząć od pierwszego rozdziału.
31. Od tego powinnaś zacząć.
Chciałabyś nauczyć się niemieckiego? Mogę ci

32.
w tym pomóc.
33. O czym rozmawialiście?
34. O polityce. O tym rozmawialiśmy.
35. Masz przy sobie pieniądze?
36. Chciałbym kawę i do tego kawałek szarlotki.
132 Fragen und Antworten mit Präpositionen

Wskazówki
19. Ich habe darüber gelesen.
Jeśli w zdaniu odnosimy się do już wspomnianej rzeczy,
aby nie powtarzać rzeczownika, przyimek poprzedzamy
cząstką ‘da-’ (np. damit, davon). Jeżeli przyimek zaczyna się
20. Ich denke an meine Schwester. samogłoską, dodajemy jeszcze ‘r’ (darüber, daran). Dotyczy to
(tak jak w pytaniach) rzeczy, a nie osób. Porównaj.
Ich warte auf meine Familie. – Czekam na moją rodzinę.
21. Ich denke an diesen Film.
Ich warte auf sie. – Czekam na nią.
Ich warte darauf. – Czekam na to.
22. Ich denke daran. Ich warte auf das.
Im Sommer fahren wir nach Spanien. Ich

23.
freue mich schon darauf.
24. Ich habe lange daran gedacht.
Form z ‘da-’ używamy, gdy chcemy krótko odnieść się

25. Wer hat dir davon erzählt? do jakiegoś obiektu, rzeczy. W połączeniu z przyimkiem
powstają wyrażenia typu ‘o tym’, ‘z tym’ itp.
26. Wofür interessiert er sich?
27. Er interessiert sich für Geschichte.
28. Er interessiert sich dafür.
29. Womit soll ich anfangen?
Du solltest mit dem ersten Kapitel

30.
anfangen.
31. Damit solltest du anfangen.
Möchtest du Deutsch lernen? Ich kann dir

32. helfen bei + Dativ – pomagać w czymś, przy czymś
dabei helfen.
33. Worüber habt ihr gesprochen?
34. Über Politik. Darüber haben wir gesprochen.
dabei haben – mieć przy sobie, ze sobą

35. Hast du Geld dabei?
dazu – do tego, dodatkowo
Ich möchte einen Kaffee und dazu ein Stück

36.
Apfelkuchen.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232Rozdział 32 Pytania i odpowiedzi z przyimkami 133

33 Sätze mit ‘wenn’ / ‘falls’
1. Kiedy pada deszcz, zostajemy w domu.
2. Kiedy jestem zmęczony, piję kawę.
Kiedy jestem smutna, dzwonię do mojej najlep-

3.
szej przyjaciółki.
4. Kiedy nasz syn się uczy, zawsze słucha muzyki.
Kiedy mamy czas, odwiedzamy naszych

5.
przyjaciół.
Jeśli się źle czujesz, powinieneś zostać

6.
w domu.
7. Kiedy bolą mnie zęby, idę do dentysty.
Jeśli chcesz nauczyć się języka obcego, musisz

8.
ćwiczyć każdego dnia.
9. Jeśli się tego naprawdę chce, można wszystko.
10. Jeśli mnie odwiedzisz, pokażę ci moje miasto.
11. Kiedy pójdziemy na spacer?
12. Jak pogoda się poprawi, pójdziemy na spacer.
13. Gdy chcemy się zrelaksować, idziemy do sauny.
Kiedy jestem w domu, zazwyczaj oglądam

14.
telewizję.
Gdyby przyjechali (przybyli) Państwo wcze-

15.
śniej, proszę na nas poczekać.
W razie gdybyś potrzebował pomocy, zadzwoń

16.
do mnie.
17. Porozmawiamy o tym, jak będę w domu.
18. Pojadę z wami, jak dostanę urlop.
134 Sätze mit ‘wenn’ / ‘falls’ www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2
Hinweise
1. Wenn es regnet, bleiben wir zu Hause. Zdanie warunkowe (der Konditionalsatz) odpowiada na py-
tania: ‘unter welcher Bedingung?’ (pod jakim warunkiem?)
lub ‘in welchem Fall?’ (w jakim wypadku?) albo ‘ wann?’
2. Wenn ich müde bin, trinke ich Kaffee. (kiedy? – w znaczeniu ‘w jakiej sytuacji?’).
Rozpoczyna się ono od spójnika ‘ wenn’ (jeśli, kiedy) lub
rzadziej ‘falls’ (w razie gdyby).
Wenn ich traurig bin, rufe ich meine beste
3. Należy zwrócić uwagę na prawidłowy szyk zdania z ‘wenn’.
Freundin an.
Jeśli zdanie zaczynamy od ‘wenn’, czasownik znajduje się na
ostatniej pozycji. Następnie stawiamy przecinek i kolejne
Wenn unser Sohn lernt, hört er immer zdanie rozpoczynamy od czasownika w formie odmienionej.
4.
Musik.
wenn + szyk końcowy (czasownik na końcu) + prze-
cinek + szyk przestawny (najpierw czasownik,
Wenn wir Zeit haben, besuchen wir unsere
5. później podmiot)
Freunde.
Wenn das Wetter gut ist, gehen wir in den Park.
(Kiedy jest ładna pogoda, idziemy do parku.)
Wenn du dich schlecht fühlst, solltest du zu
6.
Hause bleiben.
Wenn ich Zahnschmerzen habe, gehe ich Zwrot ‘Zahnschmerzen haben’ może odnosić się zarówno
7.
zum Zahnarzt. do bólu jednego zęba, jak i ogólnie do bólu zębów.
Wenn du eine Fremdsprache lernen willst, Dodajemy tu czasownik ‘schaffen’, który oznacza
8.
musst du jeden Tag üben. ‘osiągnąć, dać radę, poradzić sobie z czymś, udać się’.
Wenn man es wirklich will, kann man alles Często popełnianym błędem jest mylenie spójnika ‘wenn’
9.
schaffen. (jeśli, kiedy, gdy) i zaimka pytającego ‘wann?’ (kiedy?).
Pamiętajmy, że ‘wann’ może wystąpić jedynie w pytaniach
Wenn du mich besuchst, zeige ich dir meine (bezpośrednich bądź niebezpośrednich), tzn.
10.
Stadt.
Wann beginnt der Film? (Kiedy zaczyna się film?)
Weißt du, wann der Film beginnt?
11. Wann gehen wir spazieren? (Wiesz, kiedy zaczyna się film?)
Ich weiß nicht, wann der Film beginnt.
(Nie wiem, kiedy zaczyna się film.)
Wenn das Wetter besser wird, gehen wir
12. ‘Wann’ nigdy nie będzie natomiast spójnikiem łączącym zdania
spazieren.
w znaczeniu ‘kiedy, gdy’. Takim spójnikiem jest ‘wenn’, np.
Wenn wir uns entspannen wollen, gehen wir Wann Wenn du dich besser fühlst, gehen wir ins Schwimmbad.
13. (Kiedy się lepiej poczujesz, pójdziemy na basen.)
in die Sauna.
Wenn ich zu Hause bin, sehe ich meistens Zamiast spójnika ‘wenn’, w zdaniach warunkowych może
14.
fern. wystąpić spójnik ‘falls’, który możemy przetłumaczyć jako
‘w przypadku gdy’ / ‘w razie gdy’. Jest on jednak używany
Falls Sie früher ankommen, warten Sie bitte rzadziej niż spójnik ‘wenn’.
15.
auf uns.
‘Wenn’ i ‘falls’ mogą wystąpić również w środku zdania.
16. Falls du Hilfe brauchst, ruf mich an. Należy wtedy zwrócić uwagę na prawidłowy szyk, tzn.
zdanie oznajmujące (szyk prosty) + przecinek +
wenn + szyk końcowy
Wir sprechen darüber, wenn ich zu Hause
17. Ich besuche euch gerne, wenn ich in Zürich bin.
bin.
(Odwiedzę was chętnie, kiedy będę w Zurychu.)
To samo zdanie rozpoczęte od ‘wenn’ brzmiałoby:
Ich fahre mit (euch), wenn ich Urlaub
18. Wenn ich in Zürich bin, besuche ich euch gerne.
bekomme.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 33 Zdania z ‘wenn’/’falls’ 135

Zdania z ‘wenn’ / ‘falls’
19. Co robisz, kiedy jesteś przeziębiony?
20. Co mam zrobić, jak zapomnę hasła?
21. Proszę mnie poprawić, jeśli się mylę.
Daj mi znać, w razie gdybyś potrzebował

22.
pomocy.
23. Dam ci znać, kiedy będę na miejscu.
24. Kiedy się denerwujesz?
25. Denerwuję się, kiedy ktoś się spóźnia.
26. Kiedy jesteś szczęśliwy?
27. Kiedy cię widzę, wtedy jestem szczęśliwy.
Jeśli ma się małe dzieci, wtedy ma się mniej

28.
czasu dla siebie samego.
Monika ma zawsze zły humor, kiedy jest

29.
niewyspana.
Jeśli chce się pozostać zdrowym, trzeba się

30.
dobrze odżywiać.
Powinniście już iść spać, jeśli chcecie jutro

31.
wcześnie wstać.
32. Mogę ci pomóc, jeśli chcesz.
Jeśli czegoś nie rozumiem, proszę

33.
o wyjaśnienie.
34. Moi przyjaciele są zawsze, gdy ich potrzebuję.
Jeśli wszystko dobrze pójdzie, będę w przy-

35.
szłym roku studiować w Niemczech.
Jeśli dalej będziesz się tak pilnie uczył,

36.
będziesz mówić wkrótce płynnie po niemiecku.
136 Sätze mit ‘wenn’ / ‘falls’ www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2
Wskazówki
Zwróć uwagę, że mamy tu do czynienia ze zdaniem pyta-
19. Was machst du, wenn du erkältet bist?
jącym. Musimy więc pamiętać o odpowiednim szyku zdania
pytającego (odmieniany czasownik przed podmiotem), tzn.
Was soll ich machen, wenn ich das Passwort Was machst du? (Co robisz?)
20.
vergesse? Was machst du, wenn du erkältet bist?
(Co robisz, kiedy jesteś przeziębiony?)
Bitte korrigieren Sie mich, wenn ich mich Po spójniku ‘wenn’ stosujemy natomiast szyk końcowy
21.
irre.
(odmieniany czasownik na końcu zdania).
22. Sag mir Bescheid, falls du Hilfe brauchst. Bescheid sagen – dać znać, poinformować
Bescheid wissen – wiedzieć, być poinformowanym
Ich weiß Bescheid. (Wiem, jestem poinformowana.)
23. Ich sage dir Bescheid, wenn ich da bin.
W pierwszym zdaniu stosujemy tu tryb rozkazujący:
du sagst mir Sag mir! (Powiedz mi!)
24. Wann ärgerst du dich? Sag mir Bescheid! (Daj mi znać/Poinformuj mnie!)
Ich ärgere mich, wenn sich jemand

25.
verspätet.
26. Wann bist du glücklich?
W zdaniach z ‘wenn’ może (choć nie musi) dodatkowo

27. Wenn ich dich sehe, dann bin ich glücklich. pojawić się słówko ‘dann’ (wtedy), np.
Wenn wir uns beeilen, dann bekommen wir noch den Zug.
(Jeśli się pospieszymy, to zdążymy jeszcze na pociąg.)
Wenn man kleine Kinder hat, dann hat man
28.
weniger Zeit für sich selbst.
Monika hat immer schlechte Laune, wenn

29.
sie nicht ausgeschlafen ist.
Wenn man gesund bleiben will, muss man

30.
sich gut ernähren.
Ihr solltet schon schlafen gehen, wenn ihr

31.
morgen früh aufstehen wollt.
32. Ich kann dir helfen, wenn du willst.
Wenn ich etwas nicht verstehe, bitte ich um Dosłownie mówimy tu:
33.
Erklärung. ‘Moi przyjaciele są zawsze dla mnie obecni’, w znaczeniu
‘zawsze mają dla mnie czas’.
Meine Freunde sind immer für mich da,
34.
wenn ich sie brauche.
Pamiętajmy, że czas przyszły w języku niemieckim jest
używany stosunkowo rzadko i może być często wyrażony
Wenn alles gut geht, werde ich nächstes czasem teraźniejszym. Jeśli to samo zdanie chcielibyśmy
35.
Jahr in Deutschland studieren. wyrazić czasem przyszłym (Futur I), brzmiałoby ono:
Wenn du weiter so fleißig lernen wirst, wirst du bald fließend
Wenn du weiter so fleißig lernst, sprichst du Deutsch sprechen.
36.
bald fließend Deutsch.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 33 Zdania z ‘wenn’/’falls’ 137

34 ‘Wenn’ oder ‘als’?
Jak dotrą (przybędą) Państwo do Berlina,
1.
proszę do mnie zadzwonić.
2. Co chcesz robić, jak ukończysz studia?
3. Jak ukończę studia, będę pracował.
4. Jak skończę 18 lat, zrobię od razu prawo jazdy.
5. Wyślę ci smsa, jak znajdę adres Svena.
Kiedy jesteśmy u naszej babci, chodzimy

6.
każdego dnia do lasu.
Zawsze kiedy byliśmy u naszej babci, chodzili-

7.
śmy codziennie do lasu.
Zawsze kiedy oni nas odwiedzali, dużo

8.
gotowaliśmy.
Zawsze kiedy byłem w Niemczech, jadłem

9.
bratwurst z sałatką kartoflaną.
Kiedy byłam w Niemczech, spotkałam moją

10.
dawną przyjaciółkę.
Kiedy miałem dziesięć lat, czytałem dużo

11.
książek.
Kiedy byłem dzieckiem, byłem bardzo

12.
grzeczny.
13. Byłam bardzo młoda, kiedy go poznałam.
14. Ile miałaś lat, jak przyjechałaś do Wiednia?
Kiedy przyjechałam do Wiednia, byłam jeszcze

15.
w szkole.
16. Kiedy studiowaliśmy, często wychodziliśmy.
Kiedy zadzwonił telefon, byłam pod

17.
prysznicem.
18. Kiedy chce Pani jechać do Liechtensteinu?
138 ‘Wenn’ oder ‘als’? www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Hinweise
Wenn Sie in Berlin ankommen, rufen Sie
1. Spójnik ‘wenn’ może też wystąpić w zdaniu okoliczni-
mich an.
kowym czasu (der Temporalsatz), które odpowiada na
pytanie: wann? (kiedy?). Szyk takiego zdania jest taki sam jak
Was willst du machen, wenn du das w zdaniach warunkowych (patrz: rozdział 32).
2.
Studium abschließt?
Wenn ich das Studium abschließe, werde

3.
ich arbeiten.
Wenn ich 18 werde, mache ich sofort den

4.
Führerschein.
Ich schicke dir eine SMS, wenn ich die Spójnika ‘ wenn’ w znaczeniu czasowym (kiedy) używamy
5. opisując wydarzenia w teraźniejszości i przyszłości.
Adresse von Sven finde.
Używamy go również opisując powtarzające się wyda-
Wenn wir bei unserer Oma sind, gehen wir rzenia w przeszłości. Wówczas często poprzedzony jest
6. on słowem ‘immer’ (zawsze), które dodatkowo podkreśla
jeden Tag in den Wald.
wielokrotność lub powtarzalność czynności.
Immer wenn wir bei unserer Oma waren,
7.
sind wir jeden Tag in den Wald gegangen. Do opisywania jednorazowych wydarzeń w prze-
szłości używamy spójnika ‘als’. Ma on to samo znaczenie co
Immer wenn sie uns besucht haben, haben ‘wenn’, ale określa czynności jednorazowe w przeszłości, bez
8. względu na czas ich trwania. Zapamiętaj:
wir viel gekocht.
wenn als
Immer wenn ich in Deutschland war, habe
9. teraźniejszość ---
ich Bratwurst mit Kartoffelsalat gegessen.
przyszłość ---
Als ich in Deutschland war, habe ich meine przeszłość – regularne, przeszłość – jednorazowe
10.
alte Freundin getroffen. powtarzające się czynności, konkretne
czynności zdarzenia
Als ich zehn Jahre alt war, habe ich viele Mówiąc o przeszłości, w większości przypadków użyjemy
11.
Bücher gelesen. spójnika ‘als’. Jeśli mamy problem, którego spójnika użyć
do opisywania danego zdarzenia w przeszłości, spróbujmy
dostawić przed niego słówko ‘immer’ (zawsze) i sprawdzić,
12. Als ich ein Kind war, war ich sehr brav.
czy zdanie nadal ma sens. Jeśli tak, właściwym spójnikiem jest
‘wenn’, jeśli nie, musimy użyć spójnika ‘als’.
Ich war sehr jung, als ich ihn kennengelernt
13.
habe.
Szyk zdania po spójniku ‘als’ jest taki sam, jak po spójniku
‘wenn’. Podobnie jak ‘wenn’ może on występować zarówno
Wie alt warst du, als du nach Wien gekom- na początku, jak i w środku zdania. W każdym przypadku, po
14.
men bist? ‘als’ odmieniony czasownik znajduje się na końcu zdania.
Als ich nach Wien gekommen bin, war ich

15.
noch in der Schule.
Als wir studiert haben, sind wir oft ausgehen – wychodzić (w sensie towarzyskim – do miasta,
16.
ausgegangen. na drinka, na imprezę)
Als das Telefon geklingelt hat, war ich unter

17.
der Dusche.
Nie pomyl ‘wenn’ i ‘als’ z ‘wann’!
‘Wann’ to zaimek pytający, zaś ‘wenn’ i ‘als’ są spójnikami
18. Wann wollen Sie nach Liechtenstein fahren? występującymi w zdaniach czasowych.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 34 ‘Wenn’ czy ‘als’? 139
‘Wenn’ czy ‘als’?
Chciałabym pojechać do Liechtensteinu, jak
19.
zrobi się cieplej.
20. Kiedy byłeś ostatni raz w Szwajcarii?
Ostatni raz w Szwajcarii byłem, jak jeszcze

21.
studiowałem.
22. Śpiewam zawsze, kiedy biorę prysznic.
Kiedy byliśmy w Warszawie, zwiedziliśmy/

23.
obejrzeliśmy Starówkę i centrum.
24. Kiedy byłem młodszy, uprawiałem dużo sportu.
Teraz uprawiam sport tylko wtedy, kiedy

25.
jestem na urlopie.
26. Poznałam mojego męża, jak miałam 23 lata.
27. Spotkałam go, jak jeszcze studiowaliśmy.
Zawsze kiedy się spotykaliśmy, rozmawialiśmy

28.
godzinami.
Kiedy nasi rodzice byli młodzi, nie było jeszcze

29.
komputerów.
30. Dzieci cieszą się, kiedy pada śnieg.
31. Ona zawsze płacze, kiedy o tym myśli.
32. Kiedy rodzice wrócili, dzieci już spały.
Jak pierwszy raz leciałam samolotem, bałam

33.
się.
34. Teraz latam zawsze, kiedy to jest możliwe.
Pamiętasz jeszcze, jak byliśmy w tej

35.
restauracji?
36. Nie, ale pamiętam, jak byliśmy w tamtym kinie.
140 ‘Wenn’ oder ‘als’? www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Wskazówki
Ich möchte nach Liechtenstein fahren, wenn Pamiętaj o użyciu podmiotu bezosobowego ‘es’ w zdaniu
19.
es wärmer wird. podrzędnym i właściwym stopniowaniu przymiotnika ‘warm’
(ciepły, ciepło).
20. Wann warst du letzte Mal in der Schweiz?
das letzte Mal – ostatni raz
das nächste Mal – następny raz
Das letzte Mal war ich in der Schweiz, als
21.
ich noch studiert habe.
22. Ich singe immer, wenn ich dusche.
Als wir in Warschau waren, haben wir uns sich etwas anschauen – obejrzeć coś sobie, też w znaczeniu
23.
die Altstadt und das Zentrum angeschaut. ‘zwiedzić’
Als ich jünger war, habe ich viel Sport

24.
getrieben.
Jetzt treibe ich Sport nur dann, wenn ich im

25.
Urlaub bin.
Ich habe meinen Mann kennengelernt, als

26.
ich 23 Jahre alt war.
Ich habe ihn getroffen, als wir noch studiert

27.
haben.
Immer wenn wir uns getroffen haben,

28.
haben wir stundenlang gesprochen.
Als unsere Eltern jung waren, gab es noch

29.
keine Computer.
30. Die Kinder freuen sich, wenn es schneit.

Pamiętaj o właściwej rekcji czasownika:
denken an über + Akkusativ – myśleć o
31. Sie weint immer, wenn sie daran denkt.
Ich denke daran darüber. (Myślę o tym.)
Ich denke an das.
Als die Eltern zurückgekommen sind, haben
32.
die Kinder schon geschlafen.
Als ich zum ersten Mal mit dem Flugzeug

33. zum ersten Mal = das erste Mal
geflogen bin, hatte ich Angst.
34. Jetzt fliege ich immer, wenn es möglich ist.
Erinnerst du dich noch, als wir in diesem

Pamiętaj, że czasownik ‘pamiętać’ jest w języku nie-
35. mieckim czasownikiem zwrotnym – ‘sich erinnern’. Cząstka
Restaurant waren?
zwrotna ‘sich’ odmienia się przez osoby.
Nein, aber ich erinnere mich, als wir in
36.
diesem Kino da waren.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 34 ‘Wenn’ czy ‘als’? 141
35 Sätze mit ‘obwohl’ und ‘trotzdem’
1. Chociaż jest zimno, idziemy na spacer.
Chociaż jest późno, Markus nie idzie jeszcze

2.
spać.
Chociaż oni nie mają dużo pieniędzy, kupili

3.
sobie nowy samochód.
Chociaż zaspaliśmy, zdążyliśmy jeszcze na

4.
pociąg.
Chociaż znamy się dopiero od wczoraj, dobrze

5.
się rozumiemy.
Chociaż długo się uczyliśmy, nie zdaliśmy

6.
egzaminu.
Chociaż jej rodzina jest bogata, musiała praco-

7.
wać już podczas studiów.
8. Chociaż świeci słońce, jest zimno.
Mimo że upłynął już termin ważności, produkt

9.
nadal nadaje się do spożycia.
10. Chociaż mało jem, nie chudnę.
11. Oni dużo podróżują, chociaż nie są bogaci.
12. Pomożesz im, chociaż oni ci nigdy nie pomogli?
13. Poszliśmy do lasu, chociaż padał deszcz.
Weronika pracuje w Niemczech, chociaż nie zna

14.
niemieckiego.
15. Wszyscy lubią słodycze, chociaż są niezdrowe.
Andrea studiuje politologię, mimo że nie lubi

16.
polityki.
17. Musieliśmy to zrobić, mimo że nie chcieliśmy.
18. Muszę iść do szkoły, mimo że źle się czuję.
142 Sätze mit ‘obwohl’ und ‘trotzdem’ www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2
Hinweise
Zdania ze spójnikiem ‘obwohl’ (chociaż; mimo że)
1. Obwohl es kalt ist, gehen wir spazieren.
pozwalają na wyrażanie treści, które są ze sobą sprzeczne.
Inne spójniki o tym samym znaczeniu to ‘obgleich’
Obwohl es spät ist, geht Markus noch nicht i ‘obschon’, które jednak występują zdecydowanie rzadziej
2.
schlafen. i głównie w języku pisanym.
Szyk w zdaniach z ‘obwohl’ jest taki sam jak w zdaniach
Obwohl sie nicht viel Geld haben, haben sie z ‘wenn’, ‘falls’ i ‘als’, tzn. po spójniku ‘obwohl’ stosujemy
3.
sich ein neues Auto gekauft. szyk końcowy (odmieniony czasownik na końcu zdania),
a po przecinku szyk przestawny (odmieniony czasownik na
Obwohl wir verschlafen haben, haben wir pierwszym miejscu, przed podmiotem).
4.
den Zug noch bekommen.
Zapamiętaj:
Obwohl wir uns erst seit gestern kennen,
5. schlafen – spać
verstehen wir uns gut.
Ich habe lange geschlafen. (Długo spałem.)
Obwohl wir viel gelernt haben, haben wir verschlafen – zaspać
6.
die Prüfung nicht bestanden. Ich habe heute verschlafen. (Zaspałem dzisiaj.)
einschlafen – zasypiać
Obwohl ihre Familie reich ist, musste sie
7. Ich bin gestern erst um zwei eingeschlafen. (Zasnąłem wczoraj
schon während des Studiums arbeiten.
dopiero o drugiej.)
8. Obwohl die Sonne scheint, ist es kalt.
Obwohl das Haltbarkeitsdatum schon das Haltbarkeitsdatum – data przydatności do spożycia

9. abgelaufen ist, kann man das Produkt noch (produkty spożywcze)
essen.
ablaufen – upłynąć
10. Obwohl ich wenig esse, nehme ich nicht ab.

Spójnik ‘obwohl’ może też wystąpić w środku zdania.
Należy wówczas pamiętać o prawidłowym szyku zdania.
11. Sie reisen viel, obwohl sie nicht reich sind. Pierwsze zdanie może mieć charakter zdania oznajmującego
lub pytającego i to typ zdania decyduje o jego szyku. Po
spójniku ‘obwohl’ stosujemy natomiast zawsze szyk końcowy
Hilfst du ihnen, obwohl sie dir nie geholfen
12. (odmieniany czasownik na ostatniej pozycji).
haben?
Wir sind in den Wald gegangen, obwohl es

13.
geregnet hat.
Veronica arbeitet in Deutschland, obwohl

14.
sie kein Deutsch spricht.
Alle mögen Süßigkeiten, obwohl sie unge-

15.
sund sind.
Andrea studiert Politikwissenschaften,

16.
obwohl sie keine Politik mag.
Wir mussten es machen, obwohl wir nicht Moglibyśmy tu użyć też ‘das’ zamiast ‘es’:
17.
wollten. Wir mussten das machen, obwohl wir nicht wollten.
Ich muss zur Schule gehen, obwohl ich mich

18.
nicht gut fühle.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 35 Zdania z ‘obwohl’ i ‘trotzdem’ 143
Zdania z ‘obwohl’ i ‘trotzdem’
19. Jan długo się uczył, mimo to nie zdał egzaminu.
20. Długo spałam, mimo to jestem zmęczona.
21. Ona często mnie denerwuje, mimo to lubię ją.
Wiosna nadejdzie wkrótce, mimo to jest jesz-

22.
cze dużo śniegu.
23. Byłam w Hiszpanii, mimo to nie opaliłam się.
Długo pracowaliśmy nad tym projektem, mimo

24.
to nasz szef nie był zadowolony.
25. Starałem się, mimo to nie udało się.
26. Chociaż się starałem, nie udało się.
Moi sąsiedzi nie mają dużo pieniędzy, mimo to

27.
są szczęśliwi.
Moi sąsiedzi są szczęśliwi, mimo że nie mają

28.
dużo pieniędzy.
Dzieci mojego brata urodziły się w Szwajcarii,

29.
mimo to mówią bardzo dobrze po polsku.
Chociaż mam dużo przyjaciół w Ameryce,

30.
(jeszcze) nigdy tam nie byłem.
Mojej babci nie wolno pić alkoholu, mimo to

31. pije od czasu do czasu kieliszek czerwonego
wina.
Mimo że założyłem gruby sweter, jest mi

32.
zimno.
W Polsce jest wiele pięknych miejsc, mimo to

33.
spędzamy nasz urlop zazwyczaj za granicą.
Mimo że moja siostrzenica ma dopiero pięć lat,

34.
potrafi już bardzo dobrze czytać.
Długo szukaliśmy, mimo to nie znaleźliśmy

35.
żadnych grzybów w lesie.
Chociaż zadanie nie było łatwe, rozwiązałam je

36.
bezbłędnie.
144 Sätze mit ‘obwohl’ und ‘trotzdem’

Wskazówki
Jan hat lange gelernt, trotzdem hat er die Zdania o podobnym znaczeniu do tych z ‘obwohl’, to
19.
Prüfung nicht bestanden. zdania ze spójnikiem ‘trotzdem’ (mimo to). Należy być jednak
świadomym różnicy między tymi spójnikami, zarówno jeśli
Ich habe lange geschlafen, trotzdem bin ich chodzi o ich znaczenie, jak i o szyk wyrazów w zdaniu.
20.
müde. Porównaj:
obwohl – chociaż, mimo że, mimo iż
21. Sie ärgert mich oft, trotzdem mag ich sie. trotzdem – mimo to
Obwohl es regnet, gehen wir spazieren.
(Chociaż/Mimo że pada, idziemy na spacer.)
Der Frühling kommt bald, trotzdem gibt es
22. Es regnet, trotzdem gehen wir spazieren.
noch viel Schnee.
(Pada deszcz, mimo to idziemy na spacer)
Ich war in Spanien, trotzdem bin ich nicht Pamiętaj! Po spójniku ‘obwohl’ występuje szyk końcowy, po
23. spójniku ‘trotzdem’ – szyk przestawny.
braun geworden.
Wir haben lange an dem Projekt gearbeitet, Zwrot ‘braun werden’ (opalić się) znaczy dosłownie
24.
trotzdem war unser Chef nicht zufrieden. ‘stać się brązowym’.
Ich habe mir viel Mühe gegeben, trotzdem

25. sich Mühe geben – starać się (dosłownie: dawać
hat es nicht geklappt.
z siebie wysiłek)
klappen – udać się, powieść się
Obwohl ich mir viel Mühe gegeben habe,
26.
hat es nicht geklappt.
Meine Nachbarn haben nicht viel Geld,

27.
trotzdem sind sie glücklich.
Pamiętaj: wyrażenie ‘mimo że’ nie oznacza tego samego,

Meine Nachbarn sind glücklich, obwohl sie
28. co ‘mimo to’;
nicht viel Geld haben.
mimo że = chociaż.
Die Kinder meines Bruders sind in der
29. Schweiz geboren, trotzdem sprechen sie
sehr gut Polnisch.
Obwohl ich viele Freunde in Amerika habe,

30.
war ich noch nie dort.
Meine Oma darf keinen Alkohol trinken,

31. trotzdem trinkt sie ab und zu ein Glas
Rotwein.
Obwohl ich einen dicken Pullover angezogen

32.
habe, ist mir kalt.
In Polen gibt es viele schöne Orte, trotzdem

33. verbringen wir unseren Urlaub meistens im
Ausland.
Obwohl meine Nichte erst fünf Jahre alt ist,

34.
kann sie schon sehr gut lesen.
Pamiętaj:
im Wald sein – być w lesie (wo? – gdzie? Dativ/celownik)
Wir haben lange gesucht, trotzdem haben
35. in dem = im
wir keine Pilze im Wald gefunden.
in den Wald gehen – iść do lasu (wohin? – dokąd? Akkusativ/
Obwohl die Aufgabe nicht einfach war, habe biernik)
36.
ich sie ohne Fehler gelöst.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 35 Zdania z ‘obwohl’ i ‘trotzdem’ 145
36 Partikel
1. Ależ ty potrafisz dobrze śpiewać!
2. Ależ ty urosłeś!
3. Ale to jest ładne!
– Powinnaś to zrobić.
4.
– Ale nie chcę!
5. Ależ może mi Pan/Pani zaufać!
6. Ale to jest świetny samochód!
7. Ależ my was nie znamy!
8. Gdzie ty się podziewasz?
9. Gdzie ten klucz?
10. Co się z tobą dzieje?
11. Co się tu dzieje?
12. Co tu się stało?
13. No co ty, znasz też hiszpański?
– Tato!
14.
– Co tam?
15. Ale niespodzianka!
16. Potrafisz super tańczyć.
17. To się dobrze składa.
18. Oto i on!
146 Partikel www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Hinweise
Partykuły występują głównie w języku potocznym i mó-
1. Du kannst aber gut singen!
wionym. Nie mają one zazwyczaj samodzielnego znaczenia,
ale poprzez ich zastosowanie wypowiedź nabiera bardziej
ekspresyjnego, emocjonalnego charakteru. Często ich
2. Du bist aber groß geworden! pominięcie nie jest błędem, natomiast są one bardzo często
używane przez rodowitych mówców języka niemieckiego
i ich użycie nadaje wypowiedziom bardziej potocznego, natu-
3. Das ist aber schön! ralnego charakteru. Partykuły omówione w tym rozdziale to:
aber, denn, ja, doch, mal.
– Du solltest das machen.
4.
– Ich will aber nicht!
Partykuła ‘aber’ występuje w zdaniach wykrzyknikowych,
wyrażających zdziwienie, zaskoczenie, niekiedy też sprzeciw.
5. Sie können mir aber vertrauen!
6. Das ist aber ein tolles Auto!
7. Wir kennen euch aber nicht!
Partykuła ‘denn’ występuje w pytaniach i nadaje

8. Wo bist du denn? wypowiedzi ton zaciekawienia, zdziwienia lub ton
zniecierpliwienia/wyrzutu.
9. Wo ist denn der Schlüssel?
10. Was ist denn los mit dir?
11. Was ist denn hier los?
12. Was ist denn hier passiert?
13. Kannst du denn auch Spanisch?
– Papa!
14.
– Was denn?
Partykuła ‘ja’ może występować w zdaniach wykrzykni-

15. Das ist ja eine Überraschung! kowych i oznajmujących. Najczęściej wyraża zaskoczenie,
zdziwienie mówiącego.
16. Du kannst ja super tanzen.
17. Das trifft sich ja gut.
18. Da ist er ja!
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 36 Partykuły 147

Partykuły
- Co słychać?
19.
- No, jakoś leci.
20. Cóż, co mam powiedzieć?
21. Hmm, dobre pytanie…
22. To nie może być prawda!
23. Weź jeszcze kawałek ciasta!
24. Ach, przecież nie jest tak źle.
25. Kupże tę sukienkę!
26. Ta jest przecież o wiele za droga!
27. (No) chodźmy już!
28. Jest przecież dopiero szósta.
29. Weź poczekaj! Za chwilę będę na miejscu.
30. Spójrz tutaj!
31. No powiedz, kiedy mnie w końcu odwiedzisz?
32. Zadzwonię do ciebie (kiedyś/przy okazji).
33. Proszę mnie kiedyś odwiedzić!
34. Ależ spytaj go!
35. Posłuchaj no!
36. Czy może mi Pani pomóc?
148 Partikel www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Wskazówki
W języku potocznym często możemy spotkać się ze
- Wie geht’s?
19.
- Na ja, es geht schon. zwrotami ‘Na ja’ (No/No tak) i ‘Tja’ (cóż, ba). ‘Tja’ jest
odpowiednikiem westchnienia, może wyrażać pewną
bezradność mówiącego w danej sytuacji. ‘Na ja’ może z kolei
20. Tja, was soll ich sagen? wyrażać wątpliwość, obojętność, również rezygnację.
21. Tja, gute Frage…
Partykuła ‘doch’ występuje w zdaniach rozkazujących

i wykrzyknikowych. Nadaje wypowiedzi ton zdziwienia,
22. Das kann doch nicht wahr sein!
zniecierpliwienia, oburzenia, sprzeciwu. Ma ona charakter
wzmacniający.
23. Nimm doch noch ein Stück Kuchen!
24. Das ist doch nicht so schlimm.
25. Kauf doch dieses Kleid!
26. Dieses ist doch viel zu teuer!
27. Gehen wir doch schon los!
28. Es ist doch erst sechs Uhr.
Partykuła ‘mal’ występuje zazwyczaj w zdaniach wykrzyk-

29. Warte mal! Ich bin gleich da. nikowych i podkreśla prośbę lub żądanie mówiącego. Może
też wyrażać niezobowiązujący stosunek do danej czynności
(przy okazji, kiedyś).
30. Schau mal hier!
31. Sag mal, wann besuchst du mich endlich?
32. Ich rufe dich mal an.

Takie zdanie moglibyśmy wzmocnić jeszcze dodatkowo
partykułą ‘doch’. Brzmiałoby ono wtedy:
33. Besuchen Sie mich mal!
Besuchen Sie mich doch mal! (Niechże mnie Pan/Pani
kiedyś odwiedzi!)
34. Frag ihn doch mal!
35. Hör mal zu!
‘Mal’ może nadawać prośbie lub zdaniu rozkazującemu

36. Können Sie mir mal bitte helfen?
bardziej przyjazny wydźwięk.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 36 Partykuły 149

37 Redemittel
1. Chodzi tu o moją rodzinę.
2. Chodzi tu o dwójkę młodych ludzi z Berlina.
3. To wynika z historii.
4. Okazało się, że nie mamy już pieniędzy.
5. Chciałam dobrze.
6. Mówiłem poważnie.
7. Nie to miałem na myśli.
8. Bardzo się śpieszę.
9. Mam tego dość.
10. Zgadzam się z tym.
11. Zgadzam się z tobą.
12. Przyznaję, że popełniłem błąd.
13. Jestem tego świadoma.
14. Jesteśmy tego świadomi.
15. To co, do kina? (dosł. Ochota na kino?)
16. Nie. Nie mam ochoty.
- Co robisz dzisiaj wieczorem?

17.
- Nie wiem jeszcze.
18. Udało ci się do niego dodzwonić?

Hinweise
1. Es geht hier um meine Familie. Warto znać czasowniki i wyrażenia występujące z zaim-
kiem ‘es’, gdyż są one przydatne w codziennej komunikacji.
Es handelt sich hier um zwei junge gehen um = sich handeln um (chodzić o)

2.
Menschen aus Berlin.
Es geht um… = Es handelt sich um…
Przyimek ‘um’ łączy się zawsze z biernikiem (Akkusativ).
3. Es ergibt sich aus der Geschichte.
sich ergeben aus + Dativ – wynikać z

Es hat sich herausgestellt, dass wir kein sich herausstellen – okazać się (czasownik
4.
Geld mehr haben.
rozdzielnie złożony)
5. Ich habe es gut gemeint.
6. Ich habe es ernst gemeint. meinen – uważać, sądzić, mieć na myśli, rozumieć (coś
przez coś)
7. Das habe ich nicht gemeint.
es eilig haben = sich beeilen (śpieszyć się)

8. Ich habe es sehr eilig.
Ich habe es eilig. = Ich beeile mich.
9. Ich habe es satt.
10. Ich stimme dem zu.
11. Ich stimme dir zu. Zauważ, że nie używamy tu przyimka ‘mit’ (z), a jedynie
bezpośrednio celownika (Dativ).
Ich gebe zu, dass ich einen Fehler gemacht

12.
habe.
13. Ich bin mir dessen bewusst.
14. Wir sind uns dessen bewusst.

Pełne pytanie brzmiałoby: Hast du/Haben Sie Lust auf Kino?
(Masz/Ma Pani, Pan, Państwo ochotę na kino?).
15. Lust auf Kino?

(die) Lust auf + Akkusativ
Pełna odpowiedź brzmiałaby natomiast:
Nein, ich habe keine Lust. (Nie, nie mam ochoty.)
16. Nöö. Keine Lust. ‘Nö’ to potoczny odpowiednik ‘Nein’ (Nie).
- Was machst du heute Abend?

17. Moglibyśmy też odpowiedzieć: Ich weiß noch nicht.
- Weiß ich noch nicht.
Zdanie zaczęte od czasownika: ‘Weiß ich noch nicht’ spoty-
kamy głównie w języku mówionym, potocznym.
18. Hast du ihn erreicht?
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 37 Przydatne zwroty 151

Przydatne zwroty
19. Nie, ale zostawiłem mu wiadomość.
20. Proszę wybaczyć późny telefon.
21. Chciałbym przesunąć termin spotkania.
22. Nie ma problemu/sprawy.
23. Wyświadczysz mi przysługę?
24. Czy mogą mi Państwo wyświadczyć przysługę?
25. To jest pilne.
26. Masz moje słowo!
27. Obiecuję!
28. Tak tylko pytam.
29. Ach, daj spokój!
30. O rany!
31. Widzisz ten samochód tam? Mega!
- Lubisz ją?
32.
- I tak, i nie.
33. Nie siejmy paniki!/Uspokójmy się!
34. Od tego nie zawali się świat.
35. Nie zrobiłam tego specjalnie.
36. Już w porządku. (Już dobrze.)

Wskazówki
Nein, aber ich habe ihm eine Nachricht
19. Czasownik ‘hinterlassen’ nie rozdziela się! hintergelassen.
hinterlassen.
20. Verzeihen Sie den späten Anruf.
der Termin – umówione spotkanie, wizyta (u lekarza),

termin spotkania/wizyty
21. Ich möchte den Termin verschieben.
verschieben – przesunąć
Können wir den Termin verschieben? (Czy możemy przesunąć
22. Das ist kein Problem. termin spotkania?)
23. Tust du mir einen Gefallen?
24. Können Sie mir einen Gefallen tun?

tun – czynić, robić
25. Es ist dringend.
26. Du hast mein Wort!
27. Versprochen! Dosłownie mówimy tu: ‘Obiecane!’
28. Das/Es war nur eine Frage.
29. Ach komm!

Zwrot ten oznacza ‘Ojej, o rany, o Boże!’. Innym zwrotem
o podobnym znaczeniu jest:
30. (Ach) du liebe Zeit! (Ach) du liebe Güte! (Mój Boże!)
der Wahnsinn – szaleństwo, obłęd

31. Siehst du das Auto da? Wahnsinn! W wykrzyknieniach, rzeczownik ten wyraża zachwyt:
‘obłędne!’, ‘super!’.
- Magst du sie?
32.
- Jein. Słówko ‘jein’ powstaje z połączenia ‘ja’ (tak) i ‘nein’ (nie).
33. Keine Panik auf der Titanic! Dosłownie mówimy tu: ‘Bez paniki na Titanicu!’
34. Davon geht die Welt nicht unter.
35. Das habe ich nicht absichtlich gemacht. absichtlich – zamierzenie, specjalnie, celowo
die Absicht – zamiar
36. Das ist schon in Ordnung.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 37 Przydatne zwroty 153

38 Wiederholung
1. W zeszły poniedziałek byliśmy w Berlinie.
2. Co się stało? Gdzie się podziewałeś?
Miałem grypę i musiałem leżeć cały tydzień

3.
w łóżku.
4. Dziecko szybko zasnęło.
5. Jestem zmęczona, ponieważ za mało spałam.
6. Położyłam się/Poszłam za późno do łóżka.
Chciałam Państwa odwiedzić już wcześniej, ale

7.
nie mogłam.
8. Monika potrafiła czytać już w wieku pięciu lat.
9. Już jako dziecko znała kilka języków obcych.
Claudia zaprosiła mnie na urodziny, ale musia-

10.
łem odmówić.
11. Mama Ewy jest pielęgniarką.
12. Ta kobieta na zdjęciu to mama Andreasa.
13. Dom naszych sąsiadów bardzo nam się podoba.
14. Wielu studentów pracuje już w czasie studiów.
15. Zamiast sukienki, kupię sobie spodnie.
16. Mimo złej pogody, poszliśmy na spacer.
17. Pogoda była zła, mimo to poszliśmy na spacer.
Mimo że dzisiaj pada, chcemy wyjść na

18.
zewnątrz.
154 Wiederholung www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Notizen
1. Letzten Montag waren wir in Berlin.
2. Was ist passiert? Wo warst du denn?
Ich hatte Grippe und (ich) musste die ganze

3.
Woche im Bett liegen.
4. Das Kind ist schnell eingeschlafen.
Ich bin müde, weil ich zu wenig geschlafen

5.
habe.
6. Ich bin zu spät ins Bett gegangen.
Ich wollte Sie schon früher besuchen, aber

7.
ich konnte nicht.
8. Monika konnte schon mit fünf lesen.
Schon als Kind konnte sie einige

9.
Fremdsprachen.
Claudia hat mich zum Geburtstag eingela-

10.
den, aber ich musste absagen.
Evas Mutter/Die Mutter von Eva ist

11.
Krankenschwester.
Die Frau auf dem Foto ist die Mutter von

12.
Andreas.
Das Haus unserer Nachbarn gefällt uns

13.
sehr.
Viele Studenten arbeiten schon während

14.
des Studiums.
15. Statt eines Kleides kaufe ich mir eine Hose.
Trotz des schlechten Wetters sind wir

16.
spazieren gegangen.
Das Wetter war schlecht, trotzdem sind wir

17.
spazieren gegangen.
Obwohl es heute regnet, wollen wir nach

18.
draußen gehen.
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 38 Powtórka 155

Powtórka
19. Mimo wszystko lubię ich.
20. Moi rodzice mieszkają poza miastem.
21. Nie mam ochoty iść do kina.
22. Co możemy robić zamiast tego?
23. Mój wujek ma małego syna.
24. To jest nowy szef Christiana.
25. Opowiadałam ci o nim.
26. Ale masz świetny sweter!
27. Nigdy nie piję zielonej herbaty.
28. Możesz mi powiedzieć, ile to kosztuje?
Zdecydowaliście się w końcu, co chcecie robić

29.
po studiach?
30. Zamierzamy pojechać za granicę.
31. Od kiedy uczysz się niemieckiego?
32. Od trzech lat.
33. Od roku uczęszczam na kurs niemieckiego.
34. Jakimi językami Pan mówi?
35. Mówię po angielsku i troszeczkę po niemiecku.
36. Jakie niemieckie imiona znacie?

Notatki
19. Trotz allem/Trotz all(e)dem mag ich sie.
20. Meine Eltern wohnen außerhalb der Stadt.
21. Ich haben keine Lust, ins Kino zu gehen.
22. Was können wir stattdessen machen?
23. Mein Onkel hat einen kleinen Sohn.
24. Das ist der neue Chef von Christian.
25. Ich habe dir von ihm erzählt.
26. Du hast aber einen tollen Pullover!
27. Ich trinke nie grünen Tee.
28. Kannst du mir sagen, wie viel das kostet?
Habt ihr euch endlich entschieden, was ihr

29.
nach dem Studium machen wollt?
30. Wir haben vor, ins Ausland zu fahren.
31. Seit wann lernst du Deutsch?
32. Seit drei Jahren.
Seit einem Jahr besuche ich einen

33.
Deutschkurs.
34. Welche Sprachen sprechen Sie?
Ich spreche Englisch und ein bisschen

35.
Deutsch.
36. Welche deutschen Vornamen kennt ihr?
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 38 Powtórka 157

Wiederholung
37. Co za niespodzianka!
- Chciałaby Pani jeszcze trochę zupy?

38.
- Tak, chętnie.
39. Któż to jest?
To są ci nowi sąsiedzi, którzy właśnie się

40.
wprowadzili.
Który garnitur mam kupić? Ten czarny czy ten

41.
granatowy?
Który samochód bardziej ci się podoba? Ten tu

42.
czy ten tam?
43. Przepraszam! Wie Pan, czy jest tu jakiś bank?
44. Tak, na ulicy Goethego jest jeden.
45. Czy ma Pani przypadkiem chusteczki?
46. Tak, mam jakieś.
47. Możesz mi powiedzieć, gdzie mieszkasz?
Jaka data jest dzisiaj?

48.
49. Dwunasty listopada.
50. Znasz kogokolwiek tutaj?
51. Nie, nie znam niestety nikogo.
– Czy on ci cokolwiek powiedział?

52.
– Nie, nic.
Wielu widziało film, ale tylko nieliczni czytali

53.
też książkę.
54. Leciałaś już tymi nowymi liniami lotniczymi?

Notizen
37. Was für eine Überraschung!
- Möchten Sie noch etwas Suppe?

38.
- Ja, gerne.
39. Wer ist das denn?
Das sind die neuen Nachbarn, die gerade

40.
eingezogen sind.
Welchen Anzug soll ich kaufen? Den

41.
schwarzen oder den dunkelblauen?
Welches Auto gefällt dir besser? Das hier

42.
oder das da?
Entschuldigung! Wissen Sie, ob es hier eine

43.
Bank gibt?
44. Ja, in der Goethestraße gibt es eine.
45. Haben Sie zufällig Taschentücher?
46. Ja, ich habe welche.
47. Kannst du mir sagen, wo du wohnst?
48. Welches Datum ist heute?
49. Der zwölfte November.
50. Kennst du irgendjemand(en) hier?
51. Nein, ich kenne leider niemand(en).
– Hat er dir irgendetwas/irgendwas

52. gesagt?
– Nein, nichts.
Viele haben den Film gesehen, aber nur

53.
wenige haben auch das Buch gelesen.
Bist du schon mit dieser neuen

54.
Fluggesellschaft geflogen?
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 38 Powtórka 159

Powtórka
55. Czyja to zabawka?
56. To jest zabawka tamtego małego dziecka.
Szef przyszedł dzisiaj wcześniej, żeby porozma-

57.
wiać z każdym nowym pracownikiem.
Idę do centrum handlowego, żeby kupić sobie

58.
ciepłą kurtkę zimową.
– Muszę powiedzieć ci coś ważnego.

59.
– Co takiego?
Najtańszy pokój w tym hotelu kosztuje sto

60.
euro, najdroższy tysiąc euro.
Musisz więcej zarabiać, żeby móc mieszkać

61.
w większym mieście.
Musisz wziąć urlop, żebyśmy mogli już pierw-

62.
szego czerwca pojechać do Włoch.
63. Prosimy was o pomoc.
64. Cieszymy się już na ferie.
– Z czego się śmiejecie?

65.
– Z dowcipu Karla.
66. Jeszcze nie naprawiłeś samochodu?
67. Jak długo już się tym zajmujesz?
68. Kiedy pada, zostaję w domu i czytam książkę.
Jak wczoraj przyszłam do domu, mój mąż już

69.
spał.
Zadzwoń do mnie, w razie gdybyś potrzebował

70.
pomocy!
Jeśli dalej będziesz się tak uczył, będziesz

71.
wkrótce mówić perfekcyjnie po niemiecku.
72. Postaram się uczyć systematycznie. Obiecuję!

Notatki
55. Wessen Spielzeug ist das?
56. Das ist das Spielzeug des kleinen Kindes da.
Der Chef ist heute früher gekommen, um

57.
mit jedem neuen Mitarbeiter zu sprechen.
Ich gehe ins Einkaufszentrum, um mir eine

58.
warme Winterjacke zu kaufen.
– Ich muss dir etwas Wichtiges sagen.

59.
– Was denn?
Das billigste Zimmer in diesem Hotel kostet

60. hundert Euro, das teuerste eintausend
Euro.
Du musst mehr verdienen, um in einer

61.
größeren Stadt wohnen zu können.
Du musst Urlaub nehmen, damit wir schon

62.
am ersten Juni nach Italien fahren können.
63. Wir bitten euch um Hilfe.
64. Wir freuen uns schon auf die Ferien.
– Worüber lacht ihr?

65.
– Über den Witz von Karl.
Hast du das Auto immer noch nicht

66.
repariert?
Wie lange beschäftigst du dich schon

67.
damit?
Wenn es regnet, bleibe ich zu Hause und

68.
lese ein Buch.
Als ich gestern nach Hause gekommen bin,

69.
hat mein Mann schon geschlafen.
70. Ruf mich an, falls du Hilfe brauchst!
Wenn du weiter so lernst, wirst du bald

71.
perfekt Deutsch sprechen.
Ich versuche, regelmäßig zu lernen.

72.
Versprochen!
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 38 Powtórka 161

Podstawowe informacje dotyczące odmiany czasownika
w czasie teraźniejszym
Pamiętaj, że czasowniki, których temat kończy się Często używane czasowniki zwrotne to:
na ‘-t’, ‘-d’, ‘-chn’, ‘-ffn’, ‘-tm’ otrzymują w 2. i 3. osobie
liczby pojedynczej (du i er/sie/es) oraz w 2. osobie liczby sich sich fühlen czuć się
bawić się
amüsieren sich freuen cieszyć się
mnogiej (ihr) przed końcówką osobową samogłoskę ‘-e’
w celu ułatwienia wymowy, np. atmen – oddychać; denerwować sich irren mylić się
sich ärgern
się
bieten – oferować; lüften – wietrzyć. sich streiten kłócić się
sich beeilen spieszyć się
sich trennen rozstać się
sich befinden znajdować się
sich treffen spotykać się
Wybrane czasowniki nieregularne, które zmieniają pamiętać,
samogłoski rdzenne w 2. i 3. osobie liczby pojedynczej sich erinnern przypominać sich verhalten zachowywać
sobie się
z ‘a’ na ‘ä’ to:
sich erholen odpoczywać sich
braten smażyć fangen łapać umawiać się
verabreden
graben kopać (w ziemi) sich erkälten przeziębić się
przyjmować/ sich verspäten śpieszyć się
witać (gości), zatrzymywać sich relaksować
halten entspannen się zakochiwać
empfangen otrzymywać/ (się), trzymać sich verlieben
się
odbierać (list, raten radzić przepraszać,
sich sich verloben zaręczyć się
paczkę) usprawiedli-
schlafen spać entschuldigen
fallen spadać wiać się sich waschen myć się
schlagen bić
gefallen podobać się Należy pamiętać, że w języku niemieckim zaimek zwrotny
tragen nosić ‘sich’ odmienia się przez osoby (nie istnieje jedna uniwersalna
fahren jechać forma ‘się’).
wachsen rosnąć
laufen biegać
waschen myć, prać
Wybrane czasowniki, które zmieniają w 2. i 3. osobie Czasowniki modalne to:

liczby pojedynczej samogłoskę rdzenną z ‘e’ na ‘i’ to: mögen – lubić, wollen – chcieć, forma ‘möchte-’ –
chciałbym/chciałabym, können – móc, umieć, potrafić,
essen jeść schmelzen topnieć dürfen – mieć pozwolenie, müssen – musieć,
geben oddawać mówić, sollen – mieć powinność, mieć coś zrobić,
sprechen
mieć ważność, rozmawiać forma ‘sollte-’ – powinnaś/powinieneś
gelten
obowiązywać sterben umierać Udzielając rady, stosujemy zazwyczaj formę ‘sollte-’, a nie
helfen pomagać treffen spotykać ‘sollen’, która ma mocniejszy wydźwięk i wyraża wręcz
nakaz, obowiązek zrobienia czegoś.
messen mierzyć werfen rzucać
vergessen zapominać
Wybrane czasowniki, które zmieniają samogłoskę rdzenną

w 2. i 3. osobie liczby pojedynczej z ‘e’ na ‘ie’ to:
befehlen rozkazywać lesen czytać
empfehlen polecać sehen widzieć
geschehen zdarzać się stehlen kraść
162 www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

Lista ważnych czasowników i imiesłowów czasu Perfekt
Czasownik
Infinitiv/ Partizip
Znaczenie posiłkowy
Bezokolicznik Perfekt
haben/sein
anfangen angefangen zaczynać haben
anrufen angerufen dzwonić do kogoś haben
oglądać coś, przyglądać
ansehen angesehen haben
się
sich anziehen sich angezogen ubierać się haben
aufstehen aufgestanden wstawać sein
aufwachsen aufgewachsen dorastać sein
aussteigen ausgestiegen wysiadać sein
ausziehen ausgezogen wyprowadzać się sein
sich ausziehen sich ausgezogen rozbierać się haben
backen gebacken piec haben
beginnen begonnen zaczynać haben
bekommen bekommen dostawać haben
(an)bieten (an)geboten oferować haben
bitten gebeten prosić haben
bleiben geblieben zostawać sein
etwas brechen gebrochen (z)łamać coś haben
bringen gebracht przynosić haben
denken gedacht myśleć haben
przychodzić do głowy/
einfallen eingefallen sein
na myśl
einladen eingeladen zapraszać haben
einschlafen eingeschlafen zasypiać sein
einsteigen eingestiegen wsiadać sein
einziehen eingezogen wprowadzać się sein
entscheiden entschieden decydować haben
entstehen entstanden powstawać sein
essen gegessen jeść haben
fahren gefahren jechać sein
fallen gefallen spaść sein
fangen gefangen łapać haben
fernsehen ferngesehen oglądać telewizję haben
finden gefunden znaleźć haben
fliegen geflogen latać sein
gebären geboren rodzić się sein
geben gegeben dawać haben
gehen gegangen iść sein
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 163

geschehen geschehen zdarzyć się sein
gewinnen gewonnen wygrywać haben
heißen geheißen nazywać się haben
helfen geholfen pomagać haben
kennen gekannt znać haben
kommen gekommen przychodzić sein
zostawiać, pozwalać,
lassen gelassen haben
kazać
laufen gelaufen biegać sein
leihen geliehen pożyczać haben
lesen gelesen czytać haben
liegen gelegen leżeć haben
lügen gelogen kłamać haben
mitbringen mitgebracht przynosić ze sobą haben
mitnehmen mitgenommen wziąć ze sobą haben
nehmen genommen brać haben
nachdenken nachgedacht rozmyślać haben
nennen genannt nazywać haben
rufen gerufen wołać, wzywać haben
schließen geschlossen zamykać haben
schreiben geschrieben pisać haben
sehen gesehen widzieć haben
sein gewesen być sein
singen gesungen śpiewać haben
sitzen gesessen siedzieć haben
sprechen gesprochen mówić haben
springen gesprungen skakać sein
schwimmen geschwommen pływać sein
stehen gestanden stać haben
wspinać się, wzrastać
steigen gestiegen sein
(np. ceny)
sterben gestorben umierać sein
teilnehmen teilgenommen brać udział haben
treffen getroffen spotkać haben
tragen getragen nosić haben
trinken getrunken pić haben
unterschreiben unterschrieben podpisać haben
umsteigen umgestiegen przesiadać się sein
umziehen umgezogen przeprowadzać się sein
sich umziehen umgezogen przebierać się haben
verbieten verboten zabraniać haben
verbringen verbracht spędzać (czas) haben

vergehen vergangen przemijać sein
vergessen vergessen zapominać haben
verlieren verloren gubić, przegrywać haben
verschlafen verschlafen zaspać haben
verstehen verstanden rozumieć haben
vorschlagen vorgeschlagen proponować haben
verschwinden verschwunden znikać sein
wachsen gewachsen rosnąć sein
waschen gewaschen myć, prać haben
werden geworden stawać się sein
wissen gewusst wiedzieć haben
ziehen gezogen ciągnąć haben
przenosić się (przeprowa-
ziehen gezogen sein
dzać się)
Rektion der Verben | Rekcja czasownika

• Czasowniki z mianownikiem (Nominativ)
sein + Nominativ – być kimś/czymś
werden + Nominativ – stawać się kimś/czymś
bleiben + Nominativ – zostawać kimś/czymś
• Czasowniki z biernikiem (Akkusativ)
anrufen + Akkusativ – dzwonić do kogoś
stören + Akkusativ – przeszkadzać komuś
unterbrechen + Akkusativ – przerywać komuś
• Czasowniki z celownikiem (Dativ)
ähneln + Dativ – być podobnym do, przypominać kogoś
folgen + Dativ – podążać za kimś/czymś, śledzić kogoś/coś
gehören + Dativ – należeć do kogoś
wehtun + Dativ – boleć kogoś
zustimmen + Dativ – zgadzać się z kimś/czymś
• Czasowniki z przyimkiem ‘an’
denken an + Akkusativ – myśleć o
glauben an + Akkusativ – wierzyć w
sich erinnern an + Akkusativ – pamiętać o, przypominać sobie
teilnehmen an + Dativ – brać udział w
arbeiten an + Dativ – pracować nad czymś
vorbeigehen an + Dativ – mijać coś
© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 165

• Czasowniki z przyimkiem ‘auf’
warten auf + Akkusativ – czekać na
aufpassen auf + Akkusativ – uważać na coś/kogoś
hoffen auf + Akkusativ – mieć nadzieję na
verzichten auf + Akkusativ – rezygnować z
basieren auf + Dativ – bazować na
sich freuen auf + Akkusativ – cieszyć się na coś (co nadejdzie)
sich vorbereiten auf + Akkusativ – przygotowywać się na coś
• Czasowniki z przyimkiem ‘aus’
bestehen aus + Dativ – składać się z
• Czasowniki z przyimkiem ‘bei’
helfen bei + Dativ – pomagać w czymś, przy czymś
• Czasowniki z przyimkiem ‘für’
danken für + Akkusativ – dziękować za
sich entschuldigen für + Akkusativ – przepraszać za
sich interessieren für + Akkusativ – interesować się czymś/kimś
fahren mit – jechać czymś (jakimś środkiem transportu)
• Czasowniki z przyimkiem ‘in’
einladen in + Akkusativ – zapraszać do jakiegoś miejsca (kina, teatru)
• Czasowniki z przyimkiem ‘nach’
fragen nach + Dativ – pytać o
sich erkundigen nach + Dativ – dowiadywać się o coś
• Czasowniki z przyimkiem ‘mit’
anfangen mit/beginnen mit + Dativ – zaczynać coś/zaczynać od czegoś
aufhören mit + Dativ – kończyć coś, rzucać coś (np. palenie)
sich beschäftigen mit + Dativ – zajmować się czymś/kimś
telefonieren mit + Dativ – rozmawiać z kimś przez telefon
vergleichen mit + Dativ – porównywać z
• Czasowniki z przyimkiem ‘über’
diskutieren über + Akkusativ – dyskutować o
sprechen über + Akkusativ – rozmawiać o
informieren über + Akkusativ – informować o
lachen über + Akkusativ – śmiać się z
sich freuen über + Akkusativ – cieszyć się z czegoś (co jest, co się stało)
sich ärgern über + Akkusativ – złościć/denerwować się z jakiegoś/czyjegoś powodu
nachdenken über + Akkusativ – rozmyślać o czymś
• Czasowniki z przyimkiem ‘um’
bitten um + Akkusativ – prosić o
sich kümmern um + Akkusativ – troszczyć się o, opiekować się
gehen um + Akkusativ – chodzić o
sich handeln um + Akkusativ – chodzić o
• Czasowniki z przyimkiem ‘von’
abhängen von + Dativ – zależeć od
erzählen von + Dativ – opowiadać o
• Czasowniki z przyimkiem ‘zu’
einladen zu + Dativ – zapraszać na coś (na kawę, urodziny)

Dodatkowy słowniczek
Wejdz na wyzszy
poziom
Zamów część trzecią!
Zawiera zagadnienia takie jak:
Strona bierna
Tryb przypuszczający
Użycie ‘hin’ i ‘her’
Zdania ze spójnikiem ‘nachdem’
i wiele innych
Tę oraz inne książki językowe można nabyć

w księgarni internetowej wydawnictwa:

NwTGramatyka2

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

NwTGramatyka2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Niemiecki w tłumaczeniach

Korekta merytoryczna: Bettina Lexow-Petniakowski

Redakcja: Magdalena Filak

Lektorzy: Bettina Lexow-Petniakowski, Patryk Bartoszewski

Projekt okładki, skład i opracowanie graficzne: EFRA

Ilustracja na okładce: © suns07butterfly – Fotolia.com

Realizacja nagrań: Filip Górski

Wydawca: Preston School & Publishing

Design & Concept Copyright © 2013-2015 Preston School & Publishing

2. Nie rozumiem tego.

3. Niech Pani/Pan mówi wolniej!

4. Mów wolniej, proszę!

5. Proszę mówić głośniej!

6. Niech Pan/Pani (to) powtórzy!

7. Czy może Pan/Pani powtórzyć?

8. Jeszcze raz poproszę!

10. Co Pani/Panu dolega?

11. Głowa mnie boli.

12. Bolą mnie nogi.

13. Jak mogę Ci pomóc?

14. Jak mogę Pani/Panu/Państwu pomóc?

16. Dobry pomysł!

17. Wesołych Świąt Bożego Narodzenia!

18. Wszystkiego dobrego w Nowym Roku!

6 Redemittel www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

2. Ich verstehe das nicht.

3. Sprechen Sie bitte langsamer!

Zwracając się do danej osoby na ‘ty’ powiemy:

6. Wiederholen Sie (das), bitte!

7. Können Sie bitte wiederholen?

Słówko ‘denn’ (zdanie 9, 10) jest tu partykułą, która nie

9. Was fehlt dir (denn)? W zdaniu 11 użyliśmy czasownika rozdzielnie złożonego

13. Wie kann ich dir helfen? du tust ihr tut

14. Wie kann ich Ihnen helfen?

© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Lektion 1 Przydatne zwroty 7

20. Wszystkiego dobrego!

21. Wszystkiego najlepszego z okazji urodzin!

23. Tylko tak dalej!

24. Dziękuję za twoją pomoc!

25. Nie ma za co.

26. Cała przyjemność po mojej stronie.

27. Cieszę się razem z tobą.

29. Nie szkodzi.

30. Wyrazy współczucia.

31. Nie martw się!

32. Głowa do góry!

33. To nie jest w moim guście.

34. Dziękuję za telefon.

8 Redemittel www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Niemiecki w tłumaczeniach, Gramatyka 2

20. Alles Gute!

Innym spotykanym wyrażeniem jest: ‘Herzlichen

22. Herzlichen Glückwunsch!

23. Weiter so!

24. Danke für deine Hilfe!

26. Gern geschehen.

27. Ich freue mich für dich.

Możemy też spotkać zwrot ‘ Verzeihung!’

29. (Das) Macht nichts.

Formalna wersja tego zwrotu brzmiałaby natomiast

35. Auf Wiederhören! Zwrotu tego możemy użyć kończąc rozmowę

© 2015 Preston Publishing www.prestonpublishing.pl nr 0020232 Rozdział 1 Przydatne zwroty 9

- Czy masz rodzeństwo?

3. Ona studiuje i oprócz tego pracuje.

4. Babcia otwiera okno i wietrzy pokój.