T. C.

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

KAMU HUKUKU ANABİLİM DALI

KAMU HUKUKU BİLİM DALI

ÇOCUKLARIN CİNSEL İSTİSMARI

YÜKSEK LİSANS TEZİ

BÜNYAMİN UÇAN

KOCAELİ 2019
 T. C.

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ

SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ

KAMU HUKUKU ANABİLİM DALI

KAMU HUKUKU BİLİM DALI

ÇOCUKLARIN CİNSEL İSTİSMARI

YÜKSEK LİSANS TEZİ

BÜNYAMİN UÇAN

Dr. Öğretim Üyesi Mustafa ÇAKIR

KOCAELİ 2019
 BİLİMSEL ETİK SAYFASI

Bu tezin proje safhasından sonuçlanmasına kadar olan süreçte bilimsel etiğe ve

akademik kurallara özenle riayet edildiğini, tez içindeki bütün bilgilerin etik davranış ve
akademik kurallar çerçevesinde elde edilerek sunulduğunu, ayrıca tez yazım kurallarına
uygun olarak hazırlanan bu çalışmada başkalarının eserlerinden yararlanılması
durumunda bilimsel kurallara uygun olarak atıf yapıldığını bildiririm.

BÜNYAMİN UÇAN
 İÇİNDEKİLER
ÖZET..................................................................................................................... iv
SUMMARY ........................................................................................................... vi
KISALTMALAR ................................................................................................ viii
GİRİŞ ..................................................................................................................... 1

BİRİNCİ BÖLÜM
1.SUÇUN TARİHİ VE ULUSLARARASI METİNLERDEKİ
DÜZENLEMELER................................................................................................ 6
1.1. TARİHİ GELİŞİM.......................................................................................... 6
1.1.1. Genel Olarak ............................................................................................. 6
1.1.2. Roma Hukukunda ...................................................................................... 6
1.1.3. İslam Hukukunda ...................................................................................... 8
1.1.4. İtalyan Hukukunda ...................................................................................11
1.2. ULUSLARARASI METİNLERDEKİ DÜZENLEMELER .........................13
1.2.1. 1924 Tarihli Cenevre Çocuk Hakları Bildirgesi ........................................14
1.2.2. Birleşmiş Milletler Çocuk Haklari Bildirgesi ............................................14
1.2.3. Çocuk Haklarına Dair Birleşmiş Milletler Sözleşmesi...............................15
1.2.4. 1976 Tarihli Medeni Ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme ......16
1.2.5. Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi .....................................................17
1.2.6. Avrupa Konseyi Çocukların Cinsel Suistimale Ve Cinsel İstismara Karşi
Korunmasına Dair Sözleşmesi ................................................................................18

İKİNCİ BÖLÜM
2. ÇOCUKLARA KARŞI CİNSEL İSTİSMAR SUÇU ...................................20
2.1 KAVRAMLAR................................................................................................27
2.1.1. Çocuk Kavramı ........................................................................................27
2.1.2. Çocuk Hukuku İle Çocuk Haklarinin Önemi Ve Konusu ..........................29
2.1.3. Çocuk Hukuku Ve Çocuk Haklari Kavramı ..............................................30
2.1.3.1. Çocuk Hukuku Kavramı ...................................................................30
2.1.3.2. Çocuk Hakları Kavramı ....................................................................30
2.2. ÇOCUK İSTİSMARI VE TÜRLERİ ............................................................31
2.2.1. Fiziksel İstismar .......................................................................................31
2.2.2 Duygusal İstismar ......................................................................................32
2.2.3. Ekonomik İstismar ...................................................................................32
2.3. TÜRKİYE’DE ÇOCUK İSTİSMARI ...........................................................33
i
2.4. ÇOCUK İSTİSMARININ MEDYAYA YANSIMASI..................................34
2.5. CİNSEL DOKUNULMAZLIĞA KARŞI İŞLENEN DİĞER SUÇLAR...35
2.5.1 Cinsel Saldırı .............................................................................................36
2.5.2. Reşit Olmayanla Cinsel İlişki ...................................................................38
2.5.3. Cinsel Taciz .............................................................................................39
2.6. SUÇUN UNSURLARI ...................................................................................41
2.6.1. Maddi Unsur ............................................................................................41
2.6.1.1. Suçla Korunan Hukuki Değer Ve Suçun Hukuki Konusu ..................41
2.6.1.2. Fail ...................................................................................................42
2.6.1.3. Mağdur .............................................................................................47
2.6.1.4. Fiil: Hareket Ve Netice .....................................................................50
2.6.2. Manevi Unsur ...........................................................................................51
2.6.2.1. Genel Olarak.....................................................................................51
2.6.2.2. Kast ve Taksir Suçu ..........................................................................52
2.6.2.3. Kastı Kaldıran Hata ..........................................................................53
2.6.3. Hukuka Aykırılık Unsuru .........................................................................55
2.6.3.1. Genel Olarak.....................................................................................55
2.6.3.2. Kanun Hükmünün Yerine Getirilmesi ...............................................55
2.6.3.3. İlgilinin Rızası ..................................................................................56
2.6.3.4. Meşru Savunma ................................................................................56
2.6.4. Hakkın Kullanılması ................................................................................57

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
3. CİNSEL İSTİSMAR SUÇUNUN TÜRLERİ ...................................................58
3.1. GENEL OLARAK .........................................................................................58
3.2. BASİT CİNSEL İSTİSMAR ..........................................................................58
3.2.1. Cebir ........................................................................................................59
3.2.2. Tehdit .......................................................................................................60
3.2.3. Hile ..........................................................................................................61
3.2.4. İradeyi Etkiyen Başka Nedenler ................................................................62
3.3. NİTELİKLİ CİNSEL İSTİSMAR .................................................................62
3.3.1. Suçun Vücuda Organ Veya Sair Bir Cisim Sokulması Suretiyle İşlenmesi 63
3.3.2. Tck 103/3 ‘De Düzenlenen Nitelikli Haller ...............................................65
3.3.2.1. Suçun Birden Fazla Kişi Tarafından Birlikte İşlenmesi Hali ..............65
3.3.2.2. Bir Arada Yaşama Zorunluluğu Olan Ortamdan Faydalanarak
İşlenmesi Hali .........................................................................................................66

ii
 3.3.2.3. Üçüncü Derece Dâhil Kan Ve Kayın Hısımlığı İlişkisi İçinde Bulunan
Bir Kişiye Karşı Ya da Üvey Baba, Üvey Ana, Üvey Kardeş Veya Evlat Edinen
Tarafından İşlenmesi Hali .......................................................................................68
3.3.2.4. Vasi, Eğitici, Öğretici, Bakıcı, Koruyucu Aile Veya Sağlık Hizmeti
Veren Ya da Koruma, Bakım Veya Gözetim Yükümlülüğü Bulunan Kişiler
Tarafından İşlenmesi Hali .......................................................................................69
3.3.2.5. Kamu Görevinin Veya Hizmet İlişkisinin Sağladığı Nüfuzun
Kötüye Kullanılması Suretiyle İşlenilmesi Hali .......................................................72
3.3.2.6. Suçun Cebir,Tehtid veya Silahla İşlenmesi Hali ................................73
3.4 SUÇUN NETİCE SEBEBİYLE AĞIRLAŞTIRILMIŞ HALLERİ ..............74
3.4.1. Cebir Ve Şiddetin Kasten Yaralama Suçunun Ağır Neticelerine Sebep
Olmasi ....................................................................................................................74
3.4.2. Bitkisel Hayata Girme Veya Ölme Durumu .............................................77
3.5. HAKSIZ TAHRİK .........................................................................................78
3.6. KUSUR ...........................................................................................................79
3.6.1.Genel Olarak .............................................................................................79
3.6.2. Akıl Hastalığı ...........................................................................................80
3.6.3. Yaş Küçüklüğü .........................................................................................80
3.6.4. Hata..........................................................................................................81
3.7. CİNSEL İSTİSMAR SUÇUNUN ÖZEL GÖRÜNÜMLERİ ........................82
3.7.1. Teşebbüs ..................................................................................................82
3.7.2. İçtima .......................................................................................................83
3.7.2.1. Genel Olarak.....................................................................................83
3.7.2.2. Bileşik Suç .......................................................................................83
3.7.2.3. Zincirleme Suç..................................................................................84
3.7.2.4. Fikri İçtima .......................................................................................86
3.7.3. İştirak .......................................................................................................87

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
4. MUHAKEME ...................................................................................................90
4.1. SORUŞTURMA .............................................................................................90
4.2. KOVUŞTURMA ............................................................................................91
4.3. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME.........................................................92
4.4. YAPTIRIM .....................................................................................................93
4.5. ZAMANAŞIMI ..............................................................................................94
SONUÇ ..................................................................................................................96
KAYNAKÇA.........................................................................................................99
ÖZGEÇMİŞ ........................................................................................................103

iii
T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ
Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü

İsim-Soyisim Bünyamin UÇAN Öğrenci Numarası : 155206030

Kamu Dalı Kamu Hukuku
Kamu Alanı Kamu Hukuku
Danışman Dr. Öğr. Üyesi Mustafa ÇAKIR
Tez Konusu Çocukların Cinsel İstismarı Suçu

ÖZET

Geçmişten günümüze değin tüm toplumların ortak amacı,kendi topraklarındaki

huzur ve güven ortamını sağlayıp iç barışı tesis etmek ve bu çerçevede dış
tehditlerden uzak kalmaktır. Bu amaç doğrultusunda devletler, geleceğin
yetişkinleri olan çocukların sağlıklı ve donanımlı bireyler olarak yetişmesi için gerekli
düzenlemeleri ve uygun ortamı sağlamaya gayret gösterirler. İşte bu sebeple; dini, dili
ve toplumsal yaşantısı birbirinden tamamen farklı olan ülkelerin ortak paydada
buluştuğu noktalardan biri de, fiziksel ve ruhsal açıdan korunmaya muhtaç durumda
olan çocuklara karşı cinsel nitelikteki eylemlerin cezalandırılması gerektiği hususudur.
Gerçekten de günümüzde tüm toplumlarda, çocuklara karşı gerçekleştirilen cinsel
nitelikteki eylemlerin farklı şekillerde cezalandırılarak caydırıcılığın sağlanması
amaçlanmaktadır.

Genel olarak hal böyle iken; ülkemizde tıp, hukuk ve psikoloji gibi birçok
alanda yapılan çalışmalara ve devlet eliyle gerçekleşen denetimlere rağmen, cinsel
istismar eylemlerinin her geçen gün arttığını görmekteyiz. Bunun sebepleri
çalışmamızda detaylıca ele alınmış olmakla birlikte, medyanın cinsel istismar
eylemlerinin artışı konusunda masum olmadığını burada belirtmek gerekir.

5237 Sayılı TCK’nın 103/1 maddesinde basit cinsel istismar,

103/2maddesinde ise ilk fıkraya nazaran daha ağır unsurlar içeren nitelikli cinsel

iv
istismar suçu yer almıştır. Aynı maddenin 103/3-4. fıkralarında ise 103/1 ve 103/2
maddelerine göre suçun ağırlaştırıcı unsurları ele alınıp, son olarak 103/5-6.
fıkralarında ise suçun netice sebebiyle ağırlaşmış halleri düzenlenmiştir.

Öte yandan fiziksel ve ruhsal yapılarının elverişli olması sebebiyle geçmişten

günümüze değin süregelen çocukların cinsel istismarı suçu, genellikle sadece mağdur
çocuğun soyut beyanı üzerine harekete geçilen bir alan olduğundan, delillerin net
olarak tespiti edilmesi hem maddi gerçeğin ortaya çıkarılması hem de şüphelinin
mağduriyetine sebep olmaması açısından büyük önem arz etmektedir.

Bu çalışmada; uygulamada karşılaşılan bir takım aksaklıklar, Yargıtay’ın

içtihatlarına eleştirel bazı yaklaşımlar, medyanın cinsel istismar vakalarına olumlu ve
olumsuz yansımaları ile cinsel istismar suçunu işleyen faillere verilen cezaların yüksek
olmasına rağmen caydırıcılığın neden sağlanamadığı gibi çözüm odaklı bir takım
fikirler ele alınacaktır.

Anahtar Sözcükler: Cinsel istismar, 103. madde, cinsel taciz, ceza hukuku

v
T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ
Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü

İsim-Soyisim Bünyamin UÇAN Öğrenci Numarası : 155206030

Kamu Dalı Kamu Hukuku
Kamu Alanı Kamu Hukuku
Danışman Dr. Öğr. Üyesi Mustafa ÇAKIR
Tez Konusu Çocukların Cinsel İstismarı Suçu

SUMMARY

The common goal of societies throughout the course of history has been to
ensure harmony and security in their lands, establish internal peace and by doing so,
avoiding external threats. To achieve this, states work to provide the required
environment and means that allow for their offspring to develop into healthy and
learned adults. Therefore, no matter what a nation’s religion, language or cultural
fabric are, they all concur on the idea that sexual abuse of children who only deserve
physical and mental protection, should never go unpunished. The goal today, is to
deter potential predators with various forms of punishment in countries where
children are sexually molested or abused.Despite all the efforts and works in the
fields of science, law, psychology and the

Turkish government’s regulation, it’s unfortunate that sexual abuse and

exploitation crimes are still occurring at an increased level. We have discussed the
reasons as to why in our study, and it is essential to note that the media plays a part
in motivating the nationwide increase of sexual abuse.

In the Article 103/1 of 5237 numbered Code of Criminal Code of Republic of

Turkey, soft sexual abuse case is discussed, whereas, sexual abuse cases that include
harder crimes compering to the 103/1 are discussed in 103/2. In the same article’s

vi
103/3-4, aggravating factors of the crime are addressed according to 103/1-2, levels
of the crime depending on the result have been finally regulated in 103/5-6.

On the other hand, in regards children sexual abuse cases from past to the
present, because it’s a case that is acted upon by the statement of the victim children,
clear identification of the proofs is of great importance in terms of exposing the
material truth and preventing the suspect from ending up being victim of the crimes.

In this piece, we aim to delve into; the positive and negative impacts of the
media on sexual abuse cases, some critique regarding the judiciary’s decrees and
certain hiccups during the application process, and provide some solutions as to the
non-deterrent nature of sentences of sexual abuse criminals despite their length.

Keywords: Sexuel abuse, 103.articles, sexual harassment, criminal law

vii
 KISALTMALAR

b.k.z : bakınız
B.M : Birleşmiş Milletler
C.D : Ceza Dairesi
ÇHS : Çocuk Hakları Sözleşmesi
EBTD : Eğitim Bilim Toplum Dergisi
EBYÜHF : Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
HAD : Hukuk ve Adalet Dergisi
İÜHFM : İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası.
M : Madde
s. : Sayfa
STED : Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi,
SOBİDER : Sosyal Bilimler Dergisi
TBB : Türkiye Barolar Birliği
TCK : Türk Ceza Kanunu
UBAD : Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi
UNİCEF : Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu
v.b : ve benzeri
v.d : Ve diğerleri
v.s : vesaire
Yay : Yayınevi
yy : yüzyıl

viii
 GİRİŞ

Yapılan araştırma genel anlamda, çocuğa karşı gerçekleşen cinsel istismar

suçunun fail ve mağdur açısından etkileri göz önüne alınarak düzenlenen
müeyyideleri ve bu müeyyidelerin uygulanmasından veya yetersiz kalmasından
doğan bir takım aksaklıkları ele almaktadır.

İnsanın bebeklik çağından itibaren yaşadığı her türlü olayın, bireylerin

gelişimini doğrudan etkileyeceğinin bilincinde olan devletler, bu durumu göz ardı
etmeyerek çocuğu ve kendisine tanınan hakları koruma altına alan kanunlar
düzenlemiştir. Çocuklar, geleceğin yetişkinleri olması açısından toplumu oluşturan
ve şekillendiren en önemli unsurlarından biridir. Bu sebeple çocukların
gelişiminin sağlıklı bir ortamda gerçekleşmesi hem çocuk hem de devlet için büyük
önem arz etmektedir. Gerçekten de çocukların istismar edildiği bir toplumda
meydana gelecek toplum yapısı, cinsel istismara uğranılmayan sağlıklı bir toplum
yapısından elbette ki farklı olacaktır. Ayrıca çocuk gelişiminin gerçekleştiği
ortam, çocuğun temel davranışlarını ve buna bağlı olarak sosyal ilişkilerini de
doğrudan etkileyecektir. Tüm bu sebeplerle çocuk ve gençlerin her yönden sağlıklı
yetiştirilmeleri, kişisel gelişimleri ve dolayısıyla da toplum için faydalı olacaktır.

Çocuk istismarı olayları, toplumun her kesimine bir şekilde sirayet eden
sosyal bir sorundur zira fail ve mağdur arasında gerçekleştirilen eylemin vahamet
derecesi ve niteliğinin, diğer uluslarda da benzer toplumsal tepkiyi doğurması
muhtemel olmakla birlikte, Türk toplumunun geleneksel ve dini yapısı da dikkate
alındığında sinir uçlarına dokunun bir hal meydana getirdiği açıktır. Cinsel nitelikteki
eylemler sonucunda çoğu zaman toplumsal düzeyde tepkiler meydana gelmekte ve
hatta günümüzde çeşitli yürüyüşler düzenlenerek cinsel istismara karşı dikkat çekme
amacı güdülmektedir. Bu suçun mağdurları tarafından veya mağduralara destek
verme amacıyla kurulan bir çok derneğin bulunmasının yanı sıra bilinçlendirme
adına yapılan seminer ve konferanslar ile yeni suçların meydana gelmesinin önüne
geçilmeye çalışılmaktadır.

1
 Cinsel istismar suçunun temel faktörü, diğer birçok suç tipinde olduğu üzere
insan temelli olmasıdır. Bu suçta fail yalnızca yaşayan insan olabileceği gibi
mağdurun da yaşayan insan olması gerekir. Fail tarafından hayvanlara, cansız
maddelere veya ölü bir insana karşı tek taraflı olarak gerçekleştirilen cinsel nitelikli
eylemler, Türk Ceza Kanunu 103. madde kapsamında bulunmamaktadır. Elbette
şartları oluştuğu takdirde TCK’da öngörülen başkaca suçlar veya düzenlenen diğer
özel nitelikteki kanunlar ile failin eylemine sonuç bağlanmaktadır. Bu suretle failin
eylemin karşılıksız kalmasının önüne geçilecektir.

Bir diğer husus ise; fail tarafından gerçekleştirilen cinsel içerikli eylemin,
failin niyetine göre değil mağdur üzerindeki etkisine göre cinsel istismar
olarak adlandırılacağıdır. Örnek verecek olursak failin, kendisinde iktidarsızlık
problemi olup olmadığını anlayabilmek için mağdura organ sokması eyleminde
dikkate alınması gereken nokta, mağdur çocuğun cinsel dokunulmazlığının ihlal
edilmiş olmasıdır. Burada failin cinsel arzularını tatmin etmiş olup olmamasının bir
önemi yoktur zira esas olan, failin eylemi sonucu mağdurun cinsel
dokunulmazlığının ihlal edilmiş olmasıdır. Suç, mağdurun cinsel bütünlüğünün ihlal
edilmesiyle birlikte kendiliğinden oluşacaktır. Bu aşamada failin saiki herhangi bir
önem arzetmemektedir.

Toplum içerisinde çoğu zaman savunmasız halde bulunan çocuklara karşı

gerçekleştirilen çocuk istismarı suçunu önlemede, cezai yaptırımların toplum
tarafından bilinmesinin suç oranına etki edeceği aşikardır. Gerçekten de çocuklara
karşı gerçekleşen cinsel suçlar karşısında verilecek olan ağır ve caydırıcı cezaların
potansiyel failler tarafından bilinmesi, cezai yaptırım kadar etkili olabilir. Bu sayede
belki de, cinsel istismar eylemini gerçekleştirme niyetinde olan birçok potansiyel
fail, eylemi sonucunda alacağı cezadan çekinerek bu yola girmeye tenezzül
edemeyecektir. Bu nedenle cinsel istismar suçuna getirilen ağır cezalar caydırıcılıkta
önem arz etmekle birlikte, bu cezaların toplum tarafından bilinmesi de çeşitli yollarla
sağlanmalıdır.

Ülkemizde ve dünyada cinsel istismar eylemlerinin gerçekleşmesini

kolaylaştıran ve ortaya çıkmasını engelleyen birçok sebep bulunmaktadır. Bunların
başında gelen; ekonomik sorunlar, çok çocukluluk, ataerkil aile, eğitimsiz ebeveyn,

2
cinsiyet ayrımcılığı gibi unsurlar çocuk istismarını çok yönlü açılardan mümkün
kılmaktadır. Açıklamak gerekirse; küçük yaşta sokakta çalışması gereken mağdurun,
dış tehlikelere karşı daha açık ve savunmasız olacağı açıktır. Yine küçük yaştan
itibaren eğitimsiz ebeveyni ve çevresi tarafından her türlü özgürlüğe sahip olduğu
bilinciyle yetiştirilen çocukların, büyüdüklerinde hem fail hem mağdur olabilme
ihtimalleri, korunaklı yetiştirilen çocuklara göre daha yüksek olacaktır. Ülkemizde
daha çok Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde görülen ve ailelerin maddi
imkânlarına kıyasla bakamayacağı kadar fazla sayıda çocuklarının olması da bu
suçun işlenmesini kolaylaştırmaktadır zira çocuk sayısı arttıkça ailelerin her
birine harcayabileceği zaman azalmakta ve bu durum çocukların bakımsız
kalmasına sebebiyet vererek suçun mağduru olmaya itmektedir.

Türkiye’de çocuk istismarı suçu hukuk ve tıp başta olmak üzere farklı birçok
alanda ele alınarak basında yer bulmuş, suçun önlenebilmesi amacıyla çeşitli çözüm
önerileri, araştırmalar ve hizmetler yapılmıştır ancak günümüzdeki istatistikler ile
yine bizzat çevremizden ve medyadan öğrendiğimiz haberler, yapılan çalışmaların
belki de yukarıda saydığımız olumsuzluklar sebebiyle pekte sonuca etki
edemediğini göstermektedir. Zira Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre,
ülkemizde cinsel istismara maruz kalan çocuk sayısı yıllara göre artış göstermektedir.
Buna göre 2014 yılında 74 bin 64 olan istismar mağduru çocuk sayısı 2016 yılında
83 bin 552’ye yükselmiştir. Yine Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünden alınan
verilere göre ise 2006 yılında yüzde 42,5 olan çocuk cinsel istismar hükümlülerinin
oranı 2016’da yüzde 58,8’e çıkarak önemli bir artış göstermiştir. Cinsel istismar
mağduru olan çocukların yüzdesi ise 2014’ten 2016’ya kadar yüzde 33
artmıştır1.Buradan çıkan sonuç, cinsel istismar suçunda cezaların artırılmasından
ziyade suçun sebepleri tespit edilerek işlenemez hale getirmek amaç olmalıdır.

Nitekim 27 Mayıs 2014 tarihinde TCK ile Bazı Kanunlarda Değişiklik

Yapılmasına Dair Kanun Tasarısının TBMM Adalet Komisyonundaki görüşme
tutanakların ilgili kısmı incelendiğinde, Faruk BAL söz alarak " suçların cezasını
artırmak yerine, suçun sebeplerini tespit edip o sebepler ortadan kaldırılarak bu

1
www.evrensel.net/haber/371901/tuik-cinsel-istismara-maruz-kalan-cocuk-sayisi-her-gecen-gun-
artiyor

3
suçları minimize etmek ve işlenemez hâle getirmemiz gerekmektedir, asıl olan budur,
yoksa cezayı istediğiniz kadar artırın. Habil ile Kabil’den bu yana adam öldürme
suçtur ve çok ağır cezaları da vardır. Ağır cezalar adam öldürme suçunun
işlenmesini engelleyebilmiş midir? Hayır. Bu suçların cezasının artırılmış olması da
işlenilmesine engel teşkil etmeyecektir" şeklinde tespitler yapmıştır 2.ancak elimizdeki
istatistiki veriler, kanun yapım sürecindeki bu ve benzeri çözüm odaklı görüşlerin
fiiliyatta hayata geçmediğini göstermektedir.

Çocuk istismarı kavramını Dünya Sağlık Örgütünün ( WHO ) 1985 yılında

oluşturduğu ortak tanıma göre açıklayacak olursak ; “ mağdurun, sağlığını, fiziksel
ilerleyişini ve psikososyal gelişimini menfi olarak etkileyen yetişkinin, bilerek veya
bilmeyerek yaptığı davranışlar çocuk istismarı olarak kabul edilir.” Tanım aynı
zamanda, çocuğun istismar veya şiddet olarak algılamadığı veya yetişkinlerin
istismar olarak kabul etmediği davranışları da içine alır. Mağdurun oyun olarak
gördüğü eylemler cinsel istismar suçuna vücut verebileceği gibi failin evlenmiş
olduğu ve cinsel istismar olmayacağını düşünerek 14 yaşındaki mağdur eşiyle cinsel
ilişkiye girmesi de bu suça vücut verecektir. Açıklanan sebeplerle cinsel nitelikteki
davranışın mutlaka çocuk tarafından algılanması veya yetişkin tarafından bilinçli
olarak yapılması olmazsa olmaz bir şart değildir.

Çocuk istismarı bir başka anlatımla; belli bir zaman dilimi içerisinde bir
yetişkin tarafından mağdur çocuğa, o kültürde kabul edilmeyen bir davranışın
uygulanmasıdır. Çocuğun büyüme ve gelişimini olumsuz yönde engelleyen, cinsel
dokunulmazlığını ihlal eden her türlü davranış çocuk istismarıdır 3.

Sonuç olarak; Dünya Sağlık Örgütünün 1985 yılında oluşturduğu tanımdan

yola çıkarsak çocuk istismarı hakkında, çocuğun gelişimini ve cinsel bütünlüğünü
olumsuz şekilde etkileyen, fail tarafından bilinçli veya bilinçsiz şekilde ortaya
konulan eylemler her ne şekilde gerçekleşmiş olursa olsun, cinsel istismar olarak

2
27 Mayıs 2014 tarihinde TCK ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, s. 12.
3
Ergündüz, Z. Şebnem, 2010, Çocuk Suçluluğunda Çocuk İstismarı Olgularının Değerlendirilmesi,
Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, İstanbul, s. 3.

4
kabul edilmektedir denebilir. Bireylerin bunu cinsel istismar olarak görmemesi, bu
durumu değiştirmez.

5237 sayılı TCK 01.06.2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir ve cinsel

bütünlüğüne zarar veren kişinin fiillerini, cinsel dokunulmazlığa karşı saldırı
addetmiştir. Cinsel dokunulmazlığı çeşitli şekillerde ihlal eden tüm eylemler, 5237
sayılı TCK’nın Özel Hükümlere dair 2. kitabının 102 ( Cinsel Saldırı ) - 103 ( Cinsel
İstismar ) -104 ( Reşit Olmayanla Cinsel İlişki ) ve 105( Cinsel Taciz ) Maddelerinde
düzenlenmiştir. Yeni TCK’da , bir önceki 765 sayılı TCK’dan farklı olarak “ırza
geçme”, “sarkıntılık” ve “söz atma” gibi kavramların yerine daha modern ve
açıklayıcı olan “cinsel saldırı”, “cinsel istismar” ve “cinsel taciz” kavramları
kullanılmıştır. Tez çalışmamızla, yukarıda belirtilen maddeler içerisinde bulunan ve
5237 sayılı TCK 103. maddesinde düzenlenen “cinsel istismar” suçu farklı açılardan
incelenmiştir.

Tez çalışmamız, 4 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümünde “cinsel

istismar suçunun tarihi gelişimi ve İslam hukuku, İtalyan hukuku ve Roma
hukukundaki benzer durumlarından söz edilerek karşılaştırma yapıldıktan sonra
Uluslararası belgelerdeki düzenlemelere değinilmiş ikinci bölümde ise genel
kavramlar,istismar türleri ve suçun unsurlarına değinilmiş, üçüncü bölümde basit ve
niteliklinitelikli cinsel istismar ayrımı anlatılarak son bölümde muhakemeye ilişkin
esaslar anltılarak konu ele alınmıştır.

5
 BİRİNCİ BÖLÜM

1.SUÇUN TARİHİ VE ULUSLARARASI METİNLERDEKİ

DÜZENLEMELER

1.1. TARİHİ GELİŞİM

1.1.1. Genel Olarak

Toplumdaki sosyal ilişkilerin sağlıklı ve güvenli bir şekilde devam

edebilmesi için devletler tarafından tanımlanan suçlar ve bunların karşılığında
öngörülen cezalarla kişilerin hak ve özgürlükleri güvence altına alınmaya
çalışılmıştır. Tıpkı diğer hak ve özgürlüklerde olduğu gibi kişilerin cinsel
dokunulmazlıklarının da koruma altına alınması toplumsal düzen ve disiplinin
sağlanması açısından büyük önem arz etmektedir. Genel olarak bakıldığında,
devletlerin birbirlerinden farklı şekillerde ceza hukuku sistematiği benimsemelerine
ve bu suretle kanunların değişiklik göstermesine rağmen cinsel dokunulmazlıkların
her hukuk düzeninde açıkça korunup teminat altına alındığını görmekteyiz.
Toplumların şekillendiği ve kanunların henüz yeni yeni tanzim edildiği zamanlardan
itibaren din merkezli dahi olsa cinsel dokunulmazlığa karşı suçlara detaylıca yer
verilmiş ve dikkatle takip edilmiştir 4. Bu başlık altında; ilk olarak günümüz modern
ceza yasalarına kaynaklık edip halen daha bazı ülkelerce sistematiğine bir nebze
bağlı kalınan Roma Hukukunda cinsel suçlara yaklaşım tarzını, sonrasında yakın
tarihimizde Osmanlı döneminde uygulama alanı bulan İslam Hukuku hükümlerine
göre yapılan uygulama ve son olarak İtalyan Ceza Hukukundan esinlenerek
hazırlanan ve 1 Mart 1926 yılında TBMM’de kabul edilen TCK’ya kaynaklık
etmesi bakımından İtalyan Hukukundaki uygulamaya değineceğiz.

1.1.2. Roma Hukukunda

Bir devrin en güçlü imparatorluğu olan Roma’da, zamanla gerileyen ahlaki

yapı ve buna bağlı gelişen ahlaki çöküntü sebebiyle aile reisinin gücü zayıflamış ve

4
Kılıç Abbas, Cinsel Hâkimiyet Ve Yeni Türk Ceza Kanunu’nda Cinsel Saldırı Suçu, TBB Dergisi, s. 78,
2008, s. 173.

6
toplumda yayılan cinsel serbesti düşüncesi bir süre sonra çarpık ilişkiler yaşanmasına
sebebiyet vermiştir. Roma hukukunda 8. yüzyıl öncesine kadar ahlaka karşı olarak
işlenen suçlar, kelime anlamı magrista olan yönetici sınıfındaki Censorlar ya da aile
babaları tarafından cezalandırılırdı. Bir süre sonra yukarıda belirttiğimiz ahlaki
çöküntünün artması sebebiyle ahlaka karşı işlenen bu suçlar, hazırlanan kanunlara
göre cezalandırılmaya başlanmıştır. Roma devleti, cumhuriyet devrinin sonlarına
doğru eş cinsel ilişkiler, fahişelik ve diğer cinsel suçların yaygınlaşması nedeniyle bu
fiillerin tümünü “adulterium” kapsamında değerlendirerek ahlaki çöküntüye karşı
önlem almaya çalışmıştır 5.

Öte yandan Roma ceza hukukunda, İmparatorluk devrinde ırza geçme bir
köleye karşı işlense bile suç olarak kabul edilmiş ve karşılığında ölüm cezası
öngörülmüştür. Constantinus tarafından yayınlanan emirnamede kadın kaçırma da
suç kabul edilerek yaptırım olarak aynı şekilde ölüm cezası kabul edilmiştir.
Fiili gerçekleştiren kişinin daha sonradan kaçırılan kadınla evlenmek istemesi ya da
kadının bu duruma rıza göstermesi suçlunun ceza almasına mani değildir.
Justinianus dönemindeki kanunlarda ise livata, ırza ve iffete tecavüz niteliğindeki
fiiller suç olarak kabul edilmeye devam etmiştir 6.

Kanuna göre zina, çok evlilik ve yakın akrabalar arasındaki ahlak eksikliği
suç olarak sayılmış ve ceza öngörülmüştür. Roma Hukuku Dönemi hukuk kurallarına
genel olarak bakıldığında çocuklara karşı gerçekleştirilen cinsel içerikli suçlara karşı
cezai yaptırım belirlenmemiş, ayrım yapılmamıştır. Yukarıda belirttiğimiz üzere
ensest ilişki bir başka deyişle akrabalar arasındaki ahlak eksikliğinden meydana
gelen ilişki ise suç olarak kabul edilmiş ve kanunda yer almıştır 7.

Roma İmparatorluğu döneminde ırza geçme, bir dönem kişinin hürriyetine

karşı yapılan bir suç sayılmış, ceza olarak ise failin mal varlığının 3/1‘inin mağdura

5
Şişman Sefa, Cinsel Saldırı Suçu, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Ana
Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya , 2010, s. 7-8., ayrıca bkz. Tamer Diler, Agustus Çağında
Cinsel Suçlar ve Lex Iulıa De Adulteriis Coercendis, Homer Kitapevi, İstanbul, 2007, s. 14. 5Şişman
6
Şişman, a.g.e, s. 9., ayrıca bkz; Okandan Recai Galip, Umumi Hukuk Tarihi Dersleri, Fakülteler
Matbaası, İstanbul, 1952, s. 478.
7
Şarman Ceren, Türk Ceza Kanunu’nda Çocukların Cinsel İstismarı Suçu, Yüksek Lisans tezi İstanbul
2002, s. 4.

7
verilmesi olarak öngörülmüştür8. Ancak daha sonra, patriyarkal aile
(babaerkil aile) teşkilatındaki şeref duyguları sebebiyle ırza geçme suçunun cezası
değiştirilerek ölüm cezasına dönüştürülmüştür9.

Görüleceği üzere Roma hukukunun temelinin teşekkül ettiği dönemlerde

cinsel içerikli suçlara özel bir önem atfedilerek, en ağır ceza olarak kabul edilen
ölüm cezası öngörülmüştür.

1.1.3. İslam Hukukunda

İslam hukukunda cinsel suçlar denildiğinde ilk akla gelen zinadır.

Genel anlatımıyla zina; herhangi bir evlilik veya helal kılınan başka bir bağlantı
olmaksızın erkekle kadının kendi istekleriyle cinsel ilişkiye girmeleridir. Diğer bir
deyişle; evli olan erkek veya kadının, eşinden başka biriyle kendi rızasıyla kurmuş
olduğu cinsel ilişki anlamına gelmektedir. Öte yandan cinsel dokunulmazlığa karşı
suçlar ayrı bir suç türü olarak düzenlenmeyip doğrudan zina suçu kapsamında
değerlendirilmiştir.

Çocukların cinsel istismarı suçlarında fâiller genelde yetişkin olmakla birlikte

yaşça büyük olan çocukların kendilerinden küçük çocuklara karşı cinsel istismarda
bulunduğu haller de mevcuttur. Burada fâil çoğunlukla erkek çocuklar iken mağdur
kız veya erkek çocuklar olabilmektedir. Klasik İslâm hukuku eserlerinde erkek
çocukların kız çocuklarını cinsel istismarlarında fiilin tekrarını önlemek açısından
ta’zir cezasının yanında ilişki neticesinde kız çocuğunun bekâretinin izale olup
olmaması durumu da dikkate alınarak faili mehir ödemekle de sorumlu tutulmuştur.
Erkek çocukların kız çocuklarla cinsel birliktelik yaşaması durumunda ceza
ehliyetleri olmadığı için her ikisi de had cezasından muaftır. Erkek çocuk bu
durumda mehir ödemekle sorumlu tutulur. Çocuk bu mehri, varsa öncelikle kendi
malından karşılar. Kızın cinsel birlikteliğe rıza gösterip göstermemesi suçun oluşumu
açısından önem teşkil etmemektedir.

8
Yarsuvat Duygun, Mukayeseli Hukukta Cinsi Suçlar Ve Müeyyideleri İstanbul Üniversitesi Hukuk
Fakültesi Mecmuası, c.30, s.1, 1964, s. 115-116.
9
Dönmezer Sulhi, Ceza Hukuku Hususi Kısım 3, İstanbul, Sulhi Garan Matbaası, c.3, 1961, s.30.

8
 Cinsel birleşme haricindeki durumlarda ise fiil suç olarak kabul edilmekle
beraber, zina kapsamında görülmediğinden had gerektirmez. Örneğin erkeğin cinsel
organını kadının bacakları arasına yerleştirmesi, elbisenin üzerinden cinsel organların
temas ettirilmesi, yabancı bir kadınla erkeğin baş başa kalması, öpüşmeleri,
sarılmaları, bir örtü altında çıplak veya giyinik vaziyette olmaları İslâm ceza
hukukunda ta’zir gerektiren cinsel nitelikli suçlar arasında kabul edilmektedir. Ta’zir
gerektiren bu tür cinsel nitelikli suçlar yetişkinler arasında meydana geldiğinde
çoğunlukla karşılıklı rıza içerisinde gerçekleşmektedir. Fiziksel ve zihinsel açıdan
gelişimlerini tamalamayan çocuklara karşı işlendiğinde ise cinsel istismar söz konusu
olmaktadır. Çocukların bahsi geçen şekillerde istismarı da yine İslâm ceza hukuku
açısından ta’zir gerektirmektedir. Ta’ziri belirleme yetkisine sahip olan devlet
başkanı veya devletin yetkili kıldığı hâkim çocukların cinsel istismarına uygulanacak
cezayı belirlerken fâilin durumunun yanında mağdur çocuğun uğradığı bedensel ve
zihinsel zararın boyutunu da göz önünde bulundurmalıdır 10.

Zinanın kişiye ceza yüklediği kitap, sünnet ve icmâ 11 ile sabittir. Kur’an-ı
Kerim, muhataplarını zinadan daha ileri giderek zinaya götürecek davranışlardan da
uzak durulması gerektiğini vurgulamış ve zinanın mahiyetini açıklayarak açık
şekilde insanlara yasaklamıştır 12. Zinayı suç olarak kabul eden Kuran-ı Kerim doğal
olarak bu suça karşılık ceza öngörmüştür13. Hz. Peygamber de çeşitli olaylar ile
zinanın haram ve uygunsuz bir fiil olduğunu belirtmiş, insanları bu fiilden ve bu fiile
yönlendirecek ortamlardan dahi uzak tutacak tedbirler ortaya koymuştur14.

10
Köse Üzeyir, İslâm Ceza Hukuku Açısından Çocuklara Yönelik Cinsel İstismar, Sosyal Bilimler
Dergisi, c.8, s.16, 2018, s. 325.
11
Sözlükte “birleştirmek, derleyip toparlamak, bir işi sağlam yapmak, azmetmek, bir konuda fikir
birliği etmek” gibi anlamlara gelen icmâ, Kur’an’da yer almamakla birlikte bu masdardan türetilmiş
kelimeler dört yerde sözlük manasıyla geçer (Yunus 10/71; Yusuf 12/15, 102; Taha 20/64).
Hadislerde kelime daha çok “niyet etme” anlamında kullanılmıştır. İcmâ nın dinî literatürde
kazandığı terim anlamı kelimenin sözlük anlamından bağımsız olmayıp fıkıh usulünde icmâ ana
hatlarıyla, “Muhammed ümmetinin (müçtehitler) onun vefatından sonraki herhangi zamanda dinî
bir meselenin hükmü üzerinde fikir birliği etmeleri” şeklinde tanımlanır.
12
İsra, 17/32
13
Nisa, 4/15, Nur, 24/2
14
Köse , a.g.e., s. 318.

9
 Osmanlı devletinde cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlarda, İslam
hukuku ilke ve esasları doğrultusunda hadım cezası uygulanıyordu ancak hadım
cezası Tanzimat dönemiyle birlikte yerini hapis cezasına bırakmıştır. Halen
günümüzde bir takım gelişmiş ülkeler cinsel suçlarda Osmanlı kanunnamelerinde
olduğu gibi hadım cezası uygulamaktadır. Belirtmek gerekir ki, Osmanlı Devletinde
uygulanan hadım cezası cerrahi usullerle gerçekleştirilirken günümüzde kimyasal
hadım diğer bir deyişle kimyasal kastrasyon tekniği uygulanmaktadır. ABD’nin
bazı eyaletleri, Polonya, Endonezya, Güney Kore ve Rusya gibi bir takım ülkeler,
ülkelerinde işlenen cinsel suçlar sebebiyle hadım cezasına başvurmaktadır.
Gerçekleştirilen kimyasal hadım yönteminde penis ya da testislerin kesilmesi durumu
söz konusu değildir. Bu yöntemde çeşitli kimyasallar kullanılarak gerçekleştirilen
hadım etme işleminde kişiye belirli süreyle ilaç verilmektedir. Tedavide uygulanan
haplar ve diğer mahiyetteki ilaçlar sayesinde cinsel nitelikli eylemde bulunan
suçlunun testosteron hormonu azaltılarak cinsel isteği ortadan kaldırılmaktadır.

İslam hukuku eserlerinde zina, homoseksüellik yahut lezbiyenlik gibi

konuların aksine çocuklara yönelik cinsel istismar konusu müstakil bir başlık ile ele
alınmamıştır. Bahsi geçen suçlarda mükellefiyet şartı göz önünde bulundurulmuş,
gerekli şartlar oluştuğunda fail hakkında ceza öngörülmüştür. Mükellefiyetin şart
olarak sunulması çocuğun mağduriyetini sabitleştirmiş ve haklarının koruma altına
alınmasını sağlamıştır 15.

İslam hukukunda çocuğun mağdur sayılmasının yanında, failin taşıdığı çeşitli

unsurlar hakkında araştırma yapılması uygun görülmüştür. Çocukla tam olarak cinsel
temas gerçekleşmiş ise zina cezası olan "had" cezası verilir. Evli ise recm edilir,
bekar ise 100 sopa vurulur. Diğer yandan failin pedofili olması bu cezaları
düşürebilir 16.

Kanaatimizce; gerek cinsel istismara maruz kalan çocuğun ve buna bağlı

olarak yakınlarının yaşamış olduğu mağduriyetin giderilmesi, gerekse de suçun
henüz işlenmemiş olduğu hallerde fail açısından caydırıcılığın sağlanması

15
Köse, a.g.e., s. 7.
16
Merginani, el Hidâye, Çeviren: Hüsamettin Vanlıoğlu/ Abdullah Hiçdönmez/ Fatih Kalender/ Emin
Ali Yüksel 2014, İstanbul, c.2, s.103-104

10
açısından, ülkemizde de kimyasal hadım uygulanması isabetli olacaktır. Zira
kanunlar toplumun vicdanını yansıtan yazılı metinler olup, özellikle nitelikli cinsel
istismar eylemleri karşılığında verilen hapis cezalarının, mağduriyetlerin giderilmesi
açısından yetersiz kaldığı açıktır.

Fail gerçekleştirdiği ilk cinsel istismar eylemi ile esasen, bünyesinde

barındırdığı tehlikeli ruh halini ortaya koymuş bulunmaktadır. Gerekli hapis
cezasının tatbikinden sonra tekrar toplum içinde yaşamaya devam edecek olan
böylesi bir kişinin, tabiri caizse patlamaya hazır bir bomba gibi toplum içerisinde
bekletilmesinin yeni mağduriyetlere kapı araladığı sabit bir hususken, yalnızca
kimyasal hadım yöntemi ile yeni mağduriyetler önlenebilecektir. Bu açıdan
bakıldığında cinsel istismar suçunu; hırsızlık, kasten yaralama gibi adi nitelikteki
suçlarla bir tutmak doğru bir yaklaşım olmayacaktır zira bahsedilen adi suçlar
faildeki psikolojik ve ruhsal bozukluktan kaynaklanmayan suç tipleridir. Oysa ki
savunmasız durumdaki bir çocuktan cinsel açıdan faydalanma hissi, bir ruh hali
bozukluğu ve tehlikeli bir insan yapısına işaret ediyor olup, tekrarının gerçekleşmesi
diğer suçlara göre daha muhtemeldir.

1.1.4. İtalyan Hukukunda

Bilindiği üzere TCK 1926 tarihinde, 1899 tarihli İtalyan Kanunu esas alınarak
hazırlanıp TBMM ‘de kabul edilen ceza kanunudur. İtalyan Ceza Kanununun esas
alınmasının sebebi pek muhtemeldir ki bu kanunda düzenlenen suç ve ceza
prensibinin Türk Hukuku sistematiğine en yakın görüleni olmasıdır. Bu açıdan ceza
kanunumuzda düzenlenen cinsel istismar suçunun, kanunumuza dayanak olan İtalyan
Ceza Hukukundaki düzenlemesini incelemek yerinde olacaktır.

İtalyan Ceza Kanununda cinsel suçlar 6 maddede düzenlenmiştir. İlk madde

olan 609 bis maddesinde genel düzenleme olan cinsel saldırı suçu hüküm altına
alınmıştır. Bu madde gereği; cebir, tehdit ya da otoritenin kötüye kullanılmasıyla bir
başka kişiyi cinsel davranışlarda bulunmaya ya da bu eylemlere maruz bırakırsa 5
yıldan 10 yıla kadar hapisle cezalandırılır.

11
 ‘’1) Fiil sırasında mağdurun fiziksel veya psikolojik zayıflığından
yararlanarak,

2 ) Failin kendisi yerine başka bir kişiymiş gibi mağduru aldatarak bir
başkasını cinsel davranışlar yapmaya veya bunlara katlanmaya iten kişi de aynı
ceza ile cezalandırılır. Fiilin hafifliği hâllerinde ceza üçte ikisine kadar indirilir.”

Bu maddede, çocuklarla ilgili bir düzenleme olmadığını görmekle beraber,

maddenin devamı olan 609ter maddesi suçun ağırlaştırıcıtıcı nedenlerini çocuğun
yaşına göre hüküm altına almaktadır. Düzenleme TCK m.103teki ağırlaştırıcı
nedenlere benzemektedir. Bu maddeye göre; “609bis maddesindeki fiiller,

1)14 yaşını bitirmemiş kişilere karşı,

2)16 yaşını bitirmemiş kişilere karşı olup da üstsoy, ebeveyn, evlat edinen
veya vasi tarafından işlendiğinde,

3) Fiil ağır şiddetle veya hareketlerin tekrarlanması nedeniyle fiilden dolayı

küçüğe ağır bir zarar meydana gelmişse, hapis cezası 6 yıldan 12 yıla kadardır. Fiil,
10 yaşını bitirmemiş kişilere karşı işlenmişse ceza 7 yıldan 14 yıla kadardır.”

609bis maddesinde öngörülen hâller dışında üstsoy, ebeveyn, evlat edinen,

onunla birlikte yaşayan, vasi veya bakım, terbiye, eğitim, gözetim veya nezaret
nedeniyle küçüğün bırakıldığı başka bir kişi veya bu kişiyle birlikte yaşayan kişi
pozisyonuna ilişkin yetkilerini kötüye kullanarak 16 yaşını bitirmiş küçükle cinsel
davranışlarda bulursa 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

609bis maddesinde öngörülen hâller dışında 13 yaşını bitirmiş bir küçükle

cinsel davranışlarda bulunan küçük; aralarındaki yaş farkı üçü aşmıyorsa
cezalandırılamaz. Fiilin hafifliği hâllerinde ceza üçte ikiye kadar indirilir. Mağdur,
10 yaşını bitirmemişse 600ter maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen ceza
uygulanır.”

Çocuklara yönelik bir diğer önemli düzenleme ise 609quater maddesinde yer
almıştır. Bu düzenlemeye göre; “Her kim, 609bis maddesinde öngörülen hâller
dışında,
12
 1 ) Fiil anında 14 yaşını bitirmemiş kişiyle,

2 ) Üstsoy, ebeveyn, evlat edinen veya onunla birlikte yaşayan kişi, vasi veya
bakım, terbiye, eğitim, gözetim veya nezaret nedeniyle küçüğün bırakıldığı başka bir
kişi veya bu kişiyle birlikte yaşayan kişi olup da, 16 yaşını bitirmemiş kişiyle
cinsel davranışlarda bulunursa 609bis maddesinde belirlenen cezayla cezalandırılır.

Görüleceği üzere madde metninin içeriği ile Türk Ceza Kanunundaki

düzenleme paraleldir. Öte yandan maddeyi incelediğimizde önceki 609bis ve 609ter
maddelerinden farklı olarak burada iradeyi sakatlayan herhangi bir unsur olmadan
gerçekleşen cinsel eylemler söz konusudur. TCK ile kıyasladığımızda, bu
maddede de aile bireyleri ve çocuk üzerinde nüfuzu olabilecek bakım, gözetim
yükümlülüğünü haiz olan şahıslar tarafından bu cinsel eylemlerin
gerçekleştirilmesinin ağırlaştırıcı neden olarak düzenlenmiş olduğunu
görmekteyiz. Ayrıca bu maddede mühim olan bir diğer husus ise, iki çocuğun
aralarındaki yaş farkı üçü aşmadığı takdirde cezalandırılmayacağıdır 17.

1.2. ULUSLARARASI METİNLERDEKİ DÜZENLEMELER

Hukukun işlevlerinden birisi de, kendilerini savunma ve anlatabilme kudreti

diğer kimselere nazaran daha az olan kimseleri korumaktır. Bu açıdan sıralama
yapıldığında çocuklar listenin başında yer alır. Adaleti sağlayabilmek adına
çocukların özel olarak korunması gerek Anayasa gerekse de uluslararası metinlerde
düzenlenip güvence altına alınmıştır. Türkiye bu kapsamda birden fazla uluslararası
belgeye taraf olarak korumayı en üst seviyede tutmayı hedeflemiştir. Şöyle ki; 1959
BM Çocuk Hakları Bildirisi, 20 Kasım 1989 Çocuk Hakları Sözleşmesi, 1996
Avrupa Çocuk Haklarının Kullanımı Sözleşmesi gibi uluslararası belgelerin yanı sıra
10 Eylül 2011 tarih ve 28050 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
Avrupa Konseyi Çocukların Cinsel Sömürü ve İstismara Karşı Korunması
(Lanzarote) Sözleşmesi de Türk Hukuku açısından önemli sayılan yapı taşı
mahiyetinde bir belgedir.

17
Seçkin Damla, 2018, Çocukların Cinsel İstismarı Suçu, Yüksek Lisans Tezi, Çankaya Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, s. 43-46.

13
 1.2.1. 1924 Tarihli Cenevre Çocuk Haklari Bildirgesi

Çocuk hakları alanında uluslararası bağlamda atılan ilk adım, beş maddeden
oluşan Cenevre Çocuk Hakları Bildirgesi’dir. Bu metinde çocukların doğal
gelişimine olanak sağlanması, çocukların sağlıklı şekilde gıda madde temini,
hastalıklarının tedavisi, doğal afet durumunda yapılacak yardımın ilk olarak çocuğa
ulaşması, çocuğun her tür istismara karşı savunulması ve eğitilmeleri gerektiği
düzenlenmiştir. Bildiri 26.09.1924 tarihinde Milletler Cemiyeti tarafından kabul
edilmiş olup, ülkemizce 1928 yılında imzalanmıştır. Ancak İkinci Dünya Savaşı’nın
başlaması, Milletler Cemiyeti’nin geçerliliğini yitirmesi sonucu bildirgenin herhangi
bir yaptırım gücü kalmamıştır18.

1.2.2. Birleşmiş Milletler Çocuk Haklari Bildirgesi

Birleşmiş Milletler’in kurulmasıyla birlikte çocukların vücut bütünlüğü ve

cinsel dokunulmazlıklarının korunmasına ilişkin konuları incelemek üzere “Sosyal
Sorunlar Meclisi” oluşturulmuştur. Sosyal Sorunlar Meclisi yaptığı bir toplantıda
yukarıda belirttiğimiz ve Milletler Cemiyetinin dağılmasıyla birlikte yaptırım gücü
kalmayan Cenevre Çocuk Hakları Bildirgesi’nin yeniden düzenlenmesine karar
vermiştir. Üye devletlerden de alınan görüşler doğrultusunda yeniden düzenlenen
Bildirge 20 Kasım 1959 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda oy birliği ile
kabul edilmiştir. Bahse konu bildiride çocukların her türlü ihmalden korunarak
sağlıklı gelişimlerinin sağlanması, onların yetişkinlerden tamamen ayrı fiziksel,
fizyolojik, davranma ve psikolojik özelliklerinin bulunduğu, hiç durmaksızın
büyüme ve gelişme gösterdikleri anlayışının toplumda yer edinmesi gerektiği,
çocukların bakımı ve gelişiminin yalnızca ailelere yüklenebilecek bir sorumluluk
olmayıp esasında bir toplum problemi olduğu, kültürel ve bilimsel yaklaşımlarla
herkesin bu sorumluluğu bir parça üzerine alması gerektiği düşüncesinin yerleşmesi
amaçlanmıştır 19.

18
Kurt Lale Sevil, Çocuk Haklarına İlişkin Temel Uluslararası Belgeler Ve Türkiye Uygulaması, Sosyal
Politika Çalışmaları Dergisi, 2016, s. 36., s.104.
19
Kurt, a.g.e., s. 105.

14
 1.2.3. Çocuk Haklarina Dair Birleşmiş Milletler Sözleşmesi

Bu sözleşme esasen, hukuki yaptırımı olmayan ve bir takım genel ilkelerin

belirlenmesinden ibaret olan 1924 Cenevre Çocuk Hakları Bildirisi ve 1959
Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Bildirisini sağlam bir hukuki zemine kavuşturma
amacıyla hazırlanmıştır. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 20 Kasım 1989
tarihinde kabul edilmiştir.

Çocuk Haklarına Dair bu sözleşme genel olarak ekonomik, siyasi, kültürel ve

sosyal bütün hakları içine alarak bu hakların aslında ayrılmaz bütünün parçaları
olduğunu vurgulamaktadır. Toplamda 41 maddeden oluşan haklar “ Yaşama,
Gelişim, Korunma ve Katılım hakları” olmak üzere 4 ana kategoride
düzenlenmektedir. Sözleşmenin 3. maddesine göre; çocuklarla ilgili yapılan her türlü
düzenlemede temel alınması gereken düşünce, çocuğun üstün yararıdır.

Konumuzla ilişkisi açısından değerlendiriliğinde cinsel içerikli eylemler,

sözleşmenin 19, 34 ve 39. Maddelerinde düzenlenmiştir. Şöyle ki;“ Bu Sözleşme’ye
Taraf Devletler, çocuğun ana-babasının ya da onlardan yalnızca birinin, yasal vasi
veya vasilerinin ya da bakımını üstlenen herhangi bir kişinin yanında iken bedensel
ve zihinsel saldırı, şiddet veya suistimale, ihmal ya da ihmarkar mumameleye, ırza
geçme dahil her türlü istismar ve kötü muameleye karşı korunması için; yasal, idari,
toplumsal, eğitsel bütün önlemleri alırlar. Bu tür sağlığa kavuşturma ve toplumla
bütünleştirme çabaları, çocuğun sağlığını, özgüvenini ve saygınlığını geliştirici bir
ortamda gerçekleştirilir.” ( madde 39 )

“Taraf Devletler, çocuğu, her türlü cinsel sömürüye ve cinsel istismara karşı
koruma güvencesi verir. Bu amaçla Taraf Devletler özellikle;

1) Çocuğun yasadışı bir cinsel faaliyete girişmek üzere kandırılması veya

zorlanmasını,

2) Çocukların fuhuş ya da diğer yasadışı cinsel faaliyette bulundurularak

sömürülmesini,

15
 3) Çocukların pornografik nitelikteki gösterilerde ve malzemelerde
kullanılarak sömürülmesini, Önlemek amacıyla ulusal düzeyde ve çok taraflı
ilişkilerde gerekli her türlü önlemi alır.” ( madde 34 )

“Bu tür koruyucu önlemler; burada tanımlanmış olan çocuklara kötü muamele
olaylarının önlenmesi, belirlenmesi, bildirilmesi, yetkili makama havale edilmesi,
soruşturulması, tedavisi ve izlenmesi için gerekli başkaca yöntemleri ve uygun
olduğu takdirde adliyenin işe el koyması olduğu kadar durumun gereklerine göre
çocuğa ve onun bakımını üstlenen kişilere, gereken desteği sağlamak amacı ile
sosyal programların düzenlenmesi için etkin usulleri de içermelidir" 20. ( madde 19/2)

Görüleceği üzere sözleşmede; çocuğun karakterini tam ve olması gerektiği

şekliyle geliştirebilmesi, yine toplumda herkesten bağımsız olarak kişisel bir yaşam
sürdürebilmesi amacıyla her yönüyle eğitilmesi, toplumun ana yapısı olan ve tüm
üyelerinin özellikle de çocukların gelişmeleri ve refahı için doğal ortamı oluşturan
ailenin toplum içinde kendisinden beklenen yükümlülükleri gerçek anlamda
yapabilmesi için gerekli yöntem ve desteği görmesi, çocuklara özel anlamda ilgi
göstermenin mecburiliği, çocukların gerek fiziksel gerekse zihinsel açıdan tam
ergenliğe ulaşmamış olması sebebiyle doğumdan sonra olduğu kadar, doğumdan
önce de uygun kanuni korumayı içeren özel güvence ihtiyacı gibi temel başlıklar
düzenlenerek hükme bağlanmıştır.

1.2.4. 1976 Tarihli Medeni Ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararasi

Sözleşme

Birleşmiş Milletler Medenî ve Siyasî Haklar Sözleşmesi, BM Genel

Kurulunda 16 Aralık 1966 tarihinde imzaya açılmış ve 23 Mart 1976 tarihinde
yürürlüğe girmiştir. Ülkemiz, sözleşmeyi 15 Ağustos 2000 tarihinde
imzalamıştır. Sözleşme, 18 yaşından küçük bireylerin her türlü şiddet ve suistimale
karşı korunmasını düzenlemektedir.

20
Unicef , Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme , 1989, m.19 m. 34 ve m. 39.

16
 Nitekim Sözleşmenin 24. Maddesinde;

-“Her çocuk, ırk, renk, cinsiyet, dil, din, ulusal ya da toplumsal köken,
mülkiyet ya da doğum bakımından hiçbir ayrım gözetilmeksizin, reşit olmayan kişi
statüsünün gerektirdiği koruma tedbirlerinin ailesi, toplumu ya da devleti tarafından
alınması hakkına sahiptir.

-Her çocuk, doğumdan hemen sonra nüfus kütüğüne kaydedilerek ve bir isme
sahip olacaktır.

-Her çocuğun bir vatandaşlık kazanma hakkı vardır." Şeklinde madde

eklenerek, çocuğun sahip olduğu haklar açısından genel çerçeve belirlenmiştir.

1.2.5. Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi

Avrupa Konseyi bünyesinde hazırlanarak 23 Kasım 2001 tarihinde

Budapeşte’de imzaya açılan ve 1 Temmuz 2004 tarihinde yürürlüğe giren “Sanal
Ortamda İşlenen Suçlar Sözleşmesi" ülkemiz tarafından 10.11.2010 tarihinde
imzalanıp 02.05.2014 tarihinde kabul edilmiştir.İnternet ve bilgisayar ağları
aracılığıyla işlenen suçlara ilişkin ilk uluslararası Sözleşme olanbelge, özellikle telif
haklarının ihlali, bilgisayarla bağlantılı sahtecilik, çocuk pornografisi ve güvenlik
ağlarının ihlali konuları üzerine odaklanmaktadır.

Sanal ortamda işlenen suçların ortak tanımlarının yapılmasını, bu alanda

ülkelerin maddi ceza hukuku unsurlarını uyumlu hale getirmeyi, suçların
soruşturulması ve kovuşturulması için gerekli olan yerel ceza usul hukuku yetkilerini
sağlamayı ve etkin bir uluslararası işbirliği rejimi oluşturmayı amaçlayan söz konusu
Sözleşme, küresel düzeyde etkilere sahip bir hukuki belgedir.

Budapeşte Sözleşmesi adıyla da anılan ve siber ortamda özgürlüklerin, insan

haklarının ve güvenliğin korunması ile risklerin azaltılmasına ilişkin kabul edilmiş

17
tek uluslararası rehber olan belge, hükümetlerin vatandaşlarını korumasına yönelik
önemli bir araç niteliğindedir 21.

1.2.6. Avrupa Konseyi Çocuklarin Cinsel Suistimale Ve Cinsel

İstismara Karşi Korunmasina Dair Sözleşmesi

Lanzarote Sözleşmesi, 2005 yılında oluşturulan Çocukların Cinsel İstismar ve

Sömürüye karşı Korunmasına İlişkin Uzmanlar Komitesi tarafından Türkiye’de dahil
Avrupa ve diğer ülkelerdeki kanuni düzenlemeler, olumlu faaliyetler, suça ilişkin
bilimsel makaleler ve diğer araştırmalar dikkate alınarak 25 Ekim 2007 tarihinde
imzaya açılıp, 1 Temmuz 2010 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Ülkemiz açısından ise 7
Aralık 2011 tarihinde onaylanan Lanzarote Sözleşmesi 1 Nisan 2012 tarihinde
yürürlüğe girmiştir.

Sözleşme maddeleri genel olarak çocuğa yönelik cinsel istismar ve sömürüyü

önlemeyi, cinsel suç mağduru çocukları korumayı, çocuklar açısından adaleti
sağlamayı ve suç faillerine cezai takibatı içermektedir 22.

Çocukların cinsel bütünlüğünü korumaya yönelik maddi ceza hukuku

hükümleri sözleşmenin 18-23. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Bu bağlamda
özellikle cinsel istismar başlıklı 18. maddeyi incelediğimizde;

‘’1) Tarafların her biri, aşağıdaki kasti davranışların suç teşkil etmesinin
sağlanması için gerekli yasal veya diğer tedbirleri alacaktır:

a) ulusal yasanın ilgili hükümlerine göre cinsel faaliyet için yasal yaşa
ulaşmamış bir çocukla cinsel faaliyetlerde bulunmak;

b) çocukla aşağıdaki koşullarda cinsel faaliyetlerde bulunmak;

– baskı, zorlama, tehdit kullanılması veya,

21
TBMM 24. Yasama Dönemi ve 3. Yasama Yılı, Sıra Sayısı: 380, Sanal Ortamda İşlenen Suçlar
Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı Ve Dışişleri Komisyonu
Raporu
22
http://www.mhpkadinkollari.org/index.php?sayfa=20

18
 – aile içi de dahil olmak üzere, tanınmış bir güven, otorite veya nüfuzun
suistimal edilmesi veya,
– çocuğun, zihinsel veya fiziksel bir engeli veya bağımlı durumda olması
nedeniyle, özellikle zayıf durumunun suistimal edilmesi.

2) Yukarıdaki bentin uygulanabilirliği maksadıyla, taraf Devletlerden her

biri, çocukla hangi yaşın altında cinsel faaliyetlere girişilemeyeceğine karar
verecektir.
3) Madde 1.a hükmünün, küçük yaştaki çocuklar arasındaki karşılıklı rızaya
bağlı cinsel faaliyetleri düzenleme amacı bulunmamaktadır.

Görüleceği üzere özellikle 3. fıkrada belirtilen durum dikkat çekicidir.

Sözleşme; küçük yaştaki çocuklar arasında karşılıklı rızaya dayanan cinsel
faaliyetleri ayrı tutarak bu alanı bir açıdan, taraf Devletin kendi takdirine bırakmakta
ve gerekli yasal düzenlemeler açısından ruhsat sağlamaktadır. Bu durum, yetişkinler
tarafından çocuklara yönelen cinsel içerikli eylemler ile çocukların kendi aralarında
gerçekleştirdiği cinsel içerikli eylemler arasında önem ve vahamet sıralaması
bulunduğunun uluslararası bağlamda kabul edildiği anlamına gelmektedir ki,
çalışmamızda da bu yönde belirttiğimiz üzere çocuklar arası bir takım eylemlerin
ayrı bir düzenleme konusu yapılması elzemdir. Sonuç olarak Sözleşme genel manada
taraf Devletlerin çocukalara yönelik cinsel bütünlüğü ve vücut dokunulmazlığını
ihlal eden fiillere karşı izlemesi gereken yollar hakkında rehber niteliğinde bir
düzenleme olarak karşımıza çıkmaktadır.

19
 İKİNCİ BÖLÜM

2. ÇOCUKLARA KARŞI CİNSEL İSTİSMAR SUÇU

Yukarıda kısaca belirttiğimiz üzere incelememizin konusunu, günümüzde

çevremizden ve medyadan sıklıkla duymaya alışkın olduğumuz, çoğu zaman
toplumda infial yaratacak şekilde gerçekleşen ve ölüme dahi varan sonuçlara sebep
olan, faildeki cinsel dürtülerin mağdur çocuğun vücut dokunulmazlığını ihlal
edilmesi ile tamamlanan çocukların cinsel istismarı suçudur.

Her ne kadar çocuklara yönelik cinsel istismar içeren eylemlerin yüzyıllardır

var olduğu bilinse de; günümüzde eğitim ve buna bağlı olarak bilinçlenme
seviyesinin artması ayrıca kitle iletişim araçlarının yaygınlık kazanması ile
istenmeyen örnek olayların sürekli göz önünde bulunması gibi çeşitli sebeplerle
suçun mağdurlarının büyük kısmının sessiz kalmayarak hak arayışına girdiği
görülmektedir. Ancak toplumumuzdaki yanlış ve sakat düşünce yapısı sebebiyle
ise bazı mağdurlar toplumdaki konumunu, huzurunu veya kazanmış olduğu itibarı
kaybetme korkusu gibi gerekçelerle suçu gizleme çabasına girmektedir. Bu durum
bazen yıllar sonra ortaya çıkabildiği gibi bazen de mağdurun içine kapanarak yıllar
boyu psikolojik sıkıntılarla baş başa kalmasına sebebiyet vermektedir.

İstismar kavramı Arapça kökenli olup kelime karşılığı en yalın tanımıyla;

birinin iyi niyetini kötüye kullanma, yararlanma, sömürme anlamlarına
gelmektedir 23. Diğer bir tanıma göre ise bireyin vücut bütünlüğüne, kişiliğine ve
manevi iç huzuruna yönelik zarar verici eylemler, istismar olarak adlandırılır 24.

Terminoloji konusunda uluslararası düzeyde bir uzlaşmanın olmayışı,

çocukların cinsel sömürüsü ve istismarı alanında veri toplanmasını ve farklı
biçimlerinin belirlenmesi için yürütülen küresel ölçekteki çabaları olumsuz yönde
etkilemektedir. BM tanımında istismar kavramı, doğrudan çocuğa yönelik eylemlerin

23
Yılmaz Ejder, Hukuk Sözlüğü, Baskı 6, Ankara, Yetkin Yayınevi, 2016, s. 587. Ayrıca bkz.
http://sozluk.gov.tr/
24
Polat Oğuz, Tüm Boyutlarıyla Çocuk İstismarı-Tanımlar , Seçkin Yayıncılık, Ankara, 1.Basım, 2007, s.
93.

20
dışındaki fiilleri de kapsayarak “zor kullanımıyla ya da eşit olmayan veya zorlayıcı
koşullarda, cinsel nitelik taşıyan fiiliya da tehdit içeren fiziksel müdahale” olarak
tanımlamıştır 25.BM tarafından yapılan tanım, bu bölümde anlatılacak olan duygusal
ve ekonomik istismar kavramlarına da uygunluk göstermektedir.

Dünya Sağlık Örgütü ise çocuğun cinsel istismarının ayrıntılı bir tanımını
vermektedir: “Çocuğun cinsel istismarı, çocuğun, tam olarak anlamadığı, onay
vermesinin mümkün olmadığı ya da gelişimsel olarak henüz hazır olmadığından
onay veremeyeceği ya da toplumun yasalarını veya sosyal tabularını ihlal eden bir
cinsel aktivite içinde yer almasıdır." denilmektedir 26.Diğer tanımlamalardan farklı
olarak burada, bir toplumun sosyal yaşantı şekli göz önüne alındığında, bu yaşantıya
aykırılık teşkil eden ilişki şekilleri de çocuğun cinsel istismarı suçuna vücut
verecektir.

Çocukların cinsel istismarı suçunda failler; yaşları gereği, mağdur üzerinde

belirli bir yetki, otorite veya sorumluluk taşıyan yetişkinler olabileceği gibi,
mağdurdandan yaşça küçük olan başka çocuklar da olabilir 27. Kısaca bu suçun faili
yaşı ve cinsiyeti farketmeksizin herkes olabilir. Cinsel istismar suçu özgü suçlar
arasında bulunmamaktadır.

Çocukların korunmasına ilişkin düzenlemeler, gerek iç hukukumuzda gerekse

uluslararası metinlerde karşımıza çıkmaktadır. Şöyle ki; Anayasamızın 41. Maddesi
gereği Devlet "çocukların korunması" ile ilgili önlemleri almak zorundadır. Yine
Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmenin 19. Maddesine göre taraf
Devletler "Çocuğun bedensel veya zihinsel saldırı, şiddet veya suistimale, ihmal veya
ihmalkar muameleye karşı korunması için yasal, idari, toplumsal bütün önlemleri
alırlar." Yine aynı metnin 34. Maddesi de bu korumayı hükme bağlamıştır 28.

25
BM Sekreterliği, “Genel Sekreterin Cinsel Sömürü ve İstismara Karşı Özel Önlemlerle ilgili Bülteni”, 9
Ekim 2003, Bölüm 1
26
Çocuklarin Cinsel Sömürü Ve Cinsel İstismardan Korunmasi İçin Terimler & Kavramlar Kilavuzu,
Uluslararasi Çocuk Merkezi, ECPAT Türkiye 2019, s. 17.
27
Dünya Sağlık Örgütü, Çocuklara Kötü Muamelenin Önlenmesi: Bu Konuda Harekete Geçilmesine ve
Kanıt Toplanmasına Yönelik Bir Kılavuz , 2006 , Trc. Uluslararası Çocuk Merkezi Derneği, s. 10.
28
Aydın Murat, Çocuklarin Cinsel İstismari Ve Reşit Olmayanla Cinsel İlişki Suçu, Ankara, Seçkin
Yayıncılık, 2012, s. 15.

21
 Burada çocuk kavramına açıklık getirmekte yarar vardır. Çocuk kavramı
dönemsel olarak değişik şekillerde tanımlanmış, devletler tarafından bu tanımlara
uygun şekillerde kanunlar düzenlenmiş ve cezalar öngörülmüştür. Türk hukukunda
en yalın anlatımla çocuk kavramı, 18 yaşından küçük olan kişileri ifade eder. Benzer
durum uluslararası metinlerde de sabittir. Şöyle ki; BM Çocuk Hakları Sözlemesinin
1. Maddesine göre " bu sözleşme gereği çocuğa uygulanabilecek olan kanuna göre
daha erken yaşta reşit olma durumu hariç, 18 yaşına kadar her insan çocuk sayılır"
denilerek bu durum hüküm altına alınmıştır 29.

Cinsel istismar suçu, TCK’nın 103. Maddesinde açıkça hükme bağlanmıştır 30.
İlgili kanun maddesi aynen şu şekildedir;

1) Çocuğu cinsel yönden istismar eden kişi, sekiz yıldan on beş yıla kadar
hapis cezası ile cezalandırılır. Cinsel istismarın sarkıntılık düzeyinde kalması hâlinde
üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Mağdurun on iki yaşını
tamamlamamış olması hâlinde verilecek ceza, istismar durumunda on yıldan,
sarkıntılık durumunda beş yıldan az olamaz. Sarkıntılık düzeyinde kalmış suçun
failinin çocuk olması hâlinde soruşturma ve kovuşturma yapılması mağdurun,
velisinin veya vasisinin şikâyetine bağlıdır. Cinsel istismar deyiminden31;

a) On beş yaşını tamamlamamış veya tamamlamış olmakla birlikte fiilin

hukuki anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmemiş olan çocuklara karşı
gerçekleştirilen her türlü cinsel davranış,
.
b) Diğer çocuklara karşı sadece cebir, tehdit, hile veya iradeyi etkileyen başka
bir nedene dayalı olarak gerçekleştirilen cinsel davranışlar, anlaşılır.

29
27/01/1995 tarih ve 22184 sayılı resmi gazete yayınıyla kabul edilen Birleşmiş Milletler Çocuk
Haklarına Dair Sözleşme m.1
30
5237. Nolu Türk Ceza Kanunu, m.103
31
Bu maddenin (1) numaralı fıkrasının (a) bendinde yer alan ‘…tamamlamamış…’ sözcüğü yönünden
(1) numaralı fıkranın birinci ve ikinci cümleleri Anayasa Mahkemesi’nin 26/5/2016 tarihli ve E.:
2015/108, K.: 2016/46 sayılı Kararı ile iptal edilmiş olup, Kararın Resmi Gazete’de yayımlandığı
13/7/2016 tarihinden başlayarak altı ay sonra yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.

22
 2) Cinsel istismarın vücuda organ veya sair bir cisim sokulması suretiyle
gerçekleştirilmesi durumunda, on altı yıldan aşağı olmamak üzere hapis cezasına
hükmolunur. Mağdurun on iki yaşını tamamlamamış olması hâlinde verilecek ceza
on sekiz yıldan az olamaz.

3) Suçun;

a) Birden fazla kişi tarafından birlikte,

b) İnsanların toplu olarak bir arada yaşama zorunluluğunda bulunduğu

ortamların sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle,

c) Üçüncü derece dâhil kan veya kayın hısımlığı ilişkisi içinde bulunan bir
kişiye karşı ya da üvey baba, üvey ana, üvey kardeş veya evlat edinen tarafından,

d) Vasi, eğitici, öğretici, bakıcı, koruyucu aile veya sağlık hizmeti veren ya da
koruma, bakım veya gözetim yükümlülüğü bulunan kişiler tarafından,

e) Kamu görevinin veya hizmet ilişkisinin sağladığı nüfuz kötüye

kullanılmak suretiyle, işlenmesi hâlinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarı
oranında artırılır.

4) Cinsel istismarın, birinci fıkranın (a) bendindeki çocuklara karşı cebir

veya tehditle ya da (b) bendindeki çocuklara karşı silah kullanmak suretiyle
gerçekleştirilmesi hâlinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında
artırılır.

5) Cinsel istismar için başvurulan cebir ve şiddetin kasten yaralama suçunun

ağır neticelerine neden olması hâlinde, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin
hükümler uygulanır.

6) Suç sonucu mağdurun bitkisel hayata girmesi veya ölümü hâlinde,

ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına hükmolunur.

Görüleceği üzere Ceza kanunumuz; eylemin ağırlığı, işleniş şekli, oluşan

mağduriyet ve failin niteliği gibi farklı etkenleri birlikte değerlendirerek, suçun

23
cezasını kademeli olarak tayin etmiştir. Suçun en basit hali olan sarkıntılığın cezası 3
yıldan 8 yıla kadar öngörülmüş iken, maddenin son fıkrasında düzenlenen mağdurun
bitkisel hayata girmesi veya ölmesi durumu müebbet hapis cezası ile hükme
bağlanmıştır.

5237 sayılı kanunumuz, yetişkinler ve çocuklar arasında bir ayırım yaparak,

çocuklara yönelik eylemleri cinsel istismar, yetişkinlere karşı olan eylemleri ise
cinsel saldırı olarak ayrı kategoriler halinde tasnife tabi tutmuştur. Cinsel istismar
teriminin kullanılması uluslararası terminolojinin yansıtılması açısından isabetli
olmuştur32. Zira eski kanunumuzda belirtilen ırz, namus, aile şerefi gibi kavramlar
cinsel bütünlüğü ve dokunulmazlığı tam olarak karşılamamaktadır. Bu açıdan
yapılan değişiklik yerindedir.

Lanzarote Sözleşmesi ve bir çok ulusal hukuk sisteminde yaşıtlar arasındaki

cinsel ilişkiler ile bir çocukla yetişkin arasındaki cinsel ilişkiler arasında ayrıma
gidilmiştir. Zira çocuğun gelişim halindeki yeteneklerini tanıması hakkı olduğunun
kabulü açısından Lanzarote Sözleşmesi, sözleşmeye Taraf Devletlerin bir takım
davranışları suç sayma kuramına istisna getirmiş bulunmaktadır. Bu sebeple
sözleşmede “çocuk ile cinsel aktivitelerde bulunmanın yasak olduğu yaş” veya
“cinsel aktiviteler için yasal yaş” gibi atıflarda bulunulmuştur. Örnek olarak ilgili
sözleşmenin 18/1-a maddesinde düzenlenen " ulusal yasanın ilgili hükümlerine göre
cinsel faaliyet için yasal yaşa ulaşmamış bir çocukla cinsel faaliyetlerde bulunmak "
hükmü örnek olarak verilebilir 33.

27 Mayıs 2014 tarihinde TCK ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına

Dair Kanun Tasarısının TBMM Adalet Komisyonundaki görüşme tutanakların ilgili
kısmı incelendiğinde, dönemin Adalet Bakanı Bekir BOZDAĞ'ın yaptığı giriş
konuşması esasen, cinsel istismar suçu ve öngörülen ceza ile neyin amaçlandığını

32
Gündüz Remzi, Veysel Gültaş, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununda Cinsel Suçlar: Cinsel
Dokunulmazlığa Karşı Suçlar Ankara, Bilge Yay, 2008, s. 122.
33
Avrupa Konseyi Sözleşmeler Dizisi - No. 201, 25.10.2007 tarihli Çocukların Cinsel Suistimal ve Cinsel
İstismara karşı Korunmasına İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi, Lanzarote

24
açıklamaktadır 34. Bu açıklama ışığında yeni düzenlemenin, o dönemde verilen
cezaların suçun önlenmesinde yetersiz olduğunu ve toplumda suçun cezasız kaldığı
algısını yıkmak amacıyla yapıldığı anlaşılmaktadır.

Öte yandan ilgili 103. Madde hükmünde 28/06/2014 tarihli 6545 Sayılı
kanunla ve doğru bir değerlendirme ile değişiklik yapılmıştır. Şöyle ki; mağdurda
meydana gelecek beden veya ruh sağlığının bozulması durumunda artırım gören 6.
Fıkradaki cümle kaldırılarak, düzenleme konusu diğer fıkralardaki cezalarda önemli
artırımlara gidilmiştir. Suçun niteliği itibariyle mağdur üzerinde beden veya ruh
sağlığı bakımından olumsuz bir durumun her durumda oluşacağı aşikar iken bu
durumun ayrı bir düzenleme konusu yapılmasının hukuk mantığıyla bağdaşmaması
sebebiyle düzenlemenin doğru olduğu kanaatindeyiz 35. Nitekim 29 Mayıs 2014
tarihinde TCK ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısının
TBMM Adalet Komisyonundaki görüşme tutanakların ilgili kısmı incelendiğinde,
Prof. Dr. Ümit BİÇER söz alarak; " Biz ruhsal bozulma kavramının hatalı bir kavram
olduğunu defalarca ifade ettik. Bu suç sonucunda ruh sağlığının bozulduğu zaten
herkesin kabul ettiği bir gerçek. Burada ruh sağlığındaki etkilenmenin belki de

34
Bir suça verilecek cezanın miktarı ülkenin sosyal ve kültürel yapısı, ahlaki değerleri, ekonomik
hayatın gereksinimleri göz önünde bulundurularak TBMM tarafından belirlenmektedir. Bu
belirleme, suç ve ceza arasında adalete uygun olarak o suçun toplumda yarattığı infial ve etki,
kişiler üzerinde oluşturduğu tehlike, zarar verenin kişiliği ile verilen zararın azlığı veya çokluğu,
işlenme oranındaki artış veya azalma gibi faktörler de göz önünde bulundurularak yapılmaktadır.
Son dönemde, çocuklara karşı işlenen suçlar, bu suçların cezalarının az olduğu ve bu kişiler
bakımından daha ağır tedbirler uygulanması gerektiği yönünde çeşitli platformlarda görüşler dile
getirilmiştir, cezalara tepkiler ifade edilmiştir. Tasarıyla, bu hususta ayrıntılarını yeri geldiği zaman
konuşacağımız birtakım düzenlemeler getirilmektedir. Bu kapsamda, şunu belirtmem gerekir ki,
tasarıyla, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar yeniden düzenlenmekte ve bu suçlar için öngörülen
cezalar önemli ölçüde artırılmaktadır. Bu düzenlemelerle, gerek toplumumuzda bu suçu
işleyenlerin cezasız kaldıkları düşüncesinin ortadan kaldırılması gerekse çocukların ve kadınların
toplum içinde maruz kaldıkları cinsel şiddete karşı daha da korunaklı hâle getirilmeleri
amaçlanmaktadır. S. 3.
35
23 Kasım 2016 tarihinde Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun Tasarısının TBMM Adalet Komisyonundaki görüşme tutanakların ilgili kısmı incelendiğinde
dönemin Adalet Bakanı Bekir BOZDAĞ söz alarak; "Ceza Kanunu yürürlüğe girdiği zaman, beden ve
ruh sağlığının bozulması hâlinde cezanın artırılacağına ilişkin bir düzenleme vardı. Yani hem cinsel
saldırı veya cinsel istismar suçuna muhatap oluyor, ondan sonra bir de soruyoruz: “Beden ve ruh
sağlığı bozuldu mu, bozulmadı mı?” Yani böyle bir soru sormak gerçekten bir utançtı, doğru bir şey
de değildi. Ne yaptık? Bunu da kaldırdık ve böyle bir suça muhatap olan çocuk olsun, yetişkin
olsun, bunlarla ilgili bir şeyi peşinen yasa kabul etmiş oldu. Yani, bunun bozulduğunu kabul etti ve
bu cezayı artırıcı bir neden olarak düzenlenmişti. Bu artan kısmı temel cezaya yansıttık ve peşinen
kabul ettiğimiz için temel cezaya biz bunu yansıtmış olduk." , s. 7.

25
derecelerini araştırmamız, dereceleriyle ilgili bir incelemeyi önermemiz gerektiğini
ilgililere söyledik." şeklinde beyanda bulunmuştur36.

Öte yandan suçun mahiyeti ve işlenişi itibariyle mağdurda psikolojik

çöküntülere sebep olacağı pek muhtemel olduğundan, mağdurun hakkını araması
aşamasında ikinci kez mağduriyet yaşamaması için, faile uygulanacak olan cezai
hükümlerin dikkatli ve detaylı şekilde hazırlanıp en doğru şekilde tatbik edilmesi pek
mühimdir. Mağdur ve toplumun vicdanına hitap eden, benzer olayların
gerçekleşmesinin önünde set olacak caydırıcı bir cezanın yanı sıra, cezanın ıslah
edici niteliğe de sahip olması gereklidir.

Yine çocuklar arasında yaşanan bir takım eylemler cinsel istismar olarak
kabul edilemez ve edilmemelidir de. Aksi düşünülecek olursa tarafların yapmış
oldukları masumane ve suç kastı içermeyen hareketlerin de cezalandırılması
gerektiği sonucu ortaya çıkacaktır ki bu durum aslında hiç oluşmayan mağduriyetleri
gidermeyeceği gibi yeni sıkıntıların ortaya çıkmasına sebebiyet verecektir. Bu tür
durumları ayırt edebilmek maksadıyla NCCAN'ın ( Amerikan Ulusal Çocuk
İstismarı ve İhmali Merkezi) 1991 yılında yayınladığı şu tanımı baz almak isabetli
olacaktır; " Çocuk ve erişkin arasındaki temas ve ilişki, o erişkinin veya başka birinin
cinsel uyarımı için kullanılmışsa, çocuğun cinsel istismarı olarak kabul edilir. Cinsel
istismar diğer bir çocuk tarafından eğer bu çocuğun diğeri üzerinde belirgin bir gücü
veya kontrolü söz konusuysa veya bariz bir yaş farkı varsa da gerçekleştirilebilir."
Bu tanımdan yola çıkarsak, dışarıdan bakıldığında cinsel istismar gibi gözüken bir
takım eylemlerin cinsel uyarım amacı taşımaması sebebiyle cezalandırılamayacağı
sonucuna ulaşabiliriz 37.

Bu konuda şöyle bir örnek verebiliriz; 12 ve 14 yaşlarında olan erkek suça

sürüklenen çocukların mahallede sek sek oynadıkları ve aralarındaki anlaşma gereği
oyunu kazananın, kaybedenin kalçasına dokunacağı kararlaştırılmış olsun.
Sonrasında oyunu kazanan 12 yaşındaki S.S.Ç, 14 yaşındaki arkadaşının kalçasına
dokunmuştur. Bir dahaki oyunu ise 14 yaşındaki S.S.Ç kazanarak bu kez aynı fiili

36
29 Mayıs 2014 tarihinde TCK ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, s.2.
37
Polat Oğuz, Tüm Boyutları İle Cinsel İstismarı 1/ Tanımlar, 2.Baskı, Ankara, Seçkin Yayınları, 2017, s.
93.

26
arkadaşına karşı kendisi gerçekleştirmiştir. Yukarıdaki tanımı baz alırsak herhangi
bir cinsel tatmin içermeyen, çocuğun kendisini ve vücudunu tanıma çağı olan bir
dönemde yaşamış olduğu ‘öğrenme dürtüsü’ sebebiyle gerçekleştirdiği bu tarz
eylemlerin cezalandırılması hakkaniyete ve kanun maddesinin getiriliş amacına
aykırı olacaktır. Bu sebeple, mevcut somut olayın hal ve şartları doğru bir
değerlendirme ile ele alınarak, tarafların ve toplumun mağduriyetine sebep
olmayacak şekilde kanun maddesi tatbik edilmelidir.

2.1 KAVRAMLAR

2.1.1. Çocuk Kavrami

Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu tarafından 1998 yılında yapılan sözleşmenin

birinci maddesinin metni şu şekildedir; “Sözleşme gereğince çocuğa uygulanabilecek
olan kanuna göre, daha erken yaşta reşit olma durumu hariç olmak üzere, 18 yaşına
kadar her insan çocuk sayılır.“ denilerek çocuk kavramının çerçevesi belirlenmiştir.

Çocuk kavramının tanımıyla ilgili olarak bir diğer düzenleme ise iç

hukukumuzda ele alınmış olup, 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanununun 3/a maddesi
şu şekildedir;

Kanunun uygulanmasında; a) Çocuk: Daha erken yaşta ergin olsa bile, 18

yaşını doldurmayan kişiyi ifade eder, bu açıdan;

1. Korunma ihtiyacı olan çocuk: Bedensel, zihinsel, ahlaki, sosyal ve

duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan, ihmal veya istismar edilen ya
da suç mağduru çocuğu,

2. Suça sürüklenen çocuk: Kanunlarda suç olarak tanımlanan bir fiili işlediği
iddiası ile hakkında soruşturma veya kovuşturma yapılan ya da işlediği fiilden dolayı
hakkında güvenlik tedbirine karar verilen çocuğu ifade eder.’’

1989 tarihli BM Çocuk Hakları Sözleşmesinin ilk maddesi çocuğu şöyle

tanımlar: “Bu sözleşme uyarınca çocuğa uygulanabilecek olan kanuna göre daha
erken yaşta reşit olma durumu hariç, on sekiz yaşına kadar her insan çocuk sayılır.”

27
Bu hüküm, mevcut hukuk sistemimizdeki çocuk tanımından daha dar bir
tanımlamadır zira Türk hukuku istisna getirmeksizin 18 yaşından küçük herkesi
çocuk olarak kabul etmektedir.

1990 tarihli Afrika Çocuğun Hakları ve Refahı Anlaşması (ACRWC) ise

çocuğu şu şekilde tanımlamaktadır : “Bu anlaşmanın amaçları açısından çocuk 18
yaşından küçük her insan anlamına gelir.” Bu tanım Türk hukukundaki uygulama ile
tamamen aynı doğrultudadır.

2007 tarihli Lanzarote Sözleşmesinde, Madde 3(a)’da “çocuğun 18 yaşından

küçük herhangi bir kişi” olduğunu belirtilmiştir.

Bu durumda çocuğun tanımı yapılırken belirtilen maddeler gereğince 18

yaşından küçük olan her insan, çocuk olarak tanımlanır. Çocukluğun başlangıç anı
maddede belirtilmemişken 18 yaşın bitmesi ile sona ereceği hükme bağlanmıştır.
Çocukluk çağının başlangıcın belirlenmesi, sözleşmenin amaçları açısından
önemlidir. Devletler tarafından belirlenen yasaların çocukluk dönemine yani
başlangıç ve bitiş zamanına göre şekil aldığını düşünürsek bu konunun evrensel bir
boyuta ulaştığını ve evrensel bir onaya ihtiyaç duyduğunu anlayabiliriz. Gerçekten de
kişinin belirli hakları kazanması ve bu hakların korunması için çocukluk alt sınır
yaşını ve reşit olma sınırının belirlenmesi mühim bir konudur.

Çocuk Hakları Komitesi tarafından önemle uygulanan diğer bir nokta ise,
devletlerin kendi asgari yaş sınırını belirlerken komite tarafından belirlenen ilkelere
uygun şekilde yaş sınırının belirlenmesi gerektiği hususudur. Komite tarafından
hazırlanan kılavuza göre farklı amaçlarla düzenlenen asgari yaş sınırı ile ilgili bilgi
talep edilmektedir. Kişinin kendisini ve haklarını koruma odaklı olan bu kılavuza
göre konu cinsel haklar olunca daha hassas davranılmalı ve yaş sınırı, çocuğu
koruyacak en uygun şekilde düzenlenmelidir.

Sözleşmenin 1959 tarihli bildirgesinin ön sözünde bulunan ifade dikkatle

incelenmelidir. Buna göre: “çocuğun bedensel ve zihinsel açıdan tam ergenliğe
ulaşmamış olması nedeniyle doğum sonrasında olduğu kadar, doğum öncesinde de
uygun yasal koruma ve özel güvence gereksinimi vardır.“ Daha önce de
bahsettiğimiz üzere sözleşmenin birinci maddesinde çocukluk için bir bitiş noktası
28
belirlenmişken başlangıç anının belirtilmesinden kaçınılmıştır. Sözleşme maddesinin
açık kapı bırakmasından anlaşılacağı üzere çocukluk döneminin başlangıcı her
devletin kendi düzenleyeceği iç hukuk kuralları doğrultusunda belirlenebilir.

Sonuç olarak; Sözleşmenin amaçları doğrultusunda çocuğa uygulanabilir

yasa, daha önce reşit olunduğunu belirtmediği sürece çocukluk dönemi 18. yaş
günü ile sonlanmakta ve kişi reşit hale gelmektedir 38. Örneğin 17 yaşında mahkeme
kararı ile ergin kılınan çocuğa işlenen eylem cinsel istismar değil şartları oluşmuş ise
cinsel saldırı suçuna vücut verecektir. Elbette iç hukukumuzda durum bundan
farklıdır. Hukukumuzda 18 yaşından küçük herkes çocuk sayıldığından, 17 yaşında
mahkeme kararı ile ergin kılınan kişiye karşı işlenen suç, cinsel istismar suçu
kapsamında değerlendirilecektir.

2.1.2. Çocuk Hukuku İle Çocuk Haklarinin Önemi Ve Konusu

Çocuk, çevresine duyarlı ve etkileşim içerisinde olan bir varlıktır. Bu sebeple

meydana gelecek etkileşimin olumlu veya olumsuz yanları çocuğun gelecekteki
kişiliğine yansıyacak ve maruz kaldığı bu olaylara göre şekil alacaktır. Toplum
yapısı ve gelişmişlik düzeyi, bir nebze de çocukluk döneminde maruz kalınan
olaylara göre şekillenen insanlarla oluşacağından doğal olarak bu durum
zamanla devletlere yansıyacaktır. Çocuğa sunulan şartlar, önermeler ve haklar ne
kadar uygun olursa gelecekteki gelişmişlik düzeyi yüksek toplum yapılarını
görmekte o kadar mümkün olacaktır.

Çocuğa duyulan şefkat yalnızca çocuk olduğu için değil, gelecekte toplumu
var eden bireylerden biri olacağı için de olmalıdır. Çocuğun eğitilmesi hakkında
alınan önemler yanında, fizyolojik, zihinsel ve duygusal açından da sahip olduğu
hakların korunması gerekmektedir. Bu koruma ise ancak hukuk kuralları sayesinde
mümkün olabilir.

38
UNICEF, Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeler Uygulamalı El kitabı, 1998, s. 1-4.

29
 2.1.3. Çocuk Hukuku Ve Çocuk Haklari Kavrami

2.1.3.1. Çocuk Hukuku Kavramı

Hukuk; toplumsal yapıyı şekillendiren, koruyup devamlılığını sağlayan ve

düzenleyen yapıdır. Çocuk hukuku ise bu düzenleme ve korumanın çocuğa has
kılınmasını ve sadece çocuğa özgü hakların düzenlenip korunmasını amaç edinir.
Modern sosyal devlet anlayışıyla bakıldığında çocuğun sadece psikolojik ve fiziksel
gibi gelişimleri konusunda ailesini veya çevresini denetlemek amaç olarak
görülmemelidir. Devletin aynı zamanda çocuğun yetenek ve ilgi alanlarını güvence
altına alarak onu geliştirme, ekonomik açıdan güvence altına alma gibi hedefleri de
vardır. Bu durumda çocuk hukuku, çocuğun sadece ebeveyn veya öğretmenleri ile
olan ilişkisini değil bir açıdan da kendisiyle olan ilişkisini düzenleme gücüne
sahiptir.

Çocuk hukuku; kuralları açıklar, yorumlar, boşlukları gidermeye yönelik

öneriler getirir ve aksayan yönlere ilişkin eleştirilerde bulunur. Bu kurallarla çocuk
saygınlığı, özgürlüğü, özgünlüğü ve gelişme gereksinimi dikkate alınarak özel olarak
korunur. Kısacası hukuk sisteminin, yalnızca çocuklara özgülenmiş bölümlerinin
bulunduğu ve çocuğun üstün yararını korumayı hedefleyen kurallar bütününden
oluşmaktadır.

2.1.3.2. Çocuk Hakları Kavramı

Bireyler doğdukları an itibariyle hak ehliyetine sahip olmakla birlikte sağ

doğma şartı ile anne karnında bulunan cenin için de hak ehliyeti söz konusudur.
Çocuk haklarına getirilen korumalar, bulundukları savunmasız konum itibariyle
yetişkinlere nazaran daha dikkatli ve detaylı olarak ele alınması gereken bir husustur.

Hukuk için en temel tanımıyla, toplumu düzenleyen ve devlet yaptırımlarıyla

güçlendirilmiş olan kurallar bütünü diyebiliriz. Hukuk ve hak arasında paralel yakın
bir ilişki vardır. Hak; bir şey yapma veya yapmama yetkisi şeklinde açıklanabilir. Bu
yetkiyi diğer değişle hakkı güvence altına alan ise hukuktur. Çocuğu ilgilendiren
hakları özel bir düzenlemeyle koruma altına alma ise, çocuk hukuku sayesinde
mümkün olmaktadır. Bu sayede çocuğun zihinsel, duygusal, sosyal, ekonomik
30
alandaki hakları güvence altına alınarak çocuğun her açıdan özgün ve güvende
olması maksadıyla gelişim sürecinin tamamlamasına yardımcı olunur 39.

2.2. ÇOCUK İSTİSMARI VE TÜRLERİ

Cinsel istismar eylemlerinin ne şekilde ve ne sebeplerle gerçekleştiği
hususunda gruplandırma yapıldığı takdirde üç kategoride karşımıza çıkacaktır.
Çocuğa karşı yapılan cinsel istismar suçunu ekonomik, fiziksel, duygusal ve en
büyük sorunu teşkil eden fiziksel istismar şeklinde gruplandırmak isabetli olacaktır.

2.2.1. Fiziksel İstismar

İstismar türleri içerisinde tespiti en kolay olan istismar şekli olarak

görülebilir. Çocuklar üzerinde psikolojik etkileri yanında özellikle fiziksel etkiler
bırakması hatta bazı durumlarda ölüme kadar yol açması, fiziksel istismar türünün
tehlikesini görmek için yeterlidir. Bu istismar şekli çocuk üzerinde ilk olarak fiziksel
olmakla birlikte daha sonrasında duygusal yönde de olumsuzluklara yol açacaktır 40.

Gençlik döneminde fiziksel istismarla birlikte ortaya çıkan duygusal eksiklik

ve güvensizliğin sonucunda, genç bireylerin yoğun kaygı ve depresyon dönemi
geçirdikleri yapılan çalışmalarla saptanmıştır. Çocukluk döneminde fiziksel istismara
maruz kalan gençlerin, bu istismara maruz kalmayan ve çocukluk döneminde
gelişimini daha sağlıklı geçiren çocuğa oranla şiddete daha eğilimli olduğu yine
yapılan çalışmalarla ispatlanmıştır. Gördüğü fiziksel istismarı ilk olarak evliliğinde
eşi ve çocuklarına yansıtan birey doğal olarak kendi çocuklarına da aynı istismarı
gerçekleştirmekte ve bu zinciri devam ettirmektedir41.

Fiziksel istismar türünde fail, mağdur çocuğun vücut dokunulmazlığını bizzat

ihlal etmektedir. Çocuğun kalçasına dokunarak bu eylemi gerçekleştirebileceği gibi,
vücuduna organ veya sair bir cisim sokmak suretiyle de fiziksel istismar türünde bir

39
Akyüz Emine, Çocuk Hukuku, 2.Baskı, Pegem Yayınları, 2012, s. 1-5.
40
Yaşar Füsun Zehtiye, Akduman Gültekin Gülümser Çocuk İhmali İstismarı ve Adli Diş Hekimliği, TSK
Koruyucu Hekimlik Bülteni, s.6, 2007, s. 390.
41
Güner İlkay, Güner Savaş ve Şahan Mehmet Hamdi, Çocuklarda Sosyal Medikal Bir Problem;
İstismar, Van Tıp Dergisi, s.17, 2010, , s. 110.

31
hareket meydana gelebilecektir. Temas olmaksızın gerçekleşen istismar eylemleri
fiziksel istismar kategorisinde değerlendirilmemektedir.

2.2.2 Duygusal İstismar

Tespiti zor olmasına rağmen toplum içerisinde en çok rastlanan

istismar türünün duygusal istismar olduğu söylenebilir. Duygusal istismar; çocuğu
sosyal ilişkilerden mahrum bırakma, çocuğun istek ve tepkilerini küçümseme, ağır
tehdit ve cezaya maruz bırakma, yaşına uygun talepler sunmama, topluma aykırı
yöntemlerle çocuğu yetiştirme olarak UNİCEF tarafından tanımlanmıştır 42.

Diğer istismar türlerine maruz kalmayan çocukların farkında olmadan maruz

kaldıkları bu istismar türünde; çocuğa karşı gerçekleştirilen kötü muamele, aldırmaz
tavır, reddetme politikası, yol gösterici tavır izlememe gibi davranışlar
görülmektedir. İlk etkileşim ailede olduğu için ele alınması gereken ortam aile
olmakla beraber, çocuğun aile bağlamından çıktıktan sonra sosyal çevresinde de
duygusal istismara maruz kalabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Aileden sonra
çocuğun en çok etkileşim içerisinde olduğu okul ortamında öğretmenlerin gereğinden
fazla disiplin sağlamaya çalışması, onları küçümsemesi yahut lakap takması çocuğa
karşı işlenen duygusal istismar suçu olarak kabul edilebilir. Çocuğun bu tavırlar
karşısında kendine olan güveni ve saygısı azalarak toplumda yanlış yönlere
gidebilecek ve doğal olarak toplumsal yapıya zarar verecek davranışlarda
bulunabilecektir 43.

2.2.3. Ekonomik İstismar

Çocuklar kimi zaman çeşitli sebeplerle, normal gelişim süreçlerine uygun

olmayan şartlarda çalışmak durumda kalabilmektedir. Aslında bu durumun başlıca

42
Turhan Ebru, Sangün Özlem, İnandı Tacettin, Birinci Basamakta Çocuk İstismarı ve Önlenmesi,
Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, s.15, 2006, s. 154.
43
Sağır Murat, Alparslan Gözler, Sınıf Öğretmenlerinin Çocuk İstismarı ve İhmaline Yönelik Görüşleri
ve Farkındalık Düzeyleri, Türkiye Sosyal Politika ve Çalışma Hayatı Araştırmaları Dergisi, s.3, 2013,
s. 72, v.d. Yolcu Hüseyin, İstismara Uğramış Çocuğa Eğitim Ortamında Yaklaşım: Rehber
Öğretmenin Rolü, Eğitim Bilim Toplum Dergisi, s.7, c.25, 2009, s. 69-71.

32
sebebi genellikle ailenin ekonomik durumunun kötülüğü ve eğitim seviyesinin
yetersizliğidir.

Ekonomik istismar kategorisi içerisinde yer alan çocuk işçiliği konusunda ise
ebeveynlerin bazı durumlarda, çocuğunun geleceğe hazırlıklı olması ve hayat
tecrübesini küçük yaşta kazandırmak istemesi sebebiyle bu yola başvurdukları
görülmektedir. Ancak sebebi her ne olursa olsun çocuk işçiliği ilk olarak ekonomik
istismara yol hazırlamakta ve daha sonra diğer istismar türlerine evrilebilmektedir.
Çocuğun gelişim sürecinde yaşına uygun olmayan iş ve beklentiler ile karşılaşması,
ilerleyen yaşlarda duygusal istismardan kaynaklanan eksiklikleri doğuracaktır.
İşverenin, yetişkinlere nazaran daha verimsiz ve yavaş çalışan çocuğa karşı olan
tutumunun genellikle uygun olmayacağı açık olduğundan bir süre sonra çocuk işçi,
yukarıda belirttiğimiz duygusal istismara doğrudan maruz kalabilecektir 44. Bu açıdan
gerekli bilinçlendirme çalışmaları yapılarak çocuk işçiliği önlendiği takdirde,
gerçekleşmesi muhtemel bir çok fiziksel istismar eyleminin de önüne geçilmiş
olacaktır.

2.3. TÜRKİYE’DE ÇOCUK İSTİSMARI

Çeşitli sebeplerle meydana gelen çocuk istismarı suçunda, diğer suç
tiplerinde olduğu gibi istatistiksel açıdan verilerin toplanması gerekir. Zira bu
istatistikler suçu önlemede ve suçlara verilecek cezanın öngörülmesinde büyük önem
taşır.

TÜİK verilerine göre 45

her geçen yıl, çocuklara yönelik cinsel istismar
eylemlerinin arttığını söylemek mümkündür. Bu sebepten ötürü, suçu önleme
politikası kapsamında, faillere verilecek cezalarda önemli değişiklikler yapılarak
caydırıcılık sağlanmak istenmiştir ancak yukarıda belirttiğimiz ekonomik sorunlar,
eğitim yetersizliği gibi bir takım sebeplerden ötürü, cinsel istismar suçu açısından
istenilen hedeflere ulaşılamadığı söylenebilir.

44
Doğanlı Bilge, Güliz Karaörs, Çocuk İstismarı ve Sosyal Devlet Kapsamında Çocuk İstismarına
Yönelik Alınan Önlemler, Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, c.7, s.2, 2007, s. 84-85.
45
Türkiye İstatistik Kurumu, Merkezi Dağıtım Sistemi, Türkiye’ de Çocuk İstismarı Verileri

33
 Her ne kadar cinsel istismar eylemleri ile ilgili istatistiklerin toplandığını
belirtmiş isek de; ekonomik ve duygusal cinsel istismar türlerinin, fiziki istismar
türüne göre belirlenmesinin daha zor olması sebebiyle, istatistiksel verilere tam
olarak yansımadığını söyleyebiliriz. Özellikle duygusal istismar türünün diğerlerine
göre tespiti daha zordur zira mağdurların baskı altında kalması ve hatta failin istismar
teşkil eden davranışlarının açıkça fark edilememesi buna sebep olabilmektedir.
Sonuç olarak, bu tür durumlar adliyeye intikal etmediği sürece istatistiklerde yer
almamış olacaktır.

Ülkemizde 1994 senesinde imzalanan Çocuk Hakları Sözleşmesi ile gerek

ILO gerek UNICEF gibi uluslararası kuruluşların konu üzerindeki tutumu ve
konuya uluslararası boyut kazandırması sebebiyle giderek artan çocuk istismarı
eylemlerini önlemek amacıyla daha çeşitli çalışmalar yapılmış ve önleyici hizmetler
üretilmiştir 46.

2.4. ÇOCUK İSTİSMARININ MEDYAYA YANSIMASI

Çocuk istismarı vakalarının duyurulması ve bilinçlendirmeyi artırması
açısından önemli bir konumda bulunan medyanın ayrı bir başlıkta değerlendirilmesi
uygun olacaktır. Günümüzde yiyeceğimiz yemekten gezeceğimiz yere kadar
hayatımızın önemli bir bölümüne etki eden kitle iletişim araçlarının, bilinmesi
halinde toplumda infiale neden olabilecek tarzdaki eylemleri aktarmaması
beklenebilir bir durum değildir. Bu tür durumlarda haberin veriliş şekli ve içeriğinin,
toplumu olumsuz yönde etkileyebileceği durumlar göz önüne alınarak dikkatli bir
şekilde hazırlanması gerekmektedir. Zira cinsel istismar haberinin hazırlanış şeklinde
yapılacak küçük bir yanlış, büyük kitlelere ulaşacağından istenmeyen sonuçlara
sebebiyet verebilir.

Olaya cinsel istismar eylemleri açısından bakarsak, cinsel istismar olayı ile
ilgili yapılan haberde mağdurun ve yakınlarının kimlik bilgileri, görüntüleri gibi
şahsi bilgilerinin ortaya çıkmasını engelleyecek şekilde haber yapılmasına
dikkat edilmelidir. Öte yandan fail hakkında kesinleşmiş bir ceza hükmü olmadığı ve

46
Kuşgözoğlu Tülin, 2011, Sokakta Çalışan Çocuklar, Aileleri ve Çocuk Hakları: Ankara’da Bir
Araştırma, www.slideshare.net

34
bu sebeple olayda henüz şüpheli sıfatı bulunan kişinin de görüntüleri
yayınlanmamalıdır. Zira bu şahıs yargılaması sonucunda suçu işlemediği
gerekçesiyle beraat edecek dahi olsa, sırf haberin yanlış sunulması sebebiyle
hayatının devamına etki edebileceği ve şüpheliye haksız yargılanma dışında ikinci
bir mağduriyet yaşatmama adına yukarıda belirtilen hususlar göz önünde
bulundurulmalıdır.

Diğer yandan, her ne kadar bu tarz cinsel istismar eylemlerin medyada yer
almasının doğru olduğu kanaatinde olsak da, bu eylemlerin medyada uzun süreli
olarak yayımlanması ve genellikle diğer haber içeriklerine göre ön plana
çıkarılmasının bir nevi reklam unsuru taşıdığı unutulmamalıdır. Açıklamak gerekirse,
insanın yapısı gereği sürekli gözü önünde bulunan şeyler bir süre sonra sıradanlaşır
ve vahametini bir nebze de olsa kaybeder. Toplumdaki bireyler cinsel istismar
iddialarını her gün ana haber bültenlerinde gördükleri takdirde bir süre sonra, esasen
infiale sebep olabilecek ve mağdur çocuğun geleceğini mahveden iğrenç bir olayı,
örneğin trafik kazası ya da benzer bir haberle aynı kefede değerlendirebilecektir.

Kanaatimizce; bu tarz somut eylemleri sık sık haber yaparak potansiyel

faillerde uyarım yapmamak ve toplumda güvensizlik ortamı yaratmamak adına;
işlenmiş olan suçları çokça ve uzun süre yayınlamaktan ziyade cinsel istismar
eylemleri hakkında yapılan cezai düzenlemeler, gerçekleştirilen kolluk denetimleri,
suça karşı okullarda yapılan bilinçlendirme çalışmaları, ailelerin çocuklarını nasıl
güvende tutabilecekleri ve okullarda çocuklara verilen vücudu tanımaya yönelik
çalışmalar gibi potansiyel failleri caydırıcı ve topluma güven ortamında bulunduğu
bilinci aşılayan haberlerin çoğalması gerekmektedir. Böylelikle cinsel istismar
eylemlerine karşı sessiz kalmamış olmakla birlikte bir yandan da suçun işlenmesinin
önüne sağlam bir set çekilerek potansiyel faillerde negatif yönlü bir uyarım meydana
gelecektir.

2.5. CİNSEL DOKUNULMAZLIĞA KARŞI İŞLENEN

DİĞER SUÇLAR
Cinsel istismar suçunun Türk Ceza Kanununda düzenlenen diğer cinsel
suçlardan net olarak ayırt edilerek anlaşılabilmesi açısından TCK 102-104 ve 105.

35
Maddelerinde düzenlenen cinsel saldırı, reşit olmayanla cinsel ilişki ve cinsel taciz
suçlarını kısaca TCK 103. Maddede düzenlenen çocukların cinsel istismarı suçuyla
karşılaştırmak yerinde olacaktır. Zira ilk derece ve ağır ceza mahkemelerinin bozulan
hükümleri incelendiğinde, yapılan hataların çoğunlukla suçun vasfının tayininde
düşülen hatalar olduğu görülmektedir. Örneğin fail tarafından hiç bir temas
gerçekleştirilmeksizin meydana gelen eylem cinsel taciz suçuna vücut verecekken,
bahse konu cinsel içerikli suçların unsurlarının birbirlerine benzer olması sebebiyle
karışabilmektedir.

2.5.1 Cinsel Saldiri

Bu suçu TCK 103. Maddesinde düzenlenen cinsel istismar suçundan farklı

kılan en önemli husus, burada suç teşkil eden eylemin çocuklara yönelik değil de
yetişkin bireylere yönelik olup, cinsel özgürlüklerini ve dokunulmazlıklarını
kısıtlayan fiillere karşı koruma sağlamasıdır 47. Bu suç ancak TCK anlamında
çocuk sayılmayan kişilere karşı işlenebilecektir. Esasen bu suçun, çocukların cinsel
istismarı suçundan farklı olan tek yanı mağdurun vasfıdır diyebiliriz. Gerçekten de
TCK 102. Madde aynen şu şekildedir;

“ Cinsel davranışlarla bir kimsenin vücut dokunulmazlığını ihlâl eden kişi,

mağdurun şikâyeti üzerine, beş yıldan on yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Cinsel davranışın sarkıntılık düzeyinde kalması hâlinde iki yıldan beş yıla kadar
hapis cezası verilir.

Fiilin vücuda organ veya sair bir cisim sokulması suretiyle gerçekleştirilmesi
durumunda, on iki yıldan az olmamak üzere hapis cezasına hükmolunur. Bu fiilin eşe
karşı işlenmesi hâlinde, soruşturma ve kovuşturmanın yapılması mağdurun
şikâyetine bağlıdır.

47
Yargıtay 14 CD 2012/818 Esas , 2013/13727karar sayılı ilamında sanığın 18 yaşından büyük
mağdureye aniden sarılıp yanağından öpmesi eylemini basit cinsel saldırı kapsamında
değerlendirmiştir.Ayrıca yine Yargıtay 14 CD 2014/5947 Esas 2015/9642 Karar Sayılı İlamında
yanaktan makas alma şeklinde temas içeren eylemi basit cinsel saldırı suçu kapsamında
değerlendirmiştir.

36
 Suçun;

- Beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan

kişiye karşı,

- Kamu görevinin, vesayet veya hizmet ilişkisinin sağladığı nüfuz kötüye

kullanılmak suretiyle,

- Üçüncü derece dâhil kan veya kayın hısımlığı ilişkisi içinde bulunan bir
kişiye karşı ya da üvey baba, üvey ana, üvey kardeş, evlat edinen veya evlatlık
tarafından,
- Silahla veya birden fazla kişi tarafından birlikte,

- İnsanların toplu olarak bir arada yaşama zorunluluğunda bulunduğu

ortamların sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle, işlenmesi hâlinde,
yukarıdaki fıkralara göre verilen cezalar yarı oranında artırılır.

Cinsel saldırı için başvurulan cebir ve şiddetin kasten yaralama suçunun ağır
neticelerine neden olması hâlinde, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler
uygulanır.

Suç sonucu mağdurun bitkisel hayata girmesi veya ölümü hâlinde,

ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına hükmolunur. “

Görüleceği üzere mağdurun yaşı kriteri ve bir takım nitelikli unsurları dışında
TCK 102 ve 103 maddeleri birbirine tamamen paraleldir diyebiliriz. Ayrıca TCK
103. maddede düzenlenen fiillerin muhatabının, yetişkinlere göre daha
savunmasız durumda bulunan çocuk olması sebebiyle, TCK 103 maddesindeki
cezalar, cinsel saldırı suçundaki düzenlemeye göre ve doğru bir değerlendirme ile bir
nebze daha artırılmıştır. Örneğin TCK 102 maddesine göre sarkıntılık suretiyle
gerçekleştirilen fiilin cezası 2 yıldan 5 yıla kadar iken, aynı eylemin çocuklara
karşı işlenmesi durumunda cezanın 3 yıldan 8 yıla kadar olduğunu görmekteyiz.
Ayrıca yine fiilin vücuda organ veya sair cisim sokulması suretiyle işlenmesi
halinde TCK 102. maddede 12 yıl ceza öngörülmüşken, aynı durumun çocuklara
karşı işlenmesi halinde alt sınır 16 yıldan başlamaktadır ve hatta çocuk on iki

37
yaşından küçük ise alt sınır 18 yıldır. Yukarıda belirttiğimiz gibi çocuğun
savunmasız durumu ve eylemin vahameti sebebiyle cezalarda yaşanan bu farklılığın
doğru ve yerinde bir uygulama olduğu kanaatindeyiz.

2.5.2. Reşit Olmayanla Cinsel İlişki

TCK‘da düzenlenen cinsel suçlardan bir diğeri, 104. maddede düzenlenen

reşit olmayanla cinsel ilişki suçudur. Bu suçta en temel husus; failin gerçekleştirdiği
cinsel nitelikteki eylem karşısında mağdurun hukuken kabul gören rızasının
bulunmasıdır 48. Şayet mağdurun rızası yok ise failin eylemi reşit olmayanla cinsel
ilişki suçuna değil, çocuğun cinsel istismarına vücut verecektir. Bu suçta diğer bir
kriter ise mağdurun 15-18 yaş aralığında olması gerekliliğidir. Eğer mağdur 15
yaşından küçük ise mağdurun rızasına hukuken geçerlilik tanınmayacak ve fail
yine cinsel istismar suçundan cezalandırılacaktır. İlgili TCK 104 maddesi aynen şu
şekildedir;

Herhangi bir cebir, tehdit ve hile olmaksızın, 15 yaşını tamamlamış olan

çocukla cinsel ilişkide bulunan kişi, şikayet üzerine 2 yıldan 5 yıla kadar hapisle
cezalandırılır49.

Görüleceği üzere bu suçun, cinsel istismar suçundan temelde üç farkı vardır.

Bunlardan ilki; cebir, hile ve tehdit unsurunun olayda olmaması, diğeri mağdurun 15
yaşından büyük olması ve son olarak failin gerçekleştirdiği eylemden dolayı
mağdurun şikayetinin bulunmasıdır.

Uygulamada 15-18 yaş aralığındaki mağdurun rızası ile cinsel ilişki

yaşamasından sonra fail ile aralarında yaşadıkları tartışma veya bir takım başka
sebeplerle, mağdurun kolluk birimlerine müracaat ederek rızası dışında kendisine
cinsel eylemde bulunulduğu yönünde müracaatlar olabilmektedir. Bu tür durumlarda
mağdura CMK hükümleri gereği iç beden muayenesi yaptırılarak herhangi bir

48
Yargıtay CGK 2007/518 Esas ve 2007/64 Karar Sayılı İlamında ;Mağdureyi rızasıyla kaçırıp alıkoyan
sanığın hukuka aykırı bir davranışından söz edilemeyeceği rızanın fiili hukuka uygun hale getirdiği
hükme bağlamıştır.
49
18/06/2014 tarihli ve 6545 sayılı Kanunun 60.maddesiyle bu fıkrada yer alan “altı aydan iki” ibaresi
“iki yıldan beş” şeklinde değiştirilmiştir.

38
zorlama bulgusunun olup olmadığına dair Adli tabip raporu alınacak ve bu rapor
diğer delil durumuyla birlikte değerlendirilerek sonuca varılacaktır. Şayet mağdurun
iddiasının asılsız olduğu sabit olarak tespit edilirse, mağdur hakkında TCK 267.
maddesinde düzenlenen iftira hükümleri kapsamında yasal işlem yapılması gündeme
gelecektir.
Suçun kolluğa veya Savcılığa intikali genellikle hastahanelere yapılan hasta
girişiyle ortaya çıkmaktadır. 18 yaşından küçük kişilerin gebelik durumu ihbarının
yapılması zorunlu olup, ihbarda bulunmayan kamu görevlileri hakkında görevi ihmal
veya suçu bildirmeme suçu gündeme gelecektir. Gebelik tarihi göz önüne alındığında
15 yaşından sonra ilişkiye girdiği anlaşılan kişi hakkında TCK 104. maddesi, öte
yandan 15 yaşından küçükken hamile kaldığı tespit edilen kişiye bu eylemi
gerçekleştiren kişi hakkında ise TCK 103. maddesi tatbik edilecektir.

2.5.3. Cinsel Taciz

TCK’da düzenlenen bir diğer cinsel içerikli suç ise TCK 105. Maddede
düzenlenen cinsel taciz suçudur. Bu maddeye göre; “ Cinsel amaçla birini taciz eden
kişi hakkında, mağdurun şikayeti üzerine, 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezasına ya da
adlî para cezasına fiilin çocuğa karşı işlenmesi hâlinde ise 6 aydan 3 yıla kadar
hapis cezasına hükmolunur” 50 şeklindedir.

Cinsel taciz suçunda dikkat edilmesi gereken en önemli husus, fail ve mağdur
arasında gerçekleşen herhangi bir fiziksel temas söz konusu değildir. Failin mağdura
hitaben cinsel içerikli söz söylemesi veya bu tarz hareket gerçekleştirmesi ile bu suç
işlenebilecektir. Burada tartışılması gereken husus çocuklara karşı gerçekleştirilen
cinsel taciz eylemiyle yetişkinlere karşı gerçekleştirilen eylemin aynı kanun maddesi
kapsamda değerlendirilip değerlendirilemeyeceğidir.

Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre51failin, cinsel içerikli söz veya

davranışı çocuğa karşı gerçekleştirmesinin farklı bir durum yaratmayacağı

50
18/6/2014 tarihli ve 6545 sayılı Kanunun 61 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan “hükmolunur”
ibaresi “, “fiilin çocuğa karşı işlenmesi hâlinde altı aydan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur”
şeklinde değiştirilmiştir.
51
2018/5209 Esas ve 2018/5264 Karar sayılı ilamı ;’’ Dosya kapsamına ve oluşa uygun kabule göre,
sanığın mağdureye yönelik bedensel temas içermeyen cinsel organını gösterme şeklindeki

39
şeklindedir. Bu kapsamda örneğin; 27 yaşındaki failin 14 yaşındaki kız
çocuğunun köpekten korktuğunu görmesi üzerine, mağdurun yanına yaklaşarak
‘’bak bu köpekler sevişiyor’’ demesi şeklinde gerçekleşen eylemde, fiilin çocuğa
karşı cinsel taciz kapsamında kalacağını söyleyebiliriz. Ancak kanaatimizce bu
durum, TCK madde 103‘te düzenlenen cinsel istismar suçunun düzenlenme amacı ve
ruhuna tamamen aykırıdır. Zira 103. Maddedeki amaç yetişkin bireye kıyasla daha
savunmasız ve tehlikelere açık olan mağdur çocuğun, kanundaki metinden de
görüleceği üzere ‘’her türlü cinsel eylemden’’ koruma amacıyla getirilmiştir. Bu
bakımdan cinsel taciz suçunda çocuklara yönelik cinsel taciz eylemleri için ayrı bir
düzenleme yapılarak cezanın ağırlaştırılması daha doğru olacaktır. Her ne kadar
TCK 105. maddesinin 2. cümlesinde çocuğa karşı gerçekleştirilen cinsel taciz
eylemleri için 6 aydan 3 yıla kadar ceza öngörülmüş ise de, yukarıda belirtilen
sebeplerden dolayı bu cezanın yetersiz olduğu kanaatindeyiz. Çocuğun geleceğine
yönelik etkileri ve savunmasız durumu TCK 103. maddede değerlendirmeye tabi
tutulmuş iken, TCK 105. maddede bu duruma dikkat çekilmemiş olması kanun
yapma tekniğine aykırıdır 52.

eyleminin cinsel taciz suçunu oluşturduğu gözetilmeden, eylemin vasıflandırılmasında hataya

düşülerek yazılı şekilde çocuğun basit cinsel istismarı suçundan hüküm kurulması, ayrıca bkz.
2016/12555 Esas 2018/486 Karar sayılı ilamı ‘’
52
9 Kasım 2016 tarihinde Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun Tasarısının TBMM Adalet Komisyonundaki görüşme tutanakların ilgili kısmı incelendiğinde
Yılmaz TUNÇ söz alarak;"Bir de Yargıtay uygulamasında cinsel istismarın tanımıyla ilgili bir
problem var. Bu problemin de çözülmesi kanaatindeyiz, komisyon raporumuzda da bunu belirttik.
Yargıtay fiziksel temas içermeyen, çocuklara yönelik her türlü cinsel davranışları tarif ederken
fiziksel temas içermeyen hususları cinsel istismar olarak değerlendirmiyor. Yani burada da iletişim
teknolojileri kullanılarak İnternet üzerinden çocuklarla cinsel içerikli yazışmalar, bunlar da aslında
çocukların cinsel istismarı kapsamına alınmalıdırancak Yargıtay uygulaması fiziksel temas içeren
hususları sadece cinsel istismar olarak sayıyor. Burada da tasarıda “Cinsel istismar tanımına
fiziksel temas içermese dahi her türlü cinsel davranış.” şeklinde bir ekleme yapıldığında da bu
problem çözülebilecektir diyorum. Bir de Yargıtay uygulamasında cinsel istismarın tanımıyla ilgili
bir problem var. Bu problemin de çözülmesi kanaatindeyiz, komisyon raporumuzda da bunu
belirttik. Yargıtay fiziksel temas içermeyen, çocuklara yönelik her türlü cinsel davranışları tarif
ederken fiziksel temas içermeyen hususları cinsel istismar olarak değerlendirmiyor. Yani burada
da iletişim teknolojileri kullanılarak İnternet üzerinden çocuklarla cinsel içerikli yazışmalar, bunlar
da aslında çocukların cinsel istismarı kapsamına alınmalıdır ancak Yargıtay uygulaması fiziksel
temas içeren hususları sadece cinsel istismar olarak sayıyor. Burada da tasarıda “Cinsel istismar
tanımına fiziksel temas içermese dahi her türlü cinsel davranış.” şeklindebir ekleme yapıldığında
da bu problem çözülebilecektir diyorum." , s. 35.

40
 2.6. SUÇUN UNSURLARI

2.6.1. Maddi Unsur

2.6.1.1. Suçla Korunan Hukuki Değer Ve Suçun Hukuki Konusu

TCK’da düzenlenen suçların maddi konusunu, ilgili maddede düzenlenen

eylemlerin, üzerinde gerçekleştirilmesi zorunlu olan kişi veya şeyler
oluşturmaktadır 53.

Çocuğun sağlıklı şekilde cinsel gelişimini sağlamak, cinsel özgürlüğünü

korumak ve bu açıdan çocukların istismarını engellemek amacıyla TCK’nın 103.
Maddesi düzenlenmiş ve çocukların cinsel dokunulmazlıkları koruma altına
alınmıştır. TCK’nın 103. Maddesi doğrultusunda çocuklara yönelik cinsel
istismarın cezası belirtilmiş ve cinsel istismar kavramı açık şekilde anlatılmıştır 54.

Çocukların cinsel istismarı suçu ile korunan hukuki menfaatin tespit

edilebilmesi için öncelikle suçun teknik hukuk yönünden düzenlendiği bölüm dikkate
alınmalıdır. Bu suç TCK'nın ikinci kitabının kişilere karşı suçlar içerisinde yer alan "
Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar" başlıklı 6. Bölümünde yer alır. Bu açıdan suçla
korunan hukuki menfaatin ilk olarak çocukların cinsel dokunulmazlığı olduğunu
belirtmek gerekir 55.

765 sayılı TCK’da ki düzenlemelerde ise cinsel saldırı ve istismar suçları

genel ahlak ve aile düzeni aleyhine işlenen bir suç olarak tanımlanmıştı. 765 sayılı
kanunda korunan hukuki yarar, 5237 sayılı kanunun aksine genel ahlak ve aile
düzeniydi. Eski kanunumuzun cinsel suçlara bakışında erkek cinsel arzularını tatmin
için ırza geçip, evlenmek için kaçırırdı. Evlendiği takdirde ortada bir sorun olmazdı.
Küçük kızı kaçırmak onun hürriyetine yönelik saldırı değil aile değerine saldırı
olarak kabul edilirdi. Bu açıdan kanunun dikkat çektiği husus mağdurun vücut

53
Erem Faruk, Ahmet Danışman, Mehmet Emin Artuk, Hümanist Doktrin Açısından Türk Ceza Hukuku
Genel Hükümler, Ankara, Seçkin Yayınları, 1997, s. 237.
54
Üzülmez İlhan, Çocukların Cinsel İstismarı Suçu, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Dergisi, c.4, s.2, 2009, s. 26.
55
Kartal Memiş Pınar, Türk Ceza Hukukunda Çocukların Cinsel İstismarı, İstanbul, Der Yay, 2014,
s.140-141.

41
dokunulmazlığından ziyade genel adap ve aile düzeniydi. 5237 sayılı TCK cinsel
suçlar açısından gerekli ve önemli bir değişikliğe giderek korunan hukuki yararın
kişinin vücut dokunulmazlığı ve cinsel bütünlüğü olduğu ilkesini kabul etmiştir56.

Cinsel istismar suçunun hukuki konusu ise, mağdur olan çocuğun cinsel
dokunulmazlığıdır. Kişilerin vücudu üzerinde, cinsel dürtüleri uyandırma amaçlı
yapılan hareketlerin gerçekleştirilmesi suretiyle cinsel dokunulmazlık ihlal edilir 57.
Bu suçun hukuki konusunu, cinsel dürtülerle yapılan davranışlara muhatap olan
çocuğun vücudu teşkil etmektedir.

2.6.1.2. Fail
Türk Ceza Kanunumuz cinsel istismar suçunun faili olabilecek kişiler
açısından ayırt edici özellik aramaması sebebiyle bu suç açısından kadın,erkek,çocuk
herkes fail olabilir 58. Bu suç özgü suçlardan olmayıp faili herkes olabilir. Yine suç
farklı cinsler arasında olabileceği gibi aynı cinsler arasında da işlenebilir. Bir kadının
bu suçu erkeğe veya kadına karşı işleyebileceği gibi bir erkeğin de kadına veya başka
bir erkeğe karşı işlemesi mümkündür. Failin yaşının ise genel hükümler dışında bir
özelliği yoktur, örneğin 17 yaşındaki bir çocuk 13 yaşındaki birine karşı yahut 13
yaşındaki bir çocuk 16 yaşında başka bir çocuğa karşı cinsel istismar fiilinde
bulunabilir 59.

Bu hususta uygulamada esas sorun, incelememizin de konusunu oluşturduğu

üzere, 15 yaşlarını tamamlamamış olmakla birlikte işlemiş oldukları fiilin hukuki
anlam ve sonuçlarını algılama yetenekleri gelişmiş bulunan çocukların, arkadaşlıkları
sırasında meraktan veya şehevi hislerden dolayı birbirlerine cinsel davranışta
bulunmaları halidir. Fail ve mağdurun kim olacağının tespiti hususunda, rızaları ile
birbirlerine cinsel davranışta bulunan çocuklar bakımından fail ve mağdur sıfatlarının

56
Aydın, a.g.e, s. 19
57
Durmuş Erdem, Mustafa Ruhan, Murat Önok, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’na Göre Teorik ve
Pratik Ceza Özel Hukuk, Ankara, 2006, s. 232.
58
Özbek Özer Veli, TCK İzmir Şerhi: Yeni Türk Ceza Hukukunun Anlamı, Özel Hükümler, Ankara,
Seçkin Yayınevi, c.2, 2008, s. 627.
59
Özbek Özer Veli, Nihat Kanbur, Koray Doğan, Pınar Bacaksız, İlker Tepe, Türk Ceza Hukuku Özel
Hükümler, 9.Baskı, Ankara, Seçkin Yay, 2015, s. 345-346.

42
birleşmesi durumu söz konu olacaktır. Burada her iki çocuk karşılıklı eylemde
bulunmaktadır. Bu durumda hem fail hem mağdur kabul edilen çocukların
eylemleri sebebiyle ya cezalandırılmaları ya da sorumlu olmadıklarının kabulü
gibi bir sonuç ortaya çıkacaktır ki bu yorumun hukuki bir karşılığı
bulunmamaktadır 60.

Diğer bir görüş ise bu tarz durumlarda her iki tarafın da suçun hem faili hem
mağduru olması sebebiyle, cinsel eylemi gerçekleştiren her iki tarafın da şikayet
hakkının bulunduğunu iddia etmektedir. Şikayet söz konusu olur ise her iki tarafın da
sanık ve mağdur olarak yargılanması gerektiği ancak karşılıklı olarak şikayetten
vazgeçildiği takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılamayacağıdır. Bir başka
görüşte kimin fail kimin mağdur olduğunun tespit edilemediği bir suç tipi
olamayacağı bu nedenle de bu suçun ancak 18 yaşını doldurmuş olan kişiler
tarafından işlenebileceği belirtilmektedir61.

Sorunu isnat problemi ile çözmeye çalışan görüşe göre; TCK 31. Maddesi
kapsamında yaş grupları dikkate alınarak değerlendirme yapılabileceği öne
sürülmüştür ancak burada da eylemin kim tarafından başlatıldığı sorunu ortaya
çıkacak ve 12-15 yaş arası çocuk ile 12 yaşını doldurmamış olan çocuk arasında
gerçekleşen eylemlere bir çözüm getirilememiş olacaktır.

Bir diğer görüş ise; her iki çocuğun da hem fail hem mağdur olması
sebebiyle, ikna eden tarafın fail olarak sorumlu tutulmasını benimser. Failin ikna
hareketinin iradeyi etkileyecek sebep şeklinde değil, basit bir teklif niteliğinde
olmasının yeterli olacağı ifade edilir. Ancak bu görüşün benimsenmesi halinde
çocuklardan kimin kimi ikna ettiği hususunda adil olmayan sonuçlar ortaya
çıkacaktır 62.

Sorunu farklı ülke ceza kanunlarındaki düzenlemelere bakarak çözümlemeye

çalışırsak, örneğin İsviçre Ceza kanununda 16 yaşından küçüklere yönelik cinsel
istismar eyleminin düzenlendiği madde incelendiğinde, 16 yaşından küçükler

60
Kartal, a.g.e, s. 157.
61
Aydın, a.g.e, s. 19.
62
Kartal ,a.g.e, s. 157.

43
arasında meydana gelen cinsel istismar eylemlerinin, tarafların yaşları arasında en
fazla 3 sene olması durumunda taraflara ceza verilmeyeceği düzenlenerek hüküm
altına alınmıştır. Alman Ceza kanunu ise konuya daha geniş yaklaşarak, 21 yaşını
doldurmamış bir kişi ile 14-18 yaş arasındaki küçük arasında meydana gelen
cinsel eylemlerin cezalandırılmayacağını hüküm altına almıştır63.

Belirtilen sorunun çözümü için, ülkemizin mevcut dini ve sosyolojik anlayışı

da nazara alınarak özel kanun hükümleri getirilmesi kanaatindeyiz. Şöyle ki;
yukarıda belirtilen Almanya, İsviçre gibi yaşam tarzı ve anlayışı toplumumuzdan
tamamen farklı olan ülke kanunlarını olduğu gibi almaktansa, çağın ve
toplumumuzun ihtiyaçlarına uygun, kamunun vicdanını rahatlatacak düzenleme
yapılması daha doğru olacaktır. Aslında 5237 sayılı Ceza Kanunumuzun 104/2.
Maddesinde bir dönem; failin, mağdurdan 5 yaş büyük olduğu hallerde şikayete tabi
olmaksızın cezasının 2 katı oranında artırılacağını öngören bir hüküm
mevcuttu ancak Anayasa Mahkemesinin 23/11/2005 tarih ve 2005/103 Esas sayılı
ilamında özetle " ... Aynı yaştaki kişilere karşı aynı eylemi gerçekleştiren failler
arasında yalnızca yaşa dayanılarak yapılacak ayrımın adalet ilkeleri ile
bağdaşmadığı... " belirtilerek Anayasa'ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edilmiştir.
İptal edilen ilgili hüküm değişik boyutlarıyla ele alınıp uyarlanarak 15 yaş altı
çocukların sorunuyla ilgili bir çözüm ortaya konulabilecektir.

Aksi durumu düşünürsek çocukların çevrelerinden veya kitle iletişim

araçlarından edindikleri bilgilerin bir nevi sağlamasını yapma amacıyla, suç işleme
kastından tamamen uzak bir şekilde hatta bu işi oyun addederek yapmış oldukları
davranışlarının cezalandırılması yoluna gidilmesi, kamu vicdanında derin yaralar
açarak, küçük yaşta adliye koridorlarında aslında oluşmayan mağduriyetleri
gidermeye çalışırlarken suçla korunan hukuki menfaatin tam aksi sonuç elde
edilebilecektir. Örneğin; 14 yaşındaki failin, 10 yaşındaki kardeşi olan mağdurun
kalçasına bilerek ve isteyerek dokunması durumunun adli mercilere intikal etmesini
ele alalım. Bu durumda TCK 103. maddesi gereği 14 yaşındaki kardeşin cezası 5
yıldan az olamayacaktır. Burada tartışılması gereken husus, fail olan 14 yaşındaki
kardeşin yukarıda saydığımız sebeplerden dolayı yapmış olduğu bir anlık hatanın,

63
Kartal ,a.g.e, s. 159.

44
geleceğine etki edip etmemesi gerektiğidir. Anlık bir eylem sebebiyle olaya adli
boyut kazandırılmasının doğuracağı mağduriyetleri şu şekilde açıklarsak;
yargılama sonucunda failin beraat etmesi durumunda, geleceğine yönelik olumsuz
yansımlar dışında yargılamada karşı tarafta olan kardeşi ile aynı evde yaşamaya
devam etmesi gibi absürt bir durum ortaya çıkacak, öte yandan ceza alması halinde
ise ailenin dağılmasına kadar gidebilecek trajik sonuçlar sebep olacaktır. Bu olumsuz
sonuçlar çoğaltılabilir.

29 Mayıs 2014 tarihinde TCK ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına

Dair Kanun Tasarısının TBMM Adalet Komisyonundaki görüşme tutanakların ilgili
kısmı incelendiğinde 18 yaşından küçük çocukların gerçekleştirdikleri bir takım
eylemlerin doğrudan cezalandırılmasının doğuracağı olumsuz sonuçlara
değinilmiştir 64.Komisyondaki görüşme tutanakları incelendiğinde yukarıda
bahsedilen durumların yaratacağı olumsuz sonuçlar hakkında farklı kişiler tarafından
görüşler beyan edilmiştir.

Kanaatimizce; yukarıda belirttiğimiz üzere 15 yaşını tamamlamayıp fiilin

hukuki anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmiş çocukların aralarında
meydana gelen cinsel istismar eylemlerinin cezalandırılmaması gerekir. Hemen
belirtelim ki; cezalandırılmaması gereken eylemler basit nitelikli cinsel istismar

64
29 Mayıs 2014 tarihinde TCK ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısının
TBMM Adalet Komisyonundaki görüşme tutanakların ilgili kısmı incelendiğinde, Ali İhsan KÖKTÜRK
söz alarak; "18 yaşından genç olan çocukların, özellikle ergenlik çağındaki çocukların dürtülerinin
kontrolünün en zor olduğu dönemde olduğunu söylüyorlar yani cinsel dürtülerinin çok yoğun ama
kontrolün de en zayıf olduğu dönemde olduğunu söylüyorlar. Dolayısıyla, cinsel suçların 18
yaşından küçükler tarafından işlenmesini, biz -yanlış anlamayın- 50 yaşındaki bir adamın işlediği
suçla aynı kategoride değerlendirirsek, burada hayatın gerçekliğinden tamamen uzaklaşmış
oluyoruz. Yani, 18 yaşından küçük çocukların bence -hocamlar burada yani bunları nasıl
formüle 24 ederler, bilmiyorum ama- ayrı bir kategoride değerlendirilmesi lazım cinsel suçlar
açısından diye düşünüyorum. Yani, sizin dediğinizi de teyit etmek amacıyla söylüyorum ve
elimizdeki bütün bilimsel raporlar, doktor raporları da bu yönde. Yani, işlenen bir yağma suçu 18
yaşından küçükte bir sapma olarak değerlendirilebilir ama cinsel suçların 18 yaşından küçüklerde -
tekrarlıyorum- dürtülerin çok yoğun ama kontrolün en zayıf olduğu dönem olarak nitelendirildiği
bir dönemde, bunu bir “sapıklık” olarak değerlendirmek veya toplum için ciddi bir tehdit olarak
değerlendirmeyi çok da doğru bulmuyorum. " s. 14. ,ayrıca bkz. Aynı oturumda söz alan Ümit
BİÇER ‘’ Özellikle akranlar arasında çocukların belki de birbirine yakın yaşlardaki ergen bireylerin
cinselliği tanımak diyelim, merak diyelim, o dönemin fiziksel, ruhsal koşullarına uygun olarak
gerçekleştirdiği eylemler erişkin yaşlardaki cinsel şiddeti kimi durumlarda alışkanlık hâline getirmiş
insanların davranışıyla eşitleniyor. Bu, dünyanın hiçbir yerinde kabul edilebilir bir uygulama değil.
Yasada Anayasa’nın iptal etmeyeceği bir şekilde akranlar arasındaki ilişkiyi düzenlemenizi önermek
ya da derneklerimizin bu yöndeki düşüncesi olduğunu iletmek istiyorum. ‘’ , s. 2.

45
eylemlerini kapsayıp, bunun dışında kalan nitelikli cinsel istismar eylemleri ile cebir
ve tehdit altında gerçekleştirilen eylemleri kapsamamaktadır. Örnekle açıklayacak
olursak; 13 yaşındaki fail ile ( bir açıdan mağdur ) 14 yaşındaki arkadaşının oyun
oynadıkları esnada aralarındaki anlaşma gereği pantolonlarını indirerek birbirlerinin
kalçalarına penislerini dokundurma eylemlerinin cezalandırılmaması gerektiği
görüşündeyiz. Öte yandan aynı olayda 13 yaşındaki failin, arkadaşını zorla
sürükleyerek sessiz bir yere götürüp vücuduna organ sokması durumunda ise
mağdurun içerisine düştüğü vahim durum ile birlikte suçun nitelikli halinin
gerçekleştirilmiş olması hususları dikkate alınarak eylemin cezalandırılması yoluna
gidilmesi gerekir.

Gerçekten de; ergenlik çağına girmek üzere olan çocukların çevrelerinden

duyum olarak öğrendikleri cinsel şeyleri ve vücutlarında meydana gelen değişimleri
öğrenme arzularını arkadaş ortamında konuşarak bunu fiiliyata geçirmeleri sıkça
rastlanan bir durumdur. Bu tarz masumane ve oyun olarak değerlendirilmesi gereken
bir takım eylemlerin cezalandırılması amacıyla tarafların adliye koridorlarında ziyan
edilmeleri, hem bu kişilerin geleceği açısından tamiri zor sonuçlara yol açacak hem
de toplum nezdinde tarafların aileleri zor durumda bırakacaktır.

Nitekim 27 Mayıs 2014 tarihinde TCK ile Bazı Kanunlarda Değişiklik

Yapılmasına Dair Kanun Tasarısının TBMM Adalet Komisyonundaki görüşme
tutanakların ilgili kısmı incelendiğinde, Murat BAŞESGİOĞLU söz alarak "
..... Sayın Bakanım size de ulaşmıştır. Bu suçun sanıkları da çocuklar olduğu
takdirde bazı noktaların üzerinden dikkatle gitmemiz lazım. 13 yaşında, 14 yaşında
suç sanığı olursa yani, bunları bir, affedersiniz, sapık seviyesinde topluma lanse edip
ömür boyu ağır cezalarla bu 13-14 yaşındaki çocuğun topluma yeniden
kazandırılmasının önünü kesersek bu çocukları da aslında daha çok cezalandırmış
oluruz. Ben tasarının bu noktada bir eksiği olduğu kanaatindeyim, buna bakmamız
lazım." şeklinde şerh düşerek, çocuk aklıyla ve kimi zaman oyun bilinciyle yapılan
fiillerin doğrudan cezalandırılması yerine farklı çözüm üretilmesi gerektiğini
belirtmiştir 65. Yine aynı görüşmede de Turgut DİBEK’te aynı yönde görüş beyan
etmiştir.

65
27 Mayıs 2014 tarihinde TCK ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, s.8

46
 Peki cezalandırılmaması gereken bu tür eylemler gerçekleştikten sonra
atılacak adımlar ne olmalıdır? Bir kere mağdurları bilinçlendirme ve ıslah amacıyla
gerekli rehabilite çalışmalarının uygulanması gerekir 66.Yine olaya karışan tarafların
böyle bir eylemi gerçekleştirdikleri hususunun okul ve mahalle ortamında başka
kimseler tarafından öğrenilmemesi için azami tedbir alınması gerekir. Bu hususta
ailelere ve mağdur taraflara gerekli bilgilendirme, uzman kişilerce yapılmalıdır. Öte
yandan, taraflar adliye ve kolluk binalarında bulundurulmadan, Çocuk İzleme
Merkezlerinde yapılacak işlemlerle dosya yürütülmelidir. Gerekli görüldüğü
takdirde taraflar hakkında çocuklara özgü güvenlik tedbirlerine hükmedilebilir.
Gerçekleşen eylemin nitelikli bir unsur barındırmadığının adli birimlerce anlaşılması
halinde ise soruşturma dosyası hakkında dava açılmayarak olay nihayete
bağlanmalıdır 67.

2.6.1.3. Mağdur

Çocukların cinsel istismarı suçunda mağdur, cinsiyeti önem taşımaksızın

yalnızca çocuktur.Bu açıdan suçun mağduru ile maddi konusu örtüşmektedir68. Zira
yukarıda da belirtildiği üzere bu suç ile 5237 sayılı kanun, yetişkinler ve çocuklar
arasında bir ayırım yaparak, çocuklara yönelik eylemleri cinsel istismar, yetişkinlere
karşı olan eylemleri ise cinsel saldırı olarak ayrı kategoriler halinde tasnife tabi
tutmuştur.

66
29 Mayıs 2014 tarihinde TCK ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısının
TBMM Adalet Komisyonundaki görüşme tutanakların ilgili kısmı incelendiğinde, Binnaz TOPRAK
söz alarak; " Mağdur ve sanığın 18 yaşından küçük olmaları, işte aralarında fiziksel, ruhsal, bilmem
ne olmayan, cebir, hile, tehdit, iradeyi etkileyen başka bir nedene dayanmayan cinsel istismarda
danışmanlık tedbiri uygulanmalı. Bu, gerçekten de yani o kadar küçük çocuklara on yıl ceza filan,
olacak iş değil diye düşünüyorum. " , s. 11.
67
29 Mayıs 2014 tarihinde TCK ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısının
TBMM Adalet Komisyonundaki görüşme tutanakların ilgili kısmı incelendiğinde, Fahri Gökçen
TANER söz alarak; " Yapılması gereken tek örnek İtalyan Ceza Kanunu. Çocuklar açısından bir şahsi
cezasızlık sebebi koymak, yaş farkını gözetmek, çünkü “Çocuklar cinselliği birbirinden öğrenirler.”
deniliyor. Siz, şimdi 12- 13 yaşında çocukların el ele tutuşmasını, birbirlerine dokunmalarını
engelleyemezsiniz. Bunu engelleyemediğiniz sürece, çıkıp da bunlara mahkemede “Evladım, o
senin nereni elledi, o sana ne yaptı?” diye sormak, bu çocukların psikolojisini bitirecektir.
Dolayısıyla, o yüzden, bunların fiillerini hukuka uygun saymak, ama yetişkin olup bunları istismar
edebilen kimseler varsa bunların fiillerini suç saymak için bir şahsi ceza verilmelidir. , s. 26.
68
Horozgil Denizhan, Çocukları Cinsel İstismarı Suçunun Basit Şekli ( TCK m.103/1 ), TBB Dergisi, s.93,
2011, s. 115.

47
 Belirtmek gerekir ki bu suç ancak yaşayan çocuğa karşı işlenebilir. Mağdur
sağ değil de ölü ise TCK 103. Maddede belirtilen suç oluşmayacak ve TCK 130/2'de
düzenlenen Ölünün Hatırasına Hakaret suçu gündeme gelebilecektir. Ayrıca suç
hayvana karşı işlenirse de 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunun m.28 ( k )
bendinde düzenlenen idari para cezası yaptırımı uygulanacaktır 69.

BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşmenin 1. Maddesinde " sözleşme uyarınca

çocuğa uygulanabilecek olan kanuna göre daha erken yaşta reşit olma durumu hariç,
18 yaşına kadar her insan çocuk sayılır" denilmiştir ancak ülkemizdeki mevzuat
bunun daha da ilerisine giderek 18 yaşını doldurmamış olan herkesin çocuk olduğunu
hükme bağlamıştır. Şöyle ki; kişi 18 yaşından önce mahkeme kararı ile ergin kılınsa
dahi Türk hukukuna göre çocuk sayılacaktır 70. Örnekle açıklayacak olursak;
mahkeme kararı ile ergin kılınan 17 yaşınaki mağdura karşı gerçekleştirilen cinsel
istismar eyleminde fail, mağdurun ergin olduğunu savunarak cezadan
kurtulamayacaktır zira TCK’nın kabul ettiği tek unsur 18 yaş sınırıdır. Aynı olayı
BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşmenin 1. Maddesi kapsamında değerlendirecek olsa
idik bu durumda ergin kılınmış olan mağdura karşı gerçekleşen eylem sebebiyle fail
açısından herhangi bir suç oluşmayacaktı. Bu açıdan Türk hukukundaki düzenleme,
mağdura daha geniş bir koruma alanı sağlamaktadır.

Cinsel istismar suçunun oluşabilmesi için mağdurun cinsiyetinin önemi

bulunmuyor ise de TCK, mağdurun yaşı açısından ikili bir ayrıma gitmiştir. Şöyle ki;
15 yaşını doldurmamış olan çocuklara karşı gerçekleştirilen tüm cinsel davranışlar
suça vücut verecektir. Burada mağdurun rızasının olması veya olmamasının suçun
oluşması açısından önemi yoktur. Kanunumuz 15 yaşın altındaki çocukların, cinsel
özgürlükleri üzerinde tasarruf edemeyeceklerini mutlak ve aksi ispat edilemez bir
kanuni karine olarak kabul etmiş ve rızalarını geçersiz saymıştır 71.

69
Özbek, Kanbur, Doğan, Bacaksız,Tepe, a.g.e, s. 346.
70
Aydın, a.g.e, s. 20
71
Savaş Vural, Sadık Mollamahmutoğlu, Türk Ceza Kanunu’nun Yorumu, Ankara, Seçkin Yay, c.3,
1999, s. 3910.

48
 Burada çocuk hem dışarıya hem de kendisine karşı korunmaktadır. Belli bir
yaş altındaki çocukların kendilerine yönelik yapılan cinsel davranışların anlamını ve
ağırlığını idrak etmelerinin mümkün olmadığı gerekçesiyle kanun koyucu, bu
kişilerin cinsel davranışlara karşı rızasına itibar etmemektedir 72.

15 yaşını doldurup 18 yaşını tamamlamamış olan çocuklar açısından ise; bu

durumda 15-18 yaş aralığında bulunan çocukların hukuken geçerli bir rıza beyanı
doğrultusunda fail ile gerçekleştireceği cinsel içerikli eylemlerin TCK 103.
Maddesinde düzenlenen suça vücut vermeyeceği sonucu doğmaktadır. Şöyle ki; fiilin
hukuki anlam ve sonuçlarına vakıf olup hukuken geçerli bir rıza beyanı
doğrultusunda fail ile cinsel ilişkiye varan eylem gerçekleştirilse dahi TCK 103.
Maddede düzenlenen suç oluşmayacak ancak kanunda şikayete tabi kılınmış olan ve
TCK 104. Maddede düzenlenen Reşit Olmayanla Cinsel İlişki suçunun mağduru
olacaktır. Cinsel ilişkiden dolayı mağdurun şikayeti bulunmuyor ise fail hakkında
cezaya hükmolunmayacaktır.

Evli ve 18 yaşından küçük olanlar bakımından ise evlenme birliği içerisinde

rızaya dayalı gerçekleştirilen cinsel birliktelikler " hakkın kullanılması " kapsamında
kalmış olduğundan, herhangi bir cebir ve tehdit unsuru içermemesi şartıyla suç
oluşmayacaktır73. Şayet fail 18 yaşından küçük eşine karşı cebir tehdit kullanmak
suretiyle cinsel davranış gerçekleştirmiş ise taraflar evli olmalarına rağmen TCK
103. Maddede düzenlenen çocuğun cinsel istismarı suçu meydana gelecektir. Zira
TCK'da temel olarak yaş kriteri benimsenmiştir. Oysa ki yukarıda belirttiğimiz üzere
BM Çocuk Hakları Sözlemesinin 1. Maddesi ergin kılınma durumlarını ayrı
düşünerek yaş kriterinden uzaklamıştır. Böylelikle TCK'ya göre suç oluşturan bu fiil,
BM sözleşmesi bakımından çocuğun ergin kılındığı gerekçesiyle oluşmayacaktır 74.
Her ne kadar doktrinde 18 yaşından küçük olup ergin kılınarak evlenen mağdura
karşı, eşi olan fail tarafından gerçekleştirilen cinsel eylemin TCK 102. Maddesi mi
yoksa TCK 103. Maddesini mi oluşturacağı hususu tartışmalı ise de
kanaatimizce eş tarafından gerçekleştirilen cinsel eylem herhangi bir cebir, tehdit

72
Taner Gökçen Fahri, Türk Ceza Hukukunda Cinsel Özgürlüğe Karşı Suçlar, 1.Baskı, Ankara, Seçkin
Yay, 2013, s. 269-270.
73
Özbek, Kanbur, Doğan, Bacaksız, Tepe, a.g.e, s. 369.
74
Aydın, a.g.e, s. 24.

49
veya iradeyi etkileyen sebebe dayalı olarak gerçekleştirilmişse bu eylem TCK
103. Madde kapsamında değerlendirilecektir zira TCK'da açıkça belirtildiği gibi
18 yaşından küçük olan eş çocuk olarak kabul edilecek ve eylem suça vücut
verecektir. Çocuğun 18 yaşından küçük olması hali her çocuk bakımından kabul
edilmelidir. Bu yorum TCK'nın ruhuna ve lafzına daha uygun olacak ve çocukların
cinsel istismara uğramama haklarını da kuvvetlendirmiş olacaktır.

2.6.1.4. Fiil: Hareket Ve Netice

Cinsel istismar suçu ancak ve ancak vücut dokunulmazlığını ihlal eden
hareketlerle işlenebilir 75. Bu haliyle örneğin söz atmak, uzaktan penis göstermek
gibi eylemler vücut dokunulmazlığını ihlal etmediği için cinsel istismar
suçunu oluşturmayacaktır. Bir cinsel davranışın, cinsel istismar olarak
değerlendirilebilmesi için bu davranışın mahiyeti itibariyle çocuktan cinsel yönden
yararlanıldığını, çocuğun cinsel yönden sömürüldüğünü ortaya koyması gerekir.
Cinsel sömürü boyutuna varmayan söz atma gibi davranışlar, cinsel amaçlı yapılmış
olsalar dahi cinsel istismar kapsamında değerlendirilemeyecektir 76. Burada ortaya
şöyle bir sorun çıkmaktadır; yukarıda kısaca değindimiz gibi bir yetişkinin,
çocuğa yönelik cinsel tacizde bulunmasını, örneğin yetişkinin çocuğa cinsel
organını cinsel amaçla göstermesini cinsel taciz suçu kapsamında değerlendirmek
aslında cinsel istismar suçu ile korunmak istenen hukuki menfaati bertaraf
etmektedir. Zira yetişkinlerin bile kaldırmasının güç olduğu cinsel taciz eylemini,
bir çocuğun kaldıramayacağı apaçık bir durumdur. Ancak Yargıtay'ın mevcut
güncel uygulamaları incelendiğinde, basit cinsel istismar eylemi için vücuda temas
şartı arandığı ve çocuklara karşı da cinsel taciz suçunun işlenebileceğinin belirtildiği
çok sayıda kararı bulunmaktadır77.

Nitekim Yargıtay 14. Ceza Dairesinin 2016/2793 sayılı ilamında “… sanığın,

mağdureye hiçbir bedensel temasta bulunmaksızın, elinde mağdureye ait resimler
bulunduğunu, bu resimleri montajlayarak kötü sitelere ve ailesine göndereceğinden

75
Koca Mahmut, Üzülmez İlhan, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 2. Baskı, Ankara, Adalet Yay,
2015, s. 313.
76
Koca, a.g.e, s. 313-314.
77
Kartal, a.g.e, s. 165.

50
bahisle mağdureyi tehdit ederek internetten görüntülü görüşme yaptığı mağdurenin
elbiselerini çıkartmasını, cinsel içerikli hareketler yapmasını temin etmekten ibaret
eylemlerinin 5237 sayılı TCK’nın 105. maddesinde düzenlenen cinsel taciz suçunu
meydana getireceği” hükme bağlanmıştır.

Kanaatimizce bu uygulamanın kabul edilebilir yanı bulunmamaktadır.

Cinsel istismar suçunun çocuklara yönelen her türlü cinsel nitelikli davranışlara
karşı getirilen bir koruma olduğu düşünüldüğünde, bu suçu esasen kendisinden
daha hafif nitelikteki bir menfaati ihlal eden cinsel taciz suçu kapsamına sokmanın
hukuk mantığı ve kanun yapma tekniğiyle bağdaşır tarafı bulunmamaktadır.

Öte yandan bu suçun oluşabilmesi için yalnızca mağdurun vücudu üzerinde

cinsel içerikli davranışlarda bulunulması kuralı mutlak değildir. Çocuğa, kendisine
yönelik cinsel davranışta bulunduran veya çocuğu kendi bedeni üzerinde cinsel
davranışlarda bulunmaya zorlayan kişinin fiili de TCK 103. madde kapsamında
bulunan suçu oluşturacaktır 78.

2.6.2. Manevi Unsur

2.6.2.1. Genel Olarak

Suçun manevi unsuru, ceza hukukunun evrensel ilkelerinden olan “ kusur

olmadan suç ve ceza olamaz “ ilkesinin, suçun maddi unsurlarına yansımış halidir.
Failin eylemi, yukarıda maddi unsurlarda sayılan tüm şartları taşısa dahi failin kastı
bulunmuyor ise, manevi unsur yokluğu sebebiyle kişinin eylemi cezasız
kalabilmektedir. Elbette taksir sonucu işlenen fiillerden dolayı düzenlenmiş bulunan
cezalar bu durumun dışındadır.

Diğer bir deyişle manevi unsur, gerçekleştirilen eylem ile fail arasındaki
organik bağı ifade etmektedir. Bu bağ olayda kurulmamış ise suç oluşmamış
demektir.

78
Koca, Üzülmez, a.g.e, s. 314.

51
 Uygulamada kusurluluk ve manevi unsur kavramları karıştırılmaktadır.
Halbuki bunlar birbirlerinden tamamen ayrı kavramlardır. Kusurluluk; suçun
unsurlarından olmayıp, suçun meydana geldiğinin anlaşılmasından sonra fail
açısından yapılan bir değerlendirmedir. Örnekle açıklarsak, 12 yaşından küçük bir
çocuğun birini ödürmesi durumunda ortada haksız bir fiil vardır yani suç oluşmuştur
ancak kanunumuz cezai ehliyetin sınırını 12 yaş olarak belirlediğinden dolayı, burada
faile kusur yüklenemez ve “ kusur olmadan suç ve ceza olamaz “ ilkesi gereği fail
hakkında cezaya hükmedilmez.

2.6.2.2. Kast ve Taksir Suçu

TCK kast ve taksir olmak üzere iki çeşit kusur türü benimsemiştir. TCK 21.
Maddesine göre kast şu şekilde ifade edilmektedir ;

-Suçun oluşması kastın varlığına bağlıdır. Kast, suçun kanuni tanımındaki

unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesidir.

-Kişinin, suçun kanuni tanımındaki unsurların gerçekleşebileceğini

öngörmesine rağmen, fiili işlemesi halinde olası kast vardır. Bu halde, ağırlaştırılmış
müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda müebbet hapis cezasına, müebbet hapis
cezasını gerektiren suçlarda yirmi yıldan yirmi beş yıla kadar hapis cezasına
hükmolunur; diğer suçlarda ise temel ceza üçte birden yarısına kadar indirilir.’’
şeklinde belirtilmiştir.

Kasten işlenebilen suçlarda failde “bilme ve isteme’’ unsurları bir arada

olması gerekirken taksir halinde ise bu unsurlar yer almaz. Nitekim TCK’nın 22.
Maddesine göre ;

-Taksirle işlenen fiiller, kanunun açıkça belirttiği hallerde cezalandırılır.

-Taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın

suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir.

52
 -Kişinin öngördüğü neticeyi istememesine karşın, neticenin meydana gelmesi
halinde bilinçli taksir vardır; bu halde taksirli suça ilişkin ceza üçte birden yarısına
kadar artırılır.

-Taksirle işlenen suçtan dolayı verilecek olan ceza failin kusuruna göre
belirlenir. ’’ şeklinde hükme bağlanmıştır.

Çocukların cinsel istismarı suçu da yalnızca kasten işlenebilen suçlardan olup

ayrıca olası kastla da gerçekleştirilebilir 79. Şöyle ki failin, mağdurun yaşını
doldurmamış olması ihtimalini göze alarak fiili gerçekleştirmesi buna örnektir.
Burada saikin bir önemi yoktur80. Fail, gerçekleştirdiği eylemden dolayı sorumlu
olacaktır.

Öte yandan TCK 22/1’de “taksirle işlenen fiiller kanunun açıkça belirttiği
hallerde cezalandırılır’’ şeklinde hüküm bulunması karşısında TCK’nın 103.
maddesinde düzenlenen çocukların cinsel istismarı suçunun taksirle
gerçekleştirilebileceğine dair düzenleme olmaması sebebiyle bu suçun yalnızca
kasten işlenebileceği sonucuna kolaylıkla ulaşılacaktır 81.

Somut olayda failin kastını belirleme amacıyla, failin davranışının cinsel

arzularını tatmin amacıyla yapıp yapmadığının iyi araştırılması gerekir 82.

2.6.2.3. Kastı Kaldıran Hata

Burada anlatılmak istenen durum failin, fiilin haksızlığı konusunda ki

yanılgısı kaçınılmaz nitelikte ise bu durumun kusuru kaldıracağıdır 83. Cinsel istismar
durumunda da aynı şey geçerlidir 84. Diğer bir deyişle somut olayın hal ve şartlarına

79
Vural, Mollamahmutoğlu, a.g.e, s. 3895.
80
Durmuş Tezcan, Erdem Mustafa Ruhan, Murat Önok, Teorik Ve Pratik Ceza Hukuku, 12.Baskı,
Ankara, Seçkin Yay, 2015, s. 392
81
Özgenç İzzet, Türk Ceza Kanunu Gazi Şerhi, Ankara, Seçkin Yay, 2005, s. 305.
82
Sevük Yokuş Handan, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Çocukların Cinsel İstismarı ve Reşit
Olmayanla Cinsel İlişki Suçları’’, Hukuk ve Adalet Dergisi, s.5, 2005, s. 286,287.
83
Artuk Emin Mehmet, Ahmet Gökçen, Caner Yenidünya, Türk Ceza Kanunu Şerhi, 2.Baskı, Ankara,
Adalet Yay, c.3, 2014, s. 3720.
84

53
göre istismar suçunun faili TCK’da düzenlenen hata hükümlerinden
faydalanabilecektir. İlgili TCK 30. maddesine göre ;

-Fiilin icrası sırasında suçun kanuni tanımındaki maddi unsurları bilmeyen

bir kimse, kasten hareket etmiş olmaz. Bu hata dolayısıyla taksirli sorumluluk hali
saklıdır.
-Bir suçun daha ağır veya daha az cezayı gerektiren nitelikli hallerinin
gerçekleştiği hususunda hataya düşen kişi, bu hatasından yararlanır.

-Ceza sorumluluğunu kaldıran veya azaltan nedenlere ait koşulların

gerçekleştiği hususunda kaçınılmaz bir hataya düşen kişi, bu hatasından yararlanır.

-İşlediği fiilin haksızlık oluşturduğu hususunda kaçınılmaz bir hataya düşen

kişi, cezalandırılmaz.’’ şeklinde belirtilmektedir85. Bu durum karşısında örneğin 14
yaşındaki mağdur kendisini 15 yaşından büyük olduğuna inandıracak hal ve
davranışlarla faili inandırır ve fail de bu inancın vermiş olduğu haklı etkiyle cinsel
fiili gerçekleştirirse, TCK 30. Madde gereği fail bu hatasından yararlanarak
cezalandırılmayacaktır. Pek tabi bu durumda TCK 104. maddede düzenlenen ve
şikayete tabi olan reşit olmayanla cinsel ilişki suçu gündeme gelebilecektir. Yargıtay
vermiş olduğu bir kararında sanığı suçtan kurtarmaya yönelik mağdur beyanlarına
itibar edilemeyeceğini ve açıkça 15 yaşından küçük gösteren mağdura karşı
gerçekleşen eylemleri zincirleme şekilde çocuğun nitelikli cinsel istismarı suçuna
vücut vereceğini hükme bağlamıştır 86 .

85
Yar. 14 CD. 2009/53 Esas 2019/10523 Karar Sayılı ilamı; ‘’ 19.02.2009 günü sanık Murat’ın, diğer
sanık Şevket’i arayarak evine kız arkadaşıyla geleceğini söylediği ve bir süre sonra sanık Murat'la
mağdure geldiğinde Şevket'in evin anahtarı onlara bırakarak yanlarından ayrıldığı olayda,
mağdureyi daha önceden tanımayan, sadece anahtarı bıraktığı esnada kısa süreli karşılaşıp, nüfus
kaydına göre suç tarihinde on beş yaşı içerisinde bulunan mağdurenin on beş yaşından küçük
olduğunu bilebilecek durumda olmayan Şevket'in üzerine atılı suçu işlediğine dair
cezalandırılmasına yeter, her türlü şüpheden uzak, kesin ve inandırıcı delil bulunmadığı gözetilerek
beraati yerine yazılı şekilde mahkûmiyetine karar verilmesi…’’
86
2017/7160 Esas 2017/5722 Kara sayılı ilamı; ‘’ Resmi kurumda doğan ve olay tarihinde ondört yaşı
içerisinde bulunan mağdurenin olaydan 4-5 ay kadar önce internette tanıştığı Nurettin isimli şahsı
ziyaret için Ankara'dan Mardin'e geldiğinde onun arkadaşı olan sanıkla yüzyüze görüşüp tanıştığı,
Ankara'ya döndüğünde de telefonla uzun süre görüştüğü, sanığa gerçek ismini bildirdiği sanıkla
buluşmak üzere tekrar Mardin'e geldiğinde onsekiz yaşını bitiren ve kendisinden beş yaş büyük
olan Öznur isimli arkadaşının kimliği ile giriş yaptığı otelde dört gün boyunca kaldığı ve burada
birden çok kez sanıkla cinsel ilişkiye girdiği, istinabe yoluyla mahkemece alınan ifadeye ilişkin
izlenen CD kaydı görüntüsüne göre olay tarihinden yaklaşık on ay geçmesine rağmen mağdurenin
onbeş yaşından küçük gösterdiğinin tartışmasız olduğu, bu haliyle mağdurenin kendisine

54
 Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre failin, mağdurun yaşı hususunda
yanıldığı iddiasının bizzat fail veya müdafi tarafından ileri sürülmesi gerekmektedir.
Bir diğer deyişle bu durumun savcılık veya mahkeme tarafından re’sen araştırmaya
konu yapılmaması Yargıtay tarafından bozma sebebi olarak kabul edilmemiştir 87 .

2.6.3. Hukuka Aykirilik Unsuru

2.6.3.1. Genel Olarak

Bilindiği üzere Ceza Hukuku anlamında meydana gelen bir olayda hukuka
uygunluk sebeplerinden birinin dahi bulunuyor olması halinde hiçbir suç
oluşmamaktadır. Mevcut hukuk sistemimizde düzenlenen hukuka uygunluk
nedenleri; kanun hükmünün yerine getirilmesi, ilgili kişinin rızası, meşru savunma ve
hakkın kullanımıdır. Bu sebeplerden herhangi birinin, çocukların cinsel istismarı
suçunda bulunuyor olması halinde suçun oluşup oluşmayacağına dair hususları
incelemek uygun olacaktır.

2.6.3.2. Kanun Hükmünün Yerine Getirilmesi

TCK’nın 24/1 maddesinde ‘’kanun hükmünü yerine getiren kişiye ceza

verilmez’’ hükmü açıkça yer almaktadır. Kanun hükmünün yerine getirilmesi
durumunda çocuğun cinsel istismarı suçu oluşmayacaktır. Örneğin şüphelinin beden
muayenesinin yapılması ya da vücudundan örnek alınması için koşulları gerçekleştiği
durumda doktor tarafından tıbbi işlemlerin yapılması kanunun bir hükmüdür88. Bu
açıdan kişilerin görevleri gereği yapmış oldukları bu tarz işlerde hukuka uygunluk
sebebi olduğu kabul edilmektedir. Bu hakkın kullanımı elbette sınırsız değildir. Şayet
hakkın kullanımının sınırları aşılırsa doğal olarak suç meydana gelecektir.

başkasının nüfus cüzdanını gösterdiği şeklindeki savunmaya itibar edilemeyeceği gibi aşamalarda
şikayetçi olmayan mağdurenin beyanlarının da sanığın cezadan kurtarmaya yönelik olduğunun
anlaşılması karşısında zincirleme şekilde çocuğun nitelikli cinsel istismarı suçundan mahkumiyeti
yerine sanığın hataya düştüğü yönündeki oluş ile dosya kapsamına uygun düşmeyen yazılı gerekçe
ile eylem reşit olmayanla cinsel ilişki kabul edilerek şikayetten vazgeçme nedeniyle kamu
davasının düşmesine karar verilmesi…’’
87
Tezcan, Erdem, Önok , a.g.e, s. 392.
88
Özbek, a.g.e, s. 634

55
 2.6.3.3. İlgilinin Rizasi

Diğer bir hukuka uygunluk sebebi ilgilinin rızasıdır. Çocukların cinsel

istismarı suçunda eyleme gösterilen rızanın geçerli olup olmadığı konusunda ikili bir
ayrıma gitmek gerekir 89. Kanun koyucu 15 yaşını tamamlamamış olan çocuğun
rızasına değer vermeyerek mağdurun rızasını, failin eylemini suç olmaktan çıkartan
hukuka uygunluk sebepleri arasında saymamıştır 90. Buna karşılık 15 yaşından büyük
olan kişilere karşı cebir, tehdit, hile veya iradeyi etkileyen başkaca etken içermeyen
cinsel istismar durumunda ise bu eyleme gösterilen rıza geçerli kabul edilmektedir.
Elbette burada TCK m.104’te şikayete tabi olarak düzenlenen reşit olmayanla cinsel
ilişki suçunun oluşup oluşmadığı tartışma konusu olarak gündeme gelebilir 91. Şayet
mağdur 15-18 yaş aralığında ise ve şikayet yoksa suç oluşmayacak aksi takdirde
mağdurun rızası olsa dahi fail, TCK 104. madde gereği cezalandırılacaktır.

2.6.3.4. Meşru Savunma

Yukarıda belirtilen kanun hükmünün yerine getirilmesi ve ilgilinin rızası

dışında kalan, meşru savunma halinin çocuklarının cinsel istismarı yönünden hukuka
uygunluk sebebi olarak kabul edilmesi pek mümkün gözükmemektedir ancak failin
eyleminin açıkça cinsel tatminden ziyade kendisini korumaya yönelik olduğu belli
ise burada da meşru savunma tartışılabilecektir 92. Zira meşru savunma; kendisine
veya başkasına ait bir hakka yönelmiş olan, gerçekleşen veya tekrarı kesin olan
haksız bir saldırıyı o anki hal ve şartlara göre saldırı ile orantılı biçimde defetmek
zorunluluğudur. Bu açıdan bakıldığında failin kendisine veya başkasına yönelen bir
saldırıda, karşı tarafın canını yakarak uzaklaştırmak için cinsel bölgelere müdahale
ettiği durumda pek tabi meşru savunma hükümleri nadiren de olsa uygulama alanı
bulacaktır.
Burada bir başka husus TCK 25/2 maddesinde düzenlenen zorunluluk hali
kapsamında hareket eden faile ne tür bir uygulama yapılması gerektiğidir. TCK 25/1

89
Tezcan, Erdem, Önok, 2015, a.g.e, s. 393.
90
Parlar Ali , Muzaffer Hatipoğlu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu Yorumu, Ankara, Seçkin Yay, c.2,
2008, s. 1653.
91
Tezcan, Erdem, Önok, a.g.e, s. 393.
92
Özbek, a.g.e, s. 632.

56
maddesinde düzenlenen meşru savunmanın, cinsel istismar suçunda hukuka
uygunluk nedeni kabul edilemeyeceğini yukarıda belirtmiştik ancak zorunluluk hali
açısından aynı durum söz konusu değildir. Örnek verecek olursak; bir itfaiye erinin
yangın esnasında mağduru kurtarmaya çalışırken olay anının yaratmış olduğu hal
sebebiyle ve önlenmesi mümkün olmayacak şekilde, mağdurun kalçasına veya
bacaklarına dokunması durumunda zorunluluk hali söz konusu olacağından, itfaiye
eri hakkında CMK 223/3-b maddesi gereği ceza verilmesine yer olmadığı şeklinde
karar verilmesi gerekir. Yine burada sınırın kasten aşılması halinde suç meydana
gelecektir.

2.6.4. Hakkin Kullanilmasi

Son olarak hakkın kullanılması müessesesinin cinsel istismar suçu

bakımından hukuka uygunluk nedeni sayılamayacağını söyleyebiliriz. TCK 26/2’de “
Kişinin mutlak surette tasarruf edebileceği hakkına ilişkin olarak açıkladığı rızası
çerçevesinde işlenen fiilden dolayı kimseye ceza verilmez.“ hükmü göz önüne
alındığında, cinsel istismar fiilini herhangi bir sebeple mağdur çocuk üzerinde
gerçekleştirme ehliyetine sahip olma gibi bir hak, hiç bir hukuk düzeni tarafından
kimseye tanınamaz.

Belirtmek gerekir ki; eşler arasında gerçekleşen cinsel nitelikteki eylemlerin

mahiyeti tartışmalıdır.Elbette ilgili eşin rızası olmaksızın diğer eş tarafından zorla
gerçekleştirilen cinsel mahiyetteki suçlarda hakkın kullanılmasından bahsedilemez.
Buna karşılık 18 yaşından küçük biriyle evlenen eş tarafından gerçekleştirilen cinsel
eylemler hakkın kullanılması kapsamında değerlendirildiğinden suç meydana
gelmeyecektir.

57
 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

3. CİNSEL İSTİSMAR SUÇUNUN TÜRLERİ

3.1. GENEL OLARAK

Basit cinsel istismar suçu, TCK 103. maddesinde düzenlenmiş bulunan suçun
temel şeklini oluşturup, küçük çocuğun bedeni üstünde uygulanan ve cinsel arzuları
tatmin amacına yönelik olan hareketleri içerir. Buarada bahsedilen durum, cinsel
ilişki düzeyine varmayan davranışları kapsamaktadır.

Öte yandan nitelikli cinsel istismar suçu ise TCK 103/2. maddesinde
düzenlenmiştir. Bu fıkrada düzenlenen “ organ veya sair cisim “ terimi ile birlikte
basit cinsel istismar suçuna dair diğer hususları aşağıda ele almaya çalışacağız.

3.2. BASİT CİNSEL İSTİSMAR

Yukarıda belirttiğimiz üzere cinsel istismar deyiminden; 15 yaşını
tamamlamayan veya tamamlamış olmakla birlikte fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını
algılama yeteneği gelişmemiş olan çocuklara karşı gerçekleştirilen her türlü cinsel
davranış ile diğer grup olan 15-18 aralığındaki çocuklara karşı ise sadece cebir,
tehdit, hile veya iradeyi etkileyen başka bir nedene dayalı olarak gerçekleştirilen
cinsel davranışlar anlaşılır 93.

Burada 15-18 yaş aralığındaki çocuklara karşı gerçekleştirilen cebir, hile,

tehdit veya iradeyi etkileyen sebepler kanunun 103/1-b maddesinde açıkça
belirtilerek suçun unsuru olarak kabul edilmiştir. Mağdurun rızasının olmaması bu
maddede düzenlenen suçun oluşumu için yeterli olacaktır. Kendisini savunamayacak
durumda olan ve baştan beri aslında eyleme rızası olmayan çocuğa karşı cebir, hile
ve tehdit kullanmaksızın gerçekleştirilen eylemler de bu suçu oluşturacaktır. Söz
konusu durumun yani çocuğun iradesini etkileyen cebir, tehdit gibi bir sebep
olmaksızın ancak çocuğun da rızasının bulunmadığı hallerde gerçekleştirilen

93
Kartal, a.g.e, s. 176-179.

58
eylemin karşılığı TCK'da düzenlenmemiştir. Her ne kadar bahsedilen durumda
çocuğa karşı zorlamanın var olduğu zımnen anlaşılsa da bu durumun kanunda açıkça
belirtilmesi yerinde olacaktır. Örnek verecek olursak; yetişkin fail tarafından 16
yaşında sakat ve dilsiz bir çocuğa gerçekleştirilen eylemde, her ne kadar mağdur
rızası olmadığını beyan edemiyor ve öte yandan failin de uyguladığı cebir, tehdit,
hile bulunmuyor ise de, failin gerçekleştirdiği eylemin karşılığı TCK 103/1-b
maddesi olacaktır. Genel manada basit cinsel istismarı açıkladıktan sonra, kanunda
sayılan; cebir, tehdit, hile ve iradeyi etkileyen diğer hususları başlıklar halinde
değerlendirmek konunun anlaşılması açısından yararlı olacaktır.

3.2.1. Cebir
Cebir; en yalın tabirle ve kelime anlamı itibariyle, zor kullanma manasına
gelir. Mağdurun üzerinde uygulanan zorlayıcı güçle bu kişi belli bir davranışta
bulunmaya yönlendirilmektedir94. Diğer bir deyişle cebir , mağdurdaki direnci sona
erdirip failin yönlendirmesine uygun şekilde davranmasına sebep olan fiziki
kuvvettir95. Bu kuvvetin oluşturduğu acı ile mağdur, belli bir davranış çerçevesi
içerisinde hareket etmeye zorlanmaktadır 96.

Çocukların cinsel istismarı suçunda kullanılan cebrin; mağdurun karşı

gelemeyeceği mutlak gücü bünyesinde barındırması gerekmediği gibi mağdurda
herhangi bir yaralanma sonucu doğurması da zorunlu unsur olarak kabul
edilmemektedir. Failin eylemi karşısında mağdurun karşılık olarak gösterdiği her
türlü eylemi, failin buna karşı eylem yapmasını gerektireceğinden cebir oluşur.
Örneğin 13 yaşındaki mağdurun kollarıyla faili iteklemesi ancak failin mağdurun
kollarını yana atması cebir teşkil edeceği gibi 17 yaşında olup cinsel istismar
eyleminden kaçmak isteyen mağdurun, fail tarafından yakalanması da cebrin
oluşmasına yetecektir.

Bir eylemin cebir kabul edilebilmesi için üzerinde uygulanan kişide en

azından acı meydana getirmelidir. Örneğin failin eylemini gerçekleştirirken mağdura

94
Kartal, a.g.e, s. 168.
95
Önder Ayhan, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 4.Basım, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1994, s. 448.
96
Meran Necati, Kişilere Karşı Suçlar, 2.Baskı, Ankara, Seçkin Yayınları, 2008, s. 348.

59
tokat atması, boğazını sıkması gibi eylemler cebir kapsamında değerlendirilir 97. Aynı
şekilde Yargıtay 5. CD 18/01/2010 tarih 2009/12606 Esas ve 2010/93 Karar sayılı
ilamında mağdurun ağzını kapatan failin suçu cebir kullanarak işlediğini hükme şu
şekilde hükme bağlamıştır; “ Dosya kapsamı ve mevcut delillere göre mağduru
kollarından tutarak zorla yere yatırıp, annene sakın söyleme seni döverim, rezil
ederim, demek suretiyle eylemini gerçekleştiren sanık hakkında tayin olunan cezanın
5237 sayılı kanunun 103/4 maddesi gereği artırılmasında isabetsizlik
görülmediği….” denilmektedir.

3.2.2. Tehdit

Manevi cebir de diyebileceğimiz tehdit, mağdurun iradesini etkileyen bir

başka fiildir. Mağdurun iç huzuruna yönelik olup, serbest karar verme yetisini
etkileyen ve hareket hürriyetini kısıtlayan bir durumdur 98. Diğer bir deyişle, cinsel
davranışa rıza gösterilmemesi durumunda, mağdurun ileride bir zarara uğratılacağı
beyanını içerir99. Burada mağdura bildirilen zararın gerçekten de meydana gelip
gelemeyeceği önem teşkil etmez, mağdurun kendisine ya da yakınına zarar geleceği
hususundaki inancı tehdit unsurunun oluşabilmesi için yeterlidir. 100
Tehdit ciddi
şekilde yapılmamış olsa da mağdur bu durumu ciddiye alırsa tehtidin oluştuğu kabul
edilir101. Örneğin; failin mağdura hitaben şaka yoluyla ‘’senin babanı döverim’’
demesi, mağdurunda bu durumu ciddiye alarak istemediği bir hususu
gerçekleştirmesi durumunda fiilin tehdit altında yapıldığı kabul edilmelidir.

97
YAR. 14 CD 2019/1258 Esas 2019/9754 Karar sayılı ilamı ; ‘’ Sanığın istismar suçunu işlediği sırada
mağdurenin bağırmasını engellemek amacıyla ağzını ve burnunu kapatarak direncini kırdığının
anlaşılması karşısında TCK'nın 103/4'üncü maddesinin uygulanmasının gerektiği gözetilerek ilk
derece mahkemesince kurulan hükme yönelik istinaf başvurusunun kabulü yerine, yazılı
şekilde esastan reddine karar verilmesi…’’
98
Kartal, a.g.e, s. 170.
99
Aydın, a.g.e, s. 31. , vd. Soyaslan Doğan, 2006, Ceza Hukuku Özel Hükümler, 6.Baskı, Ankara,
Yetkin Yay, 2012, s. 184.
100
2018/10456 Esas ve 2019/9766 Karar sayılı ilamı; Tüm dosya içeriğine göre sanığın, araç içerisinde
yalnız kaldıkları sırada, pijamasını çıkarmasını istediği mağdurenin kabul etmemesi üzerine alt
kıyafetlerini zorla sıyırmasının ardından karşı koyan mağdureyi korkutup direncini kırarak nitelikli
cinsel istismar eyleminde bulunduğunun anlaşılması karşısında, müsnet suçtan tayin edilen temel
cezanın TCK'nın 103/4. maddesi ile arttırılması gerektiği gözetilmeden,
101
Sulhi Dönmezer, Ceza Hukuku Özel Kısım, Genel Adab ve Aile Düzenine Karşı Cürümler, İstanbul,
1975, s.66.

60
 Cinsel istismar suçunun tehdit eylemi altında gerçekleştirildiğinin kabul
edilebilmesi için bu eylemin cinsel davranışı gerçekleştirme amacıyla yapılması
şarttır102. Cinsel eylem sona erdikten sonra aynı mağdura karşı gerçekleştirilen tehdit
içerikli eylemler cinsel istismar suçunun unsuru olmayıp ayrıca Türk Ceza
Kanunu’nun 106. Maddesinde düzenlenen tehdit suçunu oluşturacaktır.

3.2.3. Hile

Maddi ya da manevi nitelikteki araçlar ile mağdur kişinin fail tarafından

hataya düşürülmesidir 103. Burada mağdurdaki irade, failin aldatıcı hareketleriye
sakatlanarak mağduru cinsel amaçla gerçekleştirilen eyleme karşı koyamaz hale
getirmektedir. Diğer bir deyişle; mağdurun cinsel davranışa vereceği rızayı sağlamak
amacıyla, mağdurun iradesini yönlendirmeye elverişli vasıtalardır 104. Örnek
verecek olursak mağdurun hipnotize edilmesi veya hastalığını muayene ediyor
izlenimi oluştulması hile unsuruna vücut verecektir. Fail tarafından yapılan aldatıcı
davranış ile mağdurun kendisini söz konusu cinsel davranıştan koruma iradesini
sakatlayan fail, oluşan bu irade sakatlığından faydalanarak görünüşte mağdurun
rızasını almıştır. Oysa mağdurun faile verdiği görülen rıza onun gerçek iradesini
yansıtmamaktadır. Burada akla ilk gelen evlenme vaadi durumudur. Fail, mağdura
evlenme vaadinde bulunarak fiili gerçekleştirmiş ise somut olayın hal ve şartları
dikkate alınmalıdır. Kısaca evlenme vaadi başlı başına hileli bir davranış olarak
kabul edilemez105. Ancak fail bu vaadini farklı şekillerde destekleyici eylemlerde
bulunmuş ise örneğin mağduru inandırmak amacıyla evlendiklerinde kullanacakları
eşyaları alıp göstererek mağduru bu şekilde inandırma yoluna gitmişse bu takdirde
eylemin yoğunluğu göz önüne alınacak ve hile unsuru gündeme gelebilecektir.

102
Mustafa Erdal, Kişilere Karşı Suçlar, Adalet Yay, Ankara, 2008, s. 642.
103
Gündüz, Gültaş, a.g.e, s. 125.
104
Malkoç İsmail, Açıklamalı Türk Ceza Kanunu, Ankara, Yetkin Yayınları, c.3, 2002, s. 3178.
105
Aydın, Çocukları Cinsel İstismarı ve Reşit Olmayanla Cinsel İlişki Suçu, 1.Baskı, Ankara, Seçkin Yay,
2012, s. 32.

61
 3.2.4. İradeyi Etkiyen Başka Nedenler

Yukarıda belirttiğimiz cebir, hile ve tehdit unsurlarının hemen ardından

belirtilen iradeyi etkileyen nedenler unsuru, kanun yapma tekniği açısından uygun
olmayıp muğlak olarak değerlendirebileceğimiz suç unsuru olarak karşımıza
çıkmaktadır 106.

Belirttiğimiz olumsuzluğa rağmen iradeyi etkilen sebepler için, yukarıda

sayılan cebir, tehdit ve hile kapsamına girmeyen ancak mağdurun özgür iradesiyle
hareket etmesine imkan tanınmayan durumlar için kullanılabilecek bir terimdir.
Örneğin; uyku halindeki mağdura dokunmak suretiyle gerçekleştirilen cinsel istismar
eyleminde her ne kadar yukarıda belirttiğimiz cebir, hile ve tehdit unsurlarından
herhangi biri gerçekleşmemiş ise de mağdurun iradesine aykırı gerçekleşen eylem bu
niteliktedir. Esasen yukarıda belirtmiş olduğumuz kendini savunamayacak durumda
olan ve işlenen fiile karşı koyması mümkün olmayan sakat, dilsiz ve bu gibi benzer
mağdurlara karşı girişilen cinsel istismar eylemleri, iradeyi etkileyen diğer nedenler
arasında ele alınabilir ancak bu durumun ayrı ve ağırlaştırıcı bir madde olarak
düzenlemesi, olayın vahameti göz önüne alındığında hukuka ve vicdana daha uygun
olacaktır.

3.3. NİTELİKLİ CİNSEL İSTİSMAR

Buraya kadar yaptığımız açıklamalarda, TCK’nın 103/1 maddesinde
düzenlenen cinsel istismar suçunun temel şeklini açıklamaya çalıştık. Bu maddenin
devamı olan 103/2-3-4 fıkralarında ise temel şeklini belirtmiş olduğumuz cinsel
istismar suçunun nitelikli unsurları ele alınacaktır.

106
Şen Ersan, Yeni Türk Ceza Kanunu Yorumu, Vedat Yayınları, İstanbul, c.1, 2006, s. 397. Ayrıca bkz.
Ersan Baytemir, Cinsel Dokunulmazlığa, Kişi Hürriyetine ve Genel Ahlaka Karşı Suçlar, Adalet Yay,
Ankara, 2009, s. 198.

62
 3.3.1. Suçun Vücuda Organ Veya Sair Bir Cisim Sokulmasi
Suretiyle İşlenmesi

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 103/2 maddesinde ‘’cinsel istismarın

vücuda organ veya sair bir cisim sokulması suretiyle gerçekleşmesi durumunda 16
yıldan aşağı olmamak üzere hapis cezasına hükmolunur. Mağdurun 12 yaşını
tamamlamamış olması halinde verilecek ceza 18 yıldan az olamaz’’ hükmü
düzenlenmiştir. Nitekim Yargıtay 14. Ceza Dairesinin 2014/12492 Karar sayılı
ilamında “ sanığın ilk olarak cinsel organını mağdurenin iç çamaşırı üzerinden
sürtünerek boşaldığı, devamında ise mağdure ile ilişkiye girmek istediğini beyan
ettiği ve anal yoldan cinsel ilişkiye girdiği, o geceyi de birlikte geçirdikleri
anlaşılmakla, sanığın eylemine uyan nitelikli cinsel istismar suçunu düzenleyen
TCK.nın 103/2, 43/1. maddeleri uyarınca cezalandırılması “ gerektiği hükme
bağlanmıştır.

Bu cihetle mağdurun vücuduna organ ya da sair cisim sokularak

gerçekleştirilen cinsel istismar eylemi için suçun basit şekline nazaran daha ağır bir
ceza öngörülmüştür. Organ ya da sair cisimden yalnızca erkeğin penisi sonucunu
çıkarmak doğru bir sonuç olmayacaktır. Failin parmağını, elindeki sopayı veya
başkaca bir aleti mağdurun vajinasına sokmasıyla eylem sübuta erecektir. Belirtmek
gerekir ki, sair cismin mağdura sokulması suretiyle gerçekleşen cinsel istismar
eyleminde failin cinsel tatmine ulaşması şart değildir. Şehvet duymayan bir failin
mağdurun vajinasına parmağını sokması şeklinde gerçekleşen eylemin TCK 103/2
maddesinde düzenlenen nitelikli cinsel istismar suçuna vücut vereceği aşikârdır. Bu
noktada değerlendirmeye muhtaç olan bir hususu belirtmek gerekir. Şöyle ki
mağdurun cinsel bölgelerindeki boşluklar dışında bulunan kulak ve burun boşluğu
gibi yerlere fail tarafından gerçekleştirilecek cinsel nitelikteki davranışların suç
oluşturup oluşturmayacağı doktrinde tartışmalıdır.

Kanaatimizce, failin eylemini cinsel istismar suçu kapsamında kalıp

kalmadığı somut olayın hal ve şartlarına göre değerlendirilerek sonuca ulaşılmalıdır.

63
Örneğin mağdurun ağzına parmak veya çubuk sokan failin eylemini cinsel istismar
suçu olarak kabul etmek objektif hukuk kurallarına aykırı olacaktır 107.

Nitelikli cinsel istismar suçunun yalnızca erkeklerin kadınlara yönelik

yapacağı cinsel davranışlarla gerçekleşeceği kabulü yanlış bir yaklaşımdır. Zira
vücuda organ yahut sair cisim sokma eylemini bir kadının diğer bir kadına
gerçekleştirebileceği gibi erkekler arasında da gerçekleşebilecektir.

Burada belirtmek gerekirki, Türk Ceza Kanunu’nun 103/1-a ve 103/1-b

bendinde düzenlenen çocuğa herhangi bir sebeple failin, kendi vücuduna organ veya
sair cisim ithal ettirmesi halinde basit cinsel istismar suçu meydana gelecektir108.
Çünkü nitelikli cinsel istismar suçunda fiil, bizzat mağdurun vücuduna organ veya
sair cisim sokulması suretiyle meydana gelir. Bu sebeple failin kendi vücuduna
yönelik eylemleri nitelikli hal kapsamına girmemektedir.

Doktrinde tartışmalı olan diğer bir husus ise evli olan eşler arasında işlenen
bu tarz eylemlerin nitelikli cinsel istismar suçuna vücut verip
vermeyeceğidir. Kanaatimizce burada tartışmaya konu olacak bir husus yoktur zira
kanunda bu durum için açıkça ayrı bir düzenleme konusu edilmemiş ve bu sebeple
eşlerden birinin 18 yaşından küçük olan diğer eşin rızası olmaksızın vücuduna organ
veya sair cisim duhul ettirmesi durumunda da fail hakkında nitelikli cinsel istismar
suçu hükümlerinin uygulanması gerekecektir. Eşler 18 yaşından büyük ise bu
durumda cinsel saldırı suçu meydana gelecektir.

Tartışmalı olan diğer bir husus mağdurun, fail tarafından zorlanarak yine
mağdur tarafından bizzat kendi vücuduna organ veya sair cisim sokulması suretiyle
gerçekleşen eylemlerde ne yapılacağıdır. Örnek verecek olursak fail mağdurun kendi
elini vajinasına sokması için tehdit etmesi ve mağdurunda bunu yapması durumunda
failin basit cinsel istismardan mı yoksa nitelikli cinsel istismardan mı sorumlu
tutulacaktır? Doktrinde bir takım kişiler eylemin bizzat fail tarafından
gerçekleşmemesi sebebiyle basit cinsel istismar suçunun gerçekleşeceğini kabul

107
Koca,Üzülmez, a.g.e, s. 319-321, ayrıca bkz. Kartal, a.g.e, s. 181-183
108
Koca, Üzülmez,a.g.e, s. 321.

64
etmiş iseler de109 kanaatimizce burada failin dolaylı faillik sıfatı gündeme gelecektir.
Bu sebeple fail hakkında doğrudan nitelikli cinsel istismar suçundan ceza
verilmesi gerekmektedir110.

3.3.2. Tck 103/3 ‘De Düzenlenen Nitelikli Haller

TCK’nın 103/3 maddesinde, gerek 103/1’de düzenlenen cinsel istismarın

temel şeklinden gerekse vücuda organ veya sair cisim sokmadan ibaret nitelikli
halden verilecek cezanın artırılmasını gerektiren diğer nitelikli unsurlara yer
verilmiştir 111.

Söz konusu nitelikli haller seçimlik olduğundan, aynı olayda birden fazlası
gerçekleşse dahi tek artırım yapılacaktır. Ayrıca burada ki artırım kademeli olarak
düzenlenmediğinden birden fazla nitelikli hal söz konusu olsa bile artırım her
durumda yarı oranında olacaktır 112.

Genel mahiyette ki bu açıklamadan sonra TCK 103/3‘te düzenlenen

durumları şu şekilde sıralayabiliriz;

3.3.2.1. Suçun Birden Fazla Kişi Tarafından Birlikte İşlenmesi

Hali

Öncelikle belirtmek gerekir ki TCK’nın ilk halinde bu suçun birden çok kişi
tarafından işlenmesi ağırlaştırıcı sebep olarak öngörülmemişti. Bu ağırlaştırıcı sebep
08/07/2005 tarihinde 5377 sayılı kanun ile getirilen değişiklikle maddeye
eklenmiştir. 08/07/2005 tarihi öncesinde işlenen suçlarda, suçun birden çok kişi
tarafından birlikte işlenmesi durumunda bu artırım yapılmayacaktır. Sadece

109
Durmuş Tezcan, Mustafa Ruhan Erdem, Rıfat Murat Önok, 5237 Türk Ceza Kanunu’na Göre Teorik
ve Pratik Ceza Özel Hukuku, Seçkin Yay. ,Ankara 2006, s .236.
110
Bkz. Veli Özbek, Nihat Kambur, İzmir Şerhi, Yeni Türk Ceza Kanunun anlamı, açıklamalı-gerekçeli-
içtihatlı, Özel Hükümler, Seçkin Yay., c.2, Ankara 2008, s. 617.
111
Koca, Mahmut, İlhan Üzülmez, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Ankara, Adalet Yayınevi, 1.
Baskı, 2013, c.3, s. 393.
112
Durmuş, Erdem, Önok, a.g.e, s. 393.

65
08/07/2005 tarihiden sonra işlenen suçlarda failler hakkında bu artırım nedeni
uygulanabilecektir 113.

Burada ki mantık, suçun birden fazla kişiyle işlenmesinin mağdurun direncini

daha kolay bir şekilde kırarak suçun işlenişini kolaylaştırmasıdır 114. Maddede
belirtilen birden fazla kişiden kasıt iki veya daha fazla kişidir 115. Asgari kişi sayısı
belliyken azami bir sınırı yoktur. Bu nitelikli halin oluşabilmesi için faillerin birlikte
hareket etme iradesi göstermeleri yeterli olup, olayın öncesinde anlaşmaları şart
değildir.

Burada değinilmesi gereken bir nokta da şudur ki; failin cinsel içerikli
eylemini gerçekleştirdiği esnada mağdura gelecek yardıma mani olanların veya
suçun işlenmesi için yer sağlayan kişilerin durumun ne olacağıdır. Yukarıda
belirtildiği üzere nitelikli hal olarak düzenlenen fıkra gereği, mağdura yönelik
gerçekleşen icrai hareketlerin birden fazla kişi tarafından bizzat birlikte
gerçekleştirilmesi gerekir. Bu açıdan örneğin failin eylemini gerçekleştirebilmesi için
evini boşaltan failin arkadaşı, doğrudan cinsel istismar eyleminden sorumlu
tutulamayacaktır. Ancak failin arkadaşı, mağdurun kollarından tutsa idi bu
durumda doğrudan fail olarak her iki kişi de cinsel istismar suçundan
cezalandırılacaktır 116.

3.3.2.2. Bir Arada Yaşama Zorunluluğu Olan Ortamdan

Faydalanarak İşlenmesi Hali

18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı kanun ile getirilen değişiklikle çocukların

cinsel istismarı suçuna eklenen bu nitelikli hal ile kanun koyucu, bir arada yaşamanın
zorunlu olduğu ortamlarda, failin eylemini daha kolay gerçekleştirebilecek olması

113
Yaşar Osman, Hasan Tahsin Gökcan, Mustafa Arduç, Türk Ceza Kanunu, 2.Baskı, Ankara, Adalet
Yay, c.3, 2014, s. 3410-3411.
114
Nuhoğlu Ayşe, Türk Ceza Kanununda ve 2002 Tasarısında Cinsel Suçlar, İstanbul, Şan Ofset, 2004,
s. 624.
115
Malkoç İsmail, Mahmut Güler, Uygulamada Türk Ceza Kanunu Özel Hükümler 3, Adil Yay, Ankara,
s.3265, bkz. Cengiz Otacı, Genel Adap ve Aile Düzenine Karşı İşlenen Suçlar, Ankara, Seçkin Yay,
2000, s. 100.
116
Malkoç İsmail, Yeni Türk Ceza Kanununda Cinsel Saldırı Suçları, 1. Baskı, Ankara, Malkoç Kitapevi,
2005, s. 71.

66
sebebiyle bu durumu cezasız bırakmamayı amaçlamıştır. Dolayısı ile bu tarz yerlerde
işlenebilecek cinsel istismar suçlarında daha ağır cezanın öngörülmüş olması fail
açısından caydırıcılık oluşturabilecektir. Bu tarz yerlere; ceza infaz kurumları,
öğrenci yurdu, okul pansiyonu ve hastahaneleri örnek verebiliriz 117. Bu hususta
otobüs ve tramvay gibi toplu taşıma araçları ile asansörde gerçekleştirilen cinsel
istismar eylemlerinin, suçun nitelikli halini oluşturmayacağı hususunda Yargıtay
kararları mevcuttur118.

Her ne kadar Yargıtay asansör gibi fail ve mağdurun kısa süreli birlikte
bulunmak zorunda olduğu yerleri nitelikli hal kapsamında değerlendirmemiş ise de
kanaatimizce bu durum nitelikli halin düzenleniş amacına aykırıdır. Zira kanun
hükmü açıktır ve fail ile mağdurun birlikte bulunmasının faile sağladığı kolaylık
sonucunda suçun işlenmesini yaptırıma bağlamıştır. Bu açıdan baktığımızda her ne
kadar kısa süreli olsa da asansörde bulunmanın vermiş olduğu kolaylıktan yararlanan
failin cinsel istismar eylemini nitelikli hal kapsamında değerlendirilmesi daha doğru
olacaktır. Diğer bir deyişle; mağdur o esnada asansörde olmasaydı cinsel
istismar eylemi gerçekleşmeyecekti denebiliyorsa, olayda nitelikli halin
uygulanması gerekir. Elbette sadece fail ve mağdurun içerisinde bulunduğu
asansörde bu eylemin gerçekleştiğinin ispatı zordur. Olayın hal ve şartlarına göre,
şüpheden sanık yararlanır ilkesi gereği fail hakkında beraat verilebileceği gibi suçun
temel halinden de ceza verilebilecektir ancak kamera kaydı görüntüsü gibi delille
sabit olan asansör içerisindeki eylemde nitelikli halin uygulanması gerekecektir.

Öte yandan mağdurun bizzat kendisine ait kilitlenebilir, özel korunaklı yere
sahip olması durumunda bu nitelikli hal oluşmayacaktır. Örneğin bir otel de farklı
odalarda kalan fail ve mağdur arasında meydana gelen cinsel istismar eyleminde bu
nitelikli hal uygulanamayacaktır. Fail ve mağdur açısından otelin lobisi, koridoru ve
muhtelif kısımları kamuya açık alan olarak kabul edilmelidir.

117
Artuk, Mehmet Emin, Ahmet Gökcen, Caner Yenidünya, 2014, Türk Ceza Kanunu Şerhi, 2.Baskı,
Ankara, Adalet Yayınevi, c.3, s. 3717.
118
Yargıtay 2016/10879 Esas 2017/6396 Karar sayılı ilamında " ...... Suçun yetiştirme yurdu, ceza
infaz kurumu, öğrenci yurdu, okul pansiyonu ve hastane gibi insanların toplu olarak bir arada
yaşama zorunluluğunda bulunduğu ortamların sağladığı kolaylıktan faydalanmak suretiyle
işlenmesi gerekip, sanığın yolculuk yaparken atılı suçu işlediği travmayın insanların toplu olarak bir
arada yaşama zorunluluğunda bulunduğu ortam kapsamına girmediği gözetilmeden…. ‘’

67
 3.3.2.3. Üçüncü Derece Dâhil Kan Ve Kayın Hısımlığı İlişkisi
İçinde Bulunan Bir Kişiye Karşı Ya da Üvey Baba, Üvey Ana, Üvey
Kardeş Veya Evlat Edinen Tarafından İşlenmesi Hali

6545 sayılı kanun ile TCK 103/3-c maddesinin ilk halinde yer almayan; "
kayın hısımlığı içinde bulunulan kişiye karşı, ayrıca üvey ana ve üvey kardeş
tarafından işlenmesi" unsurları yeni kanunumuzda yer almıştır119.

Burada kan ve kayın hısımlığı kavramına açıklık getirebilmek için Tük

Medeni Kanununun ilgili maddelerine bakılmalıdır. Buna göre TMK 17. Maddesinde
kan hısımlığı şu şekilde tanımlanır; " Kan hısımlığının derecesi, hısımları
birbirine bağlayan doğum sayısıyla belli olur” denilmektedir.

Biri diğerinden gelen kişiler arasında üstsoy-altsoy hısımlığı; biri diğerinden

gelmeyip, ortak bir kökten gelen kişiler arasında yansoy hısımlığı vardır. Öte yandan
kayın hısımlığı ise TMK 18. Maddede düzenlemiştir. Buna göre kayın hısımlığı "
Eşlerden biri ile diğer eşin kan hısımları, aynı tür ve dereceden kayın hısımları olur.
Kayın hısımlığı, kendisini meydana getiren evliliğin sona ermesiyle ortadan
kalkmaz120.‘’Bu durumda ilgili TMK 17. Maddesi gereği; baba-kız, baba- oğul,
anne- oğul, anne-kız ilişkisi üst soy – alt soy ilişkisi olacakken; babanın kız
kardeşinin eşi ile olan ilişkisi kayın hısımlığı olacaktır. Bir başka ifade ile, mağdurun
anne ve babası yani üst soyu mağdurun birinci derece kan hısmı iken; mağdurun
kardeşleri ikinci derece kan hısımları; mağdurun teyzesi, amcası, dayısı, halası ise
üçüncü derece kan hısımlarıdır. Bu şahısların mağdur çocuğa karşı gerçekleştirdikleri
istismar eyleminin yaptırımı TCK m.103/3’e göre artırılarak uygulanacaktır 121.

TMK’da üvey kavramına dair kesin bir tanım yok ise de ilgili 103/3-c
maddesinin diğer kısmında belirtilen üvey baba, üvey ana, üvey kardeş veya evlat
edinen kavramlarını kısaca açıklayacak olursak mağdurun üvey babası; mağdurun öz
annesinin, kendi öz babasından sonra evlendiği erkeği, üvey anne; çocuğun öz babası

119
Durmuş, Erdem, Önok, a.g.e, s.393-394. Bkz. 6545 sayılı Kanun ile değişiklik öncesinde TCK m.103 ;
“cinsel istismarın üst soy, ikinci veya üçüncü derecede kan hısmı, üvey baba, evlat edinen
tarafından gerçekleştirilmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında artırılır.” şeklindedir.
120
22.11.2001 kabul tarihli 4721 sayılı ve 08/12/2001 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe
giren kanunun 17 ve 18. maddeleri
121
Seçkin, a.g.e, s. 96.

68
ile evlenen kişiyi, üvey kardeş ise; anne veya babasından biri ayrı olan kardeşin diğer
kardeşe göre durumunu ifade etmektedir. Öte yandan son olarak kanunda belirtilen
evlat edinme durumu ise TMK 305 ve devamındaki maddeler uyarınca kurulan
evlatlık ilişkisi içerisinde gerçekleşen cinsel istismar eylemlerini yaptırım altına
almıştır.

3.3.2.4. Vasi, Eğitici, Öğretici, Bakıcı, Koruyucu Aile Veya Sağlık

Hizmeti Veren Ya da Koruma, Bakım Veya Gözetim Yükümlülüğü
Bulunan Kişiler Tarafından İşlenmesi Hali
Kanun koyucu bu başlıkta belirtilen kişileri detaylı bir şekilde saymış ve
kişilerin sahip oldukları bu sıfatlar dışında nitelikli halin oluşması için ayrı bir kritere
gerek görmemiştir. Buradaki amaç, yukarıda sayılan sıfatlardan herhangi birine sahip
olan failin, bu sıfatının sağlamış olduğu kolaylıktan faydalanmak suretiyle eylemini
meydana getirmesinin önüne geçebilmek, en azından cezayı artırarak caydırıcılığı
sağlamaktır. Madde metninde sayılan terimleri sırasıyla açıklarsak;

- Vasi;
TMK 403 ve 404. Maddesinde görüleceği üzere “Vasi; vesayet altında
bulunan çocuğun ya da kısıtlının kişiliği ve mal varlığı ile ilgili tüm çıkarlarını
koruma ayrıca hukukî iş ve işlemlerde onu temsil etmekle yükümlü olan kişidir.
Velâyet altında olmayan her küçük vesayet altına alınır." şeklinde belirtilmektedir.
Vasilik kurumuna verilen önem ve mağdur çocuk ile vasi arasında bulunan sıkı
irtibatı göz önüne alan kanun koyucu, vasinin görevi sebebiyle elde edeceği
kolaylıklardan yararlanarak çocuğa yönelik gerçekleşebileceği cinsel eylemleri
caydırıcı hale getirmek amacıyla bu tarz bir düzenleme yoluna gitmiştir.

-Eğitici;
Mağdur kişinin eğitim ve ahlaki durumuyla ilgili kişiyi ifade etmektedir.
Örneğin mağdura at binmeyi öğreten kişi, mağdura karşı cinsel eylemde bulunduğu
takdirde eğitici olarak kabul edilip, hakkında nitelikli hal uygulanacaktır. Taraflar
arasında sözleşme şartı bulunmamaktadır. Mağdur çocuğun gezintisi esnasında,
tamamen spontane gelişen bir durumla fail, mağdura at öğretmek istediğini belirtir ve

69
kısa bir süreliğine öğretme eylemi gerçekleşirken cinsel davranış meydana gelirse bu
nitelikli hal oluşacaktır.

-Öğretici;
Eğiticinin aksine burada mağdurun öğretimi mevzu bahistir. mağdurun
dershane, kreş ve okul gibi öğretim kurumlarında bulunan öğretmenleri, belirlenen
nitelikli hale tabidir 122. Bu durumda nitelikli halin uygulanabilmesi için, fail ve
mağdur arasındaki cinsel istismar eyleminin öğretim kurumlarında gerçekleşmesi
gerekir. Örneğin bir öğretmenin, okul dışında bulundukları esnada öğrencisi olan
mağdura karşı gerçekleştirdiği cinsel içerikli eylemler bu nitelikli hali
oluşturmayacaktır. Ancak olayın hal ve şartları dikkate alınarak 103/3-e bendinde
düzenlenen nitelikli halin oluşup oluşmadığı değerlendirilecektir.

- Bakıcı;
Mağdur çocukla bizzat ilgilenerek her türlü ihtiyaçlarını gideren kişidir.
Burada da, yukarıda eğitici için belirtmiş olduğumuz gibi sözleşme şartı
aranmamaktadır. Örneğin anne ve babası çalışan mağdurun bakımı için
görevlendirilen bakıcı, mağdura karşı cinsel fiilde bulunduğu takdirde, hakkında bu
nitelikli hal uygulanacaktır.

- Koruyucu aile;
Korunmaya muhtaç olan çocukların, korunmalarını gerektiren süre içerisinde
aile ortamında yetiştirilmesinin sağlanması amacıyla oluşturulmuş olan
müesseselerdir. TCK bu müesseseyi düzenleme konusu yaparak, bir çocuğa
koruyucu aile olarak atanan kişi veya kişilerin, bu çocuğa yönelik olarak cinsel
istismarda bulunması halinde cezada artış öngörmüştür123. Koruyucu ailenin
belirlenmesi süreci TMK 347. Maddesinde açıkça hükme bağlanmıştır 124. Aynı

122
Kartal, a.g.e, s. 192.
123
Doğukan Nişancı, 6545 Sayılı Kanun İle Getirilen Yenilikler Işığında 5237 Sayılı Türk Ceza
Kanununda Çocukların Cinsel İstismarı Suçu, TBB Dergisi, 2015, sayı.120, s. 240.
124
İlgili TMK 347. Maddesi; " Çocuğun bedensel ve zihinsel gelişmesi tehlikede bulunur veya çocuk
manen terk edilmiş hâlde kalırsa hâkim, çocuğu ana ve babadan alarak bir aile yanına veya bir
kuruma yerleştirebilir. Çocuğun aile içinde kalması ailenin huzurunu onlardan katlanmaları
beklenemeyecek derecede bozuyorsa ve durumun gereklerine göre başka çare de kalmamışsa,
ana ve baba veya çocuğun istemi üzerine hâkim aynı önlemleri alabilir. Ana ve baba ile çocuğun
ödeme gücü yoksa bu önlemlerin gerektirdiği giderler devletçe karşılanır.

70
şekilde 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu 23. Maddesi de koruyucu aile
kavramını detaylı şekilde tanımlamıştır125.

-Sağlık Hizmeti Veren;

Kanunda belirtilen bu kişiler de, kanun maddesinin metninde belirtilen diğer
kişiler gibi net olarak tespit edilmemiştir. Ancak kanunun getiriliş ve uygulama
amacı göz önüne alındığında bu kimselerin, mağdur çocuklara sağlık hizmeti veren
doktor, hemşire, ebe, acil tıp teknisyeni gibi sağlık mensupları olduğu sonucu ortaya
çıkmaktadır.

- Koruma, Bakım veya Gözetim Yükümlülüğü Bulunanlar;

Koruma, bakım veya gözetim yükümlülüğü bulunan kişi ifadesi; c, d ve e
bentlerinde düzenlenen diğer terimlere uygun bir sıfata sahip olmamasına rağmen
benzer seviyede bir yükümlülük altında olan kişilerin nitelikli hal kapsamına almaya
hizmet eden bir “torba” tabirdir.Öz ebeveynler, resmi evlilik gerçekleştirmeksizin
ebeveyn ile çocuğun ortak yaşamına dahil olanlar, evlat edinme veya koruyucu
aile olma işlemlerini usulüne uygun gerçekleştirmeksizin çocuk ile fiilen bu tür
bir ilişki içinde bulunan kişiler bu kapsamda değerlendirilebilir. TCK 103/3-e
bendinde değerlendirilebilecek şekilde nüfuzu bulunan ancak bu nüfuzunu kötüye
kullanıp kullanmadığı tespit edilemeyen kişinin aynı zamanda koruma, bakım
veya gözetim yükümlülüğü olduğu da söylenebiliyorsa 103/3-d bendi kapsamında
değerlendirme yapılabilir 126.

125
İlgili kanunun 23. Maddesi gereği " Mahkemece korunma kararı alınan korunmaya ihtiyacı olan
çocuğun bakımı ve yetiştirilmesi bu Kanuna göre kurulmuş kuruluşlarda olduğu kadar
Kurumun denetim ve gözetiminde bir "Koruyucu Aile" tarafından da yerine getirilebilir.
Koruyucu aileye, korunmaya ihtiyacı olan çocuğun bakımı ve yetiştirilmesine karşılık olarak ikinci
fıkra kapsamında ödeme yapılabileceği gibi koruyucu aile bu işi gönüllü olarak da üstlenebilir.
Koruyucu aile hizmeti kapsamında aile yanına yerleştirilen çocukların bakım, eğitim, kurs, okul,
yemek ve taşıma servisi, harçlık ve benzeri ihtiyaçları esas alınarak koruyucu ailelere, bu giderlerin
tamamına karşılık toplu bir ödeme yapılmasına veya her bir gider türü için ayrı ayrı yapılacak
ödemelerin kapsamına, ödeme tutarlarına, yapılacak ödemelerin usul ve esası ile koruyucu
ailelerin seçimine, çocukla ilgili sorumluluklarına ve hizmetin işleyişine ilişkin usul ve esaslar,
Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından çıkarılan
yönetmelikle belirlenir ve bu kapsamda verilecek ödemelerden hiçbir kesinti yapılmaz.
126
Turhan Engin, 2018, Türk Ve Alman Ceza Hukukunda Çocukların Cinsel İstismarı Suçu, Yüksek
Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuk Ana Bilim Dalı, İstanbul, s.
94.

71
 3.3.2.5. Kamu Görevinin Veya Hizmet İlişkisinin Sağladığı
Nüfuzun Kötüye Kullanılması Suretiyle İşlenilmesi Hali

Nüfuz kelime anlamı itibariyle "söz geçirme gücü, bir şey üzerindeki etki"
anlamına gelmektedir127.

TCK 103. Maddesinde 6545 sayılı yasa ile yapılan değişiklik öncesinde,
kamu görevinin sağladığı nüfuz ibaresi ağırlaştırıcı neden olarak bulunmuyor
idi. Bu başlıkta ilk olarak kamu görevinin sağladığı nüfuzun kötüye kullanımı
durumunu açıklayacak olursak; belirtilen nitelikli halin uygulanabilmesi için
öncelikle fail ve mağdur arasında nüfuz ilişkisinin bulunması şarttır. Mağdur, failin
kendisinden üst konumda olduğunu bilmesi sebebiyle, failin cinsel eylemine
boyun eğmek durumunda kalmış olmalıdır ki bu nitelikli hal uygulanabilsin. Örnek
verirsek; bir kamu kurumunun genel müdürü olan fail, bu nüfuzunu kullanarak iş
yerinde çalışan çaycıya yönelik cinsel eylemde bulunur ise bu maddedeki nitelikli
hal gündeme gelecektir. Öte yandan; Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 2013/331
Karar ve 2013/1497 Esas sayılı ilamında, “mağdurun tanıklık yaptığı duruşmanın
ertesi günü hakim tarafından ‘’Kadife gibi tenin var, çok tatlısın, ben çok beğendim
bir kere dudağından öpebilir miyim, gıdığından öpebilir miyim?’’ diyerek sarılmak
için hamle yaptığı, mağdur kendini geri çektiğinde aleyhine tanıklık yaptığı kişiyi
kastederek; ‘’dava sana bağlı, ne kadar yatmasını istersin, ne kadar ceza vereyim
söyle bakayım, ama sen çok güzel bir kızsın bu çocuk çıkarsa seni rahat bırakmaz,
senin gibi güzel bir kızın zarar görmesini istemem’’ şeklinde sözler söylediği
anlaşıldığından sanığın sarf ettiği sözler ve vücut dokunulmazlığının ihlali niteliği
taşıyan cinsel davranışlarla mağdura karşı kamu görevinin sağladığı nüfuzu kötüye
kullanmak suretiyle cinsel saldırı suçunu işlediğinin kabulü gerekmekte olup... “
şeklinde hüküm kurulmuştur.

Hizmet ilişkisinin sağladığı nüfuzun kötüye kullanılması durumu ise 128esasen

yukarıda açıkladığımız TCK 103/3-d maddesinde düzenlenen bakım ve gözetim

127
www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=N%C3%9CFUZ
128
2014/11262 Esas 2017/5131 Karar sayılı ilamı; ’’Mağdurenin çalıştığı kuaför dükkanının sahibi olan
sanığın, cinsel istismar eylemini hizmet ilişkisinin sağladığı nüfuzu kötüye kullanmak suretiyle
gerçekleştirdiğinin anlaşılması karşısında, hakkında tayin edilen temel cezanın koşulları oluştuğu
halde TCK'nın 103/3. maddesi ile arttırılmaması…’’

72
yükümü unsuruna yakın bir tabirdir. Mağdur üzerinde hizmet ilişkisinden doğan
nüfuzu bulunan ancak bu nüfuzunu kötüye kullanıp kullanmadığı tespit edilemeyen
failin aynı zamanda koruma, bakım veya gözetim yükümlülüğü olduğu da
söylenebiliyorsa 103/3-d bendi kapsamında değerlendirme yapılabilir. Örnekle
açıklayacak olursak; mağduru okula götürmek ile görevli olan servis şoförünün,
aralarında bulunan hizmet ilişkisi göz önüne alındığında mağdura karşı
gerçekleştireceği cinsel içerikli eylemlerinde, bu maddede düzenlenen nitelikli hal
uygulanacaktır.

3.3.2.6. Suçun Cebir,Tehtid veya Silahla İşlenmesi Hali

Yukarıda belirttiğimiz üzere TCK 103/1-a bendinde " 15 yaşını

tamamlamamış veya tamamlamakla birlikte fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını
algılama yeteneği gelişmemiş olan çocuklara karşı gerçekleştirilen her türlü
cinsel davranış" düzenlenmektedir. TCK 103/4 maddesinde düzenlenen nitelikli hal,
işte bu bentte düzenlenen yani 0-15 yaş aralığındaki çocuklar ile 15-18 yaş aralığında
olup fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmemiş olan çocuklara
karşı " cebir veya tehdit " altında işlenen cinsel istismar eylemlerinin cezasını artırıcı
bir nitelikli haldir. Buradan çıkan sonuç şudur; 15-18 yaş aralığında olup fiilin
hukuki anlam ve sonuçlarını algılayabilen çocuklara karşı cebir veya tehdit
kullanmak suretiyle işlenen suçlarda nitelikli cinsel istismar suçu oluşmayacaktır zira
burada kullanılan cebir ve tehdit bizzat suçun unsuru olarak kabul edilmektedir.

Öte yandan 6545 sayılı kanunla yapılan değişiklik sonucunda 103/4

maddesine ekleme yapılarak; fiile maruz kaldığı sırada 15-18 yaş aralığında olup
fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmiş olan çocuklara
karşı " silah " kullanmak suretiyle suçun işlenmesi nitelikli hal kapsamına dahil
edilmiştir. Silah kavramına nelerin dahil olduğu TCK 6/1-f maddesinde
belirtilmiştir 129. Bu değişiklik yerindedir zira silah kullanımı zaten tehdit unsurunu

129
TCK 6/1-f maddesi ;" Silah deyiminden;
1. Ateşli silahlar,
2.Patlayıcı maddeler,
3. Saldırı ve savunmada kullanılmak üzere yapılmış her türlü kesici, delici veya bereleyici alet,

73
oluşturmaktadır. Tehdit ise TCK 103/1-b kapsamındaki çocuklar açısından
suçun unsuru olduğundan ayrıca cezalandırılamamaktaydı. Halbuki silah ile bu
suçun işlenmesinin çocuk üzerindeki direnci kırma etkisi tartışmaya yer
bırakmayacak kadar açık olduğu düşünüldüğünde bu durumun en azından suçun
nitelikli halini teşkil etmesi isabetli olmuştur. Ayrıca silahın TCK 103/1-a
kapsamındaki çocuklara karşı kullanımı durumunda zaten 103/4 maddesinde
düzenlenmiş bulunan tehdit unsuru meydana geleceğinden, burada da nitelikli halin
şartları oluşacaktır 130.

3.4 SUÇUN NETİCE SEBEBİYLE AĞIRLAŞTIRILMIŞ

HALLERİ

TCK 103. Maddesinde düzenlenen cinsel istismar suçunun netice sebebiyle

ağırlaşmış halleri, aynı maddenin 5 ve 6. fıkralarında açıklanmıştır. Bu açıdan TCK
102. maddede düzenlenen durumlar ile cinsel istismar suçu tamamen paralellik
göstermektedir 131.

103/5 maddesinde failin eyleminin kasten yaralama suçunu ağır neticelerine

sebep olması durumu açıklanmışken, 103/6. Maddede ise failin cinsel nitelikli eylemi
sonucu mağdurun ölmesi ya da bitkisel hayata girmesi durumu düzenlenmiştir.
Konunun daha iyi anlaşılabilmesi açısından 2 fıkranın ayrı başlıklar altında
değerlendirilmesi uygun olacaktır.

3.4.1. Cebir Ve Şiddetin Kasten Yaralama Suçunun Ağir

Neticelerine Sebep Olmasi

Öncelikle belirtmek gerekir ki, failin meydana gelen ağır neticeden sorumlu
tutulabilmesi için ağır netice ile cinsel istismar arasında illiyet bağı mevcut olmalıdır.

4.Saldırı ve savunma amacıyla yapılmış olmasa bile fiilen saldırı ve savunmada kullanılmaya elverişli
diğer şeyler,
5.Yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı, boğucu, zehirleyici, sürekli hastalığa yol açıcı nükleer, radyoaktif,
kimyasal, biyolojik maddeler anlaşılır "
130
Durmuş, Erdem, Önok, a.g.e, s.395-396.
131
Yurtcan Erdener, Yargıtay Kararları Işığı Altında Cinsel Suçlar, 3.Baskı, Ankara, Türkiye Barolar
Birliği Yay, 2018, s. 172.

74
Şayet istismar eylemi ile istenmeyen ağır sonuç arasında illiyet bağının olmadığı
anlaşılır ise fail TCK 103/5 veya 103/6 maddelerinden sorumlu tutulamayacaktır 132.

TCK 23’te düzenlenen netice sebebiyle ağırlaşmış suç hükmü çerçevesinde

cinsel istismar fiilinin, istenilen eylemden daha ağır ya da başka bir sonucun
meydana gelmesine sebebiyet vermesi durumunda failin bu sonuçtan dolayı
sorumlu tutulabilmesi için, meydana gelen sonuç açısından en azından taksirle
hareket etmesi gerektiği hükme bağlanmıştır. Yargıtay’ın 2014 tarihli kararında
mağdurun, fail ile rızası ile ilişkiye girmesi sonrasında beden ve ruh sağlığının
bozulması durumunun, fail açısından öngörülemez olduğunu ve bu sebeple meydana
gelen ağır neticeden dolayı failin sorumlu tutulamayacağına dair karar vermiştir 133.

Yargıtay netice sebebiyle ağırlaşmış suçlara teşebbüssün mümkün

olamayacağını hükme bağlamıştır134.

Failin, cinsel nitelikteki eylemini gerçekleştirdiği esnada meydana gelen ve

TCK 87’de düzenlenen hallerden birine vücut veren yaralamadan dolayı sorumlu

132
Artuç Mustafa, Kişilere Karşı Suçlar, Ankara, Adalet Yayınları, 2008, s. 657.
133
Yargıtay 14. CD 2014/3187 Karar sayılı kararında “ ..... mağdurun, sanıkla rızası dâhilinde cinsel
ilişkiye girdiği halde sanığın kendisine yönelik eyleminin zorla gerçekleştiğini anlattığı, olayın
mağdurun yakınları tarafından öğrenilmesi üzerine mağdurun 30.10.2010 tarihinde kolluğa
müracaat etmesiyle soruşturmanın başladığı anlaşılan olayda, mağdur hakkında İstanbul Adli Tıp
Kurumu 6. İhtisas Kurulu tarafından düzenlenen 08.08.2012 tarihli raporda, mağdurda travma
sonrası stres bozukluğu tespit edilerek mağdurun sanığın eylemi nedeniyle ruh sağlığının
bozulduğu belirtilmiş ve bu rapor esas alınarak sanığın cezası TCK’nın 103/6 maddesi uyarınca
artırılmış ise de, cebir, tehdit veya hile gibi iradeyi etkileyen herhangi bir hal olmaksızın mağdur ile
cinsel ilişkiye giren sanığın, bu eyleminden dolayı kastettiğinden daha farklı ve ağır bir neticenin
meydana geldiği, 01.06.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ile 765 sayılı
Türk Ceza Kanununda yer alan objektif sorumluluğun kaldırılarak sübjektif sorumluluğun kabul
edildiği, TCK’nın 23. maddesi uyarınca failin, gerçekleşen fakat kastetmediği bu neticeden sorumlu
tutulabilmesi için en azından taksirle hareket etmiş olması gerektiği, somut olayda sanığın dosyaya
yansıyan sosyal ve kültürel durumu, eğitim düzeyi, kişisel özellikleri, tarafların yaşları ve olayın
zora dayalı olmayan gerçekleşme biçimi nazara alındığında ağır netice olarak ortaya çıkan
mağdurun ruh sağlığındaki bozulmanın sanık tarafından öngörülemeyeceği ve taksirle dahi
hareket etmesinin söz konusu olmadığı, meydana gelen bu zararın ise TCK’nın 61. maddesi
kapsamında cezanın bireyselleştirilmesinde alt sınırdan uzaklaşılması sırasında dikkate
alınabileceği gözetilmeden sanık hakkında TCK’nın 103/6. maddesinin uygulanması suretiyle fazla
ceza tayini hukuka aykırıdır.”
134
Yar 14. CD 2012/8211 Esas ve 2014/8571 Karar sayılı ilamı;’’Sanık hakkında ceza tayin edilirken,
netice sebebiyle ağırlaşmış suçlar teşebbüse elverişli olmadığı halde, TCK.nın 103/6. maddesinden
sonra aynı Kanunun 35/2. maddesi uygulanmak suretiyle eksik ceza tayini…’’

75
tutulabilmesi için, bu yaralama açısından en azından taksir derecesinde
sorumluluğunun bulunması gerekir. Yine örnek verirsek failin cinsel eylemi
sebebiyle mağdurun girmiş olduğu bunalım sonucunda intihar etmesi durumunda,
illiyet bağı kesilmiş olacağından fail hakkında TCK 103/6 maddesi
uygulanmayacaktır. Yine fail cinsel eylemini gerçekleştirdiği esnada mağdurun
kemiklerinden birini kırılmasına sebebiyet verir veya yaşamını tehlikeye sokan bir
durum meydana gelirse diğer bir değişle TCK 87’de düzenlenen hallerden biri veya
bir kaçı gerçekleşir ise cinsel istismar suçu yanında ayrıca kasten yaralama suçuna
ilişkin hükümler gereği de cezalandırılacaktır. Bu açıdan TCK 87’de düzenlenen
hallerden biri veya bir kaçı cinsel istismar eylemi sonucunda meydana gelirse, gerçek
içtima hükümleri uygulanarak fail hakkında her iki suç sebebiyle ayrı ayrı ceza
verilecektir.

Sonuç olarak; TCK 103/5 maddesine göre, gerek 15 yaşını tamamlamamış

veya tamamlamış olmakla birlikte fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama
yeteneği gelişmemiş olan çocuklara karşı gerekse 15 yaşını tamamlayıp fiilin hukuki
anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmiş kişilere karşı cebir ve şiddet
kullanılması sonucu, TCK 87 maddesinde düzenlenen hallerden135 biri meydana

135
TCK madde.87
(1) Kasten yaralama fiili, mağdurun;
a) Duyularından veya organlarından birinin işlevinin sürekli zayıflamasına,
b) Konuşmasında sürekli zorluğa,
c) Yüzünde sabit ize,
d) Yaşamını tehlikeye sokan bir duruma,
e) Gebe bir kadına karşı işlenip de çocuğunun vaktinden önce doğmasına neden olmuşsa, yukarıdaki
maddeye göre belirlenen ceza, bir kat artırılır. Ancak, verilecek ceza, birinci fıkraya giren hallerde
üç yıldan, üçüncü fıkraya giren hallerde beş yıldan az olamaz.
(2) Kasten yaralama fiili, mağdurun;
a) İyileşmesi olanağı bulunmayan bir hastalığa veya bitkisel hayata girmesine,
b) Duyularından veya organlarından birinin işlevinin yitirilmesine,
c) Konuşma ya da çocuk yapma yeteneklerinin kaybolmasına,
d) Yüzünün sürekli değişikliğine, e) Gebe bir kadına karşı işlenip de çocuğunun düşmesine neden
olmuşsa, yukarıdaki maddeye göre belirlenen ceza, iki kat artırılır. Ancak, verilecek ceza, birinci
fıkraya giren hallerde beş yıldan, üçüncü fıkraya giren hallerde sekiz yıldan az olamaz.
(3) Kasten yaralamanın vücutta kemik kırılmasına veya çıkığına neden olması halinde, yukarıdaki
maddeye göre belirlenen ceza, kırık veya çıkığın hayat fonksiyonlarındaki etkisine göre, yarısına
kadar artırılır.

76
gelmiş ise faile ayrıca bu madde uyarınca ceza verilecektir. Şayet cinsel eylem
sırasında kullanılan cebir nedeniyle mağdurda meydana gelen yaralanma TCK 86.
Maddesinde düzenlenen kasten yaralanma suçunun temel şeklinde kalmış ise ayrıca
bu yaralanma dolayısı ile fail ceza almayacaktır.

3.4.2. Bitkisel Hayata Girme Veya Ölme Durumu

Failin cinsel eylemi sonucunda, mağdurun bitkisel hayata girmesi veya

ölmesi durumu, TCK'nın 103/6. Maddesinde suçun ağırlaştırıcı hali olarak
düzenlenmiştir. İlgili TCK 103/6. Maddesine göre, meydana gelen cinsel istismar
suçu sebebiyle mağdurun bitkisel hayata girmesi ya da ölümü durumunda, fail
hakkında doğrudan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına hükmolunacağı
düzenlenmiştir.

Bitkisel hayat ile beyin ölümü kavramları birbirinden tamamen farklıdır.

Bitkisel hayatta olan kişilerin solunumları devam eder ve bu kişiler aylarca ya da
yıllarca yaşamaya devam edebilir hatta iyileşerek eski normal hayatlarına geri
dönebilirler. Beyin ölümünde ise geriye dönüş mümkün değildir. Beyin ölümü
gerçek anlamda tıbbi ölümdür. Açıklanan bu fark sebebiyle kanun koyucu bitkisel
hayata girmenin yanında ayrıca ölüm durumunu ele almıştır 136. Bu maddede
düzenlenen nitelikli halin oluşabilmesi için failin cinsel istismar kastı ile hareket
etmesi gerekir. Eğer failde cinsel istismar kastının olmadığı anlaşılırsa fail yalnızca
meydana gelen ölüm veya netice sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçlarından sorumlu
tutulacaktır.

Öte yandan, ölü bir kişiye karşı cinsel eylemin gerçekleştirilmesi durumunda
fail hakkında ağırlaştırıcı sebep uygulanmayacaktır hatta fail cinsel istismar
suçundan sorumlu olmayıp hal ve şartları gerçekleştiği takdirde TCK 130.

(4) Kasten yaralama sonucunda ölüm meydana gelmişse, yukarıdaki maddenin birinci fıkrasına giren
hallerde sekiz yıldan oniki yıla kadar, üçüncü fıkrasına giren hallerde ise on iki yıldan onaltı yıla
kadar hapis cezasına hükmolunur.
136
Medipol Üniversitesi Hastahanesi, www.medipolmega.com/Tani-Tedavi-Unitelerimiz/Organ-
Nakli/Beyin-Olumu

77
Maddesinde137 düzenlenen kişinin hatırasına hakaret suçundan sorumlu
tutulabilecektir.

Son olarak cinsel istismar eylemi sonucunda mağdura hastalık bulaşması

durumunu ele alırsak, bu durumda mağdura bulaşan hastalığın mahiyetinin tıbbi
raporlarla netleştirilmesi gerekecektir. Şayet hastalık AIDS gibi ölümcül bir hastalık
ise ve mağdur yargılama aşamasında halen hayatta bulunuyorsa TCK 103/6 maddesi
uygulanamayacaktır. Bu durumda TCK 87/2 maddesinde düzenlenen “ iyileşme
olanağı bulunmayan hastalık” ibaresi yönlendirmesiyle, fail hakkında netice
sebebiyle ağırlaşmış suç hükümleri uygulanarak ceza verilmesi yoluna gidilecektir.

3.5. HAKSIZ TAHRİK

Cinsel istismar suçlarında failin haksız tahrik hükümlerinden yararlanıp

yararlanamayacağı hususunu incelemek yerinde olacaktır zira fail hakkında haksız
tahrik hükümleri uygulanabilecek olması durumunda cezanın önemli bir kısmında
indirim yapılmaktadır.

İlgili TCK 29. Maddesinde, haksız fiil sebebiyle oluşan hiddet ve şiddetli
elemin etkisi ile suç işleyen kişiye ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine on
sekiz yıldan yirmi dört yıla ve müebbet hapis cezası yerine on iki yıldan on sekiz yıla
kadar hapis cezası verileceği, diğer hâllerde ise verilecek cezanın dörtte birinden
dörtte üçüne kadar indirileceği yönünde düzenleme bulunmaktadır.

Haksız tahrik indiriminin uygulanabilmesi için cinsel istismar suçu failinin

eylemi ile mağdurun -başka bir suçun failinin- eylemi arasında illiyet bağı
bulunmalıdır. Yargıtay'ın 2013/5627 Esas ve 2013/14108 Karar sayılı ilamında,
cinsel istismar suçunun haksız tahrik altında işlenebileceğini hükme bağlamıştır 138.

137
Madde 130;
(1) Bir kimsenin öldükten sonra hatırasına en az üç kişiyle ihtilat ederek hakaret eden kişi, üç aydan
iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Ceza, hakaretin alenen işlenmesi halinde,
altıda biri oranında artırılır.
(2) Bir ölünün kısmen veya tamamen ceset veya kemiklerini alan veya ceset veya kemikler hakkında
tahkir edici fiillerde bulunan kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
138
Yargıtay 14. CD 2013/5627 Esas ve 2013/14108 Karar sayılı ilam;’’ Mağdur anlatımları, savunmalar
ve tüm dosya kapsamına göre, mağdur Yakup'un sanıklardan Rıza'nın kızı Sultan ile arkadaşlık

78
Kanaatimizce mağdur çocuk hangi eylemi gerçekleştirirse gerçekleştirsin (hakaret,
kasten yaralama veya giyilen kıyafet gibi) bunun karşılığı cinsel istismar eylemi
olamaz. Cinsel istismar faili hakkında yapılacak haksız tahrik indirimi hakkaniyete
aykırı olacağı gibi mağdurun ve toplumun vicdanında derin yaralar oluşmasına
sebebiyet verecektir.

3.6. KUSUR

3.6.1.Genel Olarak

Ceza hukuku anlamında bir fiilden söz edebilmek için öncelikle failin kendi
hür iradesiyle suç teşkil eden haksızlığı seçip kendisini kusurlu hale getirmesi
gerekir. Belirtilen haksızlığın bütün halleri kusur belirlemede rol almaktadır. Zira
haksızlık, kusur kavramına dayanak teşkil eder. Modern hukuk sisteminde belirlenen
müeyyide failin kusurundan ağır olamayacağı gibi, ayrıca öngörülen müeyyide failin
gerçekleştirdiği suçun ağırlık derecesine de uygun olmak zorundadır. Diğer bir
deyişle; kanunda öngörülen ceza, gerçekleştirilen kusurun ölçüsünü aşmamalıdır. Öte
yandan fail toplumda öngörüen ahlaki kurallara uygun şekilde hareket ettiğini iddia
etse dahi şayet gerçekleştirilen fiil hukuki açıdan kınanabiliyorsa fail, bu eyleminden
dolayı sorumlu olacaktır.

Cinsel istismar suçu kapsamında kusurluluk konusuyla ilgili olarak akıl

hastalığı, yaş küçüklüğü ve hata hükümlerini ayrı başlıklar altında ele almak yerinde
olacaktır.

kurmak istediği, teklifi kabul görmediği halde Sultan'ı ısrarla takip edip arkadaşları aracılığıyla
karşılıksız kalan mektuplar göndermesi, Sultan'ın adını duvarlara yazması, birçok kez sanık Rıza'ya
ait evin camlarını kırması ve bu olayların şikâyet ve soruşturmaya konu edilmesi, Sultan'ın bu taciz
ve baskılara dayanamayarak okulu bırakması şeklinde gerçekleştirdiği haksız eylemlerin meydana
getirdiği hiddet ve şiddetli elemin etkisi altında kalan sanıkların, mağdur Yakup'a karşı şehvet ve
cinsel duyguları tatmin amaçlı olmaksızın işledikleri çocuğun nitelikli cinsel istismarı suçu
nedeniyle 5237 sayılı TCK.nın 103/2, 3, 4 ve 6. maddeleri gereğince hüküm kurulurken sanıklar
hakkında haksız tahrik hükümlerinin uygulanması gerektiğinin gözetilmemesi suretiyle fazla ceza
tayini…’’

79
 3.6.2. Akil Hastaliği

Cinsel istismar oluşturan eylemin, faildeki akıl hastalığının algılama

yeteneğini ortadan kaldırması veya davranışlarını yönlendirme yeteneğini önemli
ölçüde etkilemesi sebebiyle gerçekleştirdiğinin tespit edilmesi halinde, fail kusurlu
sayılamayacağı için cezalandırılması yoluna gidilemeyecektir. Buna karşılık cinsel
davranışın, davranışlarını yönlendirme yeteneğini önemli olmayacak ölçüde
etkileyen akıl hastalığının sonucunda gerçekleştirildiğinin tespit edildiği hallerde, bu
davranışları gerçekleştiren kişi kusurlu sayılarak hakkında TCK 32/2 maddesi gereği
indirim gündeme gelebilecektir 139.

3.6.3. Yaş Küçüklüğü

Yaş küçüklüğü; TCK 31. maddesinde ele alınmış olup, kusur yeteneğini
kaldıran veya azaltan nedendir. Bu hükme göre 12 yaşından küçük çocukların mutlak
ve kati surette cezai ehliyetleri bulunmamaktadır. 12-15 yaş grubunda bulunan
çocuklarda ise “ fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama” durumuna göre cezai
ehliyetin olup olmadığı belirlenmektedir. Şayet algılama durumu yok ise ilgili
çocuğun cezai ehliyeti yok kabul edilecek aksi halde ise cezasında indirim
yapılacaktır. Son olarak 15-18 yaş grubundaki çocukların ise cezai ehliyetleri var
kabul edilmekle birlikte cezalarında bir miktar indirim yapılmaktadır.

Burada incelenmesi gereken diğer bir husus ise çocuk yaştakilerin bazen
ailelerin bilgisi dâhilinde bazense zorla gerçekleştirdikleri evliliklerdir. Bu durum her
iki çocuğun da 15 yaşından küçük olması şeklinde olabileceği gibi genellikle bir
tarafın 15 yaşından büyük olması şeklinde de gerçekleşebilmektedir. Bu gibi haller,
doğum veya ihbar gibi vasıtalarla adli mercilere intikal ettiğinde 15 yaşından büyük
olan eş açısından cinsel istismar faili olarak, çocukların anne ve babalarını ise
azmettiren olarak cezalandırılması sonuca ortaya çıkmaktadır. Örneğin 14 yaşındaki
bir kızın, evlenmek amacıyla anne ve babanın da azmettirmesi sonucu fail tarafından
kaçırılması ve koca tarafından cinsel münasebetin gerçekleştirildiğini düşünelim. Bu
durumda evlenme meydana gelmiş olsa dahi koca, anne ve babanın cezalandırılması

139139
Koca, Üzülmez, a.g.e, s. 320.

80
gerektiği hususunda şüphe yoktur. Kanaatimizce fiiliyatta iyi niyetli bir şekilde ve
bulunulan bölgeye göre fazla sayıda yapılan bu tür evlilikler için ayrı bir kanuni
düzenleme getirilmesi uygun olacaktır 140
.Çünkü ortaya çıkan ve herkesi
cezalandıran bu sonuç, ortaya çıkan mağduriyetleri gidermediği gibi yeni
mağduriyetler yaratabilmektedir 141.

3.6.4. Hata

Kusurluluk başlığında incelememiz gereken son husus ise hata hükümleridir.

Yukarıda kişinin hatasının kaçınılmaz olması durumunda bu hatasından
yararlanacağını belirtmiştik. Cinsel istismar suçunda fail tarafından düşülecek hata,
mağdurun yaşının 18’den büyük olduğuna dair yanlış kanaat ve yine algılama
yeteneğinin bulunduğuna dair gerçekleşen hatadır diyebiliriz. Bu tür durumlarda
failin hatasının kaçınılmaz olması durumunda fail cezalandırılamayacaktır. Hatanın
kaçınılabilir olup olmadığı ise tamamen failin ve somut olayın özellikleri
değerlendirilerek ulaşılabilecek sübjektif bir husustur. Aynı olayda bir fail için hata
kabul edilen durum diğer bir fail için kabul edilmeyebilir.

140
Koca, Üzülmez, a.g.e, s. 320-321.
141
29 Mayıs 2014 tarihinde TCK ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısının
TBMM Adalet Komisyonundaki görüşme tutanakların ilgili kısmı incelendiğinde, Prof. Dr. Adem
SÖZÜER söz alarak; " Bugün de bu büyük bir problem. Kırsalkesimlerde anneler, babalar
çocuklarını küçük yaşta “imam nikâhı” diyerek evlendiriyorlar. Baba meşru bir evlilik yaptığını
düşünüyor. Ondan sonra hamile kalıyor. Doğum için hastaneye gidildiğinde hekim bir bakıyor, kız
15 yaşında veya 15 yaşını tamamlamamış, hemen suç duyurusunda bulunuyor. Ve suçun cezasına
da bakıldığında böyle birçok genç baba tutuklanıyor. Bunun kanunda çözümü var aslında ama bu
çözüm uygulamaya geçmedi maalesef. Anne baba tabii ki cezalandırılıyor cinsel istismardan dolayı
fakat buradaki durumda genellikle bu küçük yaştaki babalarda. Tabii ki bu bir sosyal sorundur
bunlar o yaşta neden bir arada oluyor, o ayrı bir konu. Ancak, bu çocuğu cezalandırmanın ne
mantığı olabilir, bunu düşünmemiz lazım özellikle. Hatta, bazı görüşlere göre “Burada hem anne
hem baba cezalandırılsın.” diyenler var. , s. 25.

81
 3.7. CİNSEL İSTİSMAR SUÇUNUN ÖZEL
GÖRÜNÜMLERİ

3.7.1. Teşebbüs

Cinsel istismara teşebbüs durumu açısından genel hükümler uygulanır 142. Bu

suç; TCK 103/1 c.2 bakımından diğer değişle sarkıntılık suretiyle olması halinde
cinsel istismar davranışının gerçekleştirilmesi143 ile madde 103/1 c.1 açısından
bedensel temas içeren davranışın belirli bir sürelik ve yoğunluk kazanması ile madde
103/2 açısından ise, organ veya başkaca bir cismin vücuda sokulması ile birlikte
tamamlanır. Failin bu kastla gerçekleştirdiği hareketler, elinde olmayan nedenlerle
sonuca varmaz ise bu suça teşebbüsten dolayı cezalandırılır ve teşebbüs nedeniyle
cezada yapılacak indirim bakımından da o ana kadar yapılan hareketlerin suçun
konusu üzerinde meydana getirdiği tehlike göz önünde bulundurulur. Diğer yandan
elbette, vücuda organ veya sair cisim sokmaya yönelik kast, tereddüde mahal
vermeyecek şekilde kanıtlanmak kaydıyla, 103/2 maddesine teşebbüsten
sorumlulukta söz konusu olabilecektir.

Çocukların cinsel istismarı suçunun icra hareketlerine başlamış olan fail

bizzat pişmanlık gösterip gönüllü olarak icra hareketlerinden vazgeçerse ya da kendi
uğraşı sonucu suçun tamamlanmamasını engellerse, bu suça teşebbüsten dolayı
cezalandırılmaz. Ancak o ana kadar yapılan hareketler başka bir suça vücut vermişse,
sadece o suçtan dolayı faile ceza verilir. Bu açıdan değerlendirildiğinde, çocukların
cinsel istismar suçunun nitelikli hallerinden gönüllü olarak vazgeçen failin,
tamamlanmış olan kısmı suç oluşturan eyleminden dolayı, TCK 103/1 den dolayı
cezalandırılabileceği sonucuna varmak gerekir 144.Bir başka deyişle; fail elverişli
davranışla nitelikli cinsel istismar suçunun icra hareketlerine başlayıp da eyleminden

142
Artuç, a.g.e, s.326.
143
Yargıtay 14. CD 2018/8059 Esas ve 2019/9236 Karar sayılı ilamı;’’Suça sürüklenen çocukların cami
tuvaletine götürüp tuvalet kabinine soktukları mağduru kıyafetlerinin alt kısmını çıkarıp henüz
bedensel temas gerçekleşmeden ve eylemlerini tamamlayamadan cami görevlisi tanık Mustafa'nın
kabin üstünden bakması üzerine olay yerinden kaçtıkları tüm dosya içeriğinden anlaşıldığından,
mevcut haliyle suça sürüklenen çocukların eylemlerinin teşebbüs aşamasında kaldığı nazara alınıp
ilk derece mahkemesince 5237 sayılı TCK'nın 103/1-2. cümle ve 35. maddeleri uyarınca hükümler
kurulması gerektiği gözetilmeden…’’
144 Yaşar, Gökcan, Arduç a.g.e, s. 366-367.

82
kendiliğinden son vermişse145, gönüllü vazgeçme hükümleri uygulanarak fail
hakkında cinsel istismar suçunun temel halinden ceza verilmesi gerekir 146.

3.7.2. İçtima

3.7.2.1. Genel Olarak

İçtima konusu TCK'nın 5. Bölümünde 42-44 aralığındaki maddelerde

düzenlenmiştir. Buna göre fail gerçekleştirdiği tek bir eylem ile birden fazla farklı
suça vücut verebileceği gibi gerçekleştirilen birden çok eylem tek bir kanun
maddesini de ihlal etmiş olabilir. İşte bu tür durumlarda suçların içtimaı müessesesi
gündeme gelecektir.

Suçların içtimaı 3 farklı şekilde karşımıza çıkmaktadır. Bunlardan ilki TCK

42. Maddesinde düzenlenen bileşik suçtur. Diğeri 43. maddede bulunan zincirleme
suç ve son olarak 44. maddede düzenlenen fikri içtimadır.

3.7.2.2. Bileşik Suç

İlgili TCK 42. maddesi aynen şu şekildedir; “ Biri diğerinin unsurunu veya
ağırlaştırıcı nedenini oluşturan eylemler tek fiil sayılır ve bu suçlarda içtima
hükümleri uygulanmaz.”

145
Yargıtay 14. CD 2015/6644 Esas ve 2019/10010 Karar sayılı ilamı;’’sanığın evde başka bir kişi
bulunmadığı sırada başladığı icrai hareketlerini tamamlama imkânı bulunduğu halde katılanın
etkin olmayan direnişi dışında ciddi bir engel olmaksızın eylemine kendiliğinden son verdiğinin
anlaşılması karşısında, hakkında 5237 sayılı TCK'nın 36. maddesinde yer alan gönüllü vazgeçme
hükmü gözetilerek eylemlerin aynı Kanunun 103/1. maddesinde düzenlenen çocuğun basit cinsel
istismarı…’’
146
2018/9933 Esas ve 2019/9749 Karar sayılı ilamı;’’Sanık hakkında teşebbüs hükümlerinin
uygulanabilmesi için işlemeyi kastettiği nitelikli cinsel istismar suçunu elverişli hareketlerle
doğrudan doğruya icraya başlayıp da, elinde olmayan nedenlerle tamamlayamamasının gerektiği,
dosya kapsamına ve olay yerinin özelliklerine göre, mağdurun vücuduna organ veya sair cisim
sokmayı engelleyen mağdurun aşılabilir mukavemeti dışında, harici bir engel bulunmadığından,
sanığın suçun icra hareketlerinden gönüllü vazgeçtiğinin kabul edilmesi gerektiği, bu durumda
sabit ve tamam olan eylemlerinin TCK'nın 36. maddesi delaletiyle 5237 sayılı TCK'nın 103/1.
maddesine uyan basit cinsel istismar suçunu oluşturacağı gözetilmeden, ilk derece mahkemesince
nitelikli cinsel istismar suçuna teşebbüsten cezalandırılmasına karar verilmesi karşısında, anılan
hükme yönelik istinaf başvurusunun kabulü yerine esastan reddine karar verilmesi…’’

83
 Yukarıda belirttiğimiz üzere çocukların cinsel istismarı suçunda, TCK 103/1-
a bendinde düzenlenen yani 15 yaşını tamamlamamış veya tamamlamakla birlikte
fiilini hukuki anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmemiş kişilere karşı cebir
ve tehdit kullanarak suçun işlenmesi "suçun ağırlaştırıcı nedenini" oluştururken,
103/1-b maddesindeki çocuklara karşı yani 15-18 yaş aralığında olup fiilin hukuki
anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişen çocuklara karşı işlenmesi halinde
"suçun unsurunu" oluşturmaktadır. Bu açıdan TCK 103/1-b kapsamımdaki çocuklara
cebir ve tehdit kullanmak ayrı bir suç olarak kabul edilmeyerek, çocukların cinsel
istismarı suçu ile bileşik suç teşkil edecektir 147.

Cinsel istismar için başvurulan cebir ve şiddetin kasten yaralama suçunun

ağır neticelerine neden olması halinde ise, ayrıca kasten yaralama suçunu ilişkin
hükümler uygulanır. Cebrin mağdurun iradesini tamamen ortadan kaldıracak şekilde
olması aranmamış, iradeyi etkilemesi yeterli sayılmıştır 148.

3.7.2.3. Zincirleme Suç

Suçların içtimaının diğer bir yolu zincirleme suçtur. Zincirleme suç TCK 43.
Maddesinde şu şekilde belirtilmiştir;

"-Bir suç işleme kararının icrası kapsamında, değişik zamanlarda bir kişiye
karşı aynı suçun birden fazla işlenmesi durumunda, bir cezaya hükmedilir. Ancak bu
ceza, dörtte birinden dörtte üçüne kadar artırılır. Bir suçun temel şekli ile daha ağır
veya daha az cezayı gerektiren nitelikli şekilleri, aynı suç sayılır. Mağduru belli bir
kişi olmayan suçlarda da bu fıkra hükmü uygulanır.

-Aynı suçun birden fazla kişiye karşı tek bir fiille işlenmesi durumunda da,
birinci fıkra hükmü uygulanır.

147
2018/9937 Esas 2019/9416 Karar sayılı ilamı ; '’ Olay günü sanığın, kendisiyle aynı işte çalışan on
dört yaşındaki mağdurla birlikte işten ayrılmasının ardından büfeden bira ile kola alarak yakında
bulunan inşaat halindeki binanın zemin katına gittikleri ve burada sanığın bira içtikten sonra
mağdura zorla basit cinsel istismar eyleminde bulunduğu anlaşıldığından, kişiyi hürriyetinden
yoksun kılma suçunun cebir, tehdit veya hileyle işlenmeyip kullanılan zorun cinsel istismar
eyleminin unsuru olduğu ve mevcut haliyle eylemin TCK’nın 109/1. maddesinde düzenlenen suçu
oluşturduğu gözetilerek hüküm kurulması gerekirken…’’
148
Artuk, Gökcen, Yenidünya, s. 3721-3722.

84
 -Kasten öldürme, kasten yaralama, işkence ve yağma suçlarında bu madde
hükümleri uygulanmaz."

149
Bu maddeye göre zincirleme suçun olayda uygulanabilmesi için ; fiilin
farklı zamanlarda, bir suç işleme kararı icrası kapsamında ve aynı kişiye karşı birden
fazla kez işlenmesi gerekir 150. Örnek verecek olursak; lokantada çalışan kasiyerin,
hırsızlık yaptığının anlaşılmaması için her gün veya sıklıkla kasadan az miktarda
para çalması durumunda fail çaldığı gün sayısı kadar suçtan dolayı cezalandırılmayıp
tek bir hırsızlık suçundan ceza alacaktır yalnız bu suçun cezası kanunda belirtilen
oranda artırılacaktır. Yine konumuzla ilgili olarak; failin, öğrencisi olan 14 yaşındaki
mağduru korkutmamak ve amacını belli etmemek için farklı günlerde ve birden çok
kez cinsel amaçlı olarak mağduru kucağına oturtması eyleminde, fail hakkında tek
bir suç oluşmakla birlikte, verilecek cezada TCK 43. maddesi gereği artırım
yapılacaktır.

5377 sayılı kanun ile yapılan değişiklik sonucu TCK 43/3 maddesinde
düzenlenen suçlardan cinsel istismar ve cinsel saldırı suçu çıkarılmıştır bir başka
deyişle bu suçlar açısından artık zincirleme suç hükümleri uygulanabilecektir 151
.
İlgili 43/3 maddesine göre “ Kasten öldürme, kasten yaralama, işkence ve yağma
suçlarında bu madde hükümleri uygulanmaz. “ denilmektedir.

149
Yargıtay 14. CD 2016/7542 ve Esas 2016/8717 Karar sayılı ilamı;’’mağdureye cebir, tehdit, hile
veya iradesini ortadan kaldıracak başkaca herhangi bir eylemi olmaksızın çocuğun basit cinsel
istismar suçunu işlediği sabit olan sanığın, mağdurenin onbeş yaşını doldurduğu tarihe kadar
gerçekleşen eylemlerinin zincirleme şekilde çocuğun basit cinsel istismarı suçunu oluşturup bu
tarihten sonraki eylemlerinin ise herhangi bir suçu oluşturmadığı dikkate alınarak mahkumiyetine
karar verilmesi gerekirken...’’
150
2017/3856 Esas ve 2017/5285 Karar sayılı ilam; ‘’ İddianame anlatımı ve tüm dosya kapsamına
göre sanık Şükrü'nün, mağdureye yönelik cinsel istismar eylemlerini bir suç işleme kararının icrası
kapsamında değişik tarihlerde birden fazla gerçekleştirdiği anlaşıldığı halde cezasında 5237 sayılı
TCK'nın 43. maddesi uyarınca arttırım yapılmaması suretiyle eksik ceza tayini aleyhe temyiz
olmadığından bozma nedeni yapılmamış…’’
151
Gökçen, a.g.e, s. 346.

85
 3.7.2.4. Fikri İçtima

Son olarak değinmemiz gereken husus fikri içtimadır 152. Fikri içtima TCK 44.
Maddesindeki düzenlemeye göre; işlediği tek eylem ile birden fazla farklı suçun
oluşmasına sebep olan kişinin, bu suçlardan cezası en ağır olan suçtan dolayı
cezalandırılacağı belirtilmiştir. Örnek verecek olursak, aleni bir yerde cinsel istismar
eyleminde bulunan kişi aynı zamanda TCK 225. Maddesinde düzenlenen hayasızca
hareketler suçunu da işlemiş bulunmaktadır ancak fikri içtima hükmü gereği fail
yalnızca işlemiş olduğu ve diğer suça göre cezası daha ağır olan TCK 103. Maddesi
gereği cezalandırılacaktır.

Öte yandan sarkıntılık düzeyinde başlayan bir davranışın daha sonrasında

yoğunluk kazanarak süreklilik arz eder boyuta varması durumunda, TCK m.
103/1.c.1 bir kez uygulanacaktır. Buna karşılık araya zaman girmesi durumunda ise,
farklı zamanlarda gerçekleştirilen cinsel davranışlar bakımından bunların kül halinde
süreklilik arz ettiğinden bahisle tek bir suçun oluştuğunu söylemek mümkün
olmayacaktır. Bu durumda birden fazla suç oluşmuştur. Kastın yenilenip
yenilenmediğinin tespit edilmesine göre, zincirleme suç veya gerçek içtima söz
konusu olacaktır 153.

Cinsel istismara yönelik fiilin gerçekleştirilebilmesi için mağdurun

hürriyetinden yoksun kılındığı hallerde failin cinsel istismarın yanı sıra ayrıca kişiyi
hürriyetinden yoksun kılma suçundan dolayı sorumlu olması gündeme gelecektir.
Kişinin hürriyetinden cinsel bir amaçla yoksun bırakılması, kişiyi hürriyetinden
yoksun bırakma suçunun nitelikli halini oluşturmaktadır. Ancak bunun için somut
olayda kişiyi hürriyetinden yoksun kılmanın, amaç suç olan cinsel istismarın
işlenebilmesi bakımından araç suç niteliği taşıdığının tespit edilmesi gerekir. Bir
başka deyişle; faile, cinsel eylemini gerçekleştirmek için gerekli olan süre zarfındaki
eylemlerinde, kişiyi hürriyetinden yoksun bırakma suçu oluşmayacak ancak bu

152
Yar. 14 CD 2015/6426 Esas 2016/1308 Karar sayılı ilamı;’’ Sanığın onbeş yaşını doldurmayan
mağdurenin fuhuş yapması için aracılık yaptığı dosya kapsamından anlaşıldığından, eyleminin hem
çocuğun nitelikli cinsel istismarı suçunu, hem de fuhuş suçunu oluşturduğu gözetilerek 5237 sayılı
TCK.nın 44. maddesinde düzenlenen fikri içtima kuralı uyarınca bu suçların en ağırı olan çocuğun
nitelikli cinsel istismarı suçundan dolayı TCK'nın 103/2. maddesi gereğince hüküm kurulması
gerektiği nazara alınmaksızın, yazılı şekilde fuhuş suçundan mahkûmiyetine karar verilmesi...’’
153
Durmuş, Erdem, Önok, a.g.e, s. 398.

86
süreyi aşan durumlarda kişiyi hürriyetinden yoksun bırakma suçu oluşacaktır 154.
Örnek verirsek; failin ıssız bir sokakta bulunan mağduru bulunduğu yerde
kollarından tutarak cinsel eylemini gerçekleştirmesi durumunda kişiyi hürriyetinden
yoksun bırakma suçu oluşmayacakken, okuldan çıkan mağduru takip edip zorla
arabaya bindiren ve boş bir eve götürerek cinsel eylemi gerçekleştiren fail açısından
ise kişiyi hürriyetinden yoksun bırakma ve cinsel istismar suçları açısından fikri
içtima hükümleri uygulanacaktır 155.

TCK 94/3 maddesinde işkence suçunun cinsel yönden taciz şeklinde

gerçekleşmesi hali nitelikli hal olarak düzenlenmiştir. Bu sebeple fail işkence ile
birlikte cinsel taciz eylemini gerçekleştirmişse yalnızca bu madde gereği
cezalandırılacaktır ancak dikkat etmek gerekir ki, işkence suçu cinsel istismar suçu
ile birlikte işlenmiş ise, cinsel istismar suretiyle işkence suçu nitelikli hal olarak
belirtilmediğinden dolayı fail gerçek içtima kuralları çerçevesinde ayrı ayrı
cezalandırılacaktır.

3.7.3. İştirak

İştirak hükümleri TCK 37-41. Maddeleri arasında düzenlenerek hükme

bağlanmıştır. Buna göre cinsel istismar suçunun kanuni tanımında belirlenen cinsel
davranışlarla mağdurun vücut bütünlüğünü ihlal eden kişi fail olarak sorumlu

154
Yar. 14 CD. 2018/7304 Esas 2019/10581 Karar sayılı ilamı; ‘’Çocuğun basit cinsel istismarı suçunun
işlendiği sırada ve eylemle sınırlı süre ile mağdurenin iradesiyle hareket edebilme imkanının
ortadan kaldırılmasının kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçunu oluşturmayacağı, kişinin
vücudunun suçun konusu olması sebebiyle, mağdurenin hareket edebilme özgürlüğü ortadan
kaldırılmadan bu suçun işlenemeyeceği, dosya kapsamına göre de sanığın eylemini kızının odasına
giderek kapıyı kapattıktan sonra yatmakta olan mağdureye karşı cinsel istismar eyleminde
bulunduğu sırada mağdurenin hürriyetini kısıtlayan başkaca bir hareketinin olmadığının
anlaşılması karşısında, mevcut haliyle eylemin sadece çocuğun basit cinsel istismarı suçunu
oluşturduğu gözetilerek ilk derece mahkemesince atılı suçtan kurulan mahkûmiyet hükmüne
yönelik istinaf başvurusunun kabulü yerine, yazılı şekilde esastan reddine karar verilmesi,ayrıca
bkz. Yar. 14 CD. 2015/5246 Esas 2019/9756 Karar sayılı ilamı ; Sanığın, mağdurenin ikametinde
iken onu bulunduğu yerden başka bir yere götürmeksizin basit cinsel saldırı suçunu işlediğinin tüm
dosya içeriğinden anlaşılması karşısında, mağdureyi cinsel eylem süresince alıkoymasının bu suçun
unsuru sayılıp, ayrıca kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçunun kanuni unsurları itibariyle
oluşmayacağı gözetilerek beraatine karar verilmesi yerine, yazılı şekilde mahkûmiyetine
hükmedilmesi…’’
155
Koca, Üzülmez a.g.e, s. 327-328.

87
tutulacak, suçun birden çok kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde ise bu kişilerin
her biri müşterek fail olarak sorumlu tutulacaktır 156.

Cinsel istismar suçuna iştirakin her şekli mümkündür 157. Diğer bir deyişle
cinsel istismar, iştirak bakımından özellik göstermez. Bununla birlikte, cinsel
istismarın birden fazla kişi tarafından birlikte gerçekleştirilmesi cezada artırım
yapılmasını gerektiren nitelikli hali olarak düzenlenmiştir. Bu hususun cezanın
belirlenmesi ve bireyselleştirilmesinde göz önünde bulundurulması gerekmektedir 158.
Diğer bir deyişle, suç tipinde öngörülen cinsel davranışı gerçekleştiren kişi bu suçun
faili olarak sorumlu olur. Cinsel davranışı gerçekleştiren birden fazla kişi söz konusu
ise, bunların her biri birlikte fail sayılırlar. Bu suça azmettirme 159 ve yardım etme 160
biçiminde iştirak mümkündür161.

Öte yandan fail, cinsel istismar suçunu çocuk veya akıl hastalarını bir diğer
değişle kusur yeteneği bulunmayan kişileri araç olarak kullanıp gerçekleştirmişse
bu durumda dolaylı fail olarak sorumlu tutulabilecektir.

Son olarak, birden fazla kişi tarafından mağdura karşı organ veya sair cisim
sokulmak suretiyle işlenen cinsel istismar suçlarında, faillerden sadece birinin
mağdura organ veya sair cisim sokması, tüm failler hakkında TCK 103/2 maddesinin
uygulanması için yeterlidir. Elbette buna ek olarak TCK 103/3-a maddesinde
düzenlenen " birden fazla kişi " nitelikli hali de olayda tatbik edilecektir. Örnek
verecek olursak; faillerden birinin mağdura cinsel organını soktuğu esnada diğer 2

156
Sevük, a.g.e, s.292.
157
Artuk, Gökcen, Yenidünya, a.g.e, s. 3721-3722.
158
Koca, Üzülmez, a.g.e, s. 327.
159
Yar. 14 CD. 2016/9186 Esas ve 2018/6211 Karar sayılı ilamı;’’Sanığın mağdureye yönelik nitelikli
cinsel istismar eylemi ile azmettiren sıfatıyla suça sürüklenen çocuk Taner'in mağdureye yönelik
organ sokmak suretiyle gerçekleştirdiği eyleme iştirakinin, bir bütün halinde zincirleme şekilde
çocuğun nitelikli cinsel istismarı suçunu oluşturduğu ve hakkında 5237 sayılı TCK'nın 103/2, 103/3,
43. maddeleri gereğince mahkumiyet hükmü kurulması gerektiği...’’
160
Yar 14. CD 2011/10880 Esas 2012/8700 Karar sayılı ilamı;’’Diğer sanıklarla önceden yapılan
anlaşma uyarınca eylemin icrası sırasında suçta kullanılan aracın şoförlüğünü yaparak fiili birlikte
gerçekleştirdiği ve atılı suça TCK.nın 37/1. maddesi kapsamında iştirak ettiği anlaşılan sanık
Eyüp'ün eyleminin yardım etme şeklinde olduğunun kabulüyle...’’
161
Durmuş, Erdem, Önok, a.g.e, s. 397-398.

88
fail mağdurun direncini kırmak için kollarından tutmuş veya gözcülük yapmış iseler
her 3 fail hakkında TCK 103/2 , 103/3-a ve 37 maddeleri uygulanacaktır.

89
 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

4. MUHAKEME

4.1. SORUŞTURMA
Soruşturma evresi; 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunun 2/1-e bendine
göre, yetkili mercilerce suç şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne
kadar geçen evreyi ifade etmektedir.Cinsel istismar suçu ihbarı veya mağdurun
müracaatının kolluğa veya Cumhuriyet Savcılıklarına ulaştığı andan itibaren
soruşturma süreci başlamaktadır.

Soruşturma evresini, incelememizin konusu olan cinsel istismar suçu

açısından değerlendirmek gerekirse, cinsel istismar suçunun gerek basit gerekse
nitelikli halinin soruşturması asıl olarak re'sen yapılır 162. İhbar veya müracaatın
yetkili mercilere intikal etmesinden sonra fail ve mağdurun anlaşması, evlenmesi
veya başka bir sebep soruşturmanın yürütülmesine engel teşkil etmeyecektir.
Taraflar şikâyetlerinden vazgeçseler dahi Cumhuriyet Savcısı soruşturmayı kamu
adına devam ettirecektir.

Bununla birlikte kanun, cinsel istismar suçunun re'sen soruşturulması usulüne

tek istisna getirmiştir, şöyle ki; TCK 103/1. Maddesi son kısımda 6763 sayılı kanun
ile yapılan değişiklik ile sarkıntılık düzeyinde kalmış olan suçun failinin çocuk
olması durumunda soruşturma ve kovuşturma yapılması mağdurun, velisinin veya
vasisinin şikâyetine bağlı kılınmıştır. Maddede düzenlenen diğer tüm durumlar ise
Cumhuriyet Savcısı tarafından re'sen takip edilecektir163.

Belirtmek gerekir ki, cinsel istismar suçunda mağdur her zaman çocuk
olacağından, mağdurun beyanı alınırken Ceza Muhakemesi Kanunu 234/2. ve 236/3.
Maddeleri gereği uzman eğitmen ve vekil mutlaka hazır bulundurulacaktır. Bu
şartları taşımayan mağdur beyanı hükme esas alınamaz.

162
Koca, Üzülmez, a.g.e, s.329. v.d Özbek, Kanbur, Doğan, Bacaksız, Tepe, a.g.e, s. 388.
163
Artuk, Gökcen, Yenidünya, a.g.e, s. 3723.

90
 Suçun toplumda infiale sebep olacak mahiyeti ile mağdurun küçük yaşta
başına gelen olayın vahameti sebebiyle, mağdurun ifadesi kolluğa bırakılmayarak
bizzat Cumhuriyet savcısı tarafından vekil, uzman eğitici ve kamera kaydı eşliğinde
alınması uygun olacaktır. Mağdura aynı olayı tekrar tekrar anlattırmama adına alınan
ilk beyan detaylı ve açıklayıcı şekilde tutanağa geçirilmelidir. Bu hususta
uygulamada mağdur beyanı Çocuk İzleme Merkezlerinde daha profesyonel ve hızlı
bir şekilde alındığından, mağduru bu merkezlerde dinlemek daha uygun olacaktır.

Soruşturma evresinde mağdurun beyanını alan Cumhuriyet Savcısı, somut

olayın hal ve şartlarına göre mağdura CMK 76. Madde gereği beden muayenesi
yaptıracaktır. Gelen rapor sonucuna göre ve olayın diğer hal ve şartları da uygunsa
Cumhuriyet Savcısı, şüpheliyi tutuklamaya sevk etmelidir. Zira suçun toplumda
yarattığı etkinin yanında suçun cezasının tutuklamaya uygun olması sebebiyle
soruşturmanın tutuklu olarak yürütülmesi delillerin toplanması açısından daha doğru
olacaktır164.

Soruşturma işlemleri tamamlandıktan sonra, dosyanın mevcut delil durumuna

göre Savcı kamu davası açılması için yeterli şüphe görürse iddianame hazırlayıp
kamu davası açar. Yeterli şüphe oluşmaz ise kovuşturmaya yer olmadığına dair karar
verir ve böylece soruşturma evresi bu iki durumdan biriyle tamamlanmış olur.

4.2. KOVUŞTURMA
Kovuşturma evresi 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunun 2/1-f bendinde
düzenlenmiştir. Buna göre kovuşturma evresi iddianamenin kabulüyle başlayıp,
hükmün kesinleşmesine kadar geçen evreyi ifade etmektedir. Diğer bir deyişle,
şüphelinin üzerine atılı olan suçu işlediği yönünde yeterli şüphenin varlığı sebebiyle
kamu davası açan Cumhuriyet Savcısının hazırlamış olduğu iddianamenin,
mahkemece kabul edilmesiyle kovuşturma süreci başlamaktadır. Soruşturma
evresinde şüpheli sıfatına sahip olan kişi artık sanık unvanını alır. Soruşturma
evresinde toplanan deliller ışığında mahkeme kararının verdikten sonra ise yargılama
sona erecektir.

164
Polat Halil, Teori ve Uygulamada Cumhuriyet Savcısının El Kitabı, 6. Baskı, Ankara, Adalet Yay,
2016, s. 197.

91
 4.3. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

26/09/2004 kabul tarihli 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle
Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunun 12.
Maddesinde; "Kanunların ayrıca görevli kıldığı hâller saklı kalmak kaydıyla,
TCK’da düzenlenen yağma (m. 148), irtikâp (m. 250/1 ve 2), resmî belgede
sahtecilik (m. 204/2), nitelikli dolandırıcılık (m. 158), hileli iflâs (m. 161)
suçları, Türk Ceza Kanununun İkinci Kitap Dördüncü Kısmının Dört, Beş, Altı ve
Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar (318, 319, 324, 325 ve 332 nci maddeler
hariç) ve 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun kapsamına
giren suçlar dolayısıyla açılan davalar ile ağırlaştırılmış müebbet hapis, müebbet
hapis ve on yıldan fazla hapis cezalarını gerektiren suçlarla ilgili dava ve işlere
bakmakla ağır ceza mahkemeleri görevlidir. Anayasa Mahkemesi ve
Yargıtay’ın yargılayacağı kişilere ilişkin hükümler, askerî mahkemelerin
görevlerine ilişkin hükümler ile çocuklara özgü kovuşturma hükümleri saklıdır "
denilmektedir.

Öte yandan aynı kanunun 11. Maddesi ise Asliye ceza mahkemelerinin görev
alanını; kanunların ayrıca görevli kıldığı hâller saklı kalmak üzere, sulh ceza
hâkimliği ve ağır ceza mahkemelerinin görevleri dışında kalan dava ve işlere bakmak
şeklinde belirlemiştir.

Görev dağılımını belirleyen 11 ve 12. Maddeler ışığında değerlendirildiğinde;

kanunda 3 ile 8 yıl arasında ceza öngörülen sarkıntılık suretiyle cinsel istismar
suçunda Asliye ceza mahkemeleri yetkili olacaktır. Bunun dışındaki tüm
durumlarda ise açılacak davaya Ağır Ceza Mahkemeleri tarafından bakılacaktır.

Son olarak şu durumu belirtmek gerekir; nitelikli cinsel istismar olduğundan

bahisle ağır ceza mahkemesinde görülmekte olan bir davada, yeni delil durumuyla
birlikte failin eyleminin sarkıntılık düzeyinde kaldığı anlaşılsa dahi, Ceza
Muhakemesi Kanunun 6/1 maddesi gereği Ağır Ceza Mahkemesi suçun hukuki
niteliğinden bahisle görevsizlik kararı ile Asliye Ceza Mahkemesine dosyayı
gönderemeyecek ve dava görevli olmadığı anlaşılsa dahi Ağır ceza mahkemesinde
görülmeye devam edecektir.

92
 4.4. YAPTIRIM

TCK 103/1. Maddesinde cinsel istismar suçunun basit hali düzenlenmiş ve

çocuğu cinsel yönden istismar eden kişi hakkında 8 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası
öngörülmüştür. Hemen ardından gelen 2. Cümlede ise sarkıntılık suretiyle
gerçekleştirilen cinsel istismar eylemi hükme bağlanarak bu durumda cezanın 3
yıldan 8 yıla kadar olacağı hükme bağlanmıştır. Devamında ise özel bir durum
belirtilerek cezalar hakkında alt sınır belirtilmiştir, şöyle ki; mağdurun on
iki yaşını tamamlamamış olması hâlinde verilecek cezanın, istismar durumunda
10 yıldan, sarkıntılık durumunda ise 5 yıldan az olamayacağı belirtilerek daha vahim
olarak değerlendirilen 12 yaş altı çocuğa cinsel istismar eyleminin az bir ceza ile
hükme bağlanması ihtimalinin önü kapatılmıştır 165.

Öte yandan aynı maddenin 2. Fıkrasında cinsel istismarın nitelikli şekli olan
vücuda organ veya sair bir cisim sokulması durumu düzenlenmiştir. Suçun basit
şekline göre mağdurda daha kalıcı hasar bırakması ve eylemin yoğunluğu da göz
önüne alınarak cezanın alt sınırı 16 yıl olarak belirlenmiştir. Devamında ise
mağdurun 12 yaşını tamamlamamış olması halinde alt sınırı 18 yıla çıkarılmıştır. Her
ne kadar cezanın alt sınırı artırılarak doğru bir düzenleme yapılmış ise de,
kanaatimizce cezanın üst sınırının belirtilmemesi kanunilik ilkesi açısından sakınca
teşkil etmektedir. En azından ceza üst ve alt sınırı arasındaki makas geniş tutularak
üst ceza sınırının belirtilmesi yerinde olacaktır166.

TCK 103/3 ve 103/4 maddesinde sayılan nitelikli hallerin gerçekleşmesi

durumunda ise verilecek cezanın yarı oranında artırılacağı hükme bağlanmıştır.
Kanun koyucu burada " yarı oranında artırılır" diyerek hâkime takdir yetkisi
bırakmamıştır. Böylelikle fail, bu nitelikli hallerden birini veya bir kaçını
gerçekleştirmiş ise zorunlu olarak cezası yarı oranında artırılacaktır.

TCK 103/5 maddesinde ise failin eylemi sırasında gerçekleştirdiği cebir ve

şiddetin kasten yaralama suçunun ağır neticelerine neden olması hali düzenlenerek,

165
Kartal, a.g.e, s. 237-238.
166
Aydın, a.g.e, s. 73.

93
yukarıda açıkladığımız üzere faile bu durumda cinsel istismar cezasının yanında
ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümlerin uygulanacağı düzenlenmiştir.

TCK 103/6. Maddesinde; cinsel istismar eylemi sonucunda mağdurun ölmesi

veya bitkisel hayata girmesi durumunda failin ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına
mahkûm olacağı hükme bağlanmıştır.

Son olarak; yargılama sonunda ceza belirlenirken TCK m.61 hükmü titiz bir
şekilde uygulanarak, hâkim somut olayın hal ve şartlarını vicdani kanaatini de göz
önüne alarak değerlendirecektir 167.

4.5. ZAMANAŞIMI

Türk Ceza Hukuku sistemimizde 2 tür zamanaşımı bulunmaktadır. İlki; TCK

m. 66’da düzenlenen dava zamanaşımıdır. Buna göre, suçun işlendiği tarih üzerinden
belli bir zaman geçmesine rağmen dava açılmamış ya da dava açılmış olmasına
rağmen belirlenen sürede hükme bağlanmamış ise, devletin ceza verme hakkından
vazgeçerek ceza davasının düşmesi sonucunu doğuran bir müessesedir. Dikkat
edilmesi gereken husus, zamanaşımına uğrayan bir olayda mahkemenin beraat, ceza
verilmesine yer olmadığı gibi kararlar değil yalnızca düşme kararı vermesi
gerektiğidir 168.

167
Madde 61;
(1) Hâkim, somut olayda;
a) Suçun işleniş biçimini,
b) Suçun işlenmesinde kullanılan araçları,
c) Suçun işlendiği zaman ve yeri,
d) Suçun konusunun önem ve değerini,
e) Meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığını,
f) Failin kast veya taksire dayalı kusurunun ağırlığını,
g) Failin güttüğü amaç ve saiki
168
Yar 14. CD 2013/7349 Esas ve 2014/14174 Karar sayılı ilamı;’’Sanığın işlediği kabûl olunan
çocuğun basit cinsel istismarı suçunun 5237 sayılı TCK.nun 103/1. maddesinde düzenlendiği,
anılan bu maddede öngörülen cezanın üst sınırına ve sanığın suç tarihinde 15 yaşını doldurmamış
bulunmasına nazaran, adı geçen suçun 5237 sayılı TCK.nun 66/1-2. fıkrası uyarınca
sanık yönünden 7 yıl 6 aylık asli zamanaşımına tâbi olduğu, sanığın ifade tarihi olan 16.11.2006
tarihinden inceleme gününe kadar bu sürenin gerçekleştiği anlaşıldığından zamanaşımı
sebebiyle düşmesine..’’

94
 Diğer zamanaşımı türü ise TCK m. 68’de düzenlenen ceza zamanaşımıdır.
Buna göre mahkumiyetin kesinleşmesinden sonra belirlenen sürenin geçmesine
rağmen hüküm infaz edilemez ise, hükmün infazından vazgeçilmektedir. Dava
zamanaşımında devletin cezalandırma hakkı son bulurken, ceza zamanaşımında ise
verilmiş bir mahkumiyetin infaz edilmemesi durumu mevcuttur.

Bu bilgiler ışığında konumuza dönecek olursak TCK m.66’ya göre

zamanaşımının; tamamlanmış suçlarda suçun işlendiği günden, teşebbüs halinde
kalan suçta en son hareketin yapıldığı günden, kesintisiz suçlarda kesintinin
gerçekleştiği günden, zincirleme suçta son suçun işlendiği günden ve son olarak
konumuzu da ilgilendiren kısım olan çocuklara karşı üstsoy veya bunlar üzerinde
hüküm ve nüfuzu olan kimseler tarafından işlenen suçlarda çocuğun on sekiz yaşını
bitirdiği günden itibaren işlemeye başlayacağı hükme bağlanmıştır.

Bu açıdan bakıldığında; çocukların cinsel istismar suçunun temel şekli ile

103/2 maddesi açısından dava zamanaşımı süresi 15 yıldır. 103/3-4-5 bentleri
açısından ise TCK 66/3 maddesinde belirtildiği üzere “ Dava zamanaşımı süresinin
belirlenmesinde dosyadaki mevcut deliller itibarıyla suçun daha ağır cezayı
gerektiren nitelikli halleri de göz önünde bulundurulur. “ Son olarak TCK 103/6
maddesinde ise zamanaşımı TCK 66/1-a maddesi gereği 30 yıl olacaktır.

95
 SONUÇ

Yapılan çalışmada cinsel istismar suçu, TCK maddeleri ışığında, doktrindeki

görüşlere ve Yargıtay kararlarına yer verilerek incelenmiştir. Yukarıda çeşitli
açılardan ele aldığımız ve uygulamada oluşan bir takım aksaklıklarına değindiğimiz
cinsel istismar suçunda, günümüzde meydana gelen somut durum ile kanuni
düzenlemelerle amaçlanan durum arasında oluşan farka dikkat çekilmiştir.

Çocukluk dönemindeki bireylerin öz güvenli, topluma ve kendisine fayda

sağlayabilecek donanımda olabilmesi bu dönemi sağlıklı geçirmelerine bağlıdır.
Alınan önlemlere rağmen cinsel istismar suçuna maruz kalan mağdurun bedenen
veya ruhen geçirdiği ağır dönemin, en doğru şekilde hafifletilmesi gerekmekte
olup, yargılama sürecinde ikinci bir mağduriyet yaşamamaları açısından yapılacak
kanuni düzenlemeler kritik öneme sahiptir.

Ceza kanunumuzda yer alan TCK 102-103-104 ve 105. maddelerinde

düzenlenen cinsel suçlarla korunmak istenen hukuki değer, bireylerin cinsel
dokunulmazlıklarını ve vücut bütünlükleridir. Bunlardan ayrı olarak düzenlenen
çocukların cinsel istismarı suçunda ise amaç, henüz ergenlik dönemine girmemiş
veya girmek üzere olan çocuğun cinsel amaçlı fiillerden korunması, ruhsal ve
fiziki gelişimini tamamlamasıdır. Bu açıdan çocuğun gelişim dönemini koruma
altına almaya çalışan düzenlemeler yapılmıştır.

Türk Ceza Kanunumuz, cinsel nitelikli eylemlerin mahiyeti ve işleniş

biçimindeki vahamet sebebiyle bu tür suçlara özel bir önem atfederek düzenlemeler
yapmıştır. Her ne kadar suçun azaltılması amacıyla, cezalarda radikal artırımlar
yapılmış ise de, istatistiklere bakıldığında beklenen sonucun alınamadığını rahatlıkla
söyleyebiliriz. Bu durumun başlıca sebeplerini sırasıyla; eğitim seviyesinin
yetersizliği, infaz kanunlarımızın caydırıcı özelliğinin bulunmaması ve medya etkisi
olarak sıralayabiliriz.

Konumuzu anlatmaya çalışırken değindiğimiz üzere; cinsel istismar

eylemlerinin medyada yer bulmasının gerekli olduğu açık olsa da, belirli ölçüde
sansür ve yayın yasağı getirilmesi hem suçu kesinleşmemiş olan fail açısından hem
de mağduriyet yaşayan taraf açısından yerinde olacaktır. Zira günümüzde bir çok

96
medya kuruluşunun, cinsel istismar eylemini haber yapması doğrudan yargılama
yapar tarzdadır. Somut ve kesin bulgulara ulaşma mercini mahkemelerden alarak
kendisinde gören bir anlayış içerisine girmektedir. Bu durum adaletin sağlanması ve
hızlanması amacından çok yeni mağduriyetler ve hukuksuzluklar doğmasına
sebebiyet vermektedir. Şöyle ki; herhangi bir yerde gerçekleşen cinsel istismar
iddiasının anında haber bültenlerinde yer alması durumunu düşünelim. Bu durumda,
henüz şüpheli konumunda olan bireyin suçu işlediğine dair belki de somut delil
bulunmamasına rağmen, yargı camiasına yapılan psikolojik baskılar sebebiyle
tutuklama kararı verilebilmektedir. Gerçekten de günümüzde bu tarz bir çok haber
bulunmaktadır. Mahkeme önüne çıkarılan şüpheli hakkında adli kontrol kararı
verildikten sonra, medyadan gelen tepkiler üzerine aynı olay sebebiyle aynı
şüpheli bu sefer tutuklanabilmektedir. Bu sebeplerle; yapılan haberin içeriği ve
yayınlanış şekli, adaletin işlemesine mani olmayacak şekilde ve popülist söylemlerle
tirajı artırmaya yönelik olmaktan öte, gerçekten de toplumda bilinçlenmeyi ve
güven ortamının tesisini sağlayacak şekilde yapılması yerinde olacaktır.

5237 sayılı TCK’da cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, özü itibariyle kişiye
karşı suç olarak kabul edilmesi sebebiyle, TCK’nın 2. Kitabı’nın “Kişilere Karşı
Suçlar” başlıklı İkinci Kısmı altında düzenlenmiştir. Cinsel dokunulmazlığa karşı
suçlarda önceki kanunumuzdan değişik olarak; cinsel saldırı, cinsel taciz, cinsel
istismar gibi yeni kavramlara yer verilmiştir. Bu kavramların Uluslararası
terminolojiye daha uygun olup, yaşanan mağduriyetleri daha açıklayıcı tarzda
kavramlar olduğuna değinmiştik. Bu açıdan 5237 sayılı TCK’da , “cinsel saldırı”,
“çocukların cinsel istismarı”, “cinsel taciz” ve “reşit olmayanla cinsel ilişki”
suçlarının ayrıntılı ve sistematik olarak düzenlenmesi sebebiyle yaşanan
mağduriyetler daha kolay giderilerek, faillerin eylemlerinin cezasız kalmasını
sağlayacak boşluklar oluşması önlenmiştir.

Sonuç olarak; 5237 sayılı yeni TCK’da ki cinsel istismar suçu düzenlemeleri,
bir çok açıdan eski 765 sayılı kanunumuzdan daha kapsamlı ve sistematik bir
şekilde hazırlanmıştır. Suçun nitelikli unsurları günümüz şartlarına uyarlanarak,
cezalarda önemli ve radikal artırımlara gidilmiştir. Kanuni düzenlemenin olumlu
özelliklerinin yanı sıra yukarıda açıklamaya çalıştığımız aksaklıklar,

97
uygulamadaki sorunların çözümüne yönelik yapılacak çalışmalar ve cinsel istismar
suçunun henüz işlenmeden önce alınacak tedbirlerin, devletin yetkili kurumlarınca
kapsamlı şekilde ele alınıp, gerçekten dert edinilerek çalışılması ve çocuklarımızın
daha güvenli ve huzurlu bir ortamda büyüyebilmeleri dileğiyle…

98
 KAYNAKÇA

Aydın, Murat (2012). Çocukları Cinsel İstismarı Ve Reşit Olmayanla Cinsel

İlişki Suçu. Ankara: Seçkin Yayınları

Artuk, Emin Mehmet, Ahmet Gökcen, Caner Yenidünya, (2014). Türk Ceza
Kanunu Şerhi. Ankara: Adalet Yayınevi

Aydın, Murat (2012). Çocuklarin Cinsel İstismari Ve Reşit Olmayanla Cinsel

İlişki Suçu. Ankara: Seçkin Yayıncılık

Akyüz, Emine (2012). Çocuk Hukuku. Ankara: Pegem Yayınları

Baytemir, Erdal (2009). Cinsel Dokunulmazlığa, Kişi Hürriyetine Ve Genel

Ahlaka Karşı Suçlar. Adalet Yayınları: Ankara

Durmuş, Tezcan, Mustafa Ruhan Erdem, Murat Önok (2006). 5237 Sayılı
Türk Ceza Kanunu’na Göre Teorik Ve Pratik Ceza Özel Hukuk. Ankara: Seçkin
Yayınevi

Durmuş Tezcan, Mustafa Ruhan Erdem, Murat Önok (2015). Teorik Ve

Pratik Ceza Hukuku Ankara: Seçkin Yayınevi

Durmuş Tezcan, Mustafa Ruhan Erdem, Murat Önok (2014). Teorik Ve

Pratik Özel Ceza Hukuku Ankara, Seçkin Yayınları

Diler, Tamer (2007). Agustus Çağında Cinsel Suçlar Ve Lex Iulıa De

Adulteriis Coercendis. İstanbul: Homer Kitapevi

Bilge Doğanlı, Güliz Karaörs (2007). ‘’Çocuk İstismarı Ve Sosyal Devlet

Kapsamında Çocuk İstismarına Yönelik Alınan Önlemler’’. Uluslararası Bilimsel
Araştırmalar Dergisi, S. 2, C.7

Dönmezer Sulhi (1975). Ceza Hukuku Özel Kısım, Genel Adab Ve Aile
Düzenine Karşı Cürümler. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları

Dönmezer, Sulhi (1961). Ceza Hukuku Hususi Kısım 3. İstanbul: Sulhi Garan
Matbaası

Ergündüz, Şebnem Z. (2010). Çocuk Suçluluğunda Çocuk İstismarı

Olgularının Değerlendirilmesi, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Adli Tıp
Enstitüsü, İstanbul

Erem, Faruk, Ahmet Danışman, Mehmet Emin Artuk (1997). Ümanist

Doktrin Açısından Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayınları

Artuç Mustafa (2008). Kişilere Karşı Suçlar. Ankara: Adalet Yayınları

99
 Güner İlkay, Savaş Güner, Hamdi Mehmet Şahan (2010). ‘’Çocuklarda
Sosyal Medikal Bir Problem; İsismar’’. Van Tıp Dergisi, S.17

Gündüz Remzi, Veysel Gültaş (2008). 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununda
Cinsel Suçlar: Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar. Ankara: Bilge Yayınevi

Gökçen, Fahri (2017). Türk Ceza Hukukunda Cinsel Özgürlüğe Karşı Suçlar.
Ankara: Seçkin Yayıncılık

Horozgil Denizhan, (2011). Çocukları Cinsel İstismarı Suçunun Basit Şekli (

Tck M.103/1 ), Tbb Dergisi, S.93.

Kartal Memiş Pınar (2014). Türk Ceza Hukukunda Çocukların Cinsel

İstismarı. İstanbul: Der Yayınları

Kılıç, Abbas (2008). ‘’Cinsel Hakimiyet Ve Yeni Türk Ceza Kanunu’nda

Cinsel Saldırı Suçu’’. Tbb Dergisi, S.78

Koca, Mahmut, İlhan Üzülmez (2015). Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler.
Ankara: Adalet Yayınevi
Koca, Mahmut, İlhan Üzülmez (2013). Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler.
Ankara: Adalet Yayınevi

Köprülü, Timuçin (2015). Ceza Hukuku Özel Hükümler Çalışma Kitabı.

Ankara: Savaş Yayınevi

Köse,Üzeyir (2018). ‘’İslâm Ceza Hukuku Açısından Çocuklara Yönelik

Cinsel İstismar’’. Sosyal Bilimler Dergisi, C..8 , S.16

Kuşgözoğlu, Tülin (2011). Sokakta Çalışan Çocuklar, Aileleri Ve Çocuk

Hakları: Ankara’da Bir Araştırma

Malkoç, İsmail (2002). Açıklamalı Türk Ceza Kanunu. Ankara: Yetkin

Yayınları.

Medipol Üniversitesi Hastahanesi, http://www.medipolmega.com/Tani-

Tedavi-Unitelerimiz/Organ-Nakli/Beyin-Olumu

Memiş, Pınar (2014). Türk Ceza Hukukunda Çocukların Cinsel İstismarı.

İstanbul: Der Yayınları

Meran, Necati (2008). Kişilere Karşı Suçlar. Ankara: Seçkin Yayınları.

Nuhoğlu, Ayşe (2004). Türk Ceza Kanununda Ve 2002 Tasarısında Cinsel

Suçlar. İstanbul: Şan Ofset.

Okandan, Recai Galip (1952). Umumi Hukuk Tarihi Dersleri. İstanbul:

Fakülteler Matbaası.

100
 Özbek , Özer Veli, Nihat Kanbur, Koray Doğan, Pınar Bacaksız, İlker Tepe
(2015). Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayınları.

Özbek, Özer Veli (2008). Tck İzmir Şerhi:Yeni Türk Ceza Hukukunun
Anlamı / Özel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayınları.

Özbek, Özer Veli, Nihat Kanbur, Koray Doğan, Pınar Bacaksız, İlker Tepe
(2010). Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler. Ankara:Seçkin Yayınları.

Önder, Ayhan (1994). Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler. İstanbul:Filiz

Kitabevi.

Parlar, Ali , Muzaffer Hatipoğlu (2008). 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu
Yorumu. Ankara: Seçkin Yayınları.

Polat, Oğuz (2017). Tüm Boyutları İle Çocukların Cinsel İstismarı 1 /

Tanımlar. Ankara: Seçkin Yayınları.

Polat, Halil (2016). Teori Ve Uygulamada Cumhuriyet Savcısının El Kitabı.

Ankara: Adalet Yayınevi.

Sağır, Murat, Alparslan Gözler (2013). ‘’Sınıf Öğretmenlerinin Çocuk

İstismarı Ve İhmaline Yönelik Görüşleri Ve Farkındalık Düzeyleri’’. Türkiye Sosyal
Politika Ve Çalışma Hayatı Araştırmaları Dergisi, S.3

Seçkin, Damla (2018). Çocukların Cinsel İstismarı Suçu. Yüksek Lisans Tezi,
Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Sevük, Yokuş Handan (2005). “5237 Sayılı Tck’da Çocukların Cinsel

İstismarı Ve Reşit Olmayanla Cinsel İlişki Suçları.” Hukuk Ve Adalet Dergisi,
Sayı 57

Sevük, Handan Yokuş (2005). “5237 Sayılı Türk Ceza Kanununda

Çocukların Cinsel İstismarı Ve Reşit Olmayanla Cinsel İlişki Suçları.” Hukuk Ve
Adalet Dergisi, Sayı.5

Soyaslan, Doğan (2006). Ceza Hukuku Özel Hükümler. Ankara: Yetkin

Yayınları.

Şarman, Ceren (2012). Türk Ceza Kanununda Çocukların Cinsel İstismarı

Suçu. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu
Hukuku Ana Bilim Dalı, İstanbul.

Şen, Ersan (2006). Yeni Türk Ceza Kanunu Yorumu. İstanbul: Vedat
Yayınları.

Şişman, Sefa (2010). Cinsel Saldırı Suçu. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı, Konya.

101
 Taner, Gökçen Fahri (2013). Türk Ceza Hukukunda Cinsel Özgürlüğe Karşı
Suçlar. Ankara: Seçkin Yayınları.

Turhan Ebru, Özlem Sangün, Tacettin İnandı, (2006).’’Birinci Basamakta

Çocuk İstismarı Ve Önlenmesi’’. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, S.15

Türkiye İstatistik Kurumu, Merkezi Dağıtım Sistemi, Türkiye’ De Çocuk

İstismarı Verileri

Unıcef , 1998 , Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeler Uygulamalı Elkitabı,

Ankara

Üzülmez, İlhan (2009). “Çocukların Cinsel İstismarı Suçu.” Erzincan Binali

Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , Cilt 4 ( Sayı 2).

Yaşar, Osman, Hasan Tahsin Gökcan, Mustafa Arduç (2014). Türk Ceza
Kanunu. Ankara: Adalet Yayınevi .

Trc. Uluslararası Çocuk Merkezi Derneği, 2006 , Dünya Sağlık Örgütü ,

Çocuklara Kötü Muamelenin Önlenmesi: Bu Konuda Harekete Geçilmesine Ve
Kanıt Toplanmasına Yönelik Bir Kılavuz

Yarsuvat, Duygun (1964). “Mukayeseli Hukukta Cinsi Suçlar Ve

Müeyyideleri.” İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt 30 (Sayı 1-2 ).

Yaşar, Füsun Zehtiye, Gülümser Gültekin Akduman (2007). “Çocuk İhmali

İstismarı Ve Adli Diş Hekimliği.” Tsk Koruyucu Hekimlik Bülteni, Cilt 6 ( Sayı 6).

Yılmaz, Ejder (2016). Hukuk Sözlüğü. Ankara: Yetkin Yayınevi.

Yolcu, Hüseyin (2009). “İstismara Uğramış Çocuğa Eğitim Ortamında

Yaklaşım: Rehber Öğretmenin Rolü.” Eğitim Bilim Toplum Dergisi, Cilt 2 (Sayı 7).

Yurtcan, Erdener (2018). Yargıtay Kararları Işığı Altında Cinsel Suçlar.

Ankara: Türkiye Barolar Birliği Yayınları.

Www.Tdk.Gov.Tr/İndex.Php?Option=Com_Gts&Kelime=N%C3%9cfuz

102
T.C KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ
Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü

ÖZGEÇMİŞ

Adı Soyadı: Bünyamin UÇAN

Doğum Yeri: Körfez /İzmit
Doğum Tarihi: 05/04/1993
Medeni Durumu: Evli
Öğrenim Durumu: Lisans Mezunu
Derece: Okulun adı Yer Yıl
İlköğretim: Mimarsinan İÖO Kocaeli 2005
Ortaöğretim: Özel Körfezim İÖO Kocaeli 2009
Lise: Körfez Atatürk Anadolu Lisesi Kocaeli 2011
Üniversite: Yeni Yüzyıl Üniversitesi İstanbul 2015
Yüksek Lisans: Kocaeli Üniversitesi Kocaeli 2019
Tel: 0552 240 35 41
E-posta: bunyamin_ucan@hotmail.com
Adres: Alparslan Mahallesi ,Ankara Caddesi,No:2215 Kat:5 Daire:24 Kulu/Konya

103