UZAY YOLU DOSYASI

UZAY YOLU sadece zevkle okunan ve heyecanla

seyredilen hikâyeler dizisi değildir. Küçükleri eğiten,
büyükleri düşündüren yönüyle 7'den 70'e herkesi
ilgilendiren ve mutlaka okunması gereken hikâyelerdir.
Her hikâyenin insanlığa bir mesajı olduğu gibi, hikâye
kahramanlarının kişilikleri de okuyanları derhal
etkileyecek güçtedir.
Çünkü Kaptan Körk cesaretin, liderliğin ve
kahramanlığın sembolüdür. Vulkan Gezegeni'nden
gelen yeşil kanlı Bay Spak, ileri görüsü ve mantığı
temsil eder. Önsezisiyle ve trans haline geçerek diğer
canlıların düşüncelerini okuma yeteneği vardır. Doktor
Makkoy bilime ve hayata saygıyı canlandırır.
Atılgan uzay gemisi ve onun maceraları, gelişmiş
zekânın neler yapabileceğini ortaya koymaktadır.
Günümüz insanının, aslında gerçeklik tohumlarını
içinde barındıran hayal gücünü ortaya koyan bu eser,
kesin bir belge olarak hafızaları süsleyecektir.
DR. TURHAN BOZKURT

UZAY YOLU'NDA ADI GEÇEN ÖNEMLİ KİŞİLER...

Atılgan — Yıldız Donanma Sisteminin en modern

silâhlarla donatılmış, en büyük uzay gemilerinden
biridir.
Kaptan Körk — Atılgan gemisinin tam yetkili kaptanı.
Son derece bilgili, karakterli, zeki ve dürüst bir kişidir.
Bay Spak — Atılgan gemisinin Birinci Subayı ve Kaptan
Körk'ün en yakın arkadaşı, yeşil derili, sivri kulaklı bir
Vulkan. Bütün sorunları mantıkla çözümler, tüm
olayları mantığa bağlar.
Doktor Makkoy — Geminin Başhekimi. Bilgili, yüksek
eğitimli bir kişi. Spak'la daima şakalaşır. Kaptan
Körk'le Bay Spak'ın yakın arkadaşı.
Bay Skat — Geminin makine mühendisi. Yüksek eğitimli,
her türlü makineden anlayan, becerikli bir subaydır.
Bay Sulu — Atılgan gemisinin dümencisi.
Teğmen Uhura — Haberleşme uzmanı, Nil vadisinden
gelme, güzel ve çekici bir Bantu.

Dr.Mc Coy - De Forest Kelley

Mr.Spock - Leonard NIMOY
Kaptan T.James KIRK - William SHATNER
1966'da başlayan TV dizisinin, başta Gene Roddenberry
olmak üzere çeşitli yazarlar tarafından kaleme alınan
senaryolarının, James BLISH tarafından derlenip
kitaplaştırılmış halidir. Ancak öykülerin sıralı olmayıp,
karışık bir seçmeye tâbî tutulduğu görülmektedir.
Çevride orijinal isimler verilmediği için,
saptayabildiklerimizi ve hangi sezonda kaçıncı bölüm
olarak oynadıklarını işaret etmekle yetindik.
JAMESH BLISH ve Star Trek Uyarlamaları

1966'da başlayan TV dizisinin, başta Gene Roddenberry

olmak üzere çeşitli yazarlar tarafından kaleme alınan
senaryolarının, James BLISH tarafından derlenip
kitaplaştırılmış halidir.
James Blish’in özgün dizinin senaryolarından adapte
ettiği 12 kitaplık Star Trek kitapları bizde 10 kitap
olarak yayımlanmıştır. Ancak öykülerin sıralı olmayıp,
karışık bir seçmeye tâbî tutulduğundan paylaştığım 1.
Kitap aslında 4.kitap olarak yayımlanandır. Aşağıda
özgün kitabın kapağını görüyorsunuz. (1971 yılı)

Kitap, şu öykülerden oluşmaktadır:

*Gizli Görev – The Enterprise Incident

*Dün, Bugün ve Yarın - All Our Yesterdays
*Yer altı Canavarı: Horta - The Devil in the Dark
*Babel'e Yolculuk - Journey to Babel
(2.Sezon/10) - G.Roddenberry, D.C.Fontana
* Menagerie - The Menagerie
Kafes - The Cage- Aslında pilot film olan bu öyküde, Kirk
henüz kaptan değilken 13 yıl önce geçmektedir. (The
Menagerie adlı iki bölümde öyle
söylenmektedir.)Kaptan Cristopher Pike’tır (Jeffrey
Hunter). Ve kadroda başından beri var olan Leonard
Nimoy yine 1.kaptan Mr. Spock rolündedir. Bu bölüm
uzun yıllar yayınlanmamıştır.
Özgün pilot bölüm öyküsü olan (The Cage ) Kafesten
daha sonra bir de, The Menagerie (1.Sezon/11-12)
adında iki bölüm halinde uyarlanmıştır. Bu iki
bölümlük öykünün başlangıç noktası olarak The Cage
bölümünün sonu değiştirilerek giriş yapılır.
James Blish The Menagerie adlı öykü için bu iki bölümü
kullanmak yerine The Cage pilot filmini kullanmış ve
Kaptan olarak Cristopher Pike yerine James Tiberius
Kirk’ü ve ekibini yerleştirmiştir.

6. öykü olan *Bir Parça Hareket - A Piece of the Action

(2/17) – (G.Roddenberry, David P.Harmo )
ise bizde 2.kitap olan Sonsuzluğun Bekçi’sinde 6. Öykü
olarak yer almıştır.

Özgün 1. Kitapta ise şu öyküler bulunmaktadır.

(1966 yılı)

*Charlie's Law (Charlie X) (D. C. Fontana)

*Dagger of the Mind (S. Bar-David)
*The Unreal McCoy (The Man Trap) (George Clayton
Johnson)
*Balance of Terror (Paul Schneider)
* The Naked Time (D. F. Black)
*Miri (Adrian Spies)
*The Conscience of the King (Barry Trivers)

(Kırmıyla yazılan isimler bölümlerin senaryo

yazarlarıdır.)

Zamangezgini’nden.
1.GİZLİ GÖREV
Derleyen: James BLISH,
Çev: reha PINAR

Kitap, şu öykülerden oluşmaktadır:

*Gizli Görev - The Enterprise Incident
*Dün, Bugün ve Yarın - All Our Yesterdays
*Yer altı Canavarı: Horta - The Devil in the Dark
*Babel'e Yolculuk - Journey to Babel (2.Sezon/10) -
G.Roddenberry, D.C.Fontana
*Menagerie - The Menagerie (1.Sezon/11-12) - Gene
Roddenberry
2.SONSUZLUĞUN BEKÇİSİ
Derleyen: James BLISH,
Çev: Reha PINAR

Kitap, şu öykülerden oluşmaktadır:

*Sonsuzluğun Bekçisi - The City on the Edge of Forever
(1/28) - Harlan Ellison, G. Roddeenberry
*Arena - Arena (1/18) - Gene L. Coon, Fredric Brown,
Gene Roddenberry
*Savaş Alanı - The Square of Gothos (1/17) - Poul
Schneider, G.Roddenberry
*Bugünden Düne - Tomorrow is yesterday (1/19) -
D.C.Fontana, G.Roddenberry
*Merhamet - Errand of Mercy (1/26) - Gene L. Coon,
Gene Roddenberry
*Çıldıran İnsanlar - Amok Time (2/1) - Gene
Roddenberry, Theodore Sturgeon
*Bir Parça Hareket - A Piece of the Action (2/17) -
G.Roddenberry, David P.Harmo
3.UZAYDA AŞK
Derleyen: James BLISH,
Çev: Reha PINAR

Kitap, şu öykülerden oluşmaktadır:

*Uzayda Aşk
*Tribble Belası - The Trouble with Tribbles (2/16) -
G.Roddenberry, Margaret Armen
*Son Düello
*Kıyamet Günü Makinesi - The Doomsday Machine
(2/6) - G.Roddenberry, Norman Spinrad
*Görev: Dünya - Assignment: Earth (2/26) -
G.Roddenberry, Art Wallace
*Ayna, Ayna - Mirror, Mirror (2/4) - G.Roddenberry,
Jerome Bixby
*Robenson'un Cuma'sı - Friday's Child (2/11) -
G.Roddenberry, D.C.Fontana
4.İNSAN TUZAĞI
Derleyen: James BLISH,
Çev: Reha PINAR

Kitap, şu öykülerden oluşmaktadır:

*İnsan Tuzağı - The Man Trap (1/1) George Clayton
Johnson, G.Rodenberry
*Çarli'nin Kanunu - Charlie X (1/2) - D.C.Fontana,
G.Roddenberry
*Yalnızlık Makinesi
*Korkunun Bedeli
*Çıplak zaman - The Naked Time (1/4) - John J.F. Black,
G.Roddenberry
*Miri (Esrarengiz Hastalık) - Miri (1/8) - Andrian Spies,
Gene Roddenberry
5.UZAY'da FIRTINA
Derleyen: James BLISH,
Çev: Reha PINAR

Kitap, şu öykülerden oluşmaktadır:

*Uzayda Fırtına
*Deliler
*Tholian Ağı - The Tholian Web (3/9) - G.Roddenberry,
Judy Burns, Chet Richards
*Son Savaş Alanı - Let That Be Your Last Battlefield
(3/15) - G.Roddenberry, Oliver Crawford, Gene L.Coon
*Cennetin Bu Yüzü - This Side of Paradise (1/24) -
D.J.Fontana, Jerry Sohl, G.Roddenberry
*Atlıkarınca
6.VAHŞET PERDESİ
Derleyen: James BLISH,
Çev: Reha PINAR

Kitap, şu öykülerden oluşmaktadır:

*Vahşet Perdesi
*Zetar Işıkları - The Lights of Zetar (3/18) -
G.Roddenberry, Jeremy Tarcher, Shari Lewis
*Adem, Havva ve Elma - The Apple (2/5) -
G.Roddenberry, Max Ehrlich
*Zorlu Düşman
*Zenite Madeni
7.BEN DEĞİŞMEM
Derleyen: James BLISH,
Çev: Reha PINAR

Kitap, şu öykülerden oluşmaktadır:

*Ben Değişmem
*Apollo - Who Mourns of Adonais (2/2) -
G.Roddenberry, Gilbert Raiston
*Tanrı Kirok - The Paradise Syndrome (3/3) -
G.Roddenberry, Margaret Armen
*Metamorfoz - Metamorphosis (2/9) - G.Roddenberry,
Gene L.Coon
*Kralın Vicdanı - The Consience of the King (1/13) -
Barry Trivers, G.Roddenberry
8.Mr. SPOCK'ın BEYNİ
Derleyen: James BLISH,
Çev: Reha PINAR

Kitap, şu öykülerden oluşmaktadır:

*Mr.Spock'ın Beyni - Spock's Brain (3/1) -
G.Roddenberry, Gene L.Coon
*Ölümlü Yıllar
*Sağ Kalanlar
*Geçmişteki Korku
9.Mr. SPOCK ÖLMELİ - Mr.Spock Must Die
Derleyen: James BLISH, Çev: Reha PINAR

Kitap, şu öykülerden oluşmaktadır:

*Öykünün adı verilmemiş. Alt Başlık: Kemiksiz McCoy
*Truvalı Helen - Elaan of Troius (3/13) -
G.Roddenberry, John Meredyth Lucas
Mr. Spock Konuşuyor:
22. Yüzyıl Atom ve Hidrojen Çağı Olacaktır!
Uzay Yolu dizisinin bitiminden sonra Mr. Spock'a
ne oldu? Spock'ın diğer yarısı Leonard Nimoy'un
dizi hakkındaki görüşleri ve bugünkü yaşamı...

-Ben Spock değilim! diyor Leonard Nimoy. Spock

olmayı seviyorum, fakat kendim olmayı daha çok
seviyorum. Ondan sıyrılmak ve özgürce
davranmak istiyorum. Leonard Nimoy olarak
düşünmek ve düşünülmek daha önemli benim için.

-Leonard, Mr. Spock olarak anılmak sana ters

geliyorsa, aslında düşündüğün başka bir karakter
var mıydı?

-Ben aslında yanlış anlaşılan bir insanım. Bir

zamanların devleri "Lon Chaney" veya "Paul Muni"
gibi olmak isterdim. Fakat 1950'lerin halkı -ki o
zamanlar 19 yaşlarındaydım- "Paul Muni" gibi
olmaya çalışan bir "L.Nimoy" değil de "Tab
Hunter" gibi davranan yakışıklı bir aktör
arıyorlardı. Ancak 15 yıl kadar sonra "Spock" rolü
ile karşılaştım.

-Uzay Yolu dizisi ne kadar zamanını aldı?

-Üç mevsim sürdü. 1966-1967 ve 1968.

Başlangıcında, seri başarılıydı ve Vulcan'lı ikinci
kaptanın gizleriyle doluydu. Bilim adamları onun
mantıklı, ince eleyip sık dokuyan bilimsel kafasını
beğeniyorlardı. Hippiler onu soğukkanlı ve mistik
buluyorlardı. Çocuklar ise onun kuvvetli, keskin ve
kuru kişiliğine bayılıyorlardı da fantastik
kulaklarına aldırmıyorlardı bile.

-Bu görüşler, bir yerde rolünün adamı olduğunu

ortaya koymuyor muydu? Sözgelimi yıllar
geçmesine rağmen Uzay Yolu Fan Kulüpleri,
konuyu halen canlı tutuyorlar ve buralarda yine
en çok sözü edilen sensin!

-Bu konudaki görüşlerimi «Ben Spock Değilim!»

adlı kitabımda açıklamaya çalıştım. Evet, rolümün
adamı olduğumu inkâr etmiyorum; ama yolda
yürürken bile L. Nimoy olarak değil de Mr. Spock
olarak anılmak, bir sonraki filmde görüldüğüm ve
başka bir role adapte olduğum zaman ortaya
çıkmakta ve Mr. Spock'a göre değerlendirilmeye
gidilmektedir. Bu ise, benim sonraki sanat
hayatımı etkilemektedir; çünkü seyirci, biten bir
dizideki rolümde beni görmeye devam etmektedir.

-Uzay Yolu böylesine etkili olduğuna göre, dizi

hakkındaki fikrin nedir?

-Ana fikrine göz atarsak, değişik bir ortam

görürüz. 22. yüzyılda atom ve hidrojen çağı
yaşanacaktır. Diğer gezegenlerdeki akıllı
yaratıklarla ilişki kurulacaktır. Alış-veriş ve diğer
gereksinmeler için, galaksiler arası federasyon,
çalışmaları organize edecektir. İlginç formlar ve
birçok yasayan güzellikler korunmaya
çalışılmakta ve saygı duyulmaktadır. Dünyanın
doğal kaynaklarının tahribi ve dağılmaması için
çalışılmaktadır. Diktatörlükler ve politik demagoji
ile savaşılmakta ve kazanılmaktadır.

-Diziden sonra bir süre Görevimiz Tehlike'de

oynadın. Bu konuda bir şey söylemek ister misin?

-Bu dizi her hafta bana belirli bir görevde

görünme olanağı sağlıyordu, ama bu «boyutları»
olmayan bir karakterdi.

-Bundan sonra hangi rolleri aldın?

-"Fiddler on the Roof" (Çatıdaki Fiddler)'de Teyve,

"Fagin", "Kral Arthur", "P. P. Mc. Murphy",
"Caligula" ve "The Man in The Glass Booth" (Cam
Kulübedeki Adam)’da rol aldım. Bunun
dışında, Uzay Yolu'nun yapımcısı Gene
Roddenberry ve Universal Film Şirketinden Sid
Sheinberg bazı projeler sundular, "Sharlock
Holmes" rolü için. Görüntü olarak Conan Doylel'ün
tanımlarına yakındım... Uzun irice, sert hatlı...
Bunlara ilâve olanak seyircilerin gözünde güldürü
yönü de getirilmişti. 1968'de:bu rolü oynarken,
sanırım yapımcılar yine "Mr. Spock" ile "Holmes"
arasında bir benzerlik görmüşlerdi.

L. Nimoy aslında çok yönlü bir kişiliğe sahiptir.

Hem aktör, hem öğrenci, hem konuşmacı, hem de
bir acente sahibidir. Yılda 35 civarında konferans
verir, bir yandan film-TV yapımlarına hazırlanır,
öte yandan film-tiyatro acenteliği yapar, bu arada
bir ticaret işini de yürütür. Kendisi, bütün bunları
tekelde topladığı için mutlu olduğunu
söylemektedir.

"You and l" (Sen ve Ben), "l am not Spock" (Ben

Spock Değilim) adlı kitapları binlerce satmıştır.
Halen TV'de $ 10.000 Pyramid adlı eğlence
programında sık sık görülmektedir.

Geçen yaz "My Fair Lady" oyunu için Amerika

turuna çıkan aktör, aslında evinde oturup eğlence
programları izlemeyi yeğliyor. Bu konuda şunları
söylemektedir:

-Günümüzde insanın gülebilmesi çok zor bir

hadise. Yoğun çalışma hayatı ve çeşitli
sıkıntılardan kurtulmak için dinlenerek ve
eğlenmek, hatta gülmek; bol bol gülmek gerek...
Ancak böylece dinlendiğimi hissediyorum... Laf
aramızda çoğunlukla da, kendi düzenlediğim
eğlence programlarını izliyorum.
L. Nimoy, röportajın yapıldığı yıl olan 1977 yılında
46 yaşında. Eşi, oğlu ve kızıyla mutlu bir yaşam
sürüyor, Amerika'da. 2013 yılında 82 yaşında
halen ihtiyar delikanlı olarak, son filmde yine boy
gösterdi.
Kaptan KIRK Konuşuyor:
Bilimkurgu, Geleceğe Açılan
Penceremizdir!
William SHATNER Kimdir?

Uzay Yoiu dizisinde Atılgan gemisinin kaptanı

James T. Kirk, yardımcısı. Mr. Spock ile birlikçe,
uzayın derinliklerine dalan ve şimdiye dek TV'de
yaratılan en tanınmış BK kahramanıdır. Alman
ZDF televizyonu tarafından çekilen bir animasyon
filimin seslendirilmesinden gelen William Shatner
ile yapılan bir röportajı aşağıda bulacaksınız.
-Bu, Alman televizyonunda Uzay Yolu dizisinin
birinci yılı. Size göre, tekniğe yatkın Almanlar,
dizinizi nasıl karşılamışlardır?

-Amerika ve İngiltere'deki izleyiciler gibi,

Almanların da diziye gösterdikleri tepkinin aynı
olacağım sanıyorum. Gene Roddenberry ve
arkadaşları, teknik gereksinmelerde çok dikkatli
davranmışlar ve Güney California
üniversitesindeki arkadaşlarıyla devamlı fikir
alışverişinde bulunmuşlardır. Dizideki her
bilimsel fikir, olabilecek gerçekler veya modern
teorilere göre olabilecek gelişmeleri içermektedir.

-Bu dizinin başarısında büyük payınız olacağını,

Kaptan Kirk rolü size verildiğinde hissetmiş
miydiniz?

-Ben her zaman bir BK hayranıyım. Uzay Yolu'nu

çevirirken, Rod Sterling'in Twilight Zone
(Alacakaranlık Bölge) adlı yapıtının bir kısmını
hazırlamıştım.

-Bu, sizin Kaptan Kirk olarak seçiminizde önemli

rol oynamış olabilir mi?

-Kesinlikle niçin bu role seçildiğimi bilmiyorum..

Müteveffa Jeffrey Hunter ile bir pilot film
çekilmişti ve NBC televizyonu dizi film fikrini
tutmuştu, fakat yayınına yanaşmıyordu. Eğer pilot
film beğenilirse, dizi başlayacaktı... Sonra ikinci
bir pilot film teklifi bana yapıldı, kabul ettim. Gene
Roddenberry'nin senaryosu hoşuma gitmişti, hem
de bir aktör olarak, böyle bir dizi için teklif
almam, beni gururlandırmıştı. Ayrıca filmler TV
de gösterilecekti ve ben, başrolde olacaktım.

-Kanada, Toronto televizyonu CBC için, dizi

senaryoları kendiniz hazırladığınız gibi, Uzay Yolu
dizisine de öykü yazdınız mı?

-Hayır, fakat dizi boyunca fikir verdim ve bunların

kullanıldığı programlar oldu. Bunlar, Vietnam
savaşlarından esinlendiğim konulardı... Epey
zaman geçti, kesinlikle anırnsayamıyorum...

-Daha önceki TV dizileri ile Uzay Yolu dizisi

arasında, en çok karşılaştığınız zorluk neydi, bunu
açıklayabilir misiniz?

-Bir aktör olarak, Uzay Yolu, çevirdiğim diziler

içinde en kolayıydı. Birçok çeşitlemeler ve şimdiye
kadar denemediğim pek çok seçenekle karşı
karşıyaydım. Üç yıl boyunca, doğru dürüst bir
programda rol almak için beklemiştim, oyunlarla
can sıkıntısından patlayan seyircilere bir yenilik
getirmek olasılığı arıyordum. Ve birden karşımda
Uzay Yolu dizisini buluverdim. Öyküler
birbirinden enfesti. Macera, hareket, teknik ve
felsefeyi birleştiren başarılı bir dizi ortaya
koymaya başladık. Dizi bittiği zaman, çok
üzülmüştüm.

-Uzay Yoiu'nu bir yana bırakalım, modern

yaşamda, BK'nun sizce nasıl bir fonksiyonu
olabilir?

-Bence BK, geleceğe açılan penceremizdir.

«Tasarlayabildiğim her şeyi yaparım!» diyen
bilginler, bunu gerçekleştirmek için yeterince
para ve zaman harcarlar. Böylece yazarlar, sık sık
da bilginlerin kendileri... hayal edebilecekleri
herhangi bir şeyi, gelecekte olabilecek şekilde
tasarlayabilir ve öykülendirebilirler. Gördüğünüz
gibi, ünlü BK yazarları, birer bilgindirler, aynı
zamanda.

-Uzay Yolu, çekimi ve bitimi yıllar öncesinde

kaldığı halde, hâla TV'de yaşamasına nasıl
yorumluyorsunuz? Sözgelimi, bu kez yeni
maceralar, animasyon tarzında çekildi.
Animasyon'un iyi bir fikir olduğunu düşünür
müsünüz?

-İyi bir fikir sözcüğüyle neyi kastettiğinizi

açıklayabilir misiniz?
-Serinin yaratıcısı Gene Roddenberry, animasyon
Uzay Yolu'nun, kendisi kadar iyi bir gösteri
olduğunu ve çocuklar için değîl, büyüklere göre
bir yapım olduğunu ileri sürmektedir...

-Dizinin çocuklar için çekildiği düşüncesiyle diğer

karton filmlerin arasına konması hoş değil...
gerçekten de büyüklere hitap eden bir
programdır, fakat belki de animasyon olması
bakımından, yeri değiştirilmiş, erken saate
alınmıştır.

-Animasyon gösteride, Kaptan Kîrk'e sesinizi

verdiniz... Her şeyin hayal olduğu bir zamana geri
dönüş müydü bu, yoksa bu tür bir gösteriyi seviyor
musunuz?

-Elbette böylesine bir gösteriyi seviyorum. Ayrıca

niçin seslendirmemem gerektiğine de bir neden
göremedim. Fazla zamanımı almıyor; Leonard
Nimoy da, Mr. Spock'ı seslendirme işlemine girişti.
Bu, dizinin canlılık kazanması bakımından
gereklidir, bence.

-Çekim sırasında, Leonard Nimoy ile dostluğunuz

nasıldı?
-Onu Mr. Spock olarak görüyorduk, hep... ve bu
yüzden, çeşitli şakalar yapardık. Bir keresinde,
bisikletinin zincirini kestik ve sakladık, başka bir
gün evine postaladık. Ayrıca mürettebat ile
aramızda şakalaşmaya bayılırdık. Her şey bize
komik görünürdü, neşeli bir ortamdaydık ve
herkes, her şeyden hoşlanırdı. Tabii arada,
hoşlanmadığımız şeyler de olurdu, sözgelimi para
almamız gerektiği sıralar... birbirimize ve
prodüktöre epey takılırdık, ama yine iş tatlıya
bağlanırdı.

-Uzay Yolu'nu, BK'nun bir sanat formu olarak

düşünür müsünüz?

-Sanırım evet... Bilimkurgu temalarında polis-

soyguncu ya da kovboy-Kızılderili temaları değil,
felsefe - sevimli aletler - uzay gemileri
bulunmaktaydı. İnsan ya da uzaylı,
karakterlerimiz; heyecanları, duygulan ve kendi
kültürleri ile geleceğin uzay keşifleri üzerine
kurulmuştu...

-Başka bir BK dizisi çevirmeyi düşünür müsünüz?

-TV için çevirmeyi düşündüğüm ve bir yazar

arkadaşımla birlikte hazırladığım taslaklar
vardır. Bazıları korku, bazıları BK'ya aittir. Halen
klasik oyunlarda, belirli rolleri oynuyorum. Bu
arada The Transformed Man (Biçim Değiştiren
adam) adlı bir plak doldurdum.

-Uzay Yolu mürettebatından kimseyi görüyor

musunuz?

-Çok nadir olarak. TV ve resmî çalışmalarım

dolayısıyla hiç biri ile tekrar bir dizide
karşılaşamadım. Bir defasında Leonard Nimoy ile
karşılaştım, bir sandviç yiyimlik süre içinde
sohbet ettik, sonra ayrıldık.

-O sıralar sizin karate dersleri aldığınızı

duymuştuk.

-Uzay Yolu dizisinde çok çok hareketliydim.

Hareketli sahnelerinde, fiziksel bir gereksinmeydi,
bu. Sonra, görünüş olarak daha yararlı olacağını
düşünüyordum. Birçok kişiler, aktörlerin zor
sahneleri kendilerinin yaptığını sanırlar, oysa
dublör kullanılır. Çünkü en küçük bir yaralanma
ya da sakatlanma, dizinin günlerce, hatta
haftalarca aksamasına neden olabilir. Kötü bir
kaza iyi bir mesleği noktalayıverir. Çok dikkatli
olmak gerekir.

-Halen bu çalışmaları sürdürüyor musunuz?

-Evet, hatta zamanım olursa, siyah kuşak için
yarışmalara katılmayı da düşünüyorum. Tabii
bütün bunlar, çalışmalarımı aksatmamalı...

Kaptan Kirk rolünde bir süre önce izlediğimiz

William Shatner, halen ailesi ve çocukları ile
Amerika'da mutlu bir yaşam sürdürmekte, bazen
TV reklamlarına çıkmakta, arada bir de gitarla
tek kişilik gösteriler yapmaktadır. X Bilinmeyen.

STAR TREK
İlk ABD TV dizisinin «Captain Video and His Video
Rangers» (1949-1955) olduğunu bilen azdır. Uzak
bir gelecekte, Güneş Sistemi'ndeki yerleşik
gezegenlerde barış ile adaleti korumak ve
gözetmek üzere devriye gezen bir görevli
subaydır, Kaptan Video. Film, daha sonra
çevrilecek olan «Star Trek» (1966-68) dizisine de
ilham vermiş gibidir.
Resimli Uzay Yolu tarihi

8 Eylül 1966. İlk Uzay Yolu bölümünün

yayınlandığı tarih. Dile kolay, tam 45 yıl. Bu
bilimkurgu bayramı yurtta, dış temsilciliklerde ve
yavru vatan KKTC’de törenlerle kutlandı. Biz de
Hayalî İcraat olarak Space.com’da yayınlanan
Uzay Yolu tarihini kendi süzgecimizden geçirerek
dizinin Türk hayranlarına hediye edelim istedik.
Karşınızda resimli Uzay Yolu tarihi:

15 Mart 1956: Uzay Yolu’nu bir hayli

etkilemiş olan Forbidden Planet (Yasak Gezegen)
adlı film gösterime girdi. Filmin baş karakteri
olan Uzay Kruvazörü C-57D’nin kaptanı Yarbay J.J.
Adams rolünde komedi filmlerinden tanıdığımız
Leslie Nielsen vardı. Film, ülkemizde 1 yıl rötarlı
gösterildi.

4 Ekim 1957: Rusya, dünyanın ilk yapay

uydusu olan Sputnik’i uzaya fırlatarak bütün
dünyayı şaşırttı ve uzay yarışında Amerika’ya
büyük bir gol atmış oldu.

12 Nisan 1961: Uzaya çıkan ilk insan

olan Yuri Gagarin, Rusya adına durumu 2-0 yaptı.
Bu gelişmelerin Amerikan kamuoyu üzerinde
büyük etkisi vardı.

1963: II. Dünya Savaşı yıllarında savaş

uçağı pilotu olan Gene Roddenberry, savaştan
sonra televizyon kanalları için yapımcılık işine
girmişti. 1963 yılında The Leuitenant (Baş
komiser) adında bir polisiye dizinin yapımcılığını
üstlendi ancak dizi 1 sezon yayınlandıktan sonra
yayından kaldırıldı.
 1964: Gene Roddenberry, bir
bilimkurgu dizisi üzerinde çalışmaya başladı.
Kruvazör sınıfı bir uzay gemisinde geçecek olan
dizide kahramanlar askerden çok kâşif olacaktı.
Her hafta başka bir gezegeni veya uygarlığı
ziyaret edeceklerdi. Gemi büyüktü ve başlarda 200
olan mürettebat sayısı zamanla 400’e kadar çıktı.

Aralık 1964: Roddenberry Uzay

Yolu için The Cage (Kafes) adında bir pilot film
çekti. Pilot bölümünde Atılgan’ın kaptanı
Christopher Pike’tı. NBC yetkilileri filmi fazla
felsefi bulmakla birlikte dizinin fişini çekmedi.
Roddenberry’ye daha fazla aksiyon ve maceraya
yer verecek şekilde değişiklikler yapmasını
söylediler. The Cage yayınlanmadı ama filmden
görüntüler The Menagerie adlı 2 bölümlük
maceranın (1. sezon 11 ve 12. bölümler) içine
yedirildi.

Temmuz 1965: William Shatner’ın başrolünü

oynadığı yeni bir pilot filmi çekildi. The Cage’den
sadece Leonard Nimoy’un canlandırdığı Mr. Spock
karakteri alınmıştı. Geri kalan her şey yeniydi.
Where No Man has Gone Before adlı pilot film
dizinin 3. bölümü olarak gösterilecekti.

Aralık
66 ve Mart 67 arası bölümlerde Romulan
komutanı rolünde Marc Lenard (soldaki)ve
Klingon olarakda sağdaki resimdeki John Colicos
rol aldılar.
8 Eylül 1966: Uzay Yolu’nun ilk bölümü The Man
Trap yayınlandı. Bu bölüm 1973 yılında “Turist
Ömer Uzay Yolu’nda” olarak yeniden filme
alınacak ve dünya üzerinde çekilmiş ilk Uzay Yolu
filmi unvanını kazanacaktı. Diziyse zaman
içerisinde gelişerek Amerika’nın demografik
yapısıyla dünya konjonktüründeki güncel olayları
geleceğe yansıtmaya teşebbüs edecekti. Rusya ve
soğuk savaş, dizide Federasyon – Klingon savaşı
olarak kendine yer bulacaktı.

1967 sonu: NBC’nin sadece 2 sezon sonra Uzay

Yolu’nu iptal edeceği söylentileri dolaşmaya
başladı.

1 Mart 1968: Dizinin hayranlarından 100.000

mektup alan NBC, Uzay Yolu’nun bir sezon daha
yayınlanacağını duyurdu. Böylesine büyük bir
kitlesel hareket, üstelik internet gibi bir mecranın
olmadığı bir çağda ilk kez gerçekleşiyordu ancak
daha sonra Firefly, Farscape gibi diziler için de
benzeri kampanyalar organize edilecekti.

3 Haziran 1969: Uzay Yolu’nun son bölümü

yayınlandı. NBC, giderek düşen izlenme oranları
yüzünden diziyi iptal etti. Ancak değişen
pazarlamacılık anlayışı, zaman içerisinde bunun
bir hata olduğunu kendisinin bile itiraf etmesine
yol açacaktı.

20 Temmuz 1969: Neil Armstrong, uzay

yarışında Amerika adına skoru eşitleyebilmek için
ilk ay yürüyüşünü gerçekleştirdi. Armstrong için
küçük, insanlık için büyük bir adımdı.

21 Ocak 1972: Tarihteki ilk Uzay Yolu buluşması,

hayranların çabalarıyla New York’ta
gerçekleştirildi.

29 Temmuz 1972 Aktör Wil Wheaton

(Wesley Crusher) doğdu.
 8 Eylül 1973: Dizi 7. yaşını
kutlarken Star Trek: The Animated Series’in
yayınına başlandı. Atılgan ekibinin yeni
maceralarını konu alan bu animasyonda
seslendirme sanatçılarının çoğu dizinin
oyuncularından oluşuyordu. Daha sonra
yayınlanmış olan pek çok Uzay Yolu dizi ve filmini
etkileyen fikirler içermesine rağmen 1988 yılında
bizzat Gene Roddenberry tarafından dizinin resmi
tarihinin dışına itildi. Uzay Yolu için eser üreten
yazarların animasyon dizisini referans alan
olaylar yazması yasaklandı. Sadece 22 bölüm
süren çizgi dizi, ülkemizde de TRT aracılığıyla
yayınlanmıştı.

23 Mayıs 1977: George Lucas‘ın yazıp

yönettiği Star Wars (Yıldız Savaşları) gösterime
girerek hem ölmekte olan uzay operası türüne
yeni bir hayat öpücüğü verdi, hem de bilimkurgu
anlayışını değiştirecek kadar büyük bir kültürel
fenomen haline geldi.
 2 Haziran 1977 Aktör Zachary Quinto
doğdu.

17 Haziran 1977: Paramount, Uzay

Yolu’nu yeniden ekranlara taşıyacak yeni bir
proje üzerinde çalıştığını duyurdu. Star Trek:
Phase 2 adını taşıyan proje, ekibin yeni
maceralarını konu alacaktı ve Paramount bu sefer
5 yıllık seferberlik görevinin tamamını filme
almaya (yani diziyi 5 sezon sürdürmeye)
kararlıydı. Dizi daha sonra rafa kaldırıldı ve o ana
dek yapılan çalışmaların uzun metrajlı bir sinema
filmi için kullanılacağı duyuruldu.

7 Aralık 1979: İlk Uzay Yolu filmi, Star

Trek: The Motion Picture gösterime girdi.
Eleştirmenler filme “vasat” diyerek insaflı bile
davrandı.
 4 Haziran 1982: Gene Roddenberry’nin
stüdyonun isteklerine boyun eğmediği için devre
dışı kaldığı ilk Uzay Yolu eseri, Star Trek II: The
Wrath of Khan (Uzay Yolu II: Khan’ın Öfkesi)
seyircilerle buluştu. Film, orijinal dizideki Space
Seed bölümünün devamı niteliğindeydi.
Roddenberry filme tepki gösterip filmi eleştirirken
hayranlar ve eleştirmenler filmin o güne dek
çekilmiş en iyi Uzay Yolu eseri olduğu konusunda
hemfikirdi. Filmin yazarı ve yönetmeni Nicholas
Meyer, bu film sayesinde Uzay Yolu üzerinde
Roddenberry kadar söz sahibi olacaktı.

26 Ağustos 1980 Aktör Chris Pine doğdu.

1 Haziran 1984: Star Trek III: The

Search for Spock (Uzay Yolu III: Spock’u Ararken)
gösterime girdi. Bu filmle “Uzay Yolu filmlerinin
çıkış noktası bir önceki filmin sonudur” gibi bir
gelenek ortaya çıktı ve 6. filme kadar da bu şekilde
devam etti. Spock’u canlandıran Leonard Nimoy,
yönetmenlik koltuğuna da oturmuştu. Filmin
bunun dışında 2 önemli özelliği daha vardı:
Christopher Lloyd kötü adam Klingon Kruge
rolünü canlandırıyordu ve Atılgan bizzat Kirk’ün
eliyle yok ediliyordu. 2. filmin yazarı Nicholas
Meyer, adı geçmese de filmin senaryosuna katkıda
bulunmuştu.

28 Ocak 1986: Uzay mekiği

Challenger kalkış esnasında infilak etti. Biri kadın
7 astronot hayatını kaybetti.

26 Kasım 1986: Uzay Yolu’nun eski

ekibini konu alan belki de en eğlenceli film, Star
Trek IV: The Voyage Home (Uzay Yolu IV: Yuvaya
Dönüş) yine Leonard Nimoy yönetmenliğinde
çekildi. Nicholas Meyer bir kez daha senaryo
danışmanlığı yaptı. Atılgan ekibinin kambur
balina bulabilmek için zamanda geriye gittiği
filmde çevreci mesajlar da eksik edilmemişti.

28 Eylül 1987: Star Trek: The

Next Generation (Uzay Yolu: Yeni Nesil)
Amerika’da yayınlanmaya başlandı. Kirk ve
ekibinin zamanının 70 yıl sonrasında geçen dizide
Atılgan-D’nin komutasını Jean-Luc Picard adında
İngiliz aksanlı bir Fransız üstleniyordu. Uzay Yolu
evrenine en büyük katkıyı yapan dizi 7 yıl
yayınlandı. Ülkemizdeyse 1991 yılında,
Türkiye’nin ilk özel kanalı Star 1 televizyonunda
ve sadece ilk 2 sezonu yayınlandı.

8 Eylül 1988: Uzay Yolu tarihinin

gelmiş geçmiş en tehlikeli düşmanı olan Borg’lar,
faşist yönetimlerin kullandıkları politik
enstrümanlardan* yola çıkarak yaratıldı.
*enstrümantalizm
amerikan düşünürü pragmacı john dewey’in
kuramları aletsayan öğretisi... amerikan
düşünürü william james’in uygulayıcılığından
yola çıkan amerikan düşünür dewey; bilimsel
yasa, kuram ve kavramları birer “alet”
saymaktadır. başarılı olurlarsa iyi ve gerçektirler,
başarılı olmazlarsa kötüdürler ve gerçek
değildirler. deneysel mantık adıyla
adlandırılan aletçilik, nesnel bilimciliği yadsır.
ona göre bilimin, belli bir durumda en elverişli
davranışın araştırılmasını sağlamaktan başka
hiçbir nesnel gerçekçiliği
yoktur. aletçilik nesnelliği öznelliğe
indirgediğinden ötürü de öznel düşünceci bir
anlayıştır.
 9 Haziran 1989: Eski nesille 5. film. Star
Trek V: The Final Frontier (Uzay Yolu V: Son Sınır),
zaten kötü eleştiriler almış olan ilk filmin
konusunu başka bir açıdan yeniden anlatıyordu.
William Shatner’ın yönetmenliğini üstlendiği
filmin bunun yanında (bizzat Shatner’ın da kabul
ettiği) pek çok hatası vardı. Gelmiş geçmiş en kötü
Uzay Yolu eseri kabul edilen film, az kalsın fikrî
mülkün mezara gömülmesine sebep oluyordu.

24 Ekim 1991: Uzay Yolu üzerindeki

etkinliği günden güne azalmış olsa da efsanenin
yaratıcısı olarak hakkı her zaman teslim edilen
Gene Roddenberry, 70 yaşındayken kalp krizi
sonucu hayatına veda etti.

6 Aralık 1991: 5. filmin rezaletinden

sonra Nicholas Meyer’le Roddenberry arasındaki
buzların erimesine vesile olan 6. film The
Undiscovered Country gösterime girdi. Bu filmde
Uzay Yolu filmlerinin bir önceki filmin sonundan
başlaması geleneği terk edildi. 5. filme hiç
karışmayan Meyer’in bir kez daha yönetmenlik ve
senaristlik koltuğunu doldurduğu film Soğuk
Savaş’ın bitimini ve Rusya’daki komünist rejimin
yıkılışını konu alarak dizinin özüne geri
dönüyordu. Eski ekip için bir jübile niteliği taşıyan
film, hem eleştirmenlerin hem de hayranların
sevgisini kazanmıştı. Ünlü model İman’ın da
filmde ufak ama önemli bir rolü vardı.

3 Haziran 1993: Star Trek DS9

yayınlanmaya başlandı. DS9’un Atılgan’ın dışında
bir yerde geçmesi gibi önemli bir özelliği vardı.
Hatta DS9, bir uzay gemisinde bile geçmiyordu.
Çok önemli bir noktadaki uzay üssünde meydana
gelen olayları anlatıyordu. Kaptanlık rolünün
siyahi bir oyuncuya verilmesi de dizinin bir başka
önemli özelliğiydi. Artık ufaktan Uzay Yolu fikrî
mülküne ayak bağı olmaya başlayan Roddenberry
kanunlarının da bir hayli esnetilmesi ve yavaş
yavaş işlenen uzun soluklu öyküsü sayesinde DS9
en ilerici Uzay Yolu dizisi oldu. Belki de en iyi Star
Trek dizisi olan DS9’un bütün meziyetleri
maalesef intihal tartışmalarının gölgesinde kaldı.
Türkiye’de dizinin sadece ilk sezonu 1997 – 1998
yıllarında Cine5’te yayınlandı.
19 Mayıs 1994: Star Trek: TNG’nin son bölümü
yayınlandı.

18 Kasım 1994: 7. Uzay Yolu filmi, Star

Trek: Generations (Uzay Yolu: Nesiller) adıyla
gösterime girdi. Kirk’le Picard’ı buluşturan film,
bu fikrin aslında kâğıt üzerinde durduğu kadar
parlak olmadığını da göstermiş oldu.

16 Ocak 1995: Paramount’un yeni açtığı

televizyon kanalının izlenme oranlarını arttırmak
maksadıyla geliştirilen Star Trek Voyager’ın ilk
bölümü yayınlandı. Voyager, 2 büyük Uzay Yolu
tabusunu daha yıkıyordu: Geminin kaptanı bir
kadındı ve Roddenberry kanunlarının aksine 2
büyük muhalif gruptan oluşan mürettebat üyeleri
birbiriyle hararetli tartışmalar yapıyor, hatta
bazen kavga ediyordu. Yazım tarzı olarak TNG’yle
DS9 arası bir tarz benimsenmişti. Yani bir ana
konu vardı ama bölümler birbirinden büyük
ölçüde bağımsızdı. Zaman içerisinde bu kurallara
muhalefet azaldı ve dizinin tadı da aynı ölçüde
kaçmaya başladı. Voyager, ülkemizde
yayınlanmadı.

22 Kasım 1996: Belki de en

popüler Uzay Yolu filmi, Star Trek: First Contact
(Uzay Yolu: İlk Temas) gösterime girdi. Dizinin
oyuncularından Jonathan Frakes’in yönettiği
filmde Borg’lar ana düşman rolünü üstleniyordu.
Film, dizinin en iyi bölümlerinden biri (belki de en
iyisi) seçilen, 3. sezonun finali Best of Both
Worlds’ün devamı niteliğindeydi. Aksiyon
dozunun iyice yükseldiği İlk Temas bilimkurgu
hayranlarını tatmin etti ama diziyle arasındaki
tutarsızlıklar yüzünden sıkı Uzay Yolu
hayranlarının eleştiri oklarının hedefi oldu.
Ocak 1998: Uzay Yolu’na ait etkileşimli filmlerin
ve çekimlerde kullanılan dekor, maket gibi
nesnelerin sergilendiği Star Trek: The Experience,
Las Vegas’taki Hilton otelinde açıldı.

11 Aralık 1998: 9. film (Uzay Yolu: İsyan)

gösterime girdi. Filmde Atılgan ekibi gelişmiş
olmasına rağmen ilkel bir şekilde yaşamaya
devam eden bir uygarlığı korumaya çalışıyordu ve
Picard 300 yaşında bir kadına âşık oluyordu. Yine
Jonathan Frakes’in yönettiği Insurrection,
eleştirmenlerden pek geçer not alamadı.
2 Haziran 1999: Star Trek DS9’un son bölümü
yayınlandı. Uzay Yolu dizilerinin 7 sezon
yayınlanması artık hafiften bir gelenek halini aldı.

11 Haziran 1999: Orijinal ekibin

doktoru Leonard “Bones” McCoy’u canlandıran
DeForest Kelly, mide kanseri yüzünden 79 yaşında
hayatını kaybetti.
23 Mayıs 2001: Star Trek Voyager, 7 sezonluk
yayın maratonunu tamamlayarak ekranlara veda
etti.

26 Eylül 2001: Star

Wars’un moda ettiği “öncesini anlatalım” modası
Uzay Yolu’na da sıçradı. Enterprise, Kirk ve
ekibinden yaklaşık 100 yıl öncesini, Federasyon’un
kuruluş yıllarını ve insanlığın kendini kanıtlama
mücadelesini konu alıyordu. Bilimkurgu
piyasasının çok kalabalıklaşmış olması ve Babylon
5, Farscape gibi dizilerin seyirci üzerindeki etkisi
yüzünden orijinal dizinin formatına dönen
Enterprise’ın izlenme oranlarıyla yıldızı pek
barışmadı. Dizinin tüm bölümleri ülkemizde
sadece paralı dijital platformlarda yayın yapan
Showtime kanalında yayınlandı.
13 Aralık 2002: Yeni Nesil kadrosuyla çekilen son
film, Star Trek: Nemesis (Uzay Yolu: Düşman)
gösterime girdi. Jonathan Frakes’in yönetmenlik
koltuğunu Stuart Baird’e terk ettiği film olumsuz
eleştiriler aldı. Patrick Stewart’ın oynadığı Jean-
Luc Picard’ın klonu Tom Hardy gibi ses ve görüntü
açısından alakasız bir oyuncu tarafından
canlandırılıyor ve seyirci olarak sürekli
tekrarlanan “klon” sözcüğünü yutmamız
gerekiyordu. Filmde Atılgan bir kez daha
parçalanıyor ve TNG’nin önemli bir karakteri
ölüyordu.

13 Mayıs 2005: Star Trek: Enterprise, 7 sezon

yayınlanma geleneğini bozarak 4. sezonun
ardından iptal edildi. Böylece 18 yıldan beri ilk
kez bir Uzay Yolu dizisinin yayınlanmadığı yıllar
başlamış oldu.
 20 Temmuz 2005: Işınlamaların
kahramanı Scotty’yi canlandıran James Doohan,
pnömoni ve Alzheimer’e yenik düşerek 85 yaşında
hayatını kaybetti.

5-7 Ekim 2006: Christie Açık

Arttırması’nda Uzay Yolu dizilerine ait eşyaların
satışından 7,1 milyon dolar gelir elde edildi.
Sadece Star Trek: TNG’de kullanılan büyükçe bir
Atılgan-D maketine 546.000 dolar ödendi.

1 Eylül 2008: Las Vegas’taki Star Trek: The

Experience kapılarını kapattı.
 7 Mayıs 2009: J.J. Abrams, Uzay
Yolu’nu yeniden canlandırdı. Chris Pine ve
Zachary Quinto’nun başrolünü paylaştığı film, her
ne kadar o güne dek izlediğimiz tüm Uzay Yolu
dizi ve filmlerini ıskartaya çıkarsa da “zamanda
kırılma” gibi son derece akıllıca bir hikâye
unsuruyla yeni ufukların kapısını araladı. Bu fikir
o kadar etkili oldu ki, Spock rolüne dönmeyi
sadece kontratında yazan maddeler yüzünden
(mecburen, mecburiyetten) kabul eden Leonard
Nimoy, bu film için bir kez daha Spock kulakları
takmayı kabul etti.

2012 – 2013: J.J. Abrams’ın yeniden yorumladığı

Uzay Yolu’nun devam filmi gösterime girdi.
Yazan: Üstar Kaan ZANBAKCI
Kaptan Kirk ve Mürettebatı & 4 Kaptan Bir arada

İngilizce özgün adı ile "Star Trek" , Türkçesi ile

"Uzay Yolu", Gene Roddenberry tarafından
yaratılmış bilimkurgu televizyon dizisidir.
Bugüne kadar 6 televizyon dizisi, 10 sinema filmi,
yüzlerce roman, video oyunu, ve fan hikayesi
olarak yayılmıştır.
8 Eylül Cuma, 2012 yılında Uzay Yolu'nun ilk
televizyon yayının 46'ıncı yılı kutlanacak.
İnsanların galakside diğer bilinçli canlılarla
birleşerek Birleşik Gezegenler Federasyonu'nu
kurdukları, hayali bir 3. Dünya Savaşı sonrası bir
geleceği tasvir eder.
Evrende yalnız olmadıklarını anlayınca insanlık
kendilerine özgü birçok zayıflık ve kötü
alışkanlıklarını geride bırakır. Kahramanlar
genelde fedakardır ama zaman zaman sonuç
almak için başka yollara baş vurabilirler.
1960'larda Orijinal Seri'de ve diğer seriler de
olduğu gibi hikayelerdeki çatışmalar ve politik
boyutlar günümüz olaylarını yansıtırlar.
Dizilerdeki emperyalizm, sınıf kavgası, ırkçılık,
insan hakları ve teknolojinin etkileri gibi konular
ilk yayınladıkları zaman olduğu gibi bugünde
yankılanmaktadırlar.
Televiyon Dizileri

Uzay Yolu 1966'da bir televizyon dizisi olarak

hayata başlamasına rağmen, ondan yaklaşık 6
sene öncesine kadar planlama aşamasındaydı.
The Making of Star Trek by Stephen E. Whitfield
and Gene Roddenberry.
Orijinal Seri 3 sezon sonunda düşük reytingler
yüzünden yayından kaldırılmasına rağmen
kendisinden sonra 5 serinin daha yayınlanmasına
sebep oldu. Bu 6 seri toplamda 726 bölüm veya 30
televizyon sezonuna denk gelmektedir. Bu da
570.75 Dizi başına ortalama bölüm süresi çarpı
bölüm sayısı artı 10 sinema filminin süreleri olan
33045 dakikanın 60'a(1 saatteki dakikalar)
bölünmesi saatlik program süresine denk gelir.
Uzay Yolu: Orijinal Seri

Uzay Yolu ilk kez ABD'de 8 Eylül Cuma günü NBC

televizyonunda yayınlandı. Dizi William Shatner
tarafınfan oynanan Kaptan Kirk'ün
kumandasındaki Atılgan Yıldız Gemisi'nin
mürettebatını ve onların "daha önce hiç kimsenin
gitmediği yerlere cesurca gitmek" olan 5 yıllık
görevinin hikayelerini anlatmaktadır. Sadece 3
sezon sonunda dizi yayından kaldırıldı ve son
bölüm 3 Haziran 1969'da gösterildi. Tekrarların
gösterimini takriben bir kültürel fenomen haline
geldi. İlk başta sadece Uzay Yolu olarak
bilinmesine rağmen daha sonraki yıllarda Uzay
Yolu: Orijinal Seri (Star Trek: Original Series) ya
da Klasik Trek (Classic Trek) olarak anıldı.
Şu anda başta Amerika olmak üzere birçok ülke
televizyonunda hala yayınlanmaktadır. Seri'nin
2006 Eylül'ün de dijital olarak yenilenmiş ve
yüksek çözünülürlükte tekrar dağıtılacağı
açıklandı.

Uzay Yolu: Animasyon Seri

Uzay Yolu: Animasyon Serisi Filmation adlı firma

tarafınndan yapıldı ve iki sezon boyunca
gösterimde kaldı. Orijinal seriden Walter Koenig
haricinde diğer bütün başrol oyuncuları sesleri ile
diziye katıldılar. Koneig bütçe sıkıntıları
yüzünden yapımcılar tarafından çağrılmamıştı.
Animasyon tekniği egzotik ve geniş uzaylı
dünyaları ve manzaralarına izin verse de, bütçe
sıkıntıları yüzünden animasyonlar vasat olarak
kaldı. İlk başta Paramount tarafından onaylanmış
olmasına rağmen tam olarak resmi Uzay Yolu
“başka ne olabilir ki?” sayılmadı. Buna rağmen bu
seride ki bir çok eleman daha sonra dizilerde
ve/veya filmlerde resmileştirildi. Örneğin Kirk'ün
orta adı Tiberuis ilk olarak Animasyon seride
kullanıldı ve daha sonra Uzay Yolu VI:
Keşfedilmemiş Ülke ile resmiyete kavuştu.

Uzay Yolu: Safha II

Paramount Televizyon tarafından 1978'te bayrak

gemisi tv dizi olarak önerilmişti. Yapım
başlamadan 12 bölümün senaryoları yazılmıştı.
Dizi Orijinal serideki mürettebatın büyük bir
bölümünü ( Spock olarak geri dönmeyi reddeden
Leonard Nimoy hariç) ikinci bir beş yıllık görev
için bir araya getirecekti. Onun yerine Xon adında
daha genç safkan bir Volkanlı düşünülmüştü,
buna rağmen Nimoy'un misafir oyuncu olarak
arada görüneceği umut ediliyordu. Setler yapılmış
hatta ciddi rakamda test çekimleri yapılmıştı.
Buna rağmen dördüncü bir televizyon ağının riski
ve "o zamanlar yakın tarihte" yayınlanan Yıldız
Savaşları: Bölüm IV - Yeni Bir Umut adlı filmin
popülaritesi yüzünden Paramount haftalık bir dizi
yerine bir sinema filmi yapmaya karar verdi. Bu
serinin ilk bölümünün senaryosu Uzay Yolu:
Sinema Filmi adlı ilk filmin senaryosu için temel
oluşturdu. Diğer üç tanesi ise Uzay Yolu: Yeni Nesil
için adapte edildi.
Bu konuda ek olarak bir fan projesi olarak
başlayan ve 6 bölümlük Star Trek: New Voyages
fan dizisinin, 2008 yılında Star Trek: Phase II
olarak devam edeceği, anlaşmanın yapıldığı
haberlerinin fan spekülasyonu olduğu ortaya
çıktı.

Uzay Yolu: Yeni Nesil

(Star Trek: The Next Generation) Uzay Yolu:

Yeni Nesil yaklaşık olarak Orijinal Seriden bir
yüzyıl sonra geçmekte, gene Atılgan adında fakat
daha yeni ve gelişmiş (Atılgan-D) yeni bir yıldız
gemisi içermekte ve Kaptan Jean Luc Picard'ın
( Patrick Stewart) emri altındaki yeni bir
mürettebatın maceralarını anlatmaktadır. Dizi ilk
olarak 28 Eylül 1987'de yayınlandı ve 23 Mayıs
1994'te son buldu. Yeni Nesil'' Uzay Yolu dizileri
arasından en yüksek reytinglere sahipti ve
yayınlandığı ilk birkaç yıl boyunca hep 1 numaralı
dizi olarak kaldı. En iyi drama dalında bir Emmy
için aday olan (1994 yılında) tek Uzay Yolu dizisi
idi. Ayrıca en iyi televizyon programı olarak
Peabody Ödülü'de kazandı. Seri günümüzde
birçok tv kanalı tarafında yayınlanmaktadır.

Uzay Yolu: Derin Uzay Dokuz

(Star Trek: Deep Space Nine) Uzay Yolu:

Derin Uzay Dokuz Yeni Nesil ile aynı zamanda
geçmektedir ve 1993'ten başlayarak yedi yıl
boyunca yayınlandı. Bir yıldız gemisi yerine
başlıca bir uzay istasyonunda geçen tek Uzay Yolu
dizisidir. Dizi Kumandan (daha sonra Kaptan)
Benjamin L. Sisko (Avery Brooks) tarafından
yönetilen ve Bajoran sisteminde yeni keşfedilmiş
ve sabit yegane Solucan deliği'nin
( :eng:wormhole) yanında bulunan uzay
istasyonundaki mürettebatın ve istasyon
sakinlerinin maceralarını izler. Hikaye hemen
yakındaki Bajor gezegenin Cardassia'lılar
tarafından işgali, Sisko benzersiz ruhsal rolü ve
Dominion ile olan savaş gibi konuları da içerir.
Derin Uzay Dokuz Gene Roddenberry'nin daha
önceki serilerde yasakladığı uzun seri hikaye
anlatımı, mürettebat içinde çatışma gibi
konularla diğer Uzay Yolu serilerinden ayrılır.

Uzay Yolu: Voyager

(Star Trek: Voyager) Uzay Yolu: Voyager yedi yıl

boyunca yayınlandı.Kaptan Kathryn Janeway
( Kate Mulgrew) adında bir kadın kaptan içeren
tek Uzay Yolu dizisidir.Dizi USS Voyager'ın 70.000
ışık yılı uzaklıktaki Delta dörtlüğünde (Delta
Quadrant) kayboluşunu gösterir. 70 yıllık bir eve
dönüş yolculuğu ile karşı karşıya olan mürettebat
zorlukların üstesinden gelmek ve kendi
aralarından çatışmaları yenmek zorundadır.
Voyager orijinalde Uzay Yolu'nun birçok tanıdık
tarafından uzaktı, fakat daha sonraki sezonlarda
Borg ve Q gibi tanıdık simalar görünmeye
başladılar.

Uzay Yolu: Atılgan (Star Trek: Enterprise)

Uzay Yolu: Atılgan (Star Trek: Enterprise)
Uzay Yolu: Atılgan (ilk olarak sadece "Atılgan"
olarak yayınlandı) diğer Uzay Yolu serilerinin
başlangıcı niteliğindedir. Pilot bölüm
Federasyon'un kurulmasından on yıl önce geçer.
Uzay Yolu: İlk Temas filmindeki olaylar ve orijinal
Uzay Yolu arasındaki bir zamanda geçer. Dizi
Kaptan Jonathan Archer
( Scott Bakula) yönetimi altındaki Dünya Yıldız
Gemisi Atılgan uzayı keşfini konu alır. Atılgan
kendisinden önceki bütün insan yapımı
taşıtlardan daha hızlı ve daha uzağa
gidebilmektedir. Atılgan'ın başlangıçtaki
reytingleri oldukça güçlü olmasına rağmen hızla
düşmeye başladı. Orijinal seride olduğu gibi
fanlar sayesinde 2. ve 3. sezonda da yayında
kalması sağlandı. Seri dördüncü yılında da reyting
kaybetmeye devam etti ve Paramount 2005
başında seriyi iptal etti.

Sinema Filmleri

Paramount Pictures bugüne kadar 11 adet Uzay

Yolu Filmi yayınladı. Bunlardan ilk altısı Orijinal
Seri'nin kahramanlarını geri kalan dördü ise Yeni
Nesil'in kahramanlarını içermektedir. Kuzey
Amerika ve İngiltere'de altıncı filmden sonra
numara verilmek adedinden vazgeçilmesine
rağmen Avrupa'da hala numaralama sistemi
devam etmektedir. Uzay Yolu hayranları arasında
çift rakam ile başlayan filmlerin tek ile
başlayanlara oranla daha başarılı olduğu gibi bir
batıl inanç vardır. Hayranlara göre 2, 4, 6 ve 8
no'lu filmler tepede Uzay Yolu I ve V ise dipte yer
almaktadır.
*Uzay Yolu I: Sinema Filmi || :en:Star Trek: The
Motion Picture
*Uzay Yolu II: Han'ın Gazabı || :en:Star Trek: The
Wrath of Khan
*Uzay Yolu III: Spock'ı Ararken ||:en:Star Trek:
The Search for Spock
*Uzay Yolu IV: Eve Dönüş || :en:Star Trek: The
Voyage Home
*Uzay Yolu V: Son Sınır || :en:Star Trek: Final
Frontier
*Uzay Yolu VI: Keşfedilmemiş Ülke || :en:Star Trek:
Undiscovered Country
*Uzay Yolu VII || :en:Star Trek: Generations
*Uzay Yolu VIII: İlk Temas || :en:Star Trek: First
Contact
*Uzay Yolu IX: İsyan || :en:Star Trek: Insurrection
*Uzay Yolu X: Nemesis || :en:Star Trek: Nemesis
*Uzay Yolu XI Gelecek Başlıyor || :en:Star Trek XI
The Future Begins|
Filmler
Uzay Yolu Star Trek: The Motion Picture

Uzay Yolu 1
Star Trek: The Motion Picture _1979 _9.0/10
IMDB Puanı: 6.2 Amiral olan James Kirk, eski
gemisi Atılgan'la yeni bir göreve çağrılır. Uzayda
işgal için hazırlanan ve kötülük planları yapan bir
istila gemisini etkisiz hale getireceklerdir.
Atılgan'la yaptıkları yolculukta kendi
mürettebatını yanına alan Kirk, tuhaf uzay
yaratıkları ile mücadele etmek zorundadır. Ancak
sorunlar istilacı uzaylılarla kalmaz. Geminin
içinde de bir iktidar savaşı sürmektedir. Atılgan'ın
yeni kaptanı Williard Decker, Kirk'ün
dönmesinden memnun değildir. Geminin içindeki
huzursuzluk, uzaylılar karşısında yenilgi
almalarına neden olur.
Uzay Yolu II: Han'ın Öfkesi
Star Trek: The Wrath of Khan

Uzay Yolu II: Han'ın Öfkesi _1982 Star Trek: The

Wrath of Khan 9.6/10 IMDB Puanı: 7.8

Amiral Kirk artık orta yaşındadır ve kendisini

yorgun hissetmektedir. Akademide çalışan ve
Genesis projesi üzerine yoğunlaşan Kaptan Kirk'e
her zamanki gibi Mr. Spock ve Dr. McCoy yardım
etmektedir. Canlı hayatının olmadığı bir
gezegende yaşamı başlatmak amacını güden bu
projeden düşmanları Khan haberdar olur. Khan
hapsedildiği gezegende Amiral Kirk'ten intikam
alacağı günü beklemektedir. Kaptan Chekov'un
yanlışlıkla bu gezegene ışınlanması sonucu Khan
intikamını nasıl alacağını anlar.
Uzay Yolu III: Spock'u Ararken Star Trek III: The
Search for Spock

Uzay Yolu III: Spock'ı Ararken 1984

Star Trek III: The Search for Spock
8.0/10 - IMDB Puanı: 6.5

Atılgan ezeli düşmanları Khan ile girdiği son

savaşta kazanmış ve Khan'ı yok etmeyi
başarmıştır. Ancak birçok kayıp vererek bunu
yapmıştır. Mürettebat kötü haberlerle üsse
dönmüştür: Kaptan Spock'ın öldüğü
düşünülmektedir. Bu haber herkesi şok ederken,
Dr. McCoy'un akıl hastalığına neden olan bir
virüsü kapması ikinci bir üzüntü yaratır. Spock'ın
babası Sarek ile görüşen Kirk, Genesis gezegenine
dönmek ve Spock'ı bulmak için izin alır. Yola çıkan
Kirk ve ekibini kötü sürprizler beklemektedir.
Uzay Yolu IV
Star Trek IV: The Voyage Home

Uzay Yolu IV Star Trek IV:

The Voyage Home
1986 8.5/10 - IMDB Puanı: 7.3

Sürgünde olan Kirk ve tayfası, Genesis

gezegeninde yaşananlarla ilgili olarak
yargılanmak için dünyaya dönmeye karar
verirler. Ele geçirdikleri Klingon uzay gemisi ile
güneş sistemine girdiklerinde dünyaya
yaklaşmamalarını söyleyen bir uyarıyla
karşılaşırlar. Dünyaya yönelmiş olan silindirik bir
cisim küresel enerji sistemini bozan ve
okyanusların buharlaşmasına neden olan hava
olaylarını tetikleyen bir sinyal yollamaktadır.
Yolladığı mesaja cevap alamadığı her an sinyalini
güçlendirmekte ve dünyayı felaketin eşiğine
sürüklemektedir.

Spock, sinyalin çok önceleri türleri tükenen

kambur balinaların şarkıları gibi olduğunu fark
eder. Bunun üzerine, dünyayı yıkımdan
kurtarmak için 1986 yılının San Fransisco'suna
gelerek geleceğe götürmek için bir balina
bulmaya karar verirler.
Uzay Yolu V: Son Savaş Star Trek V: The Final
Frontier

Uzay Yolu V: Son Savaş _1989 Star Trek V: The

Final Frontier 6.7/10 - IMDB Puanı: 4.9

Amiral Kirk ve Kaptan Spock acil bir görev için

Atılgan'a çağrılırlar. Sybok isimli bir Vulkanlı
isyan başlatmış, elçilerden bazılarını rehin
almıştır. Onu etkisiz hale getirmek isteyen Kirk ve
Spock, Sybok'un esirleri olurlar. Atılgan Sybok'un
elindedir. İsyancının asıl amacı yaşamın sırrına
sahip olmaktır. Bunun için yaşamın kaynağının
olduğu söylenen Shaka-Ri gezegenine ulaşmaya
çalışmaktadır.
Uzay Yolu VI Star Trek VI: The Undiscovered
Country

Uzay Yolu VI Star Trek VI: The Undiscovered

Country _1991 7.0/10 - IMDB Puanı: 7.2
Klinglonlular ile Federasyon aralarındaki 70 yıllık
savaş dönemini kapatmak için görüşme
yapacaklardır. Atılgan mürettebatı barış sürecine
dahil edilir ve Klinglonlulara eşlik etmeleri için
görüşmelere davet edilir. Oysa bilmedikleri
kendilerinin bir siyasi komplonun içine
çekildikleridir. Görüşmeler sırasında bir suikast
gerçekleştirilir ve suç Kaptan Kirk ile McCoy'un
üstüne atılır. Derhal tutuklanan Kirk ve McCoy,
buzlarla kaplı sürgün gezegeni Rura Penthe'de
hapsedilir. Bu sırada Spock ve arkadaşları gerçek
katilin peşine düşmüşlerdir.
Uzay Yolu 7 Star Trek: Generations Star Trek 7

Uzay Yolu 7
Star Trek: Generations / Star Trek 7 _1994
6.0/10 - IMDB Puanı: 6.5
23. yüzyılın sonlarında Yıldız Gemisi Atılgan'ın
yeni nesil bir versiyonu üretilir. Bu yolculuğa
Kaptan Kirk başta olmak üzere Scotty ve Pavel
Chekov onur konuğu olarak katılır. Ancak seyahat
bir felakete dönüşür; kaynağı bilinmeyen gizemli
bir enerji iki ulaşım gemisini kendine doğru
çekmektedir ve Atılgan bu gemileri kurtarmak
zorundadır. Kaptan Kirk bunlardan bir tanesini
kurtarmayı başarır, ama bu onun hayatına mal
olur. Olayın üzerinden yetmiş sekiz sene geçmiştir.
Artık Atılgan'ın başında Kaptan Jean-Luc Picard
vardır. Picard komutaya geçtiğinde onu zorlu bir
görev beklemektedir. Soren adındaki çılgın bir
bilim adamı yıldız sistemini ele geçirme planları
yapmaktadır. Picard'a bu zorlu düşmanı alt
etmede yalnızca bir kişi yardım edebilir; ama o da
yetmiş sekiz sene önce ölen Kaptan Kirk'ten
başkası değildir.
Star Trek: İlk Temas_ Star Trek: First Contact
Star Trek 8

1996 Uzay Yolu: İlk Temas - Star Trek: First

Contact / Star Trek 8_ 9.0/10 - IMDB Puanı: 7.6

Kaptan Jean-Luc Picard komutasındaki yeni nesil

Atılgan, yarı insan yarı robot bir ırk olan
Borglarla savaşmaktadır. Borg gemilerinin br
çoğunu alt etmeyi başaran Atılgan zafere ulaşmak
üzeredir. Tam bu sırada bazı Borg mensupları
Picard'ın elinden kaçmayı başarır ve dünyanın
uzaylı Vulkanlılarla ilk bağlantıya geçtiği tarih
olan 2063'e geri dönerler. Borg'luların 21. yüzyıla
dönmesinin amacı barış sürecini bozmak ve
Üçüncü Dünya Savaşı'nı çıkarmaktır. Picard
geçmişe dönerek dünyanın geleceğini kurtarmak
zorundadır.
Uzay Yolu: İsyan - Star Trek: Insurrection
Star Trek 9

Uzay Yolu: İsyan - Star Trek: Insurrection / Star

Trek 9 _1998 _7.5/10 - IMDB Puanı: 6.4
Data, barışçıl Ba'ku halkını gözlemlemek üzere
gittiği gezegende ansızın kontrol edilemeyen
davranışlar sergilemeye başlar. Bunun üzerine
gezegene çağırılan USS Enterprise ekibi, Data'yı
normal haline geri döndürdükten sonra, yıldız
filosu amirali Matthew Dougherty'nin gezegenden
ayrılmalarını istemeleriyle şüpheye düşer.
Gezegenden ayrılmayan USS Enterprise ekibi,
LaForge' un gözlerinin yeniden görmesi gibi bazı
tuhaf gelişmelere şahit olunca bu gezegendeki
özel doğaüstü durumu ve Son'a adındaki, kendi
gezegenleri yok olmuş bir halkın bu gezegen
üzerindeki gizli planlarını ortaya çıkarmaya
başlarlar.
Uzay Yolu: Nemesis - Star Trek: Nemesis
Star Trek 10

Uzay Yolu: Nemesis - Star Trek: Nemesis / Star

Trek 10 _2001_ 7.3/10- IMDB Puanı: 6.4

Bir neslin son yolculuğu başlıyor. 1966'da ilk kez

izleyenlerin beğenisine sunulduktan sonra
hayranlarının sayısı çığ gibi büyüyen Star Trek
gişelerde 1 Milyar $ ve fanatiklere satılan
eşyalarda ise 3.5 Milyar $ gibi ulaşılması zor
rakamlara imza atmıştı. 1998'de açıldığından
beri 2.2 milyon kişinin ziyaret ettiği Star Trek
Parkı ise bu hayranlığın diğer bir göstergesi.
Neyse biz filmimize dönelim.. Filmde Captain Jean-
Luc Picard ve cesur tayfası kendilerini bu sefer
zorlu bir diplomatik görevin ortasında bulurlar.
Görev Romulanlarla barışı sağlamaktır. Fakat bu
yabancı gezegene iner inmez Picard en zorlu
düşmanı ile karşılaşır. William T. Riker
danışmanın kızı Deanna Troi ile evlenerek U.S.S.
Titan gemisinin kaptanı olmak istemektedir. U.S.S.
Enterprise, Riker'ın düğününün yapıldığı
Alaska'dan Troi'nin gezegeni Betazed'e giderken
Mühendis Geordi La Forge garip bir
elektromanyetik dalga ile karşılaşır ve çok
geçmeden bunun Kolarus III'ten geldiği anlaşılır.
Sinyaller Enterprise'tan Teğmen Data'nın
prototipi bir androidden gelmektedir. Bu arada
Amiral Janeway Romulanlardan bir mesaj alır.
Gezegende yönetim değişikliği olmuştur ve yeni
liderleri Praetor bir anlaşma istemektedir. Tabii
ki bu görev Picard'ı beklemektedir. Fakat Praetor
bu isteğinde samimi midir? Aslında Picard'ı orda
insan kopyası Shinzon beklemektedir, ve tabii ki
elindeki inanılmaz güç!
Star Trek Star Trek 11 (Uzay Yolu 11)

2009 Star Trek Star Trek 11 (Uzay Yolu 11) 8.7/10

IMDB Puanı: 8.1

Daha önce hiçbir insanın gitmediği yerlere

cesurca gidenlerin toplandığı Atılgan Uzay
Gemisi'nin efsaneleşen mürettebatının gençlik
yıllarına geri dönüyoruz... Galaksinin kaderi iki
sıkı rakibin elindedir. Bir tarafta Iowa’daki
çiftlikte doğup büyümüş, serseri ruhlu, heyecan ve
macera arayan genç James T. Kirk; diğer tarafta
ise her türlü duygusallığı reddeden mantık bazlı
bir toplumda yetişmiş olan Spock vardır. Daha
önce hiç gidilmemiş, hayal bile edilemeyen
tehlikelerle dolu yolculukta mürettebatı
yönetebilmek, ikisi arasında oluşacak sıra dışı
ama güçlü dostluğa bağlıdır.
Uzay Yolu 2 Star Trek 2 2013

GÖSTERİM MAYIS 2013 TARİHİNE ERTELENDİ.

3 BOYUTLU OLACAK. VE GÖSTERİMDE…
1997 tarihli Uzay Yolu: Yeni Sınır adlı roman
dizinin ilk kitabının kapağı
Özel Dosyalar
Diğer Hikaye kurguları ve resmiyet

Uzay Yolu markası resmi olarak yayınlanmış beş

televizyon dizisinden ve bugüne kadar çevrilmiş
on iki filmden oluşur. Bunun haricinde Animasyon
Seri, romanlar, video oyunları, çizgi romanlar ve
Uzay Yolu evreni ile ilgili diğer materyaller
Paramount Pictures tarafından lisanslanmış
olmalarına rağmen resmi sayılmazlar. Romanlar
genellikle televizyon dizileri sırasında tam
açıklanmamış olayları konu alarak Uzay Yolu
evrenindeki boşlukları tamamlarlar. Uzay
Yolu'nun sahibi Paramount Pictures kabul etmese
de hayranlar romanları da resmi Uzay Yolu
materyali olarak saymaktadırlar. Birçok yazar
kendi romanlar içinde kendi serilerini de
yaratmışlardır. Televizyon dizileri ve Paramount
tarafından çekilen sinema filmleri dışında, Uzay
Yolu markası bir sürü yazar ve sanatçı tarafından
Genişletilmiş Uzay Yolu Evreni adıyla
genişlemiştir. Genelde bu yazar ve sanatçılar
genelde var olan devamlığı sürdürmek ya da
kendi hikayelerini yazmakta özgürdürler. Benzer
biçimde dizi ve sinema yapımcıları da resmi
sayılmayan bu eserlere bağlı kalmak zorunda
değillerdir. Bunu dışında Uzay Yolu evreninde
geçen birçok hayran yapımı film de
bulunmaktadır. Hatta bu filmlerden bazıları
(Ör: http://www.startrekofgodsandmen.com Of
gods and Men) Uzay Yolu'nda oynamış ve/veya
yönetmenlik yapmış sanatçıları içerebilir.

"Uzay Yolu" ismi

Star Trek kelimesi Türkçeye Uzay Yolu olarak
çevrilmesine rağmen, tam çeviri Yıldızlara
Yolculuk terimine daha yakındır. Star Trek ismi
bugüne kadar yayınlanan tüm dizi ve filmler
içinde sadece Uzay Yolu: İlk Temas'ta warp
sürücüsünün kaşifi Zefram Cochrane tarafından
dile getirildi. Bunun dışında Yeni Nesil'in son
bölümünde Q "...trek through the stars..." terimini
kullanmıştır. Uzay Yolu'nun orijinal film müziği
"Star Trek" kelimesini içeren şarkı sözlerine
sahipti fakat daha sonra sadece enstrümantal
olarak kullanıldı.
Kültürel Etki

|Uzay Yolu'nun kültürel etkileri|ABD posta idaresi

tarafından bastırılmış hatıra posta pulu

Uzay Yolu bugün Paramount'un sahip olduğu

milyar dolarlık bir endüstridir. Gene Roddenberry
Orijinal Seri'yi klasik bir macera draması olarak
NBC'ye sattı. İlk olarak diziyi (Wagon Train to the
Stars_Wagon train, dört tekerleli yük arabasına
verilen isimdir. O zamanlar ABD'de popüler olan
Wagon Train adlı western tv dizisinden
esinlenilmiştir.) olarak adlandırmıştı. Bir yıldız
gemisinde geçmesine ve gelecekte yaşanmasında
rağmen Roddenberry bu analojiyi kullanarak ve
onları umut, humanizm ile harmanlayarak güncel
dünya problemlerini ekrana taşımak istemişti.
Açılış cümlesin "Daha önce hiçbir insanın
gitmediği yerlere cesurca gitmek..." sözü
neredeyse birebir olarak Beyaz Saray'ın 1957'deki
Sputnik uçuşundan sonra yayınlanan bir
kitapçığından alınmıştır. Kirk, Spock ve Doktor
McCoy'dan oluşan merkezi üçlü klasik mitolojiden
örneklenmiştir. Güncel olaylar ve insanlar
arasındaki farklar üzerinde durmak amacı ile
mürettebat etnik olarak farklı bireylerden
oluşturulmuştur. "Uzay Yolu" ismi, Kaptan Kirk,
Mr. Spock vs. bugün dünyada en çok bilinen
isimler arasındadırlar. Uzay Yolu'nun kültürel
etkisi uzun yaşamını ve popülerliğini geride
bırakmıştır. Günümüzde Uzay Yolu ve türevleri
birçok ülkenin televizyonlarında
yayınlanmaktadırlar. Hayranlar kendilerine
Trekkie adını takmışlardır ve şovun etrafında bir
alt-kültür oluşmuştur. Uzay Yolu otomatik kapılar,
tablet PC'ler, PDA'lar cep telefonları gibi bir sürü
günümüz teknolojisi için esin kaynağı olmuştur.
Işınlanma olarak tasvir edilen madde-enerji
dönüşümünü popüler hale getirmiştir. "Scotty,
ışınla beni" ( :eng:Beam_me_up,_Scotty) veya "O
öldü, Jim" gibi sözler halk diline girmiştir. 1976'da
gelen mektuplar ve kampanyalar sonunda NASA
ilk uzay mekiğini hayali yıldız gemisi Atılgan'a
atıfla Enterprise (Atılgan) olarak
isimlendirmiştir.
Şu anki durum ve gelecek

2005 yılında son seri ''Atılganın iptal

edilmesinden sonra Uzay Yolu yirmi beş seneden
beri ilk defa yapımda ve/veya planlama
aşamasında bir seri yok. Uzay Yolu: Derin Uzay
Dokuz selefinin yüksek reytinglerine ulaşamadı.
Daha sonra Uzay Yolu: Voyager'ın iptal edilme
dedikoduları, Atılgan'ın iptal edilmesi ve son film
Uzay Yolu: Nemesis'in gişede beklenen başarıyı
gösterememesi markanın öldüğü şeklinde
yorumlandı. Tüm bunlara rağmen 2009 yapımı
Uzay Yolu XI, ve yapım aşamasında bulunan mayıs
2013 tarihinde gösterime girecek olan Uzay Yolu
XII filmleriyse markanın henüz ölmediğinin
göstergesi. Uzay Yolu serileri bugün birçok
ülkenin birçok kanalında tekrar tekrar
yayınlanmaktadırlar. Notlar
Dizinin her bölümü istisnalar dışında, farklı
ellerden çıkan senaryolarla ve farklı yönetmenler
tarafından çekilmiştir. Bu tekdüzeliği önlemiş ve
her bölüme ayrı bir bakış katmıştır. TRT
tarafından duyarlı bir şekilde yapılan çeviri ve
seslendirmeler, o dönemlerde pek az kişinin
kullandığı tarayıcı, alıngaç, bilgisayar gibi
kelimelerin halk tarafından benimsenerek
dilimize kazandırılmasını sağlamıştır. O yıllarda
çok fazla bilinmeyen Lazer, ışınlama, ışık hızı vb.
gibi birçok bilimsel kavram ile de bu dizi
sayesinde tanışılmıştı. Kaptan Kirk'ün iradesi,
Spock'ın mantığı, işlenen bilimsel temalar, o
zamanlarda birçok kişiye ilham kaynağı olmuştur.
Uzay Yolu Turist Ömer Uzay Yolunda ( 1973)
filmine de ilham kaynağı olmuştur. Hulki Saner'in
yönettiği filmde başrollerde Sadri Alışık ve o
yıllarda TRT de yayınlanan dizideki seslendirmeyi
yapan tiyatro sanatçıları oynamışlardı. Linkler
- The
Official Star Trek website (Resmi site)
-
alpha.org/en/index.php/Main_Page Memory
Alpha - Star Trek Wiki Encyclopedia.
com -
Largest Star Trek Multimedia Outlet

Referans
Bu makaledeki bilgilerin büyük çoğunluğu
ingilizce Wikipedia'daki:En:Star Trek'ten
çevrilmiştir. Aynı zamanda resmi Uzay Yolu
sitesinden de bilgiler bulunmaktadır.

Dipnotlar
Bu sayfa, online kullanıcı topluluğu tarafından
oluşturulan ve düzenlenen özgür ansiklopedi
projesi Wikipedia'nın Türkçe versiyonu
Vikipedi'deki maddesinden faydalanılarak veya
ilgili madde birebir kopyalanarak hazırlanmıştır.
Bu makale, GNU Özgür Belgeleme Lisansı ilkeleri
kapsamında, Vikipedi sitesindeki ilgili madde
kaynak gösterilerek özgürce kullanılabilir.

SPOCK VE MCKOY ÜÇ BUUTLU SATRANÇ

OYNARKEN

Uzay Yolu Dizisine Dair Çözümleyici

Bir Deneme
“Gittiğimiz yere acı ve dert götürüyoruz. Uzayda
ne işimiz var? Yararlı bir iş mi yapıyoruz? Ne
yararı? Uzaya zarar veriyoruz.” *
Hemen hepimizin haberdar olduğu, ilk bölümü
1966‟da yayınlanan Uzay Yolu dizisi, klasik bilim-
kurgu hikâyelerinin hemen her özelliğini
bünyesinde barındıran bir dizi olagelmiştir.
Yayınlandığı dönem çok fazla ses getirmeyen
ancak yirmi birinci yüzyıl tüketim toplumunun
muhalefet dâhil her şeyi pazarlayan piyasasında
kendisine alıcı bulmuş ve aşama aşama bir
fenomene dönüşmüş bir dizidir Uzay Yolu. Dizi,
“Atılgan” isimli ve neredeyse tamamı insanlardan
oluşan bir mürettebatla uzak gezegenlere seyahat
eden bir geminin, dizinin tanıtımında dediği gibi
“beş yıllık görevi boyunca” amacı “yeni dünyalar
keşfetmek” ve “yeni hayat ve medeniyetler
bulmak” olan hikâyeleri üzerine kuruludur.
Atılgan gemisinin kaptanı tipik bir WASP
(White, Anglo-Sakson, Protestant) olan, her şeyin
kendisinden sorulduğu, hem akıllı hem de kendi
dönemi için “ideal” sayılabilecek bir “erkek” olan
James T. Kirk‟tür. Kirk’ün en yakın
arkadaşlarından biri Atılgan’ın doktoru olan
Leonard McCoy‟dur. İkilinin eskiye dayanan bir
dostluğu vardır. Ancak aralarındaki sıkı dostluğa
rağmen Kirk her zaman Kaptandır ve aralarında
yaşanan ufak çaplı gerilimler sırasında bir iktidar
odağı olarak Kirk, Kaptanlığını McCoy’a
hissettirmektedir. Birbirlerine isimleriyle hitap
eden ikilinin bu hitap şekilleri kısa dönemli
gerilimlerde Kaptan ve Doktor olarak
değişmektedir. McCoy sadece bir tıp doktoru değil
aynı zamanda bir danışman, bir çeşit terapisttir.
Gemide sıkıntısı olanlar (genelde sıradan
mürettebattan çok güvertedekiler) “günah
çıkarmak” için çoğunlukla McCoy’a
görünmektedirler. Genel tıbbi tedavileri zaten son
derece teknolojik bilgisayarlı cihazlar
yapmaktadır. McCoy esasen bir vicdan temsilidir.
Dizinin kilit karakterlerinden bir diğeri ise yine
Kirk‟ün yakın dostu olan Mr. Spock’tır. Mr. Spock
Atılgan gemisinin tek “öteki”sidir. Gemi, insan ırkı
bağlamında tek bir kültürel bütünlükten
mürekkep olarak tanımlandığında Mr. Spock bu
bütünlüğün içinde süs bitkisi muamelesi gören bir
Volkanyalıdır. Güvertenin ana karakterlerinden,
siyah bir kadın olan teğmen Uhura’yı tenzih etmek
gerekirse metaforik olarak Spock bir anlamda
geminin tek zencisidir. Spock’ın diğer bir
belirleyici niteliği insani duygulardan yalıtık
olmasıdır. Bu durum dizide “insan olmaması”nın
bir karşılığı olarak sunulmaktadır. Çünkü her
türlü durumu, adeta bir makine edasıyla
“mantıklı” ya da “mantıksız” kalıpları içinde
değerlendirmektedir. Öyle ki, bu özelliği Spock’ı
rasyonel aklın göstergesi yapmaktadır. Kirk ise
vicdan temsili McCoy ile rasyonel aklın temsili
Spock arasındaki bu dengede yolunu bulan esas
figür olarak lider konumunu sürdürmektedir.
Dizinin temsil ettiği unsurlardan biri diğeri de çok
kültürlü ve çok etnik yapılı bir mürettebata sahip
olmasıdır. Bir WASP olan Kirk’ün kaptanlığı ve
emri altında güvertede bir siyah olarak görev
alan Teğmen Uhura, bir Asyalı olan Sulu, Slav
aksanlı Chekov ve dizinin diğer bölümlerinde
ekrana gelen diğer farklı etnik gruplardan
insanlar totalde insan ırkının bir göstergesi
olmaktan çok, farklı etnik grupların yurttaşlık
bağıyla bağlı olduğu iddiası üzerine inşa edilmiş
olan Amerikan toplumunun göstergesidirler.
Özellikle kaptan James Kirk bu önermeyi
pekiştiren bir figür olarak ön plana çıkmaktadır.
Söz gelimi 1960’ların korku klasiklerinden, Georg
A. Romero’nun tüketim toplumu ve modernite
eleştirisi olarak okunabilecek filmi Night of the
Living Dead filminde esas karakteri canlandıran
Duane Jones bir siyahtır. Oysa Kirk Amerikan
toplumunun kurucu unsuru olan bir beyazdır.
Dizinin Amerikan değerleriyle örülü olduğu
iddiasını destekleyebilecek örneklerden biri de
uzay gemisinin adıdır. Geminin adı Türkçeye
Atılgan olarak çevrilmiş olmasına rağmen
Enterprise’ın tam çevirisi “Girişim”dir. Amerikan
toplumunda girişim, toplumsal ve kültürel
değerler bağlamında bireylerin sahip olabileceği
en önemli niteliklerden biri şeklinde
tanımlanabilir. Zira Enterprise gemisi de tüm
girişimciliği ile yeni medeniyetler ve uygarlıklar
bulmak amacıyla yeni dünyalara seyahat
etmektedir. Ancak seyahat ettikleri dünyalar ve
medeniyetlere dair geliştirdikleri bakış açısı
tamamen dünyevi değerler etrafında
kurulmuştur. Buna ek olarak dizinin özellikle
birinci sezonunda ziyaret ettikleri hemen her
gezegende bazen bir araştırma ekibinin üssü,
bazen de yine insanın ırkının işlettiği ve o
gezegenin kaynaklarını sömüren bir maden üssü
görmek olasıdır. Farklı türlerin yaşadığı
gezegenlerde bile herkesin İngilizce konuşması ise
yayılmacı anlayışın ve insanoğlunun geldiği tek
tip halin adeta göstergesidir.

Sonuç Yerine
İnsanoğlunun teknolojik ve bilimsel ilerlemeyle
ilgili tahayyülü, genellikle ortak ve tek bir kültür
çerçevesinde şekillenmiş bir geleceğe dairdir. Bu
tip bir ilerlemenin insan toplulukları arasındaki
kültürel, dilsel veya toplumsal bir takım farkları
ortadan kaldırması ve insanlık paydasında
buluşulacağına dair bir öngörüdür söz konusu
olan. İnsan olmaya dair ortak bir paydada
buluşmanın tek tipleşmeyle ve daha da dikkat
çekici olanın batı merkezli bir tek tipleşmeyle
vuku bulmasına dair bir beklenti, kültürel
görelilik özelinde düşünüldüğünde tam bir çıkmaz
sokaktır. Her ne kadar her kültürün kendisine
özgü olduğu fikri içinde yaşadığımız kimlikler
çağında özel bir anlam taşısa da, ilerlemeci ve
evrenselci bakış açısı birçok alanda hala ağırlığını
hissettirmektedir. 1960’larda gösterime giren bir
televizyon dizisi olmasıyla tarihsel açıdan Uzay
Yolu belki mazur gösterilebilse de, 2000’li yıllarda
da bilimkurgu sinemasında değişen pek fazla bir
şey olmadığını sezmek zor değildir.
* The Naked Time isimli bölümde asabi bir
mürettebatın sitemi.

DERLEMİŞ OLDUĞUM BU ÇALIŞMALARDA EMEĞİ GEÇEN HERKESE ÇOK

TEŞEKKÜR EDERİM. ZAMANGEZGİNİ
DERLEYEN ZAMANGEZGİNİ