Bizantolog Yunanca20 Ders 27

27.
1 Bağlaç-Zamirlerden Çıkış
Bağlaç-zamir taşıyan şu cümleleri ikiye bölelim ve bağlaç-zamirin nelerin

sinyali olduğuna bakalım:
1. ἐν τῇ οἰκίᾳ μένει ὁ Εὔδοξος ὃς τὴν ἀστρονομίαν διδάσκει.
= ἐν τῇ οἰκίᾳ μένει ὁ Εὔδοξος (NOM e t) ὃς (NOM e t) τὴν
ἀστρονομίαν διδάσκει.
= ἐν τῇ οἰκίᾳ μένει ὁ Εὔδοξος (NOM e t). ὁ Εὔδοξος (NOM e t) τὴν
ἀστρονομίαν διδάσκει.
Eudoksos evde kalıyor. Eudoksos astronomi öğretir.
Eudoksos ki o astronomi öğretir evde kalıyor.
Astronomi öğreten Eudoksos evde kalıyor.
Bizantolog Yunanca20 Ders 27 (2020-08-21) 1/44

2
ἐν τῇ οἰκίᾳ μένει ὁ Εὔδοξος ᾧ οἱ πολῖται ἀργύριον πέμπουσιν.
= ἐν τῇ οἰκίᾳ μένει ὁ Εὔδοξος (NOM e t) ᾧ (DAT e t) οἱ πολῖται
ἀργύριον πέμπουσιν.
= ἐν τῇ οἰκίᾳ μένει ὁ Εὔδοξος (NOM e t). τῷ Εὐδόξῳ (DAT e t) οἱ
πολῖται ἀργύριον πέμπουσιν.
Evde kalıyor Eudoksos. Eudoksos’a yurttaşlar para gönderirler.
Eudoksos ki ona yurttaşlar para gönderirler evde kalıyor.
Yurttaşların para gönderirdiği Eudoksos evde kalıyor.

3
ἐν τῇ οἰκίᾳ μένει ὁ Εὔδοξος οὗ τὰ βιβλία οἱ μαθηταὶ δέχονται.
= ἐν τῇ οἰκίᾳ μένει ὁ Εὔδοξος (NOM e t) οὗ (GEN e t) τὰ βιβλία οἱ
μαθηταὶ δέχονται.
= ἐν τῇ οἰκίᾳ μένει ὁ Εὔδοξος (NOM e t). τὰ βιβλία τοῦ Εὐδόξου (GEN
e t) οἱ μαθηταὶ δέχονται.
Evde kalıyor Eudoksos. Eudoksos’ un kitaplarını öğrenciler edinirler.
Eudoksos ki onun kitaplarını öğrenciler edinirler evde kalıyor.
Öğrencilerin kitaplarını edindiği Eudoksos evde kalıyor.

4
ἐν τῇ οἰκίᾳ μένει ὁ Εὔδοξος ὃν ἡ βουλὴ εἰς τὴν Ἔφεσον πέμψει.
= ἐν τῇ οἰκίᾳ μένει ὁ Εὔδοξος (NOM e t) ὃν (AKK e t) ἡ βουλὴ εἰς τὴν
Ἔφεσον πέμψει.
= ἐν τῇ οἰκίᾳ μένει ὁ Εὔδοξος (NOM e t). τὸν Εὔδοξον (AKK e t) ἡ
βουλὴ εἰς τὴν Ἔφεσον πέμψει.
Evde kalıyor Eudoksos. bulē Eudoksos’u Efesos’a gönderecek.
Eudoksos ki onu bulē Efesos’a gönderecek evde kalıyor.
bulē’nin Efesos’a göndereceği Eudoksos evde kalıyor.

5
ὁ κῆρυξ τῷ ἄρχοντι τὰ ποιήματα φέρει οἷς ὁ ποιητὴς τὸν δῆμον
παιδεύειν βούλεται.
= ὁ κῆρυξ τῷ ἄρχοντι τὰ ποιήματα (AKK n ç) φέρει οἷς (DAT e/n ç) ὁ
ποιητὴς τὸν δῆμον παιδεύειν βούλεται.
= ὁ κῆρυξ τῷ ἄρχοντι τὰ ποιήματα (AKK n ç) φέρει. τοῖς ποιήμασιν
(DAT n ç) ὁ ποιητὴς τὸν δῆμον παιδεύειν βούλεται.
Ulak arkhōn’a şiirleri taşıyor. Şiirler aracılığıyla şair halkı eğitmek istiyor.
Ulak arkhōn’a şiirleri taşıyor ki onlar (=şiirler) aracılığıyla şair halkı
eğitmek istiyor.
Şairin halkı eğitme isteğine aracı olan şiirleri ulak arkhōn’a taşıyor.

6
ὁ ἄρχων τὰ ποιήματα ἀπὸ τοῦ κήρυκος ἐν τῇ βουλῇ δέχεται ἐν ᾗ
οἱ πολῖται πολιτεύονται.
= ὁ ἄρχων τὰ ποιήματα ἀπὸ τοῦ κήρυκος ἐν τῇ βουλῇ (DAT d t)
δέχεται ἐν ᾗ (DAT d t) οἱ πολῖται πολιτεύονται.
= ὁ ἄρχων τὰ ποιήματα ἀπὸ τοῦ κήρυκος ἐν τῇ βουλῇ (DAT d t)
δέχεται. ἐν τῇ βουλῇ (DAT d t) οἱ πολῖται πολιτεύονται.
arkhōn şiirleri ulaktan bulē’de alıyor. bulē’de yurttaşlar siyaset yapıyorlar.
arkhōn şiirleri ulaktan bulē’de alıyor ki bulē’de (= bulē içinde) yurttaşlar
siyaset yapıyorlar.
arkhōn şiirleri ulaktan, içinde yurttaşların siyaset yaptığı bulē’de
alıyor.

7
ἆρα ἠκούσατε τὰ πράγματα περὶ ὧν ἡ Μυρρίνη χθὲς ἔγραψε;
= ἆρα ἠκούσατε τὰ πράγματα (AKK n ç) περὶ ὧν (GEN ç) ἡ
Μυρρίνη χθὲς ἔγραψε;
= ἆρα ἠκούσατε τὰ πράγματα; περὶ τῶν πραγμάτων ἡ Μυρρίνη
χθὲς ἔγραψε;
Meseleleri duydunuz mu? Meseleler hakkında Myrrine dün yazdı.
Duydunuz mu meseleleri ki Myrrine dün onlar hakkında yazdı?
Mürrine’nin dün hakkında yazdığı meseleleri duydunuz mu?

Şu cümleleri inceleyin:
1. οἱ μαθηταὶ τὰ βιβλία ἐδέξαντο ἃ ὁ ἱστορικὸς γέγραφεν.
2. καλὰ τὰ πράγματα ἃ ἀπὸ τοῦ κήρυκος ἠκούσαμεν.
3. κακὸν τὸ πρᾶγμα περὶ οὗ ὁ πάτηρ γέγραφεν.
4. τοῖς κλωψὶν ἑπόμεθα οἳ τὰ τοῦ δήμου ἔκλεψαν.
5. καλὴ ἡ στρατιὰ ἣν ὁ ἡγεμὼν εἰς τὴν θάλατταν ἄγει.
6. καλοὶ οἱ φύλακες οὓς οἱ στρατηγοὶ παρὰ τῇ γεφύρᾳ
φυλάττεσθαι ἐκέλευσαν.

7. οἱ πολῖται εἰς τὴν βουλὴν ἔρχονται ἐν ᾗ βουλεύονται.
8. οἱ θεοὶ τοὺς πολέμους παύσουσιν ὧν οἱ αἰσχροὶ ἄρχονται.
9. μὴ ἐκπέμπωμεν τὸν ποιητὴν ἐκ τῆς χώρας οὗ τὰ βιβλία τοὺς
νεανίας καλὰ καὶ ἀγαθὰ ἐδίδασκεν.
10. αἱ μαθήτριαι ἃς ἡ Μυρρίνη τὴν ῥητορικὴν διδάσκει εἰς τὴν
βιβλιοθήκην ἔρχονται.
11. ὁ ἄγγελος ὃν ἡ βουλὴ εἰς τὴν νῆσον ἔπεμψεν καλὰ δῶρα
φέρει.

12. οἱ Περγαμηνοὶ τοῖς ἡγεμόσιν πείθονται οὓς οἱ Σμυρναῖοι εἰς
τὴν Πέργαμον ἔπεμψαν.
13. θύσομεν τὰ ζῷα ἃ οἱ πολῖται αὔριον εἰς τὴν ἀγορὰν ἄξουσιν.
14. οἱ φύλακες τὸ ἱερὸν ἐφύλαττον πρὸ οὗ οἱ πολῖται ἔθυον.
15. τὰ ποιήματα ἃ ὁ Ὅμηρος ἔγραψεν τοὺς ἀνθρώπους ἔτι
παιδεύει.
16. ὁ λόγος ὃν ὁ ῥήτωρ ἐν τῇ ἀγορᾷ λέγει τοὺς πολίτας τὸν
πόλεμον παῦσαι πείθει.

17. ὁ Κύριλλος τῆς Ἀλεξανδρείας ἐπιστολὰς ἔπεμψεν αἷς τοὺς
ἐπισκόπους τὰ θεολογικὰ δόγματα ἐδίδασκεν.
θεολογικός-ή-όν (s) teolojik, ilahiyatla ilgili
δόγμα, δόγματος, τό öğreti
18. ἡ Ὑπατία τὴν Βερενίκην τὴν φιλοσοφίαν διδάσκει ἣν ὁ πάτηρ
εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν ἔπεμψεν.
19. ἡ Θεοδώρα τοὺς ἐπισκόπους εἰς τὴν Συρίαν ἔπεμψε οὓς ἡ
ἐκκλησία τῆς Συρίας ἠθέλησεν.

20. ὁ Ἰουστινιανὸς τοὺς ἐπισκόπους εἰς τὴν Συρίαν ἔρχεσθαι
ἔκωλυσεν οὓς ἡ Θεοδώρα ἔπεμψεν.
21. οἱ μοναχοὶ τὰ δῶρα ἐδέξαντο ἃ ὁ αὐτοκράτωρ εἰς τὰ
μοναστήρια ἔπεμψεν. αὐτοκράτωρ, αὐτοκράτορος, ὁ imparator
22. τὰ ζῷ τοῖς θεοῖς θύουσιν οἳ ἀεὶ τὴν χώραν ἐφύλαττον.

27.2 Yeni bir Fiil Çekimi
Şu cümlelerdeki fiil çekimlerini inceleyin:
1. ὁ Nίκαρχoς ὁ στρατηγὸς τὸ στράτευμα παρὰ τὴν θάλατταν
ἦγεν ἀλλὰ χθὲς ὁ Δημήτριος ὁ στρατηγὸς ὁ νέος τὸ στράτευμα
παρὰ τὸν ποταμὸν ἤγαγεν. Komutan Nikarkhos orduyu denizin
yanına götürürdü ama dün genç komutan Demetrios orduyu ırmağın
yanına götürdü.
2. χθὲς μὲν ἤλθομεν εἰς τὴν ἀγορὰν, τήμερον δὲ μένομεν ἐν

τῇ οἰκίᾳ. Dün pazara gittik, bugün ise evde kalıyoruz.
3. ὁ πατήρ: «ἆρα ἐσθίετε τὸν ἄρτον τήμερον, ὦ παιδία;»
τὰ παιδία: «οὔχι, ὦ πάτερ, τὸν ἄρτον χθὲς ἐφάγομεν.»
Baba: “Bugün ekmeği yiyor musunuz, çocuklar?”
Çocuklar: “Hayır, baba, ekmeği dün yedik.”
4. «ἆρα εὑρίσκεις καλὰ βιβλία, ὦ φίλε;»
«ναί, χθὲς καλὸν βιβλίον περὶ φιλοσοφίας ἐν τῇ ἀγορᾷ
ηὗρον.» “Arkadaşım, güzel kitaplar buluyor musun?” “Evet, dün

felsefe hakkında güzel bir kitabı çarşıda buldum.”
5. οἱ ἐν τῷ πεδίῳ πρὸ τοῦ πολέμου πρόβατα καὶ ἵππους ἔσχον,
ἀλλὰ νῦν οὐκέτι ἔχουσιν. Ovadakiler savaştan önce koyunlara ve
atlara sahiptiler, ama şimdi artık sahip değiller.
İkinci Aorist Gövdeye (III) Bağlı Çekimler

Yukarıdaki örneklerde her cümledeki fiillerden birinin anlamı -di’li geçmiş
zamanda olsa da tanıdık /sa/ sesi veren Sigma + Alfa öbeğini içermediğini fark
etmişsinizdir: ἤγαγεν - ἤλθομεν - ἐφάγομεν - ηὗρον - ἔσχον.

Aslında tanıdığınız başka bir zamanın çekim şekli burada devreye girmiş.
Buradakiler devamlı/tekrarlı geçmiş zamanda (imperfectum) görülen şahıs
sonekleridir. Pek çok fiil basit geçmiş zamanlarında böyle imperfectum’la aynı
şahıs soneklerini kullanırlar. Yani basit geçmiş zaman çekimi için model
oluşturan fiilin III. çekim anahtarı imperfectum çekimine benzer. İşte ilk
öğrendiğimiz “Sigmalı Aorist” gibi değil de sanki imperfectum gibi görünen bu
aorist çekimine “İkinci Aorist” denilmektedir. Sözlükten kontrol edildiğinde
bu fiillerin III. çekim anahtarının imperfectum (devamlı/tekrarlı geçmiş zaman)
çekimi gibi olduğu görülebilir. Ama o sadece görüntüdedir, gerçekten
imperfectum olamazlar, çünkü fiillerin imperfectum çekimleri aslında I. çekim
anahtarını esas alırlar.

Bu durumda yukarıda kullanılan beş fiilin çekim anahtarlarını şöyle
verebiliriz:
ἄγω, ἄξω, ἤγαγον, ἦχα, ἦγμαι, VI devamlı/tekrarlı geç. z. (I): ἦγον
ἔρχομαι, ἐλεύσομαι, ἦλθον, ἐλήλυθα, —, — devamlı/tekrarlı geç. z. (I) YOK!
ἐσθίω, ἔδομαι, ἔφαγον, ἐδήδοκα, -εδήδεσμαι, VI
devamlı/tekrarlı geç. z. (I): ἤσθιον vb
εὑρίσκω, εὑρήσω, ηὗρον, ηὕρηκα, ηὕρημαι, VI
devamlı/tekrarlı geç. z. (I): ηὕρισκον
ἔχω, ἕξω or σχήσω, ἔσχον, ἔσχηκα, -έσχημαι, VI
devamlı/tekrarlı geç. z. (I): εἶχον

Şahıs Sonekleri Hatırlatma:
-ον -ες -ε(ν) -ομεν -ετε -ον
O zaman şu cümleleri çevirmeye devam edin:
6. τίς ἔλαβεν τὰ βιβλία τοῦ διδασκάλου; ἆρα μαθητής τις τὰ
βιβλία ἔκλεψεν; λαμβάνω, λήψομαι, ἔλαβον, εἴληφα,
εἴλημμαι, VI almak, ele geçirmek, gasp etmek.
7. διὰ τοῦ πολέμου οὐκ ἔλιπον οἱ πολῖται τὰς οἰκίας.
λείπω, λείψω, ἔλιπον, λέλοιπα, λέλειμμαι, VI bırakma, terk etmek.

8. ὦ μαθηταί, ἆρα παρὰ τῇ Ὑπατίᾳ ἢ παρὰ τῷ Εὐδόξῳ ἐμάθετε
τὴν ῥητορικήν; μανθάνω, μαθήσομαι, ἔμαθον, μεμάθηκα, — , —
öğrenmek
9. διὰ τοῦ πολέμου πονηρὰ ἐπάθομεν. πάσχω, πείσομαι, ἔπαθον,
πέπονθα, — , — (bir şey)den acı çekmek; (bir şey)i tecrübe etmek, (bir şey)e
maruz kalmak.
10. ἐν τῇ ἑορτῇ οὐκ οἶνον ἀλλὰ μόνον ὕδωρ ἐπίομεν. πίνω,
πίομαι, ἔπιον, πέπωκα, -πέπομαι, VI içmek. οἶνος, οἴνου, ὁ şarap ὕδωρ,

ὕδατος, τό su.
11. ποῦ τὸ ἀργύριον; ἆρα ἐν τῇ ὁδῷ ἔπεσεν; πίπτω, II, ἔπεσον,
πέπτωκα, — , — düşmek
12. τήμερον τρέχουσιν αἱ μαθήτριαι εἰς τὴν βιβλιοθήκην. ἆρα
καὶ χθὲς ἔδραμον; τρέχω, θρέξομαι,
ἔδραμον, -δεδράμηκα, -δεδράμημαι, — koşmak
13. ὦ δοῦλοι, ποῖ ἠνέγκετε τὰ πράγματα ἃ ἐδέξασθε ἀπὸ τοῦ
δεσπότου; φέρω, οἴσω, ἤνεγκον veya ἤνεγκα (gövde ἐνεγκ-), ἐνήνοχα,

ἐνήνεγμαι, VI taşımak, getirmek, götürmek; katlanmak ποῖ nereye…?
14. ἐλίπομεν τὰς οἰκίας καὶ ἐφύγομεν εἰς τὴν θάλατταν.
φεύγω, φεύξομαι, ἔφυγον, πέφευγα, — , — kaçmak
15. οἱ ἡγεμόνες τὸ στράτευμα εἰς τὴν Ἀφρικὴν ἤγαγον.
16. ὦ ἄγγελε, πότε ἦλθες ἀπὸ τῆς Ῥώμης;
17. ὦ φύλακες, τί ἐφάγετε ἐν τῇ ὁδῷ;
18. ηὗρον τὸ βιβλίον ὃ οἱ κλῶπες χθὲς ἔκλεψαν.
19. ἐν τῇ οἰκίᾳ ἔσχον τὰ βιβλία ἃ ἀπὸ τοῦ διδασκάλου ἐδέξαντο.

20. οὐ μόνον τὴν γραμματικὴν αλλὰ καὶ τὴν ῥητορικὴν εὖ
ἐμάθομεν. γραμματική, γραμματικῆς, ἡ dilbilgisi
21. διὰ τῶν μαχῶν οὐ μόνον αἱ Ἀθῆναι αλλὰ καὶ οἱ σύμμαχοι
ἔπαθον.
22. «τί ἔπαθες;» «ἔπεσον κατὰ τοῦ ἵππου.»

1. οἱ πολέμιοι τὴν Γαλατίαν ἔλαβον ἀλλὰ τὴν Βιθυνίαν οὔ.
2. τὸν χρυσὸν παρὰ τῷ φίλῳ ἐλίπομεν ἵνα φύλαττοι.
3. ἆρα ἐπίετε ὕδωρ, ὦ μαθηταί, πρὸ τοῦ μαθήματος;
4. ὦ δοῦλοι, τί ἐδράμετε εἰς τὴν ἀγοράν;
5. ἤνεγκον τὰ βιβλία ἃ ηὗρον εἰς τὴν βιβλιοθήκην.
6. τί οὐκ ἔφυγες ἀπὸ τῆς νήσου πρὸ τῆς μάχης;

1. οἱ στρατηγοὶ τὸν φόβον τῶν πολεμίων ᾔσθοντο καὶ
ἐκέλευσαν τοὺς στρατιώτας μένειν. Generaller düşmanların
korkusunu sezdiler ve askerlere beklemelerini emrettiler.
2. χθὲς μὲν ἐν τῇ βουλῇ οἱ πολῖται ἤροντο, τήμερον δὲ οἱ
ἄγγελοι ἀποκρίνονται. Dün bulē’de vatandaşlar soru sordular, bugün
ise elçiler cevap veriyorlar.
3. οἱ δοῦλοι τῷ δεσπότῃ εἰς τὴν οἰκίαν ἕσποντο. Köleler efendiyi
eve değin takip ettiler.

4. ἐν τῇ βιβλιοθήκῃ περὶ τῆς γεωγραφίας ἐπυθόμην καὶ
βιβλίον ἔγραψα. Kütüphanede coğrafya hakkında araştırma yaptım, ve
kitap yazdım.
Bu yukarıdaki cümleler hakkında siz ne diyebilirsiniz? Önceden

gördüğünüz hangi çekimlere benziyor, çekim özellikleri ne ve bir
fiil üzerinden bütün şahıslarında çekebilir misiniz?
αἰσθάνομαι, αἰσθήσομαι, ᾐσθόμην, -- , ᾔσθημαι, -- algılamak (+ acc. veya
+ gen.); hissetmek, anlamak
--, ἐρήσομαι, ἠρόμην, --, --, -- sormak, sual etmek

ἕπομαι, ἕψομαι, ἑσπόμην, --, --, -- +DAT takip etmek, izlemek
πυνθάνομαι, πεύσομαι, ἐπυθόμην, -- , πέπυσμαι, -- araştırarak
öğrenmek, incelemek, soruşturmak
Bunlar şahıs soneklerini orta çatı sistemine bağlı olarak fiillerdir. Aynı etken
çatıda görüldüğü gibi bunlar da sanki devamlı/tekrarlı geçmiş zamanın
(imperfectum) orta çatı çekimindeki gibidirler. Ancak dikkat edilirse, burada
sözkonusu olan fiilin III. çekim anahtarıdır, yani anlık/basit tavırlı çekimlerin
ya da aoristos denilen çekimin esas aldığı gövdedir. Bu nedenle aynı etken
çatıdaki bazı fiillerde olduğu gibi orta çatı sistemine bağlı bazı fiiller için de
İkinci Aoriste sahip oldukları söylenir.

Şahıs Sonekleri Hatırlatma:
-όμην -ου -ετο -όμεθα -εσθε -οντο
O zaman şu cümleleri çevirmeye devam edin:
5. τί εἶπεν ὁ διδάσκαλος τοῖς μαθηταῖς πρὸ τοῦ μαθήματος;
λέγω, ΙΙ/λέξω, εἶπον/ἔλεξα, εἴρηκα, εἴρημαι/λέλεγμαι, VI demek,

söylemek
6. τοῖς κλωψὶν ἑσπόμεθα οἳ τὰ τοῦ διδασκάλου ἔκλεψαν.
ἕπομαι, ἕψομαι, ἑσπόμην, --, --, -- +DAT (bir kimsey)i takip etmek,
izlemek

7. τὴν ἀρετὴν τοῦ μοναχοῦ ᾔσθοντο ὃν παρὰ τῷ ποταμῷ
ηὗρον. αἰσθάνομαι, αἰσθήσομαι, ᾐσθόμην, — , ᾔσθημαι, —
algılamak (+ acc. veya + gen.); hissetmek, anlamak
8. ἆρα ἐν τῇ βιβλιοθήκῃ ἐπύθου περὶ τῆς πολιτικῆς ἱστορίας ἢ
ἐν τοῖς ἀρχείοις; πυνθάνομαι, πεύσομαι, ἐπυθόμην, — , πέπυσμαι,
— araştırarak öğrenmek, incelemek, soruşturmak τὰ ἀρχεῖα arşivler.
9. μετὰ τὸν πόλεμον οἱ πολέμιοι φίλοι ἐγένοντο. γίγνομαι,
γενήσομαι, ἐγενόμην, γέγονα, γεγένημαι, — olmak.

10. οἱ φύλακες τῷ ἀγγέλῳ τῷ παρὰ τῶν πολεμίων ἕσποντο.
ἕπομαι, ἕψομαι, ἑσπόμην, --, --, -- +DAT (bir kimsey)i takip etmek, izlemek
Aşağıdaki cümlelerde bu 2. aorist çekime sahip fiillerin 1. ve 2. dilek-şart kipi

çekimleri kullanılmıştır. Çeşitli sinyal kelimelerini hatırlayın. Sinyal yoksa
belki kip ve noktalama işareti beraber bir ipucu oluşturuyor olabilirler.
Sinyaller: εἴθε & εἰ γάρ: “keşke” ile dilek belirten bağımsız 2. dilek-şart kipi;
ἵνα/ὡς/ὅπως amaç yan-cümlesi sinyali (ana yüklem geçmiş zamandaysa yan-
cümle yüklemi 2. dilek-şart kipinde görülür, aksi takdirde 1. dilek-şart
kipinde); sadece 1. şahıslarda çekilmiş 1. dilek-şart kipi öneri/uyarı veya
sonunda soru işaretiyle soru/danışma cümlesi.

2. Aorist gövdesi, 1. ve 2. dilek-şart kipi çekimlerinde anlık/basit tavır taşımaya
devam eder ancak görüntü olarak devamlı/tekrarlı tavıra ait şahıs soneklerini
kullanır. Bu durumda, 2. Aoriste sahip fiillerin bu dilek-şart kiplerinde tek fark
kendisini fiil gövdesinde gösterir. Aşağıdaki şahıs sonekleri I. çekim
anahtarından türetilmiş gövdeye ekliyseler devamlı/tekrarlı tavır, III. çekim
anahtarından türetilmiş gövdeye ekliyseler anlık/basit tavırlı olarak
çevrilirler. 2. Aorist dilek/şart kiplerinde şahıs sonekleri III+
A -ω -ῃς -ῃ -ωμεν -ητε -ωσιν
B -ωμαι -ῃ -ηται -ωμεθα -ησθε -ωνται
C -οιμι -οις -οι -οιμεν -οιτε -οιεν
D -οιμην -οιο -οιτο -οιμεθα -οισθε -οιντο

Hepsi 2. Aoriste sahip fiillerin III. çekim anahtarından türetilen gövdesine ekli
olarak: A: 1. DŞ anlık/basit tavır etken (subj. activa), B: 1. DŞ anlık/basit tavır
orta (subj. media); C: 2. DŞ anlık/basit tavır etken (opt. activa), D: 2. DŞ
anlık/basit tavır orta (opt. media). Örnekler:
11. μὴ λείπωμεν τὰ καλὰ βιβλία ἐν τῇ ἀγορᾷ.
12. μὴ λίπωμεν τὰ καλὰ βιβλία ἐν τῇ ἀγορᾷ.
İki cümlede de bağımsız kullanılmış 1. DŞ kipi var. Ama şahıs ekleri aynı. O
zaman, fiillerin gövdesinin hangi çekim anahtarından türetildiği kontrol
edilir: λείπω, λείψω, ἔλιπον, λέλοιπα, λέλειμμαι, VI bırakmak, terk etmek.
Görüldüğü gibi 11. cümledeki yüklem λείπ- gövdesine sahip yani I. çekim

anahtarını kullanıyor, 12. cümledeki λίπ- ise III. çekim anahtarının
kullanıldığını anlatıyor. Bu yüzden 11. cümlede devamlı/tekrarlı tavır, 12.
cümlede ise anlık/basit tavır var:
11. Güzel kitapları çarşıda bırakıyor olmayalım, 12. Güzel kitapları çarşıda
bırakmayalım. Şayet bağlamdan dolayı fiillerin tavrını belirtme zorunluluğu
yoksa, ikisi de tabii ki “bırakmayalım” diye çevrilebilir.
13. τοὺς νεανίας εἰς τὴν ἀγορὰν πέμπομεν, ἵνα τὰ καλὰ βιβλία
λαμβάνωσιν.
14. τοὺς νεανίας εἰς τὴν ἀγορὰν πέμπομεν, ἵνα τὰ καλὰ βιβλία
λάβωσιν.
λαμβάνω, λήψομαι, ἔλαβον, εἴληφα, εἴλημμαι, VI almak, ele geçirmek
15. εἰ γὰρ τὰ ζῷα εἰς τὸ ἱερὸν ἄγοιτε.
16. εἰ γὰρ τὰ ζῷα εἰς τὸ ἱερὸν ἀγάγοιτε.
ἄγω, ἄξω, ἤγαγον, ἦχα, ἦγμαι, VI götürmek, iletmek, sevk etmek, gütmek
17. εἰς τὴν νῆσον αὔριον ἔλθω;
18. εἰς τὴν νῆσον αὔριον ἐρχώμεθα;
ἔρχομαι, ἐλεύσομαι, ἦλθον, ἐλήλυθα, — , — gitmek; gelmek
19. εἴθε τὴν ἱστορίαν τῆς χώρας εὖ μανθάνοιμεν.

20. εἴθε τὴν ἱστορίαν τῆς χώρας εὖ μαθάνοιμεν.
μανθάνω, μαθήσομαι, ἔμαθον, μεμάθηκα, --, -- öğrenmek, anlamak

21. τὰς γυναῖκας καὶ τὰ παιδία εἰς τὴν νῆσον ἐπέμψαμεν ὡς διὰ
τοῦ πολέμου τὰ κακὰ μὴ πάσχοιεν.
22. τὰς γυναῖκας καὶ τὰ παιδία εἰς τὴν νῆσον ἐπέμψαμεν ὡς διὰ
τοῦ πολέμου τὰ κακὰ μὴ πάθοιεν.
πάσχω, πείσομαι, ἔπαθον, πέπονθα, --, -- (bir şeyden) acı çekmek

23. ἐν τῇ βιβλιοθήκῃ μὴ δράμωμεν.

24. ἐν τῇ βιβλιοθήκῃ μὴ τρέχωμεν.
τρέχω, θρέξομαι, ἔδραμον, -δεδράμηκα, -δεδράμημαι, — koşmak
25. εἰ γὰρ ὁ Πῶλος καλοὺς ἵππους ἀπὸ τῆς Καππαδοκίας φέροι.
26. εἰ γὰρ ὁ Πῶλος καλοὺς ἵππους ἀπὸ τῆς Καππαδοκίας
ἐνέγκοι.
φέρω, οἴσω, ἤνεγκον veya ἤνεγκα (gövde ἐνεγκ-), ἐνήνοχα, ἐνήνεγμαι, VI

taşımak, getirmek.
27. οἱ ἄρχοντες τοὺς φύλακας πρὸ τοῦ δικαστηρίου
φυλάττεσθαι ἐκέλευσαν ὅπως ὁ κλὼψ μὴ φύγοι.

φυλάττεσθαι ἐκέλευσαν ὅπως ὁ κλὼψ μὴ φεύγοι.
φεύγω, φεύξομαι veya φευξέομαι, ἔφυγον, πέφευγα, — , — kaçmak
φυλάττεσθαι κελεύσουσιν ὅπως ὁ κλὼψ μὴ φύγῃ.
φυλάττεσθαι κελεύσουσιν ὅπως ὁ κλὼψ μὴ φεύγῃ.
31. τὴν ἱστορίαν τῆς χώρας ἐν τῇ βιβλιοθήκῃ εὖ πυνθανώμεθα.

32. τὴν ἱστορίαν τῆς χώρας ἐν τῇ βιβλιοθήκῃ εὖ πυθώμεθα.
πυνθάνομαι, πεύσομαι, ἐπυθόμην, -- , πέπυσμαι, -- araştırarak öğrenmek,

incelemek, soruşturmak
1. ἔξεστι τὸν ἱκανὸν στρατηγὸν τὸν φόβον τῶν πολεμίων
αἰσθάνεσθαι. Yetkin general düşmanların korkusunu sezebilir.
2. ἔξεστι τὸν ἱκανὸν στρατηγὸν τὸν φόβον τῶν πολεμίων
αἰσθέσθαι. Yetkin general düşmanların korkusunu sezebilir.

3. ἡ βουλὴ τὸν ἡγεμόνα τὸ στράτευμα εἰς τὸ πεδίον ἄγειν
ἐκέλευσεν. Bulē öndere orduyu ovaya götürüyor olmasını emretti.
4. ἡ βουλὴ τὸν ἡγεμόνα τὸ στράτευμα εἰς τὸ πεδίον ἀγαγεῖν
ἐκέλευσεν. Bulē öndere orduyu ovaya götürmesini emretti.
5. καλὸν τὴν ἱστορίαν τῆς χώρας μανθάνειν. Ülkenin tarihini
öğreniyor olmak iyi bir şeydir.
6. καλὸν τὴν ἱστορίαν τῆς χώρας μαθεῖν. Ülkenin tarihini
öğrenmek iyi bir şeydir.

7. πρέπει τοῖς μοναχοῖς τὴν ἱστορίαν τῆς ἐκκλησίας ἐν
ἀρχείοις πυνθάνεσθαι.
8. πρέπει τῷ Μάρκῳ τῷ μοναχῷ τὴν ἱστορίαν τοῦ
μοναστηρίου ἐν ἀρχείοις πυθέσθαι.
Görüldüğü gibi 2. Aoriste sahip fiillerde mastar çekimi de mevcut ve bu mastar

aynı etken çatıdaki devamlı/tekrarlı mastar çekimine benziyor. Fakat artık
alıştığınız üzere bu mastar ekinin fiilin hangi çekim anahtarına uygulandığına
dikkat ederseniz, mastarın tavrı da rahatça ortaya çıkacaktır. Örneğin:
λείπειν ve λιπεῖν mastarları karşılaştırmasında λείπειν mastarının λείπ-

gövdesine sahip olduğu yani I. çekim anahtarını kullandığı, λιπεῖν mastarının
ise λίπ- gövdesini, yani III. çekim anahtarını kullandığı görülmekte. Bu yüzden
dilbilgisi bakımından λείπειν “terkediyor olmak” ve λιπεῖν “terk etmek” diye
çevrilir, ancak düzgün çeviride şayet tavır belirtme zorunluluğu yoksa o
zaman her iki mastar da “terk etmek” diye çevrilebilir.
Orta çatı sisteminde de bu durumlar geçerlidir. Örneğin: αἰθάνεσθαι ve
αἰσθέσθαι mastarları karşılaştırmasında αἰθάνεσθαι mastarının αἰθάν-
gövdesine sahip olduğu yani I. çekim anahtarını kullandığı, αἰσθέσθαι
mastarının ise αἰσθ- gövdesini, yani III. çekim anahtarını kullandığı
görülmekte. Bu yüzden dilbilgisi bakımından αἰθάνεσθαι “seziyor olmak, vs”
ve αἰσθέσθαι “sezmek, vs” diye çevrilir, ancak düzgün çeviride şayet tavır

belirtme zorunluluğu yoksa o zaman her iki mastar da “sezmek, vs” diye
çevrilebilir.
Şu cümleleri çevirin:
9. ὁ καθηγητὴς τοὺς μαθητὰς ἐν τῇ βιβλιοθήκῃ τρέχειν
κωλύει. τρέχω, θρέξομαι, ἔδραμον, -δεδράμηκα, -δεδράμημαι, — koşmak
10. ἔξεστι τὰ παιδία ἐν ταῖς ὁδοῖς δραμεῖν.
11. οἱ ἄγγελοι ἄρτον ἐσθίειν καὶ ὕδωρ πίνειν βούλονται.
12. ὁ Ἱππόνικος ὁ στρατηγὸς ἄρτον φαγεῖν ἢ ὕδωρ πιεῖν οὐ
βούλεται. ἄρτος, ἄρτου, ὁ ekmek ὕδωρ, ὕδατος, τό su ἐσθίω, ἔδομαι,

ἔφαγον, ἐδήδοκα, -εδήδεσμαι, VI yemek πίνω, πίομαι, ἔπιον, πέπωκα, -
πέπομαι, VI içmek
13. ὁ δεσπότης τοὺς δούλους τὰ ζῷα εἰς τὸ ἱερὸν ἄγειν
ἐκέλευσεν.
14. ὁ δεσπότης τοὺς δούλους τὰ ζῷα εἰς τὸ ἱερὸν ἀγαγεῖν
ἐκέλευσεν.
15. ἡ Βερενίκη ἡ μαθήτρια καθηγήτειρα γενέσθαι ἐβούλετο.
16. οἱ νεανίαι τὴν ἱστορίαν πυθέσθαι οὐκέτι βούλονται.

17. αἰσχρὸν ἀπὸ τῆς μάχης φυγεῖν.
18. ἔξεστι τοὺς μαθητὰς καλὰ βιβλία ἐν τῇ ἀγορᾷ εὑρίσκειν.
19. δεῖ τοὺς στρατιώτας πρὸ τῆς μάχης καλὰ ὅπλα εὑρεῖν.

27. Ders Ev Ödevi
29. sayfadan itibaren açıklamalara dikkat ederek, bu dersin sonuna kadar olan
alıştırmaların çevirilerini yapın.
EΓΧΕΙΡΙΔΙΟΝ bu dersteki konulara uygun olarak güncellendi.

Bizantolog Yunanca20 Ders 27

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bizantolog Yunanca20 Ders 27

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

27.

Bağlaç-zamir taşıyan şu cümleleri ikiye bölelim ve bağlaç-zamirin nelerin

Bizantolog Yunanca20 Ders 27 (2020-08-21) 1/44

Bizantolog Yunanca20 Ders 27 (2020-08-21) 2/44

Bizantolog Yunanca20 Ders 27 (2020-08-21) 3/44

Bizantolog Yunanca20 Ders 27 (2020-08-21) 4/44

Bizantolog Yunanca20 Ders 27 (2020-08-21) 5/44

Bizantolog Yunanca20 Ders 27 (2020-08-21) 6/44

Bizantolog Yunanca20 Ders 27 (2020-08-21) 7/44

2. καλὰ τὰ πράγματα ἃ ἀπὸ τοῦ κήρυκος ἠκούσαμεν.

3. κακὸν τὸ πρᾶγμα περὶ οὗ ὁ πάτηρ γέγραφεν.

4. τοῖς κλωψὶν ἑπόμεθα οἳ τὰ τοῦ δήμου ἔκλεψαν.

5. καλὴ ἡ στρατιὰ ἣν ὁ ἡγεμὼν εἰς τὴν θάλατταν ἄγει.

6. καλοὶ οἱ φύλακες οὓς οἱ στρατηγοὶ παρὰ τῇ γεφύρᾳ

Bizantolog Yunanca20 Ders 27 (2020-08-21) 8/44

8. οἱ θεοὶ τοὺς πολέμους παύσουσιν ὧν οἱ αἰσχροὶ ἄρχονται.

9. μὴ ἐκπέμπωμεν τὸν ποιητὴν ἐκ τῆς χώρας οὗ τὰ βιβλία τοὺς

νεανίας καλὰ καὶ ἀγαθὰ ἐδίδασκεν.

10. αἱ μαθήτριαι ἃς ἡ Μυρρίνη τὴν ῥητορικὴν διδάσκει εἰς τὴν

11. ὁ ἄγγελος ὃν ἡ βουλὴ εἰς τὴν νῆσον ἔπεμψεν καλὰ δῶρα

Bizantolog Yunanca20 Ders 27 (2020-08-21) 9/44

τὴν Πέργαμον ἔπεμψαν.

13. θύσομεν τὰ ζῷα ἃ οἱ πολῖται αὔριον εἰς τὴν ἀγορὰν ἄξουσιν.

14. οἱ φύλακες τὸ ἱερὸν ἐφύλαττον πρὸ οὗ οἱ πολῖται ἔθυον.

15. τὰ ποιήματα ἃ ὁ Ὅμηρος ἔγραψεν τοὺς ἀνθρώπους ἔτι

16. ὁ λόγος ὃν ὁ ῥήτωρ ἐν τῇ ἀγορᾷ λέγει τοὺς πολίτας τὸν

πόλεμον παῦσαι πείθει.

Bizantolog Yunanca20 Ders 27 (2020-08-21) 10/44

ἐπισκόπους τὰ θεολογικὰ δόγματα ἐδίδασκεν.

θεολογικός-ή-όν (s) teolojik, ilahiyatla ilgili

δόγμα, δόγματος, τό öğreti

18. ἡ Ὑπατία τὴν Βερενίκην τὴν φιλοσοφίαν διδάσκει ἣν ὁ πάτηρ

εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν ἔπεμψεν.

19. ἡ Θεοδώρα τοὺς ἐπισκόπους εἰς τὴν Συρίαν ἔπεμψε οὓς ἡ

ἐκκλησία τῆς Συρίας ἠθέλησεν.

Bizantolog Yunanca20 Ders 27 (2020-08-21) 11/44

ἔκωλυσεν οὓς ἡ Θεοδώρα ἔπεμψεν.

21. οἱ μοναχοὶ τὰ δῶρα ἐδέξαντο ἃ ὁ αὐτοκράτωρ εἰς τὰ

μοναστήρια ἔπεμψεν. αὐτοκράτωρ, αὐτοκράτορος, ὁ imparator

22. τὰ ζῷ τοῖς θεοῖς θύουσιν οἳ ἀεὶ τὴν χώραν ἐφύλαττον.

Bizantolog Yunanca20 Ders 27 (2020-08-21) 12/44

1. ὁ Nίκαρχoς ὁ στρατηγὸς τὸ στράτευμα παρὰ τὴν θάλατταν

ἦγεν ἀλλὰ χθὲς ὁ Δημήτριος ὁ στρατηγὸς ὁ νέος τὸ στράτευμα

παρὰ τὸν ποταμὸν ἤγαγεν. Komutan Nikarkhos orduyu denizin

yanına götürürdü ama dün genç komutan Demetrios orduyu ırmağın

2. χθὲς μὲν ἤλθομεν εἰς τὴν ἀγορὰν, τήμερον δὲ μένομεν ἐν

Bizantolog Yunanca20 Ders 27 (2020-08-21) 13/44

3. ὁ πατήρ: «ἆρα ἐσθίετε τὸν ἄρτον τήμερον, ὦ παιδία;»

τὰ παιδία: «οὔχι, ὦ πάτερ, τὸν ἄρτον χθὲς ἐφάγομεν.»

Baba: “Bugün ekmeği yiyor musunuz, çocuklar?”

Çocuklar: “Hayır, baba, ekmeği dün yedik.”

4. «ἆρα εὑρίσκεις καλὰ βιβλία, ὦ φίλε;»

«ναί, χθὲς καλὸν βιβλίον περὶ φιλοσοφίας ἐν τῇ ἀγορᾷ

ηὗρον.» “Arkadaşım, güzel kitaplar buluyor musun?” “Evet, dün

Bizantolog Yunanca20 Ders 27 (2020-08-21) 14/44

5. οἱ ἐν τῷ πεδίῳ πρὸ τοῦ πολέμου πρόβατα καὶ ἵππους ἔσχον,

ἀλλὰ νῦν οὐκέτι ἔχουσιν. Ovadakiler savaştan önce koyunlara ve

atlara sahiptiler, ama şimdi artık sahip değiller.

İkinci Aorist Gövdeye (III) Bağlı Çekimler

Bizantolog Yunanca20 Ders 27 (2020-08-21) 15/44

Bizantolog Yunanca20 Ders 27 (2020-08-21) 16/44

Bizantolog Yunanca20 Ders 27 (2020-08-21) 17/44

O zaman şu cümleleri çevirmeye devam edin:

6. τίς ἔλαβεν τὰ βιβλία τοῦ διδασκάλου; ἆρα μαθητής τις τὰ