Instytut Budownictwa, Zespół Geotechniki

WYDZIAŁ GEODEZJI, INŻYNIERII PRZESTRZENNEJ I BUDOWNICTWA

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

„Fundamentowanie”
Wykład 1:
Rola geotechniki w budownictwie.
Wstęp do przedmiotu „Fundamentowanie”.
Kategorie geotechniczne.
Wykop fundamentowy.
Lp. Treści wykładów
1 Wprowadzenie do fundamentowania. Ogólne wiadomości o fundamentach. Kategorie geotechniczne.
Lokalizacja budowli i wybór sposobu posadowienia. Wykop fundamentowy, odwodnienia
powierzchniowe i wgłębne.
2 Fundamenty bezpośrednie , ogólna charakterystyka i rodzaje; głębokość posadowienia, kształtowanie
fundamentu i jego wymiarowanie , oddziaływanie układu „fundament – podłoże gruntowe,
stateczność fundamentów; metody sprawdzenia stateczności posadowienia bezpośredniego .Opór
graniczny -nośność fundamentów bezpośrednich.
3 Projektowanie geotechniczne według Eurokodu 7.
4 Rozpoznanie geotechniczne – badania terenowe i laboratoryjne. Dokumentacja geotechniczna.
5 Osiadanie fundamentu bezpośredniego.
6 Fundamenty głębokie, technologie palowania, studnie
7 Statyka ustrojów palowych, zasady projektowania pali fundamentowych, próbne obciążenia pali.
8 Konstruowanie murów oporowych; rodzaje ścian oporowych i obliczenia statyczne ścian oporowych
9 Głębokie wykopy, oddziaływania środowiskowe; oddziaływania naturalne; oddziaływanie
technologiczne, oddziaływania dynamiczne, oddziaływania od ruchu kołowego; bezpieczeństwo
realizacji, przemieszczenia wywołane wykopem głębokim i zawiesina stosowana do zabezpieczenia
wykopów szczelinowych; technologia ścian szczelinowych, monitoring w trakcie realizacji wykopów
głębokich
10 Ścianki szczelne, ścianki berlińskie, kotwy gruntowe
11 Wzmacnianie gruntu, wzmacnianie i naprawa fundamentów.
12 Elementy budowli ziemnych, nasypy, składowiska odpadów
13 Zastosowanie geosyntetyków, grunt zbrojony
14 Fundamentowanie w szczególnych warunkach, grunty pęczniejące, szkody górnicze, ochrona
fundamentu przed wilgocią i wodą gruntową
15 Zaliczenie-test
Literatura:

Biernatowski K., Fundamentowanie. PWN, Warszawa, 1984.

Czarnota – Bojarski R. i inni, Fundamenty budowli lądowych. Arkady. 1978.

Dembicki E., ... - praca zbiorowa; Fundamenty. Arkady, W-wa 1976.

Grabowski Z., Pisarczyk S., Obrycki M., Fundamentowanie. Oficyna Wydawnicza

Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2005.

Gwizdała K., Fundamenty palowe Tom 1. Technologie i obliczenia, Wydawnictwo

Naukowe PWN, Warszawa, 2010

Jarominiak A., Lekkie konstrukcje oporowe. WKŁ 1999 r.

Motak E., Fundamenty bezpośrednie. Arkady. Warszawa 1988.

Rybak C., Puła O., Sarniak W., 2006, Fundamentowanie. Projektowanie

posadowień, Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne, Wrocław, 2006

Wiłun Z., Zarys geotechniki, WKŁ, Warszawa, 1987.

 Mechanika gruntów

- stanowi teoretyczną część geotechniki, dziedziny

działalności inżynierskiej obejmującej roboty ziemne,
fundamentowanie, budowle i konstrukcje ziemne
oraz wzmacnianie i uszczelnianie podłoża.

Geotechnika - ściśle związana z inżynierią lądową.

Jest to nauka o pracy i badaniach ośrodka gruntowego dla celów
projektowania i wykonawstwa budowli ziemnych i podziemnych
oraz fundamentów budynków i nawierzchni drogowych.
Jest to nauka interdyscyplinarna, wykorzystująca gruntoznawstwo,
mechanikę gruntów, fundamentowanie, geologię (inżynierską),
chemię, fizykę, mechanikę budowli, reologię etc.
 GEOTECHNIKA
• w praktyce inżynierskiej termin ten pojawił się
około 50-60 lat temu („Zarys geotechniki” – Zenon
Wiłun, WKŁ, 1974).

Geotechnika (wg. Wiłuna) – „obejmuje bardzo szeroki

zakres zagadnień teoretycznych i praktycznych, związanych z
badaniem gruntów budowlanych oraz projektowaniem i
wykonawstwem fundamentów budynków i obiektów
inżynierskich, korpusów ziemnych, nawierzchni drogowych,
kolejowych, lotniskowych, zapór ziemnych i betonowych oraz
budowli podziemnych i głębokich wykopów, także w kopalniach
odkrywkowych”
 GEOINŻYNIERIA
(Inżynieria geotechniczna)
• zajmuje się naukową i praktyczną stroną tej części
inżynierii cywilnej, która dotyczy materiałów
naturalnych w sąsiedztwie powierzchni ziemi (B.M.
Das, 1985).

• zajmuje się zastosowaniem nauk takich jak:

mechanika gruntów, mechanika skał oraz geologia
inżynierska i im pokrewnych w inżynierii cywilnej,
przemyśle wydobywczym oraz ochronie i inżynierii
środowiska (N. Morgenstern, 2000).
 GEOINŻYNIERIA
FUNDAMENTOWANIE
(Foundation Engineering)
 zajmuje się projektowaniem i wykonawstwem fundamentów
oraz robót fundamentowych (geoinżynieryjnych) w różnych
warunkach gruntowo-wodnych.
Wymaga się opanowania zasad:
 mechaniki gruntów,
 geologii inżynierskiej,
 mechaniki budowli,
 wytrzymałości materiałów…
Fundament jest bardzo ważnym elementem konstrukcyjnym budowli, od
którego zależy właściwe i bezpieczne funkcjonowanie całej budowli
Wkrótce po rozpoczęciu budowy w
1174 roku wieża zaczęła odchylać się
od pionu, co próbowano korygować
w czasie budowy (np. wydłużając
kolumny po jednej stronie wieży).
Cała budowa trwała 177 lat.

W XIX wieku zaczęto podejmować

pierwsze próby powstrzymania
przechylania się wieży, co przyniosło
jednak przeciwny skutek.

W 1990 wieżę zamknięto dla

zwiedzających i powołano specjalny
komitet, który miał wybrać najlepszy
sposób zabezpieczenia przed
dalszym odchylaniem się wieży.

Od 2001 wieża jest ponownie otwarta

dla turystów.

Obecnie wieża ma wysokość 54,98 m,

odchyliła się zaś od pionu o około 5
m (średnio o 1 mm rocznie). Od 1911
pomiary te są co roku aktualizowane.
CENTAURUS
Dane techniczne:

Wysokość strukturalna: 60 m
Wysokość do dachu: 60 m
Kondygnacje nadziemne: 2 - 19
Kondygnacje podziemne: 2
Powierzchnia użytkowa: 52000 m2
Powierzchnia biurowa: 8527 m2
Powierzchnia handlowo-usługowa
4958 m2
Powierzchnia mieszkalna: 11854 m2
Powierzchnia zabudowy: 7000 m2
Kubatura: 91438 m3
Lokale mieszkalne: 172
pokoje hotelowe: 105
Miejsca parkingowe: 368
Jet grouting –
technika iniekcji
wysokociśnieniowej
 Budownictwo
podziemne w Polsce
•Droga ekspresowa przez Warszawę – Tunel na Ursynowie
• obudowa berlińska • palisady

• Jet Grouting • gwoździowanie

•KCK – Krakowskie Centrum
Komunikacyjne

•Kraków’2005
•Stopień wodny Włocławek
• Zapora
ziemna

• jaz
• W.D. - woda
dolna
• W.G. - woda
górna
• elektrownia
wodna

• śluza żeglugowa
Modernizacja Wrocławskiego Węzła Wodnego (WWW)
– część Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry
Śluza Różanka
Modernizacja Wrocławskiego Węzła Wodnego (WWW)
– część Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry

Śluza Rędzin
Modernizacja Wrocławskiego Węzła Wodnego (WWW)
– część Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry

Śluza Rędzin
Modernizacja Wrocławskiego Węzła Wodnego (WWW)
– część Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry

przepławka Jazu Psie Pole

Modernizacja Wrocławskiego Węzła Wodnego (WWW)
– część Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry

przebudowa Jazu Wrocław I

Modernizacja Wrocławskiego Węzła Wodnego (WWW)
– część Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry

przebudowa Jazu Wrocław I

Modernizacja Kanału Elbląsko-Ostródzkiego

Ławy fundamentowe torowisk pochylni

uszkodzenia przed remontem nowe ławy z zamontowanymi

szynami
Stanowisko górne pochylni Oleśnica

stan przed remontem w trakcie remontu

Stanowisko dolne pochylni Kąty
Pochylnia Buczyniec - filar kół linowych
(stanowisko górne)
Pochylnia Całuny – remont filarów kół linowych

V 2013
 •Najwyższa na świecie zapora ziemna

•Zapora Oroville (USA) na rzece Feather ,

o wysokości 235 m , 1968
Zapora Oroville (USA) na rzece Feather , o wysokości 235 m
Zapora Oroville (USA) na rzece Feather , o wysokości 235 m
Marzec 2017
Świnna – Poręba (1986-2017)
 http://www.inzynieria.com

"GEOINŻYNIERIA
- drogi mosty tunele":
• budownictwo drogowe
• budownictwo mostowe
• budownictwo tunelowe
• budownictwo komunikacyjne
• budownictwo hydrotechniczne
• głębokie fundamentowanie
• wzmacnianie gruntu
• inżynieria morska
• nowoczesne rozwiązania techniczne
i technologiczne w dziedzinie
górnictwa i geoinżynierii
 http://www.nbi.com.pl

„Nowoczesne budownictwo
inżynieryjne":

• budownictwo drogowo-mostowe
• budownictwo kolejowe
• budownictwo hydrotechniczne
• budownictwo podziemne
• geotechnika i geoinżynieria
• inżynieria środowiska
• technologie bezwykopowe
• maszyny budowlane
• materiały budowlane
 Fundament
jest to ta część obiektu budowlanego (budynek, budowla,
obiekt małej architektury), której głównym zadaniem jest
bezpieczne przekazanie wszystkich obciążeń (oddziaływań) z
budowli na podłoże gruntowe.
podłoże gruntowe – ta część litosfery (zewnętrzna warstwa
skorupy ziemskiej), w której wskutek wzniesienia budowli
powstają mierzalne zmiany stanu naprężenia i odkształcenia
w stosunku do naturalnego, istniejącego przed przystąpieniem
do realizacji danego obiektu.
„w sposób bezpieczny” – tzn. tak, aby stateczność
posadawianej budowli była zachowana, jej przemieszczenia
były równomierne i nie przekraczały wartości dopuszczalnych,
a stan naprężenia i odkształcenia w gruncie nie osiągnęły
jeszcze stanu granicznego.
Problemy geotechniczne
w fundamentowaniu
obiektów budowlanych

 ROZPOZNANIE
WŁAŚCIWOŚCI
POD ŁOŻA

 WYBÓR METODY
POSADOWIENIA

 WZMACNIANIE
POD ŁOŻA

 DOBÓR METOD
OBLICZENIOWYCH
W PROJEKTOWANIU
 POSADOWIENIE BUDOWLI NA GRUNTACH

Posadowienie Ściany Ścianki Obudowa Konstrukcje

bezpośrednie oporowe szczelne wykopów podziemne
(shallow foundation)

Posadowienie
głębokie
(deep foundation)

Posadowienie
bezpośrednie

Ściany oporowe
 Ścianki
szczelne

Obudowa
wykopów

Konstrukcje
podziemne
 Klasyfikacja fundamentów

Ze względu na głębokość posadowienia, która uzależniona jest od

głębokości występowania warstw nośnych wyróżnia się:
fundamenty bezpośrednie, inaczej zwane fundamentami płytkimi
lub płaskimi:
- stopy fundamentowe
- ławy fundamentowe
- ruszty fundamentowe
- płyty fundamentowe
-skrzynie fundamentowe
fundamenty głębokie, zwane również fundamentami pośrednimi:
- fundamenty palowe
- studnie fundamentowe
- kesony fundamentowe
- inne fundamenty głębokie jak np. ściany szczelinowe i barety,
kolumny itp.
Rodzaje
fundamentów
bezpośrednich
Rodzaje
fundamentów
głębokich
Full Displacement Pile - FDP
Prefabrykowane żelbetowe pale wbijane
Ścianki berlińskie na budowie Amfiteatru w Olsztynie (marzec 2007r.)
Kolumny żwirowe - wibrowymiana
 Geotechniczne
zagadnienia posadowień
obiektów budowlanych
 Wszystkie fundamenty obiektu budowlanego
(zespół fundamentów i konstrukcji geotechnicznych)
stanowią:

posadowienie obiektu budowlanego

Czynniki decydujące o wyborze najbardziej odpowiedniego

sposobu posadowienia projektowanego obiektu budowlanego:
 rodzaj obiektu budowlanego, jego przeznaczenie
oraz wielkości i charakter obciążenia;
 warunki gruntowo-wodne (geotechniczne);
 warunki techniczno-ekonomiczne;
 ukształtowanie terenu;
 otoczenie i lokalizacja obiektu w terenie.
 Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i
Administracji z dnia 24 września 1998 r. na podstawie
art. 34 ust. 6 pkt 2 ustawy z 7 lipca 1994 r.
w sprawie ustalania geotechnicznych warunków
posadawiania obiektów budowlanych
(Dz. U. Nr 126/1998, poz. 839)

Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i

Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r.
w sprawie ustalania geotechnicznych warunków
posadawiania obiektów budowlanych
(Dz. U. RP z 27 kwietnia 2012 r., poz. 463)
 GEOTECHNICZNA OCENA WARUNKÓW
POSADOWIENIA BUDOWLI
jest to:
integralna część projektu budowlanego służąca
do właściwego i bezpiecznego zaprojektowania
obiektu na podstawie rozpoznania podłoża

KATEGORIA GEOTECHNICZNA:
kategoria zagrożenia bezpieczeństwa obiektu wynikająca
ze stopnia skomplikowania projektowanej konstrukcji, jej
fundamentów i oddziaływań oraz warunków geotechnicznych,
mająca wpływ na zaprogramowanie rodzaju i zakresu badań
geotechnicznych, obliczeń projektowych i kontroli konstrukcji
§ 3. 1. Ustalanie geotechnicznych warunków posadawiania polega na:

1) zaliczeniu obiektu budowlanego do odpowiedniej kategorii geotechnicznej;

2) zaprojektowaniu odwodnień budowlanych;

3) przygotowaniu oceny przydatności gruntów stosowanych w budowlach ziemnych;

4) zaprojektowaniu barier lub ekranów uszczelniających;

5) określeniu nośności, przemieszczeń i ogólnej stateczności podłoża gruntowego;

6) ustaleniu wzajemnego oddziaływania obiektu budowlanego i podłoża gruntowego w

różnych fazach budowy i eksploatacji, a także wzajemnego oddziaływania obiektu
budowlanego z obiektami sąsiadującymi;

7) ocenie stateczności zboczy, skarp wykopów i nasypów;

8) wyborze metody wzmacniania podłoża gruntowego i stabilizacji zboczy, skarp wykopów

i nasypów;

9) ocenie wzajemnego oddziaływania wód gruntowych i obiektu budowlanego;

10) ocenie stopnia zanieczyszczenia podłoża gruntowego i doboru metody oczyszczania

gruntów.
Forma przedstawienia geotechnicznych warunków posadawiania oraz zakres
niezbędnych badań powinny być uzależnione od zaliczenia obiektu
budowlanego do odpowiedniej kategorii geotechnicznej.
1) opinia geotechniczna;
2) dokumentacja badań podłoża gruntowego;
3) projekt geotechniczny.
KATEGORIA GEOTECHNICZNA

systematyzuje dotyczy konkretnego warunkuje

zakres i rodzaj projektowanego lub metody obliczeń
badań budowanego obiektu projektowych
lub jego części
geotechnicznych oraz badań
konstrukcyjnej
oraz sposób ich i jest ustalana w
kontrolnych
dokumentowania zależności od rodzaju w czasie budowy
obiektu i stopnia
złożoności warunków
jego podłoża
Ustalając kategorię geotechniczną należy brać pod uwagę
szereg czynników charakteryzujących dany obiekt:
 wielkość budynku,
 konstrukcję nośną budynku,
 możliwość przenoszenia drgań,
 wrażliwość na nierównomierne osiadania,
 sposób przenoszenia obciążeń, odkształceń i drgań na
podłoże gruntowe;
 sposób oddziaływania podłoża na konstrukcję w zależności od
jej sztywności i podatności podłoża z uwzględnieniem
osiadań;
 stopień zagrożenia życia i mienia awarią konstrukcji;
 stopień złożoności warunków gruntowych.
Rozróżniamy trzy rodzaje złożoności
warunków gruntowych:
 Kategoria 1

Obejmuje: Przykłady
- jedno lub dwu kondygnacyjne budynki o
proste konstrukcje w nie- prostej konstrukcji i budynki rolnicze przy
wielkich obiektach budo- maksymalnym obciążeniu obliczeniowym na
wlanych i prostych słup równym 250 kN, a na ściany 100 kN/m,
warunkach gruntowych, na fundamentach bezpośrednich, palowych
dla których możliwe jest lub na studniach
zapewnienie
- ściany oporowe i zabezpieczenia wykopów,
minimalnych wymagań na
gdy różnica poziomów nie przekracza 2 m
podstawie doświadczeń i
jakościowych badań - płytkie wykopy powyżej zwierciadła wody do
geotechnicznych głębokości 1,2 m i niewielkie nasypy do
wysokości 3 m
 Kategoria 2
Obejmuje: Przykłady
- powszechnie spotykane konstrukcje posado-
konstrukcje i fundamenty
wione bezpośrednio, a także na funda-
nie podlegające szcze-
mentach płytowych lub palowych
gólnemu zagrożeniu, w
prostych lub złożonych - ściany oporowe wyższe niż w kategorii I lub
warunkach gruntowych przy inne konstrukcje oporowe utrzymujące grunt
mało skomplikowanych lub wodę
przypadkach obciążenia - przyczółki i filary mostowe oraz nabrzeża
wymagające ilościowej i - nasypy i budowle ziemne, poza kategorią I
jakościowej oceny danych - nawierzchnie lotnisk o sztywnej i podatnej
geotechnicznych i ich konstrukcji
analizy
- kotwy gruntowe i inne konstrukcje kotwiące

Obejmuje:
obiekty budowlane posadawiane w
skomplikowanych warunkach
gruntowych,
nietypowe obiekty budowlane
niezależnie od stopnia
skomplikowania warunków
gruntowych, których wykonanie lub
użytkowanie może stwarzać
poważne zagrożenie dla
użytkowników;
obiekty, których projekty budowlane
zawierają nieznajdujące podstaw w
przepisach nowe niesprawdzone w
krajowej praktyce rozwiązania
techniczne;
obiekty na obszarach działania czyn- skomplikowane budowle morskie
nych procesów geologicznych, czyn-
nych szkód górniczych;
obiekty budowlane zaliczane do
inwestycji mogących zawsze
znacząco oddziaływać na
środowisko,
Kategoria 3
Przykłady
- budowle o szczególnie dużych obciążeniach, budynki
wysokościowe projektowane w istniejącej zabudowie
miejskiej
- obiekty wysokie, których głębokość posadawiania
bezpośredniego przekracza 5,0 m lub które zawierają
więcej niż jedną kondygnację zagłębioną w gruncie
- obiekty energetyki,
- rafinerie,
- zakłady chemiczne,
- zapory wodne i inne budowle hydrotechniczne o
wysokości piętrzenia powyżej 5,0 m,
- budowle stoczniowe,
- wyspy morskie i platformy wiertnicze oraz inne
- fundamenty maszyn o znacznym obciążeniu
dynamicznym
- zabytkowe i monumentalne
- tunele w twardych i niespękanych skałach, w warunkach
niewymagających specjalnej szczelności
Ustalenie kategorii geotechnicznej
• Zaleca się wstępne ustalenie kategorii geotechnicznej przed
rozpoczęciem badań geotechnicznych, na podstawie rozpoznania
wstępnego.
• Kategoria może ulegać zmianie podczas badań.
• Przyjętą w projekcie kategorię geotechniczną należy weryfikować i
potwierdzać lub zmieniać na każdym etapie projektowania i wykonywania
budowli.
• W przypadku zmiany kategorii na wyższą należy wykonać badania
uzupełniające.
• Poszczególne części projektu mogą wymagać opracowania w różnych
kategoriach geotechnicznych.
• Niekiedy przeprowadzenie badań zgodnie z wymaganiami wyższej
kategorii może być uzasadnione możliwością zastosowania
korzystniejszych rozwiązań projektowych przy szczegółowej znajomości
podłoża.
Zakres badań geotechnicznych gruntu ustala się w zależności
od kategorii geotechnicznej obiektu budowlanego
Program badań geotechnicznych

– opracowanie określające przeznaczenie i cel badań, kategorię

geotechniczną obiektu, zakres i sposób wykonania badań, rodzaj i
zakres dokumentacji, granice terenu badań oraz przedsięwzięcia
konieczne ze względu na ochronę obiektów sąsiednich i ochronę
środowiska

Dokumentacja geotechniczna

– dokumentacja powstała na podstawie zespołu czynności badawczych,

wykonywanych w celu określenia rodzaju, właściwości, cech
wytrzymałościowych i odkształcalności gruntów, ich zmienności,
poziomu wody gruntowej oraz stateczności wykopów i nasypów

PN-B-02479: 1998
Geotechnika. Dokumentowanie geotechniczne. Zasady ogólne.
Badania kategorii I
Badania dotyczą tylko prostych warunków gruntowych.
• Wstępne informacje o występowaniu prostych warunków gruntowych
można uzyskać:
• z materiałów geologicznych i archiwalnych,
• można wykorzystać doświadczenia regionalne i wywiady dotyczące
posadowienia sąsiednich obiektów, spostrzeżenia dotyczące rzeźby
terenu, rodzaju szaty roślinnej itp.

Rozpoznanie warunków geotechnicznych odbywa się zazwyczaj na

podstawie:
• dokumentacji archiwalnych (profile wierceń w otoczeniu projektowanej
budowli),
• małośrednicowych wierceń geotechnicznych,
• obserwacji studni lub innych punktów umożliwiających ustalenie
poziomu wód gruntowych i agresywności środowiska,
• badania laboratoryjne wykonuje się tylko sporadycznie w celu
sprawozdania oznaczeń makroskopowych.
Badania kategorii I obejmują:
• rozpoznanie gruntów zalegających w poziomie posadowienia,
• rozpoznanie gruntów do poziomu posadowienia w celu ustalenia prawidłowej
organizacji robót ziemnych,
• określenie profilu gruntowego od 2 m do 3 m poniżej poziomu posadowienia,
• ustalenie zwierciadła, wahań poziomu wody gruntowej i jej agresywności.

• Rodzaj i liczbę niezbędnych punktów badawczych oraz ich rozmieszczenie ustala się
zależnie od stopnia wstępnego rozpoznania geologicznego terenu, warunków
gruntowych i wodnych oraz projektowania zabudowy.
• Nowe punkty sytuuje się zwykle od 2 do 3 m poza obrysem budynku, a w przypadku
budowli wielonawowych również w osiach słupów wewnętrznych.
• Dla jednego budynku o powierzchni mniejszej niż 600 m2 należy wykonać co najmniej
trzy otwory wiertnicze lub wykopy badawcze względnie sondowania.
• Dla obiektów o powierzchni większej niż 600 m2 liczbę otworów lub wykopów należy
zwiększyć, zgodnie z normą – odległość między nimi nie powinna przekraczać od 30 do
50 m.
• Dla obiektów liniowych odległość między punktami badawczymi nie powinna
przekraczać 100 m.
• Przy projektowaniu dróg można stosować większe odległości.
Zakres badań

Dla obiektów budowlanych drugiej i trzeciej kategorii geotechnicznej

zakres badań powinien być zależny od przewidywanego stopnia skomplikowania
warunków gruntowych oraz specyfiki i charakteru obiektu budowlanego lub
rodzaju planowanych robót geotechnicznych oraz określać:
1) rodzaj gruntów;
2) fizyczne i mechaniczne parametry gruntu takie jak: kąt tarcia wewnętrznego,
spójność, wytrzymałość na ścinanie bez odpływu, moduł ściśliwości lub
odkształcenia, uzyskane w badaniach laboratoryjnych lub w terenie, w
szczególności za pomocą takich metod jak:
a) sondowania statyczne i dynamiczne,
b) badania presjometryczne i dylatometryczne,
c) badania sondą krzyżakową,
d) badania próbnych obciążeń gruntu;
3) w zależności od potrzeb fizykochemicznych – właściwości wód gruntowych.
Zakres badań

Dla obiektów budowlanych trzeciej kategorii geotechnicznej zakres

badań poza badaniami już wymienionymi należy dodatkowo uzupełnić badaniami
niezbędnymi do przeprowadzenia obliczeń analitycznych i numerycznych dla
przyjętego modelu geotechnicznego podłoża, w uzgodnieniu z wykonawcą
specjalistycznych robót geotechnicznych.
W przypadku budowli ziemnych i składowisk odpadów, zaliczanych do
drugiej i trzeciej kategorii geotechnicznej, zakres badań należy dodatkowo
uzupełnić o badania:
1) przepuszczalności hydraulicznej gruntów wykonane w terenie i laboratorium;
2) zagęszczalności podłoża gruntowego i gruntów stosowanych do budowy;
3) materiałów stosowanych do uszczelnień;
4) materiałów stosowanych w konstrukcjach drenażowych.
Zakres badań

W przypadku wzmacniania podłoża gruntowego dla obiektów zaliczanych

do drugiej i trzeciej kategorii geotechnicznej, poza wymienionymi badaniami,
zakres badań należy dodatkowo uzupełnić o badania:
1) efektów wzmocnienia gruntów;
2) materiałów stosowanych do wzmocnienia gruntów.

Zakres badań w zależności od potrzeb, może być rozszerzony o dodatkowe

badania gruntu, takie jak:
1) badania geofizyczne;
2) badania na poletkach doświadczalnych;
3) odkrywki fundamentów;
4) badania zanieczyszczenia gruntu i wód gruntowych;
5) badania właściwości dynamicznych gruntu;
6) badania teledetekcyjne.
Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej
z dnia 25 kwietnia 2012 r.
w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów
budowlanych
(Dz. U. RP z 27 kwietnia 2012 r., poz. 463)
Badania kategorii III
Program powinien określać zadania i podawać sposoby ich rozwiązania oraz zawierać
specyfikację badań terenowych i laboratoryjnych.
Podstawę programu badań stanowią:
• założenia inwestycyjne,
• plan sytuacyjno-wysokościowy (w skali co najmniej 1:1 000) z lokalizacją projektowanych
budowli i informacjami o uzbrojeniu terenu,
• archiwalne informacje o terenie, wiercenia, mapy geologiczne, literatura dotycząca terenu i
jego podłoża, także w strefie możliwego oddziaływania obiektu.

Program badań podłoża powinien zakładać taki zakres badań, aby wyjaśnić istotne problemy
geotechniczne wynikające z wymagań projektu. W ramach tych badań należy:
• sprecyzować problemy, które mają być rozwiązane, oraz określić zmiany w podłożu, jakie
mogą wywołać przewidywane prace budowlane,
• ustalić adekwatny do potrzeb zakres badań,
• opracować część tekstową i graficzną programu.
 Grupy norm europejskich w projektowaniu geotechnicznym
 Normy projektowania: Eurokody
EN 1997-1:2004 Eurokod 7: Projektowanie geotechniczne.
Cz. 1: Zasady ogólne
EN 1997-2:2003 Eurokod 7: Projektowanie geotechniczne.
Cz.2: Rozpoznanie podłoża i badania gruntu
EN 1998-5: Eurokod 8: Projektowanie na oddziaływania sejsmiczne.
Cz. 5: Fundamenty, konstrukcje oporowe...

 Ponad 30 norm badań gruntów: EN-ISO oraz specyfikacje TC 341

 PN-EN ISO 1688-1:2002 Badania geotechniczne. Oznaczanie i
klasyfikowanie gruntów. Cz. 1: Oznaczanie i opis
 PN-EN ISO 1688-2:2004 Badania geotechniczne. Oznaczanie i
klasyfikowanie gruntów. Cz. 2: Zasady klasyfikowania

 Grupa 13 norm EN “Wykonawstwo specjalnych robót geotechnicznych

 Normy wyrobów budowlanych

 KRYTERIA LOKALIZACJI BUDOWLI
7-10-2019-koniec wykładu ss
Rozpoznawanie rejonu inwestycji musi zapewnić projektantowi
znajomość wszystkich elementów niezbędnych do wyboru
najlepszej lokalizacji budowli. Musi ona spełniać warunki
wynikające z:
- ekonomii budowli i jej stateczności,
- bezpieczeństwa publicznego,
- właściwego działania w przewidywanym okresie eksploatacji,
- spełniać wymagania wynikające z ochrony środowiska.

O miejscu wykonania budowli decydują zatem warunki

topograficzne i geotechniczne w podłożu budowli.
Wykonawstwo robót fundamentowych – roboty ziemne
Wykonawstwo robót fundamentowych – roboty ziemne

Projekt budowlany robót ziemnych:

 określenie warunków gruntowo-wodnych (wyniki badań
podłoża gruntowego, ewentualnie hydrogeologicznych z
określeniem współczynnika wodoprzepuszczalności);
 określenie stopnia agresywności środowiska gruntowo-
wodnego,
 zakwalifikowanie gruntu do odpowiedniej kategorii, ze
względu na trudności ich odspajania,
 plan sytuacyjno-wysokościowy,
 przekroje poprzeczne wykopów,
 określenie bezpiecznego nachylenia skarp wykopów lub
sposobu zabezpieczenia ścian (projekt obudowy),
 określenie sposobu odwodnienia wykopów.
Prace fundamentowe wykonuje się:
 w wykopach otwartych o ścianach
pionowych bez obudowy
 w wykopach otwartych nieobudowanych,
o nachylonych skarpach
 w wykopach otwartych o ścianach
pionowych podpartych
 Wykopy fundamentowe

o ścianach pionowych bez obudowy

Można je wykonywać tylko w gruntach suchych, gdy

teren nie jest obciążony nasypem lub sprzętem
budowlanym przy krawędziach wykopu w pasie o
szerokości równej minimum głębokości wykopu H.
Dopuszczalne głębokości wykopu w takich
przypadkach wynoszą:
 w gruntach skalistych litych niespękanych – 4,0 m,
 w gruntach spoistych – 1,5 m,
 w pozostałych gruntach – 1,0 m.
 Wykopy fundamentowe

W wykopach o głębokości do 4,0 m, w których nie występuje

woda gruntowa i usuwiska oraz obciążenie naziomu w strefie
klina odłamu, dopuszcza się następujące bezpieczne
nachylenie skarp:
 w gruntach bardzo spoistych 2:1,
 w gruntach kamienistych 1:1,
 w pozostałych gruntach spoistych 1:1,25,
 w gruntach sypkich 1:1,5.
W innych przypadkach nachylenie skarp powinno być
określone w projekcie budowlanym.
Podział wykopów fundamentowych ze względu na wymiary:
 wąskie lub wąskoprzestrzenne, o szerokości dna mniejszej
niż 1,5 m;
 szerokie lub szerokoprzestrzenne, o szerokości dna
większej niż 1,5 m;
 jamiste, o wymiarach w planie mniejszych niż 1,5 m.

Podział wykopów fundamentowych ze względu na położenie

dna wykopu względem warstwy wodonośnej:
 niedogłębione (lub niezupełne), których dno nie sięga
stropu warstwy słabo przepuszczalnej;
 dogłębione (lub zupełne), których dno sięga stropu
warstwy słaboprzepuszczalnej.
Ze względu na położenie wykopu w stosunku do zasilających
go akwenów:
 wykopy nurtowe (z dwóch lub trzech stron w
odległościach mniejszych od zasięgu leja depresji, znajdują
się wody otwarte: rzeka, kanał, zbiornik);
 wykopy brzegowe (z jednej strony w odległości
mniejszej od promienia leja depresji położona jest woda
otwarta);
 wykopy lądowe, położone w odległościach od zbiorników
wód powierzchniowych większych od promienia leja
depresji.
 Sposoby zabezpieczenia wykopów przed napływem
wody gruntowej

A) studnie depresyjne, B) przesłona iniekcyjna,

C) zagłębienie obudowy w podłoże nieprzepuszczalne