Chuong 8: Chi phi sin xuat kinh doanh cia doan \ % Chuong 8: : g\ a> 2 CHI PHi SAN XUAT KINH DG DOANH NGHIEP L KHAI NIEM VE CHI PHi SAN XUAT KINH DOANH CUA DOANH NGHI£P 1. Chi phi san xuat kinh doanh cia doanh nghiép é tién hanh sdn xudt kinh doanh, doanh nghiép phai bé ra nhiéu khodn chi: chi phic loi — xa héi; chi dau tu dai han, dau tu ngén han; chi cho hoat dong san xudt kinh doanh hang ngay. Trong pham vi bai nay chi nghién ctu chi phi sAn xuét kinh doanh cia doanh nghiép. Chi phi sn xu&t kinh doanh lién quan dén cope tde quan ly san xudt kinh doanh cia doanh nghiép, cé anh huéng truc tiép dén gi nhugn va viée xdc dinh gid cd sin phdm, hang héa, dich vy. Chi phi san xuét kinh doanh bao gém toan bd cdc khodn chi trye tiép, gidn tiép lin quan dén hoat dgng s4n xudt kinh doanh cia doanh nghiép trong ky. Toan bé chi phi nay duge bi d&p bing doanh thu ban. hang. Tuy nhién, cin phai chi y khéng phai tat cA cdc khoan chi phi déu duge ba d&p bing doanh thu tiéu thy trong ky ma chi nhimg chi phi nao bé ra lién quan dén qué trinh san xudt kinh doanh dé tao ra thu nhap bling tién trong ky. a Chi phi san xudt kinh doanh cia doanh nghiép 1a toan bO cdc khoan chi phi dé sén xudt va tiéu thy san phdm, hang héa cia doanh nghiép dugc biéu hién bing tién. Chi phi sin xuat kinh doanh cia doanh nghiép thé hién hao phi lao déng c4 biét cia doanh nghiép bao gém chi phi san xuat, chi phi mua hang, chi phi bén hang va chi. phi quan ly doanh nghiép.. Day 1a cdc khoan chi phi vé lao dong vat héa va lao déng séng cén thiét dugc phan nh thanh tién ma doanh nghiép phai chi ra trong qué trinh s4n xuét, mua - bén hang va quan ly doanh nghiép. bé théng nhét cdc loai chi phi, thuc hién nghia vy déng gép binh dang gitta cdc thanh phdn kinh té, Nha nuéc phai quy dinh cu thé nhing/Chuong 8: Chi phi san xudt kinh doanh cia deanh nghiép duge tinh va nhimg khodn khéng duge tinh vao chi phi san xuat fh doanh cia doanh nghiép. O nuéc ta theo ché d@ hign hanh, céo / doanh nghiép chi duge tinh vao chi phf cia minh cdc khodn chi phi sin xuét kinh doanh (trye tiép, gidn tip) hgp ly ehi ra trong quai trinh sip xudt, mua bén hang héa va qudn ly doanh nghiép. Ngodi ra, cdn duge tinh thém mét sé vao ‘chi phi nh bdo ‘hiém xa hdi, bdo hiém y té, kinh phi céng doan, lai vay trong han mic tin dung’, thiét hai vé san phém héng vA ngimg sin xudt, cée khodn hao hyt trong sn xyft kinh doanh. 2. Phan loai chi phi . Dé quan ly va_hgch to4n chi phi s4n xudt cia doaph re ngudi ta phan loai chi phi ‘nh sau: a. Can ct vao tinh chet kinh té: Chi phi sdn xuat cha doanh nghiép c6 thé chia thanh céc,yéu t6 sau day: — Nguyén vat ligu mua ngoai”. : : ce —* Khéu hao. ‘ : : ; , a Co steele coe i dee - C&e-ehi phf khéc bang tiét. : : Phan logi theo tinh chét'kinh 1 cho'ta thay 16 téng inde, chi ph, cha ede, you t6, mluiig chum cho fa tinh dye think famg. Joni si, phém. . : b. Goa a Get) os eed a dia diém phat sinh dé chia chi phi sdn xudt ra lam cdc khodn myc. > Nguyén vat ligu ding vao san xudt. : aa - Nhé&n céng nhén truc tiép (gdm chi phi tién luong va ‘chi phi bao hiém xa hi, bdo hiém y té va kinh phf ae doan). - Chi phi san xust chung. wo Phuc chit day la nhing khodn chi thiibe dign tdi phan phéi thu nhép, thudn tiy trong xé h6i. ® Bao gém nguyen vat ligu chinh; ude ligu phy, nhién ligu, phy tang thay thé ké cd cng cu dung cu.Chuong i phi san xu&t kinh doanh cia doanh nghiép 185 Trong 3 khodn myc néi ‘trén, 2 khodn muc d@u cin ctf vao cong dung dé phan loai. Chi phi sdn xuat chung vi cé lién quan dén nhiéu loai san phém trong doanh nghiép, béi vay phdi téng hop theo dja diém phat sinh. a ca c. Can ct vao kha nang t4p hgp chi phi: Chi phi phat sinh thugc loai sin phdm nao ta cé thé tinh tryc tiép vao san phém d6, nhing khoan chi phi nay goi 1a chi phé tryc tiép. Nhiing khoan chi phi tryc tiép nhung ty trong qué nhé thi khong nhat thiét phdi dé thanh khodn myc déc lap, ma c6 thé dua vao khodn chi phi san xu&t chung, sau d6 phan bé gidn tiép vao gid thanh cdc loai san’ phdm, do dé con goi la chi phi gidn tiép. d. Can ctf vao méi quan hé gida chi phi véi san phdm: Toan bé chi phi duge chia lam hai loai: - Chi phi bign déi: La nhitng khoan chi phi luén phy thuge vao sy bién dong cia san lugng hay doanh thu. Nghia 1a khi lugng tiéu thy tang thi chi phi nay tang theo cing muic do va,nguge lai. Chi phi nay gom ce khodn nguyén vat liéu ding trong sdn xudt, dign ding vao san xudt, tién lvong ciia cng nhan sdn xuét, chi ph{ chuyén ché, bée vac, déng g6i, chi phi bao bi, hao hut trong qué trinh kinh doanh, hoa héng ban hang...” - Chi phi c& dinh: La nhimg khodn chi phi khéng phy thugc vao san lugng tiéu thu hay doanh thu. N6i chung, khi doanh ‘thu tang cdc khodn chi phi nay van git nguyén hodc. chi tang thém chut it (khong dang ké), Chi-phi nay gém: chi phi thanh l4p cong ty, chi, ph thué muén mat bing, tién luong nh4n vién quan ly, khéu hao tai san co djnh, chi phi sia chifa tai sdn, chi phf quan ly doanh nghiép... San ph4m hoan thanh cfn -phai tiéu thy. Qué trinh tiéu thy san phém, hang héa phat sinh chi phi bén hang. Mat khde, trong qué trinh san xudt va ban hang doanh nghiép cdn phat sinh thém chi phi quan ly doanh nghiép. Nhv vay, chi phi san xudt kinh doanh cia doanh nghiép bao gdm toan bé chi phi san xuat gdn lién véi san phém hoan thanh (gid thanh ® Rieng trong nganh Thuong magi chi phi khd bién lon nhdt la gid mua hang bdn ra. :186 Chuong 8: Chi phi san xudt kinh doanh cia doanh nghiép san xuét), gid mua hang héa, chi phi bén hang va chi phi quan ly doanh nghiep. : 3. Gid thanh san phdm Gié thanh sdn ph4m 1a chi phi san xuft cia sin phdm hodn thanh nhép kho hay tigu thy. Toan bé chi phi san xudt kinh doanh gin lién véi hang bén ra trong doanh nghiép sén xudt cdn duge goi 1a gid thanh tiéu thu cia sin phém. Nhu vay, néu tinh theo khodn myc thi gid thanh tiéu thy gdm 5 khodn muc sau: ‘ — Nguyén-vat ligu ding vao san xudt. — Nhén cong truc tiép sdn xuét. - Chi phi san xuat chung. ~ Chi phi bén hang. - Chi phi quan ly doanh nghiép. Trong d6, chi phi quan ly doanh nghiép phan bé cho tig loai sin phém 6 thé 4p dung nhu cdc phan bé chi phi san xudt chung. Il. Ké HOACH CHI PH CUA DOANH NGHIEP 1. ¥ nghia va eo c&u ké hoach chi phi Hang nam, déng thdi véi vige lap k& hoach SXKD, doanh nghiép hai l4p ké hoach chi phi dé e6 co sé x4c dinh mic 1di 18 cia doanh nghiép. 2. Phuong phép ké hoach chi phi Ké hoach chi phi cia doanh nghigp dua theo phuong phép lap giOng nhau, ta cé thé chia ra lam hai b phan: * Ké hoach gid thanh san xudt. Trong cée doanh nghiép thuong mai - dich vu thi chi phi sin xudt kink doanh bao gém gid mua hang héa va chi phi luu thong hang hod. Trong dé, gid mua hang hod la b§ phén chi phi lén nhdt con chi phi luu thong hang hod lai bao gém 3 khodn: chi phi mua hang, chi phi bn hang va chi pht qudn ly doanh nghigp.Chwong 8: Chi phi sin xu&t kinh doanh cla doanh nghiép 187 * K6 hoach chi phi mua hang ®, ban hang va ké hoach chi phi quan ly doanh nghiép. Sau day phan biét n6i rd phuong phdp ké hoach cdc bé ph4n trén. a) Ké hogch gid thanh san xudt. Ké hoach nay gém: — Kéhoach gid thanh san xuét theo khodn myc tinh gid thanh. — Dy todn chi phi san xudt tinh theo yéu té cho phi. Ké hoach gid thanh san xudt theo khodn myc bao gém ké hoach-gid thanh san xudt don vj san phdm va ké hoach gid thanh sén xudt san phdm hang héa. BANG TINH GIA THANH THEO KHOAN MUC CHI PHi Don vi tinh: Khoan myc San phém | san phém a a b 1. Chi phi NVL dng san xudt | 2. Chi phi nhén cong tryc tigp | | 3. Chi phi san xudt chung Trong 46: CP khéu hao Gid thanh san xuat. Ké hoach gid thanh sdn xudt don vj sin phdm cé thé tinh nhu sau: @ DOi véi cde khodn muc tryc tiép nhu nguyén vat ligu, tién luong cia cong nhan sdn xuét ta ding cong thuc sau day: CP=DMxG Trong d6: CP: Chi phi vé khodn muc tryc tiép nado dé (nguyén vat ligu hoie nh&n céng). 5 Ké hoach chi phi mua hang chi cé d6i véi doanh nghiép thuang mai. Cac doanh nghigp sdn xudt chi phi mua hang tinh luén vao gid tri nguyén vt ligu.188 Chuong 8: Chi phi san xuét.kinh doanh cia doanh nghiép I ee sin ut Mant doanh cua doanh nghiép _ DM: Dinh mite tigu hao vé nguyén vat ligu hodc git.céng cho mdi san phdém. G: Don gid nguyén vat liu hogc gid cong. . Khi sit dung céng thie trén, déi véi nguyén vat ligu, néu trong qué trinh san xudt c6 thé thu héi duge phé liéu thi cdn phai trir gid tri phé ligu thu héi duge ra khéi chi phi. * Chi phi gan xuét' chung bao gém: Chi phi nh4n vién phan xung) chi phi vat ligu, céng:-cy, dyng cy san xuét, khdu hao tai san co dinh,, chi. phi dich vy mua ngoai, chi phi bang tién khéc. Vi cée khoan chi phi nay lién’quan dén nhiéu logi sin phdm trong doanh nghiép, cho nén truéc hét phai'l4p dy todn chi phi sén xudt’chung. Sai dé lya chon tiéu chudn nhét djnh phan bé cho mi loai san phém. : Khi lap dy toan chi: phf san xudt chutig, d6i v6i cde khodn ed dinh mtic vA: tiéu. chudn thi tinh theo dinh mic tiéu chun, d6i véi céc khodn khée c6 thé cin ctf vao 86 thye té ky bao céo két hgp véi tinh hinh cy-thé ky ké hoach dé wéctinh ra s6 k6‘hosch. C6 nhiéu tiu chudn 06 thé sit dung dé phan bé chi phi san xudt: chung. Nhing tiéu chudn thudng ding 1a tién luong chinh cia céng'nhan san xudt, gid cong dinh mic, gid chay may... Céng thitc phan bé- (gia.dinh. theo tién luong chinh cia cong nhAn sén xuat) duge tinh: ’ = PCx1 L Trong dé:.., : . pe: Chi sn xu&t chung phn bé cho loai sin phém nao d6. PC: Téng s& chi phi san xu&t chung. L: La téng 86 tiéu thite cn phan bé (tién luong'chinh eiia cong nhén san xuét hoe téng 36 gid méy chay..). 1:,La tiéu, thie cdn ph4n bé (tién Ivong chinh cia cong nhan san xudt hole s6 gid mdy chay .. dé sdn xudt) san phém dé. i Sau khi tinh riéng cho méi khodn myc tryc tiép va chi phi san xuét chung, téng cong lai ta cb gid thank sdn xudt mét don vi cla sén phdm. Dem gid thanh san xudt cia don vj san phdm nhén véi. san phém hang héa ké hogch ta cé-ké hoach gié thanh sdn xudt san phdm hang héa. peChuong 8: Chi phi san xud&t kinh doanh cia doanh:nghiép 189 Theo dy todn chi phi sdn xudt, bang k& hoach gid thanh l4p theo yéu t6 chi phi san xuét cy thé nhu sau: Bang gid thanh san xudt gém hai phan: - Phan 1: Tap hgp chi phf phat sinh trong ky gdm 5 yéu té. - Phdn 2: Phan diéu chinh bat déu tir yéu té thé 6 trd di nhim myc dich cuéi cing 1a x4c dinh gid thanh san xudt cia sin phém. BANG DU TOAN CHI PHf SAN XUAT Yeu ts oo Sé tién 1. Nguyén vat ligu mua:ngoai. 2, Nhén cong. 3. Khéu hao TSCD. 4, Céc khodn dich vy mua ngoai. 5. Cc chi phi khdc bang tién. A. Céng chi phi san xuat, kinh doanh phat sinh 6. Trit phé ligu thu héi. 7. Trit chi phi khéng n&m trong téng san lugng. 8. Cong (hay tris) chénh léch s0 du ddu ky, cudi ky chi | phi tra truée. 9. Cong (hay trit) chénh léch sO du cuéi ky, ddu ky chi phi phai tra. B. Céng chi phi san xuat téng san lugng san phém 10. Céng (trix) chénh léchisé du ddu ky, cuéi ky chi- phi cda san phdm dé dang. C. Gia thanh san xudt san phdm hang héa.® C6 nhiéu eéch lap bang chi phi dy toan sin xudt: ® Néu toan b6 chi phi 6 phan trén bao gémchi phi sdn xudt kinh doanh thi sé cé gid thanh tiéu thu sdn phdm.190 Chuiong 8: Chi phi sin xuét kinh doanh cia doanh nghiép Phuong phép 1: Can cif vao céc bd phan ké hoach khde dé lap dy todn chi phi san xuét. Theo phuong phép nay'céc yéu t0 nguyén vat ligu mua ngoai cin of vao ké hoach cung cap vat tu ky thuat; yéu té tién luong cin cit vao k& hoach lao déng tién luong; yéu té khéu hao cin eit vio ké hogch khéu hao TSCD; cée khodn dich vu mua:ngoai va chi phi khéc bing tién can ctf vao c4c bang dy todn c6 lién quan trong ky ké hoach cia cdc bé‘phan khdc trong doanh nghiép. Phuong phdp nay tuong d6i don gidn, bao dém cho ké hoach gid thanh nhét tri véi cdc k& hoach khde nhung c6 nhuge diém 1a sé khéng chinh x4c néu cdc ké hoach khéc tinh khéng chinh xdc. Vi vay, truée khi sit dung sé liéu cia cdc ké hoach khéc cdn phai‘kiém tra lai d@ chinh xée ca 06. Phuong phap 2: Can cif vao dy todn chi phi san xudt cia cdc phan xudng dé l4p dy todn chi phi sin xudt. L@p theo phuong phdp nay: — Truéc hét, lap dy ton chi phi san xu&t cho cdc ph4n xudng san xudt phy trg, nhim djnh gid thanh dich vy céa phan xuéng san xudt phy phan bé cho cdc phan xuéng san xudt.chinh, ~ Dua theo qua trinh cng nghé, ldn lugt lap dy todn chi phi sin xudt cho céc phan xudng san xudt chinh bao gém t&t cd nhimg chi phi true tiép phat sinh trong phan xudng, dich vu va ban thanh phém cia cdc phan xuéng khde cung cap. — ‘Cui cing, téng hgp dy todn chi phi SX toan doanh nghiép. Lap du todn chi phi san xudt theo phuong phdp nay cé Igi cho vie mé rong va cing c& ché dé hach todn kinh té trong ndi b@ doanh nghiép. Day la mét phuong phép tét can tao diéu kién dé 4p dung rong rai. Phuong ph4p 3: Can cif vao ké hoach gid thanh tinh theo khodn mue dé 1@p dy todn chi phi san xudt. Si dyng phuong phép nay vé thie chit la:dua nhitng chi phi da phan loai theo khodn muc tré vé yéu t6 chi phi hay n6i céch khéc 1a tré vé tinh chat nguyén thiy cia chi phi. Vi vay, mot m&t phdi dya vao nhimg khodn muc truc tiép, mat khdc phan tich khodn muc chi phi sin xuat chung sp xép lai thanh yéu td. Phuong phép nay cing c6 thé ding dé kiém tra mite 0 chinh xée gitta cde phuong phap l4p todn chi phi san xuét.Chuong 8: Chi phi san xudt kinh doanh ctia doanh nghiép 191 Cac phuong php da trinh bay 6 trén chi gitip ching ta téng hop duge cdc yéu té chi phi sdn xudt, tinh duge toan bd chi phi bé vao sdn xu&t trong ky ké hoach ctia doanh nghiép. Ti téng sé chi phi san xuat (A) nay phai diéu chinh thanh eéc chi tiéu sau day: Téng sé chi phi san xudt téng sAn lugng (B); gid thanh san xudt san phém hang héa (C). Cé4ch tinh cy thé nhu sau: — Trit phé ligu thu héi. Vi gid. tri eda phé ligu thu héi c6 thé sit dung lai, ban ra ngoai ho&c st dung san xudt sdn phdm phy nén cdn phi loai tri khdi chi phi san xuét téng san lugng. ~ Trit chi phi vé cdc céng viée khéng nim trong téng s4n lugng hodc gid thanh téng sdn lugng khéng phai gdnh chju cdc khodn chi phi nay nhu chi phi ban hang, chi phi quan ly doanh nghiép.. - COng hay tri chénh léch sé du dau nam cuéi nam ciia chi phi tra truée (cdn goi 1a chi phi doi phan bé). Vi sé du ddu nim cia chi phi tra truée la s6 chi phi ndm truéc da chi nhung chuyén sang nim nay dé tinh vao chi phi sén xudt, nén phai cong thém vao. Sé du cuéi n4m cia chi phi tr truée 1a s6 chi nam nay nhung sé ph4n bé vao gid thanh cia nhiing nam sau nén phai tris khéi chi phi san xudt nam nay. . - Cong hay trir chénh léch sé du cuéi nam va dau nam cdc khodn chi phi phai tra hay edn goi 1a chi phi trich truéc la do cdc khodn sé du déu nim da duge tinh vao gid thanh ky truéc nén phai loai ra trong gid thanh ky ké hoach, nguge lai sé du cuéi nim phat sinh trong ky ké hoach nén duge tinh vao gid thanh ké hoach. Sau khi da cOng triy cdc khoan trén ta cé chi phi san xudt téng sén lugng céng nghiép (myc B). é - C6ng hay trir (+/-) chénh léch sé du ddu ky va cuéi ky chi phi cia san phdm dé dang. Tw muc B chi phi san xudt téng san lugng, céng hay trv sé du chénh léch sé du ddu ky, cuéi ky chi phi cia san phdm dé dang ta duge gid thanh sdn xudt cia sin phém hang héa (myc C). Chi phi sin phdém dé dang cuéi ky c6 thé duge x4c dinh theo nhiéu phuong phap: Caak + Creel Cdd = —————-xS. Stp + Sack a * Phuong phdp nguyén vat ligu (hode nguyén vat ligu chinh): Phuong phép nay thudng dp dung cho nhiing doanh nghiép xudt nguyén vat192 Chuong'8: Chi phi san xudt kinh doanh:ciia doanh nghiép ligu ding hang loat hofc chi phi nguyén vat ligu chiém ty trong rét Ién trong todn bé gid thanh san phdm, Céch tinh nhu sau: Cas: Chi phf sin phém dé dang cudi ky. Caax: Chi phi sin phétin, dé dang dau ky: Crw: Chi phi nguyén vat ligu phat sinh trong ky. Sia? SO luong sé phém dé dang cuéi ky. Sip: S6 Iugng thanh phd (s4n phém hoan thanh) trong ky. Phuong phép uéc tinh sin phém hodn thanh tuong duong: Theo phuong phép nay, truéc nhét phai xde dinh s0 lugng sn phdm dé dang cuéi ky, sau d6uée tinh mic 46 hodn thanh cia sin phfm dé tinh ra sin phdin hoan thanh tyong duong. Tir d6 chi phi sin, phdm dé dang cuéi ky duge tinh nhu sau: Cad = Se xs Sep. + Syua: 86 lugng san phdm hoan thanh tuong duong cudi ky. . Phuong phdp dinh mic: Theo phuong phép nay chi phf-sdn phém dé .dang dugc tinh dya vao dinh mic kinh té ky thuat dé xdc dinh. Vi du: Tai doanh nghiép Thién Hung san xudt sin phdm A c6 tai Jiéu nhu sau: . Don ‘vj tinh: (déng) Chi phi san phdm d3| Chi phf phét sinh dang ddu ky trong ky 12.000.000 3.000.000 Loai chi phi Nguyén vat ligu Nhén cong 250.000.000_~ 38.000.000 San xudt chung 1.200.000 Cong 16.200.000: 313.000.000 Lugng s4n phém A dé dang dau ky 120. Lugng nguyén vat ligu dua vao sin xuét trong ky dy kién dé san | xuat 2.480 san phdm A. Lugng sin ph4m A dé dang cui ky 200, mic 49 hoan thanh khodn 50%.Chuong 8: Chi phi san xudt kinh doanh cia doanh nghiép 193 Dinh mtic chi phi cho mét sdn phém nhu sau: DVT: (déng) Chi phi nguyén vat ligu Chi phi nhan cong Chi phi sdn xudt chung Nhu v4y sén phdm hoan thanh trong ky 1a: 120 + 2.480 — 200 = 2.400 Néu tinh theo phuong phdp nguyén vat ligu thi chi phi san phém dé dang cuéi ky la: : 12.000.000 + 250.000.000 2400+ 200 Néu theo phuong ph4p san phém hoan thanh tuong duong thi: ~ Chi phi nguyén vat liéu: 20.153.846 - Chi phi nh4n céng: 3.000.000 + 38.000.000 2400 + 100x50% - Chi phi sdn xudt chung: 1.200.000 + 25.000.000 2400 + 100x50% - Chi phi sin phém dé dang: Cua = 20.153.846 + 1.640.000 + 1.048.000 = 22.841.846 Néu theo phuong phé4p dinh mt: 100.000 12.000 Cdd= 200 = 20.153.846 x100x 50% = 1.640.000 *100x 50% = 1.048.000 - Chi phi nguyén vat ligu: 100.000 x 200 = 20.000.000 - Chi phf nh4n céng: 12.000 x 200x 50% = ‘1.200.000 - Chi phi san xuét chung: 15.000 x 200 x 50% = 1.500.000 - Chi phi sén phém dé dang cuéi ky: Cua = 22.700.000 Nhu vay méi phuong ph4p tinh cho mét két qué khde nhau, nhung nhin chung mtic dé sai biét khong ding ké. b) K€ hogch chi pht mua hang, bdn hang va chi phi quan ly doanh nghiép. Day 1a ‘ede bé phan ké hoach khéc nhau nhung vé phuong phép k& hoach co ban giéng nhau. : ‘194 Chudgng 8: Chi phi san xut kinh doanh cia doanh nghiép Chi phi mua hang, bén hang 1a chi phi phét sinh trong qué trinh mua bén san phdém hang héa ho&ec cung mg dich vu. Chi phi nay bao gdm: tién luong va céc khodn phu cp cia nhdn vién mua, ban hang, nhén vién déng géi, béc vac van chuyén; chi phi vé vat liu, dung cu, dé ding phuc vu cho viéc mua bén hang, déng géi sin phém hang héa; khdu hao TSCD; chi phi sita chita TSCD phuc vu mua bén hang; chi tré tién hoa héng’cho ede dai ly ban hang... Chi phi quan ly doanh nghiép gdm cdc khodn chi phi quan ly kinh doanh, chi phf quan ly hanh chinh, chi phi chung khdc cé lién quan dén hoat dong cia c4 doanh nghiép nhu: chi phi tién luong, céc khodn phy cap, bao hiém xa h@i, kinh phi céng doam cia nhan vién quan ly doanh nghiép, chi phi vat ligu, dung cy, 46 dimg cho vin phdng, khéu hao TSCD, thué mén bai, thug nha dat, céc khodn 1 phi, c4c khodn chi vé TSCD, dién thoai, dién tin, tiép khdch hdi nghi, cong téc phi... i Phuong phép lép dy todn déi véi cdc bé ph4n nay cing gidng nhu déi v6i dy ton cdc khodn chi phi sin xudt chung. Cu thé la khodn nao'cé dinh mic, tiéu chudn thi tinh theo djnh mic tiéu chudn. Khoa nao khéng c6 dinh mic tiéu chudn thi dya vao 86 thye t& ky b4o c4o dé uéc tinh. Tuy nhién, trong qué trinh hoat dong san xudt kinh doanh khong phai toan bé chi phi san xudt kinh doanh phat sinh déu g&n lién véi doanh thu trong ky. Vi vay, dé tinh chinh xdc va hgp ly két qué kinh doanh cin phai phan bé chi phi sin xudt kinh doanh cho hang tiéu thy trong ky. Chi phi sdn xudt kinh doanh duge bu d&p ngay bling doanh thu trong ky bao gém 2 bd phn Ién: i | Gig vin hang bén ra. . Chi phf bén hang va quan ly doanh nghiép. Mac di chi phi ban hang va quan ly doanh nghiép déu ¢é6 lién quan dén ca 2 b§ phép’ hang trong doanh nghiép (hang dy triv va hang bén ra) nhumg do chiyig chi chiém ty trong rét nhé so véi toan bd chi phi san xudt kinh p hon nia nhimg chi phf ndy cé lién quan chi yéu dén hing bén ra nén\dé don gidn cho vige quan ly thuting ngubi ta phan | bé toan‘bé chi phi nay cho hang da ban trong ky. Gid von hang bén ra: bao gém gid thanh sin muft cia sin phém, dich vy tiéu thy trong ky va gié v6n cia hang héa bén ra trong doanh | nghigp thuong mai.Chuong 8: Chi phi san xuat kinh doanh cia doanh nghiép 195 Gi vén cia hang ban ra trong doanh nghiép thuong mai lai bao gém 2 bé phan: Gié mua hang bén ra va chi phi mua hang phan bé cho hang da ban trong ky. Gia thanh san xudt cia san phdm, dich vu tiéu thu trong ky va gia mua hang héa bn ra trong ky (6 doanh nghiép thuong mai) c6 thé duge xdc dinh theo 1 trong cdc phuong ph4p sau: ‘ a) Phuong phép nh§p truée xudt truéc’: Theo phuong phép nay, ngudi ta gid dinh ring hang nao nhap ddu tién sé xudt truée nhét, hang nao nh4p sau cuéi sé xudt cudi cing. b) Phuong phép nh§p sau xudt truéc: Theo phuong phdp nay, ngudi ta gid dinh ring hang nao nhép sau cing sé xudt truéc nhét, hang nao nh@p truéc nh&t sé xudt cuéi cing. c) Phuong phép binh quén gia quyén: Theo phuong phdp nay tri gid hang xudt trong ky duge tinh nhu sau> Tri gid hang xudt = Don gid binh Ps S6 lugng hang trong ky ~ = quan trong ky xuét trong ky Don gid _ Tri gid hang tén dau ky + Tri gid hang nh4p trong ky binh quan Luong hang tén ddu ky + Luong hang nh4p trong ky a) Phuong phép thye té dich danh: cdn goi 14 phuong ph4p nhén dién. Phuong phép nay chi 4p dung duge khi doanh nghiép nhép, xuét hang theo 16, theo kién. Vi du c6 tai ligu nh@p xuét hang A trong thang 3 nhu'sau: Ngay | Dién giai Don gid Sélvgng | Thanh tién 13__| Tén dduthdng _| 2.000 500 1.000.000 2/3 | Nhap 2.050 5.000 10.250.000 3/3__| Xuat 00 10/3_| Nhap 2.100 3.150.000 ea 20/3__| Nhép 2.020, 3.000 6.060.000 25/3__| Xudt 4.000 Yéu cdu hay xdc dinh tri gié hang A xudt trong thang 3. 7 Phuong phdp nhdp tride xudt trude (First In First Out - FIFO).196 Chugng 8: Chi phi sin xudt kinh doanh cia doanh nghiép - Theo phuong phép nhép truéc, xudt truée: Tri gid xuft _ 1 090,000 + 10.250.000 + 3.150.000 + 2.020 x 2.200 i eee 250. 150. .! . = 18,844,000 ~ Theo phuong phdp nhép sau, xust truée: Tri gid xudt , bangA ~ Theo phuong phép binh quan: Tri gid _ 1000.000 + 10.250.000 + 3.150.000+ 6.060.000 xudt ~ 500x5000+ 1500+ 3000 hang A = 18.823.200 Nhu vay, m6i phuong phép xéc dinb. hdc nhau s& cho két qua khée nhau. : Riéng khodn chi phi mua hang trong doanh nghiép,thuong mai 6 lién quan dén hai bd ph4n hang héa: hang du tri va hang bdn ra trong ky, do“é edn phai cin cit vao tigu thé thich hgp dé ph4n bé. Thudng chi phi maud hang phén bé cho hang dy trit duge tinh nbu sai C= Ca + Cy iCa® : Trong dé: s Cc: Olid wee Wa phon 6A cho tans ta Cac Ca: Chi phi mua hang phan bé cho hang dy tri ddu ky. Cy: Chi phi mua hang ph4n bé cho hang dy tri cudi ky.” C,,: Chi phi mua hang phat sinh trong ky. a Coen, ' = 6.060.000 + 3.150.000 + (2.050 x 4.700) = 18.845.000 (5.2004 4.000) de Teo tg lo Ig hing ie, tp nk ngs iy i gid hang du traf ddu ky cng véi tri gid hang nh4p trong ky ho&c bung trj gid hang xudt (theo gié mua) cOng véi trj gid hang dy tri cudiky °° ® Cong thite nay c6 thé tink chung cho toan b6 chi pit dtu thong trong doanh nghiép thuong mgi. %Chuong i phi san xu&t kinh doanh cia doanh nghiép 197 Iu. ¥ NGHIA VA PHUONG HUGNG HA THAP CHI Pui SAN XUAT KINH DOANH CUA DOANH NGHIEP 1. ¥ ighia ha thap chi phi san xudt.kinh doanh Y nghia quan trong cia viée ha thép chi phf, dugc thé. hién 6 may mat sau day: Truéc hét, ha thap chi phi san xudt kinh doanh 14 nguén vén quan trong dé mé rong tdi san xudt xa hdi, trong diéu kién gid cd én dinh, chi phi cia doanh nghiép cang ha thdp thi tién lai cang tang va nguén von dé mé rng tdi sdn xudt cang nhiéu. Thi hai, ha thép chi phi san xudt kinh doanh cdn tao diéu kién dé doanh nghiép ha thap gid ban. Tu d6 doanh nghiép cé thé gianh Igi thé trong canh tranh. * Thi ba, ha thép chi phi cdn cé thé gidm bét duge sé lugng von luu dong chiém dung, déng thdi thé hién viéc tiét kiém von cé dinh. 2. Phuong huéng ha th&p chi phi Phuong huéng ha thép chi phi bao gsm m4y mat sau day: a. Néng cao ndng sudt lao d6ng ‘ N&ng cao nang sudt lao déng c6 thé lam cho sé gid.céng tiéu hao dé san xudt m6t don vi sin phdm duge gidm bét hoc lam cho san phdém lam ra trong mét don vi thdi gian duge tang thém. Két qua cia viéc nang cao ndng sudt lao dong sé lam cho chi phi vé tién luong cla cong nhan san xudt va mét sé khodn chi phi ef dinh khdc trong don-vj san phém dugc ha th&p. Nhung sau khi n&ng sudt lao dong duge nang cao, chi phi tién lvong trong don vj san phém duge ha thap nhiéu hay it phy thugc vao chénh léch gitia téc dO tang nang sudt lao d6ng.va téc dO tang tién luong. Khi xfy dyng va quan ly quy tién luong phdi qudn triét nguyén t&c: téc | dQ ting ntng sudt lao dong phai vugt qué téc dé tang tién luong binh | quan. Két qua san xuat do vide ting ndng sudt lao dong dua lai, mot phdn dé tang tién luong, mot phdn khdc dé ‘tang thém Igi nhugn cia doanh OO es © Hang du trit bao gém hang tai kho va cde dia diém bdn, hang mua dang di duéng, hang ban dang di duéng, hang géi dai ly ban.198 Chwong 8: Chi phi san xudt kinh doanh cia doanh nghiép nghiép. C6 nhu véy mdi c6 thé vita dam bdo sdn xudt vita nang cao mic séng céng nhén vién. b. Tiét kidm nguyen vét lieu tidu hao ¥ Nguyén vat ligu chiém ty trong rat 1én trong chi phi sdn xudt sdn phém cia ede nganh san xuSt, théng thutmg chiém khiodng 60%'- 70%. Béi vay, ra stic tiét kigm nguyén vat liéu tiéu hao cé ¥ nghia quan trong a6i véi vige hg thép chi phi sdn xut. Dé tang nang sudt lao dng va tiét kigm vat liu cdn phai-chi y 2 hai bién phdép co ban: - T&ng cudng cdi tién méy méc, trang thiét bi theo hung ngay ‘Gang hién dai, tan dung cdc thanh tyu khoa hoc ky thuat cia thé gidi. - Nang céo trinh d chuyén mén cia moi cén bé cing nhén vién trong doanh nghiép, bé tri céng viéc phi hgp véi trinh dé chuyén mén cia ting ngudi, thyc hién tét don bay tién luong, tién thuéng. ~ we Tan dung cong sudt méy méc thiét bi Tan dung cong sudt m4y méc thiét bj tite 1a sit dung tee ce loai thiét bi sdn xu&t kinh doanh, phat huy kha nang hién cé ciia ching dé c6 thé sdn xudt duge nhiéu san phim hon. Két qua ciia viéc tan dung cong sudt thiét bj sé khién cho chi phi khdu hao vA mé6t sé chi phi c& dinh khde duge gidm bét trong mdi don vi san phdém. d. Gidm bét chi phi thiét hai Trong qué trinh sén xudt, néu xdy ra sén phém hu héng hoa ngung sdn xudt déu din dén sy lang phi va nhén lye, vat tut va chi phi san xudt 8é bi nang cao, béi vay phi ra stic gidm bét nhimg tén that vd mat nay. Trong gué-trinh tiéu thy sin phém, gidm bét cdc khodn hao hut cing c6 ¥ nghia tuong ty. ye Tiét kigm chi phi quan lg ‘Chi phi quan ly bao gém nhiéu loai chi phi nhu luong cia cén bd céng nhén vién quan ly, chi phi vé vin phdng, &n lodt, buu dién, tiép tan, khénh tiét... Tiét_kiém khodn nay phai chi y tinh gidn_bién ché, nghiém ng&t can nhac higu qua cia méi khoan chi. Bién phép tich cyc dé tiét kigém-c4c khodn chi nay 1a tang thém san lugng san xuét va tang doanh thu tiéu thy cia doanh nghiép.Chuong 9: Doanh thu va thué doanh nghiép phai nop 199 Chuong 9: DOANH THU VA THUE DOANH NGHIEP PHAI NOP I. DOANH THU CUA DOANH NGHIEP 1, Khéi niém vé doanh thu cia doanh nghiép Muc dich cuéi cimg trong hoat dong san xuét kinh doanh cia doanh nghiép 1a tiéu thy duge san phdm do minh san xudt ra va cé lai. Tiéu thy san phém 1a qué trinh doanh nghiép xudt giao hang cho bén mua va nhan duge tién ban hang theo hgp déng théa thuan gita ‘hai bén mua bén. Két thic qué trinh tieu thy 1a Itc doanh nghi¢p cé doanh thu bén hang. Doanh thu cia doanh nghiép 1a toan bé sé tién da ho&e sé thu duge do tiéu thy sin phém, hang héa, cung céip dich vu, lao vu va cc hoat dong khéc ctia doanh nghiép (gém cd cdc khoan trg cap, trg gid) trong mot thai ky nhét dinh. : Doanh thu 1a mét chi tiéu tai chinh quan trong céa doanh nghiép. Chi tigu nay khong nhitng c6 ¥ nghia déi voi doanh nghi¢p mA cdn c6 ¥ nghia quan trong déi vdi cd nén kinh té xa hi. C6 duge doanh thu ching td doanh nghiép da san xudt ra sin phdm ho&c cung tng dich vy phi hgp véi nhu cdu cia x4 h6i va duge x4 hdi cong nhén. Déng thdi, c6 duge doanh thu tc 1a doanh nghiép cé duge ngudn von dé trang trai cdc khodn chi phi trong qué trinh san xudt kinh doanh; thye hign nghia vu déng gép cia doanh nghiép déi vdi ngan s4ch nha nuée; c6 duge doanh thu cing 1a két thie giai doan cudi cing cia qué trinh luan chuyén vén luu dong, tao didu kién thudn Igi cho qué trinh san xudt sau. 2. Phan loai doanh thu a. Can et vao vén ddu tu Doanh thu cia cdc doanh nghiép gém 2 bd phan 1a:200 Chung 9: Doanh thu va thué doanh nghiép phai nop - Doanh thu t¥ hoat déng kinh doanh: Gém doanh thu ti hai bd phan: Doanh thu vé ban hang Doanh thu ban hang cia doanh nghiép a chi tieu téng hgp bing tién vé tiéu thu hang héa, dich vu: Néi cdch khéc, doanh thu bén hang la téng hgp toan b doanh s6 bén ra cia t&t cd mat hang, djch vy kinh doanh trong mét thdi gian nh&t dinh. Day 1a b6 phan chiém ty trong lén nh&t trong doanh thu cia doanh nghiép. N6i dung kinh té cla doanh thu bdn hang héa bao gém: - Tri gid hang héa da bén (tiéu thy) va da thu tién (tién mat hod&e chuyén khodn qua ngan hang). - Tri gid hang héa da bin nhung chua thu duge tién (do phuong thie mua bén va thanh todn qui dinh). Qua 46, ta thay doanh thu bén hang khée véi tién thu bén hang. Tién-thu bén hang 1a toan bé sé tién thu duge va bén hang h6e trong mot thdi gian nhét dinh. Su khée nhau nay thé hién ro qua c6ng thie sau day: — DTa = TB, — TBg Trong dé: DT,: Doanh thu ban hang ky nay. * DT: Doanh thu bén hang ky nay chuyén sang ky sau thu tién. TB,: Tién thu bin hang ky nay. TB: Tiém thu cia so hang héa ban ra ky truée (hung chive thu tiga) chuyén sang ky nay thu. GTGT: Thus GTGT pht sinh phai nop trong ky. : Phan biét sy khdc nhau gitfa doanh thu ban hang va tién thu barr hang c6-téc dung quan trong trong viéc tinh todn chinh.xdc kha nang tai chinh, tinh hinh thu chi cia doanh nghiép trong qua trinh ké hoach héa va quan ly tai chinh doanh nghiép. * Doanh thu tw hogt déng tai chinh: Thu nh&p vé lién doanh, thu lai tién gai, thu nh4p dau tu tir c6 phiéu, trdi phiéu...Chuong 9: Doanh thu va thug doanh nghiép phai nép 201 - Thu nhép hogt déng khée: La nhiing khodn thu nh4p bat thuéng nhu thu vé tién phat, tién béi thu’ng, thu duge nhimg khodn ng khé doi da chuyén vao thiét hai; thu nhap tif céc hoat dong khéc nhu: thu vé thanh ly, nhugng bén TSCD; gid tri cdc vat tu, tai san thiva trong sdn xuét, thu ti bén ban quyén phét minh, séng ché... b. Can eit vao yéu cau quan tri Toan bé doanh thu cia doanh nghiép duge chia lam 2 loai: : - Doanh thu ban hang. - Doanh thu thudn: La chi tiéu co ban lam co sé dé tinh két qué kinh doanh. Céch tinh nhu sau: Chiét khdu, gidm gid hang ban, thué xudt khdu, thué tiéu thu dac biét, thué GTGT (4p dung phuong phép tryc tiép) va doanh 86 hang ban bi tra lai. 8. Phuong phap l4p ké hoach doanh thu. Doanh thu ban hang phu thugc vao sé lugng sin phém, hang héa tigu thu ho&e dich vy cung ting va gid bén don vi san phém hay cuée phi don vi: Céng thie tinh doanh thu ban hang nhu sau: DT = )(G,*H,) Doanh Doanh thu = thubén thudn hang DT: La doanh thu vé ban hang ky ké hoach. i: Logi sin phém tiéu thy hodc loai dich vy cung tng tiéu thy. G;: Don gid bén san phdm hodc don gid tién céng phuc vy (chya -ké thué GTGT). Trong trumg hgp bén hang xudt khdu, tay theo hgp déng ma gi4 ban c6 thé 1a gid FOB, CIF, CIP, CFR, FAS, DDP... va viée-thanh todn phai bing ngoai t@. Méi loai-ngoai té c6é mot ty gid héi dodi khac nhau, do d6 khi tinh doanh thu phai nhén thém véi ty gid héi dodi cia timg loai ngoai té. Trong mua bén quéc té cé tru’ng hop ngoai té tinh gid va tién t@ thanh todn 1a hai loai ngoai té Ihde nhau ddi hdi cdn phdi hét suc th4n trong trong viéc tinh doanh thu bén hang. Cén chu ¥ mét sé gid do phdng thuong mai quéc té qui djnh c6 thé tring véi gid do mét sd nuéc quy dinh nhung lai cé noi dung khde nhau.202 Chuong 9: Doanh thu va thué doanh nghiép phai nop Vi du nhu FOB trong Incoterm 1990 (hay 2000) véi FOB cia c6 su khac nhau. Hy: La s6 lugng san ph4rh tiéu thy oda timg loai hode dich vu cung ting cia timg loai trong ky ké hoach. Viéc x4c dinh sé lugng san phdm tiéu thu trong ky c6 thé thuc hién bang mét trong hai c4ch sau: a, Can cit vao ké hoach san xudt kinh doanh cia doanh nghiép Sé lugng san phém tiéu thy hodc dich vu cung ting ky ké hoach phy | thugc vao sé.lugng san xudt ho&e cung ting trong ky ké hoach, a6 lugng két du dy tinh ddu ky va cuéi ky ké hoach. ~Céng thic tinh: Hy = Ha + Hy - Ha Hg: La s6 lugng sin phdém, hang héa i két du dy tinh dau ky k& hoach. * Hy: La s6 lugng san ph&m, hang héa i san xudt hode cung tg dich vu trong ky ké hoach. Hg: La s&lugng sén phdém, hang héa i két du dy tinh cudi ky ké& hoach. : Trong cong thiic trén, s6 lugng sdn phdm két du dy tinh ddu ky k& hoach 6 cdc doanh nghiép s4n xuét kinh doanh hang héa gém hai bd phn: sé lugng sin phém cdn lai trong kho dén ngay du ky ké hoach va. 86 lugng san phém, hang héa géi ban nhung chua xéc dinh tiéu thy. b. Can cit theo don d@t hang cia khéch hang Phuong phép nay can cit vao cdc hop déng dat hang cia khdch hany‘dé lap ké hoach doanh thu ban hang hoi cung img lao vu, dich vu cia doanh nghiép. * C4ch tinh doanh thu bén hang tuong tu nhu phdn trén nhung do thyc hién theo don dat hang nén khéng cé sf lugng tén ddu ky va cuéi ky (sah xuat bao nhiéu tiéu thu hét bay nhiéu theo ding don dat hang). Lgi thé cia phuong phép nay la dam bdo san ph4m cia doanh nghiép san xudt ra sé tiéu thu duge hét. Tuy nhién, phuong phép nay khé thuc hign duge néu khong cé don dat hang truéc cia khéch hang. Vi du: Tai cong ty VNMEX cé tai liéu sau:Chuong 9: Doanh thu va thué doanh nghiép phai nop 203 - Nam bdo cdo: ie sia Sé lugng hang Da ban trong nam on Hang nh4p kho SO luong ae ea x 100.000 10.000 720.000 Y 156.000 25.000 176.000 Zz 46.200 8.000 56.000 | - Nam ké hoach: Nhé&p kho Da tiéu thu Hang : Sé lugng Don gid Séluong [Don gid khong VAT| 20.500 98.000 19.000 120.000 16.000 155.000 18.000 180.000 Lz 24.500 45.000 28.000 60.000 Yeu cdu: Hay tinh doanh thu thudn trong nm ké hoach? Giai Doanh thu thudn cia: Hang X: (120.000 x 200) + 120.000 (19.000 — 200) “? = 2,280.000.000 Hang Y: (176.000 x 500) + 180.000 (18.000 - 600) = 3.238,000.000 : Hang Z: (56,000 x 500) + 60.000 (28.000 - 500) = 1.678.000.000 Cong doanh thu thudn cia céng ty: 7.196.000.000 | Hang gdi ban cudi nam bdo cdo dén ndém nay méi xdc dinh tieu thy phdi tinh theo gié bdn nam bdo cdo. Lugng hang da tidu thy ném ke hoach bao gém ca hang géi di ban nam bdo cdo chuyén sang.204 Chuong 9: Doanh thu va thus doanh nghiép phdi ndp - 4. Phuong huéng ting doanh thu bén hang @. Cée nhén t6 anh huéng dén doanh thu ban hang pir eral edges nghiép nhidu hay ft do nhiéu nhaén t6 quyét dinh. : ~ . Khéi lugng san phdm san xudt va tiéu thy hode dich vy cung tng: , Khéi lugng sdn phém sam xudt va tiéu thy ho&e dich vu cung img cang nhiéu doanh thu cdng nhiéu. Ngutge lai sé it. : - Két cu, méu ma hang héa: Khi san xuét, cf thé e6 nhing mit hang san xu&t tuong a6i gidn don, chi phi tuong déi thép nhung gid ban. tuong déi cao nhung cing ¢6 nhitng m&t hang tuy san xudt phiic tap, chi phi tuong d6i cao nhung gid bén lai th&p. Do dé, viée thay déi két edu m&t hang san xudt cing anh huéng dén doanh thu bén hang. Két cfu hang héa v§ m&u ma hang héa cang pha hgp véi thj hiéu khéch hang, doanh thu ¢ang nhiéu. Ngugc lai doanh thu sé it. > | Chat lugng hang h6a: Hang héa c6 chét Igng cao. thutmg duge bén V6i gid cao. Béi vay, phan dau nang cao chat lugng hang héa cting 1A phuong huéng quan trong dé néng cao doanh thu cia doanh nghiép. Chat lugng dich vy cung tng cing vay. - Gi4 cA hang héa cing 1a nh4n té quan trong quyét dinh doanh thu nhiéu hay {t, gié bén hang cang cao doanh thu cang nhiéu, nguge lai cang it. Tuy nhién, gid cd 1a con dao hai li cho nén cé6 thé cé6 téc dung nguge. Vi thé khi sir dung can phai hét stic cfn than. - Thé thie thanh togp: Néu sit dung cdc thé thie thanh todn thu duge tién ngay nhu thanh todn bing séc, thanh todn bing dy nhiém chi wv.. doanh nghiép c6 thé thu duge tién ngay sé gidp doanh nghiép tang nhanh vong quay vén, khién doanh thu tang. Trong nhimg trugmg hgp nhét dinh, bin hang tra chém cing gidp doanh nghiép tang duge doanh thu ahung mite dé rai xo cao. — Céng téc tiép thi tot cing 1am tang thém doanh thu. b. Gidm dée tai chinh 461 véi doanh thu ban hang Qué trinh doanh nghiép cé doanh thu bén hang 1a qué trinh xuat giao hang, van chuyén thanh todn tién hang. Vi vay edn phdi gidm ade cdc khéu sau day:Chuong 9: Doanh thu va thué doanh nghiép phai nop 205 * Xudt giao hang: Dé c6 hang héa xudt giao cén phai Jam tilt cing téc chufin bi hang. ~D6i vdi doanh nghiép thuong mai, true hét _phai lami t6t cong tac mua hang nhu thuc hién t6t vige ky k&t hop déng kinh té vA mua hang cung tng tu ligu san xudt cho sin xuét, khong ngimg cdi tin cong tac mua hang, hang mua phai dim bdo cé chat lugng tét, bé tri vOp kip thoi ho céng tién mat dé mua hang néng san thyc ph&m, m&t khdc phai cdi thao téc kiém nhén, phén loai, chon loc, déng g6i héa... D6i vdi doanh nghigp sdn xudt phai t6 chite san xudt t6t, can chi'y cai tién chat lugng, m4u ma hang sdn xudt cho phi hgp véi nhu cdu thj trudng, ting nang sudt lao dong, ha gid thanh sdn phdm... A Déi_véi bén 18, trén co 86 6 tri mang ludi bén ra hop ly, edn phai chi § cdi tién phuong thie ban hing, thyc hién cfn, dong, do, dém chinh x4c, dam bao xudt giao hang nhanh va chinh xéc... Déi_v4i bén buén, cin ctf vao hgp déng kinh té tién hanh t6t cong tée chudn bi: Trude khi xu&t giao hang phdi tién hanh kiém tra xem mat hang, s6 lugng, qui-cdch, phdm chét... c6 phi hgp voi hgp déng da ky hay khong dé trénh truéng hgp khach hang tir chéi thanh todn... trén co sé dé xudt giao hang nhanh va ding han. ¢ Van chuyén: Lam tét cong tée van chuyén, bée vac va dam bdo an toan hang héa trong qué trinh van chuyén cé ¥ nghia quan trong. Trong diéu kign doanh nghiép chi yéu phai ding phuong tién van chuyén thué ngoai, cin phai tang cutmg gidm déc thiic ddy bé phan kho van tich cyc ky két hgp déng kinh té vé van chuyén hang héa nhAm dam bao ké hoach van chuyén sét véi thyc t& va kip thai. Ngoai ra phai biét két hgp gitfa phuong tién van chuyén thué ngoai va phuong tién van chiyén riéng ¢ia doanh nghiép dé té chtte xudt van kip théi theo ding hgp déng da ky két. Nhanh chéng hoan thanh cdc thi tuc can thiét dé dy nhanh tién 46 xudt van. 7 rong qué trinh van chuyén phai xdc dinh quang dung v4n chuyén inh quan ngan nh&t, tan dung hét trong tai cla phuong tién. Mat khdc, +6 chute cong tac béc vac va cdi tién phutong tién than tac bée vac.206 Chuong 9: Doanh thu va thué doanh nghiép phdi nop: Thanh todn tién hang: Khau dau tién 14 phai Iya chon phuong thtic thanh tedn thich hgp (thu tién ngay, bin tra cham, tr gép...) phi hop vi tinh chat, dac mat hang kinh doanh, khéch hang, ti tinh hinh 4éi thi canh tranb... Déi v6i hgp déng ban buén; ngay sau khi chuyén hang lén phuong tién van chuyén dé géi bén thi doanh nghiép phdi nhanh chéng hoan chinh héa don, van don, -gidy nhi thu... mét cdch chinh x4c kip thai va chuyén dén ngan hang. re Trong kinh doanh ngoai thuong, van dé thanh todn quéd té 1A v&h dé kha phitc tap, viéc thu héi tién hang duge hay khéng, nhanh hay ch4m phuc thugc vao viée l4p ching tit thanh todn. Vi vay ddi hdi edn bo tai chinh doanh nghiép phai biét ro cdc van dé vé gid cd thanh todn, phuong tign thanh todn, dia diém thanh todn, thdi gian thanh todn, kha nang dap tng cia doanh nghiép... Dé.lam tham muu cho thi truéng doanh nghiép truéc khi ky hgp déng kinh t&.’Néu hgp ding xuat khdu qui dinh phdi thanh todn bing thu tin dung (L/C) thi truée khi xuét giao hang, doanh nghiép phai dén déc ngudi mua nhanh chéng mé LC, sau Ichi nh@n duge théng b4o mé L/C cn phai kiém tra cn than: Sy phi hop cia nhitng diéu kién L/C véi hop déng, tinh ro ‘rang. nhing diéu khoan cia L/C va kha nang thudn tign trong viéc thu tién hang xudt'khdu bing LC do... Néu L/C khéng dap tmg duge:nhing yéu cdu nay cén phi yeu cdu nguti mua sita déi lai réi méi giao hang. Khi l4p bd ching tir thanh todn cfn phai quén triét nhimg diém quan trong 1a nhanh chéng, chinh xée va phi hop v6i nhitng yéu cdu cia L/C cd vé n6i dung 14n hinh thie. D6i véi nghiép vu ban 1é, cin phdi cdi tién phuong thie bin va thanh toén (bén tra ngay, ban chju...),; loai bd cdc tha tuc rudm #4 khéng can thiét. Sau khi thu tién hang (tién mit, séc) cAn phdi tranh thi nop vao ngAn hang trong thdi han ee eee eg are thdi. _ Mat khée, of chit trong die bigt dén cong téc marketing, nim ving nhu céu, thi hiéu cia khéch hang... Trén co sé d6 dé ra cdc sdch luge thich img véi timg thi trutmg, timg loai khdch hang.Chuwong 9: Doanh thu va thué doanh nghiép phai nop 207 Il. THUE DOANH NGHIEP PHAI NOP 1. Thué trj gid gia tang Thué tri gid gia tang 1a mét loai thué gidn thu, tién thug duge xée dinh cu thé va ghi ro cing véi tri gid hang héa trén mot héa don tinh thué TGGT cia sén phém, dich vu. Thyc chat la céc doanh, nghiép nép thay cho ngudi tiéu thu. Theo quy djnh hién hanh déi tugng np 1a tét cd cde té chic, c& nh4n thude cdc thanh phan kinh té c6 hoat dong kinh doanh va cé doanh thu déu phai n6p thué tri gid gia tang. Céch tinh 1a cén ei vao tri gid gia tang cia hang héa dé tinh thué. Tri gid gia ting cia hang héa duge tinh bing cdch léy gid bin khau sau tri di gid bén khau truée. Céng thite: Thué tri gid gia tang = Tri gid gia tang cia hang héa x Thué sudt 2. Thué tiéu thu dic biét Day a loai thué gidn thu 4p dung cho cdc mat hang nhu: thuéc 14, rugu, bia, phdo, 6 t6 duéi 24 ché, xiang cdc loai va cdc ché phém khéc dé pha ché xAng, diéu hda nhiét d6 cé céng sudt tir 90.000 BTU tré xudng, bai 14, vang ma, hang mA, kinh doanh vi eae mat xa, karaoke, kinh doanh casino, trd choi bing my.” Céng thifc: Tw = Hy + G+ Th% 2 Ta: La thué tiéu thu dic biét phai ndp. Ha: La sé hang héa tiéu thy phai chiu thué tiéu thu dic biét. G: La gié tinh thué don vj hang h6a (tinh theo gié ban chua c6 thué TTB). Th%: La thué sudt thué tiéu thu dac biét. © Xem them ludt thué tieu thy dac bigt.208 Chuong 9: Doanh thu va thué doanh aghiép phai nop 8. Thué xuat nhap khdwu i 2 Ciing 1a loai thud gidn thu. Déi tugng tinh thué 1a trj gid hang héa xuft (nap) khdu. Céch x4c dink nhu sau: Ten = E Dts sme) Tax: Thué xu&t, nh4p khdu phai nép trong ky. : Umut Thus xudt timg loai hang xudt, nh§p khdu i trong ky. DT mu: Tri gid timg loai hang i xudt, nh@p khdu. Theo. quy djnh hién hanh, gid tinh thué hang xudt khdu 1a gié FOB con ‘hang nh§pkhéu la gid CIF bat ké hang xuSt, nhép thyc té theo gid nao. Theo luat nay, hang héa duge phép xudt khdu, nhp khéu qua cita khdu bién gidi Viet Nam ké cd hang héa ti thi trudng trong nutic dua vao khu ché xuét va tit khu ché xu&t nh4p khdu vao néi dia, trix hang héa qué cénh hodc mugn dutng qua bién gidi Viet Nam, hang chuyén hu, hang vién trg nhan dao. .. : Thué sudt déi véi hang aa khdu, nhép khdu gim thué sudt thong thutmg va thué sudt uu dai. Trong d6, thué suat uu dai duge quy dinh thép hon nhurg khéng vugt qua. 50% so vdi thus aut théng thutmg cia timg mit hang. Thai han 46i.tugng nop thu phai nop xong thué dyge quy djnh cu thé la 15 ngay d6i véi hang xudt khéu va 270 ngay déi v6i hang nhép khdu sau khi nhén duge thong béo chfnh the eda eg quan thu thué vé s6 thué phai nop. 4, Thué thu nhép doanh nghiép ‘ ’ Day 1a loai thué tryc thu, d6i tugng tinh thué va chju thué'chinh 1a thu nhap doanh nghiép. Thu nh4p doanh nghiép chju thué 1a khodn chénh Iéch gida doanh thu véi chi phi hgp ly hgp J. Cong thie: T, =P *t' J P=DT-TCP. T,: Thué thu nhp doanh nghiép phai nép trong ky. : Thué sudt thué thu nh4p doanh nghiép. P: Téng thu nhap doanh nghiép tinh thu trong ky.Chuong 9: Doanh thu va thu€ doanh nghiép phai ndp 209° TCP: Téng chi phi sn xudt kinh doanh trong ky.” 5. Thué tai nguyén Loai thué nay chi 4p dyng cho céc doanh nghiép khai théc tai nguyén nhu: dau khf, khai thdc 14m san, khai théc quang, danh cé.. Céng thite: Tn = SLxG xt, Ty: SO thué tai nguyén phai nop. G: Don gid tinh thug trén mét don vi san phém. ‘Thué sudt tai nguyén thap nhét la 1% va cao nhat 1a 40%. Thué tai nguyén do co sé khai théc tai nguyén np theo’ a ky do eg quan thué quy dinh. : 6. Thué sw dung dat néng nghiép Dé&t chju thué sit dung d&t néng nghiép 1a d&t ding vao san xudt néng nghiép bao gém: dat tréng trot, dét cé mAt nude dé nudi tréng thiy san, dat tréng rimg, dat canh tc... Céng thie: Tan = Dx Tarn: Thué sit dung dat néng nghiép phi nép trong ky. D: Dién tich sit dung dat. S,: Sudt thué quy dinh cho timg hang dat. Can ctf vao chét dat nuéc ta, dia hinh, diéu kién khi hau, thai tiét va diéu kién tuéi tigu, d&t tréng cay hang n&m va dat c6 mat nuée nudi tréng thiy san ma d4t duge chia lam 6 hang. Dat tréng c4y 1l4u nam duge chia ra lam 5 hang (hang dat dugc én dinh trong 10 nam). Déi véi cay 4n qua lau nim tréng trén dat hang n4m chju mic thu bang 1,3 ldn thué dét tréng cay hang n4m cing hang néu thude d&t hang 1, hang 2, hang 3; va bing thué dat tréng cfy hang nam cing hang néu thudc d&t hang 4, hang 5 va hang 6. © Theo ludt thué Vigt Nam, chi duge tink vao chi phi sdn xudt kink doanh nhiing khodn chi hop phap va hgp ly.210 Chuong 9: Doanh thu va thué doanh nghiép phai nop DOi voi cay lfy gd va céc loi cAy 14u nim thu hoach mét lén sé chju mic thué bing 4% gid tri san lugng khai thac. Thué np méi nam tit 1 dén 2 ldn theo vy thu hoach chinh 6 timg dia phuong. Thdi gian nép thué do UBND tinh, thanh phé truc thugc trung uong quy dinh. 7. Thué nha dat Thué nha dét 1a thué thu déi véi nha va véi dat 3, dat xfy dung céng trinh. SS thué nha. Céch tinh thus tuong tu nhu 46i véi thué sit dung d&t néng nghiép. 8. Thué chuyén quyén sit dung dat Thu nay chi nép khi c6 sy chuyén quyén (bdn) sit fe dat cho ngudi khéc. Céch tinh tuong tu nhu thué dt, Ngoai cdc khodn thué trén, khi tién hanh sAn xudt kinh doanh, doanh nghiép cdn phdi nép mot 86 khoan thué va 1é phi ¢6 tinh chat nhu thué truéc ba, thué mon bai..Chuong 10: Hoach dinh Igi nhugn doanh nghiép 211 Chuong 10: HOACH DINH LOGI NHUAN DOANH NGHIEP I. LGI NHUAN VA PHAN PHOI LGI NHUAN A- KHAI NIEM VE LGI NHUAN Sau mét thdi gian hoat dng nhét dinh doanh nghiép sé c6 thu nhép bang tién. Thu nhap nay sau khi bi dip cdc khodn chi phi hoat dong kinh doanh cé lién quan, cdn lai 1a Igi nhu4n. Loi nhuan cia doanh nghiép phu thudc vao chat lugng hoat déng san xudt kinh doanh va quan ly cda doanh nghiép, thé hién thanh qué tai chinh cui cing cia doanh nghiép. Vi vay, lgi nhuan duge xem 1a chi tiéu ch&t lugng téng hgp cudi cing cia hoat déng kinh doanh 6 doanh nghiép. Qua chi tiéu nay cho thay duge sy né luc phén dau cia timg ngudi, timg bo phan trong doanh nghiép, vé viée tng doanh thu, gidm chi phi. B- CAC LOAI LGI NHUAN 1. Can ew vao vén déu tu Trong thyec té, doanh nghiép thu’nmg d4u tu vén vao nhiéu linh vue khéc nhau nhu hoat déng sdn xudt kinh doanh chinh, dau tu tai chinh v.v... nén lgi nhudn cing duge tao ra tit nhiéu hoat déng khéc nhau: + Loi nhuén vé nghiép vu sdn xudt kinh doanh: Loi nhuan thu duge tit hoat déng san xudt kinh doanh theo ding chtic nang cia doanh nghiép bao gém cA Idi nhuan vé hoat déng tai chinh nhu gi nhuan thu duge yé nghiép vu lién doanh, cho vay, dau tu cdc ching khodn trén thi trudng v.v... + Lyi nhu@n khde: Chinh 1a Igi nhufn b&t thutng nhu thu duge cdc khodn ng truéc day khéng ddi duge, tai san déi thita ty nhién, Idi nhuén vé thanh ly, nhugng bén TSCD, gid tri cde vat tu, tai sdn thita trong san xuét, thu tir ban ban quyén phat minh, sang ché v.v... 2. Can ev vao quyén chiém hau Toan bd Igi nhugn cia doanh nghiép duge chia lam hai loai: Loi nhu@n truéc thué va Igi nhugn sau thué.212 Chugng 10: Hoach dinh Igi nhuan doanh nghiép + Loi nhudn trude thué: La téng Igi nhugn ma doanh nghiép dat duge trong ky bao gém lgi nhufn hoat déng sdn xuét kinh doanh va loi nhufn khée, + Loi nhudn sau thué (cdn goi 1a 1ai rdng): Loi nhugn cdn Jai sau khi nop thué thu nhép doanh nghiép-cho nha suse. 3. Can ew vao yéu cdu quan tri + Loi nhudn truéc lai, truée thué (EBIT — Earning Before Interest and Tax): Thé hién s6 lai c6 duge do hoat dong kinh doanh chua tinh dén | yéu t6 lai vay va thué thu nh4p doanh nghiép.. + Loi nhuén kink doanh: Day 1a 86 thue lai vé kinh doanh cia doanh nghiép. Pin = EBIT - 1 = EBT Py: Loi nhuan bén hang — I¢i nhugn thu duge do tiéd thy hang héa ma cé. I: Lai vay phai tra trong ky. + Thu nhdp mét cb phiéu (EPS — Earning Per Share): EPS = ae S.p: SS lugng ¢é, phiéu thutmg dang luu hanh. c- CAC CHi TIKU PHAN TiCH, DANH GIA LGI NHUAN 1. Téng mic Idi nhugn a. Loi nhugn truée thus Tuy doanh nghiép dau tu vén vao nhiéu linh vyc khdéc nhau nhung nhin chung lgi nhugn doanh nghiép c6 thé tinh bing cdng thie téng quét pau day: P=DT- TCP DT: Doanh thu thudn. Bao gém doanh thu thudn cia cdc hoat.déng san xudt kinh doanh va cdc hoat dong khée. TCP: Téng chi phi gin lién dén viéc tao ra doanh thu trong ky.Chuong 10: Hoach dinh lgi nhudn doanh nghiép 213 b. Loi nhuGn sau thué (lai rong) Pr=P(1-t)=P-T, t’: Thué suat thué thu nhép doanh nghiép phai nép. T,: Thué thu nhap doanh nghiép. 2. Ty sudt lgi nhuan a. T§ sudt igi nhugn ban hang Chi tiéu nay cho biét trong 100 déng doanh thu thudn cé duge bao ; nhiéu déng I¢i nhugn. P, : Pi, = tbh a Céch tinh nhu sau: P',, DT Pyn: Téng Igi nhuan ban hang. DT: Doanh thu bén hang thudn. b. Ty sudt igi nhuén vén kinh doanh Chi tiéu nay cho biét trong 100 déng vén kinh doanh cé duge bao nhiéu déng gi nhugn. N6i céch khée, chi tiéu nay cho thy duge mite sinh 1di cia tién von. ‘ a) Vv P: Téng li nhudn trong ky. V:: Von kinh doanh binh quan trong ky. ce. T} sudt loi nhuGn vin chit sé hitu Chi tiéu nay cho biét trong 100 déng von chii sé hitu bé ra thu duge bao nhiéu déng Ici nhudn rdng. Céch tinh nhu sau: P', Cfch tinh nhv sau: P'y, == Ven © Trong phan tich tai chinh c6 thé thay Psy bang EBIT dé biét trong 100 déng doanh thu cé bao nhiéu déng Igi nhugn. ® Tit 36 c6 thé la lai rong.214 Chuong 10: Hoach dinh Igi nhuan doanh nghiép Van: Von chi sé hit binh quan trong ky. P,: Lai rdng (li sau thug) trong ky. D- PHAN PHOI LOi NHUAN 1. Chinh séch phn phdi Idi nhugn So dé phan phéi Igi nhugn Lei nhudn hoat dong kinh doanh Tay theo timg loai hinh doanh nghiép va mic Igi nhuén dat duge ma viéc phan phéi'Igi nhugn cia doanh nghigp cé khéc nhau, Nhung nhin chung, Idi nhu4n cia doanh nghiép duge phén phéi nhuw sau: - N6p thué thu nh4p cho nha nuéc theo ty 16 qui dinh.Chutong 10: Hogch dinh Igi nhuda doanh nghigp 216 - Ba dap cdc khoan 18 eda nim truée khong duge tinh trir vao Igi nhugn truée thué. ~ Bu dap cdc khoan chi khéng duge tinh vao chi phi. - L&p cdc quy doanh nghiép: * Quy dau tu phat trién. > Quy dy phong tai chinh. Quy khen thuéng — phic Igi. - Chia lai cho chi sé hiu. - Bé sung von dé tai ddu tu. Déi véi cdc cong ty c6é phan hodec cong ty lién doanh, lai rdng (lai con lai sau khi n6p thué thu nh4p doanh nghiép) mot phn ding dé phan phéi cho chi sé hitu (mute phan phéi nay phy thugc vao nhiéu yéu t6 nh cong ty mdi thanh lap hay thanh lap da léu, miic lai rong dat duge trong ky va xu huéng tuong lai, nhu cdu thanh to4n cho khdch hang, nhu cdu tai trg cho céc dy én ddu tu méi v.v...) phan cdn lai dé dy trit nhim tai trg cho nhu cdu vén tang lén ho&c dé phdng suf bat én Igi nhudn, trong tutong lai... Nhin ching, viéc phan phéi lgi nhuan sau thué céc doanh nghiép nhu thé nao 1a phu thudc vao ¥ muén cia chi sd hifu va yéu cdu phat trién doanh nghiép trong tuong lai. Trong céng ty cé phan, thudng cé nhiéu chinh séch phn‘ phéi lai rong khée nhau. Chinh séch phan chia Igi tc cd phdn &n djnh mite chia Igi téc c6: phan cho cé déng va phan Igi nhuén giff lai dé tai ddu tu mé rong san xudt. Co cau phan chia lgi nhugn c6 nhing mi lién hé rat chat ché, trong truéng hgp phan Igi nhufn gif lai cao sé lam gidm nhu cdu huy déng vén tix bén ngoai cia doanh nghiép va lam gidm ty 1é rii ro cho doanh nghiép, déng thoi tiét kigm thué thu nhép cho ede cd dong. Mat khéc, chinh sach phan chia lgi tte cd phén c6 nhimg tac dong dn gid tri cia doanh nghiép. Tai cic nude phét trién, da cé nhiéu.cong trinh nghién cifu vé van dé nay va nhimg két lugn duge dua ra r&t khéc nhau. Mét sé nba ly thuyét va thye hanh cho ring chinh séch phén chia Igi te cé phdn khong anh huéng dén gid tri cia doanh nghiép. Nhung cé nhiéu hoe gid khéng déng ¥ véi két luan nay va s6 nay-chia thanh ohiéu nhém. Nhém thit nhét cho ring mic tra loi tie cé phén cho c6 dong cao216 Chung 10: Hoach dinh Igi nhugn doanh nghigp | lam tang’ gid tri cia doanh nghiép va nguoc lai, nhém thi hai qué quyét ring mic chia Igi tiie cé phdn cao lam gidm gid tri cia doanh nghiép. Nh6m khéc lai cho ring chinh sdéch phan phéi cd tic hoan toan khong lam anh huéng dén gid tri cia doanh nghiép. Théng thutng chinh séch ph4n phéi cf tic 6 cdc cong y c6 phén nhu sau: Lai rong, cf tite Lai rong C6 tite (Chinh séch A) Chinh séch B Nam ‘ 7 Nhu. vay, chinh s4ch c6 ttc quyét dinh mite phén phéi e6 tite cho 6 déng va phan Igi nhugn dy tr&. Loi nhugn. dy tit 1a nguén von déng ké dé tai trg cho nhu cdu tang von, dim bdo cho gid sti dung von &.miie téi thiéu. Cé tec cao 1a diéu mong dgi cia céc,cé déng. Tuy nhién, néu cf tie cao c6 nghia 1a Igi nhugn dy trit thép do a6 tang truéng thap lam cho gid 8 phiéu va Igi nhugn tuong lai th&p. Vi vay, trong quan. tri tai chinh ddi héi phai xdc lap ty 16 phan phéi lgi nhufén hop ly nb khéng ngitng nang cao gid trj cla doanh nghiép. <= + : 2. Qée nhan té anh huéng 4&n chinh séch phan phéi a. Céc han ché phap lp Hau hét ede, quéc gia déu,cé luat didu tiét chi tra 6 tite cha mot doanh nghiép dang ky hoat déng & quéc gia d6. Vé co ban, lugt nay quy dinh nhu sau: ~ Khong thé ding von céa doanh nghiép 6 chi tra c6 téc. Han ché nay goi 14 han ché suy yéu von. | - GS tde phil duge chi tra tigi nbuSa roag hign tei va af lly ki trong “. thdi gian qua. Han ché nay duge goi 1A han ché Igi-nhugn rong, ddi héi m§t doanh nghiép phai cé6 phét sinh Igi nhogn truée khi duye phép chi: tra: 6. tue bimg'tién. Didu nay ngéin can cd4crchi sé hituChuong 10: Hoach dinh Igi nhugn doanh nghiép 217 thudng rét ddu tu ban ddu cia ho va lam suy yéu vj thé an toan cia cdc chi ng cia doanh nghiép. - Khéng thé chi tra cé tic khi doanh nghiép mét kha nang thanh todn. Han ché thi ba nay duge goi 1a han ché mat kha nang thanh todn, quy dinh ring mét cong ty m&t kha nang thanh todn cé thé khong chi tra cd tic bing tién. Khi m6t cong ty m&t kha nang thanh todn, ng nhiéu hon tai san, chi tra cé ttc sé cdn trd cdc tréi quyén uu tién cia cde chi ng déi véi tai sin cia doanh nghiép va vi v4y bj, ngan céim. Ba han ché nay téc dong dén nhiéu céng ty khdée nhau theo cdc c&ch khéc nhau. Céc doanh nighiép méi, hay céc doanh nghiép nhé c6 loi nhuén git lai tich liy t6i thiéu, hdu nhu déu chju anh hudng lén cia cdc han ché phép ly nay khi &n dinh chinh sdch cé tic cha minh. Trong khi cdc cong ty néi ting, ving vang vdi thanh qua sinh lgi trong qué khit va cdc tai khodn Igi nhudn gid lai lén, it khi bi tée dong cia céc han ché phap ly trén. b. Cée anh huéng cia thué C4 nh4n cdc c6 déng phai nép thué thu nhap trén phan loi tic cd phén ma ho duge huéng. Thué suét cia gi tite cé phan cing bing vdi thué suét cia cdc khodn thu nhap thong thudng. Nhung néu bang cach t4i ddu tu Igi nhugn, cdc cf déng c6 thé hodn nép thué thu nhép, béi ho chi phai n6p thu khi nh4n duge nhdng khodn thu nhdp thye té. Hon nifa, c4c nha dau tu c6 thé diéu chinh thu nhap cia ho théng qua tai dau tu. Do 6, thué ‘sudt thye cia nhing khodn thu nhép duge téi déu tu thudng th&p hon 1a chia cho cé déng, béi cdc chinh phd thudng cé chinh sAch khuyén khfch ddu tu. Trong khi cdc yéu t6 néi trén c6 xu huéng khuyén khich céc doanh nghiép git lai igi nhu§n thi cdc quy dinh cia co quan thué lai cé mét tée dong nguge lai. Vé co ban, quy dinh nay ngin céim cdc doanh nghiép git lai mt lugng lgi nhudn qué cao dé bdo vé cdc cé déng khéi chi tra thué trén phdn cf tic nhan duge. Chi tra c6 tiie duge coi 1a thu nh4p chiu thué. N&u mot doanh nghiép quyét djnh gift lai m6t lvgng Igi nhuén nhAm cung c&p tang truéng va tang gid vén tuong lai cho cdc nha dau tu, cdc nha ddu tu sé khong chiu thué cho dén khi ban cdc.cé phdn cia minh. Nhung néu nhu co quan thué két lu4n ring doanh nghiép da tich lay du thita Igi nhugn thi doanh nghiép phai chiu mét khodn thué phat rét nang trén phan thu nh&p nay.218 Chung 10: Hoach dinh Igi nhufn doanh nghiép ec. Cée anh huéng cia kha nang thanh khodn Chi tra cé tic 1a cdc dong tién chi ra. Vi vay, kha nang thanh khoan cia doanh nghiép cang lén, doanh nghiép cang c6 kha nang chi tra nhiéu cé tic. Ngay cé khi m6t doanh nghiép c6 mt thanh tich qué khi tdi du tu Igi nhugn cao, dua dén mét s6 du loi nhuan gift lai 1én, c6 thé doanh nghiép nay khéng c6 kha nang chi tra cé tite néu khong c6 di \ tai sdm c6 tinh thanh khodn cao, nhét 1a tién mat. Khé nang thanh khodn thudng tré thanh mét van dé trong giai doan kinh doanh suy yéu dai han, khi cA Igi nhugn va dong tién déu sut gidm. Céc doanh nghiép tang. truéng nhanh chéng c6 nhiéu co héi dau tu sinh Igi cing thutng thay kh6 khi phdi vita duy tri di thanh khoan chi tra e6 tie cing mot lic. d. Kha nang vay ng va tiép cGn cée thi trudng vén Kha nang thanh khodn rét cdn thiét cho doanh nghiép vi mét 36 ly do. Cy thé, n6 bdo vé hitu hiéu cho doanh nghiép trong truéng hgp khing hoang tai chinh. N6 cing cung cfp cho doanh nghiép mét kha nang linh hoat cdn thiét dé tan dung cdc co hoi ddu tu va tai chinh bét thutmg. Tuy nhién, cdn c6 nhiéu cdéch khéc dé dat duge kha nang linh hoat va an toan nay. Thi dy, cée céng ty thuéng lap cdc han mic tin dyng va théa thugn tin dung tudn boan véi cdc ngan hang, cho phép ho vay tién g&p (véi thai han bdo truéc. ng&n). Céc doanh nghiép 16n c6 uy tin thudng cé6 thé di true tiép vao cdc thi trudng tin dung bing mét phat hanh tréi phiéu hay ban thuong phiéu, doanh nghiép cang cé nhiéu tip can véi cdc ngudn von bén ngoai, cang c6 nhiéu kha nang chi trd cf tic. e. On dinh thu nhép Hau hét cfc doanh nghiép 16n, c6 cé phan duge ndm gitt rong rai thutmg do dy d6i véi viéc ha thép chi tra cd tic, ngay cd nhimg lic gap | khé khin nghiém trong vé tai chinh. Vi vay, m$t doanh nghigp c6 lich st | Igi nhuan én djnh thutng sin ldog chi tré of tue cao hon mot doanh nghiép cé thu nh4p khong én djnh. Mét doanh nghiép c6 céc dong tién tuong déi én dinh qua nhidu né&m c6 thé ty tin vé tuong lai hon va thuéng phan 4nh sy tin tuéng nay | trong viée chi tra cé tiie cao hon. f. Trién vong tang truéng Mét_doanh nghiép ting truéng nhanh thudng cé mét nhu cdu von lén dé tai-trg cdc co hdi déu tu h&p dén cia minh. Thay vi chi tra of tic nhigu va sau 46 of ging bén c6 phén mdi dé huy dong v6n of phdn cin