Fizyoloji Laboratuvar Dersi

İdrar Analizi
• İdrar analizi klinik tanıda normal ve patolojik durumların
belirlenmeleri için önemlidir.
• İdrarla vücu:an a;lan bazı maddelerin;
– azalması,
– artması,
– hiç bulunmaması,
– İdrarda var olması,
patolojik olguların idrarda belirlenmesi tanı ve tedavinin
izlenmesinde çok yararlıdır.
 İdrarın Fiziksel Analizi
İdrarın rengi
• Normal idrarın rengi sarının tonları şeklinde olabilir.
• Günlük alınan sıvı miktarına göre açık-koyu sarı arasında
değişir.
• Sarı tonları haricinde patolojik olarak
– eritrosit veya hemoglobinden dolayı kırmızı,
– miyoglobinden dolayı kırmızı-kahverengi renkte,
– melaninden dolayı siyah renkte görülebilir.

• Renk değişiklikleri bir hastalık sürecinin sonucu olabilir, veya çeşitli

ilaçlar veya belirli gıdaları yeme sonucunda olabilir.
 İdrarın Fiziksel Analizi
İdrarın berrak olması
• Normal idrar berrakEr.

• Bulanıklığa neden olan ancak normal sayılan maddeler mukus,

sperm ve prostaGk sıvı, deriden bulaşan hücreler, normal idrar
kristalleri ve vücut losyonları ve tozları gibi bulaşıklardır.

• Eritrositler, lökositler veya bakteriler gibi idrarı bulanık

yapabilen diğer maddeler, dikkat gerekGren bir durumu
gösterir.
 İdrarın Fiziksel Analizi

İdrarın kokusu
• İdrarın kendine has bir kokusu vardır.
– Meyve kokusu Diabetes Mellitus’u;
– Amonyak kokusu bakteriyal enfeksiyonu
– Fare veya küf kokusu fenilketonüriyi ve
– ekşime kokusu Crozinemiyi akla geCrmelidir.

İdrar Volümü
24 saatlik idrar miktarının 500 ml’den az ve 2000 ml’den fazla olması
patolojik olarak kabul edilir.
– İdrar miktarı >2500 ml/24 saat ise poliüri
– 50-400 ml/24 saat ise oligüri
– <50 ml/24 saat ise anüri olarak adlandırılır.
 İdrarın Kimyasal Analizi

İdrar stripleri; sellüloz kağıdına emdirilmiş

araş3rılacak analize özgü reak7fleri içeren özel
çubuklardır.

1. Strip idrar içerisine daldırılır.

2. 60 -120 sn arası beklenir.
3. Stripteki fazla idrar kuru bir pamukla alınır.
4. Skaladaki renklerle karşılaş3rma yapılarak
okuma gerçekleş7rilir.
Dansite-özgül ağırlık
• Böbreğin idrarı konsantre etme yeteneğini gösterir.
• Normal yeCşkin insanlarda idrar dansitesi, 1015 – 1025 arasında değişir.
• Diabetes mellitusta idrar miktarı bol, dansite ise glukozdan dolayı yüksekCr.
Diabetes insipitusta idrar miktarı çok fazla, dansite ise çok düşüktür.

Asidite-- pH
Normal bir idrarın pH’sı 4,5 - 8 arasında değişir.
• Protein diye7, • Alkaloz
• Dehidratasyon • şiddetli kusmalar
• Uyku • kronik yetmezlik
• Açlık • bol sebzeli diyet
• diyare de idrar reaksiyonu asidik.r. • idrar yolu enfeksiyonunda idrar reaksiyonu
alkalidir.
Lökosit
• Üriner enfeksiyonunun belirtecidir.
Nitrit
• Nitrit normal koşullarda idrarda bulunmaz.
• İdrarda nitri;n pozi;f olması, bakteriyel bir enfeksiyon varlığını gösterir.
Kan
• idrarda kan görülmesi hematüri olarak ifade edilir.
• Böbrek hastalığı ve ya enfeksiyon durumu olabilir.
Glukoz
• İdrarda glukoz saptanması Diyabet göstergesidir.
Keton
• Diyabet göstergesidir.
Bilirubin
• İdrarda bilirubin Hkanma sarılığı ya da
karaciğer hastalığı göstergesidir.
Protein
• Az miktarda protein normaldir.
• Büyük miktarda protein bulunması
böbrek hastalığı göstergesidir.
 Kaynaklar
1- İdrarın Fiziksel Ve Kimyasal Analizi- Tıbbi Labotaruvar MEB Ders notu
2- Klinik Anla3mlı Tıbbi Fizyoloji Kitabı - Halis Köylü
3- Prof. Dr. Dildar Konukoğlu İdrar Analizi Ders notu
4- www.google.com