CÔNG TÁC XÂY DỰNG LỰC LƯỢNG VÀ HUẤN LUYỆN PHÒNG CHÁY CHỮA CHÁY TRÊN TÀU

Quy định và tiêu chuẩn quốc tế liên quan đến công tác xây dựng lực lượng và huấn luyện phòng cháy chữa cháy trên
tàu biển chủ yếu được đề xuất và quản lý bởi Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO). Dưới đây là một số tài liệu chính
trong lĩnh vực này:

• SOLAS (International Convention for the Safety of Life at Sea)

• FSS Code (Fire Safety Systems Code)

• STCW Convention (International Convention on Standards of Training, Certification and Watchkeeping for
Seafarers)

• Maritime Labour Convention (MLC):

• Những tài liệu này đều đóng vai trò quan trọng trong việc định hình và quản lý các tiêu chuẩn quốc tế liên
quan đến phòng cháy chữa cháy trên tàu biển.

Công tác xây dựng lực lượng và huấn luyện phòng cháy chữa cháy trên tàu dựa vào SOLAS74 đặc biệt là
SOLAS Chapter II-2

1 Yêu cầu phòng cháy chữa cháy: SOLAS 74 đặt ra các tiêu chuẩn về phòng cháy chữa cháy trên tàu, bao gồm cung
cấp các thiết bị phòng cháy chữa cháy và hệ thống cứu hỏa.

2 Xây dựng lực lượng: Mọi tàu phải có lực lượng phòng cháy chữa cháy đủ số lượng và được đào tạo, đảm bảo sự
sẵn sàng trong trường hợp sự cố.

3 Đào tạo và huấn luyện: SOLAS 74 đề cập đến việc cung cấp đào tạo cơ bản và nâng cao cho lực lượng phòng cháy
chữa cháy, bao gồm cách sử dụng thiết bị và phản ứng trong tình huống khẩn cấp.

4 Duy trì và kiểm tra: Cần duy trì kỹ năng và kiến thức thông qua các khóa đào tạo liên tục và kiểm tra định kỳ, đảm
bảo sự sẵn sàng và hiệu quả trong phòng cháy chữa cháy

STCW-78 định rõ công tác xây dựng lực lượng và huấn luyện phòng cháy chữa cháy trên tàu:

1 Yêu cầu đào tạo cơ bản: Tất cả nhân viên trên tàu, kể cả lực lượng phòng cháy chữa cháy, phải được đào tạo về cơ
bản về phòng cháy.

2 Đào tạo nâng cao: Các lãnh đạo trong lực lượng phòng cháy chữa cháy cần đào tạo về quản lý sự cố và sử dụng
thiết bị phức tạp.

3 Xây dựng lực lượng: Mọi tàu phải có đủ lực lượng và họ phải được đào tạo để đảm bảo sự an toàn trên tàu.

4 Duy trì kỹ năng và kiến thức: Các nhân viên phải tham gia vào các khóa đào tạo liên tục để duy trì kỹ năng và kiến
thức của họ.

5 Thực hành và kiểm tra: Cần tổ chức các buổi thực hành và kiểm tra định kỳ để đảm bảo sự sẵn sàng trong trường
hợp khẩn cấp.Yêu cầu đào tạo cơ bản: Tất cả nhân viên trên tàu, kể cả lực lượng phòng cháy chữa cháy, phải được
đào tạo về cơ bản về phòng cháy.

Hai công ước quốc tế quan trọng trong lĩnh vực hàng hải, tuy nhiên, chúng có những khác biệt đáng chú ý về
công tác xây dựng lực lượng và huấn luyện phòng cháy chữa cháy trên tàu:
1 Phạm vi và mục tiêu:

SOLAS 74: Tập trung chủ yếu vào việc đảm bảo an toàn hàng hải, bao gồm cả phòng cháy chữa cháy trên tàu để
ngăn chặn sự cố có thể gây nguy hiểm đối với cuộc sống trên biển và môi trường biển.

STCW 78: Tập trung vào việc đảm bảo nhân viên trên tàu được đào tạo, chứng chỉ và giám sát một cách đầy đủ và
hiệu quả để thực hiện các nhiệm vụ của họ một cách an toàn và chuyên nghiệp, bao gồm cả lực lượng phòng cháy
chữa cháy.

2 Nội dung cụ thể:

SOLAS 74: Chứa các quy định liên quan đến phòng cháy chữa cháy trên tàu, bao gồm yêu cầu về thiết bị phòng
cháy chữa cháy và hệ thống cứu hỏa.

STCW 78: Quy định về đào tạo, chứng chỉ và giám sát nhân viên trên tàu, bao gồm cả lực lượng phòng cháy chữa
cháy, để đảm bảo họ có đủ kỹ năng và kiến thức để thực hiện công việc của mình một cách an toàn và chuyên
nghiệp.

3 Tiêu chuẩn đào tạo và chứng chỉ:

• SOLAS 74: Cung cấp các tiêu chuẩn về việc đào tạo và chứng chỉ cho các nhân viên phòng cháy chữa
cháy, nhưng không cung cấp chi tiết cụ thể về nội dung hoặc quy trình đào tạo.

• STCW 78: Cung cấp các tiêu chuẩn cụ thể về nội dung và quy trình đào tạo cho các nhân viên trên tàu, bao
gồm cả lực lượng phòng cháy chữa cháy, cũng như yêu cầu về chứng chỉ và cập nhật định kỳ.

4 Phạm vi ứng dụng:

• SOLAS 74: Áp dụng rộng rãi cho tất cả các tàu thương mại vận tải hàng hóa và hành khách trên biển toàn
cầu.

• STCW 78: Áp dụng cho tất cả các nhân viên trên tàu thương mại, bao gồm cả tàu hàng và tàu hành khách,
nhằm đảm bảo an toàn và chất lượng trong hoạt động hàng hải.

• Tóm lại, SOLAS 74 và STCW 78 đều có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn và an ninh trên
biển, nhưng chúng có phạm vi và mục tiêu khác nhau trong vấn đề xây dựng lực lượng và huấn luyện
phòng cháy chữa cháy trên tàu

Công tác xây dựng lực lượng và huấn luyện phòng cháy chữa cháy trên tàu theo tiêu chuẩn và quy định của Việt
Nam:

1 Luật hàng hải của Việt Nam:

• Luật hàng hải (Số: 11/2017/QH14) quy định về trách nhiệm của các tàu và tổ chức hàng hải trong việc bảo
đảm an toàn hàng hải và phòng cháy chữa cháy trên biển.

• Theo đó, các tàu phải tuân thủ các quy định về xây dựng lực lượng phòng cháy chữa cháy và cung cấp đầy
đủ trang thiết bị, đồng thời đảm bảo rằng nhân viên được đào tạo đúng cách về phòng cháy chữa cháy.

2 Quy định của Tổng cục Hàng hải Việt Nam:

• Tổng cục Hàng hải thường ban hành các Quy định hoặc Thông tư cụ thể về phòng cháy chữa cháy trên tàu,
bao gồm cả yêu cầu về đào tạo và xây dựng lực lượng.

• Các văn bản này có thể chi tiết hóa về số lượng và cấp bậc của nhân viên phòng cháy chữa cháy, cũng như
nội dung và thời lượng của các khóa đào tạo.
3 Tiêu chuẩn kỹ thuật của Việt Nam:

• Tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan đến hệ thống phòng cháy chữa cháy trên tàu thường được quy định trong các
văn bản của Tổng cục Hàng hải, nhưng cũng có thể có các tiêu chuẩn kỹ thuật cụ thể khác từ các tổ chức
chuyên ngành khác.

• Những tiêu chuẩn này bao gồm các yêu cầu về thiết bị, vật liệu và kỹ thuật lắp đặt, bảo dưỡng cho hệ thống
phòng cháy chữa cháy trên tàu.

4 Hướng dẫn và quy định từ các tổ chức quản lý và sở hữu tàu:

• Các tổ chức quản lý và sở hữu tàu thường có các quy định và hướng dẫn riêng về công tác phòng cháy chữa
cháy trên tàu, phù hợp với tiêu chuẩn và quy định của pháp luật và các cơ quan quản lý.

• Các hướng dẫn này có thể bao gồm quy trình cụ thể, bài kiểm tra định kỳ, và biện pháp nhằm nâng cao
năng lực và kiến thức của lực lượng phòng cháy chữa cháy.

5 Các chương trình đào tạo hàng hải tại Việt Nam:

• Các trường đào tạo hàng hải như Trường Đại học giao thông vận tải HCM ,Hàng hải Việt Nam thường có
các chương trình đào tạo về phòng cháy chữa cháy trên tàu, bao gồm cả khóa học cơ bản và nâng cao.

• Những chương trình này cung cấp kiến thức về lý thuyết và thực hành, đảm bảo rằng sinh viên có đủ kỹ
năng để tham gia vào lực lượng phòng cháy chữa cháy trên tàu một cách hiệu quả.

Lực lượng phòng cháy chữa cháy trên tàu thường có số lượng thành viên khác nhau tùy thuộc vào kích thước và loại
tàu. Tuy nhiên, một đội phòng cháy chữa cháy tiêu biểu trên tàu có thể bao gồm các thành viên sau:

1 Trưởng đội (Team Leader)

2 Trưởng đội phòng cháy chữa cháy

3 Đội viên

4 Nhân viên hỗ trợ bổ sung

1 Trưởng đội (Team Leader)

• Chịu trách nhiệm về tổ chức tổng thể và lãnh đạo của đội phòng cháy chữa cháy. Vai trò này thường được
giao cho một sĩ quan cấp cao hoặc thành viên thủy thủ đoàn có kinh nghiệm và đào tạo rộng rãi về các thủ
tục an toàn phòng cháy

• Lập kế hoạch và phân công nhiệm vụ cho lực lượng phòng cháy chữa cháy trên tàu.

• Giám sát và đánh giá hiệu suất của lực lượng trong việc thực hiện các nhiệm vụ.

• Quản lý và duy trì trang thiết bị và nguồn lực cần thiết cho hoạt động phòng cháy chữa cháy.

• Thực hiện các cuộc tập trận và thực hành định kỳ để duy trì và nâng cao sự sẵn sàng của lực lượng.

• Đào tạo và huấn luyện lực lượng về các kỹ năng và quy trình an toàn.

2 Trưởng đội phòng cháy chữa cháy

• Hỗ trợ trưởng đội và đảm nhận vai trò điều hành các hoạt động phòng cháy chữa cháy trong trường hợp
khẩn cấp. Họ đảm bảo rằng các thành viên đội được trang bị và đào tạo đúng cách để xử lý các sự cố về
cháy hiệu quả.
 • Điều phối và giám sát các đội viên trong việc thực hiện nhiệm vụ phòng cháy chữa cháy hàng ngày.

• Kiểm tra và bảo dưỡng thiết bị phòng cháy chữa cháy định kỳ, bao gồm cả các thiết bị cứu hỏa và hệ thống
cảnh báo.

• Đào tạo và hướng dẫn đội viên mới về các quy trình và kỹ năng cần thiết để thực hiện các nhiệm vụ phòng
cháy chữa cháy.

• Thực hiện các biện pháp phòng cháy chữa cháy khẩn cấp khi cần thiết, bao gồm cả việc đưa ra quyết định
và chỉ đạo trong tình huống khẩn cấp.

3 Đội viên

• Đây là những người chữa cháy tham gia tích cực vào các hoạt động chữa cháy. Họ được đào tạo về các kỹ
thuật dập lửa, sử dụng thiết bị phòng cháy chữa cháy và các thủ tục phản ứng khẩn cấp. Số lượng thành
viên đội có thể thay đổi tùy thuộc vào kích thước và yêu cầu của tàu, nhưng thường có đủ số lượng để xử lý
các nhiệm vụ phòng cháy chữa cháy hiệu quả.

• Thực hiện các nhiệm vụ phòng cháy chữa cháy theo hướng dẫn của trưởng đội hoặc trưởng đội phòng cháy
chữa cháy.

• Tham gia vào các cuộc tập trận và thực hành định kỳ để duy trì và nâng cao kỹ năng và sự sẵn sàng.

• Tham gia vào việc kiểm tra và bảo dưỡng thiết bị phòng cháy chữa cháy, báo cáo bất kỳ sự cố hoặc hỏng
hóc nào đến trưởng đội hoặc trưởng đội phòng cháy chữa cháy

4 Nhân viên hỗ trợ bổ sung

• Tùy thuộc vào kích thước của tàu và quy định, có thể có thêm nhân viên hỗ trợ như nhân viên y tế, kỹ sư
hoặc các thành viên thủy thủ đoàn khác được đào tạo về các thủ tục an toàn phòng cháy. Họ có thể hỗ trợ
đội phòng cháy chữa cháy trong các tình huống khẩn cấp hoặc cung cấp hỗ trợ trong các nhiệm vụ khác
theo nhu cầu.

Chương Trình Huấn Luyện Cơ Bản:

• Mục Tiêu: Chương trình này nhằm cung cấp kiến thức và kỹ năng cơ bản về phòng cháy chữa cháy cho các
thành viên mới tham gia vào đội phòng cháy chữa cháy trên tàu.

• Nội Dung: Bao gồm các chủ đề như lý thuyết về cháy và cách phòng cháy, sử dụng và bảo dưỡng thiết bị
phòng cháy chữa cháy, kỹ năng dập lửa cơ bản, kỹ năng di tản và cứu hộ, quy trình an toàn, và các quy định
pháp luật liên quan.

• Thực Hành: Chương trình này thường kết hợp lý thuyết với các buổi thực hành trên thực địa hoặc bằng mô
phỏng để đảm bảo các thành viên có cơ hội áp dụng những kiến thức và kỹ năng đã học vào thực tế.

Chương Trình Huấn Luyện Nâng Cao :

• Mục Tiêu: Chương trình này nhằm cung cấp kiến thức và kỹ năng nâng cao, đào tạo thêm về phòng cháy
chữa cháy cho các thành viên trong đội phòng cháy chữa cháy trên tàu, bao gồm cả việc cập nhật các kỹ
thuật mới nhất và thực hành kỹ năng trong các tình huống phức tạp.

• Nội Dung: Bao gồm các chủ đề như kỹ thuật dập lửa nâng cao, quản lý sự cố, tái cháy, cứu hộ trong điều
kiện khẩn cấp, và cập nhật kiến thức về thiết bị phòng cháy chữa cháy mới nhất.
 • Thực Hành: Chương trình này thường tập trung vào các buổi thực hành trên thực địa, sử dụng kịch bản
phức tạp và mô phỏng tình huống để đảm bảo các thành viên có cơ hội áp dụng và cải thiện kỹ năng của
mình trong các tình huống thực tế

Các kỹ năng và kiến thức cần thiết

1 Kiến Thức Về Lý Thuyết Cháy:

• Hiểu biết về nguyên nhân và quá trình phát triển của đám cháy.

• Nhận biết các loại chất cháy và phản ứng hóa học trong quá trình cháy.

• Hiểu về các nguy cơ và hậu quả của đám cháy trên tàu.

2 Kỹ Năng Sử Dụng Thiết Bị Phòng Cháy Chữa Cháy:

• Sử dụng các loại bình chữa cháy (CO2, bột, nước) và thiết bị cứu hỏa một cách hiệu quả và an toàn.

• Kiểm tra, bảo dưỡng và vận hành các thiết bị phòng cháy chữa cháy định kỳ.

3 Kỹ Năng Dập Lửa:

• Áp dụng các phương pháp dập lửa đúng cách cho từng loại đám cháy (nước, bột, CO2).

• Hiểu biết về kỹ thuật dập lửa mà không gây nguy hiểm cho bản thân và người khác.

Vai trò thực hành và mô phỏng huấn luyện

Thực hành và mô phỏng đóng vai trò quan trọng trong quá trình huấn luyện, không chỉ trong lĩnh vực phòng cháy
chữa cháy trên tàu mà còn trong nhiều lĩnh vực khác. Dưới đây là một số điểm quan trọng về vai trò của thực hành
và mô phỏng trong quá trình huấn luyện:

1 Tăng cường kỹ năng thực hành: Thực hành cung cấp cơ hội cho học viên để thực sự tiếp xúc và thực hành các kỹ
năng một cách thực tế. Điều này giúp cải thiện sự chắc chắn và kỹ năng của họ trong việc xử lý các tình huống thực
tế, bao gồm cả trong những tình huống khẩn cấp.

2 Tạo ra một môi trường thực tế: Mô phỏng cho phép tạo ra một môi trường gần giống với thực tế mà không gây
nguy hiểm cho người tham gia. Điều này giúp học viên làm quen với các tình huống khẩn cấp và học cách ứng phó
một cách hiệu quả mà không phải đối mặt với nguy cơ thực sự.

3 Kiểm tra và đánh giá: Thực hành và mô phỏng cung cấp cơ hội để kiểm tra và đánh giá kỹ năng của học viên. Qua
việc quan sát và phản hồi từ giáo viên hoặc người đánh giá, học viên có thể nhận ra các điểm mạnh và điểm yếu của
mình và cải thiện từ đó.

4 Xây dựng tinh thần đồng đội: Thực hành và mô phỏng thường được thực hiện nhóm, điều này giúp tạo ra một tinh
thần đồng đội mạnh mẽ. Học viên học được cách làm việc cùng nhau, trao đổi thông tin và hỗ trợ lẫn nhau trong quá
trình giải quyết vấn đề.

5 Nâng cao sự tự tin: Thực hành và mô phỏng giúp tăng cường sự tự tin cho học viên khi họ thấy mình có khả năng
xử lý tình huống khẩn cấp một cách hiệu quả. Sự tự tin này là yếu tố quan trọng trong việc đảm bảo hành động quyết
định đúng đắn trong các tình huống thực tế.

Đánh giá quy trình đánh giá kỹ năng và kiến thức

Dưới đây là một số phương pháp và quy trình đánh giá phù hợp:
 • Kiểm tra kiến thức về PCCc

• Thực hành và mô phỏng tình huống PCCC

• Đánh giá hiệu suất trong các kỹ năng cụ thể

• Phản hồi từ đồng nghiệp và cấp quản lý

• Đánh giá định kỳ và liên tục:

• Quy trình đánh giá cần được thiết kế để đảm bảo tính công bằng, minh bạch và đáng tin cậy. Nó cũng nên
được tích hợp vào quy trình huấn luyện và phát triển để đảm bảo rằng nhân viên được hỗ trợ và khuyến
khích để phát triển kỹ năng và kiến thức của mình trong lĩnh vực PCCC trên tàu.

• Thực hành định kỳ và diễn tập thực tế

• Tham gia vào các khóa học và buổi tập huấn tiếp theo

• Tham gia vào các diễn tập và cuộc tập trận đa phương

• Tổ chức các buổi đào tạo nội bộ

• Xem xét và phản hồi: Xem xét kỹ năng của bản thân và nhận phản hồi từ đồng nghiệp, cấp trên và tự đánh
giá định kỳ

• Sử dụng công nghệ và tài nguyên trực tuyến

Tần suất diễn tập phòng cháy chữa cháy trên tàu

• Tần suất diễn tập phòng cháy chữa cháy trên tàu một lần thường được xác định bởi các quy định và hướng
dẫn của cơ quan quản lý hàng hải quốc gia và/hoặc các tiêu chuẩn quốc tế như của Tổ chức Hàng hải Quốc
tế (IMO). Tần suất này thường được quản lý và kiểm soát bởi các tổ chức vận hành tàu hoặc các đơn vị
quản lý an toàn hàng hải.

• Tuy nhiên, thông thường, diễn tập phòng cháy chữa cháy trên tàu được thực hiện định kỳ, thường là một
lần mỗi quý hoặc ít nhất một lần mỗi năm. Đôi khi, các tập đoàn hoặc tổ chức vận hành tàu có thể quy định
tần suất diễn tập thường xuyên hơn, có thể là mỗi tháng hoặc mỗi tuần, tùy thuộc vào mức độ quan trọng
của việc duy trì sự sẵn sàng và chuẩn bị cho các tình huống khẩn cấp.

• Tần suất diễn tập cũng có thể thay đổi tùy theo yếu tố như loại tàu, loại hàng hóa vận chuyển, khu vực hoạt
động, và yêu cầu cụ thể từ cơ quan quản lý hàng hải. Đối với các tàu hoạt động trong khu vực có nguy cơ
cháy cao hoặc vận chuyển hàng hóa nguy hiểm, việc diễn tập có thể được tăng cường để đảm bảo sự chuẩn
bị và phản ứng hiệu quả trong trường hợp xảy ra tình huống khẩn cấp