Դիսֆագիայի

Ներածություն

Աստղիկ Բժշկական Կենտրոն

20/1/2024

Նատալի Հալաջյան
Ronald Reagan UCLA West LA Veterans
Medical Center Affairs Medical Center
 Ո՞րն է
ամենակենտրոնական
արտահայտությունը, որը
կարող է հնչեցնել
բժշկական մասնագետը:

Չգիտեմ!
 1. Կուլ տալ
- բոլոր գործընթացները, գործառույթները և
գործողությունները, որոնք կապված են կուլ
տալու սննդի/նյութի ներմուծման հետ,
ներառյալ պատրաստումը և տեղափոխումը
ստամոկս

2. Բոլուս (մաստիկացված/
ծամած սնունդ)
- սնունդ, հեղուկ կամ նյութ, որը
տեղադրված է բերանը կուլ
տալու համար
- Պատրաստ է կուլ տալու
3. Դիսֆագիա /dɪsfe͡ɪdʒiɑ/
- Կուլ տալու դժվարություն

4. Կուլ տալու խանգարում

- դիսֆունկցիա՝ ֆիզիոլոգիական
փոփոխության արդյունք
մկանները, որոնք անհրաժեշտ են
կուլ տալու համար

● Բոլուսի շարժման հետաձգում,

երբ այն անցնում է միջից
բերանը դեպի ստամոքս
● Բոլուսի սխալ ուղղում (դեպի
շնչուղիներ)
 Դիսֆագիա ընդդեմ Կուլ տալու խանգարում
- կարող է ներառել բերանի, կոկորդի, խռչակի, կամ/և կերակրափողի
նշաններ և ախտանիշներ

– Նշան ընդդեմ ախտանիշ

Կուլ տալու
Դիսֆագիա
խանգարում
կուլ տալու կուլ տալու
դժվարություն ախտանիշ նշան դիսֆունկցիա
 Ո՞ր պոպուլյացիաներն են ազդվում
դիսֆագիայից:

Մեծահասակներ:

– Ուղեղի վնասվածք, դեգեներատիվ Երեխաներ:

հիվանդություններ, կառուցվածքային
– Վաղաժամ ծնունդ/ցածր քաշ, ուղեղային
աննորմալություններ և այլն:
կաթված, գանգուղեղային անոմալիաներ,
• Oրինակ՝ ինսուլտ, ուղեղի տրավմատիկ
վնասվածք, ամիոտրոֆիկ կողային սկլերոզ, զարգանալու ձախողում/ մանկական
Պարկինսոնի հիվանդություն, Ալցհեյմերի թերսնուցում, զարգացման խանգարում
դեմենսիա, գլխի և պարանոցի քաղցկեղ,
տրախեոստոմիա և ձայնային ծալքերի • Հաշվարկված է, որ ուղեղային կաթված
դիսֆունկցիա։ ունեցող երեխաների 85-90%-ը ինչ-որ
պահի ունենում է կուլ տալու խանգարում
– Ծերացումը նույնպես մեծ դեր է խաղում
Դիսֆագիայի
հետևանքները
Դիսֆագիայի հետևանքները
- թերսնուցում և ջրազրկում
- ասպիրացիոն թոքաբորբ
- ընդհանուր առողջության
վատթարացում
- թոքերի քրոնիկ
հիվանդություն
- խեղդում և նույնիսկ մահ
- Անտարբերություն
- հաճույքի նվազեցում
- ամոթանք և/կամ
մեկուսացում
Դիսֆագիան կարող է նաև
ավելացնել
խնամողի ծախսերն
ու բեռը և կարող է
պահանջել զգալի
ապրելակերպի
փոփոխություններ
հիվանդի և հիվանդի
ընտանիքի համար:
Նախնական
թեստի
անցկացում
 - դիսֆագիայի առկայության
հավանականությունը,
Կուլ տալու սկրինինգը
նվազագույն ինվազիվ - արդյոք հիվանդը պահանջում է
ուղեգիր՝ կուլ տալու հետագա
պրոցեդուրա է, որը թույլ գնահատման համար, և
է տալիս արագ որոշել...
- արդյոք հիվանդը պահանջում է
ուղեգիր սննդային կամ
հիդրացիոն աջակցության
համար:
 Սքրինինգի ընթացակարգեր
★ Հարցաթերթիկներ կամ հարցազրույցներ
★ Բժշկական պատմության վերանայում
★ հիվանդի զգոնության մակարդակի դիտարկում
★ Կամային հազի և սեկրեցիայի կառավարման
գնահատում
★ Գագաթային ռեֆլեքսային կամ ֆարինգիալ
սենսացիայի գնահատում
★ Դիտարկում հազի բացահայտ նշանների համար
★ Ձայնի որակի փոփոխությունների դիտարկում
Հարցեր?

մեկնաբանություններ?
Դիսֆագիայի
հետևանքները
հոգեբանական
դիտանկյունից
➔ դեպրեսիա
➔ անտարբերություն
➔ հաճույքի նվազում
➔ Շփոթվածություն
➔ անհանգստություն
և/կամ մեկուսացում՝
կապված ուտելու կամ
խմելու հետ
 Հարցեր?

մեկնաբանություններ?
Լոգոպեդի դերը
դիսֆագիայի
կառավարման
թիմում՝ որպես
առանցքային
մասնագետ
Ինչու՞ ենք ➔ Առողջության ռիսկ

մենք հոգ ◆ Ասպիրացիա

◆ Ջրազրկում
տանում ◆ Թերսնուցում
դիսֆագիայի ➔ Կյանքի որակը

մասին: ◆ Սովորական
մեծահասակների համար՝ 580
կուլ ամեն օր
◆ Սոցիալական կարիքները
 Լոգոպեդների առաջնահերթությունները և
մտահոգությունները

Ադեկվատ Հիվանդի
անվտանգություն
սնուցում և կերակրում
խոնավացում
(մեծահասակներ)
 Դիսֆագիայի թիմը

★ Լոգոպեդ
★ Ծնողներ/խնամակալներ/ընտանիք
★ Բժիշկներ/բժշկական մասնագետներ
○ Նյարդաբան, թոքաբան, ԼՕՌ, ռադիոլոգ, մանկաբույժ,
գաստրոէնտերոլոգ, դիմածնոտային պրոթեզավորում
★ Բուժքույր
★ Օկուպացիոն թերապևտ/Ֆիզիկական
թերապևտ/Շնչառական թերապևտ
★ Սննդաբան/Դիետոլոգ
★ Խորհրդատուի այլ մասնագիտություններ
○ Սոցիալական աշխատանք, հոգեբուժ
 Լոգոպեդների դերը կուլ տալու խանգարումների մեջ

❖ Կուլ տալու կլինիկական գնահատում

❖ Կատարել անհրաժեշտության դեպքում գործիքային գնահատումներ
❖ Բացահայտել նորմալ և աննորմալ կուլ տալու անատոմիան և ֆիզիոլոգիան
❖ Բացահայտել հնարավոր խանգարումների նշանները կուլ տալու բանավոր և ֆարինգիալ փուլերում
❖ Կառավարման վերաբերյալ որոշումներ կայացնել (օրինակ՝ սննդակարգի մակարդակը և այլն)
❖ Մշակել բուժման ծրագիր
❖ Ապահովել բուժումը, փաստաթղթավորել առաջընթացը և որոշել աշխատանքից ազատման
համապատասխան չափանիշները
❖ Ուսուցանել/խորհուրդ տալ հիվանդներին և ընտանիքին
❖ Կրթել այլ մասնագետների
❖ Ծառայել որպես թիմի մաս
❖ Զարգացնել գիտելիքը՝ հիմնված հետազոտական գործունեության միջոցով (ապացույցների վրա
հիմնված պրակտիկա)