‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫د پيل خبرې‬
‫په وروستیو وختونو کې د پښتو ژبې د بډاينې لپاره هڅې شوې او تر ډېره بريده په هر اړخ کې د پرمختګ‬
‫په لور ګامونه اخلي‪ .‬په دې لړۍ کې موږ هم د يوه څاڅکې په اندازه برخه واخیسته او د نوې ټکنالوجي‬
‫په برخه کې مو د مایکروسافټ وینډوز پروګرام په اړه ځینې مطالب په لنډ ډول چمتو کړل‪.‬‬
‫تر خپل وس او توان پورې مې د لفظي ستونزو په له منځه وړلو کې هڅه کړې‪ .‬دغه تیار شوی الروود به‬
‫له تېروتنو سره ځکه مل وي‪ ،‬چې د زده کوونکو د فشارونو او بیا بیا غووتنو له امله مې د ګوتو په شمار‬
‫ورځو کې چمتو کړ‪ .‬په همدې هيله چې پښتانه وروڼه او خويندې به ترې ګ ټه واخلي‪ .‬د تېروتنو په صورت‬
‫کې بښنه راته وکړئ او ساليمې نيوکې مه راڅخه سپموئ‪.‬‬

‫په درنښت‬

‫وکیل احمد ترابي‬

‫اسالمي تمدن پالزمېنه ‪ -‬غزنی‬

‫‪Ketabton.com‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪1‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫کمپی ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـوټـر‬

‫کمپيوټر څه شی دی؟‬
‫‪Definition: Computer is taken from a Latin word compute which means‬‬
‫‪Calculation.‬‬
‫تعریف‪ :‬د کمپیوټر کلیمه له التیني کلیمې ‪ Compute‬څخه اخیستل شوې چې د حساب کولو په مانا‬
‫ده‪ .‬او د ‪ Computer‬کلیمه د حساب کوونکې په مانا ده‪.‬‬
‫په لومړي ځل کمپیوټر د حساب کولو لپاره جوړ شو‪ .‬خو ننی کمپیوټر ډېر پرمختللی دی او ژوند ډېر ګران‬
‫کارونه ی ې اسانه کړي‪ .‬ددې تر څنګ کمپيوټر ته یو بریښناییز ماشین ویالی شو‪ .‬چې د ‪ Data‬یا معلوماتو‬
‫د ساتلو‪ ،‬انتقالولو او اداره کولو وړتیا لري‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪2‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫مایکروسافټ وینډوز )‪(MS Windows‬‬

‫وینډوز )‪ : (Windows‬وینډوز د مایکروسافټ له کورنۍ څخه ده او تر ټولو مهم عامل سیستم دی‪.‬‬
‫وینډوز له هغه اپریټینګ سیستم څخه عبارت ده چې کمپیوټر کار او فعالیت ته چمتو کوي‪ .‬مایکرو‬
‫سافټ وینډوز یو ګرافیکې سیستم دی چې په هغه کې کولی شو تر یوه زیات پروګرامونه خالص او وکاروو‬
‫چې د غه عمل د ملټي ټسکینګ )‪ (Multy Tasking‬په نامه یادیږې‪.‬‬
‫عامل سیستم په څو ورژنونو )‪ (Versions‬کې وړاندې شوي ده‪ .‬لکه‪ :‬وینډوز ‪ ،۵۹‬وینډوز ‪ ،۵۹‬وینډوز‬
‫‪ ،۵۹‬وینډوز ‪ ، ۰۲۲۲‬وینډوز ایکس پ ي )‪ ، (Windows XP‬وینډوز ویسټا )‪، (Windows Vista‬‬
‫وینډوز سیون )‪ ، (Windows 7‬وینډوز ایټ )‪ (Windows 8‬او داسي نور دي ‪ .‬له پورتنیو ورژنونو څخه‬
‫په اوسني عصر کې تر ټولو کارنده ورژن وینډوز سیون )‪ ، (Windows 7‬وینډوز ایټ )‪(Windows 8‬‬
‫دی چې د شخصي کمپیوټرونو لپاره ډیر د استعمال وړ دي‪.‬‬

‫په مایکروسافټ وینډوز کې ځیني کوچني پروګرامونه هم شتون لري چې هر یو ی ې یوه ځانګړې دنده سرته‬
‫رسوي‪ .‬لکه ‪ :‬وورډ پډ )‪ ، (WordPad‬پینټ )‪ (Paint‬او داسي نور‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪3‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫‪ :Desktop‬کله چې مایکرو سافټ وینډوز خالص کړو د مایکروسافټ وینډوز لومړنۍ صفحه چې د‬
‫ډيسک ټاپ په نامه یادیږي را څرګندېږي‪ .‬په ډیسک ټاپ کې کوچني تصویرونه واقع دي چې دغه تصویرونه‬
‫د ایکن )‪ (Icon‬په نامه یادیږي‪.‬‬
‫ایکنونه (‪)Icons‬‬ ‫ډیسکـټاپ )‪(Desktop‬‬

‫ټسکبار )‪(Taskbar‬‬

‫ایکن (‪ :)Icon‬په دریو برخو ویشل شوی‪:‬‬

‫لکه‪:‬‬ ‫‪File‬‬

‫لکه‪:‬‬ ‫‪Folder‬‬

‫او ‪ Shortcut‬لکه‪:‬‬

‫‪ )1‬مختصر امر یا )‪ :(Shortcut‬د یوه پروګرام په لنډه طریقه خالصولو ته شارټکټ ویل کیږي‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪4‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫‪ )2‬دوسیه یا )‪ :(Folder‬د فایلونو یا پروګرامونو مجموعه ده چې په کمپیوټر کې ثبت ده او په‬
‫منظم ډول په کمپیوټر کې ځای پر ځای شوی‪.‬‬
‫‪ )3‬فایل یا )‪ : (File‬د پروګرام تر ټولو کوچنۍ برخه ده‪.‬‬

‫ټسکبار )‪ :(Taskbar‬د سکرین الندنۍ حصه ده چې په هغه کې په لنډ ډول ځينې پروګرامونه خالصولی‬
‫شو او په درې ډوله ویشل شوی‪ Quick Lunch ،Notification Area :‬او ‪.Start Button‬‬

‫د ایکن خالصول )‪ :(Open‬په ایکن دوه ځله کلیک کوو ‪ ،‬یا هم په هماغه ایکن د موس شی کلیک‬
‫کوو او وروسته د ‪ Open‬افشن ته فشار ورکوو ایکن خالصیږي‪.‬‬
‫د ایکن پاکول )‪ :(Delete‬په ایکن باندې شی کلیک کول ‪ ،‬وروسته د ‪ Delete‬په افشن کلیک کول او‬
‫ورپسې چې کله د ‪ Yes‬افشن کلیک کړو ایکن له منځه ځي‪.‬‬
‫کاپـي کول یا )‪ : (Copy‬که وغواړو یو پروګرام یا ایکن دوه ځایه کاپ ي کړو ‪ ،‬یعني په خپل اصلي ځای کې‬
‫هم پاته شي او بل ځای ته ی ې هم ولیږو نو د خپلي خوشي وړ په ایکن باندې شی کلیک کوو او ورپسې‬
‫‪ Copy‬انتخابوو‪.‬‬
‫قطع کول یا )‪ : (Cut‬که وغواړو یو ایکن یا پروګرام له یوه ځایه څخه بل ځای ته انتقال کړو یعني په‬
‫هغه صورت کې چې پخپل اصلي ځای کې پاته نشي او بل ځای ته ی ې ولیږو نو په نوموړي ایکن شی‬
‫کلیک کوو او د ‪ cut‬افشن انتخابوو او د خوشي وړ ځای ته ی ې لیژلی شو‪.‬‬
‫چسپول یا ‪ : Paste‬کاپ ي شوی یا کټ شوی پروګرام یا ایکن د خپلي خوشي وړ ځای ته لیږلو ته ‪Paste‬‬
‫وای ې‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪5‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫ځیني کمپیوټري اصطالحات‬

‫زما کمپيوټر یعني (‪ :)My Computer‬د کمپیوټر اصلي دوسیه ده چې د کمپيوټر ټول معلومات پکې‬
‫ځای پر ځای شوي‪ ،‬یعني هرڅه چې په (حافظه ‪ ،‬هارډیسک‪ ،‬سي ډي یا فالپ ي) کې موجود دي له دې‬
‫طریقې څخه ی ې کوالی شو خالص کړو‪ .‬او همدا رنګه له دې الري کوالی شو معلومات له سي ډي څخه‬
‫حافظې ته او له حافظې څخه سي ډي ته انتقال کړو ‪.‬‬

‫زغاله دانۍ )‪ :(Recycle Bin‬کوم فایلونه چې له منځه تللي وي په دغه محل کې ځای پر ځای کیږي ‪.‬‬
‫یعني ‪ Recycle Bin‬د زغاله دانۍ حیثیت لري ‪ ،‬ګ ټه ی ې دا ده چې کوم فایلونه موږ ډلیټ کړي وي‬
‫وروسته هغه ته اړتیا پیدا شي کوالی شو هغه د ‪ Recycle Bin‬له الري خپل اصلي ځای ته انتقال کړو او‬
‫کوم فایلونه یا ډلیټ شوي مواد چې مو پکار نه وي له دې ځایه ی ې له منځه وړلی شو‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪6‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫‪ :Run‬کله چې موږ وغواړو یو فایل یا پروګرام خالص کړو او لنډه طریقه ی ې د ډیسک ټاپ له الري وجود‬
‫ونه لري‪ ،‬نو کوالی شو نوموړی پروګرام د ‪ Run‬له الري خالص کړو‪ .‬یعني لومړی د هغه پروګرام نوم پکې‬
‫لیکو او ورپسې د ‪ OK‬د افشن پواسطه کولی شو چې هماغه پروګرام خالص کړو‪.‬‬

‫څېړل او پلټل (‪ :)Search‬که چیري د یوه فایل موقعیت راته معلوم نه وي ددې افشن پواسطه کوالی‬
‫شو د هغه نوم په کمپیوټر کې سرچ کړو او وی ې پلټو‪ .‬په دغه محل کې که هر ډول ذخیره شوی فایل‬
‫وغواړو د هغه نوم ورکوالی شو او پیدا کوالی ی ې شو‪.‬‬
‫مایکروسافټ )‪ :(Microsoft‬یوه امریکای ې کمپنۍ ده چې سافټ وېر او هارډوېر تولیدوي او بازار ته ی ې‬
‫عرضه کوي‪.‬‬
‫د رڼا کړکۍ )‪ :(Windows‬لغوي معنا ی ې کړکۍ ده خو دلته هغه سیستم ته وای ې چې کمپیوټر فعالیت‬
‫ته چمتو کوي‪.‬‬
‫‪ :WordPad‬د دغه پروګرام لغوي معنا کلمه ده خو دلته د وینډوز یو پروګرام ده چې د لیکلو لپاره کارول‬
‫کیږي‪ .‬او همدارنګه د متني فایلونو د رامنځ ته کولو او سمون لپاره هم کارول کیږي‪.‬‬
‫‪Start‬‬ ‫‪All Programs‬‬ ‫‪Accessories‬‬ ‫‪WordPad‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪7‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫‪ :MS Paint‬د دغه پروګرام لغوي معنا رنګ کول دي خو دلته د وینډوز یو پروګرام ده چې د رسامي لپاره‬
‫کارول کیږي‪ .‬دا پروګرام د تصویري فایلونو د تصحیح او او را منځ ته کولو لپاره کارول کیږي‪.‬‬
‫‪Start‬‬ ‫‪All Programs‬‬ ‫‪Accessories‬‬ ‫‪Paint‬‬

‫‪ :Notepad‬لغوي معنا ی ې د یادداشت ک تابچه ده خو دلته د وینډوز یو پروګرام ده چې د فورمولونو د‬

‫لیکلو او متن د لیکلو لپاره کارول کیږي‪.‬‬
‫‪ :Network‬لغوي معنا ی ې شبکه ده چې دلته د څو کمپیوټرونو د ارتباطاتو د تنظیم دنده پر غاړه لري‪.‬‬
‫‪ :User‬لغوي معنا ی ې استفاده کوونکی ده ‪ ،‬چې دلته په هغه چا پوري اړه لري څوک چې کمپیوټر‬
‫استفاده کوي‪.‬‬

‫د کمپيوټر د بندیدلو یا قلف کولو طریقې‬

‫لکه څنګه چې ی ې په شکل کې ګورئ موږ د‬

‫کمپیوټر د بندولو لپاره په ‪ Start Menu‬کې‬
‫بېالبېلې د بندیدلو طرقې لرو‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪8‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫هره طریقه په الندې ډول تشریح کوو‪:‬‬

‫‪ :Lock‬د بندولو په مانا ده چي زموږ کمپیوټر قلف کوي‪ ،‬خو په ‪ user‬کې چې کوم پروګرام خالص وي‬
‫هغه نه بندیږي‪.‬‬
‫‪ :Switch User‬که چیرته موږ په خپل کمپیوټر کې مختلف ‪( Accounts‬حسابونه) ولرو او وغواړو یوه‬
‫بل ‪( Account‬حساب) ته دننه شو له دې الري کوالی شو‪ .‬خو په مخکیني حساب کې چې کوم پروګرام‬
‫خالص وي هغه نه بندیږي‪.‬‬
‫‪ Sign out‬یا ‪ :Log off‬که چیرته موږ په خپل کمپیوټر کې مختلف اکاونټونه ولرو او وغواړو یوه بل‬
‫اکاونټ ته دننه شو له دې الري کوالی شو خو په مخکیني اکاونټ کې چې کوم پروګرام خالص وي هغه‬
‫بندیږي‪.‬‬
‫‪ :Sleep/ Hibernate‬کله چې موږ په کمپیوټر ډېر کار وکړو او وغواړو چې خپل کمپیوټر ته استراحت‬
‫ورکړو له دې طریقه استفاده کوالی شو‪ .‬خو په ‪ user‬کې چې کوم پروګرامونه خالص وي هغه نه بندیږي‪.‬‬
‫‪ :Full Shut Down‬له دې طریقه کوالی شو خپل کمپیوټر په بشپړ توګه بند کړو‪ ،‬او په کومو پروګرامونو‬
‫کې چې کار کوو او یا چاالن وي په مکمل ډول ی ې بندوي‪.‬‬
‫‪ :Restart‬که چيرته زموږ کمپیوټر مصروفه شوی وي او موږ وغواړو چې خپل کمپیوټر تازه کړو له دې‬
‫الرې کوالی شو‪ .‬یعني کمپیوټر په بندیږي او بیرته په اتومات ډول په خپله چاالنیږي‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪9‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫(کنټرول پينل) ‪Control Panel‬‬

‫‪ :Control Panel‬معنا ی ې د پرزو تنظیمول دي خو دلته د وینډوز یوه اساسي دوسیه او مهم پروګرام‬
‫دی چې د کمپیوټر د پرزو او مفروضاتو د تنظیم او کنترول لپاره کارول کیږي‪.‬‬

‫کنټرول پينل د وینډوز د پروګرام ډېره برخه تشکیلوي‪ .‬په دغه مهمې ټولګې کې ځينې مهم کمانډونه‬
‫شامل دي‪ .‬هر يو به په الندې ډول له تصویرونو او لنډو تشریحاتو سره تر څيړني الندې ونيسو‪:‬‬

‫‪:Action Center‬‬
‫دغه کمانډ د کمپیوټر په وینډوز کې د اړتیا وړ ستونزه راته په ګوته کوي‪ .‬لکه‪ :‬د ‪ Antivirus‬اړتیا‪ ،‬د‬
‫‪ Windows Update‬اړتيا یا د ‪ Windows Backup‬اړتيا‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪10‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫که چیرته موږ په ‪ Change Action Center Settings‬کې الندنې کمانډونه له مارک یا انتخاب څخه‬
‫ایستلي وي‪ ،‬موږ نشو کوالی چې د خپل وینډوز د اړتیا وړ ستونزه وګورو‪.‬‬

‫‪:Administrative Tools‬‬
‫د کمپیوټر د پرزو او نورو تنظیماتو لپاره کارول کیږي‪ .‬کله چې دغه کمانډ ‪ open‬کړو‪ ،‬موږ له ‪Computer‬‬
‫‪ Management‬سره مخامخ کیږو‪ .‬دغه کمانډ د کمپیوټر د بيالبيلو پرزو تنظیمات‪ ،‬ډرایونو جوړول‪،‬‬
‫اکاونټ جوړولو او داسې نورې دندې په غاړه لري‪.‬‬

‫‪ ‬د ‪ Local Users and Groups‬په سبب کوالی شو‪ ،‬ځان يا بل چاته ‪ user account‬جوړ کړو‪،‬‬
‫پاسوورډ ورکړو‪ ،‬فعاله يا غیر فعاله ی ې کړو‪.‬‬

‫‪ ‬د ‪ Device Manager‬په سبب کولی شو په کمپیوټر کې نصب شوې پرزې فعاله يا غیر فعاله‬
‫کړو‪ .‬لکه‪ Battery ،Sound System ،USB ،Keyboard ،Mouse ،CD Driver :‬او داسې‬
‫نور‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪11‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫په سبب کوالی شو د خپل‬ ‫‪ ‬د ‪ Disk Management‬یا‬

‫هارډیسک اندازه وګورو‪ ،‬همدارنګه د کمپیوټر په هارډیسک د پارټیشن عملیه اجرا کړو‪ .‬يعني‬
‫ددې په سبب کوالی شو نوی ‪ Drive‬جوړ کړو‪ ،‬فرمټ ی ې کړو‪ Delete ،‬ی ې کړو او يا يو ‪Drive‬‬
‫په بېالبېلو برخو يا ډرایونو وویشو‪.‬‬

‫‪:AutoPlay‬‬
‫کله چې کمپیوټر ته فلش‪ ،‬سي ډي‪ ،‬مبایل کېبل‪ ،‬یا نور وسایل وصل کړو‪ ،‬په اتومات ډول نوموړې‬
‫وسایل په خپله خالصیږي‪ .‬ددې کمانډ په واسطه کوالی شو‪ ،‬د نوموړو وسایلو په دننه کې فایلونو (لکه‪:‬‬
‫ویډیو‪ ،‬میوزیک‪ ،‬تصویر او داسي نور) ته په اتومات ډول د خالصیدا يا بندیدا اجازه ورکړو‪.‬‬

‫‪:Color Management‬‬
‫په دې کمانډ کې هغه رنګونه يا ‪ profiles‬موږ ته وکاره کوي چې زموږ په کمپیوټر کې انسټال شوي‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪12‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫‪:Backup and Restore‬‬

‫‪ ‬د ‪ Backup‬په سبب کوالی شو خپله له منځه تللې ‪ Data‬بيرته پيدا کړو‪.‬‬
‫‪ :Restore ‬که مو چیرته د وینډوز د انسټالولو وروسته په خپل کمپیوټر کې کوم پروګرامونه فعال‬
‫کړي وي يا د هغو پروګرامونو په سبب کوم ویروس کمپیوټر ته دننه شوی وي‪ ،‬د دې کمانډ په‬
‫سبب کوالی شو‪ ،‬په وینډوز کې تغیرات راوړو او وینډوز خپله اولني حالت ته راولو‪ .‬یعني له‬
‫‪ restore‬کولو څخه وروسته په کمپیوټر کې انسټال شوي پروګرامونه له منځه ځي‪.‬‬

‫‪:Date and Time‬‬

‫که چیرته موږ وغواړو د خپل کمپیوټر وخت او نېټې ته تغیر ورکړو له دې طریقه کار اخیستالی شو‪ .‬ددې‬
‫تر څنګ کوالی شو په خپل کمپیوټر کې ‪ Additional‬يا اضافي وخت او نېټه هم ځای پر ځای کړو‪ .‬دلته‬
‫د نورو هیوادونو وخت او نېټه هم معلوالی شو‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪13‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫‪:Default Programs‬‬
‫له دې طریقه الندې دوه مهمې دندې مطالعه کوو‪:‬‬

‫‪ ‬د ‪ Set your default programs‬په سبب کوالی شو یو پروګرام د هغو فایلونو لپاره وټاکو په‬
‫کوم کې چې مربوط فایلونه خالصیدای شي‪.‬‬

‫پروګرام سره ی ې خالص کړو له پورتنۍ‬ ‫ً‬

‫مثال‪ :‬کوم فایلونه چې وغواړو له‬
‫الرووونې څخه ګ ټه اخیستالی شو‪ .‬ددې مثال په ډول نورو پروګرامونو ته هم کوالی شو فایلونه وټاکو‪.‬‬
‫‪ Associate a file type or protocol with a program ‬د پورتنۍ الرووونې معکوسه عملیه‬
‫سرته رسوي‪ .‬یعني په الندنۍ الرووونه کې کوالی شو د يوه فایل لپاره هغه پروګرام وټاکو په کوم‬
‫کې چې فایل خالصیدای شي‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪14‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫پروګرام کې خالص شي‪،‬‬ ‫ً‬

‫مثال‪ :‬که چیرته موږ وغواړو چې ‪ mp3‬فایل دې په‬
‫له پورتنۍ الرووونې څخه ګ ټه اخیستالی شو‪ .‬ددې مثال په ډول نورو فایلونو ته هم کوالی شو پروګرامونه‬
‫وټاکو‪.‬‬

‫‪:Display‬‬
‫ددې کمانډ په سبب کوالی شو د خپل کمپیوټر د سکرین د متن یا ایکنونو اندازه کوچنۍ يا غټه کړو‪.‬‬
‫یعني له سل سلنه ‪ 100%‬پیل تر ‪ 200%‬پورې ی ې اندازه کوچنۍ کوالی یا لویوالی شو‪.‬‬

‫په ‪ Display‬کې د کمپیوټر د ظاهرې بڼې (شکل) د نورو تغیراتو لپاره الندني کمانډونه هم تر څیړنې‬
‫الندې نیسو‪:‬‬

‫‪ Adjust Resolution ‬يا ‪:Screen Resolution‬‬

‫په نوموړي کمانډ کې کوالی شو د کمپیوټر ظاهري شکل ته تغیر ورکړو‪ .‬دلته موږ ټیټې )‪ (Low‬او‬
‫لوړې )‪ (High‬اندازې لرو‪ .‬یعني هر څومره چې لوړ ځو د کمپیوټر د متن يا خط اندازه هم ډیریږي‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪15‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫دغه کمانډ موږ په ‪ Windows 7‬کې د ډیسک ټاپ پر مخ هم لرو او هلته هغه وخت څرګندیږي‬
‫چې د موس شی کلیک وکړو موږ ته د نورو کمانډو تر څنګ ‪ Screen Resolution‬هم را‬
‫څرګندیږي‪.‬‬

‫‪:Calibrate Color ‬‬

‫په دې کمانډ کې هم کوالی شو د خپل کمپیوټر د ظاهري شکل رنګ په ډېر تاریک يا ځال لرونکې‬
‫ډول ترتیب کړو‪.‬‬
‫‪:Adjust Clear Type Text ‬‬
‫ددې کمانډ په سبب کوالی شو د خپل کمپیوټر د ظاهري شکل د متن ( خط لیکلو) ډول په ډېر‬
‫تاریک يا ځال لرونکې ډول ترتیب کړو‪.‬‬

‫‪:Devices and Printers‬‬

‫که چیرته موږ وغواړو په خپل کمپیوټر کې کوم د چاپ ماشین )‪ (printer‬یا کومه کمپیوټري وسیله‬
‫)‪ (device‬انسټال یا وصل کړو له دې طریقه استفاده کوالی شو‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪16‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫کله چې مو نوموړی کمانډ خالص کړ له الندنیو دوو کمانډونو سره مخامخ کیږو‪:‬‬

‫د ‪ Add a printer‬یا ‪ Add a device‬کمانډونو څخه د یوه په کېکاږلو سره باید د خپل پرینټر یا کمپیوټري‬
‫وسیلې ټول مشخصات راته معلوم وي تر څو په سم ډول په کمپیوټر کې انسټال شي او له کمپیوټر سره‬
‫وصل شي‪.‬‬

‫‪:BitLocker Drive Encryption‬‬

‫که چیرته موږ وغواړو د خپل کمپیوټر د معلوماتو د ساتلو په موخه یوه ډرایو )‪ (drive‬ته پاسوورډ یا رمز‬
‫واچوو له دې طریقه ګ ټه اخلو‪.‬‬

‫د ‪ Turn On BitLocker‬په واسطه کوالی شو د ډرایو قلف فعاله کړو‪،‬‬

‫د ‪ Turn Off BitLocker‬په سبب کوالی شو د ورکړل شوي ډرایو قلف‬
‫له منځه یوسو‪ .‬همدا رنګه د ‪ Manage BitLocker‬په سبب کوالی شو‬
‫پاسوورډ بدل کړو يا نور تغیرات پکې راولو‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪17‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫‪:Ease of Access Center‬‬

‫دغه کمانډ د کمپیوټر استعمالوونکې ته اسانتیا ور بښي‪ .‬چې الندني کارونه سرته رسوي‪:‬‬

‫‪:Start Magnifier ‬‬

‫د دوربین په مانا ده‪ ،‬کله چې دغه اپشن فعاله وي موږ کوالی شو د خپل کمپیوټر په هره برخه‬
‫کې چې کار کوو راته نږدې کوي ي ې یعني په غټ شکل ی ې راته وکاروي‪ .‬یا په بل عبارت که‬
‫چیرته موږ او تاسو ته د خپل کمپیوټر پر مخ کوم ایکنونه یا خطونه نه وکاري او غواړو چې هغه‬
‫راته په غټه اندازه وکاره شي له دې کمانډ څخه ګ ټه اخیستالی شو‪.‬‬

‫‪:Start On-Screen Keyboard ‬‬

‫که چیرته زموږ کیبورډ خراب وي یا زموږ د کمپیوټر د کیبورډ ځیني بټنونه کار نه کوي‪ ،‬موږ کوالی‬
‫شو له دې کیبورډ څخه ګ ټه واخلو‪.‬‬

‫‪:Set up High Contrast ‬‬

‫که چیرته موږ وغواړو د خپل کمپیوټر ظاهري بڼې لکه‪windows ،desktop background :‬‬
‫‪ sounds ، screen saver،color‬ته په لوړ توپیر تغیر ورکړو له دې طریقه استفاده کوالی شو‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪18‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫دغه کمانډ موږ په ‪ Windows 7‬کې د ډیسک ټاپ پر مخ کله چې د موس شی کلیک وکړو‬
‫‪ personalize‬ته ورشو‪ ،‬هلته په الندې ډول راته څرګندیږي‪.‬‬

‫‪:Start Narrator ‬‬

‫کله چې دغه کمانډ فعاله وي موږ ته د سکرین پر مخ چې کوم کارونه ترسره کوو هغه په زوره‬
‫تلفظ کوي‪ .‬یعني په هر اپشن چې کار کوو هغه په زوره راته لولي‪.‬‬

‫‪:Folder Options‬‬
‫په ‪ General‬کمانډ کې ډېر مهم کارونه سرته رسیږي‪ .‬که وغواړو خپل فولډر په عین وینډو کې راته خالص‬
‫شي ‪ Open each folder in the same window‬الرووونه انتخابوو‪ .‬او که جیرته وغواړو چې د هر فولډر‬
‫د خالصولو په وخت کې یوه نوې وینډوز راته خالصه شي‪Open each folder in the same window‬‬
‫الرووونه انتخابوو‪.‬‬

‫کله چې موږ وغواړو د موس په واسطه يو فایل یا فولډر خالص کړو‪ ،‬هغه د ډبل کلیک په واسطه يا د‬
‫یوه کلیک په کیکاږلو سره انتخابوالی شو‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪19‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫په ‪ View‬اپشن کې هم ډېر مهم کارونه سرته رسیږي‪ .‬کله چې موږ وغواړو یو فولډر پټ)‪ (hide‬کړو له‬
‫‪ Don’t show hidden files, folders, or drives‬الرووونه انتخابوو‪ ،‬يا که چیرته یو پټ شوی)‪(hide‬‬
‫فولډر وغواړو بیرته راته وکاره کړي ‪ Show hidden files, folders, and drives‬الرووونه انتخابوو‪.‬‬
‫تاسي ی ې په الندې تصوير کې لیدالی شئ‪.‬‬

‫‪:Home Group‬‬
‫که چیرته موږ په یوه کور‪ ،‬اداره يا کوم شرکت کې کار کوو‪ ،‬هلته ډېر کمپیوټرونه وي او وغواړو چې خپل‬
‫کمپیوټرونه له یو بل سره وصل کړو‪ ،‬له دې کمانډ څخه استفاده کوالی شو‪ .‬دغه کمانډ هغه وخت د‬
‫استفادې وړ ده کله چې موږ له ‪ network‬یعني انټرنيټ سره وصل یو‪ .‬ددغو الرووونو په اساس کوالی‬
‫شو فایلونه‪ ،‬چاپ ماشینونه‪ ،‬یا نور کمپیوټري وسایل له یوه کمپیوټر څخه بل کمپیوټر ته د ‪home‬‬
‫‪ group‬جوړولو په اساس وصل کړو‪.‬‬

‫‪:Getting Started‬‬
‫دلته هغه الرووونې یا تنظیمات موږ ته لیست شوي چې زیات د استعمال وړ دي‪ .‬ددې مربوط کمانډونه‬
‫موږ په تیرو درسونو کې اک ثره لوستې چې ځيني پاتې ی ې په الندې ډول دي‪:‬‬
‫‪ ‬په الندني کمانډ کې موږ د خپل ‪ Windows 7‬په اړه معلومات ک تلی شو‪ ،‬دا هغه وخت کار کوي‬
‫کله چې انټرنیټ ته السرسی ولرو‪:‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪20‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫‪ ‬که چیرته موږ وغواړو چې په کمپیوټر کې چې کوم تغیرات را منځ ته کیږي همیشه دې موږ ته خبر‬
‫راکول شي‪ ،‬له الندې کمانډ څخه ګ ټه اخیستالی شو‪:‬‬

‫‪ ‬که چیرته موږ په مقابل شکل کې ‪ Always notify‬انتخاب کړو موږ ته د پروګرام د انسټالولو یا‬
‫وینډوز کې د تغیراتو راوستلو‬
‫څخه خبروي‪ .‬خو که چیرته‬
‫‪ Never notify‬انتخاب کړو‬
‫موږ ته له نوموړو تغیراتو‬
‫څخه خبر نه راکوي‪.‬‬

‫‪ ‬که چیرته وغواړو په خپل کمپیوټر کې نوی اکاونټ جوړ کړو له الندې اپشن څخه ګ ټه اخیستالی‬
‫شو‪ ،‬چې نوموړی اپشن به موږ په راتلونکو درسونو کې ولولو‪:‬‬

‫‪:Fonts‬‬
‫ټول هغه د لیکلو شکلونه يا ډولونه چې زموږ په کمپیوټر کې انسټال شوي موږ ته وکاره کوي‪ .‬ددې تر‬
‫څنګ کوالی شو هغه لیک شکلونه ډلیټ کړو‪ ،‬وي ې ګورو یا ی ې د خپل لیک لپاره انتخاب کړو‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪21‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫‪:Mouse‬‬
‫په دغه کمانډ کې موږ کوالی شو د ‪ Mouse‬یا موږک مربوط تنظیمات وکړو‪ .‬په ‪ Buttons‬کې موږ کوالی‬
‫شو د خپل موس شی او کیڼ کلیک تغیر او تبدیل کړو‪ ،‬همدارنګه د ‪ Double-click speed‬په سبب‬
‫کوالی شو د فولډر د خالصولو په وخت کې‬
‫د موس د ډبل کلیکولو سرعت تیز یا کم کړو‪.‬‬

‫د ‪ Pointer‬په کمانډ کې کوالی شو د موس شکل ته بدلون ورکړو هلته موږ د موس بېالبېل شکلونه لرو‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪22‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫په ‪ Pointer Options‬کې کوالی شو د موس سرعت تیز‬

‫یا کم کړو‪ .‬ددې تر څنګ خپل موس ته بېالبېل تنظیمات‬
‫ورکوالی شو‪ ،‬چې په مقابل شکل کې ی ې لیدالی شو‪:‬‬

‫د ‪ Wheel‬له کمانډ څخه هغه وخت کار اخیستالی شو کله چې له ځان سره موس ولرو‪ .‬لکه څنګه‬
‫چې ی ې په شکل کې ګورو په موس کې د دوو کلیکونو‬
‫تر منځ یو څرخ ته ورته شکل ده‪ .‬که چیرته موږ‬
‫‪ WinWord‬په پروګرام کې سل مخه لیکل شوی متن‬
‫ولرو د دغه څرخ د اړولو په سبب کوالی شو د متن‬
‫الندنۍ یا پورتنۍ مخونو ته الړ شو او له دې طریقه‬
‫تنظیمات کوالی شو‪.‬‬

‫‪:Keyboard‬‬
‫په دغه درس کې کوالی شو د خپل کمپیوټر د کیبورډ یا لیک دړي تنظیمات وکړو‪ .‬د ‪ Speed‬په کمانډ کې‬
‫کوالی شو په کیبورډ باندې لیکل کول تیز یا سست کړو‪ .‬که چیرته په ‪ Repeat delay‬کې ‪ Short‬انتخاب‬
‫کړو‪،‬د یوه تورې د خط لیکلو تکراري حالت سستوي او که ی ې ‪ Long‬کړو د یوه تورې تکراري حالت‬
‫تیزیږي‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪23‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫که چیرته په ‪ Repeat delay‬کې ‪Fast‬‬

‫انتخاب کړو د خط لیکلو سرعت تیزیږي‪،‬‬
‫خو که چیرته ‪ Slow‬انتخاب کړو د خط‬
‫لیکلو سرعت سوکه کیږي‪.‬‬

‫په ‪ Cursor blink rate‬کې د لیکلو په وخت کې د موس یا کرسر د ووریدلو سرعت تیزوالی او‬
‫سستوالی شو‪.‬‬

‫‪:Network and Sharing Center‬‬

‫په دې کمانډ کې موږ کوالی شو کمپیوټر ته نیټوړک جوړ کړو یا د هغه نیټوړک په واسطه کوالی شو خپل‬
‫فایلونه له نورو کمپیوټرونو سره وصل کړو‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪24‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫‪ :Set up a new connection or network‬ددې کمانډ په سبب کوالی شو خپل کمپیوټر له نیټوړک یا‬
‫انټرنیټ سره وصل کړو‪ً .‬‬
‫مثال ‪ :‬موږ په کمپيوټر کې د موډیم انټر نيټ لرو‪ ،‬که وغواړو هغه له ټلیفون سره‬
‫وصل کړو د ‪ dial-up connection‬څخه ګ ټه اخیستالی شو‪ .‬کله چې کمپیوټر له نيټوړک سره وصلوو د‬
‫‪ ISP‬یا هغه کمپنۍ چې موږ ته انټرنیټ راکوي د هغې مشخصات لکه د ټلیفون نمبر‪ ،‬استعمالوونکې‬
‫حساب نوم‪ ،‬او پاسوورډ بايد له ځان سره ولرو ترڅو د کمپيوټر په وصلولو کې ستونزه جوړه نه شي‪.‬‬
‫‪ :Connect to a network‬ددې په سبب کوالی شو له خپل جوړ شوي کنیکشن یا نیټوړک سره خپل‬
‫کمپیوټر وصل کړو‪.‬‬
‫‪ :Troubleshoot problems‬ددې کمانډ په واسطه کوالی شو د خپل نیټوړک مربوط ستونزه پیدا کړو‪،‬‬
‫یا هم په عمومي ډول د خپل کمپیوټر په نورو برخو کې که ستونزه ولرو کوالی شو دلته خپله ستونزه پیدا‬
‫او د حل الر ی ې پیدا کړو‪.‬‬

‫‪:Notification Area Icons‬‬

‫د ډیسک ټاپ په الندنۍ برخه ټسکباز وي اړخ کې چې کوم کوچني ایکنونه دي هغو ته ويل کیږي‪.‬‬

‫د الندنیو کمانډونو په واسطه کوالی شو نوموړي ایکنونه پټ یا وکاره کړو‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪25‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫‪:Personalization‬‬
‫په دې کمانډ کې هم د کمپیوټر ظاهري وکال لکه ډیسک ټاپ ته تصویر بدلول‪ ،‬د ډیسک ټاپ ایکنونه‬
‫بدلول‪ ،‬د رنګ بدلول‪ ،‬د غږ بدلول او نورې بېالبېلې دندې سرته رسوي چې په الندې ډول ی ې تر څیړنې‬
‫الندې نیسو‪:‬‬

‫‪ :Change desktop icons‬که چیرته وغواړو د ډیسک ټاپ ایکنونه ډېر یا کم کړو له دې طریقه ګ ټه اخلو‪.‬‬
‫ددې تر څنګ کوالی شو د ډیسک ټاپ د پروګرامونو ایکنونه یا د ایکن شکلونه هم بدل کړو‪.‬‬

‫‪ :Change your account picture‬کوم ‪ user‬چې موږ ً‬

‫فعال کار پکې کوو غواړو د هغه تصویر ور بدل‬
‫کړو له دې طریقه کوالی شو‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪26‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫‪ :Desktop Background‬ددې کمانډ په واسطه کوالی شو د ډیسک ټاپ تصویر تغیر کړو‪.‬‬
‫‪ :Windows Color‬په سبب کوالی شو د خپلي وینډوز یا کړکۍ لپاره رنګ وټاکو‪ ،‬ددې عالوه موږ د‬
‫کړکۍ اندازه‪ ،‬فرمټ او ‪ theme‬هم بدلوالی شو‪.‬‬
‫‪ :Sounds‬کله چې کمپیوټر خالصوو کوم غږ وکړي‪ ،‬کله چې ی ې بندوو کوم غږ وکړي‪ ،‬کله چې یو پروګرام‬
‫بندوو‪ ،‬یا خالصوو‪ ،‬یا کله چې بیټرۍ ضعیفه شي بايد کوم ډول غږ وکړي او داسي نور‪.‬‬
‫‪ :Screen Saver‬ددې لپاره کارول کیږي چې کله کمپيوټر ته یو وخت ټاکو‪ً ،‬‬
‫مثال که زه په کمپیوټر کې د‬
‫لسو دقیقو لپاره کار ونه کړم ماته دې یو ډول سکرین یا پرده د کمپیوټر په صفحه ګرزي‪.‬‬

‫هر کمپیوټر له خپل ځان سره مختلف ‪ screen savers‬لري چې موږ کوالی شو له هغوی څخه یو وټاکو‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪27‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫‪:Taskbar and Start Menu Properties‬‬

‫دغه اپشن په ټسکبار باندې چې کله د موس وی‬
‫کلیک وکړو څرګندیږي‪ .‬د ټسکبار او سټارټ مينيو‬
‫تنظیمات او ځانګړنې راته په ګوته کوي‪.‬‬
‫په مقابل شکل کې ی ې لیدلی شو‪:‬‬

‫‪ :Taskbar Property‬د ټسکبار بېالبېلې ځانګړتیاوي تر څېړنې الندې نیسي‪ً .‬‬

‫مثال‪ :‬د ‪Lock the‬‬
‫‪ Taskbar‬په مارک کولو سره کوالی شو ټسکبار قلف کړو یا ی ې له قلف حالته وباسو‪ .‬د ‪Use Small‬‬
‫‪ Icons‬په واسطه کوالی شو د خپل ټسکبار ایکنونه کوچني کړو‪ .‬د ‪ Taskbar location on screen‬په‬
‫سبب کوالی شو د خپل ټسکبار موقعیت ته تغیر ورکړو‪ ،‬یعني کوالی شو وي اړخ‪ ،‬کیڼ اړخ‪ ،‬پورته يا‬
‫کښته اړخونو ته ی ې يوسو‪.‬‬

‫‪ :Start Menu Property‬دلته د ‪ Start Menu‬د پروګرامونو‪ ،‬ایکنونو او مینو ګانو تنظیمات کوالی‬
‫شو‪ .‬په ‪ Customize‬کې د هر پروګرام لپاره درې(‪ )۳‬کمانډونه شتون لري؛ ‪ Display as a link‬د ټاکلو‬
‫په صورت کې کوالی شو پروګرام د لینک په بڼه په سټارټ مېنيو کې درج کړو‪ ،‬د ‪Display as a menu‬‬
‫ټاکلو په صورت کې کوالی شو يو پروګرام د مېنيو په بڼه ترتیب کړو او د ‪ Don’t display this item‬په‬
‫سبب کوالی شو نوموړی پروګرام له سټارټ مېنیو څخه له منځه یوسو‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪28‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫په ‪ Start menu size‬کې کوالی شو د سټارټ مېنیو د ایکنونو او پروګرامونو تعداد زیات یا کم کړو‪.‬‬
‫د ‪ Power button action‬کمانډ په واسطه کوالی شو د په سټارټ مېنیو کې د ‪ Power button‬د عمل‬
‫اجرا ته تغیر ورکوي‪ ،‬یعني کله چې په ‪ Power button‬کلیک وکړو باید څه وشي‪.‬‬

‫‪ :Toolbars‬که چیرته وغواړو چې د ډیسک ټاپ په الندنۍ برخه یعني ټسکبار باندې کوم ټولبار یا فولډر‬
‫راولو ترڅو په لنډ ډول هغه ته دننه شو له دې طریقه استفاده کوالی شو‪ .‬د ‪ Address‬په کېکاږلو سره‬
‫کوالی شو يو اډرس په ټسکبار باندې راولو چې په هغه ادرس کې کوالی شو نور پروګرامونه هم خالص‬
‫کړو‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪29‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫‪:Programs and Features‬‬

‫که چیرته مو په کمپیوټر کې پروګرامونه انسټال کړي وي او وغواړو هغه بیرته له انسټالیشن یا کمپیوټر‬
‫څخه وباسو له دې کمانډ څخه ګ ټه اخیستالی شو‪ .‬کله چیرته غواړو کوم بې ګ ټې پروګرام له منځه یوسو‬
‫په هماغه پروګرام کلیک کوو ‪ Uninstall‬انتخابوو‪ ،‬ورپسې ‪ yes‬انتخابوو له څو ثانیو وروسته هماغه‬
‫پروګرام له منځه ځي‪.‬‬

‫‪:Power Options‬‬
‫دغه کمانډ کمپیوټر کنترولوي‪ .‬یعني که چیرته موږ د لسو یا څو دقیقو لپاره په کمپیوټر کې کار ونه کړو‪،‬‬
‫دلته داسې يو کنټرولر ورته انتخابوالی شو چې خپله کمپيوټر بند شي یا ‪ sleep‬شي‪ .‬له دې طریقه ګ ټه‬
‫اخیستالی شو‪.‬‬
‫په ‪ Power Options‬کې درې (‪ )۳‬ډوله تنظیمات شتون لري‪ Power saver ،Balanced :‬او ‪High‬‬
‫‪ Performance‬چې هر یو له خپل ځان سره یو پالن لري‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪30‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫له دریو ډولونو څخه د هر یوه په انتخابولو سره کوالی شو د ‪ Change plan settings‬په واسطه تغیرات‬
‫راولو‪ .‬د ‪ Turn off the display‬موږ ته وی ې چې منیټور دې د څومره وخت کار نه کولو وروسته بند‬
‫شي‪ .‬او ‪ Put the computer to sleep‬کمپیوټر دې د څومره وخت کار نه کولو وروسته ‪ sleep‬شي‪.‬‬

‫په ‪ Power Options‬کمانډ کې ځیني نور کمانډونه هم لرو چې بېالبېلي دندې سرته رسوي‪.‬‬
‫‪ Require a password on wakeup‬ددې لپاره کارول کیږي کله‬
‫چې منیټور بند یا ‪ sleep‬شي‪ ،‬د خالصولو په صورت کې پاسورډ‬
‫وغواړي یا ی ې ونه غواړي ټاکلی شو‪.‬‬

‫د ‪ Require a password‬په انتخابولو سره له موږ څخه د کمپیوټر د بیرته چاالنولو په صورت کې پاسورډ‬
‫غواړي خو که چیرته ‪ Don’t require a password‬انتخاب کړی وي پاسورډ نه غواړي‪.‬‬
‫‪ :Choose what power button does‬کله چې د کمپیوټر د ‪ CPU‬پاور بټن )‪ (Power button‬ووهو‬
‫باید کوم عمل ترسره کړي‪ .‬د هغه په کېکاږلو سره کمپيوټر ‪ Shut down‬شي؟ ‪ Sleep‬شي؟ یا ‪Do no‬‬
‫‪ thing‬شي یعني هیڅ عکس العمل ونه وي ي؟‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪31‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫‪ :Choose what/when closing the lid does‬کله چې کمپیوټر ‪ lid‬کړو یعني د لپټاپ کمپیوټر سر(؟)‬
‫ور باندې را بند کړو‪ ،‬باید کوم عمل ترسره کړي‪ .‬ایا د هغه په کېکاږلو سره کمپيوټر ‪ Shut down‬شي؟‬
‫‪ Sleep‬شي؟ یا ‪ Do no thing‬شي یعني هیڅ عکس العمل ونه وي ي؟ له دې کمانډ څخه ګ ټه اخیستالی‬
‫شو‪.‬‬

‫‪ :Create a new plan‬دلته کوالی شو د خپلي خووي یا د خپل ځان په نامه یو کنټرولر جوړ کړو‪.‬‬

‫‪:Phone and Modem‬‬

‫که چیرته وغواړو کمپيوټر کې د ټلیفون لین له الرې انټرنیټ وصل کړو‪ ،‬بايد په کمپیوټر کې موډیم وي‬
‫ترڅو کمپیوټر کې انټرنيټ وصل کړو‪.‬‬
‫یعني موډیم له دې طریقه انسټالوالی شو‪ .‬هلته موقعیت‪ ،‬کود‪ ،‬د موډیم نور مشخصات لکه د موډیم‬
‫کمپیني او ماډل انتخابوو ترڅو موډیم انسټال شي‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪32‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫‪:Recovery‬‬
‫په تېرو درسونو کې مو هم وویل چې د ‪ Recovery‬په واسطه کوالی شو د وینډوز سیستم لومړني حالت‬
‫ته راولو‪ .‬که چیرته کمپيوټر یا وینډوز ته د ځینو پروګرامونو له امله ویروس دننه شوی وي او وغواړو هغه‬
‫ویروس له منځه یوسو له دې طریقه ګ ټه اخیستالی شو‪ .‬دغه کړنه دکمپيوټر په شخصي ډيټا تاثیر نه کوي‬
‫خو کوم پروګرامونه چې انسټال شوي هغه له منځه ځي‪.‬‬
‫کله چې په ‪ Open System Restore‬باندې کلیک کړو‪ ،‬موږ ته ځيني نېټې توصیه کوي چې تاسي کومې‬
‫نېټې ته غواړئ خپل کمپيوټر ‪ restore‬کړئ؟ کوالی شو د ‪ next‬په واسطه هغه ته ادامه ورکړو او د ‪finish‬‬
‫په کېکاږلو سره د ‪ restore‬عملیه پیلیږي‪.‬‬

‫‪:Region and Language‬‬

‫په دغه درس کې د سیمې او ژبې په اړه تغیرات راوستالی شو‪.‬‬
‫په ‪ Format‬کې کوالی شو نېټې‪ ،‬وخت‪ ،‬پولي واحد او عددونو ته بېالبېل فرمټونه یا بڼې ورکړو‪ .‬په‬
‫‪ Location‬کې کوالی شو د خپل هیواد نوم وټاکو‪ ،‬دا ځکه مهم ده کله چې په ګوګل کې کار کوو مونږ‬
‫ته د خپل هیواد د هوا حاالتو یا تازه خبرونو په اړه معلومات راکوي‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪33‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫په ‪ Change keyboard‬کې د لیکلو لپاره په کیبورډ کې ژبه ټاکالی شو‪ ،‬د ‪ Add‬په واسطه کوالی شو‬
‫ژبې وټاکو او د ‪ Remove‬په واسطه کوالی شو انتخاب شوې ژبه له انتخاب څخه وباسو‪ .‬په ‪Install/‬‬
‫‪ Uninstall languages‬کې کوالی شو نوې ژبې انسټال کړو یا موجوده ژبې له انسټالیشن څخه ایستالی‬
‫شو‪.‬‬

‫‪:Speech Recognition‬‬
‫‪ :Start Speech Recognition‬په دې کمانډ کې کوالی شو د خپل غږ په واسطه بدون له موس او‬
‫کیبورډ څخه په کمپيوټر کې کار وکړو او یا پرواګرامونه خالص او بند کړو‪.‬‬
‫‪ :Set up microphone‬دلته خپل کمپيوټر ته مایکروفون بسته کوالی شو‪ ،‬او ک تلی ی ې شو چې ایا‬
‫مایکروفون کار کوي او کنه‪.‬‬
‫‪ :Take Speech Tutorial‬په دې کمانډ کې کوالی شو زده کړو چې څنګه خپلې خبرې د پروګرامونو د‬
‫خالصولو لپاره وکاروو‪ .‬ځیني الرووونې راکوي چې څنګه کمپيوټر د خبرو په وړاندې وکاروو‪.‬‬
‫‪ :Train your computer to better understand you‬که چيرته زموږ له غږ سره کمپيوټر ستونزه‬
‫ولري یا زموږ ژبنۍ لهجه نشي پیژندالی‪ ،‬په دې کمانډ کې زموږ خبرې او لهجه د یوه متن په لوستلو سره‬
‫تقویه کوي‪ ،‬ترڅو کمپيوټر زموږ له غږ سره بلد شي‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪34‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫په الندنې شکل کې پورتني شرح شوي کمانډونه لیدلی شئ‪:‬‬

‫‪:Sound‬‬
‫په دې درس کې کوالی شو د اوریدونکو وسایلو او غږیزو پروګرامونو تنظمات وکړو‪.‬‬
‫په ‪ Playback‬کې د ‪ Speaker‬په کمانډ کې کوالی شو د خپل کمپیوټر د سپیکر نوم‪ ،‬ایکن بدل‪ ،‬او غږ‬
‫لوړ یا ټیټ کړو‪.‬‬
‫په ‪ Recording‬کې کوالی شو کله چې په کمپیوټر کې غږ ثبتوو‪ ،‬تنظیمات ی ې کوالی شو‪ .‬په ‪Sound‬‬
‫کمانډ کې د پروګرامونو بندولو‪ ،‬خالصولو‪ ،‬کمپیوټر بندولو‪ ،‬خالصولو او داسي نورو کړنو لپاره غږ ټاکالی‬
‫شو‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪35‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫‪:System‬‬
‫که چیرته غواړو د خپل کمپیوټر د وینډوز سیستم په اړه معلومات وګورو د ‪ system‬له الري ټول هغه‬
‫معلومات ک تلی شو؛ چې کومه وینډوز‪ ،‬د کومې کمپنۍ پکې انسټال شوې‪ .‬ددې ترڅنګ یوڅه معلومات‬
‫د خپل کمپیوټر په اړه لکه ‪ RAM‬او ‪ Processor‬هم راکوي‪.‬‬

‫‪:Troubleshooting‬‬
‫په عمومي ډول که په خپل کمپیوټر کې که ستونزه ولرو کوالی شو دلته خپله ستونزه پیدا کړو او د حل‬
‫الره ورته ولټوو‪ .‬یعنې که چیرته پروګرامونه‪ ،‬کمپيوټري وسایل‪ ،‬انټرنيټ‪ ،‬ظاهري وکال‪ ،‬امنیتي سیستم‪،‬‬
‫د وینډوز سیستم يا په ټولیز ډول زموږ هارډوېر یا سافټوېر کومه ستونزه ولري له دې الرې ستونزه پیدا‬
‫کوالی او حل کوالی شو‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪36‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫‪:User Accounts‬‬
‫که چیرته موږ یو کمپيوټر او څو استعمالوونکې ولرو‪ ،‬وغواړو چې هر استعمالوونکی بايد له ځان سره یو‬
‫‪ Account‬یا حساب ولري ترڅو په خپل خپل حساب کې کار وکړي له د ‪ User Accounts‬څخه ګ ټه‬
‫اخیستالی شو‪.‬‬

‫د حساب په جوړولو کې هم ډېرې خبرې دي چې په الندې ډول ی ې په لنډ ډول شرح کوو‪:‬‬
‫‪ :Create a password for your account‬په دې کمانډ کې کوالی شو خپل جوړ شوي حساب ته‬
‫پاسووډ ورکړو‪.‬‬
‫‪ :Change your picture‬که چیرته وغواړو خپل حساب ته یو خاص تصویر ورکړو له دې طریقه ګ ټه‬
‫اخیستالی شو‪.‬‬
‫‪ :Change your account name‬دلته د خپل جوړ شوي حساب نوم بدلوالی شو‪.‬‬
‫‪ :Change your account type‬په دې کمانډ کې کوالی شو د خپل جوړ شوي حساب ډول ته تغیر‬
‫ورکړو‪ .‬دلته د حساب په ډولونو لومړی بايد ځانونه پوه کړو‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪37‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫په کمپيوټر کې دوه ډوله حسابونه شتون لري‪:‬‬

‫‪ :Administrator Account .۱‬دغه حساب د کمپیوټر بشپړ واک له ځان سره لري‪ .‬په کمپیوټر کې‬
‫هر ډول تغیرات راوستالی شي‪ .‬د دغه حساب استعمالوونکی کوالی شي پروګرامونه انسټال کړي‪ ،‬پاک‬
‫کړي‪ ،‬پاسورډ بدل کړي‪ .‬همدرنګه د کمپیوټر په تنظیماتو کې هم بدلون راوستالی شي‪.‬‬
‫‪ :Standard Account .۲‬د دغه حساب د استعمالوونکي واک محدود دی‪ .‬استعمالوونکی کوالی شي‬
‫د کمپيوټر ټول پروګرامونه استعمال کړي‪ ،‬خو د کمپيوټر د پروګرامونو د له منځه وړلو‪ ،‬بل حساب ته یا‬
‫د بل حساب امنیتي دستګاه ته د دننه کیدلو واک نه لري‪.‬‬
‫‪ :Manage another account‬په دې کمانډ کې کوالی شو یو نوی حساب جوړ کړو‪ ،‬جوړ شوی حساب‬
‫پاک کړو او تر څنګ ی ې نور تغیرات هم راوستالی شو‪.‬‬
‫لکه څرنګه چې ی ې په الندنې شکل کې ګورئ په نوموړي اپشن کې کوالی شو نور جوړ حسابونه هم‬
‫کنترول کړو‪ .‬د ‪ Change the account name‬په واسطه د حساب نوم بدلوالی شو‪ .‬د ‪Create a‬‬
‫‪ password‬په واسطه پاسوورډ ورکوالی شو‪ .‬د ‪ Remove a password‬په واسطه حساب ته ورکړل شوی‬
‫پاسوورډ له منځه وړالی شو‪ .‬ددې ترڅنګ نور تغیرات هم پکې راوستالی شو‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪38‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫‪:Windows Firewall‬‬
‫که چیرته مو د نیټوړک له الري خپل کمپیوټر له بل کمپيوټر سره وصل کړی وي او وغواړو د وصل شویو‬
‫کمپیوټرونو تر منځ یو د اور دیوال جوړ کړو‪ ،‬چې د هغه کمپیوټر استعمالوونکی او موږ د یوه بل په‬
‫کمپیوټر کې کار ونشو کړالی‪ ،‬یوه بل ته ویروس ونه شو لیږالی یا د یو بل له کمپیوټر څخه کوم شی غال‬
‫نشو کړای له دې کمانډ څخه ګ ټه اخیستالی شو‪.‬‬

‫په کمپیوټر کې دوه ډوله ‪ Firewall‬شتون لري؛ یو ‪ home network‬دی‪ ،‬بل ‪ public network‬دی‪.‬‬
‫که مو چیرته په یوه کور کې نیټوړک جوړ کړی وي هغه ته ‪ home network‬ویل کیږي‪ .‬که چیرته مو په‬
‫یوه اداره‪ ،‬ریاست یا وزارت کې نیټوړک جوړ کړی وي هغه ته ‪ public network‬ویل کیږي‪.‬‬

‫ته ځو‪،‬‬ ‫که چیرته وغواړو چې دغه د اور دېوالونه فعال کړو‪ ،‬لومړی‬
‫ورپسې د فعالولو لپاره ‪ Turn on Windows Firewall‬مارک کوو‪ .‬او که چيرته ی ې غیر فعالوو د ‪Turn‬‬
‫‪ Windows Firewall off‬له طریقه استفاده کوالی شو‪.‬‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪39‬‬
‫‪(c) ketabton.com: The Digital Library‬‬

‫‪Wakil Ahmad Torabi‬‬ ‫مایکروسافټ وینډوز‪۷‬‬

‫په الندنې شکل کې ي ې د فعالولو او غیرفعالولو طریقه ً‬
‫عمال لیدالی شو‪:‬‬

‫‪:Windows Update‬‬
‫که چیرته موږ وغواړو چې خپل وینډوز ‪ update‬کړو یا ی ې نوې کړو له دې کمانډ څخه ګ ټه اخیستالی‬
‫شو‪ .‬موږ هغه وخت وینډوز اپډیټ کوالی شو کله چې موږ قوي انټرنیټ ولرو‪ .‬د ‪ check for updates‬په‬
‫کیکاږلو سره کوالی شو دغه عملیه ترسره کړو‪.‬‬

‫د بشپړ الرښود په تمه اوسئ!‬

‫ان شاء هللا‬

‫پای‬
‫(غزين ښار‪ -‬د مرغومې میاش يت ‪ ۲۲‬مه نېټه – مجعې ش په ‪ -‬د ش پېې يوه جبه)‬

‫‪Phone No: 0744 20 26 44 & 0792 108 104‬‬ ‫ترتیب کوونکی‪ :‬وکیل امحد ترايب‬
‫‪40‬‬
Get more e-books from www.ketabton.com
Ketabton.com: The Digital Library