nguyen-ly-thong-ke-kinh-te__slide-sinh-vien - [cuuduongthancong.com]

Nguyên lý thống kê kinh tế
om
Tài liệu tham khảo :
.c
ng
- Giáo trình Nguyên lí thống kê kinh tế - Trường
co
ĐHNT - 2012
an
th
- Sách Bài tập Nguyên lí thống kê kinh tế -
ng
Trường ĐH Ngoại thương - 2012
o
du
u
cu
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Chương I :
Các vấn đề chung của thống kê
om
Kh¸i niÖm vµ vai trß cña TK
.c
Mét sè kh¸i niÖm thưêng dïng trong TK
ng
co
Qu¸ tr×nh nghiªn cøu TK
an
th
o ng
du
u
cu
I - Khái niệm và vai trò của TK
1. KN
om
- Là những con số
.c
được ghi chép để
ng
phản ánh các hiện
co
tượng KT-XH.
an
Tìm hiểu bản
th
- Là hệ thống các
chất, tính qui
ng
phương pháp:
o
luật của hiện

du
+ Thu thập thông tin

tượng.
u
+ Xử lý thông tin (tổng

cu
hợp, phân tích, dự

đoán).
3
2 –Vai trò của thống kê
om
 Cung cấp các thông tin thống kê trung thực, khách
quan, chính xác, đầy đủ, kịp thời
.c
 Là công cụ nhận thức các quá trình, hiện tượng kinh
ng
tế xã hội thông qua đánh giá, phân tích
co
 Là công cụ quan trọng trợ giúp cho việc ra quyết định
an
thông qua dự báo, hoạch định chiến lược, chính sách,
th
xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội
ng
 Đáp ứng nhu cầu thông tin thống kê của các tổ chức,
o
du
cá nhân
u
cu
3 - Đối tượng nghiên cứu của thống kê
om
.c
ng
Là mặt lượng trong mối quan hệ mật thiết
co
với mặt chất của các hiện tượng kinh tế xã
an
th
hội số lớn trong điều kiện thời gian và địa
ng
điểm cụ thể
o
du
u
cu
Çc nhãm hiÖn tuîng TK thuêng nghiªn cøu
om
HiÖn tưîng - qu¸ HiÖn tưîng - qu¸
.c
tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi tr×nh d©n sè
ng
co
an
th
ng
HiÖn tưîng vÒ ®êi HiÖn tưîng - qu¸
o
du
sèng vËt chÊt vµ tinh tr×nh chÝnh trÞ x· héi

u
thÇn cña ngưêi d©n

cu
Hiện tượng – quá trình tái SX - XH
om
Sản xuất
.c
Phân phối
ng
co
Lưu thông
an
Tiêu dùng
th
o ng
du
u
cu
HiÖn tưîng - qu¸ tr×nh d©n sè
om
Sè lưîng d©n cư
.c
C¬ cÊu
ng
 Giíi tÝnh
co
an
 §é tuæi
 D©n téc th
o ng
 NghÒ nghiÖp
du
Kh¸c …
u
cu
Xu huíng biÕn ®éng

8
HiÖn tưîng - qu¸ tr×nh vÒ ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh
thÇn cña ngêi d©n
om
Møc sèng
.c
Thu nhËp
ng
co
Chi tiêu
an
Tr×nh ®é v¨n ho¸
th
ng
B¶o hiÓm x· héi, y tÕ …
o
du
HÖ thèng gi¸o dôc

u
cu
§êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn
HiÖn tưîng - qu¸ tr×nh chÝnh trÞ x· héi
om
Tû lÖ nguêi d©n tham gia bÇu cö
.c
Tû lÖ téi ph¹m
ng
co
C¬ cÊu tæ chøc cña çc c¬ quan, ®oµn thÓ
an
…
th
o ng
du
u
cu
10
II - Một số khái niệm thường dùng trong
thống kê
om
.c
1 - Tổng thể thống kê
ng
co
2 - Tiêu thức thống kê
an
3 - Chỉ tiêu thống kê
th
ng
4- Thang đo thống kê
o
du
u
cu
11
om
.c
a – KN
ng
Là hiện tượng số lớn, gồm những đơn vị
co
(hoặc phần tử) cấu thành hiện tượng cần
an
được quan sát, phân tích mặt lượng.
th
ng
Các đơn vị tổng thể thống kê gọi là đơn vị
o
du
tổng thể thống kê hay gọi tắt là đơn vị tổng

u
thể.
cu
12
om
b – Các loại tổng thể TK
.c
- Dựa vào sự biểu hiện của đơn vị tổng thể
ng
+ Tổng thể bộc lộ
co
an
Gồm các đơn vị có biểu hiện rõ ràng, dễ xác
định. th
ng
+ Tổng thể tiềm ẩn
o
du
Gồm các đơn vị không thể nhận biết một cách

u
cu
trực tiếp, ranh giới tổng thể không rõ.
13
- Dựa vào tính chất cơ bản của các đơn vị có liên quan tới mục
đích nghiên cứu
om
+ Tổng thể đồng chất
.c
Gồm các đơn vị giống nhau về các đặc điểm
ng
chủ yếu liên quan tới mục đích nghiên cứu
co
an
+ Tổng thể không đồng chất
th
ng
Gồm các đơn vị có đặc điểm chủ yếu khác
o
nhau.
du
u
cu
14
- Dựa vào số đơn vị có trong tổng thể
om
+ Tổng thể chung
.c
ng
Gồm tất cả các đơn vị của tổng thể thống kê.
co
+ Tổng thể bộ phận:
an
th
Chỉ gồm một phần của tổng thể chung.
o ng
du
u
cu
15
2 – Tiêu thức thống kê
a- KN
om
Là các đặc điểm cơ bản của đơn vị tổng thể
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
16
2 – Tiêu thức thống kê
om
b – Phân loại
.c
- Tiêu thức thuộc tính : không biểu hiện trực tiếp
ng
là con số. (Còn gọi là tiêu thức phi lượng hoá)
co
- Tiêu thức số lượng: biểu hiện trực tiếp là con
an
th
số. (Còn gọi là tiêu thức lượng hoá).
ng
- Tiêu thức thay phiên : chỉ có 2 biểu hiện không
o
du
trùng nhau trên một đơn vị tổng thể.

u
cu
17
om
a – KN
.c
- ChØ tiªu thèng kª lµ nh÷ng luîng biÕn, nh÷ng con
ng
sè ®uîc dïng ®Ó m« t¶, ph¶n ¸nh t×nh h×nh cña
co
mét hiÖn tuîng kinh tÕ x· héi trong ®iÒu kiÖn thêi
gian vµ kh«ng gian cô thÓ.
an
th
- Mỗi chỉ tiêu TK đều gồm các thành phần
ng
+ KN (Mặt chất)
o
du
+ Thời gian, không gian

+ Mức độ của chỉ tiêu
u
cu
+ Đơn vị tính của chỉ tiêu
18
om
b – Các loại chỉ tiêu
.c
- Chỉ tiêu khối lượng : biểu hiện qui mô hiện
ng
tượng
co
an
- Chỉ tiêu chất lượng : biểu hiện t/c, mối liên hệ,
th
trình độ phổ biến... của hiện tượng.
o ng
du
u
cu
19
4. Thang đo:
(dùng để lượng hóa hiện tượng nghiên cứu)
om
.c
Thang đo định danh: sử dụng các mã
ng
số để phân loại các biểu hiện đối với
co
tiêu thức số lượng
an
Ví dụ:
th
ng
Nam: kí hiệu 1
o
du
Nữ: kí hiệu 0
u
Hoặc
cu
Nam: kí hiệu Y
Nữ: kí hiệu X 20
Thang đo thứ bậc:
(giữa các biểu hiện có quan hệ hơn kém)
om
 Có thể sử dụng cho tiêu thức thuộc
.c
tính và tiêu thức số lượng
ng
co
 Chênh lệch giữa các thứ bậc không
an
nhất thiết phải đều nhau
Ví dụ: th
o ng
du
 Thu nhập hàng tháng

u
1. <3trđ 2. 3-5 trđ 3. >5trđ

cu
 Xếp hạng loại nhạc yêu thích nhất

1. Pop 2. Rock 3. Hiphop 4. loại khác 21
Thang đo khoảng:
(thang đo thứ bậc có khoảng cách giữa các bậc đều nhau)
om
 Có thể sử dụng cho tiêu thức số lượng và cả
.c
tiêu thức thuộc tính
ng
co
 Cho phép đo lường chính xác sự khác nhau
an
giữa các thứ bậc
Ví dụ: th
o ng
du
 Tiêu thức số lượng: nhiệt độ

u
 Tiêu thức thuộc tính: Mức độ khách quan trong đánh

cu
giá kết quả học tập của SV:

1. Rất tốt 2. Tốt 3. BT 4. Kém 5. R kém
22
Thang đo tỷ lệ:
(là thang đo khoảng và có trị số “0” thực)
om
 Chỉ sử dụng cho tiêu thức số lượng
.c
 Là loại thang đo cao cấp nhất
ng
co
 Sự khác biệt giữa thang đo khoảng và thang đo tỷ
an
lệ:
th
ng
 Thang đo tỷ lệ duy trì tỷ lệ thực giữa các lượng biến cho
o
dù sử dụng các đơn vị khác nhau trong khi thang đo

du
khoảng không duy trì

u
cu
 Thang đo tỷ lệ có trị số “0” thực
23
III – Quá trình nghiên cứu TK
om
.c
1 - Xác định mục đích, đối tượng, nội dung n/c
ng
2 – Xây dựng hệ thống chỉ tiêu thống kê
co
3 - Điều tra thống kê
an
4 - Tổng hợp thống kê th
o ng
du
5 – Phân tích thống kê

u
cu
6 - Dự đoán thống kê
7 – Báo cáo, giải thích và truyền đạt kết
quả nghiên cứu.
24
1 – Xác định mục đích, đối tượng, nội dung
nghiên cứu
om
 Là khâu đầu tiên của quá trình nghiên cứu
.c
thống kê.
ng
 3 căn cứ để xác định đúng mục đích:
co
an
Căn cứ vào tình hình thực tiễn
th
ng
Căn cứ vào yêu cầu cung cấp thông tin.
o
du
Căn cứ vào khả năng về tài chính, nhân lực,

u
thời gian.
cu
25
2 – Xây dựng HTCT thống kê
om
a – KN
.c
HTCTTK là một tập hợp những chỉ tiêu có
ng
khả năng phản ánh được các mặt, các đặc
co
an
trưng quan trọng, các mối liên hệ cơ bản
th
giữa các mặt của tổng thể hiện tượng nghiên
ng
cứu và mối liên hệ của tổng thể với các hiện
o
du
tượng có liên quan.

u
cu
26
2 – Xây dựng HTCT thống kê
om
b – Nguyên tắc khi xây dựng HTCTTK
.c
 Đáp ứng được mục đích nghiên cứu
ng
 Phù hợp với đặc điểm và tính chất đối tượng
co
nghiên cứu.
an
th
 Hợp lý, không thừa, không thiếu, không trùng
ng
lặp, đủ phản ánh những yêu cầu nghiên cứu,
o
du
phù hợp với khả năng thu thập thông tin.

u
cu
27
a/ KN, nhiệm vụ, yêu cầu của ĐTTK
om
.c
 KN : ĐTTK là tổ chức một cách khoa học và
ng
theo kế hoạch thống nhất để thu thập dữ liệu về
co
các hiện tượng và quá trình KTXH.
an
Dữ liệu:
th
ng
+ Định tính: tính chất
o
+ Định lượng: mức độ

du
u
Nguồn dữ liệu:
cu
+ Sơ cấp: thu thập trực tiếp ừ đơn vị điều tra

+ Thứ cấp: thu thập từ nguồn có sẵn 28
om
 Nhiệm vụ : Thu thập, cung cấp thông tin
.c
 Yêu cầu của ĐTTK :
ng
co
Chính xác
an
Kịp thời
th
ng
Đầy đủ.
o
du
u
cu
29
b/ Các loại điều tra thống kê
om
ĐTTK
.c
ng
Căn cứ vào t/c liên tục Căn cứ vào phạm vi
co
của việc thu thập thông tin tổng thể tiến hành điều tra
an
Điều tra Điều tra không th Điều tra Điều tra không
ng
thường xuyên thường xuyên toàn bộ toàn bộ
o
du
u
cu
Đ/t Đ/t Đ/t

trọng chuyên chọn
điểm đề mẫu
30
Điều tra thường xuyên
om
Thu thập thông tin liên tục theo thời gian, theo
.c
sát với quá trình biến động của hiện tượng
ng
nghiên cứu.
co
an
VD : - Điều tra biến động nhân khẩu địa
phương (sinh, tử, đi, đến) th
o ng
- Tình hình nhân công tại DN…
du
Ưu điểm, nhược điểm ?

u
cu
31
Điều tra không thường xuyên
om
Tiến hành thu thập thông tin không liên tục,
.c
phản ánh trạng thái của hiện tượng ở một thời
ng
điểm hay thời kỳ nhất định theo nhu cầu.
co
Ưu điểm, nhược điểm ?
an
th
Thường dùng cho các hiện tượng cần theo dõi
ng
thường xuyên nhưng chi phí điều tra lớn, hoặc
o
du
các hiện tượng không cần theo dõi thường

xuyên.
u
cu
32
Điều tra toàn bộ
om
Tiến hành điều tra tất cả các đơn vị của tổng
.c
thể nên còn gọi là tổng điều tra.
ng
VD : Tổng điều tra dân số
co
an
Tổng điều tra nông nghiệp
th
ng
Ưu điểm, nhược điểm?
o
du
u
cu
33
Điều tra không toàn bộ
om
Thu thập thông tin của một số đơn vị được
.c
chọn từ tổng thể chung.
ng
Mục đích : Có thông tin làm căn cứ nhận định
co
hoặc suy rộng cho tổng thể chung.
an
th
Ưu, nhược điểm ? ng
o
du
u
cu
34
Điều tra không toàn bộ
om
 Điều tra trọng điểm
.c
 Điều tra chuyên đề
ng
co
 Điều tra chọn mẫu
an
th
o ng
du
u
cu
35
Điều tra trọng điểm
om
Chỉ tiến hành thu thập thông tin ở bộ phận chủ
yếu (bộ phận chiếm tỷ trọng lớn) của tổng thể
.c
chung.
ng
co
Kết quả điều tra không dùng để suy rộng cho
an
toàn tổng thể nhưng giúp cho việc nắm được
th
những đặc điểm cơ bản của hiện tượng.
ng
Thích hợp với những tổng thể có các bộ phận
o
du
tương đối tập trung, chiếm tỷ trọng lớn trong

u
tổng thể.
cu
36
Điều tra chuyên đề
om
Là điều tra để thu thập thông tin nhằm nghiên
.c
cứu một chuyên đề nào đó.
ng
Thường dùng nghiên cứu những điển hình (tốt,
co
xấu) để tìm hiểu nguyên nhân, rút kinh nghiệm
an
th
Kết quả điều tra không dùng để suy rộng
ng
hoặc làm căn cứ đánh giá tình hình cơ bản của
o
du
hiện tượng.
u
cu
37
Điều tra chọn mẫu
om
.c
Là tiến hành điều tra thu thập thông tin trên
ng
một số đơn vị của tổng thể chung theo
co
phương pháp khoa học sao cho các đơn vị
an
này phải đại diện cho cả tổng thể chung đó.
th
ng
Kết quả điều tra dùng để suy rộng cho cả
o
du
tổng thể chung.

u
cu
Ưu điểm ?
38
c/ Các phương pháp thu thập dữ liệu
thống kê
om
.c
Các phương pháp
ng
thu thập thông tin
co
an
th
ng Thu thập gián tiếp
Thu thập trực tiếp: -Thu thập thông tin qua
o
du
-Quan sát, phỏng trung gian hay khai thác

u
vấn trực tiếp. tài liệu từ các văn bản

cu
- ¦u, nhîc ®iÓm? sẵn có.

-¦u, nhîc ®iÓm?
39
d/ Các hình thức tổ chức điều tra
om
Báo cáo thống kê định kỳ
.c
ng
- Là hình thức tổ chức điều tra thống kê
co
không thường xuyên theo định kỳ, theo nội
an
dung, phương pháp, chế độ báo cáo thống
th
nhất, do cơ quan có thẩm quyền qui định.
ng
- Trong hình thức này sử dụng phổ biến loại
o
du
điều tra toàn bộ và không thường xuyên, thu

thập thông tin gián tiếp.
u
cu
- Chỉ thu thập được một số chỉ tiêu chủ yếu

liên quan đến lĩnh vực quản lý vĩ mô, phục
vụ cho việc quản lý lãnh đạo nền kinh tế 40
d/ Các hình thức tổ chức điều tra
om
.c
ng
Điều tra chuyên môn
co
- Là hình thức điều tra không thường
an
th
xuyên, tiến hành theo phương án
ng
điều tra.
o
du
u
- Không thường xuyên tổ chức.

cu
- Không bắt buộc cung cấp thông tin.

41
Phương án điều tra
+ Xác định mục đích, yêu cầu
om
.c
+ Xác định đối tượng, đơn vị điều tra
ng
+ Xác định nội dung, phương pháp điều tra
co
+ Xác định thời gian và địa điểm điều tra
an
+ Xây dựng bảng biểu điều tra
th
ng
+ Xác định cơ quan và lực lượng tiến hành điều
o
du
tra
u
cu
+ XD chương trình xử lý tổng hợp và phân tích

số liệu
+Tổng hợp, phân tích, công bố kết quả điều tra 42
e/ Sai số trong điều tra thống kê
om
.c
ng
- KN :
co
an
Là chênh lệch giữa các trị số của tiêu thức
th
điều tra mà ta thu thập được so với trị số
o ng
thức tế của hiện tượng nghiên cứu.
du
u
cu
43
- Các loại sai số :
+ Sai số không do chọn mẫu:
om
• Do đo lường
.c
• Do trình độ, ý thức của điều tra viên
ng
co
• Do đơn vị điều tra
an
th
• Do kế hoạch điều tra ng
• Do lỗi in ấn biểu mẫu, phiếu câu hỏi …
o
du
+ Sai số do tính chất đại biểu

u
cu
44
e/ Sai số trong điều tra thống kê
om
- Các biện pháp hạn chế sai số:
.c
+ Làm tốt công tác chuẩn bị điều tra
ng
co
+ Theo dõi, kiểm tra quá trình điều tra.
an
+ Làm tốt công tác tuyên truyền vận động
th
o ng
du
u
cu
45
4 - Tổng hợp thống kê
om
a/ KN
.c
Là tiến hành tập trung, chỉnh lý và hệ thống
ng
co
hoá một cách khoa học các thông tin thu
an
thập được nhằm bước đầu chuyển một số
th
đặc điểm riêng của các đơn vị điều tra
o ng
thành đặc điểm chung của tổng thể nghiên
du
cứu.
u
cu
46
4 - Tổng hợp thống kê
om
b/ Ý nghĩa
.c
- Bước đầu có những nhận xét khái quát về hiện
ng
tượng nghiên cứu.
co
- Là cơ sở cho các giai đoạn nghiên cứu sau
an
c/ Các hình thức tổ chức tổng hợp
th
- Tổng hợp từng cấp : thông tin được tổng hợp
o ng
theo từng cấp, từ cấp dưới lên cấp trên theo kế
du
hoạch đã vạch sẵn.

u
cu
- Tổng hợp tập trung : Toàn bộ thông tin được

tập trung về một nơi để tiến hành tổng hợp.
47
om
a/ KN
.c
Là việc nghiên cứu nêu lên
ng
một cách tổng hợp bản chất
co
an
và tính qui luật của hiện
tượng trong điều kiện lịch sử th
ng
nhất định qua biểu hiện bằng
o
du
số lượng là chủ yếu.

u
cu
48
om
b/ Yêu cầu trong phân tích thống kê
.c
- Phải tiến hành trên cơ sở phân tích lý luận KT –
ng
XH
co
- Phải căn cứ vào toàn bộ sự kiện và đặt chúng
an
th
trong mối liên hệ ràng buộc lẫn nhau.
ng
- Phải áp dụng các phương pháp khác nhau đối
o
du
với những hiện tượng có tính chất và hình thức

u
phát triển khác nhau.

cu
49
6 - Dự đoán thống kê
om
a/ KN
.c
Là việc căn cứ vào tài liệu TK về hiện tượng
ng
nghiên cứu trong thời gian đã qua, dùng các
co
phương pháp thích hợp để tính toán các mức
an
độ tương lai của hiện tượng KT – XH nhằm
th
ng
đưa ra những căn cứ cho quản lý.
o
du
b/ Yêu cầu : Tương tự như phân tích TK

u
cu
50
om
.c
ng
7 – Báo cáo, giải thích và truyền
co
đạt kết quả nghiên cứu.
an
th
o ng
du
u
cu
51
Chương II
om
Tổng hợp thống kê
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
52
VD1
om
Chủ tịch một tập đoàn dự định trả mức
.c
lương 2800 USD/tháng cho một giám đốc
ng
tài chính có 5 năm kinh nghiệm. Để biết
co
mức lương này đã thoả đáng chưa, ông ta
an
th
tổ chức một cuộc điều tra 30 CFO cũng có
ng
5 năm kinh nghiệm. Kết quả điều tra như
o
du
sau:
u
cu
53
Đ/v : USD/tháng
om
.c
2400 2700 2350 2900 2500 2800
ng
co
2800 2200 2800 2700 2400 3000
an
th
2950 2600 2700
ng 2300 2700 2500
o
2600 2300 2500 2750 2700 2750

du
u
cu
3000 2550 2700 2350 2650 2450

54
Một số phương pháp tổng hợp thống
kê
om
.c
Số liệu
ng
co
(định lượng)
an
Sắp xếp số liệu Biểu đồ cành –lá th Phân bố tần số
ng
(Ordered Array) (Stem & leaf Display) (frequency distribution)
o
du
u
cu
Bảng TK Đồ thị TK
55
I - Sắp xếp số liệu
(đối với số liệu định lượng)
om
.c
- Cách sắp xếp
ng
+ Sắp xếp theo thứ tự (từ thấp đến cao hoặc
co
ngược lại).
an
th
+ Sắp xếp theo tính chất quan trọng.
ng
………..
o
du
(Số liệu định tính : Sắp xếp theo trật tự vần

u
cu
A,B,C; theo t/c quan trọng…)
56
I - Sắp xếp số liệu
(đối với số liệu định lượng)
om
.c
- Tác dụng:
ng
+ Nhanh chóng phát hiện giá trị cao nhất và thấp
co
nhất trong tập hợp số liệu.
an
+ Dễ dàng chia số liệu thành nhóm
th
ng
+ Phát hiện nhanh giá trị nào xuất hiện bao nhiêu
o
lần
du
u
+ Quan sát khoảng cách giữa các số liệu liên tiếp

cu
nhau
- Hạn chế : Không thích hợp với lượng thông tin
quá lớn.
57
II - Biểu đồ cành lá
(dùng đối với số liệu định lượng)
om
 Mỗi số liệu được chia thành 2 phần : phần thân
.c
và phần lá:
ng
+ Phần thân xác định thứ bậc
co
+ Phần lá dùng để xác định tần số (đếm)
an
th
VD: Dãy số liệu : 21 ; 24; 26 ; 27 ; 27 ; 30 ; 32 ; 41
ng
2 14677
o
du
3 02
u
cu
4 1
58
Ưu điểm
Phù hợp với trường hợp số lượng đơn
om
vị tổng thể không nhiều
.c
Có thể quan sát số lượng ĐVTT trong
ng
co
từng nhánh, các lượng biến cụ thể và
an
số lần lặp lại
Nhược điểm th
o ng
du
Không phù hợp với trường hợp số

u

cu
lượng đơn vị tổng thể lớn

59
III – Phân tổ thống kê
om
1/ KN, ý nghĩa, nhiệm vụ của phân tổ thống
.c
kê
ng
a- KN :
co
an
Là việc phân chia các đơn vị của tổng
th
thể thống kê thành các tổ (và các tiểu tổ)
o ng
có tính chất khác nhau trên cơ sở căn cứ
du
vào một (hay một số) tiêu thức nhất định.

u
cu
60
b – Ý nghĩa của phân tổ thống
kê
om
.c
- Được dùng nhiều trong các cuộc điều
ng
tra thống kê, đặc biệt là điều tra không
co
toàn bộ.
an
th
- Là phương pháp cơ bản để tiến hành
ng
tổng hợp thống kê.
o
du
- Là một trong các phương pháp quan

u
cu
trọng của phân tích thống kê.
61
c - Nhiệm vụ của phân tổ thống
kê
om
.c
- Phân chia hiện tượng nghiên cứu
ng
thành các loại hình khác nhau.
co
- Nghiên cứu kết cấu của hiện tượng
an
th
- Nghiên cứu mối liên hệ giữa các tiêu
ng
thức.
o
du
u
cu
62
2 – Tiêu thức phân tổ
om
.c
a – KN :
ng
Là tiêu thức được chọn làm căn cứ để phân
co
tổ TK.
an
b – Các nguyên tắc lựa chọn tiêu thức phân
th
ng
tổ
o
- Căn cứ vào mục tiêu nghiên cứu

du
u
- Căn cứ vào tính chất, đặc điểm của đối

cu
tượng nghiên cứu

- Căn cứ vào thời gian nghiên cứu
63
- Căn cứ vào khả năng của đơn vị.

3 – Xác định số tổ
om
a – TH1: Tiêu thức phân tổ có ít biểu hiện
.c
hoặc lượng biến của tiêu thức thay đổi ít.
ng
Cách xác định số tổ :
co
Coi mỗi biểu hiện hoặc mỗi lượng biến là
an
th
cơ sở hình thành một tổ. ng
VD : Phân tổ SV theo giới tính
o
du
Phân tổ CN theo số máy 1 CN phụ

u
cu
trách …
64
3 – Xác định số tổ
om
b – TH2 : Tiêu thức phân tổ có nhiều
.c
biểu hiện hoặc lượng biến của tiêu
ng
co
thức thay đổi lớn.
an
- Đối với tiêu thức có nhiều biểu hiện
th
ng
:
o
du
Tiến hành ghép những biểu hiện

u
cu
tương tự nhau thành một tổ.

65
- Đối với tiêu thức số lượng có lượng
biến thay đổi lớn :
Dựa trên QH lượng chất để phân tổ.
om
(Lượng biến đổi đến mức độ nào thì
.c
làm chất biến đổi, mỗi khi chất thay đổi
hình thành 1 tổ).
ng
co
VD : Điểm học tập của sinh viên chia thành :
an
9 – 10 : Xuất sắc
8 – 9 : Giỏi th
ng
7 – 8 : Khá
o
du
5 – 7 : TB
u
3 – 5 : Yếu
cu
< 3 : Kém
Trong những TH này, mỗi tổ sẽ gồm 1 phạm
vi lượng biến có 2 giới hạn rõ rệt. 66
+ Lượng biến nhỏ nhất của tổ làm cho tổ
đó hình thành (xi min) gọi là giới hạn
dưới của tổ.
om
+ Lượng biến lớn nhất của tổ mà vượt
.c
qua giới hạn đó sẽ chuyển sang tổ khác
ng
co
(xi max) gọi là giới hạn trên của tổ.
an
Chênh lệch giữa giới hạn trên và giới
th
hạn dưới của tổ gọi là khoảng cách tổ
ng
(hi).
o
du
hi = xi max – xi min
u
cu
Phân tổ có giới hạn gọi là phân tổ có

khoảng cách tổ.
67
- Nếu khoảng cách tổ bằng nhau có thể
tính khoảng cách tổ bằng CT :
om
h = (X max – X min) : n
.c
h : trị số k/c tổ
ng
X max , X min : Lượng biến lớn nhất và lượng
co
biến nhỏ nhất trong tổng thể.
an
n : Số tổ
th
ng
Phân tổ với khoảng cách tổ bằng nhau
o
du
thường dùng khi lượng biến thay đổi

u
cu
một cách đều đặn.
68
Chú ý :
- Thực tế, khoảng cách tổ thường lấy số
om
tròn nên khi tính h có thể điều chỉnh
.c
các trị số của lượng biến (thường điều
ng
chỉnh Xmax) trong CT:
co
an
VD : X max = 45 ; X min = 2 ; n = 4. Ta
th
ng
có thể tính
o
du
2
u
h = (46- ):4 = 11
cu
69
- Phân tổ mở: TH tổ thứ nhất hoặc tổ
cuối cùng không có giới hạn dưới hoặc
giới hạn trên thì tổ đó gọi là tổ mở.
om
.c
- Mục đích của phân tổ mở là để tổ đầu tiên
ng
và tổ cuói cùng chứa được những đơn vị đột
co
xuất (có lượng biến quá lớn hoặc quá nhỏ,
an
hoặc những biểu hiện quá hiếm gặp)
th
- Khi tính toán, qui ước khoảng cách tổ mở
ng
giống khoảng cách của tổ liền kề
o
du
u
cu
70
4 – Dãy số phân phối
om
a – KN : Là dãy số được tạo ra khi tiến hành
.c
phân chia các đơn vị của 1 hiện tượng KT-
ng
XH theo một tiêu thức nào đó.
co
Các loại dãy số phân phối :
an
th
- Dãy số thuộc tính : Tổng thể được phân tổ
ng
theo tiêu thức thuộc tính.
o
du
- Dãy số lượng biến : Tổng thể được phân

u
tổ theo tiêu thức số lượng.

cu
71
b- Cấu tạo :
Dãy số phân phối gồm 2 thành phần:
om
- Các biểu hiện hoặc các lượng biến của
.c
tiêu thức phân tổ (kí hiệu : xi).
ng
co
- Tần số tương ứng (kí hiệu : fi).
an
Tần số là số lần lặp lại của một biểu
th
hiện hoặc một lượng biến nào đó hay
o ng
chính là số đơn vị của tổng thể được
du
phân phối vào mỗi tổ.

u
cu
72
c - Một số khái niệm khác
+ Tần suất (di) : Là tần số được biểu hiện bằng
om
số tương đối (%, lần).
.c
Ý nghĩa : Cho biết số đơn vị mỗi tổ chiếm bao
ng
nhiêu % trong toàn bộ tổng thể.
co
fi
an
di 
th f
ng
i
o
du
u
cu
Nếu di tính bằng lần : ∑ di = 1

Nếu di tính bằng % : ∑ di = 100
73
+ Tần số tích luỹ (Si)
- Tần số tích luỹ tiến là tổng các tần số khi ta
cộng dồn từ trên xuống.
om
.c
xi fi di Si
ng
x1 f1 f1 / ∑ f i f1
co
an
x2 f2 f2 / ∑ f i f1 + f2
x3 f3 th f3 / ∑ f i f1 + f2 + f3
o ng
… … … …
du
xn fn. fn / ∑ f i ∑fi
u
cu
74
- Tác dụng: (Đối với dãy số lượng biến)
+ TH không có khoảng cách tổ : Tần
số cho biết số đơn vị của tổng thể có
om
lượng biến nhỏ hơn hoặc bằng lượng
.c
ng
biến của tổ đó.
co
+ TH có khoảng cách tổ : Tần số tích
an
luỹ phản ánh số đơn vị tổng thể có
th
ng
lượng biến nhỏ hơn giới hạn trên của tổ
o
du
đó.
u
cu
75
+ Mật độ phân phối (Di)
Mật độ phân phối là tỉ số giữa tần số với trị
số khoảng cách tổ.
om
Công thức:
.c
fi
D i 
ng
hi
co
VD :
an
NSLĐ (chiếc)
th
Số CN hi Di
o ng
30 – 40 30 10 3
du
40 – 50 50 10 5
u
cu
50 – 70 80 20 4
70 – 75 35 5 7
76
- Các bước cơ bản để tiến hành phân tổ
theo nhiều tiêu thức (phân tổ kết hợp):
om
+ Lựa chọn tiêu thức phân tổ : Liệt kê
.c
những tiêu thức phân tổ và sắp xếp các
ng
co
tiêu thức phân tổ đó theo thứ tự hợp lý
an
để dễ phân tích và nhận xét.
th
+ Xác định số tổ của mỗi tiêu thức
o ng
du
+ Chọn các đơn vị vào các tổ và các tiểu

u
tổ tương ứng.
cu
77
IV - Bảng TK và đồ thị TK
om
1 - Bảng thống kê
.c
a – KN :
ng
co
Là bảng trình bày các thông tin TK một
an
cách có hệ thống, hợp lý, rõ ràng nhằm
th
nêu lên những đặc trưng về mặt lượng
o ng
của hiện tượng nghiên cứu
du
u
cu
78
b- Cấu tạo bảng TK
- Về hình thức : Bảng TK gồm các hàng
om
ngang, cột dọc, các tiêu đề và số liệu
.c
Kết quả sản kinh doanh công ty A giai đoạn 1999-2002
ng
co
đơn vị: triệu VND
an
Chỉ tiêu 1999 2000 2001 2002
Doanh thu 12.000 13.500 13.050 13.780 th
o ng
Chi phí 8.400 9.600 9.750 9.860*
du
u
Lợi nhuận 3.600 3.900 3.300 3.920

cu
Nguồn: Phòng kế hoạch - Tổng hợp công ty A –

Báo cáo kết quả hoạt động SXKD 1999-2002
79
* Chưa tính thuế thu nhập đặc biệt
- Về nội dung : Gồm 2 phần
+ Phần chủ đề (chủ từ) : Trình bày các
om
bộ phận của hiện tượng nghiên
.c
cứu…hay có thể là không gian hoặc
ng
co
thời gian nghiên cứu của hiện tượng
an
đó.
th
ng
+ Phần giải thích (tân từ) : gồm các chỉ
o
tiêu giải thích các đặc điểm của đối

du
u
tượng nghiên cứu, giải thích cho phần

cu
chủ từ.
80
c- Yêu cầu khi xây dụng bảng TK
- Qui mô bảng không nên quá lớn
om
.c
- Các tiêu đề, tiêu mục ghi chính xác,
ng
gọn, đầy đủ, dễ hiểu.
co
- Các chỉ tiêu giải thích cần sắp xếp hợp
an
th
lý, phù hợp với mục tiêu nghiên cứu.
ng
Các chỉ tiêu có liên hệ với nhau nên sắp
o
du
xếp gần nhau.

u
cu
- Có đơn vị tính cụ thể cho từng chỉ tiêu.
81
- Cách ghi số liệu : Các ô trong bảng
dùng để ghi số liệu, nhưng nếu không
om
có số liệu thì dùng các kí hiệu qui ước
.c
sau:
ng
+ Dấu gạch ngang (-) : Hiện tượng
co
an
không có số liệu.
th
+ Dấu ba chấm (…) : Số liệu còn thiếu,
o ng
sau này có thể bổ sung.
du
+ Dấu gạch chéo (x ) : Hiện tượng

u
cu
không liên quan đến chỉ tiêu, nếu viết số

liệu vào ô đó sẽ không có ý nghĩa. 82
2 - Đồ thị thống kê
om
.c
a - KN : Số SV
SV lớp A và B ĐHNT
ng
(người)
Là các hình vẽ
100
co
90 Nam
80
hoặc đường nét
Nữ
an
70
60
hình học dùng để

th
ng 50
40
miêu tả có tính
30
o
20
du
10
chất qui ước các 0
u
A Lớp B
cu
thông tin thống

kê.
83
b – Tác dụng :
Ứng dụng rộng rãi trong mọi công tác
om
nhằm hình tượng hoá về hiện tượng
.c
nghiên cứu, cụ thể biểu hiện:
ng
+ Sự phát triển của hiện tượng qua thời
co
an
gian
th
+ Kết cấu và biến động kết cấu của hiện
o ng
tượng
du
u
+ Tình hình thực hiện kế hoạch

cu
+ Mối liên hệ giữa các hiện tượng

…… 84
c– Các loại đồ thị TK
 Căn cứ theo nội dung phản ánh:
om
.c
+ Đồ thị phát triển
ng
+ Đồ thị kết cấu
co
+ Đồ thị liên hệ
an
+ Đồ thị so sánh th
o ng
+ Đồ thị phân phối
du
u
+ Đồ thị hoàn thành kế hoạch

cu
…….
85
 Căn cứ vào hình thức biểu hiện:
om
+ Biểu đồ hình cột
.c
+ Biểu đồ tượng hình (biểu hiện bằng các
ng
hình vẽ tượng trưng, dùng để tuyên
co
truyền, cổ động…)
an
th
+ Biểu đồ diện tích (hình vuông, hình tròn,
ng
hình chữ nhật…)
o
du
+ Đồ thị đường gấp khúc

u
cu
+ Bản đồ thống kê
86
Chư¬ng III
om
.c
Çc tham sè thèng kª
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
I. Çc tham sè ®o ®é tËp II. Çc tham sè ®o ®é
trung biÕn thiªn tiªu thøc
1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm, 1. ý nghÜa
om
®iÒu kiÖn vËn dông 2. Çc tham sè ®o ®é biÕn
.c
2. Çc lo¹i tham sè thiªn tiªu thøc
ng
 Sè b×nh qu©n céng  Kho¶ng biÕn thiªn
co
 Sè b×nh qu©n nh©n  §é tr¶i gi÷a
an
th
 Mèt (Mode) ng  §é lÖch tuyÖt ®èi
 Trung vÞ (Median)  Ph¬ng sai
o
du
 Ph©n vÞ  §é lÖch tiªu chuÈn

u
 HÖ sè biÕn thiªn
cu
I. Số tuyệt đối và số tương đối
om
1. Số tuyệt đối:
.c
KN:
ng
co
Là chỉ tiêu biểu hiện qui mô, khối lưượng
an
của hiện tưượng kinh tế xã hội trong điều kiện
thời gian và không gian cụ thể th
o ng
du
u
cu
Đơn vị tính của số tuyệt đối
om
• Đơn vị hiện vật
.c
• Đơn vị tiền tệ (giá trị)
ng
co
• Đơn vị thời gian
an
th
o ng
du
u
cu
2. Số tương đối
om
• KN: Số tương đối là chỉ tiêu biểu hiện quan hệ
.c
so sánh giữa hai mức độ nào đó theo một
ng
nguyên tắc nhất định
co
an
• Nguyên tắc so sánh:
th
• So sánh hai mức độ cùng loại nhưng khác về
o ng
thời gian hoặc không gian
du
• So sánh hai hiện tượng khác loại nhưng có liên

u
cu
quan đến nhau
Các loại số tương đối
om
• Số tương đối động thái
.c
• Là kết quả so sánh giữa hai mức độ của cùng một
ng
hiện tượng nhưng khác nhau về thời gian
co
• Nếu kì gốc là kì quan sát liền trước đó thì số
an
tương đối động thái được gọi là số động thái
liên hoàn th
ng
• Nếu kì gốc được giữ cố định thì số tương đối
o
du
động thái được gọi là số động thái định gốc

u
• Cần đảm bảo tính có thể so sánh được giữa các

cu
mức độ
 Số tương đối kế hoạch
om
• Gồm số tương đối nhiệm vụ kế hoạch và số
.c
tương đối thực hiện kế hoạch
ng
• Số tương đối nhiệm vụ kế hoạch là tỷ lệ so
co
an
sánh giữa mức độ kế hoạch với mức độ thực tế
của chỉ tiêu tại kì gốc th
o ng
• Số tương đối thực hiện kế hoạch là tỷ lệ so
du
sánh giữa mức độ thực tế tại kì nghiên cứu với

u
cu
mức độ kế hoạch của chỉ tiêu
Số tương đối kết cấu
om
• Xác định tỷ trọng của mỗi bộ phận cấu thành
.c
tổng thể
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
Số tương đối không gian
om
• So sánh giữa 2 mức độ của cùng 1 hiện tượng
.c
nhưng khác nhau về không gian
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
Số tương đối cường độ
om
• So sánh mức độ của 2 hiện tưượng khác nhau
.c
nhưng có liên quan đến nhau
ng
• Ví dụ: vận tốc chuyển động, GDP/đầu ngưười,
co
an
mật độ dân số …
th
o ng
du
u
cu
II. Các tham số đo độ tập trung
om
.c
1. Những vấn đề chung
ng
a) Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm
co
an
 Kh¸i niÖm
th
Tham sè ®o ®é tËp trung lµ trÞ sè biÓu hiÖn
o ng
møc ®é ®¹i biÓu theo mét tiªu thøc nµo ®ã
du
cña mét hiÖn tưîng bao gåm nhiÒu ®¬n vÞ

u
cu
cïng lo¹i.
a) Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm
om
.c
 §Æc ®iÓm
ng
 Tham sè ®o ®é tËp trung mang tÝnh tæng
co
hîp vµ kh¸i qu¸t
an
th
 San b»ng mäi chªnh lÖch gi÷a çc ®¬n vÞ
ng
vÒ trÞ sè cña tiªu thøc nghiªn cøu
o
du
u
cu
b)§iÒu kiÖn vËn dông
om
.c
 ChØ đưîc tÝnh tham sè ®o ®é tËp trung cho
ng
mét tæng thÓ bao gåm çc ®¬n vÞ cïng
co
an
lo¹i
th
ng
 Tham sè ®o ®é tËp trung cÇn đưîc tÝnh ra
o
du
tõ tæng thÓ cã nhiÒu ®¬n vÞ

u
cu
T¸c dông cña tham sè ®o ®é tËp trung
 Tham sè ®o ®é tËp trung đưîc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh
®Æc ®iÓm chung vÒ mÆt lượng cña hiÖn tượng kinh tÕ
om
x· héi sè lín trong ®iÒu kiÖn thêi gian, kh«ng gian cô
.c
thÓ
ng
co
 Tham sè ®o ®é tËp trung đưîc sö dông ®Ó so s¸nh
an
çc hiÖn tượng kh«ng cïng quy m«.
th
Tham sè ®o ®é tËp trung cßn đưîc sö dông trong
ng

nghiªn cøu çc qu¸ tr×nh biÕn ®éng qua thêi gian
o
du
 Tham sè ®o ®é tËp trung cã vÞ trÝ quan träng trong

u
cu
viÖc vËn dông çc phương ph¸p ph©n tÝch thèng kª
2. Çc lo¹i tham sè ®o ®é tËp trung
om
.c
2.1 Sè b×nh qu©n céng
ng
a) §iÒu kiÖn vËn dông
co
n
x
sè b×nh qu©n céng lµ
an
çc lượng biÕn ph¶i
th i
ng
cã quan hÖ tæng víi x i 1
o
du
nhau n
u
cu
C«ng thøc tæng qu¸t:
Çc trường hîp vËn dông cô thÓ
om
.c
 Trưêng hîp çc ®¬n vÞ kh«ng đưîc ph©n
ng
tæ  sö dông c«ng thøc tæng qu¸t
co
CT sè b×nh qu©n céng gi¶n ®¬n:
an

th n
ng
 xi
o
du
x  i 1
u
cu
Trưêng hîp d·y sè ®· đưîc ph©n tæ
 D·y sè ®· đưîc ph©n tæ kh«ng cã kho¶ng çch
om
tæ; bao gåm çc thµnh phÇn: lượng biÕn, tÇn
.c
sè vµ/hoÆc tÇn suÊt tư¬ng øng
ng
co
VÝ dô: thu nhËp cña tæ CN T8/08 (triÖu VND)
an
1.5 1.5 1.0 1.5 1.0 2.0 1.0 2.0
th
ng
1.5 2.5 1.0 0.6 1.5 1.5 1.5 1.0
o
du
2.0 1.5 1.5 2.0 0.6 1.0 2.0 1.5

u
cu
1.0 1.0 0.6 1.5 2.5 1.0 0.6 1.0

0.6 1.0 1.0 1.0 1.5 1.0 1.0 2.0
Çc biÕn thÓ cña CT b×nh qu©n gia quyÒn
om
.c
 Khi quyÒn sè lµ tÇn  Khi quyÒn sè lµ tÇn
ng
suÊt di (%) suÊt di (lÇn)
co
n
an

n
x id
x  i1
ng
th
i x  
i1
x id i
o
100
du
u
cu
D·y sè lượng biÕn cã kho¶ng çch
tæ
om
Khèi lượng
.c
XÐt vÝ dô: l¬ng thùc Sè người
(người)
ng
b×nh qu©n
Tµi liÖu thèng kª khèi
co
(kg/người)
lượng lư¬ng thùc
an
400 – 500 100
b×nh qu©n ®Çu người
t¹i 1 ®Þa phương n¨m th 500 – 600 300
o ng
1995 600 – 700 450
du
u
700 – 800 800

cu
800 – 900 300

900 – 1000 50
Çc bưíc tiÕn hµnh
om
.c
 Bưíc 1: tÝnh trÞ sè ximin  ximax xi
ng
gi÷a cña tõng tæ theo 400  500 450
co
c«ng thøc
500  600 550
an
th
600  700 650
ximinximax
ng
xi  700  800 750
o
du
2 800  900 850

u
cu
900  1000 950
Çc bưíc tiÕn hµnh
om
.c
 Bưíc 2: x¸c ®Þnh gi¸ xi fi
ng
trÞ cña sè b×nh qu©n 450 100
co
b»ng c«ng thøc b×nh
an
qu©n gia quyÒn 550 300
th 650 450
ng
n
 xi fi
o
750 800
du
x  i1
u
850 300
cu
 i1
fi 950 50
Chó ý
om
.c
o §èi víi nh÷ng d·y sè cã kho¶ng çch tæ
ng
më
co
an
th
ng
ximin – Dưíi 500 - 600 - 700 - 800 - 900
o
trë
du
ximax (kg) 500 600 700 800 900 lªn

u
cu
fi (ng) 100 300 450 800 300 100

xi 550 650 750 850
BiÕt xi vµ tæng çc lượng biÕn Mi (= xifi)
om
.c
VÝ dô: Çch x¸c ®Þnh
NSL§ b×nh qu©n
ng
S¶n
co
X NSL§ b×nh  C1: tríc tiªn x¸c
lượng ®Þnh fi qua Mivµ xi
an
N qu©n (sp/CN)
(sp)
th
Sau ®ã sö dông
CT b×nh qu©n gia
ng
A 21250 425 quyÒn
o
du
 C2: tÝnh trùc tiÕp,

u
sö dông CT b×nh
cu
B 32400 432 qu©n céng ®iÒu

hoµ
C 32550 434
2.2 Sè b×nh qu©n nh©n
om
.c
§iÒu kiÖn vËn dông:
ng
khi çc lượng biÕn cã quan hÖ tÝch víi
co
nhau
an
Quan hÖ gi÷a çc lượng biÕn lµ quan hÖ tÝch
th
ng
khi nh©n çc lượng biÕn l¹i víi nhau, thu
o
đưîc kÕt qu¶ lµ gi¸ trÞ cã ý nghÜa

du
u
VD: Thu nhËp cña «ng B b»ng 1,5 lÇn thu nhËp
cu
cña «ng A, cßn thu nhËp cña «ng C b»ng 1,1

lÇn thu nhËp cña «ng B  thu nhËp cña «ng
C b»ng 1,1*1,5 thu nhËp cña «ng A
Cã tµi liÖu vÒ t×nh h×nh doanh thu cña
C«ng ty A qua çc n¨m (®v: %)
om
.c
DT 99’ so DT 00’ so DT 01’ so DT 02’ so
ng
víi DT 98’ víi DT 99’ víi DT 00’ víi DT 01’
co
an
100 105 115 110
th
ng
Çc lượng biÕn liÒn nhau cã quan hÖ tÝch
o

du
víi nhau
u
cu
C«ng thøc sè b×nh qu©n nh©n
om
.c
ng
co
n
an
t  t1  t2 ... tn
n
th
ng tn t
i 1
i
o
du
u
cu
2.3 Mèt (Mode - Mo)
 KN
–Víi d·y sè kh«ng cã kho¶ng çch tæ, Mo lµ
om
lượng biÕn hoÆc biÓu hiÖn cã tÇn sè lín nhÊt
.c
–Víi d·y sè cã kho¶ng çch tæ, Mo lµ lượng
ng
biÕn cã mËt ®é ph©n phèi lín nhÊt (xung quanh
co
®ã tËp trung nhiÒu ®¬n vÞ tæng thÓ nhÊt)
an
 T¸c dông
th
–BiÓu hiÖn møc ®é phæ biÕn nhÊt
ng
–Kh«ng san b»ng, bï trõ chªnh lÖch gi÷a çc
o
lượng biÕn
du
–Kh«ng chÞu ¶nh hưëng cña çc lượng biÕn ®ét

u
cu
xuÊt
–Cã nhiÒu øng dông thùc tÕ
 Phư¬ng ph¸p tÝnh Mo
om
.c
 TH1: D·y sè ph©n tæ kh«ng cã kho¶ng
ng
çch tæ: Lưîng biÕn cã tÇn sè lín nhÊt
co
chÝnh lµ Mo
an

th
TH2: D·y sè ph©n tæ cã kho¶ng çch tæ:
ng
X¸c ®Þnh vÞ trÝ cña Mo
o
du
X¸c ®Þnh gi¸ trÞ gÇn ®óng cña Mo

u
cu
X¸c ®Þnh vÞ trÝ cña Mo
om
.c
 Çc tæ cã kho¶ng çch tæ ®Òu nhau
ng
 Tæ cã tÇn sè (tÇn suÊt) lín nhÊt lµ tæ
co
chøa Mo
an
th
 Çc tæ cã kho¶ng çch tæ kh«ng ®Òu nhau
o ng
 Tæ cã mËt dé ph©n phèi lín nhÊt lµ tæ
du
chøa Mo
u
cu
 X¸c ®Þnh gi¸ trÞ gÇn ®óng cña Mo
fMo  fMo 1
Mo  xMo min  hMo
om
( fMo  fMo 1)  ( fMo  fMo 1)
.c
ng
DM o  DM o 1
M o  xM o min  hM o
co
( DM o  DM o 1 )  ( DM o  DM o 1 )
an
th
ng
Víi:
o
• xMomin: giíi h¹n dưíi cña tæ chøa Mo
du
• hMo: kho¶ng çch tæ cña tæ chøa Mo

u
cu
• fMo (DMo): tÇn sè (mËt ®é) cña tæ chøa Mo

• fMo-1(Dmo-1): tÇn sè (mËt ®é) cña tæ liÒn trưíc tæ chøa Mo
• fMo+1(Dmo+1): tÇn sè (mËt ®é) cña tæ liÒn sau tæ chøa Mo
NhËn xÐt t×nh h×nh lư¬ng thùc t¹i ®Þa phư¬ng
om
.c
Khèi lượng lư¬ng thùc
Sè người (người)
ng
b×nh qu©n (kg/người)
co
400 – 500 10
an
th
500 – 600 30
ng
600 – 700 45
o
du
700 – 800 80
u
cu
800 – 900 30
900 – 1000 5
X¸c ®Þnh Mo?
2.4 Trung vÞ - Me (Median)
om
 KN
.c
Trung vÞ lµ lượng biÕn cña ®¬n vÞ ®øng
ng
ë vÞ trÝ chÝnh gi÷a trong d·y sè lượng
co
biÕn
an
 TÝnh chÊt
th
ng
 Trung vÞ ph©n chia d·y sè lượng biÕn
o
du
thµnh hai phÇn cã sè lượng ®¬n vÞ tæng

u
thÓ b»ng nhau.

cu
 Tæng çc ®é chªnh lÖch tuyÖt ®èi gi÷a çc

lượng biÕn víi trung vÞ lµ mét trÞ sè nhá
nhÊt (so víi sè b×nh qu©n hay Mo)
om
.c
 T¸c dông
ng
 Trung vÞ kh«ng san b»ng, bï trõ chªnh
co
lÖch gi÷a çc lượng biÕn dïng trung vÞ
an
th
®Ó bæ sung hoÆc thay thÕ sè b×nh qu©n
ng
céng
o
du
 TÝnh chÊt 2 đưîc øng dông trong nhiÒu

u
cu
c«ng t¸c kü thuËt vµ phôc vô c«ng céng
om
.c
 Phư¬ng ph¸p x¸c ®Þnh trung vÞ:
ng
Bưíc 1: X¸c ®Þnh vÞ trÝ chÝnh gi÷a ( vÞ trÝ
co
–
cña ®¬n vÞ ®øng ë vÞ trÝ chÝnh gi÷a).
an
th
vÞ trÝ trung vÞ lµ ®¬n vÞ thø (n+1)/2
o ng
du
u
cu
om
.c
 Bưíc 2: X¸c ®Þnh trung vÞ:
ng
 §èi víi d·y sè lượng biÕn kh«ng cã
co
kho¶ng çch tæ
an
th
• NÕu sè ®¬n vÞ lµ lÎ th× Me = xm+1
o ng
• NÕu sè ®¬n vÞ lµ ch½n th× xm  xm 1
du
Me 
u
2
cu
om
.c
 §èi víi d·y sè lượng biÕn cã kho¶ng çch tæ
ng
• X¸c ®Þnh tæ chøa trung vÞ (tæ chøa ®¬n vÞ ®øng ë
co
vÞ trÝ chÝnh gi÷a)
an
th
• X¸c ®Þnh GT gÇn ®óng cña trung vÞ theo CT
ng
f
o
du
i
 SMe1
Me xMemin  hMe 2
u
cu
fMe
NhËn xÐt t×nh h×nh lư¬ng thùc t¹i ®Þa
phư¬ng
om
.c
Khèi lượng lư¬ng thùc
Sè người (người)
ng
b×nh qu©n (kg/người)
co
400 – 500 10
an
th
500 – 600 ng 30
600 – 700 45
o
du
700 – 800 80
u
cu
800 – 900 30
900 – 1000 5
X¸c ®Þnh Me?
2.5 Ph©n vÞ
om
.c
 Ph©n vÞ chia d·y sè thµnh n phÇn cã sè
ng
lượng ®¬n vÞ tæng thÓ b»ng nhau.
co
Trong thùc tÕ người ta hay dïng:
an

–Tø ph©n vÞ
th
ng
–ThËp ph©n vÞ
o
du
–B¸ch ph©n vÞ
u
cu
Tø ph©n vÞ
om
.c
 Tµi liÖu ph©n tæ kh«ng cã kho¶ng çch tæ:
ng
–Q1: tø ph©n vÞ thø nhÊt: lµ lượng biÕn ®øng ë
co
vÞ trÝ thø (n+1)/4
an
th
–Q2: tø ph©n vÞ thø hai: chÝnh lµ trung vÞ: lµ
ng
lượng biÕn ®øng ë vÞ trÝ thø 2(n+1)/4
o
du
–Q3: tø ph©n vÞ thø ba: lµ lượng biÕn ®øng ë

u
vÞ trÝ thø 3(n+1)/4

cu
Tø ph©n vÞ
om
.c
 Tµi liÖu ph©n tæ cã kho¶ng çch tæ:
ng
1

co
f  SQ11
Q1  xQ1min  hQ1  4
an
th
ng f Q1
o
du
3
 f  SQ 31
u
Q3  xQ 3 min  hQ 3  4
cu
fQ3
 ¸p dông tÝnh Q1 vµ Q3 cho VD
III. §é biÕn thiªn tiªu thøc
om
1. ý nghÜa cña ®é biÕn thiªn tiªu thøc
.c
ng
 §¸nh gi¸ tr×nh ®é ®¹i biÓu cña sè b×nh qu©n
co
 Ph¶n ¸nh ®Æc trưng cña d·y sè vÒ ph©n phèi,
an
kÕt cÊu, tÝnh chÊt ®ång ®Òu cña tæng thÓ…
th
 Ph¶n ¸nh chÊt lượng c«ng t¸c vµ nhÞp ®iÖu
ng
hoµn thµnh kÕ ho¹ch chung cña tæng thÓ
o
du
còng nh cña tõng bé phËn

u
 §é biÕn thiªn tiªu thøc cßn đưîc dïng trong

cu
nhiÒu trường hîp nghiªn cøu thèng kª kh¸c
2. Çc tham sè ®o ®é biÕn thiªn tiªu thøc
om
.c
 Kho¶ng biÕn thiªn
ng
 §é tr¶i gi÷a
co
an
 §é lÖch tuyÖt ®èi
th
ng
 Phư¬ng sai
o
du
 §é lÖch tiªu chuÈn

u
cu
 HÖ sè biÕn thiªn
2.1 Kho¶ng biÕn thiªn - R*
om
.c
 Kho¶ng biÕn thiªn lµ ®é lÖch gi÷a lượng
ng
biÕn lín nhÊt vµ lượng biÕn nhá nhÊt
co
trong d·y sè lượng biÕn
an
 R* = Xmax - Xmin
th
ng
XÐt vÝ dô: NSLD cña 2 tæ CN (5 người/tæ) (®v:sp/h)
o
du
u
Tæ 1 40 50 60 70 80 x1 = 60 R* = 40
cu
Tæ 2 58 59 60 61 62 x2 = 60 R* = 4
NhËn xÐt vÒ ưu, nhưîc ®iÓm cña R*
om
.c
 ¦u ®iÓm
ng
DÔ tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh
co
an
 Nhưîc ®iÓm
th
ChØ liªn quan ®Õn Xmax vµ Xmin mµ
o ng
kh«ng tÝnh tíi çc lượng biÕn kh¸c trong
du
DS  kh«ng toµn diÖn, dÔ dÉn ®Õn sai sè

u
cu
2.2 §é tr¶i gi÷a
om
.c
 §é tr¶i gi÷a (RQ) lµ chªnh lÖch gi÷a tø
ng
ph©n vÞ thø 3 vµ tø ph©n vÞ thø nhÊt
co
CT: RQ = Q3 – Q1
an

th
o ng
du
u
cu
2.3 §é lÖch tuyÖt ®èi
om
.c
 §é lÖch tuyÖt ®èi n
 x x
ng
trung b×nh lµ sè i
co
b×nh qu©n céng dx  i 1
an
cña çc ®é lÖch
th
ng n
tuyÖt ®èi gi÷a
o
n
du
lượng biÕn víi sè

 x x f
u
i i
b×nh qu©n cña çc
cu
dx  i 1
n
lượng biÕn ®ã
fi 1
i
2.4 Phư¬ng sai - 2
om
.c
 Phư¬ng sai lµ sè b×nh qu©n céng cña b×nh
ng
phương çc ®é lÖch gi÷a lượng biÕn víi sè
co
b×nh qu©n cña çc lượng biÕn ®ã.
an

th
C«ng thøc 1 (trường hîp DS kh«ng ph©n
ng
tæ)
o
du
 x  x   x
n n
2
u
2
cu

i i
2 2
x  i 1
 i 1
 x
n n
 C«ng thøc 2 (trường hîp DS ®· ph©n tæ
– mçi lượng biÕn xi cã tÇn sè xuÊt hiÖn
lµ fi)
om
.c
ng
 x  x   f  x
n n
2
co
2
 fi

i i i
an
2 2
x  i 1
 i 1
 x
n
th n
ng
f f
o
i i
du
i 1 i 1
u
cu
NhËn xÐt vÒ ưu, nhưîc ®iÓm cña 2
om
.c
 ¦u ®iÓm
ng
Trong c«ng thøc tÝnh to¸n ®· bao gåm tÊt
co
c¶ çc ®¬n vÞ tæng thÓ  toµn diÖn h¬n R*
an
 Nhưîc ®iÓm th
o ng
- KhuÕch ®¹i sai sè
du
- §¬n vÞ tÝnh to¸n kh«ng ®ång nhÊt

u
cu
2.5 §é lÖch tiªu chuÈn - 
 §é lÖch tiªu chuÈn lµ khai phương cña
phương sai.
om
.c
 C«ng thøc:
ng
 x  x 
n n
co
2
 i
x 2

i
an
2
x  i 1
 i 1
 x
n th n
o ng
du
 x  x   f
n n
2
 i  fi
x 2
u

i i
cu
2
x  i 1
n
 i 1
n
 x
f i 1
i f
i 1
i
NhËn xÐt vÒ ưu, nhưîc ®iÓm cña 
om
 ¦u ®iÓm
.c
- Trong c«ng thøc tÝnh to¸n ®· bao gåm tÊt
ng
co
c¶ çc ®¬n vÞ tæng thÓ  toµn diÖn h¬n R*
an
- Kh«ng khuÕch ®¹i sai sè  tèt h¬n 2
th
ng
§é lÖch tiªu chuÈn lµ chØ tiªu ®o ®é biÕn
o
thiªn kh¸ toµn diÖn

du
u
 Nhưîc ®iÓm:
cu
Kh«ng so s¸nh đưîc ®é biÕn thiªn gi÷a 2

®¹i lượng kh¸c lo¹i
2.6 HÖ sè biÕn thiªn
om
.c
 HÖ sè biÕn thiªn đưîc sö dông khi gi¸ trÞ b×nh
ng
qu©n cña hai tæng thÓ so s¸nh kh¸c nhau nhiÒu
co
hoÆc so s¸nh hai hiÖn tượng kh¸c nhau
an
 C«ng thøc:
th
ng
 
o
Vx  100% Vx  100%
du
x Mo
u
cu

Vx   100%
Me
Chương V
om
.c
Håi qui vµ tương quan
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
Néi dung chÝnh
om
.c
 Mèi liªn hÖ gi÷a çc hiÖn tượng vµ phương
ng
ph¸p håi qui tương quan
co
Liªn hÖ tương quan tuyÕn tÝnh
an

 Liªn hÖ tương quan phi tuyÕnth

o ng
du
u
cu
I. Mèi liªn hÖ gi÷a çc hiÖn tượng vµ
phương ph¸p håi qui tương quan
om
.c
 Mèi liªn hÖ gi÷a çc hiÖn tượng KT – XH
ng
Phương ph¸p håi quy tương quan
co

an
KN
Çc bước thùc hiÖn th
o ng
du
u
cu
1. Mèi liªn hÖ gi÷a çc hiÖn tượng KT-XH
om
.c
 Liªn hÖ hµm sè
ng
y = a + bx
co
s = v*t
an
th
Cường ®é cña liªn hÖ: hoµn toµn chÆt chÏ
o ng
Liªn hÖ tương quan
du

u
Cường ®é cña liªn hÖ: kh«ng hoµn toµn

cu
chÆt chÏ
2 Phương ph¸p håi quy tương
quan
om
.c
 KN
ng
 Çc bước thùc hiÖn:
co
X¸c ®Þnh mèi liªn hÖ, tiªu thøc nguyªn nh©n
an

th
(biÕn ®éc lËp), tiªu thøc kÕt qu¶ (biÕn phô thuéc)
ng
 X¸c ®Þnh h×nh thøc vµ tÝnh chÊt cña liªn hÖ
o
du
 LËp phương tr×nh lý thuyÕt biÓu diÔn liªn hÖ

u
cu
 TÝnh to¸n vµ gi¶i thÝch ý nghÜa cña tham sè

 §¸nh gi¸ møc ®é (cường ®é) chÆt chÏ cña liªn hÖ
II. Liªn hÖ tương quan tuyÕn tÝnh
1. Liªn hÖ tương quan tuyÕn tÝnh ®¬n
om
biÕn
.c
ng
XÐt vÝ dô: theo dâi liªn hÖ gi÷a chi phÝ qu¶ng ço (CPQC)
co
(ngh×n USD) vµ doanh sè (DS) (ngh×n sp) cña mét mÆt hµng míi
an
th
CP ng
QC 1 3 4 5 6 7 9 12 14 15
o
du
($)
u
cu
DS
(ngh 2 8 9 15 15 20 23 25 22 36
sp)
BiÓu diÔn mèi liªn hÖ gi÷a 2 tiªu thøc
om
.c
$40
§ường liªn 36
ng
$35
hÖ thùc tÕ
co
$30
an
$25 25
th
23
22
ng
$20 20 DS
o
$15 15 15
du
u
$10
9 §ường håi
cu
$5
quy lý thuyÕt
2
$-
1 3 4 5 6 7 9 12 14 15
Tiªu thøc nguyªn nh©n: CP qu¶ng ço: x
Tiªu thøc kÕt qu¶: doanh sè: y
om
.c
 §ường håi quy lý thuyÕt lµ ®ường th¼ng
ng
®ược biÓu diÔn b»ng hµm sè: y = a + bx
co
trong ®ã: x: tt nguyªn nh©n
an
y: tt kÕt qu¶ th
o ng
a: tham sè tù do
du
u
b: hÖ sè håi quy tuyÕn tÝnh

cu
Dïng phương ph¸p b×nh phương nhá nhÊt ®Ó
x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña a vµ b
om
.c
Gi¶i hÖ phương tr×nh ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ
ng
cña a,b
co
an
 y  na  b x th
ng

  
o
2
xy  a x  b x
du

u
cu
 Cã thÓ x¸c ®Þnh ®ược a, b b»ng
çch sö dông c«ng thøc
om
.c
 xy  x  y
ng
b 
co
  x2
an
a  y  b  xth
ng

o
du
u
cu
ý nghÜa cña tham sè: a? b?
om
.c
 §¸nh gi¸ møc ®é chÆt chÏ cña liªn hÖ
ng
co
Sö dông hÖ sè tương quan r:
an
x th  x  xy  y
ng
xyxy
r b
i i
r r
o
 x  x  y  y
du
y x y i
2
i
2
u
cu
ý nghÜa cña hÖ sè tương quan
om
.c
 BiÓu thÞ cường ®é cña liªn hÖ
ng
r =  1  liªn hÖ hoµn toµn chÆt chÏ (hµm sè)
co
an
|r| -> 1  liªn hÖ cµng chÆt chÏ
r = 0  kh«ng cã liªn hÖ
th
o ng
 BiÓu hiÖn tÝnh chÊt cña liªn hÖ
du
u
r > 0  tương quan thuËn

cu
r < 0  tương quan nghÞch
2.Liªn hÖ tương quan tuyÕn tÝnh ®a
biÕn
om
.c
 Nghiªn cøu mèi liªn hÖ gi÷a nhiÒu tiªu
ng
thøc nguyªn nh©n víi mét tiªu thøc kÕt
co
qu¶
an
th
 Hµm sè: y = a0 + a1x1 + a2x2 + … + anxn
o ng
du
u
cu
HÖ phương tr×nh x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tham sè
om
.c
ng
y  na0 a1x1 a2 x2 .......an xn
co
an

x1y  a0 x1 a1x1 a2 x1x2.......an x1xn
2
th
ng

x2 y  a0 x2 a1x1x2 a2 x2 .......an x2xn
2
o
du
..........
..........
..........
..........
..........
..........
..........
..........
......
u
cu

xn y  a0 xn a1x1xn a2 x2xn.......an xn
2

HÖ sè tương quan béi ®ược dïng ®Ó ®¸nh
gi¸ tr×nh ®é chÆt chÏ cña liªn hÖ
om
.c
ng
 
2
y
2
y ( x , x , x ,...., x )
co
R 1 2 3 n
 2
an
y
th
o ng
 2
du
y x ,x , x 3 ,...., x
R  1 2 n
u
 2
cu
C«ng thøc tÝnh 2y ; 2yx1,x1…,xn; 2y(x1,x1…,xn)
 ( y  y) 2
om
 2

.c
y
n
ng
co
 (y LT
 y) 2
an
 2
yx 
ng
th n
o
du

u
LT 2
(y  y )
cu
 2
y( x) 
n
Dïng tham sè tương quan chuÈn ho¸
®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é ¶nh hëng cña tõng tiªu thøc
nguyªn nh©n tíi tiªu thøc kÕt qu¶
om
a  
.c
j x
  j
ng
j

co
y
an
Víi: - j : tham sè tương quan chuÈn ho¸ cña tiªu
thøc nguyªn nh©n j th
o ng
- aj : tham sè håi quy cña tiªu thøc nguyªn
du
nh©n j
u
cu
- xj : ®é lÖch tiªu chuÈn cña tiªu thøc nguyªn

nh©n j
- y : ®é lÖch tiªu chuÈn cña tiªu thøc kÕt qu¶ y
III. Liªn hÖ tương quan phi tuyÕn
om
.c
 Mét sè hµm håi quy phi tuyÕn:
ng
 Hµm parabol: y = a + bx + cx2
co
an
 Hµm hyperpol: y = a +b.1/x
th
 Tû sè tương quan: ®¸nh gi¸ tr×nh ®é chÆt
o ng
chÏ cña liªn hÖ
du
u
cu
y = a + bx + cx2
om
.c
 TiÕn hµnh çc bước ph©n tÝch
ng
HÖ phương tr×nh x¸c ®Þnh tham sè
co

an
y  nabxcx2

xy axbx cx
th
ng
2 3
o
du
 x2 y  a x2 b x3 c x4
   
u
cu
y = a + b.1/x
om
.c
 TiÕn hµnh çc bước ph©n tÝch
ng
HÖ phương tr×nh x¸c ®Þnh tham sè
co

an
 1
 y  na  bx th
ng

o
1 1 1
 y  a  b 2
du
 x x x
u
cu
Tû sè tương quan
om
.c
Çc c«ng thøc:
ng
 2
 2
 2
co
y y (x) yx
   
an
 2
 2
y
th y
o ng
du
 y2 ( x )
u
  1
cu
 2
y
Gi¶i thÝch ý nghÜa çc ký hiÖu trong CT
om
.c
 2y = phương sai cña tiªu thøc kÕt qu¶ y
ng
 2yx = phương sai cña tt kÕt qu¶ y do
co
an
¶nh hưëng cña x
th
ng
 2y(x) = phương sai cña tt kÕt qu¶ y do
o
du
¶nh hưëng cña çc tt nguyªn nh©n kh¸c

u
ngoµi x
cu
C«ng thøc tÝnh 2y ; 2yx; 2y(x)
 ( y  y) 2
om
 2

.c
y
n
ng
co
 (y LT
 y) 2
an
 2
yx 
ng
th n
o
du

u
LT 2
(y  y )
cu
 2
y( x) 
n
om
.c
Chương VI
ng
co
an
th
D·y sè thêi gian
o ng
du
u
cu
I. D·y sè thêi gian
om
.c
1.KN - CÊu t¹o - Ph©n lo¹i
ng
a. Kh¸i niÖm
co
Lµ d·y çc trÞ sè cña chØ tiªu thèng kª ®ược
an
th
s¾p xÕp theo thø tù thêi gian ng
o
1997 1998 1999 2000 2001 2002

du
N¨m
u
cu
Gi¸ trÞ XK
(triÖu USD)
10,0 10,2 11,0 11,8 13,0 14,8
b. CÊu t¹o
om
.c
Thêi gian
ng
§é dµi gi÷a 2 thêi gian liÒn nhau (cã thùc
co
hoÆc quy ước) ®ược gäi lµ kho¶ng çch
an
thêi gian
th
ng
Lưu ý:
o
du
Kho¶ng çch thêi gian nªn b»ng nhau ®Ó

u
t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc tÝnh to¸n vµ ph©n

cu
tÝch
b. CÊu t¹o
om
 ChØ tiªu vÒ hiÖn tượng nghiªn cøu:
.c
TrÞ sè cña chØ tiªu: møc ®é cña DSTG
ng
co
Lưu ý:
an
§¶m b¶o tÝnh chÊt cã thÓ so s¸nh ®ược cña
th
ng
çc møc ®é trong DSTG
o
du
- Néi dung tÝnh to¸n thèng nhÊt

u
cu
- Phương ph¸p tÝnh to¸n thèng nhÊt
- Ph¹m vi tÝnh to¸n thèng nhÊt
c. Ph©n lo¹i
D·y sè thêi kú D·y sè thêi ®iÓm
om
Lµ d·y sè mµ mçi møc Lµ d·y sè mµ mçi møc ®é
.c
®é cña nã biÓu hiÖn quy cña nã biÓu hiÖn quy m«,
ng
m«, khèi lượng cña hiÖn khèi lượng cña hiÖn
co
tượng trong tõng kho¶ng tượng t¹i mét thêi ®iÓm
an
thêi gian nhÊt ®Þnh nhÊt ®Þnh.
§Æc ®iÓm: th §Æc ®iÓm
o ng
-Kho¶ng çch thêi gian -Møc ®é ph¶n ¸nh quy m«
du
¶nh hưởng ®Õn møc ®é t¹i thêi ®iÓm

u
cu
-Cã thÓ céng dån çc -Kh«ng thÓ céng dån çc
møc ®é møc ®é
2. ý nghÜa cña viÖc nghiªn cøu d·y sè thêi
gian
om
.c
 Nghiªn cøu çc ®Æc ®iÓm vÒ sù biÕn
ng
®éng cña hiÖn tượng qua thêi gian
co
Ph¸t hiÖn xu hưíng ph¸t triÓn vµ tÝnh quy
an

luËt cña hiÖn tượng
th
ng
Dù ®o¸n møc ®é cña hiÖn tượng trong
o

du
tương lai
u
cu
II. Çc chØ tiªu ph©n tÝch DSTG
om
.c
 Møc ®é b×nh qu©n theo thêi gian
ng
Lượng t¨ng/gi¶m tuyÖt ®èi
co

an
 Tèc ®é ph¸t triÓn
Tèc ®é t¨ng/gi¶m th
ng

o
Gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña 1% t¨ng/gi¶m

du

u
cu
B¶ng chØ tiªu ph©n tÝch DSTG
N¨m 1997 1998 1999 2000 2001 2002
xi ($)
om
x ($)
.c
i ($)
ng
i ($)
co
 ($)
an
th
13 ti (%) ng
Ti (%)
o
du
t (%)
u
ai (%)
cu
Ai (%)
a (%)
gi ($)
1 Møc ®é b×nh qu©n theo thêi gian
om
.c
a. Møc ®é b×nh qu©n ®èi víi DS thêi kú
ng
Sö dông sè b×nh qu©n céng gi¶n ®¬n
co
an
C«ng thøc:
th
ng
n
o

du
xi
u
cu
x  i 1
n
Møc ®é b×nh qu©n theo thêi gian
om
.c
b. Møc ®é b×nh qu©n ®èi víi DS thêi ®iÓm
ng
§iÒu kiÖn ®Ó cã thÓ tÝnh ®ược møc ®é
co
b×nh qu©n:
an
th
 Møc ®é cuèi cïng cña kho¶ng çch thêi
ng
gian trước b»ng møc ®é ®Çu tiªn cña
o
kho¶ng çch thêi gian sau

du
u
 Gi÷a çc thêi ®iÓm ghi chÐp sè liÖu, hiÖn t-

cu
ượng biÕn ®éng tương ®èi ®Òu ®Æn
Phương ph¸p tÝnh ( k/c thêi gian b»ng nhau)
 TÝnh møc ®é b×nh qu©n cña tõng kho¶ng
om
çch thêi gian (sè b×nh qu©n cña tõng
.c
nhãm 2 møc ®é)
ng
co
 X¸c ®Þnh møc ®é b×nh qu©n trong c¶ giai
an
®o¹n (sè b×nh qu©n cña çc møc ®é b×nh
qu©n tõng kho¶ng çch) th
o ng
du
VÝ dô:
u
cu
Ngµy 1/4/03 1/5/03 1/6/03 1/7/03

GT hµng tån kho (tr$) 3560 3640 3700 3540
C«ng thøc tæng qu¸t
om
.c
ng
x1 xn
co
 x2  x3  x4 ...  xn 1 
an
x 2 2
n 1 th
o ng
du
u
cu
Phương ph¸p tÝnh
( k/c thêi gian kh«ng b»ng nhau)
C«ng thøc tæng qu¸t
om
.c
n Trong ®ã:
x
ng
f  xi: møc ®é b×nh qu©n
co
i i
an
cña k/c thêi gian i
x i 1
n
ng
th
 fi: ®é dµi tương ®èi
f
o
du
i cña k/c thêi gian i

u
cu
i 1  n: sè kho¶ng çch thêi

gian ®ược theo dâi
2 Lượng t¨ng/gi¶m tuyÖt ®èi ():
om
.c
a) Lượng t¨ng/gi¶m tuyÖt ®èi liªn hoµn (i)
ng
KN: Lµ chªnh lÖch gi÷a møc ®é cña kú
co
an
nghiªn cøu so víi møc ®é cña kú ®øng liÒn
trước ®ã th
ng
i cho biÕt lượng t¨ng/gi¶m b»ng sè tuyÖt ®èi
o
du
cña hiÖn tượng gi÷a hai kú quan s¸t liÒn

u
cu
nhau
C«ng thøc: i = xi – xi-1 (i=2,n)
b) Lượng t¨ng/gi¶m tuyÖt ®èi ®Þnh gèc i
om
.c
KN:
ng
Lµ chªnh lÖch gi÷a møc ®é kú nghiªn cøu
co
víi møc ®é kú ®ược chän lµm gèc cè ®Þnh.
an
th
i cho thÊy lượng t¨ng/gi¶m b»ng sè tuyÖt
ng
®èi cña hiÖn tượng gi÷a kú nghiªn cøu víi
o
du
gèc so s¸nh
u
cu
CT: i = xi – x1 (i=2,n)
NhËn xÐt quan hÖ gi÷a çc i vµ n
om
 2 = x 2 – x 1
.c
 3 = x 3 – x 2
ng
co
 4 = x 4 – x 3 i = xn – x1 = n
an
 ……………
th
ng
 n = xn – xn-1
o
du
 Lượng t¨ng/gi¶m tuyÖt ®èi ®Þnh gèc kú

u
cu
nghiªn cøu b»ng tæng çc lượng t/g tuyÖt

®èi liªn hoµn tÝnh tíi kú nghiªn cøu
c) Lượng t¨ng/gi¶m tuyÖt ®èi b×nh qu©n 
om
n
.c
KN

ng
 Lµ sè b×nh qu©n cña i
co
çc lượng t¨ng/gi¶m  i 2
an
tuyÖt ®èi liªn hoµn n 1
  cho thÊy møc ®é th
o ng
®¹i diÖn vÒ lượng
du
t¨ng/gi¶m tuyÖt ®èi

n
u
cu
qua çc kú

 CT:
n 1
3. Tèc ®é ph¸t triÓn (t):
om
.c
 KN:
ng
Tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn lµ tû sè gi÷a
co
møc ®é kú nghiªn cøu víi møc ®é kú liÒn
an
trước ®ã.
th
ng
 ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn cña
o
hiÖn tượng gi÷a hai thêi gian liÒn nhau

du
u
CT: ti = xi/xi-1 (i=2,n)

cu

 §¬n vÞ: (lÇn) hoÆc (%)
b) Tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc (Ti)
om
.c
 Lµ tû sè gi÷a møc ®é kú nghiªn cøu víi
ng
møc ®é kú ®ược chän lµm gèc.
co
Ti ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn cña hiÖn tượng
an

th
so víi k× ®ược chän lµm gèc ®èi chiÕu
ng
C«ng thøc tÝnh: Ti = xi/x1 (i = 2,n)
o

du
u
cu
NhËn xÐt quan hÖ gi÷a çc ti vµ Tn
om
 t2 = x2/x1
.c
 t3 = x3/x2
ng
co
 t4 = x4/x3 ti = xn/x1 = Tn
an
 ……………
th
ng
 tn = xn/xn-1
o
du
 Tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc kú nghiªn cøu

u
cu
b»ng tÝch çc tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn

tÝnh tíi kú nghiªn cøu
c) Tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n (t)
om
.c
n
KN
t  n 1  ti

ng
Lµ sè b×nh qu©n cña çc tèc
co
i 2
®é ph¸t triÓn liªn hoµn
an
 Tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n th t  n 1 Tn
ng
cho thÊy møc ®é ®¹i diÖn
o
du
cña tèc ®é ph¸t triÓn trong

u
xn
cu
kho¶ng thêi gian ®ã

t  n 1
 CT
x1
4. Tèc ®é t¨ng/gi¶m
om
i
.c
a) Tèc ®é t¨ng/gi¶m liªn hoµn (ai)
ai 
ng
KN: lµ tû sè so s¸nh gi÷a lượng xi 1
co
t¨ng/gi¶m tuyÖt ®èi liªn hoµn víi
an
th
møc ®é kú gèc liªn hoµn xi  xi 1
ai 
ng
 ai cho biÕt lượng t¨ng/gi¶m
x
o
du
b»ng sè tương ®èi cña hiÖn tượng i 1

u
gi÷a hai kú quan s¸t liÒn nhau

cu
CT
ai  ti  1(100%)
b) Tèc ®é t¨ng/gi¶m ®Þnh gèc (Ai)
om
.c
 KN
ng
Tèc ®é t¨ng/gi¶m ®Þnh gèc lµ tû sè so s¸nh gi÷a
co
lượng t¨ng/gi¶m ®Þnh gèc víi møc ®é kú gèc cè
an
®Þnh

th
Ai cho biÕt lượng t¨ng/gi¶m b»ng sè tương
ng
®èi cña hiÖn tượng gi÷a kú nghiªn cøu víi kú
o
du
gèc cè ®Þnh
u
CT: Ai = Δi/y1 = (yi – y1)/y1 = Ti – 1 (lÇn)

cu

NÕu Ti tÝnh b»ng % th× Ai = Ti - 100
c) Tèc ®é t¨ng/gi¶m b×nh qu©n
om
.c
 KN
ng
Lµ chØ tiªu tương ®èi nãi lªn nhÞp ®iÖu
co
t¨ng/gi¶m ®¹i diÖn t¹i thêi kú nhÊt ®Þnh
an
 CT: a = t – 1 (100%) th
o ng
du
u
cu
5 Gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña 1% t¨ng/gi¶m: gi
om
i
.c
KN

gi 
ng
1% t¨ng hoÆc gi¶m ai
co
cña tèc ®é t¨ng/gi¶m
an
xi  xi 1
liªn hoµn th× tương
th gi 
xi  xi 1
ng
øng víi trÞ sè tuyÖt 100
o
du
®èi lµ bao nhiªu xi 1

u
cu
 CT xi 1
gi 
100
B¶ng chØ tiªu ph©n tÝch DSTG
N¨m 1997 1998 1999 2000 2001 2002
xi ($) 10,0 10,2 11,0 11,8 13,0 14,8
om
x ($) 11,8
.c
i ($) - 0,2 0,8 0,8 1,2 1,8
ng
i ($)
co
- 0,2 1,0 1,8 3,0 4,8
 ($)
an
0,96
th
ti (%) - 102,0 107,8 107,3
ng 110,2 113,8
Ti (%) - 102,0 110,0 118,0 130,0 148.0
o
du
t (%) 108,16
u
ai (%) - 2,0 7,8 7,3 10,2 13,8

cu
Ai (%) - 2,0 10,0 18,0 30,0 48,0

a (%) 8,16
gi ($) - 0,100 0,102 0,110 0,118 0,130
Lưu ý
om
.c
ChØ nªn tÝnh çc chØ tiªu b×nh qu©n
ng
khi çc møc ®é trong d·y sè biÕn
co
an
®éng cïng xu hưíng (cïng t¨ng
th
ng
hoÆc cïng gi¶m)
o
du
u
cu
om
III – Các phương pháp biểu
.c
ng
hiện xu hướng phát triển của
co
hiện tượng
an
th
o ng
du
u
cu
 Mục đích chung của các phương pháp:
om
Loại bỏ tác động của các nhân tố ngẫu
.c
nhiên để phản ánh xu hướng phát triển của
ng
co
hiện tượng
an
th
o ng
du
u
cu
1 – Phương pháp mở rộng
khoảng cách thời gian
om
.c
-Phạm vi áp dụng:
ng
Dãy số thời gian có khoảng cách thời gian tương
co
đối ngắn và có nhiều mức độ mà chưa biểu hiện
an
được xu hướng phát triển của hiện tượng.
th
ng
VD :
o
du
Tháng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
u
Sản lượng 40 36 41 38 42 48 40 45 50 49 46 42
cu
(1000 tấn)
- Nội dung của phương pháp
Từ dãy số thời gian đã cho xây dựng một dãy số
thời gian mới bằng cách mở rộng khoảng cách thời
om
gian.
.c
VD trên : Mở rộng khoảng cách thời gian từ tháng
ng
sang quý.
co
an
th
Quý I II III IV
ng
Sản lượng 117 128 135 137
o
du
(1000 tấn)
u
cu
2 – Phương pháp số bình
quân di động (số bình quân
trượt)
om
.c
ng
Phạm vi áp dụng:
co
-
an
Dãy số có khoảng cách thời gian bằng
th
nhau và có mức độ giao động khi tăng khi
o ng
giảm nhưng mức độ giao động không lớn
du
lắm.
u
cu
- Nội dung của phương pháp:
Từ dãy số thời gian đã cho xây dựng dãy số
om
thời gian mới với các mức độ là các số bình
quân di động.
.c
ng
co
Số bình quân di động là số bình quân cộng
an
của một nhóm nhất định các mức độ của
th
ng
dãy số được tính bằng cách loại trừ dần các
o
mức độ đầu, đồng thời thêm vào các mức

du
độ tiếp theo sao cho số lượng các mức độ

u
cu
tham gia tính số bình quân không thay đổi.
 Chú ý:
Tuỳ theo đặc điểm, tính chất của hiện tượng
om
để xác định số các mức độ tham gia tính số
.c
bình quân trượt.
ng
co
- Từ một dãy số có n mức độ, tính số bình
an
quân trượt theo nhóm m mức độ thì số các
th
mức độ của dãy số mới sẽ là (n-m+1).
o ng
du
u
cu
3 – Phương pháp hồi qui
om
- Nội dung phương pháp:
.c
Trên cơ sở dãy số thời gian, XD phương trình
ng
hồi qui để biểu hiện xu hướng phát triển của hiện
co
tượng.
an
th
Dạng tổng quát của phương trình hồi qui theo
ng
thời gian (còn gọi là hàm xu thế):
o
yt = f ( t, a0, a1, .... , an)

du
với t là biến số thời gian.

u
cu
Đường hồi quy lý thuyết có thể có dạng:

 tuyến tính (nếu các δi xấp xỉ nhau)
 Parabol (nếu các ti xấp xỉ nhau)
VÝ dô:
om
.c
N¨m GTXK ($) 480 1.2
ng
1996 425 1
co
460
0.8
1997 430
an
440 0.6
th
1998 432
ng
0.4
1999 445 420

o
0.2
du
2000 452 400 0

u
1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002

cu
2001 452 GTXK

Linear (GTXK)
2002 455
 ???
4. Nghiªn cøu biÕn ®éng thêi vô
om
.c
a. Kh¸i niÖm
ng
BiÕn ®éng lÆp ®i lÆp l¹i cña hiÖn tượng
co
trong tõng kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh lµm
an
th
cho møc ®é cña nã lóc t¨ng, lóc gi¶m
ng
Nguyªn nh©n:
o
du
 Do ®iÒu kiÖn tù nhiªn

u
cu
 Do tËp qu¸n sinh ho¹t cña d©n c.
b. ChØ sè thêi vô
om
.c
 §Ó ph¶n ¸nh biÕn
ng
®éng thêi vô, sö dông
co
chØ sè thêi vô yi
Ii  *100%
an
C«ng thøc: y
th
 ng
o
du
u
trong ®ã yi lµ møc dé bq cña çc møc dé cã cïng ten i

cu
y lµ møc dé bq chung cña tÊt c¶ çc møc dé
IV. Mét sè phương ph¸p dù
b¸o thèng kª ng¾n h¹n
om
.c
 Phương ph¸p sö dông lượng t¨ng/gi¶m
ng
tuyÖt ®èi b×nh qu©n
co
Phương ph¸p sö dông tèc ®é ph¸t triÓn
an

b×nh qu©n
th
ng
Phương ph¸p ngo¹i suy hµm xu thÕ
o

du
u
cu
1. Phương ph¸p dù b¸o sö dông lượng
t¨ng/gi¶m tuyÖt ®èi b×nh qu©n
om
.c
 Phương ph¸p nµy ®ược ¸p dông khi lượng t¨ng
ng
hoÆc gi¶m tuyÖt ®èi liªn hoµn cña hiÖn tượng
co
qua thêi gian xÊp xØ b»ng nhau.
an
yn+h = yn +  h
th
ng
h: TÇm xa cña dù ®o¸n
o
du
yn: Møc ®é cuèi cïng cña d·y sè thêi gian

u
 : Lượng t¨ng gi¶m tuyÖt ®èi b×nh qu©n

cu
2. Phương ph¸p dù b¸o sö dông
tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n
om
.c
Phương ph¸p nµy ®ược ¸p dông khi tèc ®é
ng
ph¸t triÓn liªn hoµn cña hiÖn tượng qua
co
thêi gian xÊp xØ b»ng nhau
an
yn+h = yn. th
th
ng
h: TÇm xa cña dù ®o¸n
o
du
yn: Møc ®é cuèi cïng trong d·y sè

u
thêi gian
cu
t: Tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n
3. Phương ph¸p ngo¹i suy hµm xu thÕ
om
.c
 Phương ph¸p nµy dùa trªn hµm håi quy
ng
biÓu diÔn xu thÕ ph¸t triÓn cña hiÖn tượng.
co
Ta cã hµm xu thÕ :
an
th
yt = f(t, a0, a1, a2, ...., an)
o ng
 Gi¸ trÞ dù ®o¸n:
du
u
yt+h = f(t+h, a0, a1, a2, ...., an)

cu
Chương VII
om
.c
ChØ sè
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
204
I. Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i
om
.c
1. KN
ng
ChØ sè lµ chØ tiªu kinh tÕ biÓu hiÖn quan hÖ
co
an
so s¸nh gi÷a hai møc ®é nµo ®ã cña 1 hiÖn
tượng kinh tÕ x· héi. th
o ng
du
u
cu
205
2. Ph©n lo¹i:
om
.c
 C¨n cø vµo ph¹m vi tÝnh to¸n
ng
- ChØ sè ç thÓ: lµ nh÷ng chØ sè biÓu hiÖn
co
biÕn ®éng cña tõng phÇn tö, tõng ®¬n vÞ ç
an
biÖt trong tæng thÓ nghiªn cøu
th
ng
- ChØ sè tæ: ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña tõng
o
tæ, tõng bé phËn trong tæng thÓ nghiªn cøu

du
u
- ChØ sè chung: biÓu hiÖn biÕn ®éng cña tÊt

cu
c¶ çc ®¬n vÞ, çc phÇn tö cña tæng thÓ

nghiªn cøu.
206
Ph©n lo¹i:
om
.c
 C¨n cø vµo tÝnh chÊt cña chØ tiªu thèng kª:
ng
- ChØ sè cña chØ tiªu khèi lượng: lµ chØ sè
co
biÓu hiÖn sù biÕn ®éng cña çc chØ tiªu
an
khèi lượng.
-
th
ChØ sè cña chØ tiªu chÊt lượng: biÓu hiÖn
ng
biÕn ®éng cña çc chØ tiªu chÊt lượng.
o
du
u
cu
207
Ph©n lo¹i:
 C¨n cø vµo t¸c dông cña chØ sè:
om
- ChØ sè ph¸t triÓn: biÓu hiÖn biÕn ®éng cña
.c
hiÖn tượng qua thêi gian
ng
co
- ChØ sè kh«ng gian: biÓu hiÖn sù biÕn ®éng
an
cña hiÖn tượng qua nh÷ng kh«ng gian
kh¸c nhau. th
o ng
- ChØ sè kÕ ho¹ch: biÓu hiÖn çc nhiÖm vô
du
kÕ ho¹ch hay t×nh h×nh thùc hiÖn

u
cu
- ChØ sè thêi vô: biÓu hiÖn tÝnh chÊt vµ møc

biÕn ®éng thêi vô.
208
* T¸c dông
om
.c
BiÓu hiÖn sù biÕn Biểu hiện sự biến
ng
®éng cña hiÖn tượng động của hiện tượng
co
qua thêi gian qua không gian
an
Biểu hiện biến động th Biểu hiện nhiệm vụ
ng
thời vụ kế hoạch và tình hình
o
du
thực hiện kế hoạch

u
cu
Phân tích ảnh hưởng biến động của từng

nhân tố tới biến động của tổng thể 209
II. Phương ph¸p tÝnh chØ sè:
1 ChØ sè ç thÓ:
om
.c
a)ChØ sè ç thÓ ph¸t triÓn
ng
 KN: ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña
co
tõng phÇn tö, tõng ®¬n vÞ ç biÖt
x1
an
qua thêi gian.
th ix 
ng
 CT
x0
o
du
víi x1 lµ møc ®é kú nghiªn cøu;

u
x0 lµ møc ®é ë k× gèc
cu
 §¬n vÞ: (lÇn) hoÆc (%)
210
1 ChØ sè ç thÓ:
om
.c
b. ChØ sè ç thÓ kh«ng gian:
xA
ng
 KN: ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña
ix A / B 
co
tõng phÇn tö, tõng ®¬n vÞ cña
xB
an
hiÖn tượng t¹i çc kh«ng gian
th
kh¸c nhau. ng
 C«ng thøc:
o
du
Với:
u
xA: mức độ của chỉ tiêu x tại không gian A

cu
xB: mức độ của chỉ tiêu x tại không gian B

Lưu ý: có thể tính đưược ixB/A
211
1 ChØ sè ç thÓ
c. ChØ sè ç thÓ kÕ ho¹ch:
om
.c
 ChØ sè ç thÓ nhiÖm  ChØ sè ç thÓ thùc hiÖn
ng
vô kÕ ho¹ch: dïng ®Ó kÕ ho¹ch: dïng ®Ó kiÓm
co
lËp kÕ ho¹ch vÒ mét tra t×nh h×nh thùc hiÖn
an
chØ tiªu nµo ®ã kÕ ho¹ch vÒ mét chØ tiªu
th nµo ®ã.
o ng
du
x NV xTH x1
u
cu
ixNV  ixTH  
x0 x NV x NV
212
Chó ý
om
.c
 §èi víi nh÷ng chØ tiªu mµ trÞ sè cña nã cµng
ng
lín cµng tèt th× ixTH tÝnh ra lín h¬n 100% lµ
co
hoµn thµnh vượt møc kÕ ho¹ch cßn nhá h¬n
an
th
100% th× kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch.
ng
 §èi víi nh÷ng chØ tiªu mµ trÞ sè cña nã cµng
o
du
nhá cµng tèt th× ixTH tÝnh ra nhá h¬n 100% lµ

u
cu
hoµn thµnh vượt møc kÕ ho¹ch cßn lín h¬n

100% th× kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch.
213
2. ChØ sè chung
om
.c
a)ChØ sè chung ph¸t triÓn
ng
 Kn: ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña toµn bé çc
co
®¬n vÞ, phÇn tö trong tæng thÓ nghiªn cøu
an
theo thêi gian
th
ng
 XÐt vÝ dô
o
du
u
cu
214
T×nh h×nh xuÊt khÈu cña c«ng ty X n¨m
2012 vµ 2013
om
N¨m 2012 N¨m 2013
.c
ng
MÆt hµng
co
Gi¸ xuÊt Lượng xuÊt Gi¸ xuÊt Lượng xuÊt
an
khÈu ($/t) khÈu (t) khÈu ($/t) khÈu (t)
th
ng
A 560 3000 545 2400
o
du
u
B 710 1500 710 1600

cu
C 1130 1200 1150 1600 215
Yªu cÇu: NhËn xÐt sù biÕn ®éng vÒ gi¸
xuÊt khÈu nãi chung cña doanh nghiÖp
om
.c
CÇn gi¶i quyÕt 2 vÊn ®Ò:
ng
 Tæng hîp gi¸ c¶ cña 3 lo¹i hµng ho¸
co
an
kh¸c nhau
th
ng
 XÐt riªng sù biÕn ®éng cña gi¸ (kh«ng
o
du
lÉn biÕn ®éng cña lượng xuÊt khÈu)

u
cu
216
C«ng thøc tÝnh chØ sè chung vÒ gi¸
om
.c
 1 1
ng
p  q
co
Ip  an
th
 0 1
ng
p  q
o
du
u
cu
217
Yªu cÇu: NhËn xÐt sù biÕn ®éng vÒ khèi
lượng xuÊt khÈu nãi chung cña doanh nghiÖp
om
.c
Tương tù ®èi víi chØ sè chung ph¸t triÓn vÒ
ng
lượng
co
Tæng hîp khèi lượng cña 3 lo¹i hµng ho¸
an
kh¸c nhau
th
ng
XÐt riªng sù biÕn ®éng cña khèi lượng xuÊt
o
du
khÈu (kh«ng lÉn biÕn ®éng cña gi¸ xuÊt

u
cu
khÈu)
218
C«ng thøc tÝnh chØ sè chung vÒ lượng
om
.c
 0 1
ng
p  q
co
an
Iq  th
 0 0
ng
p  q
o
du
u
cu
219
Yªu cÇu: NhËn xÐt sù biÕn ®éng vÒ gi¸
trÞ xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp
om
.c
Có thể tổng hợp trực tiếp GTXK của
ng
các mặt hàng khác nhau với nhau?
co
an
th
ng
 p q
o
du
1 1
I pq 
u
 p q
cu
0 0
220
Phương pháp xây dựng chỉ số chung
phát triển
om
Khi xây dựng chỉ số chung phát triển cần xác định
.c
-
quyền số và thời kỳ quyền số.
ng
co
- Quyền số là thành phần cố định ở cả tử số và mẫu
an
số, có tác dụng:
th
+ Nêu lên tầm quan trọng của từng bộ phận trong
ng
tổng thể.
o
du
+ Là đơn vị thông ước chung để chuyển các phần tử

u
cu
vốn không thể trực tiếp cộng với nhau trở thành
dạng đồng nhất có thể cộng với nhau.
221
- Cách chọn thời kỳ quyền số:
+ Đối với chỉ số của chỉ tiêu chất lượng,
om
quyền số là chỉ tiêu khối lượng có liên quan
và thường được cố định ở kỳ nghiên cứu.
.c
ng
+ Đối với chỉ số của chỉ tiêu khối lượng,
co
quyền số là chỉ tiêu chất lượng có liên quan
an
và thường được cố định ở kỳ gốc.
th
ng
- Đối với chỉ tiêu tổng hợp, chỉ số chung phát
o
triển được tính bằng tỷ lệ so sánh giữa giá

du
trị của chỉ tiêu đó ở kỳ nghiên cứu so với

u
cu
giá trị ở kỳ gốc.

222
b. ChØ sè chung kh«ng gian
om
.c
 Kn: ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña toµn bé çc
ng
®¬n vÞ, phÇn tö trong tæng thÓ nghiªn cøu
co
qua çc kh«ng gian kh¸c nhau
an

th
Phương ph¸p x©y dùng c«ng thøc chØ sè
ng
chung tương tù nh chØ sè chung ph¸t triÓn
o
du
- X¸c ®Þnh quyÒn sè (nh©n tè trung gian)

u
cu
- Cè ®Þnh quyÒn sè
223
TT A TT B
p ($/t) q (t) p ($/t) q (t)
om
.c
MH X 400 1000 350 1500
ng
200 2000 250 1000
co
MH Y
an
Yªu cÇu: X¸c ®Þnh IpA/B
th
ng
QuyÒn sè: q
o
du
QuyÒn sè ®ược cè ®Þnh ë ®©u?

u
–ThÞ trưêng A?
cu
–ThÞ trưêng B?
224
ChØ sè chung kh«ng gian vÒ lượng
om
.c
 QuyÒn sè : p
ng
QuyÒn sè ®ược cè ®Þnh t¹i møc gi¸ b×nh
co

qu©n cña tõng mÆt hµng
an
th

ng
p q i i
o
pcd 
du
q
u
i
cu
 Còng cã thÓ lÊy pc® lµ møc gi¸ quy ®Þnh

cña nhµ nước ®èi víi mÆt hµng ®ã 225
c. ChØ sè chung kÕ ho¹ch
om
.c
 KN: biÓu hiÖn nhiÖm vô kÕ ho¹ch hoÆc
ng
t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch vÒ mét chØ
co
tiªu nµo ®ã
an

th
Phương ph¸p x©y dùng c«ng thøc chØ sè
ng
chung kÕ ho¹ch tương tù nh çc trêng hîp
o
du
trªn
u
cu
226
C«ng thøc
om
.c
 p  q NV  p q
ng
NV 0 NV
I p NV  I q NV 
co
p  q NV  p q
an
0 0 0
th
o ng
 p  qTH 
du
TH p NV  qTH
I pTH  I qTH 
u
p p
cu
NV  qTH NV  q NV
227
III. HÖ thèng chØ sè
om
.c
1. KN
ng
HÖ thèng chØ sè lµ tËp hîp çc chØ sè cã
co
an
liªn hÖ víi nhau vµ mèi liªn hÖ ®ã ®ược
th
biÓu hiÖn b»ng mét biÓu thøc nhÊt ®Þnh.
ng
o
du
u
cu
228
T¸c dông cña hÖ thèng chØ sè:
om
.c
 X¸c ®Þnh ®ược vai trß vµ ¶nh hưởng biÕn
ng
®éng cña mçi nh©n tè ®èi víi biÕn ®éng
co
cña chØ tiªu tæng hîp
an
th
 Tõ hÖ thèng chØ sè, cã thÓ x¸c ®Þnh ®ược
ng
mét chØ sè cha biÕt nÕu biÕt çc chØ sè cßn
o
du
l¹i.
u
cu
229
2 Phương ph¸p x©y dùng hÖ thèng chØ sè
om
.c
 Phương ph¸p x©y dùng hÖ thèng chØ sè nµy ®-
ược gäi lµ phương ph¸p liªn hoµn.
ng
co
 §Æc ®iÓm
an
–ChØ tiªu tæng hîp cña hiÖn tượng bao gåm
th
bao nhiªu nh©n tè th× trong hÖ thèng chØ sè cã
bÊy nhiªu chØ sè nh©n tè.
o ng
–Mçi chØ sè nh©n tè cã quyÒn sè vµ thêi kú
du
quyÒn sè kh¸c nhau.

u
–Trong mét hÖ thèng chØ sè th× chØ sè cña chØ

cu
tiªu tæng hîp b»ng tÝch çc chØ sè nh©n tè.
230
Çc bước thùc hiÖn
om
Bước 1:
.c
X¸c ®Þnh mèi liªn hÖ cña çc chØ tiªu.
ng
vÝ dô:p * q * r = GTXK hoÆc: z * q = c
co
Bước 2:
an
th
X©y dùng chØ sè cña çc chØ tiªu nh©n tè còng
ng
nh chØ tiªu tæng hîp.
o
du
Bước 3:
u
cu
S¾p xÕp çc chØ sè theo mèi liªn hÖ trong biÓu

thøc
231
3. Phương ph¸p ph©n tÝch biÕn ®éng
b»ng HTCS
om
.c
 Bước 1: X©y dùng hÖ thèng chØ sè
ng
 Bước 2: TÝnh lượng t¨ng/ gi¶m tuyÖt
co
an
®èi
th
ng
 Bước 3: TÝnh lượng t¨ng gi¶m
o
du
tương ®èi
u
cu
 Bước 4: KÕt luËn
232
4. VËn dông HTCS ®Ó ph©n tÝch biÕn
®éng cña chØ tiªu b×nh qu©n
om
.c
 C«ng thøc sè b×nh n
x f
ng
qu©n céng gia quyÒn i i
co
x i 1
an
Sự biến động của x chịu ảnh n
hưưởng của 2 nhân tố:
th f
ng
Bản thân xi i
o
du
fi hay cụ thể hơn là di i 1

u
cu
233
X©y dùng HTCS
 X¸c ®Þnh mèi quan hÖ
x
 x f
xd i i
om
f
i i
Xây dựng công thức chỉ số
.c
i
nhân tố và chỉ số tổng hợp
ng
(1): Chỉ số cấu thành cố
 xd
co
1 1
định I  (1)
x d
x
an
(2): Chỉ số ảnh hưởng kết
0 1
th
cấu

ng
(3): Chỉ số chung phát triển xd 0 1
o
của chỉ tiêu bình quân I  (2)

du
x d
dx
0 0
u
cu
I 
 xd
(3) 1 1
x
x d 0 0 234
X©y dùng HTCS
om
.c
 GhÐp çc chØ sè vµo hÖ thèng
ng
I x  Idx  Ix
co
an
x d  x d
1 1 th
ng
0 1

 xd 1 1
x d x d x d
o
du
0 1 0 0 0 0
u
cu
x1 x 01 x1
 
x 01 x 0 x 0 235
Ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña x b»ng HTCS
om
.c
 Bước 1: X©y dùng hÖ thèng chØ sè
ng
 Bước 2: TÝnh lượng t¨ng gi¶m tuyÖt
co
an
®èi
th
ng
 Bước 3: TÝnh lượng t¨ng gi¶m
o
du
tương ®èi
u
cu
 Bước 4: KÕt luËn
236
5. Phương ph¸p ph©n tÝch liªn hoµn
om
.c
Phân tích sự biến động của giá MH A và ảnh hưởng
ng
của nó tới GTXK MHA và tổng GTXK 3 MH
co
an
Kú gèc Kú nghiªn cøu
MH
th
ng
p (USD/t) q (t) ip (%) iq (%)
o
du
A 320 2500 101,5625 96,00

u
cu
B 300 2000 102,5000 100,00

C 500 200 111,1200 108,00 237
Phương ph¸p ph©n tÝch liªn
hoµn
om
.c
 Nh©n tè x biÕn ®éng:
ng
–Sè tuyÖt ®èi: x = x1 – x0
co
–Sè tương ®èi: x /x0 (%)
an
 Lµm cho chØ tiªu tæng hîp cña MH A biÕn ®éng
–Sè tuyÖt ®èi: x*quyÒn sè (s)
th
ng
–Sè tương ®èi: x*quyÒn sè (s)/møc ®é chØ tiªu TH k× gèc
o
du
 Lµm cho chØ tiªu tæng hîp cña tÊt c¶ çc MH biÕn
u
®éng
cu
–Sè tuyÖt ®èi: x*quyÒn sè (s)

–Sè tương ®èi: x*quyÒn sè (s)/Tæng møc ®é chØ tiªu TH
k× gèc 238
* Mét sè chØ sè vÒ gi¸ kh¸c:
om
.c
 ChØ sè gi¸ tiªu dïng (CPI):
ng
Ph¶n ¸nh biÕn ®éng vÒ gi¸ tiªu dïng trong
co
sinh ho¹t ®êi sèng cña ç nh©n vµ gia ®×nh
an
 ChØ sè gi¸ b¸n lÎ (RPI) th
o ng
 ChØ sè gi¸ vµng
du
u
 ChØ sè gi¸ ngo¹i tÖ

cu
239
ChƯ¬ng VIII
Thèng kª hiÖu qu¶
om
.c
s¶n xuÊt kinh doanh
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
Néi dung chÝnh
• Kh¸i niÖm
om
• HÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶
.c
ng
• Thèng kª lîi nhuËn
co
an
th
o ng
du
u
cu
I. Kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶
1. Kh¸i niÖm
om
• HiÖu qu¶ lµ sù so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ víi
.c
chi phÝ bá ra
ng
co
VD: ®¬n vÞ: triÖu VND
an
th
o ng
du
Vèn Chi phÝ Lîi nhuËn

u
cu
C«ng ty A 500 1000 60

C«ng ty B 500 2000 100
1. Kh¸i niÖm
• HiÖu qu¶ kinh tÕ cña một ®¬n vÞ trong
om
mét thêi kú nhÊt ®Þnh lµ sù so s¸nh gi÷a
.c
kÕt qu¶ cã hưíng ®Ých víi chi phÝ hoÆc
ng
co
víi nguån.
an
– KÕt qu¶
th
ng
– Chi phÝ/nguån
o
du
u
cu
2. Çc nguyªn t¾c ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶
• §¸nh gi¸ HQ kinh tÕ vµ HQ x· héi
om
• §¸nh gi¸ HQ vÜ m« vµ vi m«
.c
•
ng
§¸nh gi¸ HQ ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh lîng
co
• §¸nh gi¸ HQ tríc m¾t vµ l©u dµi
an
• §¸nh gi¸ HQ cña tõng nh©n tè vµ tæng
th
ng
thÓ
o
du
u
cu
3. NhiÖm vô
• Thu thËp th«ng tin
om
• X©y dùng hÖ thèng chØ tiªu
.c
•
ng
TÝnh to¸n vµ tæng hîp
co
• §¸nh gi¸ chung vµ ph©n tÝch chi tiÕt
an
• Dù b¸o vµ ®ưa ra ®Ò xuÊt – khuyÕn nghÞ
th
o ng
du
u
cu
II. HÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶
1. Çch thiÕt lËp chØ tiªu
om
KÕt qu¶
• ChØ tiªu d¹ng thuËn
H
.c
ng
Chi phÝ
co
an
th
o ng
Chi phÝ
du
• ChØ tiªu d¹ng nghÞch

E
u
cu
KÕt qu¶
Ngoµi ra cã thÓ thiÕt lËp chØ tiªu cËn biªn
• Çch thiÕt lËp chØ tiªu
om
• ChØ tiªu d¹ng thuËn KÕt qu¶ t¨ng thª m
.c
B
H 
ng
Chi phÝ t¨ng thª m
co
an
th
o ng
du
Chi phÝ t¨ng thª m

u
• ChØ tiªu d¹ng nghÞch E 

cu
KÕt qu¶ t¨ng thª m
2. Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶
doanh nghiÖp.
om
• Çc chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña nguån
.c
vèn
ng
• Çc chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña nguån
co
nh©n lùc
an
• Çc chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña chi phÝ
th
ng
• Çc chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña tæng
o
nguån
du
• Çc chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña doanh

u
cu
thu
 Sö dông chØ tiªu thưêng d¹ng thuËn
2.1 Çc chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña
nguån vèn
• Søc t¹o ra doanh thu cña nguån vèn
om
– C«ng thøc Doanh thu
.c
H DT 
ng
Vèn
co
– ý nghÜa: NV
an
th
Tõ 1 ®¬n vÞ vèn cã thÓ t¹o ra bao
ng
nhiªu ®¬n vÞ doanh thu
o
du
u
cu
nguån vèn
om
.c
• Søc t¹o ra lîi nhuËn cña
ng
co
nguån vèn
– C«ng thøc H
Lîi nhuËn
an

th
LN
– ý nghÜa: NV Vèn
o ng
du
Tõ 1 ®¬n vÞ vèn cã thÓ

u
t¹o ra bao nhiªu ®¬n vÞ

cu
lîi nhuËn
nguån vèn
om
.c
• Søc t¹o ra tiÒn lư¬ng cña
ng
co
nguån vèn
TiÒn long
an
– C«ng thøc H 
– ý nghÜa:
TL
th Vèn
ng
NV
o
du

u

cu
tiÒn lư¬ng
nguån vèn
om
.c
• Søc t¹o ra tiÒn nép ng©n s¸ch cña nguån
ng
vèn
co
TiÒn nép ngan s¸ch
an
– C«ng thøc H 
th
NS
– ý nghÜa: NV Vèn
o ng
Tõ 1 ®¬n vÞ vèn cã thÓ t¹o ra bao
du
nhiªu ®¬n vÞ tiÒn nép ng©n s¸ch

u
cu
nguån vèn
om
.c
• Søc t¹o ra gi¸ trÞ gia t¨ng
ng
co
cña nguån vèn
Gi¸ trÞ gia t¨ng
an
– C«ng thøc H GT 
– ý nghÜa: NV th Vèn
o ng
du

u

cu
gi¸ trÞ gia t¨ng
Chó ý
• §èi víi çc chØ tiªu kh¸c, thùc hiÖn t¬ng
om
tù như nhãm 1
.c
• §èi víi ho¹t ®éng XNK, cã nhãm chØ
ng
tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ XNK (2.6)
co
an
• Sau khi tÝnh to¸n çc chØ tiªu ®¸nh gi¸
th
hiÖu qu¶, cã thÓ tÝnh chØ sè cña çc chØ
ng
tiªu ®Ó so s¸nh gi÷a çc kú
o
du
u
cu
KQ
DT LN TL NS GT
CP/N
om
.c
NV HDT/NV HLN/NV HTL/NV HNS/NV HGT/NV
ng
co
NL HDT/NL HLN/NL HTL/NL HNS/NL HGT/NL
an
CP th
HDT/CP HLN/CP HTL/CP HNS/CP HGT/CP
o ng
du
TN HDT/TN HLN/TN HTL/TN HNS/TN HGT/TN

u
cu
DT HLN/DT HTL/DT HNS/DT HGT/DT
2.6 Çc chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ XNK
• HiÖu qu¶ ngo¹i tÖ xuÊt khÈu
om
.c
Kim ng¹ch XK (ngo¹i tÖ) Gi¸ XK (ngtÖ)
HX  
ng
Chi phÝ XK (néi tÖ) Gi¸ thµnh XK (ntÖ)
co
an
• HiÖu qu¶ ngo¹i tÖ nhËp khÈu
th
Doanh thu bán hàng NK (n nt t
ng
HN 
o
Kim ng gg NK/Chi phí NK (ngo nt t

du
u
cu
III. Thèng kª vÒ lîi nhuËn
• Kh¸i niÖm
om
• NhiÖm vô
.c
•
ng
Ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña lîi nhuËn
co
• M« h×nh ho¸ quan hÖ gi÷a lîi nhuËn vµ
an
çc chØ tiªu kh¸c
• Dù b¸o lîi nhuËn th
o ng
du
u
cu
1. Kh¸i niÖm
• Lîi nhuËn lµ sè tuyÖt ®èi biÓu hiÖn
om
chªnh lÖch gi÷a doanh thu vµ chi phÝ
.c
bá ra trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh.
ng
co
• CT: LN = DT - CP
an
th
o ng
du
u
cu
VÝ dô
om
• Doanh sè CH: 200 sp/th¸ng
.c
• Gi¸ b¸n: 2 trVND/sp
ng
• Gi¸ vèn hµng b¸n: 1,5 trVND/sp
co
an
• CP thuª ®Þa ®iÓm + b¸n hµng + qu¶n lý:
5 trVND/th¸ng th
ng
• CP lu kho + vËn chuyÓn + kh¸c: 0,2
o
du
trVND/sp
u
cu
 X¸c ®Þnh lîi nhuËn
• Doanh thu th¸ng: 2*200 = 400 (trVND)
• Chi phÝ:
om
– Gi¸ vèn hµng b¸n: 1,5*200 = 300 (trVND)
.c
– Chi phÝ v/c, lưu kho ..: 0,2*200 = 40 (trVND)
ng
co
– Chi phÝ qu¶n lý + b¸n hµng .. = 5 trVND
an
Tæng CP = 345 (tr VND)
th
 Lîi nhuËn: 400 – 345 = 55 (trVND)
o ng
du
u
cu
2. NhiÖm vô
om
• TÝnh to¸n çc lo¹i lîi nhuËn.
.c
• Ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña lîi nhuËn (qua
ng
co
thêi gian, do ¶nh hëng cña çc nh©n tè).
an
• §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch lîi
nhuËn. th
o ng
• M« h×nh ho¸ xu hưíng ph¸t triÓn cña lîi
du
nhuËn
u
cu
• Dù b¸o vÒ lîi nhuËn
3. Ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña lîi nhuËn
om
• Ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña LN theo
.c
nh©n tè
ng
– Phư¬ng ph¸p HTCS
co
– Phư¬ng ph¸p ph©n tÝch liªn hoµn
an
th
• Ph©n tÝch biÕn ®éng cña LN theo kÕt
ng
cÊu
o
du
– KÕt cÊu mÆt hµng, nhãm hµng

u
– KÕt cÊu thÞ trưêng

cu
– KÕt cÊu ®¬n vÞ thµnh viªn…
3.1 Ph©n tÝch biÕn ®éng LN theo nh©n tè
cÊu thµnh
• Mèi liªn hÖ:
om
LN = DT – CP  LN = (p - z)*q
.c
ng
• X¸c ®Þnh t/c chÊt lưîng, khèi lưîng cña
co
çc nh©n tè cÊu thµnh
an
th
o ng
du
u
cu
Ph©n tÝch biÕn ®éng cña LN b»ng HTCS
om
• Bưíc 1: X©y dùng HTCS
.c
• Bưíc 2: TÝnh çc lưîng t¨ng/gi¶m
ng
co
tuyÖt ®èi
an
• Bưíc 3: TÝnh çc lưîng t¨ng/gi¶m
th
ng
tư¬ng ®èi
o
du
• Bưíc 4: KÕt luËn

u
cu
Bưíc 1
om
LN  ( p  z ) * q
.c
ng
co
z p q
ILNI *I *I
an
LN LN LN
th
o ng
  p  z * q   p  z * q   p  z * q  p  z0 * q1
du
1 1 1 1 1 1 1 0 1 0
  p  z * q   p  z * q   p  z * q  p  z0 * q0
u
cu
0 0 0 1 0 1 0 0 1 0
Bưíc 2
om
LN  z    ( p1  z1 ) * q1   ( p1  z0 ) * q1
.c
ng
co
LN  p    ( p1  z0 ) * q1   ( p0  z0 ) * q1
an
th
ng
LN q    ( p0  z0 ) * q1   ( p0  z0 ) * q0
o
du
u
cu
LN   ( p1  z1 ) * q1   ( p0  z0 ) * q0
Bưíc 3
om
.c
LN LN  z  LN  p  LN q 
  
ng
 ( p0  z 0 ) * q0  ( p0  z 0 ) * q0  ( p0  z 0 ) * q0  ( p0  z 0 ) * q0
co
an
th
ng
Bưíc 4: KÕt luËn
o
du
u
cu
Phư¬ng ph¸p ph©n tÝch liªn hoµn
om
• Nh©n tè z biÕn ®éng:
.c
– Sè tuyÖt ®èi: z = z1 – z0
– Sè tư¬ng ®èi: z/z0 (%)
ng
• Lµm cho LN cña MH A biÕn ®éng
co
– Sè tuyÖt ®èi: x*quyÒn sè (s) = (p1 – z1)xq1 - (p1 –
an
z0)xq1 = (-z1 + z0)xq1
th
– Sè tư¬ng ®èi: Sè tuyÖt ®èi/LN k× gèc
ng
• Lµm cho chØ tiªu tæng hîp cña tÊt c¶ çc MH
o
du
biÕn ®éng
u
– Sè tuyÖt ®èi: x*quyÒn sè (s)

cu
– Sè tư¬ng ®èi: Sè tuyÖt ®èi /Tæng møc ®é chØ tiªu TH

k× gèc
Ph©n tÝch biÕn ®éng cña s¶n lưîng mÆt hµng A vµ
¶nh hưëng cña nã tíi LNXK MHA vµ tæng LNXK
om
Kú gèc Kú nghiªn cøu
.c
MH p q z p q z
ng
(USD/ (ngh×n (USD/ (USD/ (ngh×n (USD/
co
sp) sp) SP) sp) sp) SP)
an
A 250 20 th
235 240 25 220
o ng
du
B 500 6 485 520 5 500

u
cu
C 420 9 375 410 10 360
3.2 Ph©n tÝch biÕn ®éng LN theo kÕt cÊu
om
Lîi nhuËn (ngh×n USD)
.c
MÆt hµng
ng
Kú gèc Kú n/c
co
an
A 25 22.5
th
o ng
B 18 21.6
du
u
cu
C 17 20.4
Ph©n tÝch
om
Lưîng t¨ng/ % ¶nh
LN (ngh×n USD)
.c
MÆt gi¶m hưëng
iLN (%)
ng
hµng tíi tæng
Kú gèc Kú n/c ($) (%)
co
thÓ
an
A 25 22.5
th
o ng
B 18 21.6
du
u
cu
C 17 20.4

4. M« h×nh ho¸ xu thÕ ph¸t triÓn cña LN
• Theo nh©n tè ¶nh hưëng (hµm håi quy)
om
• Theo thêi gian (hµm xu thÕ)
.c
ng
co
an
th
o ng
du
u
cu
5. Dù b¸o LN
om
• Phư¬ng ph¸p sö dông
.c
– Dïng lưîng t¨ng/gi¶m tuyÖt ®èi b×nh
ng
co
qu©n
an
– Dïng tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n
th
– Dïng phư¬ng ph¸p ngo¹i suy hµm xu thÕ
o ng
• ý nghÜa: gióp doanh nghiÖp lùa chän
du
®ưîc phư¬ng ¸n kinh doanh hiÖu qu¶

u
cu

nguyen-ly-thong-ke-kinh-te__slide-sinh-vien - [cuuduongthancong.com]

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

nguyen-ly-thong-ke-kinh-te__slide-sinh-vien - [cuuduongthancong.com]

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Nguyên lý thống kê kinh tế

luật của hiện

+ Thu thập thông tin

+ Xử lý thông tin (tổng

hợp, phân tích, dự

sèng vËt chÊt vµ tinh tr×nh chÝnh trÞ x· héi

thÇn cña ngưêi d©n

Xu huíng biÕn ®éng

HÖ thèng gi¸o dôc

§êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn

tổng thể thống kê hay gọi tắt là đơn vị tổng

Gồm các đơn vị không thể nhận biết một cách

trực tiếp, ranh giới tổng thể không rõ.

trùng nhau trên một đơn vị tổng thể.

+ Thời gian, không gian

+ Đơn vị tính của chỉ tiêu

 Thu nhập hàng tháng

1. <3trđ 2. 3-5 trđ 3. >5trđ

 Xếp hạng loại nhạc yêu thích nhất

 Tiêu thức số lượng: nhiệt độ

 Tiêu thức thuộc tính: Mức độ khách quan trong đánh

giá kết quả học tập của SV:

dù sử dụng các đơn vị khác nhau trong khi thang đo

khoảng không duy trì

 Thang đo tỷ lệ có trị số “0” thực

5 – Phân tích thống kê

Căn cứ vào khả năng về tài chính, nhân lực,

tượng có liên quan.

phù hợp với khả năng thu thập thông tin.

+ Định lượng: mức độ

+ Sơ cấp: thu thập trực tiếp ừ đơn vị điều tra

Đ/t Đ/t Đ/t

Ưu điểm, nhược điểm ?

các hiện tượng không cần theo dõi thường

tương đối tập trung, chiếm tỷ trọng lớn trong

tổng thể chung.

-Quan sát, phỏng trung gian hay khai thác

vấn trực tiếp. tài liệu từ các văn bản

- ¦u, nhîc ®iÓm? sẵn có.

điều tra toàn bộ và không thường xuyên, thu

- Chỉ thu thập được một số chỉ tiêu chủ yếu

- Không thường xuyên tổ chức.

- Không bắt buộc cung cấp thông tin.

+ Xác định mục đích, yêu cầu

+ XD chương trình xử lý tổng hợp và phân tích

+ Sai số do tính chất đại biểu

hoạch đã vạch sẵn.

- Tổng hợp tập trung : Toàn bộ thông tin được

số lượng là chủ yếu.

với những hiện tượng có tính chất và hình thức

phát triển khác nhau.

b/ Yêu cầu : Tương tự như phân tích TK

2600 2300 2500 2750 2700 2750

3000 2550 2700 2350 2650 2450

(Số liệu định tính : Sắp xếp theo trật tự vần

A,B,C; theo t/c quan trọng…)

+ Quan sát khoảng cách giữa các số liệu liên tiếp

Không phù hợp với trường hợp số

lượng đơn vị tổng thể lớn

vào một (hay một số) tiêu thức nhất định.

- Là một trong các phương pháp quan

trọng của phân tích thống kê.

- Căn cứ vào mục tiêu nghiên cứu

- Căn cứ vào tính chất, đặc điểm của đối