Pojęcia

 Teocentryzm - Bóg na pierwszym miejscu, życie na ziemi nie jest ważne

 Scholastyka - łączenie wiary z rozumem
 Moribund - osoba umierająca, konająca; ten, który umiera
 Literatura mortualna - należą do niej utwory, w których bohater jest umierający; np. "Skarga umierającego"
 Hagiografia - który obejmuje żywoty świętych, legendy z nimi związane oraz opisy cudów
 Historiografia - dział piśmiennictwa obejmujący gatunki historyczne; opisuje dzieje władców, rycerzy; np. epos
rycerski, pieśni o rycerzach, kroniki
 Asceza - praktykowanie dobrowolnego wyrzeczenia się pewnych dóbr, wartości i aktywności życiowych w celu
osiągnięcia świętości, czystości i doskonałości duchowej oraz zbawienia, życie ascetów opisywano w legendach
 Danse macabre - śmierć przychodzi do każdego, śmierć zaprasza wszystkich do swojego okręgu; równość w
obliczu śmierci
 Ubi sunt - gdzie oni są?; Przemijanie, marność świata
 Plankt - wiersz-płacz, np. "Lament świętokrzyski"
 Franciszkanizm - postawa charakteryzująca się okazywaniem radości z życia. To postawa pełna radości, pogody
ducha wynikającej z wiary w to, że we wszystkim, co nas otacza objawia się Bóg. To też umiejętność
dostrzegania piękna we wszystkim; np. w wierszach J Twardowskiego
 Alegoria - trop poetycki występujący w bajkach, typowy dla literatury średniowiecza, polegający na tym, że
dane pojęcie, słowo oprócz dosłownego znaczenia ma jedno znaczenie o charakterze metaforycznym, które
jest powszechnie znane
 Groteska - to konwencja w sztuce, która ukazuje to, co absurdalne, nielogiczne. Łączy sprzeczne jakości.
Występuje z kolokwializmami, a nawet wulgaryzmami. To połączenie tragizmu z komizmem. Śmieszy, a
zarazem jest parenetyczna

Hasła
 "Memento mori" - pamiętaj, że umrzesz; pamiętaj o śmierci
 "Dei glorian" - ku chwale Boga
 "Bóg, honor, ojczyzna" - średniowieczni rycerze

Wzorce osobowe
 Asceta - patrz do asceza↑
 Rycerz - zna się doskonale na rzemiośle wojennym, służy damie swego serca, jest wierny swojemu władcy,
przyświeca mu hasło: "Bóg, honor, ojczyzna", jest odważny, nie boi się śmierci, pobożny
 Władca - zna się na rzemiośle wojennym, jeździ konno i włada mieczem,, stanowczy, ale sprawiedliwy,
wysłuchuje swoich poddanych, szanuje ich, umie wybaczyć, nie podejmuje pochopnych decyzji, jest pobożny,
gościnny

Styl romański i gotycki

 Romański - (X-XIIIw) budowle na planie prostych figur geometrycznych, symboliczne proporcje, otoczone
fosami, grube mury, wąskie okna, przybudówki w kształcie walca, budownictwo sakralne i obronne. Brak
perspektywy, proporcji na obrazach i rzeźbach. Wszystko jest uproszczone.
 Gotycki - cienkie ceglane mury, lekkie, strzeliste wysokie budowle, długie wąskie okna, rozety nad drzwiami,
obecność witraży; późne średniowiecze. Występuje motyw deesis- ukazywanie Jezusa w centrum, po bokach
Maryja i Jan Chrzciciel. Rzeźby przestały być tylko dekoracją, ukazywały ludzi w ich naturalnej wielkości.
 Malarstwo - najczęściej pasja Chrystusa, żywot Maryi. Rozwój iluminacji - zdobienia kart ksiąg. Styl gotycki jest
bardziej rozwinięty, sztuka stara się wierniej odwzorowywać rzeczywistość.

Archaizmy
To wyrazy, które wyszły z użycia. Rodzaje:

 fonetyczne - dawne brzmieniowe postaci wyrazów

 fleksyjne - wyrazy, które odmieniają się inaczej niż współcześnie
 słowotwórcze - wyrazy utworzone za pomocą przyrostków lub przedrostków, które wyszły z użycia
 leksykalne - wyrazy, które obecnie nie funkcjonują w języku
 znaczeniowe (semantyczne) - wyrazy, które występują współcześnie, ale mają inne znaczenia
 frazeologiczne - stałe połączenia wyrazów, dziś nieużywane
 składniowe - zestawienia wyrazów, które odbiegaja od współczesnych konstrukcji składniowych