Professional Documents
Culture Documents
بتن-ریزی-وبتن
بتن-ریزی-وبتن
بتن-ریزی-وبتن
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻛﻠﻲ ﺑﻪ ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﻲ ﺗﻮان ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﮔﻔﺖ وﻟﻲ در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺎ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن
ﺑﻨﺎﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻨﺎﻳﻲ ( آﻫﻦ ،ﺳﻴﻤﺎن ،ﮔﭻ ،آﺟﺮ و ﻏﻴﺮه ) ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ .اﺻﻮﻻ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را از ﻟﺤﺎظ ﻣـﺼﺎﻟﺢ ﻣـﺼﺮﻓﻲ
و
زﻳﺮ ﺳﺘﻮﻧﻬﺎ از ﺻﻔﺤﻪ ﻓﻮﻻدي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻣﻌﻤﻮﻻ دو ﻗﻄﻌﻪ را ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺟﻮش ﺑﻪ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ .ﺳﻘﻒ اﻳـﻦ
ﻧـﻮع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﻴﺮ آﻫﻦ و ﻃﺎق ﺿﺮﺑﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻳﺎ از اﻧﻮاع ﺳﻘﻔﻬﺎي دﻳﮕﺮ از ﻗﺒﻴﻞ ﺗﻴﺮﭼﻪ ﺑﻠﻮك و ﻏﻴﺮه اﺳـﺘﻔﺎده
ﮔـﺮدد .ﺑـﺮاي ﭘﺎرﺗﻴﺸﻦ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎي ﺑﺘﻮﻧﻲ از اﻧﻮاع آﺟﺮ و ﻳﺎ ﻗﻄﻌﺎت ﮔﭽﻲ و ﻳﺎ ﭼﻮب ﻳﺎ ﺳﻔﺎﻟﻬﺎي ﺗﻴﻐﻪ اي
اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد .در ﻫـﺮ ﺣﺎل ﺟﺪاﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺪ از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺒﻚ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮﻧﺪ .در ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﻤﺎﻟﻚ ﺑﺮﺧﻼف ﻣﻤﻠﻜﺖ ﻣﺎ ﺑﺮاي
اﺗﺼﺎل ﻗﻄﻌـﺎت از ﺟـﻮش اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻜﺮده ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﭘﺮج و ﭘﻴﭻ و ﻣﻬﺮه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ﺑﺮاي ﺳﺘﻮﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ
ﺗﻴـﺮآﻫﻦ از ﻧﺒـﺸﻲ و ﻳـﺎ ﻧـﺎوداﻧ ﻲ استفاده نمود .
ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ آﺟﺮي ﺑﻮده و ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﻘﻒ ﻫﺎ در اﻳﺮان ﻣﻌﻤﻮﻻ از ﭘﺮوﻓﻴﻠﻬﺎي ﻓﻮﻻدي ( Iﺗﻴـﺮآﻫﻦ ) Iو آﺟـﺮ ﺑـﺼﻮرت ﻃـﺎق
ﺿﺮﺑﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﮔﺮدد و ﻳﺎ از ﺳﻘﻒ ﺗﻴﺮﭼﻪ و ﺑﻠﻮك اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد .
در اﻳﻦ ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ زﻟﺰﻟﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺘﻤـﺎ از ﺷـﻨﺎژﻫﺎي روي ﻛﺮﺳـﻲ ﭼﻴﻨـﻲ و زﻳـﺮ ﺳـﻘﻔﻬﺎ
اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد .در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎي آﺟﺮي ﻣﻌﻤﻼ دﻳﻮارﻫﺎي ﺣﻤﺎل در ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺨﺘﻠ ﻒ روي ﻫﻢ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧـﺪ و اﻏﻠـﺐ ﭘﺎرﺗﻴـﺸﻨﻬﺎ ﻧﻴـﺰ
ﻫﻤﻴﻦ دﻳﻮارﻫﺎي ﺣﻤﺎل ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ .ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﺮض دﻳﻮارﻫﺎي ﺣﻤﺎل ﻧﺒﺎﻳﺪ از 35ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ .
1
– ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎي ﺧﺸﺘﻲ و ﮔﻠﻲ :
اﻳﻦ ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ در ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﻌﻠﺖ ﮔﺮاﻧﻲ زﻣﻴﻦ ﻛﻤﺘﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻴﺸﺘﺮ در روﺳﺘﺎﻫﺎي دور ﻛـﻪ دﺳ ﺘﺮﺳـﻲ ﺑـﻪ ﻣـﺼﺎﻟﺢ
اﺳﻜﻠﺖ اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ از ﺧﺸﺖ ﺧﺎم و ﮔﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﻌﺪاد ﻃﺒﻘﺎت آن از ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻪ ﺗﺠﺎوز ﻧﻤﻲ ﻛﻨـﺪ و در ﻣﻘﺎﺑـﻞ
ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ در ﻣﻤﻠﻜﺖ ﻣﺎ ﻛﻪ از ﻣﻨﺎﻃﻖ زﻟﺰﻟﻪ ﺧﻴـﺰ دﻧﻴـﺎ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ﺟـﺪا ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي ﺑﻌﻤـﻞ آﻳـﺪ .ﺑﺠـﺰ اﻧـﻮاع ﻓـﻮق
ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎي دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ وﺟﻮد دارد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎي ﭼﻮﺑﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺮﻃﻮب ﻛﻪ داراي ﺟﻨﮕﻠﻬـﺎي ﻓـﺮاوان ﺑـﻮده و
در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﭼﻮب ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ارزان در دﺳﺘﺮس ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد .
ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺟﻨﻮﺑﻲ اﻃﺮﻳﺶ و ﻳﺎ ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﺎﻻت آﻣﺮﻳﻜﺎ .ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎي ﭼﻮﺑﻲ در اﻳﺮان ﺑﻌﻠﺖ ﻛﻢ ﺑﻮدن ﺟﻨﮕﻞ ﻛﻤﺘﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ
ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎي ﺳﻨﮕﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗـﺮار ﻣـﻲ ﮔﻴـﺮد ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ
ﻣﺮﻛﺐ از دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻮع از اﻧﻮاع ﻓﻮق ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎي ﻓﻠﺰي و ﺑﺘﻮﻧﻲ و ﻳﺎ ﻓﻠﺰي و آﺟﺮي و ﻏﻴﺮه .
در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮐﺎرﮔﺮان ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺎﻇﺮ اﻗﺪام ﺑﻪ ﭘﯿﺎده ﮐﺮدن ﻧﻘﺸﻪ ﻓﻧﺪاﺳﯿﻮن روي زﻣﯿﻦ ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ ﻣﺤﻞ دﻗﯿﻖ
ﭘﯽ ﻫﺎ و ﺳﺘﻮن ﻫﺎ و اﺑﻌﺎد آﻧﻬﺎ روي زﻣﯿﻦ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﯾﺪ.
ﺑﺘﻦ ﻣﮕﺮ ﮐﻪ ﺑﺘﻦ ﻻﻏﺮ ﻧﯿﺰ ﻧﺎم دارد اوﻟﯿﻦ ﻗﺸﺮ ﭘﯽ ﺳﺎزي ﺑﻮد .ﻣﻘﺪار ﺳﯿﻤﺎن ﻣﺼﺮﻓﯽ در ﺑﺘﻦ ﻣﮕﺮ در اﯾﻦ ﭘﺮوژه 150 ،ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮ
ﺳﺎﻧﺘﯿﻤﺘﺮ ﻣﮑﻌﺐ ﺑﻮد .ﻫﺪف از اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدن ﺑﺘﻦ ﻣﮕﺮ ﯾﮑﯽ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﻤﺎس ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺘﻦ ﻓﻮﻧﺪاﺳﯿﻮن ﺑﺎ ﺧﺎك و دﯾﮕﺮي رﮔﻼژ
ﮐﻒ ﻓﻮﻧﺪاﺳﯿﻮن و اﯾﺠﺎد ﺳﻄﺤﯽ ﺻﺎف ﺑﺮاي اداﻣﻪ ﭘﯽ ﺳﺎزي ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ .ﭘﺲ از ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺘﻦ ﻣﮕﺮ ،ﮐﺎرﮔﺮان آن را درﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي
ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ 10ﺳﺎﻧﺘﯿﻤﺘﺮ رﯾﺨﺘﻪ و ﺳﻄﺢ آن را ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻣﺎﻟﻪ ﺻﺎف ﻧﻤﻮدﻧﺪ .ﭘﺲ از اﺟﺮاي ﺑﺘﻦ ﻣﮕﺮ ،ﺳﻄﺢ
آن را در ﻓﻮاﺻﻞ زﻣﺎﻧﯽ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘﻪ ﻣﺮﺗﺐ آب ﭘﺎﺷﯽ ﻧﻤﻮدﻧﺪ.
2
ﻗﺎﻟﺐ ﺑﻨﺪي:
ﻗﺎﻟﺐ ﯾﮏ ﺳﺎزه ﻣﻮﻗﺖ اﺳﺖ و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻇﺮﻓﯽ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه و ﺧﻤﯿﺮي را ﺗﺎ زﻣﺎن ﮔﯿﺮش و ﮐﺴﺐ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﺎﻣًﻼ
ﻣﺘﺮاﮐﻢ درﺑﺮﮔﯿﺮد و ﺑﻪ آن ﻓﺮم دﻫﺪ .ﻗﺎﻟﺐ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ ﻣﺤﮑﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺸﺎرﻫﺎي وارده از ﺑﺘﻦ ﺧﻤﯿﺮي در
زﻣﺎن ﺑﺘﻦ رﯾﺰي و ﻓﺸﺎر ﻧﺎﺷﯽ از وﺳﺎﯾﻞ ﺑﺘﻦ رﯾﺰي و ﮐﺎرﮔﺮان ،ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﻨﺪ و ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﻣﺠﺎز ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﻧﺪﻫﻨﺪ .اﺑﻌﺎد ﻗﺎﻟﺐ
ﺑﻨﺪي ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ دﻗﯿﻖ ﺑﺎﺷﺪ و اﺗﺼﺎﻻت ﻗﺎﻟﺐ ﺑﻨﺪي ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﮑﻢ و ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺟﻨﺲ ﻗﺎﻟﺐ ﺑﺎﺷﺪ .ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺧﺮوج ﺷﯿﺮه
ﺑﺘﻦ در زﻣﺎن ﺑﺘﻦ رﯾﺰي ،ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻗﺎﻟﺐ ﺑﻨﺪي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻗﺎﻟﺐ درز ﭘﯿﺪا ﻧﮑﻨﺪ.
ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺷﮑﻞ دادن ﺑﻪ ﺑﺘﻦ ،وزن آن را ﻧﯿﺰ ﺗﺎ زﻣﺎن ﮔﯿﺮش ﺑﺘﻦ ،ﺗﺤﻤﻞ ﻣﯿﻨﻤﺎﯾﻨﺪ .ﺑﺪﯾﻦ ﻟﺤﺎظ اﮔﺮ در اﺟﺮاي ﻗﺎﻟﺐ ﺑﻨﺪي
دﻗﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﺸﻮد ،ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ درﻣﻮﻗﻊ ﺑﺘﻦ رﯾﺰي واژﮔﻮن ﺷﺪه و ﻣﻮﺟﺐ ﺧﺴﺎرت ﺷﻮﻧﺪ .از اﯾﻦ رو ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎ را ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺳﯿﻢ
آﻣﺎﺗﻮرﺑﻨﺪي ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ وﺻﻞ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ و آﻧﻬﺎ درﺟﺎ ﻣﺤﮑﻢ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ .ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎ را ﮐﺎﻣًﻼ ﺑﻪ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎ نمی چسبانند ﺑﻠﮑﻪ 2/5اﻟﯽ 5
ﺳﺎﻧﺘﯿﻤﺘﺮ ﻓﻀﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﺎور (ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺘﻦ) درﻧﻈﺮ ﻣﯿﮕﯿﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻦ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺳﻄﺢ آرﻣﺎﺗﻮر را ﭘﻮﺷﺶ دﻫﺪ.
ﻗﺎﻟﺐ ﺑﻨﺪي ﺑﺎﯾﺪ ﻃﻮري ﻃﺮاﺣﯽ و اﺟﺮا ﺷﻮد ﮐﻪ ﭘﺲ از ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺘﻦ ،ﺑﺎزﮐﺮدن ﻗﺎﻟﺒﻬﺎ ﺑﻪ راﺣﺘﯽ اﻣﮑﺎﻧﭙﺬﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ .در اﯾﻦ
ﭘﺮوژه از ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎي ﻓﻠﺰي ﭘﯿﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺷﮑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ.
3
آرﻣﺎﺗﻮرﺑﻨﺪي:
ﮔﺮوه آرﻣﺎﺗﻮرﺑﻨﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻧﻘﺸﻪ ﻣﺸﻐﻮل اﻧﺪازه ﮐﺮدن ،ﺑﺮﯾﺪن و ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺷﺒﮑﻪ آرﻣﺎﺗﻮر و ﻣﺶ ﺑﻨﺪي ﻓﻮﻧﺪاﺳﯿﻮن ﺷﺪﻧﺪ .ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد
ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﮐﺸﺸﯽ در ﺑﺘﻦ ،داﺧﻞ ﺷﻨﺎژ ﺑﺘﻨﯽ ﭼﻨﺪ ردﯾﻒ در ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﺋﯿﻦ ،ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ ﻗﺮار ﻣﯿﺪﻫﻨﺪ و اﯾﻦ
ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ را ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎي ﻋﺮﺿﯽ ﮐﻪ ﺧﺎﻣﻮت ﻧﺎم دارﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯿﻨﻤﺎﯾﻨﺪ .ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ و ﻋﺮﺿﯽ
را ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻣﻔﺘﻮل ﺑﻪ ﻗﻄﺮ 2ﻣﯿﻠﯿﻤﺘﺮ ﺑﻬﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﻓﻨﺪ (اﺻﻄﻼﺣًﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﮔﺮه زدن ﻣﯿﮕﻮﯾﻨﺪ) و داﺧﻞ ﻗﺎﻟﺐ ﺑﻨﺪي ﺷﻨﺎژ ﻗﺮار ﻣﯽ
دﻫﻨﺪ .آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻃﻮري ﺑﺴﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ در ﻣﻮﻗﻊ ﺑﺘﻦ رﯾﺰي از ﺟﺎي ﺧﻮد ﺗﮑﺎن ﻧﺨﻮرده و ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎ ﻧﺸﻮﻧﺪ.
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻨﮕﯿﻨﯽ ﻧﺴﺒﯽ ﻣﯿﻠﮕﺮد و ﻓﺸﺎر زﯾﺎدي ﮐﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻢ ﮐﺮدن آن ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﺮ وارد ﻣﯿﺸﻮد ،ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺳﻬﻮﻟﺖ در اﯾﻦ اﻣﺮ از
ﻣﯿﺰ ﻣﯿﻠﮕﺮد ﺧﻢ ﮐﻨﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ .اﯾﻦ ﻣﯿﺰ ﮐﻪ ﺣﺪودًا 80ﺳﺎﻧﺘﯿﻤﺘﺮ ارﺗﻔﺎع داﺷﺖ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ ﻓﻮﻻدي ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﺷﮑﻞ
ﮐﻪ ﺑﺮ روي آن ﺗﻌﺪادي ﺧﺎر ﻓﻮﻻدي ﺗﻌﺒﯿﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد و اﯾﻦ ﺧﺎرﻫﺎ از ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯿﻠﮕﺮد در ﺑﺮﺧﯽ ﺟﻬﺎت ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﻣﯿﮑﺮد .ﺻﻔﺤﻪ
ﻣﯿﻠﮕﺮد ﺧﻢ ﮐﻦ را از ﻃﺮﯾﻖ ﭘﯿﭻ ﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺮ روي ﻣﯿﺰ ﺛﺎﺑﺖ ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﮐﺎرﮔﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﭼﺎر Fﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎ
در ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻫﺎي ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﺧﻢ ﻣﯿﻨﻤﻮد .ﺑﺮاي ﺑﺮش ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎ از روش ﺑﺮش ﺳﺮد ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻗﯿﭽﯽ ﺳﺮد اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ .ﮐﺎرﮔﺮان ﭘﺲ
از آﻣﺎده ﺳﺎزي ﺷﺒﮑﻪ ﮐﻒ ﭘﯽ آن را در ﮐﻒ ﭘﯽ ﻗﺮاردادﻧﺪ .ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺘﻦ ﻣﮕﺮ در ﺳﻄﺢ ﮐﺎر ،در اﯾﻦ ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر
ﻣﻬﺎرﻧﻤﻮدن آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﻓﻮﻧﺪاﺳﯿﻮن و اﯾﺠﺎد ﺣﺪاﻗﻞ ﻓﺎﺻﻠﻪ 3ﺳﺎﻧﺘﯿﻤﺘﺮي ﺑﯿﻦ ﺑﺘﻦ ﻣﮕﺮ و ﺷﺒﮑﻪ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎ ،در ﻓﻮاﺻﻞ ﻣﻌﯿﻦ از
اﺳﭙﯿﺴﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮدﻧﺪ .در ﺻﻮرت ﻋﺪم اﺳﺘﻔﺎده از اﺳﭙﯿﺴﺮ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ،ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺘﻦ رﯾﺰي ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻣﻮﻗﻊ
وﯾﺒﺮه ﮐﺮدن ﺑﺘﻦ ،ﻣﯿﻠﮕﺮدﻫﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﮑﺎن دﻫﻨﺪ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺘﻦ در ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ،ﯾﮑﺴﺎن ﻧﺒﺎﺷﺪ .در ﭘﺎﯾﺎن آرﻣﺎﺗﻮرﺑﻨﺪي،
ﻧﻤﺮه ﮐﻠﯿﻪ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎ و اﺑﻌﺎد ﭘﯽ ﻫﺎ و ﺷﻨﺎژﻫﺎ و ﻓﺎﺻﻠﻪ آﮐﺲ ﺑﻪ آﮐﺲ ﺳﺘﻮن ﻫﺎ ﻣﺠﺪدًا ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺪ .ﺗﺎ دﻗﯿﻘًﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻧﻘﺸﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
-1تمام آرماتورهاي بايد به صورت سرد خم شوند مگـر ايـن كـه مهنـدس مـسئول بـه شكل ديگري اجازه دهد.
+2هنگامي كه بتن ريخته مي شـود آرماتورهـاي فلـزي بايـد از گـل ،روغـن ،يـا سـاير پوششهاي غيرفلزي كـــه چـــسبندگي بـــتن
و آرمـاتور را كـاهش مـي دهنـد پـاك شـده باشـند
4
(تحقيقـات نـشان داده اسـت كـه يـك مقـدار در حـد معمـول زنـگ ،چـسبندگي را افـزايش مي دهد )
-3تلرانس (رواداري) ارتفـاع dو حـداقل پوشـش بتنـي در اعـضا خمـشي ،ديوارهـا و اعضاي فشاري يا كوچكترمساوي 20و
يا بزرگتراز 20باشد.
-4تلرانس بر روي موقعيت طولي خمها و انتهاي آرماتور ها بايد ± 5سانتي متــر باشــد بجز در انتهاي غير پيوسته اعضا
(انتهايي كه عـضو ادامـه پيـدا نمـي كنـد ) كـه در آن تلـرانس ± 1/25سانتي متراست.
-5براي بتن آرماتورها نبايـد ميلگردهـاي متقـاطع را بـه هـم جـوش داد مگـر ايـن كـه مهندس مسئول اجازه دهد.
-6حداقل فاصله آزاد بين ميل گردهاي موازي در يك رديف نبايــد از هــيچ يــك از دو مقدار dيا 2/5سانتي متر كمتر باشد
(فاصله آزاد ميلگردها بايد بزرگتـريـا مـساوي 4/3برابـرقطر بزرگترين دانه شن موجود در مصالح بتن باشد.
-7در موردي كه آرماتورهاي موازي در دو يا چند رديف قرار مي گيرند ميلگردهـــاي رديف بااليي بايد مستقيمًا روي
ميلگردهاي رديف پاييني واقع شوند و فاصلة آزاد بين رديفها بايد حداقل برابربا 2/5سانتي متر باشد.
-8در اعــضاي فــشاري مــسلح شــده بــه آرمــاتور مــارپيچ يــا تنــگ فاصــله آزاد بــين ميلگردهاي طولي نبايد از هيچ يك از
دو مقدار d 1/5و يا 3/8سانتي متر كمتر باشد.
-9محدوديت فواصل آزاد بـين ميلگردهـاي بايـد بـراي فاصـله آزاد بـين يـك وصـله پوششي تماسي و وصله هاي به ميلگردهاي
مجاور نيز رعايت شود.
-10در ديوارها و دال ها فاصله بين آرماتورهاي خمـشي اصـلي نبايـد از هـيچ يـك از مقادير سه برابر ضخامت ديوار يا دال و
45سانتي متربيشتر گردد.
-11حداقل پوشش بتن ،بتني كه روي زمين ريخته شود و به طور دائم در تماس بـا آن .باشد cm 7/5باشد
-12در ستونها شيب قسمت مايل ميلگرد انتظار خم شده نسبت به محور ستون نبايـد از 1به 6بيشتر گردد.
-13قسمتهايي از ميلگرد انتظار خم شده كه باال و پا يين محـل خمهـا قـرار دارنـد بايـد موازي با محور ستون باشند.
-14در محل خمهاي ميلگردهاي انتظار خم شده بايد آنها را به وسيله تنگهاي عرضي ،مارپيچ يا قسمتهايي از سيستم كف به
طور افقي مهار نمود.
-16هـر گــاه يـك وجــه سـتون بــه انــدازه 7/5سـانتي متــريـا بيــشترعقـب مــي نــشيند
-17مارپيچ ها بايد از ميلگردها يا سيم يكپارچه كـه بـه طـور يكنواخـت پيچيـده شـده تشكيل شوند و به گونه اي ساخته شوند
كه جابجايي و جايگذاري آنها را بدون تغيير ابعـاد از مقاديرمورد نظرميسر سازد.
-18براي ساختمانها با بتن ريزي درجا قطردور پيچ ها نبايداز1/0سانتيمتر كمتر باشد.
-19فاصلة آزاد بين دورپيچ ها نبايد از 7/5سانتيمتربيشترو از 2/5سانتيمتر كمتر باشد.
-20مهار آرماتور دور پيچ بايد به و سيله 1/5درو پيچيدن اضافي ميلگرد يا سيم مارپيچ
5
در هريك از دو انتهاي مارپيچ تأمين شود.
-21وصله هاي موجود در آرماتور مارپيچ بايـد از نـوع وصـله هـاي پوشـشي بـه طـول
-22در هر طبقه مارپيچ ها بايد از باالي دال يا پي ت ا تراز پايين ترين آرمـاتور افقـي در اعضاي نگه داشتة فوقاني امتداد يا
سبز
-23هر گاه كليه وجوه ستون به تيرها يا براكت ها اتـصال نداشـته باشـد بايـد از بـاالي محل قطع مارپيچ ها تا كف دال يا پهنه
تنگهايي قرار داد.
-24در ستونهاي داراي سرستون مارپيچ ها بايد تا ترازي امتداد يا بند كه قطريا عــرض سرستون مساوي با دو برابرقطريا
عرض ستون باشند.
-25تمام ميلگردهاي ستون ها بايد با تنگهاي جانبي محصور شـوند بـراي ميلگردهـاي طولي با قطر φ 10و براي φ 34به باال
حداقل ميلگرد φ 12به كار برده شود مـي تـوان از سـيم آجدار يا شبكه سيمي جوش شده با مساحتي معادل استفاده نمود.
-26فاصله قائم بين تنگها نبايد از هيچ يك از مقادير 16برابر قطـــر ميلگردهـــاي طـــولي 48برابرقطرميلگرد يا سيم تنگ و
كوچكترين بعد عضو فشاري تجاوز نمايد.
-27تنگها بايد به گونه اي ترتيب يابندكه تمـام ميلگردهـاي گوشـه و نيـز ميلگرد هـاي طولي به طورحداقل يك در ميان در گوشه
يك تنگ بـا زاويـه داخلـي حـداكثر 135درجـه قرار گرفته به طور جانبي نگه داشـته شـــوند همچنـــين هـــيچ ميلگـــردي نبايـــد از
ميلگردهـاي دو طرف خود كه در گوشه اين تنگها قرار گرفته اند فاصله آزادي بيش از 15سـانتي متـرداشـته باشند هنگامي كه
ميلگردهاي طولي روي محيط يك دايره قرار مي گيرند مي تـوان از تنـگ
در هر طبقه فاصله قائم تنگهاي واقع شده در باالي دال يا پي از سطح فوقاني دال يا پـي نبايد از نصف يك فاصله تنگ بيشتر
شود و بايـد در طـول عـضو و بـا فاصـله تعيـين شـده بـه گونه اي قرار گيرند كه فاصله آخرين تنگ از پايين تـــرين آرمـــاتور
افقـي موجـود در دال يـا پهنه طبقه فوقاني از نصف يك فاصله آرماتور (تنگ) بيشترنشود.
-29آرماتور فشاري موجود در تيرها بايد با تنگها يا خاموتها و يا بوسيله شـــبكه جـــوششده از سيم با سطح مقطع معادل
محصور شوند چنين تنگها يا خاموتهايي بايد در تمـام طـوليكه آرماتور فشاري احتياج است به كار برده شوند.
-30آرماتور عرضي براي اعضاء خمشي قابهـا كـه در معـرض معكـوس شـدن جهـت تنش يا پيچش در تكيه گاهها قرار دارند
بايد تشكيل شود از تنگهاي بسته ،خاموتهاي بسته يـا مارپيچهايي كه دور آرماتور خمشي مي پيچند.
-31در دالهاي سازه اي كه آرماتور خمشي تنها در يك جهت قرار داده مي شود بايـد براي تنش هاي ناشي از افت و حرارت و
در جهت عمـود بـرآرمـاتور خمـشي آرماتورهـايي تدارك ديد.
-32نسبت سطح مقطع آرماتور افت و حرارت به كل مـساحت بـتن بـه قطـرميلگـرد و تنش جاري شدن آن بستگي دارد اما به
هر حال نبايد از 0/0014كمتر گردد.
-33فاصله بين آرماتورهـاي افـت و حـرارت نبايـد از هـيچ يـك از مقـادير پـنج برابـر ضخامت دال و 45سانتي متربيشتر گردد.
6
بتن ﺳﺎزي و ﺑﺘﻦ رﯾﺰي ﻓﻧﺪاﺳﯿﻮن:
ﻓﻧﺪاﺳﻴﻮن
ﺗﻌﺮﻳﻒ :ﺷﺎﻟﻮده ﻳﺎ ﻓﻨﺪاﺳﻴﻮ ن ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﻳﻚ ﺳﺎزه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎ زﻳﺮﺗﺮ از ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﺳـﺎزه
را ﺑـﻪ ﺧﺎك ﻳﺎ ﺑﺴﺘﺮ ﺳﻨﮕﻲ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲ دﻫﺪ .
ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻓﻮﻧﺪاﺳﻴﻮن :ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺧﺎ ﻛﻬﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﻴﺮو ،ﺑﻪ ﻣﻘﺪاري ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻓﺸﺮده ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣـﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎﻋـﺚ
ﻧﺸـﺴﺖ ﺳﺎزه اﺳﺘﻮار ﺑﺮ آن ﻣﻲ ﺷﻮد .دو اﺻﻞ اﺳﺎﺳﻲ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺎﻟﻮده ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ رﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮد .
– 1ﻧﺸﺴﺖ ﻛﻠﻲ ﺳﺎزه ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل و ﺟﺰﺋﻲ ﻣﺤﺪود ﺷﻮد .
– 2ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎزه ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﻜﺎن ﻧﺒﺎﻳﺪ داراي ﻧﺸﺴﺖ ﻫﺎي ﻧﺎﻣﺴﺎوي ﺑﺎﺷﻨﺪ .
در ﻋﻤﻞ ﺑﺮاي ﻣﺤﺪود ﻛﺮدن ﻧﺸﺴﺖ ،ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﺳﺎزه را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻻﻳﻪ اي ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﻴﻢ ،ﻛﻪ داراي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺎﺷـﺪ و
ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻨﺶ ﻓﺸﺎري ،ﻧﻴﺮوﻫﺎي وارده از ﺳﺎزه را در ﺳﻄﺢ وﺳﻴﻌﻲ ﮔﺴﺘﺮده ﻛﺮده ﺑﻪ ﭘﻲ وارد ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ .
ﺷﺎﻟﻮده ﻫﺎ در ﺣﺎﻟﺖ ﻛﻠﻲ ﺑﻪ ﺷﺎﻟﻮده ﻫﺎي دﻳﻮار و ﺳﺘﻮن ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ .ﺷﺎﻟﻮده دﻳﻮار ﻳﻚ ﻧﻮار از ﺑﺘﻮن ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ ﻋﺮض
ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﺿﺨﺎﻣﺖ دﻳﻮار اﺳﺖ ( ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﺮض 50ﺳﺎﻧﺘﻴﻤﺘﺮ ) ﻛﻪ ﺑﺎر دﻳﻮار را ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﮔﺴﺘﺮده ﺗﺮي ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ .
( ﺷﺎﻟﻮده ﻧﻮاري ) .ﺷﺎﻟﻮده ﻫﺎي ﻣﻨﻔﺮد ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺼﻮرت ﻣﺮﺑﻊ و ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺼﻮرت ﻣﺴﺘﻄﻴﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ .در ﺑﻌﻀﻲ از ﺷﺎﻟﻮده ﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ
اﺳﺖ
ﻣﻘﻄﻊ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ذوزﻧﻘﻪ ﺑﺎﺷﺪ .در ﺑﻌﻀﻲ ﺣﺎﻟﺘﻬﺎ ﺷﺎﻟﻮده ﺑﺼﻮرت ﻣﺮﻛﺐ ( ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎر 2ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺘﻮن ) ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ .در
ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ زﻣﻴﻦ در ﺣﺪ ﻣﺘﻌﺎرﻓﻲ ﺑﺎﺷﺪ ،از ﺷﺎﻟﻮده ﻫﺎي ﺳﺎده و ﻣﺮﻛﺐ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد و زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ
ﻛﺎﻓﻲ
ﺷﺎﻟﻮده ﮔﺴﺘﺮده ( رادﻳﻪ ) ﻳﻚ دال ﺑﺘﻮن ﻣﺴﻠﺢ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺗﻤﺎم ﺳﻄﺢ زﻳﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﮔـﺴﺘﺮده ﺷـﺪه اﺳـﺖ .ﺷـﺎﻟﻮده
ﻣﺮﻛﺐ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺳﺘﻮﻧﻬﺎ ،در ﻗﺴﻤﺘﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻟﻮده در ﻛﻨﺎر زﻣﻴﻦ واﻗﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻳﺎ در ﻗﺴﻤﺘﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﺣﺘﻤـﺎل ﻧﺸـﺴﺘﻬﺎي ﻧـﺎﻫﻤﮕﻦ و
ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺑﺮاي ﺳﺎزه وﺟﻮد دارد از اﻳﻦ ﺷﺎﻟﻮده اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد .
7
نواری گسترده
منفرد
بتن ریزی :
ﻗﺒﻞ از اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ،ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻧﺴﺒﺘﻬﺎي ﻣﺨﻠﻮط ﮐﺮدن اﺟﺰاي ﺑﺘﻦ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد .ﻣﻨﻈﻮر از ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺨﻠﻮط ﮐﺮدن اﺟﺰاي ﺑﺘﻦ ،آن
اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮاي اﺧﺘﻼط ﺷﻦ و ﻣﺎﺳﻪ ﺑﺎ ﺳﯿﻤﺎن و آب ﺑﺪﺳﺖ آورﯾﻢ ﺗﺎ داﻧﻪ ﻫﺎي رﯾﺰ ،ﻓﻀﺎي ﺧﺎﻟﯽ ﺑﯿﻦ داﻧﻪ ﻫﺎي درﺷﺖ
را ﭘﺮﮐﺮده و ﺟﺴﻢ ﺗﻮﭘﺮ ﺑﺪون ﻓﻀﺎي ﺧﺎﻟﯽ و ﺑﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ وزن ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺪﺳﺖ آﯾﺪ .ﭘﺲ از ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﺴﺒﺖ اﺧﺘﻼط ،ﺑﺘﻦ ﺳﺎزي ﺷﺮوع
ﻣﯿﺸﻮد .ﻣﺤﻞ ﺑﺘﻦ رﯾﺰي ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻋﺎري از ﺧﺎك و ﻣﻮاد زاﺋﺪ ﺑﺎﺷﺪ .ﻗﺒﻞ از ﺑﺘﻦ رﯾﺰي ﮐﻠﯿﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﻗﺎﻟﺐ ،روﻏﻦ ﮐﺎري ﻣﯿﺸﻮد.
در ﻣﻮﻗﻊ ﺑﺘﻦ رﯾﺰي ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ از رﻓﺖ و آﻣﺪ زﯾﺎد روي آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﻧﻤﻮد زﯾﺮا در اﺛﺮ وزن ﮐﺎرﮔﺮان در آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎ ،اﻧﺤﻨﺎي
ﻣﻮﺿﻌﯽ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ .ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﺎﺳﺘﻦ از رﻓﺖ و آﻣﺪ ﮐﺎرﮔﺮان روي آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎ از ﻗﺴﻤﺖ ﺟﻠﻮ ﯾﻌﻨﯽ آن ﺳﻤﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﺑﺘﻦ
ﻣﯿﺸﻮد. ﺷﺮوع رﯾﺰي ﺑﺘﻦ ﺑﺎﺷﺪ، ﺗﺮ ﻧﺰدﯾﮏ
ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﺘﻦ از ﻣﯿﮑﺴﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ .ﻃﺮﯾﻘﻪ اﺧﺘﻼط ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﻮد ﮐﻪ دو ﻧﻔﺮ ﮐﺎرﮔﺮ ﯾﮏ ﭘﯿﻤﺎﻧﻪ ﺳﯿﻤﺎن ،دو ﭘﯿﻤﺎﻧﻪ
ﻣﺎﺳﻪ و ﯾﮏ ﭘﯿﻤﺎﻧﻪ ﺷﻦ و درﺣﺪود ﯾﮏ و ﻧﯿﻢ ﭘﯿﻤﺎﻧﻪ آب را در ﻣﯿﮑﺴﺮ رﯾﺨﺘﻨﺪ و ﺣﺪود ﯾﮏ و ﻧﯿﻢ دﻗﯿﻘﻪ ﻣﺼﺎﻟﺢ را ﻣﺨﻠﻮط ﺷﺪ .در
اﯾﻦ ﻣﺪت ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﻣﺴﺌﻮل ﻫﺪاﯾﺖ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﻮد و ﭼﻬﺎر ﮐﺎرﮔﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﺘﻦ آﻣﺎده ﺷﺪه را ﺑﺎ ﻓﺮﻏﻮن ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﺑﺘﻦ رﯾﺰي اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽ دادﻧﺪ؛
در آﻧﺠﺎ اﺳﺘﺎدﮐﺎر ﻣﺤﻞ ﺧﺎﻟﯽ ﮐﺮدن ﺑﺘﻦ در ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎ را ﻧﺸﺎن داده و ﮐﺎرﮔﺮان ﺑﻪ آﻫﺴﺘﮕﯽ ﺑﺘﻦ را در ﻗﺎﻟﺐ ﻣﯽ رﯾﺨﺘﻨﺪ .ﺑﺘﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ
ﺣﺪي روان ﺑﺎﺷﺪﮐﻪ داﻧﻪ ﻫﺎي آن ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ در ﯾﮑﺪﯾﮕﺮﻏﻠﺘﯿﺪه و ﮐﺎﻣًﻼ آرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎ را اﺣﺎﻃﻪ ﻧﻤﻮده و ﮔﻮﺷﻪ ﻫﺎي ﻗﺎﻟﺐ ﺧﻮد را ﮐﺎﻣًﻼ
ﭘﺮﻧﻤﻮده و ﮐﻠﯿﻪ ﻫﻮاي ﻣﻮﺟﻮد در ﻗﺎﻟﺐ از آن ﺧﺎرج ﺷﻮد .آب ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه در ﺑﺘﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺗﺮك ﻫﺎي ﻣﻮﯾﯿﻦ و ﭘﻮﮐﯽ و ﮐﺎﻫﺶ
ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﺘﻦ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻋﻤﻞ آوري آن ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ.
8
در
ﻫﻨﮕﺎم
ﺑﺘﻦ
رﯾﺰي ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ از ﭘﺮﺷﺪن ﮔﻮﺷﻪ ﻫﺎي ﻗﺎﻟﺐ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﯾﻢ ﺗﺎ ﭘﺲ از ﻗﺎﻟﺐ ﺑﺮداري ﺑﺘﻦ در اﺻﻄﻼح ﮐﺮﻣﻮ ﻧﺒﺎﺷﺪ .ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از
ﺑﺮوز اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ ،ﭘﺲ از رﯾﺨﺘﻦ ﺑﺘﻦ ،در آن ارﺗﻌﺎش اﯾﺠﺎد ﻣﯿﻨﻤﺎﯾﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻦ در ﻗﺎﻟﺐ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎ ﺷﻮد .اﯾﻦ ﮐﺎر ﺗﻮﺳﻂ
وﯾﺒﺮاﺗﻮر اﻧﺠﺎم ﻣﯿﮕﯿﺮد .در ﺗﻤﺎم ﻣﺪت ﺑﺘﻦ رﯾﺰي ﯾﮏ ﮐﺎرﮔﺮ ﺑﺎﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﺪام ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎ را ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯿﻨﻤﺎﯾﺪ .ﻫﺪف از ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﮐﺮدن ﺑﺘﻦ و
ﺧﺎرج ﮐﺮدن ﺣﺒﺎب ﻫﺎي ﻫﻮا آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺘﻦ ﺗﻮﭘﺮي ﺑﺪﺳﺖ آﯾﺪ ﮐﻪ در ﻧﺘﯿﺠﻪ آن ﺑﺘﻦ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻬﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده و درﻣﻘﺎﺑﻞ
ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺮب ﻣﺤﯿﻄﯽ از ﺧﻮد دوام ﺑﻬﺘﺮي ﻧﺸﺎن ﻣﯿﺪﻫﺪ.
ﺑﺘﻦ ﻣﺸﮑﻼت
9
ﺗﺎزه:
در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح دو ﻣﺴﺌﻠﻪ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه ﺑﻮﺟﻮد آﯾﺪ اﺷﺎره ﻣﯿﺸﻮد:
آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺑﺘﻦ از ﻧﻈﺮ ﻇﺎﻫﺮي ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺑﺘﻦ رﯾﺰي و ﭘﺮداﺧﺖ ﺳﻄﺤﯽ ﺑﺘﻦ ،ﯾﮏ ﻻﯾﻪ ﻧﺎزك آب آﻏﺸﺘﻪ ﺑﻪ
ﺳﯿﻤﺎن روي ﺳﻄﺢ ﺑﺘﻦ ،ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯿﺸﻮد .اﯾﻦ آب از ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي زﯾﺮﯾﻦ ﺑﺘﻦ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺧﺎﺻﯿﺖ ﻣﻮﺋﯿﻨﮕﯽ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ ﺑﺎﻻ
آﻣﺪه و در ﻣﺴﯿﺮ ﺧﻮد اﺣﺘﻤﺎًﻻ ﻣﻘﺪاري ﻧﯿﺰ ﺳﯿﻤﺎن ﺑﺎ ﺧﻮد ﺷﺴﺘﻪ و ﻫﻤﺮاه ﻣﯿﮑﻨﺪ .ﻟﺬا در ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺑﺘﻦ ،ﻣﻘﺪار آب ﻣﻮﺟﻮد
از آﺑﯽ ﮐﻪ در ﻃﺮح اﺧﺘﻼط درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد،ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ .
ﺑﺘﻦ آب اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﭘﺲ از ﺳﺨﺖ ﺷﺪن ،ﻧﺎﻣﺮﻏﻮب ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻄﻠﻮب و ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﻧﺨﻮاﻫﺪ رﺳﯿﺪ .ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺘﻨﯽ اﮔﺮ در ﻧﻤﺎ ﮐﺎر
ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ،ﺑﺪﻧﻤﺎ ﺑﻮده و درﺛﺎﻧﯽ ﻧﻘﻄﻪ ﺿﻌﻔﯽ ﺑﺮاي ﺷﺮاﯾﻂ ﯾﺦ زدﮔﯽ و ﻫﻮازدﮔﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد .آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﺑﺴﯿﺎر ﻧﺎﻣﻄﻠﻮﺑﯽ
اﺳﺖ و ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺘﯽ اﻟﻤﻘﺪور از اﯾﺠﺎد آن ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﻧﻤﻮد.
ﯾﮑﯽ از دﻻﯾﻞ ﻣﻬﻢ آب اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺑﺘﻦ ،اﺳﻼﻣﭗ ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه اﺳﺖ .ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮐﺎراﯾﯽ و اﺳﻼﻣﭗ ﮐﻢ در ﮐﻨﺎر ﻣﺰاﯾﺎي دﯾﮕﺮ ،اﺣﺘﻤﺎل آب
اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺑﺘﻦ را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﺪﻫﺪ.
ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﺟﺪاﺷﺪن داﻧﻪ ﻫﺎ در ﺑﺘﻦ ﺗﺎزه ،اﺳﻼﻣﭗ ﺑﺎﻻ و ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ اﺳﺖ .از دﻻﯾﻞ دﯾﮕﺮ ﻣﯿﺘﻮان ﺑﻪ وﯾﺒﺮه ﮐﺮدن ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ و
ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﺑﺘﻦ در ﻗﺎﻟﺐ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺑﯿﻞ ﯾﺎ وﯾﺒﺮاﺗﻮر و رﯾﺨﺘﻦ ﺑﺘﻦ از ارﺗﻔﺎع اﺷﺎره ﻧﻤﻮد.
10
.ضایعات جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد
با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی در قرن اخیر ،علم شناخت انواع بتن و خواص آنها نیز توسعه قابل مالحظه ای داشته
است ،به نحوی که امروزه انواع مختلف بتن با مصالح مختلف تولید و استفاده می شود و هر یک خواص و کاربری مخصوص
به خود را داراست.هم اکنون انواع مختلفی از سیمانها کــه حاوی پوزوالنها ،خاکستر بادی،سرباره کــوره های آهن
گدازی،سولفورها،پلیمرها،الیافهای مختلف،و افزودنیهای متفاوتی هستند،تولید می شد .ضمن اینکه تولید انواع بتن نیز با
استفاده از حرارت،بخار،اتوکالو،تخلیه هوا،فشار هیدرولیکی،ویبره و قالب انجام می گیرد.
بتن به طور کلی محصولی است که از اختالط آب با سیمان آبی و سنگدانه های مختلف در اثر واکنش آب با سیمان در شرایط
محیطی خاصی به دست می آیدو دارای ویژگیهای خاص است.
اولین سؤالی که پیش می آید این است که چه رابطه ای بین تشکیل دهنده بتن باید وجود داشته باشد تا یک بتن خوب به دست
آید و اصوال بتن خوب دارای چه شرایط و ویژگیهایی است .رابطه بین اجزاء تشکیل دهنده بتن،در خواص فیزیکی و شیمیایی و
همچنین نسبت اختالط آنها با هم است.چه اگر مصالح یا آب و سیمانی با خواصی مناسب بتن با هم مخلوط گردند و در شرایط و
محیطی مناسب به عمل آیند،یقینا بتن خوبی حاصل می شودو اصوال بتن خوب ،بتنی است کــه دارای مقاومت فشاری دلخواه و
رضایت بخشی باشد .رسیدن به یک مقاومت فشاری دلخواه و رضایت بخش بدین معناست که سایر خواص بتن مانند مقاومت
کششی ،وزن مخصوص ،مقاومت دربرابر سایش ،نفوذ ناپذیری ،دوام ،مقاومت دربرابر سولفاتها و ...نیز همسو با مقاومت
فشاری ،بهبود یافته و متناسب می شوند.
اگر چه شناخت مصالح مورد مصرف در ساخت بتن و همچنین خواص مختلف بتن کـار آسانی نیست اما سعی می شود به
خواص عمومی مصالح و همچنین بتن پرداخته شود.
بتن اینک با گذشت بیش از 170سال از پیدایش سیمان پرتلند به صورت کنونی توسط یک بّن ای لیدزی ،دستخوش تحوالت و
پیشرفتهای شگرفی شده است.در دسترس بودن مصالح آن ،دوام نسبتًا زیاد و نیاز به ساخت و سازهای فراوان سازه های بتنی
چون ساختمان ها ،پل ها ،تونل ها ،سدها ،اسکله ها ،راه ها و سایر سازه های خاص دیگر ،این ماده را بسیار پر مصرف
نموده است.
اینک حدود سه تا چهار دهه است که کاربرد این ماده ارزشمند در شرایط ویژه و خاص مورد توجه کــاربران آن گشته است.
اکنون کامًال مشخص شده است کـه توجه به مقاومت تنها به عنوان یک معیار برای طـرح بتن برای محیطهای مختلف و
کاربریهای متفاوت نمی تواند جوابگوی مشکالتی باشد که در درازمدت در سازه های بتنی ایجاد می گردد .چند سالی است کــه
مسأله پایایی و دوام بتن در محیط های مختلف و به ویژه خورنده برای بتن و بتن مسلح مورد توجه خاص قرار گرفته
است.مشاهده خرابی هایی با عوامل فیزیکی و شیمیایی در بتن ها در اکثر نقاط جهان و با شدتی بیشتر در کشور های در حال
توسعه ،افکار را به سمت طرح بتن هایی با ویژگی خاص و با دوام الزم سوق داده است .در این راستا در پاره ای از کشورها
مشخصات و دستورالعمل ها واستانداردهایی نیز برای طرح بتن با عملکرد باال تهیه شده و طراحان و مجریان در بعضی از این
کشورهای پیشرفته ملزم به رعایت این دستورالعمل ها گشته اند.
در مواد تشکیل دهنده بتن نیز تحوالت شگرفی حاصل شده است .استفاده از افزودنی های مختلف به عنوان ماده چهارم بتن،
گسترش وسیعی یافته و در پاره ای از کشورها دیگر بتنی بدون استفاده از یک افزودنی در آن ساخته نمی شود .استفاده از
سیمان های مختلف با خواص جدید و سیمان های مخلوط با مواد پوزوالنی و نیز زائده های کارخانه های صنعتی روز به روز
بیشتر شده و امید است که بتواند تحولی عظیم در صنعت بتن چه از نقطه نظر اقتصادی و چه از نظر دوام و نیز حفظ محیط
زیست در قرن آینده بوجود آورد .در سازه های بتنی مسلح نیز جهت پرهیز از خوردگی آرماتور فوالدی از مواد دیگری چون
استفاده می شود که گسترش آن منوط به عملکرد آن در دراز مدت گشته ) (FRPفوالد ضد زنگ و نیز مواد پالستیکی و پلیمری
است .با توجه به نیاز روز افزون به بتن های خاص که بتوانند عملکرد قابل و مناسبی در شرایط ویژه داشته باشند،سعی شده
است تا در این مقاله به پاره ای از این بتن ها اشاره گردد .کــاربرد مواد افزودنی به ویژه فوق روان کننده ها و نیز مواد
پوزوالنی به ویژه دوده سیلیس در تولید بتن با مقاومت زیاد و با عملکرد خوب مختصرًا آورده می شود .بتن های خیلی روان
که تحولی در اجرا پدید آورده است و نیز بتن های با نرمی باال برای تحمل ضربه و نیروهای ناشی از زلزله نیز از مواردی
11
است که باید به آنها اشاره نمود .کوشش های فراوان برای مبارزه با مسأله خوردگی آرماتور در بتن و راه حل ها و ارائه مواد
.جدید نیز در اواخر سالهای قرن بیستم پیشرفت شتابنده ای داشته است که به آنها اشاره خواهد شد
برای ساخت بتن های ویژه در شرایط خاص نیاز به استفاده از افزودنی های مختلفی می باشد .پس از پیدایش مواد افزودنی
حباب هواساز در سالهای 1940کاربرد این ماده در هوای سرد و در مناطقی که دمای هوا متناوبًا به زیر صفر رفته و آب بتن
یخ می زند ،رونق بسیار یافت .این ماده امروز یکی از پر مصرف ترین افزودنی ها در مناطق سرد نظیر شمال آمریکا و کانادا
و بعضی کشورهای اروپایی است .
ساخت افزودنی های فوق روان کننده که ابتدا نوع نفتالین فرمالدئید آن در سالهای 1960در ژاپن و سپس نوع مالمین آن بعدًا
در آلمان به بازار آمد شاید نقطه عطفی بود که در صنعت افزودنی ها در بتن پیش آمد .ابتدا این مواد برای کاستن آب و به دست
آوردن کارایی ثابت به کار گرفته شد و چند سال بعد با پیدایش بتن های با مقاومت زیاد نقش این افزودنی اهمیت بیشتری یافت.
امروزه بتن های مختلفی برای منظور ها و خواص ویژه و نیز به منظور مصرف در شرایط خاص با این مواد ساخته می شود
که ازمیان آنها به ساخت بتن های با مقاومت زیاد ،بتن های با دوام زیاد ،بتن های با مواد پوزوالنی زیاد (سرباره کــوره های
آهن گدازی و خاکستر بادی) ،بتن های با کارایی باال ،بتن های با الیاف و بتن های زیر آب و ضد شسته شدن می توان اشاره
نمود .
بتن های با کارآیی بسیار زیاد که چند سالی است از پیدایش آن در جهان و برای اولین بار در ژاپن نمی گذرد ،تحول جدیدی در
صنعت ساخت و ساز بتنی ایجاد کرده است .این بتن که نیاز به لرزاندن نداشته و خود به خود متراکم می گردد ،مشکل لرزاندن
در قالب های با آرماتور انبوه و محلهای مشکل برای ایجاد تراکم را حل نموده است .این بتن علیرغم کـارایی بسیار زیاد خطر
جدایی سنگدانه ها و خمیر بتن را نداشته و ضمن ثابت بودن کارایی و اسالمپ تامدتی طوالنی می تواند بتنی با مقاومت زیاد و
دوام و پایاپی مناسب ایجاد کند .در طرح اختالط این بتن باید نسبت های خاصی را رعایت نمود .به عنوان مثـال شن حدود 50
درصد حجم مواد جامد بتن را تشکیل داده و ماسه حدود 40درصد حجم مالت انتخاب می شود .نسبت آب به مواد ریزدانه و
پودری بر اساس خواص مواد ریز بین 9/0تا 1می باشد .با روش آزمون و خطا نسبت دقیق آب به سیمان و مقدار ماده فوق
روان کننده مخصوص برای مصالح مختلف تعیین می گردد .از این بتن با استفاده از افزودنی دیگری کـه گرانروی بتن را می
افزاید در زیر آب استفاده شده است.
مسأله خوردگی فوالد در بتن از معضالت عمده کشورهای مختلف جهان است .این مسأله حتی در کشورهای پیشرفته همچون
آمریکا ،کانادا ،ژاپن و بعضی کشورهای اروپایی هزینه های زیادی را برای تعمیر آنها به دنبال داشته است .به عنوان مثــال
درگزارش های اخیر بررسی پل ها در امریکا حدود 140،000پل مسأله داشته اند .این مسأله در کشورهای در حال توسعه و
در کشورهای حاشیه خلیج فارس بسیار شدیدتر بوده و سازه های بتنی زیادی در زمانی نه چندان طــوالنی دچار خوردگی و
خرابی گشته اند .بررسی ها در این مناطق نشان می دهد که اگر مصالح مناسب انتخاب گردد ،بتن با مشخصات فنی ویژه این
مناطق طرح گردد ،در اجرای بتن از افراد کاردان استفاده شود و سرانجام اگر عمل آوری کافی ومناسب اعمال شود ،بسیاری از
مسائل بتن بر طرف خواهد گشت .به هرحال برای پیشگیری در سال های اخیر روش ها و موادی توصیه و به کــار گرفته شده
است که تا حدی جوابگوی مسأله بوده است.
12
استفاده از آرماتورهای ضدزنگ و نیز آرماتورهای با الیاف پالستيكي frpيكي از این روش ها است که به علت گرانی آن هنوز
کامال توسعه نیافته است .به عالوه عملکرد دراز مدت این مواد باید پس از تحقیقات روشن گردد.
از روش های دیگر کاربرد حفاظت کاتدیک در بتن می باشد با استفاده از جریان معکوس با آند قربانی شونده می توان محافظت
خوبی برای آرماتورها ایجاد نمود .این روش نیاز به مراقبت دائم دارد و نسبتا پرخرج است ولی روش مطمئنی می باشد.
برای محافظت آمارتور در مقابل خوردگی ،چند سالی است که از آرماتور با پوشش اپوکسی استفاده می شود .تاریخچه مصرف
این آرماتورها بویژه در محیط های خورنده نشان می دهد کــه در بعضی موارد این روش موفق و در پاره ای نا موفق بوده
است .به هرحال اگر پوشش سالم بکار گرفته شود با این روش می توان حدود 10تا 15سال خوردگی را عقب انداخت.
استفاده از ممانعت کننده ها و بازدارنده های خوردگی بتن نیز به دو دهه اخیر برمی گردد .مصرف بعضی از این مواد همچون
نیترات کلسیم و نیترات سدیم جنبه تجارتی یافته است .به هر حال عملکرد این مواد در تاخیر انداختن خوردگی در تحقیقات
آزمایشگاهی و نیز در محیط های واقعی مناسب بوده است .بازدارنده های دیگری از نوع آندی و کاتدی مورد آزمایش قرار
گرفته اند ولی دلیل گرانی زیاد هنوز کاربرد صنعتی پیدا نکرده اند.
برای محافظت بیشتر آرماتور و کم کردن نفوذپذیری پوشش های مختلف سطحی نیز روی بتن آزمایش و به کـار گرفته شده
است .این پوشش ها که اغلب پایه سیمانی و یا رزینی دارند با دقت روی سطح بتن اعمال می گردند .عملکرد دوام این پوشش
به شرایط محیطی وابسته بوده و در بعضی محیط ها عمر کوتاهی داشته و نیاز به تجدید پوشش بوده است .روی هم رفته
پوشش های با پایه سیمانی هم ارزانتر بوده و هم به علت سازگاری با بتن پایه پیوستگی و دوام بهتری در محیط های خورنده
و گرم نشان می دهند.
با پیشرفت روزافزون انقالب تکنولوژیک به ویژه در تولید بتن های خاص برای مناطق و شرایط خاص می توان از این بتن ها
در ساخت وسازهای آینده استفاده نمود .دانش استفاده صحیح از مصالح ،اجرای مناسب و عمل آوری کـافی می تواند به دوام
بتن ها در مناطق خاص بیفزاید .تحقیفات گسترده و دامنه داری برای بررسی دوام بتن های خاص در شرایط ویژه و در دراز
مدت بایستی برنامه ریزی و به صورت جهانی به اجرا گذاشته شود.
13
تقسیم بندی دال ها:
دال ها از نظر ساخت و رفتار به دو دسته کلی تقسیم می شوند:
اگر عملکرد سازه ای داخلی یک دال بتن آرمه به صورتی باشد که انتقال بار فقط در یک جهت انجام شده و بار به تکیه گاه
منتقل شود به آن دال یک طرفه گفته می شود.
به زبان ساده تر دالهای یک طرفه دالهایی هستند که عمال در یک جهت انحنا پیدا می کنند و در نتیجه بار کـف را در یک
جهت حمل می کنند.
14
میلگردهای خمشی اصلی فقط در یک جهت قرار گرفته و در جهت عمود بر آن ،از یک حداقل میلگرد افت و حرارت استفاده
می شود .در حالی که در یک دال دو طرفه ،میلگردهای خمشی اصلی در هر دو جهت متعامد قرار میگیرند.
دالها :
وظیفه دال در یک سازه بتن مسلح ،ایجاد یک سطح تخت وقابل استفاده می باشد.دال بتن مسلح غالبا دارای ضخامت ثابتی است
و می تواند روی تیرهای بتن مسلح وفوالدی ،دیوار بتن مسلح وغیر مسلح وبنایی،ستونهای بتن مسلح و فوالدی و باالخره
بستر زمین تکیه داشته باشد.
در مواردی که دال فقط در یک طرف دارای تکیه گاه می باشد مانند دال نشان داده در تصویربار تنها در جهت عمود بر امتداد
تکیه گاه حمل می شوند
دال
تیر
15
همچنین در مواردی که دال در هر دوجهت دارای تکیه گاه باشد وطول دهانه بزرگترحداقل دو برابر طـول دهانه کوچکتر باشد
مانند تصویر دال یکطرفه می گویند.
در دالهای دو طرفه حداکثر لنگر خمشی در محلی ایجاد می شود که حداکثر انحنا را در دال دارد .بنابراین در یک دال مستطیلی
شکل حداکثر لنگر خمشی مثبت در وسط دهانه کوچکتر اتفاق می افتد .الزم نیست دالها برای حداکثر لنگر خمشی در دو جهت
طراحی شود بلکه تنها کافی است آنها را برای یک لنگر خمشی متوسط در هر یک از دو جهت در ناحیه میانی دال طرح کرد.
16
مراحل اجرای دال دو طرفه:
همانگونه که اشاره کردیم دال های یکطرفه در یک جهت انحنا پیدا می کنند و در نتیجه بار کف را در یک جهت حمل می کنند.
در دال های دوطرفه از سوی دیگر ،صفحه صفحه دال پس از اعمال بار در دو طرف انحنا پیدا می کنند ،بدین ترتیب دال های
دوطرفه برخالف دال های یکطرفه ،تحت لنگر خمشی در دو جهت قرار می گیرند و از این رو آرماتورهای خمشی در دو جهت
قرار داده می شوند.
تیر با تیرچه(وافل
17
دال تخت :
این دالها عموما در بلوکهای آپارتمانی -ساختمانهای اداری -هتلها و پارکینگ ها به کـار می روند .ایجاد این دالها توسط
قالبهای معمولی به آسانی امکان پذیر بوده و انعطاف پذیری مناسبی در ایجاد داکت های ساختمان دارد .سطح زیرین سقفها به
دلیل مسطح بودن و حذف المانهای تیر باعث می شود که معماری فضاها حداکثر کارایی را داشته باشد.
دال تخت
18
نوع دیگر دال های دوطرفه دال های تخت می باشند..در این دال ها از تیر استفاده نمی شود ودر نتیجه بار کــف مستقیمًا از دال
به ستونهای اطراف انتقال می یابد.
وانعطاف بیشتر برای محل قرار دادن ستون ها از جنبه های معماری و خصوصیات هندسی و اجرایی قابل توجه می باشد.
به این جهت دال تخت نمی تواند سیستم مناسبی برای تحمل نیروهای جانبی به وجود اورد لذا در ساختمان های چندطبقه
با دال تخت معموال از سیستم های دیگری مانند دیوار برشی ،برای مقاومت در مقابل نیروهای جانبی استفاده می شود.
19
نقطه ظعف دیگر ،برش دال در اطراف ستون ها می باشد.
از آنجا که دالهای تخت مستقیمٌا از دال به ستون ها منتقل میشود تنشهای برشی قابل مالحضه ای در دال به وجود می آید به
طوری که در بسیاری ازموارد ضخامت دال در محل ستون ها جوابگوی این تنشها نخواهد بود
در چنین مواردی از روش های مختلفی برای تقویت دال استفاده می شود .
یکی از روش ها افزایش ضخامت دال در اطراف ستون ها می باشدبه این ضخامت اضافی اصطالحًاپهنه وبه دال حاصله دال
تخت با پهنه می گویند
20
دال تخت با سرستون:
روشهای مختلفی برای تقویت دال استفاده می شود .یکی از این روشها افزایش ضخامت دال در اطراف ستونهاست .به همین
منظور از آن برای دالهایی که باربری بیشتری داشته و یا دهانه بزرگتری دارند استفاده می شوند
دال قارچی:
راه حل دیگر برای تقویت دال استفاده از سرستون یا ماهیچه ستون در انتهای ستونهاست .به چنین دالهایی اصطالحا دالهای
قارچی گفته می شود.
21
تیر با تیرچه(وافل):
هنگامی که در طراحی سقف با دهانه بلند به دنبال کـاهش حجم بتن و بار مرده ساختمان باشیم این نوع سقف رقیب اصلی
سیستمهای دیگر می باشد چرا که در این سیستم به دلیل استفاده از تیرچه های بتنی با ضخامت بیشتر می توان تا حدود زیادی
از حجم بتن و آرماتور مصرفی کاست .در این نوع سازه قالب بندی پیچیده تر می باشد .ولی با استفاده از یک سیستم قالب
مدوالر مشکل قالب بندی نیز قابل حل است.
22
دال مشبک
با افزایش دهانه دال ,ضخامت آن نیز افزایش یافته وکف عامل تعیین کننده ای در طرح میباشد .برای کاهش اثر وزن در برخی
موارد از دال مشبک استفاده می کنند
دال مشبک در واقع یک دال تبرچه ای دو طرفه است که در آن با استفاده از قالب های جعبه ای شکل فضا های خالی در قسمت
تحتایی دال ه وجود می آورند
-1اقتصادی:
دالهای تخت معموال کمترین تالش را برای اجرا کردن قالب ها الزم دارند و کمترین هزینه را برای کارگر در بر دارند.
حتی سازندگان محلی نیز قادر به اداره روند ساخت دال تخت هستند.
دال های دو طرفه و دالهای وافل به فوالد کمتری نیاز دارند.
با شبکه بندی دال های وافل مقدار بتن مورد نیاز کاهش یافته و وزن نیز کاهش می یابد.
23
دالیل انتخاب سیستم دالها:
دالهای تخت بدون سرستون برای دهانه کوچکتر از 6متر برای مناطق مسکونی و مناطق تجاری سبک.
24
دال های تخت سرستون دار دارای دهانه های کوچکتر از 6متر و بار زنده بزرگتر از kg500برای انبارهای کــاال ،
پارکینگ ها و گاراژها
دالهای مشبک نیز اغلب برای دهانه های در محدوده 9تا 12متر مورد استفاده قرار می گیرند.
-3نکات خاص:
وجود تیرها یا سرستون ها ممکن است مورد اعتراض معماران باشد.
کاربرد دالهای تخت ارتفاع مفید طبقه را افزایش می دهد .به ازای هر 12طبقه یک طبقه صرفه جویی می شود.
وقتی از دالهای بدون تیر استفاده می کنیم ستون ها را هر جا بخواهیم می گذاریم.
ضخامت دالها:
25
.1مقاومت در مقابل لنگر خمشی
ضخامت دال باید به اندازه ای باشد که مقدار آرماتور الزم در مقاطع بحرانی آن از مقداری که طراح در نظر دارد تجاوز
نکند.
.2نماي ديوار را مي توان از ابتدا با نما سازي خارجي پيوسته ساخته و به تدريج باال ببرد بطوري كه هر رگ آجر چيني قسمت
جلوي كار آجر تراشيده گذارده و پشت آنرا از آجر فشاري يا مصالح ديگر مي چينند.كه ضخامت و مقاومت هر ديوار بستگي به
نوع كار بري آن دارد .كه در اين ساختمان بيشتر ديوار چيني هابه وسيله آجر لفتون و آجر فشاري انجام گرفته.
26
براي عمل فرش كف ابتدا در گوشه هاي هر قسمت يك قطعه سنگ ساييده شده يا موزائيك يك اندازه بطوريكه تراز روي چهار
نقطه باشد قرارمي دهندسپس ريسماني نازك و محكم به اضالع بسته و خط گونيا 90درجه را به گوشه ها انتقال ميدهد.بعد
مالت را كف آن پهن مي كنند و كف را فرش مي نمايند البته ريسمان ها را به ترتيب جا به جا مي كنند .
قرنيز :بر روي فرش موزائيك يا سنگ قسمتهاي ساختمان قطعه سنگي به ديوارنسب مس شودكه قرنيز نا ميده مي شود .تا
شستشوي كف و تنظيم گچ كاري ديوار ها آسان گردد.كه در بيشتر ساختمان ها اين قرنيز حدود 10سانتيمتر استفاده مي شود
كه در اين جا هم به همين صورت است.
كاشيكاري :
.هنگام شروع نصب كاشي به اين صورت اقدام مي گردد ابتدا خميري از خاك رس تهيه و آن را مي ورزند اين خمير در ظــرفي
نزديك دست استاد كار آماده مي ماند سپس با گچ يا سيمان يا ماسه يا خاك رس كوبيده شده زير رگه اول كاشي در يك ضلع كنار
ديوار شمشه كامال تراز به وجود مي آورد تا امكان چيدن رگه اول كاشي به وجود آيد.
دو عدد كاشي دو سر ضلع مو قتا با فاصله حداقل 1سانتيمتر از ديوار قرار مي دهند سپس ريسماني نازك به باالي آن متصل
نموده جلوي كاشي ها را از گل ورزيده شده موقتا بست مي زنند بعد شمشه فلزي بسيار صاف جلوي كاشي در حال نصب قرار
مي دهند و بقيه كاشي ها را پشت شمشه چيده بعد با ريسمان كنترل مي نمايند،
جلوي بند ها را از گل ورزيده شده كروم موقت گذارده سپس دوغاب سيمان رابه صورت رقيق محلول شده از ماسه پاك و
سيمان معمولي آماده با مالقه به آهستگي پشت كاشي ها را پر مي كند تمام اضالع را در رگ اول دور مي گردانندتا امكان كنترل
تمام زاويه ها وضلع ها ،گوشه ها و نبشه ها به عمل آيدكه چنان چه كنار ضلعي تكه هاي غير استاندارد احتياج شود كاشي هاي
رگه اول را جا بجا نموده و تكه ها به كنار منتقل شود و دوغاب ريزي پشت انجام گيرد پس از كنترل اضالع هر بنا رگه هاي
ديگر را از اول شروع و انقدر تكرار مي شود تا كاشيكاري در حد مطلوب به اتمام برسد پس از خودگيري كامل مالت كاشي ها
دوغابي از رنگ كاشي با سيمان سفيد ورنگ مشابه تهيه نموده و با پارچه يا گوني به الي بند ها ماليده و بعد از خشك شدن
سطح كاشي ها را كامال نظافت مي نمايند ،در اين هنگام نصب كاشي هاي ديواري خاتمه يافته و آماده فرش سراميك كف مي
شود.
سراميك كف :
براي فرش كف سرويس هاپس از كنترل لوله گذاري ها و چك نمودن ايزو السيون و شيب سازي الزم براي آبروها زير سراميك
يك پالستر سيماني تعبيه مي شود تا اينكه 3ميليمتر جاي مالت براي نصب سراميك باقي بماند سپس با توجه به اين كه پالستر
زير بنا نبايد خشك شود بايد هر چه زود تر دوغابي از سيمان معمولي به ضخامت نيم سانتيمتر روي پالسترها قرار داده و
قطعات سراميك آماده را در دوغاب غرق نموده تا شيره دوغاب به زير درزهاي سراميك نفوذ كند و از اين روي قطعات به
27
پالستر زير چسبيده شود و روي سراميك ها با شمشه و چكش هاي الستيكي كوبيده و هموار گردد 24 ،ساعت بعد كاغذ روي
سراميك را نم زده و پس از خيس خوردن به وسيله پارچه اي جمع آوري و نظافت مي گردد ،در اين حالت بايد كنترل شود كه
چنان چه درزي از سيمان بر خوردار نشده و الي درز باز مانده باشد مجددا از سيمان دوغاب پر مي شود ودرز ها با رنگ
سراميك به صورت دوغاب تزئين و چنان چه نياز به بتونه كاري باشد
از سيمان سفيد و رنگ خميري تهيه و جاهاي ناهموار درز ها را پر و نظافت مي نمايد .
آجر سفيد يا رنگي زالل و اعال كه معموال از بهترين خاك رس خالص به قطرهاي ، 6 ،5 ،4 ،3سانتيمتر بدون مواد گياهي يا
آهكي و يا شني پخته شده به نزديك كار آجر تراش حمل مي شود و سپس استاد كار آجر تراش با چند نفر شاگرد كار آموخته به
وسيله دستگاه برش و تراش آجر ها را بريده و سپس آنها را به ظرف آب موجود وارد مي كنند آجر ها حداقل دو ساعت درآب
باقي مي مانندكه چنانچه مواد آهكي داشته باشد شكسته و با سيراب شدن آن مقاومت و استحكام آجر باال رفته وثابت خواهد
ماند و نيز براي ساييدن لبه هاي تراشيده شده آماده مي گردد .در خاتمه شاگردان با قطعه آجر ديگر روي نره هاي تراشيده شده
را كامال صيقل مي دهند در اين صورت خميري زاييده شده از خود آجر به وجود مي آيد كه به آن بتونه آجر مي گويند با پركردن
سوراخ هاي نره هاي آجر به وسيله همان بتونه و كشيدن قطعه آجر ديگر تيزي ها و گوشه هاي آجر را صاف و هموار مي كنند
در اين صورت آجر براي چيدن جلوي ديوار آماده است ولي بهتر است مصرف آن را به روز بعد موكول كنند تا در اين فاصله
كامال خشك شود پس از خشك شدن آجرها شوره سفيدي روي آجر را مي گيرد كه مي توان پس از چيدن و خشك شدن شوره ها
آن را با پارچه اي از روي آجرها برداشت.
پس از اتمام كل نما سازي با آجر ابتدا ماسه بادي دانه دار پاي كار آماده داشته و به هر پيمانه ماسه دو پيمانه سيمان معمولي
پرتلند اضافه مي كنند وبا مقداري آب به صورت خمير در آورده پس از نصب داربست براي زير پاي استاد كار بند كش خمير را
در ظرفي نزديك كار برده با قلم فلزي باريك كه عرض آن حد اكثر 10ميليمتر و ضخامت آن 2ميليمتر و سر آن نيز منحني شده
باشد ،وسط آن نيز زانويي خورده شده باشد پس از پوشاندن دستهاي استادكاربا دستكش هاي الستيكي سالم خمير را كم كم
روي كف دست چپ قرار داده و قلم نام برده را به دست راست گرفته دست چپ به زير درز آجر از چپ به راست حركت مي كند
و هم زمان دست راست با قلم فلزي خمير را به الي درز جاي داده پس از پيش رفتن حدود يك متر طول عمل را به درزهاي زير
انتقال مي دهد سپس از ابتداي هر درز با دست راست قلم را تا آخر مالت يكسره كشيده تا تشخيص داده شود درزها تميز بند
كشي شده و با قطعه پارچه اي لبه هاي آجر را تميز مي نمايند.
نماي سيماني:
براي تزيين نماي خارجي سيماني ساختمان در اولين مرحله مالتي از ماسه پاك نه چندان درشت آماده كرده يعني چهار پيمانه
ماسه و يك پيمانه سيمان معمولي پرتلند را با آب به صورت مالت مخلوط در آورده سپس همان گونه كه در قسمت شمشه
گيري گفته شد ابتدا باالي دو سر يك ضلع ديوار را كروم بندي و روي كروم ها را رسيمان كشيده وهر يك متر كروم به ديوار
28
متصل مي نمايند ،
سپس شاغولي كروم ها را به پايين ديوار داده عمل باال را در پايين نيز انجام مي دهند بعد فاصله كروم ها را از باال به پايين با
مالت ساخته شده فوق پركرده وروي آن را شمشه كش مي نمايند .
پس از اتمام كليه كارها كروم بندي ها فاصله دو كروم را با همان مالت پر كرده شمشه صافي را از پايين به باال روي مالت ها
كشيده تا روي شمشه صاف كردن اين عمل را آستر مي نامند ،پس از تمام شدن كل طول ديوار خاك و پودر سنگ را با سيمان
بطور نصبي مخلوط نموده يعني براي سه پيمانه از دو مخلوط يك پيمانه سيمان سفيد يا معمولي را با آب مخلوط كرده تاخميري
نسبتا رقيق تهيه شود سپس خمير را با كمچه آهني يا چوبي روي آسترها ماليده و با پاشيدن آن به وسيله قلم مو روي آن را با
تخته ماله هاي چو بي ماساژ داده تا زير تخته ها صاف و موج آن گرفته شود چنانچه بنا به تشخيص استاد كار احتياجي به خط
كشي وبه فرم هاي مختلف داشته بايد پس از اتمام نرمه كشي ذكر شده آماده خط كشي و شيار زني شده است پس از خاتمه
يافتن كل آستر ونرمه كشي تزيين رويه آن با مصالح ورنگهاي مختلف امكان پذير است.
از اين هنگام تا 48ساعت نبايد روي پاركت ها عبور نمود وپس از 48ساعت كف ساختمان پاركت شده براي بهره برداري
آماده است .
ايزوالسيون :
براي ساخت بام ابتدا روي سقف بتوني را از هر گونه گچ تميز كرده و نخست بايد محل نصب ناودانها مشخص و پس از نصب
29
نرده و يا دوره چيني با پوكه معدني كه يك نوع خاك سبك وزن است ويا از پوكه صنعتي كه از ضايعات كارخانجات است را با
مخلوط نمودن 5پيمانه پوكه و 1پيمانه سيمان معمولي مخلوط با آب كروم بنديها انجام مي پذپردو چنانچه پوكه در دسترس
نبود ميتوان از خرده هاي آجر يا خاك شن دار پرمي كنند .مهندس ناظر ساختمان مواظب است مقاومت را با احتساب به وزن
مصالحي كه براي شيب سازي مصرف مي نمايد قوي تر بگيرد .پس ازاتمام كروم بندي و در نظر گرفتن شيب آبروها وسط
كروم ها را از همان پوكه وسيمان پر مي نمايند و روي آن را با شمشه و ريسمان مسطح و كنترل مي كنند بعد از آماده شدن
پشت بام تا 48ساعت براي خود گيري سيمان مصرف شده آب پاشي الزم است .بعد از آماده شدن شيب سازي ايزاالسيون انجام
مي شود .
ورق الستيكي شكل به صورت لوله در بازار موجود است .پس از كنترل كلي و ريسمان كشي لوله ايزوالسيون را از يك سر
روي بام مي چسبانند سپس با چراغ حرارت دهنده درزها را با هم جوش مي دهند و با خمير روي بام را لكه گيري نموده تا
امكان آزمايش آبگيري بام را ميسر سازد .
30
سقف كاذب يعني سقف دوم كه در مقابل فشار ضعيف ساخته مي شود و معموال زير طاق به وجود مي آيد زيرا كانال كشي ها
لوله هاي برق و غيره از زير سقف عبور مي نمايد به اين منظور شاخه هاي فلزي از سقف به پائين ارتباط داده مي شودبعد
ازاتمام وكنترل كليه كانالها لوله ها وغيره با آهن هاي سپري يا نبشي يك سقف كاذب زير كانالها به وجود مي آورندكه آنها
نيز به نوبه خود به شاخه هاي پائين آمده متصل مي گردد .پس از كنترل آهن كشي ها تورفلزي مخصوص بنام رابيز را با سيم
هاي نرم آرماتور بندي به آهن كشي هاي سقف كاذب پيوسته مي سازند در خاتمه روي آن را از يك قشر خاك و گچ به ضخامت
حداقل يك سانتيمتر مي پوشاننددر اين صورت زير سقف كاذب شمشه كاري مي شود وسقف را براي سفيد كاري و گچ بري
آماده مي سازند .
آگوستيك :
براي ايجاد سقف آگوستيك يعني طاق دوم ابتدا ميله هاي فلزي را از سقف به پا ئين ارتباط مي دهندو سپس چوب هاي كه بايد
از چوب روسي پخته شده تهيه گردد و آنها را با اندازه مشخصي به زيركانال ها با قطعات فلزي ارتباط مي دهندچون اندازه
تقريبي آگوستيك ها 40× 40سانتيمر مي باشد پس فاصله چوب ها از وسط تا آكس به اندازه آگوستيك ها تقسيم مي شودو
براي انجام اين كار از چوب ها ريسمان كشي شده كه كامال دقت در عمل الزم است پس از كنترل آگوستيك هاكه معموالجنس
آنهاازمقوا ،پالستيك ،يونوليت،پالستوفوم وغيره است و دراشكال گوناگون سوراخدارويانقشه هاي برجسته تهيه شده را با ميخ
هاي سنجاقي بي كله زير چوب ها نصب مي نمايند.
ازاره ،دور پائين هر ساختمان چه در داخل وچه در خارج تا يك متري ازاره ناميده مي شود .
پاشنه ،لوال هاي زير و باالي لنگه درب پاشنه نام دارد .
پكتفه ،قطعات آجرياخشت را براي يكنواخت كردن ديوار با مالتي مناسب به ديوار مي چسبانند و روي آن را يكنواخت ميكنند را
پكتفه مي گويند .
اندود ياپالستر ،به مالتي كه روي ديوارها مخصوصا منابع ماليده مي شود اندود يا پالسترمي گويندكه ازسيمان وخاكه سنگ
وماسه تهيه مي شود.
آهك سياه ،مالت مخلوط شده از آهك شكفته و خاكستر ولوئي گياهي آبرا آهك سياه مي گويند كه بجاي مالت سيماني در منابع
استفاده مي شود.
اسكوپ ،به قطعات فلزي كه به پشت سنگ متصل مي سازند وسنگ را به ديوار مربوط مي كنند اسكوپ مي گويند.
كروم ،به قطعه نشان گچي يا گلي ويا سيماني كه براي منظم نمودن اضالع ودستور شمشه گيري گذارده وسر مركز نما سازي
ديوار وكف مي باشد كروم مي گويند .
31
متشكله را با هم مخلوط نموده و بعد آب به آن اضافه شود و پس از به هم زدن و اختالط قابل استفاده است .آهك شكفته آن بايد
الك شود و درمالت سيمان از زمان اختالط تا 3ساعت قابل مصرف مي باشد و پس از اين زمان فاسد شده و قابل مصرف نيست
ولي مالت باتارد تا 5ساعت خودگيرمي شودزيرا مواد آهني و گچي داخل سيمان ازبين مي رود ونقش مالت اين است كه بدون
اين كه باعث تضعيف ساختمان شود فضاهاي خالي را پر مي كنددر ضمن سيمان بدون ماسه قابل مصرف نيست ولي
وجودماسه براي خودگيري سيمان الزم است چون سيمان بدون شن وماسه خودگيري نخواهد شد چنانچه سيمان به تنهاي
استعمال گردد پس از 24ساعت به صورت ورقه ورقه در مي آيد و متالشي مي گرددپس سيمان وماسه در مصرف با هم الزم
هستند .
براي اندازه گيري عمليات خاكي در متره و برآورد از واحد متر مكعب استفاده ميشود. .1
آجر خطائي ،آجري است كه در اندازهاي 25×25×5سانتيمتر در ساختمانهاي قديمي براي فرش كف حياط و غيره .2
بكار مي رفت.
.3چنانچه الزم باشد در امتداد ديواري با ارتفاع زياد كه در حال ساختن آن هستيم بعدا ديوار ديگري ساخته شود بايد الريز
انجام دهيم.
.4هرگاه ابتدا و انتهاي يك ديوار در طول ديوار ديگري بهم متصل شود ،به آن ديوار در تالقي گفته مي شود.
.5در ساختمانهاي مسكوني (بدون زيرزمين)روي پي را معموال بين 30تا 50سانتي متر از سطح زمين باالتر مي سازند كه
.6قوس دسته سبدي داراي زيبايي خاصي بوده و در كارهاي معماري سنتي استفاده مي شود.
.8ويژگيهاي سقف چوبي :الف)قبال عمل كالفكشي روي ديوار انجام مي گيرد ب)عمل تراز كردن سقف در كالف گذاري انجام
مي شود ج)فاصله دو تير از 50سانتيمتر تجاوز نمي كند د)تيرها حتي االمكان هم قطر هستند.
.9گچ بالنشه كندگير بوده ولي داراي مقاومت زياد مانند سيمان سفيد است.
.10به سيمان سفيد رنگ معدني اكسيد كرم اضافه مي كنند تا سيمان سبز به دست آيد.
.11سنگ جگري رنگ كه سخت ،مقاوم و داراي رگه هاي سفيد و در سنندج و خرم آباد فراوان است.
.12دستگاه كمپكتور ،دستگاهي است كه فقط سطوح را ويبره مي كند ،زير كار را آماده و سطح را زير سازي مي كند.
.13عمل نصب صفحات فلزي (بيس پليتها) در زمان 48ساعت بعد از بتن ريزي صورت مي گيرد.
.14زماني كه خاك (زمين) بسيار نرم بوده و مقاومت آن كمتر از يك كيلوگرم بر سانتيمتر مربع باشد از فونداسيون پي صفحه
.15قطر دايره بتون خميري ،بر روي صفحه مخصوص آزمايش آب بتون ،حدود 30تا 35سانتيمتر مي باشد.
32
.16حدود درجه حرارت ذوب شدن خاك آجر نسوز 1600درجه مي باشد.
.17نام آجري كه از ضخامت نصف شده باشد ،آجر نيم اليي ناميده مي شود.
.19عمل برداشتن خاك كف اطاق و ريختن و كوبيدن سنگ شكسته بجاي آن را بلوكاژ مي گويند.
.21عمق پي هاي خارجي يك ساختمان در مناطق باران خيز حداقل 50سانتيمتر است.
.25اكسيد آهن را براي تهيه سيمان قرمز رنگ ،با كلينگر سيمان سفيد آسياب مي كنند.
.26نام ديگر لوله هاي سياه بدون درز مانسمان نام دارد.
.27سريعترين و عملي ترين وسيله اجراي اتصاالت ساختمان ،پلها و نظاير جوش مي باشد.
.29ضخامت اندود سقف با مالت گچ و خاك بايد بين 1تا 2سانتيمتر باشد.
.31چنانچه گودبرداري از سطح زمين همسايه پائين تر باشد ،حداكثر فاصله شمعها 5/2متر مي باشد.
.32در پي كني هاي كم عمق در زمين هاي ماسه اي حدود زاويه شيب 30تا 37درصد مي باشد.
.33براي ايجاد مقاومت مناسب در طاق ضريس حداقل خيز قوس بايد 3سانتيمتر باشد.
.35در بتون ريزي ديوارها و سقفها ،صفحات قالبي فلزي مناسب ترند.
.36از اسكديپر براي خاكبرداري ،حمل ،تخليه و پخش مواد خاكي استفاده مي گردد.
.38براي لوله كشي فاضالب يهتر است از لوله چدني استفاده گردد.
.39پر كردن دو يا سه النه از تيرآهن النه زنبوري در محل تكيه گاهها جهت ازدياد مقاومت برشي است.
.40بهترين و با استفاده ترين اتصاالت در اسكلت فلزي از نظر استحكام و يك پارچگي اتصاالت با جوش است.
.41ارتفاع كف داربست جهت اجراي طاق ضربي تا زير تيرآهن سقف برابر است با قدبنا+پنج سانتيمتر.
.42در ساختمانهاي مسكوني كوچك (يك يا دو طبقه) قطر داخلي لوله هاي گالوانيزه براي آب رساني بايد 2/1اينچ باشد.
33
.43وجود سولفات سديم،پتاسيم و منيزيم محلول در آب پس از تركيب با آلومينات كلسيم و سنگ آهك موجود در سيمان سبب
.44زمان نصب صفحات بيس پليت معموال بايد 48ساعت پس از بتون ريزي فونداسيون انجام شود.
.45براي ساخت بادبند بهتر است از نبشي ،تسمه ،ناوداني و ميلگرد استفاده گردد.
.46هدف از شناژبندي كالف نمودن پي هاي بنا به يكديگر و مقاومت در برابر زلزله مي باشد.
.47سقفهاي كاذب معموال حدود 30تا 50سانتيمتر پايين تر از سقف اصلي قرار مي گيرد.
.48قالب انتهايي در ميلگردهاي يك پوتربتوني براي عامل پيوند بيشتر آرماتور در بتون مي باشد.
.50در ساخت كفراژ ستونها ،قالب اصلي ستون بوسيله چوب چهارتراش مهار مي گردد.
.51طول پله عبارت است از جمع كف پله هاي حساب شده با احتساب يك كف پله بيشتر.
.53اثر زنگ زدگي در آهن با افزايش قليايت در فلز نسبت مستقيم دارد.
.54از امتيازات آجر لعابي صاف بودن سطوح آن ،زيبايي نما ،جلوگيري از نفوز آب مي باشد.
.55در كوره هاي آجرپزي بين خشتها صفحه كاغذي قرار مي دهند.
.58چسبندگي بتون و فوالد بستگي به اينكه آرماتورهاي داخل بتون زنگ زده نباشد.
.59شيره يا كف بتون زماني رو مي زند كه توسط ويبره كردن هواي آزاد داخل بتون از آن خارج شده باشد.
.60آلوئك در اثر وجود دانه هاي سنگ آهن در خشت خام در آجرها پديدار مي گردد.
.66آجر خوب آجري است كه در موقع ضربه زدن صداي زنگ بدهد.
.67الريز يعني ادامه بعدي ديوار بصورت پله پله اتمام پذيرد.
.68كرم بندي هميشه قيل از شروع اندود كاري گچ و خاك انجام مي گيرد.
34
.69براي خم كردن ميلگرد تا قطر 12ميليمتر از آچار استفاده مي گردد.
.72مشتو يعني ايجاد سوراخهائي در سطح خارجي ديوارها جهت ساختن داربست.
.76كاملترين پيوند از نظر مقاومت در مقابل بارهاي فشاري وارده پيوند بلوكي مي باشد.
.78خط تراز در ساختمان براي اندازه برداريهاي بعدي و مكرر در ساختمان است.
.81از ديوارهاي محافظ براي تحمل بارهاي افقي و مايل استفاده مي شود.
.83مقدار عمق سطوح فونداسيونها از زمين طبيعي در همه مناطق يكسان نيست.
.84مالت ساروج از مصالح آهك ،خاكستر ،خاك رس ،لوئي و ماسه بادي ساخته مي شود.
.86مالت آبي اگر بعد از ساخته شدن از آب دور نگهداشته شود فاسد مي گردد.
.90ابعاد سرندهاي پايه دار 1تا 5/1عرض و طول 5/1تا 2متر .
.91معموال براي كرم بندي ديوارهاي داخلي ساختمان(اطاقها) از مالت گچ و خاك استفاده مي شود.
.92طرز تهيه گچ دستي يا گچ تيز عبارت است از مقداري آب +گچ بااضافه مقداري سريش.
35
.96اندودهاي شيميايي در سال 1948كشف شد كه تركيب آن پرليت ،پنبه نسوز مواد رنگي و ميكا مي باشد كه بعد از 8
ساعت خشك ميشوند و بعد از دو تا سه هفته استحكام نهايي را پيدا مي كنند و در مقابل گرما ،سرما و صدا عايق بسيار خوبي
هستند.
.97سراميك بهترين عايق صوتي است ،زيرا سلولهاي هوايي بسته اي دارد كه ضخامت آن 6تا 10ميليمتر است.
.101اندودهاي هوايي يعني اندودي كه در مقابل هوا خودگيري خود را انجام مي دهند.
.102تركيب اندود تگرگي يا ماهوئي پودر سفيد سنگ +سيمان رنگي +آب (در حالت شل) مي باشد.
.103وقتي با سنگ سمباده و آب روكار سيماني را مي شويند تا سنگهاي الوان خود را نشان دهند به اصطالح آب ساب شده
مي گويند.
.105فرق اندود سقف با ديئار در فضاهاي بسته (مانند اطاق) اين است كه اندود سقف سبك و ديوارها معمولي مي باشد.
.106مهمترين عامل استفاده از اندود در سقف هاي چوبي محافظت از آتش سوزي مي باشد.
.107سقفهايي با تيرآهن معمولي طاق ضربي و بتني مسلح در درجه حرارت 400تا 500درجه تغيير شكل پيدا مي كنند.
.111سقف كاذب در مقابل گرما ،سرما ،رطوبت و صدا عايق خوبي به حساب مي آيد.
.112در زير سازي سقف جهت اجراي اندود در كنار دريا از ني بافته شده بيشتر استفاده مس شود.
.113توري گالوانيزه در نگهداري پشم شيشه در سقفهاي سبك ،سطح ديوارهاي قيراندود و سطح تيرآهنهاي سقف كاربرد
دارد.
.114مصرف ميلگرد جهت اجراي زير سازي سقفهاي كاذب 9عدد در هر متر مربع مي باشد.
.115موارد اصلي استفاده از سقفهاي كاذب بيشتر به منضور كم كردن ارتفاع ،عبور كانالها و لوله ها و زيبايي آن مي باشد
.116بهتر است در سقفهاي بتوني ميله هاي نگهدارنده سقف كاذب قبل از بتون ريزي كار گذاشته شود.
.117در سقفهاي كاذب مرتبط با هواي آزاد(مانند بالكن) اندود گچ +موي گوساله و آهك استفاده مي شود.
36
.118شالوده در ساختمان يعني پي و فونداسيون.
.119ابعاد پي معموال به وزن بنا و نيروي وارده ،نوع خاك و مقاومت زمين بستگي دارد.
.120در نما سازي سنگ ،معموال ريشه سنگ حداقل 10سانتيمتر باشد.
.121در فشارهاي كم براي ساخت فونداسيونهاي سنگي از مالت شفته آهك استفاده مي شود و براي ساخت فونداسيونهايي كه
تحت بارهاي عظيم قرار مي گيرند از مالت ماسه سيمان استفاده مي شود.
.122در ساختمان فونداسيونهاي سنگي پر كردن سنگهاي شكسته را ميان مالت اصطالحا پر كردن غوطه اي مي نامند.
.124در ساختمانهاي آجري يك طبقه براي احداث فونداسيون اگر از شفته آهكي استفاده شود اقتصادي تر است.
.125در پي هاي شفته اي براي ساختمانهاي يك تا سه طبقه 100تا 150كيلو گرم آهك در هر متر مكعب الزم است.
.128زاويه پخش بار فنداسيون بتني نسبت به كناره ها در حدود 30تا 45درجه مي باشد.
.129بتن مكر براي پر كردن حجمها و مستوي كردن سطوح كاربرد دارد.
.131معموال بارگذاري در قطعات بتني بجز تاوه ها پس از هفت روز مجاز مي باشد.
.134از نظر شكل قالبندي براي فونداسيونها قالب مربع و مسطيل مقرون به سرفه مس باشد.
.135پي هاي نواري در عرض ديوارها و زير ستونها بكار مي رود و در صورتيكه فاصله پي ها كم باشد و با ديوار همسايه
.136در آسمان خراشها ،معموال از پي ژنرال فونداسيون استفاده مي شود و وقتي از اين نوع پي در سطحي بيش از سطح
زير بنا استفاده شود زمين مقاوم و بارهاي وارده بيش از تحمل زمين است.
.137هرگا فاصله پي ها از هم كم بوده يا همديگر را بپوشند يا يك از پي ها در كنار زمين همسايه قرار گيرد از پي هاي مشترك
استفاده مي شود.
.140بهترين و مناسب ترين نوع پي در مناطق زلزله خيز پي راديه ژنرال است.
37
.141در اجراي شناژبندي جهت اتصال به فونداسيون معموال شناژها از باال و پايين همسطح هستند.
.143در عايق بندي از گوني استفاده مي كنيم ،زيرا از جابجايي قير جلوگيري مي كند و حكم آرماتور را دارد كه در پشت بام از
جلو ناودان به بعد پهن مي شودكه در 2اليه گوني انجام مي گيردكه گوني ها در اليه بعدي نسبت به اليه قبل با زاويه 90درجه
.144زير قيروگوني از اندود مالت ماسه سيمان استفاده مي شود كه بعضي از مهندسان در زير قير اندود مالت ماسه آهك
.145از قلوه سنگ (ماكادام) در طبقه هم كف مي توانيم بجاي عايق كاري استفاده كنيم كه ضخامت آن حدود 30-40سانتيمتر
خواهد بود.
.146اگر در عايقكاري ،قير بيش از حد معمول مصرف شود باعث مي شود قير در تابستان جابجا شود.
.147عايقكاري قيروگوني مي بايست از سر جانپناه حدودا 20سانتيمتر پايينتر شروع شود و قيروگونيي كه روي جانپناه
.148سطح فونداسيون به اين دليل عايق مي شود كه از مكش آب توسط مالت ديوار چيني ها به باال جلوگيري ميكند.
.149در عايقكاري عمودي روي ديوارهاي آجري بهتر است كه از اندود ماسه سيمان استفاده شود.
.150اصطالح زهكشي يعني جمع كردن و هدايت آب ،كه فاصله آبروها در زهكشي بايد به حدي باشد كه به پي ها نفوذ نكند.
.151اگر توسط سفال زه كشي كنيم بايد حتما درز قطعات را با مالت پركنيم.
.152حداقل شيب لوله هاي زه كشي به سمت خوضچه 2تا 4درصد مي باشد.
.155عليترين نوع لوله كشي فاضالب از نوع چدني مي باشد كه با اين وجود در اكثر ساختمانها از لوله هاي سيماني استفاده
مي شود كه ضعف اين لوله ها شكست در برابر فشارهاي ساختمان مي باشد.
.156سنگ چيني به سبك حصيري رجدار بيشتر در ديوار و نما سازي استفاده مي شود.
.158جهت اتصال سنگهاي نما به ديوار استفاده از مالت ماسه سيمان و قالب مناسبتر مي باشد كه جنس قالبها از آهن
گالوانيزه مي باشد.
.159سنگ مسني معموال در روي و كنار كرسي چيني نصب مي شود و زواياي اين سنگ در نماسازي حتما بايستي گونياي
كامل باشد.
38
.160در نما سازي طول سنگ تا 5برابر ارتفاع آن مي تواند باشد.
.161معموال 30درصد از سنگهاي نما بايستي با ديوار پيوند داشته باشند كه حداقل گير سنگهاي نما سازي در داخل ديوار 10
سانتيمتر است.
.163در علم ساختمان دانستن موقيعت محلي ،استقامت زمين ،مصالح موجود ،وضعيت آب و هوايي منطقه براي طراحي
.164در طراحي ساختمان ابتدا استقامت زمين نسبت به ساير عوامل الويت دارد و الزم به ذكر مقاومت خاكهاي دستي همواره
با زمين طبيعي جهت احداث بنا هرگز قابل بارگذاري نيست.
.167زميني كه از شنهاي ريز و درشت و خاك تشكيل شده دج ناميده مي شود كه مقاومت فشاري زمينهاي دج 5/4-10
.168مطالعات بر روي خاك باعث مي گردد وضع فونداسيون ،ابعاد و شكل آن بتوانيم طراحي كنيم.
.169در صحرا براي آزمايش خاك از چكش و اسيد رقيق استفاده مي گردد.
.171خاكي كه برنگ سياه قهوه اي باشد مقاومتش بسيار عالي است كه نفوذ آب در آنها كم و به سختي انجام مي گيرد.
.172سنداژيا گمانه زني همان ميله زدن در خاك و برداشت خاك از زمين مي باشد.
.174خاك چرب به رنگ سبز تيره و داراي سيليكات آلومينيوم آبدار است.
.175معيار چسبندگي خاك اين است درصد دانه هاي آن كوچكتر از 002/0ميليمتر باشد.
.177براي جلوگيري از ريزش بدنه و ادامه پي كني و همين طور جلوگيري از نشست احتمالي ساختمان همسايه و واژگوني آن
و جلوگيري از خطرات جاني بايد ديوار همسايه را تنگ بست كه تحت زاويه 45درجه انجام مي گيرد.
.180قديمي ترين وسيله ارتباط دو اختالف سطح بواسطه شيب را اصطالحا رامپ مي گويند كه حداكثر شيب مجاز آن 12
39
.181براي ساختن پله گردان بيشتر از مصالح بتون آرمه و آهن استفاده مي شود.
.183پله آزاد در ورودي ساختمان به حياط يا هال و نهار خوري استفاده مي شود.
.187شاخكهاي فلزي جتنپناه بهتر است كه از پهلو به تير آهن پله متصل شود.
.188سرگير يا حدفاصل بين دو رديف پله كه رويهم واقع مي شوند حداقل 2متر مي باشد.
.191براي جلوگيري از سرخوردن در پله لب پله ها را شيار و اجدار مي سازند و گاهي اوقات الستيك مي كوبند
.192اتصال پله هاي باال رونده به دال بتني (پاگرد) يه روي دال بتني متصل مي شوند ولي پله هاي پايين رونده در دال بتني
.195از نظر ايمني اجراي پله فرار با مصالح بتني مناسبتر است.
.196تيرهاي پوشش دهنده بين دو ستون (روي پنجره ها و درب ها ) نعل درگاه نام دارد كه انتقال بار توسط آن يكنواخت و
.198تحمل فشار توسط بتن و تحمل كشش توسط فوالد را به اصطالح همگن بودن بتن و فوالد مي نامند.
.199بالشتك بتوني در زيرسري تيرآهن هاي سقف مصرف مي شود كه جنس آن مي تواند فلزي ،بتوني زير سري و بتوني
مسلح باشد.
.200در اجراي تير ريزي سقف با تيرآهن ،مصرف بالشتك كالف بتني و پليت مناسبتر است.
.201بالشتك هاي منفرد زيرسري ،حداقل ريشه اش از آكس تير ريزي سقف 25سانتيمتر است.
.203براي تراز كردن تير ريزي سقف بايد بوسيله سيمان همه در يك افق ترازي قرار گيرد.
.204طاق ضربي از نظر ضخامت به سه دسته تقسيم مي شودكه معمول ترين آن نيم آجره مي باشد كه مهمترين عامل مقاومت
40
در طاق ضربي خيز قوس مناسب است.
.205در زمستان پس از دوغاب ريزي طاق ضربي ،بالفاصله بايستي كف سازي كامل روي سقف انجام شود.
.206اگر هوا باراني باشد پس از اتمام طاق ضربي نبايد دوغاب ريخت.
.209اودكادر سقف هاي بتني به منظور خنثي كردن نيروي برشي بكار مي رود.
.210بطور نسبي عمل بتون ريزي بين دو تكيه گاه مي بايست حداكثر طي يك روز عملي شود.
.211از ويژگي هاي سقفهاي مجوف سبكي آن است كه در اين سقف ها آرماتور گذاري بصورت خرپا مي باشد.
.212تفاوت سقف هاي پيش فشرده با سقف هاي مجوف سفالي كشيده شدن آرماتورها مي باشد.
.213حداقل زمان بريدن ميلگردها در سقفهاي پيش تنيده معموال 7روز مي باشد.
.214نيروي كششي ذخيره شده در آرماتور سقفهاي پيش تنيده عامل خنثي كننده نيروي فشاري است.
.215در سقفهاي مجوف هنگامي از تيرهاي دوبل استفاده مي شود كه دهانه و طول تير زياد باشد.
.216قبل از ريختن پوشش بتون در اجراي تيرچه بلوكها ابتدا مي بايست سطح تيرچه و بلوك مرطوب شود.
.217اصطالحا ميش گذاري در بتن مسلح آرماتورهاي شبكه نمره كم اطالق مي گردد.
.219معموال زمان باز كردن قالبهاي مقعر در سقف هاي بتوني 5روز مي باشد.
.220استفاده از قالبندي مقعر بتني در سقفهاي اسكلت فلزي و بتني معمولتر است.
.221كابلهاي برق در سقفهاي مقعر داخل لوله هاي فوالدي تعبيه مي شود.
.222در ساختمان هايي كه بيشتر مورد تهديد آتش سوزي بهتر است نوع بنا بتني باشد.
.223در كارخانه هاي صنعتي معموال از سقف اسپيس دكس استفاده مي شود.
.225در شيشه خورهاي نورگير سقف براي فضاهاي وسيع از سپري استفاده ميشود زيرا از خمش در طول جلوگيري مي كند.
.226مهمترين مزيت سقفهاي كاذب آكوستيك بر ساقفهاي كاذب عايق در برابر صدا مي باشد.
.228روش جلوگيري از زنگ زدگي آرماتور در بتن اين است كه جرم آن را مي گيريم و داخل بتن قرار مي دهيم.
.229اتصال سقف كاذب در راستاي ديوارها باعث پيش گيري از جابجايي سقف و تركهاي موئين خواهد شد.
.230قرنيز يكطرفه آب را به يك سمت منتقل مي كند و هنگامي از قرنيز دو طرفه هنگامي استفاده مي شود كه دو طرف ديوار
41
آزاد باشد.
.231قرنيز حتما بايد آبچكان داشته باشد كه آبچكان شياره زير قرنيز مي باشد.
.233قرنيز پاي ديوارهاي داخلي به منظور جلوگيري از مكش آب توسط گچ و … و جلوگيري از ضربه ها و خراشها استفاده
پله
پله از لحاظ ارتباط طبقات يكي از مهمترين قسمت هاي ساختمان محسوب مي گردد ولي به علت آنكه از اين فضا به نسبت
فضاهاي ديگر ساختمان از لحاظ زمان توقف كمتر استفاده مي گرددهميشه سعي بر اين است كه حداقل فضاي ممكن براي پله در
نظر گرفته شده و حتي المقدور مكانهاي روشن و آفتابگير ساختمان را براي پله اختصاص ندهند.
بطور كلي هر قدر ارتفاع پله زيادتر باشد تعداد مورد نياز براي عبور از طبقه اي به طبقه ديگر كمتر بوده در نتيجه قفسه پله يا
فضاي الزم براي ايجاد پله كمتر است ولي ارتفاع پله كامًال بستگي به محل استفاده و اشخاص استفاده كننده از آن را دارد مثًال
ارتفاع پله براي طبقات آپارتماني مسكوني در حدود 16تا 20سانتيمتر در نظر گرفته مي شود زيرا 80درصد استفاده كنندگان
آن در سنيني هستند كه به راحتي مي توانند از پله ها پايين و باال بروند (اشخاص مسن تر و كودكان خردسال بيشتر وقت خود
را در منزل مي گذرانند) و همچنين ارتفاع پله موتور خانه و يا انبار را در حدود 20تا 25حتي 50سانتيمتر در نظر مي گيرند
زيرا 99درصد استفاده كنندگان اين قسمت از ساختمان را اشخاص جوان تشكيل مي دهند و همچنين ارتفاع پله مكانهاي
عمومي مانند ايستگاه راه آهن و يا بيمارستانها و يا ادارات عمومي را در حدود 15تا 17سانتيمتر در نظر مي گيرند زيرا از
خواهند نمود.
ارتفاع پله در قصرهاي بسيار مجلل و لوكس كه فضاي الزم براي ساختن پله دارد كه
در اين حالت نيز پله ها را در حدود 15سانتيمتر و يا كمتر در نظر گرفته مي شود.
طول كف پاي يك آدم معمولي در حدود 30سانتيمتر است در اين صورت براي اينكه عبور و مرور از روي پله آسان باشد كف
پله بايد در حدود 30سانتيمتر باشد كه با توجه به 2سانتيمتر دماغه پله جمعًا كف پله در حدود 32سانتيمتر خواهد شد.
42
در مورد دوم با توجه به اينكه طول يك آدم معمولي در حدود 63تا 65سانتيمتر مي باشد براي اينكه بتوان پله ها را پشت سر
هم و بدون توقف و به راحتي و با قدم معمولي طي نمود مي بايد مجموع دو برابر ارتفاع بعالوه كف پله عددي بين 63تا 65
اگر تعداد پله هائي كه پشت سر هم قرار دارند در حدود 8تا 12پله باشند (مانند پله هائي كه دو طبقه يك ساختمان را در هر
گردش به هم مربوط مي نمايد) كف پله نمي تواند از 23تا 33سانتيمتر بيشتر باشد .زيرا اگر كف پله از اين مقدار پهن تر باشد
استفاده كننده از آن در موقع باال رفتن با توجه به آنكه طول قدم انسان در حدود 63سانيتمتر با توجه به آنكه طول قدم انسان
در حدود 63سانتيمتر است ناخودآگاه هر قدم خود را روي پله بعدي قدري عقب تر گذاشته و روي پله هشتم يا نهم پنجه پاي او
روي لبه پله قرار گرفته و ممكن است تعادل خود را از دست داده و به جلو خم شود ولي در مورد پله هاي جلوي ساختمان كه
معموًال تعداد آن در حدود 3يا 4پله مي باشد مي توان از كف پله پهن تر نيز استفاده نمود.
حداقل عرض پله ساختمانهائي كه زياد بزرگ نبوده و از روي آن عبور و مرور دو طرفه انجام مي شود در حدود 100
سانتيمتر در نظر گرفته مي شود زيرا بطوريكه مي دانيم عرض شانه يك نفر مرد در حدود 60سانتيمتر است(عرض شانه خانم
ها كمتر مي باشد) و با توجه به اينكه اگر دو نفر بخواهند از نزديك يكديگر عبور نمايند ناخودآگاه قدري شانه خود را به سمت
طرف مقابل كج مي نمايند ،عرض 100سانتيمتر براي عبور دو نفر از كنار يكديگر كافي مي باشد ولي براي آپارتمانهاي چند
طبقه كه شدت رفت و آمد زيادتر است عرض پله را در حود 120سانتيمتر و يا بيشتر در نظر مي گيرند .در مورد پله هاي كم
رفت و آمد مانند پله هائي كه به بام ختم مي شوند و از آنها فقط براي برف روبي و يا سركشي به بام استفاده مي شود عرض
محاسبه پله
براي محاسبه پله ابتدا بايد فاصله كف طبقه پايين تا روي كف طبقه باال را دقيقًا تعيين نمود .مثًال فاصله كف طبقه پايين تا زير
سقف 250سانتيمتر و كلفتي سقف را هم 30سانتيمتر به آن اضافه مي كنيم كه جمعًا 310سانتيمتر مي شود حال براي
محاسبه مقدماتي بر حسب نوع استفاده پله ارتفاعي دلخواه براي پله در نظر مي گيريم مثًال 17سانيتمتر از تقسيم 310بر 17
تعداد پله به دست مي آيد كه 18عدد مي باشد و معلوم مي شودكه ارتفاع دقيق پله را بايد در حدود 2/17سانتيمتر فرض كنيم
تا 18عدد پله داشته باشيم آنگاه با توجه به اينكه 18ارتفاع 17كف پله مي خواهد و اگر فرض كنيم اين پله Uشكل باشد و 9
عدد پله در گردش اول و 9عدد پله در گردش دوم الزم داريم و اگر كف پله را 30سانتيمتر فرض كنيم جمعًا فضايي به طول
240سانتيمتر براي 9عدد پله كه 8عدد كف پله مي شود ،الزم داريم و با توجه به دو عدد پاگرد در ابتدا و انتهاي پله اگر طول
43
هر كدام را 20/1در نظر بگيريم جمعًا فضايي به طول 80/4و عرض 5/2متر براي ايجاد پله مورد نياز است 10( .سانتيمتر
براي چشم پله و 120سانتيمتر براي گردش اول و 120سانتيمتر براي گردش دوم)
براي خط كردن پله بعد از تعيين ارتفاع و كف پله معموًال با تراز و متر پله را خط مي كنند براي اينكار ابتدا حدود عبور پله را
زاويه اي 30تا 35درجه با افق تشكيل مي دهد روي ديوار مجاور آن با گچ سفيد مي كنند آنگاه محل اوليه پله را تعيين كرده و
به وسيله قسمت شاقول تراز خط عمودي رسم مي نمايند آنگاه به اندازه ارتفاع پله روي اين خط با متر جدا كرده و به وسيله
قسمت افقي تراز خطي به اين نقطه عمود نموده و به اندازه كف پله روي خط اخير با متر جدا مي كنند و بهمين ترتيب ادامه
داده تا به پاگرد برسند .بايد توجه داشت كه معموًال پهناي پاگرد مقدار تعيين قبلي به اضافه يك كف پله مي باشد.
در موقع نصف كف پله معموًال در حدود 2يا 3ميليمتر به آن شيب مي دهند كه اين شيب شستشوي پله را راحت تر مي كند.
براي اجراي سقف هاي تيرچه بلوك در ساختمانهاي فلزي از تيرچه هاي آماده استفاده مي شود ،تيرچه ها به اين صورت
ساخته مي شود كه در قالبهاي مخصوص يك سري آرماتور با قطر معين و با طول مشخص (با توجه به دهنه و فاصله ستونها
نسبت به هم) قرار داده مي شود .بعد يك آرماتور به صورت زيكزاكي از اين آرماتورها به آرماتورهاي كه در ارتفاع 30
سانتيمتري از آرماتورهاي پاييني قرار دارد بسته مي شود(جوش مي شود) ،بعد در قالب بتن ريخته شده و تيرچه آماده مي
شود.
براي تيرچه گذاري سقف ابتدا تيرچه ها را باال مي كشند بعد دقيقًا به فاصله يك بلوك از هم روي سقف مي چينند .بايد توجه
داشت كه اولين بلوك قرار داده شده بين دو تيرچه از يك طرف (طرفي كه رو به تير اصلي است) بايد توسط اليه نازك سيمان
بسته شود تا اينكه در هنگام بتن ريزي سقف بتن وارد بلوك ها نشود و سقف بيش از حد سنگين شود .بعد از اينكه تيرچه ها را
گذاشتيم بين آنها بلوك قرار مي دهيم .بايد توجه داشت كه دهنه هاي با فاصله زياد نياز به شناژ مخفي دارد .پس در اين دهنه ها
در فاصله هاي 5/1متري حدود 15تا 20سانتيمتر بين بلوك ها را خالي مي گذاريم .در اين فاصله خالي دو آرماتور به صورت
عمود بر تيرچه ها مي بنديم تا هنگام بتن ريزي شناژ مخفي به درستي اجرا شود .اين شناژ مخفي براي اين است كه از خيز
بعد از قرار دادن بلوك بين تيرچه ها نوبت به قرار دادن آرماتورهاي حرارتي مي رسد .آرماتورهاي حرارتي به اين صورت
روي سقف پهن مي شود كه به صورت شبكه در فاصله هاي مشخص روي سقف به آرماتورهاي بااليي تيرچه بسته مي شود.
هنگام سفت شدن بتن و از دست دادن آب يك سري تنش در سقف ايجاد مي شود كه تنش هاي حرارتي است و آرماتورهاي
حرارتي اين تنش ها را مي گيرد بعد از بستن آرماتورهاي حرارتي بايد قالب هاي دور تيرهاي اصلي (از بيرون) را بست .براي
اين منظور جهت رعايت شدن Coverمناسب ميلگردها يك سري لقمه از بيرون به آرماتورهاي تيرهاي اصلي بسته شده و بعد
قالب هاي تميز و روغن زده شده را دور تيرهاي اصلي مي بنديم ،با اتمام اين كارها و تاييد مجدد آرماتوربندي و آرماتورهاي
44
تقويتي و خاموتها توس مهندس ناظر نوبت به بتن ريزي سقف مي رسد .بتن با طرح اختالط مشخص در ميكسر ساخته مي
شود و توسط باالبر به روي سقف انتقال داده شده و قسمت به قسمت روي بتن ريخته مي شود ،بعداز ريختن بتن بايد با
ويبراتور بين بتن را خوب ويبره زد .براي اين منظور شلنگ لرزاننده ويبراتور را چندين قسمت به آرامي حركت مي دهيم تا
بتن خوب ويبره زده شود .اگر در بتن ريزي بنا به داليلي وقفه ايجاد شد يك سطح شيبدار توسط بتن درست مي كنند .بعد هنگام
بتن ريزي مجدد ابتدا دوغاب سيمان به سطح شيب دار زده و بعد بتن ريزي قسمتهاي ديگر سقف انجام مي شود ،بعد از بتن
ريزي(چه در بتن ريزي سقف و چه در بتن ريزي ستون) و خشك شدن بتن بايد تا سه روز ،هر روز دو نوبت به بتن آب داد و
روي آن آب ريخت ،مي توان گوني خيش را نيز روي بتن قرار داد تا از تابش مستقيم خورشيد به بتن و سريع خشك شدن سطح
45