HEM 419 Araştırma Yöntemleri

Arş. Gör. Ayşe YÜCESAN

AMAÇ

Araştırmalarda kullanılan veri toplama yöntem, teknik ve araçları

hakkında bilgi kazandırmaktır.

•2
Dersin Hedefleri
• Veri, araştırmada veri kavramlarını tanımlayabilme
• Nitelikli bir veri tabanı oluşturmanın gerekliliklerini
sıralayabilme
• Veri kaynakları sayabilme
• Ölçme düzeylerini açıklayabilme
• Ölçek türlerini açıklayabilme
• Veri toplama yöntemlerinin genel özelliklerini sayabilme
• Anket yöntemi ve özelliklerini açıklayabilme
• Gözlem yöntemini tanımlayabilme
• Görüşme yöntemini tanımlayabilme
•3
İÇERİK
• Veri, araştırmada veri nedir?
• Nitelikli bir veri tabanı oluşturmanın gereklilikleri
• Veri kaynakları
• Ölçme Düzeyleri ve Özellikleri
• Ölçek ve Türleri

•4
İÇERİK
• Veri Toplama Yöntemleri

• Anket Yöntemi

• Anketin hazırlanışı

• Anket Hazırlamada Dikkat Edilecek Hususlar

• Ön Uygulama

• Anket Yönteminin Güçlü ve Zayıf Yönleri

• Görüşme Yöntemi ve Türleri
• Gözlem Yöntemi ve Türleri
•5
 VERİ

«anlam çıkartmada veya

«bir sonuca varabilmek sonuca varmata kullanılan
için gerekli olan bilgi» nicelikler, olaylar, kayıtlar
veya sayı kümeleri»
Araştırmada Veri

«araştırma amacını gerçekleştirmek için gerekli olan

kanıtlar»

Araştırma sürecinin önemli aşamalarında birisi

Araştırmanın
• Problem ve amaca uygun veri
sonuçları toplanması
açısından

• Probleme yönelik, değişkenler

Az ya da Çok? dikkate alınarak, geniş tabanlı
Nitelikli Bir Veri Tabanı Oluşturmak İçin

Tüm Örneklemin
hipotezler temel
veya amaçlar özellikleri
test edilmeli tanımlanmalı

Dış değişken
Olası yan
kaynakları
tutmadan
kontrol altına
kaçınılmalı
alınmalı
Nitelikli bir veri tabanı oluşturmak için
Araştırma sorusuna istenilen yanıtlar hem tüm
örneklemden hem de alt gruplardan alınmalı

Sonuçların yorumlanması için yeterli olmalı

Gerektiğinde bilgilendirme ya da eğitim yoluyla

yönlendirme kullanılabilmeli

Doğru veri toplanması yönetilmeli

Veri Kaynakları

İnsanlar

Canlı ve
cansız öteki
Belgeler
varlık-
kalıntılar
ÖLÇME

«Değişkenin çeşitli değerlerine belli kurallara göre

simgeler verme işlemi»

Yani bir niteliğin gözlenip,

gözlem sonucunun sayılarla veya başka sembollerle

gösterilmesi
ÖLÇME

Doğrudan Ölçülmek istenen kavram ve onu temsil

Ölçme eden değişken standart birimlerle ifade
edilir. Örneğin, metre, kilogram vb.

Dolaylı Standart birimler yoktur, bir kavram

Ölçme başka değişkenlerle ifade edilir. Örneğin,
sıcaklık civanın yükselişi…

Türetilmiş Ölçme sonucu birden fazla işlem

Ölçme yapılarak elde edilir.
ÖLÇME

ÖNEMLİ

Bir ölçme sonucunun

Tüm dolaylı ölçme
sonuçları temelde
görelidir;
büyüklük-küçüklük,
azlık-çokluk söz
konusudur.
türetilmiş olması için
birden fazla işlem
yapılmalı, matematiksel
işlem olmalı ve elde
edilen işlem sonucu ile
yeni bir sonuç elde
edilmelidir.
Hız=km/saat
ÖLÇME

Olgusal Ölçme

• Olgusal veri: Kişisel yargılardan(inançlar, kültürler,

yaşantılar, gelenek, göreneklerden…) bağımsız olarak var
olan, herkesin üzerinde anlaşabildiği türden gözlenebilir
ölçütleri olan gerçeklerdir.
ÖLÇME

Olgusal Ölçme

• Olgusal türden verilerin ölçülmesinde ya doğal (insan sayısı,

otomobil sayısı vb.) birimler ya da tanımlama yolu ile
üzerinde anlaşmaya varılmış "standart" birimlerden
yararlanılır. Bunlar, ölçülen değişken (özelik) ile aynı türden
ise, ölçme doğrudan yapılır; değilse, başka belirtilerden
yararlanarak, dolaylı ölçme yapılır.
ÖLÇME

Olgusal Ölçme

• Örneğin insan, elma, eritrosit sayısı doğrudan (bazen özel

araçlarla gözlenerek), sıcaklık düzeyi dolaylı olgusal
ölçmedir.
• Olgusal veriler sıcaklık, yaş, cinsiyet, boy, kilo
• Başka?
ÖLÇME

Nesnel sağlamlığı en yüksek kararlar, olgusal türden verilere

dayalı olarak alınabilendir. Bu nedenle, araştırmalarda,
olgusal nitelikte veri elde etme amacı en üst düzeydedir.
Ancak, bu türden veri elde etme olanağı her zaman,
"bulunmadığı" için, görüş ve tutumlara da başvurulur.
ÖLÇME

Yargısal Ölçme

• Yargısal veri: Olgusal nitelikte olmayan öteki

tüm veriler yargısal verilerdir. Bu veriler,
öznel olup, ayrıca yorumu gerektirirler. Pek
çok psikolojik ve sosyolojik özelikler bu
türden verilerle belirlenebilmektedir: başarı,
genel yetenek, kişilik, ilgi, görüş, tutum vb.
ÖLÇME

Yargısal Ölçme

•Araştırmacının yorumu ile veri

niteliği kazanan, öznel yargılarla
tanımlanabilen verilerin elde
edilmesinde kullanılır. Bunlar
tümüyle dolayı ölçmelerdir.

Test, Envanter, Tutum Ölçer, Anket vb.

ÖLÇME
Yargısal Ölçmeler

Görüş ve Düşünceler: Kişisel olup kişilerin belli konular

hakkında ne düşündüklerinin bir ifadesidir ve ayrıca bir
yorum gerektirir. Örneğin…
ÖLÇME
Yargısal Ölçmeler

Tutum: Bireylerin belli uyarıcılar karşısında şu ya da bu

şekilde tepkide bulunma, harekete hazır olma
durumudur. Birey uyarıcılara olumlu ya da oluşuz
tepkide bulunabilir. Her tutumun içeriği, yoğunluğu ve
durağanlığı vardır, kolay kolay değiştirilemez.
ÖLÇME
Yargısal Ölçmeler

Doğru
Tutumun önemi, davranışla olan
ilişkisidir. Belli durumlarda bireylerin
gösterebileceği davranışlar önceden Yorum
ölçülen tutumlarla kestirilebilir (!)

Yanlış
ÖLÇEK TÜRLERİ

Nominal (Sınıflama) Ölçme: Nominal ölçme olay,

olgu, nesne ve varlıkların belli özellikleri ile ilgili olarak
sadece isimlendirmek/adlandırmak amacıyla ya da
olay, olgu, nesne ve varlıkları meta-kategoriler olarak
ya da bazı özelliklerine göre kategorik sınıflamaya tabi
tutmak amacıyla kullanılır.
ÖLÇEK TÜRLERİ

Nominal (Sınıflama) Ölçme: Bu ölçme düzeyinde sayılar

değişkenleri temsil etmek amacıyla kullanılabilir ancak burada
kullanılan sayıların hiçbir oransal ya da kendi başına anlamsal
değeri yoktur sadece temsil ettiği nitelikle anlam
kazanır/ilişkilidir. Nominal ölçme kategorilerden (sözel) oluşan
bir ölçme türüdür. Eğer bir nominal ölçmede sadece iki
kategori varsa diktomi ölçme adını alır.
ÖLÇME DÜZEYLERİ

Nominal (Sınıflama) Ölçme: Bir ünite (birey, olgu vb.)

ancak ve ancak «bir» gruba girebilir. Ancak, araştırmacı
tarafından konulacak (örneğin 30 ve daha aşağı
yaştakiler "genç", 31 ve 50 yaşları arasındakiler "orta
yaşlı" ve 51 ve daha büyük yaşlılar "ihtiyar" gibi) sınırlar
ile hemen her özelliğin ölçülmesi mümkündür.
Dereceli (Ordinal) Ölçme:
Nesnelerin ya da kişilerin ölçülen özelliğe sahip oluş miktarı
bakımından büyüklük, küçüklük sırasına konulduğu ölçümlerdir.
Önemli olan birinden büyük veya küçük olmaktır. Ne kadar büyük
veya küçük olunduğunun önemi yoktur.

KÜÇÜK

BÜYÜK
Dereceli (Ordinal) Ölçme:
Sıralar arasındaki büyüklüklerin birbirine eşit olması veya
bilinmesi gerekmez. Örnek olarak kişilerin ekonomik
durumları, hastalığın şiddeti, eğitim düzeyi.

• Ordinal ölçme “subjektif” niteliklidir.

Eşit Aralıklı (interval) Ölçme:

Olay, olgu, nesne ve varlıkların ölçülmek istenilen özelliğinin her

ölçme noktasında birbirlerine eşit olarak/eşit uzaklıkta sıralandığı
yani, ölçülmek istenilen özelliğin her ölçme noktasında aynı
miktarda/düzeyde tasarlandığı ölçeklerle gerçekleştirilen ölçme
türüdür. Eşit aralıklı ölçümlerde gerçek “0/sıfır” noktası yoktur.
Eşit Aralıklı (interval) Ölçme:
Örneğin takvim yılı ölçümleri, derece ölçümleri…
Her birinde, keyfi olarak, birer başlangıç (sıfır) noktası seçilir.
Bunun gibi, öğrencilere verilen notlarda da keyfi başlangıç (sıfır)
noktaları vardır. Sıfır olan bir öğrencinin "hiç bir şey bilmediğini"
ileri sürmek güçtür. Bu tür ölçeklerde, birimler arası uzaklıkların
birbirine eşit olduğu ya da öyle kabul edildiği halde, gerçek
başlangıç (sıfır) noktasına olan uzaklıklar bilinmez.
Oranlı (Rasyo) Ölçme:

• Ölçeklerde yer alan “0/sıfır” noktasının gerçek bir

0”/sıfır” noktası olarak kabul edildiği ve ölçüm
aralıklarının eşit sıralandığı varsayılan ölçeklerle
gerçekleştirilen ölçme türüdür. Dolayısı ile olay, olgu,
nesne ve varlıklar ölçülen özellikleri bakımından
gerçeğe en uygun biçimde sıralanabilirler.
Oranlı (Rasyo) Ölçme:

• Metre ile yapılan ölçümler, kilo ile yapılan ölçümler,

satış miktarları
Oranlı (Rasyo) Ölçme:

• Oranlı ölçekler araştırmacılara/bilim adamlarına

ölçülen özellikler bakımından olay, olgu, nesne ve
varlıkları karşılaştırma, bir birinden ayırma imkânı
sağladığı gibi hiyerarşik düzeyler ve bu hiyerarşik
düzeylerdeki eşitsizlik durumları hakkında bilgi
sağlayabilir. Aynı zamanda hem sayısal ve hem de
oransal ilişkiler kurulabilir ve sınama yapılabilir.
 ÖLÇEK VE TÜRLERİ

«deneklerin belli veriler baz alınarak sınıflandırıldıkları

araç veya mekanizmalar»
ÖLÇEK VE TÜRLERİ

• Nesnelere sayılar vermede ve bu sayıların

kullanılmasında uyulması gerekli kurallar ve kısıtlamaları
belirtmek için kullanılır.
ÖLÇEK VE TÜRLERİ

Aralıklı
Ölçüm
Sürekli Ölçekler:
Sürekli Ölçekler:

Diğer hastanelerle karşılaştırdığınızda Ankara Şehir

Hastanesinde aldığınız hemşirelik hizmetini nasıl
buluyorsunuz?

En kötü………………………………………………………………….En iyi
Tekli Ölçekler

Tek maddeden veya sorudan ibaret olan ölçek

türüdür.
Tekli Ölçekler-Kategorili Ölçek

Sınavdan aldığınız nottan memnun musunuz?

( ) Çok memnunum
( ) Oldukça memnunum
( ) Kısmen memnunum
( ) Pek memnun değilim
( ) Hiç memnun değilim
Tekli Ölçekler-Sıralama Ölçeği

Üniversite tercihinizi yaparken tercihinizin

belirlenmesinde aşağıdaki faktörlerin rolünü önem
sırasına göre belirleyiniz?
(1 En önemli, 3 daha az önemli olmak üzere)

( ) Eğitim içeriği
( ) Akademik kadro
( ) Sosyal imkanlar
( ) Ulaşım
Tekli Ölçekler-Sabit Toplam Ölçeği

Üniversite tercihinizi yaparken tercihinizin

belirlenmesinde aşağıdaki faktörlerin rolünü önem
derecesine göre 100 puan üzerinden puanlayınız?
(Toplam puan 100 olacaktır.)

( ) Eğitim içeriği
( ) Akademik kadro
( ) Sosyal imkanlar
( ) Ulaşım
Tekli Ölçekler-Grafiksel Ölçekler
Tekli Ölçekler-Karşılaştırmalı Ölçekler

Üniversite tercihinizi yaparken aşağıdaki ikililerden

hangisi sizin için önemlidir?

( ) Eğitim içeriği-Akademik kadro

( ) Akademik kadro-Sosyal imkanlar
( ) Akademik kadro-Sosyal imkanlar
( ) Eğitim içeriği-Ulaşım
Çoklu Ölçekler:

Tekli ölçek yeterli olmadığında ise devreye birden

fazla sorulardan meydana gelen çoklu ölçek dahil
edilir. Bu ölçekler likert ölçeği, semantik farklar ölçeği
ve stapel ölçeği olarak üçe ayrılmaktadır.
Çoklu Ölçekler-Likert Ölçeği

Ölçek birden fazla sorudan meydana gelecek

şekilde oluşturulur. Bir konu hakkındaki görüş, tutum,
düşünce hakkında detaylı veri toplanması gerektiğinde
likert ölçekler kullanılır.
Çoklu Ölçekler-Likert Ölçeği

Ölçek oluşturulduktan sonra hem geçerlilik hem de

güvenilirlik analizlerinin yapılması zorunludur. ANCAK!!!

Her çalışmada yeterli kişi sayısı, soruların kişiler

tarafından algılanma düzeyleri gibi farklılıklar meydana
gelebilmektedir. O nedenle bu duruma? dikkat
edilmelidir.
Çoklu Ölçekler-Semantik Farklar Ölçeği

Sorular kişilere iki zıt Kutup arasında 5 ya da 7 ye

bölünmüş şekilde noktalı doğru parçaları üzerinde
işaretlenecek sorular iletilir.
Örneğin öğrencilere “Okulunuz ile ilgili ne
düşünüyorsunuz?”
Eğitim kaliteli /-/-/-/-/-/-/ eğitim kalitesiz
Sınıflar iyi /-/-/-/-/-/-/ Sınıflar iyi değil
Çoklu Ölçekler-Stapel Ölçeği

Soruların pozitif ya da negatif olarak değerlendirilerek

konu hakkında bilgi sahibi olunan ölçek türüdür.

Volvo marka otomobiller hakkında ne düşünüyorsunuz?

+3 +3 +3
+2 +2 +2
+1 +1 +1
Hızlı Pahalı Güvenli
-1 -1 -1
-2 -2 -2
-3 -3 -3
VERİ TOPLAMA YÖNTEMLERİ

Amaca uygun verilerin toplanmasında kullanılabilecek

pek çok araç bulunmaktadır. Bu araçlar toplanacak
verilerin niteliğine göre değişmektedir.
VERİ TOPLAMA YÖNTEMLERİ
Amaca
uygun

Değişkenleri
Doğru
kapsayan

Sistematik Objektif
VERİ TOPLAMA YÖNTEMLERİ

Anket Yöntemi

Gözlem Yöntemi

Görüşme Yöntemi
ANKET YÖNTEMİ

«Çeşitli konularda, kişilerden “planlı ve standart bilgi”

toplamak için kullanılan bir yöntem»
ANKET YÖNTEMİ

Anket, bireylerden sözlü veya yazılı olarak bilgi almak için

yapılır. Bireyden istenen bilgiler kendisi, çevresi veya
kurumuyla ilgili değişik türden nicel ve nitel veriler olabilir.
Yüz yüze

Posta
ANKET YÖNTEMİ

Telefon

İnternet

ANKET
ANKET YÖNTEMİ

Yüz Yüze Uygulama

• Anketlerin cevaplayıcılarla karşılıklı etkileşim içinde
uygulanmasını sağlar.

• Bireysel veya grup olarak gerçekleştirilebilir.

• Zamanı ve maliyeti yüksektir.

ANKET YÖNTEMİ

Posta Yolu ile Uygulama

Araştırmanın en büyük avantajı daha geniş alanlarda ve
gruplarda uygulama olanağının bulunması ve böylece sonuçların
genellenebilirliğinin artmasıdır.
• Kontrolü zordur.
• Güvenirlik sorununu yaratabilir.
• Cevaplama oranı düşüktür.
• Veri toplama zaman alır.
ANKET YÖNTEMİ

Telefon ile Uygulama

• Yüz yüze görüşme yöntemi ile benzerdir.

• Bu yöntemde farklı olarak anketör (anket uygulayıcı)

katılımcı ile telefon aracılığıyla birebir iletişime geçer.
ANKET YÖNTEMİ

Telefon ile Uygulama

• Zaman ve maliyet
• Uzak yerlerdeki kişilere ulaşma
• Örnekleme giren kişilere ulaşma oranı yüz yüze olan görüşmelere
göre?
• Telefonla görüşmelerde elde edilen verilerin yanlılığı?
• İletişimi sağlayan sözler yanında sözel olmayan iletişim yolları?
• Görüşmenin süresi?
ANKET YÖNTEMİ

İnternet Yolu ile Uygulama

• Teknolojideki hızlı gelişmelere bağlı olarak son yıllarda
kullanılmaya başlanan bir yöntemdir.
• Bu yöntem elektronik haberleşme adreslerini veya
internet sitelerini kullanarak çok büyük bir kesime hızlı
bir şekilde uygulama olanağı sunar.
ANKET YÖNTEMİ

İnternet Yolu ile Uygulama

• Maliyet?
• Süre?
• Erişilebilirlik?
• Verilerin aktarılması?
• Siteye erişim?
• Araştırmanın öneminin anlaşılması?
ANKET YÖNTEMİ

İnternet Yolu ile Uygulama

• Bu yöntemin iki önemli sınırlılığı vardır.
• katılımcıyı cevaplamaya yeterince güdülemedeki
güçlük
• uygulamanın sadece böyle bir teknolojiye ve kültüre
sahip kişilerde gerçekleştirilebilir olması
ANKET YÖNTEMİ

Anket yoluyla hem nicel, hem de nitel ölçümler ve

analizler yapılabilmektedir. Gelir, ücret, maaş, harcama,
hane halkı, işletme, istihdam, işsizlik vb. gibi kantitatif
veriler yanında; zeka, başarı, hoşgörü, vatanseverlik,
memnuniyet, beklenti, stres, tükenmişlik, taciz, mobing
vb. nitel özellikler de anketler yoluyla ölçülmektedir.
ANKET YÖNTEMİ

Özellikle gelir dağılımı, yoksulluk, insan hakları, kadın ve

çocuk hakları, demokrasi, adalet, eşitlik, azınlıklar vb. gibi
konularda bireysel ve toplumsal davranışlar ve tutumlar
öne çıkmış ve yapılan araştırmalarda kullanılan yöntemler
önem kazanmıştır.
ANKET YÖNTEMİ

✓En çok kullanılan yöntem-Kolay, ucuz ve bilgileri

doğrudan doğruya toplamaya uygun

✓Fikirler, inanışlar, öneri ve bireysel yaşantılarla ilgili bilgi

elde etmek
ANKET YÖNTEMİ

Anketin Hazırlanışı
✓Konu, amaç, kitle ve bunu temsil edecek örneklem
✓Anketi cevaplandıracak kimselerin eğitim, ekonomik,
sosyal ve politik özellikleri
ANKET YÖNTEMİ
Anketin Hazırlanışı
✓Sorular-Cevaplayıcıların özellikleri, inanışları, kişiliği,
çevresi ve çalıştığı yer ile çelişkiye düşmeme; anlayış,
kavrayış ve ilgi düzeylerine uygun olma
ANKET YÖNTEMİ

Anketin Hazırlanış Aşamaları

1) Alınması ihtiyaç duyulan bilgilerin listesi
2) Bilgi listesi, ihtiyaç duyulan verilerin elde edilmesine
uygun ve denekler tarafından kolayca anlaşılacak
şekilde sorulara dönüştürülür-cevap seçenekleri
yazma
ANKET YÖNTEMİ

Anketin Hazırlanış Aşamaları

3) Uzman görüşü-Görüşme, danışma ve tartışmalar sonucu
anket formu geliştirme
4) Ön uygulama-Anket formuna son şeklini verme
ANKET YÖNTEMİ

Anketin Hazırlanışı

Kapalı-uçlu sorular

Sorular

Açık-uçlu sorular
ANKET YÖNTEMİ

Anket Hazırlamada Dikkat Edilecek Hususlar

• Anket formunun başında deneklere hitaben kısa bir
açıklama yani "yönerge" bulunur. Bu açıklama da…
ANKET YÖNTEMİ

Anket Hazırlamada Dikkat Edilecek Hususlar

• Anketle elde edilecek bilgiler araştırmacı için ne kadar
önemli ise kaynak kişinin sorulan sorulara doğru cevap
verip vermeyeceği de o kadar önemlidir. Bu sebeple,
kaynak kişiye vereceği cevapların ne işe yarayacağı ve
araştırmada elde edilecek sonuçların önemi hakkında
kısa da olsa yönergede bilgi verilmelidir.
ANKET YÖNTEMİ

Anket Hazırlamada Dikkat Edilecek Hususlar

Anket uzunluğu
önemli bir
konudur.
Amaca hizmet
etmeyen sorular
ANKET YÖNTEMİ
Anket Hazırlamada Dikkat Edilecek Hususlar

Anlama, kavrama,
bilgi ve kültür
düzeyine uygun

İsimsizlik
ANKET YÖNTEMİ
Anket Hazırlamada Dikkat Edilecek Hususlar
Anket Hazırlamada Dikkat Edilecek Hususlar
Anketörü tanıtıcı bilgiler
Anket sıra no
Soruların numaraları
Sayfada kodlama için uygun yer
Sorular açık ve anlaşılır
Yanıtlanması kolay
Çelişkili seçenek (-)
ANKET YÖNTEMİ
Anket Hazırlamada Dikkat Edilecek Hususlar

Sorular Sorular
Diğer
genelden aralarında
seçeneği
özele ilişkili
ANKET YÖNTEMİ
Anket Hazırlamada Dikkat Edilecek Hususlar

Özellikli sorularda zaman aralığı (son 3 ay vs.)

Özellikli sorularda uyarlamalar (10. soruya geçiniz.)

ANKET YÖNTEMİ

Uzman Görüşü Alma

ANKET YÖNTEMİ

Ön Uygulama
Ön uygulama varsa uygulayıcılarla birlikte gerçekleştirilerek:
• Süre
• Verilerin amaca uygunluğu
• Soruların anlaşılırlığı
• Kayıt şeklinin uygunluğu
• Verilerin planlanan şekilde işlenmeye, çözümlenmeye
uygunluğu açısından değerlendirilir.
ANKET YÖNTEMİ

Ön Uygulama
Ön uygulama sonrası…
Gerekli ise…
Gerçek uygulama
ANKET YÖNTEMİ

Anket Yönteminin Güçlü ve Zayıf Yönleri

Güçlü Yönleri
● Geniş kitlelerden kolay, ucuz, kısa sürede ve doğrudan
bilgi toplanabilir.
ANKET YÖNTEMİ

Anket Yönteminin Güçlü ve Zayıf Yönleri

Güçlü Yönleri
● Aynı amaçtaki çalışmalar için aynı sorular sorulduğundan
farklı bölgelerden ve ülkelerden birbirleriyle
karşılaştırılabilir bilgiler toplanabilir.
ANKET YÖNTEMİ

Anket Yönteminin Güçlü ve Zayıf Yönleri

Güçlü Yönleri
● İsimsizlik-Doğru-Tutarlı veri
ANKET YÖNTEMİ

Anket Yönteminin Güçlü ve Zayıf Yönleri

Güçlü Yönleri
● Soru ve cevapların yazılı olması-Cevapları kontrol
yanlış veya eksik bilgilerde düzeltme
ANKET YÖNTEMİ

Anket Yönteminin Güçlü ve Zayıf Yönleri

Güçlü Yönleri
• Büyük kitlelere ulaşmayı gerektiren durumlarda veya
geniş coğrafi bölgelerden veri toplanmasını gerektiren
hallerde-ana kütleyi temsil etme kabiliyetini artırma
ANKET YÖNTEMİ

Anket Yönteminin Güçlü ve Zayıf Yönleri

Güçlü Yönleri
● Cevapların yazılı ve standartlaştırmaya imkan
sağlamasından dolayı çeşitli karşılaştırmalara olanak
sağlar. Analizi, yorumlanması ve raporlanması daha kolay
ve masrafsız olmaktadır.
ANKET YÖNTEMİ

Anket Yönteminin Güçlü ve Zayıf Yönleri

Zayıf Yönleri
● Okuma yazma bilgisi gerektirmesi
okuma yazma bilme oranı düşük olan gruplarda
ANKET YÖNTEMİ

Anket Yönteminin Güçlü ve Zayıf Yönleri

Zayıf Yönleri
● Anketi cevaplayan kişilerin çeşitli nedenlerden ötürü
soruları aynı derecede anlayamadıkları ve rastgele
cevapladıkları görülmektedir. Bu da istenen bilgilerin elde
edilmesinde hatalı durumların ortaya çıktığı görülmektedir.
ANKET YÖNTEMİ

Anket Yönteminin Güçlü ve Zayıf Yönleri

Zayıf Yönleri
● Ankete katılanların özellikle posta yolu ile yapılan
anketlerde anketi düzenleyen kişi veya kurumlarla irtibat
kurması ve anlayamadığı konularda yardım istemesi zor
olmaktadır.
ANKET YÖNTEMİ

Anket Yönteminin Güçlü ve Zayıf Yönleri

Zayıf Yönleri
● Ne kadar uğraşılırsa uğraşılsın düzenlenen soruların
anlaşılması zor olmaktadır. Anketin en önemli
zorluklarından biriside toplanmak istenen verinin
karmaşıklığına göre soru düzenlemektir.

Devam
ANKET YÖNTEMİ

Anket Yönteminin Güçlü ve Zayıf Yönleri

Zayıf Yönleri
● Soruların kolay anlaşılabilmesi adına yapılan çalışmalar
bazen istenen verinin elde edilmesine engel olmaktadır.
Bilgi etraflıca ele alınmak istendiğinde bu sefer de
düzenlenen sorular anlaşılamamaktadır.
GÖRÜŞME YÖNTEMİ

Görüşmenin yapıldığı kişi ya da kişilere önceden

hazırlanan soruların sorulması ve karşılığında cevap
alınması şeklinde yürütülür. Belli bir kesim hakkında
bilgi edinme ve profil oluşturma; insanların araştırılan
konuya bakış açılarının ve davranışlarının öğrenilmesi
konularında yararlanılan bir yöntemdir.
GÖRÜŞME YÖNTEMİ

Kişisel Görüşme Yöntemi Türleri

Görüşmeler kaynakların ulaşılabilirliğine ve araştırmada
toplanmak istenen verilerin özelliklerine göre değişiklik
göstermektedir.
GÖRÜŞME YÖNTEMİ
Görüşülen Kişi Kuralların Katılığına
Sayısına Göre Göre

Yapılandırılmış
Bireysel
görüşme

Yapılandırılmamış
Grup
görüşme
Yarı
yapılandırılmış
görüşme
GÖZLEM YÖNTEMİ

Araştırmalarda başlangıç aşamasında, ilk

hipotezi oluşturmada keşif amaçlı kullanılabilir.

Diğer elde edilmiş bilgilerin desteklenmesinde

ve/veya tamamlanmasında yararlanılabilir.
GÖZLEM YÖNTEMİ

Gözlem Yönteminin Sınıflandırılması

Gözlem yöntemi, bilgi toplamak için gözlemin önceden

yapılandırılma durumu ve katılımcı rolü gibi iki farklı
ölçüte göre sınıflandırılmaktadır.
GÖZLEM YÖNTEMİ

Yapılandırılma Durumuna Göre Gözlemler

• Yapılandırılmamış Gözlem

• Yapılandırılmış Gözlem
GÖZLEM YÖNTEMİ

Katılımcı Rolüne
Göre Gözlemler

Katılımcı olunmayan
Katılımcı Gözlem
gözlem

Gözlemci olarak
Tam katılımcı gözlem
katılımcı
Sonuç Olarak;

Araştırma sürecinin en önemli basamaklarından biri

verilerin hangi yöntem, teknik ve araç ile toplanacağına
karar vermektir. Araştırma amacına uygun olmayan veri
toplama yöntem, teknik ve araçları araştırmanın
geçerliğini, güvenirliğini ve genellenebilirliğini
düşürmektedir.
TEŞEKKÜRLER…

TEŞEKKÜRLER…