СОВРЕМЕН

МЕНАЏМЕНТ

Проф. д-р Славко Ангелевски

 Менаџерски способности
(компетенции)
(Managerial Competencies)

Способност (компетенција) – комбинација на

знаење, вештина, однесување и став кој
придонесува кон личната ефективност

Менаџерски способности – збир на знаења,

вештини, однесувања и ставови што му се
потребни на поединецот со цел да биде
ефективен во исполнувањето на различи
задолженија во различни видови
организации
МОДЕЛ
МОДЕЛ НА
НА МЕНАЏЕРСКИ
МЕНАЏЕРСКИ СПОСОБНОСТИ
СПОСОБНОСТИ

Способност за
комуникација
Способност за
Способност за
тимска работа планирање и
Менаџерска администрирање
ефективност
Способност за
Способност за
согледување на превземање
Способност за стратешки
глобалните текови
само-менаџирање акции
(Self-Management)
 Што е тоа ОРГАНИЗАЦИЈА?
Формална и координирана група на луѓе која
функционира за постигнување на одредени цели
Ови цели неможат да бидат постигнати преку
активности на индивидуи кои работат сами
Организацијата има одредена структура
Организацијата како систем

ВЛЕЗ ПРОЦЕС ИЗЛЕЗ

Повратни врски
 Мисија - Зошто постоиме?

Вредности – Што е значајно за нас?

Визија - Што сакаме да постанеме?

Стратешки цели – Што мораме да направиме?

Стратегија - Нашиот „план за игра“!

Стратешки резултати

Задоволни Ефикасни и Остварување Мотивирани

заинтересирани ефективни и подготвени
на стратешките
страни процеси цели работници
 Кои се карактеристиките на
организацијата и како тие се
менуваат?
Каква е стратегијата и како
таа се „вклопува“ во
окружувањето и
организацијата?
ЛУЃЕ
Кои се недостатоците во
ставовите/вештините на
луѓето?
Колку се способни
менаџерите?
Колку е соодветен
сегашниот/минатиот
менаџерски стил?
Каква е културата?
ОКРУЖУВАЊЕ
СТРАТЕГИЈА
СИСТЕМИ СТРУКТУРИ
Дали се сите потребни Каква е постоечката
системи на место за да структура?
се овозможи работа на
Интервали на контрола,
организацијата?
нивои на хиерархија,
- Операциски одговорности, степен
- Одржување на луѓето на специјализираност?
- Систем за наградување Дали структурата
- Комуникации функционира?
 Што
Што ее стратегија?
стратегија?

• „определување на основните долгорочни цели и задачи

на организацијата, како и усвојување на курсевите за
дејствување и распределба на ресурсите потребни за
спроведување на овие цели“
» Chandler

• „определба да се преземе еден збир на активности, во

однос на друг“
» Oster
Три
Три фундаментални
фундаментални стратешки
стратешки прашања
прашања

Каде се наоѓаме во моментов?

Каде сакаме да бидеме во иднина?

Како ќе стигнеме таму?

 Стратегија
Воен
Военмодел
модел––резултати,
резултати,начини
начинииисредства
средства
((Ends,
Ends,Ways
Waysand
andMeans
Means))(from
(fromClausewitz)
Clausewitz)

"Концепциски ја дефинираме СТРАТЕГИЈАТА како однос помеѓу

резултатите, начините и средствата (ends, ways, and means).
Резултатите се целите или барањата што треба да се постигнат.
Средствата се достапните ресурси за постигнување на целите.
Начините или методите се однесуваат на начинот како се организираат
и алоцираат ресурсите.
Секоја од овие компоненти сугерира поврзано прашање:
Што сакаме да постигнеме (резултати - ends)?
Со што (средства - means)?
Како (начини - ways)? "
US Army War College Guide to Strategy (2001 : 11)
 Менаџментот и организацијата
Организација
Две или повеќе индивидуи кои работат заедно во рамките на
одредена структура со цел да ја остварат целта или збир на цели.

Цели
Параметри кои организацијата се стреми да ги постигне;
Организацијата често има повеќе од една цел;
Целите претставуваат фундаментални елемeнти на
организацијата.

Улогата на менаџментот
Да ја насочува (води) организацијата кон оставрување на целите.
 Луѓе одговорни за
насочување на напорите со
цел организацијата да ги
оставари поставените цели.

Индивидуа која ја планира,

ја организира, ја насочува
(води) и ја контролира
распределбата на човечките,
материјални, финансиските и
информациските ресурси при
оставарувањето на целите на
организацијата.
Командување, Лидерство и Менаџмент
(Command, Leadership & Management)

Книги на Amazon.com

Командување (Command) 31, 667

Лидерство (Leadership) 88,235

Менаџмент (Management) 759,512

Командување, Лидерство и Менаџмент
(Command, Leadership & Management)

Интернет ‘Hits’ на Google worldwide

Командување (Command) 953,000,000

“Постојат скоро толку дефиниции за лидерството колку што има

Лидерство (Leadership) 2,640,000,000
луѓе кои се обиделе да го дефинираат концептот.” Stogdill (1974)

Менаџмент (Management) 7,540,000,000

 Што
Што ее лидерство
лидерство ??

• Може ли да го почуствувате лидерството? –

поврзаност (relationship)
• Може ли да опишете лидерството? –
процес
• Може ли да го дефинирате лидерството? –
феномен
• Може ли да го измерите лидерството? –
активност
Што
Што ее лидерство
лидерство ??

‘Не постои такво нешто како лидер во

апстрактна смисла. Никогаш нема да
поминете по улица и да видите лидер.
Ќе видите политичар кој е лидер,
сметководител, кој е лидер, лекар или
медицинска сестра кој е лидер,
воен командант кој е лидер, полицаец ... ’

Adair, J.
 Што е лидерство?

Лидерството
Лидерствотосе
серазгледува
разгледувакако
како
критичен
критиченелемент
елементна
на
организацискиот
организацискиотуспех.
успех.

Постојат
Постојатбројни
бројниистрaжувачки
истрaжувачки
програми,
програми,како
какоиизголемени
зголемени
побарувања “Лидерството е процес на
побарувања за академскипрограми
за академски програми
за
залидерство
лидерствоиикурсеви
курсевиза
заразвој
развојна
на влијание врз другите да разберат
лидерски
лидерскиспособности.
способности. и да се согласат со тоа што треба
да се направи и како тоа може
Единствена
Единственадефиниција
дефиницијазаза ефективно да се направи, како и
лидерството не постои.
лидерството не постои. процес на потстикнување на
индивидуалните и колективните
напори за постигнување на
заедничките цели”
G Yukl (2002) Leadership in Organisations
 Командување (Сommand)

Командувањето е позиција на авторитет (власт) и

одговорност на воен старешина (маж или жена) кој е
законски назначен.
Лидерството и менаџментот се клучните компоненти
за успешно извршуваење на командувањето.
Успешното менаџирање лесно се мери преку
објективни критериуми, меѓутоа командантите не се
лидери се додека нивната позиција не е ратификувана
во срцата и умовите на оние со кои командуваат.
 Лидерство (Leadership)
Лидерството е визионерство;
тоа е проекција на личноста и карактерот за инспирирање на
тимот да го постигне очекуваниот резултат.
Не постои рецепт за лидерство и нема пропишан стил на лидер.
Лидерството е комбинација на пример, убедување и принуда
зависно од ситуацијата. Тоа треба да ја има за цел
трансформацијата и да е поткрепено од страна на индивидуални
вештини и етика.
Успешниот лидер е поединец кој има разбирање за себеси,
организацијата, средината во која работи и луѓето кои се
привилегирани да ги води.
 Менаџмент (Management)
Менаџментот е еден аспект на командувањето.
Станува збор за распределба и контрола на ресурси
(човечки, материјални и финансиски) за да се
постигнат целите.
Менаџментот бара способност за примене на голем
број техники и вештини за подобрување и
олеснување на планирањето, организирањето и
реализацијата на работните задачи.
Успешниот менаџер ги комбинира овие вештини со
оние на лидерство. Менаџер со стил на управување
кој најмногу одговара на околностите е најуспешен
(лидер / менаџер).
 Односот лидер - менаџер
(Leadership & Management Relationship)

Лидер – Каде да одиме?

Промена
Менаџер – Како да стигнеме до таму? ЛИДЕРСТВО

‘Management was about doing

things right, while leadership was Инспирација
about doing the right things’ Еманципирање
Професионална сила
Kotter (‘90-’99)
Признание и поддршка
Изградба на тимови
Артикулација на визија и вредности
Иновативни предизвици
Пример
Решителност
МЕНАЏМЕНТ Планирање Однесување & стилови
Анализи
Обука
Надгледување
Евалуација
Организација Системи & процеси
Контрола

Одржување
 Како
Како лидерството
лидерството се
се разликува
разликува од
од менаџментот?
менаџментот?
Менаџмент Лидерство
‘Произведува ред и конзистентност’ ‘Произведува промени и движење’

Планирање/Буџетирање Воспоставување насоки

• Воспоставување агенда • Креирање визија
• Временски рамки • Согледување на големата слика
• Алокација на ресурси • Дефинирање стратегии

Организирање/Екипирање Подредување на луѓето

• Креирање структура • Комуникациски цели
• Поделба на работата • Барање посветеност
• Воспоставување правила и процедури • Градење тимови и коалиции

Контрола/Решавање проблеми Мотивација и инспирација

• Создавање стимулации • Инспираирање и поттикнување
• Генерирање креативни решенија • Овластувања на поттчинетите
• Превземање корективни акции • Задоволување на потребите

Kotter,J.P. (1990) A Force for Change; How Leadership Differs from Management pp3-8 New York: Free Press
 Лидерство
Лидерство во
во одбраната
одбраната -- Доктрина
Доктрина

Визија Интегритет

Комуникација

Професионални
знаења Донесување одлуки
Инoвација

Фокусираност на
Скромност развојот

?
 МЕНАЏМЕНТ
МЕНАЏМЕНТ
Менаџментот може да се дефинира како чин на
дејствување на луѓето со цел да остварат
посакувани цели.
Менаџментот вклучува планирање, организирање
или екипирање (група од едно или повеќе лица),
водење или мотивирање, како и контролирање
на напорите за остварување на целите .
Вештината подразбира користење и манипулирање
на ресурси:
човечки ресурси,
материјални (технолошки, природни, ...) ресурси
финансиски ресурси и
информациски ресурси.
 МЕНАЏМЕНТ
МЕНАЏМЕНТ
Потекло на зборот менаџмент:
англискиот глагол „manage“ доаѓа од
италијанскиот „maneggiare“ (се справува,
раководи, контролира, ракува), кој пак доаѓа од
латинскиот „manus“ (рака).
Понатака,
францускиот збор „mesnagement“ (подоцна
management) имаше влијание врз развојот и
значењето на
англискиот збор „management“ во 17 и 18 век.
 ОСНОВНИ
ОСНОВНИ МЕНАЏЕРСКИ
МЕНАЏЕРСКИ ФУНКЦИИ
ФУНКЦИИ

Организирање/
Екипирање

Водење/
Планирање Мотивирање

Контролирање
Планирање: одлучување за тоа што треба да се случи во иднина
(денес, следната недела, следниот месец, следната година, во
текот на следните 5 години, итн.) и изработка на планови.

1. Одредување за задачите што треба да се реализираат

за остварување на целите на организацијата и
ресурсите кои се на располагње за нивно остварување.

2. Опишување како задачите треба да се извршат, и

3. Прецизирање кога задачите треба да бидат извршени.

Планската функција претставува појдовна активност во менаџментот

Преку планирањето се одредуваат целите на организацијата и начинот

на нивно остварување (старегии за остварување на целите)

Преку целите се изразува збирот на квалитативни и квантитативни

вредности кои организацијата треба да ги оствари во идниот
временски период

Планирањето претставува избор на еден ефикасен правец за

дејствувањење помеѓу повеќето различни алтернативи

Ефективното планирање кое вклучува предвидување придонесува да

се минимизира неизвесноста и последиците кои таа ги носи
Во рамките на процесот на планирање се развива збир на стратегии
и тактики кои обезбедуваат реализација на целите на организацијата.

Преку стратегиското планирање се формира збир на дологорочни

акции со варијанти за алокација и ангажирање на ресурсите со кои
располага организацијата (составен дел на стратегиското палнирање
е предвидувањето).

Стратегиските планови се реализираат преку акциско-тактички

планови (планирање).

Основен критериум за избор на стратегијата и операциоанлизација

на стратегиските планови претставува профитабилноста и
финансиската стабилност на организацијата.
 ХИЕРАРХИЈА НА ПЛАНОВИ
Основач, упревен
одбор или главен ИЗЈАВА ЗА МИСИЈАТА
менаџер

Главни и СТРАТЕШКИ ПЛАНОВИ

средни менаџери

Средни менаџери
ОПЕРАТИВНИ ПЛАНОВИ
и менаџери од
првата линија
Чекори во процесот на планирање:
1. Дефинирање на мисијата
2. Анализа на јаките страни
3. Анализа на слабите страни
4. Идентификација на можностите
5. Идентификација на загрозувањата
6. Дефинирање на целите
7. Дефинирање на задачите
8. Развој на тактики
9. Развој на операции
10. Мониторинг на планот
 Пла
ста нира Стратегии:
Стратегии:Промислени
Промислени&&
рте н Новонастанати
Новонастанати(итни)
гија а (итни)
Пр
ом
исл
ена
стр
ате
Нереализирана гиј
а
старетегија
Реали
зиран
страте а
гија

н и)
(ит
а ти
н
с та
на и
Mintzberg,H. Quinn,J.B. Ghoshal,S.
в о и (1999:15) The Strategy Process
Но атег Harlow: FT Prentice Hall
ст
"Секој има план – додека не добие тупаница во устата".
Mike Tyson
Организирањето значи доделување (assigning) на планираните
задачи на различни индивидуи или групи во рамките на
организацијата и креирање на механизам со кој плановите ќе
се претворат во акции.
Организирањето подразбира максимално искористување на
ресурсите потребни за успешно спроведување на плановите.
Процес на донесување одлуки кој ќе ги извршува работните
задачи и кој на кого ќе му реферира за извршената работа во
рамките на организацијата
Вклучува креирање на организациони елементи (единици –
departments) и опис на работните задачи (job descriptions)
Основна задача – креирање на ефикасна структура и активирање на
организациските потенцијали во насока на остварување на
дефинираните цели
За постигнување на одредена цел, организацијата подразбира
распределба на работата на поголем број луѓе
Функцијката на организирањето врши распределба на работата и
воспоставување на меѓусебна зависност на членовите на
организацијата
Резултат на организирањето е организациона структура во склад со
поврзаноста и интегрирањето на напорите за остварување на целите
Организационата структура претсвува рамка за формално одлучување
според кое работите и задачите се поделени, групирани и
координирани
Основни чекори во процесот на организирање:
1. Ревизија на плановите
2. Формирање на листа на работи кои треба да се извршат (чек-листа)
3. Распредаелба на работните задачи во групи по извршители
4. Групирање на поврзаните работи на логичен и ефикасен начин
5. Доделување на работните задачи на поединци
6. Делегирање на афторитетот и одговорностите
Прв чекор после ревизијата на плановите во рамките на
организирањето е департментизацијата (организациска структура)
Департментизација – основа врз која работните задачи или поединците
се групираат во целини со кои може ефикасно да се управува
Пет традиционални методи за департментизација:

според функциите
според резулатите од работата (производите)
според географските региони
според процесите
според корисниците
 ИСТОРИЈА НА ДИЗАЈНОТ НА ОРГАНИЗАЦИИТЕ

Model 1 : The Rigid Bureaucracy Model 2 : The Bureaucracy with Model 3 : The Bureaucracy with
a senior ‘management’ team Project Teams and Task Forces

Model 5 : The Project Organisation

Model 4 : The Matrix Organisation Model 6 : The Loosely-coupled Organic Network

Зошто
Зошто не
не ја
ја сакаме
сакаме бирократијата?
бирократијата?
Нужно
Нужно зло…?
зло…?

40
Водење: одредување што треба да се стори во одредени
ситуации и наоѓање луѓе за таа работа.
Мотивирање: процес на стимулирање на личноста со цел
да превземе дејство за остварување на посакуваната цел.
Водење (влијание - influencing): подразбира насочување на
активностите на членовите на организацијата во посакувана
насока – целта е да се зголеми продуктивноста.
Водењето претставува низа на активности поврзани со меѓусебниот
однос на менаџерот и запослените, а во врска со остварувањето на
целите на организацијата

Менаџерите издаваат задачи и бараат резултати, притоа водењето

подразбира многу повеќе – усмерување и мотивирање на
вработените да работат во најдобар интерес за организацијата

Менаџерот мора да го разбере човековото однесување, да биде во

состојба да оствари комуникација, да ги мотивира и да ги води
другите во остварувањето на целите на организацијата

За разбирање на однесувањето на поединците, потребно е да се

земат во предвид биолошките, социјалните и организациските
фактори кои влијаат врз нивното однесување
За ефективно насочување на вработените значајно е
воспоставување на ефикасен систем на комуникација

Мотивација – насочување на вработениот во насока да обезбеди

остварување на целите на организацијата и истовремено
да ги задоволи сопствените потреби и цели

Најчесто користени мотивациски теории:

Теоријата на потерби – истражува што ги мотивира луѓето
Теоријата „како“ – истражува процеси што предизвикуваат
одредено однесување кај луѓето
1. Собирање информации со кои може да се измерат
постигнатите резултати
2. Споредба на резултатите со претходно воспоставени
стандарди
3. Определување на потребните корекции со цел да се постигнат
претходно воспоставени стандарди
Процес во кој поединец, група или
организација врши свесно
надгледување (мониторинг) на
резултатите (реботењето) и притоа се
превземаат корективни акции

Надгледување на прогресот во однос

на плановите, со можност за промени
базирани на повратни информации
(повратна спрега – фидбек).
План за евалуација Каде
сакаме да
бидеме?
…вашата
успешна
приказна

…нова
страница
во…

Секоја
активност
е…

Каде сме
сега?
ОСНОВНИ
ОСНОВНИ НИВОИ
НИВОИ НА
НА МЕНАЏМЕНТОТ
МЕНАЏМЕНТОТ
Top
Top
Managers
Managers

MiddleManagers
Middle Managers

First-Line
First Managers
-Line Managers

Nonmanagers
Nonmanagers
Врвен
Врвен
менаџмент
менаџмент Стратешки менаџмент
Среденменаџмент
Среден менаџмент
Тактички менаџмент
Првалинија
Прва линијана
наменаџери
менаџери
Оперативен менаџмент
Неменаџери
Неменаџери
((вработени
вработени --извршители
извршители)
)
 ОСНОВНИ
ОСНОВНИ НИВОИ
НИВОИ НА
НА МЕНАЏМЕНТОТ
МЕНАЏМЕНТОТ

Временски
Извори на Вид на
Цели информации хоризонт
одлуки
(рокови)
рокови)

Стратешки воглавно не-

не-
стратешки надворешни долг
(врвен)
врвен) структурирани

Тактички надворешни/
надворешни/ полу-
полу-
тактички среден
(среден)
среден) внатершни структурирани

Оперативен оперативни воглавно

внатершни кус структурирани
(прва линија)
линија) (извршни)
извршни)
Врвен менаџмент – остварува интеграција на вкупниот менаџмент

Одговорен за севкупното управување со организацијата

Менаџерскиот врв го сочинуваат мала група на менаџери

Примарна одговорност – стратегија и меѓучовечки односи
Вообичаењни титули: генерален директор, претседател,
потпретседател, извршен претседател и сл.
Бара способност за согледување на целината на организацијата,
одржување комуникација со окружувањето и изнаоѓање на ефикасни
развојни стратегии
Првенствено се занимава со планирање и контрола на работата на
сефкупната организација
Средно ниво – ги координира актвивностите на вработените во
организацијата и определува кои цели и услуги ќе бидат приоритетни

Ја покрива функционалната и секторската структура на

организацијата
Одговорни се за оперативните менаџери, а преку нив и за другите
членови на организацијата
Основна одговорност – усмерување на активностите преку кои се
остварува политиката на организацијата и се врши “балансирање“ на
барањата на претпоставените менаџери со можностите на
подредените менаџери и извршителите (работниците)
Потребни се специфични знаења во врска со организацијата и
развојот на поедини функции, сектори или служби, како и за нивната
работна и економска ефикасност
Оперативно (извршно) ниво – најниско ниво со кое вработените
(извршителите работниците) остваруваат контакт со функциите на
менаџментот

Не се контролираат други менаџери, само подредените членови на

организацијата

Тоа се менаџери на службите и одленијата (секциите)

Потребни се специјалистички и тесни стручни знаења за технолошките

процеси, рационализацијата и организацијата на работа

Поседуваат поголем ниво на технички знаења во однос на менаџерите

од повисоките нивоа
Нивои на менаџмент и потребни вештини
Шест клучни менаџерски способности (компетенции):
Што е потребно за да се биде добар менаџер?

Способност за комуникација

Способност за планирање и администрирање

Способност за тимска работа

Способност за превземање стратешки акции

Мулти-културална способност

Способност за само-менаџирање
 Способност за комуникација
Способност ефективно да се пренесат и разменат
информации со цел да се воспостави разбирање со другите
Неформална комуникација
Се користи за градење на социјални
мрежи и меѓучовечки односи
Формална комуникација
Се користи при соопштување на
значајни настани/одлуки/активности и
при информирање на останатите
Преговарање
Се користи при надминување на
недоразбирања, обезбедување ресурси и
воспоставување влијание
Способност за планирање и администрирање

Донесување одлука кои задачи треба да се извршат,

одредување како треба да се извршат, алокација на
ресурси со цел да се овозможи нивно извршување и
на карајот надгледување на извршувањето за да се
осигура нивната реализација
Собирање на информации, анализи и разрешување
на проблеми кај вработените и клиентите

Планирање и организирање проекти со договорени

временски рокови за нивна реализација

Менаџмент на времето

Менаџмент на буџетот и финансиите

 Способност за тимска работа
Извршување на задачите преку мали групи на
луѓе (тимови), кои сносат колективна одговорност
и за чија работа е потребна координација
Правилното формирање на тимовите
подразбира луѓето да се вклучени уште во
фазата на поставување на целите
Креирање на средина што ја подржува
тимската работа овозможува луѓето да бидат
посветени во остварувањето на целите
Менаџирање на динамиката на тимовите
подразбира разрешување на конфликтите,
поделба на успехот на тимот и распределба на
задачите на начин со кој ќе се искористат
предностите на секој од членовите на тимот
Способност за превземање стратешки акции

Разбирање на генералната мисија и вредностите на

организацијата, како и осигурување активностите
на вработените да бидат во согласност со истите
Разбирање како организациските едеиници во
рамките на организацијата се меѓусебно
поврзани и функционираат

Превземање на клучни стратешки акции со цел

да се обезбеди успех во функцинирањето на
организацијата, особено во однос на основачите
и финансиерите (надредените)
Надминување на конкуренциајта
 Мулти-културална
Мулти-културална способност
способност

Разбирање, уважување и одговорност кон

различните политички, културни и економски
прашања помеѓу и во рамките на нациите

Познавање на различните култури и навиките

на најмалку неколку други нации

Културна отвореност и сензитивност кон тоа

како другите размислуваат, се однесуваат и
чувствуваат
Почитување на социјалните разлики

Прифаќање на јазичните разлики

Дефиниција:
Дефиниција: Култура
Култура

“ Сефкупност на наследените идеи, верувања,

вредности и знаење, што ја сочинива
споделената основа на социјалната акција“
“ The total of the inherited ideas, beliefs, values and
knowledge, which constitute the shared bases of
social action”
(Collins English Dictionary)
Што
Што подразбираме
подразбираме под
под култура?
култура?

Начинот на кој ги
правиме работите овде
...
Тhe way we do
things around here…
 Елементи
Елементи на
на културата
културата

Неопипливи Конкретни
(Intangible) (Tangible)
Јазик Однесувања
• Вредности
слогани церемонии
• Верувања
• Ставови жаргон ритуали
• Мислења приказни,
митови & Симболи
• Норми
легенди
носии
униформи
грбови
знамиња
 Артефакти; приказни; ритуали

Верувања; Вредности; Ставови

Основни претпоставки;
Идеологии

Култура:
Култура: Леден брег (An
Леден брег (An Iceberg)
Iceberg) 62
 Способност за само-менаџирање

Личен развој и превземање на одговорност

Интегритет и етичко однесување

Јак персоналитет и толерантност кон другите

Балансирање помеѓу работата и приватниот живот

Самопочит и почитување на другите

Вештината на МЕНАЏМЕНТОТ подразбира
користење и манипулирање на ресурси:
човечки ресурси,
материјални ресурси (природни, технолошки, ...),
финансиски ресурси и
информациски ресурси

Менаџментот со ресурсите е клучен елемент за проценка

на потребните ресурси и организација на работата
(менаџментот со човечки ресурси) при остварувањето на
поставените цели на организацијата.
 Литература
Литература
1. Тодор Кралев: Основи на МЕНАЏМЕНТОТ, ЦИМ,
Скопје, 1995
2. Kris Cole: Management Theory and Practice, 4th
Edition, ISBN: 1442503122
3. Gomez-Mejia, Luis R.; David B. Balkin and Robert L.
Cardy (2008). Management: People, Performance,
Change, 3rd edition. New York, New York USA:
McGraw-Hill. pp. 19. ISBN 978-0-07-302743-2.
4. (Голем број на наслови поврзани со
МЕНАЏНЕНТОТ).