Şizofreni ve Diğer Psikotik Bozukluklar

Tanım ve Temel Özellikler

Şizofreni, kişinin gerçeklikten koparak, sanrılar, halüsinasyonlar ve düzensiz düşünceler yaşadığı bir
psikotik bozukluktur. Bu bozukluklar, bireyin sosyal ve mesleki işlevselliğinde ciddi bozulmalara
neden olur.

Belirtiler

1. Pozitif Belirtiler

o Sanrılar: Gerçek dışı, sağlam bir inanç, örneğin; takip edilme, düşünce sokulması,
büyüklenme.

o Halüsinasyonlar: Duyusal bir uyarım olmadan duyusal deneyimler, en yaygın olarak

işitsel halüsinasyonlar.

2. Negatif Belirtiler

o Avolisyon: İlgi eksikliği veya apati.

o Anhedoni: Zevk alamama.

o Asosyallik: Yakın ilişkiler kurmada zorluk.

o Duygu İfadesizliği: Yüzde veya ses tonunda duygu belirtisi göstermeme.

o Alogia: Konuşmada azalma.

3. Düzenli Olmayan Belirtiler

o Düzenli Olmayan Konuşma: Fikirleri organize etmede zorluk, kopuk konuşmalar.

o Düzenli Olmayan Davranış: Tuhaf veya garip davranışlar, örneğin sıcak havada
birkaç kat kıyafet giymek.

4. Hareket Bozuklukları

o Katatoni: Motor anormallikler, tekrarlayan hareketler veya uzun süre aynı

pozisyonda kalma.

o Waxy Flexibility: Vücut uzuvlarının başka biri tarafından hareket ettirilebilmesi.

DSM-5 Tanı Kriterleri

• En az bir ay boyunca belirgin bir süre içinde iki veya daha fazla belirtilerin varlığı gereklidir.

• Bu belirtilerden en az birinin sanrı, halüsinasyon veya düzensiz konuşma olması gerekir.

Psikotik Bozukluk Türleri

• Şizofreniform Bozukluk: Şizofreniye benzer belirtiler, ancak 1-6 ay sürelidir.

• Kısa Psikotik Bozukluk: 1 günden 1 aya kadar süren psikotik belirtiler, genellikle şiddetli
stres sonrası.

• Şizoaffektif Bozukluk: Şizofreni belirtileri ile birlikte, aynı dönemde majör depresif veya
manik epizodun varlığı.
 • Sanrısal Bozukluk: Bir veya daha fazla sanrı ile karakterizedir; ancak işlevsellik genellikle
korunur.

Etiyoloji

1. Biyolojik Faktörler

o Genetik: Ailede şizofreni öyküsü olan bireylerde risk artar.

o Nörolojik Faktörler: Dopamin disfonksiyonu ve beyin yapısında anormallikler.

2. Çevresel Faktörler

o Prenatal ve Doğum Komplikasyonları: Doğum sırasında hipoksi, doğum öncesi

enfeksiyonlar ve malnütrisyon.

o Sosyal ve Kültürel Faktörler: Düşük sosyoekonomik durum, göçmenlik, toplumsal

stres faktörleri.

3. Psikolojik Faktörler

o Stres Tepkisi: Şizofreni hastaları stres karşısında daha fazla olumsuz duygusal
tepkiler gösterirler.

o Aile Dinamikleri: Kritik yorumlar ve düşmanca davranışların şizofreni hastalarında

relaps riskini artırdığı gözlemlenmiştir.

Araştırma ve Ek Bilgiler

• Gelişimsel Çalışmalar: Şizofreni geliştiren çocuklarda daha düşük IQ, motor becerilerde
gerilik ve negatif duygu ifadesi gözlemlenmiştir.

• Dopamin Teorisi: Şizofreninin, beyindeki dopamin dengesizliklerinden kaynaklandığı öne

sürülmektedir.

Yeme Bozuklukları
Tanım ve Temel Özellikler

Yeme bozuklukları, kişinin yeme alışkanlıklarında ve beden algısında ciddi bozulmalarla karakterize
edilen psikiyatrik bozukluklardır.

Yeme Bozukluğu Türleri

1. Anoreksiya Nervoza

o Tanım: Kişinin, düşük vücut ağırlığına rağmen, kilo alma korkusuyla yeme
davranışını kısıtlaması.

o DSM-5 Kriterleri:

▪ Enerji alımının kısıtlanması, belirgin düşük vücut ağırlığı.

▪ Kilo alma korkusu veya düşük kilo durumunu kabul edememe.

▪ Beden ağırlığı veya şekline dair bozulmuş algı.

 2. Bulimia Nervoza

o Tanım: Aşırı yeme ve bunu takiben kilo almamak için uygunsuz telafi edici
davranışlar (örneğin kusma).

o DSM-5 Kriterleri:

▪ Tekrarlayan aşırı yeme epizodları.

▪ Tekrarlayan uygunsuz telafi edici davranışlar.

▪ Bu davranışlar, en az üç ay boyunca haftada bir kez meydana gelmelidir.

o Yemek Seçimi: Genellikle yüksek kalorili, kolay tüketilen yiyecekler; örneğin kek,
kurabiye, dondurma.

3. Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu

o Tanım: Kişinin kontrolsüz bir şekilde büyük miktarda yiyecek tüketmesi.

o DSM-5 Kriterleri:

▪ Tekrarlayan tıkınırcasına yeme epizodları.

▪ Bu epizodlar sırasında hızla yemek yeme, rahatsız olana kadar yeme gibi
belirtiler.

▪ Telafi edici davranışlar olmadan kilo alımı.

Epidemiyoloji ve Etkileri

• Anoreksiya Nervoza: %0.4 prevalans, kadınlarda daha yaygın.

• Bulimia Nervoza: %1.5 prevalans, kadınlarda daha yaygın.

• Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu: %3.5 prevalans, hem kadınlar hem de erkeklerde görülür.

Fiziksel ve Psikolojik Etkiler

• Fiziksel Etkiler: Anoreksiya ve bulimia hastalarında düşük tansiyon, kalp ritim bozuklukları,
elektrolit dengesizlikleri ve kemik kaybı gibi ciddi sağlık sorunları görülebilir.

• Psikolojik Etkiler: Depresyon, anksiyete, düşük benlik saygısı, intihar riski gibi ciddi ruh
sağlığı problemleri.

Etiyoloji

1. Biyolojik Faktörler

o Genetik Yatkınlık: Ailede yeme bozukluğu öyküsü olan bireylerde risk artar.

o Nörolojik Faktörler: Beyin kimyası ve yeme davranışları üzerindeki etkiler.

2. Psikolojik Faktörler

o Beden İmajı Bozukluğu: Kişinin beden algısında bozulmalar.

o Duygu Düzenleme Sorunları: Yeme bozuklukları olan bireylerde duyguları

düzenlemede zorluklar.
 3. Sosyal ve Kültürel Faktörler

o Kültürel Zayıflık Baskısı: Toplumda zayıf olmanın idealize edilmesi.

o Aile Dinamikleri: Aile içindeki kontrolcü veya düşmanca davranışlar.

Araştırma ve Ek Bilgiler

• Obezite ve Yeme Bozuklukları: Çocuklukta obezite, erken yaşta kilo verme denemeleri ve
düşük benlik saygısı, yeme bozukluğu gelişiminde risk faktörleridir.

• Psikososyal Etkiler: Yeme bozuklukları olan bireylerde, uyku sorunları, anksiyete ve

depresyon yaygındır.

Kişilik Bozuklukları
Tanım ve Temel Özellikler

Kişilik bozuklukları, kişinin duygu, düşünce ve davranışlarında kalıcı ve yaygın sapmalarla

karakterize edilen psikiyatrik bozukluklardır. Bu bozukluklar, kişinin günlük yaşamını ve sosyal
ilişkilerini olumsuz etkiler.

Kişilik Bozukluğu Türleri

1. Cluster A (Tuhaf/Eksantrik)

o Paranoid Kişilik Bozukluğu: Başkalarının kendisine zarar vereceği veya aldatacağına

dair şüpheler.

o Şizoid Kişilik Bozukluğu: Sosyal ilişkilerden kaçınma ve duygusal soğukluk.

o Şizotipal Kişilik Bozukluğu: Tuhaf düşünceler ve davranışlar, aşırı sosyal kaygı.

2. Cluster B (Dramatik/Duygusal/Değişken)

o Antisosyal Kişilik Bozukluğu: Toplumsal normlara uymama, yalan söyleme, empati

eksikliği.

o Sınırda Kişilik Bozukluğu: Duygusal istikrarsızlık, kendine zarar verme davranışları.

o Histriyonik Kişilik Bozukluğu: Dikkat çekme ihtiyacı, abartılı duygusal ifadeler.

o Narsistik Kişilik Bozukluğu: Büyüklenme duygusu, başkalarını sömürme, empati

eksikliği.

3. Cluster C (Korkulu/Anksiyeteli)

o Çekingen Kişilik Bozukluğu: Eleştiriden kaçınma, sosyal ilişkilerde yetersizlik hissi.

o Bağımlı Kişilik Bozukluğu: Aşırı bağımlılık, başkalarına muhtaç hissetme.

o Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu: Mükemmeliyetçilik, katılık, esneklik eksikliği.

DSM-5 Tanı Kriterleri

• Kişilik bozuklukları, bireyin kültürel normlarına aykırı olan, uzun süreli ve yaygın bir içsel
deneyim ve davranış modeli sergilemesiyle tanımlanır.
Etiyoloji

1. Biyolojik Faktörler

o Genetik Yatkınlık: Kişilik bozuklukları genetik yatkınlıkla ilişkilidir.

o Nörolojik Anormallikler: Özellikle prefrontal kortekste anormallikler.

2. Psikolojik Faktörler

o Erken Yaşantılar: Çocuklukta travma, ihmal ve istismar kişilik bozuklukları

gelişiminde rol oynar.

o Kişilik Özellikleri: Mükemmeliyetçilik, düşük benlik saygısı gibi kişilik özellikleri.

3. Çevresel Faktörler

o Aile Dinamikleri: Aile içinde soğukluk, düşmanca tutumlar veya aşırı kontrolcü
davranışlar.

o Sosyal ve Kültürel Etkiler: Toplumda kabul görme baskısı, sosyal izolasyon.

Araştırma ve Ek Bilgiler

• Psikopatoloji ve Kişilik Bozuklukları: Kişilik bozuklukları olan bireylerde, psikopatoloji

belirtilerinin daha yaygın olduğu ve bu bozuklukların kişinin günlük işlevselliğini ciddi
şekilde etkilediği bulunmuştur.

• Aile Dinamikleri ve Genetik Etkiler: Ailedeki psikososyal stres faktörleri ve genetik yatkınlık,
kişilik bozukluklarının gelişiminde önemli rol oynar.
Schizophrenia and Other Psychotic Disorders
Definition and Key Features

Schizophrenia is a psychotic disorder characterized by a disconnection from reality, resulting in

delusions, hallucinations, and disorganized thinking. These symptoms significantly impair the
individual's social and occupational functioning.

Symptoms

1. Positive Symptoms

o Delusions: Firmly held beliefs that are contrary to reality, such as being persecuted,
thought insertion, or grandiosity.

o Hallucinations: Sensory experiences without sensory input, most commonly

auditory hallucinations.

2. Negative Symptoms

o Avolition: Lack of interest or motivation; apathy.

o Anhedonia: Inability to experience pleasure.

o Asociality: Difficulty forming close personal relationships.

o Blunted Affect: Little or no expression of emotions in face or voice.

o Alogia: Reduction in speech output.

3. Disorganized Symptoms

o Disorganized Speech: Inability to organize ideas, frequent derailment, or

incoherence.

o Disorganized Behavior: Odd or peculiar behavior, such as wearing several heavy

coats in hot weather.

4. Movement Symptoms

o Catatonia: Motor abnormalities, repetitive complex gestures, or maintaining

unusual postures.

o Waxy Flexibility: Limbs can be moved and posed by another person.

DSM-5 Diagnostic Criteria

• Presence of two or more of the following symptoms for a significant portion of time during
a one-month period: delusions, hallucinations, disorganized speech, grossly disorganized or
catatonic behavior, and negative symptoms.

Types of Psychotic Disorders

• Schizophreniform Disorder: Similar symptoms to schizophrenia, but the duration is

between one and six months.

• Brief Psychotic Disorder: Symptoms last from one day to one month, often triggered by
extreme stress.
 • Schizoaffective Disorder: Symptoms of schizophrenia along with a major mood episode
(depressive or manic).

• Delusional Disorder: One or more delusions lasting one month or longer, with relatively
preserved functioning.

Etiology

1. Biological Factors

o Genetics: Increased risk if there is a family history of schizophrenia.

o Neurological Factors: Dopamine dysfunction and structural brain abnormalities.

2. Environmental Factors

o Prenatal and Birth Complications: Hypoxia during birth, prenatal infections, and
malnutrition.

o Social and Cultural Factors: Low socioeconomic status, migration, and social stress.

3. Psychological Factors

o Stress Response: Individuals with schizophrenia and their relatives are more
reactive to stress.

o Family Dynamics: High expressed emotion (criticism and hostility) can increase
relapse risk.

Research and Additional Information

• Developmental Studies: Lower IQ, poor motor skills, and negative emotional expression are
observed in children who later develop schizophrenia.

• Dopamine Theory: Schizophrenia is linked to dopamine imbalance in the brain.

Eating Disorders
Definition and Key Features

Eating disorders are psychiatric disorders characterized by severe disturbances in eating behaviors
and body image, leading to significant physical and psychological health problems.

Types of Eating Disorders

1. Anorexia Nervosa

o Definition: Restriction of energy intake leading to a significantly low body weight,

intense fear of gaining weight, and distorted body image.

o DSM-5 Criteria:

▪ Restriction of energy intake, resulting in significantly low body weight.

▪ Intense fear of gaining weight or persistent behavior interfering with

weight gain.
 ▪ Disturbance in the perception of body weight or shape.

2. Bulimia Nervosa

o Definition: Recurrent episodes of binge eating followed by inappropriate

compensatory behaviors to prevent weight gain, such as vomiting or excessive
exercise.

o DSM-5 Criteria:

▪ Recurrent episodes of binge eating.

▪ Recurrent inappropriate compensatory behaviors.

▪ These behaviors occur, on average, at least once a week for three months.

o Typical Food Choices: High-calorie, easily consumed foods such as cakes, cookies,
and ice cream.

3. Binge Eating Disorder

o Definition: Recurrent episodes of binge eating without compensatory behaviors,

leading to distress and health issues.

o DSM-5 Criteria:

▪ Recurrent episodes of binge eating.

▪ Episodes are associated with eating more rapidly, eating until

uncomfortably full, or eating large amounts of food when not physically
hungry.

▪ Distress regarding binge eating is present.

Epidemiology and Effects

• Anorexia Nervosa: 0.4% prevalence, predominantly in females.

• Bulimia Nervosa: 1.5% prevalence, predominantly in females.

• Binge Eating Disorder: 3.5% prevalence, found in both males and females.

Physical and Psychological Effects

• Physical Effects: Low blood pressure, electrolyte imbalances, and bone density loss.

• Psychological Effects: Depression, anxiety, low self-esteem, and an increased risk of suicide.

Etiology

1. Biological Factors

o Genetic Predisposition: Family history of eating disorders increases risk.

o Neurological Factors: Brain chemistry affecting eating behaviors.

2. Psychological Factors

o Body Image Disturbance: Distorted perception of body size and shape.

 o Emotional Regulation Problems: Difficulty managing emotions, leading to
disordered eating as a coping mechanism.

3. Social and Cultural Factors

o Cultural Thinness Pressure: Societal idealization of thinness.

o Family Dynamics: Controlling or hostile family environments.

Research and Additional Information

• Obesity and Eating Disorders: Childhood obesity, early dieting, and low self-esteem are risk
factors for developing eating disorders.

• Psychosocial Impacts: Individuals with eating disorders often face social isolation, sleep
problems, and mood disorders.

Personality Disorders
Definition and Key Features

Personality disorders are psychiatric disorders characterized by enduring patterns of behavior,

cognition, and inner experience that deviate markedly from the expectations of the individual’s
culture. These patterns are pervasive, inflexible, and lead to significant impairment or distress.

Types of Personality Disorders

1. Cluster A (Odd/Eccentric)

o Paranoid Personality Disorder: Distrust and suspicion of others without sufficient

basis.

o Schizoid Personality Disorder: Detachment from social relationships and a limited

range of emotional expression.

o Schizotypal Personality Disorder: Eccentric behavior, discomfort in close

relationships, and cognitive or perceptual distortions.

2. Cluster B (Dramatic/Emotional/Erratic)

o Antisocial Personality Disorder: Disregard for and violation of the rights of others,
deceitfulness, and lack of empathy.

o Borderline Personality Disorder: Emotional instability, impulsive behavior, and

unstable relationships.

o Histrionic Personality Disorder: Excessive emotionality and attention-seeking

behavior.

o Narcissistic Personality Disorder: Grandiosity, need for admiration, and lack of

empathy.

3. Cluster C (Fearful/Anxious)
 o Avoidant Personality Disorder: Social inhibition, feelings of inadequacy, and
sensitivity to negative evaluation.

o Dependent Personality Disorder: Excessive need to be taken care of, leading to

submissive and clinging behaviors.

o Obsessive-Compulsive Personality Disorder: Preoccupation with orderliness,

perfectionism, and control.

DSM-5 Diagnostic Criteria

• Personality disorders are characterized by enduring patterns of behavior and inner

experience that deviate significantly from cultural expectations and cause distress or
impairment in functioning.

Etiology

1. Biological Factors

o Genetic Predisposition: Genetic factors contribute to the development of

personality disorders.

o Neurological Abnormalities: Structural and functional brain abnormalities,

especially in the prefrontal cortex.

2. Psychological Factors

o Early Life Experiences: Childhood trauma, neglect, and abuse are significant
contributors.

o Personality Traits: Perfectionism, low self-esteem, and high levels of anxiety.

3. Environmental Factors

o Family Dynamics: Hostile, controlling, or neglectful family environments.

o Social and Cultural Influences: Pressure to conform to societal norms, social

isolation, and lack of support.

Research and Additional Information

• Psychopathology and Personality Disorders: Individuals with personality disorders often

exhibit higher rates of psychopathology and functional impairment.

• Family Dynamics and Genetic Effects: Family-related psychosocial stressors and genetic
predispositions are crucial in the development of personality disorders.