Dr.

Ayşin Çetiner Kale

N. Oculomotorius (III. Kraniyal sinir)
 Mesencephalon’
dan kaynaklanır
 Pedunculus
cerebri’lerin
medialinden geçer.
 Motor bir sinir
 M. sphincter
pupilla ve m.
ciliaris’i innerve
edecek olan
parasempatik
lifleri içerir
N. Oculomotorius (III. Kraniyal sinir)
A. cerebri
posterior ve a.
superior
cerebelli’nin
arasından
geçer
N. oculomotorius
 Sinus cavernosus’un lateral duvarında seyreder
 N. oculomotorius
 Sinus cavernosus’un lateral duvarında, superior ve inferior
dallarına ayrılır
 Bu dallar, fissura orbitalis superior’dan orbita’ya girerler
Fissura orbitalis superior’dan geçen yapılar
3,4,6, 5’in oftalmik dalının dalları + v.
ophthalmica
NUCLEUS NERVI OCULOMOTORII
 N. oculomotorius’un motor
çekirdeği tegmentum
mesencephali’de
 Colliculus superior
seviyesinde, aquaductus
mesencephali’nin önünde
 Çekirdekten çıkan motor
lifler; orbita’da bulunan 5
kası (m. rectus superior, m.
rectus inferior, m. rectus
medialis, m. obliquus
inferior, m. levator palpebra
superioris’i uyarır
 Mesencephalon’un ön yüzü
Mesencephalon’
un ventral
bölümünü
pedunculus
cerebri’ler
oluşturur
 Mesencephalon’un ön yüzü
Pedunculus
cerebri’lerin;
 lateralinden
tractus opticus
ve n.
trochlearis,
 medialinden n.
oculomotorius,
geçer
 Mesencephalon’un iç yapısı
 İki pedunculus
cerebri'den oluşur.
Bunlar substantia
nigra adını alan
pigmentli bir bant ile Crus cerebri Pedunculus
önde crus cerebri ve Tegmentum cerebri

arkada tegmentum
adını alan kısımlara
ayrılırlar.
 Mesencephalon’un iç yapısı
 Aquaductus
cerebri'nin
arkasında
colliculusları içeren
bölüm tectum adını
alır.
(nucleus autonomicus, Edinger-Westphal
çekirdeği, n. accessorii oculomotorii)
 N.
oculomotorius’un
parasempatik
çekirdeği
tegmentum
mesencephali’de
(nucleus autonomicus, Edinger-Westphal
çekirdeği, n. accessorii oculomotorii)
 N. oculomotorius’un
parasempatik çekirdeği
tegmentum’da
 Bu çekirdekten çıkan
parasempatik lifler, n.
oculomotorius içinde
ganglion ciliare’ye gelir
 Buradaki sinapstan
sonra, nn. ciliares breves
ile m. sphincter pupillae
(ışık refleksi) ile m.
ciliaris’e (akomodasyon
refleksi) gider
Orbitanın Kasları

-M. levator palpebrae superioris

-4 adet rectus
(superior, inferior, medial, lateral)

-2 adet obliquus
(superior ve inferior).

Bu kaslar üst kapakları ve gözleri

hareket ettirmek için birlikte
çalışırlar.
 ORBITA’DA BULUNAN KASLAR
 Musculi recti:
 Anulus
tendineus
communis’ten
(Zinn
halkasından)
başlarlar.
 Sclera’ya
insertio
yaparlar
 ORBITA’DA BULUNAN KASLAR
 M. levator palpebra
superioris: Sfenoid
kemiğin ala
minor’undan başlar,
tarsus superior’a ve
üst gözkapağının
derisine insertio yapar
 N. oculomotorius
tarafından uyarılır
 Bu nedenle, bu sinirin
felcinde üst gözkapağı
düşer (gerçek ptozis)
 N. oculomotorius
 M. rectus
superior: Yukarı
içe baktırır: Esas
fonksiyon yukarı
bakış, liflerinin
çoğu bulbus
oculi’nin
ortasından geçen
hattın medialine
yapıştığı için içe
de baktırır
 N. oculomotorius
 M. rectus
inferior: Aşağı
içe baktırır (Esas
fonksiyon aşağı
bakış, liflerinin
çoğu bulbus
oculi’nin
ortasından geçen
hattın medialine
yapıştığı için içe
de baktırır
 N. oculomotorius
 M. rectus
medialis:
Göze
adduksiyon
yaptırır
N. oculomotorius
 M. obliquus inferior: Maxilla’nın orbital yüzünden başlar,
m. rectus inferior’un altından dışa doğru geçer ve m. rectus
lateralis ile m. rectus inferior arasında, sclera’ya insersiyo
yapar
N. oculomotorius- M. obliquus inferior
 Gözü yukarı dışa baktırır
 Gözün yukarıya bakış hareketinde m. rectus superior ile
birlikte çalışır
medial
medial
N. oculomotorius’un innerve ettiği gözkasları
Nervus oculomotorius
tam paralizisi
 Oküler kasların pek çoğunu,
m. levator palpebra superioris’i ve
m.sphincter pupillae’yi etkiler.

 Üst gözkapağı düşer ( GERÇEK

PTOZİS) ve n.facialis’in innerve ettiği
m.orb oculi’nin karşıt etkisi nedeniyle
istemli olarak kaldırılamaz.
Nervus oculomotorius’un tam paralizisi
Pupilla ise m. dilatator pupilla’nın

zıt etkisiyle tam dilate ve

reaksiyonsuz

Pupilla, m. rec lat ve m. obliq sup

zıt etkisiyle tümüyle abduksiyon ve

depresyonda ("aşağı ve dışa").

Sağ n. oculomotorius paralizisi
Hasta karşıya bakıyor. Sağda ptozis

Hasta karşıya bakarken sağ göz kapağı

kaldırıldığında midriazis (pupilla
genişlemiş) ve gözün dışa kaymış pozisyonu
dikkati çekiyor.(pupilla dilate)

Hastanın sola bakması isteniyor.

Sağa bakış

Yukarıya bakış

Aşağıya bakış
Pupilla ışık refleksi: Bir göze ışık
tutulduğunda, her iki gözün
pupila’sında myozis olması (daralması)
Pupilla ışık refleksi
 Bir göze verilen ışık uyarısı,
retina’daki hücrelerce alınır
 Bu hücrelerin uzantıları o
taraf n. opticus ve her iki
taraf tractus opticus içinde
seyrederek, CGL’de sinaps
yapmadan, brachium colliculi
superioris ile pretektal
alandaki nucleus pretectalis
olivaris’e getirilir
Pupilla ışık refleksi
 Bir göze verilen ışık uyarısı,
retina’daki hücrelerce
alınır
 Bu hücrelerin uzantıları o
taraf n. opticus ve her iki
taraf tractus opticus içinde
seyrederek, CGL’de sinaps
yapmadan, brachium
colliculi superioris ile
pretektal alandaki nucleus
pretectalis olivaris’e
getirilir
  Bu çekirdekteki nöronların
aksonlarının bir kısmı, kendi
Pupilla ışık refleksi tarafındaki Edinger Westphal
çekirdeğine (n.
oculomotorius’un
parasempatik çekirdeği),bir
bölümü de commissura
posterior’dan karşı taraf
Edinger Westphal çekirdeğine
gider. Bu çekirdeklerden çıkan
parasempatik lifler her iki taraf
n. oculomotorius’a girer.
Pupilla ışık
refleksi
 N. oculomotorius’un m.
Obliquus inferior’a giden
dalından bağlantı dalları
ile ganglion ciliare’ye geçer
ve burada postganglionik
parasempatik nöronlarla
sinaps yapar
 Postganglionik
parasempatik lifler, nn.
ciliares breves’e katılarak,
her iki gözün m. sphincter
pupilla’sını uyarır
 Her iki gözde miyozis olur
(pupilla daralır)
 Direkt pupilla refleksi
 İndirekt pupilla refleksi
Direkt pupilla refleksi İndirekt pup. ref.
Akomodasyon konverjans cevabı:
yakındaki bir objeye bakarken oluşur
 M. Rectus
medialis’ler kasılıp,
gözler içe bakar
 M. Ciliaris kasılıp,
lensi yerinde tutan
asıcı bağı gevşetir.
Böylece lens
kalınlaşır ve
kırıcılığı artar
 M. Sphincter
pupilla kasılıp,
retina üzerindeki
görüntüyü
keskinleştirir
Akomodasyon konverjans cevabı:
yakındaki bir objeye bakarken oluşur
 Afferent yolunu n.
opticus yapar
 Afferent impulslar,
retina’daki M
hücrelerinin uzantıları
ile primer vizüel
kortekse getirilir (C)
 Vizüel korteksten
çıkan uyarı, henüz
bilinmeyen bir yol ile
mesencephalon’daki
her iki taraf Edinger –
Westphal çekirdeğine
gelir (C)
Akomodasyon konverjans cevabı:
yakındaki bir objeye bakarken oluşur
 Her iki taraf
Edinger – Westphal
ve motor
çekirdekten çıkan
uyarı, n.
oculomotorius’larla
her iki gözün m.
rectus medialis, m.
ciliaris ve m.
sphincter
pupilla’sını uyarır
Akomodasyon konverjans cevabı
 Pupilla
refleksinden
en önemli
farkı,
görüntünün
vizüel
kortekse
ulaşması
N. Trochlearis
(IV. Kraniyal sinir)
 Motor çekirdeği tegmentum
mesencephali’de
 Colliculus inferior
seviyesinde, aquaductus
mesencephali’nin önünde
 Çekirdekten çıkan motor
lifler; orbita’da bulunan m.
obliquus superior’u uyarır
N. Trochlearis
 En ince kranial sinir
 Beyin sapını arkadan
terkeden tek kranial sinir
 Çekirdek lezyonları
kontralateral bulgu
veren tek kranial sinir
 Beyin sapını terketmeden
hemen önce çarpraz yapan tek
kranial sinir. Bu nedenle bir
taraf nuc. nervi trochlearis,
karşı taraf m. obliquus
superior’u uyarır
 N. Trochlearis
 Tractus opticus
ile beraber,
pedunculus
cerebri’lerin
lateralinden
geçer.
 N. trochlearis
 Colliculus
inferior’ların
altından doğar
 Mesencephalon’un
dışyan yüzü
boyunca giderek,
sinus cavernosus
dışyan duvarına
girer
N. trochlearis- M. obliquus superior
 Sfenoid kemiğin gövdesinden başlar, frontal kemikteki fossa
trochlearis’e tutunan, fibröz kıkırdak yapısındaki bir
halkadan (trochlea) geçip, m. rectus lateralis ile m. rectus
superior arasında, sclera’ya insersiyo yapar
N. Trochlearis - M. obliquus superior
 Gözü aşağı dışa baktırır
 Gözün aşağıya bakış hareketinde m. rectus inferior ile
birlikte çalışır
 Gözler adduksiyonda iken, gözü aşağı içe baktırır (merdiven
inerken), bu yüzden felcinde hastalar merdiven inemezler)
N. Trochlearis - M. obliquus superior felci

 Vertikal diplopi olur

N. Abducens (VI. Kraniyal sinir)

M. rectus
lateralis’i
innerve
ederek, göze
abduksiyon
yaptırır
 Nervus abducens’in paralizisi

Pupilla, m.rec med’in zıt

etkisiyle tümüyle
adduksiyondadır
Sol n. abducens felci olan
bir hastanın sağa ve sola
bakışı
ANULUS TENDINEUS COMMUNIS
(ZİNN HALKASI)
 Canalis opticus’u kuşatan bu fibröz halka, periosteum’un
kalınlaşması ile oluşur
 Rectus kaslarının başlama yeri
ANULUS TENDINEUS COMMUNIS
(ZİNN HALKASI)
 N. opticus, a.
ophthalmica, n.
oculomotorius’
un üst ve alt dalı,
n. abducens, ve
n. nasociliaris
halkanın
içinden geçer
GÖZ KÜRESİ
(BULBUS
OCULI)HAREKETLERİ

 elevation-depression
 internal (medial)
rotation (intorsion)
 external (lateral)
rotation (extorsion)
 adduction - abduction
GÖZ KÜRESİ (BULBUS OCULI)
HAREKETLERİ
 Intorsiyon

 Ekstorsiyon
GÖZ KÜRESİ (BULBUS OCULI)
HAREKETLERİ
 Intorsiyon: M.
rectus superior, m.
obliquus superior

 Ekstorsiyon: M.
rectus inferior, m.
obliquus inferior
Intorsiyon
 https://www.youtube.co
m/watch?v=mHxOjxe-
dG4
Yukarıya bakış
 M. rectus superior gözü yukarı ve içe çevirir
 M. obliquus inferior: Yukarı dışa baktırır.
 İkisi beraber çalışır
Aşağıya bakış
 M. rectus inferior, gözü aşağıya ve içe çevirir
 M. obliquus superior: Aşağıya dışa baktırır.
 İkisi beraber çalışır