TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.

HCM
KHOA CHÍNH TRỊ VÀ LUẬT


MÔN HỌC: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC

TIỂU LUẬN

QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MAC-LENIN VỀ GIA ĐÌNH

VỊ TRÍ, CHỨC NĂNG CỦA GIA ĐÌNH

LIÊN HỆ CỚI QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN CHỨC NĂNG GIÁO DỤC

CỦA GIA ĐÌNH VIỆT NAM HIỆN NAY

GVHD: TS. Nguyễn Văn Thiên

SVTH:
1. Dương Bảo Vy__21131249
2. Trần Hán Vương__22142436
3. Trần Triệu Vĩ__22110459
4. Huỳnh Trần Phúc Vinh__23116247
5. Lương Thụy Tường Vy__23116249
6. Nguyễn Huỳnh Hoài Vũ__23145468
Mã lớp học: LLCT120405_34

Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 5, năm 2024

NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

...............................................................................................................................

Điểm: ……………………………..

KÝ TÊN

MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU…………………………………………………………………..…1
 1. Lý do chọn đề tài…………………………………………………..………..…1
2. Mục tiêu nghiên cứu……………………………………….…………………..2
3. Đối tượng nghiên cứu……………………………………………...………..…2
4. Phương pháp nghiên cứu …………………………………………………..….2

PHẦN NỘI DUNG…………………………………………………………………..3

CHƯƠNG 1: QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN VỀ GIA ĐÌNH……3

1.1. Khái niệm về gia đình………………………………………………………...3

1.2. Vị trí của gia đình trong xã hội……………………………………………….4
1.3. Chức năng cơ bản của gia đình……………………………………………….5
1.3.1. Chức năng tái sản xuất ra con người……………………………………5
1.3.2. Chức năng nuôi dưỡng, giáo dục……………………………………….6
1.3.3. Chức năng kinh tế………………………………………………………6
1.3.4. Chức năng thỏa mãn nhu cầu tâm sinh lý, duy trì tình cảm gia đình..….7
CHƯƠNG 2: VẬN DỤNG CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN TRONG QUÁ TRÌNH
THỰC HIỆN CHỨC NĂNG GIÁO DỤC CỦA GIA ĐÌNH VIỆT NAM HIỆN
NAY..9
2.1. Quá trình thực hiện chức năng giáo dục của gia đình Việt Nam hiện nay……
9
2.2. Chính sách của Đảng và Nhà nước…………………..………………………
11
KẾT LUẬN…………………………………………………………………………12

TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………………………………13

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài.
Gia đình là một nền tảng quan trọng trong đời sống của con người, mà nó còn là
môi trường nuôi dưỡng, giáo dục và hỗ trợ cho các thành viên. Đây là nơi mà mỗi cá
nhân được chăm sóc và trưởng thành, học hỏi các giá trị, truyền thống và những bài
học quý báu được truyền qua nhiều thế hệ. Gia đình cung cấp sự an toàn và ổn định
về tâm lý, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của mỗi người. Hơn nữa, gia đình
còn là nơi mà con người tìm thấy tình yêu, sự đồng cảm và sự thấu hiểu và được xem
như là một chỗ dựa tinh thần vững chắc cho mọi cá nhân.
Từ xưa đến nay, việc xây dựng gia đình luôn được chú trọng và đề cao. Xây
dựng gia đình là một quá trình quan trọng và đòi hỏi sự nỗ lực đến từ tất cả các thành
viên trong gia đình. Điều này không chỉ dừng lại ở việc thiết lập một tổ ấm chung,
mà còn là quá trình tạo dựng một môi trường an toàn, tràn ngập tình yêu thương và
và nơi các cá nhân trong gia đình có thể chia sẽ, cùng nhau phát triển và hoàn thiện.
Điều này đòi hỏi sự đồng lòng và thấu hiểu giữa các thành viên trong gia đình từ việc
chia sẻ trách nhiệm trong cuộc sống hằng ngày và hỗ trợ nhau vượt qua khó khăn.
Vì thế, mỗi cá nhân trong gia đình phải có nghĩa vụ riêng biệt để có thể xây
dựng được một gia đình hạnh phúc. Và trong bối cảnh xã hội hiện đại, gia đình vẫn
giữ vai trò quan trọng trong việc định hình các mối quan hệ xã hội, xây dựng nhân
cách và mang lại cảm giác thuộc về cho mỗi cá nhân. Việc duy trì một gia đình mạnh
mẽ và yêu thương không chỉ giúp các thành viên có cuộc sống hạnh phúc hơn, mà
còn góp phần tạo nên một xã hội phát triển và bền vững.
Việc lựa chọn đề tài: “Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin về gia đình, vị trí
và chức năng của gia đình” nhằm tìm hiểu rõ hơn tầm quan trọng của gia đình, quan
điểm toàn diện của chủ nghĩa Mác-Lênin về vấn đề gia đình. Từ đó có thể rút ra các
bài học và những nhận định cần thiết cho sự phát triển của gia đình và xã hội trong
tương lai.

1
 2. Mục tiêu nghiên cứu
Phân tích quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin về gia đình: làm rõ quan điểm của
chủ nghĩa Mác-Lênin đối với gia đình, bao gồm vai trò, chức năng và các mối quan
hệ giữa gia đình và các yếu tố kinh tế-xã hội.
Đánh giá được sự ảnh hưởng của gia đình đến xã hội: xác định rõ vai trò của gia
đình trong việc định hình và tác động đến các khía cạnh khác nhau của xã hội.
Tìm kiếm các giải pháp để phát triển gia đình trong bối cảnh ngày nay: để xuất
các giải pháp theo quan điểm của chủ nghĩa Mac1Lenin, phù hợp với bối cảnh hiện
địa và mục tiêu phát triễn của xã hội ngày nay.
3. Đối tượng nghiên cứu
Lý thuyết về các quan điểm: tập trung vào tìm hiểu về các quan điểm của chủ
nghĩa Mác-Lênin về vấn đề gia đình
Vai trò và chức năng của gia đình: nghiên cứu về vị trí, vai trò, chức năng của gia
đình trong xã hội theo chủ nghĩa Mác-Lênin
Mối quan hệ giữa gia đình và các yếu tố kinh tế- xã hội: nghiên cứu mối liên hệ
giữa gia đình đối với các yếu tố kinh tế, chính trị, văn hóa trong quá trình phát triển
4. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp phân tích tài liệu: thu thập và phân tích các tài liệu, văn bản và các
tác phẩm về những quan điểm về gia đình của chủ nghĩa Mac-Lenin
Phương pháp lịch sử: nghiên cứu sự phát triển của quan điểm về gia đình trong
quá trình lịch sử, tìm hiểu cách thức mà quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin về gia
đình đã thay đổi theo thời gian và trong bối cảnh xã hội.
Phương pháp so sánh: So sánh quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin về gia đình
với các quan điểm khác trong các lý thuyết chính trị và xã hội khác để đánh giá tính
đặc trưng và sự phù hợp của quan điểm này.

2
PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN VỀ GIA ĐÌNH
1.1. Khái niệm về gia đình
Ngay từ thời cổ đại, các nhà triết học đã sớm nhận ra tầm quan trọng của gia đình
đối với xã hội, với con người. Cho đến đầu thế kỉ 19 , quan niệm về gia đình đã có
những bước tiến quan trọng, thứ nhất: gia đình là một tổ chức, một thiết chế xã hội
quan trọng; thứ hai: thiết chế gia đình không chỉ phụ thuộc vào sự phát triển của xã
hội, chịu sự chi phối của chính quyền, mà còn có sự tác động quan trọng đối với xã
hội… Tuy nhiên những luận điểm ấy chỉ được trình bày ở thế giới quan duy tâm, với
các phương pháp tư duy siêu hình.
Có thể coi C.Mác và Ph.Ăngghen là những người đầu tiên nghiên cứu về gia đình
trên lập trường của chủ nghĩa duy vật lịch sử , đặt nền móng lý luận về gia đình dưới
góc độ chủ nghĩa xã hội khoa học. C.Mác và Ph.Ăngghen cho rằng: “Hằng ngày tái
tạo ra đời sống của bản thân mình, con người bắt đầu tạo ra những người khác, sinh
sôi nảy nở đó là quan hệ giữa chồng và vợ, cha mẹ và con cái, đó là gia đình’’. Từ
đó, ta rút ra định nghĩa: Gia đình là một hình thức cộng đồng xã hội đặc biệt, được
hình thành, duy trì và củng cố chủ yếu dựa trên cơ sở hôn nhân, quan hệ huyết thống,
quan hệ nuôi dưỡng, cùng với những quy định về quyền và nghĩa vụ của các thành
viên trong gia đình.
Gia đình Việt Nam ngày nay có thể được coi là “gia đình quá độ” trong bước
chuyển biến từ xã hội nông nghiệp cổ truyền sang xã hội công nghiệp hiện đại. Trong
quá trình này, sự giải thể của cấu trúc gia đình truyền thông và sự hình thành hình
thái mới là một tất yếu. Gia đình đơn (còn gọi là gia đình hạt nhân) đang trồ nên rất
phổ biến ỏ các đô thị và cả ở nông thôn - thay thế cho kiểu gia đình truyền thống từng
giữ vai trò chủ đạo trước đây.
Quy mô gia đình ngày nay tồn tại xu hướng thu nhỏ hơn so với trước kia, số thành
viên trong gia đình trở nên ít đi. Nếu như gia đình truyền thông xưa có thể tồn tại đến
ba, bốn thế hệ cùng chung sống dưối một mái nhà thì hiện nay, quy mô gia đình hiện
đại đã ngày càng được thu nhỏ lại. Gia đình Việt Nam hiện đại chỉ có hai thế hệ cùng
sống chung: cha mẹ - con cái, số con trong gia đình cũng không nhiều như trước, cá

3
biệt còn có số ít gia đình đơn thân, nhưng phổ biến nhất vẫn là loạihình gia đình hạt
nhân quy mô nhỏ.
Quy mô gia đình Việt Nam ngày càng thu nhỏ, đáp ứng những nhu cầu và điều
kiện của thời đại mới đặt ra. Sự bình đẳng nam “ nữ được đề cao hơn, cuộc sống
riêng tư của con người được tôn trọng hơn, tránh được những mâu thuẫn trong đời
sống của gia đình truyền thống. Sự biến đổi của gia đình cho thấy chính nó đang làm
chức năng tích cực, thay đổi chính bản thân gia đình và cũng là thay đổi hệ thông xã
hội, làm cho xã hội trở nên thích nghi và phù hợp hơn với tình hình mới, thòi đại
mới.

Tất nhiên, quá trình biến đổi đó cũng gây ra những phản chức năng như tạo ra sự
ngăn cách không gian giữa các thành viên trong gia đình, tạo khó khán, trỏ lực trong
việc gìn giữ tình cảm cũng như các giá tri ván hóa truyền thông của gia đình. Xã hội
ngày càng phát triển, mỗi người đều bị cuốn theo công việc của riêng mình với mục
đích kiếm thêm thu nhập, thời gian dành cho gia đình cũng vì vậy mà ngày càng ít đi.
Con người dường như rơi vào vòng xoáy của đồng tiền và vị thế xã hội mà vô tình
đánh mất đi tình cảm gia đình. Các thành viên ít quan tâm, lo lắng và ít giao tiếp với
nhau hơn, mốỉ quan hệ gia đình vì thế mà trở nên rời rạc, lỏng lẻo...

4
1.2. Vị trí của gia đình trong xã hội
Gia đình có một vị trí hết sức quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của xã hội
loài người. Đúng như câu nói: “ Gia đình là tế bào của xã hội’’, gia đình là một trong
những yếu tố góp phần hình thành nên xã hội loài người. Hơn nữa, nó còn là nhân tố
tác động tích cực đến sự tồn tại và phát triển xã hội. Như Ăngghen từng nói: ‘’Theo
quan điểm duy vật, nhân tố quyết định trong lịch sử quy đến cùng là sản xuất và tái
sản xuất ra đời sống trực tiếp nhưng bản thân sự sản xuất đó lại có hai loại, một mặt
là sản xuất và tư liệu sinh hoạt như thực phẩm, áo quần, nhà ở, và những công cụ cần
thiết để sản xuất ra những thứ đó, mặt khác là sự sản xuất ra bản thân con người, là
sự truyền nòi giống’’.
Trong hệ thống cơ cấu xã hội có nhiều bộ phận khác nhau với tư cách là tế bào xã
hội, gia đình là thiết chế cơ sở, là cơ cấu thiết chế xã hội nhỏ nhất. Cơ cấu thiết chế
xã hội nhỏ nhất này lại đa dạng và phong phú. Một mặt vừa tuân thủ những quy luật
và cơ chế chung của xã hội, kế thừa các giá trị văn hóa truyền thống của mỗi nền
văn hóa nhưng mặt khác gia đình còn tuân theo những quy định và tổ chức của riêng
mình. Gia đình còn là cầu nối giữa các thành viên trong gia đình với xã hội, nhiều
thông tin về xã hội như các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước tác động
đến con người thông qua gia đình. Mặt khác, gia đình là nơi cung cấp cho xã hội
những con người trở thành chủ nhân của xã hội.
Cuối cùng gia đình là tổ ấm thân yêu đem lại hạnh phúc cho con người, là nơi hình
thành nhân cách con người, là môi trường tốt nhất để mỗi cá nhân được yêu thương,
nuôi dưỡng, chăm sóc, trưởng thành và phát triển. Sự yên ổn, hạnh phúc của mỗi gia
đình là tiền đề, điều kiện quan trọng cho sự hình thành và phát triển nhân cách, trí
lực, thể lực để trở thành công dân tốt cho xã hội. Do đó, những tình cảm tốt đẹp của
con người về quê hương, đất nước, đồng bào, đồng chí, đều có cội nguồn từ tình yêu
đối với gia đình.

5
1.3. Chức năng cơ bản của gia đình.
Vai trò và chức năng của gia đình là một trong những nội dung then chốt của việc
nghiên cứu về gia đình. Gia đình là cách thức cơ bản thoả mãn các nhu cầu sống, sinh
hoạt và phát triển của gia đình trong quan hệ với xã hội. Các nghiên cứu về gia đình
dù xét trên cấp độ vĩ mô, hay xét ở cấp độ vi mô thì gia đình có những vai trò, chức
năng cụ thể.
Mặt khác, gia đình là một phạm trù lịch sử. Mỗi thời đại lịch sử cũng như mỗi chế
độ xã hội đều sản sinh ra một loại gia đình tương ứng, xây dựng một kiểu gia đình lý
tưởng phù hợp với những vai trò lịch sử của xã hội của đó. Ở thời tiền sử, Mác và
Ăngghen đã khẳng định: Gia đình "là quan hệ xã hội duy nhất". Khi đó, gia đình có
vai trò vừa là cộng đồng lao động, vừa là cộng đồng sinh hoạt, vừa là khuôn khổ tồn
tại của xã hội. Vai trò và chức năng của gia đình cũng đồng thời là vai trò và chức
năng của xã hội (gia đình - xã hội sơ khai), thực hiện chức năng gia đình cũng là thực
hiện chức năng xã hội và ngược lại.
Khi nói đến vai trò và chức năng của gia đình trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa
xã hội ở nước ta, có thể thấy gồm bốn vai trò cụ thể như sau:
1.3.1. Chức năng tái sản xuất ra con người.
Đây là chức năng cơ bản đặc thù của gia đình, không một cộng đồng nào có thể
thay thế được và cũng là lý do chính khiến các cá nhân gắn kết lại với nhau và tạo
nên gia đình. Tái sản xuất ra con người theo nghĩa hẹp là sinh con đẻ cái, theo nghĩa
rộng bao hàm cả nuôi dưỡng và giáo dục của gia đình. Chức năng này không chỉ đáp
ứng nhu cầu tâm, sinh lý tự nhiên của con người, đáp ứng nhu cầu duy trì nòi giống
của gia đình, dòng họ mà còn đáp ứng nhu cầu về sức lao động của xã hội. Nếu gia
đình không thực hiện chức năng tái sản xuất con người thì xã hội không phát triển,
thậm chí không tồn tại. Tuy nhiên, việc sinh con không còn là vấn đề riêng của mỗi
gia đình khi dân số tác động đến sự phát triển của một đất nước.
Xã hội tồn tại và phát triển dựa trên hai cơ sở quan trọng là tái sản xuất ra của cải
vật chất và tái sản xuất ra chính bản thân con người. Sự tồn tại của loài người phụ
thuộc vào quá trình tái sản xuất này của gia đình. Việc tái sản xuất ra thế hệ tương
lai, thực hiện chức năng tái sản xuất ra con người diễn ra trong từng gia đình, nhưng

6
nó không chỉ là việc việc riêng của gia đình mà là vấn đề xã hội. Bởi vì, nó quyết
định đến mật độ dân cư và nguồn lực lao động của một quốc gia và quốc tế, một yếu
tố cấu thành của tồn tại xã hội. Thực hiện chức năng này liên quan chặt chẽ đến sự
phát triển mọi mặt đời sống của xã hội. Vì vậy, tùy theo từng nơi, phụ thuộc vào nhu
cầu của xã hội, chức năng này được thực hiện theo xu hướng hạn chế hay khuyến
khích. Trình độ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội ảnh hưởng đến chất lượng nguồn
lực lao động mà gia đình cung cấp.
1.3.2. Chức năng nuôi dưỡng, giáo dục.
Khi đón nhận đứa trẻ chào đời cũng là lúc gia đình bắt đầu thể hiện chức năng
giáo dục, xã hội hóa cá nhân của mình, bên cạnh chức năng sinh đẻ. Gia đình là môi
trường quan trọng hình thành, nuôi dưỡng và giáo dục nhân cách con người, cha –
mẹ là người thầy đầu tiên dạy cho con trẻ những ý niệm đầu tiên để lý giải thế giới sự
vật và hành vi con người, những ý niệm đầu tiên về cái thiện và cái ác, khuôn mẫu
tác phong, giá trị đạo đức đã và đang được xã hội, được pháp luật thừa nhận, để trẻ
có thái độ và hành động phù hợp với yêu cầu phát triển của xã hội. Những hiểu biết
đầu tiên, mà gia đình đem lại đều có ý nghĩa rất quan trọng đối với một đời người. Vì
vậy, gia đình là một môi trường văn hóa, giáo dục, và là khách thể chịu sự giáo dục
của các thành viên khác trong gia đình. Chức năng này, ngoài ra, còn thể hiện tình
cảm thiêng liêng, trách nhiệm của cha mẹ với con cái, để cha mẹ có thể thực hiện tốt
chức năng nuôi dưỡng, giáo dục, đòi hỏi mỗi người làm cha, làm mẹ phải có kiến
thức cơ bản, tương đối toàn diện về mọi mặt văn hóa, học vấn, đặc biệt là phương
pháp giáo dục.
Chức năng nuôi dưỡng, giáo dục có ảnh hưởng lâu dài và toàn diện đối với cá
nhân trong suốt cuộc đời, từ lúc còn bé cho đến khi trưởng thành và tuổi già. Mỗi
thành viên trong gia đình đều có vị trí, vai trò nhất định vừa là chủ thể, vừa là khách
thể trong việc nuôi dưỡng, giáo dục của gia đình. Đây là chức năng hết sức quan
trọng, mặc dù, trong xã hội có nhiều cộng đồng khác (nhà trường, các đoàn thể, chính
quyền...) cũng thực hiện chức năng này, nhưng không thể thay thế chức năng giáo
dục của gia đình.

7
 1.3.3. Chức năng kinh tế.
Trong nền kinh tế nhiều thành phần, kinh tế hộ gia đình đã có những đóng góp
tích cực cho nền kinh tế quốc dân, chức năng kinh tế của gia đình đã thể hiện tốt vai
trò sản xuất và tiêu dùng của mình. Với nhu cầu cao về nguồn nhân lực có chất lượng
tạo cơ hội cho các gia đình gia nhập vào nền kinh tế không chỉ làm thuê mà còn làm
chủ những đơn vị sản xuất độc lập, tạo nguồn thu nhập bền vững. Gia đình không chỉ
tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất ra của cải vật chất và sức lao động cho xã
hội, mà còn là một đơn vị tiêu dùng trong xã hội. Gia đình thực hiện chức năng tổ
chức tiêu dùng hàng hóa để duy trì đời sống của gia đình về lao động sản xuất cũng
như sinh hoạt gia đình.
Ngoài ra, gia đình cũng có vai trò quan trọng trong việc tổ chức tiêu dùng. Quyết
định mua sắm hàng ngày thường được thực hiện dựa trên sở thích và nhu cầu của gia
đình. Các thành viên thường phân công trách nhiệm trong việc mua sắm, nấu nướng
và quản lý tài chính hàng ngày. Đồng thời, gia đình cũng có thể xây dựng các mối
quan hệ mua sắm bền vững với các nhà cung cấp và thương hiệu, tạo ra sự ổn định và
tin cậy trong việc mua sắm.
Thực hiện tốt chức năng này, gia đình đảm bảo nguồn sinh sống, đáp ứng nhu cầu
vật chất, tinh thần của các thành viên trong gia đình. Hiệu quả hoạt động kinh tế của
gia đình quyết định hiệu quả đời sống vật chất và tinh thần của mỗi thành viên gia
đình. Không những tạo cho gia đình có cơ sở để tổ chức tốt đời sống, nuôi dạy con
cái, mà còn đóng góp to lớn đối với sự phát triển của xã hội.
1.3.4. Chức năng thỏa mãn nhu cầu tâm sinh lý, duy trì tình cảm gia đình.
Gia đình không chỉ là nơi chúng ta gọi là nhà, mà còn là hòn ngọc quý giữa cuộc
sống, nơi mà chúng ta chia sẻ niềm vui, nỗi buồn và mọi cung bậc cảm xúc. Trong
khoảng thời gian ngắn đó, gia đình không chỉ đóng vai trò là tổ ấm vật chất mà còn là
nơi cung cấp cho chúng ta sự hỗ trợ tinh thần và tình yêu thương. Chức năng tâm
sinh lý và duy trì tình cảm gia đình giúp xây dựng mối quan hệ chặt chẽ và sâu sắc
giữa các thành viên, tạo ra nền tảng cho sự phát triển và hạnh phúc của mỗi người.
Một phần quan trọng của chức năng tâm sinh lý trong gia đình là sự hỗ trợ tinh
thần. Trong quá trình sống của con người, nhiều vấn đề tâm - sinh lý thuộc giới tính,
thế hệ...luôn diễn ra trong phạm vi gia đình mà trước hết là trong quan hệ giữa vợ và
8
chồng, giữa cha mẹ và con cái. Bởi vậy, sự hiểu biết tâm - sinh lý cá nhân, sở thích
của nhau để ứng xử phù hợp, tế nhị, chân thành, tạo nên không khí tinh thần lành
mạnh, ổn định, hài hòa là vấn đề quan trọng mà gia đình phải và có thể đảm nhận. Sự
lắng nghe, chia sẻ và hiểu biết từ gia đình giúp chúng ta vượt qua những khó khăn
một cách dễ dàng hơn và cảm thấy được chấp nhận và yêu thương.
Việc xảy ra xung đột trong gia đình là một điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên,
chức năng tâm sinh lý cũng bao gồm việc học cách giải quyết xung đột một cách
thông hiểu và tôn trọng lẫn nhau. Qua việc thấu hiểu và chia sẻ, gia đình giúp chúng
ta xây dựng sự hòa thuận và sự thấu hiểu trong mối quan hệ, từ đó củng cố mối liên
kết gia đình.
Trong tất cả, chức năng tâm sinh lý và duy trì tình cảm gia đình không chỉ giúp
chúng ta duy trì cuộc sống hạnh phúc mà còn làm nền tảng cho sự phát triển và thành
công trong cuộc sống. Tổ ấm gia đình vừa là điểm xuất phát cho con người trưởng
thành, vững tin bước vào cuộc sống xã hội, đồng thời cũng là nơi bao dung, an ủi cho
mỗi cá nhân trước những rủi ro, sóng gió cuộc đời. Bằng cách giữ vững mối quan hệ
gia đình, chúng ta có thể cảm nhận được sự ấm áp và yên bình từ nguồn năng lượng
tinh thần của những người thân yêu.

9
CHƯƠNG 2: VẬN DỤNG CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN TRONG QUÁ TRÌNH
THỰC HIỆN CHỨC NĂNG GIÁO DỤC CỦA GIA ĐÌNH VIỆT NAM HIỆN
NAY
2.1. Quá trình thực hiện chức năng giáo dục của gia đình Việt Nam hiện nay
Giáo dục gia đình chủ yếu được thực hiện bằng tình cảm và đó là nền giáo dục
vừa toàn diện, vừa cụ thể và mang tính cá biệt cao. Toàn diện là bởi giáo dục gia đình
hướng tới thúc đẩy sự phát triển đầy đủ mọi phẩm chất con người. Cụ thể là vì giáo
dục gia đình không mang tính chung chung, trừu tượng mà nhằm vào mỗi cá nhân cụ
thể và nhằm xây dựng, phát triển những phẩm chất, năng lực cụ thể của từng người.
Giáo dục gia đình mang tính cá biệt là do đối tượng là những cá thể đặc thù, riêng
biệt. Đối với mỗi cá nhân cụ thể đó thì phải có phương pháp, cách thức và nội dung
giáo dục riêng, cụ thể, cá biệt mới phù hợp và chỉ có như thế mới mang lại hiệu quả
của giáo dục gia đình.
Như thế, có thể nói giáo dục gia đình là một dạng giáo dục đặc biệt của xã hội
loài người. Chủ nghĩa Mác-Lênin cung cấp một cơ sở lý luận quan trọng cho việc
hiểu và áp dụng giáo dục trong xã hội, bao gồm cả trong gia đình. Trong bối cảnh
hiện nay của Việt Nam, việc vận dụng chủ nghĩa Mác-Lênin trong quá trình thực
hiện chức năng giáo dục của gia đình là rất cần thiết để đảm bảo sự phát triển toàn
diện của thế hệ trẻ và xây dựng một xã hội tiến bộ. chủ nghĩa Mác-Lênin nhấn mạnh
vai trò quyết định của môi trường xã hội đối với sự phát triển của con người. Gia
đình, là một trong những môi trường xã hội đầu tiên và quan trọng nhất, có nhiệm vụ
giáo dục và nuôi dưỡng thế hệ trẻ. Điều này tương ứng với quan điểm của Mác-Lênin
về vai trò của gia đình trong việc truyền đạt giá trị và kiến thức từ thế hệ này sang thế
hệ khác. Ý thức về việc phải xây dựng một xã hội xóa bỏ sự bất công và đảm bảo sự
công bằng và phát triển cho tất cả các thành viên trong xã hội. Trong ngữ cảnh này,
gia đình cần đảm bảo rằng giáo dục được cung cấp một cách công bằng và chất lượng
cho tất cả các thành viên, không phân biệt địa vị xã hội, giới tính, hoặc bất kỳ yếu tố
nào khác. Trong gia đình, việc khuyến khích con cái phát triển toàn diện không chỉ
bao gồm việc truyền đạt kiến thức mà còn là việc khuyến khích sự sáng tạo, lòng tự
tin và khả năng tự lập của họ.

10
 Gia đình Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức từ môi trường xã hội đang
thay đổi nhanh chóng. Cùng với sự tăng trưởng kinh tế, sự đa dạng hóa của gia đình
và vai trò mới của phụ nữ trong xã hội đang tạo ra một động lực mới cho quá trình
giáo dục gia đình. Gia đình vẫn tiếp tục giữ vai trò là một môi trường đầu tiên và
quan trọng nhất trong việc truyền đạt giá trị, kiến thức và kỹ năng cho thế hệ trẻ.
Chức năng giáo dục của gia đình không chỉ dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức học
thuật mà còn mở rộng ra việc nuôi dưỡng đạo đức, tinh thần, và kỹ năng sống cho
con cái. Trong môi trường xã hội đa dạng và phức tạp như hiện nay, gia đình đối mặt
với nhiều thách thức. Điều này bao gồm áp lực từ công việc, xã hội và công nghệ
thông tin, ảnh hưởng của văn hoá đại chúng, cũng như sự thay đổi trong cấu trúc gia
đình. Tuy nhiên, những thách thức này cũng mở ra cơ hội cho gia đình áp dụng các
phương pháp giáo dục sáng tạo và hiệu quả hơn, thúc đẩy sự phát triển toàn diện của
con cái. Để thúc đẩy quá trình giáo dục gia đình, cần tăng cường sự hiểu biết và nhận
thức của cha mẹ về vai trò của họ trong việc giáo dục con cái. Đồng thời, cần phát
triển các chương trình giáo dục cho phụ huynh, tạo điều kiện thuận lợi để họ tham gia
vào quá trình giáo dục của con cái. Ngoài ra, cần tạo ra các chính sách hỗ trợ cho gia
đình, đặc biệt là những gia đình có hoàn cảnh khó khăn, nhằm đảm bảo rằng mọi trẻ
em đều có cơ hội tiếp cận một giáo dục chất lượng. Qua đó, vận dụng chủ nghĩa
Mác-Lênin trong quá trình thực hiện chức năng giáo dục của gia đình Việt Nam hiện
nay đòi hỏi sự tập trung vào việc cung cấp một môi trường gia đình tích cực, thân
thiện và phát triển cho trẻ em. Đồng thời, cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa gia đình,
trường học và xã hội để đảm bảo rằng giáo dục được thực hiện một cách toàn diện và
hiệu quả nhất.

11
 2.2. Chính sách của Đảng và Nhà nước.
Đảng và Nhà nước Việt Nam luôn quan tâm đến vai trò to lớn của gia đình trong
việc giáo dục thế hệ trẻ. Gia đình được xem là "tế bào của xã hội", là "môi trường
giáo dục quan trọng nhất" của mỗi con người. Chính sách giáo dục gia đình được xây
dựng với mục tiêu hướng đến xây dựng gia đình Việt Nam no ấm, tiến bộ, hạnh
phúc, văn minh, là tổ ấm của mỗi người và là tế bào lành mạnh của xã hội. Chiến
lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2030 cùng với Nghị quyết số 2238/QĐ-
TTg của Thủ tướng Chính phủ đã đề ra những định hướng và giải pháp cụ thể để thực
hiện hiệu quả chức năng giáo dục của gia đình. Luật Giáo dục 2019 cũng quy định rõ
ràng về trách nhiệm và nội dung giáo dục gia đình. Nhờ vậy, nhận thức của cha mẹ
về vai trò, trách nhiệm giáo dục con cái được nâng cao, kỹ năng giáo dục được cải
thiện, môi trường giáo dục gia đình được quan tâm hơn và chất lượng giáo dục con
cái cũng được nâng cao.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn một số hạn chế cần được
khắc phục. Một số cha mẹ còn chưa nhận thức đầy đủ về vai trò, trách nhiệm của
mình, kỹ năng giáo dục còn hạn chế, môi trường giáo dục gia đình chưa được quan
tâm đúng mức và chất lượng giáo dục con cái ở một số vùng, miền còn thấp. Để giải
quyết những hạn chế này, cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục về vai trò,
trách nhiệm của gia đình trong việc giáo dục con cái; nâng cao chất lượng các
chương trình tập huấn về giáo dục gia đình cho cha mẹ; hỗ trợ gia đình về kinh tế, xã
hội; xây dựng môi trường sống lành mạnh cho trẻ em; và tăng cường công tác phối
hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội.
Với sự quan tâm và chỉ đạo sát sao của Đảng và Nhà nước, cùng với sự chung tay
góp sức của toàn xã hội, chức năng giáo dục của gia đình Việt Nam sẽ ngày càng
được thực hiện tốt hơn, góp phần xây dựng thế hệ trẻ có đạo đức, trí tuệ và bản lĩnh,
đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong thời kỳ mới.

12
PHẦN KẾT LUẬN
Chủ nghĩa Mác-Lênin, với quan điểm duy vật lịch sử và quan điểm về xã hội,
cung cấp một góc nhìn toàn diện về vị trí và chức năng của gia đình trong bối cảnh
lịch sử và xã hội. Theo lý thuyết này, gia đình được xem là một trong những cấu trúc
cơ bản của đời sống xã hội, chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi các yếu tố kinh tế, văn hóa
và chính trị trong xã hội. Từ đó, quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin về gia đình
không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sự phát triển và biến đổi của gia đình qua các
giai đoạn lịch sử, mà còn cung cấp cơ sở lý luận để đánh giá các mối quan hệ gia
đình trong bối cảnh hiện đại.
Đề tài nghiên cứu "Quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin về gia đình: Vị trí và
chức năng của gia đình" là một chủ đề quan trọng và cần thiết trong việc hiểu rõ mối
quan hệ giữa gia đình và xã hội từ góc nhìn của chủ nghĩa Mác-Lênin. Gia đình, với
tư cách là một trong những đơn vị cơ bản của xã hội, đóng vai trò quan trọng trong
việc hình thành và duy trì các mối quan hệ xã hội, cũng như trong việc thực hiện các
chức năng nuôi dưỡng và giáo dục các thế hệ tiếp theo.
Việc nghiên cứu đề tài này không chỉ đóng góp vào kho tàng kiến thức về lý
thuyết xã hội học mà còn giúp hiểu rõ hơn về vai trò của gia đình trong quá trình phát
triển xã hội, qua đó giúp xây dựng các chính sách và biện pháp nhằm cải thiện đời
sống gia đình và xã hội.

13
TÀI LIỆU THAM KHẢO
https://www.thudo.gov.vn/newsdetail.aspx?NewsID=d6e8a0d7-db75-934d-b7b5-
4ad5b757ed82&CateID=96bafa2f-25de-5242-90fb-6f9a70a8bcb5
https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Giao-duc/Luat-giao-duc-2019-367665.aspx
https://www.studocu.com/vn/document/truong-dai-hoc-su-pham-ky-thuat-thanh-pho-
ho-chi-minh/chu-nghia-khoa-hoc-xa-hoi/quan-diem-cua-chu-nghia-mac-lenin-ve-vi-
tri-va-chuc-nang-cua-gia-dinh/35714651
https://tailieu.vn/doc/nghien-cuu-triet-hoc-mot-so-van-de-triet-hoc-ve-con-nguoi-
trong-he-tu-tuong-duc--1016055.html
https://www.wattpad.com/449975-ph%C3%A2n-t%C3%ADch-v%E1%BB%8B-tr
%C3%AD-ch%E1%BB%A9c-n%C4%83ng-c%E1%BB%A7a-gia-
%C4%91%C3%ACnh-trong-qu%C3%A1
https://www.studocu.com/vn/document/truong-dai-hoc-ngoai-ngu-tin-hoc-thanh-pho-
ho-chi-minh/chu-nghia-xa-hoi-khoa-hoc/giao-trinh-chu-nghia-xa-hoi-khoa-hoc-
2021/18193851
http://gdcttc.saodo.edu.vn/nghien-cuu-trao-doi/gia-dinh-va-vai-tro-chuc-nang-cua-
gia-dinh-trong-qua-trinh-phat-trien-cua-xa-hoi-296.html
https://giadinh.bvhttdl.gov.vn/chuc-nang-cua-gia-dinh/
https://sovanhoa.hoabinh.gov.vn/gia-dinh/2070-kia-n-tha-c-c-ba-n-va-gia-a-nh-va-ca-
c-cha-c-n-ng-c-ba-n-ca-a-gia-a-nh
http://tapchidantoc.ubdt.gov.vn/2015-06-09/744df70048ada0fdbe53beeacb721bf3-
cema.htm
https://baodongnai.com.vn/vanhoa/201108/gia-dinh-viet-nam-voi-chuc-nang-giao-
duc-trong-boi-canh-toan-cau-hoa-2092346/

14
15
16