Phßng gd &®t tiªn l÷ §Ò thi häc sinh giái cÊp huyÖn

N¨m häc 2010 – 2011

M«n : ng÷ v¨n
Thêi gian: 120 phót (Kh«ng kÓ thêi gian giao
®Ò)

I. tr¾c nghiÖm ( 2 ®iÓm).

§äc kü ®o¹n v¨n sau vµ tr¶ lêi b»ng c¸ch ghi l¹i c©u tr¶ lêi ®óng nhÊt
…. B©y giê ai nÊy ë trong ®×nh ®Òu n«n nao, sî h·i. Thèt nhiªn mét ngêi nhµ
quª, m×nh mÈy lÊm l¸p, quÇn ¸o ít ®Çm, tÊt t¶ ch¹y x«ng vµo, thë kh«ng ra lêi:
- BÈm … quan lín … ®ª vì mÊt råi !
Quan lín ®á mÆt tÝa tai, quay ra qu¸t r»ng:
- §ª vì råi !... §ª vì råi, thêi «ng c¸ch cæ chóng mµy, thêi «ng bá tï chóng mµy ! cã
biÕt kh«ng ? … LÝnh ®©u ? Sao bay d¸m ®Ó cho nã ch¹y xång xéc vµo ®©y
nh vËy ? Kh«ng cßn phÐp t¾c g× n÷a µ ?
- D¹, bÈm …
( TrÝch ng÷ v¨n 7, tËp 2, trang 78)
§äc kü ®o¹n v¨n sau vµ tr¶ lêi b»ng c¸ch ghi l¹i c©u tr¶ lêi ®óng nhÊt
trong nh÷ng c©u tr¶ lêi sau :
1. Ph¬ng thøc biÓu ®¹t cña ®o¹n v¨n trªn lµ:
A. Tù sù vµ nghÞ luËn B. Tù sù vµ miªu t¶
C. NghÞ luËn vµ miªu t¶ D. Tù sù
2. §o¹n v¨n trªn ®· gãp phÇn ®¾c lùc cho viÖc:
A. Tè c¸o tªn quan phô mÉu tµn b¹o, bÊt nh©n
B. Tè c¸o tªn quan phô mÉu hèng h¸ch, v« tr¸ch nhiÖm
C. Sù sî h·i, sù ho¶ng hèt cña mäi ngêi trong ®×nh vµ anh lÝnh hÇu ®ª bÞ vì
D. T¶ th¸i ®é cña mäi ngêi khi nghe tin b¸o ®ª vì
3. C©u nµo lµ kh«ng ph¶i lµ c©u rót gän ?
A. §ª vì råi B. D¹, bÈm … C. Cã biÕt kh«ng D. LÝnh ®©u ?
4. Cã thÓ thªm tr¹ng ng÷ nµo vµo c©u sau ?
A. á ®©y, B. Ngoµi kia,
C. Chç bê s«ng phÝa nam ®×nh, D. ¤i trêi ¬i,
5. Ba dÊu g¹ch ngang trong ®o¹n v¨n trªn dïng ®Ó :
A. Nèi c¸c lêi cña nh©n vËt.
B. §¸nh dÊu lêi nãi trùc tiÕp cña nh©n vËt
C. §¸nh dÊu bé phËn chó thÝch, gi¶i thÝch trong c©u
D. Nèi c¸c tõ trong mét liªn danh
6. DÊu chÊm löng trong c©u “ BÈm … quan lín … ®ª vì råi !” dïng ®Ó:
A. ThÓ hiÖn chç lêi nãi ngËp ngõng ng¾t qu·ng
B. ThÓ hiÖn chç lêi nãi bÞ bá dë
C. Tá ý con nhiÒu sù vËt, hiÖn tîng t¬ng tù cha ®îc liÖt kª
D. Lµm d·n nhÞp ®iÖu c©u v¨n
7. Tõ nµo lµ tõ H¸n ViÖt:
A. Xång xéc B. PhÐp t¾c C. Sî h·i D. ít ®Çm
8. Tõ “ thèt nhiªn” trong c©u cã thÓ thay ®æi b»ng:
A. Bçng B. §ét nhiªn C. BÊt ngê D. Chît

II. Tù luËn( 8 ®iÓm)

C©u 1: Cho ®o¹n v¨n:
D©n ta cã mét lßng nång nµn yªu níc. §ã lµ mét truyÒn thèng quý b¸u cña
ta. Tõ xa ®Õn nay, mçi khi tæ quèc bÞ x©m l¨ng, th× tinh thÇn Êy l¹i s«i næi, nã
kÕt l¹i thµnh mét lµn sãng v« cïng m¹nh mÏ, to lín, nã lít qua mäi sù nguy hiÓm,
khã kh¨n, nã nhÊn ch×m tÊt c¶ lò b¸n níc vµ lò cíp níc.
a. T×m c¸c tr¹ng ng÷ trong ®o¹n v¨n trªn vµ nªu râ c«ng dông cña c¸c tr¹ng ng÷
Êy
b. ChØ ra mét côm C-V lµm thµnh phÇn cña côm tõ trong ®o¹n v¨n.
c. Trong c©u cuèi cña ®o¹n v¨n, t¸c gi¶ dïng h×nh ¶nh nµo ®Ó thÓ hiÖn cô thÓ
søc m¹nh cña tinh thÇn yªu níc? Nªu gÝa trÞ cña viÖc sö dông h×nh ¶nh Êy?
C©u 2: khi ®äc truyÖn ng¾n “sèng chÕt mÆc bay” cña t©c gi¶ Ph¹m Duy Tèn,
cã ý nghÜa nhËn xÐt: “Quan phô mÉu kh«ng ®¸nh ®Ëp, ¨n cña ®ót cña d©n
mµ vÉn lµ mét kÎ lßng lang d¹ thó” Em hiÓu nhËn xÐt trªn nh thÕ nµo?

®¸p ¸n biÓu ®iÓm

A. Tr¾c nghiÖm: ( §óng mçi ý cho 0,5 ®iÓm) (2 ®iÓm)
1 2 3 4 5 6 7 8
b d A d b a b b
B. Tù luËn:
Thø tù §¸p ¸n §iÓm
C©u 1 a. Tr¹ng ng÷: Tõ xa ®Õn nay, mçi khi tæ quèc bÞ x©m l¨ng: cã 0,5
c«ng dông x¸c ®Þnh hoµn c¶nh ®iÒu kiÖn diÔn ra sù viÖc nªu
trong c©u, gãp phÇn lµm cho néi dung cña c©u ®îc ®Çy ®ñ.
b. 1 côm C-V lµm thµnh phÇn cña côm tõ trong ®o¹n v¨n 1
 HoÆc: mét lµn sãng v« cïng m¹nh mÏ, to lín
HoÆc: mäi sù nguy hiÓm, khã kh¨n
HoÆc: tÊt c¶ lò b¸n níc vµ lò cíp níc.
c. Trong c©u cuèi t¸c gi¶ dïng h×nh ¶nh so s¸nh rÊt chÝnh x¸c, 0,5
míi mÎ; tinh thÇn yªu níc (trõu tîng) nh lµn sãng (cô thÓ) ®Ó
gióp ngêi ®äc h×nh dung søc m¹nh to lín, v« tËn vµ tÊt yÕu
cña lßng yªu níc trong c«ng viÖc chèng ngo¹i x©m vµ b¶o vÖ
®Êt níc
* Néi dung
a. Më bµi:
- Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶: Ph¹m Duy Tèn lµ mét trong nh÷ng c©y
bót truyÖn ng¾n hiÖn ®¹i tiªu biÓu ®Çu tiªn cña nÒn v¨n häc
ViÖt Nam. 1
- Giíi thiÖu vÒ t¸c phÈm, giíi thiÖu vÒ nh©n vËt quan phô
mÉu
- DÉn lêi nhËn xÐt vÒ quan phô mÉu
b. Th©n bµi:
- Gi¶i thÝch thµnh ng÷ : lßng lang d¹ thó
- Chøng minh tªn quan phñ kh«ng ¨n cña ®ót, kh«ng ®¸nh
®Ëp nh©n d©n
- Tªn quan phñ cã lßng lang d¹ thó: biÓu hiÖn
+ Chç ë, ®å dïng cña quan khi ®i hé ®ª
C©u 2 + ViÖc lµm chÝnh cña quan khi ®i hé ®ª
3
+ Lßng ®am mª tæ t«m cña quan phô mÉu ngµy mét lín,
®ång thêi còng biÓu hiÖn th¸i ®é thê ¬, v« tr¸ch nhiÖm víi
c«ng viÖc vµ th¸i ®é khinh thêng m¹ng sèng cña ngêi d©n
+ Th¸i ®é h¶ hª, sung síng, m·n nguyÖn cña quan lóc ï th«ng
t«m trong khi vì ®ª, d©n r¬i vµo c¶nh ngh×n sÇu mu«n th¶m.
- Nªu th¸i ®é cña t¸c gi¶ ( nh÷ng c©u v¨n cô thÓ trong bµi) vµ
cña chóng ta víi lo¹i ngêi lßng lang d¹ sãi
c. kÕt luËn:
- Kh¼ng ®Þnh l¹i sù ®óng ®¾n, s¾c s¶o cña nhËn xÐt 1
- Suy nghÜ cña b¶n th©n vÒ nh©n vËt quan phô mÉu
* H×nh thøc: - Bµi viÕt cã bè côc më bµi, th©n bµi, kÕt
luËn
1
- Tr×nh bµy râ rµng, ch÷ ®Ñp, Ýt sai chÝnh t¶
 §Ò thi häc sinh giái
M«n: Ng÷ v¨n 7
Thêi gian lµm bµi: 120 phót (kh«ng tÝnh thêi gian giao ®Ò)
C©u 1(3®iÓm): ChØ ra nh÷ng c¸i hay, c¸i ®Ñp vµ hiÖu qu¶ diÔn ®¹t cña nã ®-
îc sö dông trong ®o¹n th¬ sau:
…§Ñp v« cïng tæ quèc ta ¬i!
Rõng cä ®åi chÌ ®ång xanh ngµo ng¹t.
N¾ng chãi S«ng L« hß « tiÕng h¸t,
ChuyÕn phµ dµo d¹t bÕn níc B×nh Ca….
(Tè H÷u)
C©u 2 (7 ®iÓm): Cã ý kiÕn ®· nhËn xÐt r»ng:
"Th¬ ca d©n gian lµ tiÕng nãi tr¸i tim cña ngêi lao ®éng. Nã thÓ hiÖn
s©u s¾c nh÷ng t×nh c¶m tèt ®Ñp cña nh©n d©n ta."
Dùa vµo nh÷ng c©u tôc ng÷, ca dao mµ em ®· ®îc häc vµ ®äc thªm, em
h·y lµm s¸ng tá ý kiÕn trªn.

Híng dÉn chÊm

M«n: Ng÷ v¨n 7
C©u 1 (3 ®iÓm):
* Yªu cÇu vÒ h×nh thøc: ViÕt thµnh bµi v¨n ng¾n, cã bè côc râ rµng, m¹ch l¹c;
diÔn ®¹t tèt, trong s¸ng; c©u ch÷ vµ viÕt ®o¹n chÆt chÏ, chän läc, chÝnh x¸c.
* Yªu cÇu vÒ néi dung cÇn lµm næi bËt c¸c ý c¬ b¶n sau:
- C¸i ®Ñp (nghÖ thuËt cña ®o¹n th¬):
+ C¸ch gieo vÇn “a” (c©u 1, 4) vµ “¸t” (c©u 2,3) lµm cho khæ th¬ giµu tÝnh
nh¹c ®iÖu.
+ §¶o trËt tù có ph¸p vµ dïng c©u c¶m th¸n ë c©u th¬ thø nhÊt ®· nhÊn m¹nh
c¶m xóc ngîi ca.
+ ¢m thanh tiÕng h¸t ®iÖu hß t¹o c¶m gi¸c mªnh m«ng kho¸ng ®¹t.
+ C¸ch ng¾t nhÞp c©n ®èi 4/4.
+ §o¹n th¬ cã mµu s¾c chãi chang cña n¾ng, cã c¸i b¸t ng¸t tèt t¬i cña rõng cä,
®åi chÌ, n¬ng lóa.
+ Cã ®êng nÐt s¬n thuû h÷u t×nh - mét vÎ ®Ñp trong thi ca cæ - trªn lµ nói ®åi
in bãng xuèng dßng s«ng sãng vç víi nh÷ng chuyÕn phµ ngang däc qua s«ng.
- C¸i hay (néi dung cña ®o¹n th¬): §o¹n th¬ vÏ lªn mét bøc tranh ®Ñp, rùc rì t¬i
s¸ng vÒ thiªn nhiªn ®Êt níc; t¹o cho lßng ngêi niÒm tù hµo v« bê bÕn vÒ Tæ
quèc t¬i ®Ñp trµn ®Çy søc sèng.
Thang ®iÓm:
§iÓm 3: §¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu nªu trªn, v¨n viÕt cã c¶m xóc, dÉn
chøng chän läc phong phó, diÔn ®¹t trong s¸ng. Cã thÓ cßn cã mét vµi sai sãt
nhá.
§iÓm 2-2,5: C¬ b¶n ®¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu nªu trªn, dÉn chøng cha
thËt phong phó nhng ph¶i lµm næi bËt ®îc träng t©m, diÔn ®¹t t¬ng ®èi tèt. Cã
thÓ m¾c mét vµi sai sãt nhá.
§iÓm 1-1,5: §¸p øng ®îc 1/2 yªu cÇu nªu trªn, dÉn chøng cha thËt phong
phó nhng ph¶i ®Çy ®ñ, lµm râ ®îc träng t©m, diÔn ®¹t cha hay nhng râ rµng.
Cã thÓ m¾c mét vµi sai sãt nhá.
§iÓm 0,5: Cha n¾m ®îc néi dung yªu cÇu cña ®Ò bµi, hÇu nh chØ bµn
luËn chung chung hoÆc hiÓu kh«ng ®óng tinh thÇn cña ®Ò bµi, dÉn chøng
nghÌo nµn, ph©n tÝch cßn nhiÒu h¹n chÕ. Bè côc lén xén, m¾c nhiÒu lçi diÔn
®¹t, dïng tõ, ng÷ ph¸p.
§iÓm 0 : Kh«ng hiÓu ®Ò, sai l¹c c¶ vÒ néi dung vµ ph¬ng ph¸p.
Trªn ®©y lµ mét vµi g¬Þ ý vÒ thang møc ®iÓm, c¸c gi¸m kh¶o cÇn c©n
nh¾c tõng trêng hîp cô thÓ cho ®iÓm phï hîp.
C©u 2 (7 ®iÓm):
1. Yªu cÇu vÒ kÜ n¨ng vµ h×nh thøc:
- X¸c ®Þnh ®óng kiÓu bµi chøng minh nhËn ®Þnh vÒ v¨n häc d©n gian (tôc
ng÷, ca dao).
- ViÕt bµi ph¶i cã bè côc râ rµng, cã luËn ®iÓm, luËn cø, luËn chøng.
- Tr×nh bµy s¹ch ®Ñp, c©u ch÷ râ rµng, hµnh v¨n giµu c¶m xóc vµ tr«i ch¶y.
2. Yªu cÇu vÒ néi dung:
a) Më bµi:
- DÉn d¾t ®îc vµo vÊn ®Ò hîp lÝ.
- TrÝch dÉn ®îc néi dung cÇn chøng minh ë ®Ò bµi, ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t vÊn
®Ò.
b) Th©n bµi:
* Th¬ ca d©n gian lµ g×? (thuéc ph¬ng thøc biÓu ®¹t tr÷ t×nh cña v¨n häc d©n
gian gåm tôc ng÷, d©n ca, ca dao; thÓ hiÖn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña
nh©n d©n lao ®éng víi nhiÒu cung bËc t×nh c¶m kh¸c nhau, ®a d¹ng vµ phong
phó xuÊt ph¸t tõ nh÷ng tr¸i tim lao ®éng cña nh©n d©n; lµ c¸ch nãi gi¶n dÞ, méc
m¹c, ch©n thµnh nhng thÓ hiÖn nh÷ng t×nh c¶m to lín, cô thÓ; "ca dao lµ th¬
cña v¹n nhµ" - Xu©n DiÖu; lµ suèi nguån cña t×nh yªu th¬ng, lµ bÕn bê cña
nh÷ng tr¸i tim biÕt chia sÎ.).
* T¹i sao th¬ ca d©n gian lµ tiÕng nãi tr¸i tim cña ngêi lao ®éng (lËp luËn): ThÓ
hiÖn nh÷ng t tëng, t×nh c¶m, kh¸t väng, íc m¬.. cña ngêi lao ®éng.
* Th¬ ca d©n gian "thÓ hiÖn s©u s¾c nh÷ng t×nh c¶m tèt ®Ñp cña nh©n d©n
ta":
- T×nh yªu quª h¬ng ®Êt níc, yªu thiªn nhiªn (dÉn chøng).
- T×nh c¶m céng ®ång (dÉn chøng: "Dï ai ®i… mïng mêi th¸ng ba; BÇu ¬i th-
¬ng … mét giµn; NhiÔu ®iÒu phñ lÊy ... nhau cïng; m¸u ch¶y ruét mÒm, M«i
hë r¨ng l¹nh.. ").
- T×nh c¶m gia ®×nh:
+ T×nh c¶m cña con ch¸u ®èi víi tæ tiªn, «ng bµ (dÉn chøng: Con ngêi cã tæ ..
cã nguån; Ngã lªn nuét l¹t.. bÊy nhiªu; …).
+ T×nh c¶m cña con c¸i ®èi víi cha mÑ (dÉn chøng: C«ng cha nh … lµ ®¹o con;
¥n cha … cu mang; ChiÒu chiÒu ra ®øng … chÝn chiÒu; MÑ giµ nh .. ®êng
mÝa lau…).
+ T×nh c¶m anh em huynh ®Ö ruét thÞt (dÉn chøng: Anh em nh ch©n … ®ì
®Çn; Anh thuËn em hoµ lµ nhµ cã phóc; ChÞ ng· em n©ng…).
+ T×nh c¶m vî chång (dÉn chøng: R©u t«m … khen ngon; LÊy anh th× síng h¬n
vua… cµng h¬n vua; ThuËn vî thuËn … c¹n…).
- T×nh b»ng h÷u b¹n bÌ th©n thiÕt, t×nh lµng xãm th©n th¬ng (dÉn chøng: B¹n
vÒ cã nhí… nhí trêi; C¸i cß c¸i v¹c… gi¨ng ca; …).
- T×nh thÇy trß (dÉn chøng: Muèn sang th× b¾c… lÊy thÇy…).
- T×nh yªu ®«i løa (dÉn chøng: Qua ®×nh… bÊy nhiªu; Yªu nhau cíi… giã bay;
GÇn nhµ mµ …lµm cÇu; ¦íc g× s«ng … sang ch¬i….).
- ..v.v…
c) KÕt bµi:
- §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t l¹i vÊn ®Ò.
- Béc lé t×nh c¶m, suy nghÜ cña b¶n th©n vÒ vÊn ®Ò võa lµm s¸ng tá.
Thang ®iÓm:
§iÓm 6-7: §¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu nªu trªn, v¨n viÕt cã c¶m xóc, dÉn
chøng chän läc phong phó, diÔn ®¹t trong s¸ng. Cã thÓ cßn cã mét vµi sai sãt
nhá.
 §iÓm 4-5: C¬ b¶n ®¸p øng ®îc nh÷ng yªu cÇu nªu trªn, dÉn chøng cha thËt
phong phó nhng ph¶i lµm næi bËt ®îc träng t©m, diÔn ®¹t t¬ng ®èi tèt. Cã thÓ
m¾c mét vµi sai sãt nhá.
§iÓm 2-3: §¸p øng ®îc 1/2 yªu cÇu nªu trªn, dÉn chøng cha thËt phong phó
nhng ph¶i ®Çy ®ñ, lµm râ ®îc träng t©m, diÔn ®¹t cha hay nhng râ rµng. Cã
thÓ m¾c mét vµi sai sãt nhá.
§iÓm 1: Cha n¾m ®îc néi dung yªu cÇu cña ®Ò bµi, hÇu nh chØ bµn luËn
chung chung hoÆc hiÓu kh«ng ®óng tinh thÇn cña ®Ò bµi, dÉn chøng nghÌo
nµn, ph©n tÝch cßn nhiÒu h¹n chÕ. Bè côc lén xén, m¾c nhiÒu lçi diÔn ®¹t,
dïng tõ, ng÷ ph¸p.
§iÓm 0 : Kh«ng hiÓu ®Ò, sai l¹c c¶ vÒ néi dung vµ ph¬ng ph¸p.
Trªn ®©y lµ mét vµi g¬Þ ý vÒ thang møc ®iÓm, c¸c gi¸m kh¶o cÇn c©n
nh¾c tõng trêng hîp cô thÓ cho ®iÓm phï hîp.