He Thong Dien Bu Cong Suat Phan Khang Tren Luoi Dien [Cuuduongthancong.com]

Chương VIII
BÙ CÔNG SUẤT PHẢN

KHÁNG TRÊN LƯỚI ĐIỆN
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Nội dung
 Vấn đề sụt áp trên lưới điện
 Các biện pháp khắc phục
 Bù công suất phản kháng trên lưới điện
 Ảnh hưởng của tụ bù đối với sụt áp
 Ảnh hưởng tụ bù đối với hệ số công suất tải
Trạm trung gian
Đường dây truyền tải trung gian
Trạm phân phối
Mạng phân phối sơ cấp
MBA phân phối
Mạng phân phối thứ cấp
Tổng quan
 Phaàn lôùn caùc hoä tieâu thuï ngoaøi vieä c tieâu thuï coâng suaá t taù c
duïng P, coø n tieâu thuï moät löôïng ñaùng keå coâ ng suaát phaûn
khaùng Q.
Ví duï: caùc ñoäng cô ñieän khoâng ñoàng boä tieâu thuï nhieàu coâ ng
suaát phaûn khaùng nhaát: chieám töø 65-70% toång coâng suaát phaûn
khaùng tieâu thuï, sau ñoù ñeán maùy bieán aù p 20-25% vaø ñöôø ng
daây taûi ñieän khoaûng 10%.
 Keát quaû laø heä soá coâng suaát cosϕ cuûa phuï taûi giaûm thaáp do đ
où
caùc ñöôøng daây cuûa maïng ñieän phaûi chuyeân taûi moät löôïng
coâng suaát phaûn khaùng lôùn treân maï ng ñieän raát khoâng kinh teá :
- Gaây ra toå n thaát coâng suaát taùc duïng treân caùc phaàn töû cuû a
maïng ñieän, möùc taêng ñoù khaù lôùn do ∆P tæ leä vôùi Q2.
P2 + Q2
∆P = 2
R
U ñm
4
- Gaây ra toån thaát ñieän aùp : PR + QX
∆U = = ∆U P + ∆U Q
U ñm
Trong ñoù :
∆UP: Toån thaát ñieän aùp do coâng suaát taùc duïng.

∆Uq: Toån thaát ñieän aùp do coâng suaát khaùng
Ñeå khaéc phuïc tình traïng treân ta phaûi quan taâm tröôùc heát ñeán
nhöõng bieän phaùp nhaè m naâng cao heä soá coâ ng suaát cuûa baûn
thaân caùc hoä tieâu thuï:
 Thay theá caùc ñoäng cô non taûi baèng ñoäng cô coù coâng suaát beù
hôn.(Kpt<0,45 neân thay, Kpt>0,7 khoâng neân thay)
 Haïn cheá laøm vieäc khoâ ng taûi cuûa ñoäng cô, duøng ñoäng cô ñoàng
boä thay theá ñoäng cô khoâng ñoàng boä ôû nhöõng nôi quaù trình
coâng ngheä cho pheùp
 Giaûm ñieän aùp ñaët vaøo ñoäng cô baè ng caùch ñoåi noái ∆-Y khi
Kpt<0,4 thì neân chuyeãn ñoåi) 5
Nhöõng bieä n phaùp ñoù goù p phaàn quan troïng vaøo vieäc caûi
thieän heä soá coâng suaát, song cosϕ cuûa caùc hoä tieâu thuï vaãn
coøn thaáp so vôùi trò soá mong muoán töø 0,92-0,95; vì vaäy phaûi
aùp duïng theâ m moät bieän phaùp khaùc ñeå vaän haønh kinh teá cho
maïng ñieän, ñoù laø ñaët caùc thieát bò phaùt ra coâng suaát phaû n
khaùng Q, ñieàu aùp, phaân boá laïi taûi ...
Hieän nay ñeå caûi thieän laïi ñieän aù p, ñeå giaûm toån hao
coâng suaát treân löôùi thöôø ng duøng caùc loaïi thieá t bò nhö tuï buø,
maùy buø ñoàng boä, maùy ñieàu aùp,... Vaø vieäc phaâ n boá thieát bò
buø naøy phaû i hôïp lyù, ñaû m baûo chi phí tính toaùn haøng naêm beù
nhaát lieân quan ñeán toån thaát ñieän naêng cho toaøn heä thoáng.
6
Nhöõng bieä n phaùp ñoù goù p phaàn quan troïng vaøo vieäc caûi
thieän heä soá coâng suaát, song cosϕ cuûa caùc hoä tieâu thuï vaãn
coøn thaáp so vôùi trò soá mong muoán töø 0,92-0,95; vì vaäy phaûi
aùp duïng theâ m moät bieän phaùp khaùc ñeå vaän haønh kinh teá cho
maïng ñieän, ñoù laø ñaët caùc thieát bò phaùt ra coâng suaát phaû n
khaùng Q, ñieàu aùp, phaân boá laïi taûi ...
Hieän nay ñeå caûi thieän laïi ñieän aù p, ñeå giaûm toån hao
coâng suaát treân löôùi thöôø ng duøng caùc loaïi thieá t bò nhö tuï buø,
maùy buø ñoàng boä, maùy ñieàu aùp,... Vaø vieäc phaâ n boá thieát bò
buø naøy phaû i hôïp lyù, ñaû m baûo chi phí tính toaùn haøng naêm beù
nhaát lieân quan ñeán toån thaát ñieän naêng cho toaøn heä thoáng.
7
I.Vaán ñeà sụt aùp treân löôùi:
Trong thöïc teá vieäc cung caáp ñieän treân löôùi phaân phoái luoâ n coù
söï khaùc bieä t giöõa ñieän aùp töø nguoà n (caùc traïm bieán aùp trung
gian vaø phaân phoá i) vaø ñieän aùp taïi caùc nuùt taûi khaùc nhau do
doøng taûi qua toång trôû trong cuûa maùy bieán aùp cuõng nhö toå ng
trôû ñöôøng daây gaây ra caùc suït aùp
8
f
Vnguon
δU
∆U
VT
o δ
ϕ a m
I.(X0+XN)
I e
I.(R0+XN)
b
∆U
Täøn tháút âiãûn aïp
Ñoä suït aùp treân löôùi phaân phoái

9
Do ñieän aùp phaân phoái thay ñoåi treâ n suoát chieà u daøi ñöôøng daây
(hình veõ), do ñoù caùc phuï taû i phaû i chòu nhöõng thay ñoåi ñieä n aù p
trong moät phaïm vi nhaát ñònh naøo ñoù.
LTC: Boä ñieàu chænh ñieän aùp döôùi taûi ñi keøm vôùi bieán aùp nguoàn.
Ñieän aùp taïi caùc taûi T1, T2, T3 phaân boá doïc naèm trong khoaûng
ñieän aùp qui ñònh
10
Tröôøng hôïp phuï taûi taê ng hoaëc do nhu caàu phaùt trieån maø ñöôøng
daây phaân phoái phaûi keù o daøi theâm. Möùc thay ñoåi ñieän aùp khi ñoù coù
theå vöôït qua möùc qui ñònh (hình veõ). tính naêng cuõng nhö tuoåi thoï
caùc thieát bò seõ ñeàu bò aûnh höôûng.
Suït aùp taêng do phuï taûi taêng theâm vaø chieàu daøi phaùt tuyeán keùo daøi.
11
II.Caùc bieän phaùp khaéc phuïc suït aùp treân löôùi phaân
phoái:
Coù nhieàu bieän phaùp khaéc phuïc tình traïng suït aùp treân löôùi
phaân phoái. Sau ñaây laø moät soá bieän phaùp ñieån hình ñeå ñieàu
chænh ñieän aùp:
1. Ñieàu chænh ñieän aùp ngay taïi maùy phaùt.
2. Söû duïng thieát bò ñieàu chænh ñieän aùp löôùi taûi taïi caùc traïm phaân
phoái.
3. Ñaët tuï buø taïi caùc traïm phaân phoái.
4. Phaân boá ñeàu hôn caùc phuï taûi treân caùc tuyeán.
5. Taêng tieát dieän ñöôøng daây phaân phoái.
6. Chuyeån moät soá phuï taûi qua caùc tuyeán môùi.
7. Xaây döïng caùc traïm môùi vaø caùc phaùt tuyeán môùi.
8. Naâng cao caáp ñieän aùp phaân phoái.
9. Söû duïng maùy ñieàu aùp treân doïc ñöôøng daây phaân phoái.
10. Ñaët tuï buø song song treân caùc phaùt tuyeán.
11. Ñaët tuï buø noái tieáp treân caùc phaùt tuyeán. 12
Vaäy vieäc löïa choïn bieän phaùp naø o laø tuøy vaø o töøng ñieàu
kieän cuï theå , tuy nhieân bieän phaùp söû duïng tuï buø song song taï i
caùc traïm trung gian vaø doïc theo caùc phaùt tuyeán nhaèm buø coâng
suaát voâ coâng (vaø ñoàng thôøi caûi thieän ñieän aùp) cuõng nhö bieä n
phaùp söû duïng maùy ñieàu aùp taïi caùc vò trí thích hôï p toû ra höõu hieäu
vaø tieát kieäm.
13
III.Buø coâng suaát phaûn khaùng trong löôùi ñieän:
Muïc ñích cuûa vieäc buø coâng suaát phaûn khaùng trong löôù i
ñieän:
 Buø coâng suaát phaûn khaù ng ñeå caân baèng coâng suaát caàn thieá t (buø
kyõ thuaät)
 Caûi thieän ñieän aùp ôû cuoái ñöôøng daây (giamû toån thaát ñieän aùp)
 Naâng cao heä soá coâng suaát cuûa heä thoáng.
 Naâng cao coâng suaá t cung caáp nhôø giaûm bôùt thaønh phaàn doøng
phaûn khaùng treân ñöôøng daây (giaûmtoån thaát coâng suaát) .
 Naâng cao hieäu quaû kinh teá cuûa löôùi qua vieäc naâng cao khaû naêng
cung caáp coâng suaát cho ñöôøng daây
14
Trong HTÂ hai loaûi thiãút bë buì âæåüc sæí duûng phäø biãún nháút laì tuû âiãûn ténh
(TÂT) vaì maïy buì âäöng bäü (MBÂB) tuy nhiãn TÂT âæåüc sæí duûng nhiãöu hån vç
nhæîng nguyãn nhán sau :
-Täøín tháút cäng suáút taïc duûng trong MBÂB låïn hån nhiãöu so våïi TÂT:ÅÍ
MBÂB täøn tháút cäng suáút taïc duûng trong mäüt âån vë buì laì (1,3-5)% coìn åí TÂT
chè khoaíng 0,5%.
-Sæí duûng, váûn haình TÂT dãù daìng, linh hoaût hån nhiãöu so våïi MBÂB vç åí
TÂT khäng coï bäü pháûn quay nhæ åí MBÂB.Khi bë hæ hoíng tæìng bäü pháûn, TÂT
váùn coï thãø laìm viãûc âæåüc trong luïc âoï nãúu MBÂB bë hæ hoíng thç seî máút hãút dung
læåüng buì .
- Ngoaìi ra TÂT coï thãø laìm viãûc trong maûng âiãûn våïi cáúp âiãûn aïp báút kyì coìn
MBÂB chè laìm viãûc våïi mäüt säú cáúp âiãûn aïp nháút âënh.
- Giaï 1kVAr cuía TÂT êt phuû thuäüc vaìo cäng suáút âàût vaì coï thãø coi laì khäng
âäøi coìn giaï 1kVAr cuía MBÂB laûi phuû thuäüc nhiãöu vaìo dung læåüng cuía noï (cäng
suáút caìng låïn giaï caìng reí).
Tuï buø laø moät phaàn töû thuï ñoäng vôùi doøng qua noù sôùm pha so vôùi
ñieän aùp 900. Nhôø vaäy tuï buø thöôøng ñöôïc duøng ñeå buø coâng suaát
voâ coâng trong löôùi ñieän ñeå caûi tình traïng suït aùp treân caùc ñöôøng
daây phaân phoái.
Hình thöùc ñaët tuï buø goàm coù : buø rieâng, buø nhoùm vaø buø taäp
trung.
Ñaët tuï buø rieâng: thöôøng ôû ñieän aùp thaáp. Ví duï: tuï ñieän ñöôï c noái
tröïc tieáp vaøo ñoäng cô khoâng ñoàng boä.
Ñaët tuï buø nhoùm: tuï ñieän ñöôïc ñaët vaøo caùc tuû phaân phoái cuûa
phaân xöôûng.
Ñaët tuï buø taäp trung: noái tuï buø vaø o thanh caùi cao aùp cuûa traïm
bieán aùp xí nghieäp.
16
IV. AÛnh höôûng cuûa tuï buø ñoái vôùi toån thaát ñieän aùp:
1.Buø doïc: (Buø noái tieáp )
Tuï ñieän ñöôïc maéc noái tieáp (hay coøn goïi laø tuï buø doïc) laø
nhöõng tuï ñöôïc maéc noá i tieáp ñöôøng daây, noù coù taùc duïng buø tröïc
tieáp thaønh phaàn caûm khaùng cho maïch.
U1
I.Z I.XL
o δ
ϕ U2
I I.R
khi chöa coù tuï buø I.Rcosϕ I.XLsinϕ
ñieän aùp rôi treân ñöôøng daây coù theå bieåu dieãn nhö sau :
∆U = IRcosφ + IXLsinφ
17
I.XC
U1
I.Z
δ U2
o ϕ
a
I I.R
I.(XL-XC)sinϕ
Sau khi ñaët tuï buø. I.Rcosϕ
Khi coù tuï noái tieáp ñöôï c ñaët vaøo ñöôøng daây, keát quaû nhaän
ñöôïc laø ñieä n aùp rôi giaûm xuoáng raát nhieàu vaø ñöôïc xaùc ñònh
nhö sau:
∆U’= IRcosφ + I(XL – XC )sinφ
Trong ñoù :
Xc: laø dung khaùng cuûa tuï noái tieáp.
18
2. Buø ngang:(Buø song song)
Laø tuï buø maéc song song vaøo ñöôøng daây, ñöôïc söû duïng
roäng raõi trong löôùi phaân phoái.
R: Ñieä n trôû toå ng treâ n ñöôø ng daâ y.[Ω]

XL: Ñieä n khaù ng toå ng cuû a ñöôø ng daâ y.[ Ω] BC = 2π fC
Bc: laø dung daã n cuû a tuï song song.
Tuï maéc song song cung caáp coâng suaát phaûn khaùng cho taûi nhaèm
buø löôïng coâng suaá t naøy cho nguoàn, laø m giaû m hay laøm maát
thaønh phaàn phaûn khaùng cuûa doøng ñieän taûi, doøng ñieän tuï song
song laøm giaûm ñaëc tính cuûa taûi baèng caùch taïo doøng sôùm pha.
19
U1 U1
I.Z I.XL IC I’XL

U2 U2 I’Z
o δ’ o δ
ϕ ϕ ϕ’ I’ a ϕ’
IX
I I.R I IC I’R
IR
Giaûn ñoà vectô ñieä n aù p : luù c chöa coù tuï .

vaø khi ñaë t tuï buø .
Suït aùp treân ñöôø ng daâ y khi chöa ñaë t tuï song song ñöôï c bieåu dieãn:
∆U=IRR+jXLIX [V]
Trong ñoù:
IR: Thaønh phaà n taù c duï ng cuû a doø ng ñieä n,[A].
IX: Thaønh phaà n caû m khaù ng cuû a doø ng ñieä n treå sau ñieä n aù p 900,[A].
20
U1 U1
IC I’XL
I.Z I.XL U2 I’Z
U2 δ
o δ’ o
ϕ’ I’ ϕ’
ϕ ϕ a
IX I I’R
I I.R IC
IR
Khi ñaët tuï buø song song taïi ñaàu nhaän taûi cuûa ñöôøng daây, keát
quaû ñieän aùp rôi ñöôïc tính nhö sau :
∆U=IRR+jXL(IX-Ic)[V]
Trong ñoù:
Ic: Thaønh phaàn phaûn khaùng cuûa doøng sôùm pha hôn ñieän aùp
900,[A].
Söï khaùc nhau giöõa söï suït aùp ñöôïc tính toaùn ôû hai tröôøng hôïp
coù buø vaø khoâng buø song song laø ñoä naâng ñieän aùp
Vôùi:
∆U=IcXL [V]
21
I C = BcU dm
Qb = BcU 2
dm
PR + QX L PR + (Q − Qb ) X L
∆U = [V ] ∆U = [V ]
U dm U dm
P2 + Q2 S2 P 2
+ (Q − Q ) 2
S '2
∆P = 3RI =
2
2
R= 2 R ∆=
P 3RI=
'2 b
=
R R
U dm U dm 2
U dm 2
U dm
22
V.AÛnh höôûng cuûa tuï buø ñoái vôùi heä soá coâng suaát taûi:
Xeùt moät taûi khaùng coù heä soá coâng suaát baèng 0,8; doøng chaä m
pha hôn aùp, cosin cuûa goùc giöõa doøng ñieän vaø ñieän aùp nguoà n
ñöôïc goïi laø heä soá coâng suaát cuûa maïch.
Neáu thaønh phaàn taùc duïng vaø phaûn khaùng cuûa doøng ñieän I
ñöôïc nhaân vôùi ñieän aùp ñaàu nhaän VR, moá i lieâ n quan keát quaû
coù theå ñöôïc bieåu dieãn döôùi daïng moät tam giaùc goïi laø tam
giaùc coâng suaát.
(a) Giaûn ñoà ñieän aùp pha va,ø (b) tam giaùc coâng suaát.
23
Minh hoïa söï hieäu chænh heä soá coâng suaát cho moät heä thoáng
Giaû söû raèng taûi ñöôïc cung caáp moät coâng suaát thöïc laø P1, coâng
suaát phaûn khaùng laø Q1 vaø coâng suaát bieåu kieán laø S1.
Khi aáy, ta coù:

P1 P1
cosϕ1 = hay cosϕ1 =
P12 + Q12 S1
24
Khi maéc tuï buø ngang coù dung löôïng QC ôû phuï taûi thì heä soá
coâng suaát ñöôïc naâng leân töø cosϕ1 ñeán cosϕ2.
P P
cosϕ2 = =
S2 P 2 + (Q 1 − Q c ) 2
Vì vaäy, coâng suaát bieåu kieán giaûm töø S1(kVA) ñeán S2 KVA vaø
coâng suaát phaûn khaùng giaûm töø Q1 kVAr ñeán Q2 kVAr baèng
vieäc cung caáp moät coâng suaát phaûn khaùng Qc. Dó nhieân vieäc
giaûm doøng ñieän phaûn khaùng seõ daãn ñeán giaûm doøng ñieän toång
vaø nhö vaäy seõ daãn ñeán toån thaát giam.
25
VI. Buø kinh teá (xaùc ñònh dung löôïng buø toái öu):
Khi âàût thiãút bë buì âãø giaím Q ta seî giaím âæåüc ∆P do âoï giaím
âæåüc phê täøn do täøn tháút âiãûn nàng nhæng màût khaïc khi âàût
thiãút bë buì ta cuîng phaíi täún mäüt khoaín tiãön âãø mua, làõp âàût,
váûn haình thiãút bë buì âoï .
Viãûc âàût thiãút bë buì seî coï låüi nãúu nhæ säú tiãön tiãút kiãûm âæåüc do
giaím täøn tháút âiãûn nàng khi âàût thiãút bë buì låïn hån säú tiãön chi
phê âãø âàût thiãút bë buì
Dung læåüng thiãút bë buì ( tuû âiãûn ténh TÂT) làõp âàût håüp lyï
nháút vãö màût kinh tãú laì dung læåüng baío âaím chi phê tênh
toaïn hàòng nàm Z be ï nháút.
26
Goüi Z laì chi phê tênh toaïn toaìn bäü trong mäüt nàm khi âàût bäü tuû âiãûn
ténh coï dung læåüng laì Qb taûi læåïi âiãûn coï mäüt phuû taíi S =P+jQ. Giaí thiãút
ràòng cäng suáút TÂT khäng thay âäøi trong suäút nàm. Phê täøn Z bao gäöm
3 pháön :
1/Phê täøn do âàût tuû âiãûn :
Z1 =(avh+atc)Kb = (avh+atc).Kb*.Qb
Trong âoï :
avh laì hãû säú váûn haình cuía TÂT, thæåìng láúy avh = 0,1.
atc laì hãû säú tiãu chuáøn thu häöi väún âáöu tæ (VÂT), atc =1/Ttc, Ttc thæåìng láúy 8
nàm nãn atc =0,125.
Kb* laì giaï tiãön âáöu tæ cho mäüt âån vë dung læåüng tuû âiãûn (â/kVAr).
27
2/Phê täøn vãö täøn tháút âiãûn nàng do baín thán TÂT tiãu thuû
Z2 =C0. ∆Ab= C0. ∆P*b.T = C0. ∆P*b .Qb.T
Trong âoï : C0 laì giaï tiãön 1kWh täøn tháút âiãûn nàng.
∆P*b laì täøn tháút cäng suáút taïc duûng trong mäüt âån vë dung
læåüng buì, våïi TÂT láúy ∆P*b = 0,005.
T laì thåìi gian TÂT laìm viãûc.Nãúu âàût TÂT taûi traûm biãún aïp khu væûc thç T=
8760 giåì/nàm,coìn nãúu âàût taûi caïc xê nghiãûp thç T= 2500-7000 giåì/nàm (2500
tæång æïng våïi chãú âäü laìm viãûc mäüt ca,7000 giåì æïng våïi xê nghiãûp laìm viãûc 3
ca).
28
3/Phê täøn vãö täøn tháút âiãûn nàng trong maûng âiãûn sau khi coï âàût TÂT
Khi coï âàût thiãút bë buì taûi phuû taíi thç täøn tháút cäng suáút trãn âæåìng dáy seî laì :
Trong âoï :
- Q laì phuû taíi phaín khaïng cæûc âaûi.
-R laì âiãûn tråí cuaí maûch taíi âiãûn (tæì nguäön cung cáúp âãún vë trê âàût TÂT)
(ÅÍ âáy ta khäng xeït tåïi thaình pháön täøn tháút âiãûn nàng do cäng suáút taïc duûng
gáy nãn vç thaình pháön âoï gáön nhæ khäng âäøi âäúi våïi caïc phæång aïn buì khaïc
nhau).
(Q − Qb )
Z 3 = C0 .∆A = C0 .∆Pτ = C0 2
Rτ
U
τ laì thåìi gian täøn tháút cäng suáút låïn nháút.
29
Váûy phê täøn tênh toaïn täøng cuía maûng âiãûn sau khi âàût TÂT laì :
C (Q − Q ) 2
Z = Z1 + Z 2 + Z 3 = (avh + atc ) K b*Qb + C0 ∆Pb*QbT + 0 2
b
Rτ
U
Âãø xaïc âënh âæåüc cäng suáút TÂT æïng våïi phê täøn tênh toaïn beï nháút ta láúy âaûo
haìm cuía Z täøng theo Qb vaì cho bàòng khäng.
∂Z 2C0 (Q − Qb )
= (avh + atc ) K b + C0 ∆Pb T −
* *
Rτ = 0
∂Qb U 2
U 2 (avh + atc ) K b* + C0 ∆Pb*T 

Qb= Q −
2C0 Rτ
Q[MVAr], ∆P* [â/MVAR], C0 [â/MWh], U [kV] thç Qb [MVAr].
Chuï yï: Viãûc tênh buì kinh tãú phaíi tiãún haình cho tæìng nhaïnh âäüc láûp
Nãúu nhaïnh coï nhiãöu phuû taíi thç phê täøn tênh toaïn Z täøng seî laì haìm säú
cuía cäng suáút caïc tuû âiãûn Qb1, Qb2....Qbn âàût åí caïc häü tiãu thuû khaïc
1 2 n
P1+j(Q1-Qb1) P2+j(Q2-Qb2) Pn+j(Qn-Qbn)
Z = f (Q b1 , Q b2 ....Q bn )
Z = f (Q b1 , Q b2 ....Q bn )
Âãø xaïc âënh âæåüc dung læåüng buì kinh tãú åí tæìng häü tiãu thuû ta phaíi láúy
âaûo haìm cuía Z täøng theo caïc Qbi (i = 1÷ n) vaì cho mäùi âaûo haìm bàòng khäng.
Ta âæåüc n phæång trçnh
∂Z
= 0(i = 1 → n )
∂Qbi
Giaíi hãû phæång trçnh naìy ta tçm âæåüc caïc dung læåüng cáön buì Qbi.
Nãúu Qbk taûi häü k naìo âoï giaíi ra âæåüc laì ám chæïng toí viãûc âàût tuû âiãûn taûi
häü k âoï laì khäng håüp lyï vãö màût kinh tãú, vç váûy ta thay Qbk âoï bàòng khäng åí
caïc phæång trçnh
∂Z
=0
∂Qbi
vaì giaíi laûi hãû phæång trçnh mäüt láön næîa.
Ví dụ
Maûng âiãûn 110 KV cung cáúp âiãûn cho 2 phuû taíi bàòng âæåìng dáy liãn thäng
vaì 2 traûm biãún aïp 110/11 KV ,caïc säú liãûu vãö phuû taíi vaì vãö maûng âiãûn cho trãn
hçnh veî dæåïi. Xaïc âënh dung læåüng buì kinh tãú taûi thanh caïi 10 KV traûm 1 vaì 2
biãút thåìi gian täøn tháút cäng suáút låïn nháút cuía caïc phuû taíi âãöu bàòng 4500 giåì.
A AC-120 1 AC-70 2
30 km 40 km
15MVA 15MVA
a) Så âäö nguyãn lyï
S1 = 20+j20 MVA S2 = 10+j10 MVA
R1=4,05 Ω R2=18,4 Ω
A 1 2
RBA1=3,6 Ω RBA2=7,2 Ω
b) Så âäö tênh toaïn
20 - Qb1 (MVAr) 10 - Qb2 (MVAr)
Giaíi :
Giaí sæí: tuû âiãûn váûn haình suäút nàm T= 8760h vaì K*b=70â/KVAR; atc
=avh =0,1 ; ∆P*b = 0,005 ; C0 =0,1â/KWh. Haìm chi phê tênh toaïn cuía maûng
âiãûn sau khi âàût thiãút bë buì våïi dung læåüng Qb1, Qb2 laì:
Giaíi :
Giaíi :
VII. CÁN BÀÒNG VAÌ DÆÛ TRÆÎ CÄNG SUÁÚT PHAÍN KHAÏNG TRONG HÃÛ
THÄÚNG ÂIÃÛN
Cäng suáút phaín khaïng phaït ra tæì caïc maïy phaït âiãûn vaì tæì caïc thiãút bë buì
trong HTÂ taûi mäùi thåìi âiãøm báút kyì phaíi bàòng cäng suáút phaín khaïng tiãu thuû
cuía caïc phuû taíi vaì täøn tháút cäng suáút phaín khaïng trong HTÂ.Sæû cán bàòng
cäng suáút phaín khaïng trong HTÂ coï thãø âæåüc biãøu diãøn bàòng biãøu thæïc sau :
ΣQF + ΣQbuì = m ΣQpt + Σ∆QB +Σ∆Qd + ΣQtd + ΣQdt - ΣQC
ΣQF laì täøng cäng suáút phaín khaïng phaït ra båíi caïc maïy phaït âiãûn trong HTÂ.
ΣQF= Σ PFtgϕF.
trë sä tgϕF âæåüc tênh tæì hãû säú cosϕ cuía maïy phaït luïc laìm viãûc åí chãú âäü âënh
mæïc.
ΣQbuì laì täøng cäng suáút phaín khaïng phaït ra båíi caïc thiãút bë buì trong HTÂ(tuû
âiãûn ténh,maïy buì âäöng bäü...).
37
m ΣQpt laì täøng phuû taíi phaín khaïng cuía HTÂ coï xeït âãún hãû säú âäöng thåìi m .ÅÍ
âáy cáön chuï yï ràòng thåìi âiãøm phuû taíi phaín khaïng cæûc âaûi coï thãø khäng truìng våïi thåìi
âiãøm phuû taíi taïc duûng cæûc âaûi.
Viãûc xaïc âënh cäng suáút phaín khaïng cæûc âaûi cáön thiãút trong HTÂ âæåüc tiãún haình
trong thåìi kyì phuû taíi phaín khaïng cæûc âaûi .
ΣQpt= Σ Ppttgϕpt.
Σ∆QB laì täøng täøn tháút cäng suáút phaín khaïng trong caïc MBA cuía HTÂ .Våïi mäùi
cáúp biãún aïp thç trë säú täøn tháút naìy coï thãø láúy trung bçnh bàòng 10% Spt vaì nãúu coï n cáúp
biãún aïp thç :
38
Σ∆Qd laì täøng täøn tháút cäng suáút phaín khaïng trãn caïc âoaûn âæåìng dáy cuía
maûng âiãûn.
Kãút quía nghiãn cæïu tháúy ràòng våïi âæåìng dáy cao aïp 110 KV maì duìng dáy
AC-120 hay AC-150 thç Σ∆Qd xáúp xè bàòng täøng cäng suáút phaín khaïng phaït
ra båíi caïc âæåìng dáy cao aïp : Σ∆Qd ≈ ΣQC .Nãúu tiãút diãûn låïn hån thç Σ∆Qd
< ΣQC vaì ngæåüc laûi.Vç váûy luïc cán bàòng så bäü coï thãø coi : Σ∆Qd ≈ ΣQC
ΣQtd : laì täøng cäng suáút phaín khaïng tæû duìng cuía caïc NMÂ trong HTÂ.
ΣQtd= Σ Ptdtgϕtd.
Trong âoï tgϕtd âæåüc tênh theo hãû säú cosϕ cuía caïc âäüng cå tæû duìng trong
nhaì maïy âiãûn.
ΣQdt : laì täøng cäng suáút phaín khaïng dæû træî cuía HTÂ vaì coï thãø láúy bàòng :
ΣQdt = (5-10) %ΣQpt
hay : ΣQdt = (7-8)% (Σ∆Qmâ + ΣQpt )
Trong âoï : Σ∆Qmâ = Σ∆QB + Σ∆Qd
Taûi caïc nhaì maïy âiãûn thæåìng coï dæû træî vãö cäng suáút taïc duûng nãn do âoï coï
dæû træî vãö cäng suáút phaín khaïng ,nhæng vç trong maûng âiãûn thæåìng täøn tháút
cäng suáút phaín khaïng låïn hån nhiãöu täøn tháút cäng suáút taïc duûng nãn ngay
caí khi caïc maïy phaït âiãûn âaî âæåüc læûa choün theo sæû cán bàòng cäng suáút taïc
duûng thç trong HTÂ váùn seî coï sæû thiãúu huût cäng suáút phaín
Sæû thiãúu huût cäng suáút phaín khaïng trong HTÂ seî aính hæåíng xáúu âãún cháút
læåüng âiãûn nàng, laìm xáúu tçnh traûng laìm viãûc cuía caïc häü duìng âiãûn vaì nãúu
thiãúu nhiãöu cäng suáút phaín khaïng coï thãø dáøn âãún laìm ngæìng sæû truyãön
âäüng âiãûn cuía caïc maïy cäng cuû cuía caïc xê
Vç váûy âãø âaím baío sæû cán bàòng cäng suáút phaín khaïng trong HTÂ thäng
thæåìng laì phaíi âàût caïc thiãút bë phaït ra cäng suáút phaín khaïng (thiãút bë buì)
taûi caïc häü tiãu thuû âiãûn âãø cuìng våïi caïc maïy phaït âiãûn phaït ra cäng suáút
phaín khaïng âuí cung cáúp cho caïc häü tiãu thuû.
VIII. BUÌ KYÍ THUÁÛT (CÆÅÍNG BÆÏC) CÄNG SUÁÚT PHAÍN KHAÏNG
Sau khi cán bàòng cäng suáút phaín khaïng trong maûng âiãûn ,ta xaïc âënh âæåüc trë säú
cäng suáút phaín khaïng coìn thiãúu do caïc maïy phaït phaït ra khäng âuí (khi ΣQbuì > 0).
ΣQF + ΣQbuì ≥ m ΣQpt + Σ∆QB +Σ∆Qd + ΣQtd + ΣQdt - ΣQC
ΣQbuì = (m ΣQpt + Σ∆QB +Σ∆Qd + ΣQtd + ΣQdt - ΣQC)- ΣQF ≥0
Buì trong træåìng håüp naìy âæåüc goüi laì buì cæåîng bæïc hay laì buì kyî thuáût
Xaïc âënh vë trê vaì dung læåüng buì taûi caïc häü tiãu thuû âãø coï låüi nháút?
Âãø baío âaím caïc chè tiãu kinh tãú thç viãûc âàût caïc thiãút bë buì trong maûng âiãûn
phaíi thoía maîn âiãöu kiãûn chi phê tênh toaïn Z laì beï nháút.
Phán bäú cäng suáút buì cæåîng bæïc trong maûng âiãûn
Trãn cå såí baìi toaïn buì kinh tãú ta tiãún haình thaình láûp baìi toaïn buì kyî thuáût. Âãø
thaình láûp biãøu thæïc chi phê tênh toaïn Z trong toaìn maûng
C (Q − Q ) 2
Z = Z1 + Z 2 + Z 3 = (avh + atc ) K b*Qb + C0 ∆Pb*QbT + 0 2
b
Rτ
U
ÅÍ âáy ta chè cáön quan tám tåïi chi phê do täøn tháút âiãûn nàng trãn âæåìng dáy vaì
maïy biãún aïp sau khi maûng coï âàût thiãút bë buì (Z3), coìn caïc chi phê vãö âàût thiãút bë buì
(Z1) vaì chi phê vãö täøn tháút âiãûn nàng trong baín thán thiãút bë buì (Z2) ta khäng cáön
chuï yï tåïi vç caïc chi phê âoï seî nhæ nhau âäúi våïi táút caí caïc phæång aïn phán phäúi caïc
thiãút bë buì khaïc nhau .
(Q − Qb )
Z 3 = C0 .∆A = C0 .∆Pτ = C0 2
Rτ
U
Phán bäú cäng suáút buì cæåîng bæïc trong maûng âiãûn
(Q − Qb )
Z 3 = C0 .∆A = C0 .∆Pτ = C0 2
Rτ
U
∂Z
Sau âoï ta cuîng láúy âaûo haìm
3
=0
∂Q
i
Våïi raìng buäüc ΣQb = ΣQbk ,

( k = 1→ n) ta seî tçm âæåüc caïc giaï trë cäng suáút phaín khaïng cáön buì taûi caïc phuû taíi Qbi
Chuï yï :
1/ Vç læåüng cäng suáút phaín khaïng cáön buì cho toaìn maûng ΣQb âaî biãút nãn haìm
chi phê tênh toaïn Z3 phaíi láûp cho täøng táút caí caïc nhaïnh cuía maûng âiãûn (khaïc våïi åí buì
kinh tãú haìm Z chè láûp cho tæìng nhaïnh riãng reî)
2/ Nãúu taûi mäüt säú phuû taíi naìo âoï coï Qbi < 0 thç åí caïc phuû taíi âoï khäng cáön buì
cæåîng bæïc (cho Qbi =0), vç váûy láûp laûi haìm cho caïc nhaïnh coìn laûi räöi tiãún haình giaíi
laûi.
Âãø xaïc âënh âæåüc dung læåüng buì cæåíng bæïc åí tæìng häü tiãu thuû ta
phaíi láúy âaûo haìm cuía Z täøng theo caïc Qbi (i=1-n) vaì cho mäùi âaûo haìm
bàòng khäng.
 ∂Z 3 
 ∂Q = 0 
 b1

 ∂Z 3  Qb1 
= Giaíi hãû phæång trçnh Q 
 ∂Q 0 
 b 2  Våïi raìng buäüc  b2 
.  ΣQb = ΣQbk . 
   
.  âãø xaïc âënh . 
 ∂Z 3  dung læåüng cáön buì Qbi Qbn 
= 0  

 ∂Qbn 
 
Nãúu Qbk taûi häü k naìo âoï giaíi ra âæåüc laì ám chæïng toí viãûc âàût tuû âiãûn taûi häü k
âoï laì khäng håüp lyï vãö màût kinh tãú, vç váûy ta thay Qbk âoï bàòng khäng åí caïc phæång
trçnh
Z 3 = f (Q b1 , Q b2 ....Q bn )
vaì giaíi laûi hãû phæång trçnh mäüt láön næîa.
Vê duû xeït buì kyî thuáût cho maûng âiãûn hçnh veî. Giaí sæí täøng dung læåüng cáön buì kyî
thuáût laì ΣQb, phuû taíi phaín khaïng taûi âiãøm 1 laì Q1, taûi âiãøm 2 laì Q2. Âiãûn tråí âoaûn
âæåìng dáy 1 (tæì A âãún 1) laì R1, âoaûn 2 (tæì 1 âãún 2) laì R2, cuía MBA 1 laì RB1, cuía
MBA 2 laì RB2. Haîy tçm sæû phán bäú cäng suáút buì kyî thuáût giæîa 2 phuû taíi .
A 1 2
L1 L2
Hçnh : Så âäö nguyãn lyï Traûm B1 Traûm B2
Q1 - Qbuìì1 Q2 - Qbuì2
R1 R2
A 1 2
Q1 + Q2 - Qbuìì1 - Qbuìì2 Q2 - Qbuì2

RBA1 Q1 - Qbuìì1 RBA2
Hçnh : Så âäö thay thãú tênh toaïn
Q1 - Qb1 Q2 - Qb2
Giaí sæí ta âàût caïc thiãút bë buì åí phêa thæï cáúp MBA vaì taûi phuû taíi 1 ta âàût thiãút bë
buì coï dung læåüng laì Qb1 vaì taûi phuû taíi 2 laì Qb2 thç ta seî coï :
ΣQb =Qb1+Qb2
Cáön xaïc âënh Qb1 vaì Qb2 âãø maûng coï chi phê tênh toaïn Z laì beï nháút.
Phê täøn tênh toaïn do täøn tháút âiãûn nàng trong maûng âiãûn sau khi âaî phán
phäúi thiãút bë buì Qb1 ,Qb2 laì:
Z3= ∆A.C = ∆PM.C.τ =
=
Cτ
U 2
[
(Q2 − Qb2 )2
.( R2 + RB2 ) + (Q1 − Qb1 )2
RB1 + (Q1 + Q2 − Σ Qb )2
R1 ]
Thay Qb1 =ΣQb -Qb2 vaìo ta coï :
Cτ
U
[
Z 3 = 2 (Q2 − Qb 2 ) .(R2 + RB 2 ) + (Q1 − ΣQb + Qb 2 ) RB1 + (Q1 + Q2 − ΣQb ) R1
2 2 2
]
Láúy âaûo haìm cuía Z3 theo Qb2 räöi cho bàòng khäng :
∂Z3
=0
∂Q
b2
Giaíi ra ta coï giaï trë Qb2. Tæì âoï cuìng våïi âiãöu kiãûn ΣQb =Qb1+Qb2 ta seî xaïc
âënh âæåüc Qb1.
Chuï yï :
1/ Vç læåüng cäng suáút phaín khaïng cáön buì cho toaìn maûng ΣQb âaî biãút nãn haìm
chi phê tênh toaïn Z3 phaíi láûp cho täøng táút caí caïc nhaïnh cuía maûng âiãûn (khaïc våïi åí
buï kinh tãú haìm Z chè láûp cho tæìng nhaïnh riãng reî)
2/ Nãúu taûi mäüt säú phuû taíi naìo âoï coï Qbi < 0 thç åí caïc phuû taíi âoï khäng cáön buì
cæåîng bæïc (cho Qbi =0), vç váûy láûp laûi haìm cho caïc nhaïnh coìn laûi räöi tiãún haình
giaíi laûi.

He Thong Dien Bu Cong Suat Phan Khang Tren Luoi Dien [Cuuduongthancong.com]

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

He Thong Dien Bu Cong Suat Phan Khang Tren Luoi Dien [Cuuduongthancong.com]

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Chương VIII

BÙ CÔNG SUẤT PHẢN

Đường dây truyền tải trung gian

Trạm phân phối

Mạng phân phối sơ cấp

MBA phân phối

Mạng phân phối thứ cấp

∆UP: Toån thaát ñieän aùp do coâng suaát taùc duïng.

Täøn tháút âiãûn aïp

Ñoä suït aùp treân löôùi phaân phoái

khi chöa coù tuï buø I.Rcosϕ I.XLsinϕ

R: Ñieä n trôû toå ng treâ n ñöôø ng daâ y.[Ω]

I.Z I.XL IC I’XL

Giaûn ñoà vectô ñieä n aù p : luù c chöa coù tuï .

Khi aáy, ta coù:

1/Phê täøn do âàût tuû âiãûn :

Z2 =C0. ∆Ab= C0. ∆P*b.T = C0. ∆P*b .Qb.T

U 2 (avh + atc ) K b* + C0 ∆Pb*T 

P1+j(Q1-Qb1) P2+j(Q2-Qb2) Pn+j(Qn-Qbn)

vaì giaíi laûi hãû phæång trçnh mäüt láön næîa.

S1 = 20+j20 MVA S2 = 10+j10 MVA

20 - Qb1 (MVAr) 10 - Qb2 (MVAr)

ΣQF + ΣQbuì = m ΣQpt + Σ∆QB +Σ∆Qd + ΣQtd + ΣQdt - ΣQC

ΣQbuì = (m ΣQpt + Σ∆QB +Σ∆Qd + ΣQtd + ΣQdt - ΣQC)- ΣQF ≥0

Våïi raìng buäüc ΣQb = ΣQbk ,

Hçnh : Så âäö nguyãn lyï Traûm B1 Traûm B2

Q1 + Q2 - Qbuìì1 - Qbuìì2 Q2 - Qbuì2

Z3= ∆A.C = ∆PM.C.τ =

You might also like

Z2 =C0. ∆Ab= C0. ∆Pb.T = C0. ∆Pb .Qb.T