I.

Chẩn đoán và điều trị

1. Chẩn đoán
- Tiêu chuẩn Bennet và Wood (1968): được áp dụng rộng rãi nhất ở Việt Nam do dễ nhớ và phù hợp với
điều kiện thiếu xét nghiệm (độ nhạy 70%, độ đặc hiệu 82,7%)
Tìm thấy tinh thể natri urat trong dịch khớp hay trong các nốt tophi, hoặc tối thiểu có 2 trong các yếu tố
sau đây:
+ Tiền sử hoặc hiện tại có tối thiểu 2 đợt sưng đau của một khớp với tính chất khởi phát đột ngột, đau
dữ dội, và khỏi hoàn toàn trong vòng 2 tuần.
+ Tiền sử hoặc hiện tại có sưng đau khớp bàn ngón chân cái với tính chất khởi phát đột ngột, đau dữ dội,
và khỏi hoàn toàn trong vòng 2 tuần.
+ Có nốt tophi
+ Đã từng hoặc đang đáp ứng tốt với colchicin (giảm viêm, giảm đau trong 48 giờ).
- Tiêu chuẩn của ILAR và Omeract (2000): độ nhạy 70%, đặc hiệu 78,8%
Có tinh thể urat trong dịch khớp, hoặc tìm thấy tinh thể urat đặc trưng trong nốt tophi bằng phương pháp
hóa học hoặc kính hiển vi phân cực, hoặc có 6 trong số 12 biểu hiện lâm sàng, xét nghiệm và X-quang sau:
+ Viêm tiến triển tối đa trong vòng một ngày
+ Có hơn một cơn viêm khớp cấp
+ Viêm khớp ở một khớp
+ Đỏ vùng khớp
+ Sưng, đau khớp bàn ngón chân I
+ Viêm khớp bàn ngón chân I ở một bên
+ Viêm khớp cổ chân một bên
+ Nốt tophi nhìn thấy được
+ Tăng acid uric máu (nam ≥ 420 mmol/l, nữ ≥ 360 mmol/l)
+ Sưng đau khớp không đối xứng
+ Nang dưới vỏ xương, không có hình khuyết xương trên X-quang
+ Cấy vi khuẩn âm tính
2. Điều trị
- Chế độ ăn uống - sinh hoạt cho người bị gout:
+ Tránh các chất có nhiều purin như tạng động vật, thịt, cá, tôm, cua, … Có thể ăn trứng, hoa quả. Ăn thịt
không quá 150 gram mỗi ngày.
+ Không uống rượu, cần giảm cân, tập luyện thể dục thường xuyên.
+ Uống nhiều nước, khoảng 2-4 lít nước mỗi ngày
+ Tránh các thuốc làm tăng acid uric máu, tránh các yếu tố làm khởi phát cơn gout cấp như căng thẳng,
chấn thương, …
- Điều trị nội khoa
+ Thuốc kháng viêm: dùng trong giai đoạn cơn gout cấp để giảm viêm
+ Thuốc giảm acid uric máu: dùng trong giai đoạn mãn tính để tránh tái phát cơn gout cấp
- Điều trị ngoại khoa
+ Phẫu thuật cắt bỏ nốt tophi được chỉ định trong trường hợp:
 Gout kèm biến chứng loét
 Bội nhiễm nốt tophi
 Nốt tophi kích thước lớn, ảnh hưởng đến vận động hoặc vì lý do thẩm mỹ

+ Khi phẫu thuật cần dùng colchicin nhằm tránh khởi phát cơn gout cấp và kết hợp thuốc hạ acid uric
máu.

II. Cách phòng tránh

1. Thay đổi chế độ ăn uống lành mạnh, phù hợp
- Tăng cường bổ sung những thực phẩm bệnh nhân gout nên ăn vào thực đơn hàng ngày cũng là điều cần
thiết để kiểm soát tốt các triệu chứng bệnh, đồng thời phòng chống các đợt gút cấp xảy ra: dầu thực vật,
rau xanh, nấm, trái cây, các loại ngũ cốc, trứng, thịt trắng, yến mạch, …
- Uống đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể mỗi ngày
- Hạn chế dùng các thực phẩm có khả năng góp phần dẫn đến bệnh gút hoặc kích thích đợt viêm cấp như
thịt đỏ (bò, dê, cừu…), nội tạng, hải sản, đồ ngọt làm từ siro ngô…
- Hạn chế sử dụng bia rượu (gây ức chế khả năng bài tiết axit uric của cơ thể) và thuốc kích thích cơn gout
cấp (thuốc lợi tiểu, một số thuốc kháng lao có liên quan đến tình trạng tăng nồng độ axit uric trong máu)
2. Cải thiện lối sống, sinh hoạt hàng ngày để phòng ngừa bệnh gout
- Duy trì cân nặng khỏe mạnh
+ Đạt được và duy trì trọng lượng hợp lý không chỉ giúp phòng tránh các đợt viêm cấp của bệnh gout tái
phát mà còn góp phần hạn chế tổn thương, thoái hóa khớp bằng cách giảm tải áp lực tác động lên bộ
phận này, đặc biệt là những khớp như khớp gối và khớp háng.
- Rèn luyện thể chất hợp lí
+ 30 phút luyện tập mỗi ngày với tần suất khoảng 5 ngày/ tuần là thời gian vận động vừa phải phù hợp
cho việc phòng tránh bệnh gout cũng như hạn chế nguy cơ tái phát các cơn gút cấp. Bên cạnh đó, thường
xuyên tập thể dục thể thao đều đặn còn là cách ngăn ngừa các biến chứng liên quan đến bệnh gout hiệu
quả.
- Điều trị chứng ngưng thở khi ngủ
+ Một số nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa chứng ngưng thở khi ngủ và tần suất các cơn gút cấp xảy
ra. Do đó, khắc phục tình trạng sức khoẻ này bằng cách tăng lượng oxy trong lúc ngủ có thể góp phần
phòng ngừa bệnh gout tái phát thông qua việc giảm lượng axit uric sản sinh.