Professional Documents
Culture Documents
Ref_ECD_teachers_reference_book_UNICEF
Ref_ECD_teachers_reference_book_UNICEF
q&mrrsm;twGuf
taxmuftuljyKvufpGJ
2011 ckESpf
rmwdum
trSmpm 7
ed'gef; 9
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif; uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif; 13
1/ BudKqdkcsdefESifh vGwfvGwfvyfvyfupm;csdef 15
2/ pkaygif;csdef 17
2/ (u) vIyv
f yI &f mS ;&Sm;upm;enf; erlemrsm; 17
2/ (c) oDcsi;f qd&k eftMujH yKcsuf 18
rmwdum
2/ (*) oDcsi;f opfoif&eftMujH yKcsuf 19
3/ tzGJUcGJaqG;aEG;csdef(odkY) pkaygif;aqG;aEG;csdef 20
3/ (u) yHjk yifpmtkyrf sm; toH;k jyKjcif;ESihf yHak jymenf;trsKd ;rsKd ; 21
3/ (c) ½kyyf u
kH m;csyEf iS hf pum;ajymydpk wmtoH;k jyKjcif; 25
4/ oif,l&mae&mrsm;wGif upm;csdef 27
4/ (u) upm;enf;rsm;upm;&efae&m 29
4/ (c) pmzwf&efae&m 29
4/ (*) wl&,
d mypön;f rsm;wD;cwfupm;&efae&m 30
4/ (C) vufrv
I yk &f efae&m 30
5/ vufaq;csdefESifh xrif;pm;csdef 31
6/ tdyfcsdef(odkY) tem;,lcsdef 33
7/ jyefvnfoHk;oyfjcif;ESifh EIwfqufjcif; 34
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
3
taxmuftuljyKvufpGJ
oif,ljcif;ESifh uav;rsm;tm; xda&mufpGmoif,lapjcif; 35
1/ oif,ljcif; 35
2/ bmompum;ESifh ta&;? tzwf oifMum;jcif; 36
3/ tywfpOfoifcef;pmudk csJUxGifoifMum;jcif; 39
4/ odyÜHtajccHESifh ocsFmtajccHoabmw&m;rsm; oifMum;jcif; 46
4/ (u) odyt
HÜ ajccHoabmw&m;rsm; 46
4/ (c) ocsmF tajccHoabmw&m;rsm; 50
upm;jcif;jzifhoif,lapjcif; 53
1/ upm;jcif; 53
2/ ÓPf&nfzGHUNzdK;apaom upm;enf;rsm; 54
rmwdum
3/ bmompum;zGHYNzdK;apaom upm;enf;rsm; 57
4/ vufrItEkynmzefwD;upm;enf;rsm; 60
5/ ½dk;&mupm;enf;rsm;ESihf pkaygif;upm;enf;rsm; 62
q&mrsm;\tcef;u@ESifh wm0ef0wå&m;rsm; 65
1/ Munfh½Iavhvmjcif;ESifh rSwfwrf;jyKjcif; 65
2/ aqmif&ef? a&Smif&efrsm; 68
3/ trltusifhaumif;rsm;&Sdap&ef avhusifhay;jcif; 71
4/ roefpGrf;uav;rsm;ESifh tultnDtxl;vdkaom uav;rsm;tm;
apmifha&Smufjcif; 73
4/ (u) wuf<uvGe;f aomuav;rsm; 74
4/ (c) tm½Hpk ;l pku
d rf jI yóem&Sad omuav;rsm; 75
4/ (*) bmompum;tcuftcJ&adS omuav;rsm; 75
4/ (C) vlrpI w
d yf ikd ;f qdik &f m yhyHh ;kd rIvt
kd yfaeaom uav;rsm; 76
5/ rdb? &yf&GmvlBuD;rsm;ESifh vufwGJvkyfaqmifjcif; 77
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
4
taxmuftuljyKvufpGJ
rlBudKq&m? q&mrrsm; ar;avh&Sdaomar;cGef;rsm; 79
1/ ypönf;vkwJhuav; 79
2/ Murf;Murf;wrf;wrf;upm;wJhuav; 79
3/ a'goBuD;wJhuav; 81
4/ tEdkifusifhwJhuav; 81
5/ twdkiftawmxlwJhuav; 82
6/ udkufwwfwJhuav; 82
7/ pmoifenf; 83
8/ pkaygif;aqG;aEG;csdefeJY pkaygif;csdef 84
9/ ,SOfNydKifjcif; 85
rmwdum
5 ESpft&G,f ausmif;ae&eftwGuf jyifqifrIrsm; 87
1/ pdwfydkif;qdkif&m BudKwifjyifqifrIaqmif&Gufay;jcif; 87
2/ vdktyfaom zGHUNzdK;rIESifh uRrf;usifrIrsm;yHhydk;ay;jcif; 88
aemufqufwGJrsm; 91
aemufqufwJG (1) uav;\zGUH NzKd ;wd;k wufrtI ajctaeudk
Munh½f aI vhvmjcif;rSww f rf; 91
aemufqufwJG (2) rlBuKd uav;rsm;twGuf oDcsi;f ESiu
hf Asmrsm; 99
aemufqufwJG (3) ausmif;cef;tvSqif&efEiS fh uav;rsm;jyKvyk &f ef
vufreI rlemtcsKUd 109
tñTef;ESifh usrf;udk;pm&if; 115
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
5
taxmuftuljyKvufpGJ
rSwfwrf;jyKvTm
þvufppJG mtkyo
f nf jrefrmEkid if H ECD Technical Working
Group wGiy
f g0ifaom tzGUJ tpnf;toD;oD;\ uGi;f qif;awGU½Scd suf
rsm;? te,fe,ft&yf&yf&dS ECD q&mrrsm;\ awmif;qdck sut
f ay:
tajccHí jyKpkxm;jcif;jzpfygonf/ prf;oyftqifhwGif yg0if
aqmif&u
G af y;Muaom Save the Children pDrcH suef ,fajrrS ECD
trSmpm
ay;onfomru rlvwef;ESihf b0wpfavQmufv;kH oif,al &;twGuyf g tajccH
tkwjf rpfwnfaqmufay;&m ae&mXmersm; jzpfonf/ uav;b0tapmydik ;f
ESpfrsm;twGuf zGHUNzdK;wdk;wufrIudk aqmif&Gufay;aom tpDtpOfrsm;onf
uav;rsm;\ oif,lrIqdkif&mtcuftcJrsm;udk avsmhenf;aponfomru
wpfOD;csif;ESifh vlrItzGJUtpnf;wpfckvHk;twGuf a&&SnftusdK;aus;Zl;rsm;
jzpfxeG ;f apEdik yf gonf/
xdaYk Mumifv
h nf; jrefrmEdik if w
H iG f uav;oli,fjyKpak pmifah &Smufa&;ESihf
zGUH NzKd ;a&;vkyif ef;tpDtpOfrsm; ESppf Ofw;kd yGm;vsu&f adS yonf/ 1960 jynfvh eG Ef pS f
rsm;wGif vlr0I efxrf;OD;pD;XmerS tpjyKum wjznf;jznf;ESihf toif;awmftajcjyK
uav;oli,fzNYHG zKd ;rIjyKpyk sKd ;axmifa&;tpDtpOfrsm;vnf; wd;k yGm;vmNy;D 2000
jynfhvGefESpfrsm;wGif Save the Children, Yinthway Foundation, Metta
Foundation, Karuna Myanmar Social Service, World Vision tp&So
d nfh
tzGJUtpnf;rsm;\ &yf&GmtajcjyK uav;oli,fzGHYNzdK;rIjyKpkysdK;axmifa&;
vkyif ef;rsm;? tajccHynma&;tpDtpOf taeESihf ausmif;tajcjyK uav;
oli,fzNYHG zKd ;rIjyKpyk sKd ;axmifa&;vkyif ef;rsm; t&deS t
f [kejf ri§ fh aqmif&u
G v
f monf
omru yk*v ¾ u d rlBuKd ausmif;rsm;vnf; rsm;jym;vmcJyh gonf/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
7
taxmuftuljyKvufpGJ
uav;oli,frsm;tm; t&nftaoG;jynf0h pGm
apmifah &SmufraI y;jcif;onf uav;rsm;\ vlrq I ufqH
a&;? pdwv f yI &f mS ;rIEiS hf ÓPf&nfzUHG NzKd ;rIrsm; &&Sad pEdik f
ygonf/ uav;tm; yHhydk;rIrsm; aqmif&Gufay;&ef
rnfow Yl iG f wm0ef&ydS goenf;/ ¤if;\ywf0ef;usi&f dS
vl o m;tm;vH k ; jzpf y gonf / uav;ol i ,f j yKpk
ysdK;axmifa&;Xmersm;wGif wufa&mufvsuf&Sdaom
uav;rsm;twGufrSmrl aeYpOfxdawGUvsuf jyKpk
apmifha&Smuf aeol q&mrsm;rS m ta&;tBuD;qHk;
jzpfygonf/
jrefrmEdik if wH iG f rlBuKd q&mrsm;\ t&nftaoG;twGuf a,bk,stm;
jzifh wpfvoifwef;tay:tajccHMuygonf/ xdrk w S pfqifh rGe;f rHoifwef;rsm;?
trSmpm
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
8
taxmuftuljyKvufpGJ
ed'gef;
ed'gef;
q&mtawmfrsm;rsm;[m uav;awG aysmaf ysm&f iT &f iT f upm;Edik zf Ykd
jyifqifyyhH ;kd ay;wJh tydik ;f udk txl;tm;pdu k af vh&ydS gw,f/ uav;awG aysmaf ysmf
&Ti&f iT u
f pm;aeMuwm[m aumif;wJh
jrifuiG ;f wpf&yf jzpfygw,f/ 'gayr,fh
uav;awG pdwu f ;l pdwo f ef;eJY wpfpkH
wpf & mud k wD x G i f z ef w D ; aewm?
wpfcck u k kd prf;oyfvyk u f ikd &f if; pdwf
auseyfrI&aewm? jyóemtcuf
tcJawG ajz&Si;f wwfaewm? Mum;
xm;wJh yHkjyifxJutwdkif; ajymqkd
aewm? Zmwfvrf;Zmwfuu G af wGeYJ yDyjD yifjyif twkvyk u
f pm;aewm? pum;
<u,f<u,feaYJ jymqdak ewm? ta&;? tzwfeYJ ocsmF tajccHawGrmS uRr;f usirf I
&aewm? upm;enf;awGukd aumif;aumif;upm;wwfaewm? ypön;f awGukd
uRr;f uRr;f usiu f sif oH;k aewmrsKd ;awGukd jrifzYkd vdak eygao;w,f/ tJ'jD rifuiG ;f
awGukd rawGU&ao;oa&GU rvHak vmufao;ygbl;/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
9
taxmuftuljyKvufpGJ
ud,
k &hf UJ ausmif;u t&nftaoG;jynfw
h hJ ausmif;wpfausmif; [kw?f
r[kwf ckvkd wjcm;olawGbufutjrifeYJ qef;ppfajzMunfyh g/
uav;taeeJY ajzzdkY...
x aEG;aEG;axG;axG;BuKd qw
kd mudk cHpm;&&JUvm;/
x 'Dausmif;u ighausmif;vdYk cHpm;&ovm;/
x oli,fcsi;f awGu ighukd cifcifrifrif&&dS UJ vm;/
x ausmif;&JUtawGUtBuKH awGu pdwv
f yI &f mS ;p&maumif;&JUvm;/
rdbtaeeJY ajzzdkY...
x q&mawGu rdbawGukd av;pm;rI&o
dS vm;/
x aumif;aumif;rGerf eG f BuKd q{kd nfch &H UJ vm;/
ed'gef;
aumfrwD0iftaeeJYk ajzzdkY...
x uav;eJY q&mtcsKd ; rQrQww&So
d vm;/
x q&mawGrmS t&nftcsi;f b,favmuf&o
dS vJ/
x bmoifwef;awG&xm;ovJ/
x uav;awG&UJ zGUH NzKd ;rIeYJ avsmn
f w
D hJ upm;p&meJY ypön;f awG vHv
k kH
avmufavmuf &So d vm;/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
10
taxmuftuljyKvufpGJ
x ausmif;&JU vIy&f mS ;rIawGeYJ oifMum;rIypkH aH wGu zGNHY zKd ;rIeYJ avsmn
f D
&JUvm;/
x ausmif;eJY ausmif;ywf0ef;usiu
f uav;awGtwGuf oifah vsmf
aumif;rGe&f UJ vm;/
&yf&GmtaeeJU ajzzdkY...
x uav;oli,fawGudk wefzdk;xm;zdkYeJY uav;bufpHkzGHUNzdK;a&;
ta&;Bu;D w,fvYkd igwd&Yk yf&mG u oabmwlvufcMH uovm;/
x uav;bufpzkH UHG NzKd ;a&;vkyif ef;u uav;awG&UJ atmifjrifa&;eJ?Y
&yf&Gmtajctaeudk ajymif;vJwdk;wufay;Edkifw,fvdkY igwdkY
&yf&mG u oabmwl vufcMH uovm;/
ed'gef;
x uav;bufpzkH UHG NzKd ;a&;vkyif ef; atmifjrifa&;rSm igwdu
Yk kd yg0if
aqmif&u
G cf iG ahf y;ovm;/
txufu ar;cGe;f awGuakd jzzdt
Yk wGuf uav;awGtwGuf aysm&f iT pf &m
vIy&f mS ;vkyaf qmifraI wGeYJ tm;ay;vIUH aqmfwhJ 'Dpmtkyx
f u
J tpDtpOfawG[m
rlBuKd q&mawGtwGuf taxmuftuljzpfrmS jzpfygw,f/ 'ghtjyif Eke,faewJh
uav;awG&UJ OD;aESmufzUHG NzKd ;zdt
Yk wGuv f nf; tultnDjzpfygvdrrhf ,f/
jyKpo
k l
auqdik ;f a&mf
'DZifbmv? 2010ckEpS f
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
11
taxmuftuljyKvufpGJ
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif;
uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif;
atmufrmS azmfjyxm;wJh tcsed Zf ,m;[m vlBu;D awG zwfzt Ykd wGuyf g/ uav;awGzwfzYkd
twGuf oD;oeft
Y csed Zf ,m;udk ½kyyf akH wGeq
YJ x
JG m;ay;&ygr,f/ erlemyHak wGukd Munfyh g/
rlBudKausmif;tcsdefZ,m;
08;30 rS 09;00 BuKd qjkd cif;ESihf vGwv
f yfpmG upm;jcif;
09;00 rS 09;30 pkaygif;csed f
09;30 rS 11;00 tcef;wGi;f ?tcef;jyifupm;jcif;/ (45 rdepfp)D
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif; uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif;
11;00 rS 11;10 a&tdrw
f ufjcif;ESihf vufaq;jcif;
11;10 rS 12;00 aeYvnfpmpm;jcif;
12;00 rS 14;00 tdypf ufjcif;^tem;,ljcif;
14;00rS 14;15 tqmajypm;jcif;
14;15 rS 14;45 pkaygif;upm;jcif; (½d;k &mupm;enf;rsm;)
14;45 rS 15;00 wpfaeYwmtwGuf oH;k oyfjcif;ESihf EIwq
f ufjcif;
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
13
taxmuftuljyKvufpGJ
uav;rsm;twGuftcsdefZ,m;
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif; uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif;
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
14
taxmuftuljyKvufpGJ
wpfaeYwmtcsed af wGtm;vH;k rSm uav;awGukd pnf;urf;ay;wm? vrf;ñTew f mawGxufyNkd y;D
bmompum; zGUH NzKd ;atmif? pOf;pm;ÓPfxufoefvmatmif pum;rsm;rsm;ajymay;yg/ olwu Ykd kd
vnf; pum;rsm;rsm;ajymzdYk tm;ay;yg/ olwt Ykd csi;f csi;f ajymwmudk em;axmifyg/ olwaYkd jymjywm
udk em;axmifz?Ykd ar;wmudak jzzdv
Yk nf; tNrt J oif&h adS eyg/
txufrmS azmfjyxm;wJh rlBuKd ausmif;wpfaeYwmtcsed af wGrmS uav;awGukd b,fvkd
jyKpak pmifah &Smufay;oifw
h ,f? q&meJuY av; tjyeftvSeq
f ufqaH &; b,fv&kd o
dS ifw
h ,fqw
kd m
atmufygtBujH yKcsuaf wGukd vdu k ef myg/
1/ BudKqdkcsdefESifh vGwfvGwfvyfvyfupm;csdef
wpfaeYwm&JUtp ausmif;udka&mufuwnf;u uav;wdkif; pdwfaysmf&Tifvef;qef;
aezdv
Yk ykd gw,f/ 'gayr,fh tdru f ae ausmif;a&mufvmwJh uav;wdik ;f pdwaf ysm&f iT Mf uwm
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif; uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif;
r[kwyf gbl;/ tdrrf mS uwnf;u vdt k yfcsuw
f pfcck k rjynfph ckH w
hJ hJ uav;awGvnf; ygEdik yf gw,f/
uav;wpfO;D OD; 'Dvjkd yKr&l if....
¡ tar(od)Yk tdru
f vmydo
Yk el YJ rcGEJ ikd f
¡ q&mwpfO;D OD;udk wG,u
f yfae
¡ tarudjk yKrw
l t
hJ wdik ;f jyKrl
¡ abmif;bDxt
J npftaMu;pGeYf
¡ wpfO;D wnf;ae
¡ id,
k akd e
bmaMumifhjzpfovJqdkwmudk 'DtcsufawGeJY qef;ppfavhvmyg/
¡ tdrrf mS pdwt
f aESmuft,Sujf zpfp&m BuKH co
hJ vm;/
¡ q&m&JU*½kpu
kd rf v
I ckd siv
f v
Ykd m;/
¡ qmaeovm;/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
15
taxmuftuljyKvufpGJ
¡ a&iwfaeovm;/
a&raomuf? tdrfomrwufwJh
¡ tm[m& rjynfv
h v
Ykd m;/ uav;awGudk owday;yg/
¡ tdyaf &; r0vdv
Yk m;/ a&aomufwmeJY tdrfomwufwmudk
¡ use;f rma&;aumif;&JUvm;/ vGwfvGwfvyfvyf vkyfcGifhay;yg/
'DvdkyHhydk;ulnDay;yg/
¡ id,
k akd ewJu
h av;udk idck iG ahf y;yg/ 'gayr,fh
tMumBu;D ridak tmif *½kpu dk yf g/
¡ id k , k d a ewJ h u av;ud k ausmif ; 0if ; xJ
twlavQmuf&if; &if;ES;D atmifvyk yf g/
¡ em;vnfatmif &Si;f jyay;yg/ ]]orD;tar
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif; uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif;
aocsmajymcJw
h ,fav? ausmif;qif;wmeJY
olvmBudKr,fvdkY}}? ]]orD;taruvnf;
orD;udk wpfcsed v
f ;kH owd&aewm odw,fr[kwv
f m;}}
¡ wu,fvYkd uav;u em;rvnf&if tareJu Y av; ypön;f vJwmrsKd ;? tarhu,
kd ef yYH gwJh
t0wfay;xm;wmrsKd ;wdv
Yk yk af y;yg/
¡ uav;tarudv k nf; terf;vufaqmif umwGe;f um;xJu om;trdvkd vufz0g;rSm
arT;arT;ay;Ny;D tarudok wd&wkid ;f yg;rSmtyfxm;zdYk rSmckid ;f yg/
¡ awGU&Scd suu
f kd 0efxrf;tcsi;f csi;f wdik yf ifyg/
¡ rdb
d awGeYJ aqG;aEG;G nSEd idI ;f ajz&Si;f yg/
jzpfEikd &f if tdru
f aeygvmwJah &m*gyd;k awGuif;pifatmif vuft&ifaq;Ny;D rS ausmif;cef;xJ
0ifwt hJ usihf usiahf y;yg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
16
taxmuftuljyKvufpGJ
2/ pkaygif;csdef
wpfaeYwmudk aeYwikd ;f vkyaf eus ykpH t
H wdik ;f tpjyKyg/ 'Dvv kd yk jf cif;u aemuftcsed u f
bmtcsed q
f wkd m BuKd reS ;f qEdik w
f t
hJ wGuf uav;awGukd pdwv f NHk cKH rI &apygw,f/ reufwikd ;f
vkyaf eusae&m? paeustcsed ef YJ qdak eusEw I q
f ufocD si;f wdu
Yk kd ykrH eS tf wdik ;f jyKvyk yf g/ erlem
taeeJY 'Dvt
kd pDtpOftwdik ;f vkyyf g/
¡ ppcsi;f ]]uJ..pMupd—Yk — pMur,f}} vdaYk jymNy;D EIwq
f uf oDcsi;f wpfy'k ?f ESpyf 'k q
f kd (r*Fvm
eHeufcif;yg&Sifh? cifAs(odkY) r*Fvmyg? tu,fí uav;enf;ygu oifhemrnfu
b,fvakd c:ygovJ)
¡ bk&m;&Scd ;kd (wpfred pfpmrQ)
¡ ½k;d &Si;f wJh vIy&f mS ;upm;enf;
¡ oDcsi;f a[mif;rsm;qdk
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif; uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif;
¡ oDcsi;f opfoif
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
17
taxmuftuljyKvufpGJ
Ä Mumyef;Bu;D yGiv
hf mNyD (tm;vH;k ajcqefx
Y ikd Nf y;D vufeYJ ajcz0g;awGpx
k m;? yef; iH&k muae
wjznf;jznf; yGit hf mvmyHuk kd vufawG wjznf;jznf;aemufveS cf scikd ;f yg/)
Ä q&muOD;aqmifNy;D vrf;tjrefavQmufyg/
Ny;D awmh taES;? ajcvSr;f usu J s?J ajcvSr;f
pdypf yd af vQmufyw
kH u
Ykd kd wpfvn
S phf D avQmuf
yg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
18
taxmuftuljyKvufpGJ
Ä trlt&meJq Y w
kd mtjyif tajymif;tvJ
jzpfatmif ½kyaf o;½kyaf wGo;kH Ny;D qdk
vdu
k ?f wl&,
d mypön;f awG oH;k Ny;D qdv
k u
kd f
vkyyf g/
Ä wpf&ufrmS 4-5yk'af vmufqykd g/
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif; uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif;
&atmif? b,forl w S rf o
d vJ }}vdaYk jymyg/
Ä wpfykd'fcsif; vdkufrqdkckdif;ygeJY/ uav;awGoHpOfudk vdkufrSwfzdkY cufvdrfhr,f/
Ä oDcsi;f opfwpfy'k u
f kd xyfcgwvJvq
J jkd yyg/
Ä cufwphJ um;vH;k awG&UJ t"dymÜ ,fet
YJ oHxu
G af wGukd &Si;f jyyg/
Ä wpfywfrmS oDcsi;f opf ESpyf 'k x
f uf ydrk oifygeJ/Y
Ä oDcsi;f a&G;cs,w f t hJ cg [eftrlt&meJv Y yI &f mS ;oDq&kd wJh wdwk w
kd w
k w
f w
k f oDcsi;f rsKd ;udk
a&G;yg/ oifMum;aewJah cgif;pOfeYJ udu k n
f wD hJ oDcsi;f awGuv kd nf;oifay;yg/ rlBuKd t&G,f
uav;awGeu YJ udk n f w
D hJ oDcsi;f ? uAsmwcsKd Uudk aemufqufw-JG 1rSm Munfyh g/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
19
taxmuftuljyKvufpGJ
oDcsif;opf oifMum;enf;tqifhqifh
oDcsi;f opfukd pdw0f ifpm;zG,af umif;atmif ckvakd jymyg/ ]]'DocD si;f topf[m wd&pämef
awG&JU atmfjrnfoHtaMumif;jzpfw,f/ usD;uef;u b,fvdkatmfovJ? pmuav;?
aMumifuav;eJ?Y <uufuav;wdu Yk a&m b,fvakd tmfovJ? olwb Ykd ,fvv
kd yI &f mS ;ovJ?
pmuav; opfuikd ;f rSm em;aewJyh pHk u
H kd jrifz;l ovm;}}
(1) tptqH;k 2cgqdjk yyg/
(2) 3cgajrmufrmS uav;awGukd twlq&kd atmifvaYkd jymyg/
(3) 4cgajrmufrmS ]]tm;vH;k qkw
d wfNy?D 'Dwpfcgtrlt&meJq
Y rkd ,f}} vdaYk jymyg/
(4) uav;awGet
YJ wl aysmaf ysmyf g;yg; aemufwpfcgxyfqykd g/
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif; uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif;
3/ tzGJUcGJaqG;aEG;csdef(odkY) pkaygif;aqG;aEG;csdef
'Dtcsed rf mS uav;awGukd em;axmifwwfz?Ykd tvSnu
hf sajymwwfzYkd oifay;&ygr,f/
à uav;awG aumif;pGmyg0ifaqG;aEG;Ekdifatmif uav;udk q,fa,mufwpfzGJUcGJNyD;
aqG;aEG;yg/
à uav;awG pum;rsm;rsm;ajymvmatmif tzGifhar;cGef;awG rsm;rsm;oHk;yg/
à wdkuf½dkufoifMum;aejcif;rsdK; a&Smifyg/
à pnf;urf;em;rvnfwhJ uav;awGukd ½kyaf o;eJY oG,0f u
kd Nf y;D oifay;yg/
à ]]om;wd}Yk } eJY ]]orD;wd}Yk } qdw
k t
hJ oH;k tEIe;f udk rQrQww
oH;k yg/ a,mufsm;av; odrYk [kwf rde;f uav;awGukd pkaygif;aqG;aEG;csed rf mS
ydt
k av;xm;wmrsK;d a&Smifyg/ uav;awGajymwJh
à uav;wpfa,mufcsi;f udk emrnfeaYJ c:Ny;D ajymqdyk g/ bmompum;udyk o J ;kH yg/
à pmtky?f ydpk wmeJY ½kyaf o;wdu
Yk kd tvSnu
hf so;kH yg/
à oifaxmufuyl pön;f tppfrsm;oH;k yg/ roH;k wJah eYawGrmS uav;awG vufawGUrsm;rsm;
prf;oyfvyk u
f idk cf iG &hf wmrsKd ;udk oH;k yg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
20
taxmuftuljyKvufpGJ
à udk,fjyifqifxm;wJh oifcef;pmxuf uav;trsm;pk pdwf0ifpm;aewJhtaMumif;udk
ajymif;vJ aqG;aEG;yg/
3/ (u) yHkjyifpmtkyfrsm; toHk;jyKjcif;ESifh yHkajymenf;trsdK;rsdK;
Ä wpfywfrmS tenf;qH;k yHjk yifpmtkyf (3) tkyf
udk zwfjyyg/ wpftkyfudk pkaygif;aqG;aEG;
csed rf mS zwfjyNy;D useEf pS t
f yk u
f kd tjcm;tcsed f
rsm;wGif zwfjyyg/
Ä yHjk yifpmtkyw
f pftyk u f kd tenf;qH;k (4) Burd f
zwfjyyg/ yxrwpfBudrfrSm ½kd;½dk;zwfjy?
'kw, d tBurd rf mS Zmwfvrf;wd?Yk o½kyaf zmfykH
wdkYtaMumif; aqG;aEG;? wwd,tBudrfrSm
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif; uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif;
pmvH;k awG? ta&;tom;awGtaMumif; aqG;
aEG;? aemufq;kH tBurd rf mS Zmwfvrf; wpfcv k ;kH
udk o½kyaf qmifzt Ykd wGuf aqG;aEG;yg/
Ä uav;awGtwGuf pmtkyu f ae&wJh tusKd ;
aus;Zl;trsm;BuD;&SdwJhtwGuf &nf&G,fcsuftrsdK;rsdK;eJY a&;xm;wJhpmtkyfrsdK;pHkudk
zwfjyay;yg/ OyrmtaeeJ.Y ..
x pdwful;,OfZmwfvrf; (rIdYuav;wpfyGifh c&D;vTifh? vif;EdkYrav; rpE´m?
vluav;eJY yk&u
G q
f w
d f ...)
x owif;tcsuftvuf (rD;rD;&JUupm;p&m? igbmvJ? ig;[mig;yJ? 'dkifEdkaqm
aeYrsm;? yifu h rl sm;? vif;ydik ?f tyifu&wJt
h pm? wpfrw
S pfq,fa&wGurf ,f?
em*pfrek w
f ikd ;f uswahJ eY ...)
x &,f&iT zf ,
G &f m (tazmfvakd om zm;uav;? EGm;nDaemifEiS hf aysm&f iT rf aI y;aom
zm;rdom;pk? u,fMuygOD;? aerif;Bu;D ? vluav;ESihf yk&u
G q
f w d f ...)
x pdwfcHpm;rI (yGJaps;wef;rSmararh&Sm? tcspfqkH;olwpfa,muftaMumif;?
em*pfrek w
f ikd ;f uswahJ eY? vif;EdrYk av;rpE´m ...)
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
21
taxmuftuljyKvufpGJ
Ä uav;awGukd rzwfjycif ud,k w
f ikd f pmtkyef YJ &if;ES;D atmif? ESpNf cKd uv
f mwJt
h xd
tBudrfBudrf zwfxm;yg/ pmzwfjyaewJhtcg q&m&JU pdwfaysmf&TifrIeJY pdwftm;
xufoefru I uav;awGukd ul;pufvmygvdrrhf ,f/
Ä uav;awGukd pmzwfjywJt
h cg pmoifay;wJyh pkH eH YJ r[kwb
f J upm;enf;wpfcv
k kd
vkyyf g/
Ä upm;ovdzk wfjywJt h cg uav;awG[m pdwaf ysm&f iT af ewJt h wGuf vGwv f w
G f
vyfvyf pdwu f ;l cHpm;r,f? Zmwfaumifae&mrSm 0ifNy;D cHpm;Edik rf ,f? ½kyyf akH wGuv
kd nf;
ydNk y;D awmh ESpNf cKd ucf pH m;ygvdrrhf ,f/
Ä rSe;f qupm;vd&Yk wJh ae&mawGrmS rSe;f qcdik ;f yg/
Oyrm- (igbmvJ? rIdYuav;wpfyGifhc&D;vTifh?
tdr<f uufEiS hf v,f<uuf? ylp;l eJY ylp?D ..)
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif; uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif;
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
22
taxmuftuljyKvufpGJ
Ä zwfjy&r,fh pmtky(f pmenf;? pmvH;k Bu;D Bu;D eJY &Si;f &Si;f a&;xm;)udk oH;k wJth cg pmvH;k
awGukd axmufNy;D toHxu G rf eS rf eS f zwfjyyg/ uav;awGu toHet YJ wl pmvH;k awGukd
vdu
k Mf unfah ewmjzpfwthJ wGuf wdwu d suszwfzYkd vdw k ,f/ ud, k phf um;vH;k tydk
awG rxnfhygeJY/
Ä ajymjy&r,fph mtkyaf wGukd (zwfjyzdrYk [kww
f )hJ toHaetoHxm;eJY ajymjyyg/ aemufaeY
awGrmS uav;awGukd yHjk yifZmwfvrf;twdik ;f o½kyaf qmifcikd ;f yg/
Ä wpfcgwav pum;enf;wJh uav;wpfa,mufa,mufukd pmtkyyf x
kH u
J ]]'DaeY
ajymjyr,fh pmtkyu
f akd &G;ay;yg}}vdcYk ikd ;f yg/
Ä pmtkyw
f pftyk u
f kd tBurd Bf urd t
f oH;k jyKyg/ aemuf&ufawGrmS vnf; xyfzwfjyyg/
Ä yHjk yifpmtkyaf wGuek o
f mG ;&if upm;p&mbl;awGxu J ½kyyf akH wGukd toH;k jyKNy;D yHjk yif
xGiaf jymyg/ uav;awGuv kd nf; xGiaf jymckid ;f Edik yf gw,f/
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif; uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif;
Ä ywf0ef;usirf mS &Sw
d hJ ypön;f awGukd toH;k jyKNy;D yHjk yiftjzpf zefw;D ajymqdyk g/
Ä AD',
D ykd jkH yifaowåm? zsmyHjk yif? oJy;kH yHjk yif? wkwx
f ;kd ½kyaf o; tp&Sw
d mawGukd wDxiG zf efw;D
toH;k jyKyg/
Ä uav;awGu, kd w
f ikd f yg0ifo½kyaf qmifEikd w
f hJ ½d;k &myHjk yifawGukd uav;awGu,
kd w
f ikd f
yg0ifo½kyaf qmifwehJ nf;eJY ajymyg/
Oyrm- ynm&Sad om MuufrBu;D ? jcaoFBh u;D
ESifh <uufuav;? ESmap;aeaom
,keu
f av;?
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
23
taxmuftuljyKvufpGJ
uav;awGyg0if o½kyfaqmifEdkifwJh erlemyHkjyif
]]jcaoFhESifh awm0uf}}
jcaoFt
h jzpfwpfO;D ? awm0uftjzpfwpfO;D ? vif;wtjzpf 4-5OD;cefu Y kd o½kyaf qmif&ef
owfrw S x
f m;yg/ tcef;tv,fwiG f t0wfrsm;(od)Yk pm&GuBf u;D rsm;ESihf prf;acsmif;av;
tjzpf owfrw S x
f m;yg/
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif; uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif;
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
24
taxmuftuljyKvufpGJ
3/ (c) ½kyfyHkum;csyfESifh pum;ajymydkpwmtoHk;jyKjcif;
Ä r*¾Zif;? *sme,fawGxu
J uav;awGeYJ oifah vsmw
f yhJ akH wGukd n§yNf y;D uav;awGeYJ
yHt
k aMumif;ajymyg/
Ä ]]'Dyx
kH rJ mS bmawGawGU&ovJ}} ar;cGe;f rsKd ;eJt
Y pjyKyg/ uav;awG vGwv
f w
G v
f yfvyf
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif; uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif;
ajymvmatmif tzGiahf r;cGe;f awG ar;ay;yg/
Ä pum;ajymenf;wJ?h ajymzdt
Yk cuftcJ&adS eao;wJh uav;i,fawGtwGuf ]]tdr}f }udjk yyg?
acG;ua&mb,frmS vJ}} vdaYk r;Ny;D vufñK§d ;eJaY xmufjyckid ;f yg/
Ä uav;rjrifz;l ao;wJh yHak wGuv
kd nf;jycdik ;f yg/ Oyrm-]]aumuf½;kd yHb
k ,frmS vJ}} tjyifrmS
rjrifz;l cif ½kyyf u
kH ae uav;awG odapEdik yf gw,f/
Ä ydpk wmyHak wGurkd jycif jywif;aygufawG? pum;ajymuGuaf wGeYJ pOf;pm;uGuaf wGukd
BuKd wifxnhx f m;Ny;D toH;k jyKyg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
25
taxmuftuljyKvufpGJ
Ä pum;ajymuGuef YJ pOf;pm;uGuaf wGukd toH;k jyKwt
hJ cg yHx k u
J Zmwfaumifujkd yNy;D
]]ol b majymaevJ } }? ]]ol b mawG ; aeovJ } }vd Y k a r;yg/ pmBud K a&;rxm;ygeJ Y /
uav;ajymwJh pum;udyk J a&;jyyg/
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif; uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif;
ouf&Sd oufrJh
<uuf tdrf
Muuf qdik f
aMumif *dak 'gif
acG; pm;yGJ
vl xD;
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
26
taxmuftuljyKvufpGJ
4/ oif,l&mae&mrsm;wGif upm;csdef
ECD rlBuKd ausmif;awGrmS toH;k jyKwhJ ypön;f trsm;pk[m open-ended games vdaYk c:wJh
b,fvkd vkyv f yk &f wJh uav;&JU pdwu f ;l zefw;D rIudk tm;ay;wJh upm;p&mawGjzpfMuygw,f/
upm;p&mawGuvnf; pdwBf uKd u?f upm;csed af wGuvnf; pdwBf uKd uf vGwv f w
G v
f yfvyf upm;cGihf
ay;avh&MdS uygw,f/ 'gayr,fh uav;awG upm;aecsed rf mS q&mawG&UJ pum;ajymay;wm?
twlupm;ay;wm? vdktyfwJhyHhydk;rIawG rvkyfao;oa&GUawmh bmompum;zGHUNzdK;rIeJY
upm;enf;u&r,hf pum;vHk;a0g[m&eJY uRrf;usifrIawG (tvSnfhus? xyfwlnDjcif;?
uGjJ ym;jcif;? tpOfvu kd f tp&Sw
d )hJ oabmw&m;awGukd &rSmr[kwyf gbl;/
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif; uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif;
à 'Dae&mrSm pkNy;D bmawGjzpfaewmvJ/
à 'g&JUtajzudo
k ad tmifb,fvv
kd yk rf vJ/
à 'Dvv
kd yk v
f Ykd &Edik w
f ,fvx
Ykd ifovm;/
à rsupf x
d aJ y:vmatmif ajymjyygOD;vm;/
à wu,fvYkd 'gqd&k if ——
à 'gudk b,fvv
kd yk cf o
hJ vJ qdw
k mudk ajymjyygOD;/
à 'geJyY wfoufNy;D uav;b,fvpkd Of;pm;cJw
h mvJ/
à wjcm;pOf;pm;rdwhJ enf;vrf;&Sad o;vm;/
à 'gudk wjcm;b,fvekd nf;vrf;awGeYJ vkyv
f &Ykd Edik rf ,fvYkd xifovJ/
à bmtcuftcJ&EdS ikd rf ,fvx
Ykd ifovJ/
à wu,fvYkd tJ'v
D jkd zpf&if b,fvckd pH m;&rvJ/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
27
taxmuftuljyKvufpGJ
uav;awG xdxda&mufa&muf upm;vmatmif ckvdk vIHUaqmf? vrf;ñTefay;yg/
à uav;ta&mufenf;wJh oif,&l mae&mawG
rSm ud,
k w
f ikd o
f mG ;a&muf upm;jyyg/
à uav;awG&UJ upm;yHu k kd avhvmtuJ cwfyg/
pdw0f ifpm;rI&&dS UJ vm;? tcsi;f csi;f tvSnu
hf s
a0rQupm;&J U vm;? tcuf t cJ & S d a evm;
pwmawGuykd g avhvmyg/
à rupm;bJaeaewJh uav;awG&?dS r&Sd Munf½h I
avhvmyg/ rkex Yf yk u
f ikd x
f m;wJh uav;awG
rupm;MuwmrdYk vufxrJ mS bmudik x f m;ovJ Munfyh g/ rkepYf m;&r,ft
h csed ?f pm;&r,fh
ae&mrSmyJ cGijhf yKaMumif;ajymyg/
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif; uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif;
à upm;p&mawGu vG,v
f eG ;f ? cufveG ;f ? enf;vGe;f wmrsK;d eJY vlO;D a& rrQwwmrsKd ;awGrmS
uav;awGrupm;awmhbJ upOfu h vsm;jzpfwwfwmudk owdjyKyg/
à rupm;bJ aeaewJu
h av; rsm;ae&if rdr&d UJ jyifqifxm;rIeYJ ywfoufNy;D vdt
k yfcsuu
f kd
oH;k oyfyg/
à upm;p&mrvHkavmufwJh jyóemudk tkef;rIwfcGuf? ausmufcJ? wkwfacsmif; pwJh
ywf0ef;usirf mS &Sw
d yhJ pön;f awG pkaqmif;Ny;D ajz&Si;f yg/
à uav;awG pdw0f ifwpm; upm;aecsed f ar;jref;wmrsKd ;a&Smifyg/ upm;wmudk taESmuf
t,Sujf zpfapygw,f/
à tcsi;f csi;f a0rQupm;aewm? upm;Ny;D jyeford ;f wmudk jrifwikd ;f cs;D rGr;f ay;yg/
à wpfcgwav uav;wpftyk pf ek ?YJ wpfcgwav uav;wpfa,mufcsi;f pDet
YJ wl tcsed af y;
upm;yg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
28
taxmuftuljyKvufpGJ
4/ (u) upm;enf;rsm;upm;&efae&m
Ä bmompum;eJY tajccHta&;? tzwf? ocsmF awGeq YJ ikd w
f hJ upm;enf;awG upm;wJh
ae&mrSm q&m&JU tultnDvrkd mS jzpfwt
hJ wGuf rMumcP OD;aqmifupm;ay;yg/
Ä rSwfÓPfupm;p&myHkawG rMumcP a&maxG;oGm;wwfwJhtwGuf wpfywfrSm
rSwÓ
f PfwpfrsKd ;pDeYJ wpfb;l rSm (28)pHx
k u
J (12)pHpk D tvSnu
hf s xm;ay;yg/
Ä aeYwikd ;f rSm q&mrtultnDvw kd hJ csw
d q
f ufupm;p&m? ,SOw
f u
JG pm;p&m? yHw
k x
l yf?
rSwÓ
f Pf? 'drk ED kd pwJh bl;xJu upm;p&mawGukd uav;awG aumif;aumif; upm;
wwfatmif twlupm;ay;yg/
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif; uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif;
4/ (c) pmzwf&efae&m
Ä jzpfEikd &f if pmtkyaf wGurkd oH;k cif vuft&ifaq;cdik ;f yg/ pmtkyv
f eS w f t
hJ cg wHawG;
qGww f wfwt hJ usiu
hf kd azsmufay;yg/ ud,
k w
f ikd v
f nf; rvkyjf yygeJ/Y
Ä rMumrMum pmtkyef YJ upm;p&mawGukd oef&Y iS ;f a&;vkyaf y;yg/ roH;k cifuwnf;u
b,fvt kd oH;k jyK&r,f qdw
k mudk BuKd wifajymjyyg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
29
taxmuftuljyKvufpGJ
4/ (*) wl&d,mypönf;rsm;wD;cwfupm;&efae&m
Ä wl&, d mypön;f awGeu
YJ pm;wJt h cg oHpOfeYJ pnf;0g;udk em;vnfapzdYk prf;oyfavhvm
cdik ;f yg/ pnf;0g;tvdu k f wD;cwfwwfatmif oifMum;ay;yg/
Ä wl&,
d mypön;f awGukd toH;k jyKaewJt
h cg qlnrH aezdt
Yk wGuf 'Dvv
kd rf;nTeyf g/
- toHqw
JG mu b,f[mvJ/ (pnf;? AH?k bl;rsm;?..)
- toHjywfwmu b,f[mvJ/ (0g;? 0g;vufcyk ?f tcsKd &nfyv
k if;zH;k rsm;? ..)
- toHqeJG YJ toHjywf wpfrsKd ;pDw;D Munf&h atmif? 2rsKd ;pDa&mNy;D wD;Munf&h atmif/
- 0g;? opfom;wH;k ? om;a&? ow¦K pwJyh pön;f trsKd ;tpm;tvdu
k f cGjJ cm;wD;cwfcikd ;f yg/
- b,focD si;f tvdu
k u
f kd wD;MurvJ/
- wD;cwfwt
hJ cg pnf;0g;tvdu
k f pdwu
f ;l zefw;D Ny;D vIy&f mS ;wwfatmif tm;ay;yg/
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif; uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif;
4/ (C) vufrIvkyf&efae&m
Ä 'Dt&G,u f av;awG[m t0wfacguf? puúLacgufvyk &f wm ESpo f ufMuwJt
h wGuf
vufow k yf 0gawG? a&mifppkH uúLawG pkaqmif;xm;Ny;D acgufcsKd ;nDcsKd ;wm? av;axmifyh ?kH
Bw*d yH kH pwJv h ,
G u
f wl yhJ akH wGukd uRr;f usiaf tmiftcGiahf y;yg/
Ä puúLeJrY acgufcif vufow
k f
yk0gvdk t0wfeYJ t&if avh
usiahf y;yg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
30
taxmuftuljyKvufpGJ
Ä uav;awGo;kH r,fh vufrt I Ekynmypön;f awGukd olwv Ykd ufvrS ;f rDwhJ piferd ehf rd ahf wGrmS
xm;ay;yg/ ypön;f opfawGukd wpfcck si;f jznfah y;yg/ rifuek o
f mG ;wJh a&mifpakH qmhyifawG
udk z,fxw
k Nf y;D upm;enf;awGupm;r,fah e&m (od)Yk oJupm;r,fah e&mrSm xm;ay;yg/
Ä n§yv
f rYkd &wJh uwfaMu;awGukd rxm;ay;ygeJ/Y uav;u olnv
hH Ykd n§yv
f rYkd &wmvdYk
xifvrd rhf ,f/
Ä vufrv I yk if ef;awGtem;rSm t0wfp? owif;pma[mif;eJY a&udk xm;ay;yg/ tvGwf
yef;csv
D yk if ef;udk jzpfEikd &f if aeYwikd ;f xm;ay;yg/ uav;awGqNJG y;D aemuf olwb
Ykd mom
tajcmufveS ;f vd&Yk atmif BuKd ;wef;cyferd ehf rd ehf YJ t0wfny§ u f vpfawG t&efoifh
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif; uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif;
xm;ay;yg/
5/ vufaq;csdefESifh xrif;pm;csdef
xrif;pm;zdt Yk wGuf vufaq;zdYk tvSnu
hf sapmifah ecsed rf mS uav;awG pdwt
f ajymif;tvJ
jzpfatmif oDcsi;f av;awGq?kd b,fobl m[if;ygvmw,f? b,focl suaf y;w,f pojzifh pum;
pjrnfajymyg/ tultnDvw
kd hJ uav;awGuykd J ulay;yg/ vufaq;csed ef ?YJ pm;aomufcsed af wGrmS
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
31
taxmuftuljyKvufpGJ
uav;awGukd ud, k w
f ikd v
f yk cf iG ahf y;&if;? ud,
k t
hf m;ud,
k u
f ;kd pdwef UJ rsupf ed v
YJ uf [efcsun
f n
D D
xde;f wwfatmif avhusichf iG ahf y;yg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
32
taxmuftuljyKvufpGJ
6/ tdyfcsdef(odkY) tem;,lcsdef
wpfreufv;kH vIy&f mS ;upm;Ny;D wJah emuf uav;awGtem;,lzv Ykd t kd yfygw,f/ uav;
wpfa,mufeJY wpfa,muf tdyfcsdefyHkpHrwlMuovdk tdyfcsdefvdktyfcsufvnf; rwlMuygbl;/
'gaMumifh uav;wdik ;f rtdyrf ae&qdNk y;D twif;tMuyfrvkyyf geJ/Y 'Dvv kd yk &f if ausmif;vmzdYk
aMumufomG ;Edik yf gw,f/ uav;awG aumif;aumif;tem;,lzu Ykd om t"duyg/
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif; uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif;
à uav;awGtyd af ecsed rf mS jcifrudu
k af tmif? at;wJah 'orSm aEG;aEG;axG;axG;&Sad tmif
vkyaf y;yg/
à tcsed t
f MumBu;D tdyw f wfwu hJ av;udk apmapmtdycf idk ;f yg/ tm;vH;k x&r,ft
h csed rf mS
tvG,w f ul Ek;d xEdik af tmif oDcsi;f oHav;awGay;yg/
à aeYv,frtdyw
f wfwhJ uav;awGeYJ apmapmEd;k wwfwhJ uav;awGukd toHrxGuw
f hJ
upm;p&m? zwfp&mpmtkyf (od)Yk a&;jcpfp&mrsKd ;awGay;yg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
33
taxmuftuljyKvufpGJ
7/ jyefvnfoHk;oyfjcif;ESifh EIwfqufjcif;
tdy&f mEd;k Ny;D aemuf a&tdr0f ifjcif;? tqmajypm;jcif;? ½d;k &mupm;enf;rsm;upm;jcif;wdYk
jyKvkyfNyD;ygu oDcsif;uAsmrsm;&Gwfqdkjcif;? Asnf;uAsmESifh Asnf;trnfrsm;&Gwfqdkjcif;wdkY
qufvufjyKvyk yf g/ xdaYk emuf wpfaeYwmtwGuf jyefaET;jcif;ESihf EIwq f ufjcif;udk yHrk eS v
f yk yf g/
tJ'tD csed rf mS uav;awGukd tm;ustwk, k al pcsiw
f hJ tjyKtrlawGukd tm;ay;yg/ aemufwpfaeY
ausmif;vmvdpk w d f &Sad tmifvnf; vHaYI qmfay;yg/
à 'DaeY upm;&wmaysmo
f vm;/
à taysmq
f ;kH u bmvky&f wJt
h csed v
f /J
à 'Dreuf bmtaMumif; em;axmifco
hJ vJ/
à reufuem;axmifcw
hJ hJ ]]—-}}taMumif;^yHjk yifukd BuKd uo
f vm;/ bmjzpfvv
Ykd /J
wpfaeYwmtcsdefrsm;twGif; uav;rsm;tm;jyKpkapmifha&Smufjcif;
à reufu ausmif;vmwJt
h cg idw
k o
hJ rl &Sv
d Ykd q&mr odyaf ysmw
f ,f/ reufjzefa&m idrk ,fo
h l
&Srd mS vm;/
à reufu opfom;wH;k upm;wJah e&mrSm oEÅmrsKd ;wd?Yk eDeaD xG;wdYk twlwl aygif;upm;Muwm
odyaf umif;w,f/
à 'DrSmMunfhprf;? aemfab;abqGJwJh
yHak v;u odyMf unfv
h aYkd umif;wmyJ/
reufjzef b,fol bmyHq k rJG mS vJ/
à EIwqf ufocD si;f wpfy'k ?f ESpyf 'k q
f Nkd y;D
reufjzeftm;vHk;udk arQmfaer,fvdkY
rSmyg/ txl;ojzifh ausmif;rSmraysmf
ao;wJh uav;awGudk oD;oefYEIwf
qufrSmMum;yg/ ]]armifpdk;aomif;eJY
armifoef;xGe;f reufjzef apmapmvmaemf/ q&mr arQmaf er,f}}/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
34
taxmuftuljyKvufpGJ
oif,ljcif;ESifh uav;rsm;tm;
xda&mufpGmoif,lapjcif;
1/ oif,ljcif;
à oif,jl cif;qkw
d m obm0ywf0ef;usi&f UJ tpdwt
f ydik ;f wpf&yf jzpfw,f/
à uav;awG&UJ oif,jl cif;[m tm½Hik g;yg;tay:tajccHw,f/
oif,ljcif;ESifh uav;rsm;tm;xda&mufpGmoif,lapjcif;
à uav; wpfcck k oif,cl NhJ y;D wmudk jyefaET;yg/ bmNy;D bmvkyo
f mG ;w,f qdw
k mudk (jzpfpOf)
jyefar;ay;yg/
xyfNy;D oif,v
l pkd w
d f oif,v
l pkd w
d f
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
35
taxmuftuljyKvufpGJ
à uav; b,favmufoif,w l ,fqw
kd m olrY mS tawGUtBuKH b,favmuf&o
dS vJqw
kd hJ
tay: rlwnfaeygw,f/
à tjyKoabmaqmifwJh a0zeftMuHjyKcsufawG? trSm;vkyfcGifhawG? atmifjrifrI
tcGifhtvrf;awG[m aysmf&TifzG,foif,lrIawG jzpfw,f/
à uav;&JUvdt
k yfcsu?f uav;&JUt&nftcsi;f eJY udu
k n
f rD yS J pdwyf g0ifpm;zG,f jzpfygvdrhf
r,f/
oif,ljcif;ESifh uav;rsm;tm;xda&mufpGmoif,lapjcif;
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
36
taxmuftuljyKvufpGJ
à oifyek ;f ay:rSm a&;jyyg/ olwu
Ykd v
kd nf;a&;cdik ;f yg/
Ä pkaygif;aqG;aEG;csdefrSm a,musfm;uav;? rdef;uav; a&wGufcdkif;yg/ NyD;awmh
oifykef;ay:a&;jyyg/ tm;vHk;jyefaygif;a&wGufjyNyD; oifykef;ay: ckvdka&;jyyg/
aemuf&ufawGrmS uav;wpfa,mufukd OD;aqmifa&wGucf ikd ;f yg/ uav; ra&;
wwfao;&if eHygwfpmvH;k udk a&G;Ny;D uyfcikd ;f yg/
oif,ljcif;ESifh uav;rsm;tm;xda&mufpGmoif,lapjcif;
Ä qufNy;D awmh tJ'D rd;k av0otajctaeudk 'Dvakd &;jyyg/
'DaeY aeyl w,f/
à uav;taeeJY wdk;wufvmw,f? igwwfoGm;NyDvdkYcHpm;&atmif BudK;pm;a&;orQudk
tm;ay;cs;D rGr;f yg/
à uav;awGox d m;wmudk tajcjyKNy;D rodao;wmawGukd jznfph u
G o
f ifay;yg/ Oyrm?
ig;taMumif;oifwthJ cg-
Ä ig;taMumif;udk uav;awG b,favmufox
d m;ovJukd t&ifazmfxw
k yf g/ Ny;D rS
uav;rodao;wmudo k ifyg/
Ä ig;eJYywfoufwJh pum;vHk;awG wwfEkdiforQ oifay;yg/ aMu;cGH&SdwJhig;&Sdovdk
aMu;cGHr&SdwJh ig;awGvnf;&Sdw,f? yg;[yfuae touf½SLMuw,fqdkwmrsdK;udk
twif;,Hck ikd ;f r,ft
h pm; prf;oyfppfaq;cdik ;f yg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
37
taxmuftuljyKvufpGJ
Ä ig;ESihf iSuf EdiI ;f ,SOaf qG;aEG;yg/
ig; iS u f
a&ul;Edik f -
- ysEH ikd f
ql;awmif&dS -
- awmify&H dS
aMu;cG&H dS -
- tarG;&Sd
oif,ljcif;ESifh uav;rsm;tm;xda&mufpGmoif,lapjcif;
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
38
taxmuftuljyKvufpGJ
Ä t0wftdwfwpfvHk;xJrSm Asnf;pmvHk;awG xnfh
xm;yg/ uav;wpfa,mufudk ]]c&rf;oD; csupf m;
r,f? ]c} pmvH;k av; ,lay;yg}}vdYk ajymyg/ uav;,l
ay;wJh pmvH;k u ]y} jzpfae&if ]]pmzwfwwfawmhrmS
ygvm;}}vdYk t&if cs;D rGr;f yg/ Ny;D rS ]]atmf 'gu ]y}
qdak wmh yJjyKwpf m;csiv
f v Ykd m;}} vdaYk r;yg/
3/ tywfpOfoifcef;pmudk csJUxGifoifMum;jcif;
tao;pdwf us,u f s,jf yefjY yefY oifMum;Edik af vaumif;avygyJ/ acgif;pOfa&G;wJt
h cg uav;awGeYJ
qdik w
f m? uav;awG&if;ES;D wm? uav;awGpw d 0f ifwpm;eJY vufawGUprf;oyfoif,El idk w
f mudk
a&G;oifyg/
oif,ljcif;ESifh uav;rsm;tm;xda&mufpGmoif,lapjcif;
Oyrm- t"dutacgif;pOf / / ,mOftrsK;d rsK;d ^o,f,yl aYkd qmifa&;
yxrtywf / / armfawmfum;taMumif;
'kw,
d tywf / / pufb;D ? qdu
k mú ;taMumif;
wwd,tywf / / bD;trsK;d rsK;d taMumif;
à ,mOftrsKd ;rsKd ; taMumif;aqG;aEG;csed rf mS . . .
Ä a&mifppkH uúLeJY puf0idk ;f yk?H pwk&ef;yk?H pwk*yH ?Hk Bw*d yH Hk pwJyh pHk t
H rsK;d rsKd ; ñSyx
f m;yg/
uav;i,fawGukd pm&GuBf u;D wpfcak y:rSm pdwBf uKd uyf akH zmfuyfcikd ;f Ny;D uav;tBu;D
awGukd ,mOfypHk aH wGazmfcikd ;f yg/ olwpYkd w d u f ;l &Sw
d thJ wdik ;f ykaH zmfcikd ;f yg/ erlemykpH H
vkyjf yzdrYk vdyk g/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
39
taxmuftuljyKvufpGJ
Ä ta0;ajy;vrf;rBu;D ykpH u H kd pm&GuBf u;D wpf&u G rf mS qGx
J m;yg/ wnfaqmufupm;zdYk
opfom;wH;k eJY um;½kyaf v;awGvnf; xm;ay;yg/ Ny;D awmhuav;awGukd vrf;rBu;D &JU
ab;wpfzufwpfcsurf mS taqmuftODawG wnfaqmufapNy;D taqmuftODrsm;
Mum;&Sd vrf;rBuD;ay:rSm um;armif;wrf; upm;apyg/ uav;&JUpdwful;awGudk
oif,ljcif;ESifh uav;rsm;tm;xda&mufpGmoif,lapjcif;
azmfxw k cf iG ahf y;yg/ rD;yGKd iahf wGeYJ um;&yfem;zdYk trSwt f om;awGvnf; xnfEh ikd yf gw,f/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
40
taxmuftuljyKvufpGJ
à oifcef;pmwpfcck t k aMumif; aqG;aEG;aecsed rf mS ud, k o f ifaewJh taMumif;t&m r[kww f hJ
udpw ö pfcck k jzpfysucf &hJ if Oyrm-avjyif;wdu k v
f mwJt h cg oifaewJh oifcef;pmudk &yfxm;
Ny;D uav;awGukd opfyifawGavwdu k v f Ykd vIy&f mS ;yku
H kd Munfch ikd ;f yg/ avb,fuvmovJ
ar;yg/ Ny;D awmh tm;vH;k twlwuG vufawGukd avwdu k v f v Ykd yI af ewJh opfuikd ;f awGvkd
a0S, Y rf;ckid ;f yg/ ]]tjrifq h ;Hk qefNY y;D a0S,
Y rf;r,f? cyferd ehf rd rhf mS a0S, Y rf;r,f? ywfcsmvnf
a0SY,rf;r,f}}vdkYwdkifay;yg/ NyD;awmhuav;wcsdKUudk zsmay:rSmvSJcscdkif;vdkufNyD;
usefwJhuav;awGudk opfwkH;awGudk vSdrfhwGef;wJhykHpHtwdkif; vSJaewJhuav;awGudk
vSrd w hf eG ;f ckid ;f yg/ aemufwpfBurd rf mS ]]tckuav;awGtm;vk;H opfv;kH jzpfomG ;Ny}D } ajymNy;D
uav;tm;vH;k opfv;Hk awGvkd ud, k b hf momuk, d v f rdS o
hf mG ;cdik ;f yg/
oif,ljcif;ESifh uav;rsm;tm;xda&mufpGmoif,lapjcif;
à uav;awGtaeeJY taMumif;t&mwpfckcktay: vufawGUprf;oyfoif,lwmudk
usio
hf m;&vmNy;D wJt
h cg aemuftywfrmS bmudpk rf;oyfvyk u f ikd cf sio
f vJ ar;yg/ bmvkyf
r,f? bmawGvrkd ,fqw kd hJ pm&if;udk uav;awGeYJ twlqyJG g/ vdt k yfwyhJ pön;f awGukd
rdbawGqu D yg tultnDawmif;Ny;D vufawGUvkyu f ikd f oif,cl iG ahf y;yg/ (Oyrm-csOaf ygif
aMumf? vufzufow k ?f wk[ d ;l okw?f rkev Yf ;kH a&ay:? iSuaf ysmxky?f MumZH[if;cg;? ...)
vufawGUvkyaf qmifrt I qifq h ifrh mS uav;awG ygEdik o f rQ yg0ifcikd ;f yg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
41
taxmuftuljyKvufpGJ
à &GmxJavhvma&;c&D; xGufNyD;wJhtcg pm&GufBuD;ay:rSm uav;awGjrifawGYcJhwJh
taqmuftODawGukd opfom;wH;k awGeYJ aqmufvyk cf ikd ;f yg/ Oyrm-ausmif;? bk&m;
ausmif;^bk&m;? aps; pojzifh ... pm&GuBf u;D ay:rSm vrf;trSwt f om;awG xnfch ikd ;f yg/
ajrykaH y:jzpfjzpf? oJuefrmS jzpfjzpf wnfaqmufupm;cdik ;f yg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
42
taxmuftuljyKvufpGJ
à aeYeYJ ntaMumif; oifwt hJ cg aeykeH YJ
vykHwdkYudk pm&Gufwpf&GufpDrSmqGJNyD;
eH&HrSm uyfxm;yg/ ]]b,ftcsdefrSm
aeomNyD; b,ftcsdefrSm vomvJ}}
ar;yg/ ]]aeY tcsed rf mS bmawGvyk o
f vJ?
ntcsd e f r S m bmawG v k y f o vJ } }
qufar;yg/
à cE¨mudk,ftaMumif; oifwJhtcg uav;ajcz0g;awGudk aq;a&mifjc,fay;NyD;
pm&Gufta[mif;(odkY) owif;pmpm&Gufay:rSm vrf;avQmufckdif;yg/ ajc&mav;awG
wpfjznf;jznf;ta&mifazsmo h mG ;wmudk avhvmrSwo
f m;cdik ;f yg/ ajc&muav;awGuv
kd nf;
EIid ;f ,SOcf ikd ;f yg/ Ny;D &if qyfjyma&eJY aq;ay;yg/
oif,ljcif;ESifh uav;rsm;tm;xda&mufpGmoif,lapjcif;
à wd&pämefawGtaMumif;udk avhvmoif,w l ahJ eYawGrmS wd&pämeft½kyaf wGukd oJxrJ mS
zGuxf m;yg/ wd&pämef½yk yf u kH wfjym; wpfyckH si;f udjk yNy;D ykpH w
H t
l aumifukd &Smcdik ;f yg/ rSe?f
rrSef wdu k Mf unfch ikd ;f yg/ yifu h t l aMumif;oifwhJ aeYrmS pm&Guw f pf&u
G pf rD mS yifuh t
l rd f
wpfcpk D a&;qGx J m;Ny;D pm&Gu&f UJ xdyrf mS eHygwfwpfcpk D a&;xm;ay;yg (1 rS 5xd)/ yef;uef
jym;wpfcsyx f rJ mS ydwpf ydik ;f av;cif;Ny;D ydwpf pdak tmifaq;&nfxnfyh g/ uav;awGukd
olwYkd vufruav;awGeYJ ydwpf ay:ESyd cf ikd ;f Ny;D yifu h tl rd af y:rSm a&;xm;wJh eHygwftvdu k f
yifu
h t l jzpf vufreJY ykEH ydS cf idk ;f yg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
43
taxmuftuljyKvufpGJ
wjcm;enf;uawmh uav;awGukd yifu h t
l rd af y:rSm pdwBf uKd uyf ifu
h yl aHk wG ykEH ydS af pyg/
Ny;D awmh uav;eJt
Y wl yifu
h b
l ,favmuf&wdS mudk a&wGuNf y;D taumifta&twGuu f kd
a&;yg/
oif,ljcif;ESifh uav;rsm;tm;xda&mufpGmoif,lapjcif;
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
44
taxmuftuljyKvufpGJ
aeyl / / aeomwJah eY aeylxcJ PxGu&f yfNy;D vl? opfyif?
acG;wd&Yk UJ t&dyaf wG avhvmcdik ;f yg/ acR;xGu&f if
a&rsm;rsm;aomuf&w,fajymNyD; tm;vHk;udk
a&aomufcidk ;f yg/ at;apwJh ypön;f awGukd ajym
ckid ;f yg/ pm&Guef YJ ,yfawmif acguf(od)Yk yHq
k yJG g/
oif,ljcif;ESifh uav;rsm;tm;xda&mufpGmoif,lapjcif;
pmtkyfrsm;zwfjyNyD;aemuf
]]'dik Ef akd qmaeYrsm;}} pmtkyzf wfjyNy;D aemuf 'dik Ef akd qmt½d;k &SmazGwrf;upm;zdYk trJ½;kd
(od)Yk 0uf½;kd Bu;D awGukd aocsmaq;Ny;D tajcmufveS ;f yg/ uav;awGra&mufcif oJxrJ mS wpfcek YJ
wpfck cyfa0;a0;rSm jrK§ yx f m;yg/ uav;awGukd wl&iG ;f ? a*:jym;? rSeb f v
D ;l ? OD;xkyaf wG (a&S;a[mif;
ypön;f &SmazGa&;orm;awGv)kd udak y;Ny;D 'DaeY 'kEd akd qmt½d;k awG &SmMur,fvaYkd jymyg/ wl;azmfNy;D wJh
t½d;k awGukd b,ftpdwt f ydik ;f jzpfrvJvYkd ar;yg/ t½d;k awGeyYJ wfoufNy;D uav;awG pdw0f ifpm;
aeao;&if aemuf&ufawGrmS t½d;k yHak y:wJh "mwfreS af wG pkaqmif;jyNy;D b,fem;u t½d;k jzpfrvJ?
t½d;k awGukd bmeJzY ;kH xm;ovJ pojzifh aqG;aEG;yg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
45
taxmuftuljyKvufpGJ
]]wu,fviYkd uS jf zpfr,fq&kd if}} pmtkyfzwfjyNy;D aemuf pm&GuBf u;D (od)Yk oifyek ;f ay:rSm
]]wu,fv.Ykd ...jzpf&if...}}qdwk hJ Z,m;qGNJ y;D tusKd ;eJt
Y aMumif;udk uav;awGukd jznfch idk ;f yg/
4/ (u) odyÜHtajccHoabmw&m;rsm;
uav;awG odyt HÜ ajccHoabmw&m;awGukd ydrk ekd m;vnfatmif c½k? ausmufc?J wkwaf csmif;?
tyifi,f? yifu h t l rd ?f oyGwt f ?l rd?YI pwmawGukd csxm;ay;Ny;D prf;oyfciG ahf y;yg/ aqG;vG,w f hJ
trdu I af wGeYJ ajraqG;&atmif b,fvv kd yk &f aMumif; vufawGUjyyg/ yvwfpwpf&UJ qd;k usKd ;udk
uav;awG em;vnfvmygvdrfhr,f/ tyifi,fav;awG pdkufysdK;ckdif;yg/ uav;awG&JU
pdw0f ifpm;rItay:vku d Nf y;D ypön;f awGukd rMumrMum vJay;yg/ pl;prf;&SmazGvpkd w d uf kd tm;ay;zdYk
taxmuftuljyKwhJ ar;cGe;f awGukd uav;awGu, kd wf ikd f ar;wwfvmatmif ckvakd r;ay;yg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
46
taxmuftuljyKvufpGJ
Oyrm – ]]abmvH;k udk vTwcf svu
kd &f if bmjzpfrvJ}}
]]yifu
h t
l rd rf mS yd;k rTm;awG b,fvrkd o
d mG ;wmvJ}}
]]rd;k &Gm&if iSuu
f av;awG b,frmS aeMuovJ}}
]]oJ t pd k a y:&yf w meJ Y oJ t ajcmuf a y:&yf w m
bmuGmjcm;ovJ}}
]]za,mif;wkid rf ;D udk cGuef YJ tkyv
f u
dk &f if bmaMumifh
rD;Nird ;f oGm;ovJ}}
]]tyifi,fukd avr0ifatmif yvwfpwpfeYJ tkyx f m;
&if bmjzpfvmrvJ}} ar;yg/ vufawGUvkyjf yyg/
oif,ljcif;ESifh uav;rsm;tm;xda&mufpGmoif,lapjcif;
aemufacs;yd;k aumifw&Ykd UJ aygufzmG ;yH?k tusKd ;jyKyekH YJ tEÅ&m,fjyKyrkH sm;)
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
47
taxmuftuljyKvufpGJ
à ausmuf c J ? c½k ? urmrsm;uk d a vh v mjcif ; (txd t awG U ? t&G , f ? yH k o P² m ef ?
toH;k 0ifyrkH sm;)
à ywf0ef;usiw
f iG f av½daS Mumif;ESihf touf&iS &f efavvdt
k yfaMumif; (za,mif;wdik rf ;D ?
tyifukd yvwfpwpfet YJ yk )f
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
48
taxmuftuljyKvufpGJ
à a&wG i f a ysmf 0 if a omt&mrsm;ES i f h raysmf 0 if E d k i f a omt&mrsm;ud k avh v mjcif ;
(a&xJwiG f jym? qm;? qefreI Uf ? qEGi;f rIeUf ? rJe,f wpfrsKd ;rsKd ;udk xnfNh y;D arTMunfch ikd ;f yg/
b,fypön;f uaysm0f ifr,f? raysmb f ;l qdwk m t&ifcefrY eS ;f cdik ;f yg/ vufawGUprf;oyf avhvm
cdik ;f yg/)
à tyifaygufvmyHktqifhqifhudk avhvmjcif;
0g*Grf;udk a&qGwfNyD; yJaphudk zefcGufxJrSmxnfhyg/ tay:uae
yvwfpwpfyg;yg;eJY tkyNf y;D av0ifaygufav;awG azmufxm;ay;yg/
yJaphuae tyifjzpfvmyHt k qifqh ifu
h kd avhvmcdik ;f yg/
oif,ljcif;ESifh uav;rsm;tm;xda&mufpGmoif,lapjcif;
à a&onf jrif&h mrS edr&hf modUk pD;qif;aMumif;udk avhvmjcif;
a&oefUbl;2 bl;udk wpfb;l udt k jrif?h wpfb;l udt
k edrrhf mS xm;Ny;D
ydkufeJY qufoG,fxm;yg/ tay:a&bl;xJ a&xnfhcdkif;yg/
atmufoUkd pD;qif;yHu
k kd Munf½h aI vhvmapyg/
à a&udkpkyf,lEkdifaom t&mESifh rpkyf,lEdkifaom t&mrsm;udk avhvmjcif;
za,mif;eJY yGwx f m;wJh puúLeJY yde;f &Guw
f Ykd tay:
rSm a&pufcs&if b,fvjkd zpfr,fxifvJ ar;yg/
vufawGUvkyjf yNy;D bmaMumifh a&rwifovJvYkd
ar;yg/ ½dk;½dk;puúLeJY t0wfprSm a&pufcs&if
b,fvakd er,fxifvJ ar;yg/ vufawGUvkyjf yyg/
à ta&mifajymif;jcif;udk avhvmjcif;
a&oefUbl;awGrmS a&xnfNh y;D ta&mifreI x
Yf nfch ikd ;f yg/ wjcm;ta&mifxyfxnfch ikd ;f yg/
ta&mifajymif;vJyu
kH kd Munfah pyg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
49
taxmuftuljyKvufpGJ
à tvif;jyefjcif;udk avhvmjcif;
aea&mifwiG rf eS af xmifjyyg/ wjcm;
b,f y pö n f ; rS m tvif ; jyef r vJ
ar;yg/
à oufwHudk avhvmjcif;
vifAef;xJrSm a&qGwf½HkxnfhNyD; aea&mifrSm axmifjyyg/ vufEdSyf"mwfrD;eJYvnf;
xd;k jyEdik yf gw,f/
4/ (c) ocsFmtajccHoabmw&m;rsm;
uav;awG atmufygocsFmtajccHoabmw&m;awG em;vnfatmif ypönf;trsdK;rsdK;
pkaqmif;Ny;D yHyh ;kd ay;yg/
oif,ljcif;ESifh uav;rsm;tm;xda&mufpGmoif,lapjcif;
Ä yHo
k P²mefrsm; (puf0idk ;f ? av;axmif?h Bw*d )H
Ä tpDtpOfwus yHpk rH sm; (Oyrm-eD? jym? eD? jym? eD? ..tqif'ZD ikd ;f rsm;)
Ä wpfcEk iS w
hf pfcq
k ufE,
G rf o
I abm
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
50
taxmuftuljyKvufpGJ
Ä tpOfvu
kd o
f abm (Bu;D pOfi,fvu
kd ?f i,fpOfBu;D vdu
k )f
Ä ,SOw
f w
JG wfjcif; (yHo
k P²mef? t&G,t
f pm;? ta&mif)
Ä wpfcv
k ;kH ESihf tpdwt
f ydik ;f wd\
Yk oabmw&m;rsm;
oif,ljcif;ESifh uav;rsm;tm;xda&mufpGmoif,lapjcif;
Ä t&m0w¬Krsm;udk tpDtpOfwus pDpOfjcif;? xm;wwfjcif;
Ä trsKd ;wl&mpkpnf;wwfjcif;
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
51
taxmuftuljyKvufpGJ
Ä ajymqdq
k ufo,
G w
f wfjcif;
Ä twdik ;f twmoabmudo
k jd cif;
oif,ljcif;ESifh uav;rsm;tm;xda&mufpGmoif,lapjcif;
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
52
taxmuftuljyKvufpGJ
upm;jcif;jzifhoif,lapjcif;
1/ upm;jcif;
uav;awGtwGuf upm;jcif;qdw k m ta&;Bu;D qH;k vdt
k yfcsuxf rJ mS ygygw,f/ 'gaMumifh rlBuKd
ausmif;&JUwpfaeYwmtcsed af wGxrJ mS upm;csed u
f t
kd rsm;qH;k xnfxh m;jcif;jzpfw,f/ uav;wdik ;f
upm;cGi&hf atmif bmvdo
k vJqw kd m yef;yHx
k uJ tcsuaf wGeYJ csed xf ;dk MunfNh y;D jznfq
h nf;ay;yg/
upm;enf;
trsKd ;rsKd ;
h if,al pjcif;
upm; upm;
csed f
upm;jcif; p&m
upm;zdYk
upm;jcif;jzifo
upm;azmff
ae&m
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
53
taxmuftuljyKvufpGJ
à toufav;ESpaf usmv f m&if yl;aygif;upm;wwfvmatmif Zmwfaumiftvdu k f tcef;
u@cG, J Nl y;D upm;&wJh twkvyk w f rf;upm;enf;awGupm;zd?Yk vufrv
I yk if ef;wpfcu
k kd
tkypf ik ,fav;zGUJ Ny;D aygif;vkycf idk ;f wmrsKd ;wdu
Yk kd tm;ay;yg/
touftvdkuf upm;enf;tqifhqifh
Ä wpfO;D wnf;upm;jcif; (0-2 ESp)f
Ä ab;csi;f ,SOv
f suu
f pm;jcif; (2 ESpt
f xuf)
Ä twlwuGupm;jcif; (3ESpt
f xuf)
Ä yl;aygif;upm;jcif; (wm0efcu
JG pm;) (4ESpt
f xuf)
Ä pnf;urf;vku
d ef m&aomupm;jcif;rsm;(6ESpt
f xuf)
h if,al pjcif;
2/ ÓPf&nfzGHUNzdK;apaomupm;enf;rsm;
upm;jcif;jzifo
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
54
taxmuftuljyKvufpGJ
à uav;(4)OD;udk uav;rsm;a&SUrSm rwfwwf&yfcikd ;f yg/ Ny;D &if useu f av;rsm;tm;vk;H udk
rsupf rd w
dS cf ikd ;f xm;Ny;D rwfwwf&yfaewJh uav;(4)OD;udk ae&majymif;&yfcikd ;f yg/ Ny;D awmh
uav;tm;vk;H udk rsupf jd yefziG chf ikd ;f Ny;D rwfwwf&yfaewJh uav;awGxuJ b,foal wG
ae&majymif;oGm;ovJvYkd ar;yg/
à wkwaf csmif;av;awG? ausmufp&pfcaJ v;awG? opf&u G af v;awGukd uav;wdik ;f a&SUrSm
h if,al pjcif;
yHkxm;ay;yg/ tJ'gawGeJY ykHpHtrsKd;rsKd; azmfjyyg/ uav;awGudk vdkufvkyfcdkif;yg/
aemufyikd ;f rSm uav;wpfa,mufukd jyefO;D aqmifcikd ;f Ny;D qufupm;ckid ;f yg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
55
taxmuftuljyKvufpGJ
à ypön;f wpfrsK;d udk t&G,pf x
Hk m;ay;Ny;D tJ'yD pön;f udk Bu;D pOfi,fvu
kd f pDupm;cdik ;f yg/
yg/
à tcsed uf kd jrifEikd o
f vm;/ tcsed u
f o
kd ad tmif bmypön;f awGo;kH ovJar;yg/ (em&DtrsKd ;rsKd ;)
EI;d puf2 vH;k udk tcsed w
f pfcw
k nf;rSm xm;Ny;D prf;oyfjyyg/ wpfred pfqw
kd m b,favmuf
Mumw,f? wpfrdepftwGif; opfom;wHk;eJY b,favmufjrifhatmif xyfEdkifr,fvdkY
xifovJvYkd ar;yg/ rSe;f qckid ;f Ny;D aemuf vufawGUprf;oyfupm;yg/ EI;d pufwpfv;kH eJY
tcsed rf w
S x f m;Ny;D uav;awGukd opfom;wH;k awG xyfcidk ;f yg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
56
taxmuftuljyKvufpGJ
à tzH;k ygwJh oHb;l awGxu
J kd yJaph? ausmufp&pfc?J oJ? qefaph pwmawGukd uav;awGjrif
atmif xnfjh yyg/ oHb;l wpfb;l pDrmS wpfrsKd ;pDxnfNh y;D vHak tmifyw d yf g/ uav;awGukd
toHjrnfatmif vIyMf unfch idk ;f yg/ oHb;l awGukd oH;k Ny;D oDcsi;f wpfy'k f qdck idk ;f yg/ oHpOfwus
wD;wwfatmif ulnyD g/ Ny;D awmh wpfb;l pDuv kd yI Nf y;D txJuypön;f udk cefrY eS ;f ckid ;f yg/
h if,al pjcif;
3/ bmompum;zGHYNzdK;apaom upm;enf;rsm;
à jrifwmudkajymupm;jcif;
upm;jcif;jzifo
ypön;f wpfcu
k kd ,ljyyg/ ypön;f &JUemrnfuvGNJ y;D ajymvd&Yk oavmufajymcdik ;f yg/
Y ;l udk ]]yvwfpwpfeYJ vkyx
Oyrm- a&oefb f m;w,f/ a&xnfv
h &Ykd w,f/ xGi;f azmufjrifEikd f
w,f/ axmifxm;vd&Yk w,f/ tzk;H vnf;ygw,f/ zGiv
hf &Ykd w,f/}}
tajzawGxrJ mS – tkypf 0k if? tok;H 0ify?Hk jyKvyk yf ?Hk *kPo
f wÅ?d ..ponfwyYkd g0ifapyg/
à rSef;qupm;jcif;
tdraf wG? ½H;k awGrmS pmeJY ypön;f wcsKd Uvmydw
Yk o
hJ w
l pfO;D udk
awGUw,f/
olu olu Y ,
kd o
f l igu——————yJvaYkd jymw,f/ (uav;
rsm;tm; ajymapyg)
rD;yGKd irhf mS 0DprD w
I Nf y;D um;awGuv
kd rf;jyaewJo
h w
l pfO;D udk
awGUw,f/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
57
taxmuftuljyKvufpGJ
vlawG&UJ qHyifukd yHpk t
H rsKd ;rsKd ;n§y?f ta&mif
awGq;kd ay;wJo
h w
l pfO;D udk awGUw,f/
aeYwikd ;f pm;aewJh xrif;ud&k zdYk &TUH awGxrJ mS
½ke;f uefNy;D vkyaf y;w,f/
rD;awGavmif&if Nir§d ;f owfay;w,f/
vkel mawGukd ukoay;w,f/
vlq;kd ? olc;kd awGukd zrf;ay;w,f/
à ckMunhfaewmbmyHkvJ
jywif;ayguf 5-6 ckavmuf azgufxm;wJh pm&Guf
vGwu
f kd ½kyyf u
kH m;csyw
f pfcak y:rSm wifyg/ uav; wpf
h if,al pjcif;
ukewf t
hJ cg yHu
k kd zGijhf yyg/
à igowdjyKrdw,f (pHkaxmufvkyfwrf;)
]]'Dtcef;xJrSm teDa&mifudk igowdjyKrdw,f}} uav;awGudk ausmif;cef;xJu
teDa&mif&&dS o
dS rQukd ajymcdik ;f yg/
]]'Dem;rSm Bwd*HyHkawGudk igowdjyKrdw,f}} uav;awGudk Bwd*HyHkawG&SmNyD;ajym&ef/
ESprf sKd ;avmuf OD;aqmifar;Ny;D wJt
h cg uav;awGukd wpfvn
S jhf yefzu
G cf ikd ;f yg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
58
taxmuftuljyKvufpGJ
à igb,folvJ
pm&Gurf mS tvkyt
f udik w
f pfrsKd ; (od)Yk wd&pämefwpfaumifuykd q
kH NJG y;D uav;&JUausmay:rSm
uyfxm;yg/ uav;ubmqdw k m odzt Ykd wGuf igu —---- vm;vdaYk r;cdik ;f yg/
Oyrm(1)-olemjyK
- uav;ar;/ igu tdraf wGaqmufovm;? (raqmufb;l )
- vlemawGukd aq;ukovm;/ (ukw,f)
- xbDteD0wfovm;/ (0wfw,f)
- olemjyKvm;/ ([kww
f ,f)
Oyrm(1)-qif
- igtdrrf mS aeovm;/ (raebl;)
- iguysEH ikd o
f vm;/ (rysb
H ;l )
h if,al pjcif;
- igtom;pm;ovm;/ (rpm;bl;l )
- igutBu;D Bu;D vm;/ ([kww
f ,f)
upm;jcif;jzifo
- qifvm;/ ([kww
f ,f)
à taysmfc&D;xGufMur,f
uav;awGukd taysmcf &D;xGuMf ur,f? bmypön;f awG vdrk vJvaYkd r;yg/ olwaYkd jymwJh
ypön;f udk aumufxnfw h yhJ pkH v
H yk yf g/ bmpD;Ny;D oGm;MurvJar;yg/ um;eJv
Y aYkd jym&if um;ay:
xdik pf ;D wJyh pkH ?H &xm;eJq
Y &kd if&xm;pD;wJyh pkH H tm;vH;k a&SUaemufwef;pDNy;D avQmufcidk ;f yg/
]]Munfph rf;"mwfBuKd ;ay:rSm bmaumifav;awGUvJ/ v,fuiG ;f xJrmS bmawGawGUovJ}}
pojzifh [efaqmifc&D;xGuw f rf; upm;yg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
59
taxmuftuljyKvufpGJ
4/ vufrItEkynm zefwD;upm;enf;rsm;
à reufjzefus&if teDa&mif&SdwJh
ypönf;wpfckpD ,lcJhzdkYrSmyg/ oif
udk,fwdkifvnf; pkaqmif;,lcJhyg/
aemufwpfaeYrmS ypön;f trsKd ;tpm;
tvkud f oif,&l mae&mawGrmS ay;
upm;yg/ Oyrm-OD;xkyef ?D y0geDukd
twkvkyfwrf;rSm? teDa&mifbl;
awG u d k wnf a qmuf u pm;wJ h
ae&mrSm xm;ay;yg/
à opfaphtrsK;d rsKd ;udk zefyv k if;awGxJ xnfNh y;D ausmif;cef;xJrmS jyxm;yg/ yef;trsKd ;rsKd ;eJY
h if,al pjcif;
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
60
taxmuftuljyKvufpGJ
à tjyifukd vrf;avQmufxu G Nf y;D awGUwJo
h pf&u
G ?f opfcuf? opfacgufpwmawGukd aumufchJ
ckid ;f yg/ ausmif;cef;jyefa&mufwt hJ cg olw, Ykd cl w hJ hJ ypön;f awGukd pm&GuBf u;D atmufrmS
xm;Ny;D tay:uae za,mif;a&mifpekH YJ yGwcf idk ;f yg/ Ny;D aemuf tcsi;f csi;f yku H kd Munfch idk ;f Ny;D
pm&Gurf mS ay:aewJyh [ Hk m bmypön;f jzpfw,fqw kd mudk cefrY eS ;f ckid ;f yg/
h if,al pjcif;
à cJwH (od)Yk wkwcf Reef YJ azmhcu G af wGrmS taygufav;awG azmufxm;ay;yg/ Ny;D aemuf
yvwfpwpfBuKd ;eJY oDcsKyu f pm;ckid ;f yg/ cGuaf wGrmS taygufazmufwmudk uav;awG
udv
k nf; vkycf idk ;f Edik yf gw,f/
upm;jcif;jzifo
à vlBu;D awG 0g;uyf&ufwmudk Munf½h aI vhvmNy;D aemuf &ufvyk w f rf;upm;zdtYk wGuf
pm&Guaf wGukd xyfNy;D acgufcsK;d csKd ;yg/ vufr0ufavmuf rsO;f wm;Ny;D uwfaMu;eJn Y y§ yf g/
pm&Gut f qk;H ra&mufrD wpfvufr tvdrk mS &yfyg/ Ny;D awmh &ufvyk zf t Ykd wGuf wjcm;
pm&Gut f ydik ;f &Snaf wG ay;xm;yg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
61
taxmuftuljyKvufpGJ
5/ ½dk;&mupm;enf;rsm;ESifh pkaygif;upm;enf;rsm;
½d;k &mupm;enf;awG[m um&efeabeJY pnf;0g;usus &Gwq f akd e&if; ud,k vf ufvyI &f mS ; ae&wJh
twGuf bmompum;zGUH NzKd ;apNy;D pdwaf ysm&f iT af pw,f/ 'gaMumifh ½d;k &mupm;enf;awGukd aeYwikd ;f
upm;ay;zdv Yk w kd ,f/ azmfjyxm;wJh ½d;k &mupm;enf;awGxuJ rupm;wwfao;wJh upm;enf;awG
udk ud,k w
f ikd f uRr;f usiaf tmif avhvmoif,yl g/ wpfaeYwpfrsKd ; r[kwb f J upm;enf;wpfrsKd ;udk
uav;awG uRr;f usiw f t hJ xd xyfcg? xyfcg upm;ay;yg/
à <uufeaYJ Mumif
à tke;f oD;av;vH;k
à ykZeG q
f w
d f
à pmuav;-pmuav;
h if,al pjcif;
à Muufzwden
f if
à t*Fvyd Mf uufzbdMk uufz
upm;jcif;jzifo
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
62
taxmuftuljyKvufpGJ
arSmfq&mBuD;
f &mBu;D ) 2 tpGr;f xufwhJ arSmq
(arSmq f &mBu;D
Burd v
f ;kH av;eJY wdw
Yk ikd ;f om vd&k mjzpfay:vm
wdv
Yk u
kd w
f ikd ;f om tuke&f ? tm;vH;k aysmw
f ,fAs/
h if,al pjcif;
upm;jcif;jzifo
upm;enf;
(1) tm;vH;k 0dik ;f Ny;D rwfwwf&yfyg/
(2) ]]arSmfq&mBuD;}} uAsmudk twlwuGoDqdkNyD; uAsmqHk;oGm;onfhtcg uav;
wpfa,mufudk OD;aqmifou l Burd v
f ;kH eJY wdNYk y;D ]]——jzpfap}}vdYk ajymyg/
(3) twdcYk &H olukd ajymwJt
h wdik ;f vkycf ikd ;f yg/ Oyrm-arsmufjzpfapvdaYk jym&if arsmufvkd
vkyjf yyg/
(4) tJ'u
D av;udk arSmq
f &mBu;D qufvyk cf idk ;f Ny;D uAsmqufqykd g/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
63
taxmuftuljyKvufpGJ
wHwm;apmifhwJhOD;OD;
(uav;rsm;) wHwm;apmifw
h OhJ ;D OD;&,f
wHwm;Bu;D udjk zwfcsiw
f ,f/
(wHwm;apmif)h jzwfcsi&f if em;axmifxm;
aoaocsmcsm em;axmifxm;/
(abmif;bDwkd 0wforl sm; acG;uav;vdk a[mifNy;D oGm;/)Ä
Ä tpm;xd;k &ef
h if,al pjcif;
upm;jcif;jzifo
upm;enf;
(1) wHwm;apmifeh YJ uav;awGMum; wHwm;tjzpf BuKd ;wm;xm;yg/
(2) wHwm;apmift
h jzpf q&mu t&ifvyk jf yzdaYk e&m,lyg/
(3) uAsmqdyk g/ azmfjyxm;wJt
h wdik ;f qufvyk yf g/
(4) oufqikd o
f u
l av;awGukd o½kyaf qmifNy;D ausmo
f mG ;cdik ;f yg/
(5) ESpBf urd af vmuftNy;D rSm uav;wpfa,mufukd wHwm;apmifh jyefvyk cf idk ;f yg/
(6) uav;awGtm;vH;k ukew
f t
hJ xd upm;yg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
64
taxmuftuljyKvufpGJ
q&mrsm;\tcef;u@ESihf
wm0ef0wå&m;rsm;
1/ Munfh½Iavhvmjcif;ESifh rSwfwrf;wifjcif;
wpfcgwav vlBu;D awG[m uav;awGukd uk, d jf rifvukd &f wJh jrifuiG ;f tay:rSmyJ oH;k oyf?
rSwcf sucf savh&w dS ,f/ uRerf wdt Yk aeeJY uav;awGtaMumif; rodao;wm trsm;Bu;D &Sad eyg
ao;w,f/ olweYkd yYJ ykd Nkd y;D &if;ES;D atmifaeav? olwu Ykd kd aocsmMunh½f aI vhvmav? olwt Ykd aMumif;
ydek m;vnfvmav jzpfrmS yg/ uav;i,fawGukd jyKpak pmifah &SmufaewJh q&mwdik ;f &JU ta&;Bu;D wJh
wm0efwpf&yfuawmh uav;awG&UJ tjyKtrlawGukd aocsmMunf½h aI vhvm? rSww f rf;a&;Ny;D
q&mrsm;\tcef;u@ESifh wm0ef0wå&m;rsm;
awGU&Scd suuf kd *½kwpdu k ef YJ t"dygÜ ,fazmf&ygr,f/
à q&mtaeeJY uav;wpfa,mufcsi;f &JU taMumif;udk tNro
J ad tmifBuKd ;pm;yg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
65
taxmuftuljyKvufpGJ
aoaocsmcsm Munf½h aI vhvm&if uav;awG&UJ oif,w
l wfajrmufrw
I ikd ;f rSm tqifah wG
&Sw
d mudk owdjyKrrd mS yg/
q&mrsm;\tcef;u@ESifh wm0ef0wå&m;rsm;
yHq
k w
JG wfvmyHt k qifqh ifu h kd Munfrh ,fq&kd if t&ifq;kH a&;jcpfjcif;? Ny;D awmh puf0idk ;f awG?
Ny;D awmh aevdv k ?kd rsuEf mS vdv k akd wG qG&J muae vlyq kH w
JG wfvmjcif; jzpfw,f/ uav; wpfa,muf
eJw
Y pfa,muf qGw J yhJ pkH aH wG wpfxyfwnf;rusayr,fh tajccHtm;jzifah wmh wlygw,f/
à wnfaqmufupm;yHtk qifqh ifrh mS vnf; atmufygtwdik ;f tqifh (6)rsKd ;&Sw
d t
hJ wGuf
uav;awG&UJ upm;yHk b,ftqifrh mS &Sad ew,fqw
kd m Munf½h aI vhvmyg/
tqif(h 1) o,faqmifjcif; (xnfph &mwpfcck x
k J xnfv
h u
kd ?f o,fvu
kd ?f jyefxw
k v
f u
kd f
upm;jcif;)
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
66
taxmuftuljyKvufpGJ
tqif(h 3) txyfxyfpDwef;um&Hjcif; (vrf;? wHwm;? 0ef;NcHrsm; jyKvkyfupm;jcif;?
pdwu
f ;l eJu
Y pm;)
tqif(h 4) tqifq h ifyh akH zmfjcif; (yHo
k P²mefrsKd ;pHo
k ;kH Ny;D tpDpOfwusaqmufvyk u
f pm;?
bmyHpk aH qmufr,fqw kd m BuKd wifpw d u f ;l Ny;D upm;)
q&mrsm;\tcef;u@ESifh wm0ef0wå&m;rsm;
ay;? wnfaqmufupm;p&mawGtjyif wjcm;ypön;f awGuykd g toH;k jyKNy;D
twkvyk w f rf;upm;)
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
67
taxmuftuljyKvufpGJ
(touftvdkuf twkvkyfwrf;upm;enf;tqifhqifhajymif;vJvmyHkudk ]]upm;jcif;
r&Sv
d Qizf UHG NzKd ;jcif;r&SEd idk }f }pmapmifrmS avhvmyg/)
b,fuav;u b,favmufupm;wwfaeNy?D b,fzUHG NzKd ;rIu@rSm b,ftqifh
a&mufaeNyq D w kd mudk Munf½h aI vhvmNy;D &if rSww f rf;a&;xm;zdv Yk nf; vdyk gw,f/ tvG,f
qH;k enf;uawmh Munf½h aI vhvmjcif;rSww f rf; oH;k jcif;ygyJ/ (aemufqufw-JG 1 Munf½h I
avhvmjcif;rSww f rf;udMk unhyf g) uav;wdik ;f &JUzGUH NzKd ;rI tajctaeudk odzt Ykd wGuf u@
tm;vH;k udk Munf½h aI vhvmNy;D rSww f rf;a&;rSwx f m;yg/ vdt k yfwuhJ @awGukd 0efxrf;
tcsi;f csi;f eJjY zpfap? rdbawGejYJ zpfap wdik yf ifNy;D yhyH ;kd ulnaD y;yg/
2/ aqmif&ef? a&Smif&efrsm;
à uav;awG[m qdwNf ird af ewJh ywf0ef;usirf mS ydNk y;D oif,El ikd w
f t
hJ wGuf twef;xJrmS
q&mrsm;\tcef;u@ESifh wm0ef0wå&m;rsm;
toHuw
kd wfEikd o
f rQ avQmah jymyg/ tm;vH;k Mum;atmif tNrw J rf;ajymwmrsKd ; rvkyb
f J
uav;wpfa,mufwnf;twGuf wpfO;D csi;f tem;uyfNy;D wd;k wd;k ajymyg/
à uav;uwpfcck u k kd tm½Hpk u
kd Nf y;D tm;xkwv
f yk af ewJt
h cgrsKd ;rSm tjyKoabmeJY tm;
ay;yg/ ]]ykwD;vHk;av;awGudk teDa&mifwpfrsdK;yJoHk;NyD; oDxm;wm odyfvSwmyJ}}/
]]rmrmoGiu
f t&rf;awmfw,f/ tawmfq;kH yJ} pwJh a,bk,suswhJ pum;rsKd ; rajymygeJ/Y
b,forl S tNrw
J rf; tawmfq;kH rjzpfEikd yf gbl;/
à uav;vkyaf ewke;f ajymyg/ vkyNf y;D aemufrS rajymygeJ/Y
]orD;yHx
k rJ mS tjyma&mifeYJ teDa&mifawGtrsm;Bu;D oH;k xm;w,faemf/ ta&mifawGu
awmufyaew,f/ orD;&JU yef;cst D aMumif;ajymjyygOD;}}/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
68
taxmuftuljyKvufpGJ
Ä uav;awG upm;aewmudk oabmus
aMumif; ajymyg/ vdt k yfwt hJ ultnD ay;
yg/ aps;a&mif;wrf;upm;aewJh uav;
awGukd ]]aps;0,fzYkd yduk q
f u H kd bmoH;k
rSmvJ}}? ]]wpfckudk b,favmufeJY
a&mif;rSmvJ}} tp&Sdojzifh ar;NyD;
pm&Guyf ikd ;f av;awGrmS *Pef;awGa&;jy
yg/ ]&efrjzpfMueJ?Y aumif;aumif;upm;} vdcYk sn;f yJ rajymygeJ/Y
Ä uav;wdik ;f ]]igvkyw f wfw,f}} qdw k chJ pH m;rI&atmif tcGiahf y;yg/ pma&;ud&,
d mawGeYJ
r&if;ESD;ao;wJh uav;awGudk ckvdkvrf;ñTefay;yg/ pm&Gufwpf&GufpDay;NyD;
av;axmifh? puf0dkif;? rsOf;ajzmifh? rsOf;auG; pojzifh qGJcdkif;yg/ ESpfoufovdk
ta&mifjc,fcidk ;f Ny;D eH&rH mS uyfay;yg/ Ny;D awmh vSvu kd w
f mvdaYk jymyg/
q&mrsm;\tcef;u@ESifh wm0ef0wå&m;rsm;
Ä uav;awGqn l aH ewJt
h cg ]]rqle?YJ wdww
f wd af e}}vdaYk jymr,fth pm; oDcsi;f wpfy'k f
qdvk u
kd yf g/ (od)Yk ya[Vdzu
G w
f rf; upm;yg/ ]]vl&nS Bf u;D vdak vQmufocD si;f qd&k atmif}}/
]]uav;av;awG bmaMumifh xrif;rpm;ovJ}}? ]]BuKd UbmaMumifx h ;kd ovJ}}? ]]Adu
k x
f rJ mS
oefaumif b,fvakd &mufvmovJ}}pojzifh . . ./
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
69
taxmuftuljyKvufpGJ
Ä uav;awGukd tcsed w f ikd ;f Munf½h aI vh
vmyg/ jyóemwpfcck jk zpf&if tem
w&jzpfwmrsKd ;uvGNJ y;D ud, k w
f ikd o
f mG ;
rajz&Sif;bJ uav;udk,fwdkif(odkY)
uav;awG b,f v d k a jz&S i f ; w,f
qdw
k mudk t&ifapmifMh unfyh g/ tem;
u uav;wpfa,mufa,mufuv kd nf; ulnaD jz&Si;f zdYk wdu
k w
f eG ;f Edik yf gw,f/
à uav;wpfO;D pD&UJ xl;jcm;wJt
h csuef YJ tm;omcsuaf wGukd avhvmrSwof m;yg/ tvGef
at;aq;wJu h av;eJY oGuv
f ufwu hJ av;awGukd avhvmrSwo f m;yg/ at;wJuh av;
eJY oGuwf u
hJ av;udk twlaygif;vkyw f hJ
vkyif ef;awGay;yg/
q&mrsm;\tcef;u@ESifh wm0ef0wå&m;rsm;
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
70
taxmuftuljyKvufpGJ
à oifh&JUa'goeJY tvdkrjynfhrIudk &SL;&SL;'dkif;'dkif;rwkHYjyefbJ pdwfat;at;xm;NyD;
tusK;d taMumif;ajymjyyg/
à tcef;wGif aeYpOfvyI &f mS ;aqmif&u
G rf aI wGukd tpDtpOfwuseYJ wpforwfwnf; vkyyf g/
3/ trltusifhaumif;rsm; &Sdap&efavhusifhay;jcif;
uav;udk teD;uyfjyKpak pmifah &Smufoal wG&UJ p½ku
d v
f u©PmawG[m uav;tay: MoZm
oufa&mufygw,f/ 'gaMumifh uav;awGrmS trltusiahf umif;awG &Sv d mzdt
Yk wGuf q&m?
q&mrawGrmS atmufygtrltusiahf wG xm;&S&d ygr,f/
à pnf;rsO;f awGuakd qG;aEG;&Si;f jy
à ar;wmudk pdw&f n
S &f n
S af jzay;
q&mrsm;\tcef;u@ESifh wm0ef0wå&m;rsm;
à vdu
k af vsmnDaxG&dS
à a'goudk xde;f uav;udk b,fawmhrS r½kdufygeJY
à aumif;wJq
h ;kH jzwfcsucf sEikd zf u
Ykd n
l D
à rMumcPpum;ajymay;
avhusiyhf sKd ;axmifay;&rnfh
à pmtkyzf wfjy
uav;rsm;\trltusirhf sm;udk
à uav;rsm;ajymonfuekd m;axmif
rdbrsm;ESihf twlvyk af qmifjcif;jzifh
à olw&Ykd UJ cHpm;csuu
f kd rQa0cHpm;ay; xda&mufatmifjrifEidk yf gonf/
à cs;D usL;ay;yg? tm;ay;yg
à olweYkd t
YJ wlupm;
à aysm&f iT &f ,farm
à olweYkd aYJ ysmaf ysm&f iT &f iT af e
à olwu
Ykd kd ,HMk unfaMumif;ajym
à tcuftcJBuKH &if ulnaD y;
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
71
taxmuftuljyKvufpGJ
'DvdkjyKrl&if.. 'DvdkwHkYjyefay;yg/
à tm½Hpk u
kd rf u
I v
kd ckd siw
f t
hJ wGuf qk;d jy&if à vspv
f sL½Ixm;yg/
à vkyzf Ykd tvm;tvm&Sw
d hJ uav;awGukd à tm½Hak jymif;ay;yg/
à uav;wpfa,mufatmfae&if à olu
Y kd toHw;kd wd;k av;uyfajymvdu
k yf g/
à uav;ESpaf ,muf upm;p&mvkae&if à aemufwpfcu
k kd jyvdu
k yf g/
à uav;awGapmifah e&vdYk *emrNird f à oDcsi;f wpfy'k q
f v
dk u
kd yf g/
jzpfae&if
à uav;ESpaf ,muf jiif;cHak e&if à wpfa,mufukd wpfcck o
k mG ;,lcidk ;f vdu
k yf g/
pnf;urf;erlemrsm;
q&mrsm;\tcef;u@ESifh wm0ef0wå&m;rsm;
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
72
taxmuftuljyKvufpGJ
4/ roefpGrf;uav;rsm;ESifh tultnDtxl;vdkaomuav;rsm;tm;
apmifha&Smufjcif;
roefprG ;f rIawGxrJ mS trsm;tjrifrmS odomxif&mS ;wJh roefprG ;f uav;awGygovd?k ÓPf&nf
rrDwt
hJ wGuf rodomrxif&mS ;eJY oif,al &;rSm tcuftcJ&w dS hJ uav;awGvnf; &SMd uw,f/
omrefuav;awGerYJ wl uGjJ ym;jcm;em;wJh 'Duav;awGukd omrefuav;awGvykd q J ufqNH y;D
oifMum;ay;vdYk r&ygbl;/ 'Duav;awGukd pmemem;vnfNy;D txl;*½kpu dk af y;zdv
Yk t
kd yfygw,f/
atmufyg tjyKtrlawG&w
dS u
hJ av;udk txl;*½kpu
kd f avhvmrSwo
f m;yg/
à emrnfac:&ifrxl;
à tjcm;uav;awGeYJ cyfuif;uif;aejcif;
pmemrIeJY vdktyfwJh
tultnDudkay;yg/
q&mrsm;\tcef;u@ESifh wm0ef0wå&m;rsm;
b,fawmhrS a&m*gtrnf
rwyfygeJY/
à ½kww
f &uf us,af vmifpmG &,farmjcif;
à rsuv
f ;kH csi;f qHí
k rMunhjf cif;
à emusirf u
I rkd cHpm;jcif;
à t&m0w¬K? ypön;f wpfcu
k pkd v
JG rf;pGmudik w
f ,
G jf cif;
à tajymif;tvJuv
kd ufrcHjcif;
à tEÅ&m,furkd aMumuf&UG jH cif;
à yJw
h ifovH u
kd jf cif;
(olrsm;ajympum;udyk whJ ifov
H u
kd af jymjcif;)
à taMumif;rJh rdru
d ,
kd t
f m;xkEu
S ½f u
kd yf w
k jf cif;? aqmifjh cif;
'Dvjkd yKrw l hJ uav;awG&&dS if olwu Ykd kd oD;oefY jyKpzk v
Ykd ykd gw,f/ aumfrwDvBl u;D awG? rdb
awGeYJ wkid yf ifNy;D oufqikd &f m uRr;f usio
f al wGqu D tMuÓ H Pf awmif;&ygr,f/ 'Duav;awGrmS
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
73
taxmuftuljyKvufpGJ
vdt
k yfcsuaf wG&MdS uayr,fh ywf0ef;usiu f olwu Ykd jkd yKrq
l ufqyH u kH v kd u
kd Nf y;D olwt
Ykd ay: tusKd ;
oufa&mufr&I adS pygw,f/ Oyrm- olwyYkd g&rD&w dS hJ yef;csq D jJG cif;vdrk sKd ;rSm ajrawmifajrm§ ufay;&if
xl;jcm;wJh pGr;f &nfawG jyEkid Mf uygw,f/
4/(u) wuf<uvGef;aomuav;rsm;
uav;awGxu J Nird Nf ird rf xdik Ef ikd ?f tNryJ sm,D;ysm,mjzpfaeNy;D wpfcck u
k kd udik w
f ,
G Mf unf½h aI e(od)Yk
upm;aewmudk tNrjJ yKvyk af ewwfwhJ uav;awG[m wuf<uvGe;f wJh uav;awGjzpfw,f/
olwu
Ykd kd 'Dvw
kd jYkH yef? yHyh ;kd ay;yg/
à olw&Ykd UJ cGet
f m;udk tusKd ;rJrh ukeq
f ;kH &atmif vkyif ef;
tyd?k wm0eftydak wGay;yg/ tm;pdu k &f aom tvkyrf sm;
udkulnD&ef q&mrS tultnDawmif;vdkufjcif;
tm;jzifv h nf; olw\ Ykd pdwt f iftm;udk tjyKenf;eJY
q&mrsm;\tcef;u@ESifh wm0ef0wå&m;rsm;
ajyavsmu h saprSmjzpfw,f/
à wpfcgwav tkypf ak cgif;aqmiftjzpf wm0efay;yg/
à o½kyfaqmifjcif;? vufxdk;½kyfoHk;jcif;wdkYrSm yg0if
OD;aqmifcidk ;f yg/
à at;wJu
h av;? aES;wJu
h av;awGukd ulncD idk ;f yg/
à tNraJ jy;aeaomuav;udk ]]om;utajy;oefw,f/
'gayr,ft h wef;xJrmS rajy;&bl;/ tjyifrmS yJ ajy;&
r,faemf}} vdn
Yk ifnifomomajymjyyg/
à uav;u wpfcck u k kd tvGet f rif;vkycf siaf eygu cPvkycf iG ahf y;vdu
k yf g/ Oyrm-wef;pD
aepOf tjyifjrefjrefxu G cf siaf e&if a&SUqH;k rSm xm;ay;vdu
k yf g/ 'grSyJ tjcm;uav;
awGukd wGe;f xd;k Ny;D rxGurf mS /
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
74
taxmuftuljyKvufpGJ
4/(c) tm½Hkpl;pkdufrIjyóem&Sdaomuav;rsm;
à tm½kpH ;l pdu
k rf jI yóem&Sw
d hJ uav;udk q&m&JUtem;rSmxdik cf ikd ;f yg/ olt Y rnf cPcP
ac:p&mrvdb k J trlt&meJY xde;f Edik ?f qufo,G Ef ikd w
f t
hJ jyif q&majymaewJh taMumif;
t&meJY oifaxmufuyl pön;f awGukd tvG,w f ul jrifEikd ?f Mum;Edik yf gvdrrhf ,f/
à wu,fvYkd q&ma&SU wnfw h nfrh mS
xkid rf ,fq&kd if uav;udk rsuEf mS trl
t&m? vuf[efajc[ef bmom
pum;rsm;ESihf (odUk ) ½kyyf u kH m;csyaf wG
toH;k jyKNy;D qufo, G Ef ikd w f ,f/ wcsKd U
uav;awG[m vuf[efajc[ef
bmompum;udk ydw k UkH jyefwwfNy;D ? wcsKd Uuav;awGu ½kyyf u
kH m;csyaf wGukd ydw
k UkH jyefwwf
q&mrsm;\tcef;u@ESifh wm0ef0wå&m;rsm;
Muw,f/ wcsKd Uuav;awGu ESprf sKd ;pvH;k udk twlwl wHUk jyefwwfMuw,f/
à wHcg;ayguf? jywif;aygufawGeYJ a0;&mrSmxkid cf ikd ;f yg/ tJ'gawGtem;rSm xdik &f if tm½Hk
jyefv
Y ,
G w
f t
hJ wGujf zpfw,f/
à olpw
d 0f ifpm;onf(h od)Yk &if;ES;D Ny;D om;taMumif;t&mwdUk eJY pajymyg/
à jyefvnfwjYHk yefr&I onftxd pdw&f n
S pf mG ajymqdak y;yg/
à ñTeMf um;csuaf y;wJh tcgrSmvnf; ½kyyf u
kH m;csyaf wGukd oH;k yg/ Oyrm- ]]tcktcsed [
f m
qdwq f w
d af e&r,ft
h csed jf zpfw,f/ rupm;ygeJU/}}
à oauFwyHak wG? ½kyyf u
kH m;csyaf wGuvnf; &Si;f vif;zdUk vdyk gw,f/
à uav;awGukd rMum;rSmpd;k vdq
Yk Nkd y;D b,fawmhrS ratmfygeJ/Y
4/(*) bmompum;tcuftcJ&Sdaomuav;rsm;
à ½d;k ½d;k &Si;f &Si;f pajymay;yg/ uav;em;vnfEikd w
f hJ
bmompum;eJY ajymay;yg/
à xyfcg? xyfcgajymay;yg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
75
taxmuftuljyKvufpGJ
à ½kyyf u
kH m;csy?f wu,foh uf&?dS oufrahJ wGuykd g uav;em;vnfvmatmif oH;k ay;yg/
uav; ajymcsiw f mukd ajymwwfvmatmifvnf; oauFw½kyyf akH wG? ypön;f ppfawGukd
oH;k ay;yg/
à uav;udk ]]bm}}eJU pwJh ar;cGe;f awG odyrf ar;ygeJ/Y (Oyrm - bmaMumifv
h ?J b,frmS vJ
pojzif)h / uav;uajzEdik Of ;D rSm r[kwyf gbl;/
à uav;udk tydwaf r;cGe;f (odUk ) tajzwdwk kd
ay;EdkifwJh ar;cGef;rsdK; ar;Edkifygw,f/ orD;armaeNyxD ifw,f?
rSew
f ,frvm;
(Oyrm - om;Adu k q
f maew,f xifw,f?
[kww f ,frvm;? orD;armaeNyx D ifw,f
rSew
f ,frvm;)
à 'Denf;[m bmompum;tcuftcJ&w dS hJ
q&mrsm;\tcef;u@ESifh wm0ef0wå&m;rsm;
uav;awGtwGufyJ aumif;ygw,f/
yHrk eS u
f av;awGtwGuf roifah vsmyf g/
olw&Ykd UJ oif,El ikd pf rG ;f udk avQmch svu
kd o f vdk jzpfomG ;Edik yf gw,f/f
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
76
taxmuftuljyKvufpGJ
à ausmif;cef;eJY ausmif;&JUtpDtpOfawGukd aumif;aumif;em;vnfatmif ulay;yg/
à olwu
Ykd kd pmemyg/ 'gayr,fh yd0k rf;enf;atmif rcHpm;jyygeJ/Y
à q&meJjY zpfap? uav;tcsi;f csi;f jzpfap aEG;axG;Ny;D ckid rf mwJh qufqaH &; &Sad tmifvyk yf g/
à vIy&f mS ;rIrsm;rsm;ygwJh upm;enf;awGukd
upm;yg/
à pdwfcHpm;rIazmfxkwfEdkifwJh vkyfaqmifrI
awGukd vkyyf g/ (yHq k ?JG a&;jcpf? jyZmwf?
*DwESihf vIy&f mS ;rI)
q&mrsm;\tcef;u@ESifh wm0ef0wå&m;rsm;
uav;rdbrsm;eJY tjyeftvSeq
f ufqaH &;aumif;zdt
Yk wGuf ...
à uav;&JUrdom;pkawGqD tvnftywfomG ;yg/
à uav;&JUpGrf;&nfawG? pdwf0ifpm;rIawGeJY trltusifhawGtaMumif;udk rdbawGeJY
awGUqHak jymqdyk g/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
77
taxmuftuljyKvufpGJ
à tm;upm;yGaJ eYusi;f yyg/
à ½d;k &myGaJ eYukd &yf&mG rdbawGet YJ wlusi;f yyg/ tJ'aD eYrmS vlBu;D ? rdbawGukd ½d;k &mtu
oifcidk ;f yg/ ½d;k &myHjk yif ajymjyckikd ;f yg/ ½d;k &mupm;enf; upm;cdik ;f yg/
à avhvma&;oGm;wJt
h cg tcsed af y;Edik w
f hJ rdbawGukd yg0ifcikd ;f yg/
à rdbawGeYJ ausmif;tm;vyf&ufrmS upm;p&mjyKvyk ?f jyifqifzYkd tultnDawmif;yg/
q&mrsm;\tcef;u@ESifh wm0ef0wå&m;rsm;
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
78
taxmuftuljyKvufpGJ
rlBudKq&m? q&mrrsm;
ar;avh&Sdaomar;cGef;rsm;
1/ ypönf;vkwJhuav;
ar; / / uav;awG ypönf;vkwJhjyóemudk
b,fvakd jz&Si;f rvJ/
ajz / / 'Dvt kd jzpftysurf sKd ;u rlBuKd a&mufcgp
uav;awG r S m awG U &avh & S d w ,f /
wpfa,mufa,muf udik x f m;wJyh pön;f udk olwBYkd uKd uw
f meJY vrf;qG, J v l ukd w
f mygyJ/
rlBudKq&m? q&mrrsm;ar;avh&Sdaomar;cGef;rsm;
olw'Ykd v D v
kd yk w
f mu a0rQjcif;oabm? tvSnu hf soabm? apmifq h ikd ;f wJo
h abmawG
rzGHUNzdK;ao;vdkYyg/ udk,fhpdwfcHpm;rIudk xdef;wwfzdkYeJY udk,fhtvSnfh&zdkYtwGuf
n§Ed idI ;f ,lwwfwhJ t&nftaoG;awG[m tjcm;olawGukd avhvm&if;(od)Yk trSm;awG
vky&f if;uae oif,zl UG NH zKd ;oGm;rSmjzpfw,f/
(1) tJ'v
D v
kd w
k wfwhJ uav;udk 'Pfray;ygeJ/Y
(2) uav;awGtBuKd urf sm;wJyh pön;f udak vhvmyg/ (w,fvzD ek ;f ? jcif;awmif;) tJ'D
ypönf;udk tenf;qHk;ESpfckxufru &Sdatmifxm;ay;yg/ wpfckwnf;qdk&if
rxm;ygeJ/Y
(3) a0rQupm;wwfwu
hJ av;awGukd cs;D usL;jyyg/
2/ Murf;Murf;wrf;wrf;upm;wJhuav;
ar; / / uav;awGMurf;Murf;wrf;wrf; upm;ae&if? plygrif;(vif;Edv Yk o
l m;? yg0g&dr;f *sm;?..)
yHpk t
H wkid ;f ajy;vTm;aqmhupm;ae&if b,fvx
kd ed ;f &rvJ/
ajz / / (1) tusKd ;&Sw
d b
hJ uf tm½Hak jymif;ay;yg/ ajy;aewJh uav;awGxu J acgif;aqmifeYJ
wlww
hJ pfa,mufa&SUrSm ydw&f yfNy;D 'Dvakd r;yg/ ]]plygrif;u 'kua© &mufaewJoh al wG
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
79
taxmuftuljyKvufpGJ
udk vdu
k u
f n
l ?D vdu
k u
f ,fay;w,faemf/ ckb,fou Yl kd ulay;aewmvJ/ 'Dypön;f awG
udk q&mr[dek m;a&TUcsiw
f ,f? b,fou l al y;rvJ/}}
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
80
taxmuftuljyKvufpGJ
awG? aMumifawmifawmif jzpfwt hJ jyKtrlawG jzpfvmwwfw,f/ wu,fawmh
tcsKo
d mG ;&nfpmawG pm;vGe;f wJuh av;awG[m tm[m&jzpfapwJh tpm;tpm
awG vHkavmufatmif rpm;MuawmhwJhtjyif Eke,fwJhuav;i,f&JU ausmuf
uyfeYJ yefu&d,awGvnf; xdcu dk w f wfwthJ wGuf tcsKd pmawG rauR;oifyh gbl;/
(4) tdrrf mS Murf;wrf;wJh Zmwfum;awG? tjyKtrlawGrjyzdYk rdbawGukd owday;yg/
('Dvt kd jyKtrlawGukd ausmif;ydwNf y;D aemufyikd ;f &uf (wevFmaeY) awGrmS ydNk y;D
awGU&wwfygw,f/)
3/ a'goBuD;wJhuav;
ar; / / a'goBu;D wJh uav;udk b,fvw
kd jYHk yef
ay;oifo
h vJ/
rlBudKq&m? q&mrrsm;ar;avh&Sdaomar;cGef;rsm;
ajz / / txufu (3)eJY (4)udMk unfyh g/
wjcm;uav;awGeaYJ &m ypön;f awGeyYJ g
a0;&mudk ac:oGm;Ny;D pdwaf jywJt h xd cP ac:xm;yg/ tjrifw h uf (od)Yk 'ef;pD;wmrsKd ;
udk ckid ;f vd&Yk &ifawmh pdwaf jyvG,af pygw,f/ olpw d af jywJt
h cg ]]'Dvakd erS ydck sppf &m
aumif;w,f}} vdaYk jymyg/ ('Dvq kd &kd if rcspaf wmhb;l qdwk mrsKd ;udk b,fawmhrS rajym
ygeJ/Y )
4/ tEdkifusifhwJhuav;
ar; / / tEdkifusifhwwfwJhuav;udk b,fvdk
jyKjyifay;&rvJ/
ajz / / qd;k wJu
h av;vdYk trnfwiG w f hJ uav;
awG &Sw d wfMuw,f/ olwu Ykd wkd ikd w
f hJ toHawG? olwaYkd Mumifh wjcm;uav;awG&UJ
ido
k aH wG Mum;&avh&w
dS ,f/ 'Dt&G,u f av;awG[m ud, k &hf UJ tjyKtrlaMumifh wjcm;
olrmS b,favmufxcd u dk ef pfemoGm;Edik w f mudk odyef m;rvnfMuao;ygbl;/ tEkid f
usiw hf u
hJ av;awG[m olwu Ykd ,
kd w
f ikd f vkt
d yfcsuw
f pfcck k &Sv d jYkd zpfEikd w
f ,f/ (Oyrm-
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
81
taxmuftuljyKvufpGJ
ud,
k w f ikd f tEdik uf sichf &H xm;vdv
Yk m;? wif;wif;usyu f syjf yKrq l ufqcH xH m;&vdv Yk m;?
tm½Hpk udk cf cH siv
f vYkd m;? pdwrf aysmpf &mwpfcck &k adS eovm; ...) taMumif;&if;od
atmif aocsmMunh½f aI vhvmyg/ olwaYkd umif;wmvkyw f t
hJ cg cs;D usL;yg/ tcGithf a&;
ydwyf ifwmawGeYJ wm;jrpfcsuaf wG owfrw S yf g/ auseyfwhJ cHpm;rI&apwJh vkyaf qmif
rIeYJ pdeaf c:wJh upm;enf;awG upm;cGihf
ay;yg/ tkypf Ak v dk vf yk w
f wfwuhJ av;udk
aumif;wJhyl;aygif;vkyfaqmifrIawGrSm
OD;aqmifciG ahf y;yg/
5/ twdkiftawmxlwJhuav;
ar; / / twdik t
f awmxlwhJ uav;
rlBudKq&m? q&mrrsm;ar;avh&Sdaomar;cGef;rsm;
udk b,fvdktusifhazsmuf
&rvJ/
ajz / / wdik af ewmudk ta&;w,lvyk f
aeoa&GU qufwikd af eOD;rSmrdYk
*½krpdu
k yf geJ/Y uav;wdik f ae
wmudk wjcm;q&mwpfa,mufuyJ wkid af ewJu
h av;rodatmif ta&;,l wHjYk yef
ay;yg/
6/ udkufwwfwJhuav;
ar; / / udu
k w
f wfwu
hJ av;udk b,fvt
kd usiahf zsmufay;
&rvJ/
ajz / / upm;p&meJY ypön;f awGukd udu k wf mqd&k if oHxvdYk
vnf;jzpfEikd w f mrdYk oHcsaq;wdu k zf Ykd vd?k rvdk rdbeJY
wdik yf ifyg/ (6vwpfBurd f oHcsaq;auR;zdv Yk ykd gw,f) vluu
kd u
kd w
f mqd&k if bmjzpfvYkd
udu k o f vJar;yg/ udu k vf &Ykd wm bmawGjzpfrvJ ar;yg/ rmvumoD;? yef;oD;wdu Yk kd
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
82
taxmuftuljyKvufpGJ
uku
d v f &Ykd ayr,fh vlurkd uku
d &f bl;vdYk ajymyg/ olu
Y kd q&mawGu tvSnu hf s wm0ef
,lNy;D rodromMunf½h aI vhvmyg/ udu k rf ,f[
h efjyifwikd ;f BuKd wifvrS ;f [efvY u
kd yf g/
7/ pmoifenf;
ar; / / rlBuKd uav;awGukd pmb,fvo
kd ifrvJ/
ajz / / rlBuKd t&G,uf av;awGukd oli,fwef;t&G,v f dk oabmxm;Ny;D wdu k ½f u
kd pf mroif
oifyh gbl;/ oli,fwef;t&G,u f av;rSm wwfoifw h uhJ Rr;f usirf aI wGxuf ydrk oifoifh
ygbl;/ (5ESptf &G,af usmif;ae&ef twGuv f t
kd yfaom uRr;f usirf rI sm;udk aemufquf
wG-J 3 rSmMunfyh g/) tapmydik ;f uwnf;u pma&;ud&, d mawGukd oH;k cGiahf y;Ny;D vGwf
vGwv f yfvyf a&;jcpfciG ahf y;cJ&h if pma&;
vdpk w d f tvdv k jkd zpfvmrSmyg/ pmvH;k awG
&JU oabmobm0udk em;vnfatmifeYJ
rlBudKq&m? q&mrrsm;ar;avh&Sdaomar;cGef;rsm;
pmzwf vdpk w d jf zpfvmatmifvnf; pm
rsm;rsm; zwfjyzdv Yk ykd gw,f/ jzpfEikd &f if
ausmif;rSma&m? tdrrf mS yg aeYwikd ;f pm
zwfjyyg/ olweYkd t YJ wl pmzwfyg/ olwYkd
a&SUrSm pmrsm;rsm;a&;jyyg/ Asn;f pmvk;H awGoifwt hJ cg Asn;f trnfeYJ twl? toHxu G f
yg oifay;yg/ uav;awG pmprf;a&; wJt h cg toHxu G af y:rSND y;D a&;avh&w dS thJ wGuf
pmpa&;zdYk tcuftcJawGUaewJh uav;udk pmvH;k &JUtoHukd ajymjyyg/ csucf si;f a&;jy
wmrsKd ;? pmvH;k aygif;jywmrsKd ; rvkyyf geJ/Y
ig;ESpjf ynfch geD; Asn;f pmvk;H awGprf;a&;
zdYk tqifoifjh zpfwu hJ av;awG (od)Yk ol
i,fwef;t&G,f uav;awGukd avxJrmS
a&;vdu k f oli,fcsi;f ausmay:rSm a&;vdu k f
vkycf idk ;f yg/q&mru avxJrmS pma&;yHk
a&;enf;jywJt h cg uav;awGukd ausmay;
Ny;D a&;jyyg/ avxJrmS a&;cdik ;f yg/ ajrBu;D
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
83
taxmuftuljyKvufpGJ
ay:eJY oJay:rSm vnf;wkwaf csmif;eJY a&;zkYd tm;ay;yg/ olwaYkd &SUrSma&;jyyg/ pmrsm;rsm;
zwfjyyg/ uav;qGJwJhyHkrSm olYa&SUrSmyJ emrnfa&;jy? zwfjyyg/ uav;taeeJY
oleY mrnfukd rMumcPjrifciG ?hf ul;a&;cGi&hf vmwJt
h cg olyxrqH;k a&;wwfwphJ m[m
rlBudKq&m? q&mrrsm;ar;avh&Sdaomar;cGef;rsm;
8/ pkaygif;aqG;aEG;csdefeJY pkaygif;csdef
ar; / / pkaygif;csdefeJY pkaygif;aqG;aEG;csdef wl
ovm;/
ajz / / rwlyg/ pkaygif;csed q f w
kd m pkaygif;aqG;
aEG;csdefrwdkifrD uav;awG tm;vHk;
pkaygif;NyD; bk&m;&Sdcdk;jcif;? ukd,fvuf
vIy&f mS ;upm;jcif;ESihf oDcsi;f ? uAsmoDqkd
jcif;wdkY jyKvkyfcsdefjzpfw,f/ pkaygif;
aqG;aEG;csed rf mS oifcef;pmudk tzGUJ cGNJ y;D
aqG;aEG; (yHkajymjcif;? pmzwfjyjcif;?
ypön;f rsm;oH;k jcif;) Muwmjzpfw,f/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
84
taxmuftuljyKvufpGJ
9/ ,SOfNydKifjcif;
ar; / / ,SONf yKd ijf cif;onf aumif;ovm;/
ajz / / rlBudKt&G,fuav;i,fawG[m wpfa,mufeJYwpfa,muf tvGefuGJjym;jcm;em;
Muygw,f/ ,SONf yKd iw f mrSm uav;wcsKd UuawmfMuayr,fh wcsKd Uu NyKd icf ikd ;f wJt h cg
rvkyw f wf? rudik w
f wf jzpfomG ;wwfMuw,f/ ½H;I aawmhraysmEf ikd b f ;l / tJ'cD pH m;csuu f kd
aMumufNy;D BuKd ;pm;csipf w d f aysmufomG ;Edik yf gw,f/ tkypf v k u kd f ,SONf yKd icf idk ;f wmu
ydak umif;ygw,f/ tEdik ?f t½I;H uvnf; tkypf ak Mumifyh J jzpfwt hJ wGuf cH&oufomNy;D
yl;aygif;vkyaf qmifrpI rG ;f &nfuv kd nf; &apEdik yf gw,f/ uav;awGtwGuf olrsm;eJY
,SOjf cif;xuf ud, k uhf ,kd u
f ,kd ,
f OS Nf y;D wpfaeNy;D wpfaeY ydv
k yk w
f wfvmNyq D wkd hJ cHpm;csuf
rsKd ;u ydt
k a&;Bu;D ygw,f/
rlBudKq&m? q&mrrsm;ar;avh&Sdaomar;cGef;rsm;
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
85
taxmuftuljyKvufpGJ
5-ESpft&G,f ausmif;ae&eftwGuf
jyifqifrIrsm;
1/ pdwfydkif;qdkif&m BudKwifjyifqifrIaqmif&Gufay;jcif;
oli,fwef;wufcgeD; (3-4)v tvdrk mS pmoifausmif;eJY ywfoufwhJ pnf;urf;awG?
oifMum;rIypkH aH wGukd BuKd wifrw
d q
f ufavhusiahf y;yg/ pmoifausmif; bmaMumifwh uf&w,f
(ynma&;twGu)f ? rlBuKd eYJ bmawGwNl y;D (q&m^rrsm;\cspjf cif;arwåm)? bmawGrwlawmhb;l vdYk
xifovJaqG;aEG;yg/ uav;awGeJYtwl upm;p&mtenf;trsm;? upm;csdefESifh tdyfcsdef?
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
87
taxmuftuljyKvufpGJ
ausmif;wuf? ausmif;qif; tcsed t f ajymif;tvJukd acgif;avmif;xd;k yH?k twef;xJ q&m^r
0ifvm&if tm;vH;k vufyu kd Nf y;D r*Fvmq&m^rvdYk EIwq f ufy?kH tm;vH;k pkaygif;Ny;D tvHawmf
tav;jyKy?kH Edik if aH wmfocD si;f oDqykd wkH u
Ykd kd ajymjy? vkyjf yyg/
2/ vdktyfaomzGHYNzdK;rIESifh uRrf;usifrIrsm;yHhydk;ay;jcif;
oli,fwef;rwufrD vdt k yfwhJ zGUH NzKd ;rIawG&adS ezdt
Yk wGuf rlBuKd pwufuwnf;u yHrk eS zf UHG NzKd ;
aezdkYtwGuf uav;\zGHUNzdK;wdk;wufrItajctaeudk Munfh½Iavhvmjcif;rSwfwrf; (aemuf
qufw-JG 1)udk toH;k jyKNy;D yhyH ;kd ay;yg/ zGUH NzKd ;rItqifq h ift h vduk f pDxm;wmjzpfwt
hJ wGuf touf
(5)ESpjf ynfv
h mwJt
h cg u@wpfcpk &D UJ atmufbufyikd ;f utqifah wGqD a&muf&ygr,f/
atmufrmS azmfjyxm;wJh oabmw&m;eJY uRr;f
usirf aI wG&zdtYk wGuv f nf; upm;jcif;tawGUtBuKH awG?
vufawGUprf;oyfciG ahf wGay;yg/ rlBuKd t&G,u f av;awG
5-ESpft&G,f ausmif;ae&eftwGuf jyifqifrIrsm;
trsdK;tpm; uRrf;usifrIrsm;
t&G,t
f pm; Ä pmvH;k tBu;D ESit
hf ao; cGjJ cm;em;vnf
Ä &Snaf omESihf wdak om oabmudk em;vnf
Ä yHo
k P²mefEiS hf t&m0wåKrsm;udk ,SOw
f w
JG wf
ta&mifEiS yhf o
kH P²mefrsm; Ä tajccHta&mifrsm;udk trnfEiS w
hf uGod
Ä puf0ikd ;f ESihf av;axmifyh o
kH P²mefrsm;udrk w
S rf d
Ä yHo
k P²mefrsm;udk tajccHNy;D t&m0w¬Krsm;udk
,SOwf w
JG wf
Ä yHo
k P²mefrsm;udk ul;qGw
J wf
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
88
taxmuftuljyKvufpGJ
ude;f *Pef;rsm; Ä wpfrw
S pfq,fxEd w
I w
f u
kd af &wGuw
f wfonf/
Ä wpfrw
S pfq,fxd ypön;f rsm;oH;k í
EIww
f u
kd af &wGuw
f wfonf/
Ä jynfjh cif;ESihf Avm[laomoabmudk em;vnfonf/
Ä ydí
k rsm;aomoabmESihf ydí
k enf;aomoabmudk
em;vnfonf/
wnfae&mESihf vm;&mrsm; Ä tay:ESiahf tmufuekd m;vnf
Ä twGi;f ESit
hf jyif
Ä ta&SUESit
hf aemuf
Ä tay:rSmESihf atmufrmS
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
89
taxmuftuljyKvufpGJ
<uufom;rsm;xde;f csKyEf ikd rf I Ä ajy;Edik o
f nf/
Ä cJwaH umif;pGm udik Ef ikd o
f nf/
Ä uwfaMu;aumif;pGm ok;H Edik o
f nf/
Ä abmfv;Hk udk ypfEikd ?f zrf;Edik o
f nf/
Ä yko
H P²mefwpfcck si;f udk ul;qGEJ ikd o
f nf/
Ä ypön;f rsm;udk ,SOw
f EJG ikd o
f nf/
Ä Mu,fo;D wyfEikd o
f nf/
Ä opfom;wk;H rsm;udk NyKd rusatmif pDEikd o
f nf/
Ä vG,u f al om ya[Vd tydik ;f tprsm;udk
csw
d q
f ufEikd o
f nf/
Ä aooyfpmG ta&mifjc,fEikd o
5-ESpft&G,f ausmif;ae&eftwGuf jyifqifrIrsm;
f nf/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
90
taxmuftuljyKvufpGJ
uav;\zGHUNzdK;wdk;wufrItajctaeudk
Munfh½Iavhvmjcif;rSwfwrf;
uav;trnf arG;ouú&mZf
nTefMum;csuf/ uav;rsm;tm; tpOfMunh½f aI vhvmyg/ wpfywfvQiw f pfBurd f uav;tm;Munh½f NI y;D
u@wdik ;f wGif uav;&Sad eonft
h qihrf sm;udk a&;jcpfyg/ Munh½f aI vhvmonfh aeYpu JG v
kd nf; a&;yg/
1/ vlrIqufqHa&;ESihfpdwfvIyf&Sm;rIydkif;qdkif&m zGHUNzdK;wdk;wufrI
rdom;pktwGi;f üom ajymqdq k ufqrH &I o
dS nf/ olprd ;f rsm;ESiq fh ufqrH rI &S/d
rdom;pkEiS t fh wl olprd ;f rsm;ESifh qufqrH &I o dS nf/
rdom;pkEiS fh tvG,w f ul cGcJ mG Edik o
f nf/ rlBuKd omG ;vdpk w d &f o dS nf/
aemufqufwGJ - 1
rlBuKd wiG f pdwyf g0ifpm;rIjyonf/
rlBuKd wiG f q&mr (od)Yk jyKpak pmihaf &Smufow l pfO;D ESio fh majymqdq k ufqrH &I o dS nf/
rlBuKd wiG f q&mrwdik ;f (od)Yk jyKpak pmihaf &Smufow l ikd ;f ESiafh jymqdq k ufqo H nf/
rlBuKd wiG f q&mrwdik ;f (od)Yk vlBu;D wdik ;f ESifh tvG,w f ul ajymqdq k ufqo H nf/
uav;ud, k w f ikd f pwifajymqdq k ufqw H wfonf/
pdwwf ikd ;f rusrrI sm;udk idí k jywwfonf/
pdwwf ikd ;f rusrrI sm;udk rsuEf mS trlt&m? odrYk [kwf ud, k t f rlt&mrsm;jzihjf yonf/
(Oyrm- cdu k &f efjzpfjcif;)
ol\cHpm;csuEf iS fh vdt k yfcsurf sm;udk ajymEdik jf cif;/
ol\cHpm;csuEf iS fh vdt k yfcsurf sm;udk tusKd ;taMumif;ESiw fh uG ajymEdik jf cif;/
(Oyrm - taz'DaeYtrd jf yefvmrSmrdYk om;^orD; odyaf ysmw f ,f ponfjzih)f
oli,fcsi;f upm;aeonfh upm;p&mrsm;udk vkomG ;onf/
upm;p&mrsm;udk wjcm;uav;rsm;xHrS awmif;,lonf/
upm;p&mrsm;udk wjcm;uav;rsm;ESifh a0rQupm;onf/
a0rQupm;jcif;ESifh tvSnu hf supm;pOf rSeu f efonfb h ufrS
&yfwnfajymqdjk cif;rsm;&So d nf/
wpfu, kd w f nf;aeavh&o dS nf/ tjcm;olrsm;ESiq fh ufqjH cif;r&S/d
wpfzufrS wpfzufoYkd tjyeftvSeu f pm;&aomupm;enf;rsm;udk vlBu;D (od)Yk
uav;Bu;D rsm;ESifh aumif;pGmupm;jcif;/ (abmvH;k vSrd jhf cif;)
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
91
taxmuftuljyKvufpGJ
upm;p&mypön;f rsm;ESifh wpfu, kd wf nf;upm;avh&o dS nf/
tjcm;uav;i,frsm;ESifh reD;ra0;wGif upm;avh&NdS y;D twkc;kd jcif; (od)Yk
apmihMf unhjf cif;rsm;&So d nf/
wjcm;uav;wpfO;D ESifh upm;wwfonf/
tzGUJ vdu k yf ;l aygif;upm;enf;rsKd ;wGif aumif;pGmyg0ifupm;wwfonf/
jiif;cHjk cif;? cduk &f efjzpfjcif;rsm;udk ajz&Si;f Edik jf cif;/
(Oyrm - upm;p&mwpfcEk iS yfh wfoufí &efjzpfaeygu tMuÓ H Pfrsm;ay;jcif;)
2/ udk,fwdkifvkyfaqmifEdkifrIpGrf;&nf
tcsed rf a&G;? ae&mra&G; tav;? taygh oGm;vdw
k ikd ;f oGm;vdu
k o
f nf/
tav;? taygh oGm;vdw
k ikd ;f vlBu;D rsm;tm; today;onf/
tav;? taygh oGm;vdw
k ikd ;f oihaf wmf&mae&mü olUbmomolomG ;onf/
ypön;f rsm;udk aumuf,w l wfonf/
aemufqufwGJ - 1
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
92
taxmuftuljyKvufpGJ
3/ udk,fcE¨mydkif;qdkif&m zGHUNzdK;wdk;wufrI
3/ (u) <uufom;BuD;rsm;
xdik x
f vkyEf ikd o
f nf/ jznf;jznf;ESirfh eS rf eS f vrf;avQmufwwfonf/
avSum;rsm;? xdik cf rkH sm;tay: wufEikd o
f nf/
ajy;Edik o
f nf/
ajy;&if;ESi&fh yfvu
kd ?f ajy;vdu
k ?f csKd ;auGUvdu
k f vkyEf ikd o
f nf/
aemufjyefajy;Edik o
f nf/
rsO;f ay:wGiw
f pfajzmifw
h nf;avQmufEikd o
f nf/
ysOjf ym;ay: [efcsun
f n
D D xde;f íoGm;onf/
ckeq
f ?G ckeq
f G vkyEf ikd ?f ckeEf ikd o
f nf/
abmvH;k udv
k rdS í
hf ypfonf/
cE¨mud,k u
f kd tm;pduk xf ed ;f jcif;rjyKbJ ypfjcif;? zrf;jcif;? uefjcif;rsm;ESifh
aemufqufwGJ - 1
uRr;f usipf mG zrf;,ljcif;rsm; jyKvyk Ef ikd o
f nf/
cE¨mud,
k u
f kd xde;f íypfjcif;? zrf;jcif;? uefjcif;rsm; jyKvyk Ef ikd o
f nf/
owfrw S xf m;aomae&modYk wnfrh wfpmG ypfjcif;? uefjcif;ESifh jyefízrf;jcif;rsm;
vkyEf ikd of nf/
3/ (c) <uufom;i,frsm;
vufwpfcv
k ;kH oH;k í t&m0w¬Krsm;udk aumufjcif;/
vufnKd§ ;ESifh vufrudk oH;k í t&m0w¬Krsm;udk aumufjcif;/
cGux
f o
J Ykd a&rzdwaf patmif xnhEf ikd o
f nf/
av;axmihw
f ;kH rsm;udk wpfct
k ay:odw
Yk pfck xyfwifEikd o
f nf/
ykvif;tzH;k rsm;udk zGiw
fh wfonf/
&TUjH ziht
f ½kyt
f rsKd ;rsKd ; vkyw
f wfonf/
t&m0w¬Krsm;udk BuKd ;jziho
f w
D wfonf/
uyfaMu;jzihf n§yw
f wfonf/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
93
taxmuftuljyKvufpGJ
4/ ÓPf&nfzGHUNzdK;rI
4/ (u) oif,ljcif;ESihf tcuftcJajz&Sif;jcif;
teD;tem;ywf0ef;usi&f dS ypön;f rsm;udk Munh½f aI vhvmNy;D xdMunh?f teHcY MH unhjf cif;?
yg;pyfxx
J nfjh cif;? ¤if;wdjYk zihf upm;jcif; pojzih/f
tjzpftysu?f taMumif;t&mrsm;udk owdjyKrjd cif;ESifh ar;cGe;f rsm;ar;wwfjcif;/
(Oyrm - wdraf wGb,fuvmovJ? pojzihf ...)
ypön;f rsm;udk enf;vrf;trsKd ;rsKd ;jzihf toH;k jyKEikd &f ef &SmazGwwfjcif;/
ypön;f rsm;udk uyfjcif; (od)Yk a&xyfjznhí f yef;csaD q;pyfjcif;wdu Yk kd
vkyaf umif;vkyv f rd rhf nf/
tusytf wnf;ESifh trSm;t,Gi;f rsm;udk xyfzefwvJvJ vkyw f wfjcif;ESifh
r&raeBuKd ;pm;vkyw f wfjcif;/ (Oyrm - &Syt
f usu
Ð kd rdrd b
d mom
r&rcsi;f BuKd ;pm;0wfMunhjf cif;)
tcuftcJrsm;udk ajz&Si;f &ef enf;vrf;&Smwwfjcif;/
(Oyrm - wHcg;olt
Y vdv
k ykd w
d wf wfonfukd rydwaf tmif cJcv
k u
kd jf cif;)
aemufqufwGJ - 1
tusKd ;ESit
fh aMumif;udk owdjyKwwfjcif;/
(Oyrm - zGux f m;aomt&mwpfcck u k kd &Smwwfjcif;)
tudsK;oufa&mufrw I pfcck u
k kd ar;cGe;f rsm;ar;wwfjcif; (od)Yk xifjrifcsurf sm;
ay;wwfjcif;/ (yltu kd v f mwmeJY bmaMumihf acR;xGuv f movJ (od)Yk ud, k u f kd
ywfcsmywfcsmvSnNhf y;D Munh&f if; tcef;u bmaMumihv f nfaeovJ)
prf;oyfppfaq;rIrsm;udk tcGit fh vrf;&So
d a&GUvkyjf cif;/ (Oyrm - yef;csaD q;a&mif
ESpaf &mifpyfvu kd &f if bma&mif&r,f (od)Yk ysOjf ym; a&xJepfomG ;atmif
cJb,fEpS v f ;kH wifzv Ykd rkd vJ)
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
94
taxmuftuljyKvufpGJ
4/ (c) usdK;aMumif;qufpyfpOf;pm;jcif;
trsKd ;tpm; ta&mtaESmxJrS wl&mpkpnf;wwfjcif;/
(ausmufcaJ wG wpfy?kH opf&u
G af wG wpfykH pojzih)f
ypön;f rsm;\ ta&mifuv
kd u
kd Nf y;D cGjJ cm;wwfjcif;/
cGjJ cm;xm;aomtkypf Bk u;D xJrS rsKd ;wltyk pf ik ,fav;rsm; xyfícGjJ cm;wwfjcif;/
(Oyrm - a,mufsm;av;ESifh rde;f uav;rsm;cGjJ cm;xm;onft h eufrS
tjyma&mif&yS tf us0Ð wfa,mufsm;av;rsm;udk oD;oefcY x JG w
k jf cif;)
topfwpfpw kH pf&m (od)Yk jcm;em;rIwpfpw
kH pf&mudk owdjyKrjd cif;/
(tkypf x
k rJ S uav;topfwpfa,muf (od)Yk ypön;f topfwpfc)k
wlnjD cif;ESifh uGjJ ym;jcm;em;jcif;rsm;udk owdjyKrjd cif;/
(ESi;f qDyef;eHu
Y wjcm;yef;eHaY wGEiS fh rwlb;l )
t&m0w¬Krsm;tay: ydí k av;jcif; (od)Yk ydí
k ayghjcif;wdu
Yk kd owdjyKrjd cif;ESifh
xifjrifcsurf sm;ay;wwfjcif;/
aemufqufwGJ - 1
ypön;f rsm;udk tpDtpOfwus pDwwfjcif; (Oyrm - tao;qH;k rS tBu;D qH;k odYk pojzih)f
ypön;f rsm;udk yHpk w
H us pDwwfjcif;/
(yef;? wkw?f yef;? wkwf (od)Yk teD? tjzL? teD? tjzL pojzih)f
aeYpOfvyk af qmifrrI sm;teuf bmNy;D bmvmrnfukd odjcif;/
tpmpm;csed af &mufNyD r[kwv
f m;[k ar;wwfjcif;/
tcsed t
f aMumif;ar;jcif;jzihf tcsed \
f oabmobm0udk odaMumif;jyjcif;/
(Oyrm - tck 11;00 xd;k Nyv D m;? (od)Yk 3 em&D xd;k Nyv
D m; pojzihf ...)
wnfae&mESiyfh wfoufí em;vnfaMumif;jyjcif;? ypön;f rsm;udk twGi;f ? tay:?
atmuf? eHab; pojzihf xm;wwfjcif;/
wnfae&mESiyfh wfoufaom pum;vH;k rsm;udk rSeuf efpmG em;vnfNy;D oH;k wwfjcif;/
(Oyrm-om;^orD;ab;rSmvmxdik yf g/ (od)Yk om;^orD;&JUacgif;ay:wifay;yg pojzih)f
ypön;f rsm;udk wpfcrk w
S pfco
k Ykd oufqikd &f mtvdu
k f pDpOfxm;wwfjcif;/
(Oyrm - yef;uef 1 csyrf mS ZGe;f 1 acsmif;)
*Pef;rsm;udk a&&Gwwf wfaomfvnf; t"dygÜ ,fem;rvnfao;/
(Oyrm - 1ç 2ç 3ç 4ç 5ç 3 pojzih)f
1 rS 10 xd rSeu
f efpmG a&&Gww
f wfonf/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
95
taxmuftuljyKvufpGJ
ypön;f rsm;udk 1 rS 5 xd (od)Yk xdx
Yk ufyí
kd a&wGuw
f wfonf/
eHygwf 5 qdo k nfh t"dygÜ ,fukd odonf/ (Oyrm - rdom;pk0if ]5} OD;&Sad Mumif;
ud,k pf m;jyKonfukd ½kyyf kH 5 yHk a&;qGNJ y;D jywwfonf/
5/ bmompum;zGHUNzdK;rI
5/ (u) em;axmifjcif;
ywf0ef;usifrStoHrsm;udk owdjyKrdjcif;/
(Oyrm - iSufatmfoH (odkY) aps;onfrsm;toH)
vG,fulaomoDcsif;rsm; qdkaepOf 0ifqdkjcif;/
aMumfjimoDcsif;rsm; qdkaepOf 0ifqdkjcif;/
yHkjyifudk 5 rdepfMum^rQ em;axmifwwfjcif;/
yHkjyifudk 10 rdepf rS 15 rdepfxd (odkY) xdkYxufydkí em;axmifEdkifjcif;/
ñTefMum;csuf 1 ckudk vdkufemjcif;/ ]]Oyrm-Murf;ay:vmxdkifyg}}
ñTefMum;csuf 2 ckudk vdkufemjcif;/
]]Oyrm-t½kyfukd aowåmxJxnhfNyD; q&mrem; vmxdkifyg/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
96
taxmuftuljyKvufpGJ
5/ (c) pum;ajymjcif;
vkdcsifwmudk ñTefjyjcif;/
pum;vHk; 1 vHk;pD oHk;jcif;/
pum;vHk; 2 vHk;wGJ oHk;jcif;/
vlBuD;rsm;em;vnfatmif &Sif;&Sif;vif;vif; ajymwwfjcif;/
pum;vHk; 3 vHk; (odkY) 4 vHk;ygonfh 0gusrsm; ajymwwfjcif;/
ar;cGef;rsm;ar;&mwGif oihfavsmfaompum;vHk;rsm;udk tpDtpOfwus oHk;EIef;wwfjcif;/
trdefYay;pum;vHk;yHkpHrsm; oHk;wwfjcif;/ (Oyrm - a&cyfay;yg)
,Ofaus;aompum;vHk;yHkpHrsm; oHk;wwfjcif;/ (Oyrm - &Sif? cifAsm)
oihfavsmfrSefuefaom emrfpm;rsm;oHk;wwfjcif;/ (Oyrm - om;? orD;)
jiif;qdkajymwwfjcif;/ (Oyrm - rpm;csifbl;)
tawGUtMuHKwpfcktaMumif;udk em;vnfatmif jyefajymwwfjcif;/
aemufqufwGJ - 1
yHkjyifrS ar;cGef;rsm;udk ajzwwfjcif;/
yHkjyifrS tjzpftysufrsm;? tpDtpOfrsm;udk tpDpOfwus jyefajymwwfjcif;/
oli,fcsif; (odkY) vlBuD;wpfOD;ESihf tjyeftvSef pum;ajymwwfjcif;/
0gusrsm;wGif a0g[m&topfxJhoGif; oHk;wwfjcif;/
5/ (*) pmzwfjcif;
pmtkyfyg pmrsufESmrsm;tm; vSefMunhfjcif;/
yHkESdyfxm;aom pum;vHk;rsm; t"dyÜm,f&SdaMumif; em;vnfjcif;/
Oyrm - oauFw (odkY) pm (odkY) pum;vHk;rsm;udk ñTefjyjcif;/
pmtkyfrS yHkjyifajymEdkifonf/
pmtkyfrS pum;vHk;rsm;udk axmufNyD; yHkjyifajym[efaqmifjcif;/
pmtkyfrS pum;vHk;rsm;ESihf *Pef;rsm; rSwfrdjcif;/
rdrdemrnfa&;xm;jcif;udk rSwfrdonf/
oli,fcsif;rsm;\ emrnfa&;xm;jcif;udk rSwfrdonf/
t*Fvdyfpum;vHk;ESihf *Pef;rsm;rSwfrdjcif;/
½dk;½dk;pum;vHk;rsm; zwfEdkifjcif;/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
97
taxmuftuljyKvufpGJ
5/ (C) pma&;jcif;
pm&Guf (odkY) ajrBuD; (odkY) oifykef;ay:wGif wpfpHkwpf&mESihf a&;jcpfwwfjcif;/
½dk;&Sif;aomyHkrsm; a&;qGJwwfjcif;/
cefYrSef;í od&SdEdkifaom ½kyfyHkrsm;qGJwwfjcif;/
BudKwifqGJxm;aomyHkvrf;aMumif;ay: vdkufqGJEdkifjcif;/
qGJxm;aomyHkvrf;aMumif;rsm;udk yHkwlul;qGJwwfonf/
jrefrmpum;vHk;ESihf *Pef;pmvHk;ay: vdkufqGJwwfonf/
jrefrmpum;vHk;ESihf *Pef;pmvHk;rsm;udk ul;qGJwwfonf/
t*Fvdyfpum;vHk;ESihf *Pef;pmvHk;rsm;ay: vdkufqGJwwfonf/
t*Fvdyfpum;vHk;ESihf *Pef;pmvHk;rsm;udk ul;qGJwwfonf/
rdrdemrnfay: vdkufqGJEdkifonf/
rdrdemrnfudk ul;a&;Edkifonf/
aemufqufwGJ - 1
rdrdbmom pma&;Edkifonf/
6/ pm&dwå^0dnmOfydkif;qdkif&m zGHUNzdK;rI
vlBuD;rsm; bk&m;&Sdcdk;ouJhodkY vdkufvkyfonf/
bk&m;&Sdcdk;csdef (odkY) qkawmif;csdefwGif 0ifygonf/
vlBuD;rsm;ESihf bk&m;0wfjyK&mae&modkY oGm;vdkonf/ (bk&m;? AvD? bk&m;ausmif;)
vlBuD;rsm;udk ½dkaorIjywwfonf/ Oyrm - vlBuD;a&SUoGm;pOf acgif;iHkYíoGm;jcif;
½dk;om;jcif;ESihf ajzmifhrwfjcif;? Oyrm - wpfpHkwpf&m trSm;vkyfrdygu 0efcHjcif;
tcuftcJawGUaeolrsm;udk *½kpdkufwwfjcif;/
Oyrm - idkaeaomuav;tm; ESpfodrfhjcif;/
roefpGrf;olESihf toufi,folrsm;udk wef;wlnDrQqufqHjcif;ESihf
apmihfa&Smufwwfjcif;/ Oyrm - olwdkYESihftwl upm;jcif;/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
98
taxmuftuljyKvufpGJ
rlBudKuav;rsm;twGuf
oD;csif;ESihf uAsmrsm;
1/ oHpOftvdkufwD;cwfjcif;(vufckyfwD;) 5/ toHxyfoDqdkjcif;
à vufcyk af v;udk w;D yg à cHzk ed yf
à r*Fvmyg à bBu;D NzKd ;
à b,fvo kd aH v; à owdxm;yg
xGuvf mvJ
aemufqufwGJ - 2
6/ xyfcgjyefqdkoDcsif;rsm;
2/ wd&pämefatmfjrnfoH oDcsif;rsm; à wpfww D ;l av;
à atmfjrnforH sm; à wlxyk g
à zm;i,fuav; à vIyx
f m;yg
à &Gmi,fZeyk'f
7/ oDqdkaepOf toH&yfjcif;
3/ yHkrSeftoHrS twdk;? tus,foDqdkjcif; à 0rf;ajrmufpmG
àpum;ajym&if
àrd;k Ncrd ;f oH 8/ aus;vufoHpOfrsm;
àuPef;? uPef; à a&mifaypl;
à0aomaMumifeufrBu;D
9/ yHkrSeftoHrS taES;?
4/ yHkrSeftoHrS toHwdwfoDqdkjcif; tjrefoDqdkjcif;
à aea&mifjcnfrsm; vif;vdv
Yk m à bJq,faumif
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
99
taxmuftuljyKvufpGJ
,Ofaus;vdr®mrIESihfqdkifaom oDcsif;rsm;
1/ 5/ 10/
tcsif;csif; cspfMuyg/ od r f ; r,f raumif ; yg
tcsi;f csi;f (cspMf uyg)3 upm;Ny;D &if (odr;f r,f)3 - &efjzpfwm raumif;yg
tcsi;f csi;f cspMf uyg upm;Ny;D &if odr;f r,f &efrjzpfawmhyg/
tm;vk;H cspMf uyg/ ae&mwus odr;f r,f/ - pdwqf ;kd wmraumif;yg
pdwrf qd;k awmhyg/
2/ 6/
- atmfqw J mraumif;yg
cG i f h v T w f r*F v myg
atmfrqJawmhyg/
cGiv hf w T f cGiv hf w
T f cGiv
hf w
T v
f u
kd yf g (r*Fvmyg)2 q&m?
olwpfyg;&JU tjypfukd q&mrudu k , G f (&kad opGm)2 11/
cGivhf w T v f udk yf g/ orD;^om;wdYk EIwq f ufr,f/ r*F v myg
(r*Fvmyg)2 oli,fcsi;f awG&,f « (r*Fvmyg)2
3/
(aysm&f iT pf mG )2 tcsi;f csi;f tm;vH;k r*Fvmyg/»2
aemufqufwGJ - 2
nD n D p D
EIwqf ufr,f/
zdeyfav;awG nDnpD D nDnpD D 12/
zdeyfav;awG nDnpD D 7/ eH e uf c if ;
pDumxm;Murnf/ acgif;uav;udk ikHYum&,f r*Fvm eHeufcif;yg&Si^f cifAs
acgif;uav;udk (iku YH m&,f)3 use;f rmygp
acgif;uav;udk iku YH m&,f use;f rmygw,f&iS ^hf cifAs
rdba&SU(bd;k bd;k ^bGm;bGm;a&SU) rSm r*Fvm eHeufcif;csed cf g
4/ oGm;&r,f/ om,maom aeYopfjzpfygap
vdr®mwJh uav; aysm½f iT af om aeYopfjzpfygap
8/
vdrm® wJu h av; jzpfatmifu, G f r*FvmeHeufcif;csed cf g^rSm/
aocsmud k i f
wdw Yk pfawGtNrJ BuKd ;pm;r,f (aocsmudik )f 2 a&cGuaf v;udu
k ikd f
taztar (aocsmaomuf) 2
&JU
q&m? q&mr a&rzdwaf tmifaomuf
pum;em;axmifr,f
½kad ovdYk cspyf ghr,f/ 9/
13/
pum;ajym&if
yd k N yD ; cspf
(pum;ajym&if)2 (wd;k wd;k ajym)2
cifrifMuifemcsiw f ,f
(pum;us,u f s,af jym&if)2
f ,f (ydNk y;D csp)f 3 r,f/
ydNk y;D cspcf siw
(&Supf &m)2
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
100
taxmuftuljyKvufpGJ
uav;rsm;twGufaysmfp&m aw;oDcsif;rsm;
1/ 4/ 7/
nD n D v k y f ck H z d e yf ydef? 0
Ä (vm vm vm nDnv D yk )f (a'guf)5 ckzH ed yfav;&,f «( ydef) 3 ( 0 )3
Ä vufajrm§ ufí jyefcsMupdYk (avQmuf)3 (a&muf)5 ( ydef )4 ( 0 )3
Ä a&SUwpfvrS ;f wd;k AGut f ikd af wGxaJ &muf/ ( ydef )4 0 »2
aemufjyefqw k f trsm;tjrifrmS awmhu, G f 0ydeyf ed 0f ydeyf ed 0f ydeyf ed 0f
Ä ud,
k u f kd wpfywfvn S Mhf updYk olwu,ferd u hf sw,f ydefydefydef0 ydef0 ydefydef0/
Ä rsufjyL; NyHK;jypdkY/ wpfaeYwpfcsed rf mS awmhu, G f
wefz;kd &Sv d mr,f/ (a'guf)5 8/
2/ ckzH ed yfav;&,f (avQmuf)3 vd I i f ; BuD ; vmNyD
v,f u G i f ; BuD ; xJ r S m (a&muf)5 AGut f ikd af wGxaJ &muf/ vdiI ;f Bu;D vmNyD vIid ;f Bu;D vmNyD
v,fuiG ;f Bu;D xJrmS avSmyf ga[h avSmyf ga[h
MuufOaumufpu Ykd ,
G f 5/ vdiI ;f Bu;D vmNyD vIid ;f Bu;D vmNyD
aemufqufwGJ - 2
MuufrBu;D u xGuo f mG ;w,f oMum;vk H ; tm;pdu k af vSmyf ga[h/
MuufOaumufpu Ykd ,
G f pm;Munhv f udk &f if csKw
d ,f vdiI ;f Bu;D Nird Nf yD vIid ;f Bu;D Nird Nf yD
MuufO b,favmufvJ csOw f ,f arT;vnf;arT;w,f/ aysmw f ,fa[h aysmw f ,fa[h
1- 2- 3- 4-5/ aumif;vnf;aumif;w,f? vdiI ;f Bu;D Nird Nf yD vIid ;f Bu;D Nird Nf yD
acsmif;vnf;qd;k w,f? odyo f yd af ysmw f ,fa[h/
oleY mrnfu b,fvakd c:vJ
wdww f w
d f ar;Munfw h ,f? 9/
aumif;vnf;aumif; awmifay:wufMur,f
acsmif;vnf;qd;k wJh (awmifay:) 3 wufMur,f?
oMum;vk;H av;ayghu, G wf hJ ausmyd;k tdwu f kd cdik cf ikd v
f ,G f
oMum;vk;H av;ayghu, G .f . (awmifay:) 3 wufMur,f
ajy;vTm;&if;wufMur,f
3/ 6/ a&bl;vnf; ygw,f? zdeyfvnf;
vufckyfav;udk wD;yg 0rf ; ajrmuf p G m ygw,f? OD;xkyBf u;D aqmif;vd&Yk ,f?
(1) vufcyk af v;udk (wD;yg)3 0rf;ajrmufpmG ckeu f &if;uae? cg;awmif;ajrm§ ifatmif
vufcyk af v;udwk ;D yg (wD;)3 'Dvo kd mNird Nf ird &f yf usKud uf m&,f (ajy;Mur,f) 4
(2) vufuav;udk vTyJ g 0rf;ajrmufpmG ckeu f &if;uae? a[Y...acsmv f w J o hJ v l J
(3) acgif;uav;udk ndwyf g 'Dvo kd mNird Nf ird af e rsupf rd rSw
d ef YJ 'l;Nyw
J ohJ Nl yJ 'gayrJv Y nf;
(4) ajcaxmufav;udk aqmifyh g NyKH ;vnf;rNyKH ;eJY Nird Nf ird af eyguGUJ jyefxMu ta0;a&mufatmif
(5) ud,k uf av;udk ,dr;f yg 0rf;ajrmufpmG ckeu f &if;uae ajy;Mur,fa[h...
'Dvo kd mNird Nf ird &f yf/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
101
taxmuftuljyKvufpGJ
10/ 11/ 12/
atmif r av;As b,f v d k toH a v;xG uf vmvJ a&mif a ypl ;
atmifrav;As ylvu kd w
f m 1eJY 1eJY aygif;&if .. wdiYk ,fi,fwek ;f t&G,f
aEG&moDa&mufvm ..b,fvt kd oHav; a&mifaypl;av;awGeu YJ ,
G f
atmifrav;awmh xGuv f mvJ/ ykq;kd udk pvG,o f ikd ;f
avjyif;rkew f ikd ;f vm (2eJY 2? 3eJU3? 4eJY 4? 5eJU5) &Gm0dik ;f ywfvnf
rd;k wGi;f a&mufNyv D m; 'Dvkd toHav; xGuv f mw,f/ ajy;vTm;aqmhupm;w,f
ESi;f rIeaf wG wzGzJ u JG svv Ykd m oli,fcsi;f taygif;tazmfrsm;&,f
aqmif;wGi;f a&mufjyefNyu D mG / aumuf&;dk ykaH wGMum;
twlyek ;f upm;Muw,f/
aemufqufwGJ - 2
,mOfrsm;ESifhqdkifaom oDcsif;rsm;
1/ 2/ 3/
&xm;av; um;BuD;wufr,f rlBudKausmif; um;
(&xm;av;)2 (um;Bu;D wufr,f)2 «(wD)8 (yGr)f 8 rlBuKd ausmif;
*sK;H *sK;H *su*f sutf oHay; (ab;udzk ,f)2 (jrefjref um;Bu;D vmNy»D 2 vma[h twlwl
aumufaumufauGUauGU qefqefarmif;r,f)2 oGm;Mur,f/ (wD)8 (yGrf)8
vrf;ay:rSm a&mufawmhr,f a&mufygNy/D rlBuKd ausmif;um;Bu;D vmNyD
OMowGeo f oH m vma[h twlwl oGm;Mur,f/
wGeo f o H mwJh a&TOMo
avrSm vGiyhf saH rsm 4/
oabmaumif;wJ&h xm;i,f wl a ysmf a ysmf
vla&mukeyf go,f (wlaysmaf ysm)f 2 av,mOfp;D zdYk
[dek ,f'eD ,f ausmu f mjzwf? ararac: azazBu;D u
blwmwdik ;f rSm&yf? av,mOfaemf twlp;D &vdYk aysmf
awmifujkd zwfvYkd jrpfuakd usmf (wlaysmaf ysm)f 2 /
&xm;wlwal tmf
wlwal tmfwhJ &xm;av;
vdiI af cgif;xJ0ifajy;/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
102
taxmuftuljyKvufpGJ
ocsFmESifhqdkifaom oDcsif;rsm;
1/ 3/ 5/
pG J a eNyD wdkuf wdkuf wdkuf pmuav;awG jcif;rSmavSmif
1cg 2cg 3 ? 4cg 1? 2? 3? 4? wdkuf wdkuf wdkuf pmuav;awGjcif;rSmavSmif
5cg? 6cg? 7cg/ 8cg? 9cg? 10cg 1? 2? 3? 4? wpfa,mufcsi;f wdu k f a&wGuMf unf&h atmif
2 2
'Dvykd g yJ aumif;wJth usihf (aysm)f (&Tif) ausmif;odYk 1 aumif? 2 aumif?
(xyfcg )2 vky&f if; oGm;r,f? cspo f il ,fcsi;f 3 aumifaygh [kcd ek 'f cD ek af qmh?
( pGaJ e)2 NyaD [h/ oifaeaumif;vm;/ tpmauR;awmh 2 aumif[m
('Dvykd J raumif;wJth usi)hf ysx
H u
G o
f mG ;wJch g
4/ 3 aumifxrJ mS 2 aumifavsmh
2/ wpf w D w l ; av; 1 aumifusew f maygh/
wl x k y g wpfwwD ;l av;5aumif
wlwpfacsmif;eJY (xkyg)3 wpfaumifjyefomG ;4aumif 6/
(2^3^4^5 acsmif;) (wpfww D ;l )20rf;ajrmufpmG av/ wpf rS wpfq,f
aemufqufwGJ - 2
wlwpfacsmif;eJY xkyg wpfaeYv;Hk wpfwwD ;l av;4aumif (1? 2? 3? 4)2
wpfaumifjyefomG ;3aumif?.. (5? 6? 7)2
(7 Ny;D awmh 8 uG,)f 2
(9? 10)2
ywf0ef;usifESifhqdkifaom oDcsif;rsm;
1/ 2/ 3/
aea&mif j cnf r sm;vif ; vd k U vm yef ; q,f y G i f h a&
aea&mifjcnfrsm; (vif;vdv Yk m)3 yef; 1yGifh? yef; 2yGifh? yef; 3yGifhyg (a&)5 aomufo;Hk MuzdYk a&
aea&mifjcnfrsm; yef; 4yGifh? yef; 5yGifh? yef; 6yGifhyg (a&)5 aq;zdYk aMumzdYk a&
vif;vdv Yk m(tm;vH;k )2 vif;vdv Yk m yef; 7yGifh? yef; 8yGifh? yef; 9yGihfyg (a&)5 csufzdkY jyKwfzdkY a&
cs,&f yD iG rhf sm; (yGiv hf v Ykd m)3 yef;uav; 10 yGiyhf g&Si^hf cifAsm/h a&av;[mav t"duusvaS y
cs,&f yD iG rhf sm; yGiv hf v Ykd m xrif;touf ckEpS &f uf
(tm;vk;H )2 yGiv hf v
Ykd m/ a&toufawmh wpfreuf
a&aumif;a&oefY &rSom
use;f rm 0NzKd ;rSm/
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
103
taxmuftuljyKvufpGJ
4/ 5/
avNid r f N id r f rd k ; Ncd r f ; oH M um;
avNird Nf ird f opfyifBu;D uNird f (rd;k Ncrd ;f oHMum;)2 (oifMum;vm;)2
avjyif;wdu k af wmh bmjzpfw,f (rd;k pufuav;rsm;usvm)2
a[m'Dvkd jzpfw,f &Tu
J ek Nf y?D pdu k ek Nf y/D
ta&SUuwdu k jf yefawmh
(taemufu)kd 2
taemufuwdu k jf yefawmh(ta&SUud)k 2
avNird Nf ird o f pfyifBu;D uNird f
Nird Nf ird /f
wd&pämefrsm;ESifhqdkifaom oDcsif;rsm;
1/ 3/ 5/
aemufqufwGJ - 2
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
104
taxmuftuljyKvufpGJ
7/ 10/ 15/
uPef;rdom;pk awmuf w J h oyd w f v G , f
(vufuakd jrm§ uf ab;wdu k f opfyifay:rSmxdik af ewJh eHeufvif;vdYk tdy, f mEd;k awmh
avQmuf) rif;vrf;avQmufwm (awmufw)hJ 2 rd;k av0o (ydus)d 2 toHMum;w,f?
rSm;aew,f) 2 ('Dvrkd [kwb f ;l ? a[maewJh (awmufw)hJ 2 acgif;urJrJ tNr;D uaxmifaxmif
'Dv'kd v D )kd 2 uPef;rdom;pk td;k ..atmfvu kd pf rf;ygtk;H ? bmiSuv f vJ Ykd ar;Munfw h ,f?
2
vrf;avQmufMuwm? rd;k &Gmrvm; awmufwhJ (aMomf oydwv f ,G )f
0dik ;f um ywfum csmcsmvnf tk.d awmufwhJ oydwv f ,G if u S uf av;yJ/
wdw Yk pfawGvnf; vrf;avQmuf
Mur,f? acgif;aqmifajc&m 11/ 16/
twdik ;f ayghu, G /f ZD ; uG u f u av; aMumif r J r
ZD;uGuu f av; rsuv f ;kH jyL; 0aomaMumifrrJ Bu;D rSm
Nird Nf ird u
f av; xdik af ew,f aMumifi,fav;aumifyg/
vdrrf mvdu k w f muG,f rD;zdek m;uzsmay:rSm
aemufqufwGJ - 2
arsmufnKd uav; opfo;D cl;? tdyaf ysmaf eMu&Sm/
ckeq f G ckeq f G uvdaYk e? aMumifrBu;D toHMum;um
8/ rsupf d aemufw,fa[h? ½kwu f eJoxl /
uPef;? uPef; Nird Nf ird uf av; xdik af er,f? <uufxifyg&JU aMumifi,fw?Ykd
(uPef;? uPef;)2 ckeq f G ckeq f G rvkyaf wmhyg? oGm;íMunfMh upd/Yk
(vufraxmif)2 q&mrpum;udk em;axmifr,f/ oGm;íoGm;íjznf;n§i;f pGm
«(ab;wdu k )f 2vrf;avQmuf»2 (azazh? ararh?...) avQmufí Munfah omtcg
(wGi;f xJ0if)2 rD;zdek m;u <uufuav;
14/ wGi;f xJu0kd ifajy;/
9/ Muufuav;(5)aumif
vd y f j ymuav;awG Muufuav;(5)aumif 17/
vdyjf ymav;awG 0JysaH e uReaf wmhrmS &Syd gw,f? jrif ; 0BuD ; pD ; r,f
yef;yGiMhf um;rSm aysmjf rL;ae ydeyf ed af v;&,f 0 0 av;&,f? (vmNyu D u
kd jkd rif;Bu;D pD;um
wdu
Yk av;rsm;vnf; ESpaf umifygygw,f? 'gayrJah v jrif;0Bu;D udpk ;D vdv Yk m)2 'gudk
vufajrm§ ufv&Ykd ,f/ wpfaumifrmS tarmufuav; oluvkyjf yw,f? ab;csi;f
vdyjf ymav;vdk uMur,f/ &Syd gw,f? ab;csi;f ab;csi;f wdu k Mf ur,f?
«twlcsw D ufomG ;wJt
h oH a&SYcsif; a&YScsif; a&SYcsif;
(uawmf)3»2 olajcvSr;f oGm;wJh eD;vd&Yk ,fausmcsi;f ausmcsi;f
toH (uawmf)3 / ausmcsi;f uyfvu Ykd ,
G f 'gudo
k u
l
vkyjf yw,f___
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
105
taxmuftuljyKvufpGJ
18/ 19/
&S O f h n d K av; iS u f u av;awG j cif ; rS m avS m if
«(½SOn hf Kad v;)2 iSuu f av;awG jcif;rSmavSmif a&wGuMf unf&h atmif
tNr;D av; vIyw f w
k w k »f 2
f w wpfaumif? ESpaf umif? oH;k aumifaygh [dck ek 'f cD ek af qmh?
csppf &maumif;wJh EIwo f ;D av;? tpmauR;awmh wpfaumif[m
opfo;D uav; pm;aew,f/ ysxH u G o
f mG ;wJt
h cg?
oH;k aumifxrJ mS wpfaumifavsmh
ESpaf umif usew f maygh/
cE¨mudk,fESifhqdkifaom oDcsif;rsm;
1/ 3/ 7/
vI y f x m;yg acgif;av; vIyfygvm; cE¨ m ud k , f
1/ (vufreJY vufñ;dI eJY (acgif;)3 av;vIyyf gvm;? (a&;-udak tmifatmif)
aemufqufwGJ - 2
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
106
taxmuftuljyKvufpGJ
9/ 10/
jref r mjynf a jryH k a&TeJYvJvdkYr&wJh vuf
(vufwpfzufukd ukwaf y:wif? a&Tev
YJ v
J rYkd &wJh vuf aiGev YJ v
J rYkd &wJh vuf
vufwpfzufukd cg;rSmaxmuf? a&TawGaiGawG b,favmufay;ay; vJvrYkd &wJh vuf?
b,fajcaxmufav; r vdu k &f if tvkyrf sm;vky&f ifu, G f bmrqdw k wfEikd wf ,f?
tJ'gbmyHv k )J 2 'djYk refrmajryHyk /J vdt
k yfwt hJ cg qd&k ifu, G f uqdv k nf; uEdik wf ,f/
uav;uAsmrsm;
1/ 4/ 7/
aMumif u av;yl p D rES i f ; qD bJ u av;
ylpuD av; anmifanmif rESi;f qD rESi;f qD NyKH ;NyKH av; bJuav; bJuav;
bmudk awmif;ovJarmif aewwfonf? rESi;f qD ud,
k vf ;Hk jzLjzLazG;
rD;zdak csmifu ig;aMumfrsm; bmawGa&;? uBu;D cacG;a&; MuLMuLarT;wJh Mumtdik rf mS
awmif;vdaYk eovm;/ vufa&;uav;u 0dik ;f vdn Yk D bJuav; aqmhvu kd w
f m
aemufqufwGJ - 2
rawmif;ygeJY ylp&D ,f yef;uav;udpk ?D rESi;f qD&UJ armifav;vmvdYk twlaqmh
araraps;oGm;w,f/ yg;tdUk av; yef;uav;vdak rT;/ arar½kud rf mS aygh/
aps;0,fjyefrS qmwJt h aMumif;
ararhqrD mS awmif;/ 5/
<uufuav;
2/ BuKd ;wef;ay: <uufi,favQmuf
vrif;xJu ,kefuav; vdru hf srmS olraMumuf
vrif;xJu ,keu f av; wpfzuftrd u f akd &muf 8/
tom;jzLjzLazG; jywif;aygufu olcek 0f if ypf w d k i f ; axmif
awmifa0S;axmufwhJ tbd;k tkd aMumifzm;Bu;D udjk rif uReaf wmht f rnf ypfwikd ;f axmif
armifq
h v
D mygqdk aMumifujkd rifawmh olxu G af jy; ypfcsi&f mypf rvJaygif
rvmvdak eyga&m aMumufpw d 0f ifaygh acgif;axmifygvdYk &ifuakd umh
vluav;vmrSmaygh/ <uufi,fav;/ taecyfaMumhaMumh
uReaf wmhtwGuf ylp&m
3/ 6/ bmrSr&Syd g? usonfah e&m
azazBuD ; aeY & uf r sm; aexdik v f Ykd (aysmv
f Ykd armfvYkd
azazBu;D azazBu;D we*FaEG? wevFm f AsK;d )2/
½Tio
vufcyk o f NH yKd iw
f ;D azazBu;D &JY avawGr;kd awGvm t*Fg? Ak'[¨ ;l
vufcyk o f H pnf;0g;rudu k jf yef avjynfwpfjzL;jzL; Mumoyaw;?
rudu k jf yefawmh aemufwpfausmh aomMum? vrif;xdex f ed o
f m
rD;rD;armNyaD ygh/ paewpf&ufwnf;rd;k awGa&awG&/JT
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
107
taxmuftuljyKvufpGJ
9/ 12/ 16/
0rf ; pm a&T v rS m ,k e f 0 yf v d k U ouf w H
Muufuav;csppf &m (zd;k vrif;uAsm) [k;d .ta0;rSm Munfv h u
kd yf g?
ajrud, k ufvt Ykd pm&Sm a&TvrSm ,ke0f yfvYkd c&rf;rJe,feYJ tjymrd;k jymay:rSm
a&jyifrmS bJuav; ikycf saD y:csD qefzyG w f thJ bd;k tkd oufwyH g? (vSvu f m)2
kd w
tpmavG;? iSuu f av;u a[m.. Munfyh gqd?k a&aiGrY eI rf eI f azG;azG;av;
aumif;uif,H tpm&SmzdyYk sH qdo k mqdk ydrk okd nfph um; aea&mifaEG;aEG; jzwfvaYkd jy;
wd&pämefjzpfaomfjim; uav; tikw d w d af tmif av;udik ;f oP²mefauG;auG;av;
vkvYH &SNd y;D om;/ t&dyt f a&mifjyw,f ckEpS pf Ofa&mifjc,foufwaH v;/
zd;k vewfom;/
17/
14/ ta&S Y t aemuf
a&T O Mo ta&SUbufrmS aexGuv f m
10/ a&TOMo? a&TOMo wGeo f oH mwJh tvif;a&mifav;awGjzm
aemufqufwGJ - 2
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
108
taxmuftuljyKvufpGJ
ausmif;cef;tvSqif&efEiS fh
uav;rsm;jyKvyk &f ef vufreI rlemtcsKUd
aemufqufwGJ - 3
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
109
taxmuftuljyKvufpGJ
aemufqufwGJ - 3
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
110
taxmuftuljyKvufpGJ
aemufqufwGJ - 3
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
111
taxmuftuljyKvufpGJ
aemufqufwGJ - 3
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
112
taxmuftuljyKvufpGJ
aemufqufwGJ - 3
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
113
taxmuftuljyKvufpGJ
tñTef;ESihf usrf;udk;pm&if;
zwf&eftñTef;
(1) ,leq
D uf ECD enf;jyvufpyJG g vufurf;pmapmifrsm;
aemufqufwGJ - 4
Prepare for UNICEF, Network Early Childhood Resource Centre.
(7) oifu
h av;OD;aESmufwnfaqmufjcif; (&ifaoG;rSbmomjyefqo
kd nf)
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
115
taxmuftuljyKvufpGJ
Munfh½I&efAD'D,kdtñTef;
(1) zGUH NzKd ;rItpyxr (Entry Point) Seto Guans, Child Development Service Center, Nepal
(1988)
(3) uav;zGUH NzKd ;wd;k wufrI (Child Development) (Produced by UNICEF: dubbed by
Dr.Nittaya (Thailand) & Bob Myers, the Consultative Group-New York: dubbed by
aemufqufwGJ - 4
(Produced by Save the Children (UK), Morocco (1999): Dubbed by Save the
(8) ywf0ef;usit
f ajcjyKoif,jl cif; (Learning from the Environment Child Development).
(2001) Produced by UNICEF (Myanmar)
(9) uav;rsm;ESit
hf wlvyk u
f ikd jf cif; (Working with Children). (2001) Produced by UNICEF
(Myanmar)
(Myanmar)
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
116
taxmuftuljyKvufpGJ
usrf;udk;pm&if; (REFERENCES)
(1) Beaty, J.J. (Eighth Edition) Skills for Preschool Teacher, PEARSON, Merrill
Prentice Hall.
(2) Church, E.B. (2002). Brain-Based Activities for Young Learners, SCHOLASTIC
Professional Books, U.S.A.
aemufqufwGJ - 4
(5) OMEP Malaysia, Children’s Play: A Project of Malaysian Child Resource
Institute.
(6) Swaminathan, M. & Daniel, P. (2006). Playing Activities for Child Development:
A Guide to Pre-School Teachers, National Book Trust, India.
q&m? q&mrrsm;twGuf
ECD
117
taxmuftuljyKvufpGJ