Professional Documents
Culture Documents
Talumpati
Talumpati
Alam naman natin na hindi pa ganon kaayos ang sistema ng edukasyon sa ating bansa. Marami
pang paaralan ang kulang ang mga silid aralan, libro at iba pang mga kagamitan na magagamit sa
pag aaral ng mga estudyante. Karapatan ng mga bata na magkaroon ng magandang edukasyon.
Sa ibang salita, sila ay human investment ng ating bansa dahil sila ang susi upang matamo ang
magandang kinabukasan ng bawat isa lalo na ng ating bansa. Ang edukasyon ay ang proseso ng
pag-aaral at pagtuturo na naglalayong maghatid ng kaalaman, kasanayan, at pag-unawa sa mga
mag-aaral.
Ang edukasyon ay napakahalaga para sa personal na pag-unlad gayundin para sa sosyo-
ekonomikong pag-unlad ng ating bansa. Higit pa rito, binibigyang kapangyarihan at hinihikayat
nito ang ating isipan na isipin ang magagandang kaisipan at ideya at palaguin ang ating kaalaman
araw-araw. Bukod dito, tinutulungan tayo ng edukasyon sa pagkuha ng mga bagong kasanayan at
pamamaraan. Ang edukasyon ay kinakailangan upang maiangat ang antas ng pamumuhay ng
isang tao. Dahil binibigyan tayo nito ng lahat ng kinakailangang kalakal at kamalayan tungkol sa
kung paano natin madaragdagan ang ating mga kita sa paggamit ng ating utak at kaalaman
Transportasyon
Masasabing ang mga isyu tungkol sa transportasyon sa pilipinas ay hindi pa rin gaano nabibigyan
ng maayos at pangmatagalang solusyon. Una na rito ang trapiko na palagi nating nararanasan sa
araw araw na tayo ay bumabyahe o patungo sa ating pupuntahan. Sa pagdami ng bilang ng mga
sasakyan ay ang pagsikip lalo sa ating kalsada.Sa ngayon ay mababa rin ang seguridad ng mga
pasahero at mga bumabyahe. Mapapansin na tumataas ang bilang ng aksidenta at kamatayan
ngayon sa kalsada marahil na rin sa kakulangan ng road safety measures at ang hindi rin
pagsunod ng mga tao sa mga batas pangkalsada. Sa pagtungo sa mas maunlad na bansa,
napakahalaga na bigyan ng pansin ang mga isyung ito upang masiguro ang epektibong
transportasyon para sa lahat ng mamamayan. Kinakailangan ng mas malalim na plano, matibay
na polisiya, at malasakit ng bawat sektor upang mapanumbalik ang tiwala ng publiko sa ating
sistema ng transportasyon at higit pang mapabuti ang kalagayan nito sa hinahnap.
Isyung Politikal
Ang isyung politikal ay mas naging matunog ngayong termino. Isa sa dahilan ay ang mga
korapsyon ng mga nakaupo. Marahil ay dahil sa patuloy na pagtaas ng utang ng ating minamahal
na bansang Pilipinas sa ibang bansa. Saan nga ba napupunta ang mga tax na ibinabayad ng taong
bayan? Ang mga pangako na pinagkatiwalaan ng mga tao na matutupad ay wala pa ring
progreso. Ang patuloy na pagtaas presyo ng mga bilihin na isa sa nagpapahirap lalo sa buhay ng
mga tao sapagkat wala naman ang iba na trabaho. Saan sila kukuha ng ipapangbili lalo na sa
ganitong sitwasyon. Para sa akin ay napakalaki ng sakop ng politika sa ating bansa. Kaya
nararapat na may magandang sistema ang ating gobyerno upang mapamunuan ng maayos ang
isang bansa. Hindi uunlad ang ating bansa kung hindi pangungunahan ng ating mga lider.
Dynastiyang Politikal
Ang isang pulitikal na pamilya (na tinutukoy din bilang dinastiyang pampulitika) ay isang pamilya
kung saan maraming miyembro ng kanyang pamilya ang kasangkot sa pulitika, partikular na
pulitika ng elektoral. Ang mga miyembro ay maaaring may kaugnayan sa dugo o kasal; Kadalasan,
maraming henerasyon o maramihang magkakapatid magkaanak ang maaaring kasangkot.
Porma ng Korupsyon
Isa sa mga pinakamalaking sakit ng ating bansa at maging sa ibang bansa rin ay angpatuloy na
isyu ng korapsyon o katiwalian. Ang korapsyon ay nakaukit na sa loob ng atingsistema, at
naisasagawa sa pang-ekonomiya at panlipunang mga kadahilanan na maypansariling interes.
Narito ang mga uri at porma ng korupsyon sa Pilipinas: pang aabuso sa ponda, kung saan ay hindi
ginagamit sa tamang paraan ang ponda ng bansa na dapat sana ay makakatulong at marami ang
makikinabang. Sunod ay ang bribery, ito ay nangyayari kapag may nagbibigay ng pera kapalit ng
kondisyon o pabor upang makamit ang kanyang layunin. Mayroon ding tinatawag na electoral
fraud, ito ay ang pandaraya sa eleksyon upang mapanatili o manalo sa eleksyon at makuha ang
kapangyarihan.
Migrasyon
Ang migrasyon ay ang paglipat ng tao o isang grupo ng tao mula sa isang lugar papunta sa ibang
lugar sa loob ng maikli o mahabang panahon. Mayroong tinatawag na interna migrasyon o ang
pagsilipat ng tao mula isang bahagi ng bansa patungo sa ibang bahagi nito. Maaaring ito'y dulot
ng paghahanap ng mas mabuting oportunidad sa trabaho, edukasyon, o pamumuhay. Sunod ay
ang internasyonal na migrasyon kung saan ito ay ang Paglipat ng tao mula sa isang bansa
patungo sa ibang bansa. Ang internasyonal na migrasyon ay maaaring dulot ng iba't ibang
dahilan, kabilang ang ekonomikong oportunidad, pangangailangan sa trabaho, pampamilyang
dahilan, o pampolitikang sitwasyon sa kanilang pinagmulan.
Unemployment
O walang trabaho ay isa sa mga suliraning kinahaharap ng ating bansa sa
kasalukuyan. Nangyayare ito kapag ang mga tao ay walang trabaho ngunit aktibong naghahanap
ng trabaho. Ito rin ay isang kondisyon kung saan ang mga manggagawa ay walang makita o
mapasukang trabaho. Ang pagkawalan ng trabaho ay isa sa mga balakid sa pag-unlad ng ating
ekonomiya. Dahil tumataas ang bilang sa mga taong walang trabaho, tumataas rin ang bilang ng
krimen at pagnanakaw dito sa ating bayan. Ang pinanggagalingan nito ay ang
Structural Unemployment: Ito ay nagaganap kapag may hindi pagkakatugma sa mga kasanayan
at kwalipikasyon ng mga manggagawa sa isang partikular na industriya at ang mga kinakailangan
ng trabaho sa industriyang iyon. Halimbawa, kapag nag-iba ang teknolohiya at hindi naaayon sa
kasanayan ng ilang manggagawa.
Cyclical Unemployment: Ito ay nauugma sa pangangailangan ng ekonomiya. Kapag may
economic downturn o recession, maraming negosyo ang nagsasara o nagbabawas ng empleyado,
na nagdudulot ng pag-akyat ng bilang ng mga walang trabaho.
Kahirapan sa Pilipinas
Bakit nga ba patuloy na naghihirap ang Pilipinas? Ano nga ba ang nagpapahirap dito? Ang
kahirapan ang isa sa mga mabibigat ng problema ng ating bansa. Ang pagnanakaw ng pera sa
kaban ng bayan ng mga tao sa gobyerno. Ito ang pinakamalupit at talamak na dahilan ng
paghihirap ng bayan. Ang mga pera na para sana sa kapakanan ng taong bayan ay napupunta
lang sa bulsa ng iilan na mga may kapangyarihan sa pamahalaan. Ito ay maituturing na kanser sa
lipunan. Mahina at kulang na pondo sa sektor pang-agrikultura. Kung saan hindi naipapatupad
at naipapaayos ang tamang paggastos sa pondong pang-agrikultura na sana’y pagtuunan ng
pansin upang hindi na mag-angkat ng bigas sa ibang bansa at iba pa. Upang hindi masayang ang
pinaghirapan ng mga magsasaka at makatulong sa pagpapalawak ng produksyon sa
ekonomiya.Karamihan ay nakatira sa lugar na madalas magkaroon ng kalamidad at sakuna tulad
ng mga rehiyon sa Visayas At Mindanao. Sa Visayas na madalas masalanta ng bagyo, sa
Mindanao na madalas may giyera dahil sa mga rebeldeng grupo. Nang dahil dito’y marami sa
mamamayan sa mga lugar na ito’y nangangamba sa kanilang kaligtasan. Kakulangan sa
edukasyon. Mga katutubong naninirahan sa malalayong isla’t bulubundukin ay nabibilang sa mga
walang kaalaman at pinag-aralan at kawalan ng trabaho’t naghihirap. Nang dahil dito’y hindi sila
nakakakuha ng matinong trabaho upang tustusan ang kanilang mga pangangailangan. Paglobo
ng populasyon. Kung saan walang sapat na kaalaman ang ilan tungkol sa ‘Family Planning‘. Tulad
sa malalayong lugar, lumalaki ang bilang ng ‘teenage pregnancy’ dahil ilan sa kanila ay walang
nalalaman sa pagpaplano ng pamilya.
Pagmimina sa Pilipinas
Ang pagmimina o mining ay ang gawain kung saan ang iba’t ibang mineral tulad ng metal, di-
metal, at enerhiyang mineral ay kinukuha at pinoproseso upang gawing tapos na produkto Sa
kabila ng mga benepisyong nakukuha mula sa pagmimina ay marami itong masamang dulot sa
kalikasan. Ang mga ilog, lawa, at iba pang anyong tubig ay nakokontamina at nalalason. Dahil sa
kemikal na kumakalat sa mga ilog, nagkakaroon ng mga fishkill.Ang mga minahan sa mga lugar na
may mataas na banta ng pagguho ay nagdudulot ng trahedya. Marami nang mga minahan ang
gumuho na naging dahilan ng pagkamatay ng marami. Ang mga inabandonang minahan naman
ay nagdudulot pa rin ng banta ng pagguho dahil nanatili pa rin itong nakatiwangwang at hindi
naaayos.
Deforestation
Ang kagubatan ay isa sa pinakamahalagang pinagkukunang –yaman ng bansa. Hindi lamang ito
nagsisilbing tahanan ng iba’t ibang uri ng hayop kundi nagbibigay din ito ng kabuhayan sa mga
tao. Nakatutulong din ito upang maiwasan ang pagguho ng lupa, at nagsisilbing proteksyon sa
mga water sheds. Bukod sa mga ito, nakatutulong din ang mga kagubatan sa mitigasyon ng
climate change.
ang deporestasyon ay ang pangmatagalan at permanenteng pagkasira ng kagubatan dulot ng
iba’t ibang gawain ng tao. Halimbawa ng gawaing ito ay ang ilegal na pagtotroso, ilegal na
pagmimina, migrasyon, mabilis na paglaki ng populasyon at fuel harvesting.
Ang pagkaubos o pagkasira ng kagubatan ay may malaking epekto hindi lamang sa forest
ecosystem kundi pati na rin sa iba pang ecosystem na may kaugnayan dito. Dahil sa pagkasira ng
kagubatan, naging mas madalas ang mga pagbaha at pagguho ng mga bundok. Iniaanod ang mga
lupa mula sa pagguho patungo sa mga daan, kabahayan, bukirin at sa iba’t-ibang anyong
tubig.Tumitindi ang init na nararanasan dahil wala nang punong nagbabalanse sa lamig at init.
Ang mga mahihirap na umaasa sa kagubatan ang higit na apektado ng deforestation. Ang patuloy
na pagliit ng forest cover ay nagpapaliit din sa pinagkukunan nila ng kabuhayan
Urbanisasyon
Ang urbanisasyon ay ang proseso ng paglago at pag-unlad ng mga lugar sa mga siyudad o
urbanong pook. Karaniwan, ito ay kaugnay sa paglipat ng mga tao mula sa kanayunan patungo sa
mga urbanong lugar, kung saan masmm marami ang oportunidad para sa trabaho, kalidad ng
edukasyon, at iba pang serbisyong pang-urban.
Isa na rito ang pag unlad ng ekonimiya, lalo na kung ito ay nasa siyudad dahil ito ang kadalasang
sentro ng komersyo, industriyalismo, at iba’t iba pang serbisyo. Subalit ito ay mayroon ding
negatibong epekto para sa atin. Posibleng dahil sa patuloy na paglipat ng mga tao sa urbanong
lugar ay tataas ang populasyon sa lugar na ito na posibleng makakapagdulot ng hamon sa lugar
na pagtatayuan ng bahay, kalusugan, polusyon, at ubusan ng trabaho.
Baha at basura
Ang problema sa baha at basura ay pangalawa sa pangunahing problema sa pilipinas.Ang
dalawang ito ay magkaugnay sapagkat kapag marami ang basura sa ating paligid lalo na sa mga
drainage system sa mga kalsada ay hindi agad huhupa ang tubig dahil sa bagyo kung saan ito ay
magdudulot ng pagbaha.Bagama’t may mga ordinansa ang bayan at lungsod na pinagbabawal
ang pagtatapon ng basura sa mga estero at kanal. May katapat na kaparusahan ang mahuhuling
magtapon. Pero ningas-kugon ang mga kautusan sapagkat hindi na pinatutupad. Hindi matatapos
ang problema sa baha kung patuloy ang walang disiplinang pagtatapon ng basura sa kung saan-
saan.