Chương 2: Toàn cầu hóa với văn hóa đại chúng

2.1 Khái niệm Toàn cầu hóa

2.1.1 Toàn cầu hóa được đặc trưng bởi:
- Nhất thể hóa kinh tế
- Tự do hóa thương mại
- Thông dụng hóa công nghệ
- Biên giới hóa các sự vụ quốc tế
 Đây là quá trình biến đổi các vùng, miền, và cộng đồng khác nhau trên thế giới từ
trạng thái biệt lập sang một trạng thái mới, nơi mọi sự kiện và hiện tượng đều có ảnh
hưởng toàn cầu.
2.1.2 Tác động của Toàn cầu hóa lên Văn hóa và Truyền thông Đại chúng
- Truyền thông đại chúng phát triển cùng với toàn cầu hóa, tạo nên một mạng lưới
thông tin toàn cầu, vượt qua mọi giới hạn địa lý.
- Khái niệm "làng toàn cầu" của McLuhan (1964) mô tả thế giới nhất thể hóa nhờ sự
phát triển của truyền thông.
- Kỹ thuật số và công nghệ mới đã thay đổi cách thức sản xuất và truyền tải thông
tin, tạo điều kiện cho sự phát triển của các tập đoàn truyền thông xuyên quốc gia.
Sự phát triển của các Tập đoàn Truyền thông
- Các tập đoàn truyền thông phát triển theo hai hướng:
- Chiều dọc: Kiểm soát nhiều lĩnh vực truyền thông(Báo in, nghe nhìn,…) khác
nhau. Tạo thành 1 mạng lưới sản xuất và tiêu thụ liên hoàn (làm ra nội dung  phân
phối) ví dụ như Bertelsmann (Đức).
- Chiều ngang: Đầu tư vào nhiều ngành khác nhau (báo chí, công nghiệp, tài chính,
…) để tạo liên kết, hỗ trợ lẫn nhau, hạn chế rủi ro và tăng sức mạnh
- Các tập đoàn này thường có mối quan hệ chặt chẽ với các tập đoàn kinh tế lớn, tạo ra
ảnh hưởng chính trị và định hình chính sách.
- Nguồn lợi từ báo chí:
- Trực tiếp: bán hàng hóa, dịch vụ báo chí truyền thông và hoạt động quảng cáo
- Gián tiếp: tạo ra ảnh hưởng chính trị làm thay đổi chính sách nhà nước 
hình thành những điều kiện để đầu tư thuận lợi
Xu thế phát triển của văn hóa trong bối cảnh toàn cầu hóa: 3 xu thế
- Toàn cầu hóa và xu thế nhất thể hóa văn hóa: Toàn cầu hóa làm tăng sự đồng
nhất trong các hoạt động văn hóa trên toàn thế giới, như các lễ hội, lối sống, và kiến
trúc.
- Toàn cầu hóa và Đa dạng văn hóa: Ngược lại, toàn cầu hóa cũng thúc đẩy sự bảo
tồn và phát triển của các văn hóa bản địa, tạo ra sự phong phú trong bức tranh văn hóa
toàn cầu.
- Xu hướng lai ghép, hỗn dung văn hóa trong kỷ nguyên toàn cầu: Khắc phục
được 2 quá trình trên
Kết luận
- Toàn cầu hóa có tác động mạnh mẽ đến truyền thông đại chúng, giúp truyền bá văn
hóa và lối sống, đồng thời đặt ra thách thức về sự đồng nhất văn hóa và nguy cơ mất
bản sắc văn hóa dân tộc.

2.2 Tổng hợp thông tin về văn hóa truyền thông và đại chúng
Trung Quốc
1. Văn hóa truyền thông:
- Phương tiện truyền thông chịu sự quản lý chặt chẽ của nhà nước.
- Nội dung thường tập trung vào các giá trị truyền thống và chủ nghĩa dân tộc.
- Sự phát triển của Internet đã mở rộng khả năng tiếp cận thông tin nhưng vẫn bị
kiểm soát.
2. Văn hóa đại chúng:
- Định hướng bởi chính sách nhà nước nhằm thúc đẩy văn hóa truyền thống.
- Phim ảnh, âm nhạc mang đậm chất Trung Hoa, kết hợp với yếu tố hiện đại.
- Có xu hướng phát triển mạnh mẽ trong khu vực và lan rộng ra thế giới.
- Văn hóa chủ nghĩa tiêu dùng:
o Thay đổi trọng tâm nội dung truyền thông
o Hình ảnh chủ thể trên truyền thông thay đổi
o Chức năng truyền thông thay đổi
o Thay đổi trong trọng tâm ký hiệu truyền thông
3. Bảy điều cấm kỵ tại Trung Quốc
1. Twitter
2. Facebook (2009)
3. Phim nước ngoài
4. Casino (1949)
5. Website
 6. Sách
7. Snapchat

Hàn Quốc
1. Văn hóa truyền thông:
- Phương tiện truyền thông hiện đại, đa dạng và phát triển mạnh.
- Chính phủ hỗ trợ ngành công nghiệp giải trí, góp phần vào Hallyu (Làn sóng Hàn).
- Sự phát triển của Internet và các nền tảng truyền thông xã hội.
2. Văn hóa đại chúng:
- Hallyu (Làn sóng Hàn) ảnh hưởng mạnh mẽ đến châu Á và thế giới.
- Sản phẩm văn hóa như K-pop, phim truyền hình, và điện ảnh rất phổ biến.
- Văn hóa tiêu dùng và thương hiệu Hàn Quốc lan tỏa rộng rãi.
3. Các gian đoạn phát triển của Hallyu (Hàn lưu)
- Giai đoạn hình thành – đầu 2000s:
o Xuất hiện vào năm 1997, phim “What is love” trình chiếu
o Phim truyền hình HQ tiếp cận khán giả VN thông qua các đài truyền
hình giữa 2 nước
o Phim gây chú ý với
 Câu chuyện nhẹ nhàng
 Triết lý quen thuộc
- Giữa và cuối 2000s:
o Hallyu vượt qua châu Á và lan rộng đến Trung Đông, Châu Phi
o Tại VN bùng nổ Hàn Lưu: 2000 – 2005: Phim
o Kpop ra đời: 2002 album đầu tiên của BoA ra đời “Listen to My heart”,
Bi-Rain
- Giai đoạn nửa sau 2000s – nay
o Tân Hàn lưu: sự lan rộng của KPOP
o 2005: phim truyền hình HQ chiếu tại VN bắt đầu giảm
o 2012: Gangnam Style gây sốt – KPOP
4. Tác nhân lôi cuốn của Hallyu
- Chiến lược phát triển và cơ chế chính sách
- Các điều kiện sx
- Các điều kiện về nhu cầu
o VN truyền hình HQ đc yêu thích vì
 Ng việt thích các ngôi sao HQ xinh đẹp
  Nội dung phim giống csoong hàng ngày của ng Việt
- Các ngành bổ trợ và liên quan
 Văn hóa đại chúng là trợ thủ đắc lực cho nhiều ngành công nghiệp HQ
Mỹ
1. **Văn hóa truyền thông**:
- Phương tiện truyền thông đa dạng, tự do, ít bị kiểm soát bởi chính phủ.
- Các tập đoàn truyền thông lớn có sức ảnh hưởng toàn cầu.
- Internet và mạng xã hội đóng vai trò quan trọng trong truyền thông đại chúng.
- 6 chức năng chủ yếu
o Theo dõi, giám sát môi trường Ctri, kte, vhoa
o Cung cấp sự hiểu biết về tgioi cho dân Mỹ
o Tổ chức diễn đàn
o Truyền bá văn hóa
o Giải trí
o Quảng cáo
- Yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển
o Sức mạnh tài chính
o Sức mạnh công nghệ
o Sức mạnh và vị thế chính trị
o Sức mạnh sáng tạo

2. **Văn hóa đại chúng**:

- Hollywood và ngành công nghiệp giải trí dẫn đầu thế giới.
- Sản phẩm văn hóa có sức ảnh hưởng lớn, định hình xu hướng toàn cầu.
- Văn hóa tiêu dùng và các biểu tượng văn hóa phổ biến toàn cầu.
3. Các giai đoạn
- Bắt đầu 1920 – Kết thúc chiến tranh TG 2 (1945)
- Định hình 1950 – Kết thúc chiến tranh lạnh 1989
- Phát triển nhanh sau KT chiến tranh lạnh – 1990s
- Hội nhập phát triển từ đầu TK – nay
Dưới đây là bộ câu hỏi ôn tập với 30 câu hỏi gồm 3 cấp độ dựa trên nội dung trong tài
liệu "Chương 2: Toàn cầu hóa với văn hóa đại chúng":

### Cấp độ 1: Nhớ các khái niệm

1. **Toàn cầu hóa được đặc trưng bởi điều gì?**
- a. Nhất thể hóa kinh tế
- b. Tự do hóa thương mại
- c. Thông dụng hóa công nghệ
- d. Tất cả các yếu tố trên

2. **Khái niệm "làng toàn cầu" của McLuhan mô tả điều gì?**

- a. Sự phát triển của nền kinh tế toàn cầu
- b. Thế giới nhất thể hóa nhờ sự phát triển của truyền thông
- c. Sự phát triển của thương mại quốc tế
- d. Sự thay đổi trong cách thức sản xuất

3. **Xu thế nào là một trong ba xu thế phát triển của văn hóa trong bối cảnh toàn cầu
hóa?**
- a. Xu thế nhất thể hóa văn hóa
- b. Xu thế giảm sự đa dạng văn hóa
- c. Xu thế phân hóa văn hóa
- d. Xu thế bảo tồn văn hóa

4. **Văn hóa truyền thông của Trung Quốc chịu sự quản lý của ai?**
- a. Chính phủ
- b. Các tập đoàn tư nhân
- c. Các tổ chức phi chính phủ
- d. Cộng đồng quốc tế

5. **Phương tiện truyền thông của Hàn Quốc phát triển mạnh nhờ vào điều gì?**
- a. Sự hỗ trợ của chính phủ
- b. Sự phát triển của các doanh nghiệp tư nhân
- c. Sự phát triển của nông nghiệp
 - d. Sự phát triển của ngành du lịch

6. **Làn sóng Hàn Quốc (Hallyu) ảnh hưởng đến quốc gia nào?**
- a. Chỉ có Hàn Quốc
- b. Các nước châu Á và thế giới
- c. Châu Âu và châu Phi
- d. Châu Mỹ và châu Úc

7. **Phương tiện truyền thông ở Mỹ có sức ảnh hưởng toàn cầu nhờ vào điều gì?**
- a. Sức mạnh tài chính và công nghệ
- b. Sự kiểm soát của chính phủ
- c. Sự phát triển của nông nghiệp
- d. Sự phát triển của ngành du lịch

8. **Chức năng chính của truyền thông đại chúng ở Mỹ là gì?**

- a. Theo dõi giám sát môi trường chính trị, kinh tế, văn hóa
- b. Quảng cáo sản phẩm
- c. Tổ chức các sự kiện giải trí
- d. Tạo điều kiện cho các hoạt động thể thao

9. **Ngành công nghiệp giải trí Hollywood thuộc quốc gia nào?**
- a. Mỹ
- b. Anh
- c. Pháp
- d. Đức

10. **Truyền thông đại chúng có tác động như thế nào đến văn hóa đại chúng?**
- a. Tạo ra một mạng lưới thông tin toàn cầu
- b. Giảm sự phát triển của các nền văn hóa địa phương
 - c. Tạo ra sự khác biệt trong văn hóa
- d. Giảm sự tương tác giữa các nền văn hóa

### Cấp độ 2: Hiểu và vận dụng được các khái niệm

11. **Toàn cầu hóa tác động như thế nào đến văn hóa và truyền thông đại chúng?**
- a. Tạo nên một mạng lưới thông tin toàn cầu vượt qua mọi giới hạn địa lý
- b. Tăng cường sự biệt lập của các nền văn hóa
- c. Giảm sự phát triển của công nghệ truyền thông
- d. Tạo ra sự khác biệt trong các nền văn hóa

12. **Các tập đoàn truyền thông phát triển theo hai hướng chính nào?**
- a. Chiều dọc và chiều ngang
- b. Chiều dọc và chiều cao
- c. Chiều ngang và chiều cao
- d. Chiều sâu và chiều rộng

13. **Xu thế phát triển của văn hóa trong bối cảnh toàn cầu hóa bao gồm những xu
thế nào?**
- a. Nhất thể hóa văn hóa, đa dạng văn hóa, lai ghép hỗn dung văn hóa
- b. Giảm sự phát triển của văn hóa, tăng cường công nghệ, giảm sự tương tác
- c. Tăng cường sự biệt lập, giảm sự phát triển công nghệ, tăng cường văn hóa địa
phương
- d. Giảm sự tương tác giữa các nền văn hóa, tăng cường sự phát triển công nghệ,
nhất thể hóa văn hóa

14. **Văn hóa truyền thông của Trung Quốc phát triển như thế nào?**
- a. Chịu sự quản lý chặt chẽ của nhà nước và tập trung vào các giá trị truyền thống
- b. Phát triển tự do và ít bị kiểm soát
- c. Tập trung vào các giá trị quốc tế và hiện đại
- d. Chịu sự quản lý của các tổ chức phi chính phủ
15. **Sự phát triển của Internet ở Hàn Quốc đã ảnh hưởng đến văn hóa truyền thông
như thế nào?**
- a. Mở rộng khả năng tiếp cận thông tin và phát triển các nền tảng truyền thông xã
hội
- b. Giảm sự phát triển của các phương tiện truyền thông truyền thống
- c. Tăng cường sự kiểm soát của chính phủ đối với thông tin
- d. Tạo ra sự khác biệt lớn giữa các nền văn hóa

16. **Làn sóng Hàn Quốc (Hallyu) có những sản phẩm văn hóa nào phổ biến?**
- a. K-pop, phim truyền hình và điện ảnh
- b. Văn hóa tiêu dùng và thương hiệu
- c. Sách và tài liệu nghiên cứu
- d. Âm nhạc cổ điển và nghệ thuật truyền thống

17. **Những yếu tố nào ảnh hưởng đến sự phát triển của truyền thông đại chúng ở
Mỹ?**
- a. Sức mạnh tài chính, sức mạnh công nghệ, sức mạnh và vị thế chính trị, sức
mạnh sáng tạo
- b. Sự kiểm soát của chính phủ, sức mạnh tài chính, sức mạnh công nghệ
- c. Sự phát triển của nông nghiệp, sức mạnh tài chính, sức mạnh sáng tạo
- d. Sự kiểm soát của các tổ chức phi chính phủ, sức mạnh công nghệ, sức mạnh và
vị thế chính trị

18. **Văn hóa đại chúng ở Mỹ có những giai đoạn phát triển nào?**
- a. Bắt đầu 1920 – Kết thúc chiến tranh TG 2 (1945), Định hình 1950 – Kết thúc
chiến tranh lạnh 1989, Phát triển nhanh sau KT chiến tranh lạnh – 1990s, Hội nhập
phát triển từ đầu TK - nay
- b. Bắt đầu 1950 – Kết thúc chiến tranh TG 2 (1945), Định hình 1920 – Kết thúc
chiến tranh lạnh 1989, Phát triển nhanh sau KT chiến tranh lạnh – 2000s, Hội nhập
phát triển từ đầu TK - nay
 - c. Bắt đầu 1920 – Kết thúc chiến tranh TG 2 (1945), Định hình 1950 – Kết thúc
chiến tranh lạnh 1989, Phát triển nhanh sau KT chiến tranh lạnh – 2000s, Hội nhập
phát triển từ đầu TK - nay
- d. Bắt đầu 1950 – Kết thúc chiến tranh TG 2 (1945), Định hình 1920 – Kết thúc
chiến tranh lạnh 1989, Phát triển nhanh sau KT chiến tranh lạnh – 1990s, Hội nhập
phát triển từ đầu TK - nay

19. **Xu thế nào trong văn hóa đại chúng giúp khắc phục hai quá trình nhất thể hóa
và đa dạng văn hóa?**
- a. Lai ghép hỗn dung văn hóa
- b. Bảo tồn văn hóa truyền thống
- c. Phát triển văn hóa hiện đại
- d. Tăng cường sự phát triển công nghệ

20. **Sự phát triển của các tập đoàn truyền thông xuyên quốc gia có ảnh hưởng gì đến
chính trị?**
- a. Tạo ra ảnh hưởng chính trị và định hình chính sách
- b. Giảm sự ảnh hưởng của chính phủ
- c. Tăng cường sự phát triển của các tổ chức phi chính phủ
- d. Tạo ra sự biệt lập giữa các quốc gia

### Cấp độ 3: Vận dụng kiến thức cơ bản để phân tích các hiện tượng văn hóa đại
chúng và văn hóa truyền thông của các nước
21. **Toàn cầu hóa tác động như thế nào đến sự phát triển của các tập đoàn truyền
thông xuyên quốc gia?**
- a. Tạo điều kiện cho sự phát triển mạnh mẽ của các tập đoàn này
- b. Giảm sự phát triển của các tập đoàn truyền thông
- c. Tăng cường sự kiểm soát của chính phủ đối với các tập đoàn này

- d. Tạo ra sự khác biệt lớn giữa các nền văn hóa

22. **Sự phát triển của văn hóa truyền thông ở Trung Quốc có những đặc điểm gì nổi
bật?**
- a. Chịu sự quản lý chặt chẽ của nhà nước và tập trung vào các giá trị truyền thống
- b. Phát triển tự do và ít bị kiểm soát
- c. Tập trung vào các giá trị quốc tế và hiện đại
- d. Chịu sự quản lý của các tổ chức phi chính phủ

23. **Làn sóng Hàn Quốc (Hallyu) đã ảnh hưởng như thế nào đến văn hóa đại chúng
của các quốc gia khác?**
- a. Tạo ra sự lan tỏa mạnh mẽ của các sản phẩm văn hóa Hàn Quốc
- b. Giảm sự phát triển của các nền văn hóa địa phương
- c. Tăng cường sự biệt lập giữa các nền văn hóa
- d. Giảm sự tương tác giữa các nền văn hóa

24. **Sự phát triển của Internet và mạng xã hội đã ảnh hưởng như thế nào đến văn
hóa truyền thông của Mỹ?**
- a. Tạo ra một mạng lưới thông tin toàn cầu vượt qua mọi giới hạn địa lý
- b. Giảm sự phát triển của các phương tiện truyền thông truyền thống
- c. Tăng cường sự kiểm soát của chính phủ đối với thông tin
- d. Tạo ra sự khác biệt lớn giữa các nền văn hóa

25. **Xu thế nào trong văn hóa đại chúng giúp bảo tồn và phát triển các văn hóa bản
địa?**
- a. Đa dạng văn hóa
- b. Nhất thể hóa văn hóa
- c. Lai ghép hỗn dung văn hóa
- d. Tăng cường sự phát triển công nghệ

26. **Sự phát triển của các tập đoàn truyền thông theo chiều dọc có ý nghĩa gì?**
 - a. Kiểm soát nhiều lĩnh vực truyền thông khác nhau
- b. Đầu tư vào nhiều ngành khác nhau để tạo liên kết hỗ trợ lẫn nhau
- c. Tạo ra sự khác biệt lớn giữa các nền văn hóa
- d. Tăng cường sự phát triển của công nghệ

27. **Văn hóa đại chúng của Mỹ có sức ảnh hưởng toàn cầu nhờ vào điều gì?**
- a. Hollywood và ngành công nghiệp giải trí
- b. Sự kiểm soát của chính phủ
- c. Sự phát triển của nông nghiệp
- d. Sự phát triển của ngành du lịch

28. **Sự phát triển của truyền thông đại chúng trong bối cảnh toàn cầu hóa có thách
thức gì?**
- a. Nguy cơ mất bản sắc văn hóa dân tộc
- b. Giảm sự phát triển của công nghệ truyền thông
- c. Tăng cường sự biệt lập giữa các nền văn hóa
- d. Giảm sự tương tác giữa các nền văn hóa

29. **Sự phát triển của Internet đã thay đổi cách thức sản xuất và truyền tải thông tin
như thế nào?**
- a. Tạo điều kiện cho sự phát triển của các tập đoàn truyền thông xuyên quốc gia
- b. Giảm sự phát triển của các phương tiện truyền thông truyền thống
- c. Tăng cường sự kiểm soát của chính phủ đối với thông tin
- d. Tạo ra sự khác biệt lớn giữa các nền văn hóa

30. **Sự phát triển của văn hóa tiêu dùng ở Trung Quốc có đặc điểm gì nổi bật?**
- a. Định hướng bởi chính sách nhà nước nhằm thúc đẩy văn hóa truyền thống
- b. Phát triển tự do và ít bị kiểm soát
- c. Tập trung vào các giá trị quốc tế và hiện đại
- d. Chịu sự quản lý của các tổ chức phi chính phủ
Dưới đây là đáp án cho bộ câu hỏi ôn tập:

1. Câu 1: D 27. Câu 27: A

2. Câu 2: B 28. Câu 28: A
3. Câu 3: A 29. Câu 29: A
4. Câu 4: A 30. Câu 30: A
5. Câu 5: A
6. Câu 6: B
7. Câu 7: A
8. Câu 8: A
9. Câu 9: A
10. Câu 10: A
11. Câu 11: A
12. Câu 12: A
13. Câu 13: A
14. Câu 14: A
15. Câu 15: A
16. Câu 16: A
17. Câu 17: A
18. Câu 18: A
19. Câu 19: A
20. Câu 20: A
21. Câu 21: A
22. Câu 22: A
23. Câu 23: A
24. Câu 24: A
25. Câu 25: A
26. Câu 26: A