Tuyển Tập Những Bài Văn Nlxh

TUYỂN TẬP NHỮNG BÀI VĂN NLXH
Đề bài:
a. Trong bộ phim “reply 1988”, sau những ứng xử thiếu tinh tế với cô con gái tên là Duk Sun, người bố giãi bày:
Bố không phải vừa sinh ra đã làm bố, bố cũng là lần đầu tiên làm bố.
b. Trong bài viết “Nếu ba mẹ lỡ không may đi xa lạc mình, hãy chỉ đường, hướng dẫn, kéo tay ba mẹ với nhé!”, nhà báo Trần thu
Hà chia sẻ:
Mẹ tuy nhiều tuổi nhưng về việc làm mẹ, mẹ cũng chỉ bằng tuổi con. Con lúng túng, mẹ cũng lúng túng; con sai lầm, mẹ cũng sai
lầm. Con thất vọng về mẹ có khi còn ít hơn mẹ thất vọng về chính mình nữa.
(Dẫn theo Kênh 14.vn ngày 02.4.2022)

Từ những lời tâm sự trên, em hãy trình bày suy nghĩ về vấn đề: sự thấu hiểu của con cái đối với cha mẹ.
Bài làm:
Nhắ c đến gia đình là chạ m tớ i nơi sâ u thẳ m nhấ t trong trá i tim mỗ i ngườ i. Đâ u có ai số ng mà khô ng yêu thương gia đình, cha mẹ. Chú ng
ta luô n mong muố n gia đình mình lú c nà o cũ ng êm ấ m, hò a thuậ n, chan hò a yêu thương. Và mộ t trong nhữ ng nền tả ng quan trọ ng để là m
nên nhữ ng điều đó chính là sự thấ u hiểu. Trong bộ phim “Reply 1988”, ngườ i cha sau nhữ ng ứ ng xử thiếu tinh tế vớ i cô con gá i Duk Sun
đã ầ n cầ n giã i bà y: “Bố khô ng phả i vừ a sinh ra đã là m bố , bố cũ ng là lầ n đầ u tiên là m bố ”. Cũ ng bà n về sự thấ u hiểu, nhà bá o Trầ n Thu Hà
trong bà i viết “nếu ba mẹ lỡ khô ng may đi xa lạ c mình, hã y chỉ đườ ng, hướ ng dẫ n, kéo tay ba mẹ vớ i nhé!” có chia sẻ: “Mẹ tuy nhiều tuổ i
nhưng về việc là m mẹ, mẹ cũ ng chỉ bằ ng tuổ i con. Con lú ng tú ng, mẹ cũ ng lú ng tú ng; con sai lầ m, mẹ cũ ng sai lầ m. Con thấ t vọ ng về mẹ có
khi cò n ít hơn mẹ thấ t vọ ng về chính mình nữ a”.
Nếu như ai đã từ ng xem qua bộ phim “Reply 1988” chắ c chắ n sẽ khô ng khỏ i xú c độ ng và ò a khó c khi nghe lờ i thoạ i củ a ngườ i bố . Sau
nhữ ng hà nh xử thiếu tinh tế trong lú c nó ng giậ n, ngườ i bố đã ngồ i lạ i tâ m sự châ n thà nh vớ i con gá i bé bỏ ng củ a mình. Ô ng chia sẻ vớ i
con rằ ng, chẳ ng có ai vừ a sinh ra đã biết là m bố cả , đâ y cũ ng là lầ n đầ u tiên mà ô ng là m bố . Chưa có kinh nghiệm, cò n mắ c nhiều sai lầ m
là m tổ n thương con. Mong rằ ng con hã y hiểu cho ngườ i bố củ a mình. Hay nhữ ng lờ i chia sẻ đầ y ý nghĩa củ a nhà bá o Trầ n Thu Hà cũ ng
bà n về sứ mệnh củ a ngườ i mẹ. Cũ ng như bố mà thô i, mẹ cũ ng là lầ n đầ u tiên là m mẹ, cũ ng cò n nhiều lú ng tú ng và hay mắ c sai lầ m. Mẹ
đô i khi là m tổ n thương con, là m con phả i thấ t vọ ng. Nhưng mong rằ ng con hã y hiểu cho mẹ vì chính mẹ cò n thấ t vọ ng về bả n thâ n gấ p
bộ i lầ n.
Cả hai câ u nó i vô cù ng cả m độ ng và sâ u sắ c, đều bà n đến mộ t gó c độ chính là sự thấ u hiểu củ a con cá i dà nh cho cha mẹ. Đó chính là việc
con đặ t mình và o vị trí củ a cha mẹ, nhìn nhậ n vấ n đề từ gó c độ củ a họ để lý giả i vì sao cha mẹ lạ i là m như vậ y và thấ u hiểu, sẻ chia vớ i
cha mẹ hơn. Cha mẹ khô ng phả i vừ a sinh ra đã đượ c gắ n hai từ thiêng liêng ấ y. Họ cũ ng là ngườ i con, cũ ng có cha mẹ củ a riêng mình. Đâ y
cũ ng là lầ n đầ u tiên họ là m cha, là m mẹ, cũ ng cò n nhữ ng sai lầ m và khuyết điểm, mong con hiểu và bao dung cho cha mẹ, trá nh nhữ ng cã i
vã , hiểu lầ m, mâ u thuẫ n trong gia đình. Quả thự c, sự thấ u hiểu củ a cha mẹ dà nh cho con cá i sẽ nhâ n lên nhiều lầ n tình yêu thương, bền
chặ t củ a gia đình.
Trong cuộ c số ng, để mố i quan hệ giữ a ngườ i vớ i ngườ i trở nên gắ n bó , bền chặ t hơn luô n luô n cầ n đến sợ i dâ y thấ u hiểu. Trong mố i
quan hệ gia đình, cha mẹ, con cá i cũ ng vậ y. Phả i có thấ u hiểu mớ i có quan tâ m, yêu thương, sẻ chia, hò a thuậ n. Khi ta biết lắ ng nghe
nhữ ng lờ i cha mẹ nó i, biết cả m ơn, trâ n trọ ng nhữ ng điều cha mẹ là m cho ta thì cũ ng là lú c ta thự c sự là mộ t đứ a con ngoan củ a cha mẹ.
Cha mẹ là m tấ t cả chỉ vì muố n tố t cho ta, muố n chă m só c ta thà nh ngườ i. Dù khô ng phả i mọ i lờ i nó i, hà nh độ ng củ a cha mẹ khô ng phả i
hoà n toà n đú ng, có nhữ ng lú c sai lầ m, nhữ ng lú c vụ ng về, lú ng tú ng. Nhưng bấ t kể thế nà o, chú ng ta cũ ng khô ng đượ c trá ch cha mẹ, hã y
thấ u hiểu cho nỗ i khổ riêng củ a họ . Cha mẹ và chú ng ta sinh ra ở hai thờ i đạ i khá c nhau, sự khá c biệt về tư tưở ng, bấ t đồ ng quan điểm là
rấ t bình thườ ng. Chỉ cầ n trong lú c nó ng giậ n, gia đình hã y cù ng nhau ngồ i xuố ng, lắ ng nghe và giả i thích cho nhau hiểu, có như vậ y gia
đình mớ i êm ấ m, hạ nh phú c hơn.
Cha mẹ có thể ngồ i hà ng giờ , lắ ng nghe ta tâ m sự cả đêm nhưng rấ t hiếm khi cha mẹ chia sẻ nhữ ng nỗ i lo â u củ a cha mẹ. Hã y quan sá t
thậ t kĩ xem cha mẹ đang là m nhữ ng gì, phả i chịu nhữ ng á p lự c gì đè nặ ng trên đô i vai. Ngoà i chă m lo cho chú ng ta, cha mẹ cò n phả i chịu
nhữ ng á p lự c vô cù ng lớ n trong cô ng việc và cuộ c số ng. Nhữ ng nỗ i lo ấ y bâ y giờ chú ng ta sẽ khô ng thể hiểu hết đượ c, chỉ khi ta thậ t sự
trở thà nh cha, mẹ ta mớ i thấ u hiểu hết nhữ ng vấ t vả ấ y.
Đâ u phả i chỉ có trẻ con mớ i đượ c mắ c sai lầ m, đú ng khô ng? Ngườ i lớ n cũ ng thể có nhữ ng sai lầ m, khuyết điểm. Cha mẹ cũ ng là ngườ i, mà
đã là ngườ i thì khô ng mộ t ai hoà n hả o cả . Đâ y cũ ng là lầ n đầ u tiên họ gá nh trên vai trọ ng trá ch lớ n lao và cao cả đến vậ y. Lầ n đầ u tiên mà
họ tự nguyện hi sinh cả mạ ng số ng để bả o vệ nhữ ng đứ a con thơ bé bỏ ng củ a mình. Sự hi sinh củ a cha mẹ lớ n biết chừ ng nà o. Nếu chỉ vì
mộ t và i câ u quá t mắ ng, mộ t và i cá i roi mà ta cã i lạ i cha mẹ thì quả thự c chú ng ta quá sai lầ m và bấ t hiếu rồ i. Hã y lắ ng nghe cha mẹ giả i
thích, hã y quan tâ m họ hơn. Vì đó mớ i chính là gia đình, cầ n có sự thấ u hiểu, sẻ chia và bao dung.
Cha mẹ như mộ t tấ m khiên vữ ng chã i, bả o vệ ta trướ c nhữ ng bã o tố cuộ c đờ i. Cha mẹ là ngườ i mang đến cho ta sinh mạ ng, là ngườ i dạ y
ta cá ch yêu thương, cho ta đến trườ ng đến lớ p và khô ng thiếu bấ t kì mộ t thứ nà o trên cuộ c đờ i nà y. Mỗ i khi ta vấ p ngã , ai là ngườ i đỡ ta
đứ ng dậ y? Mỗ i khi ta khó c, tổ n thương ai là ngườ i ô m ta thậ t chặ t, lắ ng nghe ta? Ai là ngườ i cho ta nhữ ng lờ i khuyên, nhữ ng lờ i dạ y bả o
tố t nhấ t, châ n thà nh nhấ t? Đừ ng vộ i trá ch mó c cha mẹ khi họ sai lầ m. Chỉ có cha mẹ là ngườ i yêu thương ta mà thô i. Họ phả i yêu ta đến
chừ ng nà o mớ i có thể cho ta nhiều điều tố t đẹp đến thế? Vậ y khi họ buồ n, họ khó c, họ u sầ u thì chú ng ta lạ i đang ở đâ u? Khô ng phả i
chính chú ng ta mớ i là nhữ ng ngườ i đá ng trá ch, thiếu suy nghĩ hay sao?
Tô i muố n mộ t lầ n đượ c ô m ba mẹ và o lò ng như cá ch họ ô m tô i mỗ i khi tô i khó c. Tô i muố n mộ t lầ n đượ c an ủ i và chia sẻ nhữ ng gá nh
nặ ng củ a họ nhưng sao lạ i khó đến vậ y? Tạ i sao tô i lạ i e dè, nhú t nhá t, tạ i sao tô i lạ i ương bướ ng, ngu ngố c đến vậ y? Cha mẹ đã hi sinh rấ t
nhiều để ta có đượ c nhữ ng thứ tố t đẹp củ a hiên tạ i cơ mà ? Cha mẹ đã phả i đá nh đổ i, cấ t giấ u ướ c mơ thờ i cò n trẻ để lao đầ u và o cô ng
việc chỉ vì có sự xuấ t hiện củ a ta. Nhưng họ chưa mộ t lầ n nà o trá ch mó c hay hố i hậ n vì điều đó cả . Họ can tâ m tình nguyện vì coi ta là
mó n quà tuyệt diệu nhấ t trong cuộ c đờ i củ a họ . Đừ ng là m cha mẹ phả i buồ n hay lo lắ ng vì ta nữ a, hã y mạ nh mẽ và trưở ng thà nh, có đượ c
khô ng bả n thâ n tô i?
Hai câ u nó i đượ c trích dẫ n trong đề bà i vô cù ng cả m độ ng và sâ u lắ ng, đặ t ra nhiều vấ n đề triết lý và là lờ i khuyên châ n thà nh cho con cá i.
Tình cả m gia đình là điều quý giá nhấ t mà chú ng ta có đượ c trong cuộ c số ng. Sự thấ u hiểu củ a con cá i dà nh cho cha mẹ sẽ là m tình cả m
ấ y nhâ n lên gấ p bộ i lầ n, gắ n chặ t hơn tình yêu thiêng liêng, cao quý ấ y. Quả thự c cha mẹ cũ ng là lầ n đầ u tiên là m cha, mẹ. Họ cò n gặ p
nhiều khó khă n và trắ c trở trong quá trình nuô i dạ y con cá i. Nhưng họ đã cố gắ ng để là m tố t sứ mệnh củ a mình và dà nh cho con vô và n
nhữ ng điều tố t đẹp, rự c rỡ trên cuộ c đờ i nà y rồ i. Cả thanh xuâ n củ a họ đã dà nh trọ n vẹn cho chú ng ta. Nếu như cha mẹ có vô tình là m sai,
vô tình tổ n thương ta, hã y nhớ và khắ c ghi đừ ng giậ n, đừ ng trá ch mó c cha mẹ nhé. Cũ ng nhau bà y tỏ quan điểm, cù ng nhau tâ m sự , cù ng
nhau lắ ng nghe để xua tan đi nhữ ng gì buồ n bã để lạ i trong má i ấ m kia là tiếng cườ i và hạ nh phú c.
Thế nhưng, để có đượ c mộ t gia đình hạ nh phú c, cha mẹ con cá i hò a thuậ n thì cầ n đến sự thấ u hiểu hai chiều. Nếu như bạ n là con tạ i sao
khô ng thử mộ t lầ n đặ t mình và o vị trí củ a cha mẹ, suy nghĩ nhữ ng điều cha mẹ nghĩ, là m nhữ ng việc cha mẹ là m, gá nh vá c, san sẻ nỗ i vấ t
vả củ a họ ? Cò n nếu như là cha mẹ, cũ ng hã y đặ t mình và o vị trí củ a con, xem con nghĩ gì, á p lự c họ c hà nh ra sao, quan hệ bạ n bè như thế
nà o để có thể hiểu con hơn. Chỉ khi thự c sự thấ u hiểu, yêu thương và sẵ n sà ng bao dung, tha thứ , đó mớ i là gia đình.
Mỗ i ngườ i sinh ra đều khô ng có quyền lự a chọ n cha mẹ hay con cá i. Vậ y nên đừ ng bao giờ đem cha mẹ so sá nh, đá nh giá . Đừ ng ghen tị
vớ i cha mẹ củ a ngườ i khá c. Vì chỉ có cha mẹ mớ i là ngườ i thương yêu ta thậ t lò ng, vô điều kiện trên thế gian nà y mà thô i. Có nhữ ng
ngườ i con bấ t hiếu, ngang bướ ng, chố i bỏ cha mẹ mình chỉ vì hiểu lầ m, nó ng giậ n, bị cá i xấ u lô i kéo, tha hó a. Cũ ng có mộ t số ít cha mẹ quá
bả o thủ , cố chấ p, á p đặ t con phả i là m theo nhữ ng gì mình sắ p xếp, chưa thậ t sự quan tâ m xem con muố n gì, cả m xú c củ a con ra sao. Điều
đó đã gâ y ra nhữ ng trườ ng hợ p vô cù ng đá ng tiếc trong xã hộ i.
Có lẽ chú ng ta sẽ bậ t khó c khi ngồ i nghĩ lạ i nhữ ng lầ n ta là m cha mẹ phả i buồ n, lo lắ ng. Đó là do cha mẹ chưa hiểu ta hay do ta chưa thấ u
hiểu cha mẹ? Lỗ i lầ m và nguyên do từ ai, từ đâ u thự c sự khô ng quan trọ ng. Vì chú ng ta là mộ t gia đình nên cầ n đến sự sẻ chia, yêu
thương và tha thứ . Con cá i là m sai, cha mẹ trá ch mắ ng, dạ y bả o. Cha mẹ chưa đú ng, cò n sai lầ m thì chú ng ta cầ n chia sẻ cho cha mẹ. Sự
thấ u hiểu giố ng như mộ t loạ i tiên dượ c quý hiếm mà mỗ i ngườ i cha, ngườ i mẹ, ngườ i con cầ n phả i có trong cuộ c đờ i. Câ u thoạ i củ a
ngườ i bố cho cô con gá i Duk Sun và lờ i chia sẻ tâ m tình củ a nhà bá o Trầ n Thu Hà vô cù ng thấ m thía, cả m độ ng. Đó khô ng nhữ ng là sự
giá o dụ c dà nh cho con cá i trong cá ch hiếu thuậ n vớ i cha mẹ mà cò n định hướ ng cho bậ c là m cha, mẹ trong cá ch nuô i dạ y con mình.
NLXH: GIÁ TRỊ CỦA SỰ TRẢI NGHIỆM

“Tô i khô ng biết anh đã là m đượ c nhữ ng gì, bở i đó chỉ là kết quả . Tô i muố n biết anh đã đi đượ c nhữ ng đâ u, bở i đó là hà nh trình.”
Trầ n Hù ng John, chà ng trai ngườ i Mĩ gố c Việt từ ng rờ i bỏ cuộ c số ng thườ ng ngà y để lên đườ ng đến Việt Nam – tìm về cộ i nguồ n, xứ sở .
Anh đã đi xuyên Việt hơn hai nă m trờ i để tìm hiểu và khá m phá về con ngườ i trên dả i đấ t hình chữ S. Trong cuố n “John đi tìm Hù ng” nó i
về chuyến đi nà y củ a anh, Hù ng John đã mượ n câ u nó i củ a Mark Tawin để nó i về giá trị củ a sự trả i nghiệm ấ y: “Đi khá m phá là giết chết
thà nh kiến, sự cố chấ p và nhữ ng đầ u ó c hạ n hẹp.”
“Khá m phá ” – đó là mộ t hà nh trình củ a sự trả i nghiệm và dấ n thâ n thự c sự và o nhữ ng gó c khuấ t củ a cuộ c số ng, nẻo đườ ng củ a cuộ c đờ i;
là đi sâ u và o tâ m hồ n con ngườ i để nhìn nhậ n và thấ u hiểu. “Khá m phá ” chỉ sự “đà o sâ u, bớ i kĩ” đến tậ n cù ng cố t lõ i và că n nguyên củ a
vấ n đề chứ khô ng chỉ dừ ng lạ i ở nhậ n thứ c và biết đến. “Khá m phá ” diễn ra trong mố c thờ i gian nà y đến mố c thờ i gian kia. “Đi khá m
phá ”, có nghĩa là ta phả i tự mình dấ n thâ n và o “cô ng cuộ c” ấ y. “Đi” chứ khô ng phả i “chạ y”, hay “đi chậ m”. “Đi” – đó là nhữ ng bướ c châ n,
nhữ ng á nh mắ t, nhữ ng trá i tim, nhữ ng nhịp đậ p muố n cả m nhậ n vẹn toà n từ nhữ ng điều lớ n lao đến tậ n cù ng hơi thở củ a sự số ng, để
“giết chết thà nh kiến và nhữ ng đầ u ó c hạ n hẹp”. “Thà nh kiến” là nhữ ng suy nghĩ, tư tưở ng đã cố hữ u, bá m rễ và neo đậ u chắ c chắ n trong
tâ m thứ c, lặ n sâ u trong tiềm thứ c con ngườ i. “Cố chấ p” là nhữ ng ý kiến, cả n quan bả o thủ , “khư khư theo nếp cũ ”.
Nhữ ng đầ u ó c hạ n hẹp” là chỉ sự cổ hủ , kém hiểu biết củ a nhữ ng tâ m trí cò n thô sơ, và cầ n đượ c khai hoang. Ba mứ c độ củ a hà nh trình
khá m phá mà chỉ có nhữ ng trả i nghiệm mớ i đủ sứ c “giết chết”, phá bỏ , bà i trừ , khiến cho nhữ ng điều ấ y phả i “đứ t tung cộ i rễ” dù đã “vin
rõ ngọ n ngà nh”: thà nh kiến – sự cố chấ p – nhữ ng đầ u ó c hạ n hẹp. Ý kiến củ a Mark Tawin bà n về giá trị củ a sự trả i nghiệm, hay nó i cá ch
khá c đi, nếu khô ng dấ n thâ n khá m phá , chú ng ta sẽ trở thà nh nhữ ng con ngườ i mang nhiều thà nh kiến, dẫ n đến mộ t cá i nhìn bả o thủ và
mộ t cá i đầ u hạ n hẹp.
“Cuộ c đờ i là nhữ ng chuyến đi”. Phi Tuyết từ ng viết trên Blog củ a mình, rằ ng: “Khô ng có trả i nghiệm, tuổ i trẻ khô ng đá ng giá mộ t xu.”.
Chú ng ta cầ n nhữ ng khá m phá để hiểu biết thêm về thế giớ i xung quanh, có cho mình tri thứ c và vố n số ng để là m “hà nh trang” số ng
trong cuộ c đờ i. Chú ng ta cầ n nhữ ng trả i nghiệm để giả i tỏ a á p lự c, că ng thẳ ng; để khá m phá giớ i hạ n củ a bả n thâ n và là m mớ i chính
mình.
Nam Cao từ ng đưa ra tuyên ngô n “Số ng đã rồ i hã y viết”, có nghĩa là anh phả i số ng, phả i trả i nghiệm thự c sự sâ u sắ c vớ i đờ i thì mớ i có thể
viết nên nhữ ng tá c phẩ m có giá trị. Trong trườ ng hợ p nà y, chú ng ta giố ng nhữ ng nhà vă n. Là m sao chú ng ta có thể viết nên nhữ ng bả n
hoa ca đờ i mình khi chú ng ta khô ng hiểu về mả nh đấ t nơi mình đang số ng? Từ nhữ ng thế kì XV, ngườ i phương Tâ y họ đã bắ t đầ u chú
trọ ng đến thương nghiệp bằ ng cá ch đầ u tư và o nhữ ng nhà hà ng hả i để họ có thể đi thá m hiểm và khai phá nhữ ng vù ng đấ t mớ i. Có mộ t
Magienlang đi vò ng quanh thế giớ i, có mộ t Colombo tìm ra châ u Mĩ, có mộ t Yuri Gagarin bay vò ng quanh vũ trụ ,… Họ dấ n thâ n và o trả i
nghiệm, khô ng chỉ vì tri thứ c hay hiểu biết, già u sang hay tiền bạ c; mà hơn thế, là sự vượ t lên trên giớ i hạ n củ a chính mình – loà i ngườ i.
“Khá m phá ” là hai từ ngắ n gọ n nhưng khô ng đơn giả n. Nó cầ n nhữ ng ngườ i có lò ng dũ ng cả m, ý chí và quyết tâ m để có thể chinh phụ c –
nhữ ng miền đấ t mớ i. Có thể là nhữ ng vù ng đấ t quen, hay nhữ ng “châ n trờ i cũ ” đượ c số ng lạ i bằ ng vẻ đẹp khuấ t lấ p. Là m sao để cô gá i trẻ
Huyền Chip dá m “Xá ch ba lô lên và đi” ở tuổ i 18? Là m sao để Nguyễn Phương Mai từ bỏ mộ t cô ng việc hà ng ngà n ngườ i ao ướ c – giả ng
viên đạ i họ c Amsterdam (Hà Lan) để lên đườ ng, đi đến hơn 80 quố c gia để trả i nghiệm? Lý do gì khiến Trầ n Đặ ng Đă ng Khoa lên đườ ng
bằ ng cá ch đi xe má y từ Hà Nộ i đến Paris mặ c bao ngườ i nó i là “điên rồ ”?
Phả i chă ng là vì muố n “giết chết thà nh kiến, sự cố chấ p và nhữ ng đầ u ó c hạ n hẹp”?
Tô Hoà i đã lên Tâ y Bắ c, thự c hiện “ba cù ng” vớ i ngườ i dâ n tộ c Mô ng: cù ng ă n, cù ng số ng, cù ng chiến đấ u để viết lên “Vợ chồ ng A Phủ ”, để
Mị và A Phủ thay ô ng chứ ng minh rằ ng ngườ i dâ n vù ng nú i khô ng phả i chỉ là nhữ ng con ngườ i chỉ biết nhẫ n nhụ c, chịu đự ng kiếp nô lệ
mà trong họ cò n tiềm tà ng sứ c mạ nh chiến đấ u và khá t khao tự do mã nh liệt. Nguyễn Phương Mai đã nguyện là m mộ t “con lừ a” để đi đến
“Con đườ ng Hồ i giá o”, để cho mọ i ngườ i biết đấ t nướ c và con ngườ i nơi đâ y tuyệt vờ i, đẹp đẽ biết bao; đâ u chỉ có chiến tranh, đó i kém?
Châ u Thanh Vũ từ vù ng quê nghèo Ninh Thuậ n đến Havard cũ ng là để chứ ng minh suy nghĩ ngườ i Việt khô ng đủ tầ m để vươn ra thế giớ i
là khô ng có că n cứ !
Chỉ khi khá m phá và trả i nghiệm, nhữ ng hà ng rà o định kiến – cố chấ p mớ i dầ n đượ c gỡ bỏ . Bở i hình thà nh định kiến khô ng phả i là ngà y
mộ t ngà y hai mà phả i trong mộ t khoả ng thờ i gian dà i. Vậ y thì muố n tiêu diệt, “bă ng hoạ i” nó thì cũ ng khô ng thể nhanh chó ng đượ c.
Phan Thanh Niên và hai ngườ i bạ n củ a mình phả i chuẩ n bị hơn hai nă m cho sự thà nh cô ng củ a hà nh trình chinh phụ c đỉnh nú i cao nhấ t
thế giớ i Everest. U23 Việt Nam cũ ng phả i kiên trì đến cù ng cho cô ng cuộ c đưa bó ng đá nướ c nhà lên tầ m cao mớ i. Ban đầ u, đã có biết bao
hồ nghi cho sự xuấ t hiện, cầ m quâ n củ a ô ng Park Hang Seo. VFC đưa tin, ngườ i ngó lơ, ngườ i bả o “lạ i vết xe cũ ”. Và cuố i cù ng, U23 Việt
Nam dướ i sự dẫ n dắ t củ a huấ n luyện viên ngườ i Hà n Quố c đã là m đượ c điều gì? Huy chương Bạ c bó ng đá Đô ng Nam Á , vượ t lên trên cả
nhữ ng đố i thủ vẫ n đượ c đá nh giá là mạ nh như Hà n Quố c, Uzerbekistan,… Đó phả i là mộ t hà nh trình dà i mà cá c cầ u thủ phả i tự khá m phá
ra nộ i lự c củ a mình, nhữ ng “chiến thuậ t” để thà nh cô ng. Và họ đã phá vỡ đượ c suy nghĩ cố chấ p củ a mộ t số bộ phậ n ngườ i Việt Nam khi
cho rằ ng bó ng đá nướ c nhà đã “hết hi vọ ng”.
“Khá m phá ” xưa nay gắ n liền vớ i sự khai mở ra nhữ ng điều mớ i. Nhưng nếu khô ng thể khá m phá bằ ng đô i châ n, hã y tìm hiểu vạ n vậ t
xung quanh bằ ng trá i tim mình. Vì cuộ c số ng mà chú ng ta “trả i qua rồ i nghiệm lạ i sau cuố i” chỉ là mộ t phầ n củ a thế giớ i rộ ng lớ n. Chú ng
ta có thể đọ c sá ch bá o và tiếp cậ n vớ i Internet để “khai hoang” cho đầ u ó c hạ n hẹp củ a mình. Nếu khô ng thể phiêu lưu thự c sự , ta có sá ch
là m “châ n trờ i mơ ướ c”!
Quan trọ ng vẫ n luô n là ở sự dấ n thâ n, khá t khao khá m phá củ a chú ng ta lớ n đến đâ u. Thà nh kiến vớ i ngườ i khuyết tậ t là nhữ ng kẻ vô
dụ ng đượ c Nguyễn Hồ ng Lợ i, Lê Vă n Cô ng xó a nhò a. Sự bả o thủ về việc nhữ ng đứ a trẻ họ c kém, nhữ ng kẻ bỏ họ c sẽ chẳ ng là m nên “tích
sự ” gì đượ c Thomas Edison, Bill Gates thủ tiêu. Nhữ ng “đầ u ó c hạ n hẹp, suy nghĩ cổ hủ đượ c Hoà ng Lê Giang, Phan Thanh Niên khai phá .
Cò n chú ng ta? Có hai ngà y quan trọ ng nhấ t trong cuộ c đờ i là ngà y chú ng ta đượ c sinh ra và ngà y chú ng ta khẳ ng định chính mình. Khi
bạ n đọ c nhữ ng con chữ nà y và tô i viết nhữ ng dò ng chữ nà y thì ngà y đầ u tiên trong hai ngà y quan trọ ng nhấ t đã trô i qua. Nếu cứ mã i đắ m
chìm trong tư tưở ng cũ , chú ng ta chẳ ng thể phá t triển, có cơ hộ i khẳ ng định mình!
Ai bả o con gá i chỉ bếp nú c, cơm rau, an nhà n là đủ , hã y nhìn thủ tướ ng Đứ c Angela Merkel. Ai bả o con trai chỉ cầ n giỏ i giang, thà nh đạ t,
hã y nhìn đầ u bếp Trầ n Mạ nh Hù ng. Ai bả o đà n ô ng khô ng đượ c chă m chú t nhan sắ c, trang điểm hã y đến vớ i Hà n Quố c… Nhữ ng tư tưở ng
hạ n hẹp, xưa cũ đều có thể xó a nhò a khi ta ao ướ c vượ t lên trên nhữ ng lố i mò n trong nhậ n thứ c ấ y. Chỉ cầ n ta quyết tâ m khá m phá , lên
lịch trình cho nhữ ng trả i nghiệm củ a cuộ c đờ i.
Có bao nhiêu kẻ đang số ng nhữ ng cuộ c đờ i “khô ng đá ng mộ t xu”. Chẳ ng có gì bao biện đượ c cho nhữ ng cá i tô i lườ i biếng và hèn nhá t ấ y.
Cứ ngồ i lì trong phò ng vớ i suy nghĩ “an phậ n thủ thườ ng” có mộ t cuộ c đờ i hạ nh phú c, lao ra xã hộ i “chẳ ng thể vui” thì mã i mã i bạ n chỉ là
nhữ ng xá c thể dầ n tà n mà thô i.
Vì nhữ ng suy nghĩ nhỏ hẹp ấ y thì chưa “là m hạ i” ai, nhưng dầ n dà – cố hữ u nó có thể lấ y đi mộ t mạ ng ngườ i, khiến ngườ i ta cô lậ p, trầ m
cả m. Điều cầ n thay đổ i nhấ t chính là suy nghĩ củ a chú ng ta…
Hiện tạ i, tô i đang mang nhiều thà nh khiến vớ i nhữ ng ngườ i đồ ng tính – điều nà y tô i thú nhậ n. Và tô i đang trên hà nh trình đi khá m phá về
họ để “giết chết” nhữ ng suy nghĩ ấ y. Tô i tin mình sẽ là m đượ c. Bạ n có thể khô ng?
Đề bài
Mộ t ngườ i có hai chiếc bình lớ n để chuyển nướ c. Mộ t trong hai chiếc bình bị nứ t nên khi gá nh từ giếng về, nướ c trong bình chỉ cò n mộ t
nử a. Chiếc bình là nh rấ t hã nh diện về sự hoà n hả o củ a mình, cò n chiếc bình nứ t luô n dằ n vặ t, cắ n rứ t vì khô ng hoà n thà nh nhiệm vụ . Mộ t
hô m chiếc bình nứ t nó i vớ i ngườ i chủ :
“Tô i thự c sự thấ y xấ u hổ về mình. Tô i muố n xin lỗ i ô ng… Chỉ vì tô i nứ t mà ô ng đã khô ng nhậ n đượ c đầ y đủ nhữ ng gì xứ ng đá ng vớ i cô ng
sứ c mà ô ng bỏ ra”. “Khô ng đâ u – ô ng chủ trả lờ i – khi đi về ngươi có chú ý tớ i luố ng hoa bên đườ ng hay khô ng? Ngươi khô ng thấ y hoa chỉ
mọ c bên nà y đườ ng phía củ a nhà ngươi sao? Ta đã biết đượ c vết nứ t củ a nhà ngươi nên đã gieo hạ t giố ng hoa phía bên ấ y. Trong nhữ ng
nă m qua, ta đã vui xớ i cho chú ng và há i chú ng về trang hoà ng că n nhà . Nếu khô ng có ngươi, nhà ta có đượ c ấ m cú ng và duyên dá ng như
thế nà y khô ng?”
Cuộ c số ng củ a mỗ i chú ng ta đều có thể như cá i bình nứ t.

Anh (chị) có đồ ng ý vớ i câ u kết củ a vă n bả n trên khô ng?
Bài làm
Con ngườ i sinh ra vố n khô ng ai hoà n hả o, và mỗ i chú ng ta cũ ng đã tự chấ t vấ n về bả n thâ n mình khô ng biết bao nhiêu lầ n trong đờ i? Khi
chú ng ta nhìn lạ i mình, hẳ n ta sẽ thấ y cò n thậ t nhiều điều thiếu só t, nhữ ng chỗ khuyết, nhữ ng vết xướ c. Và như thế, câ u chuyện về chiếc
bình nứ t mà chú ng ta sắ p bà n dướ i đâ y chính là câ u chuyện dà nh cho ai chưa bao giờ thấ y mình hoà n hả o.
Chuyện kể về mộ t ngườ i có hai chiếc bình lớ n để chuyển nướ c. Mộ t trong hai chiếc bình bị nứ t nên khi gá nh nướ c từ giếng về, nướ c
trong bình chỉ cò n mộ t nử a. Chiếc bình nứ t vì thế mà luô n thấ y dằ n vặ t, cắ n rứ t, nên mộ t ngà y nó nó i vớ i ngườ i chủ nỗ i xấ u hổ củ a mình,
nó xin lỗ i ô ng vì khô ng hoà n thà nh nhiệm vụ gá nh nướ c mộ t cá ch trọ n vẹn. Và rồ i, trướ c nỗ i mặ c cả m củ a chiếc bình nứ t, ngườ i chủ đã
trả lờ i: Chính nhờ vết nứ t củ a chiếc bình mà nướ c gieo xuố ng cho nhữ ng luố ng hoa mọ c lên, duyên dá ng và xinh đẹp…
Vâ ng, cuộ c số ng củ a mỗ i chú ng ta đều có thể như chiếc bình nứ t kia.
“Vết nứ t” ấ y tượ ng trưng cho khiếm khuyết, cho nhữ ng gì khô ng trọ n vẹn trong bả n thâ n mỗ i con ngườ i. Nhưng cũ ng như chiếc bình –
dù nứ t mà vẫ n có ích cho đờ i – gieo nguồ n nướ c cho nhữ ng luố ng hoa mọ c lên. Mỗ i ngườ i chú ng ta – dù khô ng hoà n hả o như chiếc bình
là nh, nhưng ai cũ ng đều có nhữ ng giá trị riêng, nhữ ng đó ng gó p riêng cho xã hộ i. Chính điều đó là m nên nhữ ng chỗ đứ ng khá c nhau củ a
mỗ i con ngườ i trong cuộ c đờ i.
Con ngườ i vẫ n thườ ng hay bă n khoă n về bả n thâ n, vì theo cá ch tự nhiên, tấ t cả mọ i ngườ i trong cuộ c đờ i nà y đều yêu thích và hướ ng về
cá i đẹp, ưa chuộ ng sự toà n thiện, toà n mĩ. Vì thế nên khi chú ng ta nhậ n thấ y mình khô ng hoà n hả o, thấ y mình có nhữ ng khuyết điểm,
nhữ ng mặ t hạ n chế, thấ y mình khô ng bằ ng đượ c ngườ i ta, khô ng đượ c tố t đẹp như ngườ i khá c… chú ng ta sẽ thấ y khó chịu và cắ n rứ t –
cũ ng như chiếc bình nứ t luô n mang niềm mặ c cả m khi so sá nh nó vớ i chiếc bình là nh. Thậ t vậ y, có biết bao khiếm khuyết khiến chú ng ta
mặ c cả m về bả n thâ n mình. Mộ t đô i tay khô ng là nh lặ n, mộ t giọ ng há t khô ng hay, mộ t khả nă ng toá n họ c dở tệ hay mộ t gia cả nh kém đầ y
đủ … tấ t cả đố i vớ i chú ng ta thậ t đá ng buồ n, thậ t là nhữ ng vết nứ t khó xó a bỏ . Và như thế, chú ng ta cứ mã i dằ n vặ t về bả n thâ n mình.
Thế nhưng, chú ng ta quên mấ t rằ ng, đằ ng sau nhữ ng khiếm khuyết ấ y, mỗ i ngườ i vẫ n luô n có nhữ ng giá trị riêng. Nướ c chả y ra từ khe
nứ t củ a chiếc bình khô ng là nh lặ n kia đã gieo mầ m sự số ng cho nhữ ng luố ng hoa ven đườ ng.
Chú ng ta cũ ng từ ng biết mộ t Nguyễn Ngọ c Ký dù liệt hai tay nhưng vẫ n đi họ c và họ c giỏ i vớ i nhữ ng nét chữ , nhữ ng con số viết ra khó
nhọ c từ đô i châ n. Ô ng trở thà nh tấ m gương chiến đấ u vớ i nghịch cả nh khô ng mệt mỏ i. Từ mộ t đô i tay khô ng trọ n vẹn, từ nỗ i bấ t hạ nh
củ a số phậ n – từ nhữ ng “vết nứ t”, Nguyễn Ngọ c Ký đã là m đượ c hơn rấ t nhiều nhữ ng gì mà số phậ n đã định cho ô ng.
Mỗ i ngườ i chú ng ta cũ ng thế, chú ng ta có thể thiếu só t, khiếm khuyết ở điểm nà y nhưng ta vẫ n cò n nhữ ng giá trị tố t đẹp ở điểm khá c. Có
thể bạ n há t khô ng hay, nhưng bạ n có thể chơi trố ng. Có thể bạ n khô ng biết đá nh đà n, nhưng bạ n lạ i là mộ t vậ n độ ng viên marathon rấ t
cừ . Có thể bạ n sinh ra trong mộ t gia đình khô ng hạ nh phú c, nhưng nhờ đó bạ n biết nâ ng niu nhữ ng niềm vui dù nhỏ nhặ t nhấ t ở cuộ c
đờ i, biết quý trọ ng và bả o vệ tình yêu thương giữ a mình vớ i mọ i ngườ i xung quanh. Bở i vì mọ i thứ trong cuộ c số ng chỉ có tính tương đố i,
bở i vì khô ng có gì là “bấ t hạ nh hoà n toà n”, “Khiếm khuyết hoà n toà n” – nếu bạ n biết mở rộ ng đô i mắ t lạ c quan để nhìn nhậ n và yêu
thương cuộ c số ng, để yêu thương và quý trọ ng chính bả n thâ n mình.
Mỗ i con ngườ i, đố i diện vớ i nhữ ng khiếm khuyết củ a bả n thâ n, nên họ c cá ch chấ p nhậ n sự khô ng hoà n hả o ấ y và đồ ng thờ i cầ n biết vươn
đến nhữ ng điều tố t đẹp. Hay nó i cá ch khá c, chú ng ta cầ n họ c cá ch hiểu về bả n thâ n, biết điểm mạ nh, điểm yếu củ a chính mình để tự hoà n
thiện, để là m nên mộ t “ta” ngà y cà ng tố t đẹp hơn. Chú ng ta số ng giữ a xã hộ i, số ng vớ i mọ i ngườ i nên việc ta nhìn và o ngườ i khá c là mộ t
điều tấ t yếu. Nhưng hã y chỉ nên nhìn ngườ i khá c để họ c hỏ i, để lấ y đó là m gương, là m độ c lự c để hoà n thiện bả n thâ n mình, hơn là nhìn
ngườ i khá c rồ i chỉ toà n thấ t mình xấ u xí, kém cỏ i và cứ mã i dằ n vặ t trá ch cứ bả n thâ n. Mộ t ngườ i khô n ngoan là ngườ i luô n “biết ngườ i
biết ta”, biết về ngườ i khá c và hiểu về chính mình sẽ giú p mỗ i ngườ i có thá i độ nhìn nhậ n xá c đá ng về nhữ ng ưu – khuyết củ a cuộ c đờ i.
Và chú ng ta hã y họ c cá ch nhớ rằ ng: cuộ c số ng nà y khô ng có ai là hoà n hả o, khô ng có gì là tuyệt đố i.

Chiếc bình là nh tưở ng chừ ng rấ t hoà n hả o, nhưng hó a ra nó “khuyết” ở chỗ khô ng thể là m nhữ ng luố ng hoa ven đườ ng mọ c lên. Như vậ y,
mộ t cá ch nà o đó , chiếc bình là nh và chiếc bình nứ t đã bổ khuyết cho nhau, cù ng nhau giú p ô ng chủ vừ a có nướ c đầ y, vừ a có nhữ ng luố ng
hoa xinh đẹp. Cuộ c số ng cũ ng vậ y, vì con ngườ i khô ng ai hoà n hả o nên con ngườ i phả i tìm đến nhau, bổ khuyết cho nhau – ấ y chính là
mộ t trong nhữ ng điều kì diệu củ a cuộ c số ng. Và nếu có mộ t ngà y nà o đó tấ t cả mọ i ngườ i trong vũ trụ nà y đều hoà n hả o, thì có lẽ con
ngườ i sẽ khô ng cò n khá t khao vươn đến cá i đẹp như con ngườ i đã và đang khá t khao. Khi ấ y, có lẽ con ngườ i sẽ khô ng cò n cầ n tìm đến
nhau, bở i bả n thâ n mỗ i ngườ i đã đủ là mộ t thế giớ i hoà n hả o rồ i.
Và như thế, chính nhữ ng vết xướ c, nhữ ng mả nh khuyết, chính sự khô ng – hoà n – hả o đã và đang duy trì vẻ đẹp củ a cuộ c số ng nà y…
Câ u chuyện “Chiếc bình nứ t” khép lạ i, để lạ i cho chú ng ta thậ t nhiều suy tư. Đố i diện vớ i nhữ ng khiếm khuyết củ a mình, mỗ i ngườ i cầ n
họ c cá ch chấ p nhậ n, đồ ng thờ i biết hướ ng đến nhữ ng điều tố t đẹp củ a bả n thâ n. Bở i vì mỗ i chú ng ta sinh ra đều mang trong mình giá trị
và khả nă ng vô giá . Bở i vì cuộ c số ng củ a chú ng ta đều có thể như chiếc bình nứ t, dù nứ t nhưng vẫ n gieo nguồ n nướ c cho nhữ ng luố ng
hoa mọ c lên, tươi đẹp và có ích cho cuộ c đờ i…
Đề bài:
Suy nghĩ về ý nghĩa câ u chuyện “Chim sâ u và chiếc lá ”.
Chim sâ u hỏ i chiếc lá :
– Lá ơi! Hã y kể chuyện cuộ c đờ i bạ n cho tô i nghe đi!

– Bình thườ ng lắ m, chẳ ng có gì đá ng kể đâ u.
– Bạ n đừ ng có giấ u! Nếu bình thườ ng vậ y, sao bô ng hoa kia lạ i có vẻ rấ t biết ơn bạ n?
– Thậ t mà ! Cuộ c đờ i tô i rấ t bình thườ ng. Ngà y nhỏ , tô i là mộ t bú p non. Tô i lớ n dầ n lên thà nh mộ t chiếc lá và cứ là chiếc lá như thế cho
đến bâ y giờ .
– Thậ t như thế sao? Đã có lầ n nà o bạ n biến thà nh hoa, thà nh quả , thà nh mộ t ngô i sao, thà nh vầ ng mặ t trờ i đem lạ i niềm vui cho mọ i
ngườ i như trong cá c câ u chuyện cổ tích mà bá c gió thườ ng ŕ rầ m kể suố t ngà y đêm chưa?
– Chưa! Chưa mộ t lầ n nà o tô i biến thà nh mộ t thứ gì khá c tô i cả . Suố t đờ i tô i chỉ là mộ t chiếc lá nhỏ nhoi bình thườ ng.
– Thế thì chá n thậ t! Bô ng hoa kia đã là m tô i thấ t vọ ng. Hoa ơi, bạ n chỉ khéo bịa chuyện.
– Tô i khô ng bịa chú t nà o đâ u. Mã i mã i tô i kính trọ ng nhữ ng chiếc lá bình thườ ng như thế. Chính nhờ họ mớ i có chú ng tô i – nhữ ng hoa,
nhữ ng quả , nhữ ng niềm vui mà bạ n vừ a nó i đến.
(Tiếng Việt lớ p 4, tậ p 2)
Bài viết:
ĐIỀ U BÌNH THƯỜ NG VĨ ĐẠ I
“Ta mong với trời cao và biển rộng

mà quên rằng hoa từ đất mà ra.”
(Thụy Thảo)
Con ngườ i là nhữ ng “câ y sậ y có tư tưở ng” luô n khao khá t vươn tớ i nhữ ng điều lớ n lao bở i dẫ u là mộ t “tiểu vũ trụ ” thì chú ng ta vẫ n luô n
quá đỗ i bé nhỏ trướ c cuộ c đờ i rộ ng lớ n. Thế nhưng số ng thế nà o mớ i thự c sự là có ích, mớ i thự c sự là “đá ng số ng”? Có phả i chỉ là m
nhữ ng việc lớ n lao, “vá trờ i lấ p bể” mớ i là đá ng tự hà o? Câ u chuyện giữ a chim sâ u, chiếc lá và bô ng hoa sẽ trả lờ i cho chú ng ta câ u hỏ i
nà y.
Câ u chuyện xoay quanh lờ i đố i thoạ i củ a chim sâ u – lá – hoa. Đó là hình ả nh đồ chiếu cho mỗ i con ngườ i chú ng ta. Chim sâ u vì nghe hoa
kể sự kính trọ ng mà nó dà nh cho chiếc lá nên tò mò , đích thâ n tìm lá để hỏ i lí do, nhờ lá kể cuộ c đờ i củ a nó cho chim sâ u nghe. Bấ t ngờ
trướ c câ u trả lờ i về mộ t cuộ c đờ i bình thườ ng củ a lá , chim sâ u thắ c mắ c tạ i sao bô ng hoa kia lạ i biết ơn lá như vậ y?… Lá vẫ n quả quyết,
trả lờ i chắ c nịch: “Thậ t mà ! Cuộ c đờ i tô i rấ t bình thườ ng!” Như bao chiếc lá khá c, lá lớ n dầ n thêm thà nh bú p non và cứ là lá như bâ y giờ .
Lá khô ng biến “thà nh hoa, thà nh quả , thà nh mộ t ngô i sao, thà nh vầ ng mặ t trờ i đem lạ i niềm vui cho con ngườ i”, lá chỉ là lá , xanh tố t đêm
ngà y… Chim sâ u có phầ n chá n nả n, và nó i bô ng hoa kia đã là m mình thấ t vọ ng. Tuy nhiên, hoa vẫ n mộ t mự c trả lờ i: “Tô i khô ng bịa chú t
nà o đâ u. Mã i mã i tô i kính trọ ng nhữ ng chiếc lá bình thườ ng như thế. Chính nhờ họ mà có chú ng tô i – nhữ ng hoa, nhữ ng quả , nhữ ng niềm
vui mà bạ n vừ a nó i đến.”. Mộ t câ u nó i cuố i cù ng củ a hoa đã đú c rú t ra ý nghĩa củ a câ u chuyện nhỏ : khô ng có nhữ ng điều bé nhỏ , sẽ chẳ ng
có nhữ ng điều lớ n lao. Số ng mộ t cuộ c đờ i ý nghĩa là bắ t đầ u từ nhữ ng việc nhỏ nhấ t.
Bạ n thấ y mình là ai trong chim sâ u, lá và hoa kia? Có lẽ phầ n nhiều chú ng ta thấ y mình trong chim sâ u. Lá và hoa thì tĩnh tạ i, cả đờ i chỉ ở
trên thâ n câ y, gắ n chặ t cuộ c số ng quanh thâ n câ y, khô ng di chuyển đi ra nơi khá c; chim sâ u thì có vẻ như “đi nhiều, biết rộ ng” hơn,
nhưng hó a ra lạ i khô ng thô ng thá i bằ ng. Chim sâ u khô ng sai, khi cho rằ ng số ng mộ t cuộ c đờ i “thà nh hoa, thà nh quả , thà nh vầ ng mặ t trờ i
đem lạ i niềm vui cho mọ i ngườ i” mớ i là đá ng ngợ i ca, đá ng ngưỡ ng mộ , đá ng số ng. Đó là nhữ ng cuộ c đờ i vớ i nhữ ng đó ng gó p lớ n lao, vĩ
đạ i, có tầ m ả nh hưở ng vĩ mô như Thomas Edison – nhà phá t minh thiên tà i đã cho ra đờ i bó ng đèn sợ i đố t thắ p sá ng nhâ n gian, là Anh-
xtanh vớ i “Thuyết tương đố i” là m thay đổ i bộ mặ t sinh họ c thế giớ i, là Cô -péc-ních, Ga-li-lê đã chứ ng minh đượ c định lí “Trá i đấ t xoay
xung quanh mặ t trờ i”, là Neil Amstrong, Buzz Aldrin – nhữ ng ngườ i đầ u tiên đặ t châ n lên mặ t tră ng, khai mà n cho cô ng cuộ c khá m phá
vũ trụ củ a loà i ngườ i. Nhữ ng vĩ nhâ n ấ y là nhữ ng tấ m gương, nhữ ng hình mẫ u lí tưở ng mà con ngườ i chú ng ta vẫ n luô n trâ n trọ ng, tô n
thờ và ngưỡ ng vọ ng. Ai khi trẻ khô ng mơ ướ c mình có thể trở thà nh mộ t Bill Gates, mộ t Steve Jobs, mộ t Nguyễn Thị Phương Thả o
(Vietjet Air) thứ hai, đượ c cả thế giớ i biết đến? Ai khi đứ ng tuổ i khô ng mong ướ c mình đượ c trở thà nh mộ t Harland Sanders – 65 tuổ i
sá ng lậ p ra hệ thố ng gà rá n KFC, và như Deshun Wang – ô ng già 80 tuổ i ngườ i Trung Quố c, dù tuổ i đã cao nhữ ng vẫ n có thể tự tin sả i
bướ c trên sà n catwalk? Nhữ ng ướ c mơ và khá t khao vươn tớ i “trờ i cao và biển rộ ng” đó khô ng sai, đó là nhữ ng ướ c vọ ng chính đá ng củ a
con ngườ i. Như Chế Lan Viên đã từ ng viết:
“Mỗi chú bé đều nằm mơ ngựa sắt, Mỗi con sông đều muốn hóa Bạch Đằng…”
Từ thuở lọ t lò ng, chú ng ta đã đượ c kí thá c, đượ c mọ i ngườ i hi vọ ng, gử i gắ m sẽ “là m nên chuyện”, sẽ là m nên nhữ ng điều kì diệu, lớ n lao
trong cuộ c đờ i. Thế nên có lẽ chú ng ta đã vô tình quên đi, như chim sâ u kia, quên đi “hoa từ đấ t mà ra”, quên đi nhữ ng điều nhỏ bé, bình
dị mớ i là nền tả ng để tạ o nên nhữ ng giá trị sự số ng…
Có câ u há t, rằ ng: “Em ơi có bao nhiêu, sá u – mươi – nă m cuộ c đờ i…”. Cuộ c đờ i chú ng ta ngắ n ngủ i, dò ng trô i sinh mệnh đến và đi nhanh
chó ng vô cù ng. Điều quan trọ ng là chú ng ta đã số ng như thế nà o chứ khô ng phả i là chú ng ta số ng đượ c bao nhiêu thờ i gian trong “sá u –
mươi – nă m” ấ y. Có ngườ i chọ n là m cá nh chim đạ i bà ng vượ t trù ng dương, nhưng có nhữ ng ngườ i lạ i mặ c:
“Người vá trời lấp bể

Kẻ đắp lũy xây thành
Ta chỉ là chiếc lá
Việc của mình là xanh.”
(Lá Xanh – Nguyễn Sĩ Đại)
Chỉ cầ n số ng “xanh”, số ng cố ng hiến thầ m lặ ng, số ng mộ t cuộ c đờ i bình thườ ng, và là chính mình. Và phầ n đô ng nhữ ng ngườ i trong số
chú ng ta sẽ số ng như thế (thậ m chí nhiều kẻ phả i khao khá t để đượ c số ng như thế!). Vĩ nhâ n trên thế giớ i khô ng nhiều, thiên tà i dẫ u
chú ng ta có thể kể ra hà ng dà i danh sá ch thì vẫ n chỉ chiếm mộ t phầ n nhỏ trong thế giớ i, nhâ n quầ n. Xung quanh chú ng ta, đó là :
“Có biết bao người con gái, con trai

Trong bốn nghìn lớp người giống ta lứa tuổi
Không ai nhớ mặt đặt tên
Nhưng họ đã làm ra Đất Nước.”
(Đất Nước – Nguyễn Khoa Điềm)
chứ khô ng phả i là bao la nhữ ng thiên tà i, vĩ nhâ n. Nhưng họ đã là m ra “Đấ t Nướ c”, điều ấ y khô ng đá ng ngợ i ca sao? Sự vĩ đạ i nà o chẳ ng
bắ t nguồ n từ nhữ ng điều nhỏ bé! Mộ t bô ng hoa muố n tươi tắ n, rạ ng ngờ i có thể quên đi lá , đi hạ t, đi cà nh? Mộ t câ y đạ i thụ tố t tươi có thể
quên đi hạ t mầ m nhỏ bé dâ ng đờ i chắ t chiu? Mộ t cuộ c khá ng chiến thà nh cô ng có thể nà o chỉ nhớ đến sự chỉ huy, lã nh đạ o củ a vua quan,
tướ ng lĩnh mà quên đi nhâ n dâ n gó p sứ c?
Nhữ ng giá o viên vù ng cao vẫ n ngà y đêm miệt mà i đem con chữ tớ i cá c là ng bả n hiện lên trong hình ả nh 47 thầ y giá o trườ ng Tri Lễ (Quế
Phong, Nghệ An), hơn 40 nă m trờ i khô ng quả n ngạ i khó khă n, đườ ng xá , gá c lạ i mọ i vấ n đề thuộ c về cá nhâ n để cố ng hiến cho sự nghiệp
giá o dụ c hay giả n đơn hơn là mang đến cho nhữ ng đứ a trẻ nghèo con chữ , tình ngườ i là khô ng đá ng ngợ i ca hay sao? Nhữ ng anh lính cứ u
hỏ a, nhũ ng biệt độ i anh hù ng S.O.S Sà i Gò n sẵ n sà ng xả thâ n vì an toà n – an ninh cho con ngườ i là cả mộ t niềm tự hà o củ a dâ n tộ c, đấ t
nướ c! Hay chiến thắ ng củ a U23 Việt Nam: chú ng ta chỉ thấ y chiếc Cú p danh giá trên tay họ mà đâ u biết đằ ng sau đó là biết bao nhiêu giọ t
mồ hô i đã rơi vì tậ p luyện đến mệt nhoà i, kiệt sứ c; biết bao nhiêu má u đã chả y vì chấ n thương, tô i rèn…; cả bao nhiêu nhữ ng cố gắ ng,
tiếp sứ c thầ m lặ ng củ a nhữ ng cầ u thủ chưa mộ t lầ n ra sâ n… Họ trở thà nh anh hù ng trong tim mỗ i chú ng ta – từ nhữ ng điều bình dị vĩ đạ i
như thế!
Dù thế nà o, cuộ c đờ i chú ng ta cũ ng sẽ đi đến dấ u chấ m hết. Mà dấ u chấ m nà o cũ ng đều khao khá t mang ý nghĩa củ a cá i câ u đi trướ c nó .
Nhưng đừ ng vộ i mà lao đi như nhữ ng mũ i tên tìm “châ n á i – châ n thiện – châ n mĩ” lớ n lao củ a đờ i mình. Hã y số ng là mình và đó ng gó p,
cố ng hiến cho xã hộ i từ nhữ ng điều nhỏ nhấ t. Như cô bé Hả i An mớ i 5 tuổ i nhưng dá m dũ ng cả m hiến giá c mạ c để mong có thể “nhìn thấ y
sự số ng củ a mình trong ngườ i khá c”, để có thể san sẻ cho nhữ ng con ngườ i bấ t hạ nh – bị khiếm thị nhữ ng á nh sá ng cuộ c đờ i. Như cự u
chiến binh Nguyễn Vă n Hộ i (An Giang) vẫ n đêm ngà y dù ng xe ba gá c củ a mình để đưa đó n cá c em họ c sinh nghèo đến trườ ng. Như cậ u
bạ n Trườ ng Sinh (Hả i Dương), 10 nă m cõ ng bạ n đến trườ ng trong niềm vui sướ ng và hạ nh phú c khô n cù ng vì đượ c giú p đỡ ngườ i khá c.
“Cá i lầ u cao chín tầ ng bắ t đầ u bằ ng nắ m đấ t nhỏ , hà nh trình xa ngà n dặ m khở i sự từ nhữ ng bướ c châ n con.”, Lã o Tử đã từ ng tâ m niệm…
Mà là m nhữ ng việc nhỏ bé ấ y, chỉ “xanh như chiếc lá ” thô i thì cũ ng chưa bao giờ là chuyện dễ dà ng, bở i đó là hà nh trình củ a sự trưở ng
thà nh gian truâ n, để ta ngà y mộ t ngườ i hơn. Có biết bao cô cậ u chơi Game hà ng ngà y mà mong ướ c trở thà nh Steve Jobs, có biết bao
thanh niên lườ i biếng nghĩa rằ ng tượ ng và ng Oscar tự … có “châ n” chạ y đến vớ i Leonardo Davinci bở i vì ô ng có tà i nă ng… Vâ ng nếu thế
thì chỉ cầ n ngủ ngà y, Nguyễn Thị Á nh Viên – cô gá i và ng củ a là ng bơi Việt Nam cũ ng có thể như vậ y mà lượ m mộ t rổ huy chương ở thế
vậ n hộ i, xã thủ Hoà ng Xuâ n Vinh chỉ cầ n đi chơi cũ ng có thể đạ t Huy chương Và ng Olympic, là m rạ ng danh hai chữ “Việt Nam”!
Cuộ c số ng khô ng phả i là mộ t mặ t hồ yên ả , mộ t con đườ ng nhung trả i đầ y nhữ ng hoa hồ ng. Thử thá ch và khó khă n luô n đến để sà ng lọ c
con ngườ i xem ai có thể qua đượ c tấ m lướ i đau đớ n mà vinh quang ấ y. Lự a chọ n là ở bạ n. Số ng mộ t cuộ c đờ i như thế nà o là ở bạ n. Hạ nh
phú c là bô ng hoa nở từ đô i tay bạ n chứ khô ng phả i do ai dà nh tặ ng bạ n, hay ban phá t cho bạ n như trong nhữ ng giấ c mơ thơ bé, nhữ ng cổ
tích xa xưa.
Có nhữ ng kẻ chỉ biết số ng ích kỉ, thụ độ ng, nghĩ rằ ng “số ng như chiếc lá ” là tầ m thườ ng, đơn giả n, dễ dà ng, sẽ chẳ ng bao giờ có đượ c
hạ nh phú c. Họ sẽ mã i chỉ tồ n tạ i như nhữ ng thể xá c dầ n tà n, chứ khô ng thể số ng vớ i linh hồ n cố ng hiến. Họ sẽ mã i chỉ thấ y cuộ c đờ i toà n
là nhữ ng vô nghĩa, vô lí, bấ t cô ng, ngang trá i và nạ n nhâ n là họ . Họ sẽ mã i quẩ n quanh trong cá i “ao đờ i bằ ng phẳ ng”, và có “muố n bay”
cũ ng khô ng “cấ t nổ i mình mà bay”, nếu cứ giữ nguyên thá i độ số ng như thế. Dầ n dà , nhữ ng con ngườ i ấ y sẽ trở thà nh gá nh nặ ng củ a gia
đình, xã hộ i. Mộ t xã hộ i vớ i nhữ ng “nhâ n quầ n” như thế sẽ trì trệ đi bao nhiêu?
Bạ n có biết câ u chuyện cù ng mộ t đêm, cù ng 18 tuổ i, có ngườ i đă ng quang Hoa Hậ u Việt Nam 2018 (Trầ n Tiểu Vy), nhưng cũ ng có kẻ may
mắ n thoá t cơn hấ p hố i vì ma tú y đá ở Cô ng viên nướ c Hồ Tâ y?
Số ng như thế nà o là ở bạ n. Vươn tớ i “trờ i cao và biển rộ ng” rấ t đá ng trâ n trọ ng, nhưng đừ ng bao giờ quên đi “hoa từ đấ t mà ra”, quên đi
nhữ ng điều bình thườ ng, bé nhỏ , sẽ tạ o nên sự vĩ đạ i, lớ n lao bạ n nhé.
Vì dẫ u sao, cuộ c số ng là hà nh trình chứ khô ng phả i là điểm đến. Đừ ng vộ i vã , bon chen, hố i hả ,… hã y là mình, là chính mình, số ng cẩ n
thậ n và chậ m rã i thô i, rồ i hã y khao khá t nhữ ng điều lớ n lao khi đã có đủ nền tả ng và bướ c đệm vữ ng và ng. Khi ấ y, thà nh cô ng mớ i là
vữ ng chã i. Ý nghĩa cuộ c đờ i mớ i thự c sự tồ n tạ i.
“Em thương mến,

Không có gì để vội.
Lá vẫn xanh thanh thản hát trên cành
Có những lúc ta chỉ cần phải đợi
Kẻ vội vàng, đôi lúc hóa mong manh.”
(Nguyễn Thiên Ngân)
Đề bài:
“Ngườ i nghèo nhấ t khô ng phả i là ngườ i khô ng có mộ t xu dính tú i mà là ngườ i khô ng có lấ y mộ t ướ c mơ” ( “Nếu biết tră m nă m là hữ u
hạ n” – Phạ m Lữ Â n). Trình bà y suy nghĩ củ a anh/chị về câ u nó i trên.
Bài làm
“Ai cũ ng có cả bầ u trờ i đạ i dương để bay nếu điều đó nằ m trong tim họ . Mạ o hiểm chă ng ? Có thể. Nhưng giấ c mơ nà o biết đến biên giớ i”
(Amelia Earhart). Chẳ ng ai đá nh thuế nhữ ng ướ c mơ và cũ ng chẳ ng ai thà nh cô ng khi chưa từ ng ấ p ô m cho mình mộ t ý nguyện lớ n lao.
Đơn giả n mộ t điều, chú ng ta số ng suy cho cù ng cũ ng vì nhữ ng ướ c mơ. “Nếu biết tră m nă m là hữ u hạ n” củ a Phạ m Lữ Â n đã để lạ i trong
lò ng ngườ i đọ c nhữ ng dò ng chữ thậ t sâ u sắ c:”Ngườ i nghèo nhấ t khô ng phả i là ngườ i khô ng có mộ t xu dính tú i mà là ngườ i khô ng có lấ y
mộ t ướ c mơ”.
“Ướ c mơ” đã khô ng cò n là từ ngữ xa lạ vớ i chú ng ta. Nó đượ c hiểu là hoà i bã o, là lí tưở ng, là “á nh mặ t trờ i” mà mỗ i ngườ i muố n hướ ng
đến. Mỗ i cá nhâ n sẽ có nhữ ng ao ướ c riêng. Có ngườ i ô m giấ c mộ ng trở thà nh tỉ phú , phí hà nh gia vũ trụ hay ngườ i đứ ng đầ u mộ t cô ng ty
lớ n…Song, vẫ n có đó nhữ ng ướ c mơ giả n đơn như mộ t bữ a cơm sum hợ p bên gia đình, có đủ cha và mẹ… Câ u nó i trên cò n hướ ng đến
mộ t định nghĩa mớ i mẻ về “già u – nghèo”. Có ngườ i cho rằ ng “già u” là có đủ điều kiện để đá p ứ ng nhữ ng mưu cầ u củ a bả n thâ n, là nắ m
trong tay nhữ ng tấ m Black Card bạ c tỉ hay khố i tà i sả n kết xù . Ngườ i khá c lạ i cho rằ ng “già u” là sự đủ đầ y về mặ t sứ c khỏ e và tinh thầ n, là
đượ c đằ m ấ m, yên vui bên gia đình. Riêng tá c giả lạ i tâ m niệm “ngườ i già u” chính là ngườ i có cho mình nhữ ng ướ c mơ và hoà i bã o riêng.
Cò n “ngườ i nghèo” chẳ ng phả i là ngườ i thiếu thố n về mặ t vậ t chấ t mà là ngườ i thiếu hụ t về mụ c tiêu, trố ng rỗ ng về ướ c mơ, khô ng có
đượ c cho mình lố i đi riêng, số ng mờ nhạ t và vô vị. Câ u nó i trên quả thậ t là mộ t quan điểm sâ u sắ c, mộ t thô ng điệp đú ng đắ n về vai trò và
ý nghĩa củ a “ướ c mơ” – gia vị khô ng thể thiếu trong cuộ c số ng.
Trong tá c phẩ m “Nhà giả kim” củ a Paulo Coelho có câ u :”Chú ng ta đừ ng bao giờ ngưng ướ c mơ. Ướ c mơ cung cấ p dinh dưỡ ng cho linh
hồ n, cũ ng như mộ t bữ a ă n cho cơ thể”. Thậ t vậ y, sẽ thậ t sai lầ m nếu ta phủ nhậ n vai trò to lớ n củ a ướ c mơ đố i vớ i quỹ đạ o củ a mỗ i
ngườ i. Nó khô ng chỉ là ngọ n hả i đă ng soi sá ng, dẫ n lố i giú p con thuyền củ a đờ i ta thoá t khỏ i mê cung củ a biển cả . Mỗ i ướ c mơ cò n là mộ t
bứ c tranh đầ y cả m hứ ng về tương lai, giú p khơi dậ y ngọ n lử a nhiệt huyết, mong muố n, ý chí và cả m xú c củ a bạ n, là nguồ n sứ c mạ nh nộ i
sinh nâ ng nhữ ng bướ c châ n củ a bạ n vữ ng và ng tiến gầ n hơn đến hoà i bã o. Mộ t ướ c mơ đá ng giá theo đuổ i là mộ t bứ c tranh tổ ng thể, mộ t
bả ng kế hoạ ch chi tiết về mụ c tiêu và tiềm nă ng củ a mỗ i ngườ i. Hoa hướ ng dương số ng vì ướ c mơ ngẩ ng cao đầ u đố i diện vớ i á nh mặ t
trờ i. Chú chim nhỏ số ng để cấ t cao tiếng há t cho đờ i thì hà cớ gì con ngườ i khô ng tìm đượ c lẽ số ng mà bả n thâ n muố n theo đuổ i ?
Có ngườ i cho rằ ng sao ta phả i bậ n lò ng đến nhữ ng ướ c mơ vì vố n dĩ vị lai là nhữ ng điều khó đoá n ? Ướ c mơ là lí tưở ng, là nhữ ng rạ ng rỡ
phía châ n trờ i đang “đợ i” chú ng ta khá m phá chứ khô ng phả i “bắ t buộ c” chú ng ta phả i đạ t đượ c. Vì trong quá trình phấ n đấ u hướ ng đến
ướ c mơ lớ n ấ y, bạ n sẽ phả i sử dụ ng hết nă ng lượ ng, sự tỉnh tá o và sá ng tạ o củ a mình để vượ t qua nhữ ng vấ p ngã trong cuộ c số ng. Bạ n đã
cố gắ ng 100% sứ c mạ nh nhưng vẫ n thiếu mộ t bướ c, khô ng sao cả , ít ra bạ n cũ ng đã thử , đã nỗ lự c rấ t nhiều. Bở i thế, thay vì thấ t vọ ng, bi
quan về bả n thâ n thì ta nên lắ ng lạ i để cả m nhậ n niềm vui củ a việc số ng cù ng ướ c mơ. “Mộ t ngà y nà o đó bạ n sẽ nhậ n ra ý nghĩa củ a ướ c
mơ khô ng phả i là ở chỗ nó có phù hợ p vớ i khả nă ng thự c tế hay khô ng. Điều quan trọ ng là nó cho phép bạ n số ng thêm mộ t cuộ c đờ i nữ a
vớ i cả m xú c củ a riêng bạ n, trong mộ t thế giớ i mà bạ n có thể hó a thâ n mộ t cá ch hồ n nhiên nhấ t và o đấ ng toà n nă ng.” (Tô i là Bêtô –
Nguyễn Nhậ t Á nh).
Câ u nó i đượ c lặ p đi lặ p lạ i trong bà i diễn vă n củ a mụ c sư M.Luther King :”I have a dream” (Tô i có mộ t ướ c mơ) đã trở thà nh bấ t hủ . Steve
Jobs – CEO củ a Apple là mộ t ngườ i có đam mê mã nh liệt vớ i cô ng nghệ má y tính. Chắ c hẳ n ít ai ngờ rằ ng chính Steve Jobs đã từ ng bị
Apple sa thả i. Đam mê và ướ c mơ khô ng cho phép ô ng nả n lò ng, ô ng vẫ n kiên trì kiến tạ o lạ i sự nghiệp và nỗ lự c phá t minh ra nhữ ng
cô ng nghệ có sứ c ả nh hưở ng lớ n, độ t phá và mớ i mẻ. Nghệ sĩ ba lê nổ i tiếng Anna Pavlova đã số ng khô ng hố i tiếc vớ i đam mê nghệ thuậ t
củ a mình đến nhữ ng giâ y phú t cuố i đờ i. Trướ c khi trú t hơi thở cuố i cù ng, bà yêu cầ u đượ c mặ c bộ vá y mà bà vẫ n mặ c khi biểu diễn vở
“Cá i chết củ a con thiên nga”. Và o đêm biểu diễn tiếp theo củ a bà trên sâ n khấ u ở Hague, ngườ i ta để duy nhấ t mộ t chiếc đèn chiếu tỏ a
ả nh sá ng xuố ng mộ t điểm dà nh cho diễn viên ba lê để tưở ng nhớ Anna Pavlova. Vò ng trò n á nh sá ng trố ng khô ng như muố n nó i lên rằ ng:
Sâ n khấ u ba lê thế giớ i đã phả i gá nh chịu nỗ i mấ t má t lớ n lao như thế nà o khi phả i vĩnh biệt nữ hoà ng củ a nó .
Bạ n có biết khô ng, chỉ cầ n đứ ng yên thô i là chú ng ta cũ ng có thể trở nên lạ c hậ u rồ i. Vậ y nên số ng trên đờ i nhấ t định phả i biết mơ và cấ t
cá nh cho ướ c mơ. Hã y tự trả lờ i câ u hỏ i :”Bạ n thích điều gì?”. Ướ c mơ là củ a chính bạ n vậ y nên đừ ng chạ y theo cá i bó ng củ a kẻ khá c,
đừ ng lung lay vì nhữ ng chê bai, khinh thườ ng. Song, biết chọ n lọ c ý kiến củ a ngườ i khá c để xá c định và hà nh độ ng đú ng đắ n vì ướ c mơ là
việc nên là m. Bên cạ nh đó , bạ n có ướ c mơ nhưng khô ng dá m bướ c ra khỏ i “vù ng an toà n” củ a bả n thâ n thì ướ c mơ ấ y chỉ mã i là nhữ ng
ả o tưở ng. Đầ u hà ng trướ c nỗ i sợ đồ ng nghĩa vớ i việc bạ n sẽ chẳ ng thể thấ u cả m và chuyện trò vớ i trá i tim mình đượ c nữ a. Nhữ ng thá ng
nă m dố c toà n lự c chinh phụ c ướ c mơ chưa bao giờ là dễ dà ng cả . Quả ng đườ ng ấ y chẳ ng bao giờ có chỗ cho sự hèn nhá t, sợ hã i, đắ n đo,
nó chỉ có chỗ cho sự dũ ng cả m, lò ng quyết tâ m, nhiệt huyết và khao khá t chiến thắ ng. Bạ n khô ng thể biết bạ n có thể mạ nh mẽ và tiến xa
đến mứ c nà o đâ u. Cứ thử thá ch bả n thâ n, cứ dấ n thâ n trả i nghiệm và cứ vấ p ngã đi vì cuộ c đờ i cho phép. Chẳ ng ai bắ t lỗ i nhữ ng chuyện
nà y cả . Dẫ u ướ c mơ khô ng phâ n biệt tuổ i tá c nhưng ta cũ ng đừ ng số ng hoà i số ng phí thá ng nă m tuổ i trẻ cho nhữ ng thứ khô ng đá ng để
khi về vớ i nhữ ng ngà y vã n niên ta khô ng phả i hố i hậ n vì khoả ng thờ i gian đã qua.
Thế nhưng, xã hộ i vẫ n cò n đó nhữ ng con ngườ i số ng mà khô ng có ướ c mơ. Họ đá nh mấ t niềm tin và o hiện tạ i và chẳ ng thèm đoá i hoà i
hay hi vọ ng về tương lai. Mộ t vấ n nạ n đá ng lo ngạ i là hiện nay mộ t bộ phậ n giớ i trẻ đang số ng thay ướ c mơ củ a cha mẹ. Họ khô ng có
chính kiến cũ ng chẳ ng có mụ c đích riêng mà chỉ luô n chạ y theo thậ m chí là bị bắ t buộ c phả i bá n mạ ng số ng dướ i cá i bó ng củ a “con nhà
ngườ i ta”, mấ t đi cá i “tô i” củ a chính mình. Nhữ ng ngườ i khô ng có ướ c mơ, ngay cả khi họ có rấ t nhiều củ a cả i và thờ i gian, họ vẫ n cả m
thấ y đờ i vô vị và tẻ nhạ t. Cuộ c đờ i họ tự a như viên đạ n lạ c, khô ng biết mình sẽ bay về đâ u. Bên cạ nh đó là nhữ ng cá nhâ n có ướ c mơ về
lợ i ích vị kỉ, nhỏ nhen hay hết sứ c xa vờ i thự c tạ i. Và chắ c chắ n mộ t điều, có hoà i bã o thì phả i luô n nỗ lự c theo đuổ i và hà nh độ ng thiết
thự c chứ khô ng phả i ngồ i chờ đợ i thờ i cơ hay mó n quà bấ t ngờ củ a cuộ c số ng. Như Lỗ Tấ n từ ng nó i:”Trên mặ t đấ t vố n là m gì có đườ ng,
ngườ i ta đi mã i thì thà nh đườ ng thô i”.
Bạ n thấ y đấ y, câ u nó i trên quả là mộ t quan điểm vô cù ng đú ng đắ n. Như Tam Mao từ ng nó i :”Mộ t ngườ i phả i có ít nhấ t mộ t ướ c mơ, có
mộ t lí do để mạ nh mẽ. Nếu như trong lò ng khô ng có nơi chố n dừ ng châ n, vậ y thì đi đến đâ u cũ ng là lang thang cả ”. Hã y cứ mơ và cứ phấ n
đấ u từ ng ngà y. Hã y xem “ướ c mơ” là ngườ i bạ n tri â m tri kỷ cù ng đồ ng hà nh vớ i bạ n trong xuyên suố t chuyến hà nh trình chính phụ c
thà nh cô ng và hướ ng đến tương lai tươi sá ng. Ướ c mơ sẽ là lí do để bạ n mạ nh mẽ, là đô i cá nh giú p bạ n bay cao và xa hơn nữ a. Điều tuyệt
vờ i chỉ đến vớ i nhữ ng ngườ i xứ ng đá ng. Cứ đi rồ i sẽ đến, cứ kiên trì rồ i sẽ thà nh cô ng.
NLXH: Sự lắng nghe

Chữ “lắ ng nghe” có ý nghĩa rấ t hay. Phả i “lắ ng” thì mớ i “nghe” đượ c. Cho nên, “lắ ng” là ngõ và o củ a “nghe”. Khô ng “lắ ng” thì khô ng thể
“nghe” trọ n ven. “Lắ ng” chính là sự im lặ ng sâ u sắ c củ a con tim. Hã y tậ p lắ ng nghe bằ ng chính con tim mình. (Theo Hiểu về trá i tim —
Minh Niệm ). Từ ý kiến trên, viết bà i vă n trình bà y suy nghĩ củ a em về ý nghĩa củ a sự lắ ng nghe.
Bài làm:
Lắ ng nghe nhữ ng giai điệu ngà y xuâ n vang vọ ng khắ p cá c đạ i lộ , phố huyện, ta biết rằ ng Tết sắ p về trên mả nh đấ t Việt Nam. Lắ ng nghe
tiếng há t củ a chà ng nghệ sĩ ve sầ u giữ a nắ ng trờ i mù a hạ , ta chạ nh lò ng nhậ n ra lạ i mộ t mù a chia tay. Khi vấ p ngã , đớ n đau, ta lắ ng nghe
nhữ ng lờ i an ủ i châ n thà nh như đượ c truyền thêm sứ c mạ nh. Hay giữ a tiếng ồ n à o, huyên ná o củ a ngoạ i cả nh, ta thấ y bình yên khi lắ ng
nghe nhữ ng rung độ ng tinh vi củ a trá i tim. Cuộ c số ng luô n ẩ n giấ u trù ng trù ng điệp điệp bao thanh â m giả n đơn mà diệu kì đến lạ . Bở i
vậ y, việc lắ ng nghe có ý nghĩa rấ t quan trọ ng. Như trong “Hiểu về trá i tim” có viết :”Chữ “lắ ng nghe” có ý nghĩa rấ t hay. Phả i “lắ ng” thì mớ i
“nghe” đượ c. Cho nên, “lắ ng” là ngõ và o củ a “nghe”. Khô ng “lắ ng” thì khô ng thể “nghe” trọ n ven. “Lắ ng” chính là sự im lặ ng sâ u sắ c củ a
con tim. Hã y tậ p lắ ng nghe bằ ng chính con tim mình.”
Cuộ c số ng là thế giớ i thanh â m vớ i nhữ ng nố t nhạ c đa hình đa sắ c. Liệu trong xứ sở ấ y, “lắ ng nghe” là gì? Lắ ng nghe bao gồ m hai hà nh
độ ng “lắ ng” và “nghe”. “Lắ ng” là để trá i tim chẳ ng cò n nhữ ng đợ t só ng lò ng dao độ ng, để trí tuệ trầ m tư mà ngẫ m suy, nghĩ ngợ i thấ u đá o.
“Lắ ng” đưa ta đến vớ i miền đấ t “vô ngô n” nhưng khô ng “vô tâ m”. Ví như việc á p và o tai chiếc vỏ ố c nơi biển khơi, bạ n trở nên im lặ ng sâ u
sắ c từ tậ n cõ i lò ng để nghe châ n thà nh và rõ rà ng tiếng biển cả dịu êm, rì rà o, tiếng đạ i dương thì thầ m, ngâ n nga. “Lắ ng” cò n là số ng
chậ m lạ i giữ a dò ng ngườ i hố i hả , là trá i tim khẽ đậ p nhẹ nhà ng và đô i châ n rả o bướ c bên vệ đườ ng để lắ ng nghe cuộ c số ng. Và “lắ ng” là
con thuyền đưa ta đến vớ i “nghe”, là ngõ và o củ a “nghe”. Chỉ khi ta “lắ ng lò ng” sâ u sắ c thì mớ i có thể “nghe” trọ n vẹn. “Lắ ng nghe” là tậ n
tâ m, tậ n lò ng thấ u hiểu và tô n trọ ng nhữ ng gì ngườ i đố i diện đang nó i để từ đó có nhữ ng thá i độ , cử chỉ giao tiếp thuậ n tình. “Lắ ng nghe”
là mở rộ ng lò ng mình để ró t và o trong ta bả n hò a ca và tiếng vọ ng củ a thiên nhiên cuộ c số ng, là đó n nhậ n cuộ c giao thoa giữ a xú c cả m, lí
trí và tiếng nó i bả n thể củ a chính mình. Chữ “lắ ng nghe” có ý nghĩa rấ t hay, cò n sự lắ ng nghe là nghệ thuậ t quan trọ ng giú p ta thấ u suố t
đượ c nguồ n tâ m củ a mình, củ a ngườ i và củ a đờ i.
Chương trình “Quà tặ ng cuộ c số ng” vẫ n luô n mở đầ u vớ i nhữ ng nhạ c điệu quen thuộ c: “Hã y lắ ng nghe nhữ ng câ u chuyện nhỏ để thấ y trá i
tim ta biết yêu thương…”. Phả i chă ng câ u há t muố n dâ ng lên cho đờ i mộ t ý nghĩa sâ u sắ c, ta lắ ng nghe ai đó nghĩa là ta đang yêu thương
họ châ n thà nh. Bạ n lắ ng nghe để hiểu nhữ ng ngườ i xung quanh nhiều hơn, rồ i bạ n sẽ thương họ nhiều hơn. Đó khô ng phả i là mộ t sự cố
gắ ng hay mộ t sự miễn cưỡ ng mà là bả n nă ng. Khi bạ n hiểu đủ sâ u, tự nhiên bạ n sẽ cả m thấ y yêu thương họ thậ t nhiều. Khi lắ ng nghe vớ i
tâ m hồ n rộ ng mở là lú c ta cho phép â m thanh cuộ c số ng đi và o đờ i mình và để trá i tim đượ c trầ m mình trong thá c suố i yêu thương. Ta
lắ ng nghe nghĩa là ta đượ c số ng trong yêu thương và cũ ng vọ ng lên nhữ ng tiếng yêu thương, thứ â m thanh có sứ c chữ a là nh và lan toả .
Lắ ng nghe trọ n vẹn cò n có giá trị hơn cả nhữ ng lờ i an ủ i bâ ng quơ. Bở i khi con ngườ i ta rơi và o hố sâ u tuyệt vọ ng, tự mình gặ m nhấ m
nhữ ng niềm đau nỗ i sầ u quá lâ u, cả m giá c đượ c trú t hết cả cõ i lò ng mình ra cho mộ t ngườ i thà nh thự c để tâ m đã là quá đủ nhẹ nhõ m.
Đặ c biệt, trong nhịp vậ n độ ng hố i hả củ a dò ng chả y thờ i gian, giữ a vô và n nhữ ng điều trá i khuá y và đau khổ , tuyệt vọ ng, rố i trí, niềm vui
thì ít trá i ngang thì nhiều, ngườ i ta lạ i cà ng giữ lấ y nhữ ng tâ m sự trong “ố c đả o” củ a riêng mình. Và lắ ng nghe là cử chỉ â n cầ n củ a trá i tim,
là quá n nhỏ bên đạ i lộ cuộ c đờ i để nhâ n loạ i có dịp ngồ i lạ i mà gắ n kết, thấ u hiểu và yêu thương nhau hơn.
Sứ c mạ nh củ a lắ ng nghe sẽ là nấ c thang nâ ng bướ c châ n củ a ta tiến gầ n hơn tớ i sự thà nh cô ng. Ta cà ng đó n nhậ n nhữ ng â m thanh xung
quanh, cà ng mở lò ng vớ i nhữ ng phậ n đờ i và phậ n ngườ i thì mớ i cà ng chiêm nghiệm, thấ u hiểu đượ c nhữ ng khía cạ nh củ a cuộ c số ng,
cà ng biết cá ch số ng sao cho ý nghĩa. Mỗ i lầ n lắ ng nghe là mỗ i lầ n ta tiếp thu đượ c tri thứ c, họ c hỏ i đượ c kinh nghiệm nhiều hơn. Khi bạ n
toà n tâ m toà n ý lắ ng nghe ai đó , đô i lú c bạ n có thể nhậ n ra “chuyện củ a mình” trong chính “chuyện củ a ngườ i” và đú c rú t đượ c nhữ ng bà i
họ c quý giá cho bả n thâ n từ câ u chuyện củ a ngườ i khá c. Bên cạ nh đó , biết lắ ng nghe, con ngườ i có thể thấ y đượ c nhữ ng nhậ n xét, đá nh
giá củ a ngườ i khá c về bả n thâ n, có cá i nhìn khá ch quan, toà n diện về chính mình từ đó phá t huy điểm mạ nh, hạ n chế, khắ c phụ c nhữ ng
thiếu só t. Đồ ng thờ i, khi ta lắ ng nghe, ta có thể thấ u hiểu nhau hơn, nhậ n ra đượ c tính cá ch củ a nhau và gắ n kết, tạ o lậ p nhữ ng mố i quan
hệ tố t đẹp, bền vữ ng. Lắ ng nghe cò n là biện phá p hữ u hiệu để giả i quyết xung độ t, mâ u thuẫ n Bở i khi ta thự c sự chú tâ m và lắ ng nghe
mộ t cá ch châ n thà nh thì chính sự thà nh tâ m ấ y tự a như dò ng nướ c má t là nh xoa dịu cơn tứ c giậ n củ a đô i bên, trá nh đượ c nhữ ng hà nh
độ ng, lờ i nó i nhấ t thờ i hồ đồ , nô ng cạ n ngố c nghếch. Kỹ nă ng lắ ng nghe sẽ đưa bạ n thoá t mình ra khỏ i chiếc kén củ a sự vô minh và cấ t
cao đô i cá nh bay đến ngưỡ ng cử a củ a sự trưở ng thà nh, chín chắ n và thấ u đá o, sá ng suố t và khô n ngoan. Nhà bá o Mỹ Frank Tyger từ ng
nó i :”Hã y họ c cá ch lắ ng nghe. Cơ hộ i có thể gõ cử a rấ t khẽ khà ng.”
“Luô n luô n lắ ng nghe. Luô n luô n thấ u hiểu” – câ u khẩ u hiệu củ a Prudential. Lắ ng nghe để thấ u hiểu cuộ c đờ i, để nhữ ng đô i tay ấ m á p tìm
đến nhữ ng bà n tay hao gầ y mà nắ m lấ y. Nhờ lắ ng nghe, con ngườ i có thể gìn dưỡ ng cuộ c số ng tố t đẹp hơn. Trong thờ i điểm mưa, bã o, lũ
lụ t dồ n dậ p ậ p tớ i nhấ n chìm dả i đấ t gá nh vá c hai đầ u Tổ quố c, khú c ruộ t miền Trung tang thương. Chớ p mắ t, ná t tan bao cả nh đờ i, bao
kiếp ngườ i vù i chô n nơi sâ u thẳ m cơn nướ c lạ nh lẽo, biết bao tiếng kêu đau thương, tiếng khó c ai oá n củ a ngườ i dâ n miền trung đang
vang vọ ng. Nhưng miền Trung khô ng cô độ c, lẽ loi đâ u, nhâ n dâ n cả nướ c vẫ n luô n ở bên, lắ ng nghe miền Trung để rồ i cù ng rưng rưng
nướ c mắ t, cù ng chung tiếng nấ c nghẹn ngà o. Từ ấ y, ta thấ y tình ngườ i trên đỉnh lũ , ngườ i dâ n mọ i miền đồ ng cả m, sẻ chia, quyên gó p vậ t
chấ t, “truyền lử a” bằ ng nhữ ng lờ i độ ng viên, nâ ng đỡ tinh thầ n nhữ ng ngườ i đang số ng chung vớ i lũ . Phả i châ n thà nh “nghe” thì ta mớ i
biết rằ ng có mộ t miền đấ t đang oằ n mình trong lũ , đang vữ ng lò ng trụ vữ ng trong hoạ n nạ n. Phả i “lắ ng” từ tậ n trá i tim, tậ n cõ i lò ng thì ta
mớ i thấ u hiểu trọ n vẹn nhữ ng mấ t má t, thương đau mà tê tá i lò ng ngườ i, để xó t xa, đồ ng cả m và đá p lạ i tiếng gọ i khẩ n khiết giữ a cơn
lũ .Trong cuộ c triển lã m về chủ đề Covid-19, sá ch ả nh “Sà i Gò n mù a Covid-19” củ a nhiếp ả nh gia Trầ n Thế Phong phả n á nh mộ t thà nh phố
nă ng độ ng, nghĩa tình bỗ ng dưng trầ m lắ ng, nhẹ nhà ng hơn. Có lẽ trong nhữ ng ngà y giả n cá ch xã hộ i, ngườ i ta dầ n ly khai khỏ i cá i ồ n à o
củ a phố xá sầ m uấ t giữ a dò ng ngườ i vộ i vã , để “nghe” về nhữ ng “ngườ i hù ng á o trắ ng”, chiếc má y ATM gạ o, cử a hà ng 0 đồ ng, cá c hoạ t
độ ng thiện nguyện… Và ta “lắ ng” để thầ m cả m ơn nhữ ng hy sinh, cả m nhậ n đượ c á nh nắ ng ban mai củ a “tình ngườ i” cứ mạ nh mẽ và ấ m
á p trong cá i khô ng gian tĩnh lặ ng đến nao lò ng. Lắ ng nghe giú p nhâ n loạ i hiểu đượ c nhiều thứ , bồ i đắ p nhữ ng tình cả m tố t đẹp cho mả nh
đấ t tâ m hồ n và xó a mờ đi nét vằ n vệt, loang lổ , trầ y xướ c, khổ đau.
“Kẻ thà nh cô ng phả i biết lắ ng nghe” củ a tá c giả Mark Goulston đang là mộ t trong nhữ ng cuố n sá ch bá n chạ y trên thị trườ ng. Ngay chính
tự a đề tiếng việt củ a quyển sá ch đã ẩ n chứ a mộ t ý nghĩa đú ng đắ n: Lắ ng nghe chính là kim chỉ nam dẫ n lố i ta vươn lên thà nh nhữ ng
ngườ i cự phá ch. Phả i kể đến cô họ c trò Nguyễn Ngọ c Khanh, thủ khoa khố i D trong kì thi đạ i họ c nă m 2020 vớ i điểm số đá ng ngưỡ ng mộ
vô cù ng. Cô nữ sinh Trườ ng THPT Chuyên ĐH Sư phạ m Hà Nộ i đã chuyên tâ m lắ ng và nghe rấ t nhiều. Cô lắ ng nghe nhữ ng lờ i giả ng dạ y
củ a thầ y cô nơi giả ng đườ ng, lắ ng nghe nhữ ng gó p ý củ a gia đình và bạ n bè. Từ ấ y, cô nà ng dà nh thờ i gian để suy ngẫ m đủ điều, và bắ t
đầ u hà nh độ ng sá ng suố t, sử a chữ a nhữ ng khuyết điểm củ a bả n thâ n. Mộ t doanh nghiệp lớ n như Viettel cũ ng luô n hă ng há i trên chuyến
đi tìm kiếm, thu thậ p ý kiến khá ch hà ng qua chương trình “Lắ ng nghe để phá t triển” đượ c tổ chứ c suố t 5 nă m liền. Để từ đó cả i thiện chấ t
lượ ng dịch vụ , đưa ra nhữ ng sả n phẩ m mớ i, ưu việt hơn và đá p ứ ng yêu cầ u khá ch hà ng tố t hơn.
Thoá t khỏ i tiếng ồ n à o củ a độ ng cơ, tiếng cò i tà u thú c giụ c và o ga hay tiếng chuyện trò củ a dò ng ngườ i rong ruổ i trên đườ ng đờ i, ta sẽ
trở nên bình tâ m hơn khi đượ c lắ ng nghe giai điệu củ a thiên nhiên, đấ t trờ i. Đó là tiếng há t trầ m bổ ng đắ m say củ a loà i chim khi sắ c rạ ng
đô ng ử ng hồ ng bao phủ lấ y bầ u trờ i, là tiếng gió luồ n qua kẽ lá , tiếng mưa rơi vộ i vã trướ c hiên nhà . Đắ m mình trong bao la đấ t trờ i, mỗ i
khoả nh khắ c ta chú ý lắ ng nghe, có bả n nhạ c sao mà tha thiết và nhiệm mà u đượ c đan dệt từ đủ loạ i â m thanh. Đó là tiếng thì thầ m củ a
cỏ , tiếng du dương củ a rừ ng thô ng, tiếng ró c rá ch củ a mạ ch nướ c â m ỉ dướ i vá ch nú i, nhịp điệu cầ n mẫ n củ a bầ y ong, đà n bướ m trên vạ t
mẫ u đơn và từ ng vù ng hoa hướ ng dương hay Chỉ khi “lắ ng” lò ng ta mớ i “nghe” thấ y giọ ng nó i thiên nhiên, vẫ n đang thủ thỉ cù ng con
ngườ i, mớ i thấ y tâ m mình tĩnh lặ ng, bình yên.
Trướ c khi lắ ng nghe đờ i, lắ ng nghe ngườ i, hã y cho phép đô i tai hướ ng và o con tim, hã y quay về vớ i hơi thở củ a bạ n để lắ ng nghe con
ngườ i bên trong “tiểu vũ trụ ” củ a bạ n. Nhữ ng tiếng độ ng củ a ngoạ i cả nh vố n huyên ná o, dễ đượ c thu hú t hơn nhữ ng thanh â m ngự trị ở
bên trong ta. Ấ y vậ y mà , nhữ ng nố t nhạ c chấ t chứ a trong lò ng lạ i là chấ t liệu củ a cuộ c số ng, là nhữ ng “tiếng vô thanh” là m nên bà i ca độ c
nhấ t vô nhị củ a mỗ i con ngườ i. Đó là nhữ ng chuyển độ ng củ a cả m xú c, nhữ ng khá t khao thầ m kín hay nhữ ng gợ n só ng củ a con tim. Đó
cũ ng có thể là tiếng cườ i hoan hỉ, hạ nh phú c hay tiếng nó i củ a trá i tim bị tổ n thương, củ a tương quan tan vỡ …đò i hỏ i đượ c chở che, đượ c
chữ a là nh. Ai đó từ ng nó i rằ ng, muố n biết bạ n là ai, cá ch khả dĩ là hã y lắ ng nghe châ n thà nh tiếng lò ng củ a mình. Lắ ng nghe tiếng nó i bả n
thể củ a mình để biết rằ ng mình là ai, tâ m tư, nguyện vọ ng củ a mình là gì, để thấ u hiểu mình và số ng đú ng vớ i con ngườ i thậ t củ a mình.
Con ngườ i ta mấ t 3 nă m để họ c nó i nhưng phả i trả i qua biết bao thă ng hoa, trầ m lặ ng, chiêm nghiệm bao trang viết củ a cuố n sá ch “cuộ c
đờ i” thì mớ i họ c đượ c cá ch lắ ng nghe trọ n vẹn. Mộ t bướ c, hai bướ c…cuộ c trườ ng chinh vạ n dặ m chiếm lĩnh nghệ thuậ t lắ ng nghe luô n
bắ t đầ u từ nhữ ng bướ c đi nhỏ nhặ t nhưng phả i vữ ng và ng. Lắ ng nghe khô ng chỉ hạ n hẹp trong phạ m vi củ a đô i tai mà cò n là dù ng trá i
tim để cả m nhậ n. Muố n lắ ng nghe trọ n vẹn, ta hã y cấ t đi nhữ ng nô n nó ng suy tư, xó a tan bao phiền nã o giậ n hờ n, nhữ ng kinh nghiệm cũ
kỹ về ngườ i ấ y đang chế ngự trong tâ m.
Chú ng ta bắ t đầ u đó n nhậ n và chấ p nhậ n họ , trâ n trọ ng, tìm hiểu, ghi nhậ n từ ng lờ i họ nó i ra. Ta thanh lọ c tâ m ý, đi và o bên trong nộ i
tâ m củ a tha nhâ n vớ i khao khá t đượ c thấ u hiểu, chia sẻ, đồ ng hà nh, đồ ng cả m vớ i nhữ ng nỗ i niềm củ a họ . Có thể nó i chỉ nghe thô i chưa
đủ , hã y nghe theo hướ ng tích cự c, chủ độ ng, nghĩa là phả i có sự phả n hồ i thá i độ . Nếu bạ n đồ ng tình vớ i đố i phương, đừ ng tiếc chi mộ t
cá i gậ t đầ u tá n thà nh, cá i vỗ vai thấ u cả m hay á nh nhìn trìu mến. Và có khi bạ n chẳ ng thể ủ ng hộ vớ i nhữ ng suy nghĩ, phá t ngô n củ a ai đó ,
hã y mạ nh dạ n đá p trả thô ng minh, quyết đoá n để phả n biện và đưa ra chính kiến, tư tưở ng củ a bả n thâ n. Lắ ng nghe cũ ng cầ n phả i biết
“gạ n đụ c khơi trong”. Song, ta cũ ng chỉ là khá ch trọ củ a tử u lầ u “nhâ n gian”. Bở i thế, có đô i lầ n bơ vơ giữ a dò ng đờ i, hã y dà nh ra mộ t
“khoả ng lặ ng” cho riêng mình để lắ ng nghe thậ t sâ u, thậ t kĩ và thậ t rõ rà ng tiếng vĩ cầ m cấ t lên từ trá i tim. Lắ ng nghe chính mình để hiểu,
để thương chính mình thì mớ i có khả nă ng nghe và thấ u hiểu đượ c ngườ i khá c.
Shakespeare từ ng nó i :”Cá i đá ng sợ nhấ t là că n bệnh khô ng chịu lắ ng nghe, đó là mộ t tệ nạ n hết sứ c phổ biến”. Ngườ i ta cố t chỉ nghĩ sao
cho mình đượ c phá t biểu nhiều hơn, chứ chưa bao giờ nghĩ cá ch là m sao cho mình đượ c lắ ng nghe nhiều hơn cả . Bở i vì họ khô ng muố n
thua kém, khô ng muố n khiêm cung để nghe rõ nhữ ng gì ngườ i khá c nó i. Đá p lạ i sự ồ n à o bằ ng mộ t sự ồ n à o hơn chính là “tử huyệt”
khiến bạ n chẳ ng thể phá t triển, chẳ ng thể nhìn thấ y nhữ ng “lổ hổ ng” củ a bả n thâ n mà chấ p vá , khắ c phụ c. Thế giớ i nà y sẽ thậ t buồ n nếu
ai cũ ng giữ kín nhữ ng tâ m tư, muô n và n điều muố n nó i nhưng lạ i cố chấ p chẳ ng chịu hé mô i nử a lờ i. Họ chọ n cô độ c vớ i “chiếc tai nghe”
củ a bả n thâ n và từ chố i sự hữ u hình củ a nhữ ng â m vang cuộ c đờ i. Thế giớ i nà y cò n buồ n hơn nếu như mộ t ngườ i khao khá t đượ c nó i mà
xung quanh đều đồ ng loạ t chẳ ng thèm quan tâ m, khô ng ai muố n dừ ng châ n và hỏ i xem đố i phương phả i chă ng đang muố n tâ m sự . Hình
như, ai cũ ng bậ n rộ n vớ i bộ n bề lo toan, vớ i cuộ c số ng tấ t bậ t củ a riêng mình mà quên lã ng việc lắ ng nghe lẫ n nhau. Có nhữ ng ngườ i lớ n
tuổ i vì khô ng đượ c sự lắ ng nghe củ a con chá u, nên phả i nương tự a và o bà n trà và thú chơi câ y cả nh để tâ m sự , giả i bà y. Có nhữ ng đứ a trẻ
dầ n thu mình trong gó c tố i vì chẳ ng có ai lắ ng nghe tiếng nó i khe khẽ, nhữ ng mong ướ c và tâ m tư củ a họ . Bở i mộ t số ngườ i lớ n bậ n rộ n
đến vô tâ m, cố chấ p đến mù quá ng vớ i ý nghĩ “chỉ vì tố t cho con”, “trẻ con thì biết cá i gì”. Có nhữ ng sự nghiệp suy tà n vì khô ng chịu lắ ng
nghe ngườ i khá c, vì chỉ nghe nhữ ng lờ i giả dố i, xu nịnh mà phớ t lờ bao lờ i khuyên châ n thà nh. Có nhữ ng cuộ c hô n nhâ n kết thú c bằ ng “tờ
li hô n” chứ chẳ ng phả i viễn cả nh “ră ng long đầ u bạ c” chỉ vì khô ng ai chịu ngồ i lạ i mà lắ ng nghe ai cả .
Đâ u đó trên thế giớ i nà y, từ phố xá sầ m uấ t đến triền đê lộ ng gió , từ nhữ ng ngườ i đang ngao du nơi lưng đồ i “tuổ i trẻ” đến nhữ ng ngườ i
chậ m rã i đó n lấ y ngọ n gió già nua và trong nhữ ng vậ n hộ i, biến cố , đều có điều gì đó đá ng để nhâ n loạ i lắ ng nghe. Mỗ i khoả nh khắ c trong
chố n kia hay chỗ nọ đều vang vọ ng â m thanh nhẹ êm lẫ n nhữ ng tiếng độ ng huyên ná o. Giữ a sự đờ i muô n trù ng hình sắ c, muô n điệu â m
hưở ng, số ng trò n đầ y là biết lắ ng nghe. Bở i lẽ, lắ ng nghe là cử chỉ sâ u đậ m, là nhịp cầ u diệu kì kết nố i ngườ i vớ i ngườ i, để trá i tim sưở i
ấ m trá i tim, để tâ m hồ n ô m lấ y nhữ ng điệu hồ n đồ ng điệu. Yêu thương gử i gắ m trong hai chữ “lắ ng nghe” và đoá hoa thà nh cô ng cũ ng
bừ ng nở khi hứ ng lấ y giọ t nắ ng mang tên “lắ ng nghe”. Nhậ n ra ý nghĩa sá ng ngờ i đằ ng sau hai chữ “lắ ng nghe”, tô i thiết nghĩ bả n thâ n
nên số ng chậ m lạ i, dà nh thờ i gian để ghé qua quá n nhỏ bên đạ i lộ cuộ c đờ i, cho cõ i lò ng nhữ ng khoả nh khắ c lắ ng đọ ng, để nghe thậ t trọ n
vẹn, đắ m chìm trong nhữ ng rung cả m trướ c thanh â m củ a ngườ i, củ a đờ i và củ a chính mình.
NLXH: Những ĐƯỜNG BIÊN của cuộc sống

Cuộ c số ng luô n tồ n tạ i nhữ ng ranh giớ i. Ranh giớ i chậ t hẹp khô ng tồ n tạ i ở nhữ ng nẻo đườ ng, trong nhữ ng ngô i nhà mà nằ m ngay trong
chính chú ng ta. Dù ng nhữ ng đườ ng biên để tạ o hình và phả n á nh thự c trạ ng phâ n chia giai tầ ng trong xã hộ i, “Parasite” (“Kí sinh trù ng”)
– bộ phim Hà n Quố c là m nên lịch sử khi già nh tượ ng và ng Oscar (2020) đã đặ t ra “nhữ ng gạ ch ngang lớ n” trong lò ng ngườ i xem, khiến ta
phả i tră n trở , suy ngẫ m. Đườ ng biên ấ y, liệu có phả i chỉ đơn thuầ n là ranh giớ i giữ a già u và nghèo chă ng?
Bộ phim đã khéo léo đưa nhữ ng đườ ng thẳ ng đượ c sắ p đặ t tự nhiên mỗ i khi nhâ n vậ t thuộ c gia đình nhà già u và nhà nghèo xuấ t hiện
cù ng lú c. Đườ ng biên đó đã đẩ y họ về hai phía đố i lậ p. Lấ y bố i cả nh Hà n Quố c, “Parasite” đã nêu lên thự c trạ ng tồ n tạ i trong đấ t nướ c
nà y. Hà n Quố c như hiện diện ở hai thá i cự c song song giữ a tầ ng lớ p già u có và nghèo khổ . Từ đó , nhữ ng khá i niệm thìa và ng, thìa đấ t ra
đờ i để chỉ nhữ ng ngườ i con sinh ra ở hai tầ ng lớ p trên. Khô ng đơn thuầ n là ranh giớ i về vậ t chấ t, trong bộ phim, ta cò n thấ y đượ c sự
ngă n cá ch rõ rệt giữ a mộ t bên gia đình nhà già u tố t bụ ng, khô ng vì củ a cả i mà kiêu că ng vớ i mộ t bên nhà nghèo nhưng khô ng hề có ý chí
tự thâ n vươn lên mà chỉ tìm mọ i cá ch để “kí sinh”. Dẫ u biết rằ ng mỗ i ngườ i khi sinh ra đều có mộ t điểm xuấ t phá t khá c nhau, ta khô ng
thể lự a chọ n mộ t bệ phó ng cho riêng mình nhưng hoà n toà n có thể chọ n lự a thay đổ i cá ch số ng củ a bả n thâ n. Cuộ c số ng vẫ n luô n tồ n tạ i
nhữ ng đườ ng biên, khô ng chỉ là “gạ ch nố i” giữ a già u – nghèo mà cò n là thà nh cô ng – thấ t bạ i và nỗ lự c từ ng ngà y – ỷ lạ i, ă n bá m.
“Bạ n khô ng chết đuố i vì bạ n ngã xuố ng nướ c mà vì bạ n cứ ở đó ” (“Sinh ra là mộ t bả n thể, đừ ng chết như mộ t bả n sao”). Tâ m lí củ a nhữ ng
ngườ i sinh ra trong thiệt thò i thườ ng bấ t mã n về sự đầ u thai kém may mắ n củ a bả n thâ n. Đó có thể là thiếu thố n về vậ t chấ t, về thể xá c,
về tinh thầ n,… Đứ ng ở vạ ch xuấ t phá t sau, nhiều ngườ i dễ chù n bướ c trên chặ ng đườ ng đờ i khi phả i nhìn theo bó ng lưng củ a nhữ ng kẻ đi
trướ c. Ta cứ thế chết ngạ t trong “cá i ao lầ y” vì chẳ ng thể thoá t khỏ i chính ranh giớ i mà mình đặ t ra. Trong khi đó , cuộ c số ng đặ t ra nhữ ng
ranh giớ i là để vượ t qua. Thờ i gian đã chứ ng minh khả nă ng củ a con ngườ i là vô hạ n. Ta mã i khô ng thể bướ c qua chỗ đứ ng hiện tạ i củ a
bả n thâ n thì ranh giớ i, đườ ng biên vẫ n luô n nằ m đó .
Khô ng ai sinh ra đã hoà n hả o, trong chú ng ta mỗ i ngườ i đều tồ n tạ i mộ t chữ “khuyết”. Khuyết về vậ t chấ t, cậ u họ c trò nghèo An Kim Bằ ng
vẫ n xuấ t sắ c già nh đượ c huy chương và ng Toá n họ c quố c tế. Khuyết về thể xá c, Nick Vujicic, sinh ra đã mấ t tứ chi – điều hiển nhiên vớ i
ngườ i bình thườ ng, vẫ n có thể bơi lộ i, chơi thể thao,… và trở thà nh mộ t diễn giả nổ i tiếng. Họ sinh ra đã “khuyết” nhưng tự biết là m “đầ y”
cho mình, từ chố i việc than trá ch số phậ n, số ng ỷ lạ i, dự a dẫ m.
Trên con đườ ng vượ t qua ranh giớ i củ a bả n thâ n để vươn đến thà nh cô ng, ta khô ng chỉ đố i mặ t vớ i nhữ ng đườ ng biên, vò ng vâ y củ a
chính mình mà cò n từ xã hộ i. Nhữ ng định kiến vẫ n cò n đó , điều quan trọ ng, ta có dũ ng cả m vượ t qua. Nếu như mặ c cả m, tự ti về chính
bả n thâ n, nếu như sợ hã i trướ c hủ tụ c lạ c hậ u, H’Hen Niê bâ y giờ sẽ khô ng phả i là mộ t hoa hậ u mà là mộ t bà mẹ nghèo khổ vớ i đà n con
nheo nhó c. Chính nhữ ng quan niệm xưa cũ đã khiến nhữ ng ngườ i dâ n tộ c thiểu số khô ng thể vươn ra thế giớ i mà mã i quẩ n quanh trong
buô n là ng. Dẫ u biết rằ ng đườ ng biên giữ a mình và thế giớ i ngoà i kia cò n rấ t lớ n nhưng H’Hen Niê vẫ n khô ng ngừ ng vươn lên mạ nh mẽ,
ngà y cà ng “lấ p đầ y” mình bằ ng họ c vấ n để rồ i tự tin bướ c lên ngô i vị hoa hậ u danh giá . “Tô i là m đượ c. Bạ n cũ ng là m đượ c!” – câ u nó i đã
khiến bao ngườ i đượ c thú c đẩ y, có thêm sứ c mạ nh vượ t qua đườ ng biên củ a chính mình.
Xuấ t phá t trong hình dạ ng ngườ i con trai nhưng mang tâ m hồ n con gá i, nhữ ng ngườ i đượ c gọ i là gay phả i đố i diện vớ i bao đườ ng biên,
bao nỗ i sợ hã i từ bên trong lẫ n bên ngoà i. Suy cho cù ng, dù là ai, cá i đích mà ta muố n vươn tớ i trong cuộ c số ng đều là thà nh cô ng. Nhưng
xã hộ i vẫ n cò n đó nhữ ng quan niệm khinh miệt, phâ n biệt đố i xử vớ i cộ ng đồ ng LGBT, đẩ y họ ra ngoà i vò ng xã hộ i, tró i họ và o đườ ng
biên nhỏ hẹp. Nhiều ngườ i khô ng biết rằ ng, trong số họ , có rấ t nhiều ngườ i vẫ n vươn lên từ ng ngà y và đạ t đượ c nhữ ng chỗ đứ ng vữ ng
chắ c trong xã hộ i mà khô ng giớ i hạ n nà o có thể tró i buộ c đượ c. Ai bả o LGBT khô ng có quyền già u, hã y đặ t ra trướ c mặ t họ tá m tỷ USD mà
David Geffen đang sở hữ u. Ai bả o LGBT khô ng có quyền thà nh cô ng, hã y lấ y ghế CEO Apple củ a Tim Cook ra mờ i họ ngồ i.
Mặ t khá c, cuộ c số ng luô n có nhữ ng đườ ng biên mà ta khô ng thể vượ t qua. Ta khô ng thể vì ghen ă n tứ c ở , ích kỉ mà đặ t lợ i ích củ a bả n
thâ n lên hà ng đầ u, vươn lên, vượ t qua giớ i hạ n bằ ng mọ i giá . Quá trình từ khuyết thà nh đầ y khô ng chỉ đi qua nhữ ng ranh giớ i về tri thứ c
và trí tuệ mà cò n phả i biết dừ ng lạ i ở ranh giớ i đạ o đứ c, lẽ phả i. Chú ng ta vượ t qua đườ ng biên củ a bả n thâ n bằ ng chính mình chứ khô ng
phả i bằ ng cá ch giẫ m lên vai củ a kẻ khá c. Xin đừ ng biến mình trở thà nh ngườ i đượ c in ả nh trên cá c mặ t bá o, khô ng phả i là ngườ i thà nh
cô ng mà vớ i danh xưng mộ t tên tộ i phạ m giết ngườ i, cướ p củ a để nuô i thà nh cô ng!
Ranh giớ i giữ a con ngườ i bạ n ở hiện tạ i và con ngườ i bạ n muố n trở thà nh là lự a chọ n về cá ch số ng. Dẫ u bạ n là sư tử hay linh dương, mỗ i
ngà y thứ c dậ y, bạ n đều phả i chạ y. Vượ t qua giớ i hạ n củ a bả n thâ n, củ a xã hộ i, đích thà nh cô ng ngay trướ c mắ t. Kẻ khô n ngoan là kẻ biết
mình khuyết ở đâ u để tự hoà n thiện, trau dồ i và rèn luyện. Trên chặ ng đườ ng đó , dù có gặ p thấ t bạ i, xin hã y nhớ : nếu bạ n khô ng thấ t bạ i
chứ ng tỏ việc bạ n là m quá dễ dà ng.
Bộ phim “Parasite” đã xuấ t sắ c xâ y dự ng mộ t chi tiết đầ y á m ả nh – thứ mù i kì lạ bố c lên từ nhữ ng ngườ i nhà nghèo. Mù i đó phả i chă ng
chỉ đơn thuầ n là mù i củ a sự nghèo khổ ? Khô ng, đó cò n là mù i củ a nhữ ng kẻ khô ng biết cố gắ ng, số ng dự a dẫ m, số ng “kí sinh”. Đó là “mù i”
mà nhữ ng ngườ i thà nh cô ng khô ng bao giờ có !
NLXH về ước mơ
Đề bài:
Ngạ n ngữ có câ u: “Cuộ c đờ i ngắ n ngủ i khô ng cho phép ta ướ c vọ ng quá nhiều”. Thế nhưng nhà vă n Nga Prisvin lạ i cho rằ ng: “Phả i ướ c
mơ nhiều hơn nữ a, ướ c mơ tha thiết hơn nữ a để biến tương lai thà nh hiện tạ i.”
Bài làm:
Samuel Johson – mộ t tá c giả ngườ i Anh đã từ ng cho rằ ng: “Ướ c mơ giố ng như nhữ ng vì sao… ta có thể khô ng bao giờ chạ m tay và o đượ c,
nhưng nếu đi theo chú ng, chú ng sẽ dẫ n ta đến vậ n mệnh củ a mình.” Và nếu mộ t ai hỏ i tô i thứ gì đắ t đỏ nhấ t chỉ mang đậ m bả n ngã củ a
riêng tô i, thì tô i xin trả lờ i đó là ướ c mơ. Nhà vă n ngườ i Nga Prisvin cũ ng từ ng đưa ra suy nghĩ: “Phả i ướ c mơ mơ nhiều hơn nữ a, ướ c mơ
tha thiết hơn nữ a để biến tương lai thà nh hiện tạ i.” Nhưng đồ ng thờ i ngạ n ngữ cũ ng có câ u: “Cuộ c đờ i ngắ n ngủ i khô ng cho ta ướ c vọ ng
quá nhiều.”
Có lẽ đô i lầ n trầ m ngâ m ta cũ ng tự hỏ i liệu ướ c mơ có định nghĩa nà o chă ng. Ướ c mơ trong mỗ i ngườ i lạ i mang mỗ i hình thá i khá c nhau,
giố ng như mỗ i tâ m hồ n lạ i là mộ t vẻ đẹp khá c nhau. Nó là điều mỗ i con ngườ i hướ ng đến, khá t khao biến nó thà nh hiện thự c. Và như nhà
vă n Prisvin nó i, ta phả i “ướ c mơ nhiều hơn nữ a, ướ c mơ tha thiết hơn nữ a”, tứ c là ta phả i nỗ lự c, phấ n đấ u hơn nữ a để có thể biến ướ c
mơ khô ng cò n chỉ là ướ c mơ, mà là thự c tạ i. Nhưng cuộ c số ng củ a mỗ i con ngườ i là mộ t vò ng thờ i gian hữ u hạ n, ta khô ng số ng đủ lâ u để
ướ c vọ ng quá nhiều. Điều ấ y khô ng có nghĩa ta ngừ ng mơ, và từ “ướ c vọ ng” ở đâ y khô ng đồ ng nghĩa vớ i từ “ướ c mơ” mà Prisvin đã sử
dụ ng. “Ướ c vọ ng” nhằ m hướ ng tớ i mộ t ý nghĩa rằ ng ta khô ng có nhiều thờ i gian để trố n trá nh khó khă n mà hã y đố i mặ t vớ i mụ c tiêu củ a
mình và đố i mặ t vớ i nó để ta khô ng phả i nuố i tiếc. Hai ý kiến tưở ng chừ ng đặ t ở hai bên cá n câ n đố i lậ p nhau, thự c chấ t lạ i đang đề cao
và bổ sung cho nhau, đế biến ướ c mơ trở nên hoà n thiện hơn trong mắ t mỗ i ngườ i.
Khi trong tâ m trí ta luô n ấ p ủ mộ t ướ c mơ tứ c là ta đang thự c sự số ng, đang có mụ c đích củ a đờ i mình. Trướ c mắ t ta khô ng cò n là khoả ng
trờ i mịt mù sương trắ ng mà là mộ t đỉnh nú i cao vờ i vợ i. Nghĩ đến nhữ ng điều ta phả i trả i qua trên chặ ng đườ ng chạ m đến hoà i bã o, ta
cả m thấ y chù n châ n và lo sợ . Nhưng giờ đâ y ta biết, ta khô ng lạ c lố i. Và có lẽ việc mệt nhoà i trong mồ hô i, nướ c mắ t vì khá t vọ ng củ a
mình chẳ ng thể đá ng sợ bằ ng nhữ ng đêm đô ng tố i tă m tưở ng chừ ng khô ng thấ y hồ i kết vì ta chẳ ng biết mình là ai và mình muố n gì. Nếu
cứ bằ ng lò ng mà số ng thế thì ta so vớ i thự c vậ t, cỏ câ y vô giá c đâ u khá c chi nhau ngoà i dá ng vẻ. Chính vì ta khô ng chấ p nhậ n mộ t cuộ c
đờ i phí hoà i đến thế, nên ướ c mơ cho ta mộ t độ ng lự c mạ nh mẽ, thô i thú c ta đuổ i theo nó để tìm đượ c lờ i hồ i đá p.
Giố ng như cá ch vậ n độ ng viên trượ t bă ng đơn nam ngườ i Nhậ t Bả n Yuzuru Hanyu đứ ng lên sau chẳ ng biết bao nhiêu lầ n gụ c ngã . Trong
mộ t cuộ c thi trượ t bă ng quố c tế đượ c tổ chứ c ở Thượ ng Hả i, anh đã xả y ra va chạ m vớ i mộ t vậ n độ ng viên khá c trong lú c khở i độ ng.
Ngườ i ta nghẹt thở khi thấ y trên gương mặ t anh lẫ n lộ n là má u, mồ hô i và nướ c mắ t. Chẳ ng ai có thể quên đượ c cá ch Yuzuru Hanyu
khô ng ngừ ng ngã xuố ng rồ i lạ i đứ ng lên, ngã xuố ng rồ i lạ i đứ ng lên khi thự c hiện phầ n thi. Nhưng nhữ ng đớ n đau xá c thịt ấ y khô ng thể
ngă n anh chạ m tớ i huy chương Và ng, đem về cho Nhậ t Bả n mộ t niềm tự hà o trên đấ u trườ ng quố c tế.
Ướ c mơ đô i khi khô ng chỉ hà m nghĩa cho mộ t nguồ n độ ng lự c chá y bỏ ng mà cò n như mộ t á nh sá ng chỉ đượ c khi ta lạ c lố i. Sẽ có ngà y ta
nhậ n ra, khi ta bị cuố n và o vò ng xoá y củ a cuộ c số ng, thứ ta mấ t đi khô ng phả i nă ng lượ ng mà là hoà i bã o thuở ban đầ u củ a ta. Dẫ u biết sẽ
có lú c ướ c mơ ấ y sẽ gặ p rà o cả n hay nhữ ng lờ i đà m tiếu cũ ng nhữ ng ngườ i xung quanh nhưng ta chỉ có thể là chính mình khi ta khô ng từ
bỏ khá t khao, hay như Prisvin nó i “phả i ướ c mơ nhiều hơn nữ a, phả i ướ c mơ tha thiết hơn nữ a”.
Dẫ u vậ y, bên cạ nh đó ngạ n ngữ vẫ n luô n cho rằ ng cuộ c đờ i hữ u hạ n khô ng cho phép ta mơ ướ c quá nhiều. Thự c chấ t nhậ n định nà y chỉ
nhằ m bổ sung cho ý kiến củ a Prisvin rằ ng ướ c mơ sẽ luô n gặ p khó khă n, nhưng cuộ c đờ i quá ngắ n ngủ i để ta trố n trá nh nhữ ng tră n trở
trướ c mắ t bằ ng cá ch tìm đến mụ c tiêu dễ dà ng hơn. Ta sẽ chẳ ng bao giờ thự c hiện đượ c điều gì nếu ta nhanh chó ng từ bỏ và lạ i chuyển
sang mụ c tiêu khá c. Nếu ta chầ n chừ trướ c rà o cả n nà y thì rồ i ra cũ ng sẽ chầ n chừ trướ c rà o cả n khá c đầ y hèn nhá t mà thô i. David
Williams từ ng viết trong “Bà nộ i Gă ngxtơ” củ a mình rằ ng: “Tấ t cả nhữ ng gì chá u có thể là m trong cuộ c đờ i nà y là theo đuổ i giấ c mơ. Nếu
khô ng là m đượ c thế thì chá u đang lã ng phí thờ i gian đấ y.” Có lẽ trong quá trình tìm cá ch giú p cho nhâ n loạ i có thể bay đượ c như chim
trờ i, anh em Wright đã phả i trả i qua bao lầ n thấ t bạ i và nhữ ng lờ i chế nhạ o, nghi hoặ c. Nhưng đuổ i theo ướ c mơ, giố ng như đuổ i theo cá c
vì sao, ta khô ng chạ m đượ c đến chú ng thì chú ng vẫ n mở ra cho ta mộ t vù ng trờ i kì diệu. Dù khô ng thể bay như chim trờ i nhưng nhờ ướ c
mơ tưở ng chừ ng vô lí củ a anh em Wright, má y bay có thể cấ t cá nh, nhâ n loạ i đượ c tìm tò i thêm mộ t phầ n nhỏ bé nà o đó mênh mô ng
trong giữ a thế giớ i bạ t ngà n củ a trí tuệ.
Vậ y lẽ nà o chỉ có nhữ ng ướ c mơ chỉ đem lạ i giá trị khi ta nhìn thấ y nó có hình có dá ng trướ c mắ t chă ng? Nhưng có nhữ ng giấ c mơ bị cho
là viển vô ng mà mỗ i đứ a trẻ đều có cho riêng mình, ướ c mơ đượ c là m siêu anh hù ng, ướ c mơ đượ c dịch chuyển tứ c thờ i hay cà ng hồ n
nhiên hơn là ướ c mơ có thể giao tiếp vớ i độ ng vậ t, câ y cố i. Có lẽ hiện tạ i giấ c mơ ấ y nghe chừ ng thậ t điên rồ và khó hiểu nhưng 300 nă m
nữ a, 400 nă m nữ a liệu con ngườ i có thể dịch chuyển tứ c thờ i hay khô ng? Chẳ ng ai có thể biết đượ c điều ấ y, ta chỉ có thể chắ c chắ n mộ t
điều rằ ng khi con ngườ i bắ t đầ u mơ, giấ c mơ ấ y mớ i có cơ hộ i trở thà nh hiện thự c. “Kì thự c trên mặ t đấ t vố n là m gì có đườ ng. Ngườ i ta đi
mã i rồ i cũ ng thà nh đườ ng thô i.” Cá ch đâ y và i tră m nă m liệu có ai dá m nghĩ Trá i Đấ t hình cầ u khô ng? Chính vì thế ướ c mơ khá m phá thế
giớ i thậ t nự c cườ i và vô lý nhưng giờ đâ y, nhờ thế mà con ngườ i ta chinh phụ c mặ t đấ t, biển sâ u, bầ u trờ i và cả vũ trụ bí ẩ n ngoà i kia.
Nhà vă n Nguyễn Nhậ t Á nh đã viết trong “Tô i là Beto” rằ ng: “Mộ t ngà y nà o đó bạ n sẽ nhậ n ra ý nghĩa củ a ướ c mơ khô ng phả i là ở chỗ nó
có phù hợ p vớ i khả nă ng thự c tế hay khô ng.
Điều quan trọ ng là nó cho phép bạ n số ng thêm mộ t cuộ c đờ i nữ a vớ i cả m xú c củ a riêng bạ n, trong mộ t thế giớ i mà bạ n có thể hó a thâ n
mộ t cá ch hồ n nhiên và o đấ ng toà n nă ng.” Rồ i bạ n sẽ nhậ n ra đô i khi chú ng ta cầ n ướ c mơ khô ng chỉ để biến nó thà nh hiện thự c mà ta
cò n cầ n ướ c mơ để số ng lương thiện hơn, số ng mộ t cuộ c đờ i thứ hai theo cá ch củ a ta.
Vậ y nên ta khô ng thể ở phương diện củ a mình mà đá nh giá ướ c mơ củ a bấ t kì ai. Đố i vớ i ta, có lẽ ướ c mơ ấ y nghe chừ ng thậ t tủ i mủ n,
tầ m thườ ng, là điều bấ t cứ ai cũ ng dễ dà ng có đượ c trong cuộ c đờ i nhưng có lẽ vớ i họ đấ y là khá t khao cả đờ i khó có đượ c. Ví như ta luô n
coi việc đượ c ă n no mặ c ấ m là điều kiện thườ ng tình nhưng vớ i mộ t số ngườ i đó là điều họ chẳ ng dá m mong ướ c riêng mình mà là cho
con chá u họ có đượ c đô i già y mớ i hay bộ sá ch để đu họ c. Nhữ ng ướ c mơ nhỏ bé vớ i chú ng ta khô ng đồ ng nghĩa đó là giấ c mơ nhỏ nhen
hay rẻ rú ng mà giấ c mơ đó thậ m chí cò n quý giá hơn nữ a khi nó cò n nồ ng đượ m tình yêu thương. Khi ấ y chính chú ng ta mớ i là ngườ i
thiển cậ n và vộ i và ng hơn ai cả .
Có nhữ ng ngườ i dù ng cả đờ i để phấ n đấ u, theo đuổ i mộ t ướ c mơ, khá t vọ ng, lý tưở ng cuộ c đờ i hữ u hạ n khô ng cho phép để rồ i phả i ngã
xuố ng khi chưa đượ c hưở ng trá i ngọ t từ thà nh quả củ a mình. Nhữ ng đó ng gó p củ a họ khô ng chỉ đơn thuầ n cho chính họ mà cò n cho cả
thế hệ sau hay thậ m chí là toà n nhâ n loạ i. Giố ng như trong khá ng chiến chố ng Phá p, Mỹ, biết bao ngườ i chiến sĩ lên đườ ng ra mặ t trậ n vì
mộ t ướ c mơ sẽ già nh lấ y độ c lậ p cho đấ t nướ c, sẽ trở về trong khú c khả i hoà n và hô to hai tiếng “tự do” nhưng lạ i vộ i vã hi sinh. Khi đó
họ đâ u biết liệu ướ c mơ củ a mình có trở thà nh hiện thự c nhưng họ nguyện hi sinh, nguyện nằ m xuố ng để anh em, để cá c thế hệ sau tiếp
tụ c thự c hiện hoà i bã o nà y. Chú ng ta cầ n phả i biết trâ n trọ ng, biết ơn nhữ ng con ngườ i sẵ n sà ng đá nh đổ i tấ t cả vì ướ c mơ chung củ a mộ t
tậ p thể, mộ t xã hộ i, mộ t dâ n tộ c, mộ t đấ t nướ c.
Ướ c mơ chỉ đẹp và thậ t sự đẹp khô ng chỉ khi nó phả i gắ n chặ t vớ i thự c tạ i mà nó vẫ n đẹp đẽ kể cả khi ta khô ng biết nó sẽ thế nà o trong
tương lai nhưng nó đem đến cho ta nhiều giá trị hơn là nhữ ng tương lai gầ n thô ng thườ ng. Chính vì phả i mấ t nhiều cô ng sứ c, xương má u
và thờ i gian để đạ t đượ c nên giấ c mơ mớ i luô n lung linh như thế. Hã y thự c hiện ướ c mở củ a mình trướ c khi khô ng thể, để ta sẽ khô ng
nằ m trên giườ ng vớ i thâ n thể đã già cỗ i mà tâ m hồ n thì luô n rạ o rự c mộ t nỗ i niềm tiếc nuố i, khá t vọ ng vì ướ c mơ thuở đầ u cò n dở dang.
NLXH: Hãy sống như thể ta chỉ có một ngày để sống

Trong bà i thơ “Giụ c giã ”, nhà thơ Xuâ n Diệu có viết :
“Thà mộ t phú t huy hoà ng rồ i chợ t tắ t
Cò n hơn buồ n le ló i suố t tră m nă m”
“Sinh ra trên đờ i là mộ t việc hết sứ c đơn giả n nhưng số ng trên đờ i lạ i là mộ t việc rấ t khó ” (Đ.Rpixarit). Biết bao con ngườ i từ ng có mặ t
trên cõ i đờ i nà y, họ đã và đang số ng, mỗ i ngườ i theo mộ t cá ch riêng. Tuy nhiên, số ng như thế nà o thì đú ng nhấ t? Đấ y vẫ n luô n là câ u hỏ i
chờ đượ c trả lờ i. Có lẽ,con ngườ i ta rấ t muố n đi tìm câ u trả lờ i củ a câ u hỏ i đó nhưng ít ai lạ i có thể quay ngượ c lạ i để tự hỏ i chính mình
mộ t câ u:” Mình đã và đang số ng hay mình đã và đang tồ n tạ i “. Khi hỏ i câ u hỏ i nà y có lẽ nhiều ngườ i sẽ sữ ng ngườ i lạ i, vậ y thì bạ n có
“giậ t mình”trướ c câ u hỏ i giả n đơn như thế khô ng? Có lẽ, đa số chú ng ta đều” giậ t mình” trướ c câ u hỏ i nà y, tô i và bạ n đều vậ y, bở i lẽ
chú ng ta chưa từ ng thự c sự số ng để cả m nhậ n giá trị tuyệt vờ i củ a nó . Thế mớ i có sự xuấ t hiện củ a câ u nó i” Hã y số ng như thể ta chỉ có
mộ t ngà y để số ng”.
Cuộ c số ng là mộ t vò ng quay vô cù ng đặ c biệt , ít ai trong số chú ng ta có thể hiểu đượ c quy luậ t củ a nó , quy luậ t củ a ” sự số ng”. Cuộ c số ng
rấ t quý giá nhưng lạ i ngắ n ngủ i và chỉ đến duy nhấ t mộ t lầ n. Tuổ i xuâ n củ a mỗ i ngườ i là hữ u hạ n, bở i vậ y ta phả i số ng như nà o cho thậ t
xứ ng đá ng, phả i số ng sao cho khỏ i xó t xa, â n hậ n vì nhữ ng thá ng nă m đã số ng hoà i, số ng phí. Ta cầ n mộ t trá i tim nhiệt huyết để số ng hết
mình, để cả m nhậ n từ ng hơi thở trong khoả nh khắ c củ a đờ i mình. Mỗ i ngườ i cầ n phả i có ướ c mơ, lý tưở ng và khá t khao thự c hiện nhữ ng
điều đó . Tuy nhiên, cuộ c số ng luô n ẩ n chứ a nhữ ng khó khă n, thử thá ch và nhữ ng điều tố t đẹp khô ng bỗ ng dưng mà có . Thay vì để khó
khă n đá nh bạ i, ta hã y đó n nhậ n chú ng như mộ t cơ hộ i để rèn luyện bả n lĩnh củ a chính mình, để ta thêm trưở ng thà nh.
Khi ta chọ n số ng như thể “cò n mộ t ngà y để số ng”: đó là lú c ta số ng hết mình và cố ng hiến hết mình. Ta sẽ có cơ hộ i đượ c tỏ a sá ng, đượ c
khẳ ng định, lưu lạ i nhữ ng dấ u châ n trên con đườ ng đã đi và tậ n hưở ng nhữ ng điều tuyệt diệu mà cuộ c số ng mang lạ i. Đó cũ ng chính là
cá ch khiến cuộ c số ng củ a ta thêm ý nghĩa và trở nên có ích. Đó mớ i là cuộ c số ng đích thự c củ a con ngườ i và cũ ng chính là thô ng điệp mà
ngườ i nó i muố n gử i gắ m tớ i bạ n đọ c. Ngườ i nó i muố n mỗ i chú ng ta nhậ n ra giá trị đích thự c củ a cuộ c số ng, nhậ n ra bả n thâ n mình đang
số ng hay đang tồ n tạ i , nhậ n ra quy luậ t củ a sự số ng. Đồ ng thờ i ngườ i nó i cũ ng muố n mỗ i chú ng ta hã y tỏ a sá ng hết mình trong cuộ c
số ng, hã y tự mình vẽ nên bứ c tranh củ a đờ i mình , hã y tự tô nó theo cá ch riêng củ a bạ n.
Quả thự c, câ u nó i” Hã y số ng như thể ta chỉ có mộ t ngà y để số ng”, là mộ t lờ i nhắ n nhủ như mộ t bứ c thư tâ m tình , mộ t tấ m kính phả n á nh
hiện thự c biết nó i để lên tiếng cho nhữ ng gì ta đang số ng. “Sự số ng” là mộ t phép mà u nhiệm kỳ mà thầ n tiên đã ban tặ ng cho chú ng ta.
Nhưng số ng như thế nà o lạ i là chiếc chìa khó a mà ta đang nắ m giữ . Để có thể mở đượ c cá nh cổ ng phía trướ c, ta buộ c phả i dũ ng cả m tiến
lên mộ t bướ c , rú t từ trong tú i ra và cắ m mộ t cá i và o ổ khó a để mở . Có lẽ, nó i thì dễ nhưng là m thì khó , bở i lẽ bạ n đang nắ m trong tay rấ t
nhiều chìa quá và cá nh cổ ng phía trướ c vẫ n cò n rấ t nhiều, nhưng bạ n phả i là m sao chọ n chìa khó a phù hợ p để mở cá nh cử a phía trướ c.
Phía trướ c luô n là hiểm nguy nhưng nó cầ n sự dũ ng cả m từ chính con ngườ i bạ n để tạ o ra giá trị đích thự c củ a cuộ c số ng.
Sự dụ ng cả m luô n đượ c coi trọ ng và rấ t cầ n thiết trong cuộ c số ng. Nhưng ít ai có thể mạ nh dạ n , dũ ng cả m mà xô ng pha như nhữ ng chiến
binh trên sâ n cỏ , giố ng như độ i tuyển U23 Việt Nam ( 2018) – cá c anh chính là nhữ ng chiến binh dũ ng cả m nhấ t. Cá c anh đã cố gắ ng hết
mình trên sâ n đấ u , đã tỏ a sá ng và thể hiện hết mình như nhữ ng ngô i sao lấ p lá nh trên bầ u trờ i đêm huyền ả o. Cá c anh mang trong mình
mộ t độ ng lự c, mộ t quyết tâ m lớ n, mang trong mình sứ c mạ nh củ a nhữ ng chiến binh, giố ng như câ u ” thép đã tô i luyện tô i thế đấ y!” Thép
thì đượ c tô i luyện và nung trong lử a đỏ , đượ c tô i luyện qua từ ng cơn đau đớ n nhưng nó vẫ n chịu đự ng , nó luô n bền bỉ để tạ o ra nhữ ng
sả n phẩ m có giá trị cho đờ i. Cá c anh trong độ i tuyển U23 cũ ng vậ y, cá c anh dũ ng cả m qua nhiều lầ n thử sứ c, cho dù có đố i mặ t vớ i hiểm
nguy, vớ i bao bã o tố , cá i giá lạ nh củ a sự khắ c nghiệt nhưng cá c anh vẫ n luô n cố gắ ng hết mình để chứ ng tỏ bả n thâ n.
Sứ c mạ nh củ a sự vượ t qua là vậ y. Đô i khi trong cuộ c số ng ta cũ ng cầ n đấ u tranh , đấ u tranh để bả n thâ n khô ng thua kém so vớ i nhữ ng
ngườ i xung quanh, cố gắ ng hết mình để dà nh nhấ t nhì trong bả ng xếp hạ ng. Đó mớ i chính là “gia vị” củ a cuộ c số ng. Mù i vị củ a cuộ c số ng
thậ t tuyệt, nếu như bạ n đang nắ m giữ trong tay muố i mắ m thì bạ n có trộ n lẫ n chú ng và o nhau để tạ o nên mù i vị củ a nồ i canh. Hay chỉ
đơn thuầ n là bạ n nắ m giữ và khô ng biết là m sao để có thể là m vừ a nó trong khi bạ n khô ng hề có dụ ng cụ đong đếm. Đó lạ i là mộ t thô ng
điệp khá c mà cuộ c số ng muố n chú ng ta giả i mã . Hã y cứ dũ ng cả m và mạ nh dạ n trộ n lẫ n gia vị và o nhau, có thể nó sẽ khô ng vừ a vặ n theo
ý muố n củ a bạ n nhưng bạ n đã có tinh thầ n và có quyết tâ m dá m là m. Trong cuộ c số ng cũ ng vậ y, sẽ chẳ ng có gì là vừ a, là đủ . Bở i vậ y, hã y
cứ tô thêm sắ c mà u cho cuộ c số ng củ a mình theo cá ch riêng củ a bạ n. Đừ ng bao giờ trô ng chờ và o sự giú p đỡ củ a ngườ i khá c , bở i lẽ sẽ
khô ng có mộ t vị thầ n tiên nà o rả nh đến nỗ i đi giú p bạ n từ ng ly, từ ng tí mộ t.
Cuộ c số ng xung quanh luô n có mộ t “mù i vị” đặ c biệt và nó khô ng ngừ ng biến độ ng. Nếu ta số ng thụ độ ng, chỉ trô ng chờ và o sự giú p đỡ
củ a ngườ i khá c thì ta khô ng dá m đố i mặ t trướ c nhữ ng khó khă n, thử thá ch củ a cuộ c số ng, vì ta sợ hã i, sợ sai lầ m, sợ sẽ thấ t bạ i, sợ bị
cườ i chê,… Để rồ i mã i mã i ta số ng trong vỏ bọ c hèn nhá t củ a chính mình. Giố ng như cá c bạ n trẻ hiện nay, chính cá c bạ n đồ ng trang lứ a
củ a tô i cũ ng vậ y , cá c bạ n khô ng bao giờ chịu chă m chỉ họ c tậ p, thay và o đó cứ ” lă m le” nhìn bên nọ , ngó bên kia và ” đả o lộ n ” mắ t quay
180 độ
mỗ i khi giờ kiểm tra tớ i hoặ c là hỏ i bà i, xô n xao nà y nọ . Đó giố ng như mộ t lố i số ng mò n, số ng mỏ i, số ng thừ a, số ng vô ích, số ng dự a và o
ngườ i khá c mà khô ng đượ c ai biết đến, giố ng như đơn thuầ n đó là nhữ ng con ngườ i đang” tồ n tạ i” trên đờ i mà thô i.
Nếu như, bạ n có quyền tô thêm mà u sắ c cho cuộ c số ng củ a mình , vậ y thì bạ n có tô hay khô ng? Nếu là tô i, thì tô i sẽ thỏ a thích tô vớ i cả m
xú c và nụ cườ i hồ n nhiên, giố ng như đâ y là lầ n cuố i cù ng tô i đượ c vẽ trên chính bứ c tranh do mình tạ o ra. Tô i khô ng muố n “thầ n chết ”
sẽ tớ i và lô i tô i đi, trong khi tô i đang quỳ xuố ng thỉnh cầ u ” xin ngà i hã y cho tô i số ng thêm mộ t ngà y cuố i cù ng”. Nếu như vị “thầ n chết”
đồ ng ý thì tô i cũ ng chỉ cò n vỏ n vẹn 24 giờ , tô i tự hỏ i” 24 giờ đó cò n ý nghĩa gì khô ng?” Trong khi cả cuộ c đờ i mình đã số ng hoà i, số ng.
phí mà giờ đâ y lạ i có cơ hộ i để sử a sai. Tô i khô ng muố n, khi”thầ n chết” tớ i mà tô i lạ i phả i quỳ xuố ng thỉnh cầ u xin ngà i thêm 24 giờ . Tô i
muố n số ng cuộ c đờ i củ a riêng tô i, khô ng cầ n phả i “xin xỏ ” ai về thờ i gian , khô ng cầ n phả i quỳ xuố ng trướ c ai để ” thỉnh cầ u” xin cho tô i
đượ c số ng thêm mộ t lầ n nữ a ( mộ t ngà y nữ a). Nếu là bạ n, thì bạ n có muố n phả i quỳ xuố ng xin “thầ n chết” cho thêm mộ t ngà y nữ a để
cả m nhậ n ” gia vị”củ a cuộ c số ng lầ n cuố i cù ng hay khô ng?
Câ u hỏ i trên , như mộ t lờ i dằ n vặ t chính mình, dằ n vặ t chính nhữ ng gì ta đã là m cho cuộ c đờ i. Câ u hỏ i như mộ t tấ m gương thầ n kỳ , soi
chiếu lạ i nhữ ng gì ta đã là m. Nếu như bạ n đượ c là m hoa, thì bạ n muố n là bô ng hoa xinh tươi nhấ t hay chỉ là mộ t bô ng hoa héo ú a tà n,
khô ng có sứ c số ng? Nếu như bạ n chấ p nhậ n vỏ bọ c thì bạ n sẽ mã i mã i chỉ là mộ t nụ hoa , nếu nở ra thì bạ n cũ ng chỉ là mộ t bô ng hoa ú a
tà n. Số ng như nhữ ng cá nh hoa trong nụ , chấ p nhậ n khép mình lạ i trong bó ng tố i thì cuộ c số ng củ a bạ n sẽ mã i mã i là ” mộ t cuộ c số ng
đang mò n ra, đang rỉ đi, đang nổ i vá ng”- cuộ c số ng khô ng mụ c tiêu, ướ c mơ, hoà i bã o thậ t vô vị. Số ng như thế chỉ là cá i cớ để bạ n tồ n tạ i.
Điều quan trọ ng trong cuộ c số ng khô ng phả i là bạ n đã số ng bao nhiêu lâ u mà là bạ n đã số ng như thế nà o. Nhà thơ Ấ n Độ – Ta go từ ng có
mộ t câ u nó i bấ t hủ :” Thà là m mộ t bô ng hoa sen nở khi thấ y mặ t trờ i rồ i mấ t hết tinh nhụ ỵ , cò n hơn giữ nguyên hình nụ nú p trong sương
lạ nh vĩnh cử u củ a mù a Đô ng”. Câ u nó i ấ y giố ng như mộ t lờ i ră n dạ y ta về cá ch số ng hết mình, đã số ng thì phả i cố ng hiến, đã cô ng hiến thì
phả i tỏ a sá ng hết mình chứ đừ ng bao giờ số ng giố ng như mộ t tên ngố c, khô ng biết giá trị củ a nó là gì, khô ng biết tìm ra á nh sá ng mà chỉ
biết nú p mình trong bó ng tố i. Số ng là phả i cố ng hiến và để lạ i giá trị cho đờ i. Giố ng như Khá nh Vy , mộ t cô gá i sinh ra vớ i sứ mệnh trở
thà nh thầ n tượ ng , sinh ra để tỏ a sá ng và là độ ng lự c đá nh thứ c bao trá i tim vẫ n cò n ngủ quên. Vy như mộ t đố m lử a rự c đỏ thắ p sá ng
nhữ ng đố m lử a nhỏ đang dầ n lụ i tà n theo bă ng giá củ a mù a đô ng vĩnh cử u.Vy luô n số ng vớ i phương châ m ” cò n số ng là cò n mỉm cườ i và
cò n tạ o ra giá trị cho đờ i”.
Hay nữ thi sĩ Xuâ n Quỳnh sinh ra vớ i sứ mệnh để yêu và là m thơ. Vớ i ngườ i phụ nữ ấ y, thơ ca và tình yêu có lẽ là lý do để tồ n tạ i. ” Biết
yêu anh cả khi chết đi rồ i”( Tự há t). Dẫ u viết thế nà o là phi lý nhưng cũ ng khiến ngườ i ta phả i tin vì nó đượ c viết bở i mộ t trá i tim yêu
châ n thà nh ( Thầ y: Chu Vă n Sơn). Đó là cuộ c hà nh trình khở i đầ u, là sự từ bỏ cá i chậ t chộ i, nhỏ hẹp để tìm đến mộ t tình yêu bao la rộ ng
lớ n, cuố i cù ng là khá t vọ ng đượ c số ng hết mình trong tình yêu muô n thuở . Vớ i ngườ i phụ nữ ấ y, số ng là để hiến dâ ng cho cuộ c đờ i, để
là m thơ và yêu anh. Cho dù lá và ng đã rụ ng xuố ng, bà đã lìa xa cõ i đờ i nhưng sứ c mạ nh củ a sự số ng , sứ c mạ nh tiềm tà ng củ a ngườ i phụ
nữ ấ y vẫ n số ng mã i trong lò ng bạ n đọ c vớ i thi phẩ m” Só ng”. Mộ t ngườ i phụ nữ quá tuyệt vờ i, mộ t sứ c số ng đến tiềm tà ng cho dù khoả nh
khắ c sắ p lìa xa cõ i đờ i – mộ t chuyến thá m hiểm tớ i mộ t nơi thậ t xa xô i và kì bí đã đến. Nhưng ngườ i phụ nữ ấ y đến giâ y phú t cuố i cù ng
vẫ n hiến dâ ng cho cuộ c đờ i nhữ ng vầ n thơ đến tuyệt vờ i.
Đô i khi trong cuộ c số ng có rấ t nhiều ngườ i có thể giả i mã đượ c cá nh cử a bí ẩ n mà đờ i tạ o ra. Bở i lẽ, số ng hết mình và hiến dâ ng cho đờ i
chính là chìa khó a mở ra cá nh cử a đó . Nhưng liệu rằ ng , có phả i lú c nà o ta cũ ng số ng hết mình? Số ng và hiến dâ ng hết mình cho đờ i
nhưng cũ ng có lú c ta bị kiệt sứ c. Vậ y ta cầ n phả i biết lượ ng sứ c mình, khô ng phả i lú c nà o cũ ng nên lao về phía trướ c. Để đố i mặ t vớ i mọ i
thử thá ch trên cuộ c đờ i, trướ c tiên ta phả i trâ n trọ ng chính bả n thâ n ta. Đừ ng nô n nó ng theo đuổ i mụ c đích mà quên mấ t bả n thâ n
mình.Có nhữ ng phú t giâ y ta nên thu mình lạ i khi cả m thấ y mỏ i mệt. Khi thấ y khô ng phả i ta đang hèn nhá t, chỉ là ta đang tìm kiếm chú t
bình yên cho tâ m hồ n, tìm lạ i đượ c ý chí, lò ng quyết tâ m để tiếp tụ c tiến lên về phía trướ c. Nếu ta thấ y mệt mỏ i quá hã y dừ ng châ n lạ i để
nghỉ ngơi, tiếp tụ c bướ c đi khi ta cả m thấ y ổ n để là m bướ c đệm cho nhữ ng dấ u châ n tiếp theo trên con đườ ng phía trướ c.
Khi mỏ i mệt ta dừ ng lạ i là vậ y, nhưng khi ta cả m thấ y ổ n ta phả i quyết tâ m đứ ng lên để tiếp tụ c nhữ ng dấ u châ n trên con đườ ng mớ i ,
nếu khô ng đứ ng lên và cứ ngồ i đó mộ t chỗ thì ta mã i mã i sẽ tụ t lù i về phía sau và sẽ là kẻ thấ t bạ i đầ u tiên. Nếu cứ chấ p nhậ n nă ng lự c
củ a bả n thâ n như vậ y là đủ thì ta lạ i là nhữ ng con ngườ i đá ng phê phá n. Bở i lẽ, đó chỉ là lý do cho sự hèn nhá t củ a chính bả n thâ n mình ,
cho sự yếu đuố i, thụ độ ng trô ng chờ và o ngườ i khá c và trô ng chờ và o vậ n may đến. Cuộ c số ng củ a bạ n đượ c cấ u tạ o nên từ chính suy
nghĩ củ a bạ n. Và cuộ c số ng củ a mỗ i ngườ i đượ c quyết định bở i chính sự tự nhậ n thứ c, bả n lĩnh và nghị lự c vươn lên khô ng ngừ ng. Giố ng
như câ u nó i nổ i tiếng củ a Winston Churchill “Khô ng bao giờ , khô ng bao giờ từ bỏ ”. Chỉ khi ta khô ng có suy nghĩ từ bỏ và khô ng ngừ ng cố
gắ ng phấ n đấ u cho mụ c tiêu thì ta mớ i đạ t đượ c ướ c mơ củ a bả n thâ n, cố ng hiến hết mình cho đờ i. Cuộ c số ng củ a chú ng ta thậ t sự rấ t
ngắ n ngủ i, chú ng ta hã y cứ số ng và cố ng hết mình. Hã y cứ chá y hết mình đến tậ n cù ng củ a khá t vọ ng, ướ c mơ. Hã y cứ rự c chá y như
nhữ ng đố m lử a hồ ng , â m ỉ nhưng khô ng bao giờ vụ t tắ t. Hã y cứ toả sá ng như nhữ ng ngô i sao trên bầ u trờ i đêm huyền ả o, hã y là tâ m
điểm củ a á nh mặ t trờ i. Cuộ c số ng nà y là củ a bạ n , hã y là cá nh hoa thơm vấ n vương và thấ p thoả ng hương vị tớ i tậ n cù ng củ a cá nh đồ ng.
Đừ ng bao giờ nghĩ rằ ng bả n thâ n mình có thể trò n vuô ng vẹn toà n, bở i lẽ khô ng mộ t ai có sứ c mạ nh phi thườ ng và diệu kỳ đến như vậ y.
Giố ng như trong hình họ c, tam giá c vuô ng luô n có cạ nh dà i ngắ n khá c nhau, nó bổ sung cho nhau và tạ o nên mộ t hình họ c để bạ n đọ c khó
giả i. Giố ng như định lí Pytago: “Trong mộ t tam giá c vuô ng, bình phương củ a cạ nh huyền bằ ng tổ ng bình phương hai cạ nh gó c vuô ng “.
Hã y cứ chá y và tỏ a sá ng hết mình là đượ c, khô ng cầ n biết bả n thâ n mình có thể hay khô ng nhưng hã y cứ cố ng hiến hết mình. Từ câ u nó i”
Hã y số ng như thế ta chỉ có mộ t ngà y để số ng” đã để lạ i trong tô i mộ t suy nghĩ về cuộ c số ng củ a chính mình trướ c đâ y. Có lẽ, tô i cũ ng đã
từ ng lườ i biếng , ỉ lạ i và trô ng chờ và o sự giú p đỡ củ a ngườ i khá c. Nhưng qua câ u nó i nà y, đã giú p tô i phả i suy nghĩ lạ i về cuộ c số ng củ a
chính mình. Đã giú p tô i trâ n trọ ng từ ng giâ y phú t mình có mặ t trên đờ i. Và câ u nó i nà y đã buộ c tô i phả i cố gắ ng hết mình cho mụ c tiêu
phía trướ c. Bở i lẽ, cuộ c đờ i nà y khô ng ai biết trướ c đượ c điều gì, hô m nay ta có thể số ng nhưng ngà y mai ta có thể từ giã cõ i đờ i.
“Hã y số ng hết mình để khô ng nuố i tiếc nhữ ng gì chỉ cò n lạ i trong quá khứ mà thô i”. Câ u nó i giố ng như mộ t lờ i nhắ n nhủ , muố n mỗ i
chú ng ta phả i số ng và toả sá ng hết mình để khô ng phả i nó i từ ” giá như” vì trong cuộ c đờ i hai từ nà y khô ng cò n tồ n tạ i. Chú ng ta hã y tự tô
thêm sắ c mà u cho cuộ c đờ i củ a mình , hã y tự vẽ nên bứ c tranh tuyệt diệu và đà n thêm mộ t khú c ca giai điệu củ a cuộ c số ng mang hơi thở
củ a chính mình. Mỗ i chú ng ta nếu như đã nắ m giữ trong tay mộ t ướ c mơ và hoà i bã o thì cứ mạ nh dạ n và dũ ng cả m chá y hết mình cho
ướ c mơ củ a mình. Có thể, ngà y hô m nay bạ n sẽ khô ng nhậ n đượ c kết quả nhưng ngà y mai thì kết quả tố t đẹp sẽ mỉm cườ i vớ i bạ n. Hã y
cứ số ng như thể ta đã đượ c bạ n tặ ng ” sự số ng” và phả i cố ng hiến để trả lạ i ơn cho đờ i. Đó mớ i là thô ng điệp thự c sự mà câ u nó i ” Hã y
số ng như thể ta chỉ có mộ t ngà y để số ng”. Nếu như ngà y hô m nay là ngà y cuố i cù ng bạ n có mặ t trên đờ i thì bạ n sẽ là m gì?
NLXH: Giá trị của việc đặt câu hỏi

ĐỀ BÀI
“Mẹ ơi, mẹ bả o quả tá o trên câ y chín đỏ là nhờ có mặ t trờ i. Thế thì củ cả i đỏ lớ n lên trong lò ng đấ t vì sao mà đỏ ?
Mẹ ơi, mẹ bả o gà trố ng gá y thì trờ i sá ng, thế sao gà trố ng chết rồ i mà trờ i vẫ n sá ng?
Mẹ ơi, mẹ bả o con khô ng nên hỏ i mẹ như vậ y, vì là m mẹ thì khô ng bao giờ sai. Vậ y thì con cũ ng sẽ khô ng bao giờ sai, vì sau nà y con cũ ng
sẽ là m mẹ”.
(Giả Bình Ao, Hỏ i)
Từ vă n bả n trên, trình bà y suy nghĩ củ a anh/chị về ý nghĩa củ a việc đặ t ra nhữ ng câ u hỏ i trong đờ i số ng.(Ngườ i ra đề: Nguyễn Thị Mai
Lan)
GỢI Ý:
Thí sinh có thể luậ n giả i vấ n đề theo quan điểm riêng củ a mình song cầ n logic, hợ p lí và đả m bả o nhữ ng ý cơ bả n sau:
1. Giải thích:
Bà i thơ Hỏ i củ a Giả Bình Ao đặ t ra cho ngườ i đọ c nhữ ng suy nghĩ thú vị về việc hỏ i.
Câ u hỏ i củ a đứ a bé vớ i mẹ dườ ng như vô tậ n, thắ c mắ c nhữ ng điều tưở ng chừ ng phi lí mà có lí. Thậ m chí, đứ a trẻ sau khi hỏ i mẹ cò n có
kết luậ n rấ t ngộ nghĩnh: “Mẹ ơi, mẹ bả o con khô ng nên hỏ i mẹ như vậ y, vì là m mẹ thì khô ng bao giờ sai. Vậ y thì con cũ ng sẽ khô ng bao
giờ sai, vì sau nà y con cũ ng sẽ là m mẹ”.
Qua đó , Giả Bình Ao khô ng chỉ cho thấ y bả n chấ t ngâ y thơ, hồ n nhiên, hay tò mò khá m phá củ a trẻ thơ mà cò n đặ t ra cho ngườ i lớ n
nhữ ng suy nghĩ nghiêm tú c về ý nghĩa củ a việc hỏ i.
Hỏ i: Là mộ t phả n xạ tự nhiên củ a con ngườ i khi thắ c mắ c, quan tâ m và cầ n thấ u hiểu nhữ ng vấ n đề đang xả y ra . Hỏ i là tên gọ i khá c củ a
quá trình tư duy.
2. Bàn luận:
a, Ý nghĩa của việc đặt ra những câu hỏi trong đời sống?
Vì sao cầ n hỏ i? Vì nhữ ng điều ta biết là chỉ là hạ t cá t giữ a sa mạ c, nên mỗ i chú ng ta cầ n khô ng ngừ ng họ c hỏ i.
Hỏ i giú p ta hiểu đượ c bả n chấ t củ a cuộ c số ng, khá m phá nhữ ng qui luậ t và giá trị cuộ c số ng. Tinh thầ n “Hoà i nghi tấ t cả ”(Cá c Má c) là cơ
sở để con ngườ i khá m phá thế giớ i xung quanh và khá m phá chính bả n thâ n mình.
+Thế giớ i muô n mà u muô n vẻ xung quanh con ngườ i đượ c khá m phá bằ ng chính nhữ ng câ u hỏ i . VD: Cá ch Niu-tơn khá m phá ra định luậ t
vạ n vậ t hấ p dẫ n …
+Einstein: “Tô i khô ng có sự thô ng minh đặ c biệt nà o, tô i chỉ tò mò mộ t cá ch đam mê”, và “Quan trọ ng là ngườ i ta khô ng ngừ ng hỏ i”.
+ Cá c phá t kiến địa lý, phá t minh khoa họ c…trên thế giớ i đều xuấ t phá t từ việc cá c nhà khoa họ c đã khô ng bằ ng lò ng vớ i nhữ ng định đề
có sẵ n mà khô ng ngừ ng đặ t ra nhữ ng câ u hỏ i để tìm ra bả n chấ t củ a sự thậ t. (VD…)
 Biết hỏ i và khô ng ngừ ng hỏ i, con ngườ i cò n khá m phá ra sứ c mạ nh củ a chính bả n thâ n mình.
Dẫ n chứ ng:
Cậ u bé Glen Cunningham từ ng bă n khoă n hỏ i chính mình: “Đô i châ n đượ c chẩ n đoá n có thể bị cắ t bỏ củ a mình liệu có thể đi lạ i đượ c
khô ng?”. Chính câ u hỏ i đó đã tạ o ra nguồ n sứ c mạ nh vô biên cho đô i châ n anh tiếp tụ c bướ c đi trong cuộ c số ng. Có lẽ nếu như cậ u bé
ngà y ấ y khô ng tự đặ t ra cho mình câ u hỏ i tră n trở thì ngà y nay thế giớ i vẫ n khô ng thể biết đến Cunningham – ngườ i đượ c mệnh danh là
“ngườ i nhanh nhấ t thế giớ i”.
 Ngườ i biết đặ t câ u hỏ i là ngườ i cầ u tiến và luô n hướ ng đến nhữ ng giá trị số ng tố t đẹp.
+ Nick Vujicic đã từ ng đặ t ra vô và n nhữ ng câ u hỏ i về khiếm khuyết củ a cơ thể mình, để rồ i nhậ n ra anh có thể mang đến nhữ ng giá trị vĩ
đạ i hơn cả nhữ ng bấ t hạ nh mà tạ o hó a đã mang đến cho mình.
+ Kyto Aya tự hỏ i điều gì là quan trọ ng nhấ t nếu cuộ c số ng củ a cô quá ngắ n ngủ i và lờ i đá p mà cô nhậ n đượ c đó là lờ i “Cả m ơn”. Cô trâ n
trọ ng từ ng khoả nh khắ c cô tồ n tạ i trong cuộ c đờ i và dà nh lờ i cả m ơn châ n thà nh nhấ t đến tấ t cả mọ i điều mà cô đã nhậ n đượ c.
 Việc biết đặ t ra nhữ ng câ u hỏ i chứ ng minh ta là mộ t ngườ i có khả nă ng quan sá t và đá nh giá vấ n đề tố t, biết quan tâ m đến mọ i
ngườ i cũ ng như cuộ c số ng xung quanh mình.
“Nhữ ng câ u hỏ i có thể dờ i non lấ p bể, giú p cá c ý tưở ng đượ c “kích nổ ’ ngay tứ c thì. Đó là nhữ ng câ u hỏ i mà mộ t khi dã đượ c gợ i lên, sẽ
khiến loà i ngườ i phả i suy nghĩ theo hướ ng hoà n toà n khá c biệt”- chuyên gia thiết kế nổ i tiếng Steven Heller
 Nhữ ng thắ c mắ c thô ng minh khiến bạ n khá m phá ra nhiều điều mớ i mẻ, đậ p vỡ nhữ ng định kiến củ a chính bạ n và mọ i ngườ i.
Lịch sử nhâ n loạ i đi lên chính nhờ nhữ ng câ u hỏ i khô ng ngừ ng, nhữ ng thắ c mắ c dườ ng như khô ng có hồ i kết củ a con ngườ i…
b, Con người cần học cách hỏi như thế nào?
 Khô ng riêng gì trẻ thơ, bấ t cứ ai trong cuộ c số ng nà y đều có quyền hỏ i và cầ n phả i hỏ i.

 Song con ngườ i cầ n họ c cá ch hỏ i. Khô ng phả i ai cũ ng biết hỏ i. Câ u hỏ i chỉ đến khi ta đã nung nấ u, nghiền ngẫ m về mộ t vấ n đề
nà o đó thậ t chín muồ i. Cầ n đặ t câ u hỏ i ở mọ i khía cạ nh: là gì, như thế nà o, tạ i sao, khi nà o…để tìm ra bả n chấ t vấ n đề.
Cầ n rèn luyện tư duy phả n biện, khô ng ngừ ng đặ t “mườ i vạ n câ u hỏ i vì sao”.
Đặ t câ u hỏ i cho ngườ i khá c và cho chính mình là mộ t cá ch rèn luyện tư duy .
Lev Tolstoy : “Nếu muố n tìm ra lờ i giả i đá p trong bấ t kì vấ n đề gì, câ u trả lờ i nằ m ngay trong câ u hỏ i mà bạ n đặ t ra”.
Câ u hỏ i hay phả i đú ng lú c, đú ng chỗ , đú ng ngườ i, đú ng việc.
c, Liên hệ thực tế
Trong cuộ c số ng hiện nay, có ngườ i ngạ i hỏ i, lạ i có nhữ ng ngườ i khô ng dá m hỏ i, hoặ c khô ng có gì để hỏ i. Đó đều là biểu hiện tiêu cự c củ a
sự lườ i tư duy, số ng vô cả m, thu mình trong vỏ ố c…
3. Bài học:
 “Nhữ ng câ u hỏ i cò n quan trọ ng hơn câ u trả lờ i. Bở i nó là độ ng lự c khiến ta phả i khô ng ngừ ng họ c tậ p, kiến tạ o, thử nghiệm và
tiến bộ ” (Pete Welter).
 Nó i ra đừ ng sợ . Hỏ i, bạ n chỉ dố t trong giâ y lá t, khô ng hỏ i, bạ n dố t ná t cả đờ i.
Khô ng thể tư duy thì khô ng thể thay đổ i bấ t kì thứ gì=> Con ngườ i cầ n tích cự c tư duy. “Tô i tư duy tứ c là tô i tồ n tạ i”.
Tuy nhiên, hỏ i khô ng phả i để đó mà để con ngườ i có trá ch nhiệm bắ t tay và o hà nh độ ng và sá ng tạ o, nhằ m giả i đá p cá c câ u hỏ i khô ng
ngừ ng phá t sinh trong đờ i số ng.
NLXH: Hãy hướng về phía mặt trời, bóng tối sẽ ngả về phía sau bạn – Bài mẫu
Đề bài:
Nghị luậ n về câ u châ m ngô n: “Hã y hướ ng về phía mặ t trờ i bó ng tố i sẽ ngả về sau bạ n”.
Bài làm:
Cuộ c số ng củ a chú ng ta luô n trắ c trở và ẩ n chứ a nhiều chô ng gai, thá ch thứ c. Có nhữ ng khó khă n, thử thá ch mà chú ng ta có thể dễ dà ng
vượ t qua nhưng lạ i có nhữ ng khó khă n, thá ch thứ c khiến chú ng ta phả i vấ p ngã . Vậ y bạ n đã là m gì sau nhữ ng lầ n vấ p ngã đó ? Dũ ng cả m
vự c dậ y để đạ p đổ khó khă n thử thá ch đó hay hèn nhá t đầ u hà ng để chịu sự khuấ t phụ c củ a khó khă n, thử thá ch đó ? Nếu là tô i, tô i chắ c
chắ n sẽ can đả m đứ ng dậ y và tiếp tụ c đương đầ u vớ i chô ng gai, thử thá ch ấ y bở i tô i tin rằ ng, chừ ng nà o, tô i cò n cả m nhậ n đượ c á nh bình
minh kỳ diệu, tiếng chim hó t chuyền cà nh mỗ i sớ m ban mai, tiếng só ng vỗ rì rà o nồ ng hơi thở củ a biển, chừ ng đó , tô i vẫ n cò n cơ hộ i. A-
mo-ni-mus từ ng nó i: “Con đườ ng gầ n nhấ t để ra khỏ i gian nan là đi xuyên qua nó ”. Vì vậ y, cho dù cuộ c số ng nà y chứ a nhiều bấ t hạ nh,
đắ ng cay, gian nan, thử thá ch thì chú ng ta nên nhớ rằ ng: Hã y hướ ng về phía mặ t trờ i, bó ng tố i sẽ ngả về phía sau bạ n.
Á nh sá ng mặ t trờ i là thứ á nh sá ng rự c rỡ , ấ m nó ng và kì diệu nhấ t củ a thiên nhiên. Mỗ i buổ i sớ m ban mai, mở cử a sổ và hướ ng mình về
phía á nh bình minh, chú ng ta sẽ cả m nhậ n đượ c thứ á nh sá ng kì diệu đó . Khi đó , hiển nhiên rằ ng bó ng tố i sẽ ngả dầ n về phía sau lưng
chú ng ta. Hướ ng về phía mặ t trờ i tứ c là hướ ng mình tớ i nhữ ng điều tố t đẹp. Bó ng tố i sẽ ngả về phía sau bạ n ngụ ý rằ ng khi bạ n hướ ng
tớ i nhữ ng điều tố t đẹp thì nhữ ng sự xấ u xa, u á m sẽ bị đẩ y lù i và chìm dầ n và o trong quá khứ . Như vậ y, nó i “Hã y hướ ng về phía mặ t trờ i,
bó ng tố i sẽ ngả về phía sau bạ n” tứ c là khẳ ng định rằ ng: Trong cuộ c số ng, chú ng ta phả i luô n có thá i độ số ng lạ c quan, tích cự c, hướ ng
mình tớ i nhữ ng điều tố t đẹp, trá nh xa nhữ ng sự xấ u xa, u á m. Có như vậ y, chú ng ta mớ i có thể tậ n hưở ng cuộ c số ng nà y mộ t cá ch trọ n
vẹn và đầ y ý nghĩa nhấ t.
Trong cuộ c số ng, ai ai trong số chú ng ta mà chẳ ng mong muố n gặ t há i đượ c nhiều thà nh cô ng và hạ nh phú c. Tuy nhiên, con đườ ng chú ng
ta đi khô ng hề bằ ng phẳ ng mà trá i lạ i, nó gậ p ghềnh, khú c khuỷu, ẩ n chứ a nhữ ng gian nan, thá ch thứ c. Vì vậ y, để vượ t qua khó khă n ấ y,
chú ng ta hã y can đả m đương đầ u vớ i nó . Nhưng, khô ng phả i lú c nà o nhữ ng khó khă n, thử thá ch ấ y cũ ng có thể chinh phụ c đượ c mộ t
cá ch dễ dà ng. Đô i khi, chú ng ta sẽ vấ p ngã và thấ t bạ i. Có nhữ ng lú c, bạ n tưở ng chừ ng như cả thế giớ i trướ c mắ t mình đang sụ p đổ . Tuy
nhiên, nếu bạ n có ý chí, nghị lự c và mộ t niềm tin son sắ t để xuyên qua nó , bạ n sẽ thấ y mình mạ nh mẽ và trưở ng thà nh tớ i mứ c nà o. Từ
đó , chú ng ta lạ i có thêm độ ng lự c để vượ t qua nhữ ng khó khă n khá c trong cuộ c số ng. Đó chính là sứ c mạ nh kì diệu củ a á nh sá ng mặ t trờ i.
Thứ á nh sá ng nâ ng đỡ nhữ ng con ngườ i vấ p ngã trong cuộ c số ng biết tự mình can đả m vự c dậ y, thứ á nh sá ng đẩ y lù i sự u á m xấ u xa cho
nhữ ng con ngườ i đang tìm lố i ra trong mê cung tă m tố i. Nhữ ng con ngườ i ấ y luô n tin và o điều kì diệu và á nh sá ng mặ t trờ i, tin và o mộ t
tương lai tố t đẹp. Như vậ y, chú ng ta có thể khẳ ng định rằ ng, cuộ c số ng luô n đầ y nhữ ng khó khă n và nhữ ng khó khă n, thá ch thứ c ấ y chỉ
dà nh cho đô i châ n củ a nhữ ng con ngườ i dũ ng cả m, biết vươn lên, hướ ng mình về nhữ ng điều tố t đẹp. Hã y hướ ng về phía mặ t trờ i, bó ng
tố i sẽ ngả về phía sau bạ n – mộ t câ u danh ngô n ngắ n gọ n, khú c chiết nhưng đã để lạ i cho chú ng ta nhiều bà i họ c sâ u sắ c khiến cho chú ng
ta phả i suy nghĩ và thay đổ i thá i độ số ng.
Để có thể vươn mình tớ i nhữ ng điều tố t đẹp, biết cá ch đứ ng dậ y sau mỗ i vấ p ngã , chú ng ta cù ng họ c hỏ i từ nhữ ng ngườ i đã đạ t nhiều
thà nh cô ng đá ng nể phụ c trong cuộ c số ng. Điển hình là anh Nick Vujicic – mộ t con ngườ i trà n đầ y nghị lự c phi thườ ng. Nick sinh ra đã
khô ng có tứ chi, phả i đố i mặ t vớ i sự chế giễu củ a nhữ ng ngườ i xung quanh, anh rơi và o trầ m cả m và có ý định từ bỏ cuộ c số ng. Thế rồ i
anh nhậ n ra rằ ng, trên thế giớ i nà y, cò n rấ t nhiều ngườ i khá c chịu thiệt thò i giố ng mình, anh dầ n chấ p nhậ n khuyết tậ t củ a bả n thâ n và có
suy nghĩ vô cù ng tích cự c rằ ng: “Chú a tạ o ra tô i ắ t phả i có dụ ng ý nà o đó và sẽ khô ng để tô i mã i mã i trở nên vô dụ ng”…” tô i đượ c sinh ra
khô ng phả i vì sự trừ ng phạ t củ a Chú a mà vì sự sá ng tạ o củ a Ngườ i để hiện lộ nhữ ng cô ng việc đặ c biệt củ a Ngườ i qua tô i”. Nhờ suy nghĩ
tích cự c, Nick đã tố t nghiệp đạ i họ c vớ i tấ m bằ ng kép và trở thà nh nhà diễn thuyết, tuyên truyền độ ng lự c và đạ i sứ truyền cả m hứ ng
số ng nổ i tiếng trên thế giớ i. Hay chú ng ta cũ ng có thể kể đến anh Đặ ng Lê Nguyên Vũ . Chứ ng kiến cả nh cha bị bệnh nặ ng, chỉ cầ n 2 triệu
đồ ng mà vay mượ n cả đạ i gia đình cũ ng khô ng đủ , cậ u con trai mườ i sá u tuổ i – Đặ ng Lê Nguyên Vũ đã thề vớ i lò ng: Mộ t ngà y nà o đó
mình sẽ thay đổ i cuộ c số ng củ a đạ i gia đình nà y. Anh họ c đạ i họ c ngà nh y mà nhậ n ra rằ ng ngà nh y khô ng thể đá p ứ ng đượ c ướ c mơ và
tham vọ ng củ a mình, nă m thứ ba đạ i họ c, anh quyết định nghỉ họ c và và o thà nh phố Hồ Chí Minh kiếm tìm cơ hộ i. Ít ai biết rằ ng, chà ng
trai trẻ khở i đầ u sự nghiệp bằ ng că n nhà thuê chỉ và i mét vuô ng để xay cà phê, vay từ ng kí cà phê, đạ p xe hà ng câ y số để giao hà ng cho
khá ch,… lạ i trở thà nh ô ng chủ củ a tậ p đoà n sả n xuấ t cà phê Trung Nguyên – hã ng cà phê hà ng đầ u Việt Nam. Rõ rà ng chú ng ta đều thấ y
rằ ng, khi biết hướ ng bả n thâ n mình tớ i nhữ ng điều tố t đẹp thì mọ i chuyện khó khă n đều có thể vượ t qua. Nhưng trong cuộ c số ng ngà y
nay, khô ng phả i ai cũ ng ý thứ c đượ c điều nà y. Xã hộ i phá t triển đò i hỏ i mỗ i con ngườ i chú ng ta cũ ng cầ n phả i phá t triển theo, tuy nhiên,
có đô i khi, chú ng ta bị cuố n và o nhữ ng bộ n bề củ a cuộ c số ng, á p lự c cô ng việc đè nặ ng. Vì vậ y, có mộ t số ngườ i đã khô ng đủ ý chí nghị lự c
để vượ t qua nó , thay vì lạ c quan, vui số ng thì họ lạ i thườ ng có nhữ ng suy nghĩ tiêu cự c. Họ dễ thiếu đi niềm tin và dễ bị đẩ y đến vự c thẳ m
tă m tố i, u á m.
Bở i vậ y, mỗ i ngườ i cầ n thay đổ i nhậ n thứ c và thá i độ số ng. Chú ng ta hã y biết nghĩ lạ c quan, số ng tích cự c, nhìn nhậ n cuộ c số ng theo
nhữ ng hướ ng khá c nhau. Có ai đó từ ng nó i “Bạ n chỉ có hai cá ch để số ng: mộ t là như thể chẳ ng có điều gì là điều kì diệu, hai là như thể tấ t
cả đều là điều kì diệu”. Cuộ c số ng củ a chú ng ta đều phụ thuộ c và o cá ch chú ng ta nhìn nhậ n và chỉ cầ n chú ng ta thay đổ i cá ch nhìn, thì
cuộ c số ng cũ ng thay đổ i, đờ i thay đổ i khi chú ng ta thay đổ i. Vì vậ y, hã y lạ c quan hơn, nhìn cuộ c số ng theo hướ ng tích cự c, hướ ng về phía
mặ t trờ i dù trong bấ t cứ hoà n cả nh nà o, mọ i khó khă n đều sẽ lù i về sau chú ng ta và đi và o dĩ vã ng. Thêm và o đó , mỗ i chú ng ta cũ ng cầ n
thắ p lên trong trá i tim ngọ n lử a củ a ý chí, nghị lự c kiên cườ ng và niềm tin son sắ t để có thể dũ ng cả m đố i mặ t vớ i khó khă n và biết đứ ng
dậ y sau vấ p ngã . Hã y tự tạ o cho mình mộ t niềm đam mê, kiên định và theo đuổ i nó , bạ n sẽ cuộ c số ng nà y đẹp đến mứ c nà o.
Có thể khẳ ng định, “Hã y hướ ng về phía mặ t trờ i bó ng tố i sẽ ngả dầ n về phía sau bạ n” là mộ t ý kiến đú ng đắ n và nó luô n đú ng con ngườ i ở
mọ i thờ i đạ i bở i lẽ cho dù cuộ c số ng nà y có phá t triển thế nà o, chú ng ta vẫ n phả i đố i mặ t vớ i khó khă n, thá ch thứ c. Vì vậ y, hã y biết hướ ng
mình về phía mặ t trờ i để tậ n hưở ng cuộ c số ng mộ t cá ch trọ n vẹn hơn.
NLXH: Miễn là sống hạnh phúc

Đề bài:
“Mỗ i ngườ i đều có quyền lự a chọ n cá ch số ng cho riêng mình, miễn là hạ nh phú c”(Nghệ sĩ Thà nh Lộ c). Suy nghĩ củ a anh/chị về phá t biểu
trên.
Bài làm
Con ngườ i đều là nhữ ng vị khá ch trọ củ a trầ n thế. Song, mỗ i sinh linh lạ i là mộ t nguyên bả n độ c đá o. Nghĩa là kịch bả n củ a thướ c phim
dà i tậ p mang tên “Cuộ c đờ i” sẽ do chính bạ n viết nên bở i ngò i bú t mang cá i “hồ n” củ a riêng bạ n. Cũ ng chính bạ n là đạ o diễn, là diễn viên,
là thợ quay. Mộ t bộ phim thà nh cô ng mỹ mã n là khi xem lạ i phim, cõ i lò ng củ a bạ n có thể kiêu hã nh ngâ n vang bả n nhạ c “Hạ nh Phú c” vì
bạ n đã số ng theo cá ch củ a mình. Thấ m nhuầ n đượ c điều đó , nghệ sĩ Thà nh Lộ c trong mộ t lầ n phỏ ng vấ n đã phá t biểu:”Mỗ i ngườ i đều có
quyền lự a chọ n cá ch số ng cho riêng mình, miễn là hạ nh phú c”.
Mỗ i ngườ i sinh ra là mộ t tinh tú tự do và ẩ n chứ a nhữ ng huyền bí. Dẫ u nhữ ng tinh tú ấ y có mố i liên kết vớ i vũ trụ rộ ng lớ n nhưng suy
cho cù ng, sẽ chẳ ng có mộ t nhâ n vậ t nà o có thể thay đổ i quỹ đạ o củ a chú ng. Con ngườ i cũ ng vậ y, ai cũ ng có cho mình “quyền lự a chọ n
cá ch số ng”. Đó là quyền đượ c là m chủ , là m nhạ c trưở ng cho bả n hò a tấ u trong đờ i mình. Đó là quyền đượ c họ a, đượ c thưở ng thứ c, đượ c
chiêm nghiệm và thay đổ i cuộ c đờ i. Chú ng ta khô ng cầ n số ng sao cho vừ a lò ng tấ t cả mọ i ngườ i, chú ng ta có khả nă ng và nghĩa vụ số ng
cuộ c đờ i củ a chính mình, miễn là “hạ nh phú c”. Số ng vì mình, thỏ a mã n mưu cầ u củ a mình để bả n thâ n đượ c thoả i má i và vui vẻ. Chú ng ta
có quyền là m điều có lợ i cho mình và dĩ nhiên cũ ng khô ng đượ c tổ n hạ i đến ngườ i khá c. Chính vì vậ y, câ u nó i củ a nghệ sĩ Thà nh Lộ c quả
là mộ t chiêm nghiệm sâ u sắ c và đú ng đắ n. Kể từ khoả nh khắ c ta nhìn thấ y thế giớ i và bắ t đầ u nhịp số ng, ta đã nắ m trong tay quyền đượ c
số ng vì mình, đượ c trầ m ngâ m suy tư, dấ n thâ n trả i nghiệm và thay đổ i cuộ c đờ i củ a mình theo quan điểm cá nhâ n.
“Bạ n khô ng cầ n ai nó i vớ i bạ n rằ ng bạ n là ai hay bạ n là điều gì. Bạ n là chính con ngườ i bạ n!” (John Lennon). Cuộ c số ng là chuỗ i ngà y tiếp
diễn nhau vớ i nhữ ng vui buồ n lẫ n lộ n, đâ u đó là nhữ ng viên kẹo ngọ t ngà o và có cả nhữ ng dư vị đắ ng cay, nhưng chẳ ng phả i nhữ ng ngà y
ấ y đều là cuộ c số ng củ a chú ng ta đấ y sao. Nó là quá khứ bạ n đã đi qua, là hiện tạ i mà bạ n đang số ng và cũ ng là tương lai bạ n muố n hướ ng
đến. Vì vậ y, chẳ ng ai có quyền phá n xét hay can thiệp và o cá ch số ng củ a bạ n, chẳ ng ai cả . Họ chỉ có thể buô ng lờ i chỉ trích, soi mó i nhưng
sẽ khô ng thể số ng thay cuộ c đờ i củ a bạ n. Ta cũ ng chỉ số ng tạ m bợ ở thế gian nà y mộ t đờ i, ta cũ ng khô ng chắ c rằ ng mình sẽ có kiếp sau
thì hà cớ gì ta phả i để ngườ i khá c số ng thay ta hay để ta số ng thay cuộ c đờ i củ a họ ? Bạ n quyết định rờ i xa chố n đô thà nh phồ n hoa chỉ để
trở về vớ i khoả ng trờ i yên bình củ a quê hương, trồ ng rau và nuô i cá .Ngườ i khá c chê bai quyết định củ a bạ n nhưng chỉ cầ n bạ n thấ y mình
hạ nh phú c vớ i lự a chọ n nà y thì sẽ chẳ ng ai có thể là m lệnh hướ ng đi củ a bạ n.Ngoà i kia, họ hồ hở i vớ i nhịp số ng hiện đạ i, họ chọ n cho
mình phong cá ch thờ i thượ ng, dù ng bữ a ở nhữ ng nhà hà ng xa hoa. Cò n bạ n lạ i ưa chuộ ng phong cá ch giả n dị, thích nhâ m nhi tá ch cafe
nó ng hổ i và đọ c sá ch trong tiếng nhạ c du dương củ a quá n nướ c quen thuộ c. Ngườ i khá c có thể mỉa mai rằ ng bạ n là mộ t kẻ lỗ i thờ i nhưng
chẳ ng sao cả , chỉ cầ n bạ n thấ y vui vẻ là đượ c. Tó m lạ i, cuộ c đờ i nà y là củ a bạ n, vì thế đừ ng cầ m bả n đồ củ a ngườ i khá c để dò đườ ng đi
củ a mình.
Trong cuố n sá ch “Nếu biết tră m nă m là hữ u hạ n” củ a Phạ m Lữ Â n luô n ẩ n chứ a nhữ ng dò ng chữ sâ u sắ c rằ ng :”Bạ n biết chă ng, thế gian
nà y có điều kỳ diệu, đó là khô ng ai có thể là bả n sao 100% củ a ai cả . Bở i thế, bạ n là độ c nhấ t, tô i cũ ng là độ c nhấ t. Chú ng ta đều là nhữ ng
con ngườ i độ c nhấ t vô nhị…”.Chú ng ta có dấ u vâ n tay và chứ ng minh nhâ n dâ n rấ t riêng.Thậ m chí nhữ ng cặ p song sinh có giố ng nhau
như hai giọ t nướ c thì giữ a họ vẫ n sẽ tồ n tạ i và i điều khá c biệt. Khá c biệt lớ n nhấ t đó chính là mụ c đích số ng, có ngườ i giả n đơn,có ngườ i
phứ c tạ p. Ngườ i muố n họ c mộ t trườ ng đạ i họ c trong nướ c, kẻ muố n du họ c ở nhữ ng phương trờ i mớ i,ngườ i muố n mở mộ t quá n cafe
nhỏ , kẻ muố n là m chủ tịch tậ p đoà n lớ n, ngườ i muố n về quê tu dưỡ ng tâ m hồ n, kẻ muố n số ng giữ a lò ng thà nh phố tấ p nậ p. Ai cũ ng ấ p
ô m cho mình mộ t ý nguyện riêng và chính từ nhữ ng mụ c đích số ng muô n hình vạ n trạ ng ấ y, mỗ i ngườ i sẽ tự tìm cho mình hướ ng đi
riêng và hình dung cho mình mộ t “hạ nh phú c” riêng.
Hạ nh phú c củ a nà ng hậ u H’hen Niê là từ buô n là ng bướ c lên vũ đà i nhan sắ c quố c tế. Cuộ c đờ i củ a cô sẽ vẫ n cò n là mộ t mố i tơ vò nếu
ngà y trướ c cô số ng khuô n khổ theo tậ p quá n, lệ là ng, chấ p nhậ n hô n nhâ n ở tuổ i 14. Bằ ng việc thá o gỡ định kiến, can đả m “lự a chọ n cá ch
số ng cho riêng mình”, “viên ngọ c đen” giả n dị H’hen Niê đã trở thà nh niềm tự hà o củ a đấ t nướ c, chinh phụ c top 5 cuộ c thi Hoa hậ u Hoà n
vũ thế giớ i. Khô ng chỉ đưa cuộ c đờ i mình sang mộ t trang mớ i, cô cò n truyền cả m hứ ng, độ ng lự c, tá c độ ng đến nhữ ng tư tưở ng cò n lắ m
rêu phong củ a ngườ i khá c. Nghệ sĩ Ưu tú Thà nh Lộ c sau hơn 45 nă m rú t cạ n má u thịt để hò a cố t thă ng hoa vớ i nhữ ng vai diễn để đờ i
trên sâ n khấ u, ô ng đã tìm đượ c hạ nh phú c cho riêng mình. Hạ nh phú c củ a ô ng là đượ c phâ n thâ n, thể xá c và linh hồ n đượ c hoà nhịp cù ng
vai diễn, là đượ c số ng nhữ ng cuộ c đờ i mớ i vớ i nhữ ng trườ ng kịch, vớ i mộ t “ô ng” mớ i. Chính ngườ i nghệ sĩ ấ y đã phả i 600 lầ n nắ n xương
má u và linh hồ n củ a mình chia đều cho 600 vai diễn. Thà nh Lộ c quyết định khô ng lấ y vợ , khô ng yên bề gia thấ t, nhiều ngườ i trá ch ô ng hà
cớ gì phả i như thế ? Nhưng đó là lự a chọ n củ a chính ô ng, chỉ có ô ng mớ i có thể trả lờ i câ u hỏ i nà y và ô ng đã trở lờ i bằ ng sự nghiệp củ a
mình, bằ ng hạ nh phú c củ a riêng ô ng.
“Hã y luô n là phiên bả n tố t nhấ t củ a bả n thâ n, chứ đừ ng bao giờ là phiên bả n thứ hai củ a mộ t ai khá c” (“Sá ch đen” – Otegha Uwagba).
Cuộ c số ng như mộ t mà n kịch khô ng có phầ n tậ p dượ t trướ c. Bở i vậ y, hã y há t ca, nhả y mú a và yêu thương mỗ i mộ t khoả nh khắ c tít tắ c
đang trô i qua trướ c khi vở kịch hạ mà n. Hã y số ng theo cá ch mà bạ n cả m thấ y đú ng đắ n và vui vẻ, hã y đi đến nhữ ng miền đấ t dẫ u xa hay
gầ n , nhữ ng vù ng trờ i dẫ u hoà ng hô n hay bình minh, miễn là bạ n “hạ nh phú c”. Hô m qua đã qua, ngà y mai chưa tớ i, chỉ có hô m nay, là vui
vẻ hay buồ n khổ , tự bạ n hã y quyết định đi. Bạ n có thể tự mình vẽ ra ngà y mai tố t đẹp, khô ng cầ n số ng theo á nh nhìn củ a ngườ i khá c,
kiềm chế cả m xú c, cả m tính và lý tính đều phả i song hà nh. Xin hã y số ng vì chính mình và lắ ng nghe nhữ ng rung độ ng tinh vi củ a trá i tim
trướ c đã . Đi đến nơi mình ao ướ c, là m điều mình muố n và ă n nhữ ng mó n mình thích, đó chính là hạ nh phú c. Ta suy nghĩ bằ ng trí ó c củ a
ta, đi bằ ng đô i châ n củ a ta và yêu thương bằ ng trá i tim củ a ta. Đừ ng vì nhữ ng lờ i gièm pha củ a ngườ i khá c mà để đến lú c cuố i đờ i, bỗ ng
dưng ta nhậ n ra ta đã số ng và sẽ chết vì mộ t ai đó , như mộ t ai đó chứ khô ng phả i như chính bả n thâ n mình và vì chính bả n thâ n mình.
Hạ nh phú c đô i khi cũ ng là sự cộ ng hưở ng giữ a ngườ i vớ i ngườ i. Trả i nghiệm củ a chú ng ta bắ t nguồ n từ sự “tự thâ n”, nhưng nó khô ng
phả i là sự chiêm nghiệm mộ t cá ch hoà n toà n “đơn thâ n”. Nếu chỉ số ng bằ ng tư duy củ a bả n thâ n, khô ng chịu tiếp nhậ n nhữ ng gó p ý châ n
thà nh từ ngườ i xung quanh, ta sẽ mã i là chú ếch ngồ i đá y giếng vớ i thế giớ i và tầ m nhìn nhỏ hẹp chỉ bằ ng cá i vung. Ngắ m nhìn bầ u trờ i
đêm huyền bí và tĩnh mịch, bạ n thấ y gì ? Vầ ng tră ng thậ t sá ng tỏ a nhưng nó sẽ thậ t cô độ c nếu vắ ng bó ng nhữ ng vì sao nhỏ bé. Mà n đêm
chỉ trà n đầ y sinh khí khi có sự cộ ng hưở ng củ a tră ng, sao và nhữ ng cơn gió nhẹ nhà ng. Con ngườ i cũ ng chỉ tìm đượ c cá i kết viên mã n
nhấ t khi hiểu rõ mố i liên kết giữ a mình vớ i đờ i. Hạ nh phú c đâ u chỉ ô m trọ n cho riêng ta mà cò n là cho cộ ng đồ ng. Số ng theo cá ch thứ c
củ a mình nhưng cũ ng đừ ng để bả n thâ n khuấ t bó ng sau cung đườ ng bấ t thiện, đừ ng để “bả n ngã ” ích kỷ và á i kỷ, xâ m chiếm linh hồ n và
thể xá c củ a bạ n.
Câ u nó i giả n đơn nhưng ẩ n sâ u trong từ ng con chữ mộ t lẽ số ng sâ u sắ c và đú ng đắ n. Cuộ c số ng thậ t ra là mộ t quá trình dà i mà bả n thâ n
tự tranh đấ u vớ i “tiếng nó i củ a ngườ i” và đi tìm “tiếng nó i củ a ta”. Đố i diện vớ i trù ng trù ng điệp điệp nhữ ng thanh â m ồ n ả ,khó đoá n và
khó hò a nhịp ta hã y dà nh thờ i gian để soi lạ i lò ng mình. Để hiểu rằ ng cuộ c số ng diễn ra ở đâ y, khô ng phả i nơi khá c, chính trong cá ch bạ n
cả m nhậ n, chứ khô ng phả i trong á nh nhìn củ a ngườ i khá c. Tìm cho mình lố i số ng là nh mạ nh và phù hợ p vớ i bả n thâ n chính là cá ch ta
chiếm lĩnh hạ nh phú c.
NLXH: Tuổi trẻ như cơn mưa rào
Đề bài:
“Tuổ i trẻ giố ng như mộ t cơn mưa rà o.Cho dù bạ n từ ng bị cả m lạ nh vì tắ m mưa, bạ n vẫ n muố n đượ c đằ m mình trong cơn mưa ấ y mộ t lầ n
nữ a”.( You’re the apple of my eyes).
Suy nghĩ củ a anh/chị về nhậ n định trên.
Bài làm
Nơi đâ u sẽ bá n mộ t chiếc vé về vớ i nhữ ng thá ng nă m tuổ i trẻ – thướ c phim quay chậ m về mộ t thờ i quá khứ tươi đẹp nhấ t củ a cuộ c đờ i
mỗ i ngườ i? Khoả nh khắ c ấ y,ta vô ưu vô lo , mộ t lò ng số ng vớ i nhiệt huyết và đam mê. Khoả nh khắ c ấ y, ta bắ t đầ u gó p nhặ t từ ng mả nh
ghép củ a bả n thâ n. Khoả nh khắ c ấ y, ta tậ n hưở ng và hoà i phí, ta vấ p ngã và đứ ng lên. Tuổ i trẻ đá ng giá bao nhiêu? Tuổ i trẻ là vô giá ! Và
“Tuổ i trẻ như mộ t cơn mưa rà o.Cho dù bạ n từ ng bị cả m lạ nh vì tắ m mưa, bạ n vẫ n muố n đượ c đằ m mình trong cơn mưa ấ y mộ t lầ n nữ a”.
( You’re the apple of my eyes).
Tuổ i trẻ là nă m thá ng quý giá nhấ t bở i trong ba thứ : sứ c khỏ e, thờ i gian và tiền bạ c, chú ng ta chỉ thiếu tiền thô i, cò n thờ i gian và sứ c khỏ e
thì luô n đong đầ y. Tuổ i ấ y có sự nhiệt huyết và cả chú t bồ ng bộ t, ngô ng cuồ ng, ta dá m số ng và dá m mơ , ta khô ng sợ hã i , khô ng mỏ i mệt
trướ c hoà i bã o củ a bả n thâ n. Song , nhữ ng thứ đẹp đẽ đều hữ u hạ n, tuổ i trẻ cũ ng thế , khắ c sâ u nhưng lạ i ngắ n ngủ i tự a “cơn mưa rà o”.
Trậ n mưa ấ y đến mộ t cá ch bấ t ngờ , nhữ ng hạ t mưa nặ ng trĩu , mà n mưa dà y đặ c nhưng thoá ng chố c lạ i vộ i vã ngừ ng. Nó sẽ khiến ta “bị
cả m”, cũ ng giố ng như khi cò n trẻ , ta trả i qua nhữ ng mấ t má t , nhữ ng thấ t bạ i , nhữ ng đau đá u , nuố i tiếc khô ng nguô i về mộ t ngườ i , mộ t
việc xưa cũ . Nhưng con ngườ i ta vẫ n mã i khá t khao đượ c “đắ m mình trong cơn mưa ấ y mộ t lầ n nữ a” .Muố n tìm về nhữ ng xú c cả m đầ u
đờ i , nhữ ng nă m thá ng vô tư , đượ c thử thá ch, trả i nghiệm và số ng hết mình vớ i nhữ ng điều ta e ngạ i , để sau nà y ta khô ng phả i hố i tiếc.
Câ u nó i trên đã khẳ ng định vẻ đẹp độ c nhấ t củ a khoả ng thờ i gian mang tên “tuổ i trẻ” . Ngắ n ngủ i , bồ ng bộ t và vấ p ngã là thế , nhưng đâ y
mã i mã i là ký ứ c đá ng nhớ , mang đến cho ta nhiều mộ ng mơ , tiếc nuố i khi nghĩ về.
Tuổ i trẻ có nhữ ng thứ quý giá nhấ t mà có lẽ mã i đến sau nà y ta khô ng bao giờ tìm thấ y nữ a. Tuổ i trẻ , bạ n hồ n nhiên , vữ ng lò ng chạ y
theo hoà i bã o và ướ c mơ củ a bả n thâ n. Tuổ i trẻ , bạ n can đả m khô ng chịu bị gò bó bở i “đồ ng phụ c tư tưở ng” . Bạ n khô ng muố n giam
mình trong chiếc lồ ng sắ t nà o cả , bạ n khao khá t đượ c khá m phá , sá ng tạ o và cố ng hiến , muố n yêu và đượ c yêu. Tuổ i trẻ, chú ng ta dà nh
thờ i gian để cườ i bên cha mẹ , để tậ n hưở ng bên bạ n bè và ngỡ ngà ng trướ c nhữ ng rung độ ng lạ kì vừ a chớ m nở . Vì vậ y, nếu cơn mưa
rà o củ a thiên nhiên đem lạ i sự số ng cho vạ n vậ t thì cơn mưa rà o củ a tuổ i trẻ đem đến mộ t sứ c số ng mã nh liệt, dò ng nướ c ấ m nó ng gộ i
rử a , thanh lọ c tâ m can củ a lớ p trẻ . Thế nhưng , tuổ i trẻ cũ ng giố ng “cơn mưa rà o” ở chỗ sẽ lặ ng lẽ trô i qua mộ t cá ch vộ i và ng . Rấ t nhanh
thô i, chú ng ta sẽ bướ c đến trướ c nhữ ng cá nh cử a mang tên : Tố t Nghiệp, Là m Việc, Kết Hô n, Sinh Con, Già Đi và Chết. Cuố i cù ng, chú ng ta
mấ t cả đờ i để tưở ng niệm về tuổ i trẻ củ a chú ng ta.
Bên cạ nh đó , tuổ i trẻ cũ ng là giai đoạ n khó khă n bở i khi ấ y ta vẫ n cò n bồ ng bộ t, đơn giả n trong suy nghĩ và hà nh độ ng . Có cả sự dạ i dộ t ,
sai lầ m và nhữ ng giọ t nướ c mắ t hố i hậ n trong cá ch số ng.Đó là nhữ ng lầ n giậ n dỗ i cha mẹ , hiểu lầ m bạ n bè hay chuyện tình tuổ i mớ i lớ n
bắ t đầ u và kết thú c vì nhữ ng điều khó hình dung , nhữ ng lí do vô cớ , ngớ ngẩ n. Tuổ i trẻ , ta cả m thấ y bấ t lự c trướ c mộ t kì thi hay việc gì
đó , ta yếu đuố i khi đứ ng trướ c nhữ ng “cơn đạ i hồ ng thủ y” , muô n vạ n ngã rẽ trên chuyến hà nh trình trưở ng thà nh và truy cầ u hạ nh
phú c. Tuổ i trẻ , ta vẫ n cò n nợ ai đó lờ i cả m ơn hay câ u xin lỗ i. Thá ng nă m cứ thế trô i nhanh , quã ng đườ ng tuổ i trẻ chú ng ta rồ i sẽ trả i qua
nhữ ng vui buồ n lẫ n lộ n , nhữ ng thă ng trầ m, vụ ng dạ i đầ u đờ i nhưng vì bạ n cò n trẻ nên bạ n vẫ n cò n thờ i gian để sử a đổ i và hoà n thiện
bả n thâ n. Chú ng ta luô n hoà i niệm về tuổ i trẻ bở i tuổ i trẻ cho phép ta gụ c ngã và đứ ng lên , cho phép ta sai lầ m để rú t kinh nghiệm ,sử a
đổ i và trưở ng thà nh hơn.
Cuộ c hà nh trình từ mộ t gia sư trở thà nh mộ t fashonista củ a cô nà ng Châ u Bù i là minh chứ ng cho việc số ng hết mình vớ i tuổ i trẻ. Ngay từ
khi 17 tuổ i, cô gá i họ c ban A, Bù i Thá i Bả o Châ u đã bắ t đầ u kiếm tiền từ việc mở lớ p gia sư cho cá c em khó a dướ i . Nhưng đến nă m 18
tuổ i, cô bấ t ngờ quyết định tham gia lĩnh vự c thờ i trang vớ i mong muố n trở thà nh mộ t biểu tượ ng thờ i trang . Đến nay, Châ u Bù i là mộ t
trong nhữ ng fashionista trẻ đượ c theo dõ i bở i hơn 1,4 triệu ngườ i qua Instagram và cũ ng là đạ i diện Việt Nam tham gia nhiều sự kiện
thờ i trang lớ n củ a quố c tế. Cô từ ng chia sẻ :”Tuổ i trẻ có hai thứ rấ t nhiều đó là nă ng lượ ng và thờ i gian. Nă ng lượ ng đó rấ t quan trọ ng và
việc đặ t nă ng lượ ng và o mộ t vấ n đề lạ i cà ng quan trọ ng. Cá i mà mình muố n hướ ng tớ i là truyền cả m hứ ng về phong cá ch số ng tích cự c.”
Trong cuố n sá ch “Tuổ i trẻ khô ng bao giờ quay đầ u” đã nhắ c đến cuộ c hà nh trình củ a tiểu thuyết gia Legson Kayira. Rờ i khỏ i gia đình khi
mớ i gầ n 17 tuổ i , hơn hai nă m sau , ô ng hã nh diện bướ c và o ngưỡ ng cử a Đạ i họ c Skagit Valley vớ i hai quyển sá ch bá u ô m chặ t trô ng tay.
Chưa dừ ng lạ i ở đó , sau khi tố t nghiệp đạ i họ c , ô ng họ c lên nữ a và trở thà nh giá o sư Chính trị họ c củ a đạ i họ c Cambridge (Anh). Đồ ng
thờ i , ô ng cò n là mộ t tá c giả có uy tín trên thế giớ i.Tuổ i trẻ củ a họ là đú ng thì đi tiếp , sai thì là m lạ i.
Tô i nhớ cá ch đâ y và i nă m, trong giớ i trẻ rộ lên trà o lưu YOlO – You only live once . Đâ y là mộ t thô ng điệp tích cự c bở i bạ n chỉ số ng mộ t
lầ n đồ ng nghĩa vớ i việc tuổ i trẻ chỉ đến duy nhấ t mộ t lầ n và bạ n chỉ có mộ t lầ n để số ng thậ t xứ ng đá ng vớ i nó .Tuổ i trẻ là lú c cầ n sô i nổ i
hà nh độ ng để thự c hiện nhữ ng ướ c mơ, dự định quan trọ ng củ a đờ i ngườ i, là lú c cầ n phấ n đấ u nhiều nhấ t để trưở ng thà nh, dấ n thâ n và
cố ng hiến. Ta cò n trẻ, đừ ng hoà i phí thờ i gian, hã y cứ số ng vớ i ướ c mơ đi, đam mê đi, cuộ c số ng bạ n sẽ ý nghĩa hơn! Hã y số ng hết mình
vớ i tuổ i trẻ để sau nà y bạ n sẽ phì cườ i khi nghĩ về nhữ ng hà nh độ ng, suy nghĩ trẻ con, ngâ y thơ thuở ấ y. Sau nà y , khi nhìn và o gương ,
nếp nhă n đã xuấ t hiện , hơi thở cũ ng gấ p rú t hơn , má i tó c đã có và i sợ i bạ c, khô ng cò n mặ c đồ ng phụ c nữ a , chỉ cò n nhữ ng đườ ng nét và
kí ứ c ngà y xưa vẫ n cò n vấ n vương bạ n cũ ng sẽ khô ng hố i hậ n về tuổ i trẻ củ a mình.
Trớ trêu thay khi có mộ t bộ phậ n cá c bạ n trẻ lạ i cứ ngỡ tuổ i thanh xuâ n là mã i mã i, họ từ tố n là m nhữ ng việc cầ n là m và vộ i vã tiêu xà i
nhiệt huyết và o nhữ ng điều khô ng đá ng. Họ tự cho mình là m nhữ ng điều đượ c gọ i là “đặ c quyền củ a tuổ i trẻ” và dù ng nó để minh chứ ng
hoặ c biện hộ cho nhữ ng thà nh cô ng hay thấ t bạ i củ a mình.
Trong “Vộ i Và ng” Xuâ n Diệu từ ng viết :
“Nó i là m chi rằ ng xuâ n vẫ n tuầ n hoà n

Nếu tuổ i trẻ chẳ ng hai lầ n thắ m lạ i”
Tuổ i trẻ luô n là thờ i gian sung mã n nhấ t củ a đờ i ngườ i. Tuổ i trẻ cho phép ta vấ p ngã để trưở ng thà nh nhưng “Tô i cò n trẻ” khô ng phả i là
lí do cho hà ng vạ n lầ n sai lầ m mà khô ng biết sử a đổ i . Tuổ i trẻ chỉ đến mộ t lầ n rồ i lạ i rờ i đi rấ t nhanh, sẽ chẳ ng chờ đợ i nhữ ng ai số ng
hoà i , số ng phí thanh xuâ n củ a mình. Và tuổ i trẻ cứ như mộ t cơn mưa rà o , để rồ i ngườ i ta cứ muố n tắ m dướ i nhữ ng cơn mưa ấ y mã i….
NLXH: Khắc ghi những ân nghĩa lên đá

Đề bài:
Mỗ i chú ng ta hã y họ c cá ch viết nhữ ng đau buồ n, hậ n thù lên cá t và khắ c ghi nhữ ng â n nghĩa lên đá .
(Theo Hạ t giố ng tâ m hồ n tậ p 4, NXB Tổ ng hợ p Thà nh Phố Hồ Chí Minh, 2004)
Suy nghĩ củ a em về ý kiến trên.
Bài viết:
Hà nh trình cuộ c đờ i là mộ t chặ ng đườ ng dà i tích có p, là m dà y dặ n thêm cho mỗ i ngườ i chiếc tú i kinh nghiệm. Trong chiếc tú i ấ y, có
ngườ i chứ a đự ng đầ y đủ nhữ ng niềm vui hạ nh phú c, có ngườ i lạ i thấ m đẫ m nhữ ng nỗ i buồ n hay đau khổ . Dù là vậ y nhưng có lẽ trong bấ t
kì chiếc tú i nà o cũ ng sẽ chứ a đủ nhữ ng hỉ, nộ , á i, ố và cả nhữ ng kỉ niệm tố t, xấ u khá c nhau. Ta khô ng thể lự a chọ n có cho nó và o chiếc tú i
củ a mình hay khô ng, nhưng ta có thể quyết định mình đố i xử vớ i nó thế nà o. Và vì vậ y, “Mỗ i chú ng ta hã y họ c cá ch viết nhữ ng đau buồ n,
thù hậ n lên cá t và khắ c ghi â n nghĩa trên đá ” để chiếc tú i kia trà n ngậ p hương thơm củ a nhữ ng điều tố t đẹp và quên đi nhữ ng đau
thương, buồ n khổ trong cuộ c số ng.
Câ u nó i trích trong câ u chuyện “lỗ i lầ m và sự biết ơn” chỉ vỏ n vẹn trong mộ t câ u ngắ n gọ n nhưng đã để lạ i trong lò ng nhiều ngườ i nhữ ng
nỗ i suy tư. Trong mỗ i chú ng ta đều lưu giữ cho mình nhiều kỉ niệm, nhiều kí ứ c mang đủ cả m xú c tố t và xấ u. Đặ c biệt là nhữ ng nỗ i buồ n
luô n khiến trá i tim nhiều ngườ i đau â m ỉ và dai dẳ ng qua nhiều ngà y thá ng. Nhưng, đã bao giờ bạ n tự hỏ i, liệu mình xử sự như vậ y là
đú ng hay sai? Hà cớ gì lạ i để nhữ ng nỗ i buồ n “chá y” trong tim bạ n lâ u đến thế, sao khô ng nhườ ng chỗ đi để nhữ ng điều tố t đẹp đượ c
“nhả y mú a” hay “há t hò ” cho tâ m hồ n bạ n? Nhữ ng đau buồ n, nhữ ng thù hậ n là nhữ ng vết tích gâ y sẹo cho lò ng ngườ i bở i vậ y hã y viết
chú ng lên cá t để xoá tà n đi như câ u nó i trên. Cá ch nó i tuy mang hình ả nh nhưng thự c chấ t lạ i hướ ng con ngườ i đến thá i độ khoan dung
vớ i nhữ ng lỗ i lầ m và buô ng bỏ nhữ ng điều buồ n đau, thù hậ n. Để cho chú ng tà n phai nhanh trên cá t, tâ m hồ n mỗ i ngườ i sẽ bớ t phầ n đau
thương và nhanh chó ng mở ra để đó n nhậ n điều tố t đẹp, điều â n nghĩa – nhữ ng thứ mà chú ng ta nên “khắ c ghi lên đá ”. Bở i chính chú ng
mớ i giú p ta số ng biết ơn, số ng có tình vớ i nhữ ng gì ta đượ c trao tặ ng trong cuộ c số ng. “Họ c cá ch viết nhữ ng đau buồ n, thù hậ n lên cá t và
khắ c ghi â n nghĩa trên đá ” là mộ t trong nhữ ng bà i họ c đườ ng đờ i quan trọ ng khi hướ ng cho mỗ i ngườ i đến lố i số ng tích cự c, thá i độ số ng
đú ng đắ n là sự khoan dung và tình cả m tri â n.
Trong bộ phim “Hậ u duệ mặ t trờ i” gâ y số t toà n châ u Á củ a truyền hình Hà n Quố c nă m 2016 có xâ y dự ng câ u chuyện nhỏ về chà ng bá c sĩ
Lee Chi Hoon. Khi nhà má y điện tạ i Iraq rung lắ c lầ n thứ hai, vì quá hoả ng sợ mà Chi Hoon đã buô ng tay ngườ i cô ng nhâ n anh đang kéo
lên để chạ y thoá t ra ngoà i. Mặ c dù cuố i cù ng ngườ i cô ng nhâ n ấ y vẫ n đượ c cứ u và khỏ e mạ nh nhưng chà ng bá c sĩ Lee Chi Hoon vẫ n dằ n
vặ t bả n thâ n rấ t lâ u. Đá ng nó i, khô ng chỉ có anh mà ngườ i cô ng nhâ n kia cũ ng chẳ ng hề thoả i má i chú t nà o, anh tuy giậ n Chi Hoon nhưng
mỗ i lầ n thấ y á nh mắ t đầ y ă n nă n, hố i lố i củ a chà ng bá c sĩ, anh lạ i vộ i vã quay đi. Sau pha cứ u ngườ i đầ y dũ ng cả m củ a Chi Hoon, anh đã
dà nh cho cậ u lờ i khẳ ng định rằ ng cậ u chính là bá c sĩ, và o lú c ấ y cả hai ngườ i đều đã đượ c giả i thoá t. Vớ i Chi Hoon anh đã buô ng bỏ đượ c
nỗ i â n hậ n suố t mấ y ngà y qua, cò n vớ i chà ng cô ng nhâ n ấ y, anh đã thanh thả n sau khi xó a đi sự hậ n thù già y xéo lò ng mình.Từ đâ y, ta
hiểu rằ ng, mộ t trong nhữ ng điều quý giá mà lò ng khoan dung đem đến chính là đưa tâ m hồ n ta nhẹ nhõ m, trở về vớ i sự thanh thả n.
Khô ng riêng gì vớ i anh cô ng nhâ n kia, hậ n thù hay oá n trá ch đượ c lưu giữ trong lò ng mỗ i ngườ i đều sẽ dầ n dầ n nả y ra nhữ ng cá i kim
nhọ n và đâ m và o khiến trá i tim ta đau. Ta giữ chú ng chẳ ng mang ích lợ i gì mà chỉ khiến trá i tim ngà y mộ t rỉ má u, cò n tâ m trí cũ ng chẳ ng
cò n thoả i má i vì ta cứ mả i suy tính, mả i đắ n đo việc trả thù hay bá o oá n thế nà o. Việc ta dằ n vặ t ngườ i khá c â u cũ ng là tự dằ n vặ t chính
mình. Bở i vậ y, vì đâ u mà cứ giữ nó mã i? Hã y khoan dung đi, hã y để nhữ ng hậ n thù ấ y trô i đi mã i mã i và o trong dĩ vã ng. Bạ n sẽ chẳ ng
đượ c tiền hay kim cương đâ u, bạ n sẽ chỉ nhậ n về sự thanh thả n và nhẹ nhõ m mà thô i. Nhưng nhữ ng thứ ấ y, dù là có tiền hay rấ t nhiều
tiền cũ ng vĩnh viễn khô ng thể mua đượ c. Bở i vậ y, giâ y phú t ta buô ng bỏ tấ t cả oá n hậ n bằ ng lò ng khoan dung là chính ta đã giả i thoá t cho
tấ t cả nhữ ng đêm thao thứ c mấ t ngủ , nhữ ng ngà y đau đầ u tính kế, ta sẽ an yên ngủ say và tỉnh dậ y vớ i tâ m hồ n thậ t nhẹ nhà ng.
Vô n-te – Triết gia Phá p thờ i Khai sá ng từ ng nó i “Sự khoan dung là vị thuố c duy nhấ t để chữ a nhữ ng lỗ i lầ m đang là m bạ i hoạ i con ngườ i
trong vũ trụ ”. Chính xá c rằ ng, trong cuộ c đờ i mỗ i ngườ i ai cũ ng từ ng mắ c nhữ ng sai lầ m và thậ m chí là đủ mộ t bộ sưu tậ p vừ a nhỏ vừ a
lớ n. Thử tưở ng tượ ng rằ ng, nếu khi bạ n mắ c sai lầ m vớ i mộ t ai đó mà vĩnh viễn khô ng đượ c tha thứ , bạ n sẽ thế nà o? Bạ n chết ư? Khô ng
đâ u, bạ n sẽ cò n khổ hơn cá i chết khi lò ng bạ n luô n khô ng yên, luô n canh cá nh trong lò ng về sai lầ m ấ y. Bạ n dầ n dầ n cò n có thể cá u giậ n
và bấ t lự c khi dù thế nà o cũ ng khô ng thể sử a sai và khô ng đượ c tha thứ . Đến cuố i cù ng sẽ mấ t niềm tin, tự trá ch mình và bạ i hoạ i ngay
giữ a sự số ng. Thậ t là may khi trong cuộ c số ng nà y lò ng khoan dung vẫ n đượ c hiện diện. Chính nó đã giú p cho nhữ ng tâ m hồ n tộ i lỗ i,
nhữ ng trá i tim đã tró t lầ m đườ ng lạ c lố i đượ c giả i thoá t và tìm đườ ng quay trở về. Khô ng biết rằ ng liệu cò n ai nhớ đến câ u chuyện về
Trầ n Vă n Dầ n – ngườ i đã nhậ n bả n á n 18 nă m vì tộ i giết ngườ i. Vợ bỏ , anh bơ vơ vớ i bả n á n dà i đằ ng đẵ ng trong tù . Nhưng vớ i bả n tính
thậ t thà , chă m chỉ cù ng nỗ i nhớ thương hai đứ a con bé nhỏ , Dầ n đã vươn lên cả i tạ o tố t và ra tù chỉ sau mườ i nă m. Đượ c trao cơ hộ i là m
lạ i cuộ c đờ i, Trầ n Vă n Dầ n đã vươn lên từ hai bà n tay trắ ng và trở thà nh tỉ phú thanh long ở hiện tạ i. Nếu nă m xưa, khô ng có sự khoan
hồ ng, bao dung củ a phá p luậ t và sự cô ng nhậ n nhữ ng cố gắ ng, anh Dầ n sẽ thậ t khó để có đượ c cuộ c số ng hạ nh phú c như bâ y giờ . Đú ng là
Sự bao dung đến trong nhữ ng phú t tă m tố i củ a cuộ c đờ i sẽ kéo nhữ ng con ngườ i lên khỏ i vũ ng bù n tộ i lỗ i tuyệt vọ ng. Họ sai lầ m, rấ t
đá ng trá ch nhưng cũ ng rấ t đá ng thương nếu khô ng đượ c tha thứ , bở i con ngườ i luô n có quyền đượ c là m lạ i. Vì thế mà bao dung mớ i xuấ t
hiện và tồ n tạ i trong cuộ c đờ i, nó chính là tá c giả duy nhấ t có khả nă ng tạ o nên nhữ ng câ u chuyện mớ i cho cuộ c đờ i nhữ ng con ngườ i đã
từ ng lạ c lố i, biến họ trở lạ i thà nh nhữ ng nhâ n vậ t chính nghĩa tỏ a hương cho cuộ c số ng.
Trên cá t, nhữ ng dấ u châ n đượ c lưu lạ i sẽ bị cuố n trô i bở i nhữ ng đợ t só ng mặ n mò i, và lỗ i lầ m nếu đượ c in trên cá t cũ ng sẽ đượ c như thế.
Thay vì trở lạ i là mặ t cá t lá ng mịn, lỗ i lầ m đượ c quên đi sẽ tạ o nên hạ nh phú c. Trong gia đình, đó cò n là sự giữ lử a êm ấ m. Có lẽ ai cũ ng
khô ng thiếu đi nhữ ng phú t yếu lò ng hay rung độ ng trướ c mộ t ngườ i nà o đó và thậ m chí nó vẫ n xả y ra kể cả khi đã có gia đình. Nếu ngườ i
vợ hay ngườ i chồ ng khô ng đủ bao dung cho nhữ ng lầ n “chệch hướ ng” nhẹ nhà ng ấ y thì gia đình sẽ đổ vỡ rấ t nhanh chó ng. Cũ ng tương tự
như vậ y, cha mẹ hay trá ch mắ ng con cá i vì và i bà i kiểm tra lỡ là m sai hay và i lầ n là m vỡ đồ thì đứ a trẻ vĩnh viễn sẽ chẳ ng thể nở nụ cườ i
thự c sự . Bở i vậ y, ta mớ i thấ u rằ ng sự bao dung trong xã hộ i đã đem đến nhiều ý nghĩa lớ n lao nhưng bao dung trong gia đình mớ i thự c
sự giữ lử a tổ ấ m, tá c độ ng trự c tiếp và o cuộ c số ng củ a mỗ i con ngườ i. Gia đình là mộ t điều thiêng liêng khô ng phả i ai cũ ng có , vì vậ y để
bả o vệ nó mỗ i ngườ i hã y dà nh sự bao dung nhiều hơn cho tấ t cả để dù có là ai khi là m sai điều gì, cũ ng sẽ chẳ ng sợ hã i mà cấ t bướ c về
nhà , sẽ an yên mà dà nh sự tin tưở ng cho má i ấ m củ a mình.
Khá c vớ i nhữ ng sai lầ m, â n oá n cầ n phả i quên đi thì nhữ ng điều tố t đẹp, â n nghĩa trong cuộ c số ng cầ n đượ c lưu giữ . Và bở i vậ y nó mớ i
xứ ng đá ng đượ c khắ c lên đá , để giữ mã i, để trườ ng tồ n sau tấ t cả nhữ ng thay đổ i củ a thờ i gian. Hà nh độ ng ấ y ngườ i ta gọ i đó là lò ng tri
â n.
Ta số ng tri â n vì nghĩa gì? Vì tiền bạ c, quyền lự c hay địa vị? Khô ng, ta số ng tri â n là vì cha, vì mẹ, vì nhữ ng ngườ i đã sinh thà nh và nuô i
lớ n chú ng ta. Bở i như “câ y có cộ i”và “sô ng có nguồ n”, mỗ i ngườ i đều có cá i gố c gá c thâ n quá n củ a riêng mình mà đạ i diện chính là cha
mẹ. Số ng tri â n giú p trá i tim ta luô n hướ ng về phía họ , trong tim ta sẽ luô n luô n dà nh mộ t vị trí cho cha mẹ hiện diện. Khô ng chỉ tri â n vớ i
cha mẹ, ta cò n cầ n dà nh tình cả m đó cho ô ng bà , cho thầ y cô nhữ ng ngườ i đã có cô ng nuô i ta lớ n lên và giú p ta trưở ng thà nh. Ta bướ c ra
đượ c cuộ c đờ i là nhờ bà n tay vun vén cũ ng như tình cả m củ a biết bao ngườ i, và vì vậ y cầ n biết ơn, cầ n nhớ lấ y để giữ lấ y trọ n đạ o, số ng
hướ ng về cộ i nguồ n để dù có đi xa mã i, cũ ng đượ c trở về vớ i vò ng tay chà o đó n luô n luô n nhiệt tình.
Tri â n vớ i cha mẹ là đạ o là m con, tri â n vớ i thầ y cô là đạ o ngườ i họ c trò cò n tri â n trong cuộ c số ng là đạ o là m ngườ i. Trong hả i trình mà
tô i đã nhắ c đến đầ u tiên, mỗ i chú ng ta sẽ gặ p vô số ngườ i tố t, nhữ ng con ngườ i hồ n hậ u mà sẵ n sà ng giú p đỡ ta, nâ ng đỡ ta. Biết ơn họ
khô ng phả i là để ngà y mai khi bướ c qua cả nh nghèo nà n mà trở nên già u có , ta sẽ dễ dà ng đem và i vali đầ y tiền đô la đến trả ơn. Khô ng
phả i, tri â n trong cuộ c đờ i vố n khô ng phả i thế. Ta biết ơn và khắ c ghi nhữ ng điều â n nghĩa để hô m nay, mai sau, mai sau và mai sau nữ a
sẽ sẵ n sà ng đứ ng ra giú p ngườ i, đứ ng ra quan tâ m và hỗ trợ như ngườ i khá c đã từ ng giú p mình. Cá i đạ o lí ấ y nó khô ng chỉ là truyền
thố ng tố t đẹp củ a dâ n tộ c mà nó cò n là mộ t lố i số ng cầ n có , phả i có ở mỗ i ngườ i. Tri â n sẽ khiến ngườ i ta dừ ng lạ i khô ng biến thà nh
nhữ ng kẻ vô tâ m, bạ c bẽo trong dò ng đờ i hỗ n tạ p ngoà i kia. Bở i vậ y dù bậ n rộ n hay vộ i vã thế nà o, cũ ng đừ ng quên việc khắ c ghi lạ i
nhữ ng mó n quà từ lò ng tố t, từ sự quan tâ m để giữ gìn và trâ n quý và tạ o cơ hộ i cho bả n thâ n hoà n thiện con ngườ i củ a chính mình.
Trên đá , khi muố n khắ c ghi nhữ ng lờ i tố t đẹp cũ ng thậ t khó khă n, bở i đá rấ t cứ ng. Nhưng cũ ng chính sự cứ ng rắ n ấ y mớ i giữ cho nhữ ng
điều â n nghĩa kia khô ng biến mấ t đi theo dò ng chả y thờ i gian. Trong nhữ ng ngà y dịch bệnh Covid 19 tung hoà nh tạ i Việt Nam, để đổ i lấ y
sứ c khỏ e và sự an toà n củ a bệnh nhâ n, biết bao bá c sĩ đã thứ c trắ ng đêm, chịu đự ng sự nó ng bứ c trong bộ đồ bả o hộ bí bá ch và đố i mặ t
vớ i nguy hiểm trự c chờ đã biết trướ c. Họ là nhữ ng ngườ i anh hù ng, và toà n thể nhâ n dâ n Việt Nam đều hiểu điều đó . Thế nên nhữ ng lá
thư, nhữ ng lờ i thă m hỏ i cù ng nhữ ng mó n quà đã lầ n lượ t đượ c gử i đến cá c bá c sĩ nhằ m tiếp thêm chú t sứ c mạ nh nho nhỏ cho họ . Hà nh
độ ng tri â n đẹp đẽ nà y đã đượ c gử i đi từ biết bao con ngườ i Việt Nam, nó đã bà y tỏ mộ t phầ n ý nghĩa rằ ng, lò ng tố t cù ng sự hy sinh củ a
cá c bá c sĩ ấ y đã đượ c khắ c ghi trọ n vẹn lên đá , để dẫ u có mai sau xa xô i thế nà o, con chá u và mọ i ngườ i vẫ n sẽ luô n nhớ đến. “Nhữ ng mó n
quà hô m nay như tiếp thêm nă ng lượ ng cho độ i ngũ anh em y bá c sĩ tạ i bệnh viện. Chú ng tô i hứ a sẽ cố gắ ng hoà n thà nh tố t nhấ t cô ng tá c
phò ng, chố ng dịch. Cá c y bá c sĩ đang điều trị cho cá c bệnh nhâ n nhiễm Covid-19 hiện tạ i đang ở trong khu cá ch ly nên khô ng thể trự c tiếp
cả m ơn Hộ i Nhà bá o. Chú ng tô i sẽ gử i quà và toà n bộ tình cả m củ a mọ i ngườ i đến cá c bá c sĩ đang thự c hiện nhiệm vụ trong khu cá ch
ly” ,đó là lờ i chia sẻ đầ y xú c độ ng củ a bá c sĩ Lê Đứ c Nhâ n – Giá m đố c tạ i bệnh viện Đà Nẵ ng. Bạ n thấ y khô ng? Khi tri â n đượ c nhâ n lên
cù ng nhau nó đồ ng thờ i cũ ng là sự cô ng nhậ n nhữ ng cố gắ ng hay cố ng hiến củ a ngườ i khá c và bở i vì vậ y khiến ngườ i ta mớ i cà ng muố n
nỗ lự c, cà ng muố n viết tiếp nhữ ng điều đẹp đẽ đến cho cuộ c đờ i.
Khi khoan dung và tri â n đượ c thể hiện, con ngườ i ta đều thậ t dễ dà ng để cả m nhậ n. Nhữ ng ngà y cò n bé, ta đượ c biết đến sự trả ơn củ a
cá c loà i vậ t bé nhỏ dà nh cho con ngườ i trong câ u chuyện “cứ u vậ t, vậ t trả ơn nhâ n trả oá n”. Cò n lò ng bao dung ta đượ c thấ y qua sự tha
thứ củ a Thạ ch Sanh dà nh cho Lí Thô ng – ngườ i đã mưu kế và hã m hạ i chà ng và o chỗ chết rấ t nhiều lầ n. Đó chính là sự hiện diện củ a lò ng
bao dung và sự tri â n trong vă n chương cò n trong cuộ c số ng hay xã hộ i là nơi con ngườ i trự c tiếp sinh số ng và phá t triển nên nhữ ng tình
cả m ấ y, ngườ i ta lạ i cà ng dễ dà ng nhìn thấ y. Mặ c dù bị mấ t đi bà n châ n trá i do sơ ý và sự cẩ u thả củ a ngườ i tà i xế, Ting Lan Kin đã chẳ ng
hề tỏ ra tứ c giậ n mà thậ m chí cò n thương, khô ng đi kiện vì ngườ i ta “cò n phả i nuô i gia đình nữ a chứ ”. Sự bao dung hó a ra lạ i có thể cao cả
đến vậ y, khi con ngườ i ta dù bị tổ n thương đến thế nà o vẫ n sẵ n sà ng thương xó t và tha thứ cho ngườ i đã hạ i chính mình. Bao dung cò n
thể hiện là khi ta dừ ng lạ i mọ i lờ i chỉ trích hay soi mó i trướ c lỗ i lầ m củ a ngườ i khá c để mang á nh nhìn tích cự c hơn, và o nhữ ng điểm tố t
hay sự cố gắ ng củ a họ . Bở i vậ y mà bao dung đô i khi cũ ng giố ng như tri â n, lạ i tạ o thêm sứ c mạ nh cho nhiều ngườ i nỗ lự c. Hà nh độ ng thể
hiện sự tri â n cũ ng rấ t đơn giả n, nó chỉ là bó hoa tặ ng thầ y cô giá o cũ nhâ n ngà y 20-11, hay và i lờ i hỏ i thă m cha mẹ khi đi họ c đi là m ở
nhữ ng nơi xa, và gầ n gũ i nhấ t là cá i đấ m lưng, cố c nướ c má t ró t cho mẹ khi mẹ đi là m đồ ng trưa nắ ng phả i về. Tri â n thể hiện đượ c và
bao dung cũ ng thế, nó đơn giả n nhưng ít ai lạ i dễ dà ng thự c hiện đượ c, bở i có lẽ vớ i nhiều ngườ i, để bao dung hay tri â n cầ n có mộ t điều
kiện nhấ t định nà o đó . Nhưng thự c ra, nó vẫ n luô n là m đượ c vớ i bấ t kì hoà n cả nh nà o, dù bạ n nghèo đó i hay già u sang, dù bạ n là trẻ nhỏ
hay ngườ i trưở ng thà nh, nhữ ng tình cả m trên bạ n hoà n toà n có thể thể hiện bằ ng mộ t tấ m lò ng trâ n thà nh.
Thế nhưng vớ i mộ t xã hộ i vố n có rấ t nhiều quỹ đạ o, ta vẫ n bắ t gặ p ngoà i kia nhữ ng con ngườ i ích kỉ, hẹp hò i, thiếu đi sự vị tha cầ n thiết
trong cuộ c số ng. Đó là cha mẹ – nhữ ng bậ c phụ huynh luô n lợ i dụ ng chứ c vụ củ a mình để á p đặ t lên con cá i nghĩa vụ họ c tậ p, nghĩa vụ
phả i trở thà nh mộ t thiên tà i xuấ t chú ng. Mỗ i khi con là m sai, họ đều thẳ ng tay trá ch mắ ng mà chưa bao giờ dù ng sự bao dung nên có ở
mộ t ngườ i cha, ngườ i mẹ để thấ u hiểu. Chính xá c vớ i sự hẹp hò i củ a bả n thâ n, cá c bậ c cha mẹ đã đẩ y con cá i và o cá i vò ng luẩ n quẩ n củ a
á p lự c họ c hà nh, củ a điểm số mỗ i thá ng mà chẳ ng hề biết tớ i niềm vui, hay nhữ ng phú t giâ y thư giã n và đặ c biệt chẳ ng bao giờ chú ng
nhậ n đượ c sự bao dung, tha thứ vô cù ng cầ n thiết củ a cha mẹ. Ngoà i họ , ta cò n thấ y trong xã hộ i là ngườ i giá m đố c cứ sai là thích quá t
mắ ng hay ném tà i liệu, đuổ i việc nhâ n viên, đó là cô ngườ i yêu đỏ ng đả nh đò i chia tay chỉ vì mộ t lầ n bạ n trai đến muộ n,… nhữ ng ngườ i
như họ vĩnh viễn sẽ khô ng thể thấ u hiểu ý nghĩa cuộ c đờ i là con ngườ i ta đượ c phép sai và cũ ng có quyền đượ c là m lạ i, họ khô ng thể mã i
mã i giố ng như robot, luô n là m đú ng mà chưa từ ng dù ng đến cả m xú c hay suy nghĩ củ a mình.
Cò n đó , cũ ng trong xã hộ i là nhữ ng con ngườ i vô ơn, bấ t nghĩa đang ngà y mộ t xuấ t hiện nhiều hơn. Gầ n đâ y là câ u chuyện đầ y phẫ n nộ về
ngườ i phụ nữ đá nh đậ p, đổ chấ t bẩ n lên đầ u mẹ già đã 88 tuổ i. Nhữ ng hà nh vi như vậ y là biểu hiện cho sự suy đồ i đạ o đứ c, cho nhữ ng
suy nghĩ lệch lạ c trong việc điều chỉnh hà nh vi nhâ n cá ch củ a chính mình. Nhữ ng con ngườ i vô ơn luô n tự bà o chữ a bở i hoà n cả nh khó
khă n hay bậ n rộ n cô ng việc mà khô ng trở về thă m cha mẹ khi họ bị ố m, khô ng cứ u giú p ngườ i đã từ ng có ơn vớ i mình,… thự c chấ t họ đã
quên hết tấ t cả sau khi đượ c giú p đỡ , đượ c quan tâ m. Nhữ ng con ngườ i ấ y đá ng bị lên á n, đá ng để xã hộ i nhìn thấ y mà tự nhìn lạ i và chấ n
chỉnh hà nh vi củ a mỗ i ngườ i.
Có lẽ trong cuộ c số ng nà y, nhữ ng điều đau buồ n, sai lầ m đá ng để quên đi và nhữ ng điều tố t đẹp đá ng để lưu giữ theo thờ i gian. Nhưng
nhữ ng sai lầ m nếu xả y ra quá nhiều, bao dung lặ p đi lặ p lạ i thà nh ra sự dung tú ng. Mà sự dung tú ng luô n luô n tá c dụ ng ngượ c lạ i, cổ vũ
cho con ngườ i tiếp tụ c đi theo cá i xấ u, tiếp tụ c là m sai mà chẳ ng hề tră n trở . Bở i vậ y khoan dung cũ ng phả i đú ng lú c đú ng chỗ và phù hợ p
vớ i hoà n cả nh, khô ng nên quá dễ dà ng cho sự cho đi sự khoan dung bở i nếu như vậ y ngườ i là m sai sẽ khô ng thể nhậ n ra lỗ i củ a mình mà
sử a chữ a. Khi có thể, trướ c khi tha thứ hã y dà nh và i phú t nó i ra nhữ ng lỗ i sai và giú p nhữ ng ngườ i đó nhậ n thứ c đượ c trong hà nh độ ng
củ a mình. Cò n đố i vớ i tri â n, trong xã hộ i có nhiều “thù ng rỗ ng kêu to” chỉ nó i mà khô ng là m, chỉ hình thà nh nhữ ng sự quan tâ m trong
suy nghĩ mà khô ng tiến tớ i hà nh độ ng, như vậ y việc tri â n sẽ khô ng đượ c thể hiện ra và nhữ ng ý nghĩa tố t đẹp củ a nó khô ng đượ c biết
đến, đồ ng thờ i nhữ ng giá trị nhâ n vă n trong đạ o lý ấ y cũ ng khô ng đượ c truyền đi và tỏ a ra tớ i mọ i ngườ i trong xã hộ i.
Nếu trong cuộ c số ng nà y cá t biểu hiện cho nhữ ng điều mỏ ng manh và dễ dà ng xó a nhà thì đá lạ i là thứ trứ ng rắ n khó có thể phá vỡ theo
thờ i gian. Bở i vậ y khi viết lên cá t nhữ ng điều tồ i tệ, xấ u xa để nhữ ng dò ng nướ c cuố n đi, khiến nhữ ng điều đó biến mấ t khỏ i thế gian. Cò n
trên đá nhữ ng điều tố t đẹp sẽ mã i đượ c lưu giữ và ghi nhớ . Từ đâ y mỗ i ngườ i cầ n thấ u hiểu mà phả i mở rộ ng lò ng ra, trướ c mỗ i sự việc
khô ng nên mang cá i tư duy hẹp hò i, ích kỷ đi phá n xét, ta cầ n sự khoan dung để biến nhữ ng thế giớ i tố i tă m trong tâ m hồ n ngườ i khá c
đượ c dẫ n đườ ng đi đến á nh sá ng. Cò n nhữ ng điều tố t đẹp, â n nghĩa sẽ gó p mộ t phầ n hoà n thiện nhâ n cá ch cho mỗ i con ngườ i, vì vậ y dù
là ai sẽ nhậ n đượ c sự giú p đỡ hay nhìn thấ y nhữ ng hà nh độ ng đẹp, hã y khắ c ghi nó trong tim và từ đó nhắ c nhở bả n thâ n về lò ng tố t về
sự đố i đã i nhâ n hậ u củ a bả n thâ n đố i vớ i nhữ ng ngườ i xung quanh.
Guồ ng quay tấ t bậ t củ a cuộ c số ng đang dầ n kéo chú ng đã đi, đưa con ngườ i hò a và o thế giớ i củ a sự hư vô vô định nơi chú ng ta khó khă n
trong việc điều chỉnh bả n thâ n. Nó xó a nhò a dầ n nhữ ng điều tố t đẹp trong con ngườ i, xoay vò ng khiến ta vô cả m mà quên đi việc tha thứ
cho nhau, quên đi việc phả i giú p đỡ và ghi nhớ nhữ ng điều tố t đẹp củ a nhau. Khi ta dừ ng lạ i đến cuố i cù ng lạ i trở thà nh mộ t con ngườ i
trố ng rỗ ng, khô ng cả m xú c và khô ng đượ c tô n trọ ng. Vì thế, đừ ng ngạ i ngầ n bao dung cũ ng như lưu giữ nhữ ng điều tố t đẹp ý nghĩa củ a
ngườ i khá c. Chỉ có như vậ y cuộ c số ng mớ i có thể nở hoa, nhữ ng ngườ i sai lầ m mớ i có thể tá i sinh và lò ng tố t mớ i đượ c nhâ n lên lan tỏ a
vớ i mọ i ngườ i.
Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu?

“Tuổ i trẻ giố ng như buổ i sá ng củ a mộ t ngà y, nó trong sạ ch tinh khiết, luô n trà n ngậ p tưở ng tượ ng xa vờ i và hà i hò a”. Nếu như có ai hỏ i
bạ n, trong cuộ c đờ i mỗ i con ngườ i thì điều gì là đẹp nhấ t? Bạ n sẽ trả lờ i như thế nà o? Cò n đố i vớ i tô i, tuổ i trẻ chính là điều tuyệt vờ i nhấ t
trong cuộ c đờ i mỗ i chú ng ta. Cá i tuổ i vừ a ngâ y thơ, vừ a trong sá ng lạ i khá t khao hướ ng tớ i mụ c tiêu, cá i tuổ i đầ y ướ c mơ muố n chậ p
chữ ng trên bướ c đườ ng củ a thà nh cô ng. Vậ y theo bạ n” Tuổ i trẻ đá ng giá bao nhiêu?”.
Mỗ i chú ng ta từ khi sinh ra cho tớ i lú c nhắ m mắ t từ giã cõ i đờ i thì ai chả có mộ t thờ i tuổ i trẻ nô ng nổ i. Vậ y theo bạ n” tuổ i trẻ” là gì? Cò n
đố i vớ i tô i, ” tuổ i trẻ”là mộ t thờ i nô ng nổ i, mộ t khoả ng thờ i gian đầ y khá t khao và ướ c mơ , cá i tuổ i vừ a ngâ y thơ vừ a trong sá ng. Cá i tuổ i
ta khá t khao đến chá y bỏ ng, muố n rự c lử a nhưng lạ i sai đườ ng vì nô ng nổ i, hay lạ c lố i vì cá m dỗ . Qua câ u hỏ i” tuổ i trẻ đá ng giá bao
nhiêu?” , ngườ i hỏ i muố n nhắ n gử i tớ i ta mộ t thô ng điệp: Khi ta đang ở trong độ tuổ i đẹp nhấ t củ a đờ i ngườ i, ta phả i biết trâ n trọ ng điều
đó . Hã y cứ mơ lớ n và khá t khao lớ n, bở i lẽ điều đó là miễn phí và có thể ta sẽ thự c hiện đượ c ướ c mơ đó . Tuổ i trẻ là cơ hộ i để ta thể hiện
bả n thâ n . Và nó khô ng thể nà o mua đượ c bằ ng tiền, cho dù là rấ t nhiều tiền thì bạ n cũ ng khô ng thể. Câ u nó i khuyên chú ng ta đừ ng hoà i
phí tuổ i trẻ vì chú ng ta sẽ khô ng thể mua nó bằ ng vậ t chấ t. Nhữ ng thứ đã qua như tuổ i trẻ sẽ khô ng bao giờ ta có thể tìm lạ i đượ c.
Hồ ng Nhung ở dướ i á nh nắ ng luô n khao khá t trở về tuổ i Thanh Xuâ n củ a mình, trở về cá i tuổ i mà nhữ ng cá nh hoa đỏ thắ m, rự c lử a trên
nhữ ng cá nh đồ ng . Nó muố n trở về mộ t thờ i tuổ i trẻ là m trung tâ m củ a cá nh đồ ng, củ a sự chú ý, nó muố n nhữ ng bô ng hoa củ a mình tỏ a
ngá t hương thơm và rự c đỏ cả mộ t bầ u trờ i. Hay hướ ng dương vớ i nhữ ng cá nh hoa và ng rự c rỡ dướ i á nh nắ ng mặ t trờ i, là tâ m điểm củ a
á nh sá ng , tượ ng trưng cho nhữ ng gì cao quý nhấ t củ a mặ t trờ i.
Như nhữ ng chú chim non ngoà i kia , chú ng khao khá t đượ c bay tớ i nhữ ng châ n trờ i mớ i , vù ng đấ t mớ i để thá m hiểm. Chú ng muố n đi và
tìm hiểu mọ i thứ xung quanh về con ngườ i và cuộ c đờ i, chú ng khao khá t đượ c bay cao bay xa. Nó muố n mã i mã i ở tuổ i trẻ để đượ c đi tớ i
mộ t châ n trờ i mớ i, để biết về mọ i thứ xung quanh. Và để cả m nhậ n hơi thở củ a cuộ c số ng , cả m nhậ n nhữ ng gì tinh tế nhấ t.
Dò ng thá c chả y ngoà i kia cũ ng muố n mã i mã i là dò ng chả y xiết, để đi tớ i nhữ ng con sô ng và dò ng thá c mớ i. Nó muố n tạ o ra â m hưở ng
rà o rà o hay ró c rá ch trên từ ng vá ch đá để hò a tấ u cù ng vớ i muô n loà i, tạ o ra mộ t â m hưở ng củ a cuộ c số ng. Nó muố n mình thậ t sự trong
sạ ch, tinh khiết để in bó ng vạ n vậ t dướ i mặ t nướ c , muố n du dương.
Nhữ ng loà i độ ng vậ t ở sâ u thẳ m trong rừ ng , như chú a tể củ a rừ ng xanh , nó muố n quay lạ i cá i thờ i tuổ i trẻ, cá i thờ i nô ng nổ i, oai hù ng và
lẫ m liệt, cá i thờ i cậ y sứ c mạ nh củ a mình để là m cho muô n loà i khiếp sợ , phả i nể phụ c mình. Cá i thờ i khô ng phả i lo nghĩ gì, cứ thế bướ c đi
trong rừ ng xanh, ngướ c nhìn vạ n vậ t xung quanh. Hay như chú ngự a, muố n quay lạ i cá i thờ i tuổ i trẻ nô ng nổ i, quay lạ i cá i thờ i thỏ a thích
chạ y trên đồ ng cỏ xanh, khô ng phả i lo nghĩ gì về cuộ c số ng.
Có lẽ tuổ i trẻ chính là điều tuyệt vờ i nhấ t trong cuộ c đờ i mỗ i con ngườ i, ở đó ta đượ c thỏ a thích là m nhữ ng điều mình muố n, đượ c tự do
và mơ nhữ ng giấ c mơ vĩ đạ i, cá i thờ i cố gắ ng hết mình cho mụ c tiêu củ a bả n thâ n. Ai cũ ng có tuổ i trẻ và câ u chuyện về tuổ i trẻ củ a riêng
mình. Trong nhữ ng câ u chuyện ấ y đều có nhữ ng hồ i ứ c đẹp kèm theo cả sự nuố i tiếc mã i in dấ u nơi đá y tim. Có lẽ câ u chuyện về tuổ i trẻ
chính là thướ c phim cả m độ ng và tuyệt vờ i nhấ t, đó là thướ c phim ngắ n tua chậ m lạ i quã ng thờ i gian mà ta đượ c số ng vớ i con ngườ i thậ t
củ a chính mình, ta đượ c trả i nghiệm nhữ ng điều mớ i mẻ.
Nếu như tuổ i trẻ là cá i tuổ i để khá t khao và ướ c mơ chá y bỏ ng cù ng vớ i mụ c tiêu củ a mình,thì Khá nh Vy đã số ng hết mình vớ i mộ t thờ i
tuổ i trẻ cù ng vớ i ướ c mơ. Cô đã số ng cù ng vớ i ướ c mơ củ a mình, số ng vớ i mong muố n để thự c hiện ướ c mơ, tuổ i trẻ củ a cô là cá i tuổ i để
truyền lử a, để đem á nh sá ng tớ i nhữ ng con tim vẫ n cò n chìm trong bó ng tố i, đá nh thứ c bao ngườ i vẫ n cò n trong mộ t giấ c ngủ say.
Hay độ i tuyển U23 Việt Nam, cá c anh chính là nhữ ng chiến binh trên sâ n cỏ , cá i thờ i tuổ i trẻ củ a cá c anh chính là cá i thờ i rự c lử a vớ i
bó ng đá , số ng hết mình vớ i niềm yêu thích và đam mê . Trở thà nh tâ m điểm trên sâ n cỏ , như mộ t thứ á nh sá ng chó i trang củ a mù a hè,
đá nh thứ c bao con tim có niềm đam mê bó ng đá .
Nhó m nhạ c Black Pink, cá c cô gá i đã số ng hết mình trên sâ n khấ u, số ng hết mình vớ i niềm đam mê. Cá c cô chính là nhữ ng ngô i sao trên
sâ n khấ u, là tâ m điểm soi sá ng cả mộ t bầ u trờ i đầ y ướ c mơ. Cá c cô gá i đã đem niềm đam mê ca nhạ c lan tỏ a tớ i tấ t cả mọ i ngườ i, giú p cho
mọ i ngườ i có sự tự tin hơn trên sâ n khấ u.
Nhưng kèm theo nhữ ng điều tuyệt vờ i đó , nhữ ng ướ c mơ cao cả đó thì ta cũ ng có nhữ ng sự hố i tiếc, hố i tiếc vì bả n thâ n đã bỏ lỡ cơ hộ i,
hồ i tiếc vì ta đã bá n quá nhiều thờ i gian và o nhữ ng việc vô bổ , tiếc nuố i vì ta chưa cố gắ ng hết mình, tiếc nố i vì ta chưa đặ t đượ c ướ c mơ
và mụ c tiêu cho mình. Đồ ng thờ i hố i tiếc về nhữ ng chuyện đã qua và phả i thố t lên rằ ng” giá như”,” ướ c gì” nhữ ng câ u từ đó giờ đâ y đã trở
thà nh tro bụ i và khô ng hề có tá c dụ ng, vì tổ n thấ t lớ n nhấ t là tổ n thấ t về thờ i gian.
Giớ i trẻ hiện nay lạ i nhữ ng ngườ i khô ng coi trọ ng tuổ i trẻ, coi nó là tấ m kính phả n chiếu lạ i cuộ c số ng . Để rồ i khi về già , phả i ngậ m ngù i
hố i tiếc. Nó i câ u “giá như” tuổ i trẻ mình có nhữ ng ướ c mơ và khá t khao lớ n, chá y hết mình vì mộ t thờ i thanh xuâ n, cứ bướ c đi cho dù có
mệt mỏ i, cứ đi qua mọ i giô ng tố củ a tạ o hó a để tìm đến con đườ ng củ a thà nh cô ng.
Bên cạ nh nhữ ng con ngườ i khô ng coi trọ ng tuổ i trẻ thì cũ ng có nhữ ng con ngườ i có tuổ i trẻ nhưng lạ i khô ng biết hưở ng thụ . Họ có đầ y
đủ mọ i thứ nhưng lạ i cứ ỉ lạ i và khô ng muố n thự c hiện, bở i lẽ họ cho rằ ng đó là nhữ ng con đườ ng củ a sự thấ t bạ i. Khi mà nhữ ng ngườ i
cò n khô ng có tuổ i trẻ để thự c hiện, họ ướ c họ là nhữ ng ngườ i có đầ y đủ mọ i thứ để thự c hiện mộ t tuổ i trẻ đầ y khá t khao củ a mình. Họ có
thể mơ lớ n, giá m quyết tâ m vớ i ướ c mơ và mụ c tiêu củ a mình, số ng chết cù ng vớ i nó . Nhưng đó chỉ là nhữ ng suy nghĩ mà họ muố n. Tô i
tự hỏ i, khi họ có đầ y đủ mọ i thứ thì họ có chấ p nhậ n số ng hết mình vớ i tuổ i trẻ củ a mình khô ng? Hay lạ i giố ng như nhữ ng phầ n cá biệt
kia, cứ ướ c rồ i lạ i ỉ lạ i? Bở i lẽ con ngườ i là vậ y, cứ ỉ lạ i ngà y mai, rồ i lạ i mai dà i. Vậ y là tuổ i thanh xuâ n đã kết thú c. Ta đã bỏ đi cơ hộ i và
bỏ đi biết bao nhiêu thờ i gian quý giá củ a mình. Bở i lẽ đờ i ngườ i ngắ n lắ m, chỉ chớ p mắ t thô i mà ta đã nhắ m mắ t từ giã cõ i đờ i rồ i . Nếu
như từ bâ y giờ ta khô ng thự c hiện thì sẽ muộ n và khô ng có gì có thể bù đắ p đượ c.
Bên cạ nh nhữ ng con ngườ i có tuổ i trẻ thì cũ ng có nhữ ng con ngườ i khô ng coi trọ ng tuổ i trẻ, họ đã bỏ lỡ mấ t tuổ i thanh xuâ n củ a mình.
Và nghĩ rằ ng củ a cả i vậ t chấ t có thể mua lạ i đượ c. Họ nghĩ rằ ng , đồ ng tiền có thể mua lạ i tấ t cả . Nhưng suy nghĩ đó đã hoà n toà n sai lệch,
bở i trên đờ i cũ ng có nhữ ng thứ khô ng thể mua đượ c bằ ng tiền hoặ c rấ t nhiều tiền. Tuổ i trẻ nếu như mua đượ c bằ ng tiền thì ai chẳ ng
muố n mua, ai chẳ ng muố n lao độ ng hết sứ c để lấ y tiền mua nó , ai chẳ ng muố n quay lạ i thờ i Thanh Xuâ n tươi đẹp. Nhưng đố i vớ i tuổ i trẻ
thì tiền khô ng là gì cả .
” Tuổ i trẻ giố ng như mộ t cơn mưa rà o, cho dù bị cả m vẫ n muố n quay lạ i để đượ c ướ t thêm mộ t lầ n nữ a”. Tuổ i trẻ chính là cá i tuổ i đẹp
nhấ t củ a đờ i ngườ i , cá i tuổ i ta khao khá t đượ c ướ c mơ chá y bỏ ng vớ i mụ c tiêu, đượ c rự c chá y như á nh mặ t trờ i, như nhữ ng á ng mâ y,
nhữ ng ngô i sao lấ p lá nh nhấ t trên bầ u trờ i để trở thà nh tâ m điểm. Cá i tuổ i vừ a ngâ y ngô , vừ a trong sá ng, cá i tuổ i ta bị sa ngã trướ c
nhữ ng ngã rẽ cuộ c đờ i bở i cá m dỗ . Nhưng tuổ i trẻ ( tuổ i Thanh Xuâ n) vẫ n là tuổ i đẹp nhấ t. Có lẽ ai cũ ng muố n mình đượ c quay trở lạ i
thờ i Thanh Xuâ n để thự c hiện ướ c mơ củ a bả n thâ n, để đi tớ i cuố i cù ng củ a chặ ng đườ ng nơi có á nh sá ng.
Lấy câu nói và câu chuyện trên làm gợi ý, hãy viết một bài văn ngắn về chủ đề: Ý nghĩa của những điều nhỏ bé.
DÀ N Ý CHI TIẾ T
Mở bài:
 Trong xã hộ i hiện nay, ai ai cũ ng mong muố n bả n thâ n mình thà nh cô ng, khô ng nhữ ng vậ y mà phả i thà nh cô ng thậ t sớ m.
 Chính vì vậ y, nhiều bạ n trẻ đã chọ n con đườ ng tắ t cho riêng mình và rồ i họ đã thấ t bạ i thả m hạ i. Hoặ c đơn giả n hơn, đó là bạ n
mong muố n có mộ t cuộ c số ng đủ đầ y, hạ nh phú c nhưng bạ n chỉ ngồ i đó mà ướ c ao, khao khá t nhữ ng điều quá tầ m vớ i, nhữ ng
điều lớ n lao mà có lẽ cả cuộ c đờ i chú ng ta cũ ng khô ng thể là m đượ c.
 Bạ n đâ u biết rằ ng, để đạ t đượ c nhữ ng thà nh tự u lớ n lao trong cuộ c đờ i, ta cầ n nên bắ t đầ u từ nhữ ng điều nhỏ nhặ t, bở i chú ng
mang rấ t nhiều ý nghĩa tuyệt vờ i.
Thân bài:
1. Giải thích câu nói, câu chuyện trong đề bài:
 Ai cũ ng muố n là m đượ c điều gì đó lớ n lao, nhưng lạ i khô ng nhậ n ra rằ ng cuộ c số ng đượ c tạ o thà nh từ nhữ ng điều rấ t nhỏ . Câ u
nó i trên vố n dĩ là lờ i nhậ n định củ a đạ i vă n hà o Frank A. Clark. Cuộ c số ng củ a chú ng ta là tấ t cả nhữ ng gì nhỏ bé tồ n tạ i xung
quanh tạ o nên. Chính vì chú ng quá nhỏ bé, khô ng đá ng kể nên hầ u hết nhữ ng ngườ i khao khá t điều lớ n lao kia dù vô tình hay
cố ý, họ vẫ n sẽ khô ng quan tâ m đến nhữ ng điều nhỏ nhặ t trong cuộ c số ng.
 Câ u chuyện ngắ n trong đề bà i: Chú ng ta dễ dà ng nhậ n thấ y cô ng việc củ a chú bé đang là m thậ t vô nghĩa phả i khô ng nà o?
Nhưng câ u nó i cuố i cù ng củ a chú bé đã là m cho chú ng ta – nhữ ng con ngườ i trưở ng thà nh phả i thứ c tỉnh. “nhưng chá u nghĩ
mình có thể là m đượ c điều gì đó , ít nhấ t là cứ u đượ c nhữ ng con sao biển nà y”. Chú bé có nhậ n thứ c đượ c nhữ ng hà nh độ ng mà
mình đang là m khô ng? Chắ c chắ n có ! Nhưng trong tâ m hồ n non nớ t ấ y, việc giú p cho phầ n nà o nhữ ng con sao biển đượ c số ng
đố i vớ i chú bé thậ t quan trọ ng. Có thể, chú khô ng cứ u đượ c tấ t cả nhữ ng con sao biển kia nhưng hà nh độ ng cao quý củ a chú bé
quả thậ t là bà i họ c hữ u ích cho chú ng ta. Khô ng cầ n nhữ ng điều gì quá lớ n lao, hã y bắ t đầ u từ nhữ ng việc nhỏ bé như thế.
2. Tại sao những điều nhỏ bé trong cuộc sống lại mang nhiều ý nghĩa đến như thế?
 Nhiều bạ n trẻ ngà y nay khao khá t thà nh cô ng và là m tấ t cả để có thể đạ t đượ c điều đó . Cá c bạ n tìm hiểu nhữ ng cá ch thứ c nà o
đó để thà nh cô ng dễ dà ng hơn. Nhưng cuộ c đờ i đâ u trả i hoa hồ ng dướ i châ n mỗ i chú ng ta. Sự va chạ m cuộ c số ng cò n ít, thiếu
hiểu biết về cuộ c số ng, thiếu kĩ nă ng mềm, …và rấ t nhiều điều cò n chưa họ c hỏ i, trau dồ i, bạ n có đang lí tưở ng hó a về cuộ c
số ng? Để thà nh cô ng, điều đầ u tiên bạ n cầ n là suy nghĩ đú ng đắ n và có hướ ng đi thích hợ p. Ví dụ , trên thế giớ i có rấ t nhiều tấ m
gương thà nh cô ng, nhữ ng tỉ phú , triệu phú thà nh danh. Thế nhưng, chú ng ta cầ n đọ c qua tiểu sử về nhữ ng ngườ i đó và hiểu
rằ ng, để có đượ c địa vị, khố i tà i sả n đá ng mơ ướ c như hiện giờ , họ đã phả i trả i qua tră m ngà n cay đắ ng, tủ i nhụ c, thay đổ i hà ng
chụ c, thậ m chí là hà ng tră m cô ng việc khá c nhau. Họ có thể phả i là m nhữ ng cô ng việc như chạ y bà n, nhâ n viên dọ n dẹp vệ sinh
đến bá n hà ng lề đườ ng, … Bạ n có thể tự nhìn lạ i bả n thâ n mình, xem bạ n đã có bao nhiêu vố n kinh nghiệm số ng thự c tế. Bạ n đã
chuẩ n bị đượ c nhữ ng kĩ nă ng nà o để thà nh cô ng hơn? Khi bạ n nghĩ suy mộ t cá ch thấ u đá o về nhữ ng điều nà y, chắ c chắ n mộ t
ngà y nà o đó , bạ n sẽ thà nh cô ng.
 Mộ t điều đơn giả n hơn, dễ hiểu hơn đó chính là suy nghĩ từ vị trí củ a mộ t em họ c sinh. Em muố n trở thà nh mộ t ngườ i họ c sinh
giỏ i đượ c cha mẹ, thầ y cô và bạ n bè quý trọ ng, trầ m trồ thì bả n thâ n em cầ n có sự nỗ lự c khô ng ngừ ng. Bả n thâ n cá c em cầ n
chủ độ ng và bắ t đầ u từ nhữ ng việc nhỏ bé nhấ t như lên kế hoạ ch họ c tậ p, phâ n bổ thờ i gian hợ p lí, tự họ c tậ p, trau dồ i và nêu
cao tinh thầ n tự giá c trong họ c tậ p… Có như vậ y, việc họ c củ a em sẽ trở nên dễ dà ng và việc đạ t đượ c nhiều thà nh tích cao
trong họ c tậ p sẽ khô ng cò n là điều quá khó khă n nữ a.
 Như vậ y, ngay khi bạ n nghĩ đến nhữ ng điều lớ n lao thì lậ p tứ c bạ n hã y xâ y dự ng cho mình mộ t lịch trình cho nhữ ng điều nhỏ
bé cầ n thự c hiện. Và trên hết, bạ n cầ n có mộ t sự kiên trì, bền bỉ, sự nỗ lự c, phấ n đấ u hết mình trong nhữ ng điều nhỏ bé ấ y.
Đừ ng nghĩ rằ ng nhữ ng việc ấ y là nhỏ bé mà xem thườ ng, rồ i khô ng nghiêm tú c vớ i nó , bở i chính nhữ ng điều nhỏ bé nhỏ nhặ t
ấ y mớ i chính là nền tả ng tạ o nên thà nh cô ng lớ n mà bạ n cũ ng khô ng thể ngờ tớ i đượ c.
3. Dẫn chứng:
Cô bé chă n bò Đinh Thị Bích Châ u
 Đinh Thị Bích Châ u (SN 1982), Giá m đố c cô ng ty TNHH Đầ u tư Hoà n Châ u (TP HCM), sinh ra và lớ n lên trong mộ t gia đình
nghèo đô ng anh em, ở vù ng quê xa xô i hẻo lá nh củ a đấ t cao nguyên đầ y nắ ng gió . Tuổ i thơ trả i qua nhữ ng thá ng ngà y trên
cá nh đồ ng khô cằ n và nhữ ng ngọ n đồ i cao trậ p trù ng vớ i đà n bò củ a gia đình, nhưng khô ng vì thế mà cô bé chă n bò nả n lò ng.
Châ u luô n là lớ p trưở ng từ bậ c tiểu họ c và dẫ n đầ u về thà nh tích họ c tậ p, đượ c trao tặ ng nhiều giấ y khen củ a tỉnh và Trung
ương Đoà n. Ở nhà , Châ u là cá nh tay đắ c lự c củ a cả gia đình trong việc đồ ng á ng.
 Tố t nghiệp phổ thô ng, Châ u khă n gó i lên Sà i Gò n họ c đạ i họ c. Gia cả nh khó khă n nên dù đậ u 2 trườ ng đạ i họ c, nhưng cô quyết
định chọ n họ c hệ cao đẳ ng để đỡ tiền họ c phí cho gia đình và có thể đi là m kiếm tiền phụ ba mẹ nhanh nhấ t. Mỗ i thá ng, Châ u
chỉ có 500.000 đồ ng để số ng ở đấ t Sà i Gò n vớ i bao nhiêu chi phí phả i trang trả i.
 Châ u kể có thể uố ng bịch trà đá bạ n mình uố ng dở trong hộ c bà n, hay ă n hộ p cơm thừ a, đi bộ giữ a trờ i nắ ng nó ng mỗ i ngà y tớ i
trườ ng mà khô ng hề nả n chí. Khi Châ u tố t nghiệp, khô ng mộ t nơi nà o nhậ n và o là m vì khô ng có kinh nghiệm, quen biết.
 “Mình đã trả i qua tấ t cả cá c cô ng việc có thể kiếm đượ c tiền từ phụ c vụ bà n cho tớ i phá t tờ rơi, dạ y kèm và đi bá n hà ng theo
ca… Bao nhiêu nă m đi là m cũ ng là bấ y nhiêu nă m mình chắ t lọ c đượ c kinh nghiệm số ng và kỹ nă ng đà m phá n trong cô ng việc”,
Châ u tâ m sự .
 Châ u họ c hỏ i khô ng ngừ ng, để tớ i nă m 2007 thà nh lậ p cô ng ty đầ u tiên Moami kinh doanh hà ng may mặ c. Châ u thấ t bạ i ngay
mộ t nă m sau đó vì khô ng có chuyên mô n và thiếu vố n. Nhưng nhờ sự độ ng viên củ a bạ n đồ ng hà nh, cô tiếp tụ c kiên trì vớ i sự
nghiệp kinh doanh, dấ n thâ n và o ngà nh thủ y sả n.
 Ngay trong giai đoạ n khủ ng hoả ng kinh tế toà n cầ u, cô ng ty Hoà n Châ u ra đờ i. Khô ng biết bao đêm cô chủ nhỏ phả i thứ c tớ i 3-
4h sá ng để là m việc vớ i khá ch hà ng nướ c ngoà i do khá c mú i giờ . Châ u họ c từ cá ch nhìn nhậ n con giố ng cho tớ i từ ng thớ cá
fillet; họ c từ cá ch gọ i tên cho tớ i cá ch phâ n biệt mà u sắ c…
 Châ u nó i: “Khó khă n củ a kẻ chậ p chữ ng kinh doanh như trẻ em tậ p đi. Nếu trẻ bướ c ngã đau thế nà o thì doanh nghiệp nhỏ
khở i nghiệp cũ ng trả i qua như thế, và cò n hơn thế… Bở i nhữ ng cú ngã phả i trả giá bằ ng nhiều tổ n thấ t về tà i chính, mồ hô i,
má u và nướ c mắ t”.
 Khó khă n khô ng là m cho Châ u chù n bướ c, và nhờ sự nhanh nhạ y trong cá ch tiếp cậ n khá ch hà ng, hiểu rõ đặ c tính củ a từ ng thị
trườ ng và trên hết là tạ o uy tín trong kinh doanh, cô ng ty Hoà n Châ u đã có doanh thu 15 tỷ đồ ng nă m 2008. Mộ t nă m sau,
doanh thu đã là 84 tỷ đồ ng. Doanh thu cứ thế tă ng vù n vụ t – 170 tỷ đồ ng nă m 2010, hơn 335 tỷ đồ ng nă m 2011, hơn 400 tỷ
đồ ng nă m 2012…
 Chính những điều nho nhỏ trong cuộc sống lại thể hiện tình yêu thương lớn lao nhất.
(Khuyết danh)
Phần đẹp nhất trong đời một người tốt là những hành động tử tế và yêu thương nhỏ bé, vô danh, không được nhớ đến.
(William Wordsworth)
Tôi khao khát làm được những điều vĩ đại và cao cả, nhưng trách nhiệm chính của tôi là làm được những điều nhỏ nhặt như thể chúng vĩ
đại và cao cả.
(Helen Keller)
Những điều lớn lao được tạo nên từ nhều điều nhỏ nhặt.
(Vincent Van Gogh)
Nhiều người nhỏ bé, ở nhiều nơi nhỏ bé, làm nhiều điều nhỏ bé, điều đó có thể thay đổi bộ mặt của thế giới.
(Khuyết danh)
Đôi khi những điều nhỏ nhất chiếm lấy phần lớn trái tim ta.
(A. A. Milne)
Hãy tận tâm với những điều nhỏ nhặt, bởi điểm mạnh của bạn nằm ở đó.
(Mẹ Teresa)
4. Bàn bạc, mở rộng vấn đề

Bên cạ nh nhữ ng ngườ i luô n nỗ lự c hết mình để thà nh cô ng từ nhữ ng điều nhỏ bé nhấ t thì lạ i có nhữ ng ngườ i cứ mã i lạ c và o thế giớ i củ a
sự ả o tưở ng. Họ đặ t ra cho mình biết bao điều vĩ đạ i, lớ n lao nhưng rồ i lạ i cứ quẩ n quanh, xoay vầ n vớ i nhữ ng điều khô ng tưở ng đó mà
khô ng phá t triển đượ c.
Chính vì vậ y, bả n thâ n họ cũ ng mấ t đi sự tin tưở ng mà khô ng dá m hà nh độ ng, khô ng dá m dấ n thâ n bở i vì họ luô n lo sợ thấ t bạ i. Đô i khi,
mong muố n quá lớ n cũ ng khiến cho ngườ i ta cứ mã i luẩ n quẩ n trong vò ng xoá y cuộ c đờ i, khô ng có lố i thoá t.
Kết bài:
Mộ t cuộ c số ng vĩ đạ i luô n đượ c kết tinh, xâ y đắ p từ nhữ ng điều nhỏ bé, nhỏ nhặ t nhấ t củ a cuộ c số ng đờ i thườ ng.
Ta cầ n nhậ n rõ mong muố n củ a bả n thâ n và có kế hoạ ch rõ rà ng, chi tiết, thự c hiện từ nhữ ng điều nhỏ bé nhấ t để có thể tự mình bướ c
đến con đườ ng thà nh cô ng.
NLXH: Châm ngôn hay về sự lạc quan

Người bi quan luôn tìm thấy khó khăn trong mọi cơ hội. Người lạc quan luôn nhìn được cơ hội trong từng khó khăn.
Sự khác biệt duy nhất giữa một ngày tốt đẹp và một ngày tồi tệ nằm ở chính thái độ của bạn.
Luôn luôn có ánh sáng đằng sau những đám mây.
– Louisa May Alcott –
Cuộc sống không phải để sợ mà để hiểu. Đây chính là lúc chúng ta cần phải tìm hiểu nhiều hơn về cuộc sống để làm vơi bớt mọi nỗi sợ hãi.
Niềm hy vọng là điều rất quan trọng. Nó giúp cho hiện tại bớt khắc nghiệt. Nếu ta hy vọng rằng ngày mai sẽ tốt đẹp hơn, ta sẽ chịu đựng
được khó khăn của ngày hôm nay.
– Thích Nhất Hạnh –
Bạn sẽ khó mà có thể bắt đầu viết chương tiếp theo của cuộc đời mình khi mà bạn cứ đọc mãi những chương trước đó.
Dù bạn nghĩ mình là người có khả năng hay không có khả năng bạn đều đúng.
– Henry Ford –
Thành công không phải là đích đến cuối cùng, thất bại cũng chẳng phải vực sâu thăm thẳm, đó chỉ là động lực để bạn vững vàng hơn trên
con đường sắp tới.
Đừng đếm những gì bạn đã mất, hãy quý trọng những gì bạn đang có và lên kế hoạch cho những gì sẽ đạt được bởi quá khứ không bao giờ
trở lại, nhưng tương lai sẽ bù đắp cho những mất mát.
Lạc đường không đáng sợ, đáng sợ nhất là không biết mình muốn đi đâu. Một khi bạn đã quyết tâm đi tới cùng, thì hướng nào rồi cũng sẽ
tới đích.
Mọi việc trở nên tốt đẹp hơn hay tồi tệ đi đều bắt nguồn từ suy nghĩ của bạn.
– William Shakepeare –
Chúng ta không nên bỏ cuộc, chúng ta không nên để những khó khăn đánh bại mình.
Lạc quan là niềm tin dẫn tới thành tựu. Bạn chẳng thể làm được điều gì mà thiếu đi hy vọng và sự tự tin.
– Helen Keller –
Chỉ vì số phận không chia cho bạn quân bài tốt không có nghĩa là bạn nên bỏ cuộc. Nó chỉ có nghĩa là bạn phải chơi những quân bài đó với
tiềm năng tối đa của chúng.
Khi cơn bão vừa qua, ta thậm chí sẽ không thể nhớ nổi mình đã vượt qua nó thế nào, ta đã cố sống sót thế nào, ta còn không thể chắc chắn
nổi cơn bão đã thực sự qua chưa, nhưng có một điều chắc chắn rằng khi ta đi ra khỏi cơn bão đó, ta sẽ không còn là con người khi ta bước
vào.
Khi cuộc sống dồn bạn vào bước đường cùng, đừng hỏi: “Tại sao là tôi?” mà hãy nói rằng: “Cứ thử tôi đi!”.
Chỉ cần luôn lạc quan hướng về phía trước, mọi trắc trở ở thời điểm hiện tại sẽ biến thành một món quà mà định mệnh dành tặng cho bạn.
Theo anh bay đến tận cùng của thế giới.
– Nguyệt Lưu Quang –
Đừng bao giờ than vãn trước một việc đã rồi, nhìn thẳng vào vấn đề và tự hỏi mình có thể làm được gì.
Không thể nào thay đổi ngày hôm qua nhưng ngày hôm nay vẫn còn cơ hội.
Không có khó khăn trường tồn. Chỉ có con người cứng rắn trường tồn.
Khi một cánh cửa đóng lại, cánh cửa khác sẽ mở ra. Nhưng chúng ta thường nhìn cánh cửa đã đóng đày luyến tiếc đến nỗi chúng ta không
nhìn thấy cánh cửa khác đã mở ra cho chúng ta.
– Alexander Graham Bell –
Nếu người khác tôn trọng bạn, hãy tôn trọng họ. Nếu họ không tôn trọng bạn, vẫn cứ tôn trọng họ, đừng để hành động của người khác ảnh
hưởng đến nhân cách tốt đẹp của bạn. Bởi lẽ, bạn chính là bạn chứ không phải là một ai khác.
Nếu số phận chia cho bạn những quân bài xấu, hãy để sự khôn ngoan khiến bạn thành người chơi giỏi.
– Francis Quarles –
Cuộc sống rất ngắn. Đừng lãng phí nó bởi nỗi buồn. Hãy là chính mình, luôn vui vẻ, tự do và trở thành bất cứ thứ gì bạn muốn.
– Robert H. Schuller –
Khó khăn rồi sẽ qua đi. Giống như cơn mưa ngoài của sổ, có tầm tã cỡ nào rồi cuối cùng cũng sẽ trời quang mây tạnh. Bảy năm vẫn ngoảnh
về phương.
– Bắc Ân Tầm –
Những khó khăn trong cuộc sống là điều không tránh khỏi. Việc cần làm là lựa chọn cách thức để vượt qua.
– L.O. Baird –

Tuyển Tập Những Bài Văn Nlxh

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tuyển Tập Những Bài Văn Nlxh

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TUYỂN TẬP NHỮNG BÀI VĂN NLXH

(Dẫn theo Kênh 14.vn ngày 02.4.2022)

NLXH: GIÁ TRỊ CỦA SỰ TRẢI NGHIỆM

Cuộ c số ng củ a mỗ i chú ng ta đều có thể như cá i bình nứ t.

Và chú ng ta hã y họ c cá ch nhớ rằ ng: cuộ c số ng nà y khô ng có ai là hoà n hả o, khô ng có gì là tuyệt đố i.

– Lá ơi! Hã y kể chuyện cuộ c đờ i bạ n cho tô i nghe đi!

“Ta mong với trời cao và biển rộng

“Người vá trời lấp bể

(Lá Xanh – Nguyễn Sĩ Đại)

“Có biết bao người con gái, con trai

“Em thương mến,

(Nguyễn Thiên Ngân)

NLXH: Sự lắng nghe

NLXH: Những ĐƯỜNG BIÊN của cuộc sống

NLXH: Hãy sống như thể ta chỉ có một ngày để sống

NLXH: Giá trị của việc đặt câu hỏi

 Khô ng riêng gì trẻ thơ, bấ t cứ ai trong cuộ c số ng nà y đều có quyền hỏ i và cầ n phả i hỏ i.

Đặ t câ u hỏ i cho ngườ i khá c và cho chính mình là mộ t cá ch rèn luyện tư duy .

Câ u hỏ i hay phả i đú ng lú c, đú ng chỗ , đú ng ngườ i, đú ng việc.

NLXH: Miễn là sống hạnh phúc

Trong “Vộ i Và ng” Xuâ n Diệu từ ng viết :

“Nó i là m chi rằ ng xuâ n vẫ n tuầ n hoà n

NLXH: Khắc ghi những ân nghĩa lên đá

Suy nghĩ củ a em về ý kiến trên.

Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu?

(Vincent Van Gogh)

4. Bàn bạc, mở rộng vấn đề

NLXH: Châm ngôn hay về sự lạc quan

Luôn luôn có ánh sáng đằng sau những đám mây.

– Louisa May Alcott –

– Thích Nhất Hạnh –

– Alexander Graham Bell –

You might also like