NAUKA

Fasady szklane Maâgorzata Fedorczak-Cisak

Adiunkt w Zakâadzie Budow-
nictwa i Fizyki Budowli na

w budynkach
Wydziale InŮynierii Lĉdowej
Politechniki Krakowskiej, ko-
ordynator projektu Maâopol-
skiego Laboratorium Budow-

energooszczędnych
nictwa EnergooszczĘdnego,
kierownik projektu Maâopol-
skiego Centrum Budownictwa EnergooszczĘdnego,
wspóâautorka strategii rozwoju województwa ma-
âopolskiego w zakresie rozwoju budownictwa ener-
DR INŭ. MAáGORZATA FEDORCZAK-CISAK, DR INŭ. ALICJA KOWALSKA-KOCZWARA gooszczĘdnego.
POLITECHNIKA KRAKOWSKA, WYDZIAá INŭYNIERII LĈDOWEJ, INSTYTUT MATERIAáÓW mporanna@wp.pl
I KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH

Alicja Kowalska-Koczwara
Przemiany w sektorze budownictwa wynikajĉce ze zmieniajĉcych siĘ uregulowaĽ Adiunkt naukowo-dydak-
prawnych, popartych wprowadzanymi zmianami w prawodawstwie, wpâywajĉ na tyczny w Instytucie Mecha-
niki Budowli Politechniki
ksztaâtowanie siĘ rynku budowlanego i rozwój nowych technologii. W ostatnich latach Krakowskiej, zastĘpca dyrek-
moŮna zaobserwowaý na rynku technologii budowlanych wzrost sprzedaŮy systemów tora Instytutu ds. Naukowo-
pozyskujĉcych energiĘ ze Ŭródeâ odnawialnych, takich jak kolektory sâoneczne, Badawczych i Wspóâpracy
z Przemysâem; specjalizuje
pompy ciepâa, systemy wentylacyjne z odzyskiem ciepâa. Systemy te wspomagajĉ siĘ w rozwijaniu normowych
tradycyjne systemy grzewczo-klimatyzacyjno-wentylacyjne. Drugi obszar dziaâaĽ to ujĘý wpâywu drgaĽ na ludzi przebywajĉcych
w budynkach. DoŒwiadczenie w pomiarach
maksymalizacja ograniczenia zapotrzebowania na energiĘ w wyniku projektowania wpâywu drgaĽ na budowle i ich elementy zdoby-
szczelnej obudowy budynku, o coraz lepszych parametrach ochrony cieplnej. waâa, biorĉc udziaâ w licznych ekspertyzach doty-
czĉcych wpâywów komunikacyjnych m.in. Metro
Warszawskie, Tramwaje Warszawskie, Tramwaje
Materiaây konstrukcyjne i termoizolacyjne majĉ coraz niŮsze (lep- Krakowskie.
sze) wspóâczynniki przewodzenia ciepâa. Aby osiĉgnĉý wartoŒci dla alicja.kowalska.koczwara@gmail.com
przegród peânych na poziomie wymagaĽ budynków niskoenerge-
tycznych, pasywnych, wystarczy zwiĘkszyý gruboŒý warstwy termo- STRESZCZENIE
izolacyjnej. W porównaniu z przegrodami peânymi, okna i fasady, Zmiany uregulowaĽ prawnych oraz moda na
caây czas, z punktu widzenia ochrony cieplnej obudowy budynku po- energooszczĘdnoŒý wymuszajĉ na nowocze-
zostajĉ w tyle (por. tab. 1). Nawet najnowoczeŒniejsze rozwiĉzania snym budownictwie rozwój nowych materia-
âów i technologii. Fasady budynków, które do
przegród szklanych majĉ parametry kilkakrotnie gorsze od dobrze niedawna miaây speâniaý gâównie funkcje re-
zaizolowanej Œciany. Wyzwaniem technologicznym jest opracowa- prezentatywne takŮe muszĉ zostaý dosto-
nie okien o bardzo dobrych parametrach ochrony cieplnej, porów- sowane do tego trendu. Celem artykuâu jest
nywalnej z przegrodami peânymi, bez utraty wâaŒciwoŒci pozyskiwa- przeglĉd nowoczesnych systemów przeszkleĽ
fasad budynków. Przedstawiono wymagania,
nia energii sâonecznej oraz reagujĉcych w dynamiczny sposób na po- jakie muszĉ speâniaý fasady szklane, aby
trzeby bilansu energetycznego budynku. mogây byý uznane za niskoenergetyczne.
WagĘ implementowania idei energooszczĘdnoŒci w budownic- Zaprezentowano takŮe moŮliwoŒci pozyskiwa-
nia energii sâonecznej w nowoczesnych syste-
twie, a co za tym idzie poszukiwania nowych rozwiĉzaĽ materiaâo-
mach fasad i okien.
wych wzmacnia przyjĘcie dyrektywy 2010/31/EU z 19 maja 2010 r.
w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD) [8], która
wprowadza pojĘcie „budynków o niemal zerowym zuŮyciu energii”. SUMMARY
Glass facades in energy-saving buildings
Wytycza ona kierunek maksymalnej poprawy izolacyjnoŒci przegród
Changes in regulations and fashion for en-
ergy efficiency forces on modern building
Tabela 1. WartoŒci wspóâczynników przenikania ciepâa dla przegród peânych development of new materials and technol-
i przeŬroczystych. ogy. Facades of buildings, which until recently
have mainly representative functions, have to
Lata Akty prawne Umax őciany Umax adapt to this trend. The purpose of this article
zewnĘtrzne: (okna przy ti • is to review modern glazing facades systems
przy ti • 16°C 16°C) W/(m2 • K) of buildings. The requirements which must be
SáOWA KLUCZOWE
W/(m2 · K) fulÞlled by glass facades to be considered for
fasady szklane,
energooszczĘdnoŒý, 2008-2013 Rozporzĉdzenie MI 0,30 1,8 (1,7) low energy were presented. There are also
wymagania ochrony z dn. 6.11.2008 w zaleŮnoŒci od presented capabilities of obtaining solar en-
cieplnej, innowacje strefy klimatycznej ergy in modern facades and windows.
1.01.2014 Rozporzĉdzenie 0,25 1,3
1.01.2017 MTBiGM z dn. 0,23 1,1
KEYWORDS 5.07.2013
glass facades, energy 1.01.2021 0,23 0,9
efÞciency, demand Wytyczne Instytutu 0,15 0,8
of thermal protect, budynków pasywnych
innovations w Darmstadt

12 Szkâo i Ceramika ISSN 0039-8144


Rys. 1. Fasady szklane Þrmy Vis Inventis [5].
zewnĘtrznych, którymi sĉ takŮe fasady i okna. Niemal zerowa lub bar-
dzo niska iloŒý wymaganej energii powinna pochodziý w duŮym stop-
niu z energii pozyskiwanej ze Ŭródeâ odnawialnych, wytwarzanej na
miejscu lub w pobliŮu.
Jednym z gâównych sposobów biernego pozyskania energii w bu-
dynkach niskoenergetycznych jest wykorzystanie energii sâonecz-
nej. Bierne Ŭródâo ciepâa pochodzĉce z promieniowania sâonecznego
moŮe byý wâaŒciwie wykorzystane tylko pod warunkiem odpowied-
niego pod wzglĘdem usytuowania i rozwiĉzaĽ projektu architekto-
nicznego. Tego typu „darmowa” energia jest jednym z podstawowych
Ŭródeâ ogrzewania tzw. budynków pasywnych, szeroko rozpowszech-
nionych w takich krajach, jak np.: Niemcy, Austria, Skandynawia oraz
Stany Zjednoczone. W Polsce mamy kilka realizacji budynków pa-
sywnych potwierdzonych certyÞkatem pasywnoŒci wydanym przez in-
stytut w Darmstadt i pierwsze doŒwiadczenia z uŮytkowania budyn-
ków. Sĉ to zarówno przykâady modelowych budynków mieszkalnych
(Smolec pod Wrocâawiem), jak i budynków uŮytecznoŒci publicznej
(hala sportowa w Sâomnikach, koŒcióâ w Nowym Targu). W celu uzy-
skania moŮliwie najwiĘkszych biernych zysków cieplnych budynek
powinien mieý od strony poâudniowej duŮe powierzchnie przeszkleĽ,
umoŮliwiajĉce wzmoŮone oddziaâywanie promieniowania sâonecz-
nego (por. rys. 1).
Parametry przeszkleĽ powinny byý dobrane tak, aby zapobiec
nadmiernym stratom ciepâa zimĉ oraz przegrzewaniu latem („do-
datni bilans energii”). Sĉ to oczywiŒcie sprzeczne oczekiwania, któ-
rym starajĉ siĘ sprostaý producenci i konstruktorzy nowoczesnych
okien i fasad szklanych. Rozwiĉzaniem tych wyzwaĽ mogĉ byý roz-
wiĉzania materiaâowe przeszkleĽ o dynamicznie zmieniajĉcych siĘ
parametrach lub projektowanie przeszkleĽ na kaŮdej orientacji indy-
widualnie z uwzglĘdnieniem bilansu energetycznego przegród prze-
Ŭroczystych.
Wymagania dotyczĉce projektowania fasad i okien wg WT
Wymagania sprecyzowane w Warunkach Technicznych z 2002 r.
z póŬniejszymi zmianami (oraz 2013 – nowelizacja WT) [1, 2] okre-
Œlajĉ minimalnĉ wielkoŒý przeszkleĽ dla pomieszczeĽ przeznaczo-
nych dla ludzi wyraŮonĉ jako stosunek powierzchni okien, liczonej
w Œwietle oŒcieŮnic, do powierzchni podâogi. WielkoŒý ta powinna
byý nie mniejsza niŮ 1:8. Ograniczenia dotyczĉce okien w budynku
produkcyjnym, magazynowym i gospodarczym mówiĉ, Ůe âĉczne pole
powierzchni okien oraz Œcian szklanych w stosunku do powierzchni
caâej elewacji nie moŮe byý wiĘksze niŮ: w budynku jednokondygna-
cyjnym (halowym) – 15%, w budynku wielokondygnacyjnym – 30%.
W dziale X Warunków Technicznych, dotyczĉcym oszczĘdno-
Œci energii, minimalna powierzchnia okien oraz przegród szklanych
i przeŬroczystych, o wspóâczynniku przenikania ciepâa nie mniejszym
niŮ 1,5 W/(m2 · K) [nowelizacja WT z 5 lipca 2013 r.] zakâada mini-
malnĉ powierzchniĘ przeszkleĽ o wspóâczynniku U > 0,9 W/(m2 · K)
dla budynku mieszkalnego i zamieszkania zbiorowego okreŒlona jest
NAUKA
jako A0, WartoŒý ta nie moŮe byý wiĘksza niŮ wartoŒý A0max obliczona
wg wzoru:
A0max = 0,15 AZ + 0,03 AW (1)
gdzie:
AZ – jest sumĉ pól powierzchni rzutu poziomego wszystkich kondy-
gnacji nadziemnych (w zewnĘtrznym obrysie budynku) w pasie o sze-
rokoŒci 5 m wzdâuŮ Œcian zewnĘtrznych,
AW – jest sumĉ pól powierzchni pozostaâej czĘŒci rzutu poziomego
wszystkich kondygnacji po odjĘciu AZ [1].
Dla obiektów uŮytecznoŒci publicznej, warunek ten jest speâniony
z zastrzeŮeniem, Ůe nie jest to sprzeczne z warunkami dotyczĉcymi
zapewnienia niezbĘdnego oŒwietlenia Œwiatâem dziennym, okreŒlo-
nymi w §57 ww. rozporzĉdzenia. Paragraf 57 WT mówi, Ůe pomiesz-
czenia przeznaczone dla ludzi powinny mieý zapewnione oŒwietle-
nie dzienne, dostosowane do jego przeznaczenia, ksztaâtu i wiel-
koŒci, z uwzglĘdnieniem warunków przesâania okreŒlonych w §13.
OdlegâoŒý budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi dla ludzi od
innych obiektów powinna umoŮliwiaý naturalne oŒwietlenie tych po-
mieszczeĽ, co uznaje siĘ za speânione, jeŮeli miĘdzy ramionami kĉta
60°, wyznaczonego w pâaszczyŬnie poziomej, z wierzchoâkiem usy-
tuowanym w wewnĘtrznym licu Œciany na osi okna pomieszczenia
przesâanianego, nie znajduje siĘ przesâaniajĉca czĘŒý tego samego
budynku lub inny obiekt przesâaniajĉcy w odlegâoŒci mniejszej niŮ:
a) wysokoŒý przesâaniania – dla obiektów przesâaniajĉcych o wyso-
koŒci do 35 m, b) 35 m – dla obiektów przesâaniajĉcych o wysoko-
Œci ponad 35 m.
We wszystkich rodzajach budynków wspóâczynnik przepuszczal-
noŒci energii caâkowitej okna oraz przegród szklanych i przeŬroczy-
stych gC liczony wedâug wzoru
gC = fC Ź gG (2)
gdzie:
gG – wspóâczynnik caâkowitej przepuszczalnoŒci energii promieniowa-
nia sâonecznego dla typu oszklenia,
fC î wspóâczynnik redukcji promieniowania ze wzglĘdu na zastoso-
wane urzĉdzenia przeciwsâoneczne.
Wspóâczynnik fC nie moŮe byý wiĘkszy niŮ 0,5 (wedâug noweli-
zacji WT nie wiĘkszy niŮ 0,35) z wyâĉczeniem okien oraz przegród
szklanych i przezroczystych, których udziaâ fG w powierzchni Œciany
jest wiĘkszy niŮ 50% powierzchni Œciany î wówczas naleŮy speâniý
poniŮszĉ zaleŮnoŒý:
gC · fG ” 0,25 (3)
gdzie:
fG î udziaâ powierzchni okien oraz przegród szklanych i przezroczy-
stych w powierzchni Œciany.
Wymagania tego nie stosuje siĘ w odniesieniu do powierzchni
pionowych oraz powierzchni nachylonych wiĘcej niŮ 60° do poziomu,
skierowanych w kierunkach od póânocno-zachodniego do póânocno-
wschodniego (kierunek póânocny +/- 45°), okien chronionych przed
promieniowaniem sâonecznym przez sztucznĉ przegrodĘ lub natu-
ralnĉ przegrodĘ budowlanĉ oraz do okien o powierzchni mniejszej
niŮ 0,5 m2 [nowelizacja WT z 5 lipca 2013 r.].
WartoŒci wspóâczynnika caâkowitej przepuszczalnoŒci energii pro-
mieniowania sâonecznego dla typu oszklenia gG naleŮy przyjmowaý
na podstawie deklaracji wâaŒciwoŒci uŮytkowych okna. W przypadku
braku danych wartoŒý gG naleŮy przyjĉý z tabeli 2. Natomiast warto-
Œci wspóâczynnika korekcyjnego redukcji promieniowania ze wzglĘdu
na zastosowane urzĉdzenia przeciwsâoneczne fc okreŒla tabela 3.
Niezmiernie istotnĉ cechĉ budynków niskoenergetycznych
jest zachowanie szczelnoŒci. W Œwietle nowelizacji Warunków
Nr 6/2013 Szkâo i Ceramika 13
NAUKA

Tabela 2. Wspóâczynnik gG w zaleŮnoŒci od rodzaju oszklenia

INNE
Rodzaj oszklenia Wspóâczynnik gn
przepuszczalnoŒci 5%
=<6.,:(:1ė75=1( 2'=<6.&,(3á$
22%
energii caâkowitej 23%
Pojedynczo szklone 0,85
Podwójnie szklone 0,75
20%
Podwójnie szklone z powâokĉ selektywnĉ 0,67
=<6.,6á21(&=1( 30% 2*5=(:$1,(
Potrójnie szklone 0,7
Potrójnie szklone z powâokĉ selektywnĉ 0,5
Okna podwójne 0,75
Rys. 2. Struktura bilansu cieplnego energooszczĘdnych budynków. Projekt IEA [4].

Tabela 3. Wspóâczynnik korekcyjny fc

zapotrzebowania energii na klimatyzacjĘ. Nowoczesne okna reagujĉ
Typ zasâon WâaŒciwoŒci optyczne Wspóâczynnik korekcyjny na zmienne warunki atmosferyczne, dostosowujĉc do nich swoje pa-
redukcji promieniowania fC
rametry w sposób dynamiczny. Na rysunku 2 przedstawiono Œredni
wspóâczynnik wspóâczynnik osâona osâona
absorpcji przepuszczalnoŒci wewnĘtrzna zewnĘtrzna
bilans energetyczny dla 15 budynków w ramach projektu IEA. W bi-
lansie energetycznym zdecydowany udziaâ ma energia promienio-
Biaâe 0,1 0,05 0,25 0,10 wania sâonecznego pozyskiwana przez przeszklenia. Projektowanie
Ůaluzje 0,1 0,30 0,15
o lamelach 0,3 0,45 0,35
fasad, okien jest szczególnie istotne z punktu widzenia projektów
nastawnych i uŮytkowania budynków o obniŮonym zapotrzebowaniu na energiĘ.
Zasâony 0,1 0,5 0,65 0,55 Pomocne projektantom mogĉ byý symulacje komputerowe wyko-
biaâe 0,7 0,80 0,75 nywane na specjalistycznym oprogramowaniu oraz doŒwiadczenia
0,9 0,95 0,95 z badaĽ komfortu cieplnego pomieszczeĽ z duŮymi przeszkleniami.
Zasâony 0,3 0,1 0,42 0,17 Wyniki takich badaĽ in situ majĉ duŮe znaczenie dla weryÞkacji mo-
kolorowe 0,3 0,57 0,37
0,5 0,77 0,57 deli obliczeniowych.
Zasâony 0,2 0,05 0,20 0,08 Istotna z punktu widzenia zapewnienia odpowiedniego kom-
z powâokĉ fortu w pomieszczeniach z przeszkleniami jest struktura budynku.
aluminiowĉ WâaŒciwoŒci akumulacyjne przegród budowlanych pozwalajĉ na ma-
gazynowanie nadmiaru energii promieniowania sâonecznego i wyko-
Technicznych z 2013 r. [2] w budynku mieszkalnym, zamieszkania rzystywanie jej w czasie, kiedy pojawia siĘ zapotrzebowanie na cie-
zbiorowego, uŮytecznoŒci publicznej oraz produkcyjnym przegrody ze- pâo. Magazynowanie energii moŮe byý równieŮ wspomagane uŮy-
wnĘtrzne nieprzeŬroczyste, zâĉcza miĘdzy przegrodami i czĘŒciami ciem materiaâów fazowo zmiennych. ObecnoŒý masywnych przegród
przegród, przejŒcia elementów instalacji oraz poâĉczenia okien akumulacyjnych jest bardzo waŮna przy projektowaniu duŮych po-
z oŒcieŮnicami naleŮy projektowaý i wykonywaý pod kĉtem osiĉgniĘ- wierzchni przeszkleĽ, zwâaszcza w budynkach o niskim zapotrzebo-
cia ich caâkowitej szczelnoŒci na przenikanie powietrza. W budyn- waniu na energiĘ. Masywne przegrody w strukturze takich budyn-
kach niskich, Œrednio wysokich i wysokich, przepuszczalnoŒý powie- ków pozwalajĉ na obniŮenie zapotrzebowania na ogrzewanie prze-
trza dla okien i drzwi balkonowych przy ciŒnieniu równym 100 Pa wy- szklonych wnĘtrz o ok. 40% i kilkukrotne zmniejszenie przegrzewa-
nosi nie wiĘcej niŮ 2,25 m3/(m2h) w odniesieniu do linii stykowej lub nie pomieszczeĽ [3].
9 m3/(m2h)
• w budynkach z wentylacjĉ grawitacyjnĉ lub hybrydowĉ – Przykâady fasad i okien
n50 < 3,0 1/h, Zarówno szyby, jak i elementy konstrukcyjne w nowoczesnych fasa-
• w budynkach z wentylacjĉ mechanicznĉ lub klimatyzacjĉ – dach i oknach sĉ bardzo zawansowane technologicznie. Baza da-
n50 < 1,5 1/h. nych Lawrence Berkley National Laboratory zawiera ponad 2000
gatunków szyb. Daje to obraz róŮnorodnych wâasnoŒci i parame-
Warunki Techniczne wstĘpnie regulujĉ równieŮ problem przegrze- trów fasad i okien. Szyby zazwyczaj stosowane w konstrukcji fasad
wania budynków, zapisem, Ůe budynek powinien byý zaprojekto- i okien to:
wany i wykonany w taki sposób, aby ograniczyý ryzyko przegrzewa- • szyby z powâokami niskoemisyjnymi, w których powâoka ogra-
nia w okresie letnim. [1] nicza straty ciepâa z pomieszczenia na skutek maâej emisji
promieniowania niskotemperaturowego z powierzchni szyby,
Systemy pozyskiwania energii sâonecznej – fasady szklane, okna przez co w istotny sposób wpâywajĉ na zmniejszenie transmi-
Okna i systemy fasad sĉ najwaŮniejszym elementem budynku w spo- syjnoŒci w peânym zakresie promieniowania sâonecznego,
sób bierny oraz aktywny pozyskujĉcym energiĘ sâonecznĉ do wnĘ- • szyby spektralnie selektywne, charakteryzujĉce siĘ dobrĉ izo-
trza budynku, poprawiajĉc w znaczĉcy sposób jego bilans energe- lacjĉ termicznĉ (wâaŒciwoŒci niskoemisyjne, ochrona przed
tyczny. Fakt ten, jak równieŮ wzglĘdy estetyczne, sprawiajĉ, Ůe w ar- przegrzaniem, maâa transmisyjnoŒý, dobre wâaŒciwoŒci reßek-
chitekturze fasady szklane stanowiĉ waŮny element, podkreŒlajĉcy syjne dla promieniowania sâonecznego).
m.in. prestiŮ obiektu.
Proces projektowania fasad i duŮych przeszkleĽ wymaga od Wypeânieniem zestawów szybowych sĉ gazy o wâaŒciwoŒciach izola-
projektanta doŒwiadczenia i podejŒcia popartego wnikliwymi anali- cyjnych lepszych od powietrza. Zazwyczaj wypeânienie stosuje siĘ z ar-
zami. Szyby sĉ elementami o skomplikowanych wâaŒciwoŒciach izo- gonu, kryptonu czy ksenonu. Gazy te majĉ maâĉ przewodnoŒý cieplnĉ.
lacyjnych i spektralnych. Zastosowane w przemyŒlany sposób znacz- Nowoczesne rozwiĉzania, czĘsto jeszcze niedostĘpne na rynku,
nie poprawiajĉ bilans energetyczny budynku [rys. 2], niestety zasto- bĘdĉce w fazie prototypów, ale pokazujĉce ogromne, czasem zaska-
sowanie szkâa czĘsto moŮe równieŮ byý problemem – szczególnie kujĉce moŮliwoŒci technologiczne okien przedstawiono poniŮej.
w okresach letnich, gdy na skutek duŮych przeszkleĽ od strony po- Okna inteligentne z zastosowaniem szkâa chromogenicznego.
âudniowej dochodzi do przegrzewania pomieszczeĽ i nadmiernego Szyby chromogeniczne dzielĉ siĘ na: fotochromowe, termochromowe,

14 Szkâo i Ceramika ISSN 0039-8144

 NAUKA

0,70
0,65 0,64
0,60
0,55 0,54 0,54

U value [W/m 2 K]
0,50
0,46 0,47
0,45
0,41 0,41
0,40 0,37
0,36
0,35 0,34
0,33 0,31
0,33 0,30
0,30 0,28 0,29
0,25 0,24 0,22 0,26
0,21 0,20
0,20 0,19 0,18
0,15
0,10
0,05
0,00
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150 160

IGU thickness [mm]

Rys. 3. Przekrój przez ramĘ okna
dwukomorowego.
Rys. 4. Przekrój przez prototypowy zestaw
szyby zespolonej o powiĘkszonej szerokoŒci.
Widoczne podziaây z ultracienkiego szkâa
pomiĘdzy szybami zewnĘtrznymi [5].
Argon Krypton Krypton + 2 extra low-e coatings
Rys. 5. Obliczenia wspóâczynnika U dla szyb zespolonych, w zaleŮnoŒci
od zastosowanego gazu. WartoŒci obliczeniowe. Modele docelowe. [5]

elektrochromowe. Szkâo termochromowe iloŒý przepuszczalnego pro-
mieniowania uzaleŮnia od temperatury powietrza po obu stronach
szyby. W konstrukcji szyby waŮnym elementem jest powâoka polime-
rowa, zmieniajĉca wâaŒciwoŒci geometrii strukturalnej, która prze-
puszcza lub blokuje Œwiatâo widzialne o róŮnej dâugoŒci fali. Szkâo
elektrochromowe natomiast, zmienia wâasnoŒci pod wpâywem za-
danego impulsu elektrycznego. Wszystkie opisane powyŮej zestawy
inteligentnych okien ograniczajĉ wielkoŒý strumienia promieniowa-
nia sâonecznego przepuszczalnego przez szybĘ, na skutek zmian
w strukturze wewnĘtrznej szkâa. Widocznym efektem jest zmiana
barwy szkâa i stopnia zmatowienia, co oczywiŒcie wpâywa na przej-
rzystoŒý i komfort wizualny.
Jednym z przykâadów projektów nowych, innowacyjnych technolo-
gii szyb zespolonych przeznaczonych do budownictwa niskoenerge-
tycznego i pasywnego sĉ przeszklenia typu Super Windows zaprojek-
towane przez polskĉ ÞrmĘ Vis Inventis.
Nowe rozwiĉzania, bĘdĉce obecnie jeszcze w fazie prototypów
objĘtych badaniami, pozwalajĉ na osiĉgniĘcie parametrów ochrony
cieplnej fasady zbliŮonych do parametrów przegród peânych budyn-
ków, a wiĘc na poziomie 0,25 W/(m2 · K) przy zachowaniu parame-
trów optycznych i ciĘŮaru, którymi charakteryzujĉ siĘ konwencjo-
nalne szyby zespolone stosowane obecnie w budownictwie (LT=50%).
Ich konstrukcjĘ oparto na zastosowaniu warstw wewnĘtrznych wyko-
nanych z ultracienkiego szkâa o gruboŒci od 50 do 280 ƫm, któremu
nadano dodatkowo wâasnoŒci obustronnej antyreßeksyjnoŒci techno-
logii konstrukcji warstw wewnĘtrznych. Projekt takich okien zakâada
stworzenie szyb zespolonych i fasad szklanych o oporze cieplnym
wiĘkszym od 10 (m2 · K)/W oraz transmisji widzialnego Œwiatâa sâo-
necznego powyŮej 50% (por. rys. 4 i 5).
W zestawach szyb zespolonych zachodzĉ procesy wymiany ener-
gii w formie promieniowania podczerwonego i widzialnego, przewo-
dzenie ciepâa przez gaz i ramĘ oraz proces konwekcji. W szybach ze-
spolonych typu Super Windows, przenikanie ciepâa na drodze radiacji
zostaâo zminimalizowane powâokami niskoemisyjnymi naniesionymi
na powierzchniach zewnĘtrznych szyb zespolonych. Dodatkowo war-
stwa niskoemisyjna moŮe byý naniesiona lub wytworzona za pomocĉ
trawienia na warstwach wewnĘtrznych wykonanych z ultracienkiego
szkâa. Ograniczono w ten sposób wymianĘ na drodze promieniowa-
nia. Ograniczenie kondukcji projektanci osiĉgnĘli wypeânieniem prze-
strzeni miĘdzyszybowej grubĉ, 12-centymetrowĉ warstwĉ gazu o niŮ-
szej przewodnoŒci cieplnej niŮ powietrze. Wzrost przewodzenia cie-
pâa na skutek ruchów konwekcyjnych zostaâ ograniczony przez po-
dziaâ komory szyby zespolonej wspomnianymi wyŮej warstwami ultra-
cienkiego szkâa. Przedstawione rozwiĉzanie pozwala uzyskaý wspóâ-
czynnik Ug dla szyby poniŮej 0,2 W/(m2 · K) oraz wspóâczynnik prze-
puszczania promieniowania sâonecznego zbliŮony do zestawów jed-
nokomorowych, przy równoczesnych bardzo dobrych parametrach
optycznych i zachowaniu masy przeszklenia.
Droga do innowacyjnych technologii – Maâopolskie Centrum
Budownictwa EnergooszczĘdnego
Innowacyjne technologiczne rozwiĉzania sĉ moŮliwe do zrealizowa-
nia, jeŒli potrzeby rynku poâĉczymy z wiedzĉ i doŒwiadczeniem na-
ukowców. W Maâopolsce na Politechnice Krakowskiej powstaâo
Maâopolskie Centrum Budownictwa EnergooszczĘdnego [7]. Jest to
jednostka, której zadaniem jest m.in. nawiĉzywanie kontaktów po-
miĘdzy przedsiĘbiorcami, którzy chcieliby udoskonaliý swoje techno-
logie i majĉ pomysây na super nowoczesne rozwiĉzania, a zespoâami
naukowymi Politechniki Krakowskiej, których zadaniem bĘdzie wypra-
cowanie i przebadanie takich technologii. Pierwsze wspólne dziaâania
przedsiĘbiorców i naukowców sĉ bardzo obiecujĉce i liczymy, Ůe ich
wynikiem bĘdĉ nowe innowacyjne technologie na skalĘ europejskĉ.
Podsumowanie
Producenci nowoczesnych systemów przeszkleĽ, zarówno fasad,
jak i okien muszĉ dostosowywaý technologie do wymagaĽ wynikajĉ-
cych z koniecznoŒci projektowania budynków niskoenergetycznych.
Istniejĉce na rynku standardowe systemy fasad/okien, technologicz-
nie zmieniajĉ siĘ w systemy energooszczĘdne, parametrami dyna-
micznie dostosowujĉc siĘ do potrzeb uŮytkowników oraz wymagaĽ
naâoŮonych przez normy europejskie. Fasady i okna mogĉ kreatyw-
nie ksztaâtowaý bilans energetyczny budynków. Badania pokazujĉ, Ůe
parametry ochrony cieplnej nowoczesnych fasad sĉ w stanie konku-
rowaý z parametrami ochrony cieplnej przegród nieprzeŬroczystych,
równoczeŒnie pozyskujĉc energiĘ sâonecznĉ jako waŮny element bi-
lansu energetycznego. Sĉ one doskonaâym materiaâem do testowa-
nia i opracowania idealnej obudowy budynków niskoenergetycznych.
W opracowanie takich nowoczesnych technologii wâĉczajĉ siĘ na-
ukowcy Politechniki Krakowskiej, poprzez dziaâanie Maâopolskiego
Centrum Budownictwa EnergooszczĘdnego.
LITERATURA
[1] Rozporzĉdzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych,
jakim powinny odpowiadaý budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia
2002 r. (Dz.U. Nr 75, poz. 690).
[2] Rozporzĉdzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej
z 5 lipca 2013 r.
[3] Kisilewicz T.: Wpâyw izolacyjnych dynamicznych i spektralnych wâaŒciwoŒci
przegród na bilans cieplny budynków energooszczĘdnych. Kraków 2008
[4] Materiaây Solar Low Energy Houses of IEA Task 13. Solar Heating & Cooling
Programme IEA ed R. Hastings James & James London 1995
[5] Materiaây naleŮĉce do Super Windows - http://superwindows.eu/
[6] Celadyn W.: Przegrody przeszklone w architekturze energooszczĘdnej.
Politechnika Krakowska im. Tadeusza KoŒciuszki, Kraków 2004
[7] Materiaâ z www.mcbe.pl
[8] 2010/31/EU z 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej
budynków (EPBD)

Nr 6/2013 Szkâo i Ceramika 15