Chủ đề 20: Bài toán CO2 tác dụng với dung dịch kiềm

Định hướng tư duy giải

Khi cho CO2 vào thì CO2 sẽ làm 2 nhiệm vụ:
Nhiệm vụ đầu tiên: Đưa nên cực đại.
Phương trình:
Nhiệm vụ thứ hai: (Nếu CO2 dư): Đưa về thành
Phương trình:
Do đó để xử lý nhanh loại toán này các bạn phải xem CO 2 làm mấy nhiệm vụ?
Thường thì các bài toán đều cho CO 2 làm cả 2 nhiệm vụ và nhiệm vụ 2 chưa hoàn
thành (có 2 muối)
Chú ý : Nếu có 2 muối tạo ra thì

Bước 1: Tính số mol

Bước 2: Nhẩm xem có mấy loại muối tạo ra.(Tính số mol )

thì có hai loại muối tạo thành.

Bước 3: Nhẩm ra đáp số (Chú ý so sánh số mol với để tính lượng

kết tủa)
Ví dụ 1: Hấp thụ hoàn toàn 1,12 lít khí CO2 (đktc) vào 200ml dung dịch KOH 1M,
thu được dung dịch X . Cho từ từ dung dịch HCl 2,5M vào X đến khi bắt đầu có
khí sinh ra thì hết V ml. Giá trị của V là:
A. 80 B. 60 C. 40 D. 100
Trích đề thi thử Chuyên KHTN – Hà Nội – 2016
Định hướng tư duy giải

Ta có :

Bắt đầu có khí có nghĩa là OH- hết và

Ví dụ 2: Hấp thụ 3,36 lít CO2 vào 200,0 ml dung dịch hỗn hợp NaOH xM và
Na2CO3 0,4M thu được dung dịch X có chứa 19,98 gam hỗn hợp muối khan. Nồng
độ mol/l của NaOH trong dung dịch ban đầu là:
A. 0,70M B. 0,75M C. 0,50M D. 0,60M
Trích đề thi thử Chuyên KHTN – Hà Nội – 2016
Định hướng tư duy giải
Ta có :

Và
Ví dụ 3: Cho 1,792 lít khí CO2 (ở đktc) hấp thụ hết vào 200 ml dung dịch chứa hỗn
hợp NaOH 0,2M và Ba(OH)2 0,12M thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là :
A. 4,728. B. 3,940. C. 1,576. D. 2,364.
Trích đề thi thử Chuyên ĐHSP Hà Nội – 2016
Định hướng tư duy giải

Ta có :

Ví dụ 4: Cho m gam cacbon tác dụng hết với dung dịch H 2SO4 đặc, nóng thu được
V lít ở đktc hỗn hợp khí X gồm CO2 và SO2. Hấp thụ hết X bằng dung dịch NaOH
vừa đủ thu được dung dịch Y chỉ chứa hai muối trung hòa. Cô cạn dung dịch Y thu
được 35,8 gam muối khan. Giá trị của m và V lần lượt là :
A. 2,4 và 6,72 B. 2,4 và 4,48
C. 1,2 và 22,4 D. 1,2 và 6,72
Trích đề thi thử Chuyên ĐH Vinh – 2016
Định hướng tư duy giải

Ta

Ví dụ 5: Hấp thụ hết 0,2 mol khí CO2 vào 100 ml dung dịch chứa đồng thời
NaOH 1,5M và Na2CO3 1M thu được dung dịch X. Cho dung dịch BaCl2 dư vào
X thu được a gam kết tủa. Cho rằng các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị của a
là
A. 19,7. B. 9,85. C. 29,55. D. 49,25.
Trích đề thi thử Chuyên ĐH Vinh – 2016
Định hướng tư duy giải
Ta có :

Ví dụ 6: Hấp thụ hoàn toàn 11,2 lít CO2 (đktc) vào dung dịch chứa x mol Ca(OH)2;
y mol NaOH và x mol KOH. Sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được
dung dịch chứa 32,3 gam muối (không có kiềm dư) và 15 gam kết tủa. Bỏ qua sự
thủy phân của các ion, tỉ lệ x : y có thể là
A. 2 : 3. B. 8 : 3. C. 49 : 33. D. 4 : 1.
Trích đề thi thử Chuyên ĐH Vinh – 2016
Định hướng tư duy giải

Ta có :

+ Khi đó dung dịch có :

Ví dụ 7: Hấp thụ hoàn toàn 4,928 lít khí CO2 (đktc) vào 100 ml dung dịch hỗn hợp
chứa Ba(OH)2 1M và KOH 1M. Sau phản ứng thu được m gam kết tủa. Giá trị của
m là :
A. 15,76 B. 19,7 C. 11,82 D. 17,73
Trích đề thi thử Nguyễn Anh Phong – 2016
Định hướng tư duy giải

+ Ta có :
+ Và
Ví dụ 8: Hấp thụ hết 13,44 lít CO 2 (đktc) vào 1 lít dung dịch chứa KOH aM và
K2CO3 aM thu được dung dịch Y.Cho Y tác dụng hết với dung dịch BaCl 2 dư thu
được 59,1 g kết tủa. Cô cạn (đun nóng) Y thu được m gam muối. Các phản ứng
xảy ra hoàn toàn. Giá trị của m là :
A. 116,4 B. 161,4 C. 93,15 D. 114,6
Trích đề thi thử Nguyễn Anh Phong – 2016
Định hướng tư duy giải

Trước hết ta có :

Và

Vì đun nóng nên muối cuối cùng thu được là K2CO3 và

Bài tập rèn luyện

Câu 1: Hấp thụ hoàn toàn 2,24 lít CO2 (đktc) vào 100 ml dung dịch chứa K 2CO3 0,2M
và NaOH x mol/lít, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch Y. Cho
toàn bộ Y tác dụng với dung dịch BaCl2 dư, thu được 11,82 gam kết tủa. Mặt khác, cô
cạn (đun nóng) dung dịch Y thu được m gam muối. Giá trị của m là :
A. 12,04. B. 10,18. C. 11,32. D. 12,48.
Trích đề thi thử Nguyễn Anh Phong – 2016
Định hướng tư duy giải
Ta có thể thay NaOH xM bằng KOH xM cho đơn giản vì nó không ảnh hưởng tới
kết quả bài toán khi tính x.

Khi đó ta có:

Như vậy trong Y

Câu 2: Hấp thụ hoàn toàn 8,96 lít CO 2 (đktc) vào V ml dung dịch chứa NaOH
2,75M và K2CO3 1M. cô cạn dung dịch sau phản ứng ở nhiệt độ thường thu được
64,5 gam chất rắn khan gồm 4 muối. Giá trị của V là
A. 140. B. 200 C. 180 D. 150.
Trích đề thi thử Nguyễn Anh Phong – 2016
Định hướng tư duy giải

Số mol điện tích âm ban đầu : .

Khi cho CO2 và số mol điện tích âm không đổi.Có ngay:

Câu 3: Đốt cháy hoàn toàn m gam FeS2 bằng một lượng O2 vừa đủ, thu được khí X.
Hấp thụ hết X vào 1 lít dung dịch chứa Ba(OH)2 0,15M và KOH 0,1M, thu được
dung dịch Y và 21,7 gam kết tủa. Cho Y vào dung dịch NaOH, thấy xuất hiện thêm
kết tủa. Giá trị của m là
A. 23,2. B. 12,6. C. 18,0. D. 24,0.
Trích đề thi thử Nguyễn Anh Phong – 2016
Định hướng tư duy giải

+ Có

+
Câu 4: Sục V lít CO2 ở (đktc) vào 300ml dung dịch hỗn hợp NaOH 1M và
Ba(OH)2 1M, đến phản ứng hoàn toàn thu được dung dịch X và m gam kết tủa.
Cho dung dịch BaCl2 vào dung dịch X thu được kết tủa. Trong các giá trị sau của
V, giá trị nào thoả mãn?
A. 20,16 B. 11,25. C. 13,44. D. 6,72.
Trích đề thi thử Nguyễn Anh Phong – 2016
Định hướng tư duy giải

Ta có :
Vì cho BaCl2 vào X có kết tủa nên X có dư
Tất nhiên ta có thể thử đáp án. Tuy nhiên, tôi sẽ biện luận với 2 trường hợp có thể
xảy ra với X vẫn thỏa mãn đầu bài là :
+ Nếu X chỉ chứa

+ Nếu X chứa

Câu 5: Hấp thụ hoàn toàn 2,24 lít CO2 (đktc) vào 100 ml dung dịch chứa K 2CO3 0,2M
và NaOH x mol/lít, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch Y. Cho
toàn bộ Y tác dụng với dung dịch BaCl 2 dư, thu được 11,82 gam kết tủa. Giá trị của x
là:
A. 1,6. B. 1,4. C. 1,0. D. 1,2.
Trích đề thi HSG Thái Bình – 2015
Định hướng tư duy giải
Ta có thể thay NaOH xM bằng KOH xM cho đơn giản vì nó không ảnh hưởng tới

kết quả bài toán.Khi đó ta có :

Câu 6: Cho V lít CO2 đkc hấp thụ hết trong dung dịch chứa 0,2 mol Ba(OH) 2 và
0,1 mol NaOH. Sau phản ứng hoàn toàn thì được kết tủa và dung dịch chứa 21,35
gam muối.V có giá trị là
A. 7,84l B. 8,96l C. 6,72l D. 8,4l
Trích đề thi thử Chuyên Thăng Long – 2016
Định hướng tư duy giải

+ Muối là

+ Vậy
Câu 7: Hấp thụ hoàn toàn V lit CO 2(ở đktc) vào bình đựng 200ml dung dịch
NaOH 1M và Na2CO3 0,5M. Cô cạn dung dịch sau phản ứng thu được 19,9 gam
chất rắn khan. Giá trị V là
A. 1,12 B. 4,48 C. 2,24 D. 3,36
Trích đề thi thử chuyên Hà Giang – 2016
Định hướng tư duy giải
Ta có :
 (Vô lý)

Câu 8: Đốt cháy hoàn toàn m gam FeS2 thu khí SO2, toàn bộ khí đó được hấp thu
hết vào 100 ml dung dịch chứa NaOH 1 M và Ba(OH)2 1 M thu được 21,7 g kết
tủa. Giá trị của m là :
A. gam B. 6,0gam
C. 12 gam D. 6,0 hoăc 12 gam
Trích đề thi thử chuyên Hà Giang – 2016
Định hướng tư duy giải

Ta có : khi đó BTNT.S dễ thấy khi thì lượng kết

tủa vẫn không thay đổi và vẫn là 21,7 gam. Vì sau khi S chui hết vào NaHSO 3 nếu
sục tiếp thì SO2 mới hòa tan kết tủa.
Như vậy
Câu 9: Hấp thụ hoàn toàn 3,36 lít khí CO 2 (đktc) vào dung dịch chứa 0,15 mol
NaOH và 0,1 mol Ba(OH)2, thu được m gam kết tủa . Giá trị của m là
A. 14,775 gam B. 9,850 gam C. 29,550 gam D. 19,700 gam
Trích đề thi thử chuyên Lê Quý Đôn Đà Nẵng – 2016
Định hướng tư duy giải

Ta có :

Câu 10: Hấp thụ V lít CO2 (đktc) vào 200 ml dung dịch NaOH 1M thu được dung
dịch X. Khi cho BaCl2 dư vào dung dịch X được kết tủa và dung dịch Y, đun nóng
Y lại thấy có kết tủa xuất hiện. Khoảng giá trị của V là
A. V  1,12 B. 2,24 < V < 4,48
C.1,12 < V < 2,24. D. 4,48 V  6,72
Trích đề thi thử chuyên Lê Quý Đôn Đà Nẵng – 2016
Định hướng tư duy giải

Dễ dàng suy ra X phải chứa

Câu 11: Cho 8,96 lít khí CO2 (ở đktc) hấp thụ hết vào 500 ml dung dịch chứa hỗn
hợp KOH 0,24M và Ba(OH)2 0,48M, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là
A. 23,64. B. 39,4. C. 78,80. D. 42,28.
Định hướng tư duy giải

Câu 12: Hấp thụ hết 0,07 mol CO2 vào 250 ml dung dịch NaOH 0,32M được dung
dịch X. Thêm tiếp 250ml dung dịch hỗn hợp BaCl2 0,16M và Ba(OH)2 xM thu
được 7,88 gam kết tủa và dung dịch Y.Giá trị của x là:
A. 0,06 B. 0,03 C. 0,04 D. 0,02
Định hướng tư duy giải

Ta có ngay :

Câu 13: Hấp thụ hoàn toàn 1,568 lít CO2 (đktc) vào 500 ml dung dịch NaOH
0,16M thu được dung dịch X. Thêm 250 ml dung dịch Y gồm BaCl2 0,16M và
Ba(OH)2 a mol/l vào dung dịch X thu được 3,94 gam kết tủa và dung dịch Z. Giá
trị của a là:
A. 0,02 B. 0,015 C. 0,03 D. 0,04
Định hướng tư duy giải

Câu 14: Cần dùng bao nhiêu ml dung dịch X chứa NaOH 1M, KOH 1M và Ba(OH)2
1M để sau khi hấp thụ hết 3,584 lít CO2 (ở đktc) thì thu được dung dịch Y có khối
lượng giảm 0,84 gam so với khối lượng dung dịch X (biết hơi nước bay hơi không
đáng kể)?
A. 80 ml. B. 60 ml. C. 50 ml. D. 100 ml.
Định hướng tư duy giải

do đó trong dung dịch chỉ có

Câu 15: Hấp thụ hoàn toàn 1,568 lít CO2 (đktc) vào 500 ml dung dịch NaOH 0,16
M thu được dung dịch X. Thêm 250 ml dung dịch Y gồm BaCl2 0,16M và Ba(OH)2
a M vào dung dịch X thu được 3,94 gam kết tủa và dung dịch Z. Giá trị của a là
A. 0,04M B. 0,015M C. 0,02M D. 0,03M
Định hướng tư duy giải

Ta có :

Câu 16: Hấp thụ hết 0,3 mol khí CO 2 vào 2 lít dung dịch hỗn hợp Ba(OH) 2 0,05M
và NaOH 0,1M. Sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được m gam kết tủa và

dung dịch X. Cô cạn dung dịch X thu được m1 gam chất rắn khan. Giá trị của m và

m1 lần lượt là:

A. 19,7 và 10,6. B. 39,4 và 16,8.
C. 13,64 và 8,4. D. 39,8 và 8,4
Trích đề thi thử THPT Chuyên Đại Học Vinh – 2016
Định hướng tư duy giải
Ta có:
Câu 17: Dẫn từ từ 5,6 lít CO2 (đktc) vào 400ml dung dịch chứa đồng thời các chất
NaOH 0,3M; KOH 0,2M; Na2CO3 0,1875M; K2CO3 0,125M thu được dung dịch X.
Thêm dung dịch CaCl2 dư vào dung dịch X, số gam kết tủa thu được là:
A. 7,5gam. B. 25gam. C. 12,5gam. D. 27,5gam.
Trích đề thi thử thầy Nguyễn Anh Phong
Định hướng tư duy giải

Ta có:

Câu 18: Hấp thụ hoàn toàn 3,36 lít khí CO 2 (đktc) vào dung dịch chứa 0,15 mol
NaOH và 0,05 mol Ba(OH)2, thu được m gam kết tủa . Giá trị của m là
A. 14,775. B. 9,85. C. 29,55. D. 19,70.
Trích đề thi thử thầy Nguyễn Anh Phong
Định hướng tư duy giải

Ta có:

Câu 19: Sục hoàn toàn 5,376 lít khí CO 2 (đktc) vào dung dịch hỗn hợp chứa 0,18
mol Ca(OH)2 và 0,04 mol NaOH. Sau khi các phản ứng hoàn toàn thu được m gam
kết tủa. Giá trị của m là:
A. 14,0 B. 15,0 C. 18,0 D. 16,0
Trích đề thi thử thầy Nguyễn Anh Phong
Định hướng tư duy giải
Ta có:

Câu 20: Sục khí CO2 từ từ cho đến dư vào 100 ml dung dịch hỗn hợp NaOH 0,6M
và Ba(OH)2 0,5M thu được dung dịch A. Cô cạn dung dịch A rồi nung đến khối
lượng không đổi thu được m gam chất rắn. Các phản ứng xảy ra hoàn toàn. Giá trị
của m là:
A. 10,83. B. 9,51. C. 13,03. D. 14,01.
Trích đề thi thử thầy Nguyễn Anh Phong
Định hướng tư duy giải

Ta có:

Câu 21: Cần dùng bao nhiêu ml dung dịch X chứa NaOH 1M, KOH 1M và Ba(OH)2
1M để sau khi hấp thụ hết 3,584 lít CO 2 (ở đktc) thì thu được dung dịch Y có khối
lượng giảm 0,84 gam so với khối lượng dung dịch X (biết hơi nước bay hơi không
đáng kể)?
A. 80 ml. B. 60 ml. C. 50 ml. D. 100 ml.
Trích đề thi thử thầy Nguyễn Anh Phong
Định hướng tư duy giải

Ta có:

→ do đó trong dung dịch chỉ có