Professional Documents
Culture Documents
ŞEAİR-ŞEÂİR
ŞEAİR-ŞEÂİR
¬v[¬&ÅI7!ö¬w´W²&ÅI7!ö¬yÁV7!ö¬v²K¬"
w[¬Q«B²K«9ö¬y¬"ö«—
«w[¬Q«W²%«!ö¬y¬A²E«.ö«—ö¬y¬7³!ö|«V«2ö«—
ö¯fÅW«E8ö_«9¬G±¬[«,ö|«V«2ö•«ŸÅK7!ö«—ö-
œ«ŸÅM7!ö«—ö«w[¬W«7@«Q²7!
ö±¬Æ«*ö¬yÁV¬7öf²W«E²7«!
ŞEAİR-ŞEÂİR
İslâmdan gelen adetler. Ezan, İslâmî kıyafetler, tesettür, selâmlaşmak gibi cemiyette yaşanan
bütün dinî âdetlerdir. Şeairin zıddına bid’at denir.
“Şeair, şaîrenin veya şiârenin veya meş’arin
Şeair, Kur’anda (2:158) âyetinde geçer.
cem’idir ki; alem-i mahsus, alâmet-i müş’ire, şuurlandıran alamet manasındadır.”(E.T. 554)
Şeair kelimesinin kökü olan hQ- maddesinden türeyen muhtelif kelimeler vardır. Ezcümle
hissettirmek ve işaret vermek manasında, “iş’ar”; iş’ar eden nizamlı ses ve manzume manasında “şiir”;
hissî alışkanlıklara ve vicdaniyata temel teşkil eden ve cemiyette devamlı yaşanan âdetlere ve alâmetlere
“şeair”; şeairin tesiri ile melekeleşip devam eden âdet ve alışkanlık manasında, “şiar”; şuura te’sir
etmek yeri manasında “meş’ar”; mezkûr te’sirler gibi dıştan alınan bütün te’sirleri hissetmeye “şuur”
denmektedir.
“Sünnet-i Seniyenin içinde en mühimmi, İslâmiyet alâmetleri olan ve şeaire de taalluk
eden sünnetlerdir. Şeair, adeta hukuk-u umumiye nev’inden cemiyete ait bir ubudiyettir.
Birisinin yapmasıyla o cemiyet umumen istifade ettiği gibi, onun terkiyle de umum
cemaat mes’ul olur.” L:54
Çünkü şeairi yaşamak, islamiyetin devamına sebeb olduğu gibi, şeairin terkiyle de medenî yaşayış
diyerek yaygınlaşan bid’aların istilasiyle islamiyetin isimde kalmasına vesile olup büyük mesuliyet getirir.
Bu hususu hadis-i şerif haber veriyor.
“Nasıl “Hukuk-u Şahsiye” ve bir nevi Hukukullah sayılan “Hu kuk-u Umumiye”
namıyla iki nevi hukuk var. Öyle de: Mesail-i şer’iyede bir kısım mesail, eşhasa taalluk
eder; bir kısım, umuma umumiyet itibariyle taalluk eder ki; onlara “Şeair-i İslâmiye”
tabir edilir. Bu şearin umuma taalluku cihetiyle umum onda hissedardır. Umumun rızası
olmazsa onlara ilişmek, umumun hukukuna tecavüzdür. O şeairin en cüz’îsi (sünnet
kabilinden bir mes’elesi) en büyük bir mes’ele hükmünde nazar-ı ehemmiyettedir. Doğrudan
doğruya umum âlem-i İslâma taalluk ettiği gibi, Asr-ı Saadet’ten şimdiye kadar bütün eazım-ı
İslâm’ın bağlandığı o nurani zincirleri koparmaya, tahrib ve tahrif etmeye çalışanlar ve
yardım edenler düşünsünler ki, ne kadar dehşetli bir hataya düşüyorlar. Ve zerre miktar
şuurları varsa titresinler!..” M:396
Burada bahsedilen yardım hakkında deniliyor ki:
“Üçüncü Sual: Bazı eşhasın hatasından gelen bu musibet bir derece memlekette
umumî şekle girmesinin sebebi nedir?
Elcevab: Umumî musibet, ekseriyetin hatasından ileri gelmesi cihetiyle ekser nâsın o
zalim eşhasın harekâtına fiilen veya iltizamen veya iltihaken taraftar olmasıyla manen iştirak
eder, musibet-i âmmeye sebebiyet verir.” S:172
ŞEAİR-ŞEÂİR 2
alanlarda değil riya, belki gizliden tasannu karışmamak şartıyla çok ziyade sevablı olabilir
diye bir teselli buldum. ” Ş:304