KAN-LENFOİD DİLİMİ FİZYOLOJİ UYGULAMASI 2

KAYIT TARİHİ:18.09.2020 Saat:8.13

Notçu:Deniz Sözbilir

Denetimci:Burak Aydın

1.UYGULAMA Venöz Kan

Eritrosit Sedimentasyon Hızının Ölçülmesi

Venöz kan almak için iki farklı tüp kullanılabilir.Bugün kullanacağımız tüp vakumlu tüp olucak.Venlerin
vüvut yüzeyine yakın olduğu yerlerden venöz kan alınır. Özellikle ön kolun antekübital bölgesiyle
çalışılır.Venöz kan kapiler kana göre daha büyük hacimde kan almamızı sağlıyor.

Eritrosit Sedimentasyon Hızı (Erytrocyte Sedimentation Rate, ESR)

Dolaşımda olmayan eritrositler çökmeye başlar.Bir tüpün içine alınan kan zamanla belli bir hızla iki
faza ayrılır:üstte plazma, altta hücrelerin oluşturduğu faz.

Etkili Faktörler

Kanın durağan halde olması

Plasma-eritrosit özgül ağırlık farkı

Yer çekimi

Eritrositlerin Çökme Hızını Etkileyen Faktörler

Eritrositle İlgili Faktörler:

Eritrositlerin yüzeyi negatif yüklüdür.

Plazma İlgili Faktörler:

Pozitif yüklü,asimetrik proteinler eritrositler ile etkileşir.

Eritrosit çökme hızının normal değeri:

Yenidoğanda: 0-1mm/saat

Erkekte 0-8 mm/saat

Kadında 0-16 mm/saat

Yaşlılıkta 0.85 mm/saat her beş yılda artar.

Kadınlarda yüksek olmasının sebebi hormonal değişikliklerle minimal enfeksiyonların

bulunmasıdır.Eritrosit sedimentasyon hızının azalması değil artması patolojik bir durumdur.

Westergren Yöntemi:

Kan cam bir pipete konulur.Eritrositerin çökebilmesi için antikoagüle edilmiş olmalı.Sonra sadece
beklenir.Standart olarak bir saat bekleyip eritrositlerin ne kadar çöktüğü gözlemlenir.Aşağı çöken
eritrositlerin arada oluşturdukları mesafe bize Sedimentasyon Hızını veriyor.
ESR’yi Etkileyen Plazma Komponentleri

Fibrinojen gibi büyük ve asimetrik plazama proteinlerinin yoğunlukları en fazla etkilidir.

Fibrinojen %55, alfa2 makroglobulin %27, Ig’ler %11 ,Albumin %7 etki eder.

Plazmadaki bu proteinlerin miktarının eritrositlerin yüzeyindeki yükünü

değiştirerek birbirlerini itmelerine engel olur ve ESR’yi arttırır.

Gama globülin kısmı önemli çünkü Ig’ler elektroforezde Gama Gloublin

kısmında göç eder.Herhangi bir inflamasyonda Ig’ler artararak ESR’yi
değiştirebilir.

Gebelik,menstrusayon, ve yemeklerden sonra ESR artar.

Eritrosit Sedimentasyon Hızı Ölçümü

Anti-koagüle(sitrat) edilmiş venöz kanda bulunan eritrositlerin yer çekimi ile çökme hızıdır.Siyah
kapaklı vakumlu tüp yardımıyla ölçülür.

Eritrosit Sedimentasyon Hızını Değiştiren Faktörler (ESR mm/saat)

ESR akut faz yanıtının (APR) indirekt bir ölçümüdür.

Vücutta inflamasyon ve doku hasarı ile uyarılan APR artar.

APR eritrositlerle etkileşerek ESR değerini yükseltir.

ESR immunoglobulinlerden de etkilenir.

İnflamasyon dışında eritrosit şekli ,sayısı

ve büyüklüğü de etkiler.

İnflamatuar yanıt sırasında immun

hücrelerden kaynaklanan sitokinlerin (IL-
6,IL-1, alfa ve beta TNF, ve gama
interferon) etkisiyler hepatositlerde APR
üretimi artar.C reaktif protein
sedimentasyon hızı artmadan önce arttığı
için inflamasyon tespit etmede
kullanılabilir.

ESR Artış Nedenleri:

Sistemik ya da lokal inflamtuari,otoimmun ve infeksiyöz hastalıklar.

Malign(habis) neoplazmalar(tümörler)

Doku Hasarı-iskemi

Travma

1:33 ‘te Hoca Uygulama Videosu üstünden anlatmaya başlıyor.İzlemenizi tavsiye ederim.İlk video kan
alımını anlatıyor.

Turnike ile üst kol sıkılır.

Antikübital bölge alkolle silinir.

Venlerin daha iyi görünebilmesi için el yumruk yaptırıp açtırılır.

İğne ve vakutainer (siyah kapaklı vakumlu tüp) ile kan alma işlemi yapılır ve kuru bir pamukla kan
alınan bölge silinir.

Tüpteki kan anti-koagülan ile karışması için sallanır.Plazmanın üst çizgisi 0’a gelicek şekilde okunur.

2. UYGULAMA Kapiler Kan

Kandan Yayma Preparatı Hazırlanması:

Lökosit Formülü Alt Grup Dağılımı

Parmak ucundan açılan delikten lansetle küçük bir miktar kan alınıp temiz bir lam’a damlatılır.İkinci
bir lamın kısa kenarıyla tek seferde yayılır.Amaç tek bir hücre tabakası oluşturarak
yayabilmek.Boyama yapıldıktan sonra kanın şekilli elemanlarının (eritrosit,lökosit,ve tromobositlerin)
morfolojik ve fonksiyonel özelliklerinin değerlendirilmesinde ve lökosit oranlarının belirlenmesinde
kullanılır.Boyama işlemlerinde genellikle bir asidik bir bazik boya kullanılır.Örneğin eozonofillerin
granüllerinde bulunan Major Bazik Protein eozin ile boyanır.
Lökosit Alt Grup Dağılımının (Formülü) Yapılması

Sayıma preparatın ince tabakalı üst köşesine bir damla sedir yağı konarak başlanır.

Preparat aşağı doğru hareket ettirilirken alandaki lökosit tipleri

kaydedilir.

Alt köşeye ulaşınca preparat yana doğru hafifçe hareket

ettirildikten sonra şekildeki oklar gibi preparat araştırılır.

Lökosit sayısı 100 oluncaya kadar rastlanan çeşitli tiplerin sayısı not edilerek,formül hazırlanır.

Alt grupların dağılımı % olarak oranlanır.Normal oranları aşağıdaki gibi:

Lenfosit:Sitoplazması dar,çekirdeği koyu

yuvarlak ve geniş.

Monosit:Çentikli,böbrek şeklinde
çekirdek,çekirdek bir kenara daha yakın
durur yani asimetrik,sitoplazması geniş

Nötrofil:Granüllü sitoplazma,loblu çekirdek

Eozonoil:Kırmızı granüller,loblu çekirdek

Bazofil:Koyu renkli granüller ,çekirdek zor gözükür.

Üstteki preparat kesikli kesikli ve kalın olmuş.Doğusu aşağıdaki gibi olmalı.

EOZONOFİLİK VE BAZOFİLİK LÖKOSİTOZ

WBC>11.000/µl lökositoz var demektir.Nötrofil 7700 µl’den büyükse nötrofilik lökositoz,eozonofil

500µl ‘den büyükse eozonofilik lökositoz denir.

WBC < 11.000/µl ise lökositoz yoktur ama nötrofil (7700 µl’den büyük) ve eozonofil ( 500µl ‘den
büyük) miktarı artabilir buna da nötrofili ve eozonofili denir.

NÖTROFİLLER

Lop sayısı hücre yaşına bağlı artar.Tek loblu olanlara (C)

genç ,Çomak Çekirdekli Nötrofil denir.

Yaşlı olanlar genelde 3-5 loblu gözükür.Beşten fazla ise

hipersegmentli nötrofil olarak isimlendirilir.F’de okun
ucunda dişilerde bulunan inaktif ikinci X kromozomu (Barr
cisimciği) görülmektedir.

EOZONOFİLLER

Nukleusları genellikle 2-3 lobludur.Lobların duruş

şeklinden ötürü çekirdekleri heybeye veya gözlüğe
benzetilir.

Sitoplazmaları iri-kırmızı granüllerle doludur.

BAZOFİLLER

Preparatta görmek çok zor.Lökositleri %1’ini oluşturur.İri

granülleri yüzünden nukleusları zor görülür.Sitoplazmada
heparin,histamin gibi moleküller içeren granülleri vardır.
MONOSİTLER

12-20 µm çaplarıyla en büyük kan hücreleridir.Löksütlerin %3-8’ini oluştururlar.Çekirdekleri

fasulye,at nalı ve böbrek şeklinde olabilir.Hareketli,fagositik(dokuda) hücrelerdir.Dolaşımda birkaç
gün kalırlar.Diyapedez ile dokuya geçince makrofaj adını alırlar ve bağ dokuda aylarca yaşarlar.En
tipik olanı en sağdaki.

LENFOSİTLER

Löksotilerin %20-45’ini oluşturular.Hücre hacminin yüzde doksanını çekirdek oluşturur.Nukleusları

tek parça,yuvarlak ve çok koyu mavidir.Küçük hücrelerde sitoplazmaları zor ayırt edilir.

LÖKOSİTOZLAR HANGİ DURUMLARDA OLUR ?

İnfeksiyonlar:Pnömoni,idrar yolları enfeksiyonu,yumuşak doku enfeksiyonu,C.difficile enfeksiyonu

Non-infeksiyöz:stres,ilaç kullanımı,inflamatuar durumlar,

Normal değişkenlik :Eritrosit Sedimentasyon Hızı ve C reaktif protein miktarına göre artar.

Nötrofilik lökositozlar genelde bakteriyel enfeksiyonlarda,akut inflamatuar durumlarda görülür.Akut

enfeksiyonlarda nötrofil yapımı çok arttığı zaman Çomak Çekirdekli Nötrofil oranı artar.Buna sola
kayma denir.Sola kayma enfeksiyonun şiddeti hakkında bilgi verir.

Eozonofilik lökositozların nedenleri genelde paraziter hastalıklar ve alerjik durumlardır.

Monositoz akut bakteriyel enfeksiyonla özellikle tüberküloz ve sıtmayla artış gösterir.

Lenfositoz,viral enfeksiyonlarda, aşılama sonrasında,lenfoma,lösemi,hipertirodi gibi durumlarda

görülür.

2:06’da hoca tekrar video üstünden anlatıma başlıyor.Mikroskopta gördüğü hücrelerin tek tek
hangisi olduğunu söylüyor.
Yüzük parmağında lansetle kapiler kan alınır ve yayma preparat hazırlanır.Kan alınına kişinin ismi
kurşun kalemle lam’a yazılır.Periferik yayma Giemsa boyasıyla boyanır.Lamlar kurutulur ve sedir yağı
dökülüp mikroskopta incelenir.Preparatta 100 hücre sayılarak oranlarına bakılır.