ORKİDE (Phalaenopsis sp.

GİRİŞ
Herkese merhabalar. Bugün, Ankara Büyükşehir Belediyesi
Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığımızın serasındayız ve
sizlere iç mekan bitkilerinden olan Orkide’nin özelliklerinden ve
bakımından söz edeceğim. Gelin şimdi bu bitkiyi birlikte inceleyelim.

TANITIM
Orkideler, çok çeşitli renge, şekle, büyüklüğe sahip, güzel ve
narin, hoş kokulu çiçeklerdir. Çok çeşitliliğe sahip olan Orkideleri
seçerken büyük, bol tomurcuklu olanları ve yapraklarında leke
olmayan, kökleri koyu kahverengi ya da siyah olmayanları tercih
ederseniz yetiştirmeniz kolay olacaktır.

BAKIMI NASIL YAPILIR ?

Bakımının çok zor olduğu düşünülse de bazı basit kurallara dikkat ettiğiniz takdirde
sağlıklı ve harika görünen bir orkideye sahip olmanız mümkün. Bu kuralları temelde üç
şekilde belirtebiliriz:
o Doğru ortamı oluşturmak,
o Sulama, besleme ve budamaya dikkat etmek,
o Hastalık ve zararlılarla mücadele etmek.

Doğru ortamı nasıl oluşturacağız?

Orkide yetiştirmek için kullanacağımız saksının; köklerin

çürümesini engellemek için delikli olması gerekmektedir. Ayrıca
kök gelişimini görmek ve köklerin aydınlıkta kalması için şeffaf
saksılar tercih edilmekle birlikte plastik ya da toprak saksılar da
uygun olmaktadır. Çok büyük saksılar orkideler için uygun değildir.
Orkidenin büyüme durumuna göre 2 yılda bir saksı değişimi
yapılabilir.

Orkideler için suyu çok tutmayan topraklar tercih edilmelidir.

Bunun için ağaç kabukları, yosun, şişe mantarı, kömür gibi
materyaller içeren saksı harçları kullanabilirsiniz. Doğru bir toprak
seçimi yapılmamışsa kökler düzgün gelişmez veya direkt çürüyebilir.

Orkideler gelişmek için güçlü fakat direkt gelmeyen güneş ışığına

ihtiyaç duyarlar. Bunun için gayet aydınlık yerlerde bulundurulmalı,
sadece sabah ve akşam güneşine maruz bırakılmalıdır. Mümkünse
güneye ya da doğuya bakan pencerelerin yakınına koymak gerekir.
Aşırı güneş alan bir yerde direkt güneş ışığını kesmek için tülle
örtmek faydalı olacaktır.
 Orkideler orta dereceli sıcaklıkları severler, aşırı sıcaklarda
yanarlar ve aşırı soğuklarda donma tehlikeleri vardır. Bunun için
ortamın sıcaklığını 16 °C ile 24 °C arasında yani ılık olacak şekilde
tutmak gerekir. Ayrıca ortamda iyi bir hava dolaşımı olmalı; ağır ve
durağan bir hava olmamalıdır.

Sulama, besleme ve budamayı nasıl yapacağız?

Orkide, toprağı daima nemli kalacak şekilde sulanmalıdır. Alt

tabağında su bırakılmamalıdır. Toprağının kuruyup kurumadığını iki
parmağınızı hafifçe toprağa batırıp sonra birbirine ovuşturarak
kontrol edebilirsiniz. Parmağınızda nemlilik hissetmiyorsanız
orkidenizi saksı harcınız (toprağınız) tamamen ıslanana kadar
hafifçe sulayabilirsiniz. Sabah ve öğle saatleri sulama için uygundur.

Orkideler aşırı kuru ya da aşırı nemli ortamları sevmezler. Bu tür

ortamlar çiçeklenme dönemini olumsuz etkileyecektir. Orkidenizin
saksısına birkaç parça buz küpü koyarak nemli kalmasını
sağlayabilirsiniz.

Orkidelerin, çiçeklenme döneminde ayda bir kez orkideler için

hazırlanan dengeli bir sıvı gübre ile gübrelenmesi gerekir. Orkideler
ağırlıklı olarak ilkbahar ve sonbahar döneminde çiçek açarlar.

Orkidelerde budama; ölü kısımların çıkarılması şekil verme ve

yeniden çiçek oluşumunun sağlanması amacıyla yapılır. Kurumuş ve
sararmış yapraklar ve dallar gövdeye yakın yerden, bitkinin
gövdesine zarar vermeden kesilmelidir. Yeniden çiçeklendirme için
ise çiçeklenme döneminin sonunda çiçek sapı yeşil iken; alttan
yukarıya çiçek gözlerini sayarak 2. ya da 3. boğumun hemen
üstünden kesilmelidir. Budanan uçlar alüminyum folyo ile
kapatılabilir.

Hastalık ve zararlılarla nasıl mücadele ederiz?

Orkidelerinizin yapraklarında yapışkan ve külrengi küflerin olması

kabuklu ve pamukların belirtisidir. Gözle görünür olanları elinizle
temizleyip; yapraklarda kalanları bir kapta bir damla bulaşık
deterjanı ve ılık su karıştırarak yumuşak bir bez yardımıyla
silebilirsiniz. Sorun hala devam ederse orkideler için uygun olan bir
böcek ilacı kullanabilirsiniz.
Bitkinin yapraklarında herhangi bir sararma ya da lekelenme;
köklerinde ise bir çürüme ya da küflenme varsa bu yapraklar veya
kökler steril bir makas ya da bıçak ile kesilip alınmalıdır. Kesildikten
sonra hastalık devam ediyorsa uygun bir mantar veya bakteri ilacı
kullanmak gerekmektedir.
 ÜRETİMİ NASIL YAPILIR ?

Orkidelerin tohumla çoğaltılması biraz zahmetli bir süreç

gerektirir. Çoğaltma için en uygun yöntem yavrularından
yararlanmaktır. Orkidenin yavrulamasına keiki denir. Genellikle
ilkbahar döneminde oluşan yavrular en az iki yaprak ve kökten
oluşacak şekilde ana bitkiden ayrılır. Şeffaf saksılara dikilen yavrular
muhakkak serin ve esintili bir yerde muhafaza edilmeli, iyi
güneşlenmelidir.

ÇİÇEKLENMESİ – EN İLGİ ÇEKİCİ AKSAMI NEDİR?

Güneş ışığından yeterince yararlanabilen, sulaması düzgün

yapılan ve yeterli sıcaklıklarda bulunan bir orkide yılda 2-3 kez çiçek
açabilir. Orkideler, iyi bakıldığında uzun yıllar güzelliğini koruyabilen;
beyaz, mavi, eflatun, sarı tonlu çiçekleri ile zarif ve şık bir görünüme
sahiptirler.

KAPANIŞ

Anlattığım üzere Orkide’nin bakımı, temel düzeyde ihtiyaçları

karşılanarak yapılabilir ve üretimini de kolaylıkla sağlayabilirsiniz.
Sizler de biraz özen ve dikkatle evinizde veya iş yerlerinizde bu zarif
bitkiyi kolaylıkla yetiştirebilirsiniz.

Ankara Büyükşehir Belediyesi olarak bu zor günlerde sizler de

evinizde kalarak, bitkilerinizle ilgilenip, hoş vakit geçirebilesiniz diye
sizlere bu videoları hazırladık. Umarım faydalı bilgiler vermişimdir. İç
mekan bitkilerine ait videolarımızın devamı gelecektir. Herkese iyi
günler dilerim.

Hazırlayan: Özlem Güleç Peyzaj Mimarı