CHUYEN DE 1, VAT LY NHIET - KET NOL TRI THUC VAT LY 12 Déng co hoi nude do James Watt sing ché (1784) duge coi 14 mgt déu méc quan trong ctia cuge cach mang cng nghiép Kin thir nhat, mérra qua trinh co khi héa cho nhiéu nganh san xuat, Déng co hoi nuée hoat dong dya trén nguyén Ii nio? Hinh énh dong co hoi nuée NQI DUNG 1. Tém tat Is thayét 2. Hung dan tra l6i Céu hoi Trong Stich Gidio Khoa Két NOi Tri thite 3. Bai tap Tw h 4. chi tiét Bai tap Tu luyén. TOM TAT LY THUYET I. KHAI NIEM NOI NANG 1, Ni nang ctia mot vat. ~ Trong nhiét déng luc hoc, ngudi ta goi tng déng nang va thé ning cua cdc phan tir cau tao nén vat la noi ning cua vat. ee Py 9 2 ~ Noi nding ki higu la U, dom vj fi jun). ~ Ni ning U phy thudc vao nhiét dé va thé tich ca vat. 2. DO bién thién ndi nang cia vat. DG bign thién ni nding AU cia mét vat la phan ndi nang ma vét nhan duge hay mat bét di trong mot qua trinh, ‘Trén Tug Gia - Nguyén Ngoc Anh Zalo: 085.23.23.888 Trang 1CHUYEN DE 1. VAT LY NHIET - KET NOI TRI THUC VAT LY 12 Hinh 2.2. Thi nghiém vé mdi lién hé gitta noi nang ctia vét v6i nding legng etta ccc phan tie Khi. Tra \ 1. Khi nhigt d6 khdi khi ting eS phimair ‘hi chuyén dong nhiét nhanh hon nén va cham v6i thanh éng nghigm nhiéu hon va manh hon lam ap suarkhi trong’ dng ting len, Bén mGt nhiét d6 nao dé, Ap suat nay tao ra lye day dit lon kim bat nit bac ra khdi éng nghigae” 2. Khi mit bac chura bj bat raz & = trong Ong‘highiém.ti nhanh lén, dong nang cita phan tir Bares b) N6i ning ciia kh6ng khi trong Ohg.nghigih_tagg khGng chi do thé nang phan tir khi ting ma con do déng ning cia cdc phan tir khi ting. Khi nhigt d9-earig lén,'gde phan tir khi trong éng nghiém di chuyén nhan hon Lam d6ng ning cia khng khi ting gop phan Im ting 86 fine cia kh6ng kh c) Hign tugng nut dng nghiém bj bat r chirh Widdng nang cia cde phn tt khi trong éng nghiém ting, Khi nhigt dQ tang, cde phan tir khi e6 dng nan} 1 va va cham véi mit bic véi d} manh hon, tg0 ra ap su: trong éng nghiém ting dan. Khi dp suat bén ‘Fong dng tang dui Ién, tao ra lye day du én lén nat bac va nut bac bi diay ra ngoai, te IL DINH LUAT I CUA NHIET DONG LUC HOC 1. Cfich lam thay d6i ndi nang - Cé hai cdch kim thay déi ndi ning la thye high chvig Wenlyén nang lrgng nhiét (goi tit 1a truyén nhiét). ~ Vi dy vé thyc hign cng: Khi diing tay thyc hign’ c6g'éo xt mot miéng kim logi lén sin nha thi miéng kim Jogi néng lén, nGi nang cita né da thay déi. Ven" Vi dy vé truyén nhigt: Ciing co thé lam miéng kif logi-norrg Ién bang cach cho né tiép xtic voi mt nguén nhigt. Khi d6 n6i ning ciia né cling thay déi. ‘Trin Tug Gia - Nguyén Ngge Anh Zalo: 085.23.23.888 Trang 2CHUYEN DE 1. VAT LY NHIET - KET NOI TRI THUC VAT LY 12 Sa nang lung tir jedang kha. C6 sur truyén ndi nang tit va sang vit Khe, 2. Dinh ludt I nhigt dong * Noi dung: Bd bién thién rosa ing tong ‘Ong va nhiét lugng ma vat nhan duge. AU=A+Q * Quy wée dau: +Q> 0: Vét nhiin nhigt hong tir vat kh, + Q <0: Vat truyén nhiét lugng cho vat khac “ + A> 0: Vat nhin céng tir vat khéc. A +A <0: Vat thyc hign cong lén vat khic, x Viv * Leu ~ Téng dong ning cia céc phan tir c4u tao nén vat con.goi la nhigt nang cia vat. Nhu vay bat ki vat nio cfing 6 nhiét nding (J). , = Luong nhigt nang ma vat nhan duge hay mat diftrong qu tinh truyén nhiét goi 1a nhiét lon; Qkhi Q>0 va khi Q<0. +AU =Q: Qua trinh thay di ndi nding bing edch truyén ste + Q> 0: vat nhdn nhigt Igng lim n6i nang cia vat ting (Al vat truyén nhigt lugng lam ni nding cia vat gidm (au <0) .AU=AkhiA>OvakhiA 0: vat nhan cng lam ting noi nang cia vi ‘Trin Tug Gia - Nguyén Ngge Anh Zalo: 085.23.23.888 Trang 3CHUYEN DE 1. VAT LY NHIET - KET NOI TRI THUC VAT LY 12 +A<0: vat thy hign dng lam giam ndi nding cita vat. A+Qkhi Q>0van¥0. + Q: Qué trinh thay ati ndi nang bang cach vira thc hién cng vita truyén nhiét. + Q> 0; vat nhan nhigtttiong, vat thue higikcong™ A+ QkhiQ <0 VaAZO-, + Q: Qué trinl tray Goin nang bang cach vira thye hign cong vira truyén nhiét. +Q<0: vat trayén nhigt gag. ©) +A>0: vat mhan cng ped i MGi dong co nhiét déu co ba bs pl sod hie —Nguén néng c6 nhiét d6 T; cuns cho dong co. ~ BO phan phat dong trong 46 tée fan et tir aaa nong, gidin n¢ sinh céng A A. =Ngudn lanh 6 nhigt 46 T2 Ovakhi Q<0 : >Ovakhi A<0 3. AU=A+QkhIQ>0VaA <0 4. AU=A+Q khiQ<0vAA>0 Phuong phap gi Cae hé thie trén m6 ta qua trinh thay doi ndi nln. thé khi c6 sy truyén nhigt (Q) va/hoac lam cong (A) vao hod ra khoi hg, Dya vao timg hé thire, che re din qua tinh thay dot mdi nang nao dang duge mo ta 1. AU =Q khi Q > 0 va khi Q <0: Hé thite nay chi mo ta si thay di ndi nding (AU) cia he Kh o6 truyén nbigt (Q). Khi Q> 0, ndi nang ting (vi du: khi ndu nuée), va khi Q <0, A6i hang gidm (vi du: Khi hap thu nhigt). 2. AU =A khi A > 0 va khi A < 0: H@ thie nay chi m6 ta su-thaly dQi n6i nang (AU) cua hé khi cd céng lam (A). Khi A> 0, néi ning tang (vi du: khi nén khi, va khi ASO, ngi-ming etm (vi du: khi khi mo rng), 3.AU=A+Q khi Q>0 va A <0: HG thite nay mo ta su ths d0i nding (AU) eta hé Khi c6 ed truyén nhigt (Q) va céng lim (A). Trong tring hyp nay, néu Q > 0 (nhiét dur riven, vao hé) va A <0 (cong lam boi hé), ngi ning c6 thé ting hod gidm ty thude vio su chi phéi cua Q Kay Ae 4.AU=A+Q khi Q<0 vi A> 0: Tuong tw nh trén, hé tirefnay mé-td su thay d6i noi nang (AU) eta he Khi c6 ca truyén nhiét (Q) va cong lam (A). Trong trudng hop nak, néuQ Q 0 (cng lam lén hé), ndi nding cé thé ting hoc gidm tiy thude vio Seeht Phdicia Q hay A. Cfu héi tr 13 HD ‘Tra loi cau hoi hogt dng trang 13 SGK Vt li 12 Két ndi tri > V3 nd aking {img dung quan trong la dé ché va bién di ndi nang Dong co nhiét 1a dng co hoat dong dia trén nguyén tie bigs MGi déng co nhiét déu cé ba bd phén chinh (Hinh 2.6a): = Ngudn néng c6 nhigt 4} T1 cung cép nhigt lnong cho dng co. ~ B6 phan phat dng trong dé tae nhan nhgn nhiet tir nguén néng, gidin né Sigh (Trong may hoi nude, tic nhan la hoi nude; trong dng co dot trong, tée nhan toa ra trong xi lanh). ~Nguén lanh cé nhiét dg T2 < T1 nh§n nhiét lugng do déng co toa ra. Hay dua vao cc so dé trong Hinh 2.6b, c dé trinh bay so luge vé dong co dét trong. ‘Trin Tug Gia - Nguyén Ngge Anh Zalo: 085.23.23.888 Trang 9CHUYEN DE 1. VAT LY NHIET - KET NOI TRI THUC VAT LY 12 Q Nhiét trong tée nhdin nhdin duerc tit ngun néng. Q: Nhigt hrong tée nhdn cruyn cho nguin lank. A:Céng car hoe (cong do tac nhan thy hién a8 dy pie- tong va cng do pit - tong thre hién dé dua téc nhdn ve trang thai ban dau) Nap hn hot snhign tibu va khéng Ki 1.Xilanh 2. Pittdng 3. Burgi (tg0 tia lira dién dét chay ‘hén hop nhién ligu vi khong kht) 1. Nbisip de (ngudn néng) 2. Xilanh va pitting 3 Bin ngung hoi (ngud Kah) ) So.d8 nquyén tho hoat ding cia. \ ) Soa nguyén tée hoat déng may hoi nuée f o cila dong co dt trong i if \, HhinteZ! Phuong phap giai Dua vao cae so dé trong Hinh 2.6b, c Li giai chi tiét: = May hoi nude: Cu go: < + May hoi nuée bao gdm mot ndi hoi (hay boiler), mot, bie + Nude durge dun s6i trong 1 tao ra hoi nude ép re \ + Hoi nurée duge dan tir ndi hoi qua éng din dén budng dot Hoat dong: — + Nuée duge dun s6i trong néi + Hoi nude dp suat cao tir ndi hoi duge din vio budng dét, noi + Nang luomg tir qué trinh dot chay duge chuyén di thanh dong\nang, + Dong co hoat dong bing céch sir dung nguén nang lugng tir banh\x — Déng co dat trong: Wr tao: + Déng co dét trong bao gém cdc phan chinh nhu xi-lanh, piston, van, budng dét, va hé thong lam mat. Hoat dong: ; + Khi nhién ligu (thudng 1a xang ho’e dau diesel) dirge phun vao budng dét. + Khi nhién ligu pha tron véi khOng khi va duge cham lira bang tia lira hoge dp lye cao. + Qué trinh dot chay tao ra 4p suat trong xi-lanh, day piston di chuyén. ‘Got than, dau hoge khi, -vérkhGng khi va chay. hh dy 6m ban xe quay. vige ‘Trin Tug Gia - Nguyén Ngge Anh Zalo: 085.23.23.888 Trang 10CHUYEN DE 1. VAT LY NHIET - KET NOI TRI THUC VAT LY 12 + Piston di chuyén tao ra chuyén dong quay cia truc khuyu, kim cho dng eo hoat dong va lam vie. Tom lai, ca hai may hoi nude va dong co dét trong déu hoat dong bang cach chuyén d6i nang Iurong tir nhién Tigu sang nang luong dong dé lam sieeT nhién, ching c6 cau tao va nguyén ly hoat déng khac nhau. Cau héi tr 14 CH oo Tra loi cu hi trang 14 SGK Vgeiri2 Ki dati tri thite 1. Ni nang cua vat bién doi nhur tl * ndertrOng cdc trudng hyp sau: a) Vat rn dang néng chay. “ \ b) Nuc da dang tan, V4 \) ©) Hoi nude ngung ty 6 nhigt 46 khphe gai. / 2. Mét vat khdi rong 1 kg trugt khidng/V3ii Toc ban dau tir dinh xuéng chan mot mit phing dai 21m, nghiéng 30° so véi mat nim ngang. Téc d6 cidévet-o-chan-mat phiing 1a 4,1 m/s. Tinh cong cla lye ma sat va d9 bién thign n6i ming eta vat trong qua trinh cht van done wa Lay g=9.8 m/s2. Bé qua sur trao di nhiét vai mat phing nghiéng. Phuong phap giai: 1. Van dung li thuyét vé su thay di 2. Dé tinh cng ciia lye ma sit va d9 bi ee eats vat, ta s@ sir dung nguyén ly cOng~ nang lung. Trong truong hop nay, cOng ciia tye ma sét sea \g lugng co hoc cia vat va bién thanh nhigt. DG bien thién noi nang cua vat sé duge tinh bing sy thay“ddi ar Iugng co hoc ciia né Loi giai chi tiét: ee 1 “A a) Vat rin dang néng chay: = Trong qué trinh néng chay, nhigt durge truyén vio an tm tang nhigt 46 cia nd, ~ NOi ning cuia vat tang én do vige ting dng nang trung binh'gua cac phan tir trong vat rin ~ Tuy nhién, ndi ning khong thay d6i tai nhiét 40 néng shay) xing Iuong duge sit dung dé lim tan cha ede lién két gitta cde phan tir ma khéng lam thay déi nhiét a we > b) Nude da dang tan: ~ Trong qua trinh tan, nhiét duge truyén vao nude dé Leas — NOi nang ciia nude ting lén do vige ting déng nang ttung’binh etka Scic phan tir trong nuée, ~ Tuy nhién, n6i nding khong thay doi tai nhiét d6 tan, vi Rie giatee dane str dung dé lam tan cac lién két gitta ce phan tir nue dé ma khdng lim thay 46i nhiét 0. CaN ©) Hoi nude ngung ty 6 nhigt d6 khong a \\. ~ Trong qua trinh ngung ty, nhiét duge trich ra khoi hoi m hin mh git nhiét d6 cua nd. —NOi nang cia hoi nude gidm di do mat di dong ning trung binh ea céc phan tir trong hoi nude. ~ Tuy nhién, n6i nding khong thay doi tai nhigt €6 ngung ty, vihng lwong dusge sit dung dé lim d6ng d3e ede phan tir trong hoi nude ma khOng lim thay doi nhiét 46, om Ds Shy +0-0-1.9,8.21.sin30° =-94,5) 2 1 2 my} +mgh, —> mv ~mgl Dé bién thién ndi nang 1a céng cua le ma sat ‘Trén Tug Gia - Nguyén Ngoc Anh Zalo: 085.23.23.888 Trang 11CHUYEN DE 1. VAT LY NHIET - KET NOI TRI THUC VAT LY 12 BAI TAP TU LUYEN A. Noi nang li nhigt long B. N6i nang ciia vat A én hon n6i ning vat B thi nhigt d6 ia vat A cing lon hon nhiét d6 cia vat B C. N6i nang ciia vat chi thay di trong qua trinh truyén nhiét, khéng thay di trong qué trinh thyc hign céng D. Noi ming Li mot dang nang Juong. Cau 2: Khi thyte hign cong tor ‘dy trinh nao sau day ? A. Nhigt lugng ma khi nh J6n hon d6 tang ndi nang cia khi B. Nhiét lrgng ma khétihan durgc\nho hon dé tang n6i nang ciia khi CC. Nhiét huong ma khi.ahin dude-bing d6 tang ndi nang ctia khi D. Nhiét lugng ma khi a dure thé In hon hoge nho hon nhung khong thé bing d6 tang ni nang cua kh ay Cau 3: Khi he nin nbigt vag cat ngi nding cia hé C. Khong déi D. Tang A. Chura thé két lun one Gig : Cau 4: Nguiii ta thyc hign c6: a E nén khi trong mt xilanh. Tinh a bién thién r khi, bidt khi truyén ra moi trudng xung quantnhiét trong, 30J A. AU = ~1803 B. ‘ALS Ana 5 C. AU = 1203 D. AU = ~1203 Cfu 5: Cau nio sau diy néi vé noi Aan khong ding ? A. NOi nang 1 mét dang nang lung”, B. NGi nang cé thé chuyén ha thirgh.eaé dau C.NOi nding LA nbigt luong. Snaing lugng khie. "y D. Ni nding ciia mot vit o6 thé tang Tey width Cu 6: Trung hop lam bién d6i ndi nayfe khong.do'thye hign edn 1a? A. Dun néng nube bing bép. a B. Mot vién bi bing thép roi xuéng dat mém. C. Nén khi trong xilanh. D. Co xat hai vat vao nhau. iu nao sau day néi vé néi nang li ding ? A. NOi ming i nhigt long, B. NOi nang cia vat A lon hom n ‘A. Thue hign cng la qué trinh cé thé kim thay a ngng-gtia vit. B. Trong thye hign cong 6 swt chuyén hod tir ndi nb C. Trong truyén nhigt c6 sy truyén d6ng nding tir phan-tehay sung an tir khac D. Trong truyén nhiét c6 sur chuyén hod tir co nang. sang “ROi nahg va ngugc lai. Cau 9: Trong cic he thire sau, he thie ndo dign ta ddig qué tf Hung néng khi trong mot binh kin Kh bd qua su nd vi nhiét cua binh: A.AU B.AU=Q+A =0 D.AU=Q (Céu 10: Ki higu A 1a cong, Q 1a nhigt long trong bigu thifé cua nguyén Ii I nhiét dong lye hge. Quy wée dau na sau day la ding? A. Vat thu hién cng A <0 ; vat truyén nt B. Vat nhan cong A > 0 ; vat nhan nhigt lrgng Q > 0. C. Vat thuc hign céng A > 0 ; vat truyen nhiét lugng Q< 04, D. Vat mhan cng A <0 ; vat nhan mhigt lung Q <0. (Au 11: Nhan dinh nao sau day vé nhigt lrgng la sai? A. Mot vat liie nao cing ¢6 ngi nang, do dé lic nao cling c6 nhigt lgng” B. Don nhigt long cing li don vi n9i nang. is C. Nhigt long 1a sé do d6 tang n6i nang ciia vat trong qué trinh soe nhigt. \ D. Nhiét lugng khong phai la ndi nang. cS Céu 12: Nguoi ta thye hign cong 120) dé nén khi trong mot xi ~ lanh. ini $6bién thién ndi nang cua khi, bist hi truyén ra moi trudng xung quanh nhiét lugng 50: VV A.1703 B. 1005 C. 703 D.80J ‘Tran Tué Gia - Nguyén Ngoc Anh Zalo: 085.23.23.888 Trang 12CHUYEN DE 1. VAT LY NHIET — KET NOI TRI THUC VAT LY 12 CA 13: M6t ngudi c6 khdi Iugng 60kg nhay tir cau nhay & 46 cao Sm xudng 1 bé boi, Tinh 46 bien thién np ning ctia nuéc trong bé.bai. Bd qua cdc hao phi nang lugng thodt ra ngoai khéi nuéc trong bé boi. 10m/s?. A, 6000 \\. B.3000) . 1500 D. 45001 Cau 14: Nguoi ta thy high cong 80) dé nén mét khi ly twong trong mét xilanh kin va truyén cho khéi khi m6t nhiét long 20K Tinh. d@bieh tien ndi nding cua khéi khi. A100; "eB. 60 C. 60 D.SOJ Cau 15: Ngudi ta truyéatho ki trong xilanh nhiét lrong 75J. Khi né ra thye hign eéng 40J day pittong lén. D6 bien thién ndi nangicta khida, \, AIST 2 AB 3S I C.453 D.17,5) Cau 16: Nguoi ta thy¢ high-cong 220J dé nén khi trong mét xi — lanh. Tinh d6 bién thién n6i nang cua khi, biét khi truyén ra méi trust ung quanh nhiét luong 1004. A. 320) I C. 1705 D.~120) Cau 17: Nguoi ta truyén cho'frt trong xi lanh nhiét long 250J. Khi né ra thye hign céng 70J day pittong lén. Dé bién thién ngi ning ci eh 1a” A. 320) {Bo 108" C.~3205 Céu 18: Mét lugng khong kfrting dugt chita trong mét xilanh dat nim ngang c6 pi duge. Khéng khi néng din nt day/pitt6ng dich chuyén, Néu khong khi nong thye hign mét céng o6 d6 I6n la 50005, thi nOi ning cia né bién tfién4ni6t long bing bao nhiéu? Biét Xilanh céch nhigt. A.5000J _ Bh-s000~ : €.25005 Ds Ose Céu 19: Ngudi ta cung cdp nhigrTirgng 23 cho chat khi dyng trong mt xilanh dt nim ngang. Chit khi né ra, day pittong di m6t doan Sem. Tinh 46 bién thigy ndi nang cha chat khi. Biét lye ma sat giita pittong va xilanh 6 46 lon 10N: ‘ A.0,5] BA C.2) D157 Cu 20: Ngudi ta thye hign cong SOKdé nénEhi thong mot xilanh, Tinh d9 bién thién ngi nang cia khi, biét khi truyén ra méi trudng xung quanh nhiét lugng 151 A. 651 B-35) 4-7" S C.355 D.-655 DAP AN + LOI GIAI CHI TIET BAY £AP-FU LUYEN xem tai Website: thukhoadaihoc.vn ‘Trin Tug Gia - Nguyén Ngge Anh Zalo: 085.23.23.888 Trang 13