slide_on_tap_ck

Toán 1 - Calculus 1
Nguyễn Hữu Hiếu
12/10/2020
N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 1 / 28

Cuối kỳ
Nội dung: Có dấu * là quan trọng.

Hàm hợp và hàm ngược *
Đạo hàm hàm ẩn và PTTT *
Qui tắc L. Hospital - VCB (thường không thi tính GH nhưng có thể dùng bổ
trợ cho bài thi)
Hàm số liên tục *
Hàm số khả vi *
Ứng dụng đạo hàm tìm CT tương đối
Xấp xỉ tuyến tính
Mô hình hóa Toán học sử dụng vi phân *
Mô hình hóa Toán học sử dụng tích phân
PTVP và mô hình hóa Toán học sử dụng PT vi phân *

Cuối kỳ
Dạng 1 - Hàm hợp và hàm ngược
Chú ý 1
Dạng bài tập này chúng ta chú ý đến hai hệ thức định nghĩa hàm hợp và hàm
ngược như sau
Hàm hợp: fog (x) = f (g (x))
Hàm ngược: fof −1 (x) = f −1 of (x) = x
(Chẳng hạn sin(arcsin x) = x)

Cuối kỳ
Câu hỏi 1
(Ôn tập) Cho hàm số f (x) = 2x 2 − 3x + 4 và g (x) = sin−1 x. Giải phương trình
fog (x) = 3.

Cuối kỳ
Câu hỏi 1
(Ôn tập) Cho hàm số f (x) = 2x 2 − 3x + 4 và g (x) = sin−1 x. Giải phương trình
fog (x) = 3.
Giải. Ta có
fog (x) = 3 ⇔ f (g (x)) = 3

⇔ 2g 2 (x) − 3g (x) + 4 = 3
"
g (x) = 1
⇔ 1
g (x) =
2
" −1
sin x = 1
⇔ 1
sin−1 x =
2
"
x = sin 1
⇔ 1
x = sin
2
Cuối kỳ
Câu hỏi 2
(Ôn tập) Cho các hàm số f (x) = cos 2x + 3 sin x + 4 và g (x) = arcsin x. Giải
phương trình fog (x) = 0.

Cuối kỳ
Câu hỏi 2
(Ôn tập) Cho các hàm số f (x) = cos 2x + 3 sin x + 4 và g (x) = arcsin x. Giải
phương trình fog (x) = 0.
Giải. Ta có f (x) = cos 2x + 3 sin x + 4 = −2 sin2 x + 3 sin x + 5. Khi đó
fog (x) = 0 ⇔ f (g (x)) = 0

⇔ −2 sin2 (arcsin x) + 3 sin(arcsin x) + 5 = 0
⇔ −2x 2 + 3x + 5 = 0
x = −1
"
⇔ 5
x = (L)
2
Vậy PT có nghiệm duy nhất x = −1.

Cuối kỳ
Dạng 2 - Đạo hàm hàm ẩn và PTTT
Chú ý 2
(Công thức đạo hàm hàm ẩn) Giả sử hàm số y = f (x) được cho dưới dạng hàm
ẩn F (x, y ) = 0. Nếu F là hàm số có các đạo hàm riêng liên tục thì,
∂F ∂F ∂y Fx0
+ =0 i.e yx0 = − .
∂x ∂y ∂x Fy0

Cuối kỳ
Dạng 2 - Đạo hàm hàm ẩn và PTTT
Chú ý 2
(Công thức đạo hàm hàm ẩn) Giả sử hàm số y = f (x) được cho dưới dạng hàm
ẩn F (x, y ) = 0. Nếu F là hàm số có các đạo hàm riêng liên tục thì,
∂F ∂F ∂y Fx0
+ =0 i.e yx0 = − .
∂x ∂y ∂x Fy0
Định lý 1
(PTTT) Giả sử y = f (x) là hàm số khả vi tại x0 . Khi đó, đồ thị của hàm số có
tiếp tuyến tại điểm P(x0 ; f (x0 )) với hệ số góc f 0 (x0 ) và có phương trình là,
y − f (x0 ) = f 0 (x0 )(x − x0 ).

Cuối kỳ
Câu hỏi 3
(Ôn tập) Lập PTTT của đồ thị hàm số tại điểm P(π; π) được cho bởi phương
trình hàm ẩn.
sin(x + y ) = 2x − 2y

Cuối kỳ
Câu hỏi 3
trình hàm ẩn.
sin(x + y ) = 2x − 2y
Giải. ∗ Đặt F (x, y ) = sin(x + y ) − 2x + 2y , ta có

Fx0 = cos(x + y ) − 2.

Cuối kỳ
Câu hỏi 3
trình hàm ẩn.
sin(x + y ) = 2x − 2y

Fx0 = cos(x + y ) − 2.
Fy0 = cos(x + y ) + 2

Cuối kỳ
Câu hỏi 3
trình hàm ẩn.
sin(x + y ) = 2x − 2y

Fx0 = cos(x + y ) − 2.
Fy0 = cos(x + y ) + 2
Từ đó,
Fx0 cos(x + y ) − 2 1
y 0 (x) = − =− ⇒ y 0 (π) =
Fy0 cos(x + y ) + 2 3

Cuối kỳ
Câu hỏi 3
trình hàm ẩn.
sin(x + y ) = 2x − 2y

Fx0 = cos(x + y ) − 2.
Fy0 = cos(x + y ) + 2
Từ đó,
Fx0 cos(x + y ) − 2 1
y 0 (x) = − =− ⇒ y 0 (π) =
Fy0 cos(x + y ) + 2 3
Phương trình tiếp tuyến tại P(π, π) là

1
y −π = (x − π) hay x − 3y + 2π = 0
3

Cuối kỳ
Câu hỏi 4
(Ôn tập) Lập PTTT của đồ thị hàm số tại điểm P(1; −2) được cho bởi phương
trình hàm ẩn.
y 2 + xy 3 = 2xy

Cuối kỳ
Câu hỏi 4
trình hàm ẩn.
y 2 + xy 3 = 2xy
Giải. ∗ Đặt F (x, y ) = y 2 + xy 3 − 2xy , ta có

Fx0 = y 3 − 2y .

Cuối kỳ
Câu hỏi 4
trình hàm ẩn.
y 2 + xy 3 = 2xy

Fx0 = y 3 − 2y .
Fy0 = 2y + 3xy 2 − 2x

Cuối kỳ
Câu hỏi 4
trình hàm ẩn.
y 2 + xy 3 = 2xy

Fx0 = y 3 − 2y .
Fy0 = 2y + 3xy 2 − 2x
Từ đó,
Fx0 y 3 − 2y 2
y 0 (x) = − 0
=− ⇒ y 0 (1) =
Fy 2y + 3xy 2 − 2x 3

Cuối kỳ
Câu hỏi 4
trình hàm ẩn.
y 2 + xy 3 = 2xy

Fx0 = y 3 − 2y .
Fy0 = 2y + 3xy 2 − 2x
Từ đó,
Fx0 y 3 − 2y 2
y 0 (x) = − 0
=− ⇒ y 0 (1) =
Fy 2y + 3xy 2 − 2x 3
Phương trình tiếp tuyến tại P(1, −2) là

2
y − (−2) = (x − 1) hay 2x − 3y − 8 = 0
3

Cuối kỳ
Qui tắc L. Hospital - VCB
Định lý 2
(Qui tắc L.Hospital). Giả sử các hàm số f (x), g (x) khả vi trong lân cận của a hữu
hạn (a có thể vô cùng), lim f (x) = lim g (x) = 0 và g 0 (x) 6= 0 trong lân cận của
x→a x→a
f 0 (x) f (x) f f0
a. Khi đó nếu lim 0 = A thì lim = A (viết gọn là lim = lim 0 nếu
x→a g (x) x→a g (x) g g
giới hạn bên phải tồn tại).

Cuối kỳ
Qui tắc L. Hospital - VCB
Định lý 2
(Qui tắc L.Hospital). Giả sử các hàm số f (x), g (x) khả vi trong lân cận của a hữu
hạn (a có thể vô cùng), lim f (x) = lim g (x) = 0 và g 0 (x) 6= 0 trong lân cận của
x→a x→a
f 0 (x) f (x) f f0
a. Khi đó nếu lim 0 = A thì lim = A (viết gọn là lim = lim 0 nếu
x→a g (x) x→a g (x) g g
giới hạn bên phải tồn tại).
0 ∞
Nói một cách nôm na, để khử dạng vô định các giới hạn , ta thực hiện lấy
0 ∞
đạo hàm đồng thời tử thức và mẫu thức cho đến khi mất dạng vô định thì thôi.

Cuối kỳ
Để khử các dạng vô định bằng các vô cùng bé, cơ bản ta dựa vào định lý sau.
Định lý 3
α(x)
Giả sử khi x → x0 ta có f ∼ α(x), g ∼ β(x) và giả thiết thêm lim = a. Khi
x→x0 β(x)
f (x)
đó lim = a.
x→x0 g (x)
Chú ý 3
(Một số vô cùng bé tương đương cơ bản) Nếu x → 0 thì:
a
sinx ∼ x, (1 + x) − 1 ∼ ax
tanx ∼ x, e x − 1 ∼ x,
1
1 − cos x ∼ x 2 , arcsinx ∼ x,
2
log(1 + x) ∼ x arctanx ∼ x.

Cuối kỳ
Câu hỏi 5
3x − 4x
Tính giới hạn L = lim .
x→0 4x − 5x
Giải. Áp dụng qui tắc L. Hospital ta được.

Cuối kỳ
Câu hỏi 5
3x − 4x
x→0 4x − 5x

3x − 4x (3x − 4x )0 ln 3.3x − ln 4.4x ln 3 − ln 4
lim x x
= lim x x 0
= lim = .
x→0 4 − 5 x→0 (4 − 5 ) x→0 ln 4.4x − ln 5.5x ln 4 − ln 5

Cuối kỳ
Câu hỏi 5
3x − 4x
x→0 4x − 5x

3x − 4x (3x − 4x )0 ln 3.3x − ln 4.4x ln 3 − ln 4
lim x x
= lim x x 0
= lim = .
x→0 4 − 5 x→0 (4 − 5 ) x→0 ln 4.4x − ln 5.5x ln 4 − ln 5
ln 3 − ln 4
Do đó, L = .
ln 4 − ln 5

Cuối kỳ
Câu hỏi 6

1 1
Tính giới hạn L = lim − 2 .
x→0 x sin x x

Cuối kỳ
Câu hỏi 6

1 1
x→0 x sin x x
0 ∞
Giải và suy luận. "Nhận thấy GH chưa có dạng vô định , , tuy nhiên chỉ qua
0 ∞
x − sin x 0
một phép biến đổi đơn giản thì ta được L = lim 2 có dạng , đến đây có
x→0 x sin x 0
thể sử dụng qui tắc L. Hospital được"

Cuối kỳ
Câu hỏi 6

1 1
x→0 x sin x x
0 ∞
0 ∞
x − sin x 0
x→0 x sin x 0
Áp dụng qui tắc L. Hospital ta được.

Cuối kỳ
Câu hỏi 6

1 1
x→0 x sin x x
0 ∞
0 ∞
x − sin x 0
x→0 x sin x 0
x − sin x (x − sin x)0 1 − cos x
L = lim 2 = lim 2 0
= lim
x→0 x sin x x→0 (x sin x) x→0 2x sin x + x 2 cos x

Cuối kỳ
Câu hỏi 6

1 1
x→0 x sin x x
0 ∞
0 ∞
x − sin x 0
x→0 x sin x 0
L = lim 2 = lim 2 0
= lim
(1 − cos x)0 sin x
= lim 2 0
= lim
x→0 (2x sin x + x cos x) x→0 2 sin x + 4x cos x − x 2 sin x

Cuối kỳ
Câu hỏi 6

1 1
x→0 x sin x x
0 ∞
0 ∞
x − sin x 0
x→0 x sin x 0
L = lim 2 = lim 2 0
= lim
(1 − cos x)0 sin x
= lim 2 0
= lim
x→0 (2x sin x + x cos x) x→0 2 sin x + 4x cos x − x 2 sin x
0
(sin x) cos x 1
= lim = lim = .
x→0 (2 sin x + 4x cos x − x 2 sin x)0 x→0 6 cos x − 6x sin x − x 2 cos x 6

Cuối kỳ
Câu hỏi 7
tan x x12
x→0 x

Cuối kỳ
Câu hỏi 7
tan x x12
x→0 x
tan x
ln
" #
tan x x12
Giải. Ta có, ln = x .
x x2

Cuối kỳ
Câu hỏi 7
tan x x12
x→0 x
tan x
ln
" #
tan x x12
Giải. Ta có, ln = x . Áp dụng qui tắc L. Hospital ta được.
x x2

Cuối kỳ
Câu hỏi 7
tan x x12
x→0 x
tan x
ln
" #
tan x x12
x x2
tan x
ln
lim x
x→0 x2

Cuối kỳ
Câu hỏi 7
tan x x12
x→0 x
tan x
ln
" #
tan x x12
x x2
tan x tan x 0 (1 + tan2 x)x − tan x x
ln ln .
lim x = lim x = x2 tan x
x→0 x2 x→0 (x 2 )0 2x
(1 + tan2 x)x − tan x
= lim
x→0 2x 2 tan x

Cuối kỳ
Câu hỏi 7
tan x x12
x→0 x
tan x
ln
" #
tan x x12
x x2
ln ln .
x→0 x2 x→0 (x 2 )0 2x
(1 + tan2 x)x − tan x [(1 + tan2 x)x − tan x]0
= lim = lim
x→0 2x 2 tan x x→0 (2x 2 tan x)0
2
2 tan x(1 + tan x)x
= lim
x→0 4x tan x + 2(1 + tan2 x)x 2

Cuối kỳ
Câu hỏi 7
tan x x12
x→0 x
tan x
ln
" #
tan x x12
x x2
ln ln .
x→0 x2 x→0 (x 2 )0 2x
= lim = lim
x→0 2x 2 tan x x→0 (2x 2 tan x)0
2
2 tan x(1 + tan x)x 1 + tan2 x
= lim 2 2
= lim x
x→0 4x tan x + 2(1 + tan x)x x→0
2 + (1 + tan2 x)
tan x

Cuối kỳ
Câu hỏi 7
tan x x12
x→0 x
tan x
ln
" #
tan x x12
x x2
ln ln .
x→0 x2 x→0 (x 2 )0 2x
= lim = lim
x→0 2x 2 tan x x→0 (2x 2 tan x)0
2
= lim 2 2
= lim x
x→0 4x tan x + 2(1 + tan x)x x→0
2 + (1 + tan2 x)
tan x
1
=
3

Cuối kỳ
Câu hỏi 7
tan x x12
x→0 x
tan x
ln
" #
tan x x12
x x2
ln ln .
x→0 x2 x→0 (x 2 )0 2x
= lim = lim
x→0 2x 2 tan x x→0 (2x 2 tan x)0
2
= lim 2 2
= lim x
x→0 4x tan x + 2(1 + tan x)x x→0
2 + (1 + tan2 x)
tan x
1
=
3
Do đó L = e 1/3 .
Cuối kỳ
Câu hỏi 8
sin 2x
x→0 tan x + arctan(x 2 )

Cuối kỳ
Câu hỏi 8
sin 2x
Giải. Ta có.
sin 2x ∼ 2x
tan x ∼ x
arctan(x 2 ) ∼ x 2

Cuối kỳ
Câu hỏi 8
sin 2x
Giải. Ta có.
sin 2x ∼ 2x
tan x ∼ x
Lại có: x + x 2 ∼ x

Cuối kỳ
Câu hỏi 8
sin 2x
Giải. Ta có.
sin 2x ∼ 2x
tan x ∼ x
Lại có: x + x 2 ∼ x Ta được
sin 2x 2x
L= = lim =2
tan x + arctan(x 2 ) x→0 x

Cuối kỳ
Câu hỏi 9
2x 4 + sin 3x + log(1 + tan x 2 )
Tính giới hạn L = lim 3 .
x→0 5x − cos x + arcsin(e x − 1) + 1

Cuối kỳ
Câu hỏi 9
2x 4 + sin 3x + log(1 + tan x 2 )
x→0 5x − cos x + arcsin(e x − 1) + 1
Giải. Ta có.
sin 3x ∼ 3x
log(1 + tan x 2 ) ∼ log(1 + x 2 ) ∼ x 2
x2
1 − cos x ∼
2
3
arcsin(1 − e x ) ∼ arcsin(x 3 ) ∼ x 3

Cuối kỳ
Câu hỏi 9
2x 4 + sin 3x + log(1 + tan x 2 )
x→0 5x − cos x + arcsin(e x − 1) + 1
Giải. Ta có.
sin 3x ∼ 3x
log(1 + tan x 2 ) ∼ log(1 + x 2 ) ∼ x 2
x2
1 − cos x ∼
2
3
Lại có:
2x 4 + 3x + x 2 ∼ 3x
x2
5x + + x 3 ∼ 5x
2

Cuối kỳ
Câu hỏi 9
2x 4 + sin 3x + log(1 + tan x 2 )
x→0 5x − cos x + arcsin(e x − 1) + 1
Giải. Ta có.
sin 3x ∼ 3x
log(1 + tan x 2 ) ∼ log(1 + x 2 ) ∼ x 2
x2
1 − cos x ∼
2
3
Lại có:
2x 4 + 3x + x 2 ∼ 3x
x2
5x + + x 3 ∼ 5x
2
Ta được
2x 4 + sin 3x + log(1 + tan x 2 ) 3x 3
L = lim 3 = lim =
x→0 5x − cos x + arcsin(e x − 1) + 1 x→0 5x 5
Cuối kỳ
Dạng 3. Hàm số liên tục

Xét tính liên tục hàm số f xác định bởi công thức.

f (x) khi x 6= x0
f (x) = 1
a khi x = x0
Qui trình sẽ như sau.

(i) Khi x < x0 thì f (x) = f1 (x) là hàm sơ cấp nên liên tục tại mọi điểm.
(ii) Khi x > x0 thì f (x) = f1 (x) là hàm sơ cấp nên liên tục tại mọi điểm.
(iii) Khi x = x0 , ta có.
f (x0 ) = a
lim f (x) = lim f1 (x)
x→x0 x→x0
Hàm số liên tục tại x = x0 khi và chỉ khi
f (x0 ) = lim f (x)

x→x0
Bước cuối cùng là kết luận.

Cuối kỳ
Nếu hàm số của bài toán phát biểu cách khác
Xét tính liên tục hàm số f xác định bởi công thức.

f (x) khi x < x0
f (x) = 1
f2 (x) khi x ≥ x0
Thông thường qui trình sẽ như sau.

(i) Khi x < x0 thì f (x) = f1 (x) là hàm sơ cấp nên liên tục tại mọi điểm.
(ii) Khi x ≥ x0 thì f (x) = f2 (x) là hàm sơ cấp nên liên tục tại mọi điểm.
f (x0 ) = ...
x→x0+ x→x0+
x→x0− x→x0−
Hàm số liên tục tại x = x0 khi và chỉ khi
f (x0 ) = lim f (x) = lim f (x)

x→x0+ x→x0−

Cuối kỳ
Câu hỏi 10
(Ôn tập) Tìm m để hàm số sau liên tục tại x = 0

 log(1 + x 2 )
f (x) = 6 0
khi x =
x2
 m khi x = 0

Cuối kỳ
Câu hỏi 10

 log(1 + x 2 )
f (x) = 6 0
khi x =
x2
 m khi x = 0
Giải. Ta có.
f (0) = m.
log(1 + x 2 )
lim f (x) = lim = 1.
x→0 x→0 x2

Cuối kỳ
Câu hỏi 10

 log(1 + x 2 )
f (x) = 6 0
khi x =
x2
 m khi x = 0
Giải. Ta có.
f (0) = m.
log(1 + x 2 )
x→0 x→0 x2
Hàm số liên tục tại x = 0 khi và chỉ khi.

Cuối kỳ
Câu hỏi 10

 log(1 + x 2 )
f (x) = 6 0
khi x =
x2
 m khi x = 0
Giải. Ta có.
f (0) = m.
log(1 + x 2 )
x→0 x→0 x2
lim f (x) = f (0) ⇔ m = 1

x→0

Cuối kỳ
Câu hỏi 10

 log(1 + x 2 )
f (x) = 6 0
khi x =
x2
 m khi x = 0
Giải. Ta có.
f (0) = m.
log(1 + x 2 )
x→0 x→0 x2
lim f (x) = f (0) ⇔ m = 1

x→0
Vậy, khi m = 1 thì hàm số liên tục tại x = 0.

Cuối kỳ
Câu hỏi 11

sin x ln x khi x > 0
(Ôn tập) Xét tính liên tục của hàm số f (x) =
a + x2 khi x ≤ 0

Cuối kỳ
Câu hỏi 11

a + x2 khi x ≤ 0
Giải.
∗ Khi x > 0, f (x) = sin x ln x là hàm sơ cấp nên liên tục tại mọi điểm với x > 0.

Cuối kỳ
Câu hỏi 11

a + x2 khi x ≤ 0
Giải.
∗ Khi x < 0, f (x) = a + x 2 là hàm sơ cấp nên liên tục tại mọi điểm với x < 0.

Cuối kỳ
Câu hỏi 11

a + x2 khi x ≤ 0
Giải.
∗ Khi x = 0.

Cuối kỳ
Câu hỏi 11

a + x2 khi x ≤ 0
Giải.
∗ Khi x = 0.
f (0) = a + 02 = a.
1
ln x x sin2 x
lim f (x) = lim (sin x ln x) = lim 1
= lim cos x = lim =0
x→0+ x→0+ x→0+ x→0+ − 2 x→0+ x cos x
sin x sin x
lim f (x) = lim (a + x 2 ) = a.
x→0− x→0−

Cuối kỳ
Câu hỏi 11

a + x2 khi x ≤ 0
Giải.
∗ Khi x = 0.
f (0) = a + 02 = a.
1
ln x x sin2 x
x→0+ x→0+ x→0+ x→0+ − 2 x→0+ x cos x
sin x sin x
lim f (x) = lim (a + x 2 ) = a.
x→0− x→0−

Cuối kỳ
Câu hỏi 11

a + x2 khi x ≤ 0
Giải.
∗ Khi x = 0.
f (0) = a + 02 = a.
1
ln x x sin2 x
x→0+ x→0+ x→0+ x→0+ − 2 x→0+ x cos x
sin x sin x
lim f (x) = lim (a + x 2 ) = a.
x→0− x→0−
lim f (x) = lim− f (x) = f (0) ⇔ a = 0 = a ⇔ a = 0
x→0+ x→0

Cuối kỳ
Câu hỏi 11

a + x2 khi x ≤ 0
Giải.
∗ Khi x = 0.
f (0) = a + 02 = a.
1
ln x x sin2 x
x→0+ x→0+ x→0+ x→0+ − 2 x→0+ x cos x
sin x sin x
lim f (x) = lim (a + x 2 ) = a.
x→0− x→0−
lim f (x) = lim− f (x) = f (0) ⇔ a = 0 = a ⇔ a = 0
x→0+ x→0
Vậy, khi a = 0 thì hàm số liên tục (hàm số liên tục tại mọi điểm). Khi a 6= 0 hàm
số không liên tục (hàm số gián đoạn tại x = 0 và liên tục tại những điểm còn lại).
Cuối kỳ
Dạng 4. Hàm số khả vi

Xét tính khả vi hàm số f xác định bởi công thức.

f (x) khi x =6 x0
f (x) = 1
m khi x = x0
Qui trình sẽ như sau.

Khi x 6= x0 thì f (x) = f1 (x) là hàm sơ cấp nên khả vi tại mọi điểm và
f 0 (x) = f10 (x)
Khi x = x0 , xét giới hạn.
f (h + x0 ) − f (x0 ) f1 (h + x0 ) − m
f(0 x0 ) = lim = lim
h→0 h h→0 h
Hàm số khả vi tại x = x0 khi và chỉ khi giới hạn tồn tại.

Cuối kỳ
Nếu hàm số của bài toán phát biểu cách khác
Xét tính khả vi hàm số f xác định bởi công thức.

f (x) khi x < x0
f (x) = 1
f2 (x) khi x ≥ x0
Thông thường qui trình sẽ như sau.

(i) Khi x < x0 thì f (x) = f1 (x) là hàm sơ cấp nên khả vi tại mọi điểm.
(ii) Khi x > x0 thì f (x) = f2 (x) là hàm sơ cấp nên khả vi tại mọi điểm.
f (h + x0 ) − f (x0 )
f+0 (x0 ) = lim
h→0+ h
0 f (h + x0 ) − f (x0 )
f− (x0 ) = lim
h→0− h
Hàm số khả vi tại x = x0 khi và chỉ khi
f+0 (x0 ) = f−0 (x0 )

Cuối kỳ
Câu hỏi 12
(Ôn tập) Hàm số sau có khả vi tại x = 2 không?
2
x + x nếu x ≥ 2
f (x) =
5x − 4 nếu x < 2

Cuối kỳ
Câu hỏi 12
2
x + x nếu x ≥ 2
f (x) =
5x − 4 nếu x < 2
Giải. Ta có.
f (2 + h) − f (2) (2 + h)2 + (2 + h) − 6
f+0 (2) = lim+ = lim+
h→0 h h→0 h
= lim+ (h + 5) = 5
h→0
f (2 + h) − f (2) 5(2 + h) − 4 − 6
f−0 (2) = lim− = lim− =5
h→0 h h→0 h

Cuối kỳ
Câu hỏi 12
2
x + x nếu x ≥ 2
f (x) =
5x − 4 nếu x < 2
Giải. Ta có.
f (2 + h) − f (2) (2 + h)2 + (2 + h) − 6
f+0 (2) = lim+ = lim+
h→0 h h→0 h
= lim+ (h + 5) = 5
h→0
f (2 + h) − f (2) 5(2 + h) − 4 − 6
f−0 (2) = lim− = lim− =5
h→0 h h→0 h
Nhận thấy f+0 (2) = f−0 (2) nên hàm số khả vi tại x = 2.

Cuối kỳ
Câu hỏi 13

arctan x nếu x ≤ 0
(Ôn tập) Tính đạo hàm của hàm số f (x) =
x 2 + 2x nếu x > 0

Cuối kỳ
Câu hỏi 13

x 2 + 2x nếu x > 0
Giải.
1
∗ Nếu x < 0 thì f 0 (x) = (arctan x)0 =
x2 + 1

Cuối kỳ
Câu hỏi 13

x 2 + 2x nếu x > 0
Giải.
1
x2 + 1
∗ Nếu x > 0 thì f 0 (x) = (x 2 + 2x)0 = 2x + 2

Cuối kỳ
Câu hỏi 13

x 2 + 2x nếu x > 0
Giải.
1
x2 + 1
∗ Nếu x > 0 thì f 0 (x) = (x 2 + 2x)0 = 2x + 2
∗ Nếu x = 0, ta có.
f (0 + h) − f (0) h2 + 2h
f+0 (0) = lim+ = lim+ = lim+ (h + 2) = 2
h→0 h h→0 h h→0
0 f (0 + h) − f (0) arctan h
f− (0) = lim− = lim− =1
h→0 h h→0 h

Cuối kỳ
Câu hỏi 13

x 2 + 2x nếu x > 0
Giải.
1
x2 + 1
∗ Nếu x > 0 thì f 0 (x) = (x 2 + 2x)0 = 2x + 2
∗ Nếu x = 0, ta có.
f (0 + h) − f (0) h2 + 2h
f+0 (0) = lim+ = lim+ = lim+ (h + 2) = 2
h→0 h h→0 h h→0
0 f (0 + h) − f (0) arctan h
f− (0) = lim− = lim− =1
h→0 h h→0 h
Nhận thấy f+0 (0) 6= f−0 (0) nên f 0 (0) không tồn tại.

Cuối kỳ
Dạng 5. Ứng dụng đạo hàm tìm CT tương đối
Định lý 4
(Bổ đề Ferma). Giả sử hàm số f xác định trong đoạn [a, b], đạt cực trị tại x0
trong khoảng (a, b). Khi đó nếu hàm số khả vi tại x0 thì f 0 (x0 ) = 0.
Mệnh đề 1
Giả sử hàm số f liên tục trên lân cận của điểm x0 (một khoảng mở chứa x0 ) và
khả vi trên lân cận ấy. Khi đó, xét trên lân cận ấy.
(i) Nếu đạo hàm của hàm số f đổi dấu từ âm sang dương tại x0 thì hàm số đạt
cực tiểu tại x0 .
(ii) Nếu đạo hàm của hàm số f đổi dấu từ dương sang âm tại x0 thì hàm số đạt
cực đại tại x0 .
(iii) Nếu đạo hàm không đổi dấu qua x0 thì x0 không phải là điểm cực trị của
hàm số.

Cuối kỳ
Câu hỏi 14
Tìm các điểm cực trị tương đối và giá trị cực trị của hàm số
2 3
f (x) = x − 5x 2 + 8x + 4
3

Cuối kỳ
Câu hỏi 14
2 3
f (x) = x − 5x 2 + 8x + 4
3
Giải. Ta tìm các điểm dừng

0 2 x = 1
f (x) = 0 ⇔ 2x − 10x + 8 = 0 ⇔
x = 4

Cuối kỳ
Câu hỏi 14
2 3
f (x) = x − 5x 2 + 8x + 4
3

0 2 x = 1
f (x) = 0 ⇔ 2x − 10x + 8 = 0 ⇔
x = 4
Ta có bảng xét dấu đạo hàm.
x −∞ 1 4 +∞
0
f (x) + 0 − 0 +

Cuối kỳ
Câu hỏi 14
2 3
f (x) = x − 5x 2 + 8x + 4
3

0 2 x = 1
f (x) = 0 ⇔ 2x − 10x + 8 = 0 ⇔
x = 4
Ta có bảng xét dấu đạo hàm.
x −∞ 1 4 +∞
0
f (x) + 0 − 0 +
Hàm số có 2 điểm cực trị:
23
Điểm cực đại: x = 1 và giá trị cực đại tương ứng là f (1) =
3
4
Điểm cực tiểu: x = 4 và giá trị cực tiểu tương ứng là f (4) = − .
3
Cuối kỳ
Dạng 6. Xấp xỉ tuyến tính
Phương pháp 1
Từ Định nghĩa của vi phân và Re (??) ta thấy, khi |∆x| đủ bé thì ∆f xấp xỉ với
df (x0 )(∆x). Nghĩa là, với ∆x rất nhỏ, ta thường tính f (x) thông qua công thức
gần đúng bởi df (x0 )(∆x).
f (x) ≈ f (x0 ) + f 0 (x0 )(x − x0 ).
Phương pháp 2
(Newton - Raphson) Giả sử hàm số f khả vi trên khoảng (a, b) và x0 thuộc
khoảng (a, b). Ta xây dựng dãy lặp xác định bởi công thức.
f (xn )
xn+1 = xn − .
f 0 (xn )
Khi đó dãy số (xn ) hội tụ về nghiệm của phương trình f (x) = 0 hoặc không có
giới hạn.
Cuối kỳ
Câu hỏi 15
Sử dụng phương pháp Newton-Raphson tìm 1 nghiệm gần đúng của phương trình
e 2x = 2 − x

Cuối kỳ
Câu hỏi 15
e 2x = 2 − x
Giải. Đặt f (x) = e 2x + x − 2.
Dễ thấy f (0)f (1) < 0 nên phương trình có nghiệm trên (0; 1). Ta sẽ tìm nghiệm
gần đúng trên khoảng này.
Xây dựng dãy lặp.
 
 x0 = 0  x0 = 0
f (xn ) hay e 2xn + xn − 2
xn+1 = xn − 0 xn+1 = xn −
f (xn ) 2e 2xn + 1

Cuối kỳ
Câu hỏi 15
e 2x = 2 − x
Giải. Đặt f (x) = e 2x + x − 2.
Dễ thấy f (0)f (1) < 0 nên phương trình có nghiệm trên (0; 1). Ta sẽ tìm nghiệm
gần đúng trên khoảng này.
Xây dựng dãy lặp.
 
 x0 = 0  x0 = 0
f (xn ) hay e 2xn + xn − 2
xn+1 = xn − 0 xn+1 = xn −
f (xn ) 2e 2xn + 1
Khi đó ta được các giá trị gần đúng của nghiệm
x1 = 1/3
x2 = 0.27591954375
x3 = 0.27315553513
x4 = 0.27314958886
x5 = 0.27314958884
Cuối kỳ
Các dạng còn lại các em ôn tập theo giáo trình và slide bài giảng vì nội dung khá
rời rạc. Cuối cùng, chúc các em ôn tập tốt!

slide_on_tap_ck

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

slide_on_tap_ck

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Toán 1 - Calculus 1

Nguyễn Hữu Hiếu

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 1 / 28

Nội dung: Có dấu * là quan trọng.

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 2 / 28

Dạng 1 - Hàm hợp và hàm ngược

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 3 / 28

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 4 / 28

fog (x) = 3 ⇔ f (g (x)) = 3

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 5 / 28

Giải. Ta có f (x) = cos 2x + 3 sin x + 4 = −2 sin2 x + 3 sin x + 5. Khi đó

fog (x) = 0 ⇔ f (g (x)) = 0

Vậy PT có nghiệm duy nhất x = −1.

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 5 / 28

Dạng 2 - Đạo hàm hàm ẩn và PTTT

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 6 / 28

Dạng 2 - Đạo hàm hàm ẩn và PTTT

y − f (x0 ) = f 0 (x0 )(x − x0 ).

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 6 / 28

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 7 / 28

Giải. ∗ Đặt F (x, y ) = sin(x + y ) − 2x + 2y , ta có

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 7 / 28

Giải. ∗ Đặt F (x, y ) = sin(x + y ) − 2x + 2y , ta có

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 7 / 28

Giải. ∗ Đặt F (x, y ) = sin(x + y ) − 2x + 2y , ta có

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 7 / 28

Giải. ∗ Đặt F (x, y ) = sin(x + y ) − 2x + 2y , ta có

Phương trình tiếp tuyến tại P(π, π) là

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 7 / 28

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 8 / 28

Giải. ∗ Đặt F (x, y ) = y 2 + xy 3 − 2xy , ta có

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 8 / 28

Giải. ∗ Đặt F (x, y ) = y 2 + xy 3 − 2xy , ta có

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 8 / 28

Giải. ∗ Đặt F (x, y ) = y 2 + xy 3 − 2xy , ta có

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 8 / 28

Giải. ∗ Đặt F (x, y ) = y 2 + xy 3 − 2xy , ta có

Phương trình tiếp tuyến tại P(1, −2) là

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 8 / 28

Qui tắc L. Hospital - VCB

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 9 / 28

Qui tắc L. Hospital - VCB

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 9 / 28

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 10 / 28

Giải. Áp dụng qui tắc L. Hospital ta được.

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 11 / 28

Giải. Áp dụng qui tắc L. Hospital ta được.

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 11 / 28

Giải. Áp dụng qui tắc L. Hospital ta được.

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 11 / 28

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 12 / 28

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 12 / 28

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 12 / 28

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 12 / 28

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 12 / 28

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 12 / 28

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 13 / 28

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 13 / 28

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 13 / 28

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 13 / 28

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 13 / 28

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 13 / 28

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 13 / 28

N. H. Hiếu Toán 1 - Calculus 1 12/10/2020 13 / 28