DEPARTEMENT VAN BASIESE ONDERWYS

ONDERWYSERS HANDLEIDING

KREATIEWE
SKRYFPROJEK

AFRIKAANS

GRAAD 4 – 9

Eerste Uitgawe - 2023

AFDELING 1
1.1 RASIONAAL

Die gebruik van taal lȇ die grondslag vir leer oor die hele kurrikulum. Leerders sal taalvaardighede
gebruik in alle aspekte van van hul studies, in die klas, hul gemeenskap en met hul maats en
onderwysers.
Die onderrig van taal maak leerders bevoeg in die volgende aspekte: Luister en praat, Lees en kyk,
Skryf en aanbied en die gebruik van taalstrukture en konvensies. Dit fokus op die ontwikkelling van
selfvertroue en self-waarde van leerders sodat hulle sosiaal wel-aangepas is en maklik sal inpas in
die wȇreld om hulle.
Die department van onderwys het die Kreatiewe Skryf Letterkunde projek bekendgestel om die
leerders se liefde vir lees te probeer bevorder.

Die doelwit van hierdie aktiwiteit is om leerders te betrek by die studie van letterkundige genres op ‘n
lekker en kreatiewe manier om hulle sodoende te motiveer om aktiewe lesers te word.
Dit het ook ten doel om leerders toe te rus met die vaardigheid om te evalueer, sintetiseer, navorsing
te doen en saam te werk. Daar is ‘n fokus op die bevordering van die 21ste eeuse vaardighede soos
kritiese denke, kreatiwiteit en innovasie, kommunikasie, samewerking, inligting, media en IKT-
geletterdheid, buigsaamheid en aanpasbaarheid, inisiatief en self‐‐ rigting, sosiale en kruiskulturele
vaardighede , produktiwiteit en aanspreeklikheid, leierskap en verantwoordelikheid en lewenslange
leer; wat alle taalvaardighede (sowel as taal oor die hele kurrikulum) insluit.

uis

frikaanseletterkundepro ek ..

kr f oernaal

witter a ebook nstagram lides ania

D

slidesmania. om
.

2
1.2 WETGEWENDE RAAMWERK
Die volgende is die beleidsdokumente wat in kurrikulumlewering oorweeg en nagekom moet word:
Kurrikulum- en Assesseringsbeleidsverklaring: Tegniese Beroep (KABV): Dit stel duidelik al die
vaardighede (luister en praat, lees en kyk, skryf en aanbied en taalstrukture en -konvensies) wat aan
die leerders oorgedra moet word. Die tekstipes word duidelik in die Hersiende Jaarlikse Onderrigplan
(RATP) aangedui, asook wanneer dit onderrig word.
Nasionale Beleid met betrekking tot die Bevordering en Vordering Vereistes (NPPPPR):
Hierdie dokument beklemtoon dat 'n leerder wat nie presteer soos en wanneer dit van hom of haar
verwag word nie, en nie voldoen aan die veriestes nie, benadeel sal word aangesien hy/sy moontlik
nie aan die slaagvereistes voldoen nie.
Nasionale Protokol vir Assessering (NVG): Dit standaardiseer die aantekening- en
verslagdoeningsprosesse.
Die Suid-Afrikaanse Skolewet (Wet 79 van 1996): maak voorsiening vir 'n eenvormige stelsel vir
die organisasie, bestuur en befondsing van skole.

SONA 2019-2021
“Elke 10-jarige sal teen 2030 vir betekenis kan lees.” Vroeë lees is die grondslag wat ’n kind se opvoedkundige
vordering bepaal, deur skool, hoër onderwys, in die werkplek en in die lewe. Dit sal ondersteun word deur die
privaatsektor, die burgerlike samelewing, en inisiatiewe soos die Lees-na-leier-veldtog en die Nasionale
Leeskoalisie, onder andere. Alle Intermediêre en Senior Fase-onderwysers sal opgelei word om lees in Engels en
in Afrikatale te onderrig.”
Die Nasionale Ontwikkelingsplan (NOP): Die Visie 2030-hoofstuk oor onderwys beklemtoon die
belangrikheid van taalvaardigheid, asook assesserings in geletterdheid, gesyferdheid/wiskunde en wetenskap.
Die NOP se visie is opgeneem in die Departement van Basiese Onderwys (DBO) se sektorplan, die Aksieplan
tot 2019: Op pad na die verwesenliking van skoolopleiding 2030.
Aksieplan 2030 – Die aksieplan stel 27 doelwitte uiteen wat die aksies verteenwoordig wat geneem moet word
om die sektor te versterk. Hierdie dokument sal die volgende doelwitte aanspreek: 1, 2, 3, 7, 16,18,19 en 26.
Taal in Onderwysbeleid (LiEP): Die Suid-Afrikaanse Taal in Onderwysbeleid bevorder veeltaligheid in die
klaskamer.

2. WAT IS PROJEKGEBASEERDE LEER?

Projekgebaseerde onderrig (PGO) is 'n onderrigmetode waarin leerders leer deur aktief betrokke te
raak by werklike en persoonlik betekenisvolle projekte.
In projekgebaseerde onderrig maak die onderwysers weer leer interessant vir leerders.

3
Leerders werk oor 'n lang tydperk – tussen 4-6 weke - aan 'n projek wat hulle betrek om 'n werklike
probleem op te los of 'n komplekse vraag te beantwoord, In die geval van Tale sal die fokus op
literêre genres wees. Die leerders demonstreer hul kennis en vaardighede deur 'n aanbieding vir 'n
regte gehoor te skep. Deur dit te doen, leer leerders om diep inhoudskennis sowel as kritiese denke,
samewerking, kreatiwiteit en kommunikasievaardighede te ontwikkel. Projekgebaseerde onderrig
ontketen 'n aansteeklike, kreatiewe energie onder leerders en onderwysers.
In Projekgebaseerde onderrig is die projek die voertuig vir die onderrig van die belangrike kennis
en vaardighede wat leerders moet aanleer.

In teenstelling met kleiner 'eenmalige' projekte, vereis PGO kritiese denke, probleemoplossing,
samewerking en verskeie vorme van kommunikasie. Om 'n dryfvraag te beantwoord en werk van hoë
gehalte te skep, moet leerders veel meer doen as om inligting te onthou. Hulle moet hoër-orde
denkvaardighede gebruik en leer om betrokke te raak by selfgerigte leer wat begin met die vra van
pertinente vrae.

4
 AFDELING 2:
DIE
BELANGRIKHEID
VAN NAVORSING

5
Waarom navorsingsvaardighede die sleutel tot leerders se toekoms is.

Om ons leerders voor te berei vir 'n kennis- en datagedrewe wêreld is geen maklike taak nie. Vandag word
leerders blootgestel aan 'n ontploffing van inligting en data wat toeganklik is deur digitale tegnologieë en
aanlynhulpmiddels. In 'n toenemend gekoppelde globale ekonomie, waar mededinging hewig is, sal die
vermoë om inligting en data te gebruik sleuteldryfkragte van sukses in ons leerders se toekomstige
werkslewe wees.

Konvensionele onderwys is eenvoudig net nie genoeg nie!

In hierdie omgewing sal konvensionele onderwys- en leerbenaderings wat klem lê op memorisering,
ooranalise en kritiese denke leerders nie voldoende voorberei vir die toekoms nie. Basiese onderwys en
onderrig in die kernvakke is onontbeerlik, maar vir ons leerders om te floreer in 'n hoogs mededingende
arbeidsmark en vir hulle om betekenisvol by te dra tot hierdie digitaal gekoppelde en datagedrewe wêreld,
moet hulle vroegtydig die waarde van data, navorsing en analisering verstaan.

Vir dit om te gebeur, moet ons leerders onafhanklike leerders word wat oor die analitiese kapasiteit beskik
om probleme op 'n bewysgebaseerde wyse op te los. Dit is alles toegepaste vaardighede wat 'n ingeligte
en produktiewe 21ste eeuse arbeidsmag onderskei.

Hoe om leerders toe te rus met oordraagbare vaardighede.

Hoe kan ons die analitiese en probleemoplossingsvaardighede van ons leerders bou op 'n wyse wat
kernvakke komplimenteer, soos tale, wetenskap, wiskunde en geografie wat op skool onderrig word? Die
antwoord lê daarin dat die navorsingsvaardighede van ons leerders versterk moet word. Navorsing is 'n
noodsaaklike toegepaste vaardigheid; een wat nie net die kennishorisonne van leerders bevorder om hulle
te help om die wêreld waarin hulle leef beter te verstaan nie, maar ook 'n bewese manier is waardeur hulle
kan leer om onafhanklik data te vind, dit te ontleed (selfs om die integriteit daarvan te assesseer) en dit
dan te gebruik om 'n probleem op te los, 'n geleentheid te benut of selfs die data self te bevraagteken.

Begin vroeg met navorsingsvaardighede

Leerders moet reeds in die Intermediêre Fase aan navorsing by die skool bekendgestel word, nie net op
die sekondêre en universiteitsvlak nie. Dit is belangrik dat leerders van vroeg af leer om navorsing te doen
en te waardeer, sodat wanneer hulle die universiteitsvlak bereik, dit nie bloot beskou word as 'n manier om
aan kursusvereistes te voldoen nie, en teen die tyd dat hulle by die arbeidsmag aansluit, sal hulle reeds
vaardig wees om inligting na te vors en te gebruik om probleme effektief op te los.

6
Wat is navorsing?
John W.Creswell beskryf navorsing as “’n proses wat gebruik word om inligting b mekaar te maak en dit te
analiseer sodat 'n onderwerp beter verstaan kan word. Dit bestaan uit drie afdelings: vra van vrae, maak
data bymekaar om die vrae te beantwoord en om dit dan te gebruik om die vraag te beantwoord.

Belangrikheid van navorsingsvaardighede

Die aanleer van effektiewe navorsingsvaardighede is 'n noodsaaklike vaardigheid vir leerders.
Onderwysers moet leerders leer hoe om navorsing te doen. Sodra hulle hierdie vaardigheid ontwikkel
het, sal hulle dit lewenslank hê en buite hul skoolopleiding kan gebruik.

Navorsingsvaardighede
Navorsingsprojekte word gewoonlik op 'n hipotese gebou.

Wat is 'n hipotese?

'n Hipotese is 'n algemene stelling wat gemaak word oor 'n probleem of veralgemening. Dit lei tot die
ontwikkeling van 'n navorsingsvraag om die hipotese te bewys of te weerlê.

Navorsingsvrae/-vrae moet op die volgende fokus:

• Watter inligting moet deur hierdie navorsing gevind word?
• Watter vrae moet beantwoord word?

Voorbeeld:
Genre: Roman
Hipotese: Memorabilia uit jou lewe vertel jou storie. Net so het karakters in 'n roman almal
waardevolle items, wat 'n beduidende rol speel in die vertel van die storie.
Navorsingsvrae/-vrae: Watter memorabilia van die karakters in die roman dra by tot die
karakterisering en die intrige in jou roman/gunsteling leesstuk?

Insameling van inligting

Inligtingsgeletterdheidsvaardighede is nodig vir effektiewe insameling van inligting.
Wat is inligtinggeletterdheid?
Inligtinggeletterdheid word gedefinieer as 'n stel kritiese denkvaardighede wat nodig is om inligting
effektief op te spoor en te gebruik. Om te weet hoekom en waar om inligting te vind, hoe om die
betroubaarheid daarvan te beoordeel en hoe om dit te gebruik, is van kardinale belang.

7
Inligtingsgeletterdheidsvaardighede sluit in:
• Vra vrae
• Kies en evalueer inligting en besluit wanneer om dit te gebruik
• tel saam wat uit verskillende hulpbronne gevind is
• Beklemtoon die mees relevante inligting
• Pas navorsing vir die beoogde gehoor aan
• valueer die sukses van hul aanbieding

Wat is digitale geletterdheid?

Net soos "geletterdheid" die vermoë is om te lees en skryf, is digitale geletterdheid die vermoë om
inligting aanlyn of in 'n digitale formaat te navigeer, te evalueer en te kommunikeer. Die konsep van
digitale geletterdheid kan in drie hoofvaardighede verdeel word:
1.Hoe 'n mens inligting gerbruik. Dit is die vermoë om digitale take te voltooi, soos om 'n e-
leser in 'n klaskamer te gebruik, aanlyn bankstate te kyk of 'n aanlyn nuusartikel te lees.
2. Hoe 'n mens inligting skep. Hierdie vaardigheid sluit alles in van die maak en redigeer van
video's, die skryf van artikels tot die skep van blogs en Tik Tok-video's.
3. Hoe 'n mens inligting oordra. Sodra inligting ingesamel is, is dit noodsaaklik om te weet hoe
om dit te deel. Kommunikasie kan soos baie verskillende dinge lyk - van die samestelling van 'n
twiet tot die stuur van 'n e-pos om dokumente aanlyn te deel. Source:
https://www.adobe.com/acrobat/hub/how-to/what-is-digital-literacy

Hoe om met ‘n ondersoek te begin?

Die eerste stap is om leerders te help om te identifiseer wat nou eintlik gevra word. Onderwysers
moet leerders van duidelike instruksies voorsien, soos 'n opdrag met vrae wat die navorsing in ‘n
rigitng stuur. In die senior fase moet onderwysers die onderwerp as 'n vraag formuleer of leerders
help om 'n navorsingsvraag te ontwikkel. Dit sal die leerders aanspoor tot aksie in terme van
navorsing.
Opspoor van inligting
Leerders kan die volgende hulpbronne gebruik om inligting vir hul projek te vind:
• Biblioteke, insluitend virtuele biblioteke
• Koerante, t dskrifte en oernale
• elevisieprogramme en stromingsdienste (dokumentêre programme, nuus- en
aktualiteitsprogramme en poduitsendings)
• Vakkundiges en professionele persone soos skr wers, digters ens.
• Opnames en vraelyste

8
 • Die internet - leerders moet geleer word hoe om tussen betroubare en onbetroubare bronne
te onderskei

Fotobron: http://proessaywriter.net/8-inspiring-creative-
writing-blogs/

Gebruik die internet vir navorsing

Gebruik die regte soekterme – om 'n suksesvolle soektog te doen, moet leerders die korrekte
soekwoorde in die soekkassie tik. Identifiseer/onderstreep die sleutelwoorde in die navorsingsvraag.
Gebruik soekenjins – Maak leerders bewus daarvan dat daar baie soekenjins (behalwe Google) is
wat hulle kan gebruik om inligting te soek. Leerders moet verder kyk as die eerste paar webwerwe
soos Wikipedia, aangesien enigiemand Wiki's kan wysig. As u verder in die lys van webwerwe blaai,
sal u meer betroubare inligting vind.
Assessering van betroubare en onbetroubare bronne – dit is belangrik vir leerders om van
veelvuldige bronne gebruik te maak en die inligting wat hulle vind te kruisverwys om die
betroubaarheid daarvan te evalueer. Hulle moet ook aandag gee aan die URL van die webwerf wat
hulle gebruik, aangesien dit 'n idee gee van waar die inligting vandaan kom. Byvoorbeeld:
• 'n .edu-adres dui aan dat dit 'n opvoedkundige webwerf is
'n .org-adres dui gewoonlik op 'n nie-kommersiële organisasie

• die adres se einde kan die land van herkoms aandui, byvoorbeeld .za vir Suid-Afrika
• dvertensie- http:// dui aan dat dit 'n advertensie is

Vluglees en soeklees – leerders moet 'n stukkie inligting deurlees om te bepaal of dit nuttig gaan
wees. Vluglees sal leerders die moeite spaar om groot hoeveelhede teks in detail te lees net om uit
te vind dat dit nie is wat hulle nodig het nie.
Neem aantekeninge – leerders moet leer om die inligting wat hulle gevind het te neem, die
sleutelfeite aan te dui en dit in hul eie woorde te plaas/die inligting op te som.
Navorsing met behulp van boeke
Die internet lyk dalk na die maklikste plek om te soek, maar die inligting is nie altyd op die vlak van
die leerder nie. Die voordeel van boeke is dat hulle op die spesifieke onderwerp gefokus is, so alles
is op een plek. Die onderwyser moet leerders leer om nie net inligting uit die boek te onttrek nie,

9
maar ook uit die omslag en die blurb deur leesstrategieë te gebruik. Sodra die leerders die inligting
onttrek het, moet die leerders die inligting organiseer.
Organisering van inligting
Om inligting korrek te organiseer kan die leerders die volgende stappe volg:
• intetiseer die inligting wat uit alle bronne versamel is
• Kies slegs die nodigste inligting uit die notas wat geneem is
• Gebruik ‘n woordeboek vir korrekte spelling
• Gebruik ‘n tesourus om die mees geskikte woord te vind
• rken bronne; skr f 'n bibliografie
Vermy plagiaat
Plagiaat is om iemand anders se werk of idees te neem en dit as jou eie
voor te gee of tekste direk uit 'n bron te neem sonder om dit te erken. Dit
is 'n ernstige vorm van akademiese wangedrag en leerders moet geleer word om die bronne wat
hulle gebruik het, te erken.
Leerders kan plagiaat vermy deur:
• die gebruik van aanhalingstekens wanneer hulle ander mense se woorde direk in hul werk
insluit
• op te let wanneer hulle iemand anders se idee noem of parafraseer
• 'n l s van verw sings of ‘n bibliografie in te sluit.
Bron: Hoe om jou kind te help om navorsingsvaardighede te ontwikkel | TheSchoolRun
https://education.nsw.gov.au/parents-and-carers/learning/english/help-your-child-develop-effective-
research-skills-information-literacy
Bibliografie
'n Bibliografie is 'n beskrywende lys van bronne wat gebruik word in die voorbereiding van geskrewe
werk. Trouens, die woord kom uit antieke Grieks: biblion, wat 'boek' beteken, en -graphia, wat 'om te
skryf' beteken. Hierdie hulpmiddel is belangrik omdat dit publikasie-inligting identifiseer oor die
bronne wat gebruik word, sodat jou lesers weet waar daardie inligting oorspronklik vandaan kom.
https://study.com/academy/lesson/creating-a-bibliography-lesson-for-kids. html

Raamwerk vir ‘n bibliografie.

Bibliografie
Skrywer Titel Jaar Publiseerder Plek van
publiekasie

Webblad http/.. Datum laaste na

gekyk

10
Ander bronne:

NB: As die onderwyser die leerders van al die bronne voorsien, moet die onderwyser die
bibliografie aan die leerders gee.

Die doel van die projek is nie net om taalvaardighede te ontwikkel en die liefde vir letterkunde te laat
herleef nie, maar dit het ook ten doel om leerders hoër orde denkvaardighede te laat ontwikkel. In
navorsing ontwikkel ons die vaardighede van waardering, evaluering, inferensiële begrip,
herorganisasie en letterlike begrip wat 'n kritiese denker skep.

Waardering Die Impak op leser, argument logies, optrede aanvaarbaar, waardering

Beoordeling Analiseer, goed of sleg, evalueer, beoordeel, ooreenkomste en

verskille, kritiseer, oordeel

Gevolgtrekking Differensieer, analiseer, afleiding, vergelyk

Klassifiseer, opsomming, herorganiseer, gebruik, skryf, plaas in groepe

Herorganisasie

Rangskik, lys, noem, bespreek, definieer, verduidelik

Letterlike begrip
Die navorsing moet lei tot die skryftaak. Deur die hipotese en navorsingsvraag te gebruik, behoort die
onderwyser onderwerpe te ontwikkel wat hom daartoe in staat stel om die navorsing op 'n kreatiewe
wyse aan te bied en ook voorsiening maak vir die ontwikkeling van 21ste eeuse vaardighede.
Leerders kan blogs, videogrepe, Tik Tok-video's, PowerPoint-aanbiedings, tydkapsules, infografika
ens. skep waar van toepassing.
Onderwysers moet die skryftaak uitbrei na 4IR-vaardighede en wegbeweeg van opstelle, verslae
ens. waar van toepassing. Die skryftaak moet aangepas word om voorsiening te maak vir
meervoudige intelligensie.
Die skryftaak lei tot die mondelinge aanbieding, waar die leerders hul skryfwerk vir 'n gehoor
aanbied.

11
 AFDELING 2:
DIE KREATIEWE
SKRYFPROJEK
GRAAD 4 -9

https://africaisola.org/afrikaanse-letterkunde-tradities-genres-auteurs-en-ontwikkelingen/

12
D PR J K G R W RD P ‘n RKU D G R .
LETTERKUNDE GENRES
Genres waaruit gekies moet word:
❖ Gedigte (verskillende soorte gedigte)
❖ Kortverhale
❖ Volksverhale (Bv. mites / legendes / sprokiesverhale / wolhaarstories / fabels)
❖ Drama (Televisiedrama / verhoogdrama / tragedie / komedies)
❖ Roman (E.g., romanse / gruwel / advontuur / aksie)
❖ Liedjies (binne perke, moet ouderdom en graad geskik wees)
❖ Dokumentȇr (Graad 9 alleen)

Die kreatiewe skryfwerk letterkunde projek bestaan uit drie afdelings:

ntermediȇre fase Senior fase
FASE 1: Navorsing 10 20
FASE 2: Skryf 30 30
FASE 3: Mondelinge aanbieding 20 20

Die projek tel 40 punte vir Kwartaal 3 se uitslae in die intermediêre fase en 50 punte vir Kwartaal 3 se
uitslae in die senior fase.
• Die mondelinge aanbiedingspunt van 20 sal b kwartaal 4 se punte in berekening gebring word.
• nderw sers moet met ase 3 se ondelinge anbiedingsassessering in kwartaal 3 begin en in
kwartaal 4 afsluit wanneer die punte aangeteken sal word.
• n die intermediêre fase word die pro ek oor 'n t dperk van 4 weke (2 siklusse) en ses weke (3
siklusse) in die senior fase voltooi.
• Die projek is 'n vaardigheidsgebaseerde assesseringstaak en mag dus nie huis toe gestuur
word om te voltooi nie, aangesien onderwysers die leerders moet waarneem tydens die
uitvoering van die projek.
• Leerders mag navorsing by die huis doen, maar die versamelde inligting moet na die klas
gebring word waar leerders die relevante inligting sal gebruik om fase 1 onder toesig van die
onderwyser te voltooi.

13
 AFDELING 3:

DIE KREATIEWE
SKRYFPROJEK
GRAAD 4 -9
BEPLANNING EN
VOORBEREIDING

14
Onderwyser moet die projekassesseringstaak soos volg te ontwikkel:
Stap 1: Kies die genre/s en teks
Onderwyser om te besluit:
• Genre en teks - Verdeel die literatuurgenres sodat verskillende klasse verskillende genres doen, of
dek al die genres wat binne 'n graad/klas geleer word.

• As leerders in groepe of as individue werk -Besluit en verdeel leerders indien nodig (Skryf name
van leerders in groepe op 'n klaslys)
• Kan leerders onderwerpe deel of nie? Besluit en laat werkblaaie en portefeuljes betyds voorberei

Stap 2: Hipotese en navorsingsvraag/-vrae

• Ontwikkel leerders hul eie hipotese en navorsingsvrae/-vraag, of sal die onderwyser dit
verskaf? Besluit en ontwikkel hipotese/s of navorsingsvraag/e wat verband hou met die
literatuurgenre wat nagevors moet word. IP-onderwysers ontwikkel leidende vrae/aanwysings om
leerder se navorsing in die regte rigting te stuur.
• ntwikkel 'n assesseringsrubriek vir fase 1. (navorsing)

Stap 3: Skryf van aktiwiteite wat op die genre en onderwerpe gebaseer is.
• ntwikkel skr fonderwerpe gebaseer op die hipotese en navorsingsvrae/-vraag op die
vlak/graad van die leerders vir fase 2 van die projek.
• Verskaf duidelike skr finstruksies en riglyne vir die leerders.
• Lengte van skryfteks moet in lyn gebring word met die tekstipes volgens KABV.
• ntwikkel 'n assesseringsrubriek vir fase 2. (skr f).

https://afrikaans.com/2021/03/30/jaco-jacobs-se-10-gunstelingboeke-vir-afrikaanse-kinders/

15
Stap 4: Mondelinge aanbieding
• ntwikkel rigl ne/instruksies vir mondelinge aanbieding
• ntwikkel 'n assesseringsrubriek vir fase 3. (mondeling)
Stap 5: Ontwerp die assesseringstaak
• kep konsep assessering
Stap 6: Voor-moderering
• Departementshoof moet die assesseringstaak vooraf modereer
Stap 7: Ontwikkel die portefeulje (verwys na bylae A en B)

Hoe om die projekportefeulje saam te stel

Die leerders se portefeulje moet die volgende inhoud insluit:
• Voorblad (Skoollogo, Naam van vak, graad, eksaminator, moderator, tydstoekenning en
puntetoekenning)
• Instruksies (Wat word van die leerders verwag? Sluit instruksies in vir elke stadium van die projek
met vasgestelde tydraamwerke)
• Materiaal (Voeg A4-grootte bladsye in vir grafiese organiseerders, navorsingsnotas, bibliografie,
skryfproses (sjablone vir beplanning, eerste konsep, hersiening en redigering, finale kopie)
• Assesseringsrubriek/kontrolelys (voeg assesseringsrubrieke in vir elke stadium van die projek)
• Plastieksakkie ( 4) /koevert om fotostaatnotas/foto's/prente ens.te beskerm.
• Vir pro ekte wat op 'n digitale platform geskep word, moet die onderw ser 'n elektroniese
portefeuljegids (file) met instruksies vir die leerders oor die onderwerp skep.
Die gids (file) moet ingedeel word in subafdelings vir elke fase van die projek waar leerders die
portefeulje vir elke fase kan aflaai en die werk kan oplaai en stoor.
• nderw ser sal instruksies vir die inhandiging op ‘n elektroniese platvorm verskaf.
• nderw ser sal vir elke leerder 'n afskrif van die assesseringsportefeul e gee.

Navorsingsbronne
Afhangende van die konteks van jou skool en gemeenskap sal onderwysers leerders moet help
beplan en bystaan met navorsingsmateriaal.
• Is jou skool en gemeenskap toegerus met goeie hulpbronne?
• Rekenaarlaboratorium – reël tyd/periode vir die leerders om die rekenaarlaboratorium te
gebruik om hul navorsing te doen
• oegang tot internet/data/biblioteek
• eerders kan hul slimtoestelle (selfoon/tablet) skool toe bring
• Hoe help die skool en/of gemeenskap met gebrekkige hulpbronne en beperkte
navorsingsvermoëns hul leerders?

16
 • Beplan en help leerders om die navorsingsbronne te vind.
• Onderwysers sal hulpbronmateriaal namens die leerders op die internet soek en dit uitdruk.
• Die onderwysers kan met die plaaslike biblioteek se bibliotekaris reël dat leerders toegang het
tot al die relevante bronne soos boeke / koerante ens.
• Druk en fotokopiëring van verskeie bronne vir leerders om in die klaskamer te gebruik.
• Gee die hulpbronpakke vir leerders om die navorsing in die klas te doen.
• Paring/groepering van leerders om hulpbronmateriaal te deel.

Inkorporering van tegnologie in navorsing en aanbieding

Dit is belangrik dat onderwysers die gebruik van tegnologie in die projek bevorder.
• kole en gemeenskappe met goeie hulpbronne kan verskillende toeps in die pro ek gebruik
soos Kahoot, Canva, Piktochart, ens.
• As die skool beperkte tegnologiese vermoëns het kan die leerders tradisionele mondelinge
aanbiedinge met artefakte/aanwysingskaarte ens. doen.

Onderrig aksieplan
Leerders moes al geleenthede gehad het om 'n verskeidenheid genres gedurende die verloop van
die jaar te lees. Die onderwyser kan die leerders 'n keuse van genre/s gee of die genre/s vir die
projek voorskryf.
• eerders kan die biblioteek besoek, of die onderw ser kan leeshoekies/areas in die
klaskamer skep.
• Leerders sal 'n ingeligte besluit kan neem wanneer hulle hul genre en teks kies.

FASE 1: TAAK 6 - NAVORSING

HOE om die navorsing te doen
Uitleg van Fase 1
Onderwyser moet die projek aan die leerders verduidelik.
• Verduidelik dat die pro ek in die literatuur geanker is en dat leerders 'n genre sal moet kies
waarop die onderwerp gebaseer is.
• Verduidelik aan leerders watter onderwerpe beskikbaar is waaruit hulle kan kies.
• Verduidelik aan leerders die puntetoekenning en t dsraamwerk vir die pro ek.
• Berei kopieë van die pro ekassesseringportefeulje vir elke leerder voor. Elke leerder
behoort 'n projekportefeulje te ontvang, insluitend die kontrolelys en rubriek, by die aanvang
van die projek.
• Voorsien leerders van 'n stel reëls vir die veilige bewaring van die portefeuljes.
• Bespreek die uiteensetting van die Kontrolel s / Rubriek. (Gaan die puntetoekenning vir

17
 elke assesseringsrubriek na.)
• tel sperdatums vas, maak seker dit is haalbaar.
• nderw ser berei 'n pasopsteller voor en gebruik 'n klaslys om vordering te monitor.
• eer leerders wat 'n hipotese is en hoe om een te ontwikkel: Hou die fokusarea in gedagte:

LETTERKUNDE
• Verduidelik aan die leerders hoe om ‘n goeie vraagsin te ontikkel wat saam met die hipotese gaan.
• Leer leerders hoe om soekenjins te gebruik, hoe om sleutelwoorde te soek/gebruik en relevante
inligting te kopieer en te stoor. Hoe om aantekeninge te maak/in eie woorde op te som/parafraseer.
Dit kan elektronies gedoen word of deur aantekeninge te maak.
• eer leerders hoe om 'n bibliografie te skr f.
• eer leerders hoe om belangrike inligting te identifiseer en te onttrek, inligting wat gevind is op te
som, aantekeninge te maak en inligting in 'n grafiese organiseerder te organiseer.
Bewys van navorsing wat vir formele assessering ingedien moet word:
• eerders dien hul navorsingstaak in en nie die inligting wat ingesamel is nie. Leerders kan nie
gefotokopieerde inligtingsbladsye vanaf die internet/boeke as navorsing indien nie.
• avorsing kan in enige formaat wees (notas/grafiese organiseerder/opsommings, ens.)
• Bibliografie

Assesseringsinstrumente:
• Kontrolel s ( m tred te hou met die navorsingsproses/vordering)
• Rubriek ( m aak 6 – Fase 1: Navorsing ingedien te assesseer)

FASE TWEE: Taak 6 – Skryf

HOE om die SKRYF-fase te onderrig
Tydens hierdie stadium, deur die inligting wat tydens stadium een ingesamel is, sal leerders 'n
geskrewe teks skryf of skep, soos 'n blog, fliekvoorskou, tydlyn, infografiese plakkaat, strokiesprent,
ens.
• Skryfproses: leer die skryfproses aan die leerders. Daar moet bewyse wees van al die stappe in
die leerder se portefeulje: pre-skryf, konsepdokument, hersiening, redigering, proeflees en finale
produk.
• Inkorporeer tegnologie: leer leerders hoe om PowerPoint-aanbiedings te skep, hoe om
toepassings te gebruik in tekste soos infografiese plakkate, blogs ens.
• tel sperdatums vas
• Bespreek die rubriekkriteria met leerders
• eer/hersien saam met leerders die struktuur en formaat van die verskillende tekstipes

18
• eer leerders die taalstrukture en konvensies wat relevant is tot die gekose onderwerp/e
Daar moet bewyse in the leerders se boeke wees van die verskillende tekste en taalgebruik
wat onderrig is.

Bewys van skryf wat vir formele assessering ingedien moet word:
• Bew s dat die skr fproseses gevolg het (bv. breinkaart, eerste konsepdokument ens.)
• inale geskrewe/visuele stuk
Assesseringsinstrumente:
• Kontrolel s
• Rubriek ( m aak 6 te assesseer: ase 2: kr f)

FASE DRIE: MONDELINGE VOORLEGGING

HOE om die MONDELING te doen
Tydens hierdie stadium sal die leerders hul mondelinge aanbieding oor hul gekose onderwerpe en
genres aanbied. Die aanbieding kan in die vorm van 'n onderhoud, rolspel, demonstrasie, toespraak,
PowerPoint-aanbieding, videogreep, oudio-opname ens. wees. Visuele hulpmiddels kan gebruik
word soos kostuums, rekwisiete ens. om die aanbieding te verbeter. (Hou die 4de industriële
revolusie in gedagte.)
Leer leerders die aspekte van 'n mondelinge aanbieding:
• Mondelinge aanbiedingsvaardighede: Leer leerders die vaardighede wat in mondelinge
aanbiedings geïnkorporeer is, soos intonasie, oogkontak, lyftaal ens.
• Struktuur: Inleiding, liggaam, slot
• entrale idee en ondersteunende besonderhede
• Verw s na hul bronne indien nodig
• eer leerders hoe om na ander aanbiedings te luister (om 'n goeie lid van die gehoor te
wees)

ome Re ent abs ption D

ou an t pe something here

tempro eksie
D

19
.
3.2 Uitleg van die kreatiewe skryfprojek
Intermediȇre fase (Graad 4-6)
Kreatiewe Skryf Projek Fase 1: (Navorsing) en Fase 2 (Skryf) moet gedurende termyn 3 as Taak 6
voltooi word.
Kreatiewe Skryf Projek Fase 3: (Mondeling) moet gedurende termyn 4 as Taak 7 volooi word.
TYDSBESTUUR TAAK 6:
Tydsduur van die projek: 4 weke
WANNEER WAT GAAN DIE ONDERWYSER
DOEN
Kwartaal 3 • BEREI VOOR vir Fase 1:
Week 3 Navorsing (Verkry inligting vir
leerders om in die klas te gebruik,
skep 'n hulpbrontabel)
• Berei die
portefeuljeboekie/sjablone voor
• Stel die projek en onderwerpe aan
die leerders bekend
• LEER leerders HOE OM navorsing
te doen en inligting in grafiese
organiseerder/notas/opsomming te
versamel
20
WAT GAAN DIE LEERDER DOEN
• Leerders gee/kies genre en
teks.
• Leerders gee/kies onderwerp
en samel inligting in
• Leerders lees en
beklemtoon/identifiseer inligting
• Leerders vrae vra om betekenis
te maak
• Leerders maak aantekeninge
• Gebruik grafiese
organiseerders om inligting te
organiseer
• Leerders maak opsommings
 • Ontwikkel 'n hipotese en skep 'n
navorsingsvraag wat aan genre
gekoppel is
• Deel die kontrolelys of rubriek met
leerders wat gebruik sal word om
te assesseer
• LEI die proses

Kwartaal 3 Onderwysers maak seker dat leerder
Week 4 die onwerpe en genre reg nagevors
het.
• die proses sodat leerders hul
navorsing aan die einde van week 4
indien
• ndersteun leerders wat sukkel met
die projek vroegtydig.
Leerders gaan voort met die
navorsingsproses
• Voltooi notas / grafiese
organiseerder
• Leerders verfyn hul navorsing
• Leerders skryf bibliografie, lys
verwysings
• Handig Taak 6 - Fase 1 in vir
assessering.
• Die navorsing fase in die
portefeulje kan prente,
beeldmateriaal, notas, ens.
insluit

Kwartaal 3 BEREI VOOR vir Fase 2: Skryf Leerders vra vrae sodat hulle kan
Week 5 • LEER leerders die verstaan wat hulle moet doen.
SKRYFPROSESSE • Leerders gebruik hul
• Beplanning navorsingsinligting om hul
• Rofwerk skryfwerk te begin.
• Hersiening • Leerders begin met die
• Redigering BEPLANNING van die skryfstuk
• Proeflees en aanbied (Grafiese
• eer leerders die spesifieke organiseerders/breinkaart)
skryfstruktuur en -formaat van die • Rofwerk
gekose onderwerpe • NB! KONSEPDOKUMENT EN
• Verduidelik die rubriek vir skr f REDIGERING MOET IN KLAS
aan die leerders wat gebruik sal VOLTOOI WORD
word om fase 2 te assesseer
• die leerders deur die
skryfproses
• B! K PD KU
REDIGERING MOET IN DIE
KLAS VOLTOOI WORD
• ndersteun leerders wat sukkel

21
Kwartaal 3 LEI die vordering van Fase 2: Skryf
Week 6 • erinner leerders aan die kriteria
in die Rubriek
• ndersteun leerders wat sukkel
• NB! HERSIENING EN FINALE
KONSEP MOET IN KLAS
VOLTOOI WORD
Kwartaal 3 Leer/beklemtoon die proses van
Week 6 -9 mondelinge aanbieding
• die vordering van ase 3:
Kwartaal 4
Mondelinge aanbieding
Week 1-2
• Verduidelik die rubriek wat gebruik
sal word om leerders te assesseer
• B! Begin met die assessering van
die mondelinge aanbieding. Moenie
wag vir kwartaal 4 nie
• eken leerders se mondelinge
aanbiedingspunt aan
Onderwysers moet die leerders deurlopend ondersteun en monitor om te verseker dat
almal die regte uitkomste bereik vir die projek.
Senior Fase
22
Leerders sal begin met die FINALE
POGING en proeflees van die
skryfstuk
NB! HERSIENING EN FINALE
KONSEP MOET IN KLAS
VOLTOOI WORD
Handig Taak 6 - Fase 2: SKRYF in
vir assessering
Sluit bewyse van alle die
afdelings van die skryfproses in
die portefeulje in.
• Leerders sal begin om hul
mondelinge aanbieding op
grond van hul skryfwerk voor te
berei
• Leerders berei cue
cards/visuele hulpmiddels ens.
voor
• Leerders oefen hul aanbieding
• Leerders begin met hul
mondelinge aanbieding: Taak 7
Fase - 3
Senior Fase (Graad 7-9)
Tydsbestuur van TAAK 6:
Durasie van die projek is 6 weke.
Die Kreaitewe Skryf Projek se Fase 1 (Navorsing) en Fase 2 (Skryf) word in termyn 3 voltooi
as Taak 6. Fase 3 van die projek (Voorlegging) word voltooi in termyn 4 as Taak 7.
WANNEER ONDERWYSER AKTIWITEITE
Kwartaal 3 • BEREI VOOR vir Fase 1:
Week 1 en 2 Navorsing (Verkry inligting vir
leerders om in die klas te
gebruik, skep 'n hulpbrontafel)
• Berei die portefeuljeboekie voor
• Stel die projek en onderwerpe
aan die leerders bekend
• LEER leerders HOE OM
navorsing te doen en inligting in
grafiese
organiseerder/notas/opsomming
te versamel
• Ontwikkel 'n hipotese en skep 'n
navorsingsvraag wat aan genre
gekoppel is
• Verduidelik die kontrolelys of
rubriek met leerders wat gebruik
sal word om te assesseer
• LEI die proses
Kwartaal 3 Onderwysers maak seker dat
Week 4 leerder die onderwerpe en genre
reg nagevors het.
• die proses sodat leerders hul
navorsing aan die einde van week 4
indien
• ndersteun leerders wat sukkel
met die projek vroegtydig.
Kwartaal 3 BEREI VOOR vir Fase 2: Skryf
Week 5
23
LEERDER AKTIWITEITE
• Leerders gee/kies genre en
teks.
• Leerders ontwikkel 'n hipotese
en navorsingsvraag/-vrae
gebaseer op hul gekose
genre/teks
• Leerders versamel inligting om
navorsingsvraag te beantwoord
• Leerders lees en
beklemtoon/identifiseer inligting
• Leerders sal vrae vra om
betekenis te kry vir aspekte wat
nie duidelik is nie
• Leerders sal aantekeninge
maak
• Gebruik grafiese organiseerders
om inligting te organiseer.
Leerders maak opsommings
• DOEN NAVORSING: Leerders
sal navorsing doen soos dit
kontekstueel moontlik is (huis,
klas, biblioteek, aanlyn, ens.)
• Bring inligting na die
klas/gebruik hulpbron inligting
vanaf klaskamerhulpbrontafel
• IN KLAS: Lees en maak
aantekeninge van bevindings,
hulpbronne, proses, ens.
• Taak 6 in Fase 1: Navorsing in
die portefeulje kan prente,
beeldmateriaal, notas,
breinkaart ens. insluit.
• Leerders sal vrae vra om
betekenis te maak
 • LEER leerders • Leerders sal hul
SKRYFPROSESSE navorsingsinligting gebruik om
• Beplanning hul skryfwerk te begin.
• pstel • Leerders sal begin met die
• ersiening BEPLANNING van die skryfstuk
• Redigering (Grafiese
• Proeflees en aanbied organiseerders/breinkaart)
• eer leerders die spesifieke • Rofwerk
skryfstruktuur en -formaat vir die • NB! KONSEP EN
onderwerpe REDIGERING MOET IN KLAS
• Verduidelik die rubriek vir skr f VOLTOOI WORD
aan die leerders wat gebruik sal
word om fase - 2 te assesseer
• elp die leerders deur die
skryfproses
• NB! KONSEPDOKUMENT EN
REDIGERING MOET IN KLAS
VOLTOOI WORD
Ondersteun leerders wat sukkel
met die projek

Kwartaal 3 • Monitor die vordering van • Leerders sal begin met die
Week 6 Fase 2: Skryf RESENSIE EN FINALE
• Herinner leerders aan die KONSEP van die skryfstuk
kriteria in die rubriek • NB! HERSIENING EN FINALE
• Ondersteun leerders met KONSEP MOET IN KLAS
redigering VOLTOOI WORD
• NB! HERSIENING EN FINALE • Handig Taak 6 Fase – 2: Skryf
KONSEP MOET IN KLAS in vir assessering
VOLTOOI WORD • Sluit bewyse van alle stadiums
van die skryfproses in

Kwartaal 3 Monitor die vordering van Fase 3: • Leerders begin om hul

WEKE 7 & 8 Mondelinge aanbieding
• Verduidelik die rubriek wat
Gaan voort in
gebruik sal word om die leerders
kwartaal 4
Week 1-2 te assesseer
• B! Begin met die assessering
van die mondelinge aanbieding in
termyn 3, moenie wag vir kwartaal
4 nie, daar is min tyd in die laaste
termyn.
• eken leerders se mondelinge
punte aan.
mondelinge aanbieding op
grond van hul skryfwerk voor te
berei
• Leerders berei notas en visuele
aspekte voor
• Leerders oefen hul aanbieding
• Leerders begin met hul
mondelinge aanbieding: Taak 7
Fase - 3

24
Onderwysers moet deurlopend die leerders help and monitor.

No. INTERMEDIERE FASE NAVORSINGSLYS ✔

NAAM: GRAAD:
1 Ek het gebruik gemaak van verskillende bronne.
EK het deur die bronne gewerk en die belangrikste informasie
2
uitgelig.
My inligting is goed georganiseerd en ek het my eie woorde
3
gebruik.
4 Het ek my navorsing aan my hipotese gekoppel?
5 et ek ‘n bibliografie ingesluit?

Ondersteun my bevindinge my onderwerp, genre en

6
vraag?
OPMERKING: HANDTEKENING: DATUM:

No. SENIOR FASE NAVORSINGSTAAK ✔

NAAM: GRAAD:
et ek ‘n goeie navorsingsvraag / hipotese ontwikkel en is dit aan
1
my genre en onderwerp gekoppel?
Het ek genoeg bronne en navorsing gedoen vir my
2
navorsingsvrae?
et ek ‘n grafiese organiseerder gebruik om m navorsingsnotas
3
to organiseer / op te som?
4 My inligting is goed georganiseerd?
5 Ek het verskillende bronne gebruik.

Ek het nie plagiaat gepleeg nie. Ek het die bronne erken wat ek
6
gebruik het. Ek het my eie woorde sover as moontlik gebruik.

7 k het ‘n bibliografie ingesluit.

8 My navorsing stem ooreen met my genre, onderwerp en hipotese.

OPMERKING: HANDTEKENING: DATUM:

25
Skryf, tieklys vir die projek: Ja Nee

Die beplanning stadium:

Die beplanning is voltooi. Daar is ‘n voltooide uitleg van die

onderwerp gedoen met die regte uitleg en visuele aspekte duidelik
sigbaar.

Die skryfproses voldoen aan beplande vereistes. Beplanning,

rofwerk, proeflees en die finale produk.

Skryf:

Gebruik die korrekte styl, toon en register vir die gekose onderwerp.
Voldoen aan die gekose onderwerp en genre se vereistes

Bewyse van proeflees

Bewyse van redigering

Visuele aspekte:
Gepas vir die ouderdom van die leerders
Dit is relevant vir die gekose onderwerp
Duidelik en sigbaar
Finale voorlegging aan die onderwyser:

 Is die voorlegging voltooi, met visuele aspekte ingesluit?

 Is dit netjies getik of geskryf?
 Is die voorlegging wat jy ontwikkel het duidelik? (Gaan die
klasmaats dit kan sien)
 s daar ‘n verband tussen die onderwerp en die genre?
s ‘n voorlegging doen (PowerPoint) sal ou tegnologie in die klas
werk? (Het jy dit geoefen?)
Moet nie die voorlegging lees nie, praat daaroor. (Jy sal dit moet
oefen)

26
DEPARTEMENT VAN BASIESE ONDERWYS

KREATIEWE
BYLAE

SKRYFPROJEK:
LEERDER
PORTEFEULJE

GRAAD 4 – 9
 BYLAE A

AFDELING 1:

VOORBEED VAN
‘N
INTERMEDIERE
FASE LEERDER-
PORTEFUELJE
 Skool embleem

Afrikaans
KREATIEWE
SKRYFPROJEK
INTERMEDIÊRE FASE
Kwartaal 3

Naam en van
Graad
Datum
Tydsduur
Eksaminator
Moderator

FASE 1 FASE 2 FASE 3 TOTAAL

INHANDIGINGS
DATUMS
PUNT
LEERDER SE
PUNT
 INSTRUKSIES

LETTERKUNDE GENRE: POËSIE / LIED

Doen navorsing oor die bekende Afrikaanse liedjieskrywer Enoch Sontonga en hoe sy liedjie
kosi ikelel’ i fri a tot die uid-Afrikaanse Volkslied ontwikkel het.
Kies 'n onderwerp (as 'n groep of individueel) wat jy graag wil doen.

ONDERWERPE:
✓ Skep 'n infografiese plakkaat oor die tale wat in elke vers van die Suid-Afrikaanse
Volkslied gebruik word.
✓ Skep 'n tydlyn oor die evolusie van die Lied na die Suid-Afrikaanse Volkslied.
✓ Skryf 'n toespraak of opstel oor die Volkslied.
✓ Skep 'n plakkaat wat die oorspronklike gedig met die Suid-Afrikaanse. Volkslied
vergelyk.

Jy sal jou skryftaak aan die klas voorlê.

Hierdie projek bestaan uit 3 fases

FASE 1: NAVORSING

Hipotese: Nkosi Sikelel’ iAfrika simboliseer die eenheid van ons diverse nasie.

Navorsingsvraag: Hoe het Enoch Sontonga se liedjie tot die Suid-Afrikaanse volkslied
ontwikkel?

Instruksies vir navorsing:

Doen navorsing oor die bekende digter no h ontonga. • luit agtergrondinligting in oor s
geboorte, vroeë lewe, een tot twee belangrike gebeurtenisse in sy lewe, prestasies en hoekom
hy beroemd is.

Jou onderwyser sal inligting insamel wat verband hou met Enoch Sontonga se lewe,
agtergrond, literêre werke en invloed en aan al die leerders beskikbaar stel.
Leerders kan ook addisionele inligting by die plaaslike biblioteek / aanlyn insamel.

Afskrifte van inligting moet aan alle leerders beskikbaar gestel word.

Leerders ondersoek die onderwerp In die klas.

• ees en lig belangrike feite/inligting uit
• eerders skep 'n breinkaart waar hulle hul bevindinge organiseer
• aak aantekeninge - skryf in eie woorde en versamel visuele materiaal / prente
• luit verw sings na bronne in: • UR • nternetadres • aam van die skr wer, • itel van die
boek/artikel
 FASE 2: SKRYF

Dinkskrum idees vir die skryfteks wat jy gekies het:

• Vra vrae: Watter inligting het ek nodig vir my onderwerp? Watter inligting is nie in
Afrikaans beskikbaar nie wat ek moet vertaal? Watter hulpbronne het ek nodig vir
die infografiese plakaat/ tydlyn/ opstel / praatjie/ plakaat?
• Verbind die inligting wat jy in jou navorsing gevind het met jou onderwerp.
 BEPLANNING VAN
OPSTEL/ MONDELING

KONSEPDOKUMENT
BEPLANNING VIR INFOGRAFIKA
BEPLANNING VIR ‘N PLAKAAT
BEPLANNING VIR ‘N TYDLYN
 HERSIENING, REDIGERING EN PROEFLEES

• Hersien, redigeer en wysig jou konsepdokument. Maak jou foute reg.

• Liasseer die konsepdokument in jou portefeulje as bewys vir
assesseringsdoeleindes.
• Let op die volgende:

HERSIEN EN REDIGEER
Voeg by Leestekens
• Woorde • Let op die gebruik van hoofletters,
• Sinne kommas, punte, kommapunte,
afkappingstekens, aandagstrepe,
koppeltekens, klemtekens, kappies,
deeltekens, ? en !
Verwyder Spelling
• Onnodige woorde • Maak seker dat ELKE word korrek
• Onnodige sinne gespel is
• Gebruik n woordeboek
Skuif Sinsbou
• Woorde en sinne rond • Kyk na elke sin se onderwerp, gesegde
• Gee aandag dat daar n natuurlike en direkte/indirekte voorwerp.
vloei van een paragraaf na di • Let op na die korrekte woordorde
volgende is • Gebruik voegwoorde waar nodig

Vervang Register, styl en toon

• Woorde en sinne • Gebruik die gepaste register
• Dink aan beter sinonieme, (formeel, informeel)
beeldspraak, idiome. • Gebruik figuurlike taal (idiomatiese
uitdrukkings, spreekwoorde).

Proeflees jou werk.

Maak die nodige korreksies en veranderinge.
Skryf/Skep jou finale aanbieding:.jy kan die raamwerke in hierdie werkboek gebruik of jjy kan
jou eie raamwerke gebruik

This Photo by Unknown Author is licensed under CC BY-NC-ND

 FASE 3: MONDELING
Instruksies:

• Beplan en berei 'n mondelinge aanbieding oor jou navorsing en onderwerp voor.
• Die mondelinge aanbieding is 'n mondelinge verslag oor die onderwerp. Dit kan
visuele hulpmiddels en ‘n Powerpoint aanbieding insluit.
• Hou by die voorgeskrewe tydsduur vir die mondeling.

Stap # 1:
• Jy kan jou finale skryfstuk gebruik om jou aanbieding te doen.
• Gebruik ook jou beplanning/dinkskrum/breinkaart om 'n eerste weergawe vir jou
mondeling te skryf. Hou in gedagte dat jy 'n beperkte hoeveelheid tyd het vir jou
aanbieding.
• Organiseer jou materiaal en formuleer wat jy wil sê.
• Som jou konsep op in sleutelpunte om op jou aanbiedingskyfies en/of notakaarte te
skryf.

Stap # 2:
• Berei ou visuele hulpmiddels voor (Bv. ‘n Powerpoint aanbieding/ Infografiese
plakaat).

Stap # 3:
• Oefen jou mondeling tot jy dit vlot kan aandied en oefen ook om dit binne die gegewe
tyd te voltooi.
• Vra 'n vriend om te luister en jou tyd te neem.
• Neem die volgende in ag:
 INTERMEDIÊRE FASE NAVORSINGSKONTROLELYS
No. ✔
(Voorbeeld)
NAAM: GRAAD:
1 Ek het n verskeidenheid bronne gebruik

2 Ek het belangrike inligting gelees en uitgelig

My inligting is goed georganiseer en ek het my eie woorde

3
gebruik
Ek het die inligting aan die hipotese gekoppel en op die
4
navorsingsvraag gereageer
5 Ek het 'n bibliografie ingesluit
6 My bevindinge korreleer duidelik met die onderwerp/taak

7 Ek het my navorsing betyds voltooi en ingedien

KOMMENTAAR: HANDTEKENING: Datum:
INTERMEDIÊRE FASE SKRYF KONTROLELYS (Voorbeeld) Ja Nee

Beplanning:

Beplanningsprosesse voltooi

Skryfprosesse voldoen aan vereistes soos breinkaart,

konsepdokument en finale produk.
Drafting:

Gebruik van korrekte styl, toon en register

Voldoen aan gekose onderwerp en genre: Is dit volledig met

beeldmateriaal

Korrekte formaat en struktuur

Navorsing gebruik

Beeldmateriaal:
Toepaslike beeldmateriaal gebruik
Duidelik, groot genoeg

Finale aanbieding:

Is dit volledig met beeldmateriaal? (Waar van toepassing)

Is dit netjies getik / geskryf
Is dit betyds ingedien
Kommentaar: Handtekening: Datum:
 VOORBEELD RUBRIEK: NAVORSING (Intermediȇre Fase)
Beskrywings
TOTAAL: 20 /2 = 10 4 3 2 1

Leerder toon uitstekende gebruik Leerder toon beperkte gebruik van

van woordeskat, korrekte
Taalgebruik sinstruktuur; taalgebruik
hoofsaaklik korrek. Korrekte
spelling en leestekens.
4 3
Leerder is in staat om 'n aantal
verskillende tipes media op te
Opsporing, toegang tot
spoor en toegang daartoe te
inligting, bewyse van 'n verkry. 'n Volledige bibliografie
bibliografie word verskaf.
Leerder toon 'n wye verskeidenheid Leerder toon swak gebruik van
woordeskat, oor die algemeen
woordeskat, meestal korrekte woordeskat, verkeerde sinstruktuur
korrekte sinstruktuur en
sinstruktuur en taalsgebruik, en taalsgebruik, spelling en
taalsgebruik, spelling en
spelling en leestekens. leestekens.
leestekens.
2 1
Leerder is in staat om inligting Leerder is nie in staat om inligting
Leerder is in staat om 'n beperkte
onafhanklik op te spoor en toegang onafhanklik op te spoor en toegang
hoeveelheid inligting op te spoor. 'n
daartoe te verkry. 'n Bibliografie daartoe te verkry nie. Geen 'n
Bibliografie word verskaf.
word verskaf. bibliografie word verskaf nie.

Akkuraatheid en relevansie
van geselekteerde inligting
4 3
Leerder is in staat om inligting te . Leerder is in staat om inligting te
kies wat 'n hoë mate van
kies wat 'n akkuraatheid en
akkuraatheid en relevansie vertoon
relevansie vertoon..
2 1
Leerder is in staat om inligting te
kies wat beperkte akkuraatheid en Inligting is onakkuraat en irrelevant
relevansie vertoon.

4 3 2 1

Leerder is in staat om inligting te Leerder is in staat om 'n produk te

sintetiseer/integreer wat 'n hoë
Organisering van inligting en
mate van samehang en logiese
ontwikkeling van argumente
ontwikkeling van 'n beredeneerde
argument toon.
. Leerder is in staat om inligting te Leerder kan geen inligting verskaf
produseer wat sintese van inligting
sintetiseer/integreer wat koherensie nie. Die produk is Onsamehangend
toon, maar nie altyd samehangend
en logiese ontwikkeling van 'n en onlogies, sonder 'n
en logies is nie. Die argument word
beredeneerde argument toon. beredeneerde argument.
nie altyd beredeneer nie.

4 3 2 1

Leerder is in staat om resultate op Leerder is in staat om resultate op

'n baie duidelike, gestruktureerde
Aanbieding van
en bondige wyse aan te bied deur
resultate/bevindings
'n verskeidenheid toepaslike
formate te gebruik.
KOMMENTAAR
Leerder is in staat om die resultate
'n duidelike, redelik gestruktureerde Leerder is nie in staat om die
in 'n beperkte aantal formate aan te
en bondige wyse aan te bied deur resultate op 'n gestruktureerde of
bied, maar duidelikheid en
verskillende formate te gebruik. logiese wyse aan te bied nie.
struktuur is swak.
PUNT: HANDTEKENING: DATUM:
 VOORBEELD RUBRIEK VIR FUNKSIONELE SKRYFWERK (Kort stuk soos 'n plakkaat, infografika, ens.)
TOTAAL: 30 8 - 10
Korrektheid van formaat
en toepaslike lengte; Foutlose formaat.
Weerspieël kenmerke van Voorgeskrewe lengte.
'n plakkaat
8 - 10
Ten volle toepaslike
struktuur en toon.
Korrekte struktuur, toon, Geïntegreerde variasie van
styl, register, spelling, sintipes. Duidelikle en
leestekens. Taalgebruik. helder taalgebruik met min
foute. spelling, grammatika
en leestekens.
8 - 10
Nakoming van hipotese;
Totale nakoming van
Inhoud hou verband met
onderwerp.
navorsingsbevindinge
Kommentaar:
(Intermediȇre Fase)
Beskrywings
5-7 3-4 1-2
Gedeeltelike nakoming van Baie beperkte nakoming
Goeie nakoming van
formaat. Onvanpaste van formaat. Heeltemal te
formaat. Toepaslike lengte.
lengte. lank/ veels te kort.
5-7 3-4 1-2
Oorwegend toepaslike
Gedeeltelik onvanpaste
struktuur en toon. Voltooi
struktuur en toon.
sin met meestal korrekte Heeltemal onvanpaste
Onvolledige, rammelende
gebruik van grammatika, struktuur en toon. Swak
sinne. 'n Aantal
leestekens en spelling sinstruktuur,
grammatikale, spel- en
Variasie van sinsoorte wat
leestekenfoute..
gebruik word.
5-7 3-4 1-2
Bereik doel. Noem die Slegs geringe verwysing na
Bereik doel suksesvol. Hou
onderwerp, maar bereik nie die onderwerp, maar bereik
grootliks by die onderwerp.
die doel suksesvol nie. nie doel nie.
Punt: Handtekening: Datum:
 VOORBEELD RUBRIEK VIR MONDELING (Intermediȇre Fase)
Beskrywings
TOTAAL: 20 4-5 3 2 1

Gehalte van Indrukwekkende gebruik Voldoende bewyse van Gebrekkige navorsing en

navorsing, van bronmateriaal. navorsing. Goeie Enkele bewyse van navorsing. Oor onvoldoende/irrelevante
Weldeurdagte seleksie
Vorm 'n logiese seleksie van materiaal die algemeen logiese argumente. bronne. Onlogiese
van materiaal wat lei tot
argument n logiese, oortuigende wat lei tot n aanvaarbare 'n Paar logiese argumente. argumente wat nie
argument.. argument oortuig nie.

4-5 3 2 1
Onvanpaste register en
Stemgebruik, Toon, Oorspronklike en swak artikulering.
volume, uitspraak en Duidelik 'n bekwame Gemiddelde spreker, soms
inspirerende spreker met Gebare en lyftaal
artikulasie) spreker met voldoende onhoorbaar, Gebare en lyftaal
uitstekende stembeheer ondersteun nie die
Nie-verbale stembeheer en lyftaal. ondersteun nie die boodskap nie.
en lyftaal. Uitstekende boodskap nie/is afwesig.
kommunikasie Gepaste taalgebruik. Gebrekkige taalgebruik.
taalgebruik. Onvanpaste taalgebruik.
Taalgebruil

4-5 3 2 1
Merkwaardige
Demonstreer
Kontak met die selfvertroue en Onbevredigende vertroue en min Swak selfvertroue en
selfvertroue, maak
gehoor, selfvertroue effektiewe kontak met kontak met die gehoor. gehoorkontak.
kontak met die gehoor.
die gehoor.
4-5 3 2 1
Uitstekende gebruik van Goeie gebruik van notas Sleutelkaarte
Gebruik van notas en Gereelde verwysing na notas.
notas en visuele/ en visuele/ ondoeltreffend gebruik,
visuele of ander Sommige visuele/ ondersteunende
ondersteunende ondersteunende Geen ondersteunende
hulpmiddels hulpmiddels word gebruik.
hulpmiddels . hulpmiddels hulpmiddels nie.
Kommentaar: Punt: Handtekening Datum::
 BYLAE B
AFDELING 2:

VOORBEED
VAN ‘N
SENIOR FASE
LEERDER-
PORTEFUELJE
2.1 Graad 8

Skoolwapen

Afrikaans HT/EAT
Kreatiewe Skryfwerk
projek
KWARTAAL 3

▪ Teken en ontwerp ‘n beelddraaiboek van jou gunsteling deel van die

gekose genre.
▪ ‘n Volledige toneel moet in nie meer as 12 sketse vervat word nie.
▪ Doen ‘n voorlegging oor jou beelddraaiboek aan jou klasmaats.
Lees & kies van letterkunde genres en tekste:
 Kies ‘n letterkunde genre teks wat interessant is en wat jy onlangs gelees en
geniet het. nthou moet ‘n beelddraaiboek skryf oor jou genre. Jy sal dalk
sekere dele (hoofstukke) temas of afdelings kies om op te fokus
 Vra jou onderwyser, ouers of iemand anders vir goeie voorstelle wat jy kan
gebruik om jou taak meer interessant te maak.
 Kies ou genre en teks versigtig, maak seker dat die gekose aspekte in ‘n
beelddraaiboek verander kan word. (Maak seker verstaan wat ‘n
beelddraaiboek is en wat die doel daarvan is voordat jy jou afdelings kies)
 ksie dele is gewoonlik goed vir ‘n beelddraaiboek. nthou het net twaalf
(12) sketse om die aksie (storie) uit te beeld. Jy gaan dit baie goed moet
beplan. As jy die verkeerde genre kies gaan dit baie moeilik word.
 nthou dat ‘n voorlegging aan die klas gaan doen. lke raampie gaan ‘n
storie vertel wat verband hou met die genre, karakter, agtergrond, temas ens

Navorsing
FASE 1
• Die sukses van die projek sal afhang van die kwaliteit van die navorsing wat jy gaan
doen.
• Stap 1: Bespreking: Vra die regte vrae:
▪ Watter inligting verwag my onderwerp van my?
▪ Watter dele van die genre gaan ek op fokus?
▪ Wat moet ek leer om ‘n sukses te maak?
▪ Hoe kan ek ‘n maksimum impak op my gehoor maak?
• Formuleer 8-10 vrae wat sal help met die opspoor van relevante inligting.
• Voltooi die grafiese organiseerder hieronder wat sal help met die formulering van die
vrae.
• Stap 2: Watter bronne en informasie kan ek gebruik om my te help om my vrae te
beantwoord?

• Stap 3: Vind bronne: Waarheen kan ek gaan om die inligting te kry. Watter toeps
kan ek gebruik om die informasie vinnig op te spoor.

• Stap 4: Maak notas: Watter notas moet ek neerskryf om die vrae te

beantwoord. Skryf die inligting in jou eie woorde oor. As jy die inligting van die
rekenaar soekenjins gebruik onthou om die skakel ook te kopieer en plak vir die
bibliografie wat jy moet opstel.

• MOET NOOIT ANDER MENSE SE WERK GEBRUIK AS JOU EIE NIE!

Dit is plagiaat.
NOTAS:

Skryf of plak die relevante inligting hier neer soos jy

die bronne gebruik.

ASSESSERING:
FASE 2: SKRYF / ONTWERP
Instruksies:
• Gebruik ‘n raam (template) vir ‘n beelddraaiboek om ou beplanning te begin.
• Dink aan ‘n titel vir ou pro ek.
• Kies die korrekte afdeling wat jy wil gebruik vir die beelddraaiboek.
• aak ‘n l s van al die aspekte wat ingeluit moet word aan die hand van jou navorsing
bv, kamerakoeke, uitsighoeke, klank of dialoog ens.
• Doen die rofsketse eerste op ‘n raam.
• Onthou om al die skryfprosesse wat jy gebruik het te wys

Stap 1: Beplanning/Pre-skryf
• Maak seker dat jy al die ingligting wat jy nodig het in jou notas neergeskryf het.
Organiseer nou die ingligting.
• Sluit die volgende aspekte in:
A) aak ‘n kort l sie van die gekose raam / toneel (scene). Besluit watter
kamerahoeke of uitsighoeke gebruik kan word vir maksimum impak.
Wat kan jy openbaar oor die karakter, agtergrond, storielyn, ens.
B) eken dit rofweg. Kies een of ‘n komplekse stuk vir ‘n toneel. Visualiseer al
die moontlike kamerahoeke en uitsighoeke. Skets elke skoot in ‘n vierkant (soos
‘n strokiesprent).
C) Sit besonderhede in.
Die beelddraaiboek bevat die mees belangriste aspekte van elke toneel. Hou
dit eenvoudig.
Jy kan beweging aandui en enige props ook.
D) Sit woorde / frases by
 Dit help om notas by te sit sodat daar meer konteks is. Addisionele aspekte
soos stem, musiek, kamerahoeke en –beweging, ens kan ingesluit word.

Stap 2: Ontwerp die finale beelddraaiboek vir voorlegging.

• Gebruik die finale raam om die projek te voltooi
• s nie kan teken nie, vra die kuns onderw ser of ‘n maat om te help.
• Maak seker jy antwoord die vrae wat jy in die begin gevra het.
• Onthou dat jy die inligting met die klas gaan deel in die monderlinge deel van die
taak. Maak notas om te help met die voorlegging, later.

Stap 3 & 4: Redigering van die beelddraaiboek.

• Maak seker dat jy al die vrae korrek beantwoord het.
• Maak seker dat die beelddraaiboek aansluit by die gekose genre.
• aak ‘n stelling / punt klaar. oet dit nie halfpad los nie.
• Elke gekose aspek moet deel van die storie uitmaak. Onthou die redes vir insluiting
sodat jy dit in die mondeling kan verduidelik.

Stap 5: Voorlegging
 Bȇre al die inligting veilig en voltooi die bibliografie.
 Maak seker dat die projek wat jy geskep het al die inligting bevat.
 Maak seker dat jy al die prosesse en inligting aan die klas sal kan verduidelik.
 Maak dit visueel mooi en interessant.

ASSESSERING:
Skriftelike
werk Uitmuntend Goed Gemiddeld Elementêr Swak
5 4 3 2 1
/ 30
Beperkte en
Behoorlike Behoorlike, Goeie Gemiddelde elementêre Geen
beplanning. deeglike beplanning. beplanning beplanning. beplanning.
Effektiewe beplanning. Meeste van die gedoen. Min van die Geen vrae
rofwerk gedoen. Al die navorsingsvrae Sommige van navorsingsvrae beantwoord
navorsings vrae beantwoord die beantwoord nie.
beantwoord. navorsingsvrae
beantwoord

Formaat en Uitstekende Goeie kennis Gemiddelde Basiese kennis Geen verband

struktuur kennis van van verwagte kennis van van verwagte met verwagte
verwagte formaat en verwagte formaat en formaat en min
formaat en struktuur formaat en basiese tot geen
struktuur. struktuur struktuur struktuur
.

Hantering van Uitmuntende Goeie hantering Gemiddelde Beperkte Swak

die onderwerp hantering van van die hantering van hantering van hantering van
met betrekking die onderwerp onderwerp – die onderwerp – die onderwerp die onderwerp
tot relevansie – heeltemal relevant en vaagweg – basiese – geen
en relevant en oorspronklik. relevant en relevansie en relevansie en
oorspronklikheid baie beperkte mate grootliks onoorspronklik
oorspronklik en van onoorspronklik
kreatief oorspronklikheid

Kreatiewe Goeie Verbeeldingryke Gemiddelde, Beperkte tot Swak

interpretasie verbeeldingryke interpretasie redelike min interpretasie
van gekose interpretasie van gekose interpretasie van interpretasie van die gekose
genre van die gekose genre die genre van die genre genre
genre
Voorlegging van Uitstekende Goeie gebruik Gemiddelde Elementȇre Swak gebruik
beelddraaiboek gebruik van die van die gebruik van die gebruik van die van die
navorsing en navorsing en ‘n navorsing en ‘n navorsing en ‘n navorsing en
kreatiewe goeie kreatiewe redelike elementȇre geen kreatiewe
beelddraaiboek beelddraaiboek kreatiewe beelddraaiboek beelddraaiboek
voorgelȇ voorgelȇ beelddraaiboek voorgelȇ voorgelȇ nie.
voorgelȇ

Redigering Uitmuntende Goeie Gemiddelde Elementêre Geen

redigering. redigering. redigering redigering redigering

FASE 3 – MONDELINGE VOORLEGGEING

Instruksies:
• Beplan jou voorlegging vir die klas deeglik.
• Die mondeling gaan aan jou die geleentheid gee om jou prosesse aan die klas te
verduidelik.
• Gebruik jou beelddraaiboek om die uitkomste van jou navorsing te verduidelik.
• Berei voor. Moet nie die projek aflees nie. Verduidlik die plakkaat / bladsye / digitale
voorlegging aan die klas en onderwyser.
• Maak dit kleurvol en interessant.

Maak seker dat die projek in jou SGA geplaas word.

ASSESSERING:

Mondeling Uitmuntend Goed Gemiddeld Onbevredigend Nie behaal

nie
/20 5 4 3 2 1

Goeie inleiding tot Uitmuntende Goeie inleiding Gemiddelde Onbevredigende Swak inleiding
onderwerp en inleiding tot tot onderwerp inleiding tot inleiding tot onderwerp tot onderwerp
navorsing. onderwerp en en goeie onderwerp en en beperkte en basiese tot
uitstekende navorsing gemiddelde navorsing. geen
navorsing. navorsing. navorsing.

Uitspraak, Uitmuntende Goeie uitspraak Gemiddelde Onbevredigende Swak uitspraak

frasering en uitspraak en en frasering, uitspraak en uitspraak en frasering, en frasering,
gebruik van frasering, asook asook goeie frasering, asook asook beperkte asook geen
punktuasie gebruik van gebruik van bevredigende gebruik van gebruik van
punktuasie punktuasie. gebruik van punktuasie. punktuasie
punktuasie

Toepaslike Uitmuntende Goeie gebruik Gemiddelde Onbevredigende Swak,

liggaamstaal gebruik van van gebruik van gebruik van ontoepaslike
tydens aanbieding liggaamstaal liggaamstaal liggaamstaal liggaamstaal tydens gebruik van
van projek tydens tydens tydens aanbieding liggaamstaal
aanbieding aanbieding aanbieding tydens
aanbieding

Gebruik van Uitmuntende Goeie gebruik Gemiddelde Onbevredigende Beperkte tot

bronne vir die skep gebruik van van bronne. gebruik van gebruik van bronne. geen gebruik
van ‘n goeie pro ek bronne. bronne. van bronne.
Evaluering:
 2.2 Graad 9

Skoolwapen

Afrikaans HT/EAT
Kreatiewe Skryfwerk
projek
KWARTAAL 3

▪ Ontwerp ‘n fiktiewe webjoernaal (blog).

▪ Kies ‘n inspirerende storie uit jou genre.
▪ Skryf in jou fiktiewe webjoernaal brokkies informasie, notas en gebeure
uit jou storie neer.
▪ Jou webjoernaal moet uit ten minste 10 volledige inskrywings bestaan.
Laai toepaslike beeldmateriaal af om jou storie se inspirasie te
versterk.
▪ Bespreek die rede vir elke inskrywing van jou webjoernaal met jou
klasmaats.
Hipotese: __________________________________________________________

Onderwerp: _______________________________________________________
 nthou dat ‘n voorlegging aan die klas gaan doen. lke inskr wing gaan ‘n storie
 vertel wat verband hou met die genre, karakter, agtergrond, temas ens.

https://ekisafrikaans.co.za/features/multi-author/
Instruksies:
Lees en kies van letterkunde genres en tekste:
 Kies ‘n letterkunde genre teks wat interessant is en wat jy onlangs gelees en geniet
het. nthou moet ‘n webjoernaal skryf oor jou genre.
 Vra jou onderwyser, ouers of iemand anders vir goeie voorstelle wat jy kan gebruik.
om jou taak meer interessant sal maak.
 Kies jou genre en teks versigtig, maak seker dat die gekose storie in ‘n web oernaal
verander kan word. ( aak seker verstaan wat ‘n web oernaal is en wat die doel
daarvan is voordat jy jou afdelings kies).
 Kies ‘n storie waarmee kan werk. Dit beteken die storie moet ‘n meer komplekse
plot hȇ sodat meer het om oor te skr f in ou web oernaal. s die verkeerde
genre kies gaan dit baie moeilik word om genoeg inligting te versamel.
 nthou dit is ‘n fiktiewe web oernaal, so sal so nab as moontlik aan die
oorspronklike storielyn hou maar kan fiktiewe inligting of gebeure bywerk.
 nthou dat ‘n voorlegging aan die klas gaan doen. lke inskr wing gaan ‘n storie
vertel wat verband hou met die genre, karakter, agtergrond, temas ens.

NAVORSING
FASE 1 - Navorsing
• Die sukses van die projek sal afhang van die kwaliteit van die navorsing wat jy gaan
doen.
• Stap 1: Bespreking: Vra die regte vrae:
▪ Watter inligting verwag my onderwerp van my?
▪ Watter dele van die boek gaan ek op fokus?
▪ Wat moet ek leer om ‘n sukses te maak?
▪ Hoe kan ek ‘n maksimum impak op my gehoor maak?
• Formuleer 8-10 vrae wat sal help met die opspoor van relevante inligting.
• Voltooi die grafiese organiseerde hieronder wat sal help met die formulering van die
vrae.
 a
b

• Stap 2: Watter bronne en informasie kan ek gebruik om my te help om my vrae te

beantwoord.

• Stap 3: Vind bronne: Waarheen kan ek gaan om die inligting te kry. Watter toeps
kan ek gebruik om die informasie vinnig op te spoor.

• Stap 4: Maak notas: Watter notas moet ek neerskryf om die vrae te

beantwoord. Skryf die inligting in jou eie woorde oor. As jy die inligting van die
rekenaar soekenjins gebruik onthou om die skakel ook te kopieer en plak vir die
bibliografie wat jy moet opstel.
• MOET NOOIT ANDER MENSE SE WERK GEBRUIK AS JOU EIE NIE!
Dit is plagiaat.
NOTAS:
 Bibliografie
Skryf of plak die relevante inligting hier neer soos jy die bronne wat gebruik is.
ASSESSERING:

FASE 2: SKRYF / ONTWERP

Instruksies:

• Visualiseer die uitleg van jou webjoernaal.

• Gebruik ‘n raam (template) vir ‘n web oernaal om jou beplanning te begin.
• Dink aan ‘n titel vir ou web oernaal en die voorblad wat wil gebruik. ( s nie
toegang het tot ‘n rekenaar nie, kan die kunsonderw ser vra om ou te help om ou
voorblad en uitleg te ontwerp).
• Kies die mees gepaste hoofstuk of afdeling van jou genre. Onthou dit is fiktief, maar
dit moet nog steeds in die storielyn inpas.
• aak ‘n l s van al die aspekte wat ingeluit moet word aan die hand van ou navorsing
bv, tydsperiode, gebeure soos oorloë en droogtes ens.
• Beplan die uitleg deur dit rofweg te doen. Onthou saam met die gebeure (skryf) kom
daar prente, fotos, tekeninge, ens (wat jy ook al wil ontwikkel of insit om jou storielyn
visueel te versterk)
• Onthou om al die skryfprosesse wat jy gebruik het, te wys

Stap 1: Beplanning/Pre-skryf

• Maak seker dat jy al die ingligting wat jy nodig het in jou notas neergeskryf het.
Organiseer nou die ingligting.
 Sluit die volgende aspekte in:
o Elke inskrywing moet sy eie fokuspunt (gebeurtenis hȇ). Dit kan of
puntgewys of in paragraaf form geskryf word. Plaas dan die foto, prent
of tekening by.
o Beplan tien (10) sulke inskrywings wat volg in jou gekose genre.
o Van die aspekte in die webjoernaal kan fiktief wees dit kan gebruik word
om gebeure bietjie interessant te maak.
o Dink kreatief en maak die inskrywings mooi deur kleur te gebruik en
verskillende fonte te probeer.

Stap 2: Ontwerp die finale webjoernaaal vir voorlegging.

• Gebruik die finale raam om die projek te voltooi
• As jy nie kan teken nie, vra die kunsonderw ser of ‘n maat om te help.
• Maak seker jy antwoord die vrae wat jy in die begin gevra het.
• Onthou dat jy die inligting met die klas gaan deel in die monderlinge deel van die
taak. Maak notas om te help met die voorlegging, later.

Stap 3 & 4: Redigering van die webjoernaal.

• Maak seker dat jy al die vrae korrek beantwoord het.
• Maak seker dat die webjoernaal aansluit by die gekose genre.
• aak ‘n stelling / punt klaar. oet dit nie halfpad los nie.
• Elke gekose aspek moet deel van die storie uitmaak. Onthou die redes vir insluiting
sodat jy dit in die mondeling kan verduidelik.

Stap 5: Voorlegging
 Bȇre al die inligting veilig en voltooi die bibliografie.
 Maak seker dat die die projek wat jy geskep het al die inligting bevat.
 Maak seker dat jy al die prosesse en inligting aan die klas sal kan verduidelik.
 Maak dit visueel mooi en interessant.

ASSESSERING:
Skriftelike
werk Uitmuntend Goed Gemiddeld Elementêr Swak
5 4 3 2 1

/ 30
Beperkte en
Behoorlike Behoorlike, Goeie beplanning Gemiddelde elementêre Geen beplanning.
beplanning. deeglike gedoen. beplanning. beplanning. Geen van die
Effektiewe beplanning. Meeste van die Heelwat vrae Min vrae vrae beantwoord
rofwerk gedoen. Al die vrae vrae beantwoord beantwoord beantwoord nie
beantwoord .
Formaat en Uitstekende Goeie kennis van Gemiddelde Basiese kennis Geen verband
struktuur kennis van verwagte formaat kennis van van verwagte met verwagte
verwagte formaat en struktuur verwagte formaat formaat en formaat en min
en struktuur toegepas en struktuur basiese tot geen
. struktuur struktuur

Hantering van die Uitmuntende Goeie hantering Gemiddelde Beperkte Swak hantering
onderwerp met hantering van die van die hantering van die hantering van van die
betrekking tot onderwerp – onderwerp – onderwerp – die onderwerp – onderwerp –
relevansie en heeltemal relevant en vaagweg relevant basiese geen relevansie
oorspronklikheid relevant en baie oorspronklik. met ‘n beperkte relevansie en en onoorspronklik
oorspronklik en mate van grootliks
kreatief oorspronklikheid onoorspronklik
 Kreatiewe gebruik Goeie Verbeeldingryke Gemiddelde tot Beperkte tot min Swak
van gekose genre verbeeldingryke interpretasie van redelike interpretasie van interpretasievan
interpretasie van gekose genre interpretasie van die genre die gekose genre
die gekose genre die genre
Voorlegging van Uitstekende Goeie gebruik Gemiddelde lementȇre Swak gebruik van
die webjoernaal gebruik van die van die navorsing gebruik van die gebruik van die die navorsing en
navorsing en ‘n en ‘n goeie navorsing en ‘n navorsing en ‘n geen kreatiewe
kreatiewe kreatiewe redelike kreatiewe elementȇre webjoernaal
webjoernaal webjoernaal webjoernaal webjoernaal voorgelȇ nie.
voorgelȇ voorgelȇ voorgelȇ voorgelȇ

Redigering Uitmuntende Goeie redigering Gemiddelde Elementêre Geen redigering

redigering redigering redigering

FASE 3 – MONDELINGE VOORLEGGEING

Instruksies:
• Beplan jou voorlegging vir die klas deeglik.
• Die mondeling gaan aan jou die geleentheid gee om jou prosesse aan die klas te
verduidelik.
• Gebruik jou webjoernaal om die uitkomste van jou navorsing te verduidelik.
• Berei voor. Moet nie die projek aflees nie. Verduidlik die joernaal / fotos, prente ens.
aan die klas en onderwyser.
• Maak dit kleurvol en interessant.

Maak seker dat die projek in jou SGA geplaas word.

ASSESSERING:

Mondeling Uitmuntend Goed Gemiddeld Onbevredigend Nie behaal

nie
/20 5 4 3 2 1

Goeie inleiding tot Uitmuntende Goeie inleiding Gemiddelde Onbevredigende Swak inleiding
onderwerp en inleiding tot tot onderwerp inleiding tot inleiding tot onderwerp tot onderwerp
navorsing. onderwerp en en goeie onderwerp en en beperkte en basiese tot
uitstekende navorsing gemiddelde navorsing. geen
navorsing. navorsing. navorsing.

Uitspraak, Uitmuntende Goeie uitspraak Gemiddelde Onbevredigende Swak uitspraak

frasering en uitspraak en en frasering, uitspraak en uitspraak en frasering, en frasering,
gebruik van frasering, asook asook goeie frasering, asook asook beperkte asook geen
punktuasie gebruik van gebruik van bevredigende gebruik van gebruik van
punktuasie punktuasie. gebruik van punktuasie. punktuasie
punktuasie

Toepaslike Uitmuntende Goeie gebruik Gemiddelde Onbevredigende Swak,

liggaamstaal gebruik van van gebruik van gebruik van ontoepaslike
tydens aanbieding liggaamstaal liggaamstaal liggaamstaal liggaamstaal tydens gebruik van
van projek tydens tydens tydens aanbieding liggaamstaal
aanbieding aanbieding aanbieding tydens
aanbieding

Gebruik van Uitmuntende Goeie gebruik Gemiddelde Onbevredigende Beperkte tot

bronne vir die skep gebruik van van bronne. gebruik van gebruik van bronne. geen gebruik
van ‘n goeie pro ek bronne. bronne. van bronne.
Evaluering:
 BYLAE C

AFDELING 3:

VOORBEELDE
VAN
ONDERWERPE
Voorbeeld Onderwerpe
Onderwysers is nie beperk tot die voorbeeldonderwerpe nie. Onderwysers kan hul eie inisiatief en kreatiwiteit
gebruik om onderwerpe te ontwikkel wat relevant en geskik is vir die konteks van hul skool en leerders.
Graad 4
▪ Haal 10 nuwe woorde uit jou
leesstuk.
▪ Gebruik ‘n woordeboek om die
betekenis van elke woord neer te
skryf.
▪ kr f ‘n kort opsomming neer van ou
genre en gebruik die 10 nuwe
woorde.
▪ Gee ‘n kort beskr wing van ou
gunsteling karakter in die storie.
▪ Gebruik prente vanuit ‘n koerant of
tydskrif om jou gunsteling karakter uit
te beeld.
▪ ntwerp ‘n breinkaart van die storie
wag jy gelees het.
▪ Skryf die naam van jou storie in die
middel van jou breinkaart neer.
▪ Maak gebruik van woorde, prente,
sinne of idees wat van toepassing is
op jou storie en skryf dit in die rondte
neer.
Graad 5
▪ kr f ‘n brief aan die outeur van die storie
wat jy gelees het.
▪ Verduidelik jou opinie oor die boek kortliks.
▪ Lees die brief aan die klas voor.
▪ eken ‘n strokiesprent en vertel die
belangrikste dele van die storie oor.
▪ Verduidelik jou strokiesprent deur middel
van ‘n voorlegging.
▪ aak gebruik van ‘n storiebord om ou
gunsteling gedeelte te illustreer.
▪ Nie meer as 4 prente nie.
▪ Doen ‘n voorlegging oor ou storiebord aan
die klas.
Graad 6
▪ Gebruik die klimaks van die storie wat jy
gelees het en ontwerp ‘n strokiesprent
daarom.
▪ Verduidelik hoe jy die klimaks van storie
in die strokiesprent bekendgestel het.
▪ kep ‘n geïllustreerde glanslys van
belangrike terme wat gebruik word om
die intrige van die verhaal wat jy gelees
het te beskryf.
▪ Plaas ou illustrasies op ‘n plakkaat en
verduidelik dit vir die klas.
▪ Doen navorsing oor belangrike
terminologie wat in jou genre gebruik
word, maar nie alombekend is nie.
▪ ntwerp ‘n vasvraspelet ie en vra die
klas die vrae.
▪ Gebruik die titel van jou storie en
ontwerp jou eie akrostiese gedig.
▪ Onthou om die letters van die titel te
gebruik.
▪ Wees kreatief en kom lees jou
gediggie vir die klas
▪ tel ‘n l s saam van ten minste 5 -
10 feite oor jou genre wat jy na
gevors het.
▪ kr f ‘n kort toespraak en gebruik
prente om jou feite aan jou klasmaats
voor te lê.
▪ Kies ‘n storie en soek inligting
daaroor (bv. avontuur).
▪ ntwerp ‘n plakkaat met kaarte,
diagramme, grafieke, plakkers en
nota’s (soos vir ‘n skatte ag).
▪ ntwerp ‘n breinkaart.
▪ Skryf die storie se naam in die middel.
▪ Vergel k ‘n gebeurtenis in ou lewe met iets
soortsgelyk wat gebeur het in die storie.
▪ Die boek wat jy gelees het word omskep in
‘n fliek.
▪ ntwerp ‘n plakkaat om die fliek te
adverteer.
▪ Verduidelik jou plakkaat aan die klas.
▪ Verander die storie wat jy gelees het se
einde. (gebruik die laaste 3 paragrawe.)
▪ Verduidelik die verskil tussen die twee
eindes van die boek in ‘n praat ie.
▪ kr f ‘n denkbeeldige onderhoud oor die
tema met die outeur van die boek.
▪ Doen ‘n onderhoud in die klas met ‘n
vriend.
▪ ntwerp ‘n strooibil et oor ‘n gebeurtenis
wat plaasgevind het in die boek.
▪ Wys en verduidelik die strooibiljet aan
die klas.
▪ ntwerp ‘n voorlegging vir die klas waar
jy die protagonis bespreek en die
motiverings vir sommige van sy/haar
optredes.