Professional Documents
Culture Documents
Son Viraj - 8. Sınıf Matematik Drift Serisi 1. Ünite
Son Viraj - 8. Sınıf Matematik Drift Serisi 1. Ünite
Ü N İ T E
Çarpanlar ve Katlar
Üslü İfadeler
EBOB - EKOK
8.1.1.2. İki doğal sayının en büyük ortak bölenini (EBOB) ve en küçük ortak katını (EKOK)
hesaplar, ilgili problemleri çözer.
8.1.1.3. Verilen iki doğal sayının aralarında asal olup olmadığını belirler.
K A ZA N IM L A R
8.1.2.2. Üslü ifadelerle ilgili temel kuralları anlar, birbirine denk ifadeler oluşturur.
8.1.2.3. Sayıların ondalık gösterimlerini 10’un tam sayı kuvvetlerini kullanarak çözümler.
8.1.2.4. Verilen bir sayıyı 10’un farklı tam sayı kuvvetlerini kullanarak ifade eder.
8.1.2.5. Çok büyük ve çok küçük sayıları bilimsel gösterimle ifade eder ve karşılaştırır.
Pozitif Tam Sayıların Çarpanları
1.
Konu
Bilgi Hazinem
➥➥ Bir çarpma işleminde çarpılan sayıların her birine çarpan ➥➥ Örneğin: 96 sayısını üslü ifadelerin çarpımı şekilde yazarak
denir. gösterelim.
1. Yol : Çarpan ağacı yöntemi
2 . 5 = 10
96
Çarpan Çarpan 48
2
Örneğin: 24 sayısının pozitif tam sayı çarpanlarını bulalım. 24
2
1 . 24 = 24 2 .12 = 24 12
2
6
2
3 . 8 = 24 4 . 6 = 24
2 3
Yukarıdaki çarpma işlemlerine göre 24’ün pozitif tam sayı
çarpanları 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12 ve 24’tür. 96 = 2·2·2·2·2·3 = 25·3
DÜSün,
,
A. Aşağıda verilen sayıların pozitif tam sayı çarpanlarını bulunuz.
bul
1. 2. 3.
36 60 150
DÜSün,
,
B. Aşağıda verilen sayıları asal çarpanlar algoritmasını kullanarak üslü ifadelerin çarpımı şeklinde yazınız.
bul
1. 2. 3. 4.
36 40 70 130
8. Sınıf Matematik . 7
YAYINLARI
1. Pozitif Tam Sayıların Çarpanları
Uygulama
C. Aşağıda verilen tam sayıları, çarpan ağacı yöntemini kullanarak üslü ifade veya üslü ifadelerin çarpımı
DÜSün,
, şeklinde yazınız.
bul
1. 2. 3.
16 48 72
DÜSün,
, D. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların yanına “D”, yanlış olanların yanına “Y” yazınız.
karar ver
DÜSün,
, E. Aşağıdaki eşitliklerin doğru olması için kutucukların içerisine yazılması gereken sayıları bulunuz.
bul
1. 45 = ·9 2. 40 = 3
·5 3. 72 = 23· 2
DÜSün,
, F. Aşağıdaki harflerin yerine yazılması gereken sayıları bulunuz.
bul
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
A
K 2
2 B L 3
M 3
3 C N 7
1
2 7
İPUCU
1.
3. Sayma sayılarında tanımlı ve işlem-
leri için;
8. Sınıf Matematik . 9
YAYINLARI
Kavrama Pozitif Tam Sayıların Çarpanları
Test - 1
n. ^ n + 1 h 10.
6. 1 + 2 + 3 + …+ n =
2 İPUCU BARAJ SORUSU
•• 15 sayısının asal çarpanları 3 ve 5’tir. na ayrılmış şekli: 11. Kenar uzunlukları a br ve b br olan bir dikdörtgenin
alanı a·b br2 dir.
Yukarıdaki ifadelerden kaç tanesi doğrudur? A = ax·by·cz ise
Sonay bir iple kenar uzunlukları cm cinsinden tam
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 A tam sayısının pozitif sayı olan bir KLMN dikdörtgeni oluşturuyor.
tam sayı çarpan sayısı:
K L
(x + 1)·(y + 1)·(z + 1)
işlemi ile hesaplanır.
Buna göre Sedat’ın telefon faturası aşağıdakiler- KLMN dikdörtgeninin alanı iki basamaklı rakamları
den hangisi olabilir? farklı en küçük asal sayıdır.
A) 126 B) 154 C) 170 D) 216 Sonay, aynı ipi kullanarak bir kare oluşturduğun-
da karenin alanı ile dikdörtgenin alanının çarpı-
mının pozitif tam sayı bölen sayısı kaçtır?
A) 3 B) 6 C) 9 D) 12
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
A) 3 B) 9 C) 12 D) 16
Örneğin: 5+ 3+
2 3 1
4+
3
3+
1 2 3
1 2 3 4
3 1
Yanda verilen 4 x 4’lük Kendoku’da tüm işlemler çarpma işlemine göre yapılacaktır.
1
Buna göre kalın çizgiyle belirtilen bölgelerden elde edilen sayıların çapımları toplandığında elde edilen sayının çarpan sayısı
kaçtır?
A) 3 B) 4 C) 6 D) 8
2.
72 121 30 45 27 36 48
1. 2.
kutu kutu
Kartlara yazılan sayılar, asal çarpanlarının çarpımı pozitif çarpan sayısından küçük ise 1. kutuya, eşit veya büyük ise 2. kutuya atıla-
caktır. Örneğin: 80 = 24·5’tir.
A) 2 B) 3
C) 4 D) 5
3. Bir sayının asal çarpanlarının sayısı, o sayının basamak sayısından az ise bu sayıya “ekonomik sayı” denir.
Basamak sayısı :3
250’nin asal çarpan sayısı, basamak sayısından az olduğu için 250 sayısı bir ekonomik sayıdır.
11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
51 52 53 54 55 56 57 58 59 60
61 62 63 64 65 66 67 68 69 70
71 72 73 74 75 76 77 78 79 80
81 82 83 84 85 86 87 88 89 90
91 92 93 94 95 96 97 98 99 100
Yukarıdaki 100’lük kartta 30 sayısının pozitif tam sayı çarpanları sarı renge, 72 sayısının pozitif çarpanları ise mavi renge boyanıyor.
Sarı ve mavi rengin birleşmesiyle yeşil renk elde edildiğine göre yeşil boyalı kare sayısı boyalı kare sayısının yüzde kaçıdır?
İPUCU
5. Bilgi : 1’den n’ye kadar olan tam sayıların çarpımı
n faktöriyel olarak ifade edilir ve n! sembo-
lü ile gösterilir.
9 2
4 2
2 2
1
A) 18 B) 17 C) 16 D) 15
Örneğin: 18 ve 24 sayılarının en büyük ortak bölenini bu- ➥➥ İki doğal sayının ortak katlarının en küçüğüne en küçük or-
lalım. tak kat (EKOK) denir.
24’ün bölenleri: 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12, 24 12’nin katları: 12, 24, 36, 48, 60, 72, ....
18’in ve 24’ün ortak bölenleri 1, 2, 3 ve 6’dır. Bunların en 18’in katları: 18, 36, 54, 72, 90, 108, ...
büyüğü 6 olduğundan bu iki sayının en büyük ortak böleni
12 ve 18’in ortak katları 36, 72,... şeklinde devam eder.
6’dır.
Bunların en küçüğü 36 olduğundan bu iki sayının en küçük
➥➥ A ve B doğal sayılarının en büyük ortak böleni EBOB(A, B) ortak katı 36’dır.
veya (A, B)ebob şeklinde gösterilir.
➥➥ A ve B doğal sayılarının en küçük ortak katı EKOK(A, B)
➥➥ A ve B doğal sayılarının EBOB’u bulunurken asal çarpanlar veya (A, B)ekok şeklinde gösterilir.
algoritmasından yararlanılabilir.
➥➥ İki doğal sayının EKOK’unu bulurken asal çarpanlar algorit-
masından yararlanılabilir.
28 42 2
14 21 2 20 24 2
7 21 3 10 12 2
7 7 7 5 6 2
1 1 5 3 3
5 1 5
EBOB(28, 42) = 2 · 7 = 14 olur. 1
EKOK (20, 24) = 2 · 2 · 2 · 3 · 5 = 120
Örneğin: 28 ve 42 sayılarının en büyük ortak bölenini bu-
lalım. 20 ve 24 sayılarının en küçük ortak katını bulalım.
Bu çözüme ek olarak; ortak asal çarpanlardan kuvveti kü- Bu çözüme ek olarak; ortak asal çarpanlarından kuvveti bü-
çük olanların çarpımı en büyük ortak böleni verir. yük olanlar ile ortak olmayanların çarpımı en küçük ortak
katı verir.
28 = 22·7 42 = 2·3·7
20 = 22·5 24 = 23·3
EBOB(28, 42) = 2·7 = 14 olur.
EKOK(20, 24) = 23·3·5 = 120 olur.
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
➥➥ Bir problemde verilen parçalardan bir bütün oluşturuluyor-
sa bu problemlerin çözümünde EKOK kullanılır.
. m
n i
Be arim
tl
No
Uygulama
DÜSün,
, A. Aşağıdaki sayıların en büyük ortak bölenini bulunuz.
bul
1. 2. 3. 4.
45 ve 75 36 ve 80 150 ve 240 140 ve 350
DÜSün,
, B. Aşağıdaki sayıların en küçük ortak katını bulunuz.
bul
1. 2. 3. 4.
28 ve 40 10 ve 25 15 ve 48 36 ve 45
DÜSün,
, C. Aşağıda üslü ifadelerin çarpımı şeklinde verilen sayıların en büyük ortak bölenini bulunuz.
bul
1. 2. 3.
A = 2·32·5 C = 3·52·7 E = 22·3·53·7
B = 2·52 D = 2·5·72 F = 2·32·5·13
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
DÜSün,
, D. Aşağıda üslü ifadelerin çarpımı şeklinde verilen sayıların en küçük ortak katını bulunuz.
bul
1. 2. 3.
A = 2·32 C = 2·32·52 E = 22·3·7
B = 22·3 D = 2·54 F = 32·5·72
i
6 cm Bis üv
küvi sk
Bi
5 cm
Bu yerleştirme işlemi gibi aşağıdaki kare dik prizma şeklindeki kutulardan hangisi ile aynı rafa yerleştirme yapılamaz?
A) B) C) D)
3 cm 6 cm 4 cm 7 cm
3 cm
10 cm 12 cm 8cm
2. 128 kg 136 kg
Yukarıda 128 kg ağırlığında A kalite çay ve 136 kg ağırlığında B kalite çay çuvalları verilmiştir.
Bu çuvallarda bulunan çaylar birbirine karıştırılmadan eşit ağırlıktaki paketlere doldurularak satılacaktır.
Test - 3
3. 6.
6
2 15 24
M
İPUCU
12 K
›› EKOK’un kullanıl-
10 Y dığı bazı durumlara Bir bahçedeki iki fıskiyeden biri 5 dakikada bir, diğeri
örnekler: ise 9 dakikada bir yirmişer litre su fışkırtmaktadır.
Yukarıda verilen diyagramda boyalı olmayan karele-
• Farklı sayı grupların- Bu fıskiyeler birlikte su fışkırttıktan sonra tekrar
re 1’den 6’ya kadar (1 ve 6 dâhil) olan doğal sayıla-
dan bütüne ulaşmak birlikte su fışkırtma anına kadar toplam kaç litre
rın tümü yazılacaktır. Büyük karenin dışında verilen
parçadan ➙ bütüne su fışkırtırlar?
sayılar bulunduğu satırdaki ya da sütundaki sayıla-
rın çarpımıdır. A) 260 B) 240 C) 220 D) 200
• Zaman aralıkları
Buna göre M + K + Y kaçtır? farklı olan alarmların
aynı anda çalması
A) 15 B) 14 C) 13 D) 12
farklı
aynı anda
zamanlarda ➙
çalmaları
çalan saatler
7. Millî Kütüphanede uzunluğu 180 cm ile 250 cm ara-
farklı aynı sında olan kitaplığın bir rafına kalınlıkları 7 cm ve 8
günlerde
➙
günde cm olan ansiklopediler aralarında ve rafta hiç boşluk
tutulan nöbet
4. 45 silgi ve 54 kalem, her kutuda eşit sayıda ürün kalmadan yerleştirilebiliyor.
nöbetler tutmak
olmak şartıyla birbirine karıştırılmadan ve hiç artma-
yacak şekilde ayrı ayrı paketlenecektir.
bölenlerin sayının
Buna göre bir pakette en fazla kaç tane ürün ola- ➙
verilip bulunması 7 cm
123
bilir?
A) 9 B) 8 C) 6 D) 5 bölenin bölünenin
verilip
➙ bulunması
321
8 cm
4 K değerini
›› K
3
K
bulmak 1. rafa 7 cm kalınlığında ansiklopediler, 2. rafa 8 cm
5
5. kalınlığında olan ansiklopediler diziliyor.
örnekler: A) 4 B) 5 C) 6 D) 7
çalara ayrılması
bütünden ➙ parçaya
A) 80 B) 88 C) 100 D) 120
18 parça
6 parça
3 parça
24 parça 8 parça 4 parça
Eş kartonlardan her birine farklı boyutlarda olan eş kareler çizen Sinem Öğretmen en az sayıda eş kare elde etmek için kenar uzunluk-
larını bölen en büyük sayıyı seçmek gerektiğini söylemiştir.
Buna göre Ela 48 x 60 boyutlarındaki kartondan en büyük boyutlu eş kareler elde etmek isterse kaç adet elde eder?
A) 9 B) 12 C) 18 D) 20
İPUCU
2. Takı tasarımı yapan Derya Hanım pembe ve mor 3. Ayşe Hanım’ın dairesi bir binanın 35. katındadır. Bi-
özdeş boncuklardan oluşan bir kolye yapacaktır. nanın ana su borusundaki sıkıntı sebebiyle evlerine
gelen suyun basıncı düşüktür. Bu yüzden Ayşe Ha-
Tasarladığı kolye modeli ile ilgili şunlar bilinmektedir:
nım aynı anda bulaşık makinesi ile çamaşır makine-
›› Birbirinin katı olan iki
•• Misinaya tek sıra hâlinde boncuk dizmektedir. sini çalıştırmak istememektedir.
doğal sayının küçüğü,
•• Misinaya geçirdiği ilk boncuk pembe renklidir. o sayıların EBOB’u, Makinelerini günde bir kez saat 19.00’da çalıştı-
•• Boncuk dizilimi 2 pembe 3 mor şeklindedir. büyüğü EKOK’u dur. ran Ayşe Hanım aşağıdakilerin hangisindeki gibi
•• Pembe ve mor boncuklardan eşit sayıda kullan- EBDB kullanılacak
çalıştırırsa 1 ay boyunca makinelerin aynı anda
mıştır. soru tipleri çalıştığı gün sayısı en az olur?
•• Boncukların yarıçapı 1 cm ve elindeki misinanın (1 ay = 30 gün)
›› İp, kumaş vb. eş par-
uzunluğu 50 cm’dir.
çalara ayrılması Çamaşır Makinesi Bulaşık Makinesi
Parça A) 2 günde bir 3 günde bir 1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
Top kumaş ➙
kumaş
B) 5 günde bir 2 günde bir
›› Parke, karo döşenen C) 4 günde bir 2 günde bir
yüzeyler
D) 3 günde bir 4 günde bir
Zemin ➙ Karolar
Buna göre Derya Hanım, kullanacağı boncukları
misina üzerine yan yana boşluk kalmadan dizdi- ›› Çay, Şeker gibi mad-
ğinde kaç santimetrelik boncuk dizmiş olur? delerin eş paketlere
bölünmesi
A) 12 B) 24 C) 36 D) 48
Küçük
Çuval ➙
paketler
8 cm 8 cm 8 cm 8 cm
5 cm 5 cm 5 cm 5 cm
Üst Alt
raf raf
5. A
Elma ağacı
30 m
Armut ağacı
bölgesi bölgesi
B
160 m 50 m
Yukarıda dikdörtgen şeklindeki tarlanın kenarlarına ağaçlar dikilecektir. Ağaç dikim işlemi aşağıdaki gibi yapılacaktır.
A) 45 B) 46 C) 55 D) 60
İPUCU
6. Yarıçapının uzunluğu r olan bir çemberin çevresi
2πr’dir.
›› Asal çarpanlarının
çarpımı şeklinde
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
yazılan A ve B
sayılarının EKOK
değeri bulunurken
Ali ve Kerem hafta sonu bovling oynamaya gitmiş- asal çapanlardan
lerdir. Ali ilk atışını yarıçapı 5 cm olan top ile Kerem kuvveti büyük olanlar
ise yarıçapı 7 cm olan top ile yapmıştır. alınır ve çarpılır.
25’nin bölenleri: 1, 5, 25
Yukarıda da görüldüğü gibi 25 ve 32’nin ortak böleni sadece 1’dir. Bu yüzden 25 ve 32 aralarında asal sayılardır.
18’in bölenleri: 1, 2, 3, 6, 9, 18
Yukarıda da görüldüğü gibi 18 ve 42’nin ortak böleni 1, 2, 3 ve 6’dır. Bu yüzden 18 ve 42 aralarında asal sayılar değildir.
A. Aşağıdaki sayılardan aralarında asal olanların yanına “✓” işareti asal olmayanların yanına ise “✗” işareti
DÜSün,
, koyunuz.
karar ver
1. 8 ve 15 2. 12 ve 16
5. 15 ve 23 6. 10 ve 17
7. 29 ve 81 8. 16 ve 20
9. 8 ve 24 10. 32 ve 40
Uygulama
DÜSün,
, B. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların yanına “D”, yanlış olanların yanına “Y” yazınız.
karar ver
DÜSün,
, C. Aşağıdaki diyagramda kutudaki sayı ile aralarında asal olan sayıları kutu “” içerisine alınız.
bul
18 30 18 18
15 35 49 9 21 57 7 55 5 33 41 97 16 77 50 44
DÜSün,
, D. Aşağıdaki sayı çiftlerinden aralarında asal olanlar “3” işareti ile, olmayanları “7” işareti ile işaretleyiniz.
karar ver
1. A = 23 · 31 B = 21 · 52 2. C = 21 · 53 · 11 D = 33 · 75
3. E = 32 · 52 F = 23 · 72 4. G = 21 · 31 · 53 H = 31 · 113
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
DÜSün,
, E. Aşağıda verilen soruların çözümünü yapınız.
karar ver
8 81 3 32
15 101 4 42
Yukarıdaki şekillerde verilen 3, 42, 17 ve 18 sayılarının ok ile gösterilen sayılarla aralarında asal olup olmadıklarını belirleyen Yavuz,
aralarında asal olanlara “+” aralarında asal olmayanlara “–” koyarak hepsini doğru olarak işaretlenmiştir.
Buna göre Yavuz’un ifadelerin yanlarına koyduğu işaretler sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?
A) B) C) D)
+ + + – + – + – + – + – + – + –
+ + + – + + + – + – + – + + – –
+ + + – + + + – – + + – – + + +
8 9 3 4 çarpımına eşittir. •• İzmir’den gelen öğrenciler için ise kalan çadır-
A) B) C) D)
9 8 4 3 lardan 14 ile aralarında asal olanları belirlemiş-
A·B= EKOK(A,B)·EBOB(A,B)
lerdir.
Buna göre boş kalan kaç adet çadır vardır?
A) 24 B) 25 C) 26 D) 27
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
3.
16 ?
A) 48 B) 81 C) 120 D) 156
Test - 5
İPUCU
5. • Farklı asal iki sayı aralarında asaldır. 8.
Başlangıç
•• Ardışık doğal sayılar aralarında asaldır.
33 12 26 4 1. sıra
•• En büyük ortak böleni 1 olan iki sayı aralarında
asaldır. 78 52 13 9 2. sıra
›› Ardışık iki pozitif
•• İki basamaklı en küçük doğal sayı ile iki basa- 3. sıra
tam sayı, aralarında 65 39 87 52
maklı en büyük doğal sayı aralarında asaldır.
asaldır.
Yukarıda verilen ifadelerden kaç tanesi doğrudur? 27 16 75 36 4. sıra
›› Ardışık iki tek tam
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 2 64 21 72 5. sıra
sayı, aralarında
asaldır. 6. sıra
9 44 27 51
A) 17 B) 28 C) 84 D) 121
A = 23 · 33 · 7a sayısı ile
B = 3b · 53
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
A) 0 B) 1 C) 2 D) 3
12 129 42 96
15 78 75 17
51 91 87 19
Ebru Nazlı
Torbadan çekilen sayılar sırasıyla 57, 43, 7, 2, 9, 34, 20, 55 olduğuna göre oyunu kazanan oyuncunun en son kapattığı sayı
aşağıdakilerden hangisidir?
A) 96 B) 91 C) 87 D) 78
2. 1 ve kendisinden başka tam böleni olmayan 1’den büyük doğal sayılara asal sayı denir.
Bir katında üç daire bulunan 5 katlı bir binanın zemin katında hiç daire yoktur. Bu binanın katlarında bulunan daire numaraları aşağıdaki
gibidir.
•• Ahmet’in oturduğu daire numarası ile dairenin bulunduğu kat numarası aralarında asaldır.
•• Ahmet 1. katta oturmamaktadır.
•• Ahmet’in oturduğu daire numarası asal sayı değildir ve 1 dışındaki pozitif tam sayı bölenlerinin hepsi çift sayıdır.
Buna göre Ahmet’in oturduğu kat numarası ile daire numarasının ekokları kaçtır?
A) 24 B) 36 C) 48 D) 60
Kartlarda üst üste gelen sayılar aralarında asal ise Nilgün o kareyi sarıya, Gülce ise maviye boyamıştır.
24 7 13
17 30 1
69 41 24 18 41 32
8 19 5
Nilgün 39 17 29 2 51 13 Gülce
51 96 38 17 3 19 3 57 20
A
51 42 12
9 48 36
B
Daha sonra kartlarını katlı olarak A ve B köşeleri çakışacak şekilde üst üste koyduklarına göre kartların yeşil renkli görünen
kareleri aşağıdakilerden hangisindeki gibi görünür? (Sarı renk ve mavi rengin birleşiminden yeşil renk oluşur.)
A) B) C) D)
4. Emircan kardeşi Erdem’le sayıların yazılı olduğu hedef tahtasına ok atma oyunu oynamaktadır. Hedef 15
7 15
12 15
60 15
87
tahtasına attıkları okların üzerinde de sayılar yazmaktadır.
15
96 15
51 15
5 15
11
Oyuna başlarken koydukları kurala göre:
15 15
3 15
44 15
42
•• Atılan okun üzerinde yazan sayı ile hedef tahtasında saplandığı alanda yazan sayı aralarında asal
ise +10 puan, aralarında asal değil ise +5 puan kazanılacaktır. 15 15 15 15
2 34 9 24
•• 5 atış sonunda en çok puan alan oyunu kazanacaktır.
Emircan ve Erdem’in attıkları oklar ile saplandığı sayıların tablosu şu şekildedir:
Ok 15 3
15 15
15 7
15 1
15 4
15 Ok 15 2
15 11
15 6
15 5
15 9
15
Hedef
15 34
15 51
15 42
15 3
15 11
15 Hedef
15 9
15 44
15 87
15 60
15 96
15
Emircan Erdem
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
20 = 1 50 = 1 100 = 1 1 1
10 -3 = =
10 3 1000
➥➥ Pozitif tam sayıların tüm kuvvetlerinin değeri pozitiftir.
(– 2)4 = 16 – 24 = – 16
a = – 2 b = 4 için ( –2 )4 = 16
Uygulama
DÜSün,
, A. Aşağıdaki tekrarlı çarpımları üslü ifade şeklinde yazınız.
tamamla
DÜSün,
, B. Aşağıdaki üslü ifadelerin değerlerini hesaplayınız.
bul
1. 34 = 2. 53 = 3. 25 =
1 1 1
7. 7–1 = 7 8. 9–2 = 9. (–4)–3 = - 64
81
DÜSün,
, C. Aşağıdaki eşitliklerden doğru olanların yanına “D”, yanlış olanların yanına “Y” yazınız.
karar ver
1. –22 = 4 2. 30 = 0 3. 10 = 1
4. (–1)3 = – 1 5. 1 6. 1
2–2 = 32 =
4 3 –2
7. 05 = 0 8. 1 9. 1
=8 (–4)2 =
2 –3 16
DÜSün,
, D. Aşağıdaki üslü ifadelerin değerlerini bulunuz.
bul
1. 210 = 2. 29 = 3. 28 =
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
4. 27 = 5. 26 = 6. 25 =
7. 24 = 8. 23 = 9. 22 =
1 –1
–3 2 7 –2
4 5 2 –3
–1 –2 –4 5
3 3
Çark-1 Çark-2
Her iki çark aynı anda döndürülüyor. Çarklar durup, çubuğun gösterdiği bölmedeki sayılardan Çark –1’deki sayı a, Çark – 2’deki sayı b olmak
üzere ab şeklinde yazılıyor ve değeri hesaplanıyor.
Sena, Çark-1’in 2’de, Çark-2’nin –2’de durduğunu görmüş ancak Çark-1’e b, Çark-2’ye a değerini yazmıştır.
A) 4 B) 8 C) 16 D) 32
2.
Yukarıdaki dikdörtgenlerden her birinin uzun kenarı kısa kenarının karesidir. Her bir dikdörtgenin kısa kenarı ise bir içteki dikdörtgenin
kısa kenarının 2 katıdır.
En içteki dikdörtgenin kısa kenarı 2 br olduğuna göre en büyük dikdörtgenin çevresi en küçük dikdörtgenin çevresinin kaç
katıdır?
A) 64 B) 136 C) 138 D) 32
3 3
3. Bir saksı bitkisi ışık alan bir ortamda iyi bakım koşulları sağlandığında her hafta 2 yeni yaprak vermektedir. Bir yaprakta bir saatte 5 ml
oksijen üretilir.
Aylin Hanım dört saksıya her birinde 2 yaprak olan bu bitkiden diktiğine göre 28 gün sonra saksısındaki bitkilerin 24 saatte
ürettiği oksijen miktarı kaç ml’dir?
Test - 7
4. 6. Sevim Öğretmen, öğrencilerinin tam sayıların kuv-
İPUCU vetleri konusunu pekiştirmeleri için bir oyun tasarla-
(–5)–2 3–3 yıp sınıfa getiriyor.
Can liz
Filiz m = n olur. •• Elde ettikleri sayıların pozitif bölen sayısını bu-
(x ≠1, x ≠ 0, x ≠ –1)
lurlar.
Yukarıdaki her öğrenci elindeki kartta yazılı olan •• Pozitif bölen sayısı fazla olan oyuncu 10 puan
üslü ifadenin eşitinin yazılı olduğu kartı masadan alır.
alacaktır. ›› xa = ya eşitliğinde;
İki öğrenci torbadan sırasıyla 12, 2, 6, 3 sayılarını
• a tek sayı ise
Buna göre hangi öğrenci masadan kart almama- çektiklerine göre 10 puanı alan oyuncunun elde
x=y
lıdır? ettiği sayının bölen sayısı kaçtır?
• a çift sayı ise
A) Ali B) Ayşe C) Can D) Filiz A) 8 B) 15 C) 16 D) 18
x=y
ya da
x = –y dir.
›› ax = 1 ise
x = 0’dır.
a≠0
5.
›› a ile b aralarında
asal sayılar olmak
üzere
ax = by ise
x = y = 0 olur.
45
A) 25 B) 26 C) 27 D) 28
...
... ...
...
Bir el becerileri kursuna giden Elif Hanım yukarıda modeli verilen bir örtü örecektir. Birbirine eş mavi ve beyaz renkli kareler ördükten
sonra örtünün ortasındaki kare mavi olacak şekilde etrafına sırasıyla bir beyaz, bir mavi çerçeve şeklinde birleştirmektedir.
Ortadaki kareyi çevreleyen beyaz renkli çerçeve 1. çerçevedir. Elif Hanım, her bir kareyi örmek için 2 metre ip harcamaktadır.
Buna göre Elif Hanım 7. çerçeveyi tamamladığında mavi ipten kaç metre kullanmış olur?
2. A
A) 13 B) 12 C) 11 D) 10
Örneğin: U harfinin Binary Kodu 01010101 olup bu kodun değeri 85’tir. Bu değer
4. Mesut Bey, işi dolayısıyla birçok banka ile çalışmaktadır. Her bankanın mobil uygulamasını kullanan Mesut Bey güvenli olması için
bankaların mobil uygulama girişlerine farklı bir şifre koymak istiyor.
42 = 16
" şifre : 1636
16 " 62 = 36
Mesut Bey’in oluşturduğu bu şifreleme sistemine göre 8 harfli bir bankanın mobil uygulamasına giriş yaparken hangi şifreyi
girmelidir?
5.
A
1 İPUCU
A3
B (B–2)–1 Soru :
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
x = –2
olarak tanımlandığına göre;
y=2
2 –1 olmak üzere
1
3 : 3 yx·xy
işleminin sonucu
işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
kaça eşittir?
A) 314 B) 310 C) 3–10 D) 3–14 yx = 2–2 =
1
4
xy = (–2)2 = 4
1
·4 =1
4
➥➥ Tabanları aynı olan iki üslü ifade çarpılırken kuvvetler top- ➥➥ Bir ondalık gösterimin, rakamlarının basamak değerlerinin
lanarak ortak tabana kuvvet olarak yazılır. toplamı şeklinde yazılmasına ondalık gösterimin çözümle-
mesi denir.
an·am = an+m
a b c, d e f
➥➥ Kuvvetleri aynı olan iki üslü ifade çarpılırken tabanlar çarpı-
lır ve ortak kuvvet bu çarpıma kuvvet olarak yazılır. Bindebirler Basamağı (10–3)
Yüzdebirler Basamağı (10–2)
an·bn = (a·b)n Ondabirler Basamağı (10–1)
Birler Basamağı (100)
➥➥ Tabanları aynı olan iki üslü ifade bölünürken kuvvetler çıka- Onlar Basamağı (101)
rılarak ortak tabana kuvvet olarak yazılır.
Yüzler Basamağı (102)
(am)n = an·m
DÜSün,
, A. Aşağıdaki çarpma işlemlerinin sonucunu bulunuz.
bul
DÜSün,
, B. Aşağıda verilen üslü ifadelerin eşit olduğu üslü ifadeleri yazınız.
bul
Uygulama
DÜSün,
, C. Aşağıdaki bölme işlemlerinin sonucunu bulunuz.
bul
–2
1. 35 ÷ 32 = 2. 54 ÷ 5–2 = 3. 7 –3 =
7
3
4. 9 3 = 5. 214 ÷ 74 = 6. 25–2 ÷ 5–2 =
3
DÜSün,
, D. Aşağıdaki çarpma işlemlerinin sonucunu bulunuz.
bul
10. 2710 ' 919 = 11. 625 ' 58 = 12. 1252 ' 25–3 =
DÜSün,
, E. Aşağıdaki ondalık gösterimleri 10’un kuvvetlerini kullanarak çözümleyiniz.
bul
1. 17,123 = 4. 84,32 =
2. 102,201 = 5. 4,7 =
3. 1,101 = 6. 3,14 =
DÜSün,
, F. Aşağıda çözümlenmiş ondalık gösterimleri yazınız.
bul
4 3 2 1 –1 5 2 –2 –3
1. 3 x 10 + 2 x 10 + 5 x 10 + 1 x 10 + 3 x 10 = 3. 7 x 10 + 4 x 10 + 3 x 10 + 5 x 10 =
3 1 –1 –3 4 3 0 –1 –2
2. 8 x 10 + 2 x 10 + 5 x 10 + 2 x 10 = 4. 6 x 10 + 2 x 10 + 5 x 10 + 7 x 10 + 2 x 10 =
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
G. Aşağıda bazı ondalık gösterimlerin çözümlenmiş hâlleri verilmiştir. Verilen eşitliklerdeki boşlukları dol-
DÜSün,
, durunuz.
tamamla
Sayısal bilgisayarlar ise ikili sayıları kullanırlar. İkili sayı sisteminde sadece 0 ile 1 rakamları kullanılır. Çözümlemelerinde ise 2’nin kuv-
vetleri kullanılır ve toplamı onluk sayı sistemindeki değerini verir.
İPUCU
2. • 5–1 5–2 4.
Depodaki Benzin (x1000 cm3)
2 5
51 A C
24
52 B D 23
›› Tabanları eşit olan
üslü ifadeler çarpılır- 22
Yukarıdaki çarpma işlemi tablosuna göre aşağı- ken ortak taban yazı- 21
yarım saatte sayısının iki katına çıktığı görülmüştür. nürken ortak taban
Üzerinde çalışılan bir ilacın alındığı an virüsün ço- yazılır ve bölünen
ğalmasını durdurduğu ve ikinci ilaç alımıyla her saat sayının kuvvetinden
virüsün sayısının yarıya düştüğü tespit edilmiştir. bölen sayının kuvveti
çıkarılır.
Ali bu virüsten dolayı hastalanmış ve hastalandıktan
5 saat sonra ilk ilacını içmiştir. ax : ay = ax – y
Test - 9
5. A = 3·101 + x·100 + y·10–1 + 2·10–3 8. I. an·ak = an+k
(a · b) · (a · b) · … · (a · b)
1444442444443 9. a ≠ 0, b ≠ 0 ve k, m, n tam sayılar olmak üzere;
x a det
6. a n = an–m
ax ·bx = (a·b)x an·am = an+m, an·bn = (a·b)n ve
am
Bal arıları sosyal böcek türü olarak adlandırılır ve
1 kendi içlerinde hiyerarşik bir yapılanma içerisinde-
2–12 255 ›› Kuvvetleri eşit olan
64 dirler. Bal üretimini gerçekleştiren kovandaki işçi arı-
üslü ifadeler bölünür-
lardır. Bir kovandaki 27 tane arının her biri 510 çiçeğe
510 ken tabanlar bölünür
konarak 50 gr bal üretebilmektedir.
ve ortak üs yazılır.
Buna göre 400 gr bal için aynı miktarda çiçek do-
ax : bx = (a : b)x laşan kaç arı daha gerekir?
Açılımı verilen küpün karşılıklı yüzeylerindeki üslü
ifadelerin çarpımı birbirine eşittir. x a det
6444 74448 A) 1048 B) 1024 C) 896 D) 812
a · a · a · …· a
Buna göre aşağıdakilerden hangisi boş yüzey- b · b · b · …·b
144424443
lerden birine yazılamaz? x a det
A) 4–6 B) 16–3 a a a
= · ·…·
–6
1b44
4b244b3
C) 2 –5 D) 25 2
x a det
25
a x
=c m
b
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
A) 140,058 B) 104,508
C) 99,099 D) 30,959
Selin bir dergide okuduğu bu yazıdan esinlenerek harfler ve sayılar arasında kurduğu ilişki ile bir şifreleme sistemi oluşturmuştur.
Taban
Üst 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
3 V Y Z
Tabloya göre harfin bulunduğu sütun taban değerini, satır ise üs (kuvvet) değerini vermektedir.
Bu şifreleme sistemine göre SON VİRAJ kelimesindeki harflerin sayısal değerinin toplamı kaçtır?
2. Bir belediye bir sokağa yapılacak evler arasındaki mesafeyi x olarak belirlemiş ve aşağıdaki gibi göstermiştir.
9 tane ev
……
A ym ym ym B
x
Sokağa 9 tane ev yan yana yapılmıştır. Sokağın başı olan A noktası ile sokağın sonu olan B noktası arasındaki mesafe metre cinsinden
belirlenmiştir. A-B arası mesafenin metre cinsinden çözümlenmiş hâli (1·102 + 1·101 + 5·100 + 1·10–1 + 8·10–2) şeklindedir.
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
Sokağa yapılan evlerin uzunlukları eşit ve y metredir. Aşağıda evler arasındaki mesafeyi gösteren bir kroki verilmiştir.
x x
y K y L y
Buna göre K ile L noktaları arasındaki uzunluk metre cinsinden aşağıdakilerden hangisine eşittir?
–3. kuvvetini alır. –1. kuvvetini alır. 1. kuvvetini alır. 3. kuvvetini alır.
A B C D E F G
A, B, C, D, E, F ve G kutularının her birinin içine 4 tam sayısı yazılmıştır. Kutulardan çıkan sayılar ile ilgili aşağıdaki bilgiler biliniyor.
−n 1 n m a·m
4. a ≠ 0 ve n, m tam sayı olmak üzere a = n ve (a ) = a şeklinde yazılır.
a
Aşağıda bir dikdörtgenin kısa ve uzun kenarlarının uzunluklarının hesaplanması ile ilgili bilgiler verilmiştir.
II. Dikdörtgenin kısa kenar uzunluğu B sayısının sondan kaç basamağı sıfırsa o kadardır.
B
Örneğin:
I. 25·104
Dikdörtgen 5 br
II. 714·105
6 br
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
I. 25·65·510
II. 27·38·59·710
A) 60 B) 78
C) 85 D) 91
➥➥ 23000, 1360000 … gibi sağ tarafından bolca sıfır bulunan ➥➥ Çok küçük ve çok büyük sayılar a x 10n şeklinde gösteri-
sayılara çok büyük sayı denir. lebilir. Bu ifadede a değeri 1’e eşit veya büyük ve aynı za-
manda 10’dan küçük olduğunda bu ifade bilimsel gösterim
➥➥ 0,0015, 0,0008, 0,000015 … gibi virgülün sağında bolca
olur.
sıfır bulunan sayılara çok küçük sayı denir.
➥➥ n bir tam sayı ve 1 ≤ a < 10 olmak üzere a x 10n şeklindeki
➥➥ Sayılar, çok büyük ya da çok küçük olmaları durumunda
ifadelere bilimsel gösterim denir.
a x 10n şeklinde yazılabilir.
Örneğin:
a 0000...0 = a x 10 n (Sayının sağdaki sıfır sayısı 10’un
1442443
n tane s›f›r 4 x 106 → ✔ Bilimsel gösterimdir.
kuvvetine yazılır.)
8 x 10–3 → ✔ Bilimsel gösterimdir.
-n
0, 1000
44442...a = a x 10 (Virgülün sağındaki basamak sa-
44443 1,3 x 108 → ✔ Bilimsel gösterimdir.
n tane basamak
yısı 10’un kuvvetine yazılır ve (–) değer alır.) 2,38 x 10–4 → ✔ Bilimsel gösterimdir.
DÜSün,
, A. Aşağıdaki çok büyük sayıları a x 10n şeklinde yazınız.
bul
1. 8000 = 2. 120000 =
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
3. 610000000 = 4. 8500000 =
5. 1110000 = 6. 0,000000625 =
7. 0,03 = 8. 0,15 =
Uygulama
DÜSün,
, B. Aşağıda verilen eşitliklerin doğru olması için noktalı yerlere yazılması gereken sayıları bulunuz.
tamamla
DÜSün,
, C. Aşağıdaki tabloyu inceleyerek boş kısımları örnekteki gibi doldurunuz.
tamamla
D. Başlangıç noktasından başlayıp verilenlerin doğru olup olmadığına karar vererek yönlendirici okları
DÜSün,
, takip ediniz. Son olarak ulaştığınız çıkış hangisidir?
karar ver
1. Çıkış
D
7,2 x 10–2 > 72 x 10–1
D Y
5 x 105 = 50 x 104 2. Çıkış
3. Çıkış
Y D
D
0,2 x 105 = 2 x 104
Y
4. Çıkış
2x 103 < 3x 103
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
Başlangıç 5. Çıkış
D
Y 20 x 10–2 < 4 x 10–5
D Y
6. Çıkış
Harita üzerinde belli iki nokta arasındaki uzunluğun yeryüzündeki aynı noktalar arasındaki uzunluğa oranına “harita ölçeği” denir.
Diğer bir deyişle gerçek uzunlukları harita üzerine aktarırken kullanılan küçültme oranıdır.
Örneğin:
Gerçekte 84 km olan uzunluk, bir haritada yaklaşık 7 cm olarak gösterilmiştir. Haritanın ölçeğini bulmak için harita üzerindeki uzunluğu
gerçek uzunluğa oranlarız.
Bir Türkiye haritasında İstanbul ile Iğdır arası uzaklık 6 cm olarak gösterildiğine göre haritanın ölçeği aşağıdakilerden hangisidir?
A) 4 · 10–8 B) 4 · 10–7 C) 4 · 10 7 D) 4 · 10 8
İPUCU
2. Bir elementin bir molekülündeki atom sayısı ya da 3.
bir bileşeğin bir molekülündeki molekül sayısına
Avogadro sayısı denir. Avogadro sayısı kadar atom
ya da molekül içeren maddeye ise 1 mol denir.
›› 10n ifadesinin basa-
mak sayısı n + 1 dir.
Güneş
Dünya
O
H H
›› A·10n ifadesinin ba-
samak sayısı A doğal Gök biliminde en yaygın kullanılan uzunluk birimi
Su (H2O) molekülünü oluşturan 1 mol hidrojen ato-
sayısının basamak Dünya’nın Güneş etrafında bir kez dönmesi sırasın-
munun kütlesi 1 gram, 1 mol oksijen atomunun küt-
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
sayısına n eklenerek da geçen süreye karşılık gelen ışık yılıdır. 1 ışık yılı
lesi ise 16 gram olduğundan 1 mol su (H2O) molekü-
bulunur. yaklaşık 9 trilyon kilometredir. 1 parsek ise yaklaşık
lünün kütlesi 18 gramdır.
olarak 3 ışık yılına karşılık gelir.
Avogadro sayısı 6,02·1023 tanecik olduğuna • Milyon ➙ 106 (6 sıfır)
Dünya’ya uzaklığı 8 parsek olarak hesaplanan
göre 450 gr suda bulunan tanecik sayısının bi-
9
• Milyar ➙ 10 (9 sıfır) bir yıldızın km olarak yaklaşık uzaklığının bilim-
limsel gösterimi aşağıdakilerden hangisidir?
sel gösterimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) 15,05·1022 B) 15,05·1024 • Trilyon ➙ 1012 (12 sıfır)
A) 216·109 B) 21,6·1010
C) 1,505·1021 D) 1,505·1025
C) 2,16·1014 D) 0,216·1012
Test - 11
6.
İPUCU
4.
Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığı 149.600.000 Objektifimizi Güneş’e çevirelim ve fotoğrafını
km’dir. çekelim. Bu fotoğraf çekildiği an, görüntünün
yaklaşık 8 dakika önceye ait olduğunu biliyor
Aralık 2018’de bilim insanları, Güneş sisteminde bu ›› Sayıları 10’un tam muydunuz? Çünkü Güneş ışınları bize yaklaşık
güne kadar gözlenen en uzak gök cismini keşfettiler. sayı kuvvetlerini kul- 8 dakika sonra ulaşır.
Bu gök cismine, 2018VG18 bilimsel adının verilme- lanarak gösterirken
Işığın saniyede 300 000 km yol aldığı bilmediği-
sinin yanında, uzaklarda anlamına gelen “farout” is- virgül sola giderse
ne göre Dünya’nın Güneş’e uzaklığının kilomet-
miyle de anılacak. 10’un kuvveti artar,
re cinsinden bilimsel gösterimi aşağıdakilerden
sağa giderse 10’un
Yaklaşık 500 km çapında olan bu yeni keşfedilen ci- hangisidir?
kuvveti azalır.
sim pembe renkli ve Güneş’in etrafında tam dönüşü
A) 1,44 x 108 B) 1,32 x 107
binden fazla yıl almaktadır. Güneş’e olan uzaklığı Soru:
ise Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığının 120 katıdır. C) 1,21 x 106 D) 1,18 x 106
2,786 sayısını 10’un
Buna göre yeni keşfedilen 2018VG18 gök cis- farklı tam sayı kuv-
minin Güneş’e olan uzaklığının metre cinsinden vetlerini kullanarak
bilimsel gösterimi aşağıdakilerden hangisidir? yazalım.
A) 1,7952 · 1013 B) 149,6 · 1010
Cevap:
C) 120 · 108 D) 1,496 · 1013 2,786 = 2,786·100
= 27,86·10–1
= 278,6·10–2
= 2786·10–3
• 3,1 x 10–8
5. Lockheed SR-71 Blackbird, dünyanın en hızlı ve en
• –7,15 x 103
yüksek irtifada uçabilen insanlı uçağıdır.
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
• –1,4 x 10–12
Dakikada 58,8 kilometre yol alabilen SR-71, 1976
• 2,16 x 105
yılından beri dünya rekorunu elinde tutuyor.
A) 6,468·106 B) 6,468·105
C) 6,46·106 D) 6,668·106
Cam Şişe
4.000 yıl
Plastik Tabak Kutu Kola
500 yıl 10 yıl
Pet Şişe
Plastik Malzeme
100 yıl 100 yıl
Alüminyum
100 yıl
Geri dönüşüm ile enerji, su, doğal kaynaklar gibi birçok alanda tasarruf yapılır.
Geri dönüşüme gönderilen bir ton cam ile 100 litre petrol tasarrufu sağlanır.
Ülkemizde bir yılda kişi başına düşen cam şişe atık miktarı 90 adet olduğu tespit edilmiştir. Bir cam şişenin ağırlığı ortalama 500 gramdır.
Buna göre ülkemizde 10 yıl boyunca kırk milyon kişinin tüm cam şişe atıkların geri dönüşüme kazandırılırsa tasarruf edilecek
petrol miktarının litre olarak gösterimi aşağıdakilerden hangisidir?
2. Ev satışı yapan bir inşaat firması aşağıdaki ödeme planı ile evlerini satmaktadır.
120 2500 ¨ A
90 3000 ¨ B
60 4000 ¨ C
Said, Murat ve Mahmut birbirlerinden farklı planlar seçerek ev almışlardır. Bu kişilerin toplam ödeyecekleri miktarlar kuruş cinsinden x,
y, ve z harfleri ile aşağıdaki gibi gösterilmiştir. 1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
n
0
a·1
n
0
a·1
Sol Sağ
Makara
•• Makara kolu bir kez sağa çevrildiğinde virgül bir adım sağa kayıyor. Sayının değerinin korunması için 10’lu ifadenin üssü bir azaltı-
lıyor.
Örneğin: 1,2·107 12·106
Kol 1 kez sağa
doğru çevrilir.
•• Makara kolu bir kez sola çevrildiğinde virgül bir adım sola kayıyor. Sayının değerinin korunması için 10’lu ifadenin üssü bir arttırılıyor.
Örneğin: 5,71·1072 0,571·1073
Kol 1 kez sola
doğru çevrilir.
Serhat bu makara sisteminde makara kolunu önce üç defa sola, daha sonra iki defa sağa çeviriyor. Makara sisteminin ekranında
1,071·1048 sayısını görüyor.
Buna göre Serhat makara kolunu çevirmeden önce ekranda yazan sayı aşağıdakilerden hangisidir?
A) 3,01·1022 B) 3,01·1023
C) 3,01·1024 D) 3,01·1025
3 7
Yukarıda iki farklı sistem gösterilmiştir. I. sistemin onlar basamağındaki sayı 3, II. sistemin birler basamağındaki sayı 7’dir.
2. Verilen bir sayıyı 10’un farklı tam sayı kuvvetlerini kullanarak ifade edebiliriz.
1. Klavye 2. Klavye
A B
Yukarıda A ve B kutularına sahip eşitlik belirleyici mekanizma bulunmaktadır. A kutusuna yazılan sayı eğer B kutusuna yazılan sayıya
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
eşit ise (+10) puan alınmakta, eğer eşitlik olmazsa puan alınamamaktadır. Ahmet’in klavyeler ile yazdığı sayılar sırasıyla aşağıdaki gibidir.
Buna göre Ahmet yazdığı sayılar sonucunda toplam kaç puan almıştır?
A) 0 B) 10 C) 20 D) 30
A) 36 B) 40 C) 42 D) 48
A) 54 B) 53 C) 52 D) 51
geri kazanımı sonucunda 12 400 m3’e kadar sera gazını en- •• Y = 3c
gelleme hedeflenmektedir. Bu sayıların sıralaması M > K > Y şeklindedir.
Yukarıda verilen bilgiler ışığında “Sıfır Atık Projesi” kapsamın- Bu bilgilere göre a, b ve c yerine aşağıdaki sayılardan
da 50 ton atık kâğıt geri kazanılmıştır. hangisi yazılabilir?
Buna göre engellenen sera gazının cm3 cinsinden bilim-
a b c
sel gösterimi aşağıdakilerden hangisidir? (1 m3 = 1 000
A) –1 –2 –3
000 cm3)
B) –2 –1 –3
A) 6,2·105 B) 6,2·108
C) –3 –2 –1
C) 6,2·1011 D) 6,2·1014
D) –3 –1 –2
B kabında bulunan 128 bakteri ise her 30 dakikada bir 8 katına çıkmaktadır.
A kabı B kabı
Buna göre 2 saatin sonunda kaplarda bulunan bakteri sayılarını doğru olarak gösteren tablo aşağıdakilerden hangisidir?
A) B) C) D)
A kabı B kabı A kabı B kabı A kabı B kabı A kabı B kabı
10. Bilgi: x, y, z farklı asal sayılar ve a, b, c pozitif tam sayılar olmak üzere,
K = xa · y b · z c biçiminde yazılabilen K sayısının pozitif tam sayı bölenlerinin sayısı, (a + 1)·(b + 1)·(c + 1) formülü ile bulunur.
Örneğin: 108 sayısının pozitif tam sayı bölenlerinin sayısı 108 = 3 3 ·2 2 olduğundan (3 + 1)·(2 + 1) = 4·3 = 12 tanedir.
11.
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
Şekilde yan yana koyulmuş dört tane teneke kutu vardır. Her kutunun hacmi sağındaki kutunun hacminin 8 katı kadardır.
En büyük kutunun hacmi 410 santimetreküp olduğuna göre en küçük kutunun hacmi kaç santimetreküptür?
4 6
-2 -3
ifadesininin değeri kaçtır? 20 katlı bir binada soldaki asansör yalnız tek katlarda, sağdaki
A) –2 B) –1 C) 1 D) 2 asansör ise yalnız 5 ve 5’in katı olan katlarda durmaktadır.
Bu farklı katlarında oturan Ali ve Ayşe her iki asansöre farklı
günlerde giriş kattan birlikte binmiş ve her biri kendi oturduğu
katın düğmesine basmıştır.
Ali Ayşe
13. 8, 16, 32, 64, 128, 256 sayıları aşağıdaki tabloya her satırdaki
A) 5 15
ve sütundaki sayıların çarpımı 212 olacak şekilde yazılacaktır.
B) 10 20
2 A C) 15 5
D) 20 10
1
B 4
A) 4 dakika 45 saniye
B) 4 dakika 40 saniye
C) 4 dakika 35 saniye
D) 4 dakika 30 saniye
✓ ile yanlış yaptığınız soruyu ✗ ile işaretleyiniz. Yanlış yaptığınız soruların dönütlerine göre konu eksiklerinizi gideriniz.
Sınıfı: …………………………………………………………………………………………………
Seçeneğiniz
Doğru
Seçenekler ✓ ✗
1. değilse “aralarında asal sayılar” konusunu tekrar ediniz.
C
2. değilse “çok büyük ve çok küçük sayılar” konusunu tekrar ediniz.
C
3. değilse “pozitif tam sayıların çarpanları” konusunu tekrar ediniz.
B
4. değilse “tam sayıların kuvvetleri” konusunu tekrar ediniz.
D
5. değilse “bilimsel gösterim” konusunu tekrar ediniz.
C
6. değilse “ebok – ekok” konusunu tekrar ediniz.
C
7. değilse “tam sayıların tam sayı kuvvetleri” konusunu tekrar ediniz.
D
8. değilse “tam sayıların tam sayı kuvvetleri” konusunu tekrar ediniz.
A
9. değilse “tam sayılarda işlemler” konusunu tekrar ediniz.
C
10. değilse “pozitif tam sayıların çarpanları” konusunu tekrar ediniz.
C
11. değilse “üslü ifadelerle işlemler” konusunu tekrar ediniz.
B
12. değilse “üslü ifadelerle işlemler” konusunu tekrar ediniz.
C
13. değilse “üslü ifadelerle işlemler” konusunu tekrar ediniz.
D
14. değilse “ebob – ekok” konusunu tekrar ediniz.
D
15. değilse “ebob – ekok” konusunu tekrar ediniz. 1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
C
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
Öğretmen Değerlendirmesi
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................................................................................................
B. 1. 81 2. 125 3. 32 4. 16 5. –27 6. 36 7. 1
B. 1. 22 · 32 2. 23 · 51 3. 21 · 51 · 71 4. 21 · 51 · 131 7
8. 1 9. – 1
C. 1. 24 2. 24 · 3 3. 23 · 32 81 64
C. 1. Y 2. Y 3. D 4. D 5. D 6. D
D. 1. Y 2. D 3. Y 4. Y 5. D 6. D
7. D 8. D 9. Y
E. 1. 5 2. 2 3. 3 4. 5 5. 2 6. 2
D. 1. 1024 2. 512 3. 256 4. 128 5. 64
F. A. 84 B. 42 C. 14 K. 126 L. 63 M. 21 N. 7 6. 32 7. 16 8. 8 9. 4 10. 2
2. TEST 1. D 2. C 3. C 4. C 5. C
8. TEST 1. A 2. C 3. D 4. D 5. A
2. Uygulama
5. Uygulama
A. 1. 15 2. 4 3. 30 4. 70
A. 1. 27 2. 37 3. 53 4. 14–2 5. 65 6. 20–3
B. 1. 280 2. 50 3. 240 4. 180
B. 1. 26 2. 46 3. 5–6 4. 6–6 5. 34 6. 73
C. 1. 2 · 5 2. 5 · 7 3. 2 · 3 · 5
C. 1. 33 2. 56 3. 7 4. 33 5. 34 6. 5–2
D. 1. 22 · 32 2. 2 · 32 · 54 3. 22 · 32 · 5 · 72
D. 1. 210 2. 2 3. 316 4. 5–2 5. 243 6. 7 7. 218 8. 2–20
24 –8 –4 12
3. TEST 1. D 2. B 3. A 4. A 5. D 6. B 7. A 9. 3 10. 3 11. 5 12. 5
A. 1. ✓ 2. ✗ 3. ✗ 4. ✗ 5. ✓ 6. ✓ 7. ✓ 8. ✗ 5. 4 x 100 + 7 x 10–1
9. ✗ 10. ✗ 6. 3 x 100 + 1 x 10–1 + 4 x 10–2
D. 1. ✗ 2. ✓ 3. ✓ 4. ✗ 1. D 2. C 3. D 4. B 5. C 6. D 7. A
9. TEST
8. D 9. C
E. 1. 10 2. 35
10. TEST 1. C 2. A 3. A 4. D
D. 2. çıkış B. 1. 1 + 4 + 9 = 14 2. 6
3. 22 4. 11
1. A 2. D 3. C 4. A 5. A 6. A 7. B
11. TEST 5. 1024 6. 770
7. 5 8. 730
1. B 2. D 3. A 4. C 9. 100 + 961 = 1061
12. TEST
C. 1. D 2. D 3. Y 4. D 5. Y 6. D
D. 1. 10 2. 6 3. 11 4. 2 5. –4 6. 12
1. ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ
1. C 2. B 3. D 4. C 5. D 6. D 7. C
1. C 2. C 3. B 4. D 5. C 6. C 7. D 1. TEST
8. B 9. D
8. A 9. C 10. C 11. B 12. C 13. D 14. D
15. C
1. D 2. B 3. D 4. A 5. C 6. B
2. TEST
A. 1. d 2. c 3. b 4. e 5. f 2. Uygulama
A. 1. ✓ 2. ✓ 3. ✗ 4. ✓ 5. ✗ 6. ✓ 7. ✓ 8. ✓ 9. ✗
B. SAYILAR EBOB EKOK
24 ve 30 6 120 B. 1. ✗ 2. ✓ 3. ✗ 4. ✓ 5. ✗ 6. ✓ 7. ✗ 8. ✓ 9. ✗
35 ve 140 35 140
C. Açıkta kalan sayı : 8
C. 1. ✓ 2. ✗ 3. ✗ 4. ✓ 5. ✓
D. 1. Y 2. D 3. Y 4. D 5. D
G. 1. C 2. C 3. C 4. D 5. C 6. C