Son Viraj - 8. Sınıf Matematik Drift Serisi 1. Ünite

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 47

1.

Ü N İ T E
Çarpanlar ve Katlar
Üslü İfadeler

Pozitif Tam Sayıların Çarpanları

EBOB - EKOK

Aralarında Asal Sayılar

Tam Sayıların Kuvvetleri

Üslü İfadelerle İşlemler / Çözümleme

Çok Büyük ve Çok Küçük Sayılar / Bilimsel Gösterim

Ünite Değerlendirme Testi

Ünite Değerlendirme Testi Analizi


8.1.1.1. Verilen pozitif tam sayıların pozitif tam sayı çarpanlarını bulur pozitif tam sayıla-
rın pozitif tam sayı çarpanlarını üslü ifade ya da ifadelerin çarpımı şeklinde yazar.

8.1.1.2. İki doğal sayının en büyük ortak bölenini (EBOB) ve en küçük ortak katını (EKOK)
hesaplar, ilgili problemleri çözer.

8.1.1.3. Verilen iki doğal sayının aralarında asal olup olmadığını belirler.
K A ZA N IM L A R

8.1.2.1. Tam sayıların tam sayı kuvvetlerini hesaplar.

8.1.2.2. Üslü ifadelerle ilgili temel kuralları anlar, birbirine denk ifadeler oluşturur.

8.1.2.3. Sayıların ondalık gösterimlerini 10’un tam sayı kuvvetlerini kullanarak çözümler.

8.1.2.4. Verilen bir sayıyı 10’un farklı tam sayı kuvvetlerini kullanarak ifade eder.

8.1.2.5. Çok büyük ve çok küçük sayıları bilimsel gösterimle ifade eder ve karşılaştırır.
Pozitif Tam Sayıların Çarpanları
1.
Konu
Bilgi Hazinem
➥➥ Bir çarpma işleminde çarpılan sayıların her birine çarpan ➥➥ Örneğin: 96 sayısını üslü ifadelerin çarpımı şekilde yazarak
denir. gösterelim.
1. Yol : Çarpan ağacı yöntemi
2 . 5 = 10
96
Çarpan Çarpan 48
2
Örneğin: 24 sayısının pozitif tam sayı çarpanlarını bulalım. 24
2

1 . 24 = 24 2 .12 = 24 12
2
6
2
3 . 8 = 24 4 . 6 = 24
2 3
Yukarıdaki çarpma işlemlerine göre 24’ün pozitif tam sayı
çarpanları 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12 ve 24’tür. 96 = 2·2·2·2·2·3 = 25·3

➥➥ Pozitif tam sayılar üslü ifade ya da üslü ifadelerin çarpımı


2. Yol : Asal çarpanlar algoritması yöntemi
şeklinde yazılabilir. Bu işlemi yaparken çarpan ağacı veya
asal çarpanlar algoritması kullanılabilir.
96 2 96 = 2·2·2·2·2·3 = 25·3
48 2
24 2
12 2
6 2
3 3
1

DÜSün,
,
A. Aşağıda verilen sayıların pozitif tam sayı çarpanlarını bulunuz.
bul

1. 2. 3.
36 60 150

1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

DÜSün,
,
B. Aşağıda verilen sayıları asal çarpanlar algoritmasını kullanarak üslü ifadelerin çarpımı şeklinde yazınız.
bul

1. 2. 3. 4.
36 40 70 130

8. Sınıf Matematik . 7
YAYINLARI
1. Pozitif Tam Sayıların Çarpanları

Uygulama

C. Aşağıda verilen tam sayıları, çarpan ağacı yöntemini kullanarak üslü ifade veya üslü ifadelerin çarpımı
DÜSün,
, şeklinde yazınız.
bul

1. 2. 3.
16 48 72

DÜSün,
, D. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların yanına “D”, yanlış olanların yanına “Y” yazınız.
karar ver

1. 60 sayısının 5 tane asal çarpanı vardır.

2. 150 sayısı 2·3·52 şeklinde yazılabilir.

3. 25 sayısının 3 tane asal olmayan çarpanı vardır.

4. 90 sayısının asal çarpanı yoktur.

5. 1000 sayısının 2 tane asal çarpanı vardır.

6. Asal çarpanlarına ayırılmış şekli 22·5·7 olan sayı 140’tır.

DÜSün,
, E. Aşağıdaki eşitliklerin doğru olması için kutucukların içerisine yazılması gereken sayıları bulunuz.
bul

1. 45 = ·9 2. 40 = 3
·5 3. 72 = 23· 2

4. 100 = 22· 2 5. 216 = 3


·33 6. 300 = 3· 2
·52

DÜSün,
, F. Aşağıdaki harflerin yerine yazılması gereken sayıları bulunuz.
bul
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

A
K 2
2 B L 3
M 3
3 C N 7
1
2 7

A = ……, B = ……, C = …… K = ……, L = ……, M = ……, N = ……

8 8. Sınıf Matematik YAYINLARI


Pozitif Tam Sayıların Çarpanları Kavrama
Test - 1

İPUCU
1.
3. Sayma sayılarında tanımlı ve işlem-
leri için;

A = “A’nın pozitif bölenlerinin toplamı”


›› Bir sayının çarpanları
o sayının aynı za-
A = “A’nın asal çarpanlarının toplamı”
manda bölenleridir.
şeklinde tanımlanıyor.

Buna göre 90 işleminin sonucu kaçtır?


Yukarıdaki dikdörtgen şeklindeki masanın kısa ke- ›› 1 sayısı her sayının
A) 5 B) 10 C) 14 D) 18
narının santimetre cinsinden uzunluğunun asal çar- çarpanıdır.
panları 2 ve 5’tir. Uzun kenarının asal çarpanı ise
3’tür.

Masasının üst yüzeyini kaplayacak ve kenarlarından ›› Her sayı kendisinin


sarkmayacak şekilde bir masa örtüsü alınacaktır. çarpanıdır. 4. Zeka oyunlarından biri olan Gizemli Piramit oyunu
sayıların piramit şeklinde diziliminden oluşur. Oyun-
Buna göre alınacak örtünün alanı santimetre cin-
da amaç piramidin en üstündeki sayıdan başlayıp
sinden aşağıdakilerden hangisi olabilir?
›› 1 ve kendisinden her sayıyı birer defa kullanarak en alttaki sayıya
A) 270 B) 240 ulaşmak yani piramidin en alt satırına inmektir.
başka tam sayı bö-
C) 210 D) 160 leni olmayan 1’den
büyük doğal sayılara 1
“asal sayılar” denir. 5 5
2 4 3
3 1 2 3
›› En küçük asal sayı 1 4 5 4 2
2’dir. 5 2 3 6 1 4

Elif, verilen piramidin en üstünden en altına kadar


›› Çift sayılardan yal- sırasıyla geçtiği sayıları ikişerli toplayıp oluşan üç
2. Sıla matematik dersi ödevi için bir oyun tasarlamış- nızca 2, asal sayıdır. tane sayının toplamlarını çarpmıştır.
tır. Oyunda pozitif tam sayıların yazılı olduğu kartlar Buna göre elde ettiği sayının pozitif çarpan sa-
ve pullar bulunmaktadır. yısı kaçtır?
Oyunun kuralları şöyledir: A) 3 B) 5 C) 15 D) 18
••  Oyun en az iki kişiyle oynanır.
••  Her oyuncu birer kart seçer.
••  Seçilen kartlardaki yazan sayılarını oyuncular
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
asal çapanlarına ayırır. Asal çarpanların en bü- 5. k bir tam sayı olmak üzere 3’ten büyük asal sayılar
yüğü ile en küçüğünün farkı kadar pulu oyuncu- 6k + 1 veya 6k – 1 şeklindedir.
lar hanelerine koyarlar. En çok pula sahip olan
oyuncu oyunu kazanır. Asal sayılar konusunu yeni öğrenen Yunus Emre bir
sayının asal olup olmadığını tespit etmek için yuka-
Sıla, Gamze, Duru ve Petek oyunu oynamaya baş-
rıdaki bilgiden yararlanmıştır.
larlar.
Asal olup olmadıklarını kontrol ettiği sayılar 151,
İlk çektikleri kartlarda sırasıyla 60, 75, 98 ve 77
173, 297, 313, 477’dir.
yazdığına göre en çok pul alan oyuncu kaç pul
almıştır? Bu sayılardan asal olmayanların toplamı ile asal
olanların toplamının farkı kaçtır?
A) 4 B) 5 C) 7 D) 11
A) 357 B) 237 C) 183 D) 137

8. Sınıf Matematik . 9
YAYINLARI
Kavrama Pozitif Tam Sayıların Çarpanları

Test - 1
n. ^ n + 1 h 10.
6. 1 + 2 + 3 + …+ n =
2 İPUCU BARAJ SORUSU

Örneğin: 1 + 2 + 3 + 4 + 5 = 15 ’tir. a ve b asal sayılar olmak üzere,


Ayşe 1 + 2 + 3 ... + m işleminin sonucunda bul- ›› Bir sayının çarpan- ax · by = 432
ları arasındaki asal eşitliği veriliyor.
duğu sayının 8 tane pozitif tam sayı çarpanı ol-
sayılar o sayının asal Buna göre x + y kaçtır?
duğunu söylediğine göre m sayısı aşağıdakiler-
den hangisi olabilir? çarpanlarıdır.
Yukarıdaki soru, bir bilgi yarışmasında bir üst tura
geçiş sorusudur.
A) 15 B) 13 C) 11 D) 10
Aşağıdaki gruplardan hangisi soruya doğru ce-
›› Bir pozitif tam sayıyı vap vererek bir üst tura geçmeye hak kazanmış-
asal çarpanlarının tır?
çarpımı şeklinde
A) 1. Grup : 4 B) 2. Grup : 5
7. • 20 sayısının pozitif tam sayı çarpanları 1, 2, 4, 5, yazmaya “asal
çarpanlara ayırma” C) 3. Grup : 6 D) 4. Grup : 7
10 ve 20’dir.
denir.
••  20 sayısının asal çarpanları 2 ve 5’tir.
••  15 sayısının pozitif tam sayı çarpanları 1, 3, 5 ve ›› Pozitif bir A tam sayı-
15’tir. sının asal çarpanları-

••  15 sayısının asal çarpanları 3 ve 5’tir. na ayrılmış şekli: 11. Kenar uzunlukları a br ve b br olan bir dikdörtgenin
alanı a·b br2 dir.
Yukarıdaki ifadelerden kaç tanesi doğrudur? A = ax·by·cz ise
Sonay bir iple kenar uzunlukları cm cinsinden tam
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 A tam sayısının pozitif sayı olan bir KLMN dikdörtgeni oluşturuyor.
tam sayı çarpan sayısı:
K L

(x + 1)·(y + 1)·(z + 1)
işlemi ile hesaplanır.

8. Sedat’ın telefon faturasındaki tam sayı olan tutarın


asal çarpanlarının en küçüğü 2, en büyüğü 7’dir. N M

Buna göre Sedat’ın telefon faturası aşağıdakiler- KLMN dikdörtgeninin alanı iki basamaklı rakamları
den hangisi olabilir? farklı en küçük asal sayıdır.

A) 126 B) 154 C) 170 D) 216 Sonay, aynı ipi kullanarak bir kare oluşturduğun-
da karenin alanı ile dikdörtgenin alanının çarpı-
mının pozitif tam sayı bölen sayısı kaçtır?

A) 3 B) 6 C) 9 D) 12
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

9. Hanne, kitabının sayfa numaralarını keçeli kalemle-


riyle 2’nin katı olanları kırmızı renkle, 3’ün katı olan-
ları mavi renkle ve 5’in katı olanları da mavi renkle
boyamıştır.

Kırmızı olan sayfa numaraları 2 kere mavi renkle bo-


yandığında eflatun rengi oluyor.

Kitabın sayfa sayısı iki basamaklı en büyük asal


sayı olduğuna göre eflatun renkte kaç sayfa var-
dır?

A) 3 B) 9 C) 12 D) 16

10 8. Sınıf Matematik YAYINLARI


Pozitif Tam Sayıların Çarpanları
Analiz
Sentez
Test - 2
1. Kendoku, aritmetik ve mantığa dayalı bir oyundur. n x n hücreden oluşan tabloya 1’den n’ye kadar sayılar her satırda ve her sütunda
bir kez yer alacak şekilde doldurulur. Tabloda kalın çizgiyle belirtilmiş ve her bölgenin köşesindeki sayı o bölgenin içindeki rakamların
istenilen işleme göre hesaplanan sonucunu vermektedir.

Örneğin: 5+ 3+
2 3 1
4+
3
3+
1 2 3

1 2 3 4

3 1
Yanda verilen 4 x 4’lük Kendoku’da tüm işlemler çarpma işlemine göre yapılacaktır.
1

Buna göre kalın çizgiyle belirtilen bölgelerden elde edilen sayıların çapımları toplandığında elde edilen sayının çarpan sayısı
kaçtır?

A) 3 B) 4 C) 6 D) 8

2.

72 121 30 45 27 36 48

1. 2.
kutu kutu

Kartlara yazılan sayılar, asal çarpanlarının çarpımı pozitif çarpan sayısından küçük ise 1. kutuya, eşit veya büyük ise 2. kutuya atıla-
caktır. Örneğin: 80 = 24·5’tir.

Asal çarpanlarının çarpımı : 2·5 = 10

Pozitif çarpan sayısı : 10’dur.

10 = 10 olduğundan 80 yazılı kart 2. kutuya atılır.

Buna göre 1. kutudaki kart sayısı kaçtır?

A) 2 B) 3
C) 4 D) 5

1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

3. Bir sayının asal çarpanlarının sayısı, o sayının basamak sayısından az ise bu sayıya “ekonomik sayı” denir.

Örneğin 250 sayısı bir ekonomik sayıdır.

Çünkü 250 = 2·53 dir. 250’nin asal çarpanları 2 ve 5’tir.

Asal çarpan sayısı : 2

Basamak sayısı :3

250’nin asal çarpan sayısı, basamak sayısından az olduğu için 250 sayısı bir ekonomik sayıdır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi ekonomik sayı değildir?

A) 216 B) 225 C) 240 D) 288

YAYINLARI 8. Sınıf Matematik . 11


Analiz Pozitif Tam Sayıların Çarpanları
Sentez
Test - 2
4.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

31 32 33 34 35 36 37 38 39 40

41 42 43 44 45 46 47 48 49 50

51 52 53 54 55 56 57 58 59 60

61 62 63 64 65 66 67 68 69 70

71 72 73 74 75 76 77 78 79 80

81 82 83 84 85 86 87 88 89 90

91 92 93 94 95 96 97 98 99 100

Yukarıdaki 100’lük kartta 30 sayısının pozitif tam sayı çarpanları sarı renge, 72 sayısının pozitif çarpanları ise mavi renge boyanıyor.

Sarı ve mavi rengin birleşmesiyle yeşil renk elde edildiğine göre yeşil boyalı kare sayısı boyalı kare sayısının yüzde kaçıdır?

A) %10 B) %20 C) %25 D) %40

İPUCU
5. Bilgi : 1’den n’ye kadar olan tam sayıların çarpımı
n faktöriyel olarak ifade edilir ve n! sembo-
lü ile gösterilir.

Örneğin: 7! = 1·2 ·3 ·4 ·5 ·6 ·7 ’dir.


›› Bir sayının asal çar-
7! = 2 4 · 3 2 ·5 1 ·7 1 şeklinde yazılabilir. panları, “asal çapan
x
n! =2 ·y ise x’in alabileceği en büyük değeri algoritması” yönte-
bulmak için n sayısı 2’ye bölünür, miyle çarpanlarına
elde edilen bölümler de 1 olana kadar ayrılarak bulunabilir.
bölünür. Bölümler toplamı x’i verir.

Örneğin: 9! = 2x·A ise


1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

9 2
4 2
2 2
1

4 + 2 + 1 = 7 x’in en büyük değeri olur.

Buna göre 19! = 2a·K ise a’nın alabileceği en bü-


yük değer kaçtır?

A) 18 B) 17 C) 16 D) 15

12 8. Sınıf Matematik YAYINLARI


EBOB - EKOK
2.
Konu
Bilgi Hazinem
➥➥ İki doğal sayının ortak bölenlerinin en büyüğüne en büyük ➥➥ Bir problemde verilen bütün daha küçük parçalara ayrılıyor-
ortak bölen (EBOB) denir. sa bu problemlerin çözümünde EBOB kullanılır.

Örneğin: 18 ve 24 sayılarının en büyük ortak bölenini bu- ➥➥ İki doğal sayının ortak katlarının en küçüğüne en küçük or-
lalım. tak kat (EKOK) denir.

18’in bölenleri: 1, 2, 3, 6, 9, 18 Örneğin: 12 ve 18 sayılarının en küçük ortak katını bulalım.

24’ün bölenleri: 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12, 24 12’nin katları: 12, 24, 36, 48, 60, 72, ....

18’in ve 24’ün ortak bölenleri 1, 2, 3 ve 6’dır. Bunların en 18’in katları: 18, 36, 54, 72, 90, 108, ...
büyüğü 6 olduğundan bu iki sayının en büyük ortak böleni
12 ve 18’in ortak katları 36, 72,... şeklinde devam eder.
6’dır.
Bunların en küçüğü 36 olduğundan bu iki sayının en küçük
➥➥ A ve B doğal sayılarının en büyük ortak böleni EBOB(A, B) ortak katı 36’dır.
veya (A, B)ebob şeklinde gösterilir.
➥➥ A ve B doğal sayılarının en küçük ortak katı EKOK(A, B)
➥➥ A ve B doğal sayılarının EBOB’u bulunurken asal çarpanlar veya (A, B)ekok şeklinde gösterilir.
algoritmasından yararlanılabilir.
➥➥ İki doğal sayının EKOK’unu bulurken asal çarpanlar algorit-
masından yararlanılabilir.
28 42 2
14 21 2 20 24 2

7 21 3 10 12 2

7 7 7 5 6 2

1 1 5 3 3
5 1 5
EBOB(28, 42) = 2 · 7 = 14 olur. 1
EKOK (20, 24) = 2 · 2 · 2 · 3 · 5 = 120
Örneğin: 28 ve 42 sayılarının en büyük ortak bölenini bu-
lalım. 20 ve 24 sayılarının en küçük ortak katını bulalım.

Bu çözüme ek olarak; ortak asal çarpanlardan kuvveti kü- Bu çözüme ek olarak; ortak asal çarpanlarından kuvveti bü-
çük olanların çarpımı en büyük ortak böleni verir. yük olanlar ile ortak olmayanların çarpımı en küçük ortak
katı verir.
28 = 22·7 42 = 2·3·7
20 = 22·5 24 = 23·3
EBOB(28, 42) = 2·7 = 14 olur.
EKOK(20, 24) = 23·3·5 = 120 olur.
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
➥➥ Bir problemde verilen parçalardan bir bütün oluşturuluyor-
sa bu problemlerin çözümünde EKOK kullanılır.

. m
n i
Be arim
tl
No

YAYINLARI 8. Sınıf Matematik . 13


2. EBOB - EKOK

Uygulama

DÜSün,
, A. Aşağıdaki sayıların en büyük ortak bölenini bulunuz.
bul

1. 2. 3. 4.
45 ve 75 36 ve 80 150 ve 240 140 ve 350

DÜSün,
, B. Aşağıdaki sayıların en küçük ortak katını bulunuz.
bul

1. 2. 3. 4.
28 ve 40 10 ve 25 15 ve 48 36 ve 45

DÜSün,
, C. Aşağıda üslü ifadelerin çarpımı şeklinde verilen sayıların en büyük ortak bölenini bulunuz.
bul

1. 2. 3.
A = 2·32·5 C = 3·52·7 E = 22·3·53·7
B = 2·52 D = 2·5·72 F = 2·32·5·13
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

DÜSün,
, D. Aşağıda üslü ifadelerin çarpımı şeklinde verilen sayıların en küçük ortak katını bulunuz.
bul

1. 2. 3.
A = 2·32 C = 2·32·52 E = 22·3·7
B = 22·3 D = 2·54 F = 32·5·72

14 8. Sınıf Matematik YAYINLARI


EBOB - EKOK Kavrama
Test - 3
1. Yandaki kare dik prizma şeklindeki bisküvi kutuları herhangi bir yüzeyi üzerinde üst üste konularak hiç boşluk
kalmadan yüksekliği 70 santimetreden az olan bir rafa yerleştirilebilmektedir.

i
6 cm Bis üv
küvi sk
Bi

5 cm

Bu yerleştirme işlemi gibi aşağıdaki kare dik prizma şeklindeki kutulardan hangisi ile aynı rafa yerleştirme yapılamaz?
A) B) C) D)
3 cm 6 cm 4 cm 7 cm

3 cm
10 cm 12 cm 8cm

2. 128 kg 136 kg

A kalite çay B kalite çay 1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

Yukarıda 128 kg ağırlığında A kalite çay ve 136 kg ağırlığında B kalite çay çuvalları verilmiştir.

Bu çuvallarda bulunan çaylar birbirine karıştırılmadan eşit ağırlıktaki paketlere doldurularak satılacaktır.

••  1 paket A kalite çay: 20 ¨


••  1 paket B kalite çay: 18 ¨’dir.
Buna göre doldurulacak paket sayısı en az olmak şartıyla A ve B kalite çayların tümünün satışından elde edilecek gelir kaç
¨’dir?

A) 576 B) 626 C) 712 D) 824

YAYINLARI 8. Sınıf Matematik . 15


Kavrama EBOB - EKOK

Test - 3
3. 6.
6
2 15 24

M
İPUCU
12 K
›› EKOK’un kullanıl-
10 Y dığı bazı durumlara Bir bahçedeki iki fıskiyeden biri 5 dakikada bir, diğeri
örnekler: ise 9 dakikada bir yirmişer litre su fışkırtmaktadır.
Yukarıda verilen diyagramda boyalı olmayan karele-
• Farklı sayı grupların- Bu fıskiyeler birlikte su fışkırttıktan sonra tekrar
re 1’den 6’ya kadar (1 ve 6 dâhil) olan doğal sayıla-
dan bütüne ulaşmak birlikte su fışkırtma anına kadar toplam kaç litre
rın tümü yazılacaktır. Büyük karenin dışında verilen
parçadan ➙ bütüne su fışkırtırlar?
sayılar bulunduğu satırdaki ya da sütundaki sayıla-
rın çarpımıdır. A) 260 B) 240 C) 220 D) 200
• Zaman aralıkları
Buna göre M + K + Y kaçtır? farklı olan alarmların
aynı anda çalması
A) 15 B) 14 C) 13 D) 12
farklı
aynı anda
zamanlarda ➙
çalmaları
çalan saatler
7. Millî Kütüphanede uzunluğu 180 cm ile 250 cm ara-
farklı aynı sında olan kitaplığın bir rafına kalınlıkları 7 cm ve 8
günlerde

günde cm olan ansiklopediler aralarında ve rafta hiç boşluk
tutulan nöbet
4. 45 silgi ve 54 kalem, her kutuda eşit sayıda ürün kalmadan yerleştirilebiliyor.
nöbetler tutmak
olmak şartıyla birbirine karıştırılmadan ve hiç artma-
yacak şekilde ayrı ayrı paketlenecektir.
bölenlerin sayının
Buna göre bir pakette en fazla kaç tane ürün ola- ➙
verilip bulunması 7 cm
123
bilir?

A) 9 B) 8 C) 6 D) 5 bölenin bölünenin
verilip
➙ bulunması

321
8 cm

4 K değerini
›› K
3
K
bulmak 1. rafa 7 cm kalınlığında ansiklopediler, 2. rafa 8 cm
5
5. kalınlığında olan ansiklopediler diziliyor.

Buna göre 1. rafa dizilen kitap sayısı 2. rafa dizi-


›› EBOB’un kullanıl-
len kitap sayısından kaç fazladır?
3 3
dığı bazı durumlara
100 cm
110 cm

örnekler: A) 4 B) 5 C) 6 D) 7

›› Bir bütünün eş par-


1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

çalara ayrılması

bütünden ➙ parçaya

›› Bahçe etrafına eşit


Selma Hanım’ın evini yapan inşaat firması mutfağın aralıklarla ağaç
iki duvarına şekildeki gibi eş fayanslar döşemiştir. dikilmesi
Selma Hanım iki duvarın kalan kısımlarına da aynı uzun kenar eşit

fayanstan döşetmek istemektedir. kısa kenar aralıklar

Buna göre her bir duvara en fazla kaç fayans dö-


şenmiş olabilir?

A) 80 B) 88 C) 100 D) 120

16 8. Sınıf Matematik YAYINLARI


EBOB - EKOK
Analiz
Sentez
Test - 4
1. Sinem Öğretmen EBOB konusunu anlatırken 18 x 24 boyutlarında 3 adet eş kartonu sınıfa getirmiştir.

18 parça

6 parça

3 parça
24 parça 8 parça 4 parça

Eş kartonlardan her birine farklı boyutlarda olan eş kareler çizen Sinem Öğretmen en az sayıda eş kare elde etmek için kenar uzunluk-
larını bölen en büyük sayıyı seçmek gerektiğini söylemiştir.

Buna göre Ela 48 x 60 boyutlarındaki kartondan en büyük boyutlu eş kareler elde etmek isterse kaç adet elde eder?

A) 9 B) 12 C) 18 D) 20

İPUCU
2. Takı tasarımı yapan Derya Hanım pembe ve mor 3. Ayşe Hanım’ın dairesi bir binanın 35. katındadır. Bi-
özdeş boncuklardan oluşan bir kolye yapacaktır. nanın ana su borusundaki sıkıntı sebebiyle evlerine
gelen suyun basıncı düşüktür. Bu yüzden Ayşe Ha-
Tasarladığı kolye modeli ile ilgili şunlar bilinmektedir:
nım aynı anda bulaşık makinesi ile çamaşır makine-
›› Birbirinin katı olan iki
••  Misinaya tek sıra hâlinde boncuk dizmektedir. sini çalıştırmak istememektedir.
doğal sayının küçüğü,
••  Misinaya geçirdiği ilk boncuk pembe renklidir. o sayıların EBOB’u, Makinelerini günde bir kez saat 19.00’da çalıştı-
••  Boncuk dizilimi 2 pembe 3 mor şeklindedir. büyüğü EKOK’u dur. ran Ayşe Hanım aşağıdakilerin hangisindeki gibi
••  Pembe ve mor boncuklardan eşit sayıda kullan- EBDB kullanılacak
çalıştırırsa 1 ay boyunca makinelerin aynı anda
mıştır. soru tipleri çalıştığı gün sayısı en az olur?
••  Boncukların yarıçapı 1 cm ve elindeki misinanın (1 ay = 30 gün)
›› İp, kumaş vb. eş par-
uzunluğu 50 cm’dir.
çalara ayrılması Çamaşır Makinesi Bulaşık Makinesi
Parça A) 2 günde bir 3 günde bir 1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
Top kumaş ➙
kumaş
B) 5 günde bir 2 günde bir
›› Parke, karo döşenen C) 4 günde bir 2 günde bir
yüzeyler
D) 3 günde bir 4 günde bir
Zemin ➙ Karolar
Buna göre Derya Hanım, kullanacağı boncukları
misina üzerine yan yana boşluk kalmadan dizdi- ›› Çay, Şeker gibi mad-
ğinde kaç santimetrelik boncuk dizmiş olur? delerin eş paketlere
bölünmesi
A) 12 B) 24 C) 36 D) 48
Küçük
Çuval ➙
paketler

YAYINLARI 8. Sınıf Matematik . 17


Analiz EBOB - EKOK
Sentez
Test - 4
4. Aşağıda verilen eşit uzunluktaki üst ve alt raflardan; üst rafa kenar uzunluğu 5 cm olan küpler, alt rafa ise kenar uzunluğu 8 cm olan
küpler arasında boşluk kalmayacak ve başına ve sonuna küpler gelecek şekilde yerleştiriliyor.

8 cm 8 cm 8 cm 8 cm
5 cm 5 cm 5 cm 5 cm
Üst Alt
raf raf

Buna göre bir rafın uzunluğu aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) 80 B) 120 C) 160 D) 220

5. A

Elma ağacı
30 m

Armut ağacı
bölgesi bölgesi

B
160 m 50 m

Yukarıda dikdörtgen şeklindeki tarlanın kenarlarına ağaçlar dikilecektir. Ağaç dikim işlemi aşağıdaki gibi yapılacaktır.

••  A ve B noktalarının solunda kalan bölgenin kenarlarına elma ağaçları dikilecektir.


••  A ve B noktalarının sağında kalan bölgenin kenarlarına armut ağaçları dikilecektir.
••  Köşelere de dikilmek şartıyla ağaçlar arası mesafe eşit olacaktır.
••  AB arasına, A ve B noktaları da dâhil olmak üzere ağaç dikilmeyecektir.
Buna göre bu tarlanın tamamına dikilecek toplam ağaç sayısı en az kaç tanedir?

A) 45 B) 46 C) 55 D) 60

İPUCU
6. Yarıçapının uzunluğu r olan bir çemberin çevresi
2πr’dir.

›› Asal çarpanlarının
çarpımı şeklinde
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

yazılan A ve B
sayılarının EKOK
değeri bulunurken
Ali ve Kerem hafta sonu bovling oynamaya gitmiş- asal çapanlardan
lerdir. Ali ilk atışını yarıçapı 5 cm olan top ile Kerem kuvveti büyük olanlar
ise yarıçapı 7 cm olan top ile yapmıştır. alınır ve çarpılır.

Her iki top da zeminde aynı doğrultu boyunca


Örneğin:
dönerek ilerlediğine ve ikisi de tam tur attığına
A= 23·32·53
göre zeminin uzunluğu en az kaç santimetredir?
B = 22·34·51
(π = 3 alınız.)
EKOK (A, B) değeri
A) 35 B) 70 C) 140 D) 210
23·34·53 tür.

18 8. Sınıf Matematik YAYINLARI


Aralarında Asal Sayılar
3.
Konu
Bilgi Hazinem
➥➥ Ortak böleni sadece 1 olan iki pozitif tam sayıya aralarında asal sayılar denir.

➥➥ Örneğin: 25 ve 32 sayıları aralarında asaldır.

25’nin bölenleri: 1, 5, 25

32’nin bölenleri: 1, 2, 4, 8, 16, 32

Yukarıda da görüldüğü gibi 25 ve 32’nin ortak böleni sadece 1’dir. Bu yüzden 25 ve 32 aralarında asal sayılardır.

➥➥ Örneğin: 18 ve 42 sayıları aralarında asal değildir.

18’in bölenleri: 1, 2, 3, 6, 9, 18

42’in bölenleri: 1, 2, 3, 6, 7, 14, 21, 42

Yukarıda da görüldüğü gibi 18 ve 42’nin ortak böleni 1, 2, 3 ve 6’dır. Bu yüzden 18 ve 42 aralarında asal sayılar değildir.

➥➥ Aralarında asal sayıların EBOB’u 1’dir.

➥➥ Aralarında asal sayıların çarpımı bu sayıların EKOK’una eşittir.

➥➥ Farklı iki asal sayı, aralarında asaldır.

➥➥ 1 ile tüm pozitif tam sayılar aralarında asaldır.

➥➥ Ardışık iki pozitif tam sayı aralarında asaldır.

➥➥ Ardışık iki tek sayı aralarında asaldır.

➥➥ Çift sayılar aralarında asal değildir.

A. Aşağıdaki sayılardan aralarında asal olanların yanına “✓” işareti asal olmayanların yanına ise “✗” işareti
DÜSün,
, koyunuz.
karar ver

1. 8 ve 15 2. 12 ve 16

1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler


3. 18 ve 21 4. 10 ve 20

5. 15 ve 23 6. 10 ve 17

7. 29 ve 81 8. 16 ve 20

9. 8 ve 24 10. 32 ve 40

YAYINLARI 8. Sınıf Matematik . 19


3. Aralarında Asal Sayılar

Uygulama

DÜSün,
, B. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların yanına “D”, yanlış olanların yanına “Y” yazınız.
karar ver

1. İki çift sayı kesinlikle aralarında asaldır.

2. İki tek sayı kesinlikle aralarında asaldır.

3. 10 ile 24 sayıları aralarında asaldır.

4. 1 ile 41 sayıları aralarında asaldır.

5. 99 ile 100 sayıları aralarında asaldır.

6. 20 den küçük doğal sayılardan 8 tanesi 20 ile aralarında asaldır.

DÜSün,
, C. Aşağıdaki diyagramda kutudaki sayı ile aralarında asal olan sayıları kutu “” içerisine alınız.
bul

18 30 18 18

15 35 49 9 21 57 7 55 5 33 41 97 16 77 50 44

DÜSün,
, D. Aşağıdaki sayı çiftlerinden aralarında asal olanlar “3” işareti ile, olmayanları “7” işareti ile işaretleyiniz.
karar ver

1. A = 23 · 31 B = 21 · 52 2. C = 21 · 53 · 11 D = 33 · 75

3. E = 32 · 52 F = 23 · 72 4. G = 21 · 31 · 53 H = 31 · 113
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

DÜSün,
, E. Aşağıda verilen soruların çözümünü yapınız.
karar ver

1. a ve b aralarında asal sayılardır. 2. x – 2 ve y – 3 aralarında asal sayılardır.


a = 15 x - 2 = 75
b 35 eşitliğine göre a + b toplamı en az kaçtır? y - 3 100
olduğuna göre x·y çarpımı en az kaçtır?

20 8. Sınıf Matematik YAYINLARI


Aralarında Asal Sayılar Kavrama
Test - 5
1.
3 5 42 72 17 2 18 22

8 81 3 32

15 101 4 42

Yukarıdaki şekillerde verilen 3, 42, 17 ve 18 sayılarının ok ile gösterilen sayılarla aralarında asal olup olmadıklarını belirleyen Yavuz,
aralarında asal olanlara “+” aralarında asal olmayanlara “–” koyarak hepsini doğru olarak işaretlenmiştir.

Buna göre Yavuz’un ifadelerin yanlarına koyduğu işaretler sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?

A) B) C) D)
+ + + – + – + – + – + – + – + –

+ + + – + + + – + – + – + + – –

+ + + – + + + – – + + – – + + +

2. a ve b pozitif tam sayıları aralarında asal ise ortak


asal çarpanları yoktur. Bu yüzden
a
kesri sadele-
İPUCU 4. Farklı illerde 8. sınıfta okuyan öğrenciler bir proje
kapsamında izcilik kampına gidecektir. Kamp alanı
b
şemez. ve kamp alanındaki öğrencilerle ilgili şunlar belir-
mektedir:
Örneğin: a ve b aralarında asal pozitif tam sayılar ›› İki sayının aralarında
olmak üzere, asal olması için asal ••  Kamp alanında kurulmuş olan çadırlar 1’den
olmaları gerekmez. 50’ye kadar numaralandırılmıştır.
a 8 8:2 4
= ise = olduğundan ••  İstanbul’dan gelen öğrenciler için 1’den 20’ye
b 10 10 : 2 5
kadar olan çadırlardan 6 ile aralarında asal olan-
a = 4 ve b = 5 tir. ları belirlemişlerdir.
›› Sıfırdan farklı iki do-
ğal sayının çarpımı, ••  Ankara’dan gelen öğrenciler için 20’den 40’a
x ve y sayıları aralarında asal sayılar olup
2x + 3 24 x bu iki sayının EBOB kadar 10 ile aralarında asal olanları belirlemiş-
= olduğuna göre y kaçtır? lerdir.
3y + 4 32 ve EKOK’larının

8 9 3 4 çarpımına eşittir. ••  İzmir’den gelen öğrenciler için ise kalan çadır-
A) B) C) D)
9 8 4 3 lardan 14 ile aralarında asal olanları belirlemiş-
A·B= EKOK(A,B)·EBOB(A,B)
lerdir.
Buna göre boş kalan kaç adet çadır vardır?

A) 24 B) 25 C) 26 D) 27
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
3.

16 ?

Yukarıdaki sarkaçların üzerinde yazılı olan sayılar


aralarında asalsa birbirini çekmekte, aralarında asal
değilse birbirini itmektedir.

Buna göre soru işareti “?” yerine aşağıdaki sayı-


lardan hangisi yazılırsa sarkaçlar birbirini çeker?

A) 48 B) 81 C) 120 D) 156

YAYINLARI 8. Sınıf Matematik . 21


Kavrama Aralarında Asal Sayılar

Test - 5

İPUCU
5. • Farklı asal iki sayı aralarında asaldır. 8.
Başlangıç
••  Ardışık doğal sayılar aralarında asaldır.
33 12 26 4 1. sıra
••  En büyük ortak böleni 1 olan iki sayı aralarında
asaldır. 78 52 13 9 2. sıra
›› Ardışık iki pozitif
••  İki basamaklı en küçük doğal sayı ile iki basa- 3. sıra
tam sayı, aralarında 65 39 87 52
maklı en büyük doğal sayı aralarında asaldır.
asaldır.
Yukarıda verilen ifadelerden kaç tanesi doğrudur? 27 16 75 36 4. sıra
›› Ardışık iki tek tam
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 2 64 21 72 5. sıra
sayı, aralarında
asaldır. 6. sıra
9 44 27 51

›› x ile y aralarında asal 7. sıra


84 17 121 28
ve m ile n aralarında

asal doğal sayılar ise Bitiş


6. A = 2 · 3 · 5 şeklinde verilen A sayısı ile ilgili,
x y z
x m
= olduğundan
y n Çınar, çok aşamalı bir yarışmaya katılmıştır. Yarışın
••  x, y ve z birbirinden farklı pozitif tam sayılardır.
x = m ve aşamalarından birinde üzerinde sayıların yazılı ol-
••  y ile z aralarında asaldır.
y=n duğu bir platform bulunmaktadır.
••  x < y’dir.
eşitliği sağlanır. ••  Yarışmacılar bu platformda 1. sırada istedikleri
Buna göre A sayısının alabileceği en küçük tam
kutudan yürümeye başlamaktadırlar.
sayı değeri kaçtır? ›› Ardışık iki çift sayı
••  Bitişe kadar ulaşabilmeleri için adım atacağı
A) 90 B) 540 C) 1350 D) 2250 aralarında asal olma-
kutuda yazan sayı üzerinde bulunduğu kutuda
yıp EBOB değerleri
yazan sayı, aralarında asal olmalıdır.
2’dir.
1. sırada 12 yazan kutuya basan ve hiç sıra at-
›› Asal olan iki sayı, lamadan bitişe ulaşan Çınar 7. sırada aşağıdaki
aralarında da asaldır. sayılardan hangisine basmış olabilir?

A) 17 B) 28 C) 84 D) 121

7. Aralarında asal sayıların EKOK’u sayıların çarpımı,


EBOB’u 1’dir.

a ve b birer rakam olmak üzere;

A = 23 · 33 · 7a sayısı ile

B = 3b · 53
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

sayısının aralarında asal olduğu ve a ile b’nin birbi-


rinden farklı olduğu bilinmektedir.

Salih A ve B sayılarının EKOK’unun alabileceği


en küçük değeri bulmak istediğine göre a + b top-
lamının alabileceği en küçük değer kaçtır?

A) 0 B) 1 C) 2 D) 3

22 8. Sınıf Matematik YAYINLARI


Aralarında Asal Sayılar
Analiz
Sentez
Test - 6
1. Ebru ve Nazlı “aralarında asal sayılar” konusunu pekiştirmek için bir oyun tasarlıyorlar. Tasarladıkları oyuna göre:

••  Oyuncular sayıların yazılı olduğu birer kart seçer.


••  Bir torbada 2’den 100’e kadar sayıların yazılı olduğu küçük kartlar bulunmaktadır.
••  Torbadan çekilen sayı ile kartlarında yazan sayılardan aralarında asal olanı kapatırlar. Birden fazla aralarında asal olduğu sayı varsa
küçük olanı kapatırlar.
••  Elindeki kartta tüm sayıları önce kapatan oyunu kazanır.

12 129 42 96

15 78 75 17
51 91 87 19

Ebru Nazlı

Ebru ve Nazlı’nın seçtikleri kartlar yukarıdaki gibidir.

Torbadan çekilen sayılar sırasıyla 57, 43, 7, 2, 9, 34, 20, 55 olduğuna göre oyunu kazanan oyuncunun en son kapattığı sayı
aşağıdakilerden hangisidir?

A) 96 B) 91 C) 87 D) 78

2. 1 ve kendisinden başka tam böleni olmayan 1’den büyük doğal sayılara asal sayı denir.

Bir katında üç daire bulunan 5 katlı bir binanın zemin katında hiç daire yoktur. Bu binanın katlarında bulunan daire numaraları aşağıdaki
gibidir.

Zemin kat boş


1. kat 1, 2 ve 3 numaralı daireler
2. kat 4, 5 ve 6 numaralı daireler

1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler


5. kat 13, 14 ve 15 numaralı daireler

Bu binada oturan Ahmet ile ilgili aşağıdaki bilgiler bilinmektedir.

••  Ahmet’in oturduğu daire numarası ile dairenin bulunduğu kat numarası aralarında asaldır.
••  Ahmet 1. katta oturmamaktadır.
••  Ahmet’in oturduğu daire numarası asal sayı değildir ve 1 dışındaki pozitif tam sayı bölenlerinin hepsi çift sayıdır.
Buna göre Ahmet’in oturduğu kat numarası ile daire numarasının ekokları kaçtır?

A) 24 B) 36 C) 48 D) 60

YAYINLARI 8. Sınıf Matematik . 23


Analiz Aralarında Asal Sayılar
Sentez
Test - 6
3. Nilgün ve Gülce üzerinde sayıların yazılı olduğu iki eş şeffaf kartı şekildeki gibi kartların orta hizalarından ikiye katlamışlardır.

Kartlarda üst üste gelen sayılar aralarında asal ise Nilgün o kareyi sarıya, Gülce ise maviye boyamıştır.


24 7 13

17 30 1
69 41 24 18 41 32
8 19 5
Nilgün 39 17 29 2 51 13 Gülce
51 96 38 17 3 19 3 57 20
A
51 42 12

9 48 36
B

Daha sonra kartlarını katlı olarak A ve B köşeleri çakışacak şekilde üst üste koyduklarına göre kartların yeşil renkli görünen
kareleri aşağıdakilerden hangisindeki gibi görünür? (Sarı renk ve mavi rengin birleşiminden yeşil renk oluşur.)
A) B) C) D)

4. Emircan kardeşi Erdem’le sayıların yazılı olduğu hedef tahtasına ok atma oyunu oynamaktadır. Hedef 15
7 15
12 15
60 15
87
tahtasına attıkları okların üzerinde de sayılar yazmaktadır.
15
96 15
51 15
5 15
11
Oyuna başlarken koydukları kurala göre:
15 15
3 15
44 15
42
••  Atılan okun üzerinde yazan sayı ile hedef tahtasında saplandığı alanda yazan sayı aralarında asal
ise +10 puan, aralarında asal değil ise +5 puan kazanılacaktır. 15 15 15 15
2 34 9 24
••  5 atış sonunda en çok puan alan oyunu kazanacaktır.
Emircan ve Erdem’in attıkları oklar ile saplandığı sayıların tablosu şu şekildedir:

Ok 15 3
15 15
15 7
15 1
15 4
15 Ok 15 2
15 11
15 6
15 5
15 9
15

Hedef
15 34
15 51
15 42
15 3
15 11
15 Hedef
15 9
15 44
15 87
15 60
15 96
15

Emircan Erdem
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

Buna göre oyunu kazanan kişi kaç puan almıştır?


A) 50 B) 45
C) 40 D) 35

24 8. Sınıf Matematik YAYINLARI


Tam Sayıların Kuvvetleri
4.
Konu
Bilgi Hazinem
➥➥ n tane a sayısının tekrarlı çarpımı an ifadesiyle de gösterilebi- ➥➥ a ≠ 0 ve a bir tam sayı ve n bir doğal sayı olsun.
n
lir. a şeklindeki ifadelere “üslü ifade” denir. 1
a- n =
a·a·a·…·a = a n an
1442443
n tane
1
a- 1 =
a
taban ← an → kuvvet (üs) 1
a- 2 = ’dir.
2·2·2·2·2 = 2 5 a2
5·5 = 5 2
1
3- 1 =
3
4 3 = 4·4·4 = 64
1
3 4 = 3·3·3·3 = 81 10 - 1 =
10
➥➥ Tabanı 1 olan üslü ifadelerin değeri 1’dir. 1
2- 1 =
2
1 =1 1 10
=1 12017
=1 2
1
➥➥ Her sayının birinci kuvveti kendisine eşittir. 2- 2 =
4
21 = 2 51 = 5 101 = 10
1
5- 2 =
25
➥➥ Tabanı 0 ve kuvveti pozitif tam sayı olan üslü ifadelerin de-
ğeri 0’dır. (00 tanımsızdır.) 1
10 - 2 =
100
02 = 0 05 = 0 010 = 0
1 1
3 –4 = =
➥➥ Kuvveti 0 olan üslü ifadelerin değeri 1’dir. (00 hariç) 34 81

20 = 1 50 = 1 100 = 1 1 1
10 -3 = =
10 3 1000
➥➥ Pozitif tam sayıların tüm kuvvetlerinin değeri pozitiftir.

➥➥ Yay ayraç içindeki negatif tam sayıların çift kuvvetlerinin


değeri pozitiftir. Negatif tam sayıların tek kuvvetlerinin de-
ğeri negatiftir.
(– 2)3 = – 8 – 23 = – 8

(– 2)4 = 16 – 24 = – 16

➥➥ ab şeklindeki ifadelerde a ve b için değer verildiğinde taban


1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
mutlaka yay ayraç içine yazılır.
a = – 2 b = 3 için ( – 2 )3 = – 8

a = – 2 b = 4 için ( –2 )4 = 16

YAYINLARI 8. Sınıf Matematik . 25


4. Tam Sayıların Kuvvetleri

Uygulama

DÜSün,
, A. Aşağıdaki tekrarlı çarpımları üslü ifade şeklinde yazınız.
tamamla

1. 5·5·5·5·5 = 2. (–3)·(–3)·(–3) = 3. 1·1·1·1·1·1 =

4. 0·0·0·0·0 = 5. 10·10·10·10 = 6. (–4)·(–4)·(–4)·(–4) =

DÜSün,
, B. Aşağıdaki üslü ifadelerin değerlerini hesaplayınız.
bul

1. 34 = 2. 53 = 3. 25 =

4. (–2)4 = 5. (–3)3 = 6. (–6)2 =

1 1 1
7. 7–1 = 7 8. 9–2 = 9. (–4)–3 = - 64
81

DÜSün,
, C. Aşağıdaki eşitliklerden doğru olanların yanına “D”, yanlış olanların yanına “Y” yazınız.
karar ver

1. –22 = 4 2. 30 = 0 3. 10 = 1

4. (–1)3 = – 1 5. 1 6. 1
2–2 = 32 =
4 3 –2
7. 05 = 0 8. 1 9. 1
=8 (–4)2 =
2 –3 16

DÜSün,
, D. Aşağıdaki üslü ifadelerin değerlerini bulunuz.
bul

1. 210 = 2. 29 = 3. 28 =
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

4. 27 = 5. 26 = 6. 25 =

7. 24 = 8. 23 = 9. 22 =

10. 21 = 11. 20 = 12. 2–1 = 1


2
1
13. 2–2 = 1
4
14. 2–3 = 1 15. 2–4 = 16
8

26 8. Sınıf Matematik YAYINLARI


Tam Sayıların Kuvvetleri Kavrama
Test - 7
1. Aşağıda birbirine eş, 8 bölmeden oluşan iki çark verilmiştir.

1 –1
–3 2 7 –2

4 5 2 –3

–1 –2 –4 5
3 3

Çark-1 Çark-2

Her iki çark aynı anda döndürülüyor. Çarklar durup, çubuğun gösterdiği bölmedeki sayılardan Çark –1’deki sayı a, Çark – 2’deki sayı b olmak
üzere ab şeklinde yazılıyor ve değeri hesaplanıyor.

Sena, Çark-1’in 2’de, Çark-2’nin –2’de durduğunu görmüş ancak Çark-1’e b, Çark-2’ye a değerini yazmıştır.

Buna göre Sena’nın bulduğu sonuç gerçek sonucun kaç katıdır?

A) 4 B) 8 C) 16 D) 32

2.

Yukarıdaki dikdörtgenlerden her birinin uzun kenarı kısa kenarının karesidir. Her bir dikdörtgenin kısa kenarı ise bir içteki dikdörtgenin
kısa kenarının 2 katıdır.

En içteki dikdörtgenin kısa kenarı 2 br olduğuna göre en büyük dikdörtgenin çevresi en küçük dikdörtgenin çevresinin kaç
katıdır?

A) 64 B) 136 C) 138 D) 32
3 3

1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

3. Bir saksı bitkisi ışık alan bir ortamda iyi bakım koşulları sağlandığında her hafta 2 yeni yaprak vermektedir. Bir yaprakta bir saatte 5 ml
oksijen üretilir.

Bir hafta sonra

Aylin Hanım dört saksıya her birinde 2 yaprak olan bu bitkiden diktiğine göre 28 gün sonra saksısındaki bitkilerin 24 saatte
ürettiği oksijen miktarı kaç ml’dir?

A) 4800 B) 3840 C) 3200 D) 2400

YAYINLARI 8. Sınıf Matematik . 27


Kavrama Tam Sayıların Kuvvetleri

Test - 7
4. 6. Sevim Öğretmen, öğrencilerinin tam sayıların kuv-
İPUCU vetleri konusunu pekiştirmeleri için bir oyun tasarla-
(–5)–2 3–3 yıp sınıfa getiriyor.

Oyunun kuralları şöyledir:


1 ›› (+)tek ➙ +
25 0,001 ••  Oyun en az iki kişi ile oynanır.
Ali Ayşe (+)çift ➙ +
••  Oyuncular sırayla içinde sayı kartlarının bulun-
(–)tek ➙ –
10
1 –3 1 – 1 duğu torbadan ikişer sayı çekerler.
8 27
2–3 (–)çift ➙ +
••  Her oyuncu ilk çektiği sayıyı taban, ikinci çek-
tiği sayıyı üs olacak şekilde yazar ve değerini
›› xm = xn ise hesaplar.

Can liz
Filiz m = n olur. ••  Elde ettikleri sayıların pozitif bölen sayısını bu-
(x ≠1, x ≠ 0, x ≠ –1)
lurlar.
Yukarıdaki her öğrenci elindeki kartta yazılı olan ••  Pozitif bölen sayısı fazla olan oyuncu 10 puan
üslü ifadenin eşitinin yazılı olduğu kartı masadan alır.
alacaktır. ›› xa = ya eşitliğinde;
İki öğrenci torbadan sırasıyla 12, 2, 6, 3 sayılarını
• a tek sayı ise
Buna göre hangi öğrenci masadan kart almama- çektiklerine göre 10 puanı alan oyuncunun elde
x=y
lıdır? ettiği sayının bölen sayısı kaçtır?
• a çift sayı ise
A) Ali B) Ayşe C) Can D) Filiz A) 8 B) 15 C) 16 D) 18
x=y
ya da
x = –y dir.

›› ax = 1 ise
x = 0’dır.
a≠0

5.
›› a ile b aralarında
asal sayılar olmak
üzere

ax = by ise

x = y = 0 olur.
45

Pazarda meyve tezgâhı olan Mehmet Bey müşteri-


1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

sinin istediği elmaları tartmaktadır.

Terazinin sol kefesine eş kütleli 7 tane elma koyup


diğer kefesine de 45 gramlık ağırlık koymuştur.

Mehmet Bey sol kefeye 1 elma daha koyduğun-


da terazi denge durumuna geldiğine göre 1 el-
manın kütlesi kaç gramdır?

A) 25 B) 26 C) 27 D) 28

28 8. Sınıf Matematik YAYINLARI


Tam Sayıların Kuvvetleri
Analiz
Sentez
Test - 8
1.

...
... ...

...
Bir el becerileri kursuna giden Elif Hanım yukarıda modeli verilen bir örtü örecektir. Birbirine eş mavi ve beyaz renkli kareler ördükten
sonra örtünün ortasındaki kare mavi olacak şekilde etrafına sırasıyla bir beyaz, bir mavi çerçeve şeklinde birleştirmektedir.

Ortadaki kareyi çevreleyen beyaz renkli çerçeve 1. çerçevedir. Elif Hanım, her bir kareyi örmek için 2 metre ip harcamaktadır.

Buna göre Elif Hanım 7. çerçeveyi tamamladığında mavi ipten kaç metre kullanmış olur?

A) 194 B) 450 C) 550 D) 552

2. A

1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler


5 kilometrelik bir yolun kenarlarına A ve B noktalarına uzaklıkları metre cinsinden 3’ün pozitif tam sayı kuvvetleri olacak şekilde trafik
lambası yerleştiriliyor. A noktasından yola çıkan araç 800 m sonra, B noktasında yola çıkan araç ise 700 m sonra başka bir yola dönüyor.

Bu iki araç bu yolda toplamda kaç trafik lambası geçmiştir?

A) 13 B) 12 C) 11 D) 10

YAYINLARI 8. Sınıf Matematik . 29


Analiz Tam Sayıların Kuvvetleri
Sentez
Test - 8
3. Bilgisayarlar verileri ifade etmek için “Binary Kodu” denilen ikili kod sistemini kullanır. Siz klavyenizle bir harf yazdığınızda bilgisayar bu
harfi 0 ve 1 sayılarından oluşan bir koda dönüştürmektedir.

Örneğin: U harfinin Binary Kodu 01010101 olup bu kodun değeri 85’tir. Bu değer

0·27 + 1·26 + 0·25 + 1·24 + 0·23 + 1·22 + 0·21 + 1·20 = 0 + 64 + 0 + 16 + 0 + 4 + 0 + 1 = 85

Buna göre kodu 01110111 olan W harfinin değeri kaçtır?

A) 116 B) 117 C) 118 D) 119

4. Mesut Bey, işi dolayısıyla birçok banka ile çalışmaktadır. Her bankanın mobil uygulamasını kullanan Mesut Bey güvenli olması için
bankaların mobil uygulama girişlerine farklı bir şifre koymak istiyor.

Şifreleri karıştırmamak ve hatırlamak için bazı kurallar koyuyor. Bunlar:

••  Bankanın adı kaç harfli ise o sayının karesini al.


••  Bulduğun sayının son rakamının karesini al, bu iki sayıyı yan yana yaz.
••  Oluşan sayının ilk 4 basamağını şifre olarak gir.
Örneğin: Mavi bank " Mavi 4 harfli

42 = 16
" şifre : 1636
16 " 62 = 36

Mesut Bey’in oluşturduğu bu şifreleme sistemine göre 8 harfli bir bankanın mobil uygulamasına giriş yaparken hangi şifreyi
girmelidir?

A) 6436 B) 3616 C) 3664 D) 6416

5.
A
1 İPUCU
A3

B (B–2)–1 Soru :
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

x = –2
olarak tanımlandığına göre;
y=2
2 –1 olmak üzere
1
3 : 3 yx·xy

işleminin sonucu
işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
kaça eşittir?
A) 314 B) 310 C) 3–10 D) 3–14 yx = 2–2 =
1
4
xy = (–2)2 = 4

1
·4 =1
4

30 8. Sınıf Matematik YAYINLARI


Üslü İfadelerle İşlemler - Çözümleme
5.
Konu
Bilgi Hazinem
Üslü İfadelerle İşlemler Çözümleme

➥➥ Tabanları aynı olan iki üslü ifade çarpılırken kuvvetler top- ➥➥ Bir ondalık gösterimin, rakamlarının basamak değerlerinin
lanarak ortak tabana kuvvet olarak yazılır. toplamı şeklinde yazılmasına ondalık gösterimin çözümle-
mesi denir.
an·am = an+m
a b c, d e f
➥➥ Kuvvetleri aynı olan iki üslü ifade çarpılırken tabanlar çarpı-
lır ve ortak kuvvet bu çarpıma kuvvet olarak yazılır. Bindebirler Basamağı (10–3)
Yüzdebirler Basamağı (10–2)
an·bn = (a·b)n Ondabirler Basamağı (10–1)
Birler Basamağı (100)
➥➥ Tabanları aynı olan iki üslü ifade bölünürken kuvvetler çıka- Onlar Basamağı (101)
rılarak ortak tabana kuvvet olarak yazılır.
Yüzler Basamağı (102)

an ' am = an- m ➥➥ abc, def ondalık gösteriminin çözümlenmiş hâli:


a x 10 2 + b x 10 1 + c x 10 0 + d x 10 -1 + e x 10 -2 + f x 10 -3 tür.
➥➥ Kuvvetleri aynı olan iki üslü ifade bölünürken tabanlar bölü-
nür ve ortak kuvvet bu bölüme kuvvet olarak yazılır. ➥➥ Çözümlemede 0’in bulunduğu basamağı yazmaya gerek
yoktur.
a n ' b n = ^a ' b hn Örneğin: 104,023 = 1 x 10 2 + 4 x 10 0 + 2 x 10 –2 + 3 x 10 –3

➥➥ Üslü bir sayının kuvveti alınırken kuvvetler çarpılarak taba-


na kuvvet olarak yazılır.

(am)n = an·m

DÜSün,
, A. Aşağıdaki çarpma işlemlerinin sonucunu bulunuz.
bul

1. 23·24 = 2. 32·35 = 3. 5–2·55 =

1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler


4. 7–2·2–2 = 5. 25·35 = 6. 4—3·5–3 =

DÜSün,
, B. Aşağıda verilen üslü ifadelerin eşit olduğu üslü ifadeleri yazınız.
bul

1. (22)3 = 2. (43)2 = 3. (5–2)3 =

4. (62)–3 = 5. (32)2 = 6. (7–3)–1 =

YAYINLARI 8. Sınıf Matematik . 31


5. Üslü İfadelerle İşlemler - Çözümleme

Uygulama

DÜSün,
, C. Aşağıdaki bölme işlemlerinin sonucunu bulunuz.
bul
–2
1. 35 ÷ 32 = 2. 54 ÷ 5–2 = 3. 7 –3 =
7
3
4. 9 3 = 5. 214 ÷ 74 = 6. 25–2 ÷ 5–2 =
3

DÜSün,
, D. Aşağıdaki çarpma işlemlerinin sonucunu bulunuz.
bul

1. 24·43 = 2. 2–5·82 = 3. 36·95 =

4. 25–3·54 = 5. 46·85·164 = 6. 77·49–3 =

7. 88 ' 26 = 8. 4–5 ' 322 = 9. 99 ' 3–6 =

10. 2710 ' 919 = 11. 625 ' 58 = 12. 1252 ' 25–3 =

DÜSün,
, E. Aşağıdaki ondalık gösterimleri 10’un kuvvetlerini kullanarak çözümleyiniz.
bul

1. 17,123 = 4. 84,32 =

2. 102,201 = 5. 4,7 =

3. 1,101 = 6. 3,14 =

DÜSün,
, F. Aşağıda çözümlenmiş ondalık gösterimleri yazınız.
bul
4 3 2 1 –1 5 2 –2 –3
1. 3 x 10 + 2 x 10 + 5 x 10 + 1 x 10 + 3 x 10 = 3. 7 x 10 + 4 x 10 + 3 x 10 + 5 x 10 =

3 1 –1 –3 4 3 0 –1 –2
2. 8 x 10 + 2 x 10 + 5 x 10 + 2 x 10 = 4. 6 x 10 + 2 x 10 + 5 x 10 + 7 x 10 + 2 x 10 =
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

G. Aşağıda bazı ondalık gösterimlerin çözümlenmiş hâlleri verilmiştir. Verilen eşitliklerdeki boşlukları dol-
DÜSün,
, durunuz.
tamamla

1. 1, 453 = 1 x 100 + 4 x 10–1 + + 3 x 10–3 3. 135,7 = 1 x 102 + 3 x 101 + 5 x 100 +

2. 27,59 = 2 x 101 + + 5 x 10–1 + 9 x 10–2 4. 102,106 = 1 x 102 + + 1 x 10–1 + 6 x 10–3

32 8. Sınıf Matematik YAYINLARI


Üslü İfadelerle İşlemler - Çözümleme Kavrama
Test - 9
1. Günlük hayatta kullandığımız sayı sistemi onluk sayı sistemidir. Onluk sayı sisteminde sayılar çözümlenirken 10’un kuvvetleri kullanılır.

Sayısal bilgisayarlar ise ikili sayıları kullanırlar. İkili sayı sisteminde sadece 0 ile 1 rakamları kullanılır. Çözümlemelerinde ise 2’nin kuv-
vetleri kullanılır ve toplamı onluk sayı sistemindeki değerini verir.

Örneğin 101001 sayısı için:


(1 x 25) + (0 x 24) + (1 x 23) + (0 x 22) + (0 x 21) + (1 x 20)= 32 + 8 + 1 = 41 şeklinde hesaplanır.
Buna göre ikili sayı sistemindeki 1010,11 sayısının onluk sayı sistemindeki çözümlenmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir?

A) (1 x 102) + (7 x 101) + (5 x 10–1) B) (1 x 10) + (7 x 10–1) + (5 x 10–3)


C) (1 x 10) + (7 x 100) + (5 x 10–1) D) (1 x 10) + (7 x 10–1) + (5 x 10–2)

İPUCU
2. • 5–1 5–2 4.
Depodaki Benzin (x1000 cm3)
2 5
51 A C
24
52 B D 23
›› Tabanları eşit olan
üslü ifadeler çarpılır- 22

Yukarıdaki çarpma işlemi tablosuna göre aşağı- ken ortak taban yazı- 21

dakilerden hangisi yanlıştır? lır ve üsler toplanır. 20

A B C D E Gidilen Yol (km)


D ax·ay = ax + y
A) A = D B) =5
C
ax = a · a · a · … · a Akın Bey tatil için yola çıkmadan önce arabasının
A 1 144424443
C) B·C = –1 D) = benzin deposunu doldurtmuştur. Kilometre sayacını
B 5 x a det

ay = a · a · a · … · a sıfırlayarak aracının her kilometrede ne kadar yakıt


144424443
y a det harcadığını hesaplamıştır.
x y
a · a = a · a · a ·…· a
144424443 200 km yol aldığında yakıt göstergesinin depo-
x + y a det
nun yarısını gösterdiğine göre grafikte D km yol
= ax + y
kaç km’dir?

A) 400 B) 375 C) 350 D) 300


3. Laboratuvar çalışmalarında insan vücuduna giren ›› Tabanları eşit olan
bir X virüsünün vücuda girdiği andan itibaren her üslü ifadeler bölü-
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

yarım saatte sayısının iki katına çıktığı görülmüştür. nürken ortak taban
Üzerinde çalışılan bir ilacın alındığı an virüsün ço- yazılır ve bölünen
ğalmasını durdurduğu ve ikinci ilaç alımıyla her saat sayının kuvvetinden
virüsün sayısının yarıya düştüğü tespit edilmiştir. bölen sayının kuvveti
çıkarılır.
Ali bu virüsten dolayı hastalanmış ve hastalandıktan
5 saat sonra ilk ilacını içmiştir. ax : ay = ax – y

Virüs vücuduna girdiğinde 23 tane olduğuna ve 6444x 7


a det
4448
ikinci ilacı 8 saat sonra içeceğine göre hastalan- a · a · a ·…· a
= ax – y
a · a· a · … · a
dığı andan 16 saat sonra virüsün sayısı kaçtır? 1444244
43
y a det
7 8 9 10
A) 2 B) 2 C) 2 D) 2

YAYINLARI 8. Sınıf Matematik . 33


Kavrama Üslü İfadelerle İşlemler - Çözümleme

Test - 9
5. A = 3·101 + x·100 + y·10–1 + 2·10–3 8. I. an·ak = an+k

B = 2·101 + z·100 + 5·10–3


İPUCU n
II. a k = a n–k
a
0
III. a^a nh k = 1
olduğuna göre A + B toplamı ile ilgili aşağıdaki- k
›› Kuvvetleri eşit olan
lerden hangisi kesinlikle doğrudur?
üslü ifadeler çarpılır- 1
A) A + B > 60 B) A + B < 60 IV. a –n =
ken tabanlar çarpılır an
C) A + B > 50 D) A + B < 50 ve ortak üs yazılır. a sıfırdan farklı bir rasyonel sayı olmak üzere yu-
karıda verilen eşitliklerden kaç tanesi doğrudur?
ax·bx = (a·b)x
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
ax = a · a · a · … · a
144424443
x a det
bx = b · b · b · … · b
144424443
x a det

(a · b) · (a · b) · … · (a · b)
1444442444443 9. a ≠ 0, b ≠ 0 ve k, m, n tam sayılar olmak üzere;
x a det
6. a n = an–m
ax ·bx = (a·b)x an·am = an+m, an·bn = (a·b)n ve
am
Bal arıları sosyal böcek türü olarak adlandırılır ve
1 kendi içlerinde hiyerarşik bir yapılanma içerisinde-
2–12 255 ›› Kuvvetleri eşit olan
64 dirler. Bal üretimini gerçekleştiren kovandaki işçi arı-
üslü ifadeler bölünür-
lardır. Bir kovandaki 27 tane arının her biri 510 çiçeğe
510 ken tabanlar bölünür
konarak 50 gr bal üretebilmektedir.
ve ortak üs yazılır.
Buna göre 400 gr bal için aynı miktarda çiçek do-
ax : bx = (a : b)x laşan kaç arı daha gerekir?
Açılımı verilen küpün karşılıklı yüzeylerindeki üslü
ifadelerin çarpımı birbirine eşittir. x a det
6444 74448 A) 1048 B) 1024 C) 896 D) 812
a · a · a · …· a
Buna göre aşağıdakilerden hangisi boş yüzey- b · b · b · …·b
144424443
lerden birine yazılamaz? x a det

A) 4–6 B) 16–3 a a a
= · ·…·
–6
1b44
4b244b3
C) 2 –5 D) 25 2
x a det
25
a x
=c m
b
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

7. abc,def ondalık gösteriminin çözümlenmiş hâli:


a·102 + b·101 + c·100 + d·10–1 + e·10–2 + f·10–3
şeklindedir.

Kerem 312,271 sayısını, çözümlemeyi basamak de-


ğerlerini yanlışlıkla küçükten büyüğe doğru sıralaya-
rak yapmıştır.

Yaptığı bu hatalı çözümlemeden elde edilen sayı


ile 312,271 sayısının farkı kaçtır?

A) 140,058 B) 104,508
C) 99,099 D) 30,959

34 8. Sınıf Matematik YAYINLARI


Üslü İfadelerle İşlemler - Çözümleme
Analiz
Sentez
Test - 10
1. “Ebced Hesap Sistemi” harflere karşılık gelen sayı değerlerinin toplanmasıyla kelimelerin sayısal değerinin hesaplanmasıdır. Bu sistem
tasavvuf, astronomi, edebiyat ve mimari gibi birçok alanda kulanılmıştır.

Selin bir dergide okuduğu bu yazıdan esinlenerek harfler ve sayılar arasında kurduğu ilişki ile bir şifreleme sistemi oluşturmuştur.

Taban
Üst 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1 A B C/Ç D E F G/Ğ H I/İ J

2 K L M N O/Ö P R S/Ş T U/Ü

3 V Y Z

Tabloya göre harfin bulunduğu sütun taban değerini, satır ise üs (kuvvet) değerini vermektedir.

Örneğin: N harfi için ª 42 = 16’dır.

Bu şifreleme sistemine göre SON VİRAJ kelimesindeki harflerin sayısal değerinin toplamı kaçtır?

A) 55 B) 126 C) 175 D) 438

2. Bir belediye bir sokağa yapılacak evler arasındaki mesafeyi x olarak belirlemiş ve aşağıdaki gibi göstermiştir.

9 tane ev

……

A ym ym ym B
x

8·100 + 7·10–1 + 5·10–2

Sokağa 9 tane ev yan yana yapılmıştır. Sokağın başı olan A noktası ile sokağın sonu olan B noktası arasındaki mesafe metre cinsinden
belirlenmiştir. A-B arası mesafenin metre cinsinden çözümlenmiş hâli (1·102 + 1·101 + 5·100 + 1·10–1 + 8·10–2) şeklindedir.
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
Sokağa yapılan evlerin uzunlukları eşit ve y metredir. Aşağıda evler arasındaki mesafeyi gösteren bir kroki verilmiştir.

x x

y K y L y

Buna göre K ile L noktaları arasındaki uzunluk metre cinsinden aşağıdakilerden hangisine eşittir?

A) 2·101 + 2·100 + 5·10–1 + 2·10–2 B) 2·101 + 2·100 + 5·10–2


C) 3·101 + 2·100 + 3·10–1 + 3·10–2 D) 2·101 + 3·10–1 + 2·10–2

YAYINLARI 8. Sınıf Matematik . 35


Analiz Üslü İfadelerle İşlemler - Çözümleme
Sentez
Test - 10
3. Aşağıda A, B, C, D, E, F ve G kutularının içlerine yazılan sıfırdan farklı tam sayıların sırasıyla –3, –2, –1, 0, 1, 2 ve 3. kuvvetleri alınarak
yeni değerler oluşturulacaktır.

–3. kuvvetini alır. –1. kuvvetini alır. 1. kuvvetini alır. 3. kuvvetini alır.

A B C D E F G

–2. kuvvetini alır. 0. kuvvetini alır. 2. kuvvetini alır.

A, B, C, D, E, F ve G kutularının her birinin içine 4 tam sayısı yazılmıştır. Kutulardan çıkan sayılar ile ilgili aşağıdaki bilgiler biliniyor.

••  A ve G kutularında oluşan sayıların çarpımı x’tir.


••  B ve F kutularında oluşan sayıların çarpımı y’dir.
••  C, D ve E kutularında oluşan sayıların çarpımı z’dir.
x
Buna göre oranı kaçtır?
y· z
A) 1 B) 4–1 C) 4–2 D) 4–3

−n 1 n m a·m
4. a ≠ 0 ve n, m tam sayı olmak üzere a = n ve (a ) = a şeklinde yazılır.
a
Aşağıda bir dikdörtgenin kısa ve uzun kenarlarının uzunluklarının hesaplanması ile ilgili bilgiler verilmiştir.

I. Dikdörtgenin uzun kenar uzunluğu, A sayısının basamak sayısına eşittir.


A

II. Dikdörtgenin kısa kenar uzunluğu B sayısının sondan kaç basamağı sıfırsa o kadardır.
B

Örneğin:

I. 25·104

Dikdörtgen 5 br

II. 714·105

6 br
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

Verilen örneğe göre aşağıdaki değerlerle bir dikdörtgen oluşturulacaktır.

I. 25·65·510

II. 27·38·59·710

Buna göre oluşturulan dikdörtgenin alanı kaç br2 dir?

A) 60 B) 78
C) 85 D) 91

36 8. Sınıf Matematik YAYINLARI


Çok Büyük ve Çok Küçük Sayılar - Bilimsel Gösterim
6.
Konu
Bilgi Hazinem
Çok Büyük ve Çok Küçük Sayılar Bilimsel Gösterim

➥➥ 23000, 1360000 … gibi sağ tarafından bolca sıfır bulunan ➥➥ Çok küçük ve çok büyük sayılar a x 10n şeklinde gösteri-
sayılara çok büyük sayı denir. lebilir. Bu ifadede a değeri 1’e eşit veya büyük ve aynı za-
manda 10’dan küçük olduğunda bu ifade bilimsel gösterim
➥➥ 0,0015, 0,0008, 0,000015 … gibi virgülün sağında bolca
olur.
sıfır bulunan sayılara çok küçük sayı denir.
➥➥ n bir tam sayı ve 1 ≤ a < 10 olmak üzere a x 10n şeklindeki
➥➥ Sayılar, çok büyük ya da çok küçük olmaları durumunda
ifadelere bilimsel gösterim denir.
a x 10n şeklinde yazılabilir.
Örneğin:
a 0000...0 = a x 10 n (Sayının sağdaki sıfır sayısı 10’un
1442443
n tane s›f›r 4 x 106 → ✔ Bilimsel gösterimdir.
kuvvetine yazılır.)
8 x 10–3 → ✔ Bilimsel gösterimdir.
-n
0, 1000
44442...a = a x 10 (Virgülün sağındaki basamak sa-
44443 1,3 x 108 → ✔ Bilimsel gösterimdir.
n tane basamak

yısı 10’un kuvvetine yazılır ve (–) değer alır.) 2,38 x 10–4 → ✔ Bilimsel gösterimdir.

4,158 x 1010 → ✔ Bilimsel gösterimdir.


Örneğin:
0,8 x 106 → 8 Bilimsel gösterim değildir.
300000 = 3 x 10 5 143000 = 143 x 10 3

48000000 = 48 x 10 6 90000000 = 9 x 10 7 0,14 x 10–5 → 8 Bilimsel gösterim değildir.

0, 002 = 2 x 10 -3 0, 00005 = 5 x 10 -5 14 x 109 → 8 Bilimsel gösterim değildir.

0, 0012 = 12 x 10 -4 0, 00726 = 726 x 10 -5 28 x 10–10 → 8 Bilimsel gösterim değildir.

DÜSün,
, A. Aşağıdaki çok büyük sayıları a x 10n şeklinde yazınız.
bul

1. 8000 = 2. 120000 =
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

3. 610000000 = 4. 8500000 =

5. 1110000 = 6. 0,000000625 =

7. 0,03 = 8. 0,15 =

9. 0,045 = 10. 0,0017 =

YAYINLARI 8. Sınıf Matematik . 37


6. Çok Büyük ve Çok Küçük Sayılar - Bilimsel Gösteri

Uygulama

DÜSün,
, B. Aşağıda verilen eşitliklerin doğru olması için noktalı yerlere yazılması gereken sayıları bulunuz.
tamamla

1. 4,2 x 103 = x 101 2. 200 x 10–5 = x 10–3 3. 0,005 x 10–3 = x 10–6

4. 7,2 x 109 = 72 x 5. 0,32 x 10–4 = 32 x 6. 3000 x 105 = 0,3 x

DÜSün,
, C. Aşağıdaki tabloyu inceleyerek boş kısımları örnekteki gibi doldurunuz.
tamamla

Gezegenler Gezegenlerin güneşe olan uzaklığı (km) Uzaklığın Bilimsel Gösterimi

Merkür 57900 000 5,79 x 107

Satürn 1 430 000 000

Dünya 149 600 000

Mars 2,27 x 108

Venüs 1,08 x 108

D. Başlangıç noktasından başlayıp verilenlerin doğru olup olmadığına karar vererek yönlendirici okları
DÜSün,
, takip ediniz. Son olarak ulaştığınız çıkış hangisidir?
karar ver

1. Çıkış
D
7,2 x 10–2 > 72 x 10–1

D Y
5 x 105 = 50 x 104 2. Çıkış
3. Çıkış
Y D

D
0,2 x 105 = 2 x 104
Y
4. Çıkış
2x 103 < 3x 103
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

Başlangıç 5. Çıkış
D
Y 20 x 10–2 < 4 x 10–5

D Y
6. Çıkış

0,2 x 10–2 > 10–3 7. Çıkış


Y D

400 x 106 < 108


Y
8. Çıkış

38 8. Sınıf Matematik YAYINLARI


Çok Büyük ve Çok Küçük Sayılar - Bilimsel Gösteri Kavrama
Test - 11
1.

Harita üzerinde belli iki nokta arasındaki uzunluğun yeryüzündeki aynı noktalar arasındaki uzunluğa oranına “harita ölçeği” denir.

Diğer bir deyişle gerçek uzunlukları harita üzerine aktarırken kullanılan küçültme oranıdır.

Örneğin:
Gerçekte 84 km olan uzunluk, bir haritada yaklaşık 7 cm olarak gösterilmiştir. Haritanın ölçeğini bulmak için harita üzerindeki uzunluğu
gerçek uzunluğa oranlarız.

Buna göre haritanın ölçeği 1/1200000 olur.

İstanbul ile Iğdır arası 1500 km’dir.

Bir Türkiye haritasında İstanbul ile Iğdır arası uzaklık 6 cm olarak gösterildiğine göre haritanın ölçeği aşağıdakilerden hangisidir?

A) 4 · 10–8 B) 4 · 10–7 C) 4 · 10 7 D) 4 · 10 8

İPUCU
2. Bir elementin bir molekülündeki atom sayısı ya da 3.
bir bileşeğin bir molekülündeki molekül sayısına
Avogadro sayısı denir. Avogadro sayısı kadar atom
ya da molekül içeren maddeye ise 1 mol denir.
›› 10n ifadesinin basa-
mak sayısı n + 1 dir.
Güneş
Dünya
O
H H
›› A·10n ifadesinin ba-
samak sayısı A doğal Gök biliminde en yaygın kullanılan uzunluk birimi
Su (H2O) molekülünü oluşturan 1 mol hidrojen ato-
sayısının basamak Dünya’nın Güneş etrafında bir kez dönmesi sırasın-
munun kütlesi 1 gram, 1 mol oksijen atomunun küt-
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
sayısına n eklenerek da geçen süreye karşılık gelen ışık yılıdır. 1 ışık yılı
lesi ise 16 gram olduğundan 1 mol su (H2O) molekü-
bulunur. yaklaşık 9 trilyon kilometredir. 1 parsek ise yaklaşık
lünün kütlesi 18 gramdır.
olarak 3 ışık yılına karşılık gelir.
Avogadro sayısı 6,02·1023 tanecik olduğuna • Milyon ➙ 106 (6 sıfır)
Dünya’ya uzaklığı 8 parsek olarak hesaplanan
göre 450 gr suda bulunan tanecik sayısının bi-
9
• Milyar ➙ 10 (9 sıfır) bir yıldızın km olarak yaklaşık uzaklığının bilim-
limsel gösterimi aşağıdakilerden hangisidir?
sel gösterimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) 15,05·1022 B) 15,05·1024 • Trilyon ➙ 1012 (12 sıfır)
A) 216·109 B) 21,6·1010
C) 1,505·1021 D) 1,505·1025
C) 2,16·1014 D) 0,216·1012

YAYINLARI 8. Sınıf Matematik . 39


Kavrama Çok Büyük ve Çok Küçük Sayılar - Bilimsel Gösteri

Test - 11
6.
İPUCU
4.
Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığı 149.600.000 Objektifimizi Güneş’e çevirelim ve fotoğrafını
km’dir. çekelim. Bu fotoğraf çekildiği an, görüntünün
yaklaşık 8 dakika önceye ait olduğunu biliyor
Aralık 2018’de bilim insanları, Güneş sisteminde bu ›› Sayıları 10’un tam muydunuz? Çünkü Güneş ışınları bize yaklaşık
güne kadar gözlenen en uzak gök cismini keşfettiler. sayı kuvvetlerini kul- 8 dakika sonra ulaşır.
Bu gök cismine, 2018VG18 bilimsel adının verilme- lanarak gösterirken
Işığın saniyede 300 000 km yol aldığı bilmediği-
sinin yanında, uzaklarda anlamına gelen “farout” is- virgül sola giderse
ne göre Dünya’nın Güneş’e uzaklığının kilomet-
miyle de anılacak. 10’un kuvveti artar,
re cinsinden bilimsel gösterimi aşağıdakilerden
sağa giderse 10’un
Yaklaşık 500 km çapında olan bu yeni keşfedilen ci- hangisidir?
kuvveti azalır.
sim pembe renkli ve Güneş’in etrafında tam dönüşü
A) 1,44 x 108 B) 1,32 x 107
binden fazla yıl almaktadır. Güneş’e olan uzaklığı Soru:
ise Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığının 120 katıdır. C) 1,21 x 106 D) 1,18 x 106
2,786 sayısını 10’un
Buna göre yeni keşfedilen 2018VG18 gök cis- farklı tam sayı kuv-
minin Güneş’e olan uzaklığının metre cinsinden vetlerini kullanarak
bilimsel gösterimi aşağıdakilerden hangisidir? yazalım.
A) 1,7952 · 1013 B) 149,6 · 1010
Cevap:
C) 120 · 108 D) 1,496 · 1013 2,786 = 2,786·100
= 27,86·10–1
= 278,6·10–2
= 2786·10–3

7. Bir hassas terazide yapılan ölçümle 20 adet pirinç


2,786 = 2,786·10 0 tanesinin 1 gram olduğu görülmüştür.
=0,2786·101 Ülkemizin nüfusu 2018 yılı verilerine göre 82 milyon-
= 0,02786·102 dur. Ülkemizde her gün 50 milyon kişi 1 pirinç tane-
= 0,002786·103 sini tabağında bırakmıştır.

Buna göre 6 ayda israf edilen pirinç miktarının


›› Bilimsel gösterimler- gram cinsinden bilimsel gösterimi aşağıdakiler-
de 10’un kuvvetiyle den hangisidir? (1 ay = 30 gün)
çarpım hâlinde
A) 18·107 B) 4,5·108
yazılan sayı pozitif
C) 7,38·106 D) 1,476·109
ya da negatif olabilir.

• 3,1 x 10–8
5. Lockheed SR-71 Blackbird, dünyanın en hızlı ve en
• –7,15 x 103
yüksek irtifada uçabilen insanlı uçağıdır.
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

• –1,4 x 10–12
Dakikada 58,8 kilometre yol alabilen SR-71, 1976
• 2,16 x 105
yılından beri dünya rekorunu elinde tutuyor.

Bu uçak belirlenen bir hedefe 1 saat 50 dakikada


ulaştığına göre aldığı yolun metre cinsinden bi-
limsel gösterimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) 6,468·106 B) 6,468·105
C) 6,46·106 D) 6,668·106

40 8. Sınıf Matematik YAYINLARI


Çok Büyük ve Çok Küçük Sayılar - Bilimsel Gösteri
Analiz
Sentez
Test - 12
1. Bazı atıklar vardır ki doğada binlerce yıl kalırlar. Bu tür atıkların verdiği zarar Dünya’nın ekolojik dengesinde çok büyük tahribata sebep
olmaktadır.

Cam Şişe
4.000 yıl
Plastik Tabak Kutu Kola
500 yıl 10 yıl

Telefon Kartı Kâğıt


1.000 yıl 3 Ay

Pet Şişe
Plastik Malzeme
100 yıl 100 yıl
Alüminyum
100 yıl

Geri dönüşüm ile enerji, su, doğal kaynaklar gibi birçok alanda tasarruf yapılır.

Geri dönüşüme gönderilen bir ton cam ile 100 litre petrol tasarrufu sağlanır.

Ülkemizde bir yılda kişi başına düşen cam şişe atık miktarı 90 adet olduğu tespit edilmiştir. Bir cam şişenin ağırlığı ortalama 500 gramdır.

Buna göre ülkemizde 10 yıl boyunca kırk milyon kişinin tüm cam şişe atıkların geri dönüşüme kazandırılırsa tasarruf edilecek
petrol miktarının litre olarak gösterimi aşağıdakilerden hangisidir?

A) 18·1011 B) 18·108 C) 9·1011 D) 9·108

2. Ev satışı yapan bir inşaat firması aşağıdaki ödeme planı ile evlerini satmaktadır.

Taksit Sayısı (Ay) Taksit Miktarı (¨) Toplam tutar (¨)

120 2500 ¨ A
90 3000 ¨ B
60 4000 ¨ C

Said, Murat ve Mahmut birbirlerinden farklı planlar seçerek ev almışlardır. Bu kişilerin toplam ödeyecekleri miktarlar kuruş cinsinden x,
y, ve z harfleri ile aşağıdaki gibi gösterilmiştir. 1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

Said Murat Mahmut

x kuruş y kuruş z kuruş

Buna göre aşağıdakilerin hangisi x, y ve z değerlerinden biri değildir?

A) 3·107 B) 2,7·107 C) 2,4·107 D) 2,1·107

YAYINLARI 8. Sınıf Matematik . 41


Analiz Çok Büyük ve Çok Küçük Sayılar - Bilimsel Gösteri
Sentez
Test - 12
3. Aşağıda bir makara sisteminin ekranında gösterilen sayı verilmiştir.

n
0
a·1
n
0
a·1

Sol Sağ

Makara

Bu makara sistemi ile ilgili aşağıdaki bilgiler biliniyor.

••  Makara kolu bir kez sağa çevrildiğinde virgül bir adım sağa kayıyor. Sayının değerinin korunması için 10’lu ifadenin üssü bir azaltı-
lıyor.
Örneğin: 1,2·107 12·106
Kol 1 kez sağa
doğru çevrilir.

••  Makara kolu bir kez sola çevrildiğinde virgül bir adım sola kayıyor. Sayının değerinin korunması için 10’lu ifadenin üssü bir arttırılıyor.
Örneğin: 5,71·1072 0,571·1073
Kol 1 kez sola
doğru çevrilir.

Serhat bu makara sisteminde makara kolunu önce üç defa sola, daha sonra iki defa sağa çeviriyor. Makara sisteminin ekranında
1,071·1048 sayısını görüyor.

Buna göre Serhat makara kolunu çevirmeden önce ekranda yazan sayı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 10,71·1047 B) 107,1·1046 C) 1071·1045 D) 0,1071·1044

4. Bir elementin bir molekülündeki atom sayısına ya da bir bi-


leşiğin bir molekülündeki molekül sayısına avogadro sayısı
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

denir. Avogadro sayısı kadar atom ya da molekül içeren bir


maddeye ise 1 mol adı verilir. 1 Avogadro sayısı 6,02·1023
tanecik içerir.

Kimyasal formülü NaOH olan sodyum hidroksit, kimya ve bir-


çok endüstride kullanılan temel bir bileşiktir. NaOH’ın 1 molü
yaklaşık olarak 40 gramdır.

Buna göre 200 gram sodyum hidroksitte (NaOH) bulunan


tanecik sayısının bilimsel gösterimi aşağıdakilerden han-
gisidir?

A) 3,01·1022 B) 3,01·1023
C) 3,01·1024 D) 3,01·1025

42 8. Sınıf Matematik YAYINLARI


ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ 1.
Ünite
1.
I. Sistem II. Sistem

3 7

Yukarıda iki farklı sistem gösterilmiştir. I. sistemin onlar basamağındaki sayı 3, II. sistemin birler basamağındaki sayı 7’dir.

••  Bu sistemlere yazılabilecek iki basamaklı sayılar aralarında asal olacaktır.


••  I. sistem, II. sistemden büyük olduğunda sisteme 5 puan,
••  II. sistem, I. sistemden büyük olduğunda sisteme 10 puan eklenecektir.
••  I. sisteme sadece 30, 31, 32 ve 33 sayıları yazılacaktır.
Buna göre verilen koşullar tamamen sağlandığında sistemde toplam kaç puan birikmiş olacaktır?

A) 220 B) 240 C) 260 D) 280

2. Verilen bir sayıyı 10’un farklı tam sayı kuvvetlerini kullanarak ifade edebiliriz.

Örneğin: 87,3·106 sayısı 8730·104 veya 0,873·108 şeklinde de ifade edilebilir.

1. Klavye 2. Klavye
A B

Yukarıda A ve B kutularına sahip eşitlik belirleyici mekanizma bulunmaktadır. A kutusuna yazılan sayı eğer B kutusuna yazılan sayıya
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
eşit ise (+10) puan alınmakta, eğer eşitlik olmazsa puan alınamamaktadır. Ahmet’in klavyeler ile yazdığı sayılar sırasıyla aşağıdaki gibidir.

1. Klavye sırasıyla 8,73·1043 603,1·1047 171,3·104

2. Klavye sırasıyla 873·1045 6,031·1049 0,1713·107

Buna göre Ahmet yazdığı sayılar sonucunda toplam kaç puan almıştır?

A) 0 B) 10 C) 20 D) 30

YAYINLARI 8. Sınıf Matematik . 43


1. ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ
Ünite
3. 1, 2, 3, 4, 6, 8 ve 9 rakamları birer kâğıda yazılıp bir torbaya 6.
atılıyor. 20 m2 32 m2
••  Mustafa bu torbadan dört kâğıt alıyor.
40 m2
••  Kemal ise torbada kalan kâğıtlar arasından ikisini alıyor.
••  Mustafa ve Kemal’in aldığı kâğıtlarda yazan sayıların çar- 56 m2 70 m2
pımı birbirine eşit ve 72’dir.
Buna göre torbada kalan kâğıttaki sayı kaçtır? Yukarıda her bir bölümü dikdörtgen şeklinde olan dikdörtgen
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 biçimindeki kat planı üzerinde bazı bölümlerin alanları veril-
miştir.

Bu dikdörtgenlerin her birinin kenar uzunlukları metre


cinsinden birer tam sayı olduğuna göre alanı verilmeyen
bölümlerin alanları toplamı en az kaç metrekaredir?

A) 36 B) 40 C) 42 D) 48

4. 2 km uzunluğundaki bir caddenin gidiş istikametine caddenin


başlangıç noktasına uzaklıkları metre cinsinden 2’nin pozitif
tam sayı kuvvetleri olacak şekilde yerleştirilecek en fazla sayı-
da durak yerleştiriliyor. Bu caddeden belirli sürelerde 6 servis
aracı geçiyor. Bu servis araçlarından biri 300 m, diğeri 600
7. 1000 metrelik düz bir yarış pistine başlangıç noktasına uzak-
metre ilerliyor ve duruyor. Diğer servis araçları ise caddenin
lıkları metre cinsinden 2’nin pozitif tam sayı kuvvetleri olacak
sonuna kadar ilerliyor.
şekilde yerleştirilebilecek en fazla sayıda engel yerleştiriliyor.
Buna göre bu 6 servis aracı bu caddede toplam kaç tane Bu pistte 6 atletin yarıştığı bir engelli koşusunda yarışmacılar-
duraktan geçmiştir? 1
dan biri pistin yarısında, bir diğeri pistin ini koştuktan sonra
4
A) 49 B) 52 C) 55 D) 57 bir diğeri ise bitime 200 metre kala yarışı bırakıyor.

Diğer yarışmacılar yarışı tamamladığına göre yarış bitti-


ğinde atletlerin her birinin üzerinden atlandığı engel sayı-
larının toplamı kaçtır?

A) 54 B) 53 C) 52 D) 51

8. M, K ve Y rasyonel sayıları ile ilgili aşağıdakiler bilinmektedir:


5. “Sıfır Atık” projesi israfın önlenmesini, kaynakların daha ve-
••  M = 2a
rimli kullanılmasını ve atık oluşumunun engellenmesini kapsa-
yan detaylı bir projedir. “Sıfır Atık Projesi” ile 1 ton atık kâğıdın ••  K = 2b
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

geri kazanımı sonucunda 12 400 m3’e kadar sera gazını en- ••  Y = 3c
gelleme hedeflenmektedir. Bu sayıların sıralaması M > K > Y şeklindedir.
Yukarıda verilen bilgiler ışığında “Sıfır Atık Projesi” kapsamın- Bu bilgilere göre a, b ve c yerine aşağıdaki sayılardan
da 50 ton atık kâğıt geri kazanılmıştır. hangisi yazılabilir?
Buna göre engellenen sera gazının cm3 cinsinden bilim-
a b c
sel gösterimi aşağıdakilerden hangisidir? (1 m3 = 1 000
A) –1 –2 –3
000 cm3)
B) –2 –1 –3
A) 6,2·105 B) 6,2·108
C) –3 –2 –1
C) 6,2·1011 D) 6,2·1014
D) –3 –1 –2

44 8. Sınıf Matematik YAYINLARI


ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ 1.
Ünite
9. a ≠ 0 ve m, n birer tam sayı olmak üzere an·am = an+m dir.

A ve B kaplarında incelenmek için sürekli çoğalan bakteriler bulunmaktadır.

A kabında bulunan bakteri sayısı 27 olup her 20 dakikada 27 katına çıkmaktadır.

B kabında bulunan 128 bakteri ise her 30 dakikada bir 8 katına çıkmaktadır.
A kabı B kabı

Buna göre 2 saatin sonunda kaplarda bulunan bakteri sayılarını doğru olarak gösteren tablo aşağıdakilerden hangisidir?
A) B) C) D)
A kabı B kabı A kabı B kabı A kabı B kabı A kabı B kabı

321 216 318 219 321 219 321 222

10. Bilgi: x, y, z farklı asal sayılar ve a, b, c pozitif tam sayılar olmak üzere,

K = xa · y b · z c biçiminde yazılabilen K sayısının pozitif tam sayı bölenlerinin sayısı, (a + 1)·(b + 1)·(c + 1) formülü ile bulunur.

Örneğin: 108 sayısının pozitif tam sayı bölenlerinin sayısı 108 = 3 3 ·2 2 olduğundan (3 + 1)·(2 + 1) = 4·3 = 12 tanedir.

A ve B tam sayıları ile ilgili olarak aşağıdakiler biliniyor.

••  B sayısı A sayısının 3 katıdır.


••  A sayısının pozitif tam sayı bölenleri sayısı 12 tanedir.
Buna göre,

I. B sayısının pozitif tam sayı bölenleri sayısı 36 tanedir.


II. A sayısının üç farklı asal çarpanı varsa B sayısının da en az üç farklı asal çarpanı vardır.
III. A sayısının alabileceği en küçük doğal sayı değeri için A + B = 240’dır.
ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?

A) Yalnız II. B) I ve II. C) II ve III. D) I, II ve III.

11.
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

Şekilde yan yana koyulmuş dört tane teneke kutu vardır. Her kutunun hacmi sağındaki kutunun hacminin 8 katı kadardır.

En büyük kutunun hacmi 410 santimetreküp olduğuna göre en küçük kutunun hacmi kaç santimetreküptür?

A) 210 B) 211 C) 212 D) 213

YAYINLARI 8. Sınıf Matematik . 45


1. ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ
Ünite
12. 15. Yalnız tek Yalnız 5 ve
x y katlarda durur katlarında durur
= xt·zy
z t

Yukarıda verilen kurala göre Sol Sağ

4 6

-2 -3

ifadesininin değeri kaçtır? 20 katlı bir binada soldaki asansör yalnız tek katlarda, sağdaki
A) –2 B) –1 C) 1 D) 2 asansör ise yalnız 5 ve 5’in katı olan katlarda durmaktadır.
Bu farklı katlarında oturan Ali ve Ayşe her iki asansöre farklı
günlerde giriş kattan birlikte binmiş ve her biri kendi oturduğu
katın düğmesine basmıştır.

Asansör önce Ayşe’nin oturduğu katta durduğuna göre


Ali ve Ayşe kaçıncı katlarda oturmaktadır?

Ali Ayşe
13. 8, 16, 32, 64, 128, 256 sayıları aşağıdaki tabloya her satırdaki
A) 5 15
ve sütundaki sayıların çarpımı 212 olacak şekilde yazılacaktır.
B) 10 20

2 A C) 15 5

D) 20 10
1

B 4

Buna göre B ve A yerine yazılacak sayılar için B ÷ A kaç-


tır?

A) 2–5 B) 2–4 C) 2–3 D) 2–2


1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

14. Uzunlukları 125 cm ve 3 m olan iki ağaç kütüğü, kesme ma-


kinesi ile santimetre cinsinden tam sayı olan eşit uzunlukta
parçalara ayırılacaktır.

Her kesme işi 18 saniye sürdüğüne göre işin tamamı en


az ne kadar sürede bitirilebilir?

A) 4 dakika 45 saniye
B) 4 dakika 40 saniye
C) 4 dakika 35 saniye
D) 4 dakika 30 saniye

46 8. Sınıf Matematik YAYINLARI


ÜNİTE DEĞERLENDİRME ANALİZİ 1.
Ünite
Ünite değerlendirme testini çözdükten sonra cevaplarınızı aşağıda verilen doğru seçeneklerle karşılaştırınız. Doğru yaptığınız soruyu

✓ ile yanlış yaptığınız soruyu ✗ ile işaretleyiniz. Yanlış yaptığınız soruların dönütlerine göre konu eksiklerinizi gideriniz.

Adı Soyadı: …………………………………………………………………………………………………

Sınıfı: …………………………………………………………………………………………………
Seçeneğiniz
Doğru
Seçenekler ✓ ✗
1. değilse “aralarında asal sayılar” konusunu tekrar ediniz.
C
2. değilse “çok büyük ve çok küçük sayılar” konusunu tekrar ediniz.
C
3. değilse “pozitif tam sayıların çarpanları” konusunu tekrar ediniz.
B
4. değilse “tam sayıların kuvvetleri” konusunu tekrar ediniz.
D
5. değilse “bilimsel gösterim” konusunu tekrar ediniz.
C
6. değilse “ebok – ekok” konusunu tekrar ediniz.
C
7. değilse “tam sayıların tam sayı kuvvetleri” konusunu tekrar ediniz.
D
8. değilse “tam sayıların tam sayı kuvvetleri” konusunu tekrar ediniz.
A
9. değilse “tam sayılarda işlemler” konusunu tekrar ediniz.
C
10. değilse “pozitif tam sayıların çarpanları” konusunu tekrar ediniz.
C
11. değilse “üslü ifadelerle işlemler” konusunu tekrar ediniz.
B
12. değilse “üslü ifadelerle işlemler” konusunu tekrar ediniz.
C
13. değilse “üslü ifadelerle işlemler” konusunu tekrar ediniz.
D
14. değilse “ebob – ekok” konusunu tekrar ediniz.
D
15. değilse “ebob – ekok” konusunu tekrar ediniz. 1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler
C

Toplam Doğru Sayısı Toplam Yanlış Sayısı

YAYINLARI 8. Sınıf Matematik . 47


1. ÜNİTE DEĞERLENDİRME ANALİZİ
Ünite
Öğrenci / Veli Değerlendirmesi

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

Öğretmen Değerlendirmesi

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................
1. Ünite: Çarpanlar ve Katlar / Üslü İfadeler

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................................................................................

48 8. Sınıf Matematik YAYINLARI


CEVAP ANAHTARI 1.
Fasikül
1. ÜNİTE 1. C 2. B 3. B 4. D 5. D 6. B 7. B
5. TEST
8. A
ÇARPANLAR VE KATLAR / ÜSLÜ İFADELER
1. Uygulama 6. TEST 1. D 2. A 3. B 4. C

A. 1. 1, 2, 3, 4, 6, 9, 12, 18, 36 4. Uygulama


2. 1, 2, 3, 4. 5, 6, 10, 12, 15, 20, 30, 60
A. 1. 55 2. (–3)3 3. 16 4. 05 5. 104 6. (–4)4
3. 1, 2, 3, 5, 6, 10, 15, 25, 30, 50, 75, 150

B. 1. 81 2. 125 3. 32 4. 16 5. –27 6. 36 7. 1
B. 1. 22 · 32 2. 23 · 51 3. 21 · 51 · 71 4. 21 · 51 · 131 7
8. 1 9. – 1
C. 1. 24 2. 24 · 3 3. 23 · 32 81 64

C. 1. Y 2. Y 3. D 4. D 5. D 6. D
D. 1. Y 2. D 3. Y 4. Y 5. D 6. D
7. D 8. D 9. Y
E. 1. 5 2. 2 3. 3 4. 5 5. 2 6. 2
D. 1. 1024 2. 512 3. 256 4. 128 5. 64
F. A. 84 B. 42 C. 14 K. 126 L. 63 M. 21 N. 7 6. 32 7. 16 8. 8 9. 4 10. 2

11. 1 12. 1 13. 1 14. 1 15. 1


1. A 2. B 3. D 4. D 5. D 6. C 7. D 2 4 8 16
1. TEST
8. A 9. A 10. D 11. B
7. TEST 1. C 2. B 3. A 4. B 5. C 6. C

2. TEST 1. D 2. C 3. C 4. C 5. C
8. TEST 1. A 2. C 3. D 4. D 5. A

2. Uygulama
5. Uygulama
A. 1. 15 2. 4 3. 30 4. 70
A. 1. 27 2. 37 3. 53 4. 14–2 5. 65 6. 20–3
B. 1. 280 2. 50 3. 240 4. 180
B. 1. 26 2. 46 3. 5–6 4. 6–6 5. 34 6. 73
C. 1. 2 · 5 2. 5 · 7 3. 2 · 3 · 5
C. 1. 33 2. 56 3. 7 4. 33 5. 34 6. 5–2
D. 1. 22 · 32 2. 2 · 32 · 54 3. 22 · 32 · 5 · 72
D. 1. 210 2. 2 3. 316 4. 5–2 5. 243 6. 7 7. 218 8. 2–20
24 –8 –4 12
3. TEST 1. D 2. B 3. A 4. A 5. D 6. B 7. A 9. 3 10. 3 11. 5 12. 5

4. TEST 1. D 2. B 3. D 4. D 5. B 6. D E. 1. 1 x 101+ 7 x 100 + 1 x 10–1 + 2 x 10–2 + 3 x 10–3


2. 1 x 102 + 2 x 100 + 2 x 10–1 + 1 x 10–3
3. 1 x 100 + 1 x 10–1 + 1 x 10–3
3. Uygulama 4. 8 x 101 + 4 x 100 + 3 x 10–1 + 2 x 10–2

A. 1. ✓ 2. ✗ 3. ✗ 4. ✗ 5. ✓ 6. ✓ 7. ✓ 8. ✗ 5. 4 x 100 + 7 x 10–1
9. ✗ 10. ✗ 6. 3 x 100 + 1 x 10–1 + 4 x 10–2

B. 1. Y 2. Y 3. Y 4. D 5. D 6. D F. 1. 32510,3 2. 8020,502 3. 700400,035 4. 62005,72

C. 18 :35-49 30 :7 18 : 5-41-97 18 :77 G. 1. 5 x 10–2 2. 7 x 100 3. 7 x 10–1 4. 2 x 100

D. 1. ✗ 2. ✓ 3. ✓ 4. ✗ 1. D 2. C 3. D 4. B 5. C 6. D 7. A
9. TEST
8. D 9. C
E. 1. 10 2. 35
10. TEST 1. C 2. A 3. A 4. D

YAYINLARI 8. Sınıf Matematik .125


1. CEVAP ANAHTARI
Fasikül
6. Uygulama 2. ÜNİTE
A. 1. 8 x 103 2. 12 x 104 3. 61 x 107 KAREKÖKLÜ İFADELER / VERİ ANALİZİ
5 4 –9
4. 85 x 10 5. 111 x 10 6. 625 x 10
1. Uygulama
–2 –2
7. 3 x 10 8. 15 x 10 9. 45 x 10–3
A. 1. 36 – 32 = 4 adet 2. 83 – 81 = 2 adet
10. 17 x 10–4
3. a2 = 49 b2 = 9
8 –6 9
B. 1. 420 2. 2 3. 5 4. 10 5. 10 6. 10
a = 7 a = –7 b = 2 b = –3
C. Satürn: 1,43 x 109 Dünya: 1,496 x 108
a + b = 7 + 3 = 10
Mars: 227 000 000 Venüs: 108 000 000 a + b = (–7) + (–3) = –10

D. 2. çıkış B. 1. 1 + 4 + 9 = 14 2. 6
3. 22 4. 11
1. A 2. D 3. C 4. A 5. A 6. A 7. B
11. TEST 5. 1024 6. 770
7. 5 8. 730
1. B 2. D 3. A 4. C 9. 100 + 961 = 1061
12. TEST

C. 1. D 2. D 3. Y 4. D 5. Y 6. D

D. 1. 10 2. 6 3. 11 4. 2 5. –4 6. 12
1. ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ
1. C 2. B 3. D 4. C 5. D 6. D 7. C
1. C 2. C 3. B 4. D 5. C 6. C 7. D 1. TEST
8. B 9. D
8. A 9. C 10. C 11. B 12. C 13. D 14. D
15. C
1. D 2. B 3. D 4. A 5. C 6. B
2. TEST

I. DÖNEM I. YAZILI SORULARI

A. 1. d 2. c 3. b 4. e 5. f 2. Uygulama

A. 1. ✓ 2. ✓ 3. ✗ 4. ✓ 5. ✗ 6. ✓ 7. ✓ 8. ✓ 9. ✗
B. SAYILAR EBOB EKOK
24 ve 30 6 120 B. 1. ✗ 2. ✓ 3. ✗ 4. ✓ 5. ✗ 6. ✓ 7. ✗ 8. ✓ 9. ✗
35 ve 140 35 140
C. Açıkta kalan sayı : 8

C. 1. ✓ 2. ✗ 3. ✗ 4. ✓ 5. ✓
D. 1. Y 2. D 3. Y 4. D 5. D

D. 1. 3 x 102 + 7 x 100 + 1 x 10–1 + 8 x 10–3


E. 1, 2, 3, 4, 5 F.
2. 1 x 102 + 5 x 101 + 2 x 100 + 6 x 10–1 + 9 x 10–2 + 3 x 10–3 14 , 15

E. 1. 310 2. 66 3. 510 4. 27 5. 221


16 –4 15
6. 3 7. 2 8. 5 9. 6 10. 24 1. C 2. C 3. C 4. B 5. C 6. B 7. C
3. TEST
F. EBOB (56, 72) = 8

Bir torba 8 kg alabilir. 1. B 2. C 3. C 4. D


4. TEST
56 : 8 = 7 torba 72 : 8 = 9 torba 7 + 9 = 16 torbaya
ihtiyaç vardır.

G. 1. C 2. C 3. C 4. D 5. C 6. C

126 8. Sınıf Matematik YAYINLARI

You might also like