SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN ĐỀ THI KHẢO SÁT HSG TRƯỜNG NĂM HỌC 2022 - 2023

TRƯỜNG THPT HUỲNH THÚC KHÁNG Môn: Ngữ Văn - Khối 10

Đề thi chính thức Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian giao đề)

Họ tên học sinh: ………………………................ Lớp:……………. SBD: ……………...................

Câu 1 (8,0 điểm)

Viết bài văn nghị luận với nội dung được gợi ý từ hình ảnh: Hoa hướng dương.

Câu 2 (12,0 điểm)

Nhà văn Nguyễn Minh Châu cho rằng:
“Dù anh viết xuôi viết ngược như thế nào, dù cho rằng anh viết về sự giận dữ, về lòng
căm thù, về nỗi đau khổ, chán chường thì rút cuộc cũng để truyền thổi vào giữa tâm hồn
người đọc một niềm tin vào cuộc sống, một tình yêu bát ngát đối với cuộc sống”
(Tình yêu và cuộc sống, báo Nhân dân, ngày 03-2-1982)
Anh/chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy làm sáng tỏ qua một tác phẩm ngoài
chương trình sách giáo khoa mà anh/chị yêu thích.

--------------------------HẾT-----------------------
 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN KỲ THI KHẢO SÁT HSG TRƯỜNG
TRƯỜNG THPT HUỲNH THÚC KHÁNG NĂM HỌC 2022 - 2023

HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI CHÍNH THỨC

Môn: NGỮ VĂN - KHỐI 10
(Hướng dẫn chấm gồm 04 trang)

A. YÊU CẦU CHUNG

1. Hướng dẫn chấm chỉ nêu một số nội dung cơ bản, định tính chứ không định lượng. Giám
khảo cần hết sức linh hoạt khi vận dụng, không chỉ đánh giá kiến thức và kĩ năng mà còn chú ý
đến thái độ, cảm xúc, tình cảm của người viết; đánh giá bài làm của thí sinh trong tính chỉnh
thể, phát hiện những bài có ý kiến và giọng điệu riêng; chấp nhận các kiến giải khác nhau, kể
cả không có trong hướng dẫn chấm, miễn là hợp lí, có sức thuyết phục.
2. Tổng điểm của toàn bài là 20,0 điểm, cho lẻ đến 0,5 điểm.
B. YÊU CẦU CỤ THỂ
Câu Nội dung Điểm
1 Viết bài văn nghị luận với nội dung được gợi ý từ hình ảnh: Hoa hướng 8,0
dương.
a. Đảm bảo cấu trúc của bài nghị luận: Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết 0,5
bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận
được vấn đề.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Hình ảnh: Hoa hướng dương. 0,5
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; vận dụng tốt các thao tác
lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; thể hiện được suy nghĩ quan
điểm của cá nhân.
Sau đây là một hướng gợi ý:
* Giới thiệu vấn đề nghị luận: Hình ảnh: Hoa hướng dương. 1,0
Hướng dẫn chấm:
- Giới thiệu được vấn đề nghị luận: 1,0 điểm.
- Giới thiệu không rõ hoặc không giới thiệu vấn đề nghị luận: 0,0 - 0,5 điểm.
* Giải thích: 1,0
- Hoa hướng dương là một loài hoa quen thuộc, sắc vàng rực rỡ với đặc tính
lúc nào cũng hướng về mặt trời, dù là mọc trong bóng tối hay ở nơi thiếu ánh
 sáng, hoa luôn tìm nơi có ánh sáng mặt trời để khoe sắc. Vì vậy hoa hướng
dương còn có tên gọi khác là Hoa mặt trời.
- Hình ảnh Hoa hướng dương gợi cho người đọc nhiều suy ngẫm về cuộc sống.
Hướng dẫn chấm:
- Giải thích được vấn đề nghị luận: 1,0 điểm.
- Giải thích không rõ hoặc không giải thích vấn đề nghị luận: 0,0 - 0,5 điểm.
* Bàn luận, mở rộng vấn đề: 3,0
Đề bài thuộc dạng đề mở nên học sinh có thể chọn lựa cách triển khai nội
dung bài viết theo một trong các ý sau:
- Hoa hướng dương tượng trưng cho tình yêu chung thủy sắt son. Dù ở nơi đâu,
dù phải xa cách, tình yêu ấy vẫn hướng về nhau như những bông hoa hướng
dương luôn hướng về mặt trời.
- Hoa hướng dương còn là bông hoa của hi vọng khi bạn bế tắc, bạn tuyệt
vọng. Khi thấy những bông hướng dương tỏa nắng bạn sẽ thấy cuộc sống có hi
vọng hơn, có niềm vui và có ánh sáng cho cuộc sống như bông hoa hướng
dương lúc nào cũng vươn lên đón ánh mặt trời.
- Hoa hướng dương còn là bông hoa của nghị lực sống kiên cường, sự vươn
mình mạnh mẽ không chịu khuất phục trước bóng tối mà luôn hướng về ánh
sáng, những điều tốt đẹp.
Hướng dẫn chấm:
- Phân tích đầy đủ, thấu đáo: 3,0 điểm.
- Phân tích tương đối đầy đủ: 2,5 điểm - 2,75 điểm.
- Phân tích chưa đầy đủ hoặc chưa thấu đáo: 1,75 điểm - 2,25 điểm.
- Phân tích chung chung, không rõ: 0,5 điểm – 1,5 điểm.
* Bài học nhận thức và hành động: 1,0
Học sinh nêu bài học phù hợp với nội dung bàn luận: Cuộc sống con người
nên hướng đến tương lai, ánh sáng dù trong bất cứ hoàn cảnh nào…
Hướng dẫn chấm:
- Nêu được như đáp án: 1,0 điểm.
- Nêu được gần như đáp án: 0,5 điểm.
- Không nêu được hoặc không phù hợp: 0,0 điểm.
d. Chính tả, ngữ pháp 0,5
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.
Hướng dẫn chấm:
Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp.
e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt 0,5
mới mẻ; văn viết có cảm xúc.
2 Viết bài văn nghị luận về một ý kiến bàn về văn học 12,0
a. Đảm bảo cấu trúc của bài nghị luận: Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết 0.5
bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận
được vấn đề.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Giải thích và làm sáng tỏ ý kiến của 0.5
nhà văn Nguyễn Minh Châu:“Dù anh viết xuôi viết ngược như thế nào, dù cho
rằng anh viết về sự giận dữ, về lòng căm thù, về nỗi đau khổ, chán chường thì
rút cuộc cũng để truyền thổi vào giữa tâm hồn người đọc một niềm tin vào
cuộc sống, một tình yêu bát ngát đối với cuộc sống”
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; vận dụng tốt các thao tác
lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng.
Sau đây là một hướng gợi ý:
* Giới thiệu vấn đề nghị luận: yêu cầu của việc nhà văn phải truyền thổi vào 1,0
tâm hồn người đọc một niềm tin, một tình yêu đối với cuộc sống; trích dẫn ý
kiến.
Hướng dẫn chấm:
- Giới thiệu được vấn đề nghị luận: 1,0 điểm.
- Giới thiệu không rõ hoặc không giới thiệu vấn đề nghị luận: 0,0 - 0,5 điểm.
* Giải thích vấn đề 2,0
- Viết xuôi viết ngược, viết về sự giận dữ…: là hiện thực được phản ánh trong
tác phẩm.
- Thổi vào giữa tâm hồn người đọc một niềm tin vào cuộc sống, một tình yêu
bát ngát đối với cuộc sống: là tấm lòng yêu người, yêu đời, là thiên chức cao cả
của nhà văn; là đặc trưng(nội dung cảm xúc) và chức năng của văn học.
Hướng dẫn chấm:
- Nêu được 2 ý như đáp án: 2,0 điểm.
- Nêu được 1 ý: 1,0 - 1,5 điểm.
- Giải thích sơ sài: 0,5 - 0,75 điểm.
- Không giải thích hoặc giải thích sai: 0,0 điểm.
* Lý giải, bàn luận ý kiến 2,0
- Nguyễn Minh Châu khẳng định vai trò của cái tâm, thiên chức của nhà văn và
đặc trưng, chức năng của văn học: dù nhà văn viết về hiện thực nào thì điều
quan trọng nhất là nhà văn phải làm cho người đọc tin tưởng và yêu thương
cuộc sống.
- Ý kiến của Nguyễn Minh Châu xuất phát từ yêu cầu và thiên chức của nhà
văn, từ đặc trưng và chức năng của văn học: nhà văn phải là người có một trái
tim yêu thương, tin tưởng ở con người và cuộc đời, đồng thời thông qua tác
phẩm nhà văn phải truyền được niềm tin tưởng và lòng yêu thương đến với bạn
đọc. Văn học khẳng định và ngợi ca vẻ đẹp của cuộc sống, của con người, đem
đến cho người đọc niềm tin vào những giá trị chân-thiện-mĩ, văn học có chức
năng thanh lọc tâm hồn con người.
Hướng dẫn chấm:
- Bàn luận được 2 ý: 1,75 - 2,0 điểm.
- Bàn luận được 1 ý: 1,0 điểm - 1,5 điểm.
- Bàn luận chung chung, không rõ: 0,5 điểm - 0,75 điểm.
* Làm sáng tỏ ý kiến qua một tác phẩm yêu thích 4,0
- Thí sinh lựa chọn một tác phẩm truyện ngoài chương trình sách giáo khoa
Ngữ văn giáo dục phổ thông.
- Khi phân tích, thí sinh cần:
+ Tác phẩm phản ánh bức tranh hiện thực gì?
+ Thông qua bức tranh hiện thực ấy, nhà văn muốn gửi đến bạn đọc những
thông điệp và cảm xúc mang tính nhân văn gì?
+ Tác phẩm đã thể hiện được những tư tưởng, tình cảm và phẩm chất gì của
nhà văn?
Hướng dẫn chấm:
- Phân tích, chứng minh có sức thuyết phục: 3,75 - 4,0 điểm.
 - Phân tích, chứng minh tương đối thuyết phục: 2,5 - 3,5 điểm.
- Phân tích, chứng minh chưa đầy đủ hoặc thiếu thấu đáo: 1,0 - 2,25 điểm.
- Phân tích chung chung, không rõ: 0,5 - 0,75 điểm.
* Đánh giá 1,0
- Khẳng định giá trị của tác phẩm: vẻ đẹp của con người và cuộc đời được nhà
văn khám phá và miêu tả, tiếng nói tin yêu cuộc sống được nhà văn gửi gắm
trong tác phẩm.
- Khẳng định ý nghĩa sâu sắc của ý kiến đối với nhà văn, bạn đọc và với văn
học nói chung.
Hướng dẫn chấm:
- Trình bày được 2 ý: 1,0 điểm.
- Trình bày được 1 ý: 0,5 - 0,75 điểm.
- Không đánh giá: 0,0 điểm.
d. Chính tả, ngữ pháp 0,5
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.
Hướng dẫn chấm:
Không cho điểm nếu bài làm có quá nhiều lỗi chính tả, ngữ pháp.
e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt 0,5
mới mẻ; văn viết có cảm xúc.
1+2 Tổng điểm 20,0

-----Hết-----